Ιστορία Ε΄ - Επανάληψη 6ης ενότητας: ΄΄Το Βυζάντιο...

183
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής Ιστορία Ε΄ Τάξης – Επανάληψη 6 ης Ενότητας: ΄΄Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές΄΄, κεφ. 28-32΄΄ Σχεδιαγράμματα Ερωτήσεις - Απαντήσεις - Παρουσιάσεις Επαναληπτικά http://e-taksh.blogspot.gr Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Transcript of Ιστορία Ε΄ - Επανάληψη 6ης ενότητας: ΄΄Το Βυζάντιο...

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Ιστορία Ε΄ Τάξης – Επανάληψη 6ης Ενότητας:

΄΄Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε

κατακτητές΄΄, κεφ. 28-32΄΄

Σχεδιαγράμματα

Ερωτήσεις - Απαντήσεις - Παρουσιάσεις

Επαναληπτικά

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

eva -edu

Κάποιοι αυτοκράτορες της μακεδονικής δυναστείας έκαναν πολλά λάθη και το βυζάντιο είχε πολλά

προβλήματα.

Οι αυτοκράτορες αυτοί βοηθούσαν τους πλούσιους και τους δυνατούς και δεν βοηθούσαν τους αγρότες.

Επίσης δεν έδιναν γη στους ακρίτες που ήταν στα σύνορα.

Ακόμη το κράτος δεν είχε πολλά χρήματα για αυτό και οι έμποροι δεν πουλούσαν προϊόντα με τα καράβια

τους.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Τι προβλήματα είχε το βυζαντινό κράτος;

1)…………………..……………………………………………………………………………………………

2)…………..……………….….…………………………………………………………………………….......

3)…………..…………………………………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

eva -edu

Κεφάλαιο 29 Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Το Βυζάντιο είχε νέους λαούς ως εχθρούς. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι με αρχηγό τους τον Άλπ-Αρσλάν ήθελαν

να πάρουν την Κωνσταντινούπολη.

Ο Ρωμανός ΄Δ ο Διογένης έφτιαξε καλό στρατό και προσπάθησε να διώξει τους Σελτζούκους Τούρκους.

Όμως στη μάχη του Μάτζικερτ το 1071 οι Τούρκοι έπιασαν τον Ρωμανό και τον έβαλαν φυλακή.

Ο Αλέξιος Ά ο Κομνηνός προσπάθησε και αυτός να διώξει τους Σελτζούκους Τούρκους από το Βυζάντιο.

Αργότερα ένας άλλος λαός οι Νορμανδοί ήθελαν να πάρουν την Κωνσταντινούπολη. Ο Αλέξιος ο Ά για να

διώξει τους Νορμανδούς από το Βυζάντιο ζήτησε βοήθεια από τους Βενετούς.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποιούς νέους εχθρούς είχε το Βυζάντιο;

1)…………………………………………………………………………………………

2)………………………………………………………………………………………..

Ποιοι αυτοκράτορες ήθελαν να διώξουν τους εχθρούς

1)………………………………………………………………………………………………..

2)………………………………………………………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

eva -edu

Κεφάλαιο 30β Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 π.Χ οι βυζαντινοί αρχηγοί έφτιαξαν

4 μικρά ελληνικά κράτη για να γίνει η Κωνσταντινούπολη ξανά ελεύθερη.

Τα 4 ελληνικά κράτη ήταν

1. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας στη Μικρά Ασία

2. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας στον Εύξεινο Πόντο. Την έφτιαξαν οι Κομνηνοί.

3. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου με πρωτεύουσα την Άρτα. Το έφτιαξε ο Μιχαήλ Ά Άγγελος

4. Το Δεσποτάτο του Μιστρά στη Σπάρτη. Το έφτιαξαν οι Παλαιολόγοι.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Από ποιους έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης; Από τους Σλάβους ή από τους Φράγκους;

Πές μου 1 ελληνικό κράτος που έφτιαξαν οι βυζαντινοί;……………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

eva -edu

Κεφάλαιο 31 Η ανάκτηση της Πόλης από τον Μιχαήλ Ή τον Παλαιολόγο

Ο Μιχαήλ Ή ο Παλαιολόγος ήταν αυτοκράτορας στη Νίκαια και ήθελε να πάρει την

Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους.

Το 1261 ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος κατάφερε να μπεί στην Πόλη από ένα άνοιγμα στα

τείχη της Πόλης και να πάρει την Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους.

Έτσι ο Μιχαήλ Ή ο Παλαιολόγος έγινε αυτοκράτορας και κατάφερε να πάρει πολλές νέες περιοχές

από την Ελλάδα.

Τα επόμενα όμως χρόνια η Κωνσταντινούπολη είχε πολλά πρόβλήματα. Το κράτος δεν είχε

χρήματα, πολλά κτίρια, εκκλησίες και έργα καταστράφηκαν και το κράτος είχε πολλούς ακόμα

εχθρούς όπως τους Σέρβους, τους Βούλγαρους, τους Φράγκους και τους Βενετούς.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποιος αυτοκράτορας ήθελε να πάρει ξανά την Κωνσταντινούπολη;…………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………….

Από πού μπήκε ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος στην Πόλη; Από μια πόρτα ή από ένα άνοιγμα;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

eva -edu

Κεφάλαιο 31 Η ανάκτηση της Πόλης από τον Μιχαήλ Ή τον Παλαιολόγο

Ο Μιχαήλ Ή ο Παλαιολόγος ήταν αυτοκράτορας στη Νίκαια και ήθελε να πάρει την

Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους.

Το 1261 ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος κατάφερε να μπεί στην Πόλη από ένα άνοιγμα στα

τείχη της Πόλης και να πάρει την Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους.

Έτσι ο Μιχαήλ Ή ο Παλαιολόγος έγινε αυτοκράτορας και κατάφερε να πάρει πολλές νέες περιοχές

από την Ελλάδα.

Τα επόμενα όμως χρόνια η Κωνσταντινούπολη είχε πολλά πρόβλήματα. Το κράτος δεν είχε

χρήματα, πολλά κτίρια, εκκλησίες και έργα καταστράφηκαν και το κράτος είχε πολλούς ακόμα

εχθρούς όπως τους Σέρβους, τους Βούλγαρους, τους Φράγκους και τους Βενετούς.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποιος αυτοκράτορας ήθελε να πάρει ξανά την Κωνσταντινούπολη;…………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………….

Από πού μπήκε ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος στην Πόλη; Από μια πόρτα ή από ένα άνοιγμα;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

eva -edu

Η Θεσσαλονίκη ήταν μια μεγάλη πόλη στη Βυζαντινή αυτοκρατορία που είχε πολύ καλό εμπόριο

γιατί είχε πολύ καλή θέση κοντά στο Θερμαϊκό κόλπο και από εκεί περνούσαν πολλοί δρόμοι και

πολλοί άνθρωποι.

Επειδή η Θεσσαολονίκη ήταν μια σπουδαία πόλη ήθελαν να την πάρουν πολλοί εχθροί όπως οι

Σαρακηνοί και οι Νορμανδοί.

Στη Θεσσαλονίκη υπήρχαν και πολλά μνημεία και εκκλησίες. Η πιο σημαντική εκκλησία ήταν του

Αγίου Δημητρίου.

Εκείνη την εποχή υπήρχε στη Θεσσαλονίκη το κίνημα των ζηλωτών. Οι ζηλωτές ήταν ένα πολιτικό

κόμμα που βοηθούσε φτωχούς ανθρώπους που δεν είχαν πολλά χρήματα.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποια πόλη ήταν πολύ σημαντική στο Βυζάντιο;……………………………..…………………………………

Πες μου ένα εχθρό της Θεσσαλονίκης;…………………………………………………………………………

Ποια εκκλησία ήταν σημαντική στη Θεσσαλονίκη; Της Παναγίας ή του Αγίου Δημητρίου;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 28

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Το κράτος αντιµετωπίζει µεγάλα εσωτερικά προβλήµατα

Τελευταία χρόνια της Μακεδονική ∆υναστείας

Κράτος σε παρακµή . Οι αυτοκράτορες παίρνουν το µέρος των πλούσιων & ∆υνατών.

νοµοθετικά µέτρα

Κατάργησαν το νόµο του «Αλληλέγγυου».

Σταµάτησαν να δίνουν γη στους ακρίτες των συνόρων & επέτρεψαν την πώλησή της.

Ξένοι µισθοφόροι στο βυζαντινό στρατό.

Αναταραχή στην αυτοκρατορία & πολλά εσωτερικά προβλήµατα

Οι αγρότες έµειναν απρο-στάτευτοι απέναντι στους

∆υνατούς.

Καταργήθηκε ο θεσµός των ακρι-τών. Τα κτήµατά τους φορολογή-θηκαν & πολλοί τα πούλησαν.

Κακή οικονοµική κατάσταση. Περικοπές δαπανών για ε-µπορικά & πολεµικά πλοία. Ανάθεση εµπορίου στους Βε-

νετούς (προνόµια).

Αποτελέσµατα λαθεµένων ενεργειών

Εξάρτηση από ναυτικές πόλεις Ιταλίας. Αδυναµία αντιµετώπισης νέων εχθρών.

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 29

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Νέοι εχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν)

λαός ασιατικής καταγωγής

µισθοφόροι των Αράβων κατακτούν Αρµενία, Καππαδοκία, Καισάρεια

στόχος η Κωνσταντινούπολη

1068 - αυτοκράτορας Ρωµανός ∆΄ ο ∆ιογένης

1071 - µάχη στο Ματζικέρτ Πανωλεθρία των Βυζαντινών - σύλληψη του Ρωµανού

Κατάληψη όλης σχεδόν της Μ. Ασίας από τους Σελτζούκους

1081 - αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

οργάνωση στρατού αντιµετώπιση Σελτζούκων

Νορµανδοί

Σκανδιναβία & Β. Ευρώπη καταλαµβάνουν Ν. Ιταλία, ∆υρράχιο

κατευθύνονται προς Θεσσαλονίκη,

Κωνσταντινούπολη και προς Πελοπόννησο

Ο Αλέξιος Α΄ ζητά τη βοήθεια των Βενετών προσφέροντας

εµπορικά προνόµια στη Μεσόγειο και σε βυζαντινά λιµάνια

δυνατότητα εγκατάστασης στο Γαλατά, χωρίς φόρους

Βυζαντινοί & Βενετοί νικούν τους Νορµανδούς

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 30α

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η τέταρτη σταυροφορία & η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι καταλαµβάνουν τα Ιεροσόλυµα

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητά βοήθεια από το Πάπα

∆έχεται για να µπορεί να παρεµβαίνει στην ανατολική Εκκλησία Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να οργανώσουν εκστρατείες.

Σταυροφορίες

Σκοπός των Σταυροφόρων να νικήσουν τους Σελτζούκους και

να κρατήσουν δικά τους όσα µέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία

Οι Βενετοί αλλάζουν πορεία και αντί για την Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (Απρίλιος 1204)

Η λεηλασία και η καταστροφή από τους σταυροφόρους ήταν τροµερή…

Πολλοί Βυζαντινοί χάθηκαν. Ιερά σκεύη & έργα τέχνης µεταφέρθηκαν στη ∆ύση.

Ιεροί ναοί (και η Αγία Σοφία) βεβηλώθηκαν

& µνηµεία καταστράφηκαν.

Βενετοί δίνουν καράβια & πληρώµατα παίρνουν µισά εδάφη & λάφυρα

Ο εκθρονισµένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών να ξαναπάρει

το θρόνο & υπόσχεται χρήµατα, προνόµια

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 30α

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η τέταρτη σταυροφορία & η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι καταλαµβάνουν τα Ιεροσόλυµα

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητά βοήθεια από το Πάπα

∆έχεται για να µπορεί να παρεµβαίνει στην ανατολική Εκκλησία Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να οργανώσουν εκστρατείες.

Σταυροφορίες

Σκοπός των Σταυροφόρων να νικήσουν τους Σελτζούκους και

να κρατήσουν δικά τους όσα µέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία

Οι Βενετοί αλλάζουν πορεία και αντί για την Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (Απρίλιος 1204)

Η λεηλασία και η καταστροφή από τους σταυροφόρους ήταν τροµερή…

Πολλοί Βυζαντινοί χάθηκαν. Ιερά σκεύη & έργα τέχνης µεταφέρθηκαν στη ∆ύση.

Ιεροί ναοί (και η Αγία Σοφία) βεβηλώθηκαν

& µνηµεία καταστράφηκαν.

Βενετοί δίνουν καράβια & πληρώµατα παίρνουν µισά εδάφη & λάφυρα

Ο εκθρονισµένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών να ξαναπάρει

το θρόνο & υπόσχεται χρήµατα, προνόµια

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 30β

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Τα ελληνικά κράτη µετά την Άλωση

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (1204) δηµιουργήθηκαν από βυζαντινούς άρχοντες 4 µικρά ελληνικά κράτη:

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ

Ιδρυτές: Θεόδωρος Λάσκαρης & Πατριάρχης Πρωτεύουσα: Νίκαια ∆ιάρκεια: 57 χρόνια (Λάσκαρης & Παλαιολόγοι) Απελευθέρωσαν την Κωνσταντινούπολη το 1261

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Ιδρυτές: Κοµνηνοί Πρωτεύουσα: Τραπεζούντα ∆ιάρκεια: 257 χρόνια Ρίζες του ποντιακού ελληνισµού

∆ΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

Ιδρυτής: Μιχαήλ Α΄ Άγγελος Πρωτεύουσα: Άρτα Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης το 1224

∆ΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΟΥ ΜΙΣΤΡΑ

Ιδρυτές: Παλαιολόγοι Ακµή σε γράµµατα & τέχνες (Γεώργιος Πλήθων-Γεµιστός) Εδώ στέφθηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 31

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η ανάκτηση της Πόλης από το Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο

Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος

Καλοκαίρι 1261

Ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος µπαίνει στην Πόλη χωρίς τη βοήθεια των Γενουατών.

Ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος στέφεται αυτοκράτορας από τον Πατριάρχη Αρσένιο.

57 χρόνια η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Λατίνων

Προβλήµατα που είχε να αντιµετωπίσει ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος µετά την ανάκτηση της Πόλης

παρακολουθεί την Πόλη για να την καταλάβει χωρίς πόλεµο

συνεργάζεται µε τους Γενουάτες

(ανταγωνιστές των Βενετών) & υπόσχεση για εµπορικά προνόµια

Προβλήµατα που δηµιουργήθηκαν

• Τα ταµεία άδειασαν. • Κτίσµατα ερειπώθηκαν. • Έργα τέχνης λεηλατήθηκαν ή µεταφέρθηκαν στη ∆ύση. • Βεβηλώθηκαν ιεροί ναοί.

χωρίς συµµάχους πολλούς εχθρούς

Ανατολή: νέα τουρκικά φύλα ∆ύση: Φράγκοι & Βενετοί Βορράς: Σέρβοι & Βούλγαροι

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 32

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει µεγάλη ακµή

Θεσσαλονίκη

σπουδαίο οικονοµικό & πνευµατικό κέντρο σταυροδρόµι στεριανών & θαλάσσιων εµπορικών δρόµων

στόχος κατακτητών 904 Σαρακηνοί 1185 Νορµανδοί

Κίνηµα Ζηλωτών

Ζηλωτές: είδος πολιτικού κόµµατος που υπερασπιζόταν τις χαµηλές τάξεις απέναντι στους πλούσιους

Πήραν τη διοίκηση της πόλης από τους ευγενείς “∆ηµοκρατική κυβέρνηση” 1342-1349

Οι ευγενείς µε τη βοήθεια του αυτοκράτορα πήραν πίσω τη διοίκηση της πόλης από τους Ζηλωτές

Στα χρόνια της παρακµής της αυτοκρατορίας (13ος-14ος αι.)

• Αύξηση πνευµατικής & εµπορικής δραστηριότητας • Κίνηµα Ζηλωτών

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα

Τελευταία χρόνια Μακεδονικής Δυναστείας αυτοκρατορία σε παρακμή. πήραν το μέρος πλουσίων + Δυνατών.

Νομοθετικά μέτρα

Κατάργησαν το νόμο του“Αλληλέγγυου”

που προστάτευε τους μικροκαλλιεργητές από τους

Δυνατούς και τους φοροεισπράκτορες.

Σταμάτησαν να δίνουν γη στους ακρίτες των συνόρων. Μπορούν

πια αυτά που είχαν να τα πουλούν στους Δυνατούς.

Ξένοι μισθοφόροι στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών.

Δημιουργήθηκαν προβλήματα

Οι αγρότες απροστάτευτοι απέναντι στους Δυνατούς και τους

φοροεισπράκτορες. Αποξένωση και αντιπαλότητα προς τους κατοίκους της πρωτεύουσας.

Καταργείται ο θεσμός των ακριτών. Τα κτήματα των

ακριτών πλέον φορολογούνται, έτσι κινδυνεύουν να τα χάσουν.Τα πουλούσαν, εξαγόραζαν τη

στρατιωτική θητεία.

Τα έσοδα περιορίζονται, τα έξοδα πολλαπλασιάζονται.

Δαπάνες για καράβια εμπορικά , πολεμικά περικόπτονται.Διακίνηση προϊόντων σε

Βενετούς + Προνόμια.↓ ↓

Εξάρτηση από ναυτικές πόλεις

Ιταλίας.

Αδυναμία αντιμετώπισης νέων εχθρών.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν) Ασιατικής καταγωγής Μισθοφόροι στους Άραβες Αρμενία, Καππαδοκία, Καισάρεια Στόχος η Κωνσταντινούπολη

1068 αυτοκράτορας Ρωμανός Δ', ο Διογένης

Ήθος Γενναιότητα Οργάνωσε εκστρατευτικό σώμα.

Αντιμετώπισε Σελτζούκους.

Ματζικέρτ 1071(ήττα για Ρωμανό)

Σελτζούκοι

καταλαμβάνουν Μ. Ασία.

Κόβονται οι δρόμοι των Βυζαντινών προς την

Ανατολή.

οργανώσει το στρατό.1081 αυτοκράτορας Αλέξιος Α', ο Κομνηνός προσπαθεί να... αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

Νορμανδοί Σκανδιναβία, Β. Ευρώπη, ναυτικές ικανότητες Κατέλαβαν τη Ν. Ιταλία Κατέλαβαν το Δυρράχιο Κατευθύνονται, μέσω Εγνατίας, προς Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολης Άλλη ομάδα κατευθύνεται προς Πελοπόννησο

Ο αυτοκράτορας ζητά τη βοήθεια των Βενετών προσφέροντας...

Εμπορικά προνόμια σε Μεσόγειο και βυζαντινά

λιμάνια.Δυνατότητα εγκατάστασης έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και δημιουργία εμπορικής

συνοικίας, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Οι Βενετοί δέχονται.

Βυζαντινοί + Βενετοί νικούν τους Νορμανδούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι κατέλαβαν και τα Ιεροσόλυμα.

Αυτοκράτορας Αλέξιος Α' ο Κομνηνός ζητά βοήθεια από Πάπα Ρώμης. Δέχεται ↓ Μπορεί να παρεμβαίνει στην ανατολική Εκκλησία.

Άρχοντες Δύσης οργάνωσαν μόνοι τους 4 εκστρατείες Σταυροφορίες Να νικήσουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία Συγκέντρωση στη Βενετία (→ Αίγυπτος → Ιεροσόλυμα)

Οι Βενετοί δίνουν καράβια, πληρώματα ζητούν μισά εδάφη, λάφυρα

Ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών για να ξαναπάρει το θρόνο υπόσχεται χρήματα, δώρα.

Οι Βενετοί δέχονται. αντί για Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

Για 3 ημέρες Σκότωναν Λεηλατούσαν Κατέστρεφαν Έκαιγαν

Σκοπός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

30β. Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης

Δημιουργία 4 μικρών κρατών

Να απελευθερώσουν την Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους.

1. Αυτοκρατορία Νίκαιας

Ιδρυτές: Αυτοκράτορας Θεόδωρος Λάσκαρης + Πατριάρχης

Διάρκεια: Λάσκαρης + Παλαιολόγοι 57 χρόνια

Απελευθέρωσαν την Κωνσταντινούπολη το 1261.

2. Αυτοκρατορία Τραπεζούντας

Ιδρυτές: Κομνηνοί

Διάρκεια: 257 χρόνια

Ρίζες του ποντιακού ελληνισμού

3. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου

Ιδρυτής: Μιχαήλ Α' Άγγελος

Πρωτεύουσα η Άρτα

Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης το 1224.

4. Το Δεσποτάτο του Μυστρά

Ιδρυτές: Παλαιολόγοι

Ακμή σε γράμματα και τέχνες (Γεώργιος Πλήθων-Γεμιστός)

Εδώ στέφθηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

Σκοπός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

31. Η ανάκτηση της Πόλης από το Μιχαήλ Η', τον Παλαιολόγο

Φράγκοι Κυρίευσαν, λεηλάτησαν, άρχισαν να μην ενδιαφέρονται

Μιχαήλ Η', ο Παλαιολόγος, αυτοκράτορας Νίκαιας

Παρακολούθηση Κωνσταντινούπολης για κατάληψή της χωρίς πόλεμο.

Συνεργασία με Γενουάτες (:ανταγωνιστές Βενετών) και υπόσχεση για εμπορικά προνόμια.

Ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος μπαίνει στην Κωνσταντινούπολη χωρίς να χρειαστεί τη

βοήθεια των Γενουατών.

Ο Μιχαήλ Η', ο Παλαιολόγος στέφεται αυτοκράτορας από τον Πατριάρχη Αρσένιο.

Η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης δεν έλυσε τα προβλήματα.

Κωνσταντινούπολη

Χωρίς συμμάχους. Ανατολή: Τουρκικά φύλα. Βορράς: Σέρβοι, Βούλγαροι.

Δύση: Φράγκοι, Βενετοί.

Εχθροί

Καλοκαίρι 1261

57 χρόνια η Κωνσταντινούπολη ήταν στα χέρια των Λατίνων.

Τα ταμεία άδειασαν.Κτίσματα ερειπώθηκαν.

Έργα τέχνης λεηλατήθηκαν, μεταφέρθηκαν στη Δύση.Η χριστιανική πίστη κλονίστηκε.

Βεβήλωση ιερών ναών.Φράγκοι μισητοί και ανεπιθύμητοι

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

Θεσσαλονίκη

Οικονομικό, πνευματικό κέντρο.

Κόλπος Θερμαϊκού, κοιλάδα Αξιού.Σταυροδρόμι

στεριανών και θαλάσσιων εμπορικών

δρόμων.

Στόχος κατακτητών.

Σαρακηνοί 904.Νορμανδοί 1185.

(Κατάληψη, λεηλασία)

Διατήρηση πλούτου, εμπορικής κίνησης.

Αξιόλογη πνευματική ανάπτυξη.

Ναός Αγίου Δημητρίου (πολιούχος).

Χρόνια παρακμής 13ος – 14ος αιώνας.Θεσσαλονίκη αυτοδιοικούμενη (: γιατί αύξησε εμπορική, πνευματική δραστηριότητα).

Λειτούργησαν σχολές: Μαθηματικών, Νομικής, Φιλοσοφίας, Ρητορικής

Κίνημα Ζηλωτών

Πολιτικό κόμμα. Υπερασπίζονταν συμφέροντα χαμηλών τάξεων απέναντι σε δυνατούς και πλούσιους.

Αντιπαράθεση

Μέσα 14ου αιώνα συγκρούσεις, επανάσταση.

Νικητές οι Ζηλωτές.

7 χρόνια (1342 – 1349) διοίκησαν τη Θεσσαλονίκη.

“Δημοκρατική κυβέρνηση”

Ευγενείς + αυτοκράτορας Κωνσταντινούποληςπήραν τη διοίκηση της Θεσσαλονίκης από τους

Ζηλωτές.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

Τελευταία χρόνια Μακεδονικής ∆υναστείας (11ος αι.).

παρακµή του κράτους µέτρα υπέρ των ∆υνατών

Νοµοθετικά µέτρα.

Κατάργηση

του

«Αλληλέγγυου».

Τέλος στην παροχή δωρεάν γης

στους ακρίτες.

Κατάργηση φοροαπαλλαγών

ακριτών.

∆ικαίωµα να πουλούν τη γη

τους στους ∆υνατούς.

Μισθοφόροι στη

θέση των

βυζαντινών

στρατιωτών.

Αποτελέσµατα.

Αναταραχή και δηµιουργία εσωτερικών προβληµάτων.

Κατάργηση του

θεσµού των

ακριτών.

Οι αγροτικοί

πληθυσµοί ήταν

απροστάτευτοι

απέναντι στους

∆υνατούς.

Αντιπαλότητα µε τους

κατοίκους της

πρωτεύουσας.

Μείωση των εσόδων του

κράτους.

Περικοπή δαπανών του

εµπορικού και πολεµικού

στόλου.

Το εµπόριο στα χέρια των

Βενετών (προνόµια).

Εξάρτηση από τις

ιταλικές ναυτικές

πόλεις.

Αδυναµία

αντιµετώπισης

εχθρών.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Μέσα 11ου αι.

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν)

Λαός ασιατικής

καταγωγής.

Μουσουλµάνοι.

Μισθοφόροι των

Αράβων.

Κατακτούν:

Αρµενία, Καππαδοκίας,

Καισάρεια.

1068 αυτοκράτορας ο Ρωµανός ∆΄ ο ∆ιογένης

1071, Μάχη στο Ματζικέρτ

- καταστροφή βυζαντινού στρατού

- αιχµαλωσία του Ρωµανού ∆΄

1081 αυτοκράτορας ο Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Νορµανδοί.

Ήρθαν από

Σκανδιναβία/Β. Ευρώπη.

Καταλαµβάνουν

Ν. Ιταλία/∆υρράχιο - Πορεύονται προς

Θεσσαλονίκη και

Κωνσταντινούπολη.

- Επιδροµές στα παράλια

της Πελοποννήσου. Αλέξιος Α΄ ζητά βοήθεια από Βενετούς.

- Παραχωρεί

εµπορικά προνόµια.

- Εµπορική

συνοικία Βενετών

στο Γαλατά χωρίς

πληρωµή φόρων.

Βυζαντινοί και

Βενετοί νικούν τους

Νορµανδούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Κατάληψη Ιεροσολύµων από τους Σελτζούκους

Αδυναµία επίσκεψης της από τους χριστιανούς προσκυνητές.

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητάει βοήθεια από τον Πάπα.

Αποδέχεται την πρόταση, ώστε να έχει τη δυνατότητα παρέµβασης στην

ανατολική εκκλησία.

Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να εκστρατεύσουν κατά των Σελτζούκων.

Φράγκοι

Οργανώνουν τις σταυροφορίες µε σκοπό:

να διώξουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν για τον εαυτό τους τους

Αγίους Τόπους.

4η Σταυροφορία

Βενετοί

∆ίνουν καράβια και πληρώµατα για µεταφορά των σταυροφόρων

Παίρνουν τα µισά εδάφη και λάφυρα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Αλέξιος Άγγελος

(εκθρονισµένος αυτοκράτορας)

Ζητάει βοήθεια να καταλάβει το θρόνο.

Υπόσχεται χρήµατα και προνόµια.

Οι σταυροφόροι αλλάζουν πορεία και κατευθύνονται προς την Κωνσταντινούπολη.

Άλωση της Πόλης

(Απρίλιος 1204)

Λεηλασία και καταστροφή

εκκλησιών και

µοναστηριών.

Ιερά σκεύη και έργα

τέχνης µεταφέρθηκαν στη

∆ύση.

Σκοτώνονται πολλοί

Βυζαντινοί.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Άλωση της Πόλης 1204

∆ιαµελισµός βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Βενετικές κτήσεις.

Βασίλειο της

Κωνσταντινούπολης.

Βασίλειο της Θεσσαλονίκης.

∆ουκάτο των Αθηνών.

Ηγεµονία Αχαΐας.

Λατινικά κράτη. Ελληνικά κράτη.

Αυτοκρατορία της Νίκαιας.

Αυτοκρατορία της

Τραπεζούντας.

∆εσποτάτο της Ηπείρου.

∆εσποτάτο του Μυστρά.

Ελληνικά κράτη

Αυτοκρατορία της

Νίκαιας

Ιδρυτής: Αυτοκράτορας

Θεόδωρος Λάσκαρης.

Πρωτεύουσα: Νίκαια.

∆ιάρκεια: 57 χρόνια

(ως την ανάκτηση της Πόλης,

1261).

Αυτοκρατορία της

Τραπεζούντας

Ιδρυτές: Οικογένεια

Κοµνηνών.

Πρωτεύουσα: Τραπεζούντα.

∆ιάρκεια: 257 χρόνια

(ως την τουρκική κατάκτηση,

1461).

∆εσποτάτο της Ηπείρου

Ιδρυτής: Μιχαήλ Α΄ Άγγελος.

Πρωτεύουσα: Άρτα.

Απελευθέρωση της

Θεσσαλονίκης, 1224.

∆εσποτάτο του Μυστρά

Ιδρυτές: Παλαιολόγοι

Πρωτεύουσα: Μυστράς.

Ίδρυση: 1262

∆ιάρκεια: 198 χρόνια (το 1460

καταλύθηκε από το Μωάµεθ Β΄).

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος

(αυτοκράτορας Νίκαιας)

Φράγκοι

Μετά τη λεηλασία της Πόλης

αδιαφόρησαν γι΄ αυτήν.

Στόχος του

η ανακατάληψη της Πόλης.

Υπογραφή συνθήκης µε τους Γενουάτες

το 1261 για εξασφάλιση στόλου

(θεωρούνταν απαραίτητος για την

απελευθέρωση της Πόλης).

Συνεχής παρακολούθηση της Πόλης ώστε

να απελευθερωθεί χωρίς µάχη.

Παραχώρηση εµπορικών προνοµίων

στους Γενουάτες.

Καλοκαίρι 1261.

Ο στρατηγός Αλέξιος

Στρατηγόπουλος ανακτά την Πόλη

χωρίς τη βοήθεια των Γενουατών και

χωρίς να δώσει µάχη.

Ο Μιχαήλ Η΄ ο Παλαιολόγος, στέφεται

αυτοκράτορας από τον Πατριάρχη Αρσένιο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Συνέπειες της 57χρονης κατοχής της Πόλης από τους Φράγκους

Τα ταµεία του κράτους ήταν άδεια.

Κτίσµατα ερειπώθηκαν.

Έργα τέχνης λεηλατήθηκαν και µεταφέρθηκαν στη ∆ύση.

Η χριστιανική πίστη κλονίστηκε.

Οι Φράγκοι έγιναν µισητοί και ανεπιθύµητοι στους Βυζαντινούς.

Η Κωνσταντινούπολη έµεινε χωρίς συµµάχους.

Οι εχθροί ήταν πολλοί:

• Στην Ανατολή υπήρχαν τα επικίνδυνα τουρκικά φύλα.

• Στο Βορρά απειλούσαν Σέρβοι και Βούλγαροι.

• Στη ∆ύση Φράγκοι και Βενετοί.

Προβλήµατα

µετά την

ανάκτηση της

Πόλης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Θεσσαλονίκη

Οικονοµικό-

πνευµατικό

κέντρο.

Γεωγραφική

θέση.

Θερµαϊκός

κόλπος.

Πεδιάδα

ποταµού Αξιού.

Εµπορικό

σταυροδρόµι

στεριάς και

θάλασσας.

Στόχος

κατακτητών.

Σαρακηνοί

904.

Νορµανδοί

1185.

Κατάληψη και

λεηλασία.

Πνευµατική

ανάπτυξη.

Αυτοδιοικούµενη

Βυζαντινά

µνηµεία,

παλιές

εκκλησίες.

Κατώτερα

και µέσα

σχολεία,

ανώτατες

σχολές.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος

Κίνηµα Ζηλωτών.

Πολιτικό

κόµµα.

Εκπροσωπούσαν τα συµφέροντα των χαµηλών

τάξεων απέναντι στους δυνατούς.

µέσα 14ου αι. - επανάσταση

1342-1349

¨∆ηµοκρατική κυβέρνηση¨

Επικράτηση

Ζηλωτών.

Ανατροπή τους από τους

ευγενείς και τον αυτοκράτορα

Σύγκρουση Ζηλωτών – δυνατών.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

11ος αιώνας κι έπειτα

Η αυτοκρατορία οδηγείται

σε παρακμή

Αναταραχή στην

αυτοκρατορία

Εσωτερικά προβλήματα

Οι αγρότες μένουν

απροστάτευτοι από

τους δυνατούς και

τους φορολόγους.

Ο πληθυσμός της επαρχίας

αποξενώνεται από την

πρωτεύουσα

Οι κάτοικοι της

Κωνσταντινούπολης

θεωρούνται αντίπαλοι

και εχθροί

Οι Ακρίτες δεν μπορούν να

είναι στρατιώτες. Χάνουν ή

πουλούν τη γη και φεύγουν

για τις πόλεις Λαθεμένη

αντιμετώπιση κατάστασης

Τα οικονομικά σε κακή

κατάσταση.

Εγκαταλείπεται ο στόλος

(εμπορικός και πολεμικός).

Η ασφάλεια του Βυζαντίου και το

εμπόριο ανατίθενται στους Βενετούς

Δίνονται πολλά προνόμια στους

Βενετούς Παύλος Κώτσης

Δάσκαλος

Λίγα έσοδα

Πολλά έξοδα

Μειώνονται ακόμα περισσότερο τα

έσοδα

Το Βυζάντιο εξαρτάται ακόμα

περισσότερο από τις Ιταλικές πόλεις.

Το κράτος αδυνατεί να αντιμετωπίσει

νέους εχθρούς

Λαθεμένες ενέργειες αυτοκρατόρων

Υποστηρίζονται οι πλούσιοι

και οι δυνατοί

Καταργείται ο νόμος του

«Αλληλέγγυου»

Σταματά η παραχώρηση γης σε

Ακρίτες. Τους επιτρέπεται να πουλούν

αυτή που ήδη έχουν

Ξένοι μισθοφόροι στο στρατό αντί

για Βυζαντινούς

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ Αρχηγός

Αλπ Αρσλάν

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

ΝΟΡΜΑΝΔΟΙ

Λαός ασιατικής καταγωγής, Μουσουλμάνοι

Υπηρετούσαν μισθοφόροι

κοντά στους Άραβες

Κατέκτησαν τις ανατολικές περιοχές του Βυζαντίου

Στόχος η Κωνσταντινούπολη

ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΕ ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΕ ΝΟΡΜΑΝΔΟΥΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ Αυτοκράτορας

Ρωμανός Δ’ Διογένης

ΡΩΜΑΝΟΣ Δ’ ΔΙΟΓΕΝΗΣ

Διακρινόταν για το ήθος και τη γενναιότητα

Οργάνωσε αξιόμαχο

στρατό και, οδηγώντας το ο ίδιος, κίνησε εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων

1071 μ.Χ. ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ

Οι Βυζαντινοί χάνουν και ο αυτοκράτορας πιάνεται αιχμάλωτος

Ανεμπόδιστοι οι Σελτζούκοι, καταλαμβάνουν σχεδόν όλη τη Μικρά Ασία

1081 μ.Χ. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ

Αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός

Διακρίνονταν για τις ναυτικές ικανότητες

Κατέβηκαν από Σκανδιναβία

και Βόρεια Ευρώπη

Έφτασαν ως τη Μεσόγειο και κατέκτησαν τη Νότια Ιταλία

Μία ομάδα κατέλαβε

Δυρράχιο και Θεσσαλονίκη

Μια ναυτική ομάδα λεηλάτησε τα παράλια της Πελοποννήσου

Στόχος η Κωνσταντινούπολη

ΑΛΕΞΙΟΣ Α’ ΚΟΜΝΗΝΟΣ

Προσπάθησε να οργανώσει το κράτος και να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους Τούρκους

Ζήτησε βοήθεια από τους

Βενετούς για να αντιμετωπίσουν από κοινού τους Νορμανδούς

Έδωσε στους Βενετούς

ανταλλάγματα και τους επέτρεψε να μείνουν έξω από τα τείχη, στο Γαλατά, και να δημιουργήσουν συνοικία δίχως να πληρώνουν φόρους

ΟΙ ΒΕΝΕΤΟΙ ΒΟΗΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΝΙΚΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΟΡΜΑΝΔΟΥΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός

ζητάει βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης.

Οι Δυτικοί οργανώνουν μόνοι τους

Σταυροφορίες.

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Οι Σελτζούκοι κατακτούν τα Ιεροσόλυμα

Οι Άγιοι Τόποι γίνονται επικίνδυνο μέρος για τους Χριστιανούς

Οι σταυροφόροι συγκεντρώνονται στη Βενετία

Αποστολή: να περάσουν στην Αίγυπτο και μετά να πάνε στα Ιεροσόλυμα

Οι Βενετοί διαθέτουν τα καράβια

και τα πληρώματά τους

Ως αντάλλαγμα ζητούν τα μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα

12 Απριλίου 1204 Άλωση της

Κωνσταντινούπολης από τους

Σταυροφόρους

Ο Πάπας δέχεται επειδή έτσι θα παρεμβαίνει στην ανατολική εκκλησία

Παρακινεί τους χριστιανούς άρχοντες της Δύσης να βοηθήσουν

Σκοποί των Σταυροφόρων:

να νικήσουν τους Σελτζούκους

να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν

1201 – 1204 Δ’ Σταυροφορία

Ο Αλέξιος Άγγελος ζητάει βοήθεια από τους Βενετούς για να ξαναπάρει το θρόνο

Οι Βενετοί αποδέχονται την πρόταση και οι Σταυροφόροι κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη

Για 3 μέρες οι κατακτητές κλέβουν, καταστρέφουν, καίνε, σκοτώνουν.

Λεηλατούν ακόμα και την Αγία Σοφία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Ιδρυτές οι Παλαιολόγοι

Κέντρο του, ο Μιστράς, περιοχή κοντά στη Σπάρτη

Με τον καιρό, απλώνεται

ως τον Ισθμό της Κορίνθου

Γνωρίζει μεγάλη ακμή στα γράμματα και στις τέχνες

Εδώ στέφεται ο τελευταίος

αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Ιδρυτές οι Κομνηνοί

Πρωτεύουσα η Τραπεζούντα στον Εύξεινο Πόντο

Γίνεται το χριστιανικό

κέντρο της περιοχής και η βάση του ποντιακού ελληνισμού

Οι κάτοικοι αγωνίζονται

μόνοι τους ανάμεσα σε πολλούς εχθρικούς λαούς

Διατηρείται ελεύθερη

257 χρόνια

Ιδρυτής ο αυτοκράτορας Θεόδωρος Λάσκαρης

Κέντρο της, η Νίκαια

της Μικράς Ασίας

Εκεί ανασυντάσσεται η εξόριστη βυζαντινή αυτοκρατορία με το δικέφαλο αετό στη σημαία

Διπλός αγώνας, κατά των

Τούρκων και κατά των Φράγκων

Διατηρείται για 57 χρόνια,

μέχρι την απελευθέρωση της Πόλης

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Ιδρυτής ο δεσπότης Μιχαήλ Α’ Άγγελος

Πρωτεύουσα η Άρτα

Με τον καιρό,

επεκτείνεται σε όλη τη δυτική Ελλάδα και στη Μακεδονία

Η πιο σημαντική στιγμή

είναι όταν απελευθερώνεται η Θεσσαλονίκη, 20 χρόνια μετά την άλωσή της

Η Αυτοκρατορία της Νίκαιας

Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας

Το Δεσποτάτο του Μιστρά

Το Δεσποτάτο της Ηπείρου

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Η Κωνσταντινούπολη είναι σε άθλια

κατάσταση

Ξαναπαίρνει αρκετά από τα κατακτημένα εδάφη της Ελλάδας

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος

Αυτοκράτορας Νίκαιας

Οι Φράγκοι δεν ενδιαφέρονται άλλο για

τη λεηλατημένη Κωνσταντινούπολη

Με εντολή του, δικοί του άνθρωποι παρακολουθούν την Πόλη

Ψάχνει τρόπο να μπει κρυφά και να ξαναπάρει την Κωνσταντινούπολη

Συνεργάζεται με Γενουάτες, προσφέροντάς τους προνόμια

Τα ταμεία έχουν μείνει άδεια

Τα κτίρια είναι ερειπωμένα

Πολλά έργα τέχνης έχουν λεηλατηθεί

Η Χριστιανική πίστη είναι κλονισμένη

Οι Φράγκοι είναι πλέον μισητοί και ανεπιθύμητοι

Καλοκαίρι 1261 Ο Στρατηγόπουλος

καταλαμβάνει αναίμακτα την Πόλη

Ο Μιχαήλ Η’ στέφεται αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία από τον

Πατριάρχη Αρσένιο Η Κωνσταντινούπολη μένει χωρίς συμμάχους

Οι εχθροί είναι πλέον πολλοί και πιο επικίνδυνοι

Το μέλλον είναι δυσοίωνο για την

Αυτοκρατορία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Ο Κωνσταντίνος είχε σκεφτεί να κάνει τη Θεσσαλονίκη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας

Πολλά μνημεία και εκκλησίες βυζαντινής εποχής σώζονται ακόμα και σήμερα

Ξεχωριστή θέση κατέχει ο ναός

του Αγίου Δημητρίου (προστάτης και πολιούχος της πόλης)

Στα χρόνια της παρακμής (13ος –

14ος αι.) ήταν αυτοδιοικούμενη και αύξησε την πνευματική και την εμπορική της κίνηση

Λειτουργούσαν πολλά σχολεία

και ανώτατες σχολές. Τους μισθούς των δασκάλων πλήρωναν οι αρχές της πόλης

Σταυροδρόμι για το εμπόριο από στεριά και θάλασσα

Απέκτησε φήμη και πλούτη

Διατήρησε τον πλούτο και

την εμπορική κίνηση από τα πρώτα ως τα τελευταία βυζαντινά χρόνια

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Σπουδαίο οικονομικό κέντρο

Το Κίνημα των Ζηλωτών

Σπουδαίο πνευματικό κέντρο

Πρωτόγνωρο για την εποχή του

Είδος πολιτικού κόμματος

Υπερασπίζονταν τους φτωχούς και μάχονταν τους πλούσιους και τους Δυνατούς

μέσα 14ου αιώνα Αιματηρές

συγκρούσεις και επανάσταση

Νικητές οι Ζηλωτές

Απομάκρυναν με τη βία τους ευγενείς από την πόλη και δήμευσαν τις περιουσίες τους

Ανέλαβαν τη διοίκηση και εγκατέστησαν τη «Δημοκρατική Κυβέρνηση» (κράτησε 7 χρόνια)

Οι ευγενείς ξαναπήραν τη διοίκηση της πόλης

με τη βοήθεια του αυτοκράτορα

της Κωνσταντινούπολης

Τα χαρίσματά της την έκαναν στόχο πολλών κατακτητών (π.χ. Σαρακηνοί το 904 μ.Χ. και Νορμανδοί το 1185 μ.Χ) οι οποίοι την κατέλαβαν και τη λεηλάτησαν

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

ΚΕΦ.28

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

1) Τι συνέβη στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας;

Οι αυτοκράτορες που κυβέρνησαν πήραν το μέρος των πλούσιων και των

δυνατών και οδήγησαν την αυτοκρατορία σε παρακμή.

2) Τι νομοθετικά μέτρα πήραν;

Κατάργησαν το νόμο του «αλληλέγγυου» που προστάτευε τους

μικροκαλλιεργητές από τους δυνατούς.

Σταμάτησαν να δίνουν γη στους ακρίτες και επέτρεψαν αυτούς

που την είχαν να την πουλούν στους δυνατούς.

Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση βυζαντινών στρατιωτών.

3) Τι προκάλεσαν τα μέτρα αυτά;

Δημιούργησαν πολλά εσωτερικά προβλήματα στο κράτος.

Συγκεκριμένα:

Oι αγρότες έμειναν απροστάτευτοι απέναντι στους δυνατούς και

τους εισπράκτορες. Έτσι άρχισαν να νιώθουν εχθρικά για τους

κατοίκους της πρωτεύουσας.

Kαταργείται ο θεσμός των ακριτών και τα κτήματα τους

φορολογούνται. Έτσι οι ακρίτες κινδυνεύουν να τα χάσουν από τους

δυνατούς γι αυτό και πολλοί τα πουλούσαν και αναζητούσαν

καλύτερη τύχη ή εξαγόραζαν τη θητεία τους.

Tα οικονομικά του κράτους βρέθηκαν σε κακή κατάσταση αφού τα

έσοδα περιορίστηκαν και τα έξοδα πολλαπλασιάστηκαν. Οι δαπάνες

για τη συντήρηση του εμπορικού και πολεμικού στόλου θεωρήθηκαν

μεγάλες και έτσι το ναυτικό παραμελήθηκε. Η ασφάλεια του

βυζαντίου ανατέθηκε στους Βενετούς που τους δόθηκαν εμπορικά

προνόμια.

Όλα τα παραπάνω οδήγησαν:

α) στην αδυναμία αντιμετώπισης των εχθρών και

β) στην εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας.

Δημήτρης Βογιατζάκης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Δημήτρης Βογιατζάκης

ΚΕΦ. 29

ΝΕΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΔΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

1) Ποιος νέος εχθρός εμφανίζεται στα μέσα του 11ου

αιώνα;

Τις ανατολικές περιοχές της αυτοκρατορίας απειλούν οι Σελτζούκοι Τούρκοι.

2) Τι γνωρίζουμε γι αυτούς;

Ήταν λαός ασιατικής καταγωγής

Υπηρετούσαν μισθοφόροι στους Άραβες και από αυτούς πήραν τη

μουσουλμανική θρησκεία Αρχηγός τους ήταν ο Αλπ – Αρσλάν

Κατέκτησαν την Αρμενία, την Καππαδοκία και την Καισάρεια

Στόχος τους ήταν η Κωνσταντινούπολη.

3) Ποιος έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου το 1068;

Αυτοκράτορας έγινε ο Ρωμανός Δ’ ο Διογένης. Διακρίνονταν για το ήθος και τη

γενναιότητα του. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες οργάνωσε ένα εκστρατευτικό

σώμα και πήγε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

4) Τι συνέβη στη μάχη του Ματζικέρτ;

Στη μάχη του Ματζικέρτ ο στρατός του Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο

ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος των Τούρκων. Έτσι οι Τούρκοι κατέλαβαν όλη την

Μικρά Ασία και έκοψαν τους δρόμους των Βυζαντινών στην Ανατολή.

5) Ποιος ανέλαβε αυτοκράτορας του βυζαντίου το 1081;

Αυτοκράτορας ανέλαβε ο Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός που προσπάθησε :

Nα οργανώσει το στρατό

Nα αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

6) Ποιος νέος εχθρός εμφανίζεται στη Δύση;

Εμφανίζονται οι Νορμανδοί που έχουν εξαιρετικές ναυτικές ικανότητες.

Αυτοί:

κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία και τη Βόρεια Ευρώπη

εκμεταλλεύτηκαν τις συγκρούσεις των Βυζαντινών με τους Σελτζούκους και

κατέλαβαν τη νότια Ιταλία

στη βαλκανική χερσόνησο κατέλαβαν το Δυρράχιο

μέσω της Εγνατίας οδού κινήθηκαν εναντίον της Θεσσαλονίκης και της

Πόλης.

Μια άλλη ομάδα προχώρησε στην Πελοπόννησο και λεηλάτησε τα παράλια

της.

7) Πως αντέδρασε ο αυτοκράτορας Αλέξιος;

Ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών και τους πρόσφερε:

α) εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια

β) τους επέτρεψε να εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να φτιάξουν μια

εμπορική συνοικία χωρίς να πληρώνουν φόρους. Οι Βενετοί δέχτηκαν.

Έτσι οι Βυζαντινοί με τους Βενετούς νικούν τους Νορμανδούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Κεφ. 30α

Η Τέταρτη Σταυροφορία και η άλωση της Πόλης από τους Φράγκους το 1204μ.Χ.

1. Ποιες άλλες περιοχές εκτός από την Μικρά Ασία κατέκτησαν

οι Σελτζούκοι Τούρκοι; Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν τα Ιεροσόλυμα με αποτέλεσμα πολλοί προσκυνητές των Αγίων Τόπων να συλλαμβάνονται, να ληστεύονται και να βασανίζονται.

2. Πώς λύθηκε αυτό το πρόβλημα; Ο αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α’ ο Κομνηνός ζήτησε βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης και τους χριστιανούς της Δύσης. Αυτός δέχτηκε, γιατί έτσι θα παρενέβαινε στην Ανατολική Εκκλησία.

3. Τι ενέργειες έκανε ο Πάπας;

Παρακίνησε τους άρχοντες της Δύσης να ελευθερώσουν τους Άγιους Τόπους.

4. Τι έκαναν οι άρχοντες της Δύσης; Οργάνωσαν τέσσερις (4) εκστρατείες για να απελευθερώσουν τα Ιεροσόλυμα, με σκοπό όμως να κρατήσουν δικά τους αυτά τα εδάφη. Οι εκστρατείες αυτές ονομάστηκαν Σταυροφορίες.

5. Τι συνέβη στην τέταρτη (4η) σταυροφορία; Οι σταυροφόροι (ονομάστηκαν έτσι γιατί είχαν ως έμβλημα το σταυρό στο χιτώνιό τους) συγκεντρώθηκαν στη Βενετία με στόχο να περάσουν στην Αίγυπτο με προορισμό τα Ιεροσόλυμα.

6. Τι θα έδιναν και τι θα έπαιρναν οι Βενετοί σε αντάλλαγμα; Οι Βενετοί θα έδιναν καράβια και πληρώματα και ως αντάλλαγμα θα έπαιρναν τα μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα που θα κατακτούσαν οι σταυροφόροι.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

7. Ποιο γεγονός συνέβη πριν την αναχώρηση των Βενετών;

Ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Αλέξιος Άγγελος ζήτησε τη βοήθεια τους για να ξαναπάρει το θρόνο. Έτσι οι Βενετοί, αντί για τους Αγίους Τόπους, κατευθύνθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Η Πόλη έπεσε στα χέρια των σταυροφόρων που επί τρεις ημέρες σκότωναν, λεηλατούσαν, κατέστρεφαν και έκαιγαν τα πάντα. Δεν σεβάστηκαν τίποτε, ούτε μνημεία, ούτε εκκλησίες, ούτε μοναστήρια. Ακόμη και η Αγία Σοφία λεηλατήθηκε. Δημήτρης Βογιατζάκης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Κεφ. 30β

Τα Ελληνικά κράτη μετά την Άλωση της Πόλης το 1204μ.Χ. από τους σταυροφόρους

1. Τι συνέβη μετά την άλωση της Πόλης;

Δημιουργήθηκαν 4 μικρά ελληνικά κράτη που είχαν σκοπό να απελευθερώσουν την Κων/πολη από τους Φράγκους.

2. Ποια είναι τα κράτη αυτά; Η αυτοκρατορία της Νίκαιας, η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου και το Δεσποτάτο του Μυστρά. ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ

Την ίδρυσαν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Θεόδωρος Λάσκαρης και ο Πατριάρχης που κατέφυγαν στην Νίκαια της Μ. Ασίας. Εκεί ανασύνταξαν την αυτοκρατορία. Αυτή είχε έμβλημα τον δικέφαλο αετό με το ένα κεφάλι να κοιτά την ανατολή και το άλλο την χαμένη Πόλη. Ο Λάσκαρης και οι Παλαιολόγοι για 57 χρόνια, διατήρησαν την αυτοκρατορία της Νίκαιας, μέχρι που μπόρεσαν να απελευθερώσουν την Κων/πολη το 1261. ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Την ίδρυσαν οι Κομνηνοί και είχε πρωτεύουσα την Τραπεζούντα. Η αυτοκρατορία αυτή έμεινε ελεύθερη για 257 χρόνια και είχε οργανωθεί οικονομικά και στρατιωτικά. Εδώ έχει τις ρίζες του ο Ποντιακός Ελληνισμός(χοροί, τραγούδια, παραδόσεις). ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

Το ίδρυσε ο Μιχαήλ Α’ Άγγελος και είχε πρωτεύουσα την Άρτα. Η πιο σημαντική στιγμή του Δεσποτάτου ήταν η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (δεύτερη σημαντικότερη πόλη της αυτοκρατορίας) από τους Φράγκους το 1224 μ.Χ. ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ

Το ίδρυσαν αργότερα οι Παλαιολόγοι κοντά στην Σπάρτη. Απλώθηκε ως τον Ισθμό της Κορίνθου. Γνώρισε ακμή σε γράμματα και τέχνες. Εκεί δίδαξε ο σοφός Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός. Σε αυτό το δεσποτάτο στέφτηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο Κων/νος Παλαολόγος.

Δημήτρης Βογιατζάκης Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Κεφ. 31

Η ανάκτηση της Πόληςαπό το Μιχαήλ Η’ τον Παλαιολόγο

1. Με ποιο τρόπο οι Βυζαντινοί ξαναπήραν την Κωνσταντινούπολη;

Οι Φράγκοι αφού λεηλάτησαν την Πόλη και πήραν τους θησαυρούς της

άρχισαν να μην ενδιαφέρονται γι’ αυτήν.

Ο Αυτοκράτορας της Νίκαιας, Μιχαήλ Η’ ο Παλαιολόγος δεν άφησε την

ευκαιρία να πάει χαμένη:

Με μυστική εντολή δικοί του άνθρωποι παρακολουθούσαν την

πόλη, αναζητώντας τρόπο να μπουν μέσα σ’ αυτήν κρυφά και να

την κατακτήσουν χωρίς πόλεμο.

Ο ίδιος ο Αυτοκράτορας συνεργάστηκε με τους Γενουάτες που

είχαν ισχυρό ναυτικό και τους υποσχέθηκε εμπορικά προνόμια, αν

τον βοηθούσαν να ξαναπάρει την Πόλη.

Τελικά, το καλοκαίρι του 1261 ο στρατηγόςτου Αλέξιος Στρατηγόπουλος

μπήκε στην Πόλη από ένα αφύλακτο πέρασμα και την κατέλαβε χωρίς

αντίσταση από τους Φράγκους. Έτσι, ο Μιχαήλ Η’ ο Παλαιολόγος στέφτηκε

στην Αγία Σοφία από τον Πατριάρχη Αρσένιο Αυτοκράτορας και κατάφερε να

ξαναπάρει αρκετά από τα κατεκτημένα εδάφη της Ελλάδας.

2. Σε τι κατάσταση βρήκαν οι Βυζαντινοί την Πόλη;

Η κατάσταση στην οποία περιήλθαν οι Έλληνες κάτοικοι ήταν πολύ

δύσκολη, γιατί οι Λατίνοι ηγεμόνες δεν ενδιαφέρονταν για τα προβλήματα

του λαού. Τα ταμεία του κράτους ήταν άδεια, έργα τέχνης λεηλατήθηκαν

και μεταφέρθηκαν στη Δύση, τα κτίσματα ερειπώθηκαν. Οι Φράγκοι έγιναν

μισητοί και ανεπιθύμητοι στους Βυζαντινούς γιατί βεβήλωσαν ακόμη και τους

ιερούς ναούς.

3. Η ανάκτηση της Πόλης έλυσε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν;

Τα προβλήματα δεν λύθηκαν γιατί η Πόλη έμεινε χωρίς συμμάχους και οι

εχθροί ήταν πολλοί.

Στην Ανατολή εμφανίστηκαν νέα και πιο επικίνδυνα Τουρκικά φύλα.

Στο Βορρά απειλούσαν οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι.

Στη Δύση ο κίνδυνος ήταν από τους Φράγκους και τους Βενετούς.

Η τελική πτώση της αυτοκρατορίας πλησίαζε. Δημήτρης Βογιατζάκης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

ΚΕΦ. 32.

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ

1) Τι ήταν η Θεσσαλονίκη στα Βυζαντινά χρόνια;

Η Θεσσαλονίκη ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της αυτοκρατορίας

και σπουδαίο οικονομικό και πνευματικό κέντρο. Μάλιστα σύμφωνα με

ιστορικές πηγές ο Κωνσταντίνος είχε σκεφτεί να την κάνει πρωτεύουσα

της αυτοκρατορίας. Αυτό ήταν φυσικό αν δούμε τη θέση της στον κόλπο

του Θερμαïκού και στην εύφορη κοιλάδα του Αξιού ποταμού που την

έκανε σταυροδρόμι των στεριανών και θαλάσσιων εμπορικών δρόμων και

της έδωσε πλούτη και φήμη. Αυτά τα χαρίσματα της την έκαναν στόχο

κατακτητών που την απείλησαν αρκετές φορές. Το 904 οι Σαρακηνοί και

το 1185 οι Νορμανδοί την κατέλαβαν και την λεηλάτησαν. Παρά τις

δυσκολίες αυτές η Θεσσαλονίκη διατηρούσε τον πλούτο και την εμπορική

της κίνηση μέχρι και τα τελευταία Βυζαντινά χρόνια. Παράλληλα είχε

αξιόλογη πνευματική ανάπτυξη και αυτό το μαρτυρούν τα μνημεία

βυζαντινής τέχνης και οι εκκλησίες που σώζονται ακόμη και σήμερα με

ξεχωριστή θέση το ναό του Αγίου Δημητρίου που είναι πολιούχος και

προστάτης της.

2) Τι συνέβη στα χρόνια παρακμής της αυτοκρατορίας;

Η Θεσσαλονίκη συνέχισε να ακμάζει διατηρώντας και αυξάνοντας την

εμπορική και πνευματική της ανάπτυξη και γι αυτό της δόθηκε το

προνόμιο να είναι αυτοδιοικούμενη. Στη Θεσσαλονίκη λειτούργησαν

πολλά κατώτερα και μέσα σχολεία αλλά και ανώτατες σχολές

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Μαθηματικών, Ρητορικής, Νομικής και Φιλοσοφίας. Τους μισθούς των

δασκάλων τους πλήρωναν οι αρχές της πόλης.

3) Τι γνωρίζετε για το κίνημα των Ζηλωτών;

Οι ζηλωτές ήταν ένα είδος πολιτικού κόμματος που υπερασπίζονταν τα

συμφέροντα των φτωχών ( μικροκαλλιεργητών, εργατών, ναυτικών,

μικροτεχνητών ) απέναντι στους πλούσιους και τους δυνατούς. Αυτοί

είχαν στα χέρια τους το εμπόριο, τα κτήματα και είχαν όλα τα προνόμια

και τον πλούτο και εκμεταλλεύονταν τους αδύνατους. Έτσι το 14ο αιώνα

αυτή η διαμάχη ανάμεσα στους πλούσιους και στους Ζηλωτές οδήγησε σε

επανάσταση και αιματηρές συγκρούσεις από την οποία νικητές βγήκαν οι

Ζηλωτές. Απομάκρυναν με τη βία τους ευγενείς από την πόλη

λεηλάτησαν και δήμευσαν τις περιουσίες τους. Ανέλαβαν τη διοίκηση για

επτά χρόνια και την ονόμασαν δημοκρατική κυβέρνηση. Όμως οι

ευγενείς αυτοί κατάφεραν με τη βοήθεια του αυτοκράτορα να

ξαναπάρουν τη διοίκηση της πόλης από τους Ζηλωτές. Τα γεγονότα αυτά

έμειναν στην ιστορία σαν παράδειγμα αγώνα απελευθέρωσης των

αδυνάτων από την εκμετάλλευση των δυνατών.

Δημήτρης Βογιατζάκης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα

1. Ποιοι κυβέρνησαν το Βυζάντιο στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής

Δυναστείας και ποιες συνέπειες είχε αυτό;

Στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας το βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν

αυτοκράτορες, που με τις λαθεμένες ενέργειές τους έβλαψαν την αυτοκρατορία και το

οδήγησαν σε παρακμή.

2. Γιατί έγινε αυτό;

Γιατί πήραν το μέρος των πλούσιων αξιωματούχων της πρωτεύουσας και των «δυνατών»

των επαρχιών, οι οποίοι δυσανασχετούσαν για τα μέτρα των προηγούμενων

αυτοκρατόρων.

3. Ποια νομοθετικά μέτρα πήραν;

Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις, που προστάτευαν τους

μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς και τους εισπράκτορες των φόρων.

Σταμάτησαν να δίνουν στρατιωτόπια στους ακρίτες και επέτρεψαν σ’ αυτούς που είχαν

να τα πουλήσουν στους δυνατούς και υπερέχοντες.

Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών, θεωρώντας ότι

αυτοί στοίχιζαν λιγότερο στο κράτος.

4. Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτών των μέτρων;

Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν αναταραχή και δημιούργησαν πολλά εσωτερικά προβλήματα

στο κράτος. Οι αγροτικοί πληθυσμοί έμειναν απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών και

των φορολόγων. Έτσι οι κάτοικοι της επαρχίας ένιωθαν τους κατοίκους της

πρωτεύουσας εχθρούς και αντίπαλους.

5. Τι έγινε με τους κατοίκους των ακριτικών περιοχών;

Δεν μπορούσαν να καταταγούν στο στρατό ως ακρίτες. Τα κτήματά τους μπήκαν σε

φορολογία και κινδύνευαν να τα χάσουν ή να γίνουν δουλοπάροικοι των δυνατών.

6. Πώς αντιμετώπισαν αυτή την κατάσταση οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών;

Πουλούσαν τα κτήματά τους, εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους θητεία και αναζητούσαν

καλύτερη τύχη στις πόλεις.

7. Ποια ήταν η κατάσταση των οικονομικών του κράτους;

Τα κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα πολλαπλασιάζονταν. Οι δαπάνες για τη

συντήρηση του πολεμικού και εμπορικού στόλου θεωρήθηκαν μεγάλες. Τα καράβια

παραμελήθηκαν και το πολεμικό ναυτικό εγκαταλείφθηκε.

8. Σε ποιον ανατέθηκε η ασφάλεια και το εμπόριο;

Η ασφάλεια και η διακίνηση των προϊόντων ανατέθηκε με συνθήκη στους Βενετούς, στους

οποίους δόθηκαν πολλά εμπορικά προνόμια.

9. Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτών των ενεργειών;

Οι ενέργειες αυτές μείωσαν ακόμα περισσότερο τα έσοδα του κράτους. Οι ταπεινωτικές

συνθήκες παραχώρησης προνομίων σε ξένους οδήγησαν το Βυζάντιο σε εξάρτηση από τις

ναυτικές πόλεις της Ιταλίας και σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς που

απειλούσαν και παραβίαζαν τα σύνορά του.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την

αυτοκρατορία 1. Ποιοι απείλησαν το Βυζάντιο στα μέσα του 11ου αιώνα;

Στα μέσα του 11ου αιώνα τις ανατολικές περιοχές της αυτοκρατορίας απειλούσαν οι

Σελτζούκοι Τούρκοι. Ήταν λαός ασιατικής καταγωγής που υπηρετούσαν τους

Άραβες ως μισθοφόροι και από τους οποίους πήραν τη μουσουλμανική θρησκεία.

2. Ποιος ήταν ο αρχηγός τους και τι έκαναν;

Με αρχηγό τον Άλπ-Αρσλάν πέρασαν τα σύνορα, κατάκτησαν τις ανατολικές

επαρχίες της Αρμενίας και Καππαδοκίας και έφτασαν ως την Καισάρεια με τελικό

στόχο την Κωνσταντινούπολη.

3. Ποιος ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου και πώς προσπάθησε να

αντιμετωπίσει την απειλή;

Το 1068 αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Ρωμανός Δ’, ο Διογένης. Παρά τις

οικονομικές δυσκολίες, οργάνωσε ένα εκστρατευτικό σώμα και έσπευσε να

αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

4. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας;

Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) ο στρατός του Ρωμανού καταστράφηκε και ο ίδιος

πιάστηκε αιχμάλωτος. Έτσι οι Σελτζούκοι κατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη Μικρά

Ασία και απέκοψαν τους δρόμους των Βυζαντινών προς την Ανατολή.

5. Ποιος προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους αργότερα;

Το 1081 αυτοκράτορας ανέλαβε ο Αλέξιος Α’, ο Κομνηνός, ο οποίος προσπάθησε

να οργανώσει το κράτος και να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο των Σελτζούκων.

6. Ποιος λαός εμφανίστηκε την ίδια εποχή και απείλησε το βυζάντιο;

Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν οι Νορμανδοί, που κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία

και τη Βόρεια Ευρώπη και έφτασαν ως τη Μεσόγειο.

7. Τι έκαναν οι Νορμανδοί και απείλησαν το Βυζάντιο;

Εκμεταλλευόμενοι τα εσωτερικά προβλήματα των Βυζαντινών και τις συγκρούσεις

τους με τους Σελτζούκους Τούρκους, κατάκτησαν τα βυζαντινά εδάφη της Νότιας

Ιταλίας. Στη συνέχεια πέρασαν στη Βαλκανική, κατέλαβαν το Δυρράχιο και,

ακολουθώντας την Εγνατία οδό, βάδισαν κατά της Θεσσαλονίκης και της

Κωνσταντινούπολης. Μια άλλη ομάδα κινήθηκε προς την Πελοπόννησο και

λεηλάτησε τα παράλιά της.

8. Από ποιον ζήτησε βοήθεια ο αυτοκράτορας για να τους αντιμετωπίσει;

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών, δίνοντάς τους ως

αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και τα βυζαντινά λιμάνια.

9. Πού εγκαταστάθηκαν οι βενετοί;

Εγκαταστάθηκαν έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, στην έξοδο του

Κεράτιου κόλπου, στο Γαλατά και δημιούργησαν εκεί τη δική τους εμπορική

συνοικία, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

10. Τι κατάφεραν να πετύχουν μαζί με τους Βυζαντινούς;

Βοήθησαν του Βυζαντινούς στη θάλασσα και από κοινού κατάφεραν να νικήσουν

τους Νορμανδούς και να τους απομακρύνουν από τα Βαλκάνια.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

30 α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της

Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

1. Ποια ήταν η συνέπεια της κατάληψης των Ιεροσολύμων από τους

Σελτζούκους;

Οι χριστιανοί προσκυνητές δεν μπορούσαν να την επισκεφτούν και να

προσκυνήσουν τον τόπο που έζησε και δίδαξε ο Χριστός. Όσοι τόλμησαν

να επισκεφτούν τους αγίους τόπους συνελήφθησαν, ληστεύτηκαν και

βασανίστηκαν.

2. Πώς αντιμετώπισαν το γεγονός οι Βυζαντινοί και ποιου τη βοήθεια

ζήτησαν;

Δεν μπόρεσαν να δώσουν μόνοι τους λύση. Έτσι ο αυτοκράτορας Αλέξιος

Α’ Κομνηνός, παρά το σχίσμα που είχε προηγηθεί ανάμεσα στην

Ανατολική και τη Δυτική εκκλησία, ζήτησε τη βοήθεια του Πάπα της

Ρώμης και των χριστιανών της Δύσης.

3. Ποια ήταν η αντίδραση των Δυτικών;

Ο Πάπας δέχτηκε, γιατί βρήκε ευκαιρία να παρεμβαίνει στα πράγματα της

ανατολικής εκκλησίας. Παρακίνησε τους χριστιανούς άρχοντες των

κρατών της Δύσης να βοηθήσουν στην απελευθέρωση των αγίων τόπων.

4. Τι έκαναν οι άρχοντες της Δύσης;

Οργάνωσαν μόνοι τους τέσσερις εκστρατείες, που τις ονόμασαν

σταυροφορίες. Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους Σελτζούκους και να

κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν.

5. Πώς ξεκίνησε η τέταρτη σταυροφορία;

Οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία. Σκοπός τους ήταν να

περάσουν με πλοία στην Αίγυπτο και μετά να κατευθυνθούν στα

Ιεροσόλυμα. Οι Βενετοί, επειδή διέθεταν τα καράβια τους με τα

πληρώματά τους, θα έπαιρναν ως αντάλλαγμα τα μισά εδάφη και τα

λάφυρα που θα κατακτούσαν.

6. Τι άλλαξε τα σχέδιά τους λίγο πριν την αναχώρηση;

Παρουσιάστηκε ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος

Άγγελος και ζήτησε τη βοήθειά τους για να ξαναπάρει το θρόνο, τάζοντάς

τους πολλά χρήματα και δώρα.

7. Πώς αντιμετώπισαν την πρότασή του οι Βενετοί;

Δέχτηκαν την πρόταση και αντί να κατευθυνθούν στην Αίγυπτο πήγαν

στην Κωνσταντινούπολη και την κατέλαβαν.

8. Ποιες ήταν οι συνέπειες της κατάληψης της Πόλης από τους

σταυροφόρους;

Επί τρεις ημέρες οι κατακτητές λεηλατούσαν, κατέστρεφαν και έκαιγαν

την Πόλη. Δε σεβάστηκαν ούτε ιερά μνημεία, ούτε τις εκκλησίες, ούτε τα

μοναστήρια. Το πιο φρικτό έγκλημά τους όμως ήταν η λεηλασία και η

απογύμνωση της Αγίας Σοφίας από τα ιερά της σκεύη.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

30 β. Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης 1. Τι έγινε η βυζαντινή αυτοκρατορία μετά την άλωσή της από τους Φράγκους

(1204);

Δημιουργήθηκαν από βυζαντινούς άρχοντες τέσσερα μικρά ελληνικά κράτη, με σκοπό να

απελευθερώσουν τη σκλαβωμένη πρωτεύουσα.

2. Ποια ήταν τα κράτη αυτά και τι γνωρίζετε για το καθένα;

1. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας

Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Θεόδωρος Λάσκαρης και πατριάρχης κατέφυγαν στη

Νίκαια της Μικράς Ασίας και εκεί ανασύνταξαν την εξόριστη βυζαντινή αυτοκρατορία.

Σύμβολό της ο δικέφαλος αετός, με το ένα κεφάλι να κοιτάει την ανατολή και το άλλο τη

χαμένη Κωνσταντινούπολη. Με διπλό αγώνα τόσο εναντίον των Φράγκων, όσο και εναντίον

των Τούρκων ο Λάσκαρης και οι διάδοχοί του Παλαιολόγοι κατάφεραν να τη διατηρήσουν

για 57 χρόνια. Είναι «η ιστορία της Πόλης χωρίς την Πόλη».

2. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας

Ιδρυτές της ήταν οι Κομνηνοί. Πρωτεύουσα είχε την Τραπεζούντα του Εύξεινου Πόντου.

Δεν κατάφερε, λόγω αποστάσεως, να συνεργαστεί με τα άλλα ελληνικά κράτη. Παρόλα

αυτά οργανώθηκε οικονομικά και στρατιωτικά και κατάφερε να κρατηθεί ελεύθερη για 257

χρόνια. Ήταν το χριστιανικό κέντρο των γύρω από τον Εύξεινο Πόντο ελληνικών πόλεων

και σ’ αυτή έχει τις ρίζες του ο ποντιακός ελληνισμός.

3. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου

Το ίδρυσε στην Ήπειρο ο δεσπότης Μιχαήλ Α’ Άγγελος με πρωτεύουσά του την Άρτα.

Με τον καιρό αύξησε την επικράτειά του σε όλη τη δυτική Ελλάδα και τη Μακεδονία.

Σημαντικό γεγονός της ιστορίας του ήταν η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους

Λατίνους (1224).

4. Το Δεσποτάτο του Μιστρά

Το ίδρυσαν πολύ αργότερα οι Παλαιολόγοι με πρωτεύουσα το Μιστρά, κοντά στη Σπάρτη.

Απλώθηκε σιγά σιγά και παίρνοντας εδάφη από τους Φράγκους, έφτασε ως τον Ισθμό της

Κορίνθου. Γνώρισε μεγάλη ακμή στα γράμματα και τις τέχνες. Εδώ έζησε και δίδαξε ο

Γεώργιος Πλήθων-Γεμιστός. Εδώ στέφτηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Τα κάστρα τα παλάτια και οι εκκλησίες του σώζονται ως

σήμερα.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

31. Η ανάκτηση της Πόλης από τον Μιχαήλ Η’, τον Παλαιολόγο

1. Γιατί οι Φράγκοι έπαψαν να ενδιαφέρονται για την Κωνσταντινούπολη;

Γιατί τη λεηλάτησαν για πολύ καιρό και πήραν όλους τους θησαυρούς της.

2. Ποιος και πώς εκμεταλλεύτηκε αυτή την ευκαιρία;

Ο Μιχαήλ Η’, ο Παλαιολόγος, αυτοκράτορας στην αυτοκρατορία της Νίκαιας,

έδωσε εντολή να παρακολουθούν μυστικά νύχτα και μέρα την Πόλη ,

αναζητώντας τρόπο να μπουν κρυφά σ’ αυτή και να την πάρουν χωρίς πόλεμο.

Συνεργάστηκε με τους Γενουάτες και τους υποσχέθηκε εμπορικά προνόμια,

αν τον βοηθούσαν να ξαναπάρει την Πόλη.

3. Τι κατάφερε να πετύχει τελικά;

Πέτυχε το σκοπό του με τη βοήθεια της τύχης. Το καλοκαίρι του 1261 ο στρατηγός

του Αλέξιος Στρατηγόπουλος κατάφερε να μπει στην Πόλη από αφύλαχτο πέρασμα

και να την καταλάβει χωρίς καμία αντίσταση.

4. Τι έκανε στη συνέχεια ο αυτοκράτορας;

Ο Μιχαήλ Η’, ο παλαιολόγος στέφτηκε αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία από τον

Πατριάρχη Αρσένιο. Επίσης κατάφερε να ανακτήσει αρκετά από τα κατακτημένα

ελληνικά εδάφη. Μεγάλο μέρος τους όμως παρέμεινε στα χέρια των Φράγκων.

5. Ποιες ήταν οι συνέπειες των 57 χρόνων της κατάκτησης της Πόλης από τους

Λατίνους;

Οι κατακτητές – ηγεμόνες δεν κατανόησαν τα προβλήματα των Ελλήνων κατοίκων της.

Τα ταμεία του κράτους άδειασαν, τα κτίσματα ερειπώθηκαν και τα έργα τέχνης

λεηλατήθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Δύση. Η χριστιανική πίστη κλονίστηκε και οι

Φράγκοι, που βεβήλωσαν τους ιερούς ναούς της Πόλης, έγιναν μισητοί και

ανεπιθύμητοι για όλους τους Βυζαντινούς.

6. Γιατί η ανάκτηση της Πόλης δεν έλυσε τα προβλήματα;

Η Κωνσταντινούπολη έμεινε χωρίς συμμάχους και οι εχθροί ήταν πολλοί. Στην

Ανατολή παραμόνευαν τα τουρκικά φύλα, στο Βορρά απειλούσαν οι Σέρβοι και οι

Βούλγαροι, στη δύση οι Φράγκοι και οι Βενετοί. Όλα φανέρωναν πως η αυτοκρατορία

οδηγούνταν προς την τελική πτώση.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 1. Γιατί η Θεσσαλονίκη ήταν σπουδαίο οικονομικό και πνευματικό κέντρο

της αυτοκρατορίας;

Η θέση της στον κόλπο του Θερμαϊκού και στη εύφορη κοιλάδα του Αξιού

ποταμού την έκανε σταυροδρόμι των στεριανών και των θαλάσσιων

εμπορικών δρόμων και της έδωσε φήμη και πλούτη.

2. Σε ποιους κινδύνους την έβαζαν αυτά τα πλεονεκτήματα;

Την έκαναν στόχο πολλών κατακτητών, οι οποίοι έφτασαν αρκετές φορές

απειλητικοί κάτω από τα τείχη της. Το 904 οι Σαρακηνοί και το 1185 οι

Νορμανδοί την κατέλαβαν και τη λεηλάτησαν.

3. Τι κατάφερε να πετύχει η Θεσσαλονίκη παρά τις δυσκολίες;

Παρά τις δυσκολίες αυτές η Θεσσαλονίκη διατηρούσε τον πλούτο και την

εμπορική της κίνηση από τα πρώτα ως τα τελευταία βυζαντινά χρόνια.

4. Ποια ήταν η πνευματική της ανάπτυξη;

Όπως μαρτυρούν τα μνημεία παλαιάς βυζαντινής τέχνης και οι εκκλησίες που

ακόμα σώζονται, η πόλη είχε αξιόλογη πνευματική ανάπτυξη. Ξεχωριστή θέση

στα μνημεία είχε ο ναός του Αγίου Δημητρίου πολιούχου της πόλης.

5. Τι έγινε στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια της παρακμής της αυτοκρατορίας

(13ος – 14ος αιώνας);

Η Θεσσαλονίκη, σε αντίθεση με άλλες πόλεις, διατήρησε και αύξησε την

πνευματική και την εμπορική της δραστηριότητα και γι’ αυτό της είχε δοθεί

το προνόμιο να είναι αυτοδιοικούμενη. Εδώ λειτουργούσαν κατώτερα και

μέσα σχολεία, αλλά και ανώτατες σχολές Μαθηματικών, Νομικής, Φιλοσοφίας

και Ρητορικής.

6. Τι ήταν το κίνημα των Ζηλωτών που αναπτύχθηκε στην πόλη; Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος πολιτικού κόμματος, που υπερασπιζόταν τα

συμφέροντα των χαμηλών τάξεων, απέναντι στους πλούσιους, τους

υπερέχοντες και τους δυνατούς.

7. Τι έκαναν οι δυνατοί και πού οδήγησε η σύγκρουσή τους με τους

Ζηλωτές;

Οι δυνατοί είχαν στα χέρια τους το εμπόριο, τον πλούτο και τα προνόμια και

εκμεταλλεύονταν τους οικονομικά αδύναμους. Η αντιπαράθεσή τους μάλιστα,

στα μέσα του 14ου αιώνα, οδήγησε σε αιματηρές συγκρούσεις και επανάσταση,

από την οποία νικητές βγήκαν οι Ζηλωτές.

8. Τι έκαναν οι Ζηλωτές αφού νίκησαν;

Απομάκρυναν με τη βία τους ευγενείς από την πόλη, λεηλάτησαν και

δήμευσαν τις περιουσίες τους και ανέλαβαν αυτοί τη διοίκησή της. Η

δημοκρατική κυβέρνησή τους όπως την ονόμασαν, διοίκησε τη Θεσσαλονίκη

για επτά χρόνια (1342 – 1349).

9. Τι έκαναν οι ευγενείς στο διάστημα αυτό;

Οι ευγενείς, με τη βοήθεια και του αυτοκράτορα της Πόλης, οργανώθηκαν

και κατάφεραν να ξαναπάρουν τη διοίκηση της πόλης από τους Ζηλωτές. Τα

γεγονότα αυτά έμειναν στην ιστορία της εποχής ως παράδειγμα αγώνα

απελευθέρωσης των αδυνάτων από τους δυνατούς.

eimet08

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

28. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Το κράτος αντιμετωπίζει προβλήματα:

Οι τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες έκανα λάθος ενέργειες

και οδήγησαν το κράτος σε παρακμή.

Πήραν το μέρος των αξιωματούχων και των δυνατών και

δημιούργησαν νέα νομοθετικά έργα.

Τα νέα νομοθετικά μέτρα:

Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις,

που προστάτευαν τους μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς.

Σταμάτησαν να δίνουν κλήρο γης στους Ακρίτες των συνόρων

και επέτρεψαν και σ’ αυτούς που είχαν από πριν να τον πουλούν

στους δυνατούς.

Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση των βυζαντινών

στρατιωτών, γιατί πίστευαν ότι κόστιζαν λιγότερα χρήματα στο

κράτος.

Τα προβλήματα που δημιούργησαν τα νέα νομοθετικά μέτρα:

Οι αγρότες έμειναν ξανά απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών.

Αποξενώθηκαν από Κωνσταντινούπολη και ένιωθαν τους

κατοίκους της εχθρούς. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών δεν μπορούσαν να πάνε

στο στρατό ως ακρίτες.

Τα κτήματά τους φορολογήθηκαν και κινδύνευαν να τα χάσουν ή

να γίνουν δούλοι στους δυνατούς.

Πολλοί εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους θητεία και πήγαιναν

στις πόλεις.

Τα οικονομικά του κράτους:

Τα κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα

πολλαπλασιάζονταν.

Τα έξοδα για τη συντήρηση του εμπορικού και πολεμικού

ναυτικού ήταν πολλά, γι’ αυτό τα καράβια και το πολεμικό ναυτικό

εγκαταλείφτηκαν.

Η ασφάλεια του Βυζαντίου και η μεταφορά των προϊόντων

ανατέθηκε με συνθήκη στους Βένετους, στους οποίους δόθηκαν

πολλά εμπορικά προνόμια.

Οι ταπεινωτικές συνθήκες με τις οποίες παραχωρήθηκαν τα

προνόμια στους ξένους οδήγησαν το κράτος σε εξάρτηση από τις

ναυτικές πόλεις της Ιταλίας.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

03/03/11

29. ΝΕΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ

ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΔΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι:

Ασιατικής καταγωγής, μουσουλμάνοι,

υπηρετούσαν ως μισθοφόροι κοντά στους Άραβες.

Με αρχηγό τους τον Αλπ-Αρσλάν πέρασαν από

τα αφύλακτα βυζαντινά σύνορα και κατέκτησαν όλες

τις ανατολικές επαρχίες.. Στόχος τους ήταν η

Κωνσταντινούπολη.

Η μάχη στο Ματζικέρτ:

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ ο Διογένης, παρά

τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε το

κράτος, οργάνωσε ένα αξιόμαχο στρατό, οδηγώντας

τον ο ίδιος, εναντίον των Σελτζούκων.

Στη μάχη του Ματζικέρτ ο στρατός του

Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο ίδιος

πιάστηκε αιχμάλωτος.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Σκάρπα Ηλέκτρα

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι ανεμπόδιστοι κατέλαβαν

τη Μικρά Ασία και έκλεισαν τους δρόμους των

Βυζαντινών για την Ανατολή.

Οι Νορμανδοί:

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός

προσπάθησε να οργανώσει το κράτος και να

αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους Τούρκους.

Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν οι Νορμανδοί οι

οποίοι κατάγονταν από τη Σκανδιναβία και τη

Βόρεια Ευρώπη και είχαν ιδιαίτερες ναυτικές

ικανότητες.

Εκμεταλλεύτηκαν τα προβλήματα των

Βυζαντινών με τους Σελτζούκους Τούρκους και

πέρασαν στα Βαλκάνια, κατέλαβαν το Δυρράχιο,

έφτασαν στη Θεσσαλονίκη και στην

Κωνσταντινούπολη. Ενώ το υπόλοιπο ναυτικό τους

λεηλάτησε τα παράλια της Πελοποννήσου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

03/03/11

Η βοήθεια των Βενετών:

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ζήτησε βοήθεια από

τους Βενετούς, δίνοντάς τους ως αντάλλαγμα

εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά

λιμάνια.

Στην Κωνσταντινούπολη, τους επέτρεψε να

εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να

δημιουργήσουν τη δική τους εμπορική συνοικία,

χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Οι Βενετοί συμφώνησαν και μαζί με τους

Βυζαντινούς νίκησαν στη θάλασσα τους

Νορμανδούς και τους απομάκρυναν από τα

Βαλκάνια.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

17/03/11

30Α. Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ

ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ

Οι Σελτζούκοι τούρκοι καταλαμβάνουν τα

Ιεροσόλυμα:

Ανάμεσα στις περιοχές που κατέλαβαν οι

Σελτζούκοι ήταν και τα Ιεροσόλυμα.

Οι χριστιανοί προσκυνητές δε μπορούσαν πλέον

να επισκέπτονται τους αγίους τόπους χωρίς

κίνδυνο.

Η βοήθεια από τη Δύση:

Οι Βυζαντινοί δε μπορούσαν μόνοι τους να

δώσουν λύση στο πρόβλημα.

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός ζήτησε

βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης και από τους

χριστιανούς της Δύσης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Ο Πάπας δέχτηκε να ελευθερώσει τους αγίους

τόπους γιατί θα είχε την ευκαιρία να παρεμβαίνει

στα πράγματα της ανατολικής εκκλησίας.

Οι σταυροφορίες:

Οι χριστιανοί άρχοντες της Ιταλίας και των

άλλων κρατών της Δύσης αντί να στείλουν βοήθεια

στους βυζαντινούς οργάνωσαν μόνοι τους τέσσερις

εκστρατείες που τις ονόμασαν σταυροφορίες.

Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους

Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη

μπορούν να ελευθερώσουν.

Η τέταρτη σταυροφορία:

Στην τέταρτη σταυροφορία οι σταυροφόροι

συγκεντρώθηκαν στη Βενετία με σκοπό να

περάσουν με πλοία στην Αίγυπτο και να φτάσουν

έπειτα στα Ιεροσόλυμα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

17/03/11

Λίγο πριν φύγουν παρουσιάστηκε στους

Βενετούς ο διωγμένος από το θρόνο του Βυζαντίου

αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος και ζήτησε τη

βοήθειά τους για να ξαναπάρει πίσω το θρόνο με

αντάλλαγμα χρήματα και δώρα.

Οι Βενετοί δέχτηκαν και αντί να κατευθυνθούν

στην Αίγυπτο πήγαν στην Κωνσταντινούπολη και

προσπάθησαν να την καταλάβουν.

Από την άλωση χάθηκαν πολλές ανθρώπινες

ζωές, λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν πολλά

μνημεία και εκκλησίες.

Το πιο άσχημο έγκλημά τους ήταν η λεηλασία της

Αγίας Σοφίας από τα ιερά της σκεύη.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

28/03/11

30Β. ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η αυτοκρατορία της Νίκαιας:

Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Θεόδωρος Λάσκαρης και ο Πατριάρχης μόλις έγινε η Άλωση

της Κωνσταντινούπολης έφυγαν γα τη Νίκαια της Μικράς Ασίας.

Η αυτοκρατορία της Νίκαιας έκανε σύμβολό της το δικέφαλο αετό.

Ο Λάσκαρης και οι διάδοχοί του οι Παλαιολόγοι κατάφεραν να διατηρήσουν την

αυτοκρατορία για 57 χρόνια και από εκεί να ελευθερώσουν την Πόλη.

Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας:

Ιδρυτές της ήταν οι Κομνηνοί.

Πρωτεύουσά της ήταν η Τραπεζούντα του Εύξεινου Πόντου.

Η θέση και η απόστασή της από τα άλλα ελληνικά κράτη δεν τη βοήθησε να συνεργαστεί μαζί

τους.

Σ’ αυτή την αυτοκρατορία έχει τις ρίζες του ο ποντιακός ελληνισμός και γι’ αυτή μιλούν

ακόμη οι παραδόσεις, οι χοροί, τα τραγούδια των Ποντίων.

Το δεσποτάτο της Ηπείρου:

Το ίδρυσε στην Ήπειρο ο δεσπότης (= ηγεμόνας) Μιχαήλ Α’ Άγγελος με πρωτεύουσά του την

Άρτα.

Με τον καιρό απλώθηκε το δεσποτάτο σε όλη τη δυτική Ελλάδα και Μακεδονία.

Η πιο σημαντική στιγμή της ιστορίας του ήταν η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Το δεσποτάτο του Μιστρά:

Το ίδρυσαν οι παλαιολόγοι σε μια οχυρωμένη θέση κοντά στη Σπάρτη.

Σιγά-σιγά εξαπλώθηκε κι έφτασε ως τον Ισθμό της Κορίνθου.

Το δεσποτάτο γνώρισε μεγάλη ακμή στα γράμματα και τις τέχνες.

Εδώ στέφθηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

31/03/11

31. Η ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΧΑΗΛ Η’, ΤΟΝ

ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ

Η ανάκτηση της Πόλης:

Ο Μιχαήλ Η’, ο Παλαιολόγος που ήταν αυτοκράτορας της Νίκαιας είχε

δώσει εντολή δικοί του άνθρωποι να παρακολουθούν την

Κωνσταντινούπολη για να μπορέσουν να την πάρουν πίσω από τους

Φράγκους χωρίς πόλεμο.

Συνεργάστηκε με τους Γενουάτες για να ξαναπάρει την Πόλη και τους

υποσχέθηκε ως αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια στα βυζαντινά λιμάνια.

Τελικά ο Μιχαήλ Η’, ο Παλαιολόγος κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη και

αρκετά μέρη της Ελλάδας και στέφθηκε αυτοκράτορας στην Αγία σοφία από

τον Πατριάρχη Αρσένιο.

Τα προβλήματα που δημιούργησαν οι Φράγκοι:

Οι Φράγκοι δεν κατάλαβαν τα προβλήματα των Ελλήνων κατοίκων της

αυτοκρατορίας.

Άδειασαν τα ταμεία του κράτους, κατέστρεψαν τα κτίσματα, λεηλάτησαν

τα έργα τέχνης, βεβήλωσαν τους ιερούς ναούς.

Τα προβλήματα μετά την ανάκτηση της αυτοκρατορίας:

Η Κωνσταντινούπολη δεν είχε σύμμαχους, αντίθετα είχε πολλούς εχθρούς:

στην Ανατολή τους Τούρκους, στη Δύση τους Φράγκους και τους Βένετους,

στο Βορρά τους Σέρβους και τους Βούλγαρους. Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

05/04/11

32. Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ

Η Θεσσαλονίκη, σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας:

Η Θεσσαλονίκη ήταν μεγάλο οικονομικό και πνευματικό κέντρο της

αυτοκρατορίας.

Ήταν σταυροδρόμι των εμπορικών δρόμων της στεριάς και της θάλασσας

γι’ αυτό είχε φήμη και πλούτη. Η θέση της όμως την έκανε στόχο πολλών

κατακτητών.

Είχε αξιόλογη πνευματική ανάπτυξη όπως αποδεικνύουν τα μνημεία και οι

εκκλησίες της (Άγιος Δημήτριος) που σώζονται.

Ο Άγιος Δημήτριος είναι πολιούχος και προστάτης της πόλης.

Στα χρόνια παρακμής της αυτοκρατορίας η Θεσσαλονίκη διατήρησε και

αύξησε την πνευματική και εμπορική δραστηριότητά της γι’ αυτό και της

δόθηκε το προνόμιο να είναι αυτοδιοικούμενη.

Το κίνημα των Ζηλωτών:

Οι πλούσιοι της Θεσσαλονίκης είχαν στα χέρια τους το εμπόριο, τον

πλούτο και τα προνόμια και εκμεταλλεύονταν τους φτωχούς.

Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος πολιτικού κόμματος που υπερασπίζονταν τα

συμφέροντα των χαμηλών τάξεων απέναντι στους πλούσιους.

Στα μέσα του 14ου αιώνα, οι Ζηλωτές συγκρούστηκαν με τους πλούσιους.

Απομάκρυναν με τη βία τους ευγενείς από την πόλη, δήμευσαν τις περιουσίες

τους κι ανέλαβαν αυτοί τη διοίκηση. Η «δημοκρατική κυβέρνηση» διοίκησε τη

Θεσσαλονίκη για επτά χρόνια. Στο τέλος, οι ευγενείς ενώθηκαν και με τη

βοήθεια του αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης ξαναπήραν τη διοίκηση της

πόλης από τους Ζηλωτές.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Κεφάλαιο 28ο

To Κράτος αντιμετωπίζειμεγάλα εσωτερικά προβλήματαμεγάλα εσωτερικά προβλήματα.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Τα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δ ί β ζ ό ά Δυναστείας το βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν αυτοκράτορες, που με

λαθ έ α ά τις λαθεμένες αποφάσεις τους οδήγησαν την αυτοκρατορία σε

παρακμήπαρακμή.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Ο Οι αυτοκράτορες αυτοί πήραν το μέρος των ύ ξ ύ πλούσιων αξιωματούχων

και των αρχόντων, οι ί δ ύ οποίοι δυσανασχετούσαν για τα μέτρα των

ύ προηγούμενων αυτοκρατόρων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Κ ά ό Κ ά ό Κατάργησαν το νόμο Κατάργησαν το νόμο του «του «ΑλληλέγγυουΑλληλέγγυου» » η γγη γγκαι άλλες διατάξεις και άλλες διατάξεις που προστάτευαν που προστάτευαν που προστάτευαν που προστάτευαν τους φτωχούς τους φτωχούς ς φ ςς φ ς

γεωργούς από τους γεωργούς από τους δυνατούςδυνατούςδυνατούς.δυνατούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Σταμάτησαν να Σταμάτησαν να δίνουν κτήματα δίνουν κτήματα

στους Ακρίτες και στους Ακρίτες και στους Ακρίτες και στους Ακρίτες και επέτρεπαν σε όσους επέτρεπαν σε όσους

ήδ ί ήδ ί ήδη είχαν να τα ήδη είχαν να τα πουλούν.πουλούν.πουλούν.πουλούν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Έβαλαν ξένους Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση μισθοφόρους στη θέση μισθοφόρους στη θέση μισθοφόρους στη θέση

των βυζαντινών των βυζαντινών στρατιωτών, θεωρώντας στρατιωτών, θεωρώντας ότι στοίχιζαν λιγότερα ότι στοίχιζαν λιγότερα ότι στοίχιζαν λιγότερα ότι στοίχιζαν λιγότερα χρήματα στο κράτος.χρήματα στο κράτος.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

Οι αγροτικοί πληθυσμοί Οι αγροτικοί πληθυσμοί Ο αγροτ κο πληθυσμο Ο αγροτ κο πληθυσμο έμειναν απροστάτευτοι έμειναν απροστάτευτοι τα χέ α των δυνατών τα χέ α των δυνατών στα χέρια των δυνατών στα χέρια των δυνατών

και των και των φοροεισπρακτόρων.φοροεισπρακτόρων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

Οι κάτοικοι των Οι κάτοικοι των Οι κάτοικοι των Οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών ακριτικών περιοχών δεν μπορούσαν πλέον δεν μπορούσαν πλέον να καταταγούν στο να καταταγούν στο να καταταγούν στο να καταταγούν στο στρατό ως Ακρίτες.στρατό ως Ακρίτες.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

Τα κτήματά τους, που Τα κτήματά τους, που ήμ ς,ήμ ς,ως τότε ήταν ως τότε ήταν αφορολόγητα αφορολόγητα αφορολόγητα, αφορολόγητα,

φορολογήθηκαν και φορολογήθηκαν και πολλοί κινδύνευαν να πολλοί κινδύνευαν να γίνουν δουλοπάροικοι γίνουν δουλοπάροικοι γίνουν δουλοπάροικοι γίνουν δουλοπάροικοι των δυνατών για τα των δυνατών για τα

χρέη τους.χρέη τους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

Γι’ αυτό πολλοί τα Γι’ αυτό πολλοί τα πουλούσαν, εξαγόραζαν πουλούσαν, εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους τη στρατιωτική τους τη στρατιωτική τους τη στρατιωτική τους

θητεία και έφευγαν για θητεία και έφευγαν για ό ό τις πόλεις της τις πόλεις της

αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

Τα κρατικά έσοδα Τα κρατικά έσοδα ί ί ί ί είχαν περιοριστεί και είχαν περιοριστεί και

τα έξοδα αυξάνονταν. τα έξοδα αυξάνονταν. ξ ξξ ξ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

Οι δαπάνες για τη Οι δαπάνες για τη συντήρηση του συντήρηση του συντήρηση του συντήρηση του

εμπορικού και πολεμικού εμπορικού και πολεμικού μ ρ μμ ρ μστόλου κρίθηκαν στόλου κρίθηκαν

μεγάλες και γι’ αυτό το μεγάλες και γι’ αυτό το μεγάλες και γι αυτό το μεγάλες και γι αυτό το ναυτικό παραμελήθηκε.ναυτικό παραμελήθηκε.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Η ασφάλεια του Η ασφάλεια του Βυζαντίου και η Βυζαντίου και η Βυζαντίου και η Βυζαντίου και η διακίνηση των διακίνηση των ϊό έθ ϊό έθ προϊόντων ανατέθηκε προϊόντων ανατέθηκε

στους στους ΒενετούςΒενετούς, στους , στους στους στους τούςτούς, στους , στους οποίους δόθηκαν πολλά οποίους δόθηκαν πολλά εμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμια..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

Ο έ έ Ο έ έ Οι ενέργειες αυτές Οι ενέργειες αυτές αντί να βελτιώσουν τα αντί να βελτιώσουν τα αντί να βελτιώσουν τα αντί να βελτιώσουν τα έσοδα του κράτους τα έσοδα του κράτους τα ί όί όμείωσαν περισσότερο.μείωσαν περισσότερο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

Οι Οι ταπεινωτικές συνθήκες ταπεινωτικές συνθήκες Οι Οι ταπεινωτικές συνθήκες ταπεινωτικές συνθήκες παραχώρησης προνομίων παραχώρησης προνομίων σε ξένουςσε ξένους οδήγησαν το οδήγησαν το

Βυζάντιο σε Βυζάντιο σε εξάρτηση από εξάρτηση από Βυζάντιο σε Βυζάντιο σε εξάρτηση από εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της τις ναυτικές πόλεις της

Ι λίΙ λί δ ί δ ί ΙταλίαςΙταλίας και και σε αδυναμία να σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τους νέους αντιμετωπίσει τους νέους μ ς ςμ ς ς

εχθρούς τουεχθρούς του..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

Κεφάλαιο 29ο

Νέοι εχθροί εμφανίζονται καιαποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορίααποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

Στα μέσα του 11ου τις

μ ςανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας

ύ απειλούσαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.81

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι ήταν λαός ασιατικής ήταν λαός ασιατικής καταγωγής και πολλοί

από αυτούς από αυτούς υπηρετούσαν ως μισθοφόροι των μ φ ρ

Αράβων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82

Από τους Ά β ή Άραβες πήραν

τη τη μουσουλμανική μουσουλμανική

θρησκεία.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.83

Με αρχηγό τον Με αρχηγό τον ΑλπΑλπ--Αρσλάν Αρσλάν

κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις επαρχίες της επαρχίες της Αρμενίας, της Αρμενίας, της

Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και έφτασαν ως την έφτασαν ως την

Κ ά Κ ά Καισάρεια. Καισάρεια.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.84

Το 1068 αυτοκράτορας Το 1068 αυτοκράτορας του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο

Ρωμανός Δ΄ο Διογένης, Ρωμανός Δ΄ο Διογένης, ο οποίος καταγόταν από ο οποίος καταγόταν από την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και

διακρινόταν για το ήθος διακρινόταν για το ήθος και τη γενναιότητά του.και τη γενναιότητά του.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.85

Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις οικονομικές δυσκολίες οικονομικές δυσκολίες

που αντιμετώπιζε που αντιμετώπιζε οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο στρατό και οδηγώντας στρατό και οδηγώντας

ίδ έ ίδ έ τον ο ίδιος έσπευσε να τον ο ίδιος έσπευσε να αντιμετωπίσει τους αντιμετωπίσει τους μ ςμ ς

Σελτζούκους.Σελτζούκους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.86

Στη μάχη του Στη μάχη του μ χμ χΜατζικέρτ Ματζικέρτ (1071 μ.Χ.)(1071 μ.Χ.) οι οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν και ο αυτοκράτορας και ο αυτοκράτορας

πιάστηκε αιχμάλωτος. πιάστηκε αιχμάλωτος.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.87

Ανεμπόδιστοι πλέον οι Ανεμπόδιστοι πλέον οι Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη ολόκληρη σχεδόν τη

Μ ά Α ίΜ ά Α ίΜικρά Ασία.Μικρά Ασία.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.88

Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη μάχη του Ματζικέρτ, μάχη του Ματζικέρτ, αυτοκράτορας του αυτοκράτορας του Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο

Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός.Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.89

Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας προσπάθησε να προσπάθησε να

ί ί αντιμετωπίσει τους αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Σελτζούκους. ζ ςζ ς

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.90

Τη ίδια εποχή Τη ίδια εποχή εμφανίστηκαν στη εμφανίστηκαν στη

Δύση οι Νορμανδοί οι Δύση οι Νορμανδοί οι Δύση οι Νορμανδοί, οι Δύση οι Νορμανδοί, οι οποίοι διακρίνονταν για οποίοι διακρίνονταν για

έ έ τις ναυτικές τους τις ναυτικές τους ικανότητες.ικανότητες.ικανότητες.ικανότητες.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.91

Οι Νορμανδοί κατέβηκαν Οι Νορμανδοί κατέβηκαν ό Σ δ βί ό Σ δ βί από τη Σκανδιναβία και από τη Σκανδιναβία και

τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρε α Ευρώπη κα τη Βόρε α Ευρώπη κα ακολουθώντας το ρεύμα ακολουθώντας το ρεύμα των π ταμών έ τα αν των π ταμών έ τα αν των ποταμών έφτασαν των ποταμών έφτασαν

στη Μεσόγειο.στη Μεσόγειο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.92

Εκμεταλλευόμενοι τα Εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα των προβλήματα των Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Νορμανδοί Νορμανδοί

κατέκτησαν τα κατέκτησαν τα βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της

Ιταλίας και Ιταλίας και έλ β έλ β κατέλαβαν το κατέλαβαν το

Δυρράχιο.Δυρράχιο.ρρ χ .ρρ χ .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.93

Επίσης ακολουθώντας Επίσης ακολουθώντας Επ σης ακολουθώντας Επ σης ακολουθώντας την Εγνατία οδό την Εγνατία οδό

βάδ αν ναντί ν της βάδ αν ναντί ν της βάδισαν εναντίον της βάδισαν εναντίον της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλονίκης και της ς ςς ςΚωνσταντινούπολης.Κωνσταντινούπολης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.94

Μια άλλη ομάδα Μια άλλη ομάδα κινήθηκε με τα κινήθηκε με τα

πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε τα παράλια της τα παράλια της Π ή Π ή Πελοποννήσου. Πελοποννήσου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.95

Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε βοήθεια από τους βοήθεια από τους Βενετούς, δίνοντάς Βενετούς, δίνοντάς τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια εμπορικά προνόμια

Μ ό Μ ό στη Μεσόγειο και στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά στα βυζαντινά β ζβ ζ

λιμάνια.λιμάνια.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.96

Σ Σ Στην Στην Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη τους επέτρεψε να τους επέτρεψε να

θ ύ έξ θ ύ έξ εγκατασταθούν έξω εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να από τα τείχη και να χηχηδημιουργήσουν μια δημιουργήσουν μια

νέα εμπορική νέα εμπορική νέα εμπορική νέα εμπορική συνοικία στο Γαλατά, συνοικία στο Γαλατά, χωρίς να πληρώνουν χωρίς να πληρώνουν

φόρουςφόρουςφόρους.φόρους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.97

Οι Βενετοί Οι Βενετοί ανταποκρίθηκαν στο ανταποκρίθηκαν στο

αίτημα των αίτημα των αίτημα των αίτημα των Βυζαντινών και Βυζαντινών και κατόρθωσαν από κατόρθωσαν από

κοινού να κοινού να κοινού να κοινού να απομακρύνουν τους απομακρύνουν τους Νορμανδούς από τα Νορμανδούς από τα

ΒαλκάνιαΒαλκάνιαΒαλκάνια.Βαλκάνια.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.98

Κεφάλαιο 30ο

Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους ΦράγκουςΚωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.99

Ανάμεσα στις πόλεις που κατέλαβαν οι που κατέλαβαν οι

Σελτζούκοι Τούρκοιήταν και τα ήταν και τα Ιεροσόλυμα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.100

Τα Ιεροσόλυμα είναι η ιερή πόλη για τους ιερή πόλη για τους

Χριστιανούς, μια και σε αυτή έζησε και δίδαξε ο αυτή έζησε και δίδαξε ο

Χριστός.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.101

Μετά από αυτό, οι Μ ,Χριστιανοί από όλο

τον κόσμο δεν τον κόσμο δεν μπορούσαν να μ ρεπισκεφτούν με ασφάλεια τους ασφάλεια τους Αγίους Τόπους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.102

Οι Βυζαντινοί δεν Οι Βυζαντινοί δεν ζζμπορούσαν να μπορούσαν να

δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο πρόβλημα που είχε πρόβλημα που είχε

δημιουργηθεί. δημιουργηθεί.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.103

Ο Ο Αλέξιος Α΄, ο Αλέξιος Α΄, ο ΚομνηνόςΚομνηνός ζήτησε, παρά ζήτησε, παρά το το ΣχίσμαΣχίσμα τη τη βοήθειαβοήθειατο το ΣχίσμαΣχίσμα, τη , τη βοήθειαβοήθεια

του του Πάπα της ΡώμηςΠάπα της Ρώμης και και ώ ώ των χριστιανών της των χριστιανών της

Δύσης.Δύσης.Δύσης.Δύσης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.104

Ο Πά Ο Πά δέδέΟ Πάπας Ο Πάπας δέχτηκεδέχτηκεμε προθυμία, μια με προθυμία, μια μ ρ μ , μμ ρ μ , μ

και και θα θα παρέμβαινεπαρέμβαινε στα στα παρέμβαινεπαρέμβαινε στα στα πράγματα της πράγματα της ρ μ ςρ μ ςΑνατολικής Ανατολικής εκκλησίαςεκκλησίαςεκκλησίας.εκκλησίας.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.105

Παρακίνησε λοιπόν Παρακίνησε λοιπόν ρρτους άρχοντες της τους άρχοντες της

Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν στην απελευθέρωση στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. των Αγίων Τόπων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.106

Δ έ λ Δ έ λ Δεν έστειλαν Δεν έστειλαν βοήθεια στους βοήθεια στους β ή ςβ ή ςΒυζαντινούς, Βυζαντινούς,

αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν μόνοι τους μόνοι τους μ ςμ ςτέσσερις τέσσερις

εκστρατείεςεκστρατείεςεκστρατείεςεκστρατείες……

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.107

... που τις ονόμασαν ... που τις ονόμασαν ΣταυροφορίεςΣταυροφορίες. .

Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους νικήσουν τους

Σ λ ζ ύ Σ λ ζ ύ Σελτζούκους και να Σελτζούκους και να κρατήσουν για τον κρατήσουν για τον ρ ή γρ ή γεαυτό τους τα μέρη εαυτό τους τα μέρη

που θα που θα που θα που θα απελευθέρωναν.απελευθέρωναν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.108

ΣτηνΣτην44 ί ί 44ηη σταυροφορία, σταυροφορία, οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν συγκεντρώθηκαν

Β ί Β ί στη Βενετία. στη Βενετία.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.109

Απόφασή τους Απόφασή τους ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν με πλοία στην με πλοία στην

Αίγυπτο και μετά Αίγυπτο και μετά να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν στα Ιεροσόλυμα.στα Ιεροσόλυμα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.110

Οι Βενετοί διέθεσαν Οι Βενετοί διέθεσαν λ ί ζί λ ί ζί τα πλοία τους μαζί τα πλοία τους μαζί

με τα πληρώματά με τα πληρώματά μ ηρ μμ ηρ μτους. τους.

Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα έπαιρναν τα μισά από έπαιρναν τα μισά από

τα εδάφη και τα τα εδάφη και τα λάφυρα που θα λάφυρα που θα λάφυρα που θα λάφυρα που θα κατακτούσαν.κατακτούσαν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.111

Λίγο πριν την Λίγο πριν την αναχώρηση των αναχώρηση των Σταυροφόρων Σταυροφόρων Σταυροφόρων, Σταυροφόρων, παρουσιάστηκε παρουσιάστηκε

στους Βενετούς ο στους Βενετούς ο εκθρονισμένος εκθρονισμένος εκθρονισμένος εκθρονισμένος

αυτοκράτορας του αυτοκράτορας του Β ζ ί Β ζ ί Αλέξ Αλέξ Βυζαντίου Βυζαντίου Αλέξιος Αλέξιος

ΆγγελοςΆγγελος..γγ ςγγ ς..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.112

Ο Αλέξ Ά λ Ο Αλέξ Ά λ Ο Αλέξιος Άγγελος Ο Αλέξιος Άγγελος ζήτησε τη βοήθειά ζήτησε τη βοήθειά ζήτησε τη βοήθε ά ζήτησε τη βοήθε ά

τους για να ξαναπάρει τους για να ξαναπάρει τ χαμέν τ υ θ όν τ χαμέν τ υ θ όν το χαμένο του θρόνο, το χαμένο του θρόνο, τάζοντάς τους πολλά τάζοντάς τους πολλά ζ ς ςζ ς ςχρήματα και δώρα.χρήματα και δώρα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.113

Οι Βενετοί δέχτηκαν Οι Βενετοί δέχτηκαν χ ηχ ητην πρόταση του την πρόταση του

Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και ο ναύαρχός τους, ο ναύαρχός τους,

αντί να κατευθυνθεί αντί να κατευθυνθεί στην Αίγυπτο στην Αίγυπτο στην Αίγυπτο, στην Αίγυπτο, οδήγησε τους οδήγησε τους

Σταυροφόρους στην Σταυροφόρους στην Πόλη Πόλη Πόλη. Πόλη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.114

Η απόρθητη Η απόρθητη ΠόληΠόληΗ απόρθητη Η απόρθητη ΠόληΠόλημετά από εντατική μετά από εντατική λ κία λ κία έέ τα τα πολιορκία πολιορκία έπεσεέπεσε στα στα

χέρια των χέρια των χ ρχ ρΣταυροφόρων.Σταυροφόρων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.115

Οι κατακτητές επί Οι κατακτητές επί τρεις μέρες τρεις μέρες

λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και κατέστρεφαν την κατέστρεφαν την

ανυπεράσπιστη Πόλη.ανυπεράσπιστη Πόλη.Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε τα ιερά μνημεία ούτε τα ιερά μνημεία ούτε

λ ί λ ί και τις εκκλησίες. και τις εκκλησίες.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.116

Κεφάλαιο 30ο β΄

Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόληςμετά την άλωση της Πόλης.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.117

Την επόμενη μέρα της Άλωσης οι Δυτικοί Την επόμενη μέρα της Άλωσης, οι Δυτικοί διαμέλισαν τα εδάφη της αυτοκρατορίας και τα

ά ξύ μοιράστηκαν μεταξύ τους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.118

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.119

Δ ήθ δ ά ά Δημιουργήθηκαν διάφορα λατινικά βασίλεια όπως της Κωνσταντινούπολης…βασίλεια όπως της Κωνσταντινούπολης…

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.120

…της Θεσσαλονίκης… …της Θεσσαλονίκης…

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.121

… το Δουκάτο των Αθηνών…… το Δουκάτο των Αθηνών…

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.122

… το Πριγκιπάτο της Αχαΐας… … το Πριγκιπάτο της Αχαΐας…

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.123

… ενώ τα νησιά του Αιγαίου, η Κρήτη, η … ενώ τα νησιά του Αιγαίου, η Κρήτη, η Εύβοια τα Επτάνησα πέρασαν στην Εύβοια τα Επτάνησα πέρασαν στην Εύβοια, τα Επτάνησα πέρασαν στην Εύβοια, τα Επτάνησα πέρασαν στην

κυριαρχία των Ενετών. κυριαρχία των Ενετών.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.124

Πολλά εδάφη της αυτοκρατορίας Πολλά εδάφη της αυτοκρατορίας Πολλά εδάφη της αυτοκρατορίας Πολλά εδάφη της αυτοκρατορίας παρέμειναν ελεύθερα και σε αυτά παρέμειναν ελεύθερα και σε αυτά

δ ήθ ξά ά δ ήθ ξά ά δημιουργήθηκαν ανεξάρτητα ελληνικά δημιουργήθηκαν ανεξάρτητα ελληνικά κράτη. κράτη. κράτη. κράτη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.125

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.126

Ο αυτοκράτορας του Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Βυζαντίου Βυζαντίου Βυζαντίου

Θεόδωρος ΛάσκαρηςΘεόδωρος Λάσκαρηςκαι ο Πατριάρχης, μετά και ο Πατριάρχης, μετά την άλωση της Πόλης την άλωση της Πόλης την άλωση της Πόλης, την άλωση της Πόλης, κατέφυγαν στη Νίκαια κατέφυγαν στη Νίκαια

Μ ά Α ί Μ ά Α ί της Μικράς Ασίας. της Μικράς Ασίας.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.127

Ε ί ύ ξ Ε ί ύ ξ Εκεί ανασύνταξαν το Εκεί ανασύνταξαν το βυζαντινό κράτος, βυζαντινό κράτος, β ζ ρ ς,β ζ ρ ς,ιδρύοντας την ιδρύοντας την

αυτοκρατορία της αυτοκρατορία της αυτοκρατορία της αυτοκρατορία της Νίκαιας. Νίκαιας. ςς

Έμβλημά της ήταν ο Έμβλημά της ήταν ο δικέφαλος αετόςδικέφαλος αετός δικέφαλος αετόςδικέφαλος αετός. .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.128

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.129

Ιδρυτές της ήταν οι Ιδρυτές της ήταν οι Ιδρυτές της ήταν οι Ιδρυτές της ήταν οι ΚομνηνοίΚομνηνοί. .

Π ύ ά ή Π ύ ά ή Πρωτεύουσά της ήταν Πρωτεύουσά της ήταν η η ΤραπεζούνταΤραπεζούντα του του ηη ρ ζρ ζΕύξεινου Πόντου.Εύξεινου Πόντου.

Η αυτοκρατορία αυτή Η αυτοκρατορία αυτή Η αυτοκρατορία αυτή Η αυτοκρατορία αυτή παρέμεινε ελεύθερη παρέμεινε ελεύθερη ρ ρρ ργια 257 χρόνια.για 257 χρόνια.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.130

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.131

Ιδρύθηκε στην Ήπειρο Ιδρύθηκε στην Ήπειρο Ιδρύθηκε στην Ήπειρο Ιδρύθηκε στην Ήπειρο από τον από τον Μιχαήλ Ά Μιχαήλ Ά ΆγγελΆγγελ κα είχε γ α κα είχε γ α ΆγγελοΆγγελο και είχε για και είχε για

πρωτεύουσα την πρωτεύουσα την ΆρταΆρτα. . Η σημαντικότερη στιγμή Η σημαντικότερη στιγμή της ιστορίας του ήταν η της ιστορίας του ήταν η ης ρ ς ή ηης ρ ς ή ηαπελευθέρωση της απελευθέρωση της

Θεσσαλονίκης από τους Θεσσαλονίκης από τους Θεσσαλονίκης από τους Θεσσαλονίκης από τους Λατίνους το 1224 μ.Χ.Λατίνους το 1224 μ.Χ.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.132

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.133

Ιδρύθηκε από τους Ιδρύθηκε από τους Παλαιολόγους σε μια Παλαιολόγους σε μια Παλαιολόγους σε μια Παλαιολόγους σε μια οχυρωμένη θέση οχυρωμένη θέση

ά Σ άά Σ άκοντά στη Σπάρτη.κοντά στη Σπάρτη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.134

Αν και ήταν μικρό Αν και ήταν μικρό στην αρχή στη στην αρχή στη στην αρχή, στη στην αρχή, στη

συνέχεια κατάφερε συνέχεια κατάφερε να εξαπλωθεί μέχρι να εξαπλωθεί μέχρι και τον Ισθμό της και τον Ισθμό της και τον Ισθμό της και τον Ισθμό της

Κορίνθου.Κορίνθου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.135

Εδώ έζησε και δίδαξε Εδώ έζησε και δίδαξε ο σοφός ο σοφός Γεώργιος Γεώργιος ο σοφός ο σοφός Γεώργιος Γεώργιος ΠλήθωνΠλήθων--ΓεμιστόςΓεμιστός..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.136

Επίσης, εδώ Επίσης, εδώ έ θ έ θ στέφθηκε ο στέφθηκε ο

τελευταίος τελευταίος ςςαυτοκράτορας του αυτοκράτορας του

Βυζαντίου Βυζαντίου Βυζαντίου, Βυζαντίου, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνος ςςΠαλαιολόγοςΠαλαιολόγος..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.137

Κεφάλαιο 31ο

Η ανάκτηση της Πόλης από το Μιχαήλ Η΄ τον Παλαιολόγοαπό το Μιχαήλ Η , τον Παλαιολόγο.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.138

Οι Φράγκοι, αφού λ ηλά η α η λεηλάτησαν την

Κωνσταντινούπολη, άρχισαν πλέον μην άρχισαν πλέον μην ενδιαφέρονται για

αυτήναυτήν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.139

Ο Μιχαήλ Η΄ ο Ο Μιχαήλ Η , ο Παλαιολόγος, που

ήταν ο αυτοκράτορας της αυτοκράτορας της Νίκαιας, δεν άφησε

την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη ανεκμετάλλευτη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.140

Με μυστική Με μυστική Με μυστική Με μυστική εντολή, δικοί του εντολή, δικοί του

ά θ ά θ άνθρωποι άνθρωποι παρακολουθούσαν παρακολουθούσαν ρρ

την Πόλη, την Πόλη, αναζητώντας αναζητώντας αναζητώντας αναζητώντας τρόπους να την τρόπους να την ρ ςρ ςπάρουν πίσω. πάρουν πίσω.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.141

Παράλληλα ο ίδιος Παράλληλα ο ίδιος συνεργάστηκε με τους συνεργάστηκε με τους

Γενουάτες που είχαν Γενουάτες που είχαν Γενουάτες, που είχαν Γενουάτες, που είχαν ισχυρό ναυτικό, ισχυρό ναυτικό,

έ ά έ ά προσφέροντάς τους προσφέροντάς τους εμπορικά προνόμια εμπορικά προνόμια μ ρ ρ μμ ρ ρ μ

στα βυζαντινά λιμάνια, στα βυζαντινά λιμάνια, αν τον βοηθούσαν να αν τον βοηθούσαν να αν τον βοηθούσαν να αν τον βοηθούσαν να ξαναπάρει την Πόλη.ξαναπάρει την Πόλη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.142

Η τύχη όμως, Η τύχη όμως, β ήθ β ήθ βοήθησε τον βοήθησε τον

αυτοκράτορα να αυτοκράτορα να αυτοκράτορα να αυτοκράτορα να πετύχει μόνος το πετύχει μόνος το

ό ό σκοπό του. σκοπό του.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.143

Το καλοκαίρι του Το καλοκαίρι του 1261 ο στρατηγός 1261 ο στρατηγός 1261 ο στρατηγός 1261 ο στρατηγός

Αλέξιος Αλέξιος ξ ςξ ςΣτρατηγόπουλος Στρατηγόπουλος περιπολούσε έξω περιπολούσε έξω περιπολούσε έξω περιπολούσε έξω από την Πόλη.από την Πόλη.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.144

Μια μέρα βρήκε ένα Μια μέρα βρήκε ένα Μια μέρα βρήκε ένα Μια μέρα βρήκε ένα αφύλακτο υπόγειο αφύλακτο υπόγειο έ ί έ ί πέρασμα στα τείχη πέρασμα στα τείχη και κατάφερε να και κατάφερε να φ ρφ ρ

καταλάβει την Πόλη καταλάβει την Πόλη χωρίς να συναντήσει χωρίς να συναντήσει χωρίς να συναντήσει χωρίς να συναντήσει αντίσταση από τους αντίσταση από τους ςς

Φράγκους.Φράγκους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.145

Ο Μιχαήλ Η΄ Ο Μιχαήλ Η΄ στέφτηκε στέφτηκε στέφτηκε στέφτηκε

αυτοκράτορας στο αυτοκράτορας στο ό ί ό ί ναό της Αγίας ναό της Αγίας

Σοφίας από τον Σοφίας από τον Σοφίας από τον Σοφίας από τον Πατριάρχη Αρσένιο .Πατριάρχη Αρσένιο .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.146

Ο αυτοκράτορας Ο αυτοκράτορας ά ά κατάφερε να κατάφερε να

ξαναπάρει ξαναπάρει ξ ρξ ραρκετά από τα αρκετά από τα κατακτημένα κατακτημένα κατακτημένα κατακτημένα

μέρη. μέρη. Ένα μέρος όμως Ένα μέρος όμως έμεινε στα χέρια έμεινε στα χέρια έμεινε στα χέρια έμεινε στα χέρια των Φράγκων. των Φράγκων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.147

Στα 57 χρόνια που η Στα 57 χρόνια που η Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη έμεινε στα χέρια των έμεινε στα χέρια των έμεινε στα χέρια των έμεινε στα χέρια των Λατίνων τα ταμεία Λατίνων τα ταμεία

άδειασαν, πολλά έργα άδειασαν, πολλά έργα τέχνης μεταφέρθηκαν τέχνης μεταφέρθηκαν τέχνης μεταφέρθηκαν τέχνης μεταφέρθηκαν

στη Δύση, κτίρια στη Δύση, κτίρια ά ά καταστράφηκαν και οι καταστράφηκαν και οι

ιεροί ναοί βεβηλώθηκαν. ιεροί ναοί βεβηλώθηκαν. ρ β βη η .ρ β βη η .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.148

Όλα αυτά έκαναν Όλα αυτά έκαναν τους Βυζαντινούς τους Βυζαντινούς

να μισήσουν να μισήσουν να μισήσουν να μισήσουν θανάσιμα τους θανάσιμα τους Φ άΦ άΦράγκους.Φράγκους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.149

Η ανάκτηση της Η ανάκτηση της Η ανάκτηση της Η ανάκτηση της Πόλης δεν έλυσε τα Πόλης δεν έλυσε τα

βλή βλή προβλήματα που προβλήματα που υπήρχαν ούτε τα νέα υπήρχαν ούτε τα νέα

που προέκυψαν.που προέκυψαν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.150

Η Κωνσταντινούπολη Η Κωνσταντινούπολη Η Κωνσταντινούπολη Η Κωνσταντινούπολη έμεινε χωρίς έμεινε χωρίς

συμμάχους και οι συμμάχους και οι εχθροί εχθροί χ ρχ ρ

πολλαπλασιάστηκαν.πολλαπλασιάστηκαν.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.151

Στην Ανατολή Στην Ανατολή παραμόνευαν νέα και παραμόνευαν νέα και

πιο επικίνδυνα πιο επικίνδυνα πιο επικίνδυνα πιο επικίνδυνα τουρκικά φύλα, στο τουρκικά φύλα, στο Β ά λ ύ Β ά λ ύ Βορρά απειλούσαν οι Βορρά απειλούσαν οι

Σέρβοι και οι Σέρβοι και οι ρβρβΒούλγαροι, ενώ στη Βούλγαροι, ενώ στη Δύση παραμόνευαν Δύση παραμόνευαν Δύση παραμόνευαν Δύση παραμόνευαν

οι Φράγκοι.οι Φράγκοι.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.152

Όλ έδ ό Όλ έδ ό Όλα έδειχναν ότι η Όλα έδειχναν ότι η αυτοκρατορία αυτοκρατορία ρ ρρ ρεξέπεμπε τις εξέπεμπε τις τελευταίες της τελευταίες της τελευταίες της τελευταίες της αναλαμπές, λίγο αναλαμπές, λίγο μ ςμ ςπριν την τελική πριν την τελική της πτώση της πτώση της πτώση. της πτώση.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.153

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ

Η Θεσσαλονίκη από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει

σπουδαία εμπορική και πνευματική κίνηση.

Δημοσίευσε Saba Moros

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.154

Χάρτης με τις πόλεις που ο Κωνσταντίνος είχε διαλέξει για να μεταφέρει την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Η Θεσσαλονίκη ήταν σπουδαίο οικονομικό και πνευματικό κέντρο Ο Κωνσταντίνος είχε σκεφτεί να την κάνει πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.155

Η θέση της στον κόλπο του θερμαικού και η εύφορη κοιλάδα του Αξιού ης έδωσε φήμη και πλούτη. «Η γη και η θάλασσα έχουν ταχτεί να λειτουργούν για χάρη μας και να μας προσφέρουν τα πλούσια δώρα τους αδαπάνως (χωρίς να ξοδέψουμε χρήματα)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.156

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.157

Τα χαρίσματα αυτά τη έκαναν στόχο πολλών κατακτητών, οι οποίοι ήθελαν να κλέψουν τα πλούτη της. Έτσι οι Σαρακηνοί το 904 και οι Νορμανδοί το 1185 έφτασαν έξω από τα τείχη της πόλης, την κατέλαβαν και την λεηλάτησαν.

Ο στόλος των Σαρακηνών, 54 πλοία που το καθένα μετέφερε 200 περίπου πολεμιστές, με επικεφαλής τον αρνησίθρησκο Λέοντα τον Τριπολίτη, εμφανίστηκε στο Θερμαϊκό στις 29 Ιουλίου του 904, ημέρα Κυριακή. Αμέσως άρχισαν οι επιθέσεις ε­ναντίον του τείχους της πόλης, αλλά τις δύο πρώτες μέρες της πολιορκίας οι υπερα­σπιστές κατόρθωσαν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τους επιδρομείς. Τότε οι Σαρακηνοί επινόησαν ένα τέχνασμα για να κυριέψουν την πόλη. Αφού ένωσαν δύο δύο τα πλοία τους, κατασκεύασαν επάνω ξύλινους πύργους, που το ύψος τους ξεπερνούσε το ύψος του θαλάσσιου τείχους. Έτσι την τρίτη μέρα, όταν τα πλοία με τους πύργους πλησίασαν το τείχος, οι πειρατές μπόρεσαν εύκολα να πηδή­ξουν επάνω, ενώ οι υπερασπιστές εγκατέλειπαν τις θέσεις τους πανικόβλητοι. Η τύ­χη της Θεσσαλονίκης είχε κριθεί. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.158

Οι Σαρακηνοί ανεμπόδιστοι πια όρμησαν μέσα στην πόλη και άρχισαν να σφάζουν αδιάκριτα και να λεηλατούν. Όσοι γλίτωναν τη σφαγή αιχμαλωτίζονταν. Κι αυ­τό συνεχίστηκε για δέκα περίπου μέρες, όσες έμειναν οι πειρατές εκεί. Τελικά οι επιδρομείς, αφού είχαν ολοκληρώσει το καταστροφικό τους έργο, έφυγαν σέρνοντας μαζί τους, σύμφωνα με τις μαρτυρίες 22.000 αιχμαλώτους. Οι περισ­σότεροι από αυτούς πουλήθηκαν στο σκλαβοπάζαρο που στήθηκε στο Χάνδακα (Ηράκλειο). Άλλοι μεταφέρθηκαν στην Τρίπολη της Συρίας και πουλήθηκαν εκεί κι ένας μικρότερες αριθμός μεταφέρθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας, όπου έγινε η εξαγορά ή η ανταλλαγή τους με Σαρακηνούς αιχμαλώτους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.159

Νορμανδοί πολεμιστές

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.160

Παρά τις δυσκολίες όμως αυτές η Θεσσαλονίκη συνέχιζε να έχει εμπορική δραστηριότατα. Επίσης είχε μεγάλη πνευματική ανάπτυξη όπως μαρτυρούν τα μνημεία που σώζονται μέχρι σήμερα.

Ο ναός μετά την πυρκαγιά 1917

Ναός του Αγίου Δημητρίου

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.161

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.162

Λόγω της μεγάλης ανάπτυξης και της εμπορικής δραστηριότητας δόθηκε το προνόμιο της αυτοδιοίκησης στην πόλη (να έχει δικό της διοικητή)

Στην πόλη λειτουργούσαν κατώτερα σχολεία, μέσες σχολές, ανώτατες σχολές Μαθηματικών, Νομικής, Φιλοσοφίας και Ρητορικής. Τους μισθούς των δασκάλων τους πλήρωναν οι αρχές της πόλης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.163

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.164

Ναός της Αγίας Αικατερίνης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.165

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.166

Το κίνημα των Ζηλωτών

Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος πολιτικού κόμματος που υπερασπίζονταν τα συμφέροντα των φτωχών. (μικροκαλλιεργητές, εργάτες , ναυτικοί ). Προσπαθούσαν να τους προστατέψουν από την εκμετάλλευση των πλουσίων. Οι πλούσιοι είχαν στα χέρια τους εμπόριο, πλούτο και πολλά προνόμια. Έτσι δεν φέρονταν καλά στους φτωχούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.167

Από τη μεγάλη αυτή διαμάχη ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις νικητές βγήκαν οι Ζηλωτές. Έγιναν αιματηρές συγκρούσεις στα μέσα του 14ου αιώνα.

Έδιωξαν με τη βία τους ευγενείς από την πόλη, λεηλάτησαν τις περιουσίες τους, ανέλαβαν αυτοί τη διοίκηση της πόλης.

Κυβέρνησαν την πόλη για 7 χρόνια από το 1342-1349. Στο διάστημα αυτό οι ευγενείς οργανώθηκαν, κατάφεραν να ξαναπάρουν τη διοίκηση της πόλης από τους Ζηλωτές.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.168

Ο δρόμος στην παραλία το 1906 στο βάθος ο Λευκός Πύργος

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.169

Το Διοικητήριο στην οδό Αγίου Δημητρίου το 1900 περίπου

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.170

Η παραλία πριν την πυρκαγιά του 1917

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.171

Η Καμάρα το 1930

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.172

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.173

12/04/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ» (28-32):

1. Συμπληρώνω τα κενά:

Οι τελευταίοι αυτοκράτορες της μακεδονικής δυναστείας επέβαλλαν νέα

νομοθετικά μέτρα: κατάργησαν το ____________ του ____________ και

άλλες διατάξεις που προστάτευαν τους μικρούς καλλιεργητές από τους

____________ και τους εισπράκτορες των φόρων, σταμάτησαν να δίνουν

κλήρο γης στους ____________ και επέτρεψαν και σ’ αυτούς που είχαν από

πριν να τον πουλούν στους ____________ , έβαλαν ____________

____________ στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών θεωρώντας ότι αυτοί

στοίχιζαν ____________ χρήματα στο κράτος.

Τα οικονομικά του κράτους ήταν σε κακή κατάσταση. Τα έξοδα για τη

συντήρηση του εμπορικού και πολεμικού ναυτικού ήταν πολλά, γι’ αυτό τα

καράβια και το πολεμικό ναυτικό ____________ . Η ασφάλεια του

Βυζαντίου και η μεταφορά των προϊόντων ανατέθηκε με συνθήκη στους

____________ , στους οποίους δόθηκαν πολλά εμπορικά ____________ .

Στα μέσα του 11ου αιώνα τις ανατολικές περιοχές της αυτοκρατορίας

απειλούσαν οι ____________ Τούρκοι. Ήταν ένας λαός ____________

και πολλοί από αυτούς υπηρετούσαν ως ____________ κοντά στους

Άραβες. Με αρχηγό τους τον Αλπ-Αρσλάν είχαν τελικός τους στόχο να

κατακτήσουν την ____________ .

Ο Ρωμανός Δ’ ο ____________ αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους

Τούρκους στη μάχη του ____________ αλλά πιάστηκε ____________ . Ο

Αλέξιος Α’ ο ____________ ζήτησε βοήθεια από τους ____________ ,

δίνοντάς τους ανταλλάγματα, για να αντιμετωπίσουν τους ____________ .

Ο Μιχαήλ Η’, ο ____________ που ήταν αυτοκράτορας της

____________ είχε δώσει εντολή δικοί του άνθρωποι να παρακολουθούν

την Κωνσταντινούπολη για να μπορέσουν να την πάρουν πίσω από τους

____________ χωρίς πόλεμο. Συνεργάστηκε με τους ____________ για

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.174

να ξαναπάρει την Πόλη και τους υποσχέθηκε ως αντάλλαγμα εμπορικά

προνόμια στα βυζαντινά ____________ . Τελικά, κατέλαβε την

Κωνσταντινούπολη και αρκετά μέρη της Ελλάδας και στέφθηκε αυτοκράτορας

στην ____________ από τον ____________ Αρσένιο.

Στα χρόνια παρακμής της αυτοκρατορίας, η Θεσσαλονίκη διατήρησε και

αύξησε την πνευματική και εμπορική δραστηριότητά της γι’ αυτό και της

δόθηκε το προνόμιο ____________________ .

Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος ____________ ____________ που

υπερασπίζονταν τα συμφέροντα των χαμηλών τάξεων απέναντι στους

____________ . Η «____________ κυβέρνηση» διοίκησε τη Θεσσαλονίκη

για ____________ χρόνια.

2. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα βάζοντας x:

Αυτοκρατορία

της Νίκαιας

Αυτοκρατορία

της

Τραπεζούντας

Δεσποτάτο

της

Ηπείρου

Δεσποτάτο

του Μιστρά

Απελευθέρωσε την

Κωνσταντινούπολη.

Ιδρυτής ήταν ο

Μιχαήλ Α’ Άγγελος.

Ιδρυτές ήταν οι

Κομνηνοί.

Ιδρυτές ήταν οι

Παλαιολόγοι.

Έκανε σύμβολό της

το δικέφαλο αετό.

Έχει τις ρίζες του ο

ποντιακός

ελληνισμός.

Εδώ στέφθηκε ο

τελευταίος

αυτοκράτορας του

Βυζαντίου.

Η πιο σημαντική

στιγμή της ιστορίας

ήταν η

απελευθέρωση της

Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.175

12/04/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

Τι γνωρίζετε για την τέταρτη σταυροφορία;

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.176

Χρυσάνθη Διαμαντίδου

Ε΄ ΤΑΞΗ, ΙΣΤΟΡΙΑ

ΣΤ ΕΝΟΤΗΤΑ, ΚΕΦ. 24-32

ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ

1. Μετά τη Μακεδονική δυναστεία, τον 11

ο αιώνα, εχθροί του

βυζαντινού κράτους ήταν οι ______________________________

και οι _________________________.

2. Γιατί δόθηκαν προνόμια στους Βενετούς από τον αυτοκράτορα

Αλέξιο Α΄ Κομνηνό;

3. Ποιος ήταν ο αρχικός σκοπός των σταυροφοριών;

4. Γιατί άλλαξε ο σκοπός των σταυροφόρων της 4ης

σταυροφορίας;

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

5. Ποια ελληνικά κράτη δημιουργήθηκαν μετά την άλωση της Πόλης

από τους Φράγκους;

6. Ποιος αυτοκράτορας ανάκτησε την Πόλη από τους Φράγκους;

Πότε και με ποιον στρατηγό;

7. Σε ποια κατάσταση βρήκαν οι βυζαντινοί την Κωνσταντινούπολη;

8. Ποιοι κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη και τη λεηλάτησαν;

9. Τι ήταν το κίνημα των Ζηλωτών στη Θεσσαλονίκη (13ος

–14ος

αι.);

10. Πότε οι Οθωμανοί Τούρκοι και με ποιον αρχηγό κατέκτησαν τη

Βαλκανική χερσόνησο;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.177

ΤΤ ΕΕ ΣΣ ΤΤ ΣΣ ΤΤ ΗΗ ΝΝ ΙΙ ΣΣ ΤΤ ΟΟ ΡΡ ΙΙ ΑΑ

ΤΤ ΟΟ ΒΒ ΥΥ ΖΖ ΑΑ ΝΝ ΤΤ ΙΙ ΟΟ ΠΠ ΑΑ ΡΡ ΑΑ ΚΚ ΜΜ ΑΑ ΖΖ ΕΕ ΙΙ ΚΚ ΑΑ ΙΙ ΥΥ ΠΠ ΟΟ ΚΚ ΥΥ ΠΠ ΤΤ ΕΕ ΙΙ ΣΣ ΕΕ ΚΚ ΑΑ ΤΤ ΑΑ ΚΚ ΤΤ ΗΗ ΤΤ ΕΕ ΣΣ

(( κκ εε φφ .. 22 88 -- 33 22 ))

ΌΌ νν οο μμ αα :: …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… …… ΗΗ μμ εε ρρ οο μμ ηη νν ίί αα :: …… …… …… …… …… …… ……

1. Κάντε τη σωστή αντιστοίχιση:

Μουράτ Α' Προύσα

Πρώτη πρωτεύουσα

του οθωμανικού κράτους Βάρνα

Μογγόλοι Γενίτσαροι

Μάχη Άγκυρας Κοσσυφοπέδιο

Μουράτ Β' 1402

Παιδομάζωμα Ταμερλάνος

2. Κάντε τη σωστή αντιστοίχιση:

• ήρθαν από την Ανατολή

• τους αντιμετώπισε ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός

Σελτζούκοι • • Κατέλαβαν βυζαντινά εδάφη στη Ν. Ιταλία

• Τους αντιμετώπισε ο Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης

• Κατέλαβαν την Αρμενία και τη Μ.Ασία

• Ακολούθησαν την Εγνατία Οδό

Νορμανδοί • • Έκλεισαν τους δρόμους προς την Ανατολή

• Ήρθαν από το Βορρά και τη Δύση

3. Βάλτε Σ πριν από τις σωστές και Λ πριν από τις λανθασμένες προτάσεις

του παρακάτω πίνακα , που αναφέρονται στην άλωση της Πόλης:

ΟιΦράγκοι λεηλάτησαν ιερά μνημεία και αφάνισαν πολλά έργα τέχνης.

Οι σταυροφόροι «έχασαν» το δρόμο για την Αίγυπτο και πήγαν στην Πόλη.

Πολλοί από τους κατοίκους σφάχτηκαν και αιχμαλωτίστηκαν.

Οι κατακτητές σεβάστηκαν τους ναούς και τα άλλα μνημεία της Πόλης.

Οι άρχοντες των νέων κρατών δεν ήθελαν να ξαναπάρουν την Πόλη.

Οι Βενετοί μετέφεραν και τα άλογα του Λυσίππου στη Βενετία.

Οι σταυροφόροι πήραν ακόμη και τα ιερά σκεύη από την αγία Σοφία.

Οι Βενετοί εμπόδισαν τους σταυροφόρους να πάνε στην Πόλη.

4. Συμπληρώστε τα κενά στο κείμενο που ακολουθεί:

Η παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας άρχισε στα τελευταία χρόνια της

μ……………………. δυναστείας. Οι λόγοι που οδήγησαν σ΄αυτή ήταν η κακή

δ……………………. του κράτους, η κατάργηση των ν………………. που

προστάτευαν τους μ………………………………….. από τους «Δυνατούς», η

χρησιμοποίηση μ………………………………….. στο στρατό και η παραχώρηση

π………………………………… στις ιταλικές πόλεις.

5. Συνδέστε τα παρακάτω ιστορικά γεγονότα–σταθμούς με την αντίστοιχη

χρονολογία:

1071 1204 1261

Η άλωση της Κων/πολης Η μάχη του Η ανάκτηση της

από τους Φράγκους Ματζικέρτ Πόλης

6. Αντιστοιχίστε καθένα από τα παρακάτω πρόσωπα με τις ενέργειές του.

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός • • Ξαναπήρε την Κωνσταντινούπολη

Μιχαήλ Γ΄ • • Έδωσε προνόμια στους Βενετούς

Λέων Γ΄ Ίσαυρος • • Πιάστηκε αιχμάλωτος

Ρωμανός Διογένης • • Έσωσε την Πόλη από τους Άραβες

Αλέξιος Στρατηγόπουλος • • Ίδρυσε πανεπιστήμιο στην Πόλη

7. Τι γνωρίζεις για το κίνημα των Ζηλωτών;

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

Καλή επιτυχία! Κόντου Πολυξένη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.178

Ε ΤΑΞΗ – ΙΣΤΟΡΙΑ - ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ (28-36) ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ

1. Πού νίκησαν οι Τούρκοι τους ενωμένους χριστιανικούς λαούς; ______________________________________________________________ 2. Πού έγινε η στέψη του Κωνσταντίνου ΙΑ΄Παλαιολόγου; ______________________________________________________________ 3. Τι επιπτώσεις είχε η διαμάχη ενωτικών - ανθενωτικών στην ύπαρξη του βυζαντινού κράτους ; ____________________________________________________________________________________________________________________________ 4. Ποιος κατασκευάσε τα κανόνια του Μωάμεθ Β΄; ____________________ 5. Ποιος οργάνωσε την άμυνα της Πόλης ; __________________________ 6. Πως λεγόταν το κάστρο του Βοσπόρου ; __________________________

7. Τι πέτυχε ο Φλαντανελάς και οι σύντροφοι του; __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 8. Πως λεγόταν η πύλη του εσωτερικού τείχους από την οποία μπήκε μέσα μεγάλη ομάδα Γενιτσάρων ; _______________________________________ 9. Πότε έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους; ______________________________________________________________ 10. Ποια η σημασία της Αλωσης για τους Βυζαντινούς, το ελληνικό έθνος και τους Τούρκους; _________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χρυσάνθη Διαμαντίδου Υπογραφή κηδεμόνα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.179

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ

ΣΤ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές

Το δε την Πόλιν σοι δούναι, ουτ' εμόν εστί, ούτ' άλλου των κατοικούντων εν ταύτη, κοινή γαρ γνώμη

πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών.

Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ…. μαθητ…… …………………………….

1.Συμπληρώνω τα κενά:

Το Βυζάντιο άρχισε να παρακμάζει επειδή:

Κατάργησε το νόμο του ………………………… που προστάτευε τους μικροκαλλιεργητές.

Σταμάτησε να δίνει κλήρο γης ( στρατιωτόπι ) στους ……………………… των συνόρων .

Έβαλαν ξένους …………………………στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών.

Παραχώρησε ……………………… στους ξένους, κυρίως στους ……………………… .

Εμφανίστηκαν νέοι εχθροί όπως οι……………………… και οι ……………………… .

Οι Φράγκοι ………………………… κατέλαβαν την Πόλη το 1204.

2. Αντιστοιχίζω πρόσωπα με ενέργειες:

Ρωμανός Δ΄Διογένης Έφερε τους σταυροφόρους στην Κων/πολη.

Αλέξιος Κομνηνός Ορίστηκε διάδοχος του Αλέξιου Κομνηνού.

Αλπ-Αρσλάν Αρχηγός των Σελτζούκων Τούρκων.

Άννα Κομνηνή Αντιμετώπισε με επιτυχία τους Νορμανδούς.

Αλέξιος Άγγελος Νικήθηκε στη μάχη του Ματζικέρτ.

Γεώργιος Πλήθων-Γεμιστός Φιλόσοφος που έζησε στο Μιστρά.

Μιχαήλ Η΄Παλαιολόγος Ο στρατηγός που ξαναπήρε την Κων/πολη.

Αλέξιος Στρατηγόπουλος Αυτοκράτορας που ανέκτησε την Πόλη.

Ταμερλάνος Αρχηγός των Μογγόλων.

Ιωάννης Η΄Παλαιολόγος Ο τελευταίος αυτοκράτορας.

Μωάμεθ Β΄ Ανέλαβε την άμυνα της Πόλης.

Ουρβανός Ούγγρος μηχανικός που κατασκεύαζε όπλα.

Ιωάννης Ιουστινιάνης Πολιόρκησε και άλωσε την Κων/πολη.

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος Προσπάθησε για την ένωση των εκκλησιών.

3. Γράφω τι ήταν οι σταυροφορίες: ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

4. Γράφω τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης από τους Φράγκους: ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.180

5. Γράφω με λίγα λόγια:

α) για το κίνημα των ζηλωτών στη Θεσσαλονίκη ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

β) για τους ενωτικούς και ανθενωτικούς ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

γ) για το κατόρθωμα του Φλαντανελά ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

6. Γράφω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:

Οι κάτοικοι της Πόλης αδιαφορούσαν για τους κατοίκους της υπαίθρου. ………………….

Ο Αλπ-Αρσλάν ελευθέρωσε τον αιχμάλωτο αυτοκράτορα Ρωμανό Δ΄Διογένη. ………….

Οι Σελτζούκοι ακολουθώντας την Εγνατία οδό βάδισαν εναντίον της Πόλης . …………...

Το 1054 έγινε το οριστικό σχίσμα μεταξύ ανατολικής και δυτικής εκκλησίας. …………...

Οι Σελτζούκοι κατέλαβαν και τους αγίους τόπους . …………………………………………….

Οι σταυροφόροι « έχασαν » το δρόμο για την Αίγυπτο και πήγαν στην Κων/πολη . ……

Οι Φράγκοι σεβάστηκαν τους ναούς και τα άλλα μνημεία της Πόλης. …………………….

Τα « Δημήτρια » ήταν η μεγαλύτερη εμποροπανήγυρη των Βαλκανίων. ………………….

Με το παιδομάζωμα οι Οθωμανοί Τούρκοι δημιούργησαν τάγματα γενιτσάρων. ………...

ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.181

Ποια μέτρα προκάλεσαν

αναταραχή στο βυζαντινό

κράτος τα τελευταία χρόνια

της Μακεδονικής δυναστείας;

(σ.85)

Ποια ήταν η κατάσταση των

οικονομικών του κράτους τα

τελευταία χρόνια της

Μακεδονικής

δυναστείας;(σ.86)

Ποιοι ήταν οι Σελτζούκοι

Τούρκοι και τι στόχο

είχαν;(σ.88)

Τι ξέρεις για τη μάχη του

Ματζικέρτ;(σ.89)

Ποιοι ήταν οι Νορμανδοί και

πώς απείλησαν την Βυζαντινή

Αυτοκρατορία;(σ.89)

Τι ξέρεις για την τέταρτη

σταυροφορία και την Άλωση

της Πόλης από τους

Φράγκους;(σ.91-92)

Ποια ελληνικά κράτη

δημιουργήθηκαν μετά την

Άλωση της Πόλης ;(όνομα-

ιδρυτές-πρωτεύουσα)

(σ. 93-94)

Πώς κατάφερε ο Μιχαήλ ο Η΄

ο Παλαιολόγος να ανακτήσει

την Πόλη; (σ.95)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.182

Ποιος αποκάλυψε το μυστικό

πέρασμα της Πόλης; (σ.96)

Ποιες πόλεις είχε σκεφτεί ο

Μέγας Κων/νος για

πρωτεύουσα του νέου

κράτους; (σ.98)

Ποια είναι η θέση της

Θεσ/νίκης και ποιοι την

κατέκτησαν ;(σ.98)

Ποιοι ήταν οι Ζηλωτές και τι

ξέρεις για το κίνημά τους;(99)

Ποιο προνόμιο είχε η

Θεσ/νίκη και ποιος είναι ο

πολιούχος της;(σ.98-99)

Ποια άλλα ονόματα ξέρεις για

τη Θεσ/νίκη;

Γιατί τη λέμε και έτσι;

(σχολιασμός)

Έπραξαν σωστά οι Βυζαντινοί

που έδωσαν προνόμια στους

Βενετούς;

Γιατί ;Τι συνέβη τελικά;

Είναι σωστό να δίνουμε

προνόμια της χώρας σε

ξένους;

ΑΝΘΙΜΟΥ ΣΟΦΙΑ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.183