Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

87
Περιεχόμενα ∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ 06 ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ 12 ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 28 ΚΟΙΝΗ ∆ΡΑΣΗ 36 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 40 ΘΕΜΑΤΑ 44 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 48 ΒΗΜΑ ΣΥΝ∆ΕΣΜΩΝ 50 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 52 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ 56 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣ 68 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 72 Έκδοση της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων Θεμιστοκλέους 4, 106 78 Αθήνα τηλ: 210 3814735, 210 3338759 Email: [email protected] URL: www.pesede.gr ΤΕΥΧΟΣ 64 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 1 λεπτό Ι∆ΙΟΚΤΗΤΗΣ Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ΕΚ∆ΟΤΗΣ Α. Π. ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΛΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑΣ ∆ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Νίκος Πέρπερας ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Βασίλης Νεάνθης ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Χ. ΒΕΝΤΖΙΟΣ Ι. ΓΑΛΕΝΙΑΝΟΣ Τ. ΓΑΚΙ∆ΗΣ Γ. ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαίρη Μήλιου Λεωνίδας Ριτζάκης Τηλ: 210 6008530 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ www.eurokinissi.gr ΦΩΤΟ ΒΑΪΟΣ 2310 302357 ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Βασίλης Νεάνθης ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τηλ: 210 3823983, 210 3838759 210 3814735 FAX: 210 3824116 Πληκτρολογήστε www.pesede.gr και απλοποιήστε τη ζωή σας! Νέα, δραστηριότητες, νομικά και φοροτεχνικά θέματα άμεσα και έγκυρα, από το χώρο εργασίας σας, ότι ώρα επιθυμείτε.

description

Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

Transcript of Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

Page 1: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

Περιεχόμενα

∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ 06

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ 12

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 28

ΚΟΙΝΗ ∆ΡΑΣΗ 36

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 40

ΘΕΜΑΤΑ 44

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 48

ΒΗΜΑ ΣΥΝ∆ΕΣΜΩΝ 50

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 52

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ 56

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣ 68

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 72

Έκδοση

της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων

Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων

Θεμιστοκλέους 4, 106 78 Αθήνα

τηλ: 210 3814735, 210 3338759

Email: [email protected]

URL: www.pesede.gr

ΤΕΥΧΟΣ 64

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 1 λεπτό

Ι∆ΙΟΚΤΗΤΗΣ

Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

ΕΚ∆ΟΤΗΣ

Α. Π. ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΒΛΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣΚΟΣΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑΣ

∆ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Νίκος Πέρπερας

∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Βασίλης Νεάνθης

ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Χ. ΒΕΝΤΖΙΟΣΙ. ΓΑΛΕΝΙΑΝΟΣ

Τ. ΓΑΚΙ∆ΗΣΓ. ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Μαίρη ΜήλιουΛεωνίδας ΡιτζάκηςΤηλ: 210 6008530

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

www.eurokinissi.gr

ΦΩΤΟ ΒΑΪΟΣ2310 302357

ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Βασίλης Νεάνθης

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τηλ: 210 3823983, 210 3838759210 3814735 FAX: 210 3824116

Πληκτρολογήστε www.pesede.gr

και απλοποιήστε τη ζωή σας!

Νέα, δραστηριότητες, νομικά και φοροτεχνικά θέματα άμεσα

και έγκυρα, από το χώρο εργασίας σας, ότι ώρα επιθυμείτε.

Page 2: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ∆.Σ. Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

Γρηγορόπουλος Γρηγόρης (Θεσσαλονίκη)

ΑΝΤΙΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

Κλαπαδάκης Εμμανουήλ (Αθήνα)

ΑΝΤΙΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

Μπελιμπασάκης Στέφανος (Ηράκλειο)

ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Βλάχος Βασίλης (Εύβοια)

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Κοσμάς Γεώργιος (Ιωάννινα)

ΤΑΜΙΑΣ

Τσουρέκας ∆ημήτρης (Θεσσαλονίκη)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ

Αυγέρης Στέργιος (Σέρρες)

Βασιλείου Μεταξάς (Ημαθία)

Γεωργουλόπουλος Γεώργιος (Μεσσηνία)

Γκέλλας Χρήστος (Αθήνα)

∆έλκος Κωνσταντίνος (Ξάνθη)

Ζαχαράκη Μαρίνα (Αθήνα)

Καπάζογλου Χρήστος (Αθήνα)

Κατσάμπουλας Θεόδωρος (Πάτρα)

Κατσούλας Κωνσταντίνος (Αθήνα)

Λιάκος Πολυδεύκης (Κοζάνη)

Μητσόπουλος Βασίλειος (Λάρισα)

Μπαρμπούτης Γεώργιος (Καρδίτσα)

Μπουζιάκας ∆ημήτρης (Αθήνα)

Ορφανίδης ∆ημήτριος (Καβάλα)

Παπαπέτρου Κυριάκος (∆ωδεκάνησα)

Παππάς Κωνσταντίνος (Αγρίνιο)

Τζήκας Γεώργιος (Θεσσαλονίκη)

Τσιρογιάννης Βασίλειος (Θεσσαλονίκη)

Ρούλιος Αντώνιος (Ρέθυμνο)

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Γρηγορόπουλος Γρηγόρης

Κλαπαδάκης Εμμανουήλ

Μπελιμπασάκης Στέφανος

Βλάχος Βασίλης

Κατσάμπουλας Θεόδωρος

Κατσούλας Κωνσταντίνος

Μητσόπουλος Βασίλειος

ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Παντελίδης Νικόλαος (Λάρισα)

Φάκος Γεώργιος (Πάτρα)

Προμπονάς Νικόλαος (Αθήνα)

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Νάρης Αστέριος (Λάρισα)

Παππάς Αθανάσιος (Καβάλα)

Ποβάσκη Ριχάρδος (Ηράκλειο)

Ανοικτή επιστολή στο νέο Υπουργό Οικονοµίας

Κύριε Υπουργέ,

Ο κατασκευαστικός κόσµος της χώρας µας διέρχεται τη χειρότερη µεταπολεµική

κρίση του και το Υπουργείο σας οφείλει να διαχειριστεί µε τρόπο που να ελαχιστο-

ποιήσει τις ολέθριες συνέπειες αυτής της κρίσης στην ανάπτυξη και την απασχό-

ληση. Θεωρούµε πρώτα από όλα ότι µε το συγκεκριµένο 1,7 δις € που δηλώσατε

ότι θα διαθέσετε για πληρωµές ∆ηµοσίων Έργων θα φροντίσετε να γίνει σωστή

διανοµή και διασπορά στο σύνολο των Περιφερειών, ώστε να πληρωθούν όλοι οι

λογαριασµοί των συναδέλφων µας που εκκρεµούν και που εκτός από κρατήσεις

και ασφαλιστικές εισφορές θα πληρώσουν στις 20/1 και το Φ.Π.Α. που δεν έχουν

εισπράξει. Είναι ολέθριο για την Ελληνική Οικονοµία να καταλήγουν στον ΤΕΙΡΕ-

ΣΙΑ συνεπείς Εργολήπτες ∆ηµοσίων Έργων, επειδή τήρησαν το χρονοδιάγραµµα

εκτέλεσης των εργασιών τους χωρίς να πληρωθούν.

Κύριε Υπουργέ,

Λαµβάνοντας υπόψη τις δηλώσεις του προκατόχου σας, σύµφωνα µε τις οποίες

«το υψηλό δηµόσιο χρέος απαιτεί προσοχή και συγκράτηση στην άσκηση της οι-

κονοµικής πολιτικής», σας ερωτούµε: ∆εν είναι οξύµωρο από τη µια να επικα-

λείστε το υψηλό κόστος του δανεισµού για ∆ηµόσιες Επενδύσεις, περικόπτοντας

κατά 8,8% το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων του 2009, σε σχέση µε το 2008,

και την ίδια στιγµή να προωθείτε τις Σ∆ΙΤ µε επιτόκια πιστωτικής κάρτας, ώστε να

δηµιουργείται η εξής τραγική αντίφαση: Μια σειρά από «ώριµα», έργα (σχολεία,

Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου, πυροσβεστικοί σταθµοί, ∆ιοικητήρια κ.λπ.) που θα

είχαν εκτελεστεί, εφόσον είχαν ενταχθεί εγκαίρως στο Γ’ ΚΠΣ, από τον ΟΣΚ Α.Ε.

και άλλους αρµόδιους και πιστοποιηµένους από την Ε.Ε. φορείς, παραµένουν σε

τουλάχιστον τριετή «διαθεσιµότητα» προκειµένου (άγνωστο πότε) να συµβασιο-

ποιηθούν µε Σ∆ΙΤ, και απεντάσσονται και από το ΕΣΠΑ, την ίδια στιγµή που ση-

µαντικά κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ χάνονται και επιστρέφονται ως αναπορρόφητα στην

Ε.Ε.! Αλήθεια, ποιος έχει τελικά την ευθύνη για τη µη έγκαιρη παράδοση ανα-

γκαίων σχολικών συγκροτηµάτων, για παράδειγµα, καταδικάζοντας χιλιάδες µα-

θητές, γονείς και διδάσκοντες να βιώνουν ακόµη το βραχνά της διπλοβάρδιας;

Ποιος θα χρεωθεί την κατασκευή τους µε τριπλάσιο κόστος; Μήπως η Ειδική

Γραµµατεία Σ∆ΙΤ, ή η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου; Εµείς θεωρούµε πως το

κακέκτυπο της εφαρµογής των Σ∆ΙΤ στη χώρα πρέπει να σταµατήσει στην διάρ-

κεια της θητείας σας, µε δεδοµένο πως είµαστε η µοναδική χώρα στην Ε.Ε. που

διαθέτει αυτοτελές Υπουργείο ∆ηµοσίων Έργων µε το οποίο οφείλει το ΥΠΟΙΟ ε-

πιτελούς να συνεργαστεί.

Κύριε Υπουργέ,

Ως Πανελλήνια Ένωση Συνδέσµων Εργοληπτών ∆ηµοσίων Έργων, αντιπροσωπεύ-

ουµε 5.000 µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλη την

Ελλάδα και βιώνουν το χειρότερο επιχειρηµατικό κλίµα των τελευταίων ετών, και

τις ολέθριες επιπτώσεις της οικονοµικής ύφεσης. Ζητάµε, έστω και την ύστατη ώ-

ρα, να αυξήσετε το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων κατά 1 δισεκατοµµύριο

ευρώ τουλάχιστον, για να εκτελεστούν µικρά έργα, κυρίως στην Περιφέρεια, µε

τις δοκιµασµένες και διαφανείς διαδικασίες του Προγράµµατος «ΘΗΣΕΑΣ», που

θα αναζωογονήσουν τις τοπικές αγορές και θα ανακόψουν τις συνέπειες της οικο-

νοµικής κρίσης. Η ιδιωτική οικοδοµική δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια

κάλυπτε µε την άνοδό της τη συνεχή µείωση του Π∆Ε, παρουσιάζει πλέον συνεχή

πτώση. Όλος ο κατασκευαστικός κλάδος διέρχεται τη χειρότερη κρίση του. Η αύ-

ξηση του Π∆Ε αποτελεί µονοσήµαντη επιλογή για την επιβίωσή του.

Γρηγόρης Γρηγορόπουλος

Πρόεδρος της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

Αιχµηρά

Page 3: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 4: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 5: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

6

∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ

Ο πλανήτης στη δίνη της κρίσης

Στη δίνη της οικονομικής κρίσης θα κινηθεί ολόκληρος ο πλανήτης ταεπόμενα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΟΟΣΑ περιόρισε σημαντι-κά τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη, προειδοποιώνταςότι οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται αντιμέτωπες μετη χειρότερη ύφεση από τις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Σύμ-φωνα μάλιστα με το διεθνή οργανισμό, η χρηματοπιστωτική κρίση θαέχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, καθώς μέσα σταεπόμενα δύο χρόνια ο αριθμός των ανέργων αναμένεται να αυξηθείκατά 8 εκατομμύρια, και να φτάσει στα 42 εκατομμύρια από 34 εκα-τομμύρια που υπολογίζονται σήμερα οι άνεργοι στα ανεπτυγμένακράτη-μέλη του ΟΟΣΑ.Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση για τις Παγκόσμιες ΟικονομικέςΠροοπτικές που βασίζεται στις πλέον πρόσφατες προβλέψεις του διε-θνούς οργανισμού, το επόμενο έτος η ανάπτυξη στις χώρες του ΟΟΣΑαναμένεται να περιορισθεί στο 0,4%, ενώ το 2010 θα ανακάμψει στο1,5%. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάπτυξη αναμένεται να υποχωρήσεικατά 0,9%, όταν για φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ υπολογίζεταιστο 1,4% και για το 2010 στο 1,6%. Για την ευρωζώνη, ο διεθνής οργα-νισμός επίσης προβλέπει αρνητική ανάπτυξη το 2009, της τάξης του -0,6%, σε σχέση με ανάπτυξη 1% το τρέχον έτος και 1,2% το 2010. Η χρηματοπιστωτική κρίση, λοιπόν, αγγίζει πλέον όλα τα επίπεδα τηςπραγματικής οικονομίας....

∆υσοίωνες προβλέψεις και για την Ελλάδα

∆υσοίωνες, όμως, είναι οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ και για την ελληνικήοικονομία τη διετία 2009 – 2010. Ειδικότερα, στην έκθεσή του ο Οργα-νισμός εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα υποχωρήσειστο 1,9% του ΑΕΠ το 2009, από 3% που εκτιμά η κυβέρνηση σύμφω-να με το νέο Κρατικό Προϋπολογισμό.Ο δείκτης της ανεργίας θα φτάσει στο 8% για το 2009 και στο 8,2% το2010, από τα επίπεδα του 7,5% που προβλέπει η κυβέρνηση τόσο γιαφέτος, όσο και για τον επόμενο χρόνο.Την ίδια στιγμή το έλλειμμα του Προϋπολογισμού θα διαμορφωθείστο 2,7% του ΑΕΠ, από 2,5% φέτος και 2% για το 2009 που εκτιμά ηκυβέρνηση.Η μόνη αισιόδοξη πρόβλεψη για τη χώρα μας είναι για τον πληθωρι-σμό, για τον οποίο εκτιμάται πως η αύξησή του δεν θα ξεπεράσει το2,7%, έναντι 3% που προβλέπει ο νέος Κρατικός Προϋπολογισμός. Κιαυτό βέβαια είναι λογικό, αφού τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσιακατανάλωση θα κυμανθούν σε χαμηλά επίπεδα...

«Φάρμακο» τα ∆ημόσια Έργα

«Οι προβλέψεις για τον αριθμό των πιθανών απολύσεων στηρίζο-νται στη συνάρτηση ρυθμός ανάπτυξης και απασχόληση. Με βάσητο σενάριο μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης στο 2% αναμένονταιπερί τις 40.000 απολύσεις μέχρι το τέλος του 2009, ενώ σε περίπτω-ση μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης στο 1%, οι απολύσεις θα ξεπε-ράσουν τις 80.000, πάντα μέχρι το τέλος του 2009».Αυτό επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα«Ημερησία» ο νέος πρόεδρος του Παρατηρητηρίου ΑπασχόλησηςΓ. Ρωμανιάς. Και ξέρετε τι βλέπει ως «φάρμακο» για τον περιορισμότης;«Στο πεδίο της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας -τονίζει- η πα-ρέμβαση της πολιτείας μπορεί να αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικήεάν επιτευχθεί η επίσπευση πολλών δημόσιων έργων είτε απευθείαςαπό το κράτος είτε από δημόσιες επιχειρήσεις και Οργανισμούς(ασχέτως εάν τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται από τον κρατικόπροϋπολογισμό ή συγχρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ)».Η μόνη που δεν το βλέπει είναι η κυβέρνηση η οποία περικόπτειαυθαίρετα το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων (Π∆Ε) για το 2009κατά 8,8% σε σχέση με φέτος και το περιορίζει μόλις στο 3,4% ωςποσοστό του ΑΕΠ, στο μικρότερο, δηλαδή της τελευταίας τουλάχι-στον δεκαετίας!

ΣΠΙΘΕΣΠερικοπή 3.400 θέσεων εργασίας, από τους 20.500 που συνολικάδιαθέτει μόνο στις σκανδιναβικές χώρες, ανακοίνωσε η φιλανδική«Skanska», η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία της Ευρώπης.Η εταιρεία, που απασχολεί διεθνώς 60.000 εργαζόμενους, προβλέ-πει μείωση κατά 15% της κατασκευής κατοικιών για το 2009. ∆υ-στυχώς τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά στον κατασκευα-στικό τομέα και στην Ελλάδα...

Παρά τις «ενέσεις ρευστότητας» τον Οκτώβριο ο τομέας κατασκε-υής νέων κατοικιών στις ΗΠΑ κινήθηκε με βραδύτερους ρυθμούςαπό το 1959, ενώ οι τιμές των μεταχειρισμένων κατρακύλησαν σταχαμηλότερα επίπεδα των 40 τελευταίων ετών. Αποτέλεσμα όλων

αυτών η συρρίκνωση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ κατά 0,5% το τρίτο τρί-μηνο του έτους. Η λεγόμενη «ατμομηχανή της ανάπτυξης» ρετά-ρει διεθνώς...

Στο 2,5% από 3,25% μείωσε το βασικό της επιτόκιο δανεισμού ηΕυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Έτσι η σωρευτική μείωση των επι-τοκίων της ΕΚΤ από τον Οκτώβριο έφτασε στο 1,75%, ενώ πολλοίπροεξοφλούν ότι μέχρι τον Ιούνιο το επιτόκιο θα πέσει άλλο ένα0,75%. Για να δούμε, όμως, η μείωση αυτή θα φτάσει και στουςδανειολήπτες;

Επιπλέον χρηματοδότηση προγραμμάτων ύψους 2 δισ. ευρώ γιατη στήριξη των μικρομεσαίων μέσω ανακατανομής του ΕΣΠΑ2007 – 2013. Αυτό ανακοίνωσε πανηγυρικά στη Βουλή ο υφυ-

Page 6: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

7

Κολοσσιαία στήριξη μεν, αλλά…

Πρωτοφανή για την οικονομική ιστορία είναι τα πακέτα στήριξηςτων οικονομιών που έχουν εξαγγελθεί διεθνώς. Ιδιαίτερα εντυπω-σιακό είναι αυτό των ΗΠΑ συνολικού ύψος 8,5 τρισεκατομμυρίωνδολαρίων (εκ των οποίων έχουν ήδη εκταμιευτεί τα 3,2), που ξεπε-ρνά το 60% του ΑΕΠ της χώρας. Από αυτά τα ποσά όμως μόνο τα870 δισ. δολάρια (το 5,9%) αφορά άμεσες ενισχύσεις προς τηνπραγματική οικονομία (επιχειρήσεις, καταναλωτές), το υπόλοιποπακέτο προορίζεται να καλύψει προβλήματα ρευστότητας και κε-φαλαίων των τραπεζών και άλλων μεγάλων ομίλων.Το πακέτο στήριξης που αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες της ΕΕανέρχεται γύρω στα 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή κοντάστο 24% του συνολικού ΑΕΠ των 27 χωρών. Μόνο, όμως, τα 250 δισ.δολάρια (το 6,5% του συνολικού ποσού) απευθύνονται προς τηνπραγματική οικονομία. Αλλά και από αυτά, τα 40 δισ. δολάρια απο-τελούν αναπτυξιακά δάνεια, ενώ τα υπόλοιπα είναι θεωρητικά ήεικονικά, καθώς δεν έχουν όλες οι εθνικές κυβερνήσεις τη δυνατό-τητα να ενισχύσουν την οικονομία τους με το 1,5% του ΑΕΠ πουτους επιτρέπει η ευρωπαϊκή συμφωνία για να μην υπερβούν σημα-ντικά το όριο του ελλείμματος του 3% του ΑΕΠ, που προβλέπει ηΣυνθήκη του Μάαστριχ. Θυμίζουμε ότι ανάμεσα στις χώρες μετέτοιο υψηλό δημόσιο χρέος είναι και η Ελλάδα, η οποία όμως, απότην άλλη, δε διστάζει να αυξάνει προωθώντας τις Σ∆ΙΤ!

πουργός Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου. Μήπως μπορεί κανείς ναμας πληροφορήσει με ποιους όρους έγινε η ανακατανομή; Γιατί ανπερικόπηκαν μικρά δημόσια έργα - και ιδιαίτερα της περιφέρειας -οι χιλιάδες μικρομεσαίοι κατασκευαστές τι θα γίνουν;

Πτώση κατά 4,5% παρουσίασαν τον Οκτώβριο τα έσοδα του ΙΚΑ,του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας. Μια πτώ-ση που αποδίδεται στην οικονομική κρίση, τη μείωση των ρυθμώνανάπτυξης, αλλά και στη χαλάρωση των εισπρακτικών μηχανι-σμών του Ιδρύματος.

Οι άνθρωποι που δηλώνουν δυστυχείς, ανεξάρτητα από μορφω-τικό επίπεδο, εισόδημα, ηλικία ή οικογενειακή κατάσταση, βλέ-πουν κατά 30% περισσότερη τηλεόραση από όσους δηλώνουν

ευτυχείς, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μέριλανττων ΗΠΑ. Μήπως, όμως, είναι δυστυχείς επειδή ακριβώς βλέπουνπολλή τηλεόραση;

Περισσότερες από 100 χώρες υπέγραψαν στη Νορβηγία τη συν-θήκη που απαγορεύει τις βόμβες διασποράς. Απέχουν ωστόσο οιμεγάλοι προμηθευτές και χρήστες των όπλων (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία,Ισραήλ, Ινδία και Πακιστάν), γεγονός που περιορίζει την εμβέλειατης εξαιρετικά σημαντικής συνθήκης. Σύμφωνα με την οργάνω-ση Handicap International, περίπου 100.000 άνθρωποι, το 98%των οποίων είναι άμαχοι, σκοτώθηκαν ή ακρωτηριάσθηκαν απότην έκρηξη όπλων διασποράς σε ολόκληρο τον κόσμο από το1965…

…Και απροθυμία αγοραστών;

Τα πράγματα αναμένεται πως θα πάνε ακόμη χειρότερα, καθώςδημοσκόπηση του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι ταχαμηλά εισοδηματικά στρώματα, οι εργαζόμενοι των 700 ευρώ, οιαγρότες, οι συνταξιούχοι και γενικότερα όσοι δυσκολεύονται να αγο-ράσουν ακόμη και βασικά αγαθά, είναι αυτοί που βλέπουν ότι το όνει-ρο για το δικό τους κεραμίδι θα μείνει άπιαστο.Μόλις 1 στους 10 Έλληνες με εισόδημα έως 500 ευρώ δηλώνει ότισκοπεύει να πάρει σπίτι τα επόμενα δύο χρόνια ενώ οι πολίτες μεεισόδημα από 500 έως 1.000 ευρώ δηλώνουν σε ποσοστό 15,9% ότιθα προχωρούσαν σε αγορά, ενώ για όσους έχουν εισόδημα 1.000 -2.000 ευρώ τον μήνα το ποσοστό που θα το τολμούσε μόλις φτάνειστο 17,9%.Οι έχοντες εισόδημα γύρω στα 500 με 1.000 ευρώ, αντιμετωπίζουνμε... τρόμο την ιδέα να πάρουν στεγαστικό δάνειο, ενώ και το 62,1%όσων έχουν εξασφαλίσει μία άνετη ζωή δεν σκοπεύει να πάρει δάνειο.

Καθίζηση στην οικοδομή…

«Βουτιά» κατά 18,4% έκανε η οικοδομική δραστηριότητα από τιςαρχές του χρόνου σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνι-κής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ). Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, απότις αρχές του έτους έως τα τέλη Ιουνίου εκδόθηκαν 32.666 νέες άδει-ες σε όλη τη χώρα, κατά 18,4% χαμηλότερα σε σχέση με το αντίστοιχοπερυσινό διάστημα, που αντιστοιχούν σε 8.567,1 χιλιάδες τετραγωνι-κά μέτρα. Η μεγαλύτερη μείωση στην έκδοση αδειών σημειώθηκε στην περιφέ-ρεια Αττικής (25,3%), στη Θεσσαλία (24%) και στην περιφέρεια Ανατο-λικής Μακεδονίας και Θράκης (23,8%). Αύξηση στον αριθμό τωναδειών σημειώθηκε μόνο στην περιφέρεια του νότιου Αιγαίου, αλλάκαι αυτή ήταν περιορισμένη (5,5%). Τον Ιούνιο, η πτώση ανήλθε στο16%, καθώς εκδόθηκαν 6.293 άδειες που αντιστοιχούν σε 1.560,2χιλιάδες τετραγωνικών μέτρων, έναντι 7.495 αδειών που αντι-στοιχούσαν σε 1.880,8 χιλιάδες τετραγωνικών μέτρων το αντίστοιχοπερυσινό διάστημα.Οι κατασκευαστές έχουν ουσιαστικά «παγώσει» τις ανεγέρσεις νέωνοικοδομών το τελευταίο έτος, αφού μετά το «μπουμ» της οικοδομικήςδραστηριότητας που προηγήθηκε της επιβολής του ΦΠΑ σταακίνητα, πολλές κατοικίες έμειναν απούλητες. Το απόθεμα απού-λητων κατοικιών μόνο στην Αττική υπολογίζεται ότι αγγίζει τις100.000, όταν ετησίως αγοράζονται περί τις 30.000 - 40.000 κατοικίεςστην καλύτερη περίπτωση.Ο κατασκευαστικός κλάδος, σε όλα τα επίπεδα, βρίσκεται σε στε-νωπό…

Page 7: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

8

διαδρομές

Στροφή στα ...γιοτ!

Τη στιγμή που εκδηλώνεται η οικονομική ύφεση, κάποιοι σπεύδουννα αγοράσουν πολυτελή σκάφη αναψυχής (γιοτ), αποδεικνύοντας μιααξιοθαύμαστη ρευστότητα!Στο πρόσφατο «Ναυτικό Σαλόνι», που οργανώθηκε στην Αθήνα καιστο οποίο συμμετέχουν εταιρείες που κατασκευάζουν, εμπορεύονταιή νοικιάζουν σκάφη, αιφνιδιάστηκαν ακόμη και τα στελέχη τουχώρου, από τη ζήτηση που παρουσιάστηκε, κυρίως για σκάφη πουκοστίζουν γύρω στα 400.000 ευρώ, δηλαδή όσο ένα διαμέρισμα στιςκαλές συνοικίες της πρωτεύουσας. Όσοι μάλιστα ψώνιζαν τα σκάφητοις μετρητοίς, εκμεταλλεύτηκαν και μια σημαντική έκπτωση κατά20%...∆εν πρόκειται, πάντως, για ελληνικό μόνο φαινόμενο. Υπάρχουν εκτι-μήσεις ότι διεθνώς οι πωλήσεις για θαλαμηγούς με μήκος άνω των 40μέτρων, που κοστίζουν περισσότερα από 15 εκατ. ευρώ, οι πωλήσειςθα αυξηθούν κατά 18% μέχρι το 2010. Υπολογίζεται μάλιστα ότι το2009 θα δαπανηθούν περί τα 5 δισ. ευρώ για γιοτ της κατηγορίαςαυτής, έναντι 3 δισ. ευρώ που διατέθηκαν το 2007. Επίσης υπολογίζε-ται ότι 4,5 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν ως το 2010 για μικρότερα σκάφη(μήκους έως 20 μέτρα και αξίας από 1 έως 3,5 εκατ. ευρώ το καθένα)τα οποία αντιπροσωπεύουν το 40% της αγοράς!Όπως φαίνεται άλλοι «ναυαγούν» στη στεριά και άλλοι ζητούν ευκαι-ρίες στη θάλασσα…

Ουραγοί στις υπηρεσίες ΊντερνετΤην τραγική υστέρηση της Ελλάδας όσον αφορά τη χρήση υπηρε-σιών που προσφέρονται μέσω Ιντερνετ, όπως τραπεζικές συναλλαγές,αγορά προϊόντων, αναζήτηση εργασίας ή τη διεκπεραίωση εργασιώνμε το ∆ημόσιο, αναδεικνύει και εφέτος η ετήσια έρευνα της Γιούρο-στατ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι τραπεζικές συναλλα-γές μέσω Ίντερνετ, τις οποίες το 2008 εκμεταλλεύθηκε μόλις το 5%των Ελλήνων, ποσοστό πολύ μικρό αν αναλογιστεί κανείς πόσο χρή-σιμες είναι οι εν λόγω υπηρεσίες για τους πολίτες μίας χώρας με προ-βληματική εξυπηρέτηση πελατών και έντονο κυκλοφοριακό πρό-βλημα σε πολλές πόλεις της. Κατά μέσο όρο, το 29% των Ευρωπαίωνσυναλλάσσεται με τις τράπεζες μέσω Ίντερνετ, ενώ μόνο οι Ρουμάνοικαι οι Βούλγαροι πολίτες αξιοποιούν λιγότερο από εμάς αυτή τη δυ-νατότητα του ∆ιαδικτύου. Η ίδια εικόνα επικρατεί και στον τομέα τωνσυναλλαγών με το ∆ημόσιο, όπου με ποσοστό 10% βρισκόμαστε καιπάλι στην τρίτη θέση από το τέλος, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όροςείναι 28%. Ενημέρωση στο ∆ιαδίκτυο αναζητεί το 26% των Ευρω-παίων και σε αυτόν τον τομέα με ποσοστό 19% βρισκόμαστε σεκάπως καλύτερη θέση, την πέμπτη από το τέλος.

Αναγκαία πολλά φράγματα

Αναγκαίος είναι ο τριπλασιασμός των έργων κατασκευής μικρών καιμεγάλων φραγμάτων, ώστε να αυξηθεί έως 50% η παραγωγή «πρά-σινης» υδροηλεκτρικής ισχύος από 3.000 MW που είναι σήμερα στα4.500 MW, αλλά και να διασφαλιστούν οι απαραίτητες ποσότητεςνερού για άρδευση και να καταργηθούν σταδιακά οι γεωτρήσεις.Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα του 1ου Πανελλήνιου Συνε-δρίου Μεγάλων Φραγμάτων που πραγματοποιήθηκε από το ΤΕΕ στηΛάρισα και παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου. Όπως επισημάνθηκε, στην Ελλάδα υπάρχουν ή βρίσκονται στο στά-διο της κατασκευής 150 μικρά και μεγάλα φράγματα, τα οποία αξιο-ποιούν (ή θα αξιοποιήσουν) 8 δισεκατομμύρια κ.μ. υδάτων. Σύμφωναμε τα διαθέσιμα στοιχεία, οι ανάγκες της χώρας σε νερό (ύδρευση -άρδευση) ανέρχονται στα 8,2 δισ. κ.μ. νερού, ενώ η απορροή τωνμεγάλων ποταμών φτάνει τα 47 δις. κ.μ. Τα μικρά φράγματα, ύψους έως 15 μέτρων και υδροηλεκτρικήςισχύος έως 15 MW, εντάσσονται από το ΥΠΕΧΩ∆Ε στις ΑνανεώσιμεςΠηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και επιδοτούνται ως τέτοια από την Ευρωπαϊ-κή Ένωση.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος θεωρεί πως και τα μεγαλύτε-ρα φράγματα μπορούν να είναι φιλικά προς το περιβάλλον, αρκεί ναθωρακιστούν με σωστές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εκ-φράζεται η άποψη πως αν δεν αυξηθεί το υδροδυναμικό της χώρας,η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να καλύψει τον στόχο η ηλεκτρική ενέρ-γεια να προέρχεται το 2020 κατά 20% από ΑΠΕ. Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανά-πτυξης ο ειδικός γραμματέας, ∆ημήτρης Παπαγιαννίδης, δήλωσε πωςστόχος είναι να καταργηθούν οι γεωτρήσεις που βλάπτουν τον υδρο-φόρο ορίζοντα και η άρδευση (αλλά και η ύδρευση) να επιτυγχάνεταιμέσω του ρέοντος νερού. Στη Θράκη το φαινόμενο της ερημο-ποίησης είναι ήδη υπαρκτό και προβλέπεται να καταργηθούν γύρωστις 10.000 γεωτρήσεις στην περιοχή του Νέστου. Το υπουργείο προ-γραμματίζει την κατασκευή 1.200 μικρών έργων (φράγματα, δίκτυα),των οποίων ο προϋπολογισμός δεν θα ξεπερνά τα 600.000 ευρώ ανάπερίπτωση. Τόσο ο Γ. Αλαβάνος, όσο και ο ∆. Παπαγιαννίδης απέκλεισαν τη δυ-νατότητα τα έργα αυτά που αφορούν ένα αγαθό όπως το νερό ναανατεθούν με συμβάσεις παραχώρησης ή Σ∆ΙΤ.

Page 8: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

· ΑΘΗΝΑ, 23 και 24 Φεβρουαρίου 2009

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ρομποτικής. Το διοργανώνει το ΤΕΕ. Χώροςδιεξαγωγής: «Esperia Palace Hotel». Πληροφορίες: Τμήμα ∆ιεθνώνΣχέσεων ΤΕΕ: [email protected], [email protected], τηλ.: 210 3291351-2-4, 210 3291618, 210 3291362, ηλεκτρονικός τόπος: www.tee.gr καιwww.heroc2009.tuc.gr

· ΑΘΗΝΑ, 4 και 5 Μαρτίου 2009

Συνέδριο με θέμα «170 χρόνια Πολυτεχνείο, οι Μηχανικοί και η Τεχνο-λογία στην Ελλάδα». Το διοργανώνει: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.Πληροφορίες: Μαρία Γεραμπίνη, κτίριο ∆ιοίκησης ΕΜΠ, Ζωγράφου,τ.κ. 15780, τηλ.: 210 7721876, fax: 210 7721878, ηλεκτρονικό ταχυδρο-μείο: [email protected].

· ΑΘΗΝΑ, 12 και 13 Μαρτίου 2009

∆ιημερίδα με θέμα: «Μελέτες και Κατασκευές ΠροσεισμικώνΕνισχύσεων». Το διοργανώνουν: ΤΕΕ - ΕΠΑΝΤΥΚ. Πληροφορίες: ΤμήμαΕπιστημονικού και Αναπτυξιακού Έργου ΤΕΕ, τηλ.: 210 3291252-4, e-mail: [email protected], ΕΠΑΝΤΥΚ, κα Παπασπυριδάκου, τηλ.:210 3291653, e-mail: [email protected]

· ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 19 έως 21 Μαρτίου 2009

3ο Εθνικό Συνέδριο «Ήπιες επεμβάσεις για την προστασία ιστορικώνκατασκευών. Νέες Τάσεις σχεδιασμού». Τη διοργανώνουν: ΤΕΕ -Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας και το Υπουργείο Πολιτισμού (ΕφορείαΝεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας). Πληροφορίες: τηλ.:2310 214497, 2310 213800, fax: 2310 215298, 6981 626295, e-mail:[email protected], http://www.monument.gr

· ΒΟΛΟΣ, 27 έως 30 Μαΐου 2009

Συνέδριο με θέμα: «Ολοκληρωμένη διαχείριση υδατικών πόρων σεσυνθήκες κλιματικών αλλαγών». Το διοργανώνουν: Ελληνική Υδρο-τεχνική Ένωση (ΕΥΕ) και Ελληνική Επιτροπή ∆ιαχείρισης ΥδατικώνΠόρων (ΕΕ∆ΥΠ). Πληροφορίες: www.civ.uth.gr, www.hydro-volos2009.uth.gr

· ΜΥΚΟΝΟΣ, 21 έως 26 Ιουνίου 2009

∆ιεθνές Συνέδριο με θέμα: «∆ιαχείριση Περιβάλλοντος, Μηχανικής,Σχεδιασμού και Οικονομικών». Το συνδιοργανώνουν: ΤΕΕ, Πανεπιστή-μιο Θεσσαλίας, ΑΠΘ, και το ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας. Χώρος διεξαγω-γής: Ξενοδοχείο «Royal Myconian Hotel & Thalasso Spa», Ελιά Μυκό-νου. Πληροφορίες: Μανάκου Βίκυ τηλ.: 24210 74282, 24210 74459, fax:24210 74276, e-mail: [email protected], webpage:www.cemepe.prd.uth.gr

· ΡΟ∆ΟΣ, 22 έως 24 Ιουνίου 2009

∆ιεθνές Συνέδριο Υπολογιστικής Μηχανικής - SEECCM 2009. Το διορ-γανώνει το Ε.Μ.Πολυτεχνείο. Πληροφορίες: τηλ.: 210 7721692, fax: 2107721693, e-mail: [email protected], ιστοσελίδα:http://www.seeccm2009.org

Ατζέντα

9

«Κόλαση» η ζωή στην Αθήνα Να ζει σε άλλη πόλη θα επιθυμούσε το 62,5% των Αθηναίων, οι οποίοινιώθουν «εγκλωβισμένοι» στην πολύβουη πρωτεύουσα του νέφους,του κυκλοφοριακού και της έλλειψης πρασίνου που μετατρέπουν τηζωή τους σε «βραχνά».Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι κάτοικοι του ∆ήμου Αθηναίων(88,8%) δεινοπαθούν με την έλλειψη χώρων στάθμευσης, την ασφά-λεια των δρόμων, των πλατειών αλλά και των πεζοδρομίων.Χαρακτηριστικό είναι πως μόνο το 17,5% των πολιτών επιθυμεί νασυνεχίσει να ζει στην Αθήνα και μόλις το 18,6% των κατοίκων τηςπόλης θεωρεί αρκετά όσα έχουν γίνει για τη βελτίωση της καθημερι-νότητάς του.Αυτά και άλλα θλιβερά στοιχεία καταγράφονται στην έρευνα για τηζωή των κατοίκων στον πολυπληθέστερο δήμο της χώρας, που διε-ξήγαγε ο δημοτικός ραδιοσταθμός «Αθήνα 9,84». Το 44,9% των κατοίκων που ερωτήθηκαν ζητεί από τον ∆ήμο Αθη-ναίων να δοθεί προτεραιότητα στην αύξηση των ελεύθερων χώρων,το 34,8% στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, το 30,3% στιςυπηρεσίας καθαριότητας του δήμου και το 29,4% στη διαχείριση τωναπορριμμάτων. Με λίγα λόγια ζητά έργα υποδομής που θα κάνουν τηζωή του καλύτερη...

Υφαρπάζουν πόρους του ΤΣΜΕ∆Ε

«Βάπτισαν» ως κοινωνικό πόρο, πάγια εργοδοτική εισφορά υπέρΤΣΜΕ∆Ε για να υφαρπάξουν το 7% ετησίως από το Ταμείο, αυτότονίζει σε ανακοίνωσή του το ΤΕΕ.Εκτός κάθε λογικής – επισημαίνει συγκεκριμένα - ο πόρος 1 % επίπιστοποιήσεων παντός δημοσίου έργου, που έχει νομοθετηθεί εδώκαι δεκαετίες και αποτελεί, τυπικά και ουσιαστικά, εργοδοτική ει-σφορά των κατασκευαστών δημοσίων έργων στο ΤΣΜΕ∆Ε, χαρα-κτηρίζεται στο εξής ως κοινωνικός πόρος, με συνέπεια μέρος (ίσο μετο 10 %) του ετησίως εισπραττόμενου ποσού, από 1ης Ιανουαρίου2009, να πρέπει να αποδίδεται στον ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό ΚεφάλαιοΑλληλεγγύης των Γενεών).Με δεδομένο ότι ο πόρος αυτός αντιστοιχεί μεταξύ 52,5 και 69%του συνόλου των εσόδων του ΤΣΜΕ∆Ε (με βάση τα δεδομένα του2005 και 2006, αντιστοίχως εισπράχτηκαν 33,4 και 43,1 εκ. ευρώ), ηυφαρπαγή του 10% (ποσού 3,5 μέχρι 4,5 εκ. ευρώ για τα προαναφε-ρόμενα χρόνια), απειλεί να υπονομεύσει τη μακροχρόνια οικονομι-κή βιωσιμότητα του ΤΣΜΕ∆Ε, καθώς θα οδηγήσει στον κλονισμότης αναλογιστικής ισορροπίας του Ταμείου, τονίζεται σε πόρισματης Επιτροπής Τεχνοκρατών, με συντονιστή τον κ. Γ. Ρωμανιά, πουέχει συγκροτηθεί από τις διοικήσεις των Συνεργαζόμενων Κοινω-νικών Φορέων (στην οποία μετέχουν εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, τηςΑ∆Ε∆Υ, της ΓΣΕΒΕ, του ΤΕΕ, της Ολομέλειας ∆ικηγορικών ΣυλλόγωνΕλλάδας, του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, του Συμβολαιογρα-φικού Συλλόγου Αθηνών, του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθηνώνκαι της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας).Η «βάπτιση» της συγκεκριμένης εργοδοτικής εισφοράς ως κοινωνι-κού πόρου έγινε αυθαίρετα με το άρθρο 150, του πρόσφατου «α-σφαλιστικού» νόμου (3655/2008). Η Επιτροπή, επισημαίνει, μεταξύ άλλων στο πόρισμα της, ότι στουςΚοινωνικούς Προϋπολογισμούς, που καλύπτουν μερικές δεκαετίες,ουδέποτε ως σήμερα αναφέρθηκε, μεταξύ των κατονομαζόμενωνκοινωνικών πόρων του ΤΣΜΕ∆Ε, το 1 % επί των πιστοποιήσεων πα-ντός δημοσίου έργου και ζητά να καταργηθούν τα άρθρα 149 και150 του Ν. 3655/2008 για να αποφευχθεί ο οικονομικός κλονισμόςτου Ταμείου.

Page 9: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 10: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 11: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκεστην Πάτρα στις 13 ∆εκεμβρίου2008, η Πανελλήνια Συνδιάσκε-ψη του ∆Σ της ΠΕΣΕ∆Ε με ταΠροεδρεία των Συνδέσμων τηςΈνωσης.Κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκε-ψης εκφράστηκε η αγωνία τουκλάδου για τη νέα συρρίκνωσητου Προγράμματος ∆ημοσίωνΕπενδύσεων και την ταυτόχρονημείωση των δημοσίων έργων,που θα έχει ως επακόλουθο ναγίνει ακόμη πιο τραγική η θέσητων εργοληπτών, σε μια συγκυ-ρία μάλιστα καλπάζουσας οικο-νομικής κρίσης.Εκφράστηκε επίσης η αντίθεσηστις Σ∆ΙΤ, οι οποίες ευνοούν μό-νο το τραπεζικό σύστημα, φορ-τώνουν υπέρογκα την εθνική «πι-στωτική κάρτα» και καθυστε-ρούν την εκτέλεση αναγκαίωνδημοσίων έργων.Επισημάνθηκε ακόμη η γραφειο-κρατική λειτουργία των διαχειρι-

στικών αρχών των ΠΕΠ που πολ-λές φορές ξεπερνά τις καλώςεννοούμενες αρμοδιότητες τηςυπηρεσίας, με αποτέλεσμα ναυπάρχει «στάση πληρωμών»προς τους εργολήπτες.

Τέθηκαν επίσης τα θέματα τωνδυσλειτουργιών του ασφαλιστι-

κού συστήματος, που εντάθηκανιδιαίτερα μετά την ενιαιοποίησητου ΤΣΜΕ∆Ε με άλλα ταμεία, τηςκαθυστέρησης της θεσμοθέτη-σης του ΜΗΚΙΕ, της ανάγκης δη-μιουργίας ιδιαίτερου τιμολογίου

για τα νησιωτικά έργα κ.ά.Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για το

θέμα της ενοποίησης των εργο-ληπτικών οργανώσεων, μετά απόειδική εισήγηση στην οποία κα-ταγράφονταν όλες οι εξελίξειςαπό το Συνέδριο της Θεσσα-λονίκης και μετά και οι προσπάθ-ειες για την πραγματοποίησή της.Τη Συνδιάσκεψη τίμησαν με τηνπαρουσία τους ο Πρόεδρος του∆ημοτικού Συμβουλίου της Πά-τρας Νίκος Τζανάκος, η Αντιδή-μαρχος του ∆ήμου Πατρέων Ελ-πίδα Βασιλοπούλου, ο Πρόεδροςτου Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελ-λάδας - τμήματος ∆υτικής Ελλά-δας Γιώργος Ζεπάτος, ο Πρόεδρ-ος του Παραρτήματος Αχαΐαςτης ΕΕΤΕΜ Θανάσης Κουμού-τσος, o πρόεδρος του τοπικούπαραρτήματος της ΕΜ∆Υ∆ΑΣΑνδρέας Σουρούνης, ο Πρό-εδρος του ΣΑΤΕ Γιώργος Βλάχοςκαι ο Γιώργος Καρατζάς πρώηνΠρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε και επίπολλά χρόνια Πρόεδρος τουΣυλλόγου της Πάτρας.

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

12

Συνδιάσκεψη ∆.Σ. Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και Προεδρείων Συνδέσμων

στην Πάτρα

Σας υποδεχόμαστε σε μια πόλημε συσσωρευμένα κοινωνικάπροβλήματα και άλυτα προβλή-ματα υποδομών. Σε ένα μεγάλο

αστικό κέντρο το οποίο γνώρισετα τελευταία 20 χρόνια τεράστιεςκαι βίαιες αλλαγές, τόνισε κατά

την προσφώνησή του ο πρόεδρ-ος του Συνδέσμου Πατρών πουφιλοξένησε τη συνδιάσκεψηΧρήστος Πατούχας. Στις αρχέςτης δεκαετίας του ’90 ζήσαμε τηνπλήρη αποβιομηχάνιση της περι-οχής μας. Τα δεκάδες εργοστά-σια μεταξύ των οποίων μεγάλεςβιομηχανικές μονάδες που έκλει-σαν, τους πάνω από 30 χιλιάδεςαπολυμένους και ανέργους, τηνεγκατάσταση στην περιοχή μαςμιας φτώχειας που η επίδρασήτης φτάνει στις μέρες μας με ταυψηλότερα ποσοστά ανεργίας,με οδυνηρά ποσοστά ανεργίαςγια τους νέους ανθρώπους, πο-σοστά μεγαλύτερα 30 και 40% α-πό τις άλλες περιοχές της χώρας. Μετά από τα τόσα πολυδιαφημι-σμένα ίσως Πλαίσια Στήριξηςείμαστε η πρωτεύουσα της φτω-χότερης περιφέρειας της Ευρώ-

πης. Μια πόλη με ελλιπείς υποδο-μές, δηλαδή ανύπαρκτες χρημα-τοδοτήσεις για να λυθούν ζωτικάπροβλήματα, όπως το κυκλοφο-ριακό, το πράσινο, οι ελεύθεροιχώροι. Μια παραλιακή πόλη χω-ρίς μέτωπο στη θάλασσά της,γιατί οι κυβερνήσεις παραχώρη-σαν σε μια ιδιωτική εταιρεία τονΟΛΠΑ Α.Ε., όχι μόνο τις λιμενικέςεγκαταστάσεις αλλά οκτώ χιλιό-μετρα παραλίας και η εταιρείααυτή εκδηλώνει συνεχώς τηνπρόθεσή της να φυλακίσει τηνπόλη και τους κατοίκους της. Το 1988 άρχισε η κατασκευή τηςευρείας παράκαμψης της πόλης.Ένας δρόμος 18 χιλιομέτρων πουπαραδόθηκε μόλις το 2004, λίγοπριν την έναρξη της Ολυμπιάδας,αφού πρόλαβε σε αυτά τα 16χρόνια να φάει και δύο συνδε-τήριους κόμβους με την πόλη.

Πριν πέντε χρόνια περίπου άρχι-σε η κατασκευή της λεγόμενηςμικρής περιμετρικής, ένας δρό-μος 3.300 μέτρων. Αυτή τη στιγ-μή είναι ένα εγκαταλειμμένο ερ-γοτάξιο και κανένας δεν ξέρει ήδεν θέλει να μας πληροφορήσειγια το πότε θα τελειώσει. Πριν πέντε χρόνια επίσης άρχισεη κατασκευή της επικάλυψης τουχειμάρρου ∆ιακονιάρη, έναςδρόμος εδώ δίπλα μας, που θρή-νησε το πανελλήνιο πριν λίγαχρόνια όταν αυτός ο χείμαρροςέθαψε στις λάσπες του ένα πα-τέρα και ένα γιο. Τώρα ενώ έχεικόψει την πόλη κάθετα στα δυο,ενώ έχει καταστρέψει εκατοντά-δες επαγγελματίες, αφού πρόλα-βε από το καλοκαίρι να φάει μιαεμπειρότατη διευθύνουσα υπη-ρεσία, σήμερα χάσκει στην εγκα-τάλειψή του με εντελώς άγνωστη

Σ∆ΙΤ: Η αδιαφανέστερη και ακριβότερη ιδιωτικοποίηση

Page 12: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

13

την εξέλιξή του. Το ίδιο ακριβώςισχύει για δύο άλλους δρόμους,τις Παραγλαύκιες, ονομαζόμενες,οδούς.

Θέλω, αγαπητοί συνάδελφοι, μετην ευκαιρία να επαναλάβω μίαπροσωπική μου γνώμη με σαφή-νεια, που πιστεύω ότι θα έπρεπεμε την ίδια σαφήνεια να είναι ά-ποψη και των συνδικαλιστικώνμας ενώσεων και του καθενόςμας. ∆ηλαδή ότι το δημόσιο έρ-γο είναι έργο κοινωφελές, γίνεταιγια να ικανοποιήσει ανάγκες τουκοινωνικού συνόλου και ο κατα-σκευαστής του οφείλει να υλο-ποιεί τις συμβατικές του υποχρε-ώσεις με συνέπεια, όπως και τοδημόσιο οφείλει, πρέπει να τοδιαχειρίζεται διαφανώς και προςτο συμφέρον της κοινωνίας. Έχο-υμε πάρα πολλά παραδείγματαπου ούτε η μία προϋπόθεση ε-φαρμόζεται ούτε η άλλη και τοαποτέλεσμα γίνεται τραγικό ότανσυμπίπτει να μην εφαρμόζονταικαι οι δύο ταυτόχρονα.

Οι κατασκευαστές

«τρώνε τις σάρκες τους»

Αυτή η ζοφερή εικόνα της πόληςμας που πολύ σύντομα σας περι-έγραψα είναι αποτέλεσμα μιαςπολιτικής εγκατάλειψης των πό-λεων και των περιοχών ιδιαίτεραστην περιφέρεια. Όλα τα ανα-πτυξιακά σχέδια είναι άχρησταχαρτιά και είναι προφανές ότι

καμία ανάπτυξη δεν είναι ορατήχωρίς δημόσιες επενδύσεις. ∆η-λαδή χωρίς κατασκευή υποδο-μών, που αν μη τι άλλο οι υποδο-

μές αυτές είναι δικαίωμα τωνπολιτών που τόσο σκληρά φορο-λογούνται. Είναι ωστόσο σε ό-λους σας γνωστό ότι το Πρό-γραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεωνσυρρικνώθηκε επικίνδυνα τα τε-λευταία χρόνια. Παρουσιάζεισταθερή ετήσια μείωση και σεποσοστά και σε απόλυτους αριθ-μούς. Αυτή είναι δυστυχώς ηπραγματικότητα μέσα στην ο-ποία καλείται το κατασκευαστικόδυναμικό και στην πόλη μας καισε όλη την χώρα, ένα απολύτωςειδικευμένο και παραγωγικόκομμάτι της οικονομικής ζωής ναδραστηριοποιείται τρώγοντας τιςσάρκες του με το βάρβαρο αντα-γωνισμό, οι μισοί να φυτοζωούν,οι άλλοι μισοί λίγο πριν τη χρεο-κοπία, οι νέοι συνάδελφοί μας σεαπόγνωση και φυγή και στο ά-μεσο περιβάλλον μας χιλιάδεςεργαζόμενοι με την αβεβαιότηταεξασφάλισης της δουλειάς καιτης επιβίωσής τους. Στη δική μου, αγαπητοί συνάδελ-φοι, προσωπική εμπειρία θεωρώότι δεν υπάρχει χειρότερη ή πιοδύσκολη περίοδος. Και αντιλαμ-βάνεστε πόσο μεγαλειώδης παρ-αλογισμός ήταν και η δική μαςαρχική συναίνεση στους λαγούςμε πετραχήλια ή αλλιώς Σ∆ΙΤ πουμας έταξαν. Στην αδιαφανέστερη

και ακριβότερη ιδιωτικοποίησητου δημόσιου έργου που γίνεταιστην ευρωπαϊκή ιστορία και βε-βαίως με την πλήρη συναίνεσητων κομμάτων εξουσίας η μέθο-δος αυτή κατεβαίνει με ταχύτηταπρος τα κάτω, προς εντελώς μηανταποδοτικά έργα, όπως κτίρια,αλλά και στην προπληρωμή τωνέργων των συμβάσεων παραχώ-ρησης, όπως τα οδικά δίκτυα τηςΠατρών - Κορίνθου και της Ιο-νίας Οδού. Έχουμε δηλαδή στηνπεριοχή μας μία σύμβαση παρα-χώρησης της οποίας ο παραχω-ρησιούχος εισπράττει ήδη εδώκαι μήνες εκατοντάδες χιλιάδεςευρώ την ημέρα, κάνοντας μύθοτην περίφημο αυτοχρηματοδό-τηση και εκθέτοντας τους εμπνε-υστές της. Περιττό να αναφέρου-με ότι καμία εργασία δεν έχειπραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα,ο εργολάβος προετοιμάζεται καιεπιτρέψτε μου να το πω κάνειθησαυρισμό.

Έχουμε το ∆ιοικητήριο Αχαΐας,έργο της Νομαρχιακής Αυτοδιοί-κησης Αχαΐας, που θα κοστίσειτουλάχιστον διπλάσιο ποσόν α-πό το σύνηθες ενός κτιριακούέργου. Έχουμε το ∆ικαστικό Μέ-γαρο για το οποίο δεν έχω να σαςπω οικονομικά στοιχεία, είμαστεωστόσο βέβαιοι ότι θα κινείταιστα ίδια επίπεδα. Αντιλαμβανό-μαστε, λοιπόν, ότι εκχωρείται στοτραπεζικό και το μεγάλο κατα-σκευαστικό κεφάλαιο, σε πολύπεριορισμένη κλίμακα, το γνω-ρίζετε όλοι σας, η φορολογία τουΈλληνα εργαζόμενου και μάλι-στα εκχωρείται αδιαφανώς.Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερατα μέλη του ∆ιοικητικού Συμβου-λίου, όλα, ιδιαιτέρως τον Γραμ-ματέα το Γιώργο το Φάκο, τηΦωτεινή την Μπουσίου και τονΒασίλη τον Βλασταρά που ασχο-λήθηκαν με τα οργανωτικά ζητή-ματα της Συνδιάσκεψης.

Page 13: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

14

Εκείνο το οποίο έχω να πω γιατους προσκεκλημένους μας είναιότι δυστυχώς πάρα πολλά πράγ-ματα εξελίσσονται αρνητικά, επι-σήμανε παίρνοντας το λόγο γιανα κάνει την κεντρική εισήγηση οπρόεδρος της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. Γρηγό-ρης Γρηγορόπουλος. Θα σας εφι-στήσω την προσοχή σε δύο ση-μεία: ότι το Πρόγραμμα ∆ημο-σίων Επενδύσεων είχε μία φθί-νουσα πορεία τα τελευταία τέσ-σερα χρόνια, από τους Ολυμπια-κούς Αγώνες και μετά, αλλά τοίδιο διάστημα υπήρξε μία πολύσημαντική άνοδος της οικοδομι-κής κατασκευαστικής δραστηρι-

ότητας, η οποία έδινε ένα συνο-λικό αποτέλεσμα στην κατασκε-υαστική βιομηχανία της χώρας,το οποίο δε έκρυβε τη μείωσητου Προγράμματος ∆ημοσίων Ε-πενδύσεων. Αυτό το τελευταίονχρόνο πλέον δεν υπάρχει πια, μεαποτέλεσμα να αναδειχθεί καιαπό τους δύο τομείς, τους βασι-κούς τομείς της κατασκευαστικήςδραστηριότητας, δηλαδή και τηνοικοδομική και το Πρόγραμμα∆ημοσίων Επενδύσεων, μία συρ-ρίκνωση η οποία είχε και έχει πά-ρα πολύ σημαντικές επιπτώσειςστον κατασκευαστικό κλάδο. Σε συνδυασμό με την κρίση τηνχρηματοπιστωτική η οποία δημι-ούργησε μία πολύ-πολύ μεγάληαδυναμία, ακόμα και στο τελευ-

ταίο σημείο χρηματοδότησηςτων έργων που δεν ήταν άλλοαπό την προεξόφληση λογαρια-σμών εκτελεσμένων έργων απ’τις τράπεζες, ούτε αυτό μας τοκάνουν τώρα οι τράπεζες, μεαποτέλεσμα να έχει αναδειχθεί ηκαθυστέρηση των πληρωμών α-πό πλευράς ∆ημοσίου σαν έναμείζον θέμα, το οποίο πραγματι-κά έγινε τεράστιο από την προο-πτική του, όχι μόνο την προοπτι-κή του αλλά και την καθημερι-νότητά του, που δεν είναι άλλοαπό το να βλέπουμε συναδέλ-φους σωστούς επαγγελματίες νακαταλήγουν στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ, γιατίδεν μπορούν να πληρώσουν επι-ταγές με τις οποίες κάλυψαν τηνεκτέλεση των έργων τα οποίαείχαν αναλάβει. Αυτό το πράγμα έχει δημιουργή-σει πραγματικά ένα πάρα-πάραπολύ άσχημο κλίμα. Η προσπά-θεια η δικιά μας σε όλα τα επίπε-δα είναι να πετύχουμε τη μέγιστηδυνατή πληρωμή των λογαρια-σμών που έχουν ήδη κατατεθείστις υπηρεσίες και περιμένουντην πληρωμή τους, διότι τα χρή-ματα αυτά όπως αντιλαμβάνεστεείναι χρήματα τα οποία θα μετα-κυληθούν αμέσως στην αγορά,στους επαγγελματίες και στηναγορά και θα πάρουν όλοι μιαανάσα στη σημαντική μείωσητης ρευστότητας την οποία βλέ-πουμε γύρω μας.Στη συνέχεια αναφερόμενος στιςεξελίξεις που αφορούν τον κλά-δο ανά υπουργείο ο πρόεδροςτης ΠΕΣΕ∆Ε επισήμανε τα εξής:

ΥΠ.ΟΙ.Ο.

Καλές ειδήσεις από το ΥπουργείοΟικονομικών δεν υπάρχουν, ε-κτός από το γεγονός που μάθαμεπρόσφατα ότι η αρμόδια Επί-τροπος της ΕΕ πήρε απόφαση ναπαραταθούνε τα προγράμματατα χρηματοδοτούμενα από τηνΕΕ κατά έξι μήνες. Με τονΝ.3697/08 καταργήθηκε το αφο-

ρολόγητο για τους ελεύθερουςεπαγγελματίες και με καθαράφοροεισπρακτικούς στόχους θε-σπίστηκε η περαίωση των φορο-λογικών υποθέσεων των ετών2002-2006. Πλήρης ισοπέδωσησυνεπών φορολογούμενων καιφοροφυγάδων. Είτε έχεις έσοδααναμφισβήτητα από ∆ημόσιαέργα, είτε αποκρύπτεις έσοδασαν επαγγελματίας, προερχόμε-να από διάφορες πηγές, είτε δια-θέτεις offshore εταιρεία το αφορ-ολόγητο καταργείται. Παράλλη-λα ψάχνουνε κάποιους για ταχρόνια που ίσχυε το τεκμαρτό,αν εκτελούσαν έργα ή εργασίεςγια να τους φορολογήσουνε μεκάτι παραπάνω. Πoτέ άλλοτε οιατομικές και προσωπικές εργο-ληπτικές επιχειρήσεις ∆ημοσίωνΈργων δεν ταλαιπωρήθηκαν φο-ρολογικά όσο τα πέντε τελευταίαχρόνια. Το ΥΠ.ΟΙ.Ο. στοχοποίησετο 5% των εκτελούμενων ∆ημο-σίων Έργων στην Ελλάδα, πουδηλωνόταν κανονικά σαν εισό-δημα από τους Εργολήπτες, προ-σπαθώντας να αυξήσει τα φορο-λογικά του έσοδα. Απέτυχε και τοδείχνει. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., σαν φιλοξε-νούσα Οργάνωση της Συντονι-στικής Επιτροπής των Εργολη-πτικών Οργανώσεων συγκάλεσεσύσκεψη στις 4/9/2008, από τηνοποία προέκυψε ύστερα από ει-σήγηση του φοροτεχνικού τηςσυμβούλου, εμπεριστατωμένο υ-πόμνημα που στάλθηκε στοΥΠ.ΟΙ.Ο. και τα Πολιτικά Κόμματαόταν συζητείτο το Νομοσχέδιο,που τελικά ψηφίστηκε με ελάχι-στες τροπολογίες που δεν αφορ-ούσαν τον κλάδο μας.Επανήλθαμε με κοινό έγγραφοεκ νέου μετά την κατάθεση τουπροϋπολογισμού (και οι πέντεΕργοληπτικές Οργανώσεις) ζη-τώντας να ισχύσει το αφορολό-γητο στις Εργοληπτικές Επιχειρή-σεις ∆ημοσίων Έργων.Για το θέμα του χαρακτηρισμούορισμένων κατηγοριών έργωνσαν εργασιών παρεμβήκαμε με

υπομνήματα προς το ΥΠΟΙΟ, τό-σο μόνοι μας όσο και σε συνερ-γασία με την Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. συ-μπαριστάμενοι στους συναδέλ-φους που υφίστατο μια άδικηφορολογική μεταχείριση.Για τις Σ.∆.Ι.Τ. παρεμβαίνουμε συ-νεχώς καταγγέλλοντας την προ-σπάθεια του ΥΠ.ΟΙ.Ο. να εκχωρή-σει τα μελλοντικά του Προγράμ-ματα ∆ημοσίων Επενδύσεων σεσυγκεκριμένους Κατασκευαστι-κούς και Τραπεζικούς ομίλους μετριπλάσιο κόστος για το ∆ημό-σιο. Ενδεικτικά αναφερόμαστεστις παρεμβάσεις μας στον Τύποστην ημερίδα του Ηρακλείου καιτο Συνέδριο της εφημερίδας EX-PRESS με θέμα “Μεγάλα ΤεχνικάΈργα” στο Ζάππειο, ενώ είναι συ-νεχείς οι αναφορές στα Σ.∆.Ι.Τ.στις σελίδες του ΕργοληπτικούΒήματος. Το αποτέλεσμα της τρι-ετίας που ισχύει ο Νόμος για τιςΣ.∆.Ι.Τ. στην Ελλάδα ήταν να μηναπορροφηθούν τα χρήματα τουΓ΄ ΚΠΣ γιατί μια σειρά έτοιμωνγια τη δημοπράτηση ∆ημοσίωνΈργων “κρατήθηκαν”, για να εκ-παιδευτούν στο πώς θα συμβα-σιοποιούν έργα, οι υπάλληλοι τηςΓραμματείας Σ.∆.Ι.Τ. του ΥΠ.ΟΙ.Ο.και τα στελέχη των ενδιαφερόμε-νων Τραπεζών. Τα υπόλοιπα χρή-ματα του Γ΄ Κ.Π.Σ. επιστρέφονταιστην Ε.Ε. και το μελλοντικό πρό-γραμμα του Προγράμματος ∆η-μοσίων Επενδύσεων επιβαρύνε-ται για να επιβληθεί η “Μεταρ-ρύθμιση των Σ.∆.Ι.Τ.” στη μόνηχώρα της Ε.Ε. που διαθέτει Υ-πουργείο ∆ημοσίων Έργων. ΤοΠ.∆.Ε., αντί να αυξηθεί, μειώνεται.Αντί να διασπαρεί σε ολόκληρητην Ελλάδα, συγκεντρώνεται σεσυγκεκριμένες επιλογές. ΤοΥΠ.ΟΙ.Ο. επικαλείται υψηλό κό-στος κρατικού δανεισμού για ∆η-μόσιες Επενδύσεις και την ίδιαστιγμή προωθεί τα Σ.∆.Ι.Τ. με επι-τόκια πιστωτικής κάρτας.Βιώνουμε την περίοδο της εκ μέ-ρους του ΥΠ.ΟΙ.Ο. πλήρους απα-ξίωσης της μικρής Εργοληπτικής

Γρηγόρης Γρηγορόπουλος - Αρνητικό επαγγελματικό περιβάλλον

που επιδεινώνει η οικονομική κρίση

Page 14: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 15: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

16

Επιχείρησης ∆ημοσίων Έργων μετις καταστροφικές συνέπειες αυ-τής της πολιτικής στην επιβίωσητων επιχειρήσεών μας, στην α-πασχόληση και στη στήριξη τωντοπικών αγορών.

Υπουργείο Κοινωνικών

Ασφαλίσεων

Το θέμα της συγκρότησης τωνοργάνων του Ε.Τ.Α.Α. εξελίχθηκεσε πρόβλημα όπου δοκιμάστηκεη δυνατότητα δημιουργίας κοι-νής πρότασης από την πλευράτων Εργοληπτικών Οργανώσεων.Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Ηκοινή πρόταση δεν έγινε, τελικάπαρά τις συνεχείς και επίμονεςπροσπάθειες της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. σανΦιλοξενούσα Οργάνωση της Συ-ντονιστικής μέχρι και την τελευ-ταία στιγμή ώστε να εκπροσω-πούνται όλοι. Η ενδιάμεση συμ-φωνία επέτρεψε σε κάποιους ναθεωρούν “ότι μία και τους έτυχεκάτι” το δικαιούνται κιόλας. Για ναπούμε τα πράγματα με το ό-νομά τους. Η Π.Ε.∆.Μ.Ε.∆.Ε. ακο-λούθησε την πολιτική της ξεχω-ριστής πρότασης. Παρά το γεγο-νός ότι συμμετείχε στις συζητή-σεις για κοινή πρόταση, τελικά

εκτίμησε πως εάν επέμενε στηναρχική της θέση θα έβγαινε ω-φελημένη. Εάν διαβάσει κανείςτο κύριο άρθρο του τεύχους 126της “ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ” δε του μένεικαμία αμφιβολία. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., ο

Σ.Α.Τ.Ε. και η Π.Ε.∆.Μ.Ε.Η.∆.Ε. κα-τέθεσαν κοινή πρόταση. Το Υ-πουργείο επέλεξε για τακτικόμέλος στην ∆ιοικούσα Επιτροπήτων Μηχανικών & Ε.∆.Ε. τον προ-ταθέντα από τον Σ.Α.Τ.Ε. σαν α-ναπληρωματικό. Ο Σ.Α.Τ.Ε. αρ-νήθηκε να παραιτήσει τον εκπρ-όσωπό του, παρά το γεγονός ότιείχε εξασφαλίσει θέση τακτικούστο ∆.Σ. του Ε.Τ.Α.Α. με την κοινήπρόταση. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και τοΤ.Ε.Ε. προσέφυγαν στην ∆ικαιο-σύνη ζητώντας ανατροπή της α-πόφασης της Υπουργού. ΣτηνΒουλή έγιναν αλλεπάλληλες επε-ρωτήσεις για την μη συμμετοχήτης Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. στα όργανα της∆ιοίκησης του Ε.Τ.Α.Α. Το Υ-πουργείο απάντησε πως ο εκπρ-όσωπος στο ∆.Σ. είχε υποδειχθείαπό κοινού από Τ.Ε.Ε., Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.,Σ.Α.Τ.Ε., Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. καιΕ.Μ.∆.Υ.∆.Α.Σ. Οι Σύνδεσμοι τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ύστερα από απόφασητου ∆.Σ. κινητοποιήθηκαν Πανελ-

λαδικά καταλαμβάνοντας τα Πε-ριφερειακά Γραφεία τουΤ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. διαμαρτυρόμενοι γιατον αποκλεισμό. Η λογική τηςΕνοποίησης των ΕργοληπτικώνΟργανώσεων προσέκρουσε

στην αδυναμία υποβολής κοινήςπρότασης όσο και στην μη α-ντίδραση στην αυθαίρετη επιλο-γή του Υπουργείου, που ουσια-στικά αποδυναμώνει και μελλο-ντικές κοινές προτάσεις μιας καιοι προτεινόμενοι τακτικοί και α-ναπληρωματικοί θα αντιμετωπί-ζονται από τους Υπουργούς μετην λογική του αναλώσιμου. Μή-νυμα με πολλούς αποδέκτες.Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. τις πρώτες μέρεςλειτουργίας του Ε.Τ.Α.Α. με πα-ρέμβασή της πέτυχε έστω και μεδύσκολο τρόπο συνέχιση της έκ-δοσης Εγγυητικών Επιστολώνγια τα Περιφερειακά γραφεία ε-πεκτείνοντας μια απόφαση τουΥπουργείου που αφορούσε έκ-δοση εγγυητικών μόνο από ταΚεντρικά του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. για τουςσυναλλασσόμενους με αυτό. Στοθέμα των Συντάξεων η έκδοσηέστω και της προσωρινής καθυ-στερεί απαράδεκτα στη δε πλη-ρωμή των Νοσηλίων οι ουρές σε

Αθήνα και Θεσσαλονίκη φθά-νουν στα πεζοδρόμια. Η υπόλοι-πη Ελλάδα “κάθε πέρσι και κα-λύτερα”. Μια αναγκαστική Ενο-ποίηση υγειών Ταμείων χωρίςπροετοιμασία εμφανίστηκε σανΑσφαλιστική Μεταρρύθμιση. Αςπροσέξουμε πρώτα από όλα τααποθεματικά του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. καιτου Τ.Π.Ε.∆.Ε. μην τυχόν βρεθούνανάμεσα στα ανταλλάξιμα του∆ημοσίου με κάποια Ιερά Μονή.Καλύτερες μέρες για τους Μηχα-νικούς & Εργολήπτες ∆ημοσίωνΈργων δεν προβλέπονται στο ά-μεσο μέλλον όσο διαρκεί το πεί-ραμα του Ε.Τ.Α.Α.

Υπουργείο Εσωτερικών

Στα χρόνια προβλήματα του Υ-πουργείου Εσωτερικών επανήλ-θαμε με ανεπάλληλες επιστολέςτόσο στο θέμα της διαχείρισηςτου ΣΑΤΑ με τις κατατμήσεις τωνέργων και τις απευθείας αναθέ-σεις, όσο και στις απαιτούμενεςτροποποιήσεις του Π.∆. 171/87ώστε να σταματήσουν να κατα-λήγουν στα δικαστήρια διαφο-ρές μεταξύ ΟΤΑ και αναδόχων εξ’αιτίας αστήρικτων νομικά απο-φάσεων των Φορέων που επικα-λούνται μη ισχύουσες πλέον δια-τάξεις. Με επιστολή μας στον Υ-πουργό Εσωτερικών και με πα-ρέμβασή μας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.ζητήσαμε την αύξηση του Προ-γράμματος ∆.Ε. με 1 δις € για ταέτη 2009 & 2010 για την εκτέλεσησειράς έργων με τις διαδικασίεςτου “ΘΗΣΕΑ” ώστε τα έργα ναδιασπαρούν σ’ όλη την Ελλάδα,να δημοπρατηθούν και να πλη-ρωθούν τονώνοντας τις τοπικέςαγορές, την απασχόληση και τιςΕργοληπτικές Επιχειρήσεις.

Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.

Από το κατεξοχήν αρμόδιο Υ-πουργείο για το επάγγελμά μαςμετά από πολύ αγώνα άρχισαννα φτάνουν κάποια “καλά νέα”. Ηισχύς από 1/9/2008 των νέωντιμολογίων έργων Ο∆Ο μέχρι 1,5εκατομμύριο €, στόχο τον οποίοέθεσε και αγωνίστηκε ηΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με την συμπαράστα-ση των υπόλοιπων Εργοληπτι-

Page 16: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 17: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

18

κών Οργανώσεων, σε συνδυα-σμό με την εγκ. 21 που προσδιο-ρίζει τον τρόπο πληρωμής τηςασφάλτου δημιούργησαν ένα

σαφώς καλύτερο περιβάλλον γιατα έργα Ο∆ΟΠΟΙΙΑΣ. Στις 5/11/2008 έγινε συνάντηση εργασίαςτης Συντονιστικής Επιτροπής τωνΕργοληπτικών Οργανώσεων μετον Υφυπουργό ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε., τονΓενικό Γραμματέα και υπηρεσια-κούς παράγοντες.Μετά τους απαράδεκτους συντε-λεστές αναθεώρησης του 1ουτριμήνου του 2008 επακολούθη-σαν, ύστερα από την ένστασητων Εργοληπτικών Οργανώσεωνοι σαφώς καλύτεροι συντελεστέςτου 2ου & 3ου τριμήνου και ανα-μένονται του 4ου τριμήνου σανμια έστω και εκ των υστέρων, με-ρική κάλυψη των “τρελών αυξή-σεων” που βιώσαμε το 2008.Βρισκόμαστε σε αναμονή υπο-γραφής από τον Υπουργό τουβελτιωμένου Τιμολογίου ΟΙΚ,Υ∆Ρ και ΛΙΜ, χωρίς αυτό να ση-μαίνει πως η, σε πολλές περιπτώ-σεις, δική μας ανεξέλεγκτη συ-μπεριφορά στις εκπτώσεις δεναποτελεί τη βασικότερη συνι-στώσα στη διαμόρφωση του τε-λικού αποτελέσματος κάθε δη-μοπρασίας.Επίσης το θέμα της αύξησης των

απροβλέπτων των έργων ανάλο-γα με τους προϋπολογισμούςτους από 15% σε 20% και από 9%σε 15% έχει ωριμάσει, είναι στην

ίδια λίστα αναμονής και εκτιμάμεπως θα βοηθήσει στο να αποφ-εύγονται άσκοπες μακρόσυρτεςδιαδικασίες αποπληρωμής εκτε-λεσμένων εργασιών, μέσα απόσυμπληρωματικές συμβάσειςπου αντιμετωπίζουν πολλές φο-ρές και την απρόβλεπτη συμπε-ριφορά των ∆ιαχειριστικών Αρ-χών. Για τα όρια των πτυχίων ηΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ήταν η μόνη Πανελ-λήνια Εργοληπτική Οργάνωσηπου ζήτησε τη διατήρηση τωνκάτω ορίων για όλες τις κατηγο-ρίες. Πιστεύουμε πως καλύψαμετο σύνολο των μελών μας. Οιαντίθετες εισηγήσεις στοΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. από άλλες Πανελλή-νιες Εργοληπτικές Οργανώσειςδιαβαθμισμένες κατά το δοκούνπροβληματίζουν το Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.Εκτιμάται πως η ηγεσία τουΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. δεν θα θελήσει ναπροσθέσει ένα ακόμα μεγάλοεμπόδιο στον αγώνα για επιβίω-ση των μικρών Εργοληπτικών Ε-πιχειρήσεων. Θεωρούμε την επι-στολή των οκτώ Περιφερειακώντμημάτων του Τ.Ε.Ε. προς τοΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για τη διατήρηση

των κάτω ορίων σαν θετική συμ-παράσταση στην εκφρασμένηθέση της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.Το θέμα του νέου τρόπου υπολο-

γισμού της αναθεώρησης δυσκο-λεύεται από την ουσιαστική άρ-νηση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για την σύ-νταξη νέων αναλυτικών τιμολο-γίων αντίστοιχων με τα ισχύονταστην Ε.Ε. Η όποια προσπάθειακαταβληθεί από την αρμόδιαεπιτροπή του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. στηνοποία συμμετέχουμε, για την κα-

θιέρωση ενός νέου τρόπου υπο-λογισμού της αναθεώρησηςπροσαρμοσμένου στα προσωρι-νά τιμολόγια που ισχύουν σήμε-ρα θα είναι μεταβατική. Πλήρης

δικαίωση του ισχύοντος για τηνΕλλάδα “ουδέν μονιμότερο τουπροσωρινού”. Θα πρέπει να καταγράψουμε τηνπροσπάθεια του ΥπουργούΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για την αύξηση τουπρογράμματος ∆.Ε. που δεν βλέ-πουμε όμως να τελεσφορεί γιατίτο ΥΠ.ΟΙ.Ο. επιμένει στις Σ.∆.Ι.Τ.

Ενοποίηση

Σημαντικό μέρος της δραστηρι-ότητας της ∆ιοίκησης αναλώθη-κε στην προσπάθεια για την Ενο-ποίηση των Εργοληπτικών Οργα-νώσεων. Η Επιτροπή Ενοποίη-σης δούλεψε πάνω στη συμφω-νηθείσα λογική της προώθησηςτης πλειοψηφούσας άποψης. Τοκλίμα στις συνεδριάσεις ήταν κα-λό, με απουσία όμως τουΣ.Τ.Ε.Α.Τ. Για το θέμα υπάρχειχωριστή εισήγηση πάνω στηνοποία θα συζητήσουμε.Συνάδελφοι βιώνουμε το χειρό-τερο επαγγελματικό περιβάλλοντων 35 τελευταίων ετών. Η κρίσητου χρηματοπιστωτικού συστή-ματος επιδεινώνει ακόμα περισ-σότερο τις συνθήκες. Το 2009αρχίζει με χειρότερες προϋποθέ-σεις από ότι το 2008. Η μείωσητου Π.∆.Ε. σε συνδυασμό με τονεπερχόμενο τσουνάμι της χρη-ματοπιστωτικής κρίσεως δεν επι-τρέπει καμία αισιοδοξία. Ας ευ-χηθούμε να πληρωθούν οι Λογα-

ριασμοί μας για να κάνουμε Χρι-στούγεννα και ας προσέξουμε τιςεκπτώσεις μας.

Page 18: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 19: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

20

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θαξεκινήσω την εισήγησή μου αυτήμε τη λαϊκή παροιμία “ήταν στρα-βό το κλήμα, το έφαγε κι ο γάϊ-δαρος”, θέλοντας να επισημάνωότι στην πανθομολογούμενη εκ-τίμηση ότι ο εργοληπτικός μαςκλάδος διέρχεται την χειρότερηπερίοδο, ήρθε και η παγκόσμιαοικονομική κρίση για να δώσειένα ακόμη σοβαρό χτύπημαστον ήδη καταπονημένο καιπολλαπλά κακοποιημένο από τιςκυβερνητικές πολιτικές κλάδομας. Έτσι ξεκίνησε την εισήγησήτου για την Ενοποίηση το μέλοςτου ∆Σ της ΠΕΣΕ∆Ε Γιώργος Τζή-κας και συνέχισε:

Στο σκοτεινό αυτό τούνελ της ε-παγγελματικής μας αβεβαιότη-τας το μόνο φωτεινό σημείο πουπρέπει και μπορεί να γίνει οδη-γός μας είναι η ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ.

«ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ Ε∆Ω ΚΑΙ ΤΩΡΑ»

Εκτίμησή μου είναι, ότι ήδη έχο-υμε αργήσει πολύ κι αν δε βια-στούμε λίγο, θα χάσουμε το τε-λευταίο τρένο, αυτό που θα μαςοδηγήσει στην επόμενη δεκαε-τία. Τη δεκαετία ενός συνεχώςμειούμενου Προγράμματος ∆η-μοσίων Επενδύσεων, τη δεκαετία

των Σ.∆.Ι.Τ., τη δεκαετία της συ-νεχούς εξώθησής μας με κατεβα-σμένα χέρια στα χρηματοπιστω-τικά ιδρύματα, τη δεκαετία τηςπλήρους ιδιωτικοποίησης τωνπάντων, τη δεκαετία τέλος ενόςδυσοίωνου επαγγελματικού πε-ριβάλλοντος για το οποίο είναιίσως η τελευταία μας ευκαιρία νααντιδράσουμε, έτσι ώστε να δη-μιουργήσουμε ένα ανάχωμα στιςπροθέσεις της εκάστοτε εξου-σίας. Την ευκαιρία αυτή μας τηνέδωσε το 64ο συνέδριο τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. που έγινε στη Θεσσα-λονίκη και διοργάνωσε με επιτυ-χία ο Σύνδεσμος στον οποίο α-νήκω, ο Σύνδεσμος Θεσσαλονί-κης. Ένα συνέδριο ουσιαστικό,που οδήγησε στο τραπέζι τωνδιαπραγματεύσεων μετά απόπολύ καιρό όλες τις εργοληπτι-κές οργανώσεις. Αυτή λοιπόν τηνπόρτα που άνοιξε διάπλατα το64ο Συνέδριο της ΠΕΣΕ∆Ε, είναιαδήριτη ανάγκη και υποχρέωσηόλων μας , να μην την κλείσουμεπριν διαβούμε το κατώφλι τηςκαι έχουμε προηγούμενα πετύχειτην ενοποίηση.Η νέα διοίκηση της ΠΕΣΕ∆Ε πουπροέκυψε από τις εκλογές τηςΘεσσαλονίκης, αντιλαμβανομέ-νη την κρισιμότητα των περιστά-σεων και πιστή στο δόγμα «υλο-ποιώ άμεσα τις αποφάσεις τωνΣυνεδρίων», στην πρώτη συνε-δρίασή της όρισε μια τριμελήεπιτροπή ενοποίησης αποτελού-μενη από τον Πρόεδρο τηςΠ.ΕΣ.Ε.∆.Ε. Γρηγόρη Γρηγορό-πουλο, τον γενικό γραμματέα Βα-σίλη Βλάχο και τον ομιλούντα.Μοναδικός σκοπός αυτής τηςεπιτροπής ήταν όπως όριζε η ο-μόφωνη (πλην Συνδέσμου Μεσ-σηνίας) απόφαση του Συνεδρίουμας, να συμμετέχει άμεσα μαζί μετις τριμελείς επιτροπές των άλ-λων εργοληπτικών οργανώσεωνσε κοινές συνεδριάσεις, με απώ-τερο στόχο να έχουμε καταλήξει

όλοι μαζί μέχρι 31/12/ 2008 σεένα καταστατικό χάρτη της νέαςΕνοποιημένης οργάνωσης κοινάαποδεκτό από όλους, τον οποίοκαι θα φέρουμε για επικύρωσημέχρι 28/02/2009 στις Πανελλή-νιες Οργανώσεις μας.Στο σημείο αυτό θα ήθελα νασας ενημερώσω, ότι από την αρ-χή αυτής της σημαντικής προ-σπάθειας ανταποκρίθηκαν άμε-σα ο ΣΑΤΕ, η ΠΕ∆ΜΕ∆Ε και ηΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε ενώ απέχει παντε-λώς ο ΣΤΕΑΤ.Αυτή λοιπόν η επιτροπή ενοποί-ησης που άρχισε να συνεδριάζειαπό τις αρχές του Σεπτέμβρη έ-χει συνεδριάσει ήδη μέχρι σήμε-ρα 7 φορές με πολύ σημαντικάαποτελέσματα. ∆ε θέλω να υπει-σέλθω σε λεπτομέρειες και νασας κουράσω με το τι έγινε σ’ αυ-τές τις συνεδριάσεις, θα ήταν ε-ξάλλου ανώφελο, θέλω όμως νασας κάνω κοινωνούς της ουσίαςαυτών των σημαντικών συνεδρι-άσεων. Για όποιον παρόλα αυτάθα ήθελε μια πιο ενδελεχή ενη-μέρωση υπάρχουν τα πρακτικάτων συνεδριάσεων όπου κατα-γράφονται οι απόψεις, οι προβ-ληματισμοί, οι θέσεις οι αντιθέ-σεις, οι διαξιφισμοί και τέλος τοαπόσταγμα αυτών των συζητή-σεων.Θα προσπαθήσω να είμαι σαφήςκαι επιγραμματικός. Στις 3 πρώ-τες συνεδριάσεις αναλωθήκαμεστον κανονισμό λειτουργίας αυ-τής της επιτροπής ενοποίησηςτων εργοληπτικών οργανώσεων,στο πώς δηλαδή θα λαμβάνο-νται οι αποφάσεις -με πλειοψη-φία ή ομοφωνία- και στο εάνπρέπει να τηρούνται χειρόγραφαή μαγνητοφωνημένα πρακτικά.Τελικά με αμοιβαίες υποχωρή-σεις καταλήξαμε σε ένα μοντέλολειτουργίας το οποίο τηρούμεμέχρι σήμερα με επιτυχία. ∆ηλα-δή, συνεδριάσεις ανά 15νθήμε-ρο, αποφάσεις με ομοφωνία ό-

που είναι δυνατόν και καταγρα-φή των διαφορετικών απόψεων,χειρόγραφα πρακτικά και διάθε-ση για δουλειά για την επίτευξητου τελικού μας στόχου.Στην 4η και 5η συνεδρίαση μπή-κε το θέμα της μορφής αυτής τηςνέας ενοποιημένης οργάνωσης,αφού ξεπεράστηκαν γρήγορακαι ομόφωνα ο σκοπός της και τοποιοι θα εγγράφονται ως μέλητηςΑν θυμάστε η ομόφωνη (πληνΣυνδέσμου Μεσσηνίας) απόφα-ση του συνεδρίου της ΠΕΣΕ∆Εγια να ξεφύγει από τις αγκυλώ-σεις του παρελθόντος και παίρ-νοντας υπόψη τα αποτελέσματατων μέχρι εκείνη τη χρονική στιγ-μή συζητήσεων και τις συγκλίσειςπου είχαν επιτευχθεί στο παρελ-θόν, πρότεινε μια οργανωτικήδιάρθρωση αντίστοιχη με αυτήντου Τεχνικού Επιμελητηρίου. ∆η-λαδή μια οργάνωση με απλάλόγια δομημένη σε τρία επίπεδα-κεντρικό, νομαρχιακό, περιφε-ρειακό.- Από τις συζητήσεις προ-έκυψε ότι οι 3 άλλες οργανώσειςσυμφωνούν στην οργάνωση σεδύο επίπεδα, ένα κεντρικό με μίακεντρική διοίκηση που έχει νομι-κή υπόσταση και λειτουργεί βά-σει ενός καταστατικού και ένανομαρχιακό επίπεδο όπως περί-που είναι οι σημερινοί σύνδεσμοιτης Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., που λειτουργεί μεένα ενιαίο κανονισμό λειτουρ-γίας, που αποτελεί αναπόσπαστοκομμάτι του καταστατικού τηςνέας ενοποιημένης οργάνωσης.Στο σημείο ακριβώς αυτό καιενώ οι άλλες οργανώσεις προ-σέγγισαν ακριβώς τον τρόπο ορ-γάνωσης και λειτουργίας τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., εμείς παρουσιαστή-καμε με δύο απόψεις.Μία του προέδρου κ. Γρηγορό-πουλου που έλεγε ότι η απόφα-ση του συνεδρίου είναι δεσμευτι-κή και άρα πρέπει να υπάρχουνκαι τα τρία επίπεδα οργάνωσης -

Γιώργος Τζήκας

Έκθεση πεπραγμένων Επιτροπής Ενοποίησης των Εργοληπτικών

Οργανώσεων

Page 20: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 21: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

22

κεντρικό, περιφερειακό και νο-μαρχιακό-, όπως ακριβώς λέει ηαπόφαση και μία δεύτερη στηνοποία συμφωνήσαμε ο ΒασίληςΒλάχος κι εγώ που λέει ότι υπάρ-χει σαφώς η απόφαση του συνε-δρίου, αλλά δεν μπορείς να προ-σέρχεσαι σε ένα διάλογο με κόκ-κινες δογματικές γραμμές. Γι’αυτό λοιπόν βλέποντας το δάσοςκι όχι το δέντρο κάναμε ένα βή-μα πίσω και δεχτήκαμε τη θέσητων υπολοίπων 3 οργανώσεωνπου είναι με απλά λόγια η σημε-ρινή δομή της ΠΕΣΕ∆Ε.Η επιμονή των άλλων οργανώ-σεων στην 6η συνεδρίαση ναπαρουσιαστεί η ΠΕΣΕ∆Ε με μίαενιαία θέση οδήγησε τηνΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. όπως γνωρίζετε όλοιστη σύγκληση έκτακτης εκτελε-στικής επιτροπής που πραγματο-ποιήθηκε στις 03/12/2008 καιμας έλυσε τα χέρια δίνοντας μαςτην οδηγία να συνεχίσουμε τησυζήτηση στη θέση που μιλά γιαδύο επίπεδα οργάνωσης, κεντρι-κό και νομαρχιακό.Σ’ αυτή την 6η συνεδρίαση της20/11/2008, η επιτροπή έκανεένα βήμα παραπάνω και μπήκεστο τελικό στάδιο των συζητή-σεων, με τον ενιαίο κανονισμόλειτουργίας των τοπικών τμημά-των και κάποιων σκέψεων οργά-νωσης και σύνθεσης της κεντρι-κής διοίκησης που κατατέθηκαναπό τον ΣΑΤΕ. Στη συνεδρίασηαυτή επίσης, οι υπόλοιπες οργα-νώσεις αποδέχτηκαν καταρχήντις θέσεις του συνεδρίου μας α-ναφορικά με τη σύνθεση των ορ-γάνων διοίκησης, ότι δηλαδή θαπαίρνει υπόψη της τη γεωγραφι-κή δομή της οργάνωσης και τηδυναμικότητα των μονάδων μεβάση το επιχειρηματικό τους μέ-γεθος.Η εκτελεστική επιτροπή τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. που συνεδρίασε στις03/12/2008 αποφάσισε συνοπτι-κά τα παρακάτω:1. Οργανωτική διάρθρωση τηςνέας Ενοποιημένης οργάνωσηςσε δύο επίπεδα, κεντρικό και νο-μαρχιακό έτσι ώστε να έχουμεμία θέση ενιαία σαν ΠΕΣΕ∆Ε.2. Επεξεργάστηκε τον κανονισμόλειτουργίας των τοπικών τμημά-των που είχε καταθέσει ο ΣΑΤΕ

και τον έκανε αποδεκτό με κά-ποιες προσθαφαιρέσεις.3. Μας εξουσιοδότησε να παρου-σιάσουμε μια πρόταση την οποίαεπεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Λά-ρισας και την παρουσίασε ο πρό-εδρός της και μέλος της Ε.Ε., κ.Μητσόπουλος Βασίλης, η οποίαχωρίς να θέλω να σας κουράσωμιλάει για 3 συγκεκριμένα πράγ-ματα:α) το νέο ∆.Σ. θα είναι 25μελέςκαι οι 25 έδρες θα κατανέμονταιαναλογικά σε 12 περιφέρειεςσύμφωνα με τη δυναμικότητατων εργοληπτικών επιχειρήσεωνκάθε μιας περιφέρειας β) η κάθε μια περιφέρεια θα απο-φασίζει αυτή και μόνο για το

ποιοι θα την εκπροσωπήσουνστο 25μελές ∆.Σ. και δε θα βγουνοι εκπρόσωποί της από ένα ενι-αίο πανελλαδικό ψηφοδέλτιογ) Θα υπάρχουν ποσοστώσειςκαι δικλείδες ασφαλείας έτσι ώ-στε καμιά τάξη πτυχίου να μηθεωρηθεί ότι αδικείται.Με όλα λοιπόν τα παραπάνωπροσήλθαμε στην τελευταία συ-νεδρίαση που έγινε στις 04/12/2008 και θεωρώ ότι πετύχαμε με-τά από επίπονες συζητήσεις καιαμοιβαίες υποχωρήσεις τα παρα-κάτω:· Συμφωνήσαμε όλοι στο τελικόκείμενο κανονισμού λειτουργίαςτων τμημάτων και αποδεχτήκα-με τρεις βασικούς κανόνες για τησύνθεση του ∆.Σ. της νέας οργά-νωσης.

· Το νέο ∆.Σ. θα είναι 25μελές.· Θα υπάρχει μια εκτελεστική επι-τροπή.· Για τη σύνθεση του 25μελούς∆.Σ. και τον τρόπο εκλογής τωνμελών του, οι υπόλοιπες Εργο-ληπτικές Οργανώσεις επιφυλά-χτηκαν να απαντήσουν στην ε-πόμενη συνεδρίαση της επιτρο-πής οποτεδήποτε συνέλθει αυ-τή, καθότι η προεδρεύουσα γιατο επόμενο διάστημα οργάνωσηείναι ο ΣΑΤΕ και αυτός θα καθο-ρίσει την ημερομηνία της επόμε-νης σύγκλησής της.Φάνηκε όμως από την συζήτησηπου αναπτύχθηκε σ’ αυτήν τηντελευταία μέχρι σήμερα συνε-δρίαση, ότι υπάρχει μια πλειο-

ψηφούσα άποψη μέσα στην επι-τροπή, που μιλά για αναλογικήκατανομή των εδρών του νέ-ου25μελούς στις 12 περιφέρειες,σύμφωνα πάντα με τη διάχυσηκαι τη δυναμικότητα των εργο-ληπτικών επιχειρήσεων κάθε πε-ριφέρειας και τέλος η δυνατότη-τα να εκλέγονται τα μισά μέλητου ∆.Σ. αποκλειστικά και μόνοαπό τις περιφέρειες και τα άλλαμισά από ένα ενιαίο πανελλαδικόψηφοδέλτιο με δικλείδες όμωςασφαλείας, έτσι ώστε κανείς ναμη θεωρεί ότι αδικείται ή καπε-λώνεται από τον άλλο.Κλείνοντας την εισήγησή μου αυ-τή θέλω να σας πω ότι θα προσέ-λθουμε στην τελευταία για φέ-τος συνεδρίαση που εκτιμώ ότιθα συγκληθεί στις 18/12/2008

και αν δείξουμε την ανάλογη ω-ριμότητα, αυτή που πραγματικάμέχρι σήμερα έχουμε δείξει θαέχουμε καταλήξει στο 90% τουνέου καταστατικού χάρτη. Τουπόλοιπο 10% που είναι και τονομικό περιτύλιγμα, θα το βά-λουν οι νομικοί μας σύμβουλοι,έτσι ώστε να έχουμε στο τέλοςένα καταστατικό λειτουργίας πουθα αποτυπώνει τις κοινές από-ψεις των Εργοληπτικών οργανώ-σεων.Παίρνοντας υπόψη τα αποτελέ-σματα των μέχρι τώρα συζητή-σεων, τις συγκλίσεις που έχουναπό κοινού διαπιστωθεί και προ-πάντων τη διακηρυγμένη πρόθε-ση όλων των εργοληπτικών ορ-

γανώσεων να γίνει η ενοποίηση,εκτιμούμε ότι ήρθε η ώρα να κά-νουμε την υπέρβασή μας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,αγαπητοί φίλοι, Κλείνοντας αυτήν εδώ την εισή-γηση, θέλω να επισημάνω ότι ηενοποίηση δεν είναι πανάκεια, εί-ναι όμως το ελάχιστο που μπο-ρούμε να πετύχουμε αυτήν εδώτην κρίσιμη για το επάγγελμάμας στιγμή για να ισχυροποιή-σουμε τη θέση μας, έτσι ώστε ναδιεκδικήσουμε όλοι μαζί ενωμέ-νοι με μια ενιαία και δυνατή φω-νή ένα καλύτερο αύριο από μιαεξουσία, που μου δίνει την εντύ-πωση πολλές φορές ότι είναι καιτυφλή και κουφή.

Page 22: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 23: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

το γεγονός

24

Με προσφυγές που κατέθεσαν στη ∆ικαιο-σύνη, τόσο η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., διά του νομικούσυμβούλου της Γιάννη Γαλενιανού στις 18Νοεμβρίου 2008, όσο και το Τ.Ε.Ε., απάντη-σαν στην προκλητική απόφαση της υπουρ-γού Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλί-σεων με την οποία αποκλείει παράνομα και«πραξικοπηματικά» εκπρόσωπο της Ένωσηςαπό τη ∆ιοίκηση του νέου Ταμείου, ζητώνταςτην ανατροπή της. Σημειώνουμε ότι στη Βου-λή έγιναν αλλεπάλληλες ερωτήσεις από τουςβουλευτές Μ. Σκουλά, Μ. Στρατάκη, Μ. Σκρα-φνάκη και αναφορές (Λ. Αυγενάκη) για τη μησυμμετοχή της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. στα όργανα της∆ιοίκησης του Ε.Τ.Α.Α., ενώ το Υπουργείο α-πάντησε πως ο εκπρόσωπος στο ∆.Σ. είχε υ-ποδειχθεί από κοινού από Τ.Ε.Ε., Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.,Σ.Α.Τ.Ε., Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. και Ε.Μ.∆.Υ.∆.Α.Σ.!

Σημειώνουμε ότι οι Σύνδεσμοι της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.ύστερα από απόφαση του ∆.Σ. κινητοποιή-θηκαν Πανελλαδικά καταλαμβάνοντας στις22 και 23 Οκτωβρίου 2008 τα ΠεριφερειακάΓραφεία του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. διαμαρτυρόμενοιγια τον αποκλεισμό εκπροσώπου της από ταόργανα ∆ιοίκησης του νέου Ταμείου(Ε.Τ.Α.Α.), παρότι καλύπτει συνδικαλιστικά το70% των ατομικών και προσωπικών Εργολη-πτικών Επιχειρήσεων της χώρας και μετέχειστο ∆Σ του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. ανελλιπώς από τηνίδρυσή του, το 1932. Την ίδια στιγμή «προά-γεται» σε θέση τακτικού μέλους στη ∆ιοι-κούσα Επιτροπή των Μηχανικών και Ε.∆.Ε., οπροταθείς ως αναπληρωματικός από άλληΕργοληπτική Οργάνωση, επειδή προφανώςέτσι επέβαλε η «λογική» του κυβερνητικούελέγχου στην Επιτροπή.Παράλληλα η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με την κινητο-ποίηση που πραγματοποίησε επιδίωξε τηνπροάσπιση των αποθεματικών του Ταμείου,αλλά και του Ταμείου Πρόνοιας Εργοληπτών∆ημοσίων Έργων (Τ.Π.Ε.∆.Ε.), ενάντια σε οποι-ονδήποτε σφετερισμό τους, την αναβάθμισητης λειτουργίας των Περιφερειακών Γρα-φείων του Ταμείου, αλλά και την αναβάθμισητων παροχών του Ταμείου προς τους ασφαλι-

σμένους του Μηχανικούς και Εργολήπτες.Στο πλαίσιο της κινητοποίησης πραγματοποι-

ήθηκε συνάντηση του Προέδρου τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. Γρηγόρη Γρηγορόπουλου με τονΠρόεδρο του Τ.Ε.Ε. Γιάννη Αλαβάνο και τονΙωάννη Γαμβρίλη, πρόεδρο της ∆ιοικούσαςΕπιτροπής των Μηχανικών και Ε.∆.Ε. που λει-τουργεί στο πλαίσιο του Ε.Τ.Α.Α. Κατά τησυνάντηση έγινε αποδεκτό από όλους ότιείναι απαράδεκτη η απόφαση για τον απο-κλεισμό της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. από τα όργανα∆ιοίκησης του νέου Ταμείου, ενώ ο πρόεδροςτου ΤΕΕ δεσμεύτηκε για άλλη μια φορά ότι θαστηρίξει τη δικαστική προσφυγή τηςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. για την ακύρωσή της, αλλά και τοότι το Τ.Ε.Ε. θα ενημερώνει πλήρως διά τωνεκπροσώπων του, την ηγεσία της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.,εφ’ όλων των θεμάτων που συζητιούνται σταόργανα αυτά.Ο Ιωάννης Γαμβρίλης από την πλευρά τουχαρακτήρισε απώλεια για την ∆.Ε. την απου-σία εκπροσώπων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., οργάνωσηςπου εκπροσωπεί ένα πολύ μεγάλο αριθμόατομικών και προσωπικών εργοληπτικών επι-χειρήσεων και η συνεισφορά της στην επί-λυση των προβλημάτων θα ήταν σημαντικήκαι χρήσιμη. ∆εσμεύτηκε παράλληλα ότι θαεπιδιώκει συνεχώς την ενημέρωσή της και ότιθα δίνει σημασία στις απόψεις της. Αποδέ-χτηκε επίσης να ενημερώσει για όλα τα θέμα-

τα που θα συζητηθούν στην ∆.Ε. των Μηχα-νικών & Ε.∆.Ε. έτσι ώστε να γίνουν όλες

εκείνες οι ενέργειες που απαιτούνται για τηναναβάθμιση της λειτουργίας των Περιφερει-ακών Γραφείων του Ταμείου και την επίλυσητων χρόνιων προβλημάτων που αντιμετω-πίζουν. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση ενδεχομέ-νως να φανεί χρήσιμη η διεύρυνση των αρ-μοδιοτήτων των Εποπτευουσών Επιτροπών.Όσον αφορά στην εκπροσώπηση των εργο-ληπτών ∆ημοσίων Έργων στις ΕποπτεύουσεςΕπιτροπές συζητήθηκε ότι σε κάθε περίπτω-ση ο εκπρόσωπος των Εργοληπτών θα πρέ-πει να εκπροσωπεί Συνδικαλιστικό Εργο-ληπτικό φορέα της περιοχής, από τον οποίοκαι θα προτείνεται και όχι τον εαυτό του.Συζητήθηκε επίσης η κατοχύρωση των απο-θεματικών του Τ.Π.Ε.∆.Ε. και η απρόσκοπτη

καταβολή του εφάπαξ στους εργολήπτες σταπλαίσια του Ε.Τ.Α.Α., όπως και η επιδίωξη άμε-σης σύνταξης του Κανονισμού λειτουργίαςτου Κλάδου Ειδικών Παροχών που θεσπί-στηκε με το νόμο 3518/2006, που αφορά τοσύνολο των μηχανικών, με προτεραιότητατην ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων.Επίσης έγινε συζήτηση και για τα εξής θέμα-τα:· Για να ισχύσει άμεσα η τριμερής χρηματο-δότηση (με κρατική συμμετοχή) τόσο στηνΚύρια σύνταξη, όσο και στην Ειδική Προ-σαύξηση.·Για την ομογενοποίηση των παλιών και νέωνασφαλισμένων στο επίπεδο των εισφορώνκαι στο επίπεδο συντάξιμων παροχών.· Για το πάγωμα των εισφορών.· Για την ανασύνταξη του Κανονισμού Λει-τουργίας του κλάδου Υγείας με στόχο τηνπλήρη κάλυψη των ιατροφαρμακευτικών καιΝοσηλευτικών αναγκών των ασφαλισμένων.

ΕΤΑΑ

Προσφυγές της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και του ΤΕΕ

κατά του παράνομου αποκλεισμού

Οι Σύνδεσμοι έκλεισαν σε ένδειξη

διαμαρτυρίας τα Γραφεία

του ΤΣΜΕ∆Ε σε όλη την Ελλάδα

στις 22 και 23 Οκτωβρίου

Page 24: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 25: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 26: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 27: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

28

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣΕπιστολή Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

σε κυβέρνηση και πολιτικά κόμματα

Αύξηση Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων

μόνη λύση διεξόδου από την κρίση

Την αύξηση του Προγράμματος∆ημοσίων Επενδύσεων, ώστε νακατασκευαστούν τα αναγκαία μι-κρά και μεσαία που έχει ανάγκηη χώρα μας και θα ανακόψουν τιςσυνέπειες της οικονομικής κρί-σης, ενώ θα βγάλουν τον κατα-σκευαστικό κλάδο από το αδιέ-

ξοδο, ζήτησε η ΠΕΣΕ∆Ε, λίγες μέ-ρες πριν αρχίσει η συζήτηση γιατον Κρατικό Προϋπολογισμό του2009 στη Βουλή, με επιστολήπου απηύθυνε στους υπουργούςΟικονομικών, Εσωτερικών ∆ημό-σιας ∆ιοίκησης και Αποκέντρω-

σης και ΠΕΧΩ∆Ε, ενώ κοινοποί-ησε στο Γραφείο του Πρωθυπο-υργού και τα Πολιτικά Κόμματατης Βουλής. Όπως επισημαίνει ηΠΕΣΕ∆Ε τα έργα αυτά πρέπει ναεκτελεστούν με διαφανείς καιδοκιμασμένες διαδικασίες και όχιμε Σ∆ΙΤ, αφού μέσω αυτών το

ελληνικό ∆ημόσιο υποχρεώνεταισε επαχθέστατο δανεισμό «πι-στωτικής κάρτας», επιβαρύνο-ντας υπέρμετρα το ∆ημόσιοΧρέος, σε μια συγκυρία μάλισταστην οποία η χώρα μας δανείζε-ται με επιτόκιο κατά 2%

μεγαλύτερο από ό,τι άλλες χώ-ρες, όπως η Γερμανία. Οφείλει, έ-στω και την ύστατη ώρα η κυ-βέρνηση, να κατανοήσει ότι η δι-έξοδος στην κατασκευαστικήβιομηχανία της χώρας μας, μετάτη μεγάλη πτώση της ιδιωτικήςοικοδομικής δραστηριότητας,βρίσκεται μόνο στη δραστικήαύξηση του Προγράμματος ∆η-μοσίων Επενδύσεων, που θα α-νακόψει τη δραματική κατάστα-ση που βιώνει συνολικά ο κατασ-κευαστικός κλάδος, με πρώτοθύμα τις χιλιάδες εργαζόμενουςσ’ αυτόν.Η επιστολή της ΠΕΣΕ∆Ε, που υ-πογράφουν ο Πρόεδρος Γρη-γόρης Γρηγορόπουλος και ο Γε-νικός Γραμματέας Βασίλης Βλά-χος, έχει ως εξής:

Κύριε Υπουργέ,Όπως έγινε γνωστό, η διαφοράμε την οποία δανείζεται πλέον ηΕλλάδα στις διεθνείς αγορές κρα-τικού χρέους έχει εκτοξευτεί στουψηλότερο επίπεδο από την έ-νταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ,σε σχέση με τη Γερμανία. Συγκε-κριμένα η χώρα μας δανείζεταιμε επιτόκιο ακριβότερο κατά 2%έναντι αυτού που δανείζεται ηΓερμανία. Το ύψος του κρατικού δανεισμούθα «κλείσει» στο τέλος του 2008στα 43 δισεκατομμύρια ευρώ, ε-νώ το 2009 αναμένεται να ανέλ-θει στα 53 δισεκατομμύρια ευρώ,ποσό που αντιστοιχεί στο 20,3%του ΑΕΠ και είναι το υψηλότεροανάμεσα στις χώρες της Ευρω-ζώνης.Την ίδια στιγμή, που το ∆ημόσιοχρέος αυξάνεται, από την Ειση-γητική Έκθεση του ΚρατικούΠροϋπολογισμού για το 2009προκύπτει ότι έργα, κατεξοχήν

μη ανταποδοτικά, συνολικού ύ-ψους 5,7 δισεκατομμυρίων ευρώ,προβλέπεται να εκτελεστούν μεΣ∆ΙΤ και με δικαιολογία ότι μετον τρόπο αυτό εκτέλεσης δενεπιβαρύνεται ο κρατικός προϋ-πολογισμός. Οι συμβάσεις όμωςαυτές πρόκειται να εκτελεστούνμε άλλον ένα δανεισμό – και μά-λιστα επαχθέστερο για το Ελ-ληνικό ∆ημόσιο, αφού το επιτό-κιο φτάνει το 20% και 25% - φορ-τώνοντας τους μελλοντικούςΚρατικούς Προϋπολογισμούς.

Κύριε Υπουργέ, Λαμβάνοντας υπόψη τις δικέςσας δηλώσεις, σύμφωνα με τιςοποίες «το υψηλό δημόσιο χρέοςαπαιτεί προσοχή και συγκράτη-ση στην άσκηση της οικονομικήςπολιτικής», σας ερωτούμε: ∆ενείναι οξύμωρο από τη μια να επι-καλείστε το υψηλό κόστος τουδανεισμού για ∆ημόσιες Επεν-δύσεις, περικόπτοντας κατά 8,8%το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επεν-δύσεων του 2009, σε σχέση με τοφετινό, και την ίδια στιγμή ναπροωθείτε τις Σ∆ΙΤ με επιτόκιαπιστωτικής κάρτας, θυμίζονταςτη γνωστή παροιμία «ακριβοίστα πίτουρα και φτηνοί στο α-λεύρι»; ∆ημιουργείται επίσης ηεξής τραγική αντίφαση: Μια σει-ρά από «ώριμα», έργα (σχολεία,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου,πυροσβεστικοί σταθμοί, ∆ιοικη-τήρια κ.λπ.) που θα μπορούσαννα έχουν ήδη εκτελεστεί, εφόσονείχαν ενταχθεί εγκαίρως στο Γ’ΚΠΣ, από τον ΟΣΚ Α.Ε. και άλλουςαρμόδιους και πιστοποιημένουςαπό την Ε.Ε. φορείς, παραμένουνσε τουλάχιστον τριετή «διαθε-σιμότητα» προκειμένου (άγνω-στο πότε) να συμβασιοποιηθούνμε Σ∆ΙΤ, και απεντάσσονται και

Page 28: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

29

Νέο αίτημα για τροποποίηση του Προεδρικού ∆ιατάγματος 171/87

Να μην καταργηθούν τα κατώτερα όρια συμμετοχής

στους διαγωνισμούς

Το αίτημα για τροποποίηση τουΠ∆ 171/87 υπέβαλε ξανά ηΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. προς την πολιτική η-γεσία του υπουργείου Εσωτερι-κών ∆ημόσιας ∆ιοίκησης και Α-ποκέντρωσης και συγκεκριμέναστον υπουργό Πρ. Παυλόπουλοκαι τον υφυπουργό Θ. Νάκο, υ-ποβάλλοντας για άλλη μια φοράτο σχέδιο των αναγκαίων αλ-λαγών που επεξεργάστηκαν οινομικοί σύμβουλοι της Ένωσης.Η επιστολή της ΠΕΣΕ∆Ε, που υ-πογράφουν ο πρόεδρός Γρ. Γρη-

γορόπουλος και ο γεν. γραμμα-τέας Β. Βλάχος, έχει ως εξής: «Αξιότιμε Κύριε ΥπουργέΓνωρίζετε πως στο Νομικό Καθε-στώς που διέπει την εκτέλεσητων έργων του Ο.Τ.Α. σημαντικόχώρο κατέχουν οι διατάξεις τουΠ.∆. 171/87. Η άποψή μας είναιότι το Π.∆. 171/87 είναι αναγκαίονα τροποποιηθεί, ώστε οι διατά-ξεις του να προσαρμοσθούν στιςδιατάξεις του νέου ∆ημοτικούκαι Κοινοτικού Κώδικα τουΝ.3263/2004, στις αρμοδιότητες

των Περιφερειών στην νέα διοι-κητική οργάνωση της χώρας καιστις σημαντικές αλλαγές που έ-χουν πραγματοποιηθεί στη Νο-μοθεσία Εκτέλεσης ∆ημόσιωνΈργων από το 1987 μέχρι σήμε-ρα.Συνημμένα σας υποβάλλουμεσχετικό σχέδιο Π.∆. που επεξε-ργάσθηκαν οι νομικοί σύμβουλοιτης Ένωσης μας και παρακαλού-με για τη συμμετοχή μας στηνεπιτροπή ή ομάδα εργασίας πουεκτιμούμε ότι θα συγκροτήσετε

για την αναγκαία κατά την άπο-ψη μας τροποποίηση.Σημειωτέον ότι στη συνάντησηπου είχαμε με τον Υφυπουργό κ.Νάκο στις 18/7/2007 είχαμε ξα-ναθέσει το θέμα, και ο κύριοςΥφυπουργός μας είχε υποσχεθείτην ικανοποίηση του αιτήματοςτης συμμετοχής μας. Εκτιμάμε πως θίγουμε ένα θέμαώριμο για την αντιμετώπιση τουκαι παρακαλούμε για δικές σαςενέργειες».

Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με επιστολή τηςπρος την πολιτική ηγεσία τουΥΠΕΧΩ∆Ε δηλώνει την αντίθεσήτης στην κατάργηση των κατώτε-ρων ορίων συμμετοχής στουςδιαγωνισμούς ∆ημοσίων Έργων,ενώ παράλληλα προτείνει μιασειρά από βελτιώσεις - τροπο-ποιήσεις διατάξεων της Νομοθε-σίας, σχετικά με την κατάταξη καιαναθεώρηση της εγγραφής τωνεργοληπτικών επιχειρήσεων στοΜΕΕΠ, στην κατεύθυνση της δια-σποράς των ∆ημοσίων Έργωνκαι της διατήρησης της απασχό-λησης των μικρών και μεσαίωνεργοληπτικών επιχειρήσεων, σεμια περίοδο που πλήττονται από

την οικονομική ύφεση. Αναλυ-τικότερα οι θέσεις της ΠΕΣΕ∆Εστο θέμα αυτό, όπως αναπτύσ-σονται στην επιστολή που υπο-γράφουν ο Πρόεδρός της γρ.Γρηγορόπουλος και ο Γεν. Γραμ-ματέας της Β. Βλάχος, έχουν ωςεξής:

«Κύριε Υπουργέ,Υπό τις παρούσες συνθήκες οι-κονομικής κρίσης, ύφεσης, μείω-σης του Προγράμματος ∆ημο-σίων Επενδύσεων, αύξησης τωνέργων που ανατίθενται με εναλ-λακτικές μεθόδους (συγχρημα-τοδοτούμενα, Σ.∆.Ι.Τ. κ.λ.π.) καιαύξησης της ανεργίας οι όποιες

προτάσεις παρέμβασης στην Νο-μοθεσία ∆ημοσίων Έργων θαπρέπει να βρίσκονται προς τηνκατεύθυνση:1. Της διεύρυνσης του αντικειμέ-νου των εργοληπτικών επιχειρή-σεων στα ιδιωτικά τεχνικά έργαμέσω του μητρώου Μ.Η.Κ.Ι.Ε. (εί-ναι απαράδεκτο το μεγαλύτεροτμήμα των ιδιωτικών έργων στηνΕλλάδα να μην εκτελείται απόπιστοποιημένες τεχνικές επιχει-ρήσεις αλλά από ιδιώτες επεν-δυτές, εμπειροτέχνες κ.ο.κ.). Όλεςοι Εργοληπτικές Οργανώσεις έ-χουν συμφωνήσει με το από 2/3/2007 κοινό τους υπόμνημαπρος το Υπουργείο σας στην

άμεση νομοθέτηση του Π.∆. πουαφορά το Μ.Η.Κ.Ι.Ε. και έχει δη-μοσιοποιηθεί, στην ιστοσελίδατου Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.2. Της ενεργοποίησης και απα-σχόλησης του κατασκευαστικούδυναμικού των μικρών πιστοποι-ημένων επιχειρήσεων στα μεγα-λύτερα έργα δια του θεσμού τηςυπεργολαβίας (διότι το μεγαλύ-τερο τμήμα των δημόσιων έρ-γων στην Ελλάδα κατασκευάζε-ται θεωρητικώς μεν από πιστο-ποιημένες εργοληπτικές επιχει-ρήσεις, στην πράξη, δε, από ε-μπειροτέχνες, ιδιοκτήτες μηχα-νημάτων, «ειδικά συνεργεία», Έλ-ληνες και αλλοδαπούς, ενώ οι

από το ΕΣΠΑ, την ίδια στιγμή πουσημαντικά κονδύλια του Γ’ ΚΠΣχάνονται και επιστρέφονται ωςαναπορρόφητα στην Ε.Ε.! Αλήθ-εια, ποιος έχει τελικά την ευθύνηγια τη μη έγκαιρη παράδοσηαναγκαίων σχολικών συγκροτη-μάτων, για παράδειγμα, καταδι-κάζοντας χιλιάδες μαθητές, γο-νείς και διδάσκοντες να βιώνουνακόμη το βραχνά της διπλοβάρ-διας; Ποιος θα τη χρεωθεί; Μή-πως η Ειδική Γραμματεία Σ∆ΙΤ, ή

η πολιτική ηγεσία του Υπουρ-γείου;

Κύριε Υπουργέ, Ως Πανελλήνια Ένωση Συνδέ-σμων Εργοληπτών ∆ημοσίωνΈργων, που αντιπροσωπεύουμε5.000 μικρές και μεσαίες επιχει-ρήσεις που δραστηριοποιούνταισε όλη την Ελλάδα και βιώνουντο χειρότερο επιχειρηματικό κλί-μα των τελευταίων ετών, πριν α-κόμη υποστούν τις ολέθριες επι-

πτώσεις της οικονομικής ύφεσης,ζητάμε, όπως είναι εύλογο, νααναθεωρήσετε τις επιλογές σαςαυτές. Ζητάμε, έστω και την ύ-στατη ώρα, να αυξήσετε το Πρό-γραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεωνκατά 1 δισεκατομμύριο ευρώτουλάχιστον, για να εκτελεστούνμικρά έργα, κυρίως στην Περιφ-έρεια, με τις δοκιμασμένες καιδιαφανείς διαδικασίες του Προ-γράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», που θα α-ναζωογονήσουν τις τοπικές αγο-

ρές και θα ανακόψουν τις οποι-εσδήποτε συνέπειες της επερχό-μενης οικονομικής κρίσης. Η ι-διωτική οικοδομική δραστηριό-τητα που τα τελευταία χρόνια κά-λυπτε με την άνοδό της τη συ-νεχή μείωση του Π∆Ε, παρουσιά-ζει πλέον συνεχή πτώση. Όλος οκατασκευαστικός κλάδος διέρχε-ται τη χειρότερη κρίση του. Η αύ-ξηση του Π∆Ε αποτελεί μονοσή-μαντη επιλογή για την επιβίωσήτου.

Page 29: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

30

μικρές πιστοποιημένες εργολη-πτικές επιχειρήσεις του Μ.Ε.Ε.Π.εξαφανίζονται λόγω έλλειψηςαντικειμένου).3. Της διασποράς των δημοσίωνέργων τόσο γεωγραφικά όσο καισε είδος και μέγεθος, ώστε να με-γιστοποιηθούν τα αναπτυξιακάοφέλη της κατασκευής δημο-σίων έργων για τις τοπικές κοι-νωνίες, ιδιαίτερα της πολύπαθηςΠεριφέρειας, (απασχόληση τοπι-κών επιχειρήσεων, τόνωση τοπι-κών αγορών, μείωση ανεργίαςκλπ). 4. Του εκσυγχρονισμού της δια-δικασίας πιστοποίησής μας κατάΜΕΚ & ΜΕΕΠ, με ουσιαστικά καιπραγματικά κριτήρια κατασκε-υαστικής ικανότητας και μέσων

ανά ειδικότητα και όχι με εικονι-κά κριτήρια οικονομικών ισολο-γισμών και εικονικών συγχωνεύ-σεων, τα οποία οδηγούν στην α-παξίωση της πιστοποίησής μας.

Στα πλαίσια αυτά η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.προτείνει τα εξής:1. Υπεργολαβίες σε εταιρείεςΜ.Ε.Ε.Π.Η διασπορά των έργων του ∆η-μοσίου τομέα απαιτεί και ήδηέχει επιβληθεί η εκτέλεση μέ-ρους του αντικειμένου από Υ-περγολάβους. Η μέχρι σήμερα ισχύουσα νο-

μοθεσία επιβάλει περιορισμούςκαι ανοχές που στην πράξη δη-μιουργούν ανασταλτικά προβλή-ματα στην ανάθεση επίσημωνυπεργολαβιών με αποτέλεσμα τοσύστημα των υπεργολαβιών ναδυσλειτουργεί. Θα πρέπει το όλοθέμα να επανεξετασθεί σε ορθο-λογιστική και αντικειμενική βάση.Στην κατεύθυνση αυτή προ-τείνουμε: Ο υπεργολάβος έχει τα αντί-στοιχα προσόντα για την εκτέλε-ση του έργου που αναλαμβάνεικαι ανήκει σε τάξη και κατηγορίαέργου, αντίστοιχη με το ποσό τηςσύμβασης υπεργολάβιας. Υπο-χρεωτική εξόφληση των υποχρ-εώσεων που προκύπτουν απότέτοιες συμβάσεις, ταυτόχρονα

με την είσπραξη του εργολαβι-κού ανταλλάγματος από τον α-νάδοχο. Αναγνώριση της θεσμο-θετημένης υπεργολαβίας στηντιμολογημένη εμπειρία του υ-περγολάβου. Θα πρέπει να γίνειανάλογη προσαρμογή στα πρότ-υπα τεύχη των ∆ημοπρασιών.2. Νομαρχιακά Μητρώα Κατ’ επανάληψη η Ένωσή μας έ-χει εκφράσει τη θέση της για τηνπλήρη κατάργηση των Νομαρ-χιακών Μητρώων θεωρώνταςτον θεσμό τελείως ξεπερασμένο. 3. Μη κατάργηση των κατωτά-των ορίων συμμετοχής σε διαγω-

νισμούς. Κρίνουμε ότι η διατήρη-ση κατωτάτων ορίων συμμετο-χής σε διαγωνισμούς έχει ευεργε-τική επίδραση στη διασπορά τωνέργων και στην απασχόληση τωνμικρών επιχειρήσεων και υπό τιςπαρούσες συνθήκες η κατάργη-ση ή μείωσή τους, μόνο κοινωνι-κό πρόβλημα μπορεί να δημι-ουργήσει καθώς και περαιτέρωένταση του αθέμιτου ανταγωνι-σμού. 4. ∆ιατήρηση του ορίου ανεκτέ-λεστων συμβάσεων. Θεωρούμε ότι η αύξηση ή κα-τάργηση του ορίου ανεκτελέ-στου, υπό τις παρούσες συνθή-κες (μείωσης του προγράμματοςδημοσίων επενδύσεων και αύ-ξησης των «εναλλακτικών» τρό-

πων κατασκευής δημοσίων έρ-γων όπως Σ∆ΙΤ, συγχρηματοδό-τηση κλπ), μόνο ως κοινωνικήπρόκληση μπορεί να εκληφθεί. 5. ∆ιάσπαση της 2ης τάξης τουΜΕΕΠ. Ως γνωστόν η 2η τάξη έχει κατα-στεί εισαγωγική τάξη των εται-ριών του ΜΕΕΠ (λόγω της κα-τάργησης της εγγραφής στην 3ητάξη). Πρέπει συνεπώς η 2η (καιεισαγωγική τάξη) να «ομογενο-ποιηθεί». Προς τον σκοπό αυτόκαι επειδή είναι, υπό τις πα-ρούσες συνθήκες, ανέφικτη η υ-ποχρέωση εταιρικής μορφής

(λόγω του μεγάλου πλήθους τωνατομικών 2ης τάξης), κρίνεταισκόπιμη η διάσπαση της 2ης τά-ξης σε 2η προσωπική (για όσεςεπιχειρήσεις δεν θέλουν να μετα-βούν στο καθεστώς της εταιρι-κής μορφής (Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.) καιθεωρούν την κατάταξή τους κα-ταληκτική) και 2η Α.Τ.Ε. (για όσεςεπιχειρήσεις θέλουν να είναιστην εισαγωγική τάξη των Α.Ε.και επιθυμούν ενδεχομένως ναμετεξελιχθούν). Βεβαίως θα πρέ-πει να καθορισθούν ανάλογα τααπαιτούμενα προσόντα και όριαπτυχίου, (χαμηλότερα για την 2ηπροσωπική 1 ΜΕΚ ∆ και υψηλό-τερα για την 2η εταιρική 1 ΜΕΚ ∆και 1ΜΕΚ Γ (Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.). πρόσθε-τη απαίτηση ελάχιστης εμπει-

ρίας). Το όριο πτυχίου της 2ηςεταιρικής προτείνεται στα2.500.000,00 €6. Παράταση της ισχύος των πτυ-χίων των προσωπικών επιχειρή-σεων έως 2ης. Η ισχύς των πτυ-χίων των προσωπικών επιχειρή-σεων έως 2ης προσωπικής (οι ο-ποίες δεν επιθυμούν να αναβαθ-μισθούν) να διαρκεί για μεγα-λύτερο διάστημα από το ισχύον(χρονικό διάστημα 5 ή 6 χρόνιακρίνεται εύλογο) ώστε να απο-συμφορηθεί η ∆15 από αναίτιεςαιτήσεις παραμονής στην ίδιατάξη. Με δικαίωμα στη διετία να

δραστηριότητες

Υπέρ των θέσεων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. οχτώ Περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ

Έμπρακτη ενίσχυση των θέσεων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. αποτελεί επιστολή οχτώ περιφερειακών Τμημάτων του ΤΕΕ (Κεντρικής Μακεδονίας,

Ανατολικής Μακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας, Μαγνησίας, Θράκης, Αιτωλοακαρνανίας, Κεντρικής και ∆υτικής Θεσσαλίας και Πελο-

ποννήσου) που απευθύνεται στον υπουργό ΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά, ζητώντας τη διατήρηση των κατωτέρων ορίων των εργοληπτικών

πτυχίων.

Ειδικότερα στην επιστολή τους προς τον υπουργό ότι στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό

των εργοληπτικών επιχειρήσεων υπήρξαν προβλέψεις που στοχεύουν να διατηρήσουν «ένα πλαίσιο προστασίας του κλάδου από τη

δημιουργία ολιγοπωλιακών φαινομένων» και στη «διασφάλιση του ζωτικού χώρου και ρόλου όλων των επιχειρήσεων του κλάδου και

ιδίως των μικρών και μεσαίων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της περιφέρειας», όπως εύστοχα συνοψίζεται και στην εισηγητική έκθε-

ση που συνοδεύει το νόμο 2490/2001.

Η βασική πρόβλεψη του νομοθέτη - τονίζουν τα Περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ - προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η θέσπιση των κά-

τω ορίων στους προϋπολογισμούς των έργων, τα οποία επιτρέπεται να αναλάβουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο

ΜΕΕΠ 2ας Τάξης και άνω. Η πρόβλεψη αυτή διευκολύνει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου και ιδιαίτερα αυτές που εδρεύ-

ουν στην περιφέρεια, να αντιμετωπίσουν την έντονη πίεση και τον ανταγωνισμό των μεγαλύτερων τεχνικών εταιρειών, να διεκδικήσουν

ένα μέρος των ∆ημοσίων Έργων που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους και την παραπέρα ανάπτυξή τους.

Και τα περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ καταλήγουν: Πιστεύουμε ότι πολύ περισσότερο σήμερα στις συνθήκες της έντονης χρηματοπι-

στωτικής κρίσης η οποία πιέζει περισσότερο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάθε μέτρο που ενισχύει τη βιωσιμότητά τους, πρέπει να

διατηρηθεί.

Page 30: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 31: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

δραστηριότητες

32

υπάρχει επανάκριση, εφόσον ζη-τηθεί από την Εργοληπτική Επι-χείρηση. 7. Μείωση των τιμών των κριτη-ρίων κατάταξης στο ΜΕΕΠ. Λαμβανομένης υπ’ όψιν της διαρ-κούς μείωσης των δημοσίων έρ-γων που ανατίθενται με ανοικτέςδιαδικασίες, και ενόψει της παγ-κόσμιας οικονομικής κρίσης καιύφεσης, είναι παράλογη η εμμο-νή στα κριτήρια κατάταξης τωνεταιριών του Ν. 2940/2001. Κατάτην άποψή μας τα κριτήρια, όριακλπ που ορίζονται ανά τάξη πτυ-χίου των Α.Τ.Ε. θα πρέπει να προ-σαρμοσθούν στις παρούσες συν-θήκες έλλειψης αντικειμένου καιπαγκόσμιας οικονομικής κρίσηςκαι ύφεσης, με γενική μείωση κα-τά 20%.8. Τροποποίηση δυνατότηταςστελέχωσης Εργοληπτικών Επι-χειρήσεων του Μ.Ε.Ε.Π. από ειδι-κή κατηγορία στελεχών τουΜ.Ε.Κ. Για την εξυγίανση των κλάδωνκαι την στήριξη των υγιών εργο-ληπτικών επιχειρήσεων απαιτεί-ται:Τροποποίηση του άρθρου 17

παρ. 13 του Ν.1418/85 που αφο-ρά την εγγραφή και κατάταξηστις βαθμίδες του Μ.Ε.Κ. τωνΤεχνικών Υπαλλήλων του ∆η-μοσίου τομέα, Ν.Π.∆.∆. κλπ. ωςκάτωθι: “Τεχνικοί υπάλληλοι ή υπάλληλοιμε άλλες ειδικότητες, που συντα-ξιοδοτούνται από το ∆ημόσιο ήΝ.Π.∆.∆. ή τον ευρύτατο δημόσιοτομέα, όπως αυτός εκάστοτεπροσδιορίζεται και στον οποίοπεριλαμβάνονται και αυτοί τωνκοινωφελών οργανισμών, τραπε-ζών του δημοσίου τομέα, ∆.Ε.Η.,Ο.Τ.Ε., και γενικά επιχειρήσεωνπου ελέγχονται από το ∆ημόσιο,δεν επιτρέπεται να στελεχώνουνεργοληπτικές επιχειρήσεις τουΜ.Ε.Ε.Π. 9. Βασική στελέχωση των εταιρ-ιών. Επί των ατομικών επιχειρήσεων ηβασική στελέχωση να συντρέχειστο πρόσωπο που ασκεί την ατο-μική επιχείρηση.Επί προσωπικών εταιρειών (Ο-μόρρυθμες και ετερόρρυθμεςεταιρείες) η βασική στελέχωσηνα συντρέχει σε πρόσωπα εταί-ρων.

Σε εταιρεία οποιαδήποτε νομι-κής μορφή (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ ΑΕ) η ιδι-ότητα του εταίρου, διαχειριστή,μετόχου ή μέλους ∆Σ να αποτε-λεί επαρκή απόδειξη στελέχωσηςχωρίς την προϋπόθεση αποδε-δειγμένης ετήσιας αμοιβής. Σε κάθε άλλη περίπτωση στελέ-χωσης οποιαδήποτε μορφής ερ-γοληπτικής επιχείρησης (ατομι-κή, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ) να προκύπτειαποδεδειγμένη ετήσια αμοιβήπλέον του ελάχιστου ορίου τηςαντίστοιχης Σ.Σ.Ε. Για λόγους επιχειρηματικής ευε-λιξίας και διάχυσης της εμπειρίαςνα είναι εφικτή η αντικατάσταση1 ΜΕΚ ∆ με 2 ΜΕΚ Γ, 1 ΜΕΚ Γ με 2ΜΕΚ Β και 1 ΜΕΚ Β με 2 ΜΕΚ Α καισε συνολικό ποσοστό 50% στηνβασική και συμπληρωματικήστελέχωση.10. Συντελεστής Γ. Προς την κα-τεύθυνση της εξασφάλισης ισο-νομίας και υγιούς ανταγωνισμού,πρέπει να διευκολυνθεί τόσο ηαναβάθμιση όσο και η υποβάθ-μιση των επιχειρήσεων στοΜ.Ε.Ε.Π. Προς τον σκοπό αυτό οιεπιχειρήσεις πρέπει να επανα-κρίνονται με βάση τον συντελε-

στή Γ της τάξης στην οποία αι-τούνται την αναβάθμισή τους καιόχι όπως σήμερα με βάση τονσυντελεστή Γ της τάξης που ανή-κουν.11. ∆είκτες βιωσιμότητας. Υπό τις παρούσες συνθήκες τρα-πεζικής αστάθειας, δεν κρίνουμεσκόπιμη την υπέρμετρη μείωσητων δεικτών βιωσιμότητας. Σεκάθε περίπτωση δεν πρέπει ναλαμβάνονται υπ’ όψιν δανειακέςυποχρεώσεις, οι οποίες προκύ-πτουν από εκχώρηση εγκεκριμέ-νων πιστοποιήσεων δημοσίωνέργων.12. Εταιρείες κοινών συμφερόν-των Αποκλεισμός συμμετοχής ε-ταιρειών κοινών συμφερόντωνστον ίδιο διαγωνισμό για λόγουςδιαφάνειας και υγιούς ανταγωνι-σμού.Πιστεύοντας πως οι πιο πάνωπροτάσεις μας θα συμβάλλουνθετικά στην αντιμετώπιση τωνπροβλημάτων, παρακαλούμεστην αποδοχή τους».

Παρέμβαση για τις καθυστερήσεις πληρωμών των έργων του Π.Ε.Π.

Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με επιστολή τηςπρος τον υπουργό Οικονομίαςκαι Οικονομικών Γ. Αλογοσκού-φη, που υπογράφουν ο πρόε-δρος της Γρ. Γρηγορόπουλος καιΓεν. Γραμματέας Β. Βλάχος, πα-ρεμβαίνει ζητώντας την άμεσηαποπληρωμή πιστοποιημένωνέργων των ΠΕΠ που καθυστερείαδικαιολόγητα. Αφορμή για τηνπαρέμβαση αυτή της ΠΕΣΕ∆Εστάθηκαν αντίστοιχες διαμαρτυ-ρίες των Συνδέσμων Αγρινίου,Εύβοιας και Φθιώτιδας. Η επιστο-λή της ΠΕΣΕ∆Ε έχει ως εξής:

«Κύριε Υπουργέ,Το τελευταίο διάστημα, μετά τοτέλος Αυγούστου 2008 έχουνυποβληθεί στις υπηρεσίες σαςπιστοποιήσεις έργων ενταγμέ-νων στο Π.Ε.Π., σε διάφορες Πε-

ριφέρειες της χώρας, οι οποίεςδεν εξοφλούνται παρότι για τηνπληρωμή τους δε συντρέχει κα-

νένα πρόβλημα που να απορ-ρέει ούτε από τη σύμβαση ούτεαπό το χρονοδιάγραμμα εκτέλε-

σης των εργασιών ούτε από τιςεγκεκριμένες πιστώσεις.Τα παραδείγματα των Περιφερ-ειών της Στερεάς Ελλάδας καιτης ∆υτικής Ελλάδας είναι προφ-ανή και έχουν προκαλέσει τηνέντονη αντίδραση των Συνδέ-σμων Εργοληπτών ∆ημοσίωνΈργων Αγρινίου, Εύβοιας καιΦθιώτιδας που ανήκουν στηνδύναμη της Πανελλήνιας ΈνωσηςΕργοληπτών ∆ημοσίων Έργων.Ιδιαίτερα η προβαλλόμενη δικαι-ολογία προς τα μέλη του Συνδέ-σμου Αγρινίου ότι επειδή πήρεπαράταση το Π.Ε.Π. ∆υτικής Ελ-λάδας λόγω πυρόπληκτων περ-ιοχών, άρα μπορεί να καθυστε-ρήσει και η πληρωμή των λογα-ριασμών έργων του Π.Ε.Π., τηνθεωρούμε τελείως απαράδεκτη.Ζητούμε από την πολιτεία την

άμεση εξόφληση των εκτελεσμέ-νων εργασιών των έργων αυτών,ώστε να αποφευχθεί η διακοπήτων εργασιών και η διάλυση τωνσυμβάσεων με αρνητικές επι-πτώσεις στην απασχόληση καιτην ανάπτυξη των περιοχών.Η άμεση εξόφληση αυτών τωνεκτελεσμένων μικρών έργων θακαταφέρει να ανακουφίσει τις το-πικές κοινωνίες των Περιφερειώνδιαχέοντας τα χρήματα προς τηντοπική αγορά, σε διαφορετικήπερίπτωση θα οδηγήσει τις εργο-ληπτικές επιχειρήσεις σε αδυνα-μία πληρωμών συμπαρασύρον-τας αρκετές συνεργαζόμενες επι-χειρήσεις του κλάδου».

Page 32: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 33: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 34: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 35: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

36

ΚΟΙΝΗ ∆ΡΑΣΗΑύξηση του Π∆Ε και αποπληρωμή εκτελεσμένων εργασιών

«Επί τάπητος» τα προβλήματα των εργοληπτών σε συνάντηση

με τον υφυπουργό ΠΕΧΩ∆Ε Θ. Ξανθόπουλο

Την αναθεώρηση του Προγράμ-ματος ∆ημοσίων, ιδιαίτερα κάτωαπό τις νέες δυσμενείς οικονομι-κές συνθήκες, και την επίλυσητου φλέγοντος ζητήματος τωνκαθυστερήσεων στις πληρωμές,όπως προβλέπεται και από τηνΕυρωπαϊκή Νομοθεσία, ζητά α-πό την πολιτική ηγεσία του υπο-υργείου Οικονομίας και Οικονο-μικών, ο κατασκευαστικός κλά-δος, με κοινή ανακοίνωση τωνΕργοληπτικών ΟργανώσεωνΠΕ∆ΜΕ∆Ε, ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε,ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ.To ζωτικό αυτό αίτημα του ερ-γοληπτικού κόσμου απασχόλησεκαι την τελευταία συνεδρίασητης Κυβερνητικής Επιτροπήςστην οποία εξετάστηκε η πιθανήαύξηση του Προγράμματος ∆η-μοσίων Επενδύσεων, ως μια βα-σική ρύθμιση στο πακέτο των μέ-τρων που επεξεργάζεται η Κυ-βέρνηση για τη θωράκιση της ελ-ληνικής οικονομίας απέναντι στη

διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση,αλλά και ως μέτρο που θασυμβάλλει στην αποτροπή τηςεντεινόμενης κρίσης στον τομέατων ∆ημοσίων Έργων. Oι φορείς του κλάδου επιση-μαίνουν ότι η μείωση των ∆η-μοσίων Επενδύσεων στο σχέδιοτου κρατικού προϋπολογισμούγια το 2009 θα επιτείνει ακόμηπερισσότερο την υφιστάμενηύφεση στον κλάδο των δημο-σίων έργων και σε συνδυασμό μετην παρατηρούμενη μείωση τηςδραστηριότητας στον ιδιωτικότομέα της οικοδομής, θα πλήξειανεπανόρθωτα κυρίως τις μικρέςκαι μεσαίες επιχειρήσεις του κλά-δου, θα επιφέρει αύξηση στηνανεργία και θα οδηγήσει στοκλείσιμο αρκετών επιχειρήσεων.Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι είναιπαράλογο, στο όνομα οποιωνδή-ποτε αντιπαραθέσεων, να αντιμε-τωπίζεται το θέμα της ενίσχυσηςτων δημοσίων επενδύσεων με

τρόπο επικριτικό, όταν η λύσηαυτή αποτελεί μονόδρομο γιατην έξοδο της εθνικής οικο-νομίας από την επαπειλούμενηδραματική κρίση και μόνο θετι-κές οικονομικές συνέπειες θαεπιφέρει.Γι’ αυτό, καλείται η πολιτεία νααυξήσει σημαντικά το Πρόγραμ-μα ∆ημοσίων Επενδύσεων για το2009 και να προγραμματίσει τηνταχεία εκτέλεση πολλών μικρώνκαι μεσαίων έργων τόσο στο κέν-τρο όσο και στην περιφέρεια, ταοποία θα ανακουφίσουν τονκλάδο, θα μειώσουν την ανεργίακαι θα αποτρέψουν την επερχό-μενη δραματική ύφεση.

Αποφυγή των καθυστερήσεωνστις πληρωμές

Εξάλλου, η άμεση πληρωμή τωνεκτελεσμένων εργασιών στα έρ-γα του ευρύτερου δημόσιου το-μέα θα συμβάλλει αποφασιστικά

τόσο στην στήριξη των εργολη-πτικών επιχειρήσεων όσο καιστην ταχεία διοχέτευση τωνποσών αυτών στην αγορά. Έτσιθα έχουμε αύξηση της ρευστότ-ητας στην αγορά και ανόρθωσητης οικονομίας με χρήματα πουήδη οφείλει το δημόσιο και πουούτως ή άλλως θα καταβάλλει. Οιπληρωμές αυτές θα ανακουφί-σουν την κατασκευαστική βιομ-ηχανία που έχει άμεση ανάγκηκαι θα συμβάλλουν στην απορρ-όφηση των κοινοτικών κονδυ-λίων του Γ’ ΚΠΣ που κινδυνεύουννα χαθούν.Τέλος επισημαίνεται, όπως το-νίζουν οι εργολήπτες, ότι οι Τρά-πεζες έχουν μειώσει τα πιστοδο-τικά τους όρια προς τις επιχειρή-σεις, λόγω της διεθνούς κρίσηςτου χρηματοπιστωτικού συστή-ματος, με αποτέλεσμα να κινδυ-νεύει από οικονομική ασφυξίαολόκληρος ο κλάδος.

Πραγματοποιήθηκε στις 5/11/2008 στο ΥΠΕΧΩ∆Ε συνάντηση

του Υφυπουργού κου Θεμιστοκ-λή Ξανθόπουλου με την Συντονι-στική Επιτροπή των Εργοληπτι-κών Οργανώσεων. Στη συνάντη-ση συμμετείχαν ο Γεν. Γραμμα-τέας Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. ∆. Κατσιγιάν-νης, η ∆/ντρια της ∆15 κα Ν. Καρ-

δοματέα, ο Νομικός ΣύμβουλοςΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. κ. Μητκίδης και ο∆/ντης της ΕΥ∆Ε/ΠΑΘΕ Ε. Αγγέλ-ης. Η συζήτηση έγινε σε πολύκαλό κλίμα πάνω στα θέματαπου έθεσαν με το ακόλουθουπόμνημά τους οι εργοληπτικέςοργανώσεις ΠΕ∆ΜΕ∆Ε,ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε, ΣΑΤΕ καιΣΤΕΑΤ, ενώ αποφασίστηκε αυτήνα συνεχιστεί σε συνάντηση μετον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Γ. Σουφ-λιά.

Το υπόμνημα των Εργοληπτι-

κών Οργανώσεων

Όπως επισημαίνεται στην εισα-γωγή του κοινού υπομνήματοςτων εργοληπτικών οργανώσεων«επιβάλλεται η αύξηση του Προ-γράμματος ∆ημοσίων Επενδύ-σεων για το 2009 ώστε να εξα-

σφαλισθεί η συγχρηματοδότησητων Ευρωπαϊκών Προγραμμά-των και οπωσδήποτε των πιστώ-σεων για Εθνικά προγράμματακατασκευές ∆ημοσίων Έργωνμικρού και μεσαίου μεγέθους σ’όλη την Περιφέρεια για τόνωσηκαι ανάκαμψη της πραγματικήςοικονομίας».Στη συνέχεια επιγραμματικά α-ναφέρονται τα εξής θέματα:

1. Καθυστερήσεις πληρωμώνΆμεση πληρωμή εκτελεσθέντωνκαι εκτελούμενων εργασιών τουευρύτερου ∆ημοσίου τομέα,προκειμένου οι υπόψη πληρω-μές να διοχετευτούν άμεσα στηναγορά που οι κατασκευαστές ταοφείλουν. Έτσι θα έχουμε αύξη-ση της ρευστότητας στην αγορά,ανόρθωση της Οικονομίας απόχρήματα που ήδη τα οφείλει το

∆ημόσιο και αργά ή γρήγορα θατα καταβάλει.

2. Αναθεώρηση τιμών Άμεση έκδοση αποφάσεων επίτων ενστάσεων κατά των μισθω-μάτων μηχανημάτων του 2ουτριμήνου του 2008 σε ορθολογι-κή και αντικειμενική βάση. Ηανωτέρω απόφαση θα συμβάλειάμεσα στον καθορισμό συντελε-στών αναθεώρησης των τριώντελευταίων τριμήνων του 2008.Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οιαναθεωρήσεις των έργων ναπιστωθούν στο 2008, αποφ-εύγοντας την έμμεση μείωσητων προγραμμάτων της επόμεν-ης χρήσης.

3. Αναστολή κυρώσεων κατά α-ναδόχων έργωνΣε πρώτη και άμεση παρέμβασή

Page 36: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

37

σας να ανασταλεί κάθε πράξητης διοίκησης που οδηγεί στοναφανισμό των κατασκευαστικώνεπιχειρήσεων, με προσωπικές ε-πιπτώσεις για μεγάλη μερίδα μη-χανικών της χώρας και ευρύτερ-ες κοινωνικές επιπτώσεις.Παράλληλα κ. Υπουργέ, να προ-ωθηθεί νομοθετική ή άλλη νομι-κή διαδικασία διάλυσης συμβά-σεων, για όσους το επιθυμούν, ό-ταν μάλιστα το κόστος υλοποί-ησης των συμβάσεων αυτών εί-ναι δυσανάλογο με το προϋπο-λογισθέν κατά την ανάληψητους, για τους λόγους που σας έ-χουμε επανειλημμένα αναφέρει,βάση του άρθρου Α.Κ.388.

4. Μείωση εγγυήσεων - χρόνοςεπιστροφής εγγυητικώνΕπανερχόμενοι στα αιτήματαπου είχαμε θέσει στις 2/3/2007για τα ανωτέρω και τα οποία δεναντιμετωπίστηκαν, συνοπτικάυπενθυμίζουμε ότι αυτά είναι τακατωτέρω. Μείωση της πρόσθετης εγ-γύησης. ∆εν υπάρχει θέμα ύπαρ-ξης της αφού το ∆ημόσιο έχειπολλές άλλες διατάξεις και μεθό-δους να διασφαλισθεί. Έγκαιρη επιστροφή εγγυήσεωνκαι πρόβλεψη χρόνου λήξης αυ-τών. Καταπτώσεις εγγυητικών όχιπέραν του 5% του αντικειμένουτου έργου, αναδρομικά, λόγωτης ανατροπής συνθηκών και τηςπρόσφατης χρηματοπιστωτικήςκρίσης.

5. Εκχώρηση εργολαβικού α-νταλλάγματος Είχε τεθεί και στο από 2/3/2007υπόμνημα μας και δεν έχει ικανο-ποιηθεί μέχρι σήμερα.

6. Τιμολόγια - Ανάλυση τιμών -ΑπρόβλεπταΆμεση έγκριση των προσωρινώντιμολογίων Υδραυλικών - Λιμενι-κών - Οικοδομικών για τα οποίαοι αρμόδιες επιτροπές έχουν ο-λοκληρώσει το έργο τους απότριμήνου περίπου.Επί τούτοις επανερχόμαστε στοπάγιο αίτημά μας το οποίο είναιο εξορθολογισμός του συστήμα-τος τιμολόγησης των έργων με

την εκπόνηση αναλυτικών τιμο-λογίων τα οποία θα βασίζονταισε πλήρες σύστημα αναλύσεωντιμών.Η ανωτέρω πάγια μας θέση θαεπιλύσει οριστικά και τον αντικει-μενικό προσδιορισμό της αναθ-εώρησης των τιμών κάθεεργασίας.Όσον αφορά την χρήση τωναπροβλέπτων ήδη το ζήτημα σεμεγάλο μέρος έχει λυθεί. Επιπ-λέον προτείνεται η αύξηση τουςσε 15% και 20%, επί της δαπάνηςεργασιών, πλέον Γενικών Εξόδωνκαι Οφέλους εργολάβου (Γ.Ε. καιΟ.Ε.), αντί 9% και 15%, αντίστοιχα.

7. Απλούστευση διαδικασιών α-νάθεσης των έργων - Ενημερό-τητα πτυχίου Συμμετοχή στις δημοπρασίεςμόνο με ενημερότητα πτυχίου,εγγυητική επιστολή και υπεύθυ-νη δήλωση για τα υπόλοιπα γιαεπιχειρήσεις άνω της 3ης τάξεως. Φορολογική ενημερότητα, α-σφαλιστική ενημερότητα, εγγυη-τική επιστολή και υπεύθυνη δή-λωση για τα υπόλοιπα για τιςεπιχειρήσεις κάτω της 3ηςτάξεως. Στα δικαιολογητικά για την έκ-δοση ενημερότητας πτυχίου ναπεριλαμβάνονται όλα τα απαι-τούμενα έγγραφα για τη συμμε-τοχή στο διαγωνισμό τόσο του

νομικού προσώπου όσο και τωνστελεχών και των μελών του ∆.Σ. Αναμόρφωση εγκυκλίου Ε5/2008 του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.

8. Επανάκριση επιχειρήσεωνΜ.Ε.Ε.Π.

Μετά την πάροδο σχεδόν επτάχρόνων από την εφαρμογή τουΝ.2940/2001 και παρά τις όποιεςπαρεμβάσεις και βελτιώσεις έγι-ναν μέχρι σήμερα, είναι πλέοναπαραίτητο εν όψει της επικεί-μενης αναθεώρησης λόγω συμ-πλήρωσης της εξαετίας για τις εκσυγχωνεύσεως επιχειρήσεις τωντάξεων 3η μέχρι 7η αλλά και τωνδιαφόρων προβλημάτων πουεμφανίστηκαν κατά την εφαρμο-γή του νόμου μέχρι σήμερα, τοΥπουργείο να θέσει υπόψη τωνΟργανώσεων μας άμεσα τις από-ψεις και προθέσεις του για τουςόρους της επανάκρισης. Είναιούτως ή άλλως απαραίτητη η χο-ρήγηση επαρκούς παρατάσεωςγια την επανάκριση.

9. Υπεργολαβίες σε εταιρείεςΜ.Ε.Ε.Π.Η διασπορά των έργων του ∆η-μοσίου τομέα απαιτεί και ήδηέχει επιβληθεί η εκτέλεση μέρο-υς του αντικειμένου από Υπεργο-λάβους. Η μέχρι σήμερα ισχύουσα νομο-θεσία επιβάλει περιορισμούς καιανοχές που στην πράξη δημι-ουργούν ανασταλτικά προβλή-ματα στην ανάθεση επίσημωνυπεργολαβιών με αποτέλεσμα τοσύστημα των υπεργολαβιών ναδυσλειτουργεί. Θα πρέπει το όλοθέμα να επανεξετασθεί σε ορθο-

λογιστική και αντικειμενική βάση.

10. ΜΗΚΙΕΕπανερχόμενοι στο παλαιότεροαίτημά μας θα πρέπει το θέματου Μ.Η.Κ.Ι.Ε. κάποτε να επιλυθείαφού σε κάθε περίπτωση συμφ-

ωνούμε με το σχέδιο Π.∆. πουέχει δημοσιοποιηθεί.

11. ∆ημοσιότητα στοιχείων δη-μοπρασιών – εκτέλεση έργων.∆ιαφάνειαΠροτείνουμε την δημοσίευσητου συνόλου των οικονομικώνστοιχείων που αφορούν τις απ’ευθείας ανάθεσης έργων τηνανοιχτή δημοπράτηση, όσο καιαυτή με περιορισμένο αριθμόπροσκαλούμενων επιχειρήσεων,την συμβασιοποίηση, την εκτέ-λεση, την ολοκλήρωση και παρα-λαβή όλων των δημοσίων τε-χνικών έργων της Χώρας, σε ένανδικτυακό τόπο, ως στοιχείο πουθα εξασφαλίσει την διαφάνειαστο σύστημα παραγωγής δημο-σίων τεχνικών έργων της Χώρας.

Σημεία της συζήτησης

Όπως επισημαίνει στο περιοδικόμας ο συμετέχων στη συνάντησηπρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε Γρ. Γρη-γορόπουλος:· Στο θέμα της αύξησης του Προ-γράμματος ∆ημοσίων Επενδύ-σεων που προβλήθηκε σαν αίτη-μα όλων των Εργοληπτικών Ορ-γανώσεων διαπιστώθηκε ταύτι-ση των επιδιώξεων με αυτές τουΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Από πλευράςΠ.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. τέθηκε το θέμα τηςοικονομικής ενίσχυσης του ΘΗ-

ΣΕΑ που θα συμβάλλει στη δια-σπορά πολλών έργων μικρούπροϋπολογισμού σ’ όλη τηνΕλλάδα.· Οι καθυστερήσεις των πληρω-μών συζητήθηκαν με καταγραφήπολλών και σημαντικών περι-

Page 37: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

κοινή δράση

38

πτώσεων που κάλυψαν όλα σχε-δόν τα προγράμματα. Ο Υφυ-πουργός επισήμανε τις προσπά-θειες του Υπουργείου στην κα-τεύθυνση της πληρωμής των λο-γαριασμών, κάτι όμως που απο-τελεί αρμοδιότητα του ΥΠ.ΟΙ.Ο.· Στο θέμα της αναθεώρησηςτιμών συζητήθηκε το θέμα τηςένστασης των Εργοληπτικών Ορ-γανώσεων που εκκρεμεί για το2ο τρίμηνο του 2008 σε σχέση μετη δαπάνη των μηχανημάτων.Από πλευράς Υπουργείου αναγ-νωρίσθηκε το βάσιμο της ένστα-σης αλλά διαπιστώθηκαν επιφυ-λάξεις ως προς το ύψος της απο-δοχής. Το αίτημα επίσπευσης τηςέκδοσης των συντελεστών τωντριών τελευταίων τριμήνων εξε-τάσθηκε θετικά. Από πλευράςτου κου Υφυπουργού τέθηκε τοθέμα ενός πιο άμεσου τρόπουπροσδιορισμού της αναθεώρη-σης, αλλά αυτό σημαίνει τουλάχι-στον αναστολή στην αποδοχήτου αιτήματος των Εργοληπτι-κών Οργανώσεων για την θέσπι-ση των Αναλυτικών Τιμολογίων.· Στο αίτημα για αναστολή τωνκυρώσεων σε αναδόχους το Υ-πουργείο επιφυλάχθηκε στην ε-ξέταση συγκεκριμένων και α-κραίων περιπτώσεων.· Για τις εγγυητικές επιστολές, επι-σημάνθηκαν όλες οι αρνητικές ε-πιπτώσεις της ισχύουσας Νομο-

θεσίας που δεν απέτρεψαν τις εκ-πτώσεις, αλλά δημιούργησαν με-γάλες δυσκολίες στην έκδοσητων Ε.Ε. πρόσθετης εγγύησης. Σεσυνδυασμό με την αλλαγή στοΤ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε., αλλά και τον περιορ-ισμό του επιχειρηματικού πλα-φόν από τις Τράπεζες, που στο ύ-ψος των Εγγυητικών συνυπο-λογίζεται αυτό του κεφαλαίουκίνησης, τέθηκε ανοιχτά το θέματης αλλαγής των διατάξεων τουΝόμου στο θέμα των Εγγυήσεωνγια την αντιμετώπιση του προβ-λήματος.· Στην εκχώρηση του εργολαβι-κού ανταλλάγματος συζητήθη-καν ιδιαίτερα οι αυξανόμενες δυ-σκολίες στην προεξόφληση εγκε-κριμένου λογαριασμού τόσο απόΤράπεζες όσο και από το Ε.Τ.Α.Α.∆ιαπιστώθηκε ότι ανεξόφλητοςλογαριασμός ∆ημόσιου έργουκάθε άλλο παρά αποτελεί δελεα-στικό προϊόν προς ικανοποίησηαπό το Τραπεζικό σύστημα. · Στο θέμα των τιμολογίων συ-ζητήθηκε η άμεση έγκριση τωννέων επικαιροποιημένων προ-σωρινών τιμολογίων Υδραυλι-κών - Λιμενικών - Οικοδομικώνγια τα οποία οι αρμόδιες επιτρο-πές έχουν ολοκληρώσει το έργοτους από τριμήνου περίπου. Ξα-νατέθηκε επίσης το θέμα της αύ-ξησης των απροβλέπτων από9% σε 15% και από 15% σε 20%

ανάλογα με το ύψος του προϋ-πολογισμού των έργων. Και γιατα δύο αιτήματα διαπιστώθηκεότι είναι ώριμα για ικανοποίησηαπό πλευράς Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε.· Για την απλούστευση των διαδι-κασιών ανάθεσης των έργων καιτην ενημερότητα πτυχίου έγινεσυζήτηση με το Νομικό Σύμβου-λο του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. κ. Μητκίδηπάνω στα αιτήματα όσο και στιςνέες διατάξεις της 5ης Βελτίωσηςτων πρότυπων τευχών των δια-κηρύξεων ανοικτής δημοπρα-σίας που θα ισχύσουν από 1∆εκεμβρίου του 2008.· Όσον αφορά στην επανάκρισηεπιχειρήσεων Μ.Ε.Ε.Π. αρχικά τέ-θηκε το θέμα της παράτασης τουχρόνου επανάκρισης των Α.Ε.κάτι που διατυπώθηκε σαν κοινόαίτημα όλων των ΕργοληπτικώνΟργανώσεων. ∆ιαπιστώθηκε ότιαπαιτείται η επείγουσα νομοθετι-κή ρύθμιση με κατάθεση τροπο-λογίας για την εξασφάλιση τηςνομιμότητας. Από πλευράς τουΥπουργείου ζητήθηκε η άμεσηκατάθεση κοινών προτάσεων εφ’όσον υπάρχουν, για το θέμα τηςαλλαγής των κριτηρίων επανά-κρισης. Ο Υφυπουργός αναφέρ-θηκε στο θέμα της κατάργησηςτων κάτω ορίων των πτυχίων,σύμφωνα με τα ισχύοντα στηνΕυρωπαϊκή Ένωση, θέμα που είχετεθεί από την πλευρά του ΣΤΕΑΤ

και ΣΑΤΕ. Από την πλευρά τηςΠΕ∆ΜΕ∆Ε υποστηρίχθηκε ηπρότασή της για κατώτερο όριοστα 750.000 € που είναι και τοανώτερο όριο της 1ης τάξης. · Στο θέμα των Υπεργολαβιών σεεπιχειρήσεις του ΜΕΕΠ δηλώθη-κε πως το Υπουργείο μελετά τιςθέσεις που κατέθεσαν οι Εργολ-ηπτικές Οργανώσεις. · Για το ΜΗΚΙΕ από πλευράςΥ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. αναπτύχθηκαν απότον κο Μητκίδη βασικές αρχέςτου νέου σχεδίου που επεξεργά-ζεται το Υπουργείο και που θαδοθούν για συζήτηση σύντομαστις Εργοληπτικές Οργανώσεις.Οι Εργοληπτικές Οργανώσειςεπιφυλάχθηκαν να επανέλθουνμε κοινές προτάσεις πάνω στοσχέδιο Π.∆., διατυπώνοντας γιαμία ακόμα φορά τη βούλησήτους για την ταχύτερη δυνατήεφαρμογή του ΜΗΚΙΕ.· Η πρόταση των ΕργοληπτικώνΟργανώσεων για δημιουργίαδικτυακού τόπου ως στοιχείοπου θα εξασφαλίσει τη διαφά-νεια στο σύστημα παραγωγής∆ημοσίων Έργων της χώραςσυζητήθηκε ιδιαίτερα με τον Γεν.Γραμματέα κο Κατσιγιάννη. ΟιΕργοληπτικές Οργανώσεις ζήτη-σαν την αποδοχή της πρότασήςτους το συντομότερο δυνατό.

∆ιακοπή καταβολής εισφορών

Οι Εργοληπτικές ΟργανώσειςΠΕ∆ΜΕ∆Ε, ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε,ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ, με κοινή τουςπαρέμβαση προς την πολιτικήηγεσία του υπουργείου Οικο-νομίας και Οικονομικών ζητά ναδιατηρηθεί ο Ειδικός Λογαρια-σμός για την ∆15, ο οποίος τρο-φοδοτείται αποκλειστικά από τιςεισφορές των εργοληπτών, αλ-λιώς επισημαίνουν ότι θα διακό-ψουν την καταβολή των εισφο-ρών αυτών. Ειδικότερα οι εργο-ληπτικές οργανώσεις επισημαί-νουν:«Ο Ειδικός Λογαριασμός ο οποί-ος τηρείται στη ∆/νση Μητρώων

και Τεχνικών Επαγγελμάτων(∆15) του ΥΠΕΧΩ∆Ε/ΓΓ∆Ε έχεισυσταθεί με το άρθρο 12 παρ. 4του Ν. 2388/95 και δεν βαρύνειτον κρατικό προϋπολογισμόδιότι έχει ως μοναδικούς πόρουςτις εισφορές μας, δηλαδή τωνΕργοληπτικών Επιχειρήσεων, τωνΤεχνικών που εγγράφονται στοΜητρώο Κατασκευαστών καιτων Μελετητών και ΜελετητικώνΓραφείων. Οι εισφορές αυτές δό-θηκαν με αποκλειστικό σκοπότην κάλυψη δαπανών για μηχα-νογράφηση, υλικοτεχνική υπο-δομή της αρμόδιας ∆/νσης καιτην αποζημίωση των υπαλλήλων

και των μελών των Επιτροπών,ώστε να εξυπηρετούνται απρόσ-κοπτα τα μέλη μας.

Με τον Ν. 3697/08 προβλέπεταιη κατάργηση των Ειδικών Λογα-ριασμών. Οι υπάλληλοι της∆/νσης ∆15 έχουν ήδη κηρύξειεπαναλαμβανόμενες στάσεις ερ-γασίας με το αίτημα, διατήρησηςτου Ειδικού αυτού Λογαριασμούεπειδή περικόπτονται οι μηνιαίεςαπολαβές τους.

Επειδή θεωρούμε ότι όλα όσααναφέρονται στην αιτιολογικήέκθεση του νόμου δεν ισχύουν

για τον τρόπο λειτουργίας του υ-πόψη Ειδικού Λογαριασμού, τονοποίο εμείς τροφοδοτούμε, είναιδεδομένο ότι εφόσον διακοπεί ηλειτουργία του η Υπηρεσία δενμπορεί να μας εξυπηρετήσει.

Παρακαλούμε να ρυθμιστεί τοθέμα αυτό κατά τέτοιο τρόπο,(με την εξαίρεσή του ή με οποιο-δήποτε άλλο νόμιμο τρόπο), ώ-στε να μην διαταραχθεί η εξυπη-ρέτηση των μελών μας. Στηναντίθετη περίπτωση προτιθέμε-θα να διακόψουμε άμεσα την κα-ταβολή των εισφορών».

Page 38: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 39: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΤρίτη χρονιά χαμένη για το ΕΣΠΑ σύμφωνα με μελέτη του ΤΕΕ

Πέρα από το γεγονός της νέαςσυρρίκνωσης - και σε ποσοστόκαι αριθμητικά - του Προγράμ-ματος ∆ημοσίων Επενδύσεων(Π∆Ε), που προβλέπει ο νέοςΚρατικός Προϋπολογισμός για το2009, ο οποίος ψηφίστηκε πρό-σφατα από τη Βουλή, ο τεχνικόςκόσμος της χώρας έχει έναν α-κόμη λόγο να ανησυχεί, αφού με-τά από την ήδη διετή καθυστέ-ρηση στην έναρξη υλοποίησηςτων Επιχειρησιακών Προγραμ-μάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013, μεβάση τα στοιχεία που εμφανίζει ο

Κρατικός Προϋπολογισμός, προ-διαγράφεται ότι και φέτος θα α-κολουθήσει ένας ακόμη χρόνοςαπραξίας. Αυτό προκύπτει από ε-μπεριστατωμένη μελέτη τουΚρατικού Προϋπολογισμού γιατο 2009 που έκανε το ΤΕΕ.∆ιαφορετική, πάντως, εικόναπροσπάθησε να εμφανίσει τοΥπουργείο Οικονομίας και Οικο-νομικών, μετά από σύσκεψη υπότον υπουργό Γιώργο Αλογοσ-κούφη, όπου εξετάστηκε η πο-ρεία του Γ΄ΚΠΣ του προγράμμα-

τος δημοσίων επενδύσεων καιτου ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με σχετικήανακοίνωση, για το πρόγραμμαδημοσίων επενδύσεων του 2009αποφασίστηκε η επιτάχυνση τηςχρηματοδότησης με στόχο τηντόνωση της οικονομικής δρα-στηριότητας, ενώ σημειώνεταιότι το Π∆Ε 2008 έκλεισε με επιτυ-χία, καθώς οι δαπάνες του έφθα-σαν τα 9.600 δισ. ευρώ, αυξημέ-νες κατά 350 εκατ. ευρώ σε σχέ-ση με τον αρχικό προϋπολογι-σμό. Κατά τη σύσκεψη, τονίζεταιότι διαπιστώθηκε ότι το Γ'ΚΠΣ

ολοκληρώνεται με επιτυχία, κα-θώς στην πλειοψηφία των προ-γραμμάτων του έχει σημειωθεί ηπλήρης απορρόφηση των προβ-λεπομένων κοινοτικών πόρων.Σε ό,τι αφορά το ΕΣΠΑ έχει εξει-δικευθεί περίπου το 70% των το-μεακών επιχειρησιακών προ-γραμμάτων και περίπου το 50%των περιφερειακών επιχειρησια-κών προγραμμάτων. Παράλληλαυπενθυμίζεται ότι τα προγράμ-ματα των πυρόπληκτων περ-ιοχών της χώρας έχουν παρατα-

θεί ως τις 31 ∆εκεμβρίου 2009,ενώ λόγω της διεθνούς χρηματο-πιστωτικής κρίσης σύμφωνα μετην πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ε-πιτροπής θα δοθεί εξάμηνη πα-ράταση για όλα τα κοινοτικάπρογράμματα στην ΕΕ.∆εν μπορούμε ωστόσο παρά ναεπισημάνουμε τις ανακολουθίεςκαι την αναποτελεσματικότητατων Οικονομικών Υπηρεσιών τουΥΠΟΙΟ στην πληρωμή των λογα-ριασμών των συναδέλφων εργο-ληπτών, που πολλοί έμειναν α-πλήρωτοι.

Με βάση, λοιπόν, τη μελέτη Ομά-δας Εργασίας που ανέθεσε τοΤΕΕ και παρουσιάστηκε πρόσφα-τα από τον πρόεδρό του Γ. Αλα-βάνο και μέλη της Ομάδας αυτήςσε συνέντευξη Τύπου, οι καθυ-στερήσεις και οι κίνδυνοι για τοΕΣΠΑ οφείλονται βασικά:Α) σε μη επαρκείς πιστώσεις τουΠ∆Ε για συγχρηματοδοτούμεναέργαΒ) στο βαρύ, πολύπλοκο, γραφει-οκρατικό, χρονοβόρο σε έναρξηεφαρμογής νέο Σύστημα ∆ια-

χείρισης 2007-13 (διαχειριστικέςαρχές 1ου και 2ου επιπέδου, νέοιΕνδιάμεσοι Φορείς, νέες Α.Ε., αλ-ληλοεκχωρήσεις αρμοδιοτήτωνανάμεσα σε κεντρικούς φορείςκαι φορείς κέντρου -περιφέρειας,διαδικασίες βεβαίωσης διαχειρι-στικής επάρκειας Τελικών ∆ικαι-ούχων, κ.α.Γ) στη μορφή και δομή των εγκε-κριμένων ΕΠ 2007-13 που δενενσωματώνουν επιχειρησιακή ε-ξειδίκευση όπως στο Γ’ ΚΠΣ (δενπεριλαμβάνουν μέτρα και συ-μπληρώματα προγραμματισμού)

∆) στο ‘’θολό τοπίο’’ και την έλ-λειψη εμπειρίας της χώρας μαςσε χρηματοδοτήσεις μέσω Σ∆ΙΤ Το ΤΕΕ, όπως τονίστηκε, είχε απόδιετίας επισημάνει τεκμηριωμένατις διαφαινόμενες αρνητικές συ-νέπειες των παραπάνω παραμέ-τρων, είτε στα πλαίσια δημόσιωνδιαβουλεύσεων, είτε με ανάπτυ-ξη των θέσεών του και στη Βου-λή των Ελλήνων, είτε με δική τουπρωτοβουλία με επιστολές προςτο ΥΠ.ΟΙ.Ο. και άλλα αρμόδιαΥπουργεία. Παράλληλα, δήλωνε

40

Page 40: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

41

συχνά διατεθειμένο να βοηθήσειτην Πολιτεία (αυτός είναι άλλω-στε και ο θεσμικός του ρόλος)στην αντιμετώπιση προβλημά-των και αδυναμιών, δεδομένουότι διαθέτει καταξιωμένους εμ-πειρογνώμονες σε θέματα οικο-νομικού σχεδιασμού και προγρ-αμματισμού, Περιφερειακής Α-νάπτυξης, Χωροταξίας και ∆ια-χείρισης Προγραμμάτων και έρ-γων. Σημειώνουμε ότι στην προ-σφορά αυτή η Πολιτεία γύριζε,με λίγες εξαιρέσεις, την πλάτη.Εμβαθύνοντας και αναλύονταςπερισσότερο τα αίτια που οδη-γούν στην κακή πορεία και τοΕΣΠΑ, η μελέτη του ΤΕΕ επιση-μαίνει ότι:(Α) Ανεπάρκεια Π∆Ε (υπότιτλος)Η οικονομική πορεία του ΕΣΠΑσυναρτάται άμεσα με αυτήν τουΓ’ ΚΠΣ που μπορεί να επεκταθείχρονικά (πληρωμές) ως τις30.6.2009 (Απόφαση άτυπουΣυμβουλίου Υπουργών ΕΕ της27.11.08).

Σύμφωνα με τα τελευταία γνω-στά στοιχεία (30.8.08) τα επίσημαδεσμευμένα ως προς την Ε.Ε.συνολικά εθνικά και κοινοτικάκονδύλια για το Γ΄ ΚΠΣ ανέρχον-ται σε 32,4 δισ. €, τα συμβασιο-ποιημένα έργα 36,9 δισ. €, ενώ οιέως τότε δαπάνες σε 26,7 δισ. €,που αντιστοιχούν σε απορρόφη-ση στο 82,5% του Γ’ ΚΠΣ. Τα υπό-λοιπα που δεν έχουν απορροφ-ηθεί ανέρχονται 5,8 δισ. ευρώπου θα πρέπει κατ’ ελάχιστον ναδαπανηθούν ως 30.6.2009, επει-δή με την υπερδέσμευση 4,5 δισ.ευρώ (36,9 – 32,4 δισ.), τα ποσάαυτά φτάνουν τα 10,3 δισ. € .Κατά την εκτίμησή μας θα πρέ-πει, λοιπόν, να δαπανηθούν ως30.6.2009 περί τα 8 δισ. ευρώ.Έναντι όλων αυτών θα πρέπει νατονίσουμε ότι:∆εν πληρώνονται υλοποιημένεςσυμβάσεις έργων και μελετώντου Γ’ ΚΠΣ με αποτέλεσμα μηχα-νικοί–μέλη του ΤΕΕ να αντιμε-τωπίζουν σοβαρά προβλήματα

ρευστότητας εν μέσω χρηματο-πιστωτικής κρίσης. Αν υποθέσουμε ότι το ανεκτέλε-στο τμήμα Π∆Ε συγχρηματοδο-τούμενων έργων του Γ’ ΚΠΣ πουθα αποπληρωθεί εντός του 2008φτάσει τελικά στο1,2 δισ. € (σ.σ.ποσό που κατά την άποψή μαςθα είναι πολύ μικρότερο, ενώ δενδιατίθενται από τους αρμόδιουςτα επίσημα στοιχεία έως σήμε-ρα), τότε αυτό που απομένει ναπληρωθεί εντός του 2009 φτάνειστα 6,8 δις ευρώ. Με δεδομένοότι προϋπολογίζεται εντός του2009 να δοθούν από το Π∆Ε 4,5δισ για συγχρηματοδοτούμεναέργα, καθίσταται φανερό θα χαθ-ούν οριστικά από το Γ΄ ΚΠΣ πολύσημαντικά κονδύλια, εκτός καιαν, τελικά (και στην προσπάθειανα περιοριστεί αυτή η απώλεια)χρησιμοποιηθούν και άλλα ποσάτου Π∆Ε για συγχρηματοδο-τούμενα. Πέρα από αυτά, Πρακ-τικά αυτό σημαίνει ότι μεγάλομέρος του Π∆Ε συγχρηματοδο-

τούμενων έργων 2009 θα καλυφ-θεί με ‘έργα–γέφυρες’, μηδενίζον-τας σχεδόν τη δυνατότητα έντα-ξης νέων αναπτυξιακών έργωνΕΣΠΑ.Με βάση το μέσο ποσοστό κοι-νοτικής συνδρομής σε έργαΕΣΠΑ (80%) οι δεσμεύσεις τηςχώρας μας έναντι της Ε.Ε. μόνογια τη διετία 2007-8 – και εξαιρο-υμένου του ΕΠ “Εδαφική Συνερ-γασία” – ανέρχονται σε 7,7 δισενώ, σύμφωνα με διαθέσιμαστοιχεία, κανένα έργο δεν έχειενταχθεί στα καινούργια ΕΠ. Ανκαι, για την ώρα, δεν είναι άμεσαορατός ο κίνδυνος απώλειας κοι-νοτικών κονδυλίων λόγω εφαρ-μογής του ν+3 έως και το 2010,εντούτοις, η στασιμότητα ή ηετήσια μείωση του Π∆Ε συχγρ-ηματοδοτούμενων αυξάνει πολύμια τέτοια πιθανότητα από το2011 και μετά.

Β) Νέο Σύστημα ∆ιαχείρισης

2007-13

Page 41: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

επικαιρότητα

42

Αποτελεί Νόμο του κράτους απότα τέλη του 2007. Τα κύρια αρνη-τικά του σημεία, που είχε επα-νειλημμένα τονίσει το ΤΕΕ, είναι ητεράστια γραφειοκρατία που δη-μιουργεί, το μεγάλο διαχειρι-στικό κόστος, και η μεγάλη χρο-νική υστέρηση τόσο στην έναρ-ξη εφαρμογής όσο και στην ο-μαλή και εύρυθμη λειτουργία.∆υστυχώς το ΤΕΕ δικαιώθηκεαφού ως το τέλος του 2008 (2ουέτους υλοποίησης), έχουν εκδο-θεί οι 100 από τις εκτιμώμενεςσυνολικά 130 Υπουργικές Αποφ-άσεις (!) σύστασης ∆ιαχειριστι-κών Αρχών, Ενδιάμεσων Φο-ρέων, Α.Ε., κλπ. Επιπλέον, η πε-ρίφημη πιστοποίηση της διαχειρ-ιστικής επάρκειας τελικών δικαι-ούχων, θέμα για το οποίο το ΤΕΕείχε ήδη από το 2005 και με δικήτου πρωτοβουλία ξεκινήσει σχε-τική μελέτη για τις δημόσιεςυπηρεσίες – τελικούς δικαιούχο-υς που χειρίζονται τεχνικά έρ-γα/μελέτες – καθυστερεί επίσης,με προβλεπόμενη εφαρμογήτων προτύπων ΕΛΟΤ το νωρίτε-ρο τον Ιούλιο του 2009 (αντίαρχές του 2009 όπως προβλεπό-ταν) και εκτίμηση της χρήσηςτων λεγόμενων μεταβατικών δια-τάξεων ως το τέλος του 2009.Αλλά ακόμη και αυτή η πιστο-ποίηση σύμφωνα με τις μεταβα-τικές διατάξεις προχωρά με εξαι-ρετικά αργούς ρυθμούς: έως σή-μερα ελάχιστοι ∆ήμοι από τοσύνολο αυτών που υπέβαλαναίτηση έχουν πιστοποιηθεί (στοΝ. Αττικής μόνο η Νομαρχία Αττι-κής και 3 ∆ήμοι). Πρακτικά αυτόσημαίνει ότι καθυστερεί η δυνα-τότητα ανάληψης έργου κυρίωςαπό δημόσιες και δημοτικές υ-πηρεσίες με ότι αυτό συνεπάγε-ται στην καθυστέρηση υλο-ποίησης του προγράμματος έρ-γων και κατ’ επέκταση την απο-ρρόφηση κοινοτικών κονδυλίων.Σημειώνεται ότι οι ∆ιαχειριστικέςΑρχές των νέων ΕΠ είναι αυτέςτου Γ’ ΚΠΣ και ασχολούνται σχε-δόν αποκλειστικά με το κλείσιμοτου Γ’ ΚΠΣ, που, άλλωστε, έχειπροτεραιότητα, παρά με τοΕΠ/ΕΣΠΑ.

Γ) ∆ομή και μορφή εγκεκριμέ-

νων ΕΠ 2007-13

Τα νέα ΕΠ έχουν εγκριθεί σεγενικό στρατηγικό επίπεδο περι-έχοντας χρηματοδοτικές δε-σμεύσεις ανά επιλέξιμη κατηγο-ρία έργου (κωδικός προτεραιότ-ητας). Λείπουν, δηλαδή, σε σχέσημε το Γ’ ΚΠΣ, η δομή και η μέθο-δος επιχειρησιακής εξειδίκευσης,(στο Γ’ ΚΠΣ οι άξονες εξειδι-κεύονταν σε μέτρα και υπήρχαντα συμπληρώματα προγραμμα-τισμού) εργαλεία βασικά για τουςδιαχειριστές των ΕΠ. Το ΤΕΕ επα-νειλημμένα είχε δηλώσει πρόθ-υμο να συνδράμει στην προγρ-αμματική αυτή διαδικασία, πληνόμως αγνοήθηκε. Η ‘ΕγκύκλιοςΕξειδίκευσης που εξέδωσε τοΥΠΟΙΟ περιέχει εξαιρετικά γενι-κευμένα κριτήρια ένταξης έργωνκαι περιορίζεται σε ‘λογιστική’προσέγγιση του θέματος απα-ξιώνοντας τη συνοχή αναπτυξια-κής λογικής, όπως θα έπρεπε νααναπτύσσεται γύρω από τουςστόχους που τέθηκαν και τουςαναπτυξιακούς άξονες.Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότιοι ‘κωδικοί προτεραιότητας’ ό-πως θεσπίσθηκαν με τους Κανο-νισμούς των ∆ιαρθρωτικών Τα-μείων 2007-13, επιδέχονταν ερ-μηνείες από πλευράς κράτους-μέλους, Για παράδειγμα αναφέρ-ουμε ότι θα ήταν δυνατόν νατύχουν συχγρηματοδότησης μέ-σω των ΕΠ Περιβάλλον και Αει-φόρος Ανάπτυξη και των Περιφε-ρειακών ΕΠ, μελέτες και έργαπου αφορούν χωρικές ρυθμίσεις(μελέτες χωροταξικές, ρυθμιστι-κές, πολεοδομικές), ως ανταπο-κρινόμενες, μέσω του χωρικούθεσμικού πλαισίου που παρά-γουν, σε βασικό στόχο της Λισ-σαβόνας (αύξηση της ελκυστι-κότητας περιοχών για επενδύ-σεις και εργασία). Και αυτό σε μιαπερίοδο δυναμικής παρουσίαςατών των θεμάτων: βλέπε πρό-σφατα θεσμοθετημένο γενικόπλαίσιο χωροταξικού σχεδια-σμού και δημόσια διαβούλευσητων ειδικών πλαισίων για ΑΠΕ,τουρισμό, Βιομηχανία.

∆) Σ∆ΙΤ

Το θέμα των πολυσυζητημένωνκαι έντονα προωθούμενων απότη κυβέρνηση Σ∆ΙΤ, (έργα τωνοποίων διαχειρίζονται κατά κα-νόνα το ΥΠΕΧΩ∆Ε, η ΕιδικήΓραμματεία Σ∆ΙΤ του ΥΠΟΙΟ και∆ήμοι) που ξεκίνησε το 2005 έχειαποδώσει ως σήμερα, πέραν τωνγνωστών μεγάλων έργων μεταφ-ορών του ΥΠΕΧΩ∆Ε, μόλις τηνανάδειξη (2.9.09) ενός Αναδόχουγια έργα του ΠυροσβεστικούΣώματος.Χωρίς να θέλουμε να μηδενί-σουμε τα θετικά στοιχεία τηςσυμμετοχής ιδιωτικών κεφα-λαίων σε έργα υποδομής, δενμπορούμε παρά να τονίσουμεότι σήμερα, εν μέσω κορυφού-μενης διεθνούς χρηματοπιστωτι-κής κρίσης, μία επενδυτική πολι-τική που στηρίζεται στις Σ∆ΙΤείναι ιδιαίτερα επισφαλής, δεδο-μένης της απειρίας της χώραςμας και τη διαφαινόμενη αδυ-ναμία εξεύρεσης πόρων από τονιδιωτικό τομέα. Αξίζει να σημει-ωθεί ότι σε χώρες όπως ο Κανα-δάς, οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, και ηΑυστραλία, όπου Σ∆ΙΤ έχουν υιο-θετηθεί και εφαρμοσθεί σε μεγά-λο εύρος τις δεκαετίες 1980 και1990, η αξιολόγηση των επιπτώ-σεών τους στα δημόσια οικονο-μικά και την ποιότητα των παρε-χομένων υπηρεσιών δεν είναιιδιαίτερα ενθαρρυντικές (π.χ. Μ.Βρετανία: πενταπλάσιο κόστοςκατασκευής νοσοκομειακών καισχολικών μονάδων, φτωχότερηποιότητα υπηρεσιών, μικρότερ-ος αριθμός εξυπηρετούμενωνασθενών).

Προτάσεις

Με βάση όλα αυτά το ΤΕΕ προ-τείνει την αξιοποίηση των ληφθ-έντων από την Ε.Ε. μέτρων(27.11.08), δηλαδή:·Χρηματοοικονομική αναθεώρη-ση των ΕΠ του ΕΣΠΑ με τροπο-ποίηση των ετήσιων κατανομώντων κοινοτικών κονδυλίων·‘Ποιοτική’ αναθεώρηση τωνΕΠ/ΕΣΠΑ, δηλαδή αναθεώρησηστόχων και διεύρυνση του φά-σματος των επιλέξιμων κατηγορ-

ιών έργων, έτσι έργα που προγρ-αμματίζονται σήμερα από αμι-γώς εθνικούς πόρους να μπορ-ούν να συχρηματοδοτηθούν απότην ΕΕ· Ιεράρχηση προτεραιοτήτων καιεπικέντρωση του Π∆Ε συχγρ-ηματοδοτούμενων σε ανα-πτυξιακά έργα /δράσεις που θαλειτουργήσουν ως μοχλοί ανά-πτυξης · Άμεση χρήση του υφιστάμενουστο Γ’ ΚΠΣ Συστήματος ∆ιαχείρι-σης των ΕΠ κατά το μεταβατικόδιάστημα μέχρι την πλήρηετοιμότητα του νέου συστήμα-τος · Απλούστευση και επιτάχυνσητων διαδικασιών πληρωμώνέργων-γεφυρών υπό υλοποίηση,κατ’ αναλογία των αντίστοιχωναποφάσεων της ΕΕ· Επίσπευση των διαδικασιώνπιστοποίησης διαχειριστικήςεπάρκειας τελικών δικαιούχων μεπροτεραιότητα στις δημόσιεςκαι δημοτικές υπηρεσίες πουπου εκτελούν ήδη με επιτυχίασχετικά έργα· Ενεργοποίηση των ΕΠ ΨηφιακήΣύγκλιση και Ανταγωνιστικότ-ητα- Επιχειρηματικότητα, ώστενα επωφεληθούν το ταχύτεροδυνατό οι επιχειρήσεις και οιελεύθεροι επαγγελματίες, μεπροσεκτική εφαρμογή κριτ-ηρίων ένταξης, ώστε να μην αδι-κούνται οι πραγματικά ασθενέ-στεροι από αυτούς· Αύξηση του ποσοστού προκα-ταβολής σε δικαιούχες ΜΜΕ μεπαράλληλη απλούστευση τωνκριτηρίων και διαδικασιών ένταξ-ης στα ΕΠ· Επανεξέταση, υπό το φως τωνεξελίξεων του τελευταίου δεκα-πενθημέρου σε ευρωπαϊκόεπίπεδο, της δυνατότηταςαύξησης του Π∆Ε συγχρηματο-δοτούμενων έργων· Αναθεώρηση των αποφάσεωνυλοποίησης μέρους των έργωνΣ∆ΙΤ από δημόσιους πόρους. Επισυνάπτεται πίνακας με τηνπορεία του ΕΣΠΑ σύμφωνα μετον οποίο οι μέχρι στιγμής πληρ-ωμές είναι μηδενικές.

Page 42: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 43: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

44

ΘΕΜΑΤΑΑμφισβητείται έντονα η χρησιμότητα

και αποτελεσματικότητα των Σ∆ΙΤ

Έντονα αμφισβητείται πλέον,από όλο και ευρύτερο φάσμαφορέων του τεχνικού κόσμου ηχρησιμότητα και αποτελεσμα-τικότητα των Συμπράξεων ∆η-μοσίου και Ιδιωτικού Τομέα(Σ∆ΙΤ), ιδιαίτερα έτσι όπως εφα-ρμόζονται στη χώρα μας. «Το θέμα των πολυσυζητημένωνκαι έντονα προωθούμενων απότην κυβέρνηση Σ∆ΙΤ, (έργα τωνοποίων διαχειρίζονται κατάκανόνα το ΥΠΕΧΩ∆Ε, η ΕιδικήΓραμματεία Σ∆ΙΤ του ΥΠΟΙΟ και∆ήμοι) που ξεκίνησε το 2005 έχειαποδώσει ως σήμερα, πέραν τωνγνωστών μεγάλων έργων μεταφ-

ορών του ΥΠΕΧΩ∆Ε, μόλις τηνανάδειξη (2.9.09) ενός Αναδόχουγια έργα του ΠυροσβεστικούΣώματος. Χωρίς να θέλουμε ναμηδενίσουμε τα θετικά στοιχείατης συμμετοχής ιδιωτικών κεφα-λαίων σε έργα υποδομής, δενμπορούμε παρά να τονίσουμεότι σήμερα, εν μέσω κορυφ-ούμενης διεθνούς χρηματοπι-στωτικής κρίσης, μία επενδυτικήπολιτική που στηρίζεται στις Σ∆ΙΤείναι ιδιαίτερα επισφαλής, δεδο-μένης της απειρίας της χώραςμας και τη διαφαινόμενη αδυ-ναμία εξεύρεσης πόρων από τονιδιωτικό τομέα». Αυτό τονίστηκεσε συνέντευξη Τύπου που έδωσεο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γ. Αλαβάνος

και άλλα στελέχη του ΤΕΕ, παρ-ουσιάζοντας μια ανάλυση τουΚρατικού Προϋπολογισμού γιατο 2009, για τον οποίο γενικότε-ρα επισημάνθηκε ότι δεν απαντάστη σοβαρή χρηματοπιστωτικήκρίση που έχει ξεσπάσει και απει-λεί την πραγματική οικονομία,συρρικνώνει επικίνδυνα το Πρό-γραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων,που θα μπορούσε να αποτελέσειτο σοβαρό «ανάχωμα» στην κρί-ση, ενώ για τρίτο συνεχόμενοχρόνο το πολυδιαφημισμένοΕΣΠΑ ουσιαστικά θα μείνει ανύ-παρκτο.Στο ίδιο μοτίβο κινείται και το

Ψήφισμα της Αντιπροσωπείαςτου ΤΕΕ, το οποίο όσον αφοράστις Σ∆ΙΤ, αναφέρει: «Οι προβλέ-ψεις για έργα μέσω Σ∆ΙΤ και παρ-αχωρήσεων, πέραν του ότι είναιπολύ πέραν των ανεκτών, είναιιδιαίτερα επισφαλείς, σε μιαπερίοδο μεγάλης χρηματοοικο-νομικής κρίσης. Αν όμως υλοποι-ηθούν θα δημιουργήσουν σωρ-ευτικό πρόβλημα πρόβλεψηςυλοποίησης νέων έργων στουςπροϋπολογισμούς των επόμε-νων χρόνων».

Αμφισβητούνται διεθνώς

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, έχειτο τμήμα της μελέτης για τα Σ∆ΙΤ

ειδικών επιστημόνων του ΤΕΕ μετην οποία αναλύουν τον ΚρατικόΠροϋπολογισμό του 2009. Συ-γκεκριμένα η μελέτη αναφέρει: Οι Σ∆ΙΤ μπορεί να είναι σχετικάκαινούργια πρακτική για τηνΕλλάδα, σε αρκετές ωστόσο ανε-πτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς,Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία)υπάρχει ήδη μεγάλη εμπειρία. Σεαυτές τις χώρες αντίστοιχα εργα-λεία έχουν υιοθετηθεί ήδη απότη δεκαετία του ’80, εφαρμό-στηκαν σε μεγάλο εύρος κατά τηδεκαετία του ’90 με αποτέλεσμαοι συνέπειες τους στα δημόσιαοικονομικά και στην ποιότητα

των παρεχόμενων υπηρεσιών ναέχουν μελετηθεί διεξοδικά. Όπως προκύπτει από τη διεθνήβιβλιογραφία, τα θετικά αποτελέ-σματα των Σ∆ΙΤ (τόσο τα οικονο-μικά, όσο και τα κοινωνικά) επερ-ωτούνται έντονα. Για παράδειγ-μα, στο Ηνωμένο Βασίλειο υπο-λογίστηκε ότι το συνολικό κό-στος κατασκευής νοσοκομεια-κών μονάδων μέσω Σ∆ΙΤ ήτανέως και πέντε φορές υψηλότεροαπ’ ό,τι εάν αυτές κατασκευάζον-ταν απευθείας από το ∆ημόσιο.Το κόστος συντήρησης και λειτο-υργίας ήταν κατά πολύ υψηλότε-ρο, ο αριθμός των ασθενών πουμπορούσε να εξυπηρετηθεί μι-κρότερος και η ποιότητα των

παρεχόμενων υπηρεσιών φτω-χότερη. Τα ίδια ακριβώς προβλή-ματα παρατηρήθηκαν και στιςσχολικές μονάδες που κατασκευ-άστηκαν με Σ∆ΙΤ.

∆εν είναι «αυτοχρηματοδοτού-

μενα»

Όσον αφορά την Ελλάδα - επιση-μαίνεται στη μελέτη - τα τελευ-ταία χρόνια μέσα από τις σελίδεςτου Ενημερωτικού ∆ελτίου τουΤΕΕ, έχει αναπτυχθεί ένας πλού-σιος διάλογος σχετικά με τα χαρ-ακτηριστικά των Συμβάσεων Πα-ραχώρησης και έχουν ήδη πραγ-ματοποιηθεί κάποιες μελέτες μεαντικείμενο την αξιολόγηση τωνέργων που κατασκευάστηκανμέσω αυτού του μηχανισμού. Ανκαι τα πορίσματα δεν είναι κοινάγια όλους τους ερευνητές, φαίνε-ται να υπάρχει μια κατ’ αρχήνσυμφωνία ότι στην Ελληνικήεκδοχή των Συμβάσεων Παρ-αχώρησης, τα πραγματοποιού-μενα έργα δύσκολα θα μπορ-ούσαν να χαρακτηριστούν ως« α υ τ ο χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ο ύ μ ε ν α »δεδομένου του υψηλού ποσο-στού συμμετοχής του ελληνικούδημοσίου στο κόστος κατασκε-υής. Για παράδειγμα στον πίνακα Β.8αποτυπώνονται τα ποσοστάχρηματοδότησης της ΛεωφόρουΣταυρού - Ελευσίνας, του Α/∆Ελευθέριος Βενιζέλος και τηςγέφυρας Ρίου - Αντιρρίου. Όπωςφαίνεται στον πίνακα το ποσο-στό συμμετοχής του Ελληνικού∆ημοσίου και στα τρία έργακυμαίνεται από 33% έως και 41%,ενώ αντίθετα τα ίδια κεφάλαιακυμαίνονται μόλις από 6% έως13%. Πρέπει να σημειωθεί ότι το κό-στος της συμμετοχής του δημο-σίου δεν περιορίζεται μόνο στοποσοστό συμμετοχής στην κατα-σκευή του έργου, αλλά και στιςδεσμεύσεις που αναλαμβάνει τοδημόσιο είτε μέσω εγγυήσεων,είτε μέσω καταβολής επιπλέον

Page 44: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

45

επιδοτήσεων για την κάλυψη τωνδιαφόρων παραγόντων οι οποίοι

ενδέχεται να παρουσιαστούνκατά τη διάρκεια της λειτο-υργίας. Για παράδειγμα όμωςαναφέρουν οι Χρηστάκος καιΚαλφακάκου «στην περίπτωσητου Α/∆ το Ελληνικό δημόσιοεγγυήθηκε τα δάνεια από τηνπρώτη ημέρα κατασκευής τουέργου, αναλαμβάνοντας ουσια-στικά το μεγαλύτερο μέρος τουκατασκευαστικού ρίσκου. ΣτηνΑττική Οδό το δημόσιο……παρέχει εγγυήσεις για την

περίοδο λειτουργίας… …Τοδημόσιο στο έργο αυτό αναλαμ-βάνει πλήρως τον κυκλοφοριακό

κίνδυνο, στην περίπτωση που οιδιελεύσεις στο νέο άξονα είναι

λιγότερες από αυτές που έχουνπροβλεφθεί από τη μελέτη βιω-σιμότητας και το κείμενο τηςσύμβασης», Ευάγγελος Χρηστά-κος, Γλυκερία Καλφακάκου, «Οιεμπειρίες από την κατασκευήέργων με συνεργασία ιδιωτικούκαι δημοσίου τομέα στον ελλη-νικό χώρο. Προτάσεις για τηνεξέλιξη και βελτίωσή τους», Ει-σήγηση στο Πανελλήνιο συν-έδριο οδοποιΐας (Βόλος, 18-20Μαΐου 2005), σελ. 5

Προκαλούν ανησυχία

Πλέον των παραπάνω πρέπει νασημειωθεί ότι από οικονομικήςπλευράς μια επενδυτική πολιτικήπου στηρίζεται στις Σ∆ΙΤ είναιιδιαίτερα επισφαλής ειδικά σεπεριόδους οικονομικής κρίσης.Ενόψει μιας επιδείνωσης τηςκατάστασης του χρηματοπιστω-τικού συστήματος και αύξησηςτης τιμής του χρήματος, ο χρό-νος υλοποίησης ενός έργου μπο-ρεί να παραταθεί σημαντικάεξαιτίας της αδυναμίας εξασφά-λισης των απαραίτητων πιστώ-σεων από τον Ιδιωτικό Τομέα.

Βάσει των παραπάνω, τόσο η διε-θνής, όσο και η Ελληνική εμπει-ρία, σε συνδυασμό με το γεγονόςότι οι Σ∆ΙΤ έχουν αναχθεί σεβασικό εργαλείο χρηματοδότη-σης των επενδύσεων στη χώραμας δεν μπορεί παρά να προκα-λεί ανησυχία, πόσο μάλλον ότανδιαφαίνεται μια προσπάθεια υ-ποκατάστασης του Π∆Ε από τιςΣυμβάσεις Παραχώρησης (6 ε-θνικοί οδικοί άξονες) και τις Σ∆ΙΤ(ευρεία κλίμακα έργων υποδο-μής).

Όσον αφορά τα συγκεκριμέναέργα, σύμφωνα με το Υπουργείο

Οικονομικών το σύνολο τωνΣ∆ΙΤ που έχουν προκηρυχτεί ήυλοποιούνται σήμερα φτάνουντα 5.640 εκατ. ευρώ. Στον υπολο-γισμό έχει συμπεριληφθεί και τοκόστος ασφάλισης και βαριάςσυντήρησης, το οποίο υπο-λογίζεται κατά προσέγγιση στο20% του κόστους.Όπως βλέπουμε στον πίνακα Β.9τρία μόνο υπουργεία (Παιδείας,Εσωτερικών και Υγείας) καλύ-πτουν το 61% των έργων Σ∆ΙΤ.Πρόκειται, δηλαδή, - θα προσθέ-ταμε εμείς - κυρίως για κτιριακάμη ανταποδοτικά έργα.

Όσον αφορά την περιφερειακήτους κατανομή, ο μεγάλος όγκοςτων πόρων προσανατολίζεταιστην Περιφέρεια Αττικής (24,1%του συνόλου) και Κεντρικής Μα-κεδονίας (24,1%) (πίνακας Β.10).Από την κατανομή αυτή φαίνεταιότι οι Σ∆ΙΤ έχουν την τάση να επι-κεντρώνονται κοντά στα μεγάλααστικά κέντρα (Αθήνα και Θεσ-σαλονίκη) στοιχείο που τις καθι-στά ακατάλληλο εργαλείο περι-φερειακής πολιτικής.

Page 45: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΠΕΣΕ∆ΕΟι Σ∆ΙΤ δεν ωφελούν ούτε την εθνική οικονομία ούτε την κοινωνία

46

Οι Σ∆ΙΤ, έτσι όπως εφαρμόζεται οθεσμός στην Ελλάδα, το μόνοπου προσφέρουν είναι πολλαπ-λάσιο κόστος, επιβάρυνση τουμελλοντικού δημόσιου χρέουςκαι καθυστερήσεις στην υλο-ποίηση αναγκαίων έργων. Αυτά,μεταξύ άλλων, επισήμανε ο πρό-εδρος της ΠΕΣΕ∆Ε ΓρηγόρηςΓρηγορόπουλος, παρεμβαίνον-τας στο Συνέδριο για τα ΜεγάλαΈργα, που διοργάνωσε πρόσφα-τα η Εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ και οόμιλος Καλοφωλιά, αναφέροντας

και συγκεκριμένα στοιχεία πουαποδεικνύουν την παραπάνωδιαπίστωση. Ο πρόεδρος τηςΠΕΣΕ∆Ε επισήμανε ότι μέσα σ’αυτές τις συνθήκες οικονομικήςύφεσης που βιώνουμε, η ελληνι-κή οικονομία έχει ανάγκη απότην άμεση εκτέλεση έργων καιόχι από τις καθυστερήσεις τωνΣ∆ΙΤ. Ολόκληρη η παρέμβασητου Γρ. Γρηγορόπουλου έχει ωςεξής:

Ο νόμος για τις Σ∆ΙΤ έχει ψηφι-στεί εδώ και τρία χρόνια, επομέ-νως δεν μπορούμε να αγνοούμεότι αυτό είναι ένα ικανό χρονικό

διάστημα για να κριθεί και αυτόςο νέος θεσμός. Τι πρόσφερε στατρία αυτά χρόνια;

Υποτίθεται ότι ήταν ένας θεσμόςάμεσης απόδοσης, με εύκοληπρόσβαση στη χρηματοδότηση,με ευελιξία και ανεξαρτησία, ωςπρος τις αγκυλώσεις της δημό-σιας διοίκησης που αναβάλλεικαι καθυστερεί αναγκαία για τηνανάπτυξη της χώρας έργα. Τιαπέδωσε, λοιπόν;

Πολλαπλάσιο κόστος...

Το μόνο έργο που βλέπουμε ναέχει φτάσει σε φάση ανάθεσηςείναι αυτό των 7 ΠυροσβεστικώνΣταθμών. Είναι το μόνο με τοοποίο μπορούν να γίνουν κάποι-ες συγκρίσεις και να προκύψουνκάποια συμπεράσματα. Έχουμεκαι λέμε:· Πυροσβεστικός Σταθμός στηΒΙ.ΠΕ Κιλκίς, με δομημένη επιφά-νεια 2.350 τ.μ. (υπέργεια δόμηση2.020 τ.μ. και υπόγεια 330 τ.μ.) καιδιαμόρφωση περιβάλλοντα χώ-ρου 3.800 τ.μ., ανατέθηκε πρό-σφατα ως κλασικό δημόσιο έργο

με προϋπολογισμό 1.995.000 ευ-ρώ με ΦΠΑ, χωρίς στο κόστοςαυτό να περιλαμβάνεται το πο-σόν των 100.000 ευρώ που είναιτο κόστος των μελετών και τηςμετακόμισης της υπηρεσίας στανέα γραφεία.· Ας δούμε τώρα τα στοιχεία γιατους 7 Πυροσβεστικούς σταθ-μούς που ανατίθενται με Σ∆ΙΤ:Κάθε ένας από αυτούς έχει κατάμέσο όρο δομημένη επιφάνεια1.395 τ.μ. (1.165 τ.μ. υπέργεια και230 τ.μ. υπόγεια), ενώ περιλαμ-

βάνεται και διαμόρφωση περι-βάλλοντα χώρου, πάλι κατά μέσοόρο, 3.184 τ.μ. Κάθε ένας απότους σταθμούς αυτούς ανατίθε-ται με μέσο κόστος κατασκευής3.928.000 ευρώ, χωρίς σε αυτόνα συμπεριλαμβάνεται το κό-στος συντήρησης 20% επί τουπροϋπολογισμού, δηλαδή άλλα785.000 ευρώ.· Το κόστος των 850ευρώ ανά τ.μ.δομημένης επιφάνειας για τονΠ.Σ. του ΒΙΠΕ Κιλκίς με χρημα-τοδότηση του Προγράμματος∆ημοσίων Επενδύσεων, εκτo-ξεύτηκε στα 2.815 ευρώ ανά τ.μ.για τους Π.Σ. που θα κατασκευα-

στούν με Σ∆ΙΤ, δηλαδή 3,30 φο-ρές ακριβότερα κοστίζουν ταέργα με Σ∆ΙΤ.

Το συμπέρασμα λοιπόν πουπροκύπτει αβίαστα από τη σύγ-κριση, είναι πως τα έργα που ε-κτελούνται με τις Σ∆ΙΤ έχουνπολλαπλάσιο κόστος από ταπαρόμοια που εκτελούνται ωςκλασικά ∆ημόσια Έργα. Ταυτό-χρονα διαπιστώνεται ότι αν ηχρηματοδότηση των 7 Πυροσβε-στικών Σταθμών είχε ενταχθείστο Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επεν-δύσεων, αυτοί θα είχαν ολοκληρ-ωθεί εδώ και καιρό.Τι δεν είδαμε αυτά τα χρόνιαύπαρξης του θεσμού των Σ∆ΙΤ;∆εν είδαμε να εξαγγέλλεται κανέ-να έργο πραγματικά επενδυτικούχαρακτήρα, όπως για παράδειγ-μα η κατασκευή ενός χιονοδρο-μικού κέντρου στη Μακεδονία,που θα αξιοποιούσε το τοπίο καιτις τουριστικές δυνατότητες τηςπεριοχής, θα βελτίωνε τις υποδο-μές, δημιουργώντας παράλληλανέες θέσεις εργασίας.

…Και καθυστερήσεις

Αντίθετα, τι είδαμε όλο αυτό τοδιάστημα; Είδαμε να ομαδοποι-ούνται μη ανταποδοτικού χαρ-ακτήρα δημόσια έργα, όπωςσχολεία, διοικητήρια, νοσοκο-μεία, πυροσβεστικοί και αστυνο-μικοί σταθμοί κ.ά. Έργα τα οποίαπροϋπολογίζονται με πολλαπλά-σιο κόστος και η εκδήλωση εν-διαφέροντος περιορίζεται σε ε-λάχιστο αριθμό εταιρειών ή ομί-λων, κυρίως αυτών που έχουνπρόσβαση στο τραπεζικό σύστη-μα.

Ιδιαίτερα για τα σχολεία - για ταοποία από ό,τι γνωρίζουμε δενυπάρχει το παραμικρό πρόβ-λημα ούτε όσον αφορά στις με-λέτες, ούτε στην έκδοση των οι-κοδομικών αδειών, ούτε στηνκυριότητα των οικοπέδων - αυ-τό που μπορούμε σήμερα να κα-

θέματα

Page 46: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

47

ταγγείλουμε είναι το εξής: Όλααυτά τα σχολεία θα είχαν ήδηκατασκευαστεί ως δημόσια έργααπό τον ΟΣΚ Α.Ε. με χρήματααπό το Γ’ ΚΠΣ μέσα στην προη-γούμενη τριετία, αντί να «κρα-τιούνται» για να ενταχθούν ως«φιλέτα» στις Σ∆ΙΤ. Με αποτέλε-σμα μάλιστα το Γ’ ΚΠΣ να εμφ-ανίζει υπόλοιπα απορροφήσεων,ενώ ταυτόχρονα με την επιλογήκατασκευής τους με τη μέθοδοτων Σ∆ΙΤ να φορτώνουμε τοδημόσιο χρέος των επόμενωνετών.Μπαίνει λοιπόν το εξής ερώτημα:Το γεγονός ότι τα έργα με Σ∆ΙΤδεν αναγράφονται αμέσως, αλλάσε βάθος χρόνου, στο δημόσιοχρέος, είναι επαρκής λόγος γιανα μένουν αναπορρόφητα τακονδύλια του Γ’ ΚΠΣ σήμερα ήτου ΕΣΠΑ αύριο, μόνο και μόνογια να εκτελεστούν με Σ∆ΙΤ καιμε μόνο όφελος αυτό που θαπροκύψει για τις επενδυτικέςτράπεζες; Τράπεζες, που σημειω-τέον σήμερα απλώνουν χέρι

βοήθειας στο δημόσιο για νασωθούν από τη χρηματοπιστωτι-κή «φούσκα» την οποία οι ίδιεςδημιούργησαν, με την απληστίατους!

Η ΠΕΣΕ∆Ε επισημαίνει για ακόμημια φορά ότι βρισκόμαστε μπρο-στά σε ένα κακέκτυπο εφαρμο-γής των Σ∆ΙΤ στην Ελλάδα. Ότι σεκαμία περίπτωση η απόφαση γιακατασκευή των έργων που έχουνεπιλεγεί να γίνουν με Σ∆ΙΤ δενείναι προς όφελος ούτε του κοι-νωνικού συνόλου, ούτε της εθνι-κής οικονομίας. Θεωρούμε εντε-λώς απαράδεκτο το 14% των πι-στώσεων του ΕΣΠΑ που θα δια-τεθεί για την Παιδεία να μην έχειπροβλεφθεί να καλύψει το υπό-λοιπο των σχολικών υποδομώνπου χρειάζεται η Ελλάδα.Ήδη έχουν χαθεί τρία χρόνια απότη δυνατότητα εφαρμογής τωνΣ∆ΙΤ και δύο χρόνια από τοΕΣΠΑ, τη στιγμή που οι κατασκε-υαστές σε όλη τη χώρα ζητούνδημοπρατήσεις των έργων, προ-

κειμένου το σύνολο της ελληνι-κής οικονομίας να αντισταθείστην οικονομική ύφεση.

Απαιτούνται ∆ημόσια Έργα

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, επο-μένως, της οικονομικής ύφεσηςεμείς πιστεύουμε ότι η ελληνικήοικονομία έχει ανάγκη από τηνάμεση εκτέλεση έργων και όχιαπό τις καθυστερήσεις των Σ∆ΙΤ.

∆ιαβάζοντας τον Κρατικό Προϋ-πολογισμό του 2009 που κατα-τέθηκε στη Βουλή παρατηρούμεότι και αυτή τη χρονιά το Π∆Εσυρρικνώνεται μόλις στο 3,4%ως ποσοστό του ΑΕΠ, σημειώ-νοντας σε αριθμούς μια μείωσηκατά 8,8% σε σχέση με το περ-σινό. Από την άλλη διαπιστώνο-υμε ένα πακέτο δημοσίων έργωνσυνολικού προϋπολογισμού πε-ρίπου όσο αυτός του Π∆Ε, ναυπόσχεται το υπουργείο Οικο-νομίας και Οικονομικών ότι θακατασκευαστούν με Σ∆ΙΤ. Σε

συνδυασμό με το γεγονός πως ηχώρα μας είναι σχεδόν το μονα-δικό μέλος της ΕΕ που διαθέτειξεχωριστό υπουργείο ∆ημοσίωνΈργων θεωρούμε τελείως ακα-τανόητη την εμμονή τουΥΠ.ΟΙ.Ο. να αποσπά δημόσια έρ-γα από το Π∆Ε, να τα «βαφτίζει»Συμπράξεις και να τα οδηγεί σεένα πολύ αβέβαιο μέλλον υλο-ποίησης, που μάλιστα θα αφοράμόνο ένα πολύ συγκεκριμένοαριθμό μεγάλων τεχνικών ομί-λων και τραπεζών .

Page 47: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΕπιτακτική η ανάγκη παροχής κινήτρων

για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια

48

Άμεσης προτεραιότητας είναι ηανάγκη να θεσμοθετηθούν οικο-νομικά κίνητρα προκειμένου ναπροχωρήσει, με γρήγορο ρυθμόσε ευρεία κλίμακα, η εφαρμογήτων επεμβάσεων για εξοικονό-μηση ενέργειας στα κτίρια, οι ο-ποίες προβλέπονται με την Ο-

δηγία 2002/91/ΕΚ της Ε.Ε για τηβελτίωση της ενεργειακής από-δοσης των κτιρίων. Αυτό επιση-μάνθηκε κατά τη διάρκεια της η-μερίδας, που συνδιοργάνωσαντο ΙΕΝΕ και το ΤΕΕ, με θέμα «Εξοι-κονόμηση Ενέργειας στα Κτίρια» ,στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Ε-νέργειας 2008» του ΙΕΝΕ της ο-

ποίας οι εργασίες ολοκληρώθη-καν στο Ίδρυμα Ευγενίδου.

Ενδεικτικά αναφέρθηκε ότι η δα-πάνη τοποθέτησης νέων υαλο-στασίων με διπλούς υαλοπίνακεςσε κατοικία 120 τ.μ ξεπερνάει τα12.000 ευρώ ενώ η εξωτερική

θερμομόνωση κοστίζει επιπλέον6.000 ευρώ. Στην παρούσα μάλι-στα συγκυρία της οικονομικήςκρίσης, που πλήττει πολλούς, εάνδεν υπάρξει οικονομική στήριξητης πολιτείας ο στόχος της εξοι-κονόμησης ενέργειας στα κτίριακινδυνεύει να χαθεί και η όληδιαδικασία να εκφυλισθεί στην

έκδοση του ∆ελτίου ΕνεργειακήςΤαυτότητας και στην αμοιβή τουΕνεργειακού Επιθεωρητή!

Στη σπουδαιότητα της επιτυχη-μένης ευρύτατης εφαρμογής μέ-τρων εξοικονόμησης ενέργειας,καθώς το ελληνικό ενεργειακό

μοντέλο παραμένει κατά γενικήπαραδοχή εξαιρετικά σπάταλοκαι ρυπογόνο, αναφέρθηκε οΠρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέρ-γειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης(ΙΕΝΕ) Κωνστ. Μανιατόπουλος,στον εναρκτήριο χαιρετισμό του.Ειδικότερα ο κτιριακός τομέας,επισήμανε ο κ. Μανιατόπουλος,

συμμετέχει κατά 25,6% στην τελι-κή κατανάλωση ενέργειας στηνΕλλάδα (στοιχεία 2006).

Η Οδηγία 2002/91/ΕΚ ενσωμα-τώθηκε στην ελληνική νομοθε-σία το Μάιο του 2008. Ωστόσο,όπως τόνισε στην εισήγησή του

ο Σταμ. Περδίος, Μηχανολόγος -Μηχανικός, Επιστημ. Σύμβουλοςστο Ι.ΕΚ.Ε.Μ. του Τ.Ε.Ε., σειρά κρί-σιμων θεμάτων παραμένουν α-νοιχτά και αναμένεται να καθορι-στούν με κοινές υπουργικές απο-φάσεις το προσεχές εξάμηνο, ανκαι η 3ετής παράταση που δόθη-κε στην Ελλάδα από την Ε.Ε για

Page 48: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

εφαρμογή της Οδηγίας, λήγει την31η/12/2008.Ένα από αυτά είναιοι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργεια-κής απόδοσης. Επίσης για ναγίνουν οι απαραίτητες επεμβά-σεις στα κτίρια πρέπει τοΥΠΕΧΩ∆Ε να τροποποιήσει τονκτιριοδομικό κανονισμό και εν-δεχομένως διατάξεις του ΓΟΚ.

Το Τ.Ε.Ε , όπως αναφέρθηκε απόομιλητές, θέλοντας να συμβάλλειστη δημιουργία κατάλληλων Ενε-ργειακών Επιθεωρητών, προτεί-νει να αναλάβει το ίδιο να συστή-σει Φορέα Πιστοποίησης, ο ο-ποίος θα πιστοποιεί την επάρκειαόσων διπλωματούχων μηχανι-κών και πτυχιούχων ΤΕΙ θέλουννα λάβουν τον τίτλο του Ενεργει-ακού Επιθεωρητή. Εξάλλου θαμπορούσε να δίδεται η δυνατό-τητα συμμετοχής και άλλων φο-ρέων του δημοσίου, όπως π.χ. εκ-παιδευτικών ιδρυμάτων, στη με-τοχική σύνθεση του φορέα πι-στοποίησης.

Έμφαση στο βιοκλιματικό σχε-

διασμό κτιρίων

Ουσιαστική συμβολή στην εξοι-κονόμηση ενέργειας μπορεί ναέχει ο βιοκλιματικός ενεργειακόςσχεδιασμός των κτιρίων, πουαξίζει να διαδοθεί ευρύτερα στηχώρα μας, επισήμανε από το βή-μα της ημερίδας ο Γεν. ∆/ντήςτου ΙΕΝΕ & Αρχιτέκτων-Μηχανι-κός κ. Κωστής Σταμπολής. Όπωςανέφερε στην αναλυτική τουπαρουσίαση, με την οποία ολοκ-ληρώθηκαν οι εργασίες της ημε-ρίδας, στα βιοκλιματικά κτίριαεπιτυγχάνεται εξοικονόμηση ε-νέργειας τουλάχιστον κατά 30%σε σχέση με αντίστοιχα κτίριαπου διαθέτουν θερμομόνωση ε-νώ σε σχέση με παλαιότερα κτί-ρια, που δεν διαθέτουν μόνωσηκαι τα οποία αποτελούν την πλει-ονότητα των κτιρίων στην Ελλά-δα, η εξοικονόμηση ενέργειαςμπορεί να ανέλθει στο 80%. Οβιοκλιματικός αρχιτεκτονικόςσχεδιασμός εξασφαλίζει θερμικήκαι οπτική άνεση με την αξιο-ποίηση φυσικών φαινομένων τουκλίματος, της ηλιακής ενέργειαςκαι άλλων περιβαλλοντικών πη-

γών. Λόγω των χαμηλότερων α-παιτήσεων καταναλισκόμενης ε-νέργειας για τη θέρμανση, τοδροσισμό και τον φωτισμό τωνκτιρίων αυτών, προκύπτουν πολ-λαπλά οφέλη ενεργειακά, περι-βαλλοντικά και οικονομικά.

Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, α-νέφερε ο κ. Σταμπολής, υπάρ-χουν περισσότερες από 180 ε-φαρμογές βιοκλιματικών κτιρίων,δύο εκ των οποίων συγκροτούνοικιστικά σύνολα. Η πλειοψηφίατων κτιρίων -σε ποσοστό 75%περίπου- είναι κατοικίες χαμηλούύψους και βρίσκονται στις περι-οχές της Αττικής και της Μακε-δονίας. Στις περισσότερες ωστό-σο περιπτώσεις έχουν εφαρμο-στεί απλές τεχνικές και παθητικάσυστήματα άμεσου ηλιακού κέρ-δους με στόχο τη θέρμανση.

Οι συμμετέχοντες στην ημερίδατου ΙΕΝΕ και του ΤΕΕ, συμφώνη-σαν ως προς την ανάγκη να υ-πάρξει το γρηγορότερο ευρύτα-τη ενημέρωση της κοινωνίας ωςπρος τη σπουδαιότητα της εξοι-κονόμησης ενέργειας στη χώραμας. Από το Τ.Ε.Ε, στο προεδρείοπου συντόνισε τις εργασίες τηςημερίδας συμμετείχαν οι: Εμμ.∆ρακάκης Α’ Αντιπρ. ∆Ε ΤΕΕ, Χρ.Σπίρτζης Β΄ Αντιπρ. ∆Ε ΤΕΕ, Ευστ.Τσέγκος Αναπλ. Γεν. Γραμμ. ∆ΕΤΕΕ, Γ. Ηλιόπουλος Πρόεδρ.Πανελλ. Συλλ. Χημ.-Μηχ., Παναγ.Γεωργακόπουλος τ. Πρ. Πανελλ.Εν. Αρχιτεκτ.-Μηχανικών. Μεαναλυτικές εισηγήσεις τους έλα-βαν μέρος οι κ.κ.: Χρ. ΣινάνηςΜηχ. Ηλεκτρ. Μηχ.-τέως μέλος∆Ε ΤΕΕ και τέως Πρ.ΠΣ∆ΜΗ, Γ.Λαδόπουλος Μηχ. Ηλ. Μηχ.,Ιωάν. Οικονομίδης Μηχ.-Μηχ.,Απόστ. Ευθυμιάδης ∆ρ Μηχ-Μηχ.Ηλ. Μηχ, Αθ. Γαγλία Μηχ. Μηχ,Ευάγγ. ∆ιαλυνάς Καθηγ. ΕΜΠ,Κωνστ. Γράψας Αρχ-Μηχανικός.

Page 49: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΒΗΜΑ ΣΥΝ∆ΕΣΜΩΝ

Μη σύννομη διακήρυξη δημοπρασίας

ΣΠΕ∆Ε ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Καταχρηστικοί όροι σε τεύχη δημοπράτησης έργων του ΥΠΕΧΩ∆Ε

ΣΠΕ∆Ε ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ

Η ∆ιοίκηση του ΣΠΕ∆Ε Ηρακ-λείου με επιστολή της προς το∆ιευθυντή της ΠΑΓΝΗ, διαμα-ρτύρεται για τη μη σύννομη δια-κήρυξη της δημοπρασίας «Κα-τασκευή νέας ισόγειας οικοδο-μής, μονάδας χορήγησης υποκα-τάστατων του ΟΚΑΝΑ στην 7ηΥ.Π.Ε. Κρήτης», προϋπολογισμού190.000 ευρώ και ζητά την επα-ναδημοπράτησή του. Συγκεκρι-μένα αναφέρει: Ο Σύλλογος μας έλαβε γνώσητων τευχών δημοπράτησης τουέργου του θέματος και επ’ αυτώνέχουμε να παρατηρήσουμε ταακόλουθα:1. Στο άρθρο 21 της ∆ιακήρυξης«∆ικαιούμενοι συμμετοχής στοδιαγωνισμό» καλούμενοι να συμ-μετέχουν είναι εργοληπτικές επι-χειρήσεις «...εφόσον ανήκουνστην Α2, 1η και 2η τάξη για έργακατηγορίας Οικοδομικών...». Υ-πάρχει προφανής αστοχία τηςδιακήρυξης που έπρεπε σύμφω-να με την κείμενη Νομοθεσία νακαλούνται επίσης - επί πλέον των

ΜΕΕΠ για τα οικοδομικά - και Α1,Α2, 1η Τάξη για έργα κατηγορίαςΗ/Μ αφού οι εργασίες Η/Μ αντι-προσωπεύουν σε ποσοστό το28% (>10%) του προϋπολογι-σμού μελέτης.2. Από την μελέτη των τευχώνδημοπράτησης προκύπτει ότι,τυπικά μόνο η διακήρυξη αναφέ-ρει σαν σύστημα δημοπράτησηςαυτό του ενιαίου ποσοστού έκ-πτωσης, ενώ ουσιαστικά το σύ-στημα δημοπράτησης είναι η ε-λεύθερη συμπλήρωση τιμολο-γίου αφού ο ΠροϋπολογισμόςΠροσφοράς καταρτίζεται μόνοαπό δύο κατά αποκοπή τιμές, μίαγια τις Οικοδομικές και μία για τιςΗ/Μ Εργασίες. Στην περίπτωση αυτή όπωςπροβλέπεται ρητά στο άρθρο 9παρ. 1 του Π.∆. 609/85 πρέπει οιποσότητες εργασιών να «...έχουνπρομετρηθεί χωρίς κίνδυνο συμ-βατικών σφαλμάτων και δεν ανα-μένονται κατασκευαστικές αποκ-λίσεις...». Η επίδοση σχεδίων με-λέτης δεν απαλλάσσει την δημο-

πρατούσα αρχή από την υπο-χρέωση σύνταξης - επίδοσης α-ναλυτικής προμέτρησης εργα-σιών. Επομένως πρέπει να υπάρχειαπαραίτητα αναλυτική προμέ-τρηση εργασιών που να είναισυμβατικό τεύχος. Στο έργο τουθέματος δεν υπάρχει.Γνωρίζετε βεβαίως ότι με τηνεφαρμογή του Ν. 3263/04 (άρ-θρο 8) και τη θεσμοθέτηση τωνΕνιαίων Τιμολογίων, υποχρεωτι-κών για όλους τους Φορείς, οικατά αποκοπή τιμές του Προϋ-πολογισμού Μελέτης οφείλουννα προκύπτουν από την συνδυα-σμένη εφαρμογή δύο παραγόν-των: Της αναλυτικής Προμέτρη-σης και των τιμών των ΕνιαίωνΤιμολογίων του ΥΠΕΧΩ∆Ε. 3. Στο άρθρο 7 της ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΣΥΓ-ΓΡΑΦΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ υπάρ-χει η υποχρέωση του αναδόχουγια εκπόνηση και υποβολή προςέγκριση της Μελέτης εφαρμογήςτου έργου. Θεωρούμε ότι ο όρος αυτός είναι

καταχρηστικός αφού η μελέτη ε-φαρμογής αποτελεί προϋπόθε-ση της ωρίμανσης δημοπράτ-ησης ενός έργου, κατά συνέπειαείναι υποχρέωση του φορέα νατην εκπόνηση πριν την δημο-πράτηση. Προφανώς η έλλειψημελέτης εφαρμογής εισάγει προ-ϋποθέσεις μη ισότιμου ανταγωνι-σμού.Άποψή μας είναι να επαναδη-μοπρατηθεί το έργο με σύννομηδιαδικασία, σύμφωνη με την κεί-μενη Νομοθεσία περί ∆ημοσίωνΈργων, που θα εξασφαλίζει ό-ρους και προϋποθέσεις υγιούςκαι ισότιμου ανταγωνισμού. Τέλος, πάγιες θέσεις του Συλλό-γου μας είναι: · Οποιαδήποτε απόκλιση του συ-στήματος δημοπράτησης έργουαπό την νομιμότητα ενθαρρύνειτον αθέμιτο ανταγωνισμό και ει-σάγει όρους αδιαφάνειας. · Μόνο με πλήρεις και σωστές με-λέτες μπορούμε να παράγομεποιοτικά έργα.

50

Η διοίκηση του ΣΠΕ∆Ε Πρω-τεύουσας με έγγραφό της πουαπευθύνει στον υπουργόΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά διαμαρτύρε-ται για ειδικούς και καταχρηστι-κούς όρους που περιέχονται σετεύχη δημοπράτησης έργων της∆ιεύθυνσης ∆9 του υπουργείουκαι ζητά να επαναδημοπρατηθ-ούν, αφού οι όροι αυτοί απαλειφ-θούν. Αναλυτικότερα ο ΣΠΕ∆ΕΠρωτεύουσας αναφέρει: Μετά από καταγγελίες μελώνμας, σχετικά με τα τεύχη δημο-πράτησης των έργων ΣΠ1 &ΣΠ2/08 της ∆/νσης ∆9 του

ΥΠΕΧΩ∆Ε (και πιθανότατα τωνέργων ΣΠ 3 & ΣΠ 4/08), οι οποίεςαφορούν την ύπαρξη παρανό-μων, καταχρηστικών και ειδικώνόρων, είμεθα υποχρεωμένοι νασας καταγγείλουμε τις διαπι-στωθείσες παρανομίες, οι οποίεςεκθέτουν το Υπουργείο σας, ού-τως ώστε να θεραπευτούν άμεσααλλά και για να μην επαναληφθ-ούν στο μέλλον.Οι παράνομοι, καταχρηστικοί καιειδικοί όροι, αφορούν συγκεκρι-μένα άρθρα των τευχών δημο-πράτησης όπως αναφέρονται πιοκάτω.

Ι. ΤΕΥΧΟΣ ∆ΙΑΚΗΡΥΞΗΣ1. ∆εν καθορίζεται ποιος είναι οτύπος πρότυπης διακήρυξης, ο Αή ο Β ή ο Γ, κατά παράβαση τηςΥπ. Απόφασης ∆17α/02/115/ΦΝ443/3-8-2007 της ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ 24/31-8-2007 του ΥΠΕΧΩ∆Ε.2. Η δαπάνη προμήθειας τωντευχών #30,00# (άρθρο 2), είναιδυσανάλογα ακριβή από την δα-πάνη αναπαραγωγής 5 των 123σελίδων #12,30#. Είναι ακριβό-τερη κατά 2,5 φορές, κατά πα-ράβαση των σχετικών εγκυκλί-ων του Υπουργείου σας.3. Στο άρθρο 23.3 της ∆ιακήρυ-

ξης, αναγράφεται ότι απαιτείταιβεβαίωση τραπέζης για δανειο-ληπτική ικανότητα του υποψη-φίου εργολήπτη.Ο όρος αυτός είναι και παράνο-μος και καταχρηστικός γιατί ηυποχρέωση αυτή υφίσταται σεκάθε περίπτωση, εφόσον δημο-πρατείται έργο μεγαλύτερο τουανωτάτου ορίου της 4ης τάξηςτου ΜΕΕΠ, δηλαδή έργο προϋ-πολογισμού 7.500.000 € και άνω.Η ύπαρξη του όρου αυτού στιςμελέτες των έργων ΣΠ1 καιΣΠ2/08, παραβιάζει το Π.∆.609/85, άρθρο 17, § 4, εδάφιο

Page 50: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

51

τελευταίο, την Υπ. Απόφαση∆17α/02/115/ΦΝ 443/3-8-2007,καθώς και την ΕΓΚΥΚΛΙΟ 24/07του ΥΠΕΧΩ∆Ε.

ΙΙ. ΤΕΥΧΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥΜΕΛΕΤΗΣ1. Μη εφαρμογή της Νέας Ανα-προσαρμογής και ΣυμπλήρωσηςΕνιαίων Τιμολογίων Έργων Υδρ-αυλικών, Λιμενικών, οικοδομικώνκαι πρασίνου (Υπ. Αποφ.∆17α/04/114/Φ.Ν. 437/3-8-2007).2. Μη εφαρμογή του ΕΝΙΑΙΟΥΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ ΕΡΓΩΝ Ο∆Ο-ΠΟΙΙΑΣ για μικρά έργα προϋπο-λογισμού κάτω του 1.500.000,00€ (Υπ. Απόφ. ∆17α/09/76/Φ.Ν.437/20-6-08).3. Όλοι οι συντελεστές αναθ-εώρησης, οι οποίοι αναγράφον-ται σε κάθε άρθρο τιμολογίου,είναι ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟΙ.4. Λανθασμένες τιμές μονάδοςεργασιών (20 τουλάχιστον τιμές),λόγω χρήσης κατηργημένων δια-τάξεων.5. Τιμές μονάδος εργασιών συ-νταχθείσες κατά τρόπο αυθαίρε-το και παράνομο, λόγω μη χρή-σης των τιμών των Ενιαίων Τιμο-λογίων, όπως Άρθρο Α2, Α4.1,ΣΤ.1.1, ΣΤ.1.2, ΣΤ. 1.3, ΣΤ. 4.3.9,ΣΤ4.4.3, ΣΤ.4.4.4, ΣΤ. 5.1, ΣΤ. 5,2,ΣΤ. 8.4 Η.8.3 και Η.9.2.15.

ΙΙΙ. ΤΕΥΧΟΣ Ε.Σ.Υ.

1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙ∆ΕΣΣτο άρθρο 2.3.1.3 της ΕΣΥ ανα-γράφεται ότι: «... ο ανάδοχος είναιυποχρεωμένος με δική του δα-πάνη να κατασκευάσει και νατοποθετήσει... πινακίδες πληρο-φοριακές...».Από την κείμενη νομοθεσία δενπροκύπτει υποχρέωση τουαναδόχου για κατασκευή καιτοποθέτηση δωρεάν πινακίδων,όταν στο ενιαίο τιμολόγιο έργωνοδοποιίας για μικρά έργα προϋ-πολογισμού κάτω των1.500.000,00 € (Υπ. Αποφ.∆17α/09/76/ΦΝ 437/20-6-2008),υπάρχουν άρθρα και τιμές μονά-δος για την κατασκευή και το-ποθέτηση πληροφοριακών πι-νακίδων, τα οποία ισχύουν υπο-χρεωτικά για την Υπηρεσία που

συντάσσει τις μελέτες.

2. ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣΣτο άρθρο 4 της ΕΣΥ αναγράφε-ται ότι: «... ο ανάδοχος υποχρεού-ται να συντηρεί το φυτικό υλικόκαι να καθαρίζει τους χώρουςτου έργου, χωρίς ιδιαίτερη αμοι-

βή και μέχρι τουλάχιστον δύομήνες από την υποβολή της τελι-κής επιμέτρησης. Οι δαπάνες τωνυποχρεωτικών αυτών εργασιώνθεωρούνται ανηγμένες στις τιμέςτου τιμολογίου...».Οι τιμές εργασιών των ΕΝΙΑΙΩΝΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ καθορίστηκαν το2004, χωρίς καμμία ανάλυσηυλικών και εργασιών, χωρίς καμ-μία κοστολόγηση και χωρίς καμ-μία αιτιολόγηση και μάλιστα κα-τά γενική παραδοχή δεν καλύ-πτουν ούτε το κόστος κατασκευ-ής.Αφού λοιπόν δεν καλύπτουν τοκόστος κατασκευής αυτής ταύ-της της εργασίας πώς εμπεριέ-χουν ανηγμένες και άλλες άσχε-τες εργασίες;Κατόπιν αυτών ο όρος αυτός εί-ναι παράνομος και καταχρηστι-κός.

3. ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΑΝΑ∆ΟΧΟΥ (Άρθρο 6)Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρ-ετα, υποχρεωτικά, καταχρηστικάκαι παράνομα τον ειδικό όρο «...οανάδοχος καθημερινά να έχεισυνολικά σε όλους τους άξονεςτης εργολαβίας (ΣΠ2/08) 15εργάτες...».Ως γνωστόν για να ισχύσουν οιΕΙ∆ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ, απαιτείται πρω-τίστως η έκδοση απόφασης από

τον Υπουργό ΠΕΧΩ∆Ε, μετά απόγνωμοδότηση του Τεχνικού Συμ-βουλίου ∆ημοσίων Έργων (Νό-μος 3316/05, Άρθρο 42, παραγρ.9).Τέτοια απόφαση δεν εδόθη σταμέλη μας, και ως εκ τούτου ο ει-δικός όρος είναι παράνομος καιπρέπει να διαγραφή.

4. ∆ΙΑΘΕΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΗ-ΡΕΣΙΑ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ (§ 6.8)Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρ-ετα, υποχρεωτικά, καταναγκαστι-κά, καταχρηστικά και παράνοματην ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥΑΝΑ∆ΟΧΟΥ «να προμηθεύσεικαι να διαθέσει στην ∆9 και στη∆ΚΕΣΟ τον παρακάτω εξοπλι-σμό, με δαπάνες του:α. ∆ύο (2) τηλεφωνικές συνδέσειςκινητής τηλεφωνίας με ετήσιασυνδρομή.β. Μία (1) ψηφιακή φωτογραφικήμηχανή, σύγχρονης τεχνολ.γ. Έναν (1) φορητό προσωπικόυπολογιστή (Laptop) σύγχρονηςτεχνολογίας.δ. Εκτυπωτή inject, για μέγεθοςχαρτιού Α3 και Α4» και γι’ αυτόντον ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΕΙ∆ΙΚΟ όρο,ισχύουν όλα όσα αναγράφονταιπιο πάνω, στην παράγραφο 3.

5. ΜΕΛΕΤΕΣ (Άρθρο 7)Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρ-ετα, υποχρεωτικά, καταναγκαστι-κά, καταχρηστικά και παράνοματην σύνταξη των ΜΕΛΕΤΩΝα. Εφαρμογής άρδευσης πρασί-νου και β. αποτύπωσης χώρων πρασίνουαπό Τοπογράφο Μηχανικό, θεω-ρώντας ότι οι αμοιβές των

μελετών είναι ανηγμένες στιςτιμές μονάδος των εργασιών καιγι’ αυτή την περίπτωση ισχύουνόλα όσα αναγράφονται πιο πάνωστην παράγραφο ΙΙΙ.2 και ΙΙΙ.3.

IV. ΤΕΥΧΟΣ Τ.Σ.Υ.1. ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΕΚΡΩΝ ΖΩΩΝΑΠΟ ΤΟ Ο∆ΟΣΤΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣΝΗΣΙ∆ΕΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥκαι γι’ αυτόν τον ΠΑΡΑΝΟΜΟΕΙ∆ΙΚΟ ΟΡΟ ισχύουν όλα όσααναγράφονται πιο πάνω στηνπαράγραφο ΙΙΙ.3.

V. ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣΟ προϋπολογισμός της μελέτηςείναι 909.261,00 € (χωρίς Φ.Π.Α.και αναθεώρηση) - (έργο ΣΠ2/2008).Ο προϋπολογισμός της ίδιας με-λέτης (έργο ΣΠ2/2008) με βάσητους ΠΙΝΑΚΕΣ 1 και 2 της ΤΕΧ-ΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ και τις τιμέςεργασιών των Ενιαίων Τιμολο-γίων είναι 1.517.268,48 €.Από την σύγκριση των δύοπροϋπολογισμών αποδεικνύεταιότι ο προϋπολογισμός της Υπηρ-εσίας ΠΑΡΑΝΟΜΑ, ΚΑΤΑΧΡΗ-ΣΤΙΚΑ, ΕΝΣΥΝΕΙ∆ΗΤΑ και ΣΚΟΠΙ-ΜΑ είναι συντεταγμένος με ΥΠΟ-ΤΙΜΗΣΗ και ΥΠΟΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗκατά 608.007,00 € ή κατά ποσο-στό 66,87% εν σχέσει με τοννόμιμο.Με άλλα λόγια η ίδια Υπηρεσίαέχει εκ των προτέρων και αυθ-αίρετα εφαρμόσει ΕΚΠΤΩΣΗ66,87%.Με όλα αυτά τα οποία αναφέρ-θησαν πιο πάνω δεν προάγεται ηδιαφάνεια και η νομιμότητα στηνεκτέλεση των δημοσίων έργων,οι οποίες διαφάνεια και νομιμότ-ητα πρέπει να είναι οι μόνιμοι καιαμετακίνητοι σκοποί και στόχοιμιας ευνομούμενης και συντε-ταγμένης πολιτείας, ούτως ώστετα χρήματα των Ελλήνων φορο-λογουμένων να επιτελούν τονκοινωνικό τους ρόλο και σκοπό.Παρακαλούμε να ακυρωθούν οιεν λόγω δημοπρασίες και να επα-ναδημοπρατηθούν με νέα τεύχηδημοπράτησης αφού προηγου-μένως αναιρεθούν οι καταχρη-στικοί και ειδικοί όροι.

Page 51: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

52

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΗμερολόγιο φορολογικών υποχρεώσεων Ιανουαρίου 2009Επιμέλεια: Γιώργος Κορομηλάς, Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009

2/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε. μηνός Νοεμβρίου για εται-ρίες με ΑΦΜ 7 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα.

5/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εται-ρίες με ΑΦΜ 8 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα.

6/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εται-ρίες με ΑΦΜ 9 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα.

7/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εται-ρίες με ΑΦΜ.10-50 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα.

8/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εται-ρίες με ΑΦΜ 60-00 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα.

10/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ για Εργοδότες Οικοδομοτεχνικών Έρ-γων μηνός ∆εκεμβρίου σε Υποκατάστημα Ι.Κ.Α. Καταβολή Φόρου για Α-μοιβές ∆ικηγόρων μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή δήλωσης και απόδοσηςτέλους δικαιώματος υδροληψίας μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή δήλωσηςκαι καταβολή τέλους 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμ-βρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (Για τους μη υπόχρε-ους σε υποβολή ΦΠΑ).

12/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 1,2.

13/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 3,4.

14/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 5,6.

15/1

Καταβολή Χαρτόσημου ∆ανείων. Υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρουπου έχει παρακρατηθεί για διάφορες περιπτώσεις αποζημιώσεων - αμοι-βών από και σε αλλοδαπές εταιρίες. Λοιπές περιπτώσεις απόδοσης παρα-κρατούμενων φόρων προηγούμενου μήνα (χρηματικά ποσά σε αθλητές -παροχές σε πρόσωπα τοπικής αυτοδιοίκησης - έπαθλα δρομώνων ίππων- φόροι διαγωνισμών τηλεοπτικών σταθμών). Απόδοση φόρου που παρα-κρατήθηκε τον προηγούμενο μήνα σε εργολάβους και ενοικιαστές δημό-σιων, δημοτικών κ.λπ. προσόδων πάνω στην αξία του κατασκευαζόμενουέργου ή μισθώματος. Υποβολή δήλωσης από δημόσιες υπηρεσίες, ΟΤΑ,κοινωφελή ιδρύματα, οργανισμούς και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας,δημόσιες επιχειρήσεις κ.λπ., για την παρακράτηση φόρου εισοδήματοςκατά την προμήθεια από επιχειρήσεις κάθε είδους. Υποβολή δήλωσηςπαρακρατούμενου φόρου για αμοιβές και αποζημιώσεις μελών του ∆.Σ.που βαρύνουν την ίδια την Α.Ε. Υποβολή δήλωσης Φ.Π.Α. από απαλλασ-

σόμενους. Καταβολή παρακρατούμενου φόρου τόκων διαφόρων περι-πτώσεων. Καταβολή φόρου για τις προμήθειες ή αμοιβές του προηγο-υμένου μήνα σε περιπτώσεις αμοιβών από κινητές αξίες - αμοιβαία κεφά-λαια - ομολογίες - χρεώγραφα.

16/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 7, 8.

19/1

Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 9, 10, 20, 30.

20/1

Υποβολή δήλωσης και καταβολή ειδικού φόρου επί των διαφημίσεων πουπροβάλλονται στην τηλεόραση. Καταβολή αγγελιoσήμου υπέρ ΤΣΠΕΑΘκαι Ε∆ΟΕΑΠ, και υποβολή Τιμοκαταλόγου των ΜΜΕ για το ∆ιμηνο Νοεμ-βρίου - ∆εκεμβρίου. Υποβολή κατάστασης συμφωνητικών που έχουν κα-ταρτιστεί τους μήνες Οκτώβριο - Νοέμβριο - ∆εκέμβριο (4ο τρίμηνο). Κα-ταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που τοτελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 40, 50, 60, 70, 80, 90, 00. Υποβολή πίνα-κα συμφωνητικών που καταρτίστηκαν το προηγούμενο τρίμηνο. Τέλοςπαρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενο-δοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμ-βρίου (Α.Φ.Μ. 1, 2). Υποβολή Intrastat σε ∆.Ο.Υ. ΑΦΜ 1, 2. Καταβολή στοδημοτικό ή κοινοτικό ταμείο τέλους 2% επί των ακαθάριστων εσόδων τουμηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ1,2). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στοακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στονΜισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 1.Περιοδική δήλ. Φ.Π.Α. σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 1, 2. Υποβολή Ανακεφα-λαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδό-σεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου από υπόχρεους τωνοποίων ο Α.Φ.Μ. λήγει σε 1, 2. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε,Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολήφόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 1). Υποβολή∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%)για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ1)22/1

Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών, αποκ-τήσεων και παραδόσεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίουαπό υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 3,4. Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α.σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 3,4. Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στοδημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδωντου μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ.(ΑΦΜ 3,4). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φό-ρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθω-τής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου)ΑΦΜ 2. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενωνδωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινταισε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 3,4). Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή τουπαρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδραςτου διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 2). Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥΑΦΜ 3,4. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιώντρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης γιαεταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω

Page 52: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

53

αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 2)

23/1

Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδή-ματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμ-βρίου (ΑΦΜ 3). Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ήκοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ.5,6). Υπο-βολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμή-νου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες μεπροσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβώντου μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 3). Υποβολή δήλωσης και καταβολή τουπαρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης πουκαταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προ-ηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 3. Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εν-δοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων ΣΕ ∆ΟΥ Οκτω-βρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λή-γει σε 5,6. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενωνδωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινταισε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 5,6). Υποβολή Intrastat Σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 5,6.Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. σε ∆.Ο.Υ. υπόχρεοι με ΑΦΜ 5,6.

26/1

Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤδιμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες μεπροσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβώντου μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 4). Τέλος παρεδημούντων επί εσόδωνCampings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων γιαυπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 7,8). Υποβολήδήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστοποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακι-νήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 4. Υποβάλλεταιδήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2%επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασ-κέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 7,8). Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολήτου παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτόςέδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 4). Υποβολή Ανακεφ-αλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παρα-δόσεων σε ∆ΟΥ Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεουςτων οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 7,8. Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 7,8. Περι-οδική δήλωση Φ.Π.Α. σε ∆.Ο.Υ. υπόχρεοι με ΑΦΜ 7,8. Υποβολή δήλωσηςINTRASTAT στο διαδίκτυο μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή Ανακεφαλαιωτι-κού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆ε-κεμβρίου από υπόχρεους Ανεξαρτήτως Α.Φ.Μ. μέσω διαδικτύου. Υποβο-λή περιοδικών δηλώσεων Φ.Π.Α. με χρεωστικό υπόλοιπο μέσω διαδι-κτύου ανεξαρτήτως Α.Φ.Μ.

27/1

Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδή-ματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμ-βρίου (ΑΦΜ 5). Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα ΕνδοκοινoτικώνΣυναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - ∆εκεμ-βρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 9,0. Περι-οδική δήλωση ΦΠΑ σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 9,0. Υποβολή δήλωσης καικαταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της απο-ζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για απο-ζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 5. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25%εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προ-σωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου.(ΑΦΜ 5). Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 9,0. Τέλος παρεδημούντων επίεσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρή-σεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 9,0).

Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείοτο τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου τωνκέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 9, 0). 28/1

Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακα-θάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθ-ωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 6. Υποβο-λή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος(15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου(ΑΦΜ 6). Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιώντρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης γιαεταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνωαμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 6)

29/1

Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδή-ματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμ-βρίου (ΑΦΜ 7). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντοςφόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμι-σθωτής στον μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμή-νου) ΑΦΜ 7. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελμα-τιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επί-σης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου τωνως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 7)

30/1

Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδή-ματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμ-βρίου (ΑΦΜ 8). Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελ-ματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα.Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρουτων ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 8). Υποβολή δήλωσηςκαι καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό τηςαποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (γιααποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 8. Απόδοση φόρου κατανά-λωσης οινοπνεύματος, πρώτων υλών παραγωγής ζύθου και εισαγόμενουζύθου, και ο οποίος αφορά τον μήνα ∆εκέμβριο. Υποβολή δήλωσης καικαταβολή φόρου Αποζημίωσης απολύσεων μισθωτών 12ου. Τέλος συν-δρομητών κινητής τηλεφωνίας. Απόδοση ∆ημοτικού φόρου ∆ωδεκανή-σου για το τρίμηνο Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου. Υποβάλλονταιοι καταστάσεις χρηματοοικονομικών παραγώγων από επιτηδευματίες μεβιβλία Γ κατηγορίας, που συνάπτουν συμβάσεις με παράγωγα χρηματοοι-κονομικά προϊόντα, με εξαίρεση τις εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίουκαι αμοιβαίων κεφαλαίων ∆΄τριμήνου. Καταληκτική Ημ/νία υποβολήςΑΠ∆ ∆εκεμβρίου μέσω ∆ιαδικτύου για εργοδότες Οικοδομοτεχνικών έρ-γων ανεξαρτήτως ΑΜΕ. Υποβολής ΑΠ∆ μέσω ∆ιαδικτύου για εργοδότεςανεξαρτήτως ΑΜΕ ∆΄τριμήνου. Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ μεπιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέσω του μέσω διαδικτύου για επιτηδευ-ματίες ανεξαρτήτως ΑΦΜ.

Page 53: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 54: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008
Page 55: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

56

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑΠεραίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων

με τις διατάξεις του Ν. 3259/2004 του Γιώργου Α. Κορομηλά Φοροτεχνικού Συμβούλου Επιχειρήσεων, Συγγραφέα Φορολογικών Βιβλίων

Page 56: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

57

Page 57: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

58

φορολογικά

Page 58: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

59

Page 59: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

60

φορολογικά

Page 60: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

61

Page 61: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

62

φορολογικά

Page 62: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

63

Page 63: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

64

φορολογικά

Page 64: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

65

Page 65: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

66

φορολογικά

Page 66: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

67

Page 67: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

68

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣΈγκριση των πρότυπων τευχών διακηρύξεων δημοσίων έργων

Με την απόφαση αρ.∆17α/05/116/ΦΝ 437/30.9.2008ΦΕΚ Β΄ 2126/14.10.2008 του Υπο-υργού ΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά,εγκρίθηκε η προσαρμογή τωνπρότυπων διακηρύξεων δημό-σιων έργων στην κωδικοποίησητης νομοθεσίας κατασκευής δη-μοσίων έργων (ν. 3669/08). Ηεφαρμογή των νέων προτύπωνδιακηρύξεων θα είναι υποχρεω-τική για τα έργα των οποίων ηδιακήρυξη δημοπράτησης εγκρ-ιθεί από την οικεία ΠροϊσταμένηΑρχή την 1.12.2008 και εφεξής. Ηανάρτηση των νέων διακηρύ-ξεων έχει γίνει στην ιστοσελίδατης ΓΓ∆Ε/ΥΠΕΧΩ∆Ε, αλλά και τηςΠΕΣΕ∆Ε. Στη συνέχεια παραθέτουμε απο-σπάσματα της Εγκυκλίου 23 του

υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε, με την οποίαπαρέχονται διευκρινίσεις για τηναπόφαση, αλλά και σχολιασμόςτου δικηγόρου της ΠΕΣΕ∆Ε Ανα-στάσιου Γακίδη.

Η Εγκύκλιος 23

Όπως αναφέρει η Εγκύκλιος 23του υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε, η βασι-κή αλλαγή που επέρχεται στιςπρότυπες διακηρύξεις με την νέαπροσαρμογή αφορά την ενο-ποίηση των τύπων Β΄ και Γ΄, σεένα ενιαίο τύπο Β΄, ο οποίος θααφορά πλέον όλα τα έργα πουδεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρ-μογής του Κοινοτικού ∆ικαίουκαι καλύπτει όλες τις περιπτώσειςσυμμετοχής εργοληπτικών επι-χειρήσεων με ή χωρίς Ενημερό-

τητα Πτυχίου. (Ε.Π). Ο Α΄ Τύπος ε-ξακολουθεί να αφορά έργα όπουεφαρμόζεται το Κοινοτικό ∆ί-καιο.Σε θέματα νομοθεσίας η βασικήαλλαγή αφορά την προσαρμογήτων διακηρύξεων στις διατάξειςτου Ν. 3669/08 «Κύρωση τηςκωδικοποίησης της νομοθεσίαςκατασκευής δημόσιων έργων»,(ΦΕΚ Α΄ 116) που, όπως είναι ήδηγνωστό, κωδικοποίησε τις ισχύ-ουσες διατάξεις για τα δημόσιαέργα, διευκολύνοντας την ανεύρ-εση και εφαρμογή τους.Οι κυριότερες λοιπές τροποποιή-σεις που έγιναν με τις νέες προκ-ηρύξεις αφορούν συγκεκριμένα :- Την αντικατάσταση με Υπεύθυ-νη ∆ήλωση του ν. 1599/86 στο Β΄τύπο των δικαιολογητικών συμ-

μετοχής που αφορούν: α) πτώ-χευση, εκκαθάριση, αναγκαστικήδιαχείριση, β) ποινική καταδίκηγια αδικήματα που αποκλείουντον προσφέροντα, γ) επιβολήπειθαρχικής ποινής που στερείτο δικαίωμα συμμετοχής σε δη-μοπρασίες δημόσιων έργων καιδ) ανεκτέλεστο μέρος εργολαβι-κών συμβάσεων. Η Υπεύθυνηαυτή δήλωση θα βεβαιώνει τημη συνδρομή των ανωτέρω κω-λυμάτων (άρθρο 23.2.2.α). Τα δι-καιολογητικά που αφορούν ταπαραπάνω (πλην της πειθαρχι-κής ποινής) προσκομίζονται απότον αναδειχθέντα μειοδότη κατάτον επανέλεγχο των δικαιολογη-τικών του (άρθρο 23.2.4).-Στο Β΄ τύπο προβλέπεται η υπο-βολή των δικαιολογητικών που

Page 68: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

69

περιγράφονται στην Εγκύκλιοαρ. 5/2008 της ΓΓ∆Ε τουΥΠΕΧΩ∆Ε, για την απόδειξη τηςΑσφαλιστικής Ενημερότητας(άρθρο 23.2.2.β). Για το ίδιο ζήτημα (ασφαλιστικήενημερότητα), στο άρθρο 23.2.1και στους δυο τύπους υπογραμ-μίζεται η υποχρέωση των επιχει-ρήσεων που διαθέτουν Ενημερό-τητα Πτυχίου να προσκομίσουν(επιπλέον της Ε.Π.) τα δικαιολογ-ητικά ασφαλιστικής ενημερότη-τας προς το ΤΣΜΕ∆Ε, εφόσον δεναναγράφεται ρητά στην Ενημερ-ότητα Πτυχίου ότι τα στελέχητους (ασφαλισμένα στοΤΣΜΕ∆Ε) είναι ασφαλιστικώςενήμερα στο ταμείο αυτό.- Και στους δυο τύπους τα δικαιο-λογητικά που περιλαμβάνοντανστο άρθρο 24 και αφορούσαν τηνομιμοποίηση της συμμετέχου-σας επιχείρησης στη δημοπρα-σία (ΦΕΚ ίδρυσης, καταστατικό,απόφαση οργάνων διοίκησης γιασυμμετοχή κ.λ.π.) αντικαταστά-θηκαν για λόγους απλούστευσηςμε υπεύθυνη δήλωση (24.1περ.2).- Και στους δυο τύπους θα πρέπειπλέον να αναγράφεται το ανώτα-το ποσό στο οποίο η υπηρεσίαεκτιμά ότι θα ανέλθει το κόστοςτων δημοσιεύσεων της περίλη-ψης της διακήρυξης της δημοπρ-ασίας (άρθρο 20). Η Εγκύκλιος αυτή να τεθεί υπόψηόλων των υπαλλήλων για ενημέ-ρωση και για άμεση εφαρμογήαπό τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Επίσης να αναρτηθεί στην ιστο-σελίδα της Γ.Γ.∆.Ε. του ΥΠΕΧΩ∆Ε (ggde.gr) για ενημέρωση παντόςενδιαφερομένου.

Σχολιασμός του δικηγόρου

Αναστάσιου Γακίδη

Με την υπ’ αριθ.∆17α/05/116/ΦΝ 437/30/9/2008Απόφαση του ΥπουργούΠΕΧΩ∆Ε εγκρίθηκε η 5η βελτίω-ση των πρότυπων τευχών διακη-ρύξεων ανοικτής δημοπρασίας,η οποία ισχύει υποχρεωτικά γιατα έργα των οποίων η διακήρυξηδημοπρασίας θα εγκριθεί απότην οικεία προϊσταμένη αρχή την1η ∆εκεμβρίου 2008 και εφεξής.

Με τη νέα βελτίωση προσαρμό-ζονται τα πρότυπα τεύχη διακ-ηρύξεων σύμφωνα με την κωδι-κοποίηση της νομοθεσίας κατα-σκευής δημοσίων έργων(Ν.3669/08) και απλοποιείται πε-ραιτέρω η διαδικασία δημοπράτ-ησής τους.Με την επισήμανση ότι οι Τύποιδιακήρυξης περιορίζονται, πλέ-ον, σε δύο από τρεις (∆ιακήρυξηανοικτής δημοπρασίας (Τύπος Α)για έργα που εμπίπτουν λόγωπροϋπολογισμού στο πεδίο εφα-ρμογής των Οδηγιών 2004/18και 2004/17 και ∆ιακήρυξη ανοι-κτής δημοπρασίας (Τύπος Β) γιαέργα που δεν εμπίπτουν στοπεδίο εφαρμογής των Οδηγιών2004/18 και 2004/17), σημειώ-νουμε, ακολούθως, τις κυριότε-ρες αλλαγές του Τύπου Β:∆εν απαιτείται η προσκόμισητων εξής δικαιολογητικών: α) τωνπιστοποιητικών περί μη πτώχευ-σης, εκκαθάρισης ή αναγκαστι-κής διαχείρισης, β) του αποσπά-σματος ποινικού μητρώου για ταπρόσωπα που ασκούν τη διοί-κηση της εργοληπτικής επιχείρη-σης και γ) της υπεύθυνης δήλω-σης για το ανεκτέλεστο μέροςτων εργολαβικών συμβάσεωνμετά του πίνακα των υπό εκτέλε-ση έργων και των βεβαιώσεωντων υπηρεσιών για το ανεκτέλε-στο μέρος κάθε εργολαβίας. Αντ’αυτών υποβάλλεται Υπεύθυνη∆ήλωση και τα σχετικά δικαιο-λογητικά προσκομίζονται απότον ανάδοχο στα πλαίσια επανε-λέγχου των δικαιολογητικώνσυμμετοχής.Για τη νομιμοποίηση και εκπρ-οσώπηση της επιχείρησης εταιρι-κής μορφής υποβάλλεται υπεύ-θυνη δήλωση του προσώπουπου υπογράφει την προσφοράχωρίς να απαιτείται η προσκόμι-ση των ΦΕΚ, αντιγράφων κατα-στατικών κλπ. (άρθρο 24.1). Ηνομιμοποίηση των διαγωνιζομέ-νων που προσκομίζουν Ενημερ-ότητα Πτυχίου θεωρείται αποδε-δειγμένη.Σημειώνεται (στο άρθρο 2.1) ότι«Για την παραλαβή των τευχών,οι ενδιαφερόμενοι καταβάλλουντη δαπάνη αναπαραγωγής τους,που ανέρχεται σε ...ΕΥΡΩ, εκτός

αν αναλάβουν την αναπαραγω-γή των τευχών με δική τουςδαπάνη και επιμέλεια». Επίσηςστην υποσημ. 7 γίνεται αναφοράσε χορήγηση «υποδείγματος»προσφοράς. Επομένως α) λύνε-ται οριστικά το ζήτημα του κό-στους αναπαραγωγής των τευ-χών και β) μπορεί, καταρχήν,ένας Σύνδεσμος της ΠΕΣΕ∆Ε ναπρομηθεύεται ο ίδιος τα τεύχητης δημοπρασίας ώστε, στη συ-νέχεια, να τα προμηθεύσει σταμέλη του.Σχετικά με το κόστος των δημο-σιεύσεων σημειώνεται στο άρ-θρο 20 ότι α) «Η περίληψη συ-ντάσσεται κατά το υπόδειγμαπου συνοδεύει την Εγκύκλιο13/2006 του ΥπουργείουΠΕΧΩ∆Ε», επομένως δεν μπο-ρούν οι αναθέτουσες αρχές ναδημοσιεύουν άχρηστες πληρο-φορίες ή το σύνολο της προκή-ρυξης και β) η διακήρυξη θαπρέπει να αναφέρει το κόστοςτων δημοσιεύσεων («Τα έξοδατων εκ του νόμου απαραίτητωνδημοσιεύσεων της διακήρυξηςτης δημοπρασίας θα ανέλθουντο πολύ στο ποσό των ...ΕΥΡΩ»),επομένως θα είναι εφικτός οέλεγχος πριν τη δημοπρασία καιθα υπολογίζεται το σχετικό ποσόστην προσφορά (ιδίως στα μικράέργα).Για τις επιχειρήσεις των Νομα-ρχιακών Μητρώων σημειώνεταιρητά (υποσημ. 36) ότι καλούνται«εφόσον συντρέχει περίπτωσηλόγω του προϋπολογισμού τηςσύμβασης», επομένως δεν μπορ-εί πλέον να ισχυριστεί κανείς ότικαλούνται σύμφωνα με τον προ-ϋπολογισμό της κατηγορίας.∆ιευκρινίζεται (άρθρο 3.5) η δια-δικασία που τηρείται όταν η Επι-τροπή ∆ιαγωνισμού θεωρεί ότι ηπροσφορά είναι απαράδεκτη.Προβλέπεται (άρθρα 4.1.δ και23.1.α), σχετικά με το αντίγραφοτης βεβαίωσης εγγραφής στοΜΕΕΠ, ότι, αν δεν υπάρχει στονφάκελο δικαιολογητικών, εκδίδε-ται ένα με επιμέλεια του Προέδρ-ου της Επιτροπής και επικυρώνε-ται από τον ίδιοΣε έργα άνω του 1.000.000 ευρώκαι σχετικά με τη διασταύρωσητων στοιχείων του μειοδότη με

τα στοιχεία που τηρούνται στοΕθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρ-ασης προβλέπεται (άρθρο 4.2.α)η προσκόμιση της υπεύθυνηςδήλωσης της Κ.Υ.Α. 20977/23. 8.2007 των Υπουργών Ανάπτυξηςκαι Επικρατείας «περί των ∆ικαιο-λογητικών για την τήρηση τωνμητρώων του Ν.3310/2005, ό-πως τροποποιήθηκε με τοΝ.3414/2005», περί του ότι δενσυντρέχουν στο πρόσωπό του οιασυμβίβαστες ιδιότητες του νό-μου αυτού.Για τις εγγυητικές επιστολές συμ-μετοχής θα τίθεται στη ∆ιακή-ρυξη (άρθρο 15.3) συγκεκριμένηημερομηνία λήξεώς τους.Για τα αποδεικτικά ασφαλιστικήςενημερότητας και, ειδικά, τουΤΣΜΕ∆Ε προβλέπεται, για τιςεπιχειρήσεις που δεν κατέχουνΕνημερότητα Πτυχίου (άρθρο23.2.2.β), η προσκόμιση Υπεύθυ-νης ∆ήλωσης όπου θα αναφέρ-ονται ι) ότι τα πρόσωπα πουαπασχολούν με σύμβαση εξαρ-τημένης εργασίας είναι ασφαλι-σμένα στους οικείους ασφαλιστι-κούς οργανισμούς (αν δεν απα-σχολούν τέτοια πρόσωπα να υ-ποβάλλεται σχετική αρνητικήΥ.∆.), ιι) τα πρόσωπα (ονομαστι-κά) που στελεχώνουν το πτυχίοτης επιχείρησης και έχουν υπο-χρέωση ασφάλισης στο ΤΣΜΕ∆Ε.Τα αποδεικτικά ασφαλιστικής ε-νημερότητας πρέπει να προ-έρχονται από όλους τους ασφα-λιστικούς οργανισμούς και νααφορούν την ίδια την επιχείρη-ση, ενώ ειδικότερα πρέπει ναπροσκομίζεται και ασφαλιστικήενημερότητα των ως άνω στε-λεχών προς το ΤΣΜΕ∆Ε.Ως προς το αποδεικτικά φορολο-γικής ενημερότητας προβλέπε-ται (άρθρο 23.2.3) ότι τα προε-ρχόμενα από τον ειδικό διαδι-κτυακό τόπο του Υπουργείου Οι-κονομίας και Οικονομικών γίνον-ται δεκτά ως ακριβή φωτοαν-τίγραφα.Επισημαίνεται ότι οι υπεύθυνεςδηλώσεις και ένορκες βεβαιώ-σεις, που τυχόν προσκομίζονταιγια αναπλήρωση δικαιολογητι-κών, πρέπει επίσης να φέρουνημερομηνία εντός του τελευ-ταίου μηνός πριν τη δημοπράτη-

Page 69: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

70

ση. Σχετικά με την ένορκη βε-βαίωση περί των αδικημάτωνπου αφορούν οι καταδίκες πουκαταγράφονται στο ποινικό μη-τρώο (δικαιολογητικό που προσ-κομίζεται από τον μειοδότη)σημειώνεται (άρθρο 23.2.4.β) ότιδιατηρεί την ισχύ της για όσοχρόνο αντιστοιχεί στο περιεχό-μενο του ποινικού μητρώου.∆εν προβλέπεται (στον Τύπο Β) ηαπαίτηση προσκόμισης δικαιο-λογητικών χρηματοδοτικής καιοικονομικής ικανότητας.Τέλος, ως προς τα μηχανόσημα,διευκρινίζεται (άρθρο 24.1.6) ότιτίθεται ο συγκεκριμένος αριθμόςτων μηχανόσημων υπολογιζόμε-νος με βάση τον προϋπολογισμότου έργου χωρίς ΦΠΑ και ότιγίνονται αποδεκτά και αυτά πουπεριλαμβάνονται στον κλειστόφάκελο της οικονομικής προ-σφοράς.

ΘΕΜΑ: Έγκριση των πρότυπωντευχών διακηρύξεων δημοσίωνέργων

σύμφωνα με την κωδικοποίησητης νομοθεσίας κατασκευήςδημοσίων

έργων.(ν. 3669/08).

1. Σας πληροφορούμεότι με την απόφαση αρ.∆17α/05/116/ΦΝ 437/30.9.2008ΦΕΚ Β΄ 2126/14.10.2008 του Υπο-υργού ΠΕΧΩ∆Ε εγκρίθηκε η προ-σαρμογή των πρότυπων διακ-ηρύξεων δημόσιων έργων στηνκωδικοποίηση της νομοθεσίαςκατασκευής δημοσίων έργων (ν.3669/08). Η εφαρμογή των νέωνπροτύπων διακηρύξεων θα είναιυποχρεωτική για τα έργα τωνοποίων η διακήρυξη δημοπράτ-ησης εγκριθεί από την οικείαΠροϊσταμένη Αρχή την 1.12.2008και εφεξής.

Η ανάρτηση των νέων διακ-ηρύξεων στην ιστοσελίδα τηςΓΓ∆Ε/ΥΠΕΧΩ∆Ε

έχει ήδη γίνει .2. Η βασική αλλαγή πουεπέρχεται στις πρότυπες διακ-ηρύξεις με την νέα προσαρμογήαφορά την ενοποίηση τωντύπων Β΄ και Γ΄, σε ένα ενιαίοτύπο Β΄, ο οποίος θα αφοράπλέον όλα τα έργα που δεν

εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογήςτου Κοινοτικού ∆ικαίου καικαλύπτει όλες τις περιπτώσειςσυμμετοχής εργοληπτικώνεπιχειρήσεων με ή χωρίς Ενημερ-ότητα Πτυχίου. (Ε.Π). Ο Α΄ Τύποςεξακολουθεί να αφορά έργαόπου εφαρμόζεται το Κοινοτικό∆ίκαιο.3. Σε θέματα νομοθεσίαςη βασική αλλαγή αφορά τηνπροσαρμογή των διακηρύξεωνστις διατάξεις του Ν. 3669/08«Κύρωση της κωδικοποίησης τηςνομοθεσίας κατασκευής δημό-σιων έργων», (ΦΕΚ Α΄ 116) που,όπως είναι ήδη γνωστό, κωδικο-ποίησε τις ισχύουσες διατάξειςγια τα δημόσια έργα, διευ-

κολύνοντας την ανεύρεση καιεφαρμογή τους.Οι κυριότερες λοιπές τροποποιή-σεις που έγιναν με τις νέες προκ-ηρύξεις αφορούν συγκεκριμένα :-Την αντικατάσταση με Υπεύθυ-νη ∆ήλωση του ν. 1599/86 στο Β΄τύπο των δικαιολογητικών συμ-μετοχής που αφορούν: α) πτώ-χευση, εκκαθάριση, αναγκαστικήδιαχείριση, β) ποινική καταδίκηγια αδικήματα που αποκλείουν

τον προσφέροντα, γ) επιβολήπειθαρχικής ποινής που στερείτο δικαίωμα συμμετοχής σε δη-μοπρασίες δημόσιων έργων καιδ) ανεκτέλεστο μέρος εργολαβι-κών συμβάσεων. Η Υπεύθυνηαυτή δήλωση θα βεβαιώνει τημη συνδρομή των ανωτέρω κωλ-υμάτων (άρθρο 23.2.2.α). Τα δι-καιολογητικά που αφορούν ταπαραπάνω (πλην της πειθαρχι-κής ποινής) προσκομίζονται απότον αναδειχθέντα μειοδότη κατάτον επανέλεγχο των δικαιολογ-ητικών του (άρθρο 23.2.4).- Στο Β΄ τύπο προβλέπεται η υπο-βολή των δικαιολογητικών πουπεριγράφονται στην Εγκύκλιοαρ. 5/2008 της ΓΓ∆Ε του

ΥΠΕΧΩ∆Ε, για την απόδειξη τηςΑσφαλιστικής Ενημερότητας(άρθρο 23.2.2.β). Για το ίδιο ζήτημα (ασφαλιστικήενημερότητα), στο άρθρο 23.2.1και στους δυο τύπους υπογραμ-μίζεται η υποχρέωση των επιχει-ρήσεων που διαθέτουν Ενημερ-ότητα Πτυχίου να προσκομίσουν(επιπλέον της Ε.Π.) τα δικαιολο-γητικά ασφαλιστικής ενημερότη-τας προς το ΤΣΜΕ∆Ε, εφόσον δεν

αναγράφεται ρητά στην Ενη-μερότητα Πτυχίου ότι τα στελέχητους (ασφαλισμένα στοΤΣΜΕ∆Ε) είναι ασφαλιστικώς ε-νήμερα στο ταμείο αυτό.- Και στους δυο τύπους τα δικαιο-λογητικά που περιλαμβάνοντανστο άρθρο 24 και αφορούσαν τηνομιμοποίηση της συμμετέχου-σας επιχείρησης στη δημοπρα-σία (ΦΕΚ ίδρυσης, καταστατικό,απόφαση οργάνων διοίκησης γιασυμμετοχή κ.λ.π.) αντικαταστά-θηκαν για λόγους απλούστευσηςμε υπεύθυνη δήλωση (24.1 περ.2).- Και στους δυο τύπους θα πρέπειπλέον να αναγράφεται το ανώτα-το ποσό στο οποίο η υπηρεσία

εκτιμά ότι θα ανέλθει το κόστοςτων δημοσιεύσεων της περίλη-ψης της διακήρυξης της δημοπρ-ασίας (άρθρο 20). Η Εγκύκλιος αυτή να τεθεί υπόψηόλων των υπαλλήλων για ενημέ-ρωση και για άμεση εφαρμογήαπό τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Επίσης να αναρτηθεί στην ιστο-σελίδα της Γ.Γ.∆.Ε. του ΥΠΕΧΩ∆Ε (ggde.gr) για ενημέρωση παντόςενδιαφερομένου.

χρήσιμες σελίδες

Page 70: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

τα νέα της ΕΕΤΕΜ

Page 71: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Αριθ. Απόφασης: 205

Ετος: 2008

Περίληψη : Οι συμβατικές τιμές κάθε δημόσιου έργου αναθεωρ-

ούνται, αυξανόμενες ή μειούμενες, προκειμένου να αναχθούν σε

αντίστοιχες τιμές κάθε αναθεωρητικής περιόδου. Η αναγωγή

αυτή γίνεται σύμφωνα με μαθηματικό τύπο, στους συντελεστές

του οποίου περιλαμβάνονται και οι επιβαρύνσεις των τιμών, όπως

οι φόροι και τα τέλη, που ισχύουν κατά τον κρίσιμο, εκάστοτε,

χρόνο.

4. Επειδή, το άρθρο 10 του Ν. 1418/84 (Α΄23), όπως ίσχυε κατά τονκρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, όριζε ότι «Οι συμβατικές τιμές κάθεσύμβασης δημοσίου έργου αναθεωρούνται κατά ημερολογιακόεξάμηνο (αναθεωρητική περίοδος) …» (παρ. 1), «… για τις εργασίεςπου πραγματικά εκτελέσθηκαν μέσα στην αναθεωρητική περίοδο…» (παρ. 2), ότι «Ως χρόνος εκκίνησης για τον υπολογισμό της αναθ-εώρησης κάθε εργολαβικής σύμβασης ορίζεται το ημερολογιακόεξάμηνο μέσα στο οποίο α) υποβλήθηκε η προσφορά …» (παρ. 4)και ότι η αναθεώρηση (αύξηση ή μείωση) για κάθε αναθεωρητικήπερίοδο υπολογίζεται με βάση μαθηματικό τύπο, στον οποίο, μεταξύάλλων, πολλαπλασιάζεται η συμβατική τιμή (Τ-1) με το πηλίκο τηςδιαίρεσης των αντίστοιχων βασικών τιμών (όπως αυτές διαπι-στώνονται από την αρμόδια Επιτροπή Ε.) του χρόνου της αναθεω-ρητικής περιόδου (Αν) (που αποτελούν τον αριθμητή του κλάσμα-τος) και των αντίστοιχων βασικών τιμών του χρόνου εκκίνησης «μετα βάρη τους» (Αο) (που αποτελούν τον παρονομαστή του κλάσμα-τος) (παρ. 5). Περαιτέρω, το Π.∆. 609/85 (Α΄223), προβλέπει στοάρθρο 5 παρ. 4 ότι στις τιμές του τιμολογίου της προσφοράς περι-λαμβάνεται κάθε σχετική δαπάνη όπως και τα γενικά έξοδα και τοόφελος της εργοληπτικής επιχείρησης και στο άρθρο 34 ότι «Ο ανά-δοχος σε κάθε περίπτωση βαρύνεται με όλες τις απαιτούμενες δαπά-νες για την ολοκλήρωση του έργου, όπως είναι …. οι φόροι, τέλη,δασμοί ….» (παρ. 3) και ότι «Τον ανάδοχο βαρύνουν οι φόροι, τέλη,κρατήσεις και οποιεσδήποτε άλλες νόμιμες επιβαρύνσεις όπωςισχύουν κατά το χρόνο που δημιουργείται η υποχρέωση καταβολήςτους. Κατ’ εξαίρεση αυξομειώσεις στο χαρτόσημο τιμολογίων ή άλλοιφόροι του ∆ημοσίου που βαρύνουν άμεσα το εργολαβικό αντάλ-λαγμα, βαρύνουν τον ανάδοχο μόνο στο μέτρο που ίσχυαν κατά τοχρόνο υποβολής της προσφοράς. Τυχόν μεταγενέστερες αυξο-μειώσεις, αυξομειώνουν αντίστοιχα το οφειλόμενο εργολαβικόαντάλλαγμα. …» (παρ. 5). Το ίδιο π.δ/γμα, στο άρθρο 41 προβλέπει,προκειμένου για την αναθεώρηση των τιμών, ότι «Η διαπίστωση τωνβασικών τιμών ημερομισθίων, υλικών και μισθωμάτων μηχανημά-των όπως και των εργοδοτικών επιβαρύνσεων στα ημερομίσθια γίνε-ται από την Επιτροπή ∆ιαπίστωσης Τιμών ∆ημοσίων Έργων (Ε.) …»(παρ. 6) και ότι «οι τιμές υλικών …. περιλαμβάνουν κάθε σχετική επι-βάρυνση που περιλαμβάνεται στις τιμές αυτές σύμφωνα με τιςισχύουσες διατάξεις και τα συναλλακτικά ήθη (πάγια συνυπολογιζό-μενες συσκευασίες ή μεταφορές, Φ.Κ.Ε., χαρτόσημα τιμολογίωνκ.λπ.)» (παρ. 7). Εξ άλλου, από 1.1.87, με το Ν. 1642/86 (Α΄125), κατα-ργήθηκαν ο Φ.Κ.Ε. και .τα τέλη χαρτοσήμου (άρθρο 57 παρ. 1 περ. α΄και β΄) που επιβάλλονταν στις πράξεις παραδόσεως αγαθών και παρ-οχής υπηρεσιών από επαχθή αιτία, στις οποίες (πράξεις) επιβάλλεται,

εφεξής (από 1.1.87), Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) (άρθρο 2),ο οποίος επιρρίπτεται στον αντισυμβαλλόμενο (άρθρο 1 παρ. 1). 5. Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι οι συμβατικές τιμές κάθεδημόσιου έργου αναθεωρούνται, αυξανόμενες ή μειούμενες, προ-κειμένου να αναχθούν σε αντίστοιχες τιμές κάθε αναθεωρητικήςπεριόδου. Η αναγωγή αυτή γίνεται σύμφωνα με μαθηματικό τύπο,στους συντελεστές του οποίου υπεισέρχονται, μεταξύ άλλων, οιπροβλεπόμενοι παράγοντες διαμορφώσεως των βασικών τιμών.Μεταξύ των παραγόντων αυτών περιλαμβάνονται και οι επιβα-ρύνσεις των τιμών, όπως οι φόροι και τα τέλη, που ισχύουν κατά τονκρίσιμο, εκάστοτε, χρόνο. Έτσι, στα δημόσια έργα εκείνα, στα οποίαη προσφορά υποβλήθηκε πριν την 1.1.87, συνυπολογίζονται στιςτιμές του χρόνου εκκίνησης (Αο), μεταξύ άλλων, ο ΦΚΕ και τα τέληχαρτοσήμου, και όταν, ακόμη, το έργο εκτελείται μετά την 1.1.87, όχιμόνο διότι ίσχυαν πριν από την ημερομηνία αυτή και ρητώς ο νόμοςπροβλέπει τον συνυπολογισμό τους στις τιμές των υλικών, αλλά καιδιότι ο ανάδοχος διαμόρφωσε την προσφορά του, συνυπολογίζον-τας (ρητώς ή κατά τεκμήριο) και τις επιβαρύνσεις αυτές. Αντιθέτως,στην τιμή της αναθεωρητικής περιόδου (Αν) δεν συνυπολογίζεται οΦΠΑ, διότι ο φόρος αυτός επιρρίπτεται στον αντισυμβαλλόμενο,δηλαδή το ∆ημόσιο και, συνεπώς, δεν επιβαρύνει το κόστος τουέργου.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Αριθ. Απόφασης: 1545

Ετος: 2008

Περίληψη: Η διάταξη του άρθρου 23 του ν. 2434/1996, η οποία,

επί των εισφορών που οφείλονται για τα οικοδομικά έργα, περιο-

ρίζει τη δυνατότητα ανταποδείξεως εκ μέρους του εργοδότη μό-

νον σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώς αναφερόμενες περι-

πτώσεις είναι αντίθετη προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθ-

ρων 20 παρ. 1 και 22 παρ. 5.

Οι ασφαλιστικές εισφορές που επιβάλλονται χάριν της κοινωνικήςασφαλίσεως των εργαζομένων σ’ αυτούς και στους εργοδότες πουτους απασχολούν δεν συνιστούν φόρο ή άλλο οικονομικό βάρος,κατά την έννοια του άρθρου 78 του Συντάγματος, και κατά συνέπεια,η αναδρομική επιβολή τους δεν προσκρούει στον περί απαγο-ρεύσεως της αναδρομικής επιβολής φόρου κανόνα του άρθρου 78παρ. 2 του Συντάγματος. Επομένως, η δια του τελευταίου εδαφίουτης διατάξεως του άρθρου 23 του Ν. 2434/96 αναδρομική ρύθμισητου τρόπου υπολογισμού των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορώναπό τους εργοδότες για τα υπέρ αυτών εκτελούμενα οικοδομικάέργα ή εργασίες δεν προσκρούει ούτε στην προαναφερθείσασυνταγματική διάταξη του άρθρου 78 παρ. 2, ούτε στην αρχή τηςισότητας ενώπιον των δημοσίων βαρών, ούτε, εξάλλου, συνιστά ηρύθμιση αυτή, ανεπίτρεπτη αναδρομική κύρωση της προαναφερθ-είσης και εν μέρει ακυρωθείσης με απόφαση του Συμβουλίου τηςΕπικρατείας υπ’ αριθμ. Φ. 21/2930/24-11-1992 αποφάσεως του Υπο-υργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εφόσον διατου Ν. 2434/96 εισάγεται ουσιαστικώς νέα ρύθμιση, η οποία απο-συνδέεται από την αρχή την οποία υιοθετούσε η εξουσιοδοτική διά-ταξη του άρθρου 21 παρ. 6 του Ν. 1902/90, βάσει της οποίας

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΕπιμέλεια: Ιωάννης Ν. Γαλενιανός, ∆ικηγόροςΟμήρου 34 (4ος όροφος), 10672 Αθήνα, τηλ.: 210 3632010, fax: 210 3632004

Όλη η Νομολογία που αφορά τους Εργολήπτεςβρίσκεται στην ιστοσελίδα της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.:www.pesede.gr

72

Page 72: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

73

εκδόθηκε η εν μέρει ακυρωθείσα υπουργική απόφαση, της αντι-στοιχίας των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών προς εργασίασυγκεκριμένου ασφαλισμένου, ενώ δεν καταλαμβάνει και τις εκκρε-μείς ενώπιον των δικαστηρίων υποθέσεις που αφορούν στην εφαρ-μογή της υπουργικής αποφάσεως. Κατά το άρθρο 22 παρ. 5 τουΣυντάγματος είναι επιτρεπτή η θέσπιση συστήματος προσδιορισμούβάσει αντικειμενικών κριτηρίων, ανταποκρινομένων στα δεδομένατης κοινής πείρας, των εισφορών που οφείλονται από συγκεκριμένοεργοδότη για συγκεκριμένο εργαζόμενο, τούτο, όμως, -εν όψει καιτου άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος- υπό την προϋπόθεση ότι θαπρέπει να παρέχεται και στον εργοδότη η δυνατότητα να ανταπο-δείξει ότι απασχόλησε πράγματι συγκεκριμένο πρόσωπο, στο οποίοαντιστοιχούν οι υπ’ αυτού οφειλόμενες εισφορές, ως εκ του χρόνουκαι του είδους της απασχολήσεως και της αμοιβής αυτού. Τούτο δεπροϋποθέτει, περαιτέρω, ότι ο εργοδότης θα τηρεί επακριβώς ταστοιχεία που η σχετική ασφαλιστική νομοθεσία τον υποχρεώνει νατηρεί, ούτως ώστε να εκπληρώνεται η τήρηση της αρχής που προα-ναφέρθηκε, δηλαδή η αντιστοιχία της οφειλόμενης εισφοράς προςτην απασχόληση συγκεκριμένου εργαζομένου. Ειδικώτερα, και επίτων εισφορών που οφείλονται για τα οικοδομικά έργα, πρέπει ναπαρέχεται η δυνατότητα στον υπόχρεω εργοδότη να ισχυρίζεται καινα αποδεικνύει ενώπιον των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Α. και τωνδικαστηρίων, επί τη βάσει των στοιχείων, στην επακριβή τήρηση τωνοποίων υποχρεούται με την υπ’ αριθμ. Β1/21/2138/1979 απόφασητου Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, ότι απασχόλησε συγκεκριμέ-νους εργαζομένους στα έργα αυτά για συγκεκριμένες ημέρεςεργασίας, των οποίων ο αριθμός μπορεί και να υπολείπεται από αυτόνπου προκύπτει από την εφαρμογή για το συγκεκριμένο οικοδομικό

έργο του συστήματος υπολογισμού των κατ’ ελάχιστον καταβλητέωνασφαλιστικών εισφορών που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρ-ου 23 του Ν. 2434/1996. Κατά συνέπεια, η διάταξη του άρθρου 23 τουν. 2434/1996, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα ανταποδείξεως εκμέρους του εργοδότη μόνον σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώςαναφερόμενες περιπτώσεις, όχι δε σε κάθε περίπτωση, είναι αντίθετηπρος τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 και 22 παρ. 5(μειοψ.).

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Αριθ. Απόφασης: 1860

Ετος: 2008

Περίληψη : Oι δικηγόροι εξακολουθούν να μπορούν - και μετά την

έναρξη ισχύος του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας - να εκδίδουν,

σύμφωνα με το άρθρο 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, επικυρωμέ-

να αντίγραφα κάθε είδους εγγράφων που κατέχουν, στα οποία

συμπεριλαμβάνονται και έγγραφα που εκδίδονται από δικαστικές

αρχές, όπως είναι και τα αντίγραφα ποινικών μητρώων, εφόσον

αυτό δεν αποκλείεται από ειδικές διατάξεις (Σημ. Η απόφαση είναι

7μελούς συνθέσεως. Πριν απ’ αυτήν είχαν εκδοθεί οι αντιθέτου

περιεχομένου αποφάσεις 22/2008 και 253/2008 της Επιτροπής

Αναστολών του ΣτΕ. Με την παρούσα απόφαση το θέμα επιλύεται

οριστικά).

5. Επειδή, στη διακήρυξη που διέπει το διαγωνισμό ορίζονται, μεταξύάλλων, τα εξής: "... Παράρτημα Β' ... Άρθρο 2° ... Οι δικαιούμενοι συμμε-

Page 73: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

74

νομολογία

τοχής στο διαγωνισμό πρέπει να υποβάλουν μαζί με την προσφοράτα εξής δικαιολογητικά: Α. Οι Έλληνες πολίτες: 1. ... 2. Απόσπασμα ποι-νικού μητρώου ... 3. Πιστοποιητικό αρμόδιας δικαστικής ή διοικητικήςαρχής ... από το οποίο να προκύπτει ότι δεν τελούν υπό πτώχευση,εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση, πτωχευτικό συμβιβασμό ή άλληανάλογη κατάσταση και επίσης ότι δεν τελούν υπό διαδικασία κήρ-υξης σε πτώχευση ... ή ... άλλη ανάλογη κατάσταση ... Γ. Νομικά πρό-σωπα ...: Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά ... Ε. ... Όλα τα ζητούμεναδικαιολογητικά πρέπει να είναι πρωτότυπα ή επικυρωμένα αντίγραφα.Σε περίπτωση που δεν υποβληθούν τα παραπάνω δικαιολογητικά, ηπροσφορά δεν αξιολογείται και απορρίπτεται ως απαράδεκτη ...".

6. Επειδή, εξάλλου, στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονομίας (π.δ. 258/1986,Α' 121) προβλέπονται τα εξής: άρθρο 573 (όπως αντικαταστάθηκε μετο άρθρο 6 του Ν. 1805/1988, Α' 199) "Εκσυγχρονισμός του θεσμούτου ποινικού μητρώου. 1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεταιύστερα από πρόταση του Υπουργού ∆ικαιοσύνης, καθορίζονται: α) οιυπηρεσίες στις οποίες τηρείται το ποινικό μητρώο ... β) ο τρόποςσύνταξης, θεώρησης, ταξινόμησης, εκκαθάρισης, καταστροφής καιαντικατάστασης των δελτίων ποινικού μητρώου, γ) ... δ) ο τύπος τωναντιγράφων που εκδίδονται από το ποινικό μητρώο και κάθε λεπτο-μέρεια αναγκαία για την εφαρμογή των άρθρων 573 έως 580, ε) ... 2...." [το προεδρικό διάταγμα της παρ. 1 του άρθρου 573 δεν έχει εκδοθ-εί έως σήμερα], άρθρο 575 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 11του Ν. 1805/1988) "Έννοια αντιγράφου ποινικού μητρώου. Με τηνεπιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 1, 3 και 4 του άρθρου577, όπου ο νόμος προβλέπει την έκδοση και τη χορήγηση αντιγράφ-ου οποιουδήποτε τύπου ή αποσπάσματος ποινικού μητρώου,παρέχεται αντίγραφο γενικής χρήσης", άρθρο 576 (όπως αντικατα-στάθηκε με το άρθρο 9 του Ν. 1805/1988) "Αντίγραφο ποινικούμητρώου. 1. Οι υπηρεσίες που τηρούν ποινικό μητρώο εκδίδουν απόαυτό δύο τύπους αντιγράφων: α) το αντίγραφο δικαστικής χρήσης, β)το αντίγραφο γενικής χρήσης. 2. ...", άρθρο 577 (όπως αντικαταστάθη-κε με το άρθρο 10 του Ν. 1805/1988) "Έκδοση αντιγράφων δικαστικήςκαι γενικής χρήσης. 1. Αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρή-σης χορηγείται μόνο: α) στον εισαγγελέα ... για δικαστική αποκλειστι-κά χρήση ... β) ..." [Η εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων είχε διαδοχι-κά ανασταλεί μέχρι 31.12.2001 (τελευταία αναστολή με το άρθρο 21του Ν. 2721/1999, Α' 112)]. 7. Επειδή, περαιτέρω, το ν.δ. 3026/1954("Περί του Κωδικός των ∆ικηγόρων", Α' 235), ορίζει στο άρθρο 52 ότι"1. Ο ∆ικηγόρος έχει το δικαίωμα να εκδίδη επικυρωμένα υπ' αυτούαντίγραφα των παρ' αυτώ υπαρχόντων παντός είδους εγγράφων, ωςυπεύθυνος περί της ακριβείας αυτών. 2. Τα τοιαύτα αντίγραφα έχουσιπλήρη ισχύν αντιπεφωνημένου αντιγράφου. 3. ∆ημόσιος υπάλληλος ...αρνούμενος να δεχθή και σεβασθή τοιούτον αντίγραφον τιμωρείταια) επί παραβάσει καθήκοντος αυτεπαγγέλτως ή τη εγκλήσει τουοικείου ∆ικηγορικού Συλλόγου και β) πειθαρχικώς τουλάχιστον διαπροσωρινής παύσεως". Περαιτέρω, ο κυρωθείς με το άρθρο πρώτοτου Ν. 2690/1999 Κώδικας ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας (Κ∆∆, Α' 45) όριζεστο άρθρο 11 ότι "1. ... 2. Την επικύρωση αντιγράφου από το πρωτότ-υπο, ή από το ακριβές αντίγραφο της αρχής που εξέδωσε το πρωτότ-υπο, μπορεί να ζητήσει ο ενδιαφερόμενος από οποιαδήποτε διοικητι-κή αρχή, δικηγόρο ή συμβολαιογράφο ... 3. Οι διοικητικές αρχέςοφείλουν να δέχονται επικυρωμένα αντίγραφα πιστοποιητικών,βεβαιώσεων ή άλλων δικαιολογητικών στοιχείων ...", σύμφωνα δε μετο άρθρο 33 αυτού "1. Από την έναρξη της ισχύος του Κώδικα, αν σεαυτόν δεν ορίζεται διαφορετικά, καταργείται κάθε γενική διάταξη, ηοποία αναφέρεται σε θέμα ρυθμιζόμενο από αυτόν. 2. ...". Οι ως άνωδιατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 11 του Κ∆∆ αντικατα-στάθηκαν με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 16 του Ν.3345/2005 (Α' 138) ως εξής: "1. ... 2. Την επικύρωση αντιγράφου από το

πρωτότυπο ή από το ακριβές αντίγραφο της διοικητικής αρχής που τοεξέδωσε μπορεί να ζητήσει κάθε ενδιαφερόμενος από όλες τις διοικ-ητικές αρχές και τα ΚΕΠ. Αντίγραφα των ανωτέρω επικυρώνονται καιαπό δικηγόρους ... σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την άσκησητων λειτουργημάτων τους ... 3. Τα επικυρωμένα κατά τα ανωτέρωαντίγραφα εγγράφων που εξέδωσε διοικητική αρχή ... γίνονται υποχρ-εωτικά αποδεκτά από τη ∆ιοίκηση, όπως τα πρωτότυπα".

8. Επειδή, ούτε από τις εισηγητικές εκθέσεις των Ν. 2690/1999 και Ν.3345/2005 προκύπτει νομοθετική βούληση καταργήσεως των διατά-ξεων του άρθρου 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, ούτε πράγματι κατα-ργήθηκαν οι διατάξεις αυτές με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Κώδι-κα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 16 τουΝ. 3345/2005. Και τούτο, διότι οι τελευταίες αυτές διατάξεις (του Ν.3345/2005) αφορούν μόνο την επικύρωση εγγράφων διοικητικώναρχών και όχι την επικύρωση άλλων εγγράφων. Επομένως, οι δικ-ηγόροι εξακολουθούν να δύνανται - και μετά την έναρξη ισχύος τουΚώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας - να εκδίδουν, σύμφωνα με το άρθρο52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, επικυρωμένα αντίγραφα κάθε είδουςεγγράφων που κατέχουν, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και έγγρα-φα που εκδίδονται από δικαστικές αρχές, εφόσον αυτό δεν αποκλείε-ται από ειδικές διατάξεις. Τέτοιες δε ειδικές διατάξεις δεν αποτελούν,όσον αφορά τα αντίγραφα ποινικού μητρώου, οι διατάξεις των άρθρ-ων 6, 9, 10 και 11 του Ν. 1805/1988, με τις οποίες αντικαταστάθηκαντα άρθρα 573, 576, 577 και 575 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονομίαςαντίστοιχα, δοθέντος ότι δεν αποκλείεται από αυτές η επικύρωσηαντιγράφων των οικείων εγγράφων που εκδίδουν οι δικαστικές αρχές(τα οποία ονομάζονται "αντίγραφα" ποινικού μητρώου) από δικηγόρ-ους.

9. Επειδή, εν προκειμένω, η προσφορά της αιτούσας απορρίφθηκεδιότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, προσκόμισε επικ-υρωμένα από τη δικηγόρο Π Κ αντίγραφα αντιγράφων ποινικώνμητρώων γενικής χρήσης και επικυρωμένων αντιγράφων πιστοποιη-τικών δικαστικών αρχών. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη, εφόσον,κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, είναι δυνατή η επικύρ-ωση αντιγράφων εγγράφων δικαστικών αρχών, συμπεριλαμβανομέ-νων των αντιγράφων ποινικών μητρώων, από δικηγόρους, κατά τοάρθρο 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, κατά δε τη διακήρυξη αρκούσεη υποβολή επικυρωμένων αντιγράφων των δικαιολογητικών - μεταξύαυτών και πιστοποιητικών των δικαστικών αρχών και αντιγράφων ποι-νικών μητρώων. Για το λόγο αυτό, που βασίμως προβάλλεται, η κρινό-μενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η ……/25.10.2007απόφαση του ∆.Σ. του καθ' ου νοσοκομείου, με την οποία απορρίφ-θηκε η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

Αριθ. Απόφασης: 570

Ετος: 2007

Περίληψη : ∆ιαφορά «υποκατάστασης» και «υπεργολαβίας» -. Στην

πρώτη περίπτωση απαιτείται έγκριση του φορέα και δικαιούχος

του μέρους της αμοιβής είναι ο υποκατάστατος εργολάβος. Στη

δεύτερη, δικαιούχος έναντι του φορέα είναι ο εργολάβος. Κρίθηκε

ότι η συμφωνία ανάθεσης ποσοστού του έργου και όχι συγκεκρι-

μένων εργασιών αποτελεί υποκατάσταση, έστω και αν τα μέρη τη

χαρακτήρισαν υπεργολαβία.

Με την παρ.6 του άρθρου 5 του ν.1418/1984 "περί δημοσίων έργωνκαι ρυθμίσεων συναφών θεμάτων όπως η παρ. 6 συμπληρώθηκε μετο άρθρο 2 παρ.5 του ν.2229/1994, ορίζονται τα ακόλουθα: "Η υπο-

Page 74: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

75

κατάσταση τρίτου στην κατασκευή μέρους ή όλου του δημοσίουέργου απαγορεύεται χωρίς την έγκριση του φορέα της κατασκευήςτου έργου. Αν διαπιστωθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο ότι έχει γίνει άμεσηή έμμεση υποκατάσταση του αναδόχου από άλλη εργοληπτικήεπιχείρηση, ο κύριος του έργου-φορέας κατασκευής κηρύσσει έκπτω-το τον ανάδοχο, μετά από γνώμη του αρμοδίου τεχνικού Συμβουλίου∆ημοσίων 'Εργων. Σε κάθε περίπτωση υποκατάστασης ο ανάδοχοςευθύνεται μαζί με τον υποκατάστατο εις ολόκληρον προς τον κύριοτου έργου, το προσωπικό του έργου και οποιονδήποτε τρίτο. Κατ’εξαίρεση μπορεί να εγκριθεί η υποκατάσταση με απαλλαγή τουαναδόχου από την ευθύνη του προς τον κύριο του έργου, αν αυτόεπιβάλλεται από το συμφέρον του έργου και ο ανάδοχος βρίσκεται σεπροφανή αδυναμία να περατώσει το έργο. Με προεδρικό διάταγμακαθορίζονται τα προσόντα του υποκατάστατου, οι συνέπειες για τονανάδοχο, η διαδικασία έγκρισης της υποκατάστασης, τα θέματα πουσχετίζονται με την υποκατάσταση μέλους αναδόχου κοινοπραξίας καικάθε σχετική λεπτομέρεια". Σε εκτέλεση της διάταξης αυτής εκδόθηκετο Π.∆. 609/1985, στο άρθρο 51 του οποίου ορίζεται: "1.Η υποκατά-σταση άλλης εργοληπτικής επιχείρησης στην κατασκευή του έργουσύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 5 του Ν.1418/1984 προ-τείνεται από την ∆ιευθύνουσα υπηρεσία και εγκρίνεται από την Προϊ-σταμένη Αρχή. Για να εγκριθεί η υποκατάσταση πρέπει η εργοληπτι-κή επιχείρηση, που θα υποκαταστήσει τον ανάδοχο να έχει τα ίδιαπροσόντα που απαιτήθηκαν για την ανάληψη του έργου από τον ανά-δοχο και να παρέχει τα απαραίτητα εχέγγυα για την κατασκευή του

έργου κατά την κρίση της προϊσταμένης Αρχής που λαμβάνει υπόψητης και τα σχετικά στοιχεία του Μ.Ε.Ε.Π. 2. Για να εγκριθεί η υποκατά-σταση με απαλλαγή από την ευθύνη του αρχικού αναδόχου, σύμφω-να με το τρίτο εδάφιο της παρ.6 του άρθρου 5 Ν.1418/1984, στηναίτηση του αναδόχου προσδιορίζεται το τμήμα της εργολαβίας για τοοποίο ζητείται η υποκατάσταση με απαλλαγή από την ευθύνη και ηπιστοποίηση, μετά την οποία όλες οι πληρωμές θα διενεργούνται απ'ευθείας στο νέο ανάδοχο.... Με την απόφαση έγκρισης της υποκατά-στασης με απαλλαγή καθορίζεται το τμήμα της εργολαβίας για τοοποίο καθορίζεται η υποκατάσταση, αν η υποκατάσταση δεν γίνεταιγια το σύνολο του έργου, η πιστοποίηση μετά την οποία όλες οι πληρ-ωμές θα διενεργούνται στο νέο ανάδοχο, οι εγγυήσεις του νέουαναδόχου και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια. Στις περιπτώσεις της παρ-αγράφου αυτής ο υποκατάστατος του αναδόχου επέχει στο εξής θέσηαναδόχου και αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες για το σύνολο του έργουή για τα τμήματα του έργου που προσδιορίζονται στην απόφασηέγκρισης της υποκατάστασης με απαλλαγή του αρχικού αναδόχου.Επίσης, αναλαμβάνει και τις υποχρεώσεις του αρχικού αναδόχου προςτο προσωπικό που εργάστηκε στο έργο τους τελευταίους τρεις μήνες.Οι εγγυήσεις επ’ ονόματι του αρχικού αναδόχου ή το μέρος τους πουορίζεται με την εγκριτική απόφαση, αποδίδονται αφού προηγουμέ-νως κατατεθούν νέες ισόποσες εγγυήσεις από το νέο ανάδοχο. Μόνομε την κατάθεση αυτή επέρχεται η απαλλαγή του αρχικού αναδόχουαπό την ευθύνη του. 3. Σε περίπτωση αναδόχου κοινοπραξίας, πουτην υποκατάσταση ζητεί μέλος της, απαιτείται η συναίνεση όλων των

Page 75: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

76

νομολογία

μελών της κοινοπραξίας και κατά τα λοιπά εφαρμόζονται ανάλογα οιπροηγούμενες παράγραφοι". Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατά-ξεων προκύπτει, ότι προβλέπεται υποκατάσταση του αναδόχου απόάλλη εργοληπτική επιχείρηση στην εκτέλεση δημοσίου έργου, μόνούστερα από την τήρηση των προαναφερόμενων προϋποθέσεων καιεφόσον εγκριθεί η υποκατάσταση από τον φορέα κατασκευής τουέργου, διαφορετικά ο τελευταίος κηρύσσει έκπτωτο τον ανάδοχο,μετά από γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου ∆ημοσίων΄Εργων. Σε κάθε περίπτωση η υποκατάσταση προβλέπεται μόνο κατάτο στάδιο εκτέλεσης του έργου, δηλαδή στο στάδιο που ακολουθείτην υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του αναδόχου και του κυρίουτου έργου, όχι, όμως, και κατά το στάδιο που προηγείται της κατακύρ-ωσης του διαγωνισμού (Ολ.Στ.Ε 971/1998 Αρμενόπουλος 52 (1998)σελ. 870). Εξ άλλου, με τον όρο "υποκατάσταση τρίτων" νοείται ημεταβίβαση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του εργολάβου απότην εργολαβική σύμβαση σε τρίτον, όσον αφορά το όλον ή μέρος τουαναληφθέντος έργου, κατά τρόπον ώστε να υπεισέρχεται ο τρίτοςστην μεταξύ φορέα του έργου και εργολάβου σχέση. Συνεπώς, ωςυποκατάσταση τρίτου, κατά την έννοια του άνω νόμου, δεν νοείται ηυπεργολαβία, δηλαδή η σύμβαση με την οποία ο εργολάβος αναθέ-τει με αμοιβή την εκτέλεση ορισμένων εργασιών σ τρίτον, ο οποίοςδεν συνδέεται με νομικό δεσμό με τον εργοδότη (φορέα του έργου),έναντι του οποίου μόνος υπεύθυνος για τις εκτελούμενες από τονεργολάβο εργασίες παραμένει ο εργολάβος. Στην προκειμένηπερίπτωση, από την επισκόπηση της από …….-1999 αγωγής τωνεταιρειών, που είναι αναιρεσείουσες, επί της οποίας εκδόθηκε η προ-σβαλλομένη απόφαση, συνάγεται, ότι με αυτήν οι ενάγοντες εξέθεσαντα ακόλουθα: Μετά από επαναληπτική διακήρυξη της εταιρείας"…….." που δεν είναι διάδικος, την ……-1999 διεξήχθη στη ……..ανοικτή διαδικασία για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης τουδημοσίου έργου "………….", προϋπολογισμού …….. Στην ανωτέρωδημοπρασία υπέβαλαν οικονομικές προσφορές … τεχνικές εταιρείεςείτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες εταιρειών, μεταξύ των οποίων : α)αυτές (τρεις ενάγουσες), δηλώνοντας ότι θα συστήσουν μεταξύ τουςκοινοπραξία, β) οι εταιρείες με τις επωνυμίες "……….., ………….,……….., ( οι οποίες δεν είναι διάδικοι), δηλώνοντας ότι θα συστήσουνκοινοπραξία και γ) οι ανώνυμες εταιρίες δεύτερη, τρίτη και τέταρτητων εναγομένων, δηλώνοντας ότι θα συστήσουν μεταξύ τους κοινο-πραξία, υποβάλλοντας συγχρόνως την προσφορά τους ως ομάδαεταιριών. Αναδείχθηκε δε μειοδότρια η κοινοπραξία πρώτη εναγο-μένη, αποτελούμενη, από τη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των εναγο-μένων, η οποία νομίμως συσταθείσα την 1-9-199, κατήρτισε με τονκύριο του έργου τη σχετική σύμβαση ανάθεσης εκτέλεσης του ανω-τέρω έργου, με συμβατικό αντικείμενο ……………….. Στις …-1999αυτές (ενάγουσες) ως υπό σύσταση κοινοπραξία, οι πιο πάνω εταιρίες……….., ………………. και ………, ως υπό σύσταση κοινοπραξίακαι οι εναγόμενες δεύτερη, τρίτη και τέταρτη, ως υπό σύσταση κοινο-πραξία, συμφώνησαν, ότι σε περίπτωση που αναδεικνύετο μειοδότρ-ια οποιαδήποτε από τις τρεις υπό σύσταση κοινοπραξία, τότε αυτή θαείχε υποχρέωση εντός 15 ημερών από την κατάρτιση της σύμβασηςμε τον κύριο του έργου, να προσκαλέσει τις υπόλοιπες δύο ομάδεςεταιριών για να αναθέσει σ’ αυτές υπεργολαβικώς την εκτέλεση ορι-σμένων εργασιών σε τμήματα του έργου, έγινε δε και καθορισμός τηςαξίας των υπεργολαβιών σε σχέση με την αξία του όλου έργου. Συγκε-κριμένα, καθορίστηκε αντιστοιχούν σε ποσοστό …% της αξίας τουόλου έργου για την κοινοπραξία που θα αποτελούσαν αυτές (τρειςενάγουσες), σε ..% για την κοινοπραξία που θα αποτελούσαν οι τρειςεταιρίες …….., ……….. και ……… και σε ποσοστό …..% για την κοι-νοπραξία που θα αποτελούσαν οι δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των ενα-γομένων, το δε, ως άνω, ποσοστό θα υπολογίζετο επί του συμβατικού

αντικειμένου του όλου έργου, ενώ ο καθορισμός των εργασιών, πουθα εκτελούσε η κάθε μία από τις υπεργολάβους κοινοπραξίες, θαγινόταν στη συνέχεια με νέες συμφωνίες. Επίσης, συμφωνήθηκε ότι σεπερίπτωση που η ανάδοχος του έργου δεν εκπληρώσει την υποχρέω-σή της να καλέσει εντός 15 ημερών από την υπογραφή της σύμβασηςμε τον κύριο του έργου τις υπόλοιπες εταιρίες, προκειμένου να αναθ-έσει σ’ αυτές τις συμφωνηθείσες υπεργολαβίες, τότε θα υποχρεούταινα καταβάλει ως ποινική ρήτρα το ποσό των …………. Τη 19-4-1999οι ανωτέρω εταιρίες υπέγραψαν και δεύτερο συμφωνητικό με τοοποίο συμφωνήθηκε ότι το επιμέρους ποσοστό συμμετοχής κάθεεταιρίας-μέλους εκάστης κοινοπραξίας στην υπεργολαβία θα καθο-ρίζετο με συμφωνίες μεταξύ των μελών εκάστης κοινοπραξίας καιαυτές (ενάγουσες) καθόρισαν το μεταξύ τους ποσοστό σε 1/3 γιακάθε μία. ΄Όμως, ενώ η πρώτη εναγομένη κοινοπραξία την 1-9-1999υπέγραψε με τον κύριο του ανωτέρω δημοσίου έργου την σύμβασηανάθεσης του εν λόγω έργου, μέχρι και τη σύνταξη της ένδικης αγω-γής δεν κάλεσε αυτές (ενάγουσες) να υπογράψουν τη συμφωνηθείσασύμβαση υπεργολαβίας, παρότι κλήθηκε προς τούτο με τις από 3-8-1999 και 16-9-1999 εξώδικες δηλώσεις τους. Μετά απ’ αυτά ζήτησαννα υποχρεωθούν οι εναγόμενες η καθεμία εις ολόκληρο να καταβά-λουν σε κάθε μία ενάγουσα το ποσό των ……………… με το νόμιμοτόκο από 16-9-1999 άλλως από τη επομένη της όχλησης 23-9-1999,άλλως από την επίδοση της αγωγής. Υπό το εκτεθέν περιεχόμενο καιαίτημα η αγωγή αυτή, με την οποία ζητείται η καταβολή ποινικήςρήτρας, λόγω παραβάσεως της συμβατικής υποχρεώσεως τηςαναδόχου του έργου να αναθέσει στις ενάγουσες τις προσυμφωνηθ-είσες υπεργολαβίες, δεν στηρίζεται στο νόμο, γιατί, κατά τα εκτιθέμε-να στην αγωγή, δεν συμφωνήθηκε η ανάθεση από την ανάδοχο τουέργου, στις ενάγουσες ορισμένων (συγκεκριμένων) εργασιών τουεκτελούμενου έργου έναντι αμοιβής (οπότε θα επρόκειτο γιαπροσύμφωνο υπεργολαβίας) αλλά καθορίστηκε ποσοστό 36% τουόλου έργου που θα εκτελούσαν οι ενάγουσες, η συμφωνία δε αυτήπροσιδιάζει στην έννοια της συμβατικής μερικής υποκατάστασης τουόλου έργου, το οποίο, κατά την σύμβαση με τον φορέα του έργου, θαέπρεπε να εκτελέσει η ανάδοχος. Τοιαύτη, όμως, συμφωνία μερικήςυποκατάστασης, για να είναι έγκυρη, θα έπρεπε να γίνει κατά το στά-διο εκτέλεσης του έργου δηλαδή κατά το στάδιο που ακολουθεί τηνυπογραφή της σύμβασης και να προηγηθεί η έγκριση του κυρίου τουέργου, ενώ στην προκειμένη περίπτωση η συμφωνία αυτή κατα-ρτίστηκε την 2-3-1999, ήτοι πριν από το στάδιο της κατά την 19-4-1999 κατακύρωσης και της κατά την 1-9-1999 υπογραφής της σύμβα-σης ανάθεσης εκτέλεσης του δημοσίου έργου μεταξύ της αναδόχουπρώτης αναιρεσίβλητης κοινοπραξίας και του κυρίου του έργου. Ενό-ψει τούτων, το Εφετείο, που έκρινε ομοίως, ορθώς υπήγαγε την εκτιθ-έμενη στην αγωγή συμφωνία των διαδίκων στην έννοια της μερικήςυποκατάστασης της αναδόχου από τις ενάγουσες (αναιρεσείουσες)εταιρείες, η οποία κατά τα εκτιθέμενα είναι άκυρη, έστω και αν στηναγωγή η συμφωνία αυτή ονομάζεται υπεργολαβία. ∆εν παραβίασε δεενόψει τούτων το Εφετείο τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ.6 τουν.1418/1984 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 παρ.5 τουν.2229/1994, του άρθρου 51 παρ.1 και 2 του π.δ. 609/1985 του άρθρ-ου 1 του ν. 2940/2001 (διάταξη μετεγενέστερη της κατακυρώσεωςτου δημοσίου έργου για το οποίο η αγωγή μη έχουσα αναδρομικήεφαρμογή), 174 και 408 ΑΚ, αλλ’ ούτε και τη διάταξη του άρθρου 13παρ.1 του π.δ. 23/1993, η οποία αφορά την υπεργοληπτική ανάθεσησυγκεκριμένου τμήματος της σύμβασης από τον ανάδοχο σε τρίτο.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Page 76: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

77

Αριθ. Απόφασης: 387

Ετος: 2007

Περίληψη : Η πράξη επιστροφής των πινακίων πληρωμής από τη

∆ιευθύνουσα Υπηρεσία στον ανάδοχο του έργου συνιστά άρνηση

πληρωμής, διότι με αυτή διατυπώνεται η άποψη των αρμοδίων

οργάνων για τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής, η οποία έχει ως

συνέπεια τη μείωση της αμοιβής. Επομένως, η ανωτέρω πράξη

είναι βλαπτική για τα συμφέροντα των μελετητικών γραφείων.

(Σημ. Ανάλογα ισχύουν και επί λογαριασμών δημοσίων έργων).

3. Επειδή, στη παρ. 9 του άρθρου 11 του ν. 716/1977 "Περί μητρώουμελετητών και αναθέσεως και εκπονήσεως μελετών" (Φ. Ε.Κ. Α΄ 295)ορίζονται τα εξής: "Η καταβολή της αμοιβής του μελετητού κατανέ-μεται ανά στάδιον μελέτης εις προκαταβολήν, ενδιαμέσους πληρω-μάς κατά την εκπόνησιν και την υποβολήν εκάστου Σ αυτής και ειςπληρωμάς διενεργουμένας μετά την έγκρισιν του Σ κατά τα καθορ-ιζόμενα δια Π. ∆ /των, εκδιδομένων προτάσει των Υπουργών Συντονι-σμού και ∆ημ. Έργων εις ας περιπτώσεις δεν προβλέπονται ταύτα υπότου κατά τας κειμένας διατάξεις Κώδικος Αμοιβών Μηχανικών". Περ-αιτέρω, στο μεν άρθρο 12 του π. δ / τος 194/1979 " Περί εκτελέσεωςτων άρθρ. 11 και επόμενα του Νομ. 716/77 ...." (Φ.Ε.Κ. Α΄ 53) ορίζεται,μεταξύ άλλων, ότι: "1. ∆ια πάσαν πληρωμήν εις τον ανάδοχον τηςαμοιβής του ή μέρους ταύτης συντάσσεται υπ΄ αυτού και υποβάλλε-ται προς έλεγχον υπό του επιβλέποντος της μελέτης πιστοποίησιςπεριλαμβάνουσα ανάλυσιν των διαφόρων πληρωτέων ποσών, μνείαντων στοιχείων επί των οποίων στηρίζεται η πιστοποίησις των ποσώντούτων και το βάσει της πιστοποιήσεως πληρωτέον εις τον ανάδοχοποσόν το προκύπτον μετ’ αφαίρεσιν των μέχρι της συντάξεως τηςπιστοποιήσεως προγενεστέρων πληρωμών. 2... 3... 4... 5. Αι πιστοποιή-σεις θεωρούνται υπό του Προϊσταμένου της ∆ιευθυνούσης Υπηρ-εσίας", στη δε παρ. 1 του άρθρου 104 του π. δ /τος. 696/1974 "Περίαμοιβών μηχανικών δια σύνταξιν μελετών, επίβλεψιν, παραλαβήνκ.λπ. Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών Εργων, ως και Τοπο-γραφικών, Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών και σχε-τικών τεχνικών προδιαγραφών μελετών" (Φ.Ε.Κ. Α΄ 301), όπως ηπαράγραφος αυτή ίσχυε πριν από την αντικατάστασή της από τηνπαρ. 1 του άρθρου 52 του π.δ/τος 515/1989 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 219), ορίζεται,μεταξύ άλλων, ότι: "Η αμοιβή μελέτης καταβάλλεται τμηματικώς κατάστάδια και άμα τη εγκρίσει της οικείας σταδιακής μελέτης,...". Εξ άλλου,στην παρ. 1 του άρθρου 7 του ν .δ /τος 1266/1972 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 198)ορίζεται ότι: "Η πληρωμή εις τον ανάδοχον του έργου γίνεται τμημα-τικώς κατά την διάρκεια της κατασκευής του έργου βάσει πιστοποιή-σεως των εκτελεσθεισών εργασιών. Αι πιστοποιήσεις συντάσσονταιπαρά του αναδόχου του έργου κατά χρονικά διαστήματα καθοριζό-μενα εν τη συμβασει, αι δε βάσει αυτών πληρωμαί ενεργούνται παράτου κυρίου του έργου, μετ΄ έλεγχον και επισημειωματικήν έγκρισιντης διευθυνούσης Υπηρεσίας...", στις δε παραγράφους 1 και 11 τουάρθρου 50 του π.δ/τος 475/1976 (Φ.Ε.Κ. Α΄172) ορίζεται ότι: "1. Αι κατάτας διατάξεις του άρθρου 7 του Ν.∆. 1266/72 πιστοποιήσεις συνο-δεύονται απαραιτήτως υπό συνοπτικής επιμετρήσεως των εκτελεσθ-εισών εργασιών. 2...11. Τα κατά το παρόν άρθρον στοιχεία, συντασσό-μενα υπ’ ευθύνη του αναδόχου και υπογεγραμμένα υπ’ αυτού, υπο-βάλλονται εις την υπηρεσίαν, κατά χρονικά διαστήματα καθοριζόμε-να εν τη συμβάσει, αναλόγως προς την ολικήν των έργων δαπάνην καιτην προθεσμίαν εκτελέσεως αυτών... Η διευθύνουσα Υπηρεσίαυποχρεούται όπως, μετά την υποβολήν υπό του αναδόχου των κατάτ’ ανωτέρω στοιχείων, προβή μετά τον προσήκοντα έλεγχον αυτώνκαι ενδεχομένη διόρθωσιν, εις επισημειωματικήν έγκρισιν και ενσυνεχεία σύνταξιν εντολής πληρωμής του αναδόχου προς πληρωμήναυτού εντός μηνός από της υποβολής των ανωτέρω στοιχείων. Εν

Page 77: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

78

νομολογία

περιπτώσει υποβολής ανακριβούς ή ασαφούς επιμετρήσεως ή πιστο-ποιήσεως εις βαθμόν ώστε να καθίσταται δυσχερής η υπό της υπηρ-εσίας διόρθωσις αυτής, η διευθύνουσα Υπηρεσία, δια διαταγής τηςπρος τον ανάδοχον, επισημαίνει τας εκ του ελέγχου διαπιστωθείσαςανακριβείας ή ασαφείας, εντελλομένη την ανασύνταξιν και επανυπο-βολήν ταύτης..." 4. Επειδή, στην προκειμένη υπόθεση, από την αναι-σεσιβαλλομένη απόφαση προκύπτουν τα εξής: Τα υποκαθιστάμεναμελετητικά γραφεία, τα οποία είχαν αναλάβει, δυνάμει της από3.10.1983 αρχικής συμβάσεως και, μετά την έγκριση του 1ου Συγκρι-τικού Πίνακα, δυνάμει και της από 30.11.1987 συμπληρωματικήςσυμβάσεως, την εκπόνηση πλήρους μελέτης των αρχιτεκτονικών,στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του………………., μετά την εκπόνηση και έγκριση των επί μέρουςμελετών και των τευχών δημοπράτησης, συνέταξαν και υπέβαλαν τατελικά πινάκια αμοιβής. Με το υπ’ αρ. …./20.6.1990 έγγραφο του Προϊ-σταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ……….. (∆ιευθύνουσα Υπηρ-εσία) τα υποβληθέντα πινάκια αμοιβής επεστράφησαν στα μελετητι-κά γραφεία με την εντολή να ανασυνταχθούν, σύμφωνα με παρατ-ηρήσεις που περιέχονται στο ανωτέρω έγγραφο, και να επανυποβ-ληθούν προς έλεγχο. Συγκεκριμένα, όπως δέχεται το δικάσαν εφετείο,με το ανωτέρω έγγραφο απευθύνονται στους μελετητές οι εξής υπο-δείξεις: "1) Στον εγκεκριμένο συνολικό προϋπολογισμό της μελέτηςδεν θα γίνει καμία προσαύξηση λόγω ΦΠΑ, γενικών εξόδων εργολά-βου κλπ. 2) Ο υπολογισμός της αμοιβής θα προκύψει θεωρώνταςενιαίο το κτίριο της …………… και κατά συνέπεια και τον προϋπο-λογισμό του. 3) Οι μέχρι τώρα προκαταβολές θα αναθεωρηθούνσύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 18.16 της αρχικήςσύμβασης. 4) Λόγω αύξησης του τελικού προϋπολογισμού του έργουνα μειωθεί η τελική αμοιβή κατά το ποσοστό που αναφέρεται στηνπρόσκληση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος (άρθρο 11 παράγρ. 5 του Ν.716/77). 5) Για τον υπολογισμό της τελικής αμοιβής να ληφθούνυπόψη τα αναφερόμενα στο άρθρο 15.4 της αρχικής συμβάσεως. 6)Επί της τελικής αμοιβής να εφαρμοσθούν οι μειώσεις, όπως αυτέςκαθορίστηκαν σε προηγούμενο πινάκιο αμοιβής από την ΥπηρεσίαΠαρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου". Μετά την τήρηση εκ μέρουςτων μελετητικών γραφείων της προβλεπομένης ενδικοφανούς διαδι-κασίας, με την άσκηση της από 9.7.1990 ενστάσεως ενώπιον τουΤεχνικού Συμβουλίου του αναιρεσιβλήτου ιδρύματος, η οποία απε-ρρίφθη σιωπηρώς, και κατά της σιωπηράς απορρίψεως την άσκησητης από 12.9.1990 αιτήσεως θεραπείας ενώπιον της Συγκλήτου τουαναιρεσιβλήτου ιδρύματος, απορριφθείσα, αρχικά σιωπηρώς, με τηνπαρέλευση της προβλεπομένης προθεσμίας και, μετά την άσκηση τηςπροσφυγής, ρητώς με την από 24.4.1991 απόφαση της Συγκλήτου, τοαναιρεσείον επιμελητήριο, καθ’ υποκατάσταση των μελετητικών γρα-φείων, άσκησε την από 14.2.1991 προσφυγή, με την οποία: α) υπο-στήριξε ότι οι υποδείξεις που περιέχονται στο υπ’ αρ. …./20.6.1990έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ………..είναι παράνομες και έχουν ως συνέπεια τη μείωση της κατά νόμοελάχιστης αμοιβής των μελετητών κατά ……….. και β) ζήτησε τηνακύρωση των τεκμαιρομένων απορρίψεων της αιτήσεως θεραπείαςκαι της ενστάσεως, καθώς και του υπ’ αριθμ. …../20.6.1990 εγγράφουτου Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ………….. και τηνκαταψήφιση του ποσού των ………………. εντόκως, με επιτόκιο25% έως 30.10.1990 και 34% από 31.10.1990. 5. Επειδή, με την προ-σβαλλομένη απόφαση, το δικάσαν εφετείο απέρριψε την προσφυγήως απαράδεκτη, διότι έκρινε ότι το υπ’ αρ. …./20.6.1990 έγγραφο τουΠροϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ……….. δεν συνιστάπράξη βλαπτική των εννόμων συμφερόντων των υποκαθισταμένωνμελετητικών γραφείων και, κατά συνέπεια, εκτελεστή πράξη προ-σβλητή με προσφυγή, καθ’ όσον με το έγγραφο αυτό δίδονται απλώς

οδηγίες για τον τρόπο που πρέπει να συνταχθούν τα τελικά πινάκιααμοιβής. Κατά το δικάσαν εφετείο, βλαπτική των εννόμων συμφερόν-των των μελετητικών γραφείων πράξη, δυναμένη να προσβληθεί μεπροσφυγή, συνιστά η πράξη με την οποία θα εγκριθούν τα πινάκιααμοιβής που θα επανυποβληθούν σύμφωνα με τις περιεχόμενες στοανωτέρω έγγραφο υποδείξεις, διότι με την τελευταία αυτή πράξη θαεπέλθει η μείωση της αμοιβής των μελετητών. 6. Επειδή, η κρίση τουδικάσαντος δικαστηρίου, η οποία παρατίθεται στη προηγούμενησκέψη, δεν είναι ορθή, διότι στη προκειμένη υπόθεση, όπωςπροκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, η επιστροφή τωνπινακίων αμοιβής δεν έγινε για το λόγο ότι αυτά περιείχαν ασάφειες ήανακρίβειες ή εμφάνιζαν ελλείψεις σε βαθμό που να καθίσταταιδυσχερής ο έλεγχος και η διόρθωσή τους, οπότε η επιστροφή τους,σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 50 του π.δ./τος475/1976 - εφαρμοζομένων αναλόγως και επί συμβάσεων εκπονή-σεως μελετών, εν όψει της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 2 του ν.δ./τος1266/1972 και του αναπόσπαστου συνδέσμου της μελέτης του έργουμε την κατασκευή του, βλ. Σ.τ.Ε. 2975/1994 7μ., 2881/1996, πρβλ.Α.Ε.∆. 17, 15/1992 -προκειμένου να ανασυνταχθούν, κατά τρόπο πουνα καθιστά ευχερή τον έλεγχο και τη διόρθωσή τους, δεν θα συνι-στούσε, ενδεχομένως, πράξη βλαπτική των εννόμων συμφερόντωντων μελετητικών γραφείων, αλλά έγινε διότι η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσίαδιαφώνησε με τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής εκ μέρους τωνμελετητών, τη διαφωνία της δε αυτή εξέφρασε στο έγγραφο με τοοποίο επεστράφησαν τα πινάκια, υποδεικνύοντας στα μελετητικάγραφεία να ανασυντάξουν τα πινάκια σύμφωνα με συγκεκριμένεςαπόψεις της. Με το περιεχόμενο αυτό η πράξη επιστροφής τωνπινακίων συνιστά άρνηση πληρωμής, διότι με αυτή διατυπώνεται, γιαπρώτη φορά, η άποψη των αρμοδίων οργάνων για τον τρόπο υπολο-γισμού της αμοιβής, η οποία έχει ως συνέπεια, όπως προβάλλεται μετο δικόγραφο της προσφυγής του αναιρεσείοντος και γίνεται δεκτόκαι από το δικάσαν δικαστήριο, τη μείωση της αμοιβής κατά……………….. Επομένως, η ανωτέρω πράξη, όπως περιγράφεταιστη προσβαλλομένη απόφαση, είναι βλαπτική για τα συμφέροντα τωνμελετητικών γραφείων, τα οποία παραδεκτώς άσκησαν κατ΄ αυτήςτην προβλεπομένη ενδικοφανή διαδικασία, παραδεκτώς δε ασκήθη-κε, από την άποψη αυτή, η προσφυγή του αναιρεσείοντος επιμελ-ητηρίου (βλ. Σ.τ.Ε. 3309/2005). Για τον λόγο αυτόν, οποίος προβάλλε-ται βάσιμα, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί ηπροσβαλλομένη απόφαση, η δε υπόθεση, η οποία χρειάζεται διευ-κρίνιση ως προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο εκδόσαντην προσβαλλομένη απόφαση δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση. Εξάλλου, μετά την αποδοχή της αιτήσεως και την εξαφάνιση της προ-σβαλλομένης αποφάσεως για τον ανωτέρω λόγο, αποβαίνει αλυσιτε-λής η εξέταση του ετέρου προβαλλομένου λόγου αναιρέσεως.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Αριθ. Απόφασης: 514

Ετος: 2007

Περίληψη : Στην περίπτωση που το υπό κατασκευή έργο παρου-

σιάζει ελαττώματα, εάν μεν αυτά είναι επουσιώδη, η Υπηρεσία δια-

τάσσει, με «ειδική διαταγή», τη διόρθωσή τους ή προβαίνει στη

μείωση της αμοιβής του αναδόχου, εάν δε αυτά είναι ουσιώδη και

δεν αποκατασταθούν από τον ανάδοχο, μέσα στην προθεσμία που

τάσσεται με την ως άνω «ειδική διαταγή», προβαίνει η ίδια η Υπηρ-

εσία στην αποκατάστασή τους και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη

στον ανάδοχο. Συνεπώς, δεν μπορεί η Υπηρεσία να προβεί σε

μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος, λόγω διαπιστώσεως

Page 78: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

79

ουσιωδών ελαττωμάτων στο έργο.

2. Επειδή, στο άρθρο 7 του ν. 1418/84 (ΦΕΚ Α΄ 23) ορίζεται ότι: "3. Οανάδοχος υποχρεούται να διορθώσει μέσα σε οριζόμενη απ' τοφορέα κατασκευής εύλογη προθεσμία τα ελαττώματα του έργου, πουθα διαπιστωθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής και μέχρι την ορι-στική παραλαβή. Αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, ο φορέας κατασ-κευής του έργου μπορεί να εκτελέσει τη διόρθωση σε βάρος τουαναδόχου με οποιονδήποτε τρόπο, με την επιφύλαξη πάντοτε τουδικαιώματός του να κηρύξει τον ανάδοχο έκπτωτο. 4. Αν το ελάττωμαδεν είναι ουσιώδες και η διόρθωσή του απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες,γίνεται σχετική μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος". Περαιτέρω,στο άρθρο 52 του π.δ/τος 609/85 (ΦΕΚ Α΄ 223) ορίζεται ότι: " ... 2. Ανστις εργασίες που έχουν περατωθεί διαπιστωθούν επουσιώδεις μόνοελλείψεις που δεν επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του έργου, ο προϊ-στάμενος της ∆ιευθύνουσας υπηρεσίας γνωστοποιεί με διαταγή τουπρος τον ανάδοχο τις ελλείψεις που έχουν επισημανθεί και τάσσειεύλογη προθεσμία για την αποκατάστασή τους ... 3. Αν οι εργασίες δενέχουν περαιωθεί ή οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν δεν είναι επου-σιώδεις ή αν δεν περατώθηκαν από τον ανάδοχο εμπρόθεσμα οιεργασίες αποκατάστασης επουσιωδών ελλείψεων σύμφωνα με τηνπροηγούμενη παράγραφο, εφαρμόζονται ανάλογα με την περίπτωσηοι διατάξεις των άρθρων 46 και 47". Εξ άλλου, το άρθρο 46 του ιδίουπ. διατάγματος ορίζει στην παρ. 2 ότι: "Αν κατά τη διάρκεια κατασκε-υής των έργων μέχρι την οριστική παραλαβή οποιαδήποτε εργασίαπαρουσιάζει ελαττώματα που δεν αποκαθίστανται απ' τον ανάδοχο,κοινοποιείται σ' αυτόν ειδική διαταγή της ∆ιευθύνουσας υπηρεσίας. Ηειδική διαταγή προσδιορίζει τα ελαττώματα και τάσσει εύλογη προθ-εσμία για την αποκατάστασή τους. Στην αποκατάσταση μπορεί ναπεριλαμβάνεται η καθαίρεση των ελαττωματικών εργασιών και η ανα-κατασκευή τους, αν αυτό επιβάλλεται από τα πράγματα. Αν το ελάτ-τωμα δεν είναι ουσιώδες και η αποκατάστασή του απαιτεί δυσανάλο-γες δαπάνες, με την ειδική διαταγή καθορίζεται ποσοστό μείωσης τηςαμοιβής του αναδόχου για τις αντίστοιχες εργασίες. Στην τελευταίααυτή περίπτωση η διαταγή μπορεί να περιλαμβάνει και την εκτέλεσηορισμένων εργασιών για τον περιορισμό του ελαττώματος". Από τοσυνδυασμό των διατάξεων αυτών συνάγεται ότι, στην περίπτωση πουτο υπό κατασκευή έργο παρουσιάζει ελαττώματα, εάν μεν αυτά είναιεπουσιώδη, η Υπηρεσία διατάσσει, με "ειδική διαταγή", τη διόρθωσήτους ή προβαίνει στη μείωση της αμοιβής του αναδόχου (ΣΕ 541/04,2933/01, 1431-2/99), εάν δε αυτά είναι ουσιώδη και δεν αποκατα-σταθούν από τον ανάδοχο, μέσα στην προθεσμία που τάσσεται μετην ως άνω "ειδική διαταγή", προβαίνει η ίδια η Υπηρεσία στην απο-κατάστασή τους και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ανάδοχο.Συνεπώς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, δεν μπορεί η Υπηρεσία ναπροβεί σε μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος, λόγω διαπι-στώσεως ουσιωδών ελαττωμάτων στο έργο (πρβλ. ΣΕ 2933/01). 3.Επειδή, στην υπό κρίση υπόθεση, με την προσβαλλόμενη απόφασηέγιναν δεκτά τα εξής: Με την από ……….-1997 σύμβαση, η αναιρ-εσίβλητη εταιρία ανέλαβε να κατασκευάσει 80 ισόγειες κατοικίες σε……………….. Με τη σύμβαση αυτή, συμφωνήθηκε, μεταξύ άλλων,ότι οι εξωτερικές πόρτες θα είναι ξύλινες ταμπλαδωτές και ότι θα επα-λειφθούν με βερνίκι πολυουρεθάνης. Η αναιρεσίβλητη, όμως, εταιρίατοποθέτησε πρεσσαριστές πόρτες, γι' αυτό η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσίαεξέδωσε την ………/23.11.98 2η ειδική διαταγή, με την οποία, αφούδιαπίστωσε ότι οι ……. εξωτερικές πόρτες των κατοικιών δεν πληρ-ούν τους όρους της σύμβασης, αφού είχαν κατασκευασθεί πρεσσαρ-ιστές και όχι ταμπλαδωτές, οι δε τελικές επιφάνειές τους δεν είχανυποστεί τη συμβατική κατεργασία των βερνικοχρωματισμών, χαρακ-τήρισε τα ελαττώματα αυτά ως ουσιώδη και διέταξε την ανάδοχη

Page 79: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

80

εταιρία να προβεί, μέσα σε τριάντα ημέρες στην αντικατάστασή τουςμε συμβατικές πόρτες, αλλιώς θα προβεί σε περικοπή της αμοιβής τηςεταιρίας κατά την αξία της κατασκευής και τοποθέτησης, συνολικούποσού ……………. Κατά της ειδικής αυτής διαταγής, η αναιρ-εσίβλητη εταιρία άσκησε, την 1.12.98, ένσταση, η οποία απορρίφθηκεμε την …………/29.1.99 απόφαση της ………………………….., ωςπροϊσταμένης αρχής, με την αιτιολογία ότι οι εξωτερικές πόρτες πουκατασκεύασε η ανάδοχος δεν πληρούσαν τους συμβατικούς όρους.Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως, η αναιρεσίβλητη εταιρίαάσκησε την από 23.2.99 αίτηση θεραπείας, η οποία απορρίφθηκεσιωπηρώς. Με τα δεδομένα αυτά, το ∆ιοικητικό Εφετείο …………, μετην προσβαλλόμενη απόφαση, αφού έλαβε υπόψη ότι τα ανωτέρωελαττώματα είχαν χαρακτηρισθεί ως ουσιώδη και ότι η ανάδοχοςεταιρία δεν τα αποκατέστησε μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, έκρινεότι έπρεπε η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία να προχωρήσει η ίδια στην απο-κατάστασή τους, καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη στην ανάδοχοεταιρία και όχι να προβεί, με την ειδική διαταγή, σε περικοπή της αμοι-βής της. Η αιτιολογία αυτή της προσβαλλόμενης απόφασης είναινόμιμη και επαρκής, ο δε λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλε-ται ότι, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ουσιώδες ή επουσιώδες ελάτ-τωμα, η Υπηρεσία μπορεί, με την ειδική διαταγή, να καθορίσει τοποσό της μειώσεως της αμοιβής του αναδόχου, είναι απορριπτέος ωςαβάσιμος.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Αριθ. Απόφασης: 631

Ετος: 2007

Περίληψη : Ουσιώδη τύπο της διαδικασίας παραλαβής του έργου,

προσωρινής ή οριστικής, συνιστά η κλήση του αναδόχου να παρα-

στεί κατά την παραλαβή και να υπογράψει το σχετικό πρωτόκολλο.

Εάν ο ανάδοχος δεν παραστεί, αν και κλήθηκε νομίμως προς τούτο,

ή αρνηθεί να υπογράψει το πρωτόκολλο, τότε αυτό του επιδίδεται.

3.Επειδή, με το άρθρο 14 του εφαρμοστέου εν προκειμένω ν.δ.1266/1972 (Α΄ 198) ορίζεται ότι: "1. Το κατασκευασθέν έργον παρα-λαμβάνεται προσωρινώς και οριστικώς. Η παραλαβή συντελείται διάτης εγκρίσεως του σχετικού πρωτοκόλλου. 2. ∆ια της προσωρινήςπαραλαβής ελέγχονται ποσοτικώς και ποιοτικώς αι εκτελεσθείσαιεργασίαι. 3. Η οριστική παραλαβή διενεργείται μετά την προσωρινήνπαραλαβήν και την παρέλευσιν τω χρόνω εγγυήσεως, ελέγχεται δε εκνέου κατά ταύτην η καλή κατάστασις των εκτελεσθεισών εργασιών. 4.Η προσωρινή παραλαβή διενεργείται εντός του κατά κατηγορίανέργων δια Β.∆/τος καθοριζομένου χρόνου, αρχομένου από της βεβαι-ωμένης περατώσεως του έργου. ∆ιά την διενέργειαν ταύτης απαι-τείται η σύνταξις της τελικής επιμετρήσεως των εργασιών. Ταύτηνσυντάσσει ο ανάδοχος του έργου και υποβάλλει προς έλεγχον εντόςτων διά Β.∆/τος καθοριζομένων προθεσμιών. Υπέρβασις των προθε-σμιών τούτων συνεπάγεται αντίστοιχον παράτασιν του χρόνου διενε-ργείας της προσωρινής παραλαβής. 5. Παρελθούσης απράκτου τηςκατά την προηγουμένην παράγραφον προθεσμίας προς διενέργειαντης προσωρινής παραλαβής, αύτη θεωρείται ως αυτοδικαίως συντε-λεσθείσα μετά πάροδον μηνός από της, μετά την εκπνοήν της προθ-εσμίας, ειδικής περί τούτου οχλήσεως του αναδόχου του έργου προςδιενέργειαν ταύτης. 6. Η οριστική παραλαβή θεωρείται αυτοδικαίωςσυντελεσθείσα εάν δεν διενεργηθή εντός διμήνου από της λήξεωςτου χρόνου εγγυήσεως του έργου και μετά πάροδον 30 ημερών απότης μετά ταύτα ειδικής οχλήσεως του αναδόχου διά την διενέργειαναυτής. 7. . . .". Εξάλλου, με το άρθρο 53 του π.δ. 475/1976 (Α΄ 172), εκτε-

λεστικού του ως άνω ν.δ. 1266/1972 ορίζεται ότι: "1. Προς διενέργειατης προσωρινής παραλαβής συνιστάται τριμελής επιτροπή εκτεχνικών υπαλλήλων . . . 2. Προς σύστασιν της επιτροπής παραλαβήςη διευθύνουσα Υπηρεσία υποβάλλει αντίγραφον του τελικού επιμε-τρητικού πίνακος και αναφέρει την κατ' εκτίμησιν αξίαν των έργων, ωςδιαμορφούται βάσει του πίνακος τούτου, την ακριβή ημερομηνίαντης βεβαιωμένης περαιώσεως του έργου . . . . . 3. Ο κατά την παραγ. 4του άρθρου 14 του Ν.∆. 1266/1972 χρόνος εντός του οποίου δέον ναδιενεργηθή η προσωρινή παραλαβή ορίζεται δι' άπαντα τα έργα εις ενέτος από της βεβαιωμένης περαιώσεως του έργου. 4. Περί της παρα-λαβής συντάσσεται πρωτόκολλον όπερ υπογράφεται υπό πάντωντων μελών της επιτροπής, του παρισταμένου κατά την διενέργειανταύτης τελευταίου επιβλέψαντος και του παραδίδοντος το έργοναναδόχου. 5. Η επιτροπή παραλαβής ελέγχει την επιμέτρησιν κατά τοεφικτόν διά γενικών ή σποραδικών καταμετρήσεων, καταγράφει ειςτο πρωτόκολλον τας ποσότητας της επιμετρήσεως ως αύται εκ τωνγενομένων ελέγχων τυχόν διορθούνται, αιτιολογεί τας τυχόν επενεχθ-είσας τροποποιήσεις εις τας ποσότητας της επιμετρήσεως και ανα-γράφει τας παρατηρήσεις της επί των τυχόν εκτελεσθεισών εργασιώνκαθ' υπέρβασιν των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίησιντων εγκεκριμένων σχεδίων. Ομοίως η επιτροπή ελέγχουσα κατά τοεφικτόν την ποιότητα των εργασιών αναγράφει εν τω πρωτοκόλλωντας περί ταύτης παρατηρήσεις της ιδία περί των εκ τω πρωτοκόλλωτας περί ταύτης παρατηρήσεις της ιδία περί των εκ τούτων κρινομέ-νων ως απορριπτέων ή παραδεκτών μεν, κατά μείωσιν όμως της τιμήςτων . . . 6. Πάσαι αι παραλαβαί διενεργούνται παρουσία και τουαναδόχου ή και εν απουσία αυτού, εάν ούτος αρμοδίως κληθείς δενπαραστή. Εις την τελευταίαν ταύτην περίπτωσιν ως και εάν ο ανά-δοχος αρνηθή την υπογραφήν του πρωτοκόλλου, τούτο κοινοποιείταιεις αυτόν κατά το άρθρον 19 του παρόντος. Το πρωτόκολλον επέχειθέσιν πράξεως της διευθυνούσης το έργον Υπηρεσίας, η δε κατ'αυτού ένστασις ασκείται εντός της κατά νόμον προθεσμίας από τηςμετ' επιφυλάξεως υπογραφής τούτου ή από της εις τον ανάδοχον κοι-νοποιήσεως. Το πρωτόκολλον παραλαβής μετά του φακέλου της τελι-κής επιμετρήσεως υποβάλλονται υπό της διευθυνούσης Υπηρεσίαςαμέσως εις την προϊσταμένην Αρχήν. Εν περιπτώσει ενστάσεων τουαναδόχου δύναται η προϊσταμένη Αρχή να ζητήση τας επί της ενστά-σεως απόψεις του προέδρου της επιτροπής παραλαβής. 7. Αι επιτρο-παί παραλαβής συγκροτούνται υπό της προϊσταμένης Αρχής. Η προ-σωρινή παραλαβή συντελείται διά της εγκρίσεως του σχετικού πρω-τοκόλλου, διενεργουμένης επίσης υπό της προϊσταμένης Αρχής. 8. . ..". 4. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι ουσιώδη τύποτης διαδικασίας παραλαβής του έργου, προσωρινής ή οριστικής, συνι-στά η κλήση του αναδόχου να παραστεί κατά την παραλαβή και ναυπογράψει το σχετικό πρωτόκολλο. Εάν ο ανάδοχος δεν παραστεί, ανκαι κλήθηκε νομίμως προς τούτο, ή αρνηθεί να υπογράψει το πρωτό-κολλο, τότε αυτό του επιδίδεται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 19 τουπ.δ. 475/1976 (πρβλ. ΣτΕ 484/2004, 2235/1993). 5. Επειδή, στην προ-κειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφ-αση, με την από ……..-1981 εργολαβική σύμβαση, ο αναιρεσείωνανέλαβε την εκτέλεση του στρατιωτικού έργου "………………". Γιατην προσωρινή παραλαβή του έργου αυτού συγκροτήθηκε επιτροπή,η οποία παρέλαβε το έργο και συνέταξε το από ……...-1985 σχετικόπρωτόκολλο. Κατά του πρωτοκόλλου αυτού, με το οποίο η επιτροπήδεν παρέλαβε την εργασία της επεξεργασίας των ξυλοτύπων, επικα-λούμενη ότι τα σκυροδέματα ήταν απλά και όχι εμφανή, ο ανάδοχοςάσκησε την από 30.5.1985 ένστασή του και μετά την παρέλευσηαπράκτου της δίμηνης προβλεπόμενης από το νόμο προθεσμίας, τηναπό 25.10.1985 αίτηση θεραπείας. Εν τω μεταξύ, στις 20.6.1985, η διε-υθύνουσα το έργο υπηρεσία (………………….), αφού διαπίστωσε,

νομολογία

Page 80: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

81

με το …………………. ταυτόχρονο έγγραφό της, ότι η επιτροπήπροσωρινής παραλαβής δεν είχε συγκροτηθεί νόμιμα, διότι δύο απότα τρία μέλη της δεν ήταν τεχνικοί υπάλληλοι, επανασυγκρότησε μετην ………………………… απόφασή της, την επιτροπή από τεχνι-κούς υπαλλήλους κατά το άρθρο 53 παρ. 1 του π.δ. 475/1976, η οποίαπαρέλαβε εκ νέου το έργου και συνέταξε το από 30.8.1985 πρωτό-κολλο προσωρινής παραλαβής. Με το τελευταίο αυτό πρωτόκολλο,όμως, εκτός από τις εργασίες επεξεργασίας των ξυλοτύπων δεν παρε-λήφθησαν και οι αντίστοιχες επιχώσεις που έγιναν για την κατασκευήπεριμετρικού τοιχείου αντιστήριξης των γαιών, με την αιτιολογία ότι οιχωματουργικές αυτές εργασίες εκτελέστηκαν πέρα από τα προβλεπό-μενα από το με ημερομηνία 27.4.1982 σχέδιο που είχε εγκρίνει το…………….. Κατά του δευτέρου αυτού πρωτοκόλλου ο ανάδοχοςάσκησε την από 18.9.1985 ένσταση, στη συνέχεια την από 31.1.1986αίτηση θεραπείας και εν τέλει την ένδικη, από 24.3.1986, προσφυγή,με την οποία προσέβαλε και τα δύο πρωτόκολλα προσωρινής παρα-λαβής του έργου. Με την πρώτη απόφασή του (υπ' αριθμ. …./1988)το ∆ιοικητικό Εφετείο απέρριψε την προσφυγή ως προς το πρώτοπρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής με την αιτιολογία ότι ανεκλήθημετά την έκδοση του δεύτερου πρωτοκόλλου και ότι συνεπώς ούτε ηΣτρατιωτική ∆ιοίκηση Α είχε υποχρέωση να κρίνει επί της κατά τουπρώτου πρωτοκόλλου στρεφομένης ενστάσεως ως στερουμένηςαντικειμένου ούτε ο Υπουργός Εθνικής ΄Αμυνας επί της πρώτης αιτή-σεως θεραπείας εφόσον δεν υφίστατο παράλειψη της διευθύνουσαςυπηρεσίας, ως προς το δεύτερο δε πρωτόκολλο με την αιτιολογία ότιη προσφυγή ασκήθηκε προ της παρόδου τριμήνου από της ασκή-σεως της δεύτερης αίτησης θεραπείας, εντός του οποίου πάντως τρι-μήνου, μετά την άσκηση της προσφυγής, εκδόθηκε η……………………….. απόφαση του ……………, με την οποίααπορρίφθηκε και ρητά η εν λόγω αίτηση θεραπείας. Ασκηθείσης αιτή-σεως αναιρέσεως κρίθηκε με την …./1993 απόφαση του Συμβουλίουτης Επικρατείας, ότι είναι επιτρεπτή η άσκηση προσφυγής και προ τηςπαρελεύσεως τριμήνου από της ασκήσεως της αιτήσεως θεραπείας,αρκεί μέχρι την ημέρα συζητήσεως της προσφυγής να έχει συμπληρ-ωθεί το τρίμηνο ή να έχει εκδοθεί απόφαση του Υπουργού επί τηςασκηθείσης ενώπιόν του αιτήσεως θεραπείας. Με την αιτιολογία αυτήαναιρέθηκε η απόφαση του ∆ιοικητικού Εφετείου κατά το μέρος πουαφορούσε το δεύτερο πρωτόκολλο παραλαβής αλλά και κατά τομέρος που αφορούσε το πρώτο, για το λόγο ότι η ισχύς του πρώτουπρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής εξαρτάται από τη νομιμότητατου δεύτερου πρωτοκόλλου, και παραπέμφθηκε η υπόθεση στο εφε-τείο για νέα κρίση. Μετ' αναίρεση το ∆ιοικητικό Εφετείο, με την προ-σβαλλόμενη απόφασή του, απέρριψε και πάλι την προσφυγή, με τηναιτιολογία, καθόσον αφορά το πρώτο πρωτόκολλο παραλαβής, ότιεφόσον η επιτροπή που το συνέταξε δεν είχε συγκροτηθεί νόμιμα,γιατί μόνο ένα από τα τρία μέλη της ήταν τεχνικός υπάλληλος και επο-μένως έπασχε από νομική πλημμέλεια, νομίμως ανακλήθηκε εντόςευλόγου χρόνου από της εκδόσεώς της η πράξη συγκροτήσεως τηςως άνω Επιτροπής και επανασυγκροτήθηκε αυτή σύμφωνα με τονόμο. Περαιτέρω, έκρινε ότι μετά την ανάκληση του παραπάνω,πρώτου, πρωτοκόλλου, η ενδικοφανής διαδικασία που κίνησε κατ'αυτού ο ανάδοχος, με την άσκηση της από 30.5.1985 ενστάσεώς του,απώλεσε το αντικείμενό της και ότι συνεπώς και η προσφυγή καθόσοναφορά το πρωτόκολλο αυτό είναι απορριπτέα ως απαραδέκτωςασκηθείσα. 5. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότιελλιπώς και πλημμελώς αιτιολογημένα έγινε δεκτό με την προσβαλ-λόμενη απόφαση ότι δύναται η ∆ιοίκηση να ανακαλέσει το πρώτο μησύννομο κατά την άποψή της πρωτόκολλο παραλαβής, χωρίς το δικά-σαν εφετείο να εξετάσει το σχετικό λόγο προσφυγής που αναφέρετοστη μη προσήκουσα πρόσκλησή του να παραστεί στη διενεργηθείσα

Page 81: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

82

εκ νέου, στις 30.8.1985 προσωρινή παραλαβή του έργου. Σχετικά οαναιρεσείων είχε προβάλει με την προσφυγή του ότι δεν παραβρέθη-κε στη δεύτερη προσωρινη παραλαβή γιατί είχε γίνει πριν την ώρα γιατην οποία είχε προσκληθεί και ότι τελικά έλαβε γνώση του δευτέρουπρωτοκόλλου, το οποίο υπέγραψε με επιφύλαξη, στις 9.9.1985, ενώαυτό είχε συνταχθεί στις 30.8.85. Επί του ισχυρισμού αυτού της προ-σφυγής, ο οποίος είναι ουσιώδης, διότι εάν είναι αληθής θα έχει ωςσυνέπεια την ακυρότητα του δευτέρου πρωτοκόλλου προσωρινήςπαραλαβής, λόγω μη τηρήσεως κατά τα προαναφερθέντα τηςαπαίτησης του νόμου για τη διενέργεια της παραλαβής παρουσία τουαναδόχου, κατόπιν νομοτύπου κλήσεως αυτού να παραστεί, εκ τηςοποίας ακυρότητας εξαρτάται, όπως κρίθηκε και με την ως άνω…./1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η ισχύς του ανακ-ληθέντος με αυτό προηγούμενου πρωτοκόλλου. Ως εκ τούτου για τολόγο αυτό βασίμως προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίσηαίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, παρελκούσηςως αλυσιτελούς της εξετάσεως των λοιπών λόγων αναιρέσεως, η δευπόθεση που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό να παραπε-μφθεί στο ίδιο διοικητικό εφετείο, προς περαιτέρω νόμιμη κρίση.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Αριθ. Απόφασης: 71

Ετος: 2007

Περίληψη : Ο ανάδοχος δε δικαιούται να ζητήσει την καταβολή της

αξίας εργασιών, πέραν εκείνων που προβλέπονται από τη σύμβα-

ση, τις οποίες εξετέλεσε χωρίς προηγούμενη έγκρισή τους, με τη

σύνταξη συγκριτικού πίνακα και, ενδεχομένως, πρωτοκόλλου καθ-

ορισμού νέων τιμών ή χωρίς έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή

προφορική, καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου.

2. Επειδή, κατά το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 1418/84 (Α΄23), «Ο ανάδοχοςείναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους τηςσύμβασης και τις σύμφωνες προς αυτή και το νόμο έγγραφες εντολέςτου φορέα κατασκευής του έργου. .... Εξάλλου, το π.δ. 609/85 (Α΄223)ορίζει στο μεν άρθρο 34 παρ. 2 ότι « ... Ο ανάδοχος δεν δικαιούται σεαποζημίωση ή αύξηση τιμών για μεταβολές στα έργα που έγινανχωρίς έγγραφη διαταγή έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. ... Σεεπείγουσες περιπτώσεις η διαταγή για τροποποιήσεις ήσυμπληρώσεις δίνεται προφορικά στον τόπο των έργων και καταχωρ-είται στο ημερολόγιο. ...., στο δε άρθρο 43 ότι «1. Ο φορέας κατασκε-υής του έργου έχει το δικαίωμα κατά τη διάρκεια της κατασκευής τουέργου να επιφέρει οποιεσδήποτε τροποποιήσεις στη μορφή τουέργου, την ποιότητα, το είδος ή την ποσότητα των εργασιών, που επι-βάλλονται για την αρτιότητα ή τη λειτουργικότητα του έργου. Ο ανά-δοχος δεν μπορεί να προβεί σε καμιά αντίστοιχη τροποποίηση χωρίςέγγραφη εντολή. Για την πραγματοποίηση των μεταβολών που προβ-λέπονται στην προηγούμενη παράγραφο συντάσσεται συγκριτικόςπίνακας ... 3. Αν στο συγκριτικό πίνακα περιλαμβάνονται και εργασίεςγια τις οποίες δεν υπάρχουν τιμές μονάδας ο συγκριτικός πίνακαςσυνοδεύεται από πρωτόκολλο που κανονίζει τις τιμές για τις εργασίεςαυτές. ... 5. ... Μετά την έγκριση του συγκριτικού πίνακα ο ανάδοχοςείναι υποχρεωμένος να εκτελέσει τις σχετικές εργασίες ... 7. Αν υπάρχειανάγκη να εκτελεσθούν πρόσθετες επείγουσες εργασίες ... μπορεί ναεγκριθεί από την Προϊσταμένη Αρχή η εκτέλεσή τους πριν από τησύνταξη του συγκριτικού πίνακα. .... Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, οανάδοχος δε δικαιούται να ζητήσει την καταβολή της αξίας εργασιών,πέραν εκείνων που προβλέπονται από τη σύμβαση, τις οποίες εξετέ-λεσε χωρίς προηγούμενη έγκρισή τους, με τη σύνταξη συγκριτικού

πίνακα και, ενδεχομένως, πρωτοκόλλου καθορισμού νέων τιμών ήχωρίς έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή προφορική, καταχωρημένηστο ημερολόγιο του έργου (ΣτΕ 347/2005, 667, 125720/03, 2710/02,1838/1998). 3.Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχείατης δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Με την από 21.10.1992 σύμβα-ση, ανατέθηκε στον προσφεύγοντα η εκτέλεση του έργου «………» ,αντί ποσού ………….., στο οποίο περιλαμβάνεται και ποσό…………. για απρόβλεπτες δαπάνες. Αντικείμενο της εργολαβίαςήταν, σύμφωνα με το άρθρο 12 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρ-εώσεων, η διάνοιξη λάκκων φύτευσης ορισμένων διαστάσεων ανάλο-γα με τη μορφολογία του εδάφους, η φύτευση των φυταρίων, η μετα-φορά συμπληρωματικού κηπαίου χώματος και κοπριάς στο χώρο τηςπρος αναδάσωση επιφάνειας, η εγκατάσταση και λειτουργία τουσυστήματος άρδευσης και η άρδευση των φυταρίων αμέσως μετά τηφύτευση. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσίασυνέταξε το 2ο Συγκριτικό Πίνακα και το 2ο Πρωτόκολλο ΚανονισμούΤιμών Νέων Εργασιών, που φέρουν προχρονολογημένες ημερομ-ηνίες, ήτοι 8.6.1994 και 6.7.1994 αντίστοιχα. Ο προσφεύγων άσκησεκατ’ αυτών, την από 10.11.1994 ένσταση, με την οποία πρόβαλε ότι μηορθά συντάχθηκαν οι τιμές των νέων εργασιών και ότι οι επιμετρηθ-είσες ποσότητες εργασιών, που εκτέλεσε κατ’ εντολή της Υπηρεσίας,δεν έχουν περιληφθεί στο 2ο ΣΠ ή έχουν μειωθεί. Η ΠροϊσταμένηΑρχή, με την ……/5.1.95 απόφασή της, αφενός μεν ενέκρινε τις ανω-τέρω πράξεις, αφετέρου δε απέρριψε την ένσταση του προσφεύγον-τος, ο οποίος, κατόπιν αυτού, υπέβαλε την από 20.3.1995 αίτηση θερ-απείας, η οποία απορρίφθηκε σιωπηρώς από τον Υπουργό ………...Κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης της αιτήσεως θεραπείας ο προ-σφεύγων άσκησε την από 3.8.1995 προσφυγή του, με την οποίαισχυρίστηκε ότι η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία συνέταξε μειωμένες τιμέςγια τις νέες εργασίες α) τoυ άρθρου 4/ΝΤ (ΠΡΣ 5311.1), πότισμα διά-σπαρτων φυτών με στάγδην με μεταφορά νερού από απόσταση 5χλμ. με τιμή εφαρμογής ανά φυτό 14,22 δρχ, β)του άρθρου 5/ΝΤ (ΠΡΣ5311.1), πότισμα διάσπαρτων φυτών με στάγδην με μεταφορά νερούαπό απόσταση 12 χλμ, με τιμή εφαρμογής 19,00 δρχ. και γ) του άρθ-ρου ΠΡΣ 5311, πότισμα φυτών με βυτίο, με τιμή εφαρμογής 26,47 δρχ.ανά φυτό. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε ότι μη νόμιμα η ∆ιευθύνουσαΥπηρεσία δεν συνέταξε νέες τιμές για τις παρακάτω νέες εργασίες πουέχει αποδεχτεί με την τελική επιμέτρηση, ήτοι: Απομάκρυνση Βλαστή-σεως (σκάλισμα-βοτάνισμα). Βάνα ορειχάλκινη 1 inc. Βάνα Ορειχάλ-κινη 1 1/2 inc. Βάνα ορειχάλκινη 2 inc. Βάνα Ορειχάλκινη 2 1/2 inc.Βάνα ορειχάλκινη 3 inc (προμήθεια και τοποθέτηση αυτών). Ρακόρ 11/2 inc Ρακόρ ΡΕ Φ75/3inc. Ρακόρ ΡΕ Φ90/3inc. Ρακόρ ΡΕ Φ110/3inc.ΤΑΦ γαλβ. ΒΤ διαμ. Φ3X9X3inc και φίλτρο δίσκων (προμήθεια καιτοποθέτηση αυτών). Εξάλλου, ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι μηορθά έγιναν περικοπές στις ποσότητες των παρακάτω εργασιών πουείχαν εκτελεστεί και επιμετρηθεί: 1)Ύδωρ-άντληση μετά της μεταφο-ράς αυτού δια σωλήνων μέχρι αποστάσεως 50 μ. και της εργασίαςπληρώσεως της δεξαμενής του αυτοκινήτου ή βυτιοφόρου (ΑΤ 1.1.).Κατά τον προσφεύγοντα εκτελέστηκε η εργασία αυτή σε ποσότητα8908 Μ3. Η ∆/νουσα Υπηρεσία δεν την συμπεριέλαβε στον 2° ΣΠ ωςμη αποτελούσα συμβατική εργασία, ούτε ως εγκριθείσα νέα. 2)Καθα-ρά μεταφορά κηπαίου χώματος ή μίγματος κλπ (ΑΤ 1.2). Κατά τονπροσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 55.000Μ3/χλμ. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 1000 Μ3/χλμ. 3)Επένδυση εδάφους δια γαιώδους υλικού (ΑΤ 1.3). Κατά τον προσφ-εύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 78760 Μ2, κατάτη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 45600 Μ2 βάσει του 2ου ΣΠ καικατά 55553 Μ2 βάσει της τελικής επιμέτρησης. 4) Μεταφορά νερούσε κατά παραδοχή απόσταση 5 χλμ. (ΑΤ 1.4). Κατά τον προσφεύγονταη εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 1214 Μ3. Από τη

νομολογία

Page 82: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

83

∆/νουσα Υπηρεσία η εργασία αυτή δεν αναγνωρίστηκε. 5) Πλήρωσηλάκκων φυτών με μίγμα χώματος και κοπριάς (ΑΤ 1.5). κατά τον προ-σφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 217,18 Μ3.Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότ-ητα 100 Μ3. 6) Ανοιγμα λάκκων φυτών διαστάσεων 0,50 Χ 0,50 Χ 0,50(ΑΤ 1,6). Κατά τον προσφεύγοντα διανοίχτηκαν 28039 τεμάχια Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία 25882 τεμάχια βάσει τελικής επιμέτρησης και26.000. τεμάχια βάσει ΣΠ. 7) Ανοιγμα λάκκων διαστ. 0,35 Χ 0,35 Χ 0,35(ΑΤ 1.7). Κατά τον προσφεύγοντα διανοίχτηκαν 9559 τεμάχια. Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία 8500 τεμάχια βάσει ΣΠ (βάσει τελικής επιμέτρη-σης 8263 τεμάχια). 8) Ανοιγμα λάκκων διαστάσεων 0,40 Χ 0,40 Χ 0,340(ΑΤ 1.8). Κατά τον προσφεύγοντα μηδέν. Ομοίως, και η ∆/νουσαΥπηρεσία μηδέν. 9) Φύτευση καλ/κών δένδρων Β' κατηγορία (ΑΤ 1.9).Κατά τον προσφεύγοντα φυτεύτηκαν 28.039 τεμάχια. Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία φυτεύτηκαν 26000 τεμάχια βάσει ΣΠ (βάσει τελι-κής επιμέτρησης 2588 τεμάχια).10) Φύτευση καλ/κων θάμνων(Α.Τ/10). Κατά τον προσφεύγοντα φυτεύτηκαν 9559 τεμάχια, κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία 8.500 τεμάχια (βάσει τελικής επιμέτρησης 8.263τεμάχια).11) Σχηματισμός λεκανών άρδευσης φυτών 1 έτους (ΑΤ 1.12).Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα14238 τεμαχίων. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία, μηδέν (βάσει τελικήςεπιμέτρησης 12975 τεμάχια).12) Σχηματισμός κόμης παλαιών θάμνων(ΑΤ 1.13). Κατά τον προσφεύγοντα έγινε σχηματισμός κόμης σε 1585τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία σε 1.000 τεμάχια. 13) Σχηματι-σμός κόμης παλαιών δένδρων (ΑΤ 1.14). Κατά τον προσφεύγοντα ηεργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 3580 τεμαχίων. Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 2500 τεμαχίων.14) Σχηματισμόςλεκανών αρδεύσεως Α' και Β' έτους (ΑΤ 1.15). Κατά τον προσφεύγον-τα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 37598 τεμαχίων. Κατάτη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 32.145 τεμαχίων. 15) ΣωλήναςΡΕ/Φ16-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.1). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν132.399 μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 132399 μέτρα, βάσει 2ουΣΠ και κατά 91.018 μέτρα βάσει τελικής επιμέτρησης. 16) ΣωλήναςΡΕ/Φ40-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.2.). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 6080τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 5720 τεμάχια.17) ΣωλήναςΡΕ/Φ75-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.3). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 860μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 880 μέτρα. 18) Σωλήνας ΡΕ/Φ90/6ΑΤΜ (ΑΤ 2.4). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 600 μέτρα.Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 481 μέτρα. 19) Σωλήνας ΡΕ/Φ 110-6 ΑΤΜ(ΑΤ 2.5). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 560 μέτρα. Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία 500 μέτρα. 20) Προμήθεια και τοποθέτηση 13πλαστικών δεξαμενών και 21) κατασκευή νέας περίφραξης. Για τιςεργασίες αυτές δεν υπάρχει διαφορά. 22) Αρδευση φυτών με βυτία σεφυτά διάσπαρτα (ΑΤ 1/1 ΠΚΤΜΝΕ). Κατά τον προσφεύγοντα ηεργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 51.500 τεμαχ. Κατά τη∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 37.652 τεμάχια. 23) Ύδωρ πηγής(ΑΤ 2/10 ΠΚΤΜΝΕ). Κατά τον προσφεύγοντα αγοράστηκε νερό 3646Μ3. Η ∆/νουσα Υπηρεσία δεν αναγνώρισε την αγορά του νερού και24) (α/α τελικής επιμέτρησης 25) Μεταφορά νερού σε μέση απόστα-ση 12 χλμ. Κατά τον προσφεύγοντα μεταφέρθηκε ποσότητα νερού2357 Μ3. Από τη ∆/νουσα Υπηρεσία δεν αναγνωρίστηκε η εργασίααυτή για τον αμέσως παραπάνω λόγο. Ενόψει αυτών, το ∆ιοικητικόΕφετείο με την 2606/1998 απόφασή του, έκρινε ότι για τις εργασίεςτων άρθρων 4/ΝΤ, 5/ΝΤ και ΠΡΣ 5311 πρέπει να εφαρμοσθούν οιτιμές του 1ου ΠΚΤΜΝΕ για τις αρδεύσεις μέχρι τον Αύγουστο τουέτους 1994, ότι γι' αυτές που έγιναν μετά τον Αύγουστο (που το νερόπαρεχωρείτο δωρεάν), καθώς και για τη νέα εργασία της απομάκρυ-νσης της βλάστησης (βοτάνισμα και σκάλισμα) και για τα διάφοραεξαρτήματα των σωλήνων (των οποίων η ποσότητα δεν αμφι-σβητείται), πρέπει να συνταχθούν νέες τιμές και αφού έλαβε υπόψη

ότι με την 2605/1998 απόφαση του ίδιου ∆ικαστηρίου έγιναν δεκτέςοι παρακάτω ποσότητες των παραπάνω συμβατικών και νέων εργα-σιών που εκτελέστηκαν, έκρινε ότι η ∆/νουσα Υπηρεσία έπρεπε ναυποχρεωθεί να συντάξει νέο ΠΚΤΜΝΕ και νέο Σ.Π., με τα παρακάτωμεγέθη ποσοτήτων: ήτοι: Για τις εργασίες των άρθρων: ΑΤ 1.1 κατάποσότητα μηδέν, ΑΤ 1.2 κατά ποσότητα 1000 Μ3, ΑΤ 1.3 κατά ποσότ-ητα 78291,25 Μ2, ΑΤ 1.4 κατά ποσότητα 1214 Μ3/χλμ., ΑΤ 1.5 κατάποσότητα 100 Μ3, ΑΤ 1.6 κατά ποσότητα 25882 τεμ., ΑΤ 1.7 κατάποσότητα 9118 τεμ., ΑΤ 1.8 ποσότητα μηδέν, ΑΤ 1.9 κατά ποσότητα25882 τεμ, ΑΤ 1.10 κατά ποσότητα 9118 τεμ., ΑΤ 1.11 κατά ποσότηταμηδέν, ΑΤ 1.12 κατά ποσότητα 12975 τεμ., ΑΤ 1.13 κατά ποσότητα1000 τεμάχια, Α.Τ. 1.14 κατά ποσότητα 2500 τεμ, ΑΤ 1.15 κατά ποσότ-ητα 35000 τεμ, ΑΤ 1.16 κατά ποσότητα 132.399 μέτρα για την προ-μήθεια (αγορά) αυτών και κατά ποσότητα 105.919 μέτρα για τηνεργασία τοποθέτησης τους, ΑΤ 1.17 κατά ποσότητα 5720 Μ4, ΑΤ 1.18κατά ποσότητα 880 μμ, ΑΤ 1.19 κατά ποσότητα 481 μμ, ΑΤ 1.20 κατάποσότητα 500 μμ, ΑΤ 1.21 κατά ποσότητα 13 τεμ, ΑΤ 1.22 κατά ποσότ-ητα μηδέν, ΑΤ 1/1 ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα 42000 τεμ., ΑΤ 2/1°ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα 3646 Μ3, ΑΤ 3/1° ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα2357 Μ3, ʼρθρο 4/ΝΤ (ΠΡΣ 5311.1) κατά ποσότητα 184278 τεμ., (μενέα τιμή). ʼρθρο 10/2ου ΠΚΤΜΝΕ (Απομάκρυνση βλαστήσεως, ήτοισκάλισμα-βοτάνισμα) κατά ποσότητα 10658 τεμαχίων. Βάνα ορειχάλ-κινη 1inc τεμ. 8. Βάνα ορειχάλκινη 11/2 inc τεμ. 20. Ρακόρ 11/2 τεμ. 36.Ρακόρ ΡΕ Φ 75/3 inc τεμ. 10. Ρακόρ ΡΕ Φ 90/3 ίηc τεμ. 5. Ρακόρ ΡΕ Φ110/3 ίηc τεμ. 4, ΤΑΦ γλαβ. ΒΤ διαμ. 3Χ 3Χ3 ποσότητα 1 και Φίλτροδίσκων Φ40 τεμ. 1. Η παραπάνω απόφαση αναιρέθηκε με την αιτιο-λογία ότι άφησε αναπάντητο τον ισχυρισμό του Ελληνικού ∆ημοσίουότι οι πιο πάνω εργασίες εκτελέστηκαν από τον ανάδοχο χωρίς ναπροηγηθεί έγγραφη εντολή και σύνταξη Σ.Π. 4. Επειδή, όπως κρίθηκεμε την αναιρετική απόφαση, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ.2του π.δ.18/1989, δεσμεύει το ∆ικαστήριο της παραπομπής, το οποίοσε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποστεί από την απόφαση του ΣτΕως προς τα ζητήματα που κρίθηκαν μ’ αυτή, δεν είναι επιτρεπτή ηαναγνώριση νέων εργασιών και τιμών. χωρίς έγγραφη διαταγή τηςΥπηρεσίας ή προφορική καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου, οαντίθετος δε ισχυρισμός, που προβάλλεται με το από 26.9.2006 υπόμ-νημα των κληρονόμων του προσφεύγοντος που συνεχίζουν τη δίκη,πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Εξάλλου, με την προαναφερό-μενη απόφαση του ΣτΕ αναιρέθηκε εν όλω η ……/1998 απόφασητου ∆ιοικητικού Εφετείου και συνεπώς πρέπει να εξεταστεί ως προςόλες τις νέες εργασίες και τις ποσότητες των εργασιών, που δεν είχανπεριληφθεί στο 2ο Σ.Π. ή είχαν μειωθεί και έγιναν δεκτές με την τελευ-ταία δικαστική απόφαση, η ύπαρξη προηγούμενης σχετικής έγγραφ-ης διαταγής, ο αντίθετος δε ισχυρισμός, που προβάλλεται με το από26.9.2006 υπόμνημα των κληρονόμων του προσφεύγοντος πουσυνεχίζουν τη δίκη, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Με τα δεδο-μένα αυτά, το ∆ικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ τωνστοιχείων που προσκομίστηκαν στη δικογραφία, υπάρχει έγγραφηδιαταγή για την εκτέλεση της νέας εργασίας της απομάκρυνσης τηςβλάστησης (βοτάνισμα-σκάλισμα) (βλ. το ………./25.4.1994 έγγραφοτου ∆ιευθυντή ……….., που απευθύνεται στον προσφεύγοντα), ότι μετην 2605/1998 απόφαση του ∆ικαστηρίου αυτού, με την οποία έγινεεν μέρει δεκτή η από 25.10.1995 προσφυγή του προσφεύγοντος επίδιαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του ίδιου πιο πάνω έργουκαι ειδικότερα από την τελική επιμέτρηση του ένδικου έργου και ηοποία (απόφαση) κατέστη αμετάκλητη (βλ. την ……./2004 απόφασητου ΣτΕ, με την οποία απορρίφθηκε η σχετική αίτηση αναιρέσεως)έγινε δεκτή η εκτέλεση της παραπάνω εργασίας κατά ποσότητα10658 τεμαχίων, κρίνει ότι πρέπει να συνταχθεί ΠΚΤΜΝΕ για τον κανο-νισμό της τιμής της εργασίας της απομάκρυνσης της βλάστησης

Page 83: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

84

νομολογία

(βοτάνισμα-σκάλισμα) και να περιληφθεί αυτή σε Σ.Π. με την παραπά-νω ποσότητα, όπως βάσιμα ζητείται με την κρινόμενη προσφυγή, οαντίθετος δε ισχυρισμός που προβάλλει το Ελληνικό ∆ημόσιο, πρέπεινα απορριφθεί ως αβάσιμος. Αντίθετα, μεταξύ των στοιχείων πουπροσκομίστηκαν στη δικογραφία δεν υπάρχει έγγραφη διαταγή τηςΥπηρεσίας ή προφορική καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργουγια όλες τις υπόλοιπες εργασίες, όπως βάσιμα προβάλλεται από τοΕλληνικό ∆ημόσιο, ο αντίθετος δε λόγος της κρινόμενης προσφυγήςπρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή ηαναγνώριση αποζημίωσης για τις εργασίες αυτές, αφού εκτελέστηκαναπό τον ανάδοχο χωρίς να προηγηθεί έγγραφη διαταγή της Υπηρ-εσίας και σύνταξη Σ.Π.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

∆ικαστήριο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΤΜΗΜΑ VI

Αριθ. Πράξης: 55

Ετος: 2007

Περίληψη: Ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων

συμβάσεων, που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, είναι πλή-

ρης, καθολικός και αυτεπάγγελτος. Ο παρεχόμενος από τα πολιτι-

κά δικαστήρια ή το ΣτΕ προσωρινός ή οριστικός δικαστικός έλεγ-

χος των παρανόμων πράξεων ή παραλείψεων της αναθέτουσας

αρχής παρέχεται μόνο στο μέτρο που ζητείται και υπόκειται σε

δικονομικούς περιορισμούς. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δεσμεύεται

μόνο από το δεδικασμένο, αλλά όχι και από το προσωρινό δεδικα-

σμένο των αποφάσεων των δικαστηρίων αυτών.

Με την υπό κρίση αίτηση η οποία συμπληρώνεται με το από 14.2.2007νόμιμα κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ανάκληση της ……./2007Πράξης του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποίακρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης τουέργου «…..» προϋπολογιζόμενης δαπάνης ……………., άλλως δε ηαναστολή της υπογραφής της σύμβασης τουλάχιστον έως ότουεκδοθεί οριστική απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας,ενώπιον του οποίου έχει ασκηθεί αίτηση ακυρώσεως κατά της ΚΥΑ……../5.12.2003 για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του ως άνωέργου, η οποία έχει ήδη συζητηθεί στις 7.12.2005. Το Σύνταγμα, όπωςισχύει μετά την αναθεώρηση του 2001, ορίζει στο άρθρο 24 §1 ότι: «Ηπροστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελείυποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός» και στο άρθρο98 §1 περ. β' ότι στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκει«ο έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, στις οποίες αντι-συμβαλλόμενος είναι το ∆ημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο που εξο-μοιώνεται με το ∆ημόσιο από την άποψη αυτή, όπως νόμος ορίζει».Περαιτέρω και σε αρμονία με την ως άνω συνταγματική επιταγή τουάρθρου 98 §1 περ. β, με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3060/2002«Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητος του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης» (ΦΕΚΑ1 242) ορίζεται ότι: «Η §1 του άρθρου 8 του ν. 2741/1999, με τοοποίο αντικαταστάθηκε εν μέρει η §7 του άρθρου 19 του π.δ.774/1980 «περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον των περί Ελεγ-κτικού Συνεδρίου ισχυουσών διατάξεων κ.λπ.» (ΦΕΚ 189 Α' ), η οποίαπροστέθηκε με το άρθρο 15 του ν. 2145/ 1993, τροποποιείται ως εξής:«... για την εκτέλεση έργων από το ∆ημόσιο, τα ν.π.δ.δ. και τις δημόσιεςεπιχειρήσεις ή οργανισμούς, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τωνοποίων υπερβαίνει το ποσό του ενός δισεκατομμυρίου, (1.000.000.000) δραχμών ή δύο εκατομμυρίων εννιακοσίων χιλιάδων(2.900.000) ευρώ, διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας τηςοικείας συμβάσεως, πριν από τη σύναψη της, από Κλιμάκια του Ελεγ-κτικού Συνεδρίου ... Εάν δεν διενεργηθεί ο έλεγχος, η σύμβαση που

συνάπτεται είναι άκυρη ...». Εξάλλου, με τις διατάξεις της §27 του άρ-θρου 12 του ν.3310/2005 (ΦΕΚ Α' 30) ορίζεται ότι: «α) Ο προβλεπόμε-νος από τη διάταξη της §7 του άρθρου 19 του π.δ. 774/1980 ... έλεγχοςνομιμότητας ... διενεργείται υποχρεωτικά, πριν από τη σύναψη τους,από Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζό-μενη δαπάνη τους υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου(1.000.000,00) ευρώ». Τέλος, με τις διατάξεις του ως άνω άρθρου 2 τουν. 3060/2002 ορίζεται περαιτέρω ότι: «... Αιτήσεις ανακλήσεως τωνΠράξεων των Κλιμακίων σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή τονόμο υποβάλλονται στη γραμματεία του αρμόδιου τμήματος απόαυτόν που έχει σπουδαίο έννομο συμφέρον προς τούτο ή από τονΓενικό Επίτροπο της Επικρατείας χάριν του δημοσίου συμφέροντος,μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την κοινοποίηση της Πράξεωςτου Κλιμακίου στον οικείο φορέα και στον Γενικό Επίτροπο. Η αίτησηανακλήσεως κοινοποιείται χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, με επιμέλειατου αιτούντος, σε καθέναν που έχει έννομο συμφέρον ... Στις περι-πτώσεις ασκήσεως αιτήσεως ανακλήσεως έχουν δικαίωμα να υποβά-λουν σημειώματα και αυτοί που έχουν έννομο συμφέρον μέσα σετρεις (3) εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση των αιτήσεων στηΓραμματεία του αρμόδιου Τμήματος. Η προθεσμία για την υποβολήσημειωμάτων μπορεί να παραταθεί για τρεις (3) ακόμη εργάσιμεςημέρες. Τις αιτήσεις ανακλήσεως εξετάζει Τμήμα του Ελεγκτικού Συνε-δρίου, το οποίο και αποφαίνεται επ' αυτών μέσα σε τριάντα (30) εργά-σιμες ημέρες από την κατάθεση τους ...». Κατά την έννοια των ανω-τέρω διατάξεων του ν. 3060/2002, με τον οποίο θεσπίστηκε πλήρεςσύστημα δικαστικής προστασίας, σε δύο βαθμούς, αυτών που έχουνέννομο συμφέρον από τον έλεγχο, η συνδρομή εννόμου συμφέρον-τος, και δη σπουδαίου, του ιδιώτη που αιτείται την ανάκληση τηςΠράξης του Κλιμακίου, αποτελεί αναγκαία διαδικαστική προϋπόθεσητης δίκης ενώπιον του παρόντος, αρμόδιου σύμφωνα με τηΦ.Γ8/15686/ 8.7.2002 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνε-δρίου (ΦΕΚ Β' 1242/ 23.9.2002) Τμήματος, που ερευνάται αυτεπαγγέ-λτως από το ∆ικαστήριο τούτο και η έλλειψη της οποίας καθιστά τηναίτηση απορριπτέα ως απαράδεκτη. Για να τύχει δε ο αιτών της προβ-λεπόμενης από τις ως άνω διατάξεις δικαστικής προστασίας, πρέπει τοέννομο συμφέρον, το οποίο αυτός επικαλείται, κατ’ αρχήν να είναιπροσωπικό, υπό την έννοια της ύπαρξης ιδιαίτερου (ατομικού)δεσμού που να τον συνδέει με την προσβαλλόμενη Πράξη και τις εξαυτής απορρέουσες συνέπειες, μη αρκούντος του γενικού ενδιαφέρ-οντος που οποιοσδήποτε διοικούμενος θα μπορούσε να επιδείξει γιατην τήρηση της αρχής της νομιμότητας, όσον αφορά τις διαδικασίεςανάθεσης έργων. Πρέπει, επιπλέον, το έννομο συμφέρον αυτού ναείναι άμεσο και ενεστώς, απαιτείται, δηλαδή, η παραδοχή των λόγωνανάκλησης να συνεπάγεται ευθέως ευμενή μεταβολή στη θιγείσα απότην πληττόμενη Πράξη νομική ή πραγματική κατάσταση τουαιτούντος, και όχι απλή προσδοκία ή ελπίδα κτήσης από αυτόνδικαιώματος στο μέλλον (βλ. Πράξεις VI ΤμΕΣ 33, 59, 99/2005,47/2003). Στα πλαίσια όμως της συνταγματικά κατοχυρωμένης προ-στασίας του περιβάλλοντος και δεδομένου ότι, αφενός το άρθρο 24§1 του Συντάγματος μπορεί να αποτελέσει βάση για την παροχήπλήρους δικαστικής προστασίας σε οποιονδήποτε τη ζητήσει εφόσονπροσβάλλεται το δικαίωμα του στο περιβάλλον, αφετέρου το ∆ικα-στήριο του Ελεγκτικού Συνεδρίου από 17.4. 2001 κατέστη ο φυσικόςδικαστής - ελεγκτής της νομιμότητας των συμβάσεων μεγάλης οικο-νομικής αξίας πριν από τη σύναψη τους και όλων των πράξεων τηςσχετικής διοικητικής διαδικασίας που προηγείται της σύναψης τους(Πρακτικά ΟλΕΣ 3ης Γ.Σ. της 23.2.2005), η προϋπόθεση της ύπαρξηςσπουδαίου εννόμου συμφέροντος για την άσκηση αίτησης ανάκ-λησης του άρθρου 2 του ν. 3060/ 2002, ειδικά όσον αφορά στην τήρη-ση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συντρέχει στο πρόσωπο ∆ήμου,

Page 84: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

85

ο οποίος αν και δεν συμμετείχε στη διαγωνισπκή διαδικασία,εντούτοις το επίμαχο έργο πρόκειται να κατασκευασθεί εντός τωνδιοικητικών του ορίων, ή ο οποίος γειτνιάζει με το ∆ήμο εντός τωνορίων του οποίου θα εκτελεσθεί το έργο, ενόψει και του κριτηρίου της«τοπικής εγγύτητας» του προσώπου με το περιβαλλοντικό αγαθό τοοποίο προσβάλλεται και του οποίου ζητεί την προστασία (πρβλ.Πράξη VI Τμ.Ε.Σ. 99/2005, βλ. ΣτΕ 978/2005, 327/1999). Εξάλλου, ηπροϋπόθεση αυτή της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος στο πρόσωποτου αιτούντος την ανάκληση Πράξης του Κλιμακίου λόγω μη τήρησηςτης περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συντρέχει και όταν «αιτών» τηνανάκληση είναι σωματείο, το οποίο με βάση το καταστατικό του έχειως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος (βλ. ΣτΕ 1187/2006,3266/2005) και ειδικότερα στην περιοχή εντός της οποίας πρόκειταινα κατασκευασθεί το επίμαχο έργο. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω καιδεδομένου ότι το ελεγχόμενο έργο «…………» θα εκτελεσθεί εντόςτων διοικητικών ορίων της Κοινότητας ………, με την οποία γειτνιά-ζει η Κοινότητα ………., σκοποί δε του σωματείου με την επωνυμία«……………….». που εδρεύει στο ……… Αττικής, είναι, σύμφωναμε το άρθρο 2 του καταστατικού του, μεταξύ άλλων «η μελέτη, προ-στασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος στη Β.Α. Αττική», «η πρόλ-ηψη και αντικατάσταση περιβαλλοντικών βλαβών», «η προστασία τωνδασών και ακτών και της θάλασσας της Β.Α. Αττικής από τη μόλυνσηκαι οικολογική υποβάθμιση», «η υποστήριξη της πολιτικής ΜηδένΑπόβλητα στη ∆ιαχείριση των αποβλήτων», η υπό κρίση αίτηση ανάκ-λησης παραδεκτώς υποβάλλεται ενώπιον του Τμήματος τούτου, έχειδε ασκηθεί εμπροθέσμως και κατά τα λοιπά νομοτύπως. Επομένως,είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να εξετασθεί ως προς τη βασιμότητατης. Περαιτέρω, το νομικό μας σύστημα, αποβλέποντας στηνενίσχυση των αρχών της διαφάνειας, της διασφάλισης υγιούς καιανόθευτου ανταγωνισμού, της εμπέδωσης της εμπιστοσύνης τωνδιοικούμενων και της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος, έχεικαθιερώσει, όσον αφορά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων μεγάληςοικονομικής αξίας, πέραν της προσωρινής και οριστικής δικαστικήςπροστασίας των συμφερόντων των φυσικών ή νομικών προσώπωνπου συμμετέχουν στις διαδικασίες ανάδειξης αναδόχων δημοσίωνσυμβάσεων, διπλό, παράλληλο, αυτοτελή και ανεξάρτητο έλεγχο των

ενεργειών/πράξεων της αναθέτουσας αρχής. Ειδικότερα, το διπλόαυτό σύστημα ελέγχου περιλαμβάνει αφενός μεν τον προσυμβατικόέλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, αποβλέποντας κατάκύριο λόγο στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, είναιπλήρης, καθολικός και αυτεπάγγελτος, εκτείνεται δηλαδή στο σύνολοτης διαδικασίας, χωρίς να περιορίζεται στην έρευνα συγκεκριμένωνλόγων ή αιτιάσεων ή από προϋποθέσεις παραδεκτού ή άλλους δικο-νομικούς κανόνες, αφετέρου δε την προσωρινή (αίτηση ασφαλι-στικών μέτρων κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2522/1997) καιοριστική δικαστική προστασία (αίτηση ακύρωσης ή κύρια αγωγή) πουπαρέχεται από τα πολιτικά δικαστήρια ή το ΣτΕ (ανάλογα με την υπα-γωγή της σύμβασης στο ιδιωτικό ή στο δημόσιο δίκαιο) και η οποία,αποβλέποντας στην προάσπιση των συμφερόντων των συμμετεχόν-των στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου από παράνομες πράξεις ήπαραλείψεις της αναθέτουσας αρχής, παρέχεται, σε αντίθεση με τονπροσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μόνοστο μέτρο που ζητείται, περιορίζεται δηλαδή μόνο στην έρευνα τωνλόγων και των αιτιάσεων που προβάλλονται με τα σχετικά δικόγραφακαι υπόκειται σε περιορισμούς παραδεκτού και άλλους δικονομικούςπεριορισμούς. Κατά συνέπεια, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται διττώςστο μέτρο που στο πλαίσιο εκάστου των προαναφερόμενωνσυστημάτων ελέγχου και κατ' εφαρμογή ενός εκάστου των δύο αυτώνιδιαίτερων πλεγμάτων διατάξεων ασκούνται οι αρμοδιότητες τουΕλεγκτικού Συνεδρϊου ή η δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων καιτου ΣτΕ. Ενόψει δε της αυτοτέλειας των ως άνω συστημάτων ελέγχου,το Ελεγκτικό Συνέδριο (Κλιμάκιο ή Τμήμα) κατά τη διενέργεια τουπροσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημόσιων συμβάσεωνμεγάλης οικονομικής αξίας, δεν δεσμεύεται από το προσωρινό δεδι-κασμένο απόφασης Μονομελούς Πρωτοδικείου ή της Επιτροπής Ανα-στολών του ΣτΕ, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι, κατά την εξέτασητων παρεμπιπτόντως αναφυομένων ζητημάτων κατά την άσκηση τουπροσυμβατικού ελέγχου ή του προληπτικού ελέγχου των δαπανώνδεν δεσμεύεται και από το δεδικασμένο που τυχόν υφίσταται απόαποφάσεις των δικαστηρίων που έχουν κατά το Σύνταγμα δικαιο-δοσία προς επίλυση τους.

Page 85: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

86

Πλέγματα FitSteel

FitSteel Πλέγματα Ειδικών Απαιτήσεων

Περιγραφή Προϊόντος

Τα πλέγματα ειδικών απαιτήσεων FitSteel είναι φύλλα πλέγματος με διάταξη του κυρίως οπλισμού κατά μία ή δύο διευθύνσεις.Τα πλέγματα FitSteel έρχονται να καλύψουν όλες τις περιπτώσεις όπλισης τεχνικών έργων (πλάκες, τοιχώματα, εδαφόπλακες, δοκούς, κλπ.)και εξασφαλίζουν ταχύτητα στην κατασκευή, χαμηλό κόστος εργατικών και αυστηρή τήρηση των προδιαγραφών όπλισης.Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν επίπεδα φύλλα ή μετά από επεξεργασία-διαμόρφωση.

Χαρακτηριστικά πλεγμάτων FitSteel

· Μεγάλη δυνατότητα επιλογής διαστάσεων (0,80m-15,00m μήκος, 1,20m-3,45m πλάτος), διαμέτρων, αποστάσεων και μήκους των ελεύ-θερων άκρων του οπλισμού · Οι διαστάσεις των πλεγμάτων FitSteel έχουν ακριβή γεωμετρικά χαρακτηριστικά (μήκος, πλάτος και αποστάσεις οπλισμών)· Ο οπλισμός είναι χάλυβας ΕΧΘ υψηλής αντοχής και ολκιμότητας κατηγορίας B500C πιστοποιημένος από τον ΕΛΟΤ

· Κατασκευάζονται με εγγυημένη βιομηχανική ποιότητα, σύμφωνα με τον Κανονισμό Τεχνολογίας Χαλύβων (ΚΤΧ)

Πλεονεκτήματα από τη χρήση των πλεγμάτων FitSteel

· Οικονομία στο κόστος κατασκευής έναντι της παραδοσιακής όπλισης “με το χέρι”· Κάλυψη όλων των αναγκών σε μία κατασκευή· ∆υνατότητα όπλισης γραμμικών και επιφανειακών στοιχείων μιας κατασκευής· Αξιοπιστία στη σωστή απόσταση μεταξύ των ράβδων· Ευχέρεια στην τοποθέτησή του στο εργοτάξιο

∆υνατότητες παραγωγής FitSteel

Μήκος (m) 0,80m - 15,00mΠλάτος (m) 1,20m - 3,45m∆ιάμετρος διαμήκους οπλισμού (mm) Φ6 - Φ25∆ιάμετρος εγκάρσιου οπλισμού (mm) Φ6 - Φ16Αποστάσεις διαμηκών ράβδων (mm) 75mm και άνωΑποστάσεις εγκάρσιων ράβδων (mm) 50mm και άνωΜέγιστη απόσταση ακραίων διαμηκών ράβδων (mm) 3.200mmΕλεύθερο άκρο κατόπιν συνεννόησης

Παρατήρηση: Για λόγους μεταφοράς η μία διάσταση του πλέγματος πρέπει να είναι ίση ή μικρότερη από 2,60m.

Τα πλέγματα ειδικών απαιτήσεων FitSteel διατίθενται σε δύο διαφορετικούς τύπους:

FitSteel 1

O διαμήκης οπλισμός του πλέγματος είναι χάλυβας ΕΧΘ κατηγορίας B500C και οι εγκάρσιες ράβδοι είναι από λείο χάλυβα διαμέτρου Φ6.

επιχειρηματικά νέα

Page 86: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

87

FitSteel 2

O διαμήκης και ο εγκάρσιος οπλισμός του πλέγματος είναι χάλυβας ΕΧΘ κατηγορίας B500C.

Page 87: Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008

88

ΑΓΡΙΝΙΟΥ T & F: 26410-27794 Αναστασιάδη 16 301 00 ΑΓΡΙΝΙΟ

ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ T: 26910-029243, F: 068477 Μητροπόλεως 43-43 251 00 ΑΙΓΙΟ

ΑΡΓΟΛΙ∆ΑΣ T & F: 27510-21710 Σημιτζοπούλου 14 211 00 ΝΑΥΠΛΙΟ

ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ T & F: 2710-239133 Πλ. Αγ. ∆ημητρίου 15 221 00 ΤΡΙΠΟΛΗ

ΑΡΤΑΣ T: 26810-77136, F: 73481 Γώγου Μπάκολα 471 00 ΑΡΤΑ

ΒΟΙΩΤΙΑΣ T: 22610-22382, F: 27685 Γραφ. κ. Αργυρίου Π. Μαχητών 37 321 00 ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ

ΓΡΕΒΕΝΩΝ T: 24620-87644, F: 87643 Πλ. Αιμιλιανού 511 00 ΓΡΕΒΕΝΑ

∆ΡΑΜΑΣ T: 25210-21780, F: 25506 Μεγ. Αλεξάνδρου 49 661 00 ∆ΡΑΜΑ

∆. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ T & F: 24610-39568 Μπουσίου & Εστίας 3 501 00 ΚΟΖΑΝΗ

∆Ω∆ΕΚΑΝΗΣΟΥ T: 22410-29600, F: 30941 Γρ. Ατταβύρου 14 851 00 ΡΟ∆ΟΣ

ΕΒΡΟΥ T: 25510-37645, F: 37646 Εμπορίου 5Α 681 00 ΑΛΕΞ/ΛΗ

ΕΥΒΟΙΑΣ T: 22210-21578, F: 60374 Αντωνίου ∆ούνα 1 341 00 ΧΑΛΚΙ∆Α

ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ T: 22370-22440, F: 80294 Καραϊσκάκη 4 361 00ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

ΖΑΚΥΝΘΟΥ T: 26950-48163, F: 41463 Φιλιτά 30 291 00 ΖΑΚΥΝΘΟΣ

ΗΛΕΙΑΣ T & F: 26210-28098 28ης Οκτωβρίου & Καστόρχη 2 271 00 ΠΥΡΓΟΣ

ΗΜΑΘΙΑΣ T: 23310-21060, F: 21950 Ιεραρχών 1 591 00 ΒΕΡΟΙΑ

ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ T & F: 2810-281101 Tαξιάρχου Μαρκοπούλου 18-20 712 01 ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ & Κ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ T: 2310-277231, 277656 Αριστοτέλους 14 546 23 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΘΡΑΚΗΣ T: 25310-26042, F: 25155 Ορφέως 7 691 00 ΚΟΜΟΤΗΝΗ

ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ T: 26510-21482, 23678 Ν. Ζέρβα 4-6 453 32 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΚΑΒΑΛΑΣ T: 2510-222827, F: 231046 ∆αγκλή 8 654 03 ΚΑΒΑΛΑ

ΚΑΡ∆ΙΤΣΑΣ T & F: 24410-76947 Καζαμπάκα 4 431 00 ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ

ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ T: 24670-29858, F: 29855 ∆ιοικητηρίου 4 521 00 ΚΑΣΤΟΡΙΑ

ΚΕΡΚΥΡΑΣ T: 26610-40986, F: 25180 Θεοτόκη 25 491 00 ΚΕΡΚΥΡΑ

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ T: 26710-24510, F: 24515 Λ. Βεργωτή 14 281 00 ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ

ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ T: 27410-26491, F: 73577 Κροκιδά 73 201 00 ΚΟΡΙΝΘΟΣ

ΚΥΚΛΑ∆ΩΝ T: 22810-83615, F: 86562 Ακτή Πετρου Ράλλη & Άνδρου 1 841 00 ΣΥΡΟΣ

ΛΑΚΩΝΙΑΣ T: 27310-24120, F: 20352 Ηρακλείδων 6 231 00 ΣΠΑΡΤΗ

ΛΑΡΙΣΑΣ T: 2410-535566, F: 255718 Καλλιθέας 7 & Τζαβέλλα 412 22 ΛΑΡΙΣΑ

ΛΑΣΙΘΙΟΥ T: 28410-82855, F: 24868 Λασιθίου 35 721 00 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΛΕΣΒΟΥ T: 22510-44990, 44179, F: 42557 Πιττακού 21 811 00 ΜΥΤΙΛΗΝΗ

ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ T: 24210-25032, 37437, F: 21822 Κοραή 65 382 21 ΒΟΛΟΣ

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ T: 26310-55400, F: 26310-55404 Ναυπάκτου 4 302 00 ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ T: 27210-84423, F: 86973 Ιατροπούλου 12Α 241 00 ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΞΑΝΘΗΣ T: 25410-62789, F: 28160 Τ.Θ. 13 (Βασ. Σοφίας 6) 671 00 ΞΑΝΘΗ

ΠΑΤΡΩΝ T: 2610-276813, 620080 Κανακάρη 101 262 21 ΠΑΤΡΑ

ΠΕΛΛΑΣ T: 23810-26681, F: 26681 Ηφαιστίωνος 3 582 00 Ε∆ΕΣΣΑ

ΠΙΕΡΙΑΣ T: 23510-39958, 61819, F: 20640 Μ. Αλεξάνδρου 59 (Τ.Θ. 64) 601 00 ΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΠΡΕΒΕΖΑΣ - ΛΕΥΚΑ∆ΑΣ T: 26820-22767, 26820-26927 4ο χλμ. Ε.Ο. Πρέβεζας - Ιωαννίνων 481 00 ΠΡΕΒΕΖΑ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ T: 210-3821731, 3823402 Εμμ. Μπενάκη 18 106 78 ΑΘΗΝΑ

ΡΕΘΥΜΝΗΣ T: 28310-52355, 52355,TEE 29066 Κουντουριώτου 140 741 00 ΡΕΘΥΜΝΟ

ΣΕΡΡΩΝ T: 23210-66661, T & F: 22172 Υψηλάντη 1 621 23 ΣΕΡΡΕΣ

ΤΡΙΚΑΛΩΝ T & F: 24310-22443 Tέλου Άγρα 6 421 00 ΤΡΙΚΑΛΑ

ΦΘΙΩΤΙ∆ΑΣ T: 22310-25160, F: 52281 - 34626 Βύρωνος 13 351 00 ΛΑΜΙΑ

ΦΛΩΡΙΝΑΣ T: 23850-46970, F: 23850-46971 Ταγμ. Ναούμ 22 531 00 ΦΛΩΡΙΝΑ

ΦΩΚΙ∆ΑΣ T: 22650-22162, F: 22644 Ι. Γιδογιάννου 18, Άμφισσα 331 00 ΦΩΚΙ∆A

ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ T: 23710-24456, F: 23800-21162 Κων/πόλεως 5 631 00 ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ

ΧΑΝΙΩΝ T: 28210-43491 ∆. Κοκότση 5 731 34 ΧΑΝΙΑ

ΧΙΟΥ T: 22710-41724, F: 41411 - 20003 ∆ημογεροντίας 18 821 00 ΧΙΟΣ

στοιχεία συνδέσμων