Το 6ο τεύχος του περιοδικού του Γυμνασίου μας διακρίνεται για την ποικιλία των ενδιαφερόντωντων μαθητών που αποτέλεσαν τη συντακτική του ομάδα. Στην ύλη του τεύχους περιλαμβάνονται: μιασυνέντευξη με τον μεγάλο φιλόλογο και γλωσσολόγο Εμμανουήλ Κριαρά, που σε ηλικία 103 ετών πα-ραμένει ακμαιότατος και δημιουργικός• μια παρουσίαση των Αγροτικών Φυλακών της Αγιάς, τιςοποίες επισκέφτηκε ομάδα μαθητών• ένα πληροφοριακό κείμενο σχετικά με τη μάστιγα των ναρκω-τικών, που γράφτηκε κατόπιν επίσκεψης μαθητών στο Κέντρο Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Ν.Χανίων, και ένα ακόμα που φιλοτεχνεί το πορτρέτο των Γιατρών του Κόσμου. Στο τεύχος θίγονταιεπίσης σημαντικά ζητήματα όπως οι σχέσεις επιστήμης και θρησκείας, και η θανατική ποινή, ενώ πα-ρουσιάζονται θέματα που αφορούν στο περιβάλλον και την οικολογία. Ο αναγνώστης μπορεί ακόμανα διαβάσει μια ιστορική αναδρομή στις σχέσεις των αρχαίων Ελλήνων με την ομορφιά, καθώς επίσηςκαι μια παρουσίαση του μυθιστορήματος του Γιώργη Μανουσάκη Ο εθελοντής. Δεν θα μπορούσανβέβαια να απουσιάζουν εργασίες που αναδεικνύουν την ιδιαίτερη κουλτούρα των νέων, όπως ταγκράφιτι και τη μουσική χιπ χοπ. Στο τεύχος συμπεριλαμβάνονται επίσης εργασίες που έγιναν στοπλαίσιο του μαθήματος των αγγλικών και αφορούν στα αγγλικά πασχαλινά εδέσματα, αξιοπερίεργεςανακαλύψεις, ένα πορτρέτο του Τσε Γκεβάρα, κ.ά.

Υπεύθυνοι καθηγητές: Ελένη Μαράκη (Φιλόλογος), Γιάννης Δημητρακάκης (Φιλόλογος)

4ο Γυμνάσιο XανίωνH ζωή μετά... το σχολείο

Από τότε που υπάρχουν η θρησκεία και η επιστήμη, αναπτύσσεται μιααναπόφευκτη τάση σύγκρουσης ανάμεσά τους. Η συμβολή της επιστήμης στηβελτίωση του βιοτικού επιπέδου και γενικά του ανθρώπινου πολιτισμού είναιτεράστια. Από την άλλη πλευρά, η θρησκεία κάθε ανθρώπου και η πίστη τουσε κάτι ανώτερο τού προσφέρει ελπίδα και τη δυνατότητα να απαλλάξει τησυνείδησή του από το αίσθημα της ενοχής και της ευθύνης των πράξεών του.

1

Επιστήμη vs ΘρησκείαΠαιδάκι 11 ετών πεθαίνει επειδή οι γονείς του προτίμησαν την προ-

σευχή στον Τζαχόμπα αντί για την προσφυγή στην επιστήμη. Το γεγονόςαυτό θέτει τα ακόλουθα ερωτήματα:

1) Γιατί το παιδάκι δεν σώθηκε, αφού οι γονείς του προσευχήθηκανστον πανίσχυρο θεό Τζαχόμπα, που κατοικεί στον κόσμο των Ιδεώνμαζί με τα άλλα πνεύματα;

2) Πώς μπορεί ο ανώνυμος γιατρός και επιστήμονας να δίνει ζωή μετη βοήθεια της στηριγμένης στον ατσάλινο ορθολογισμό Επι-στήμης, ενώ ο πανίσχυρος θεός Τζαχόμπα να αγνοεί τηνπερίπτωση, παρόλες τις προσευχές των γονιών του παιδιού;

3) Θα μπορούσε οποιαδήποτε πανίσχυρη μεταφυσική οντότητα(Τζαχόμπα, Δίας, Αλλάχ, κ.ά.) με όλους τους Ιερείς, τους Επίσκο-πους, τους Ραβίνους και τους Ιμάμηδες, να θεραπεύσει το παιδάκι;

Επιστήμη ονομάζεται η συστηματική και ενδε-λεχής μελέτη και έρευνα φαινομένων, γεγονότωνκαι αντικειμένων που σχετίζονται με το φυσικόκόσμο και με τον άνθρωπο ωςψυχοβιολογική οντότητα. Βασικόκίνητρο της επιστήμης είναι ηέμφυτη επιθυμία του ανθρώπου γιατη γνώση της αλήθειας. Η επιστήμη,που βασίζεται στο πείραμα και τηνπαρατήρηση, που χρησιμοποιεί τημαθηματική γλώσσα, προτάθηκε ωςη μόνη γνώση ικανή να δώσειαπόλυτη βεβαιότητα. Η επιστήμη ερευνά το επι-στητό και η γνώση που παρέχει είναι αντικειμε-νική. Κύριοι στόχοι της επιστήμης είναι: α) η επι-σήμανση των νόμων, της λειτουργίας και σκο-πιμότητας του μικρόκοσμου και του μακρόκο-σμου, β) η γνώση των μηχανισμών πουρυθμίζουν τις ποικίλες εκδηλώσεις της ζωής στονκόσμο, γ) η ανακάλυψη μέσων και τρόπων αντι-μετώπισης του φυσικού κακού, των ασθενειών καιτου πόνου, δ) η επιδίωξη της αποκατάστασηςτης ψυχικής ισορροπίας και υγείας.

Η θρησκεία είναι σχέση ανεπιφύλακτης εμπι-στοσύνης ανάμεσα στον πιστό και τον Θεό, πουμοιάζει με τη σχέση παιδιού και γονιού. Αναφέ-ρεται στο πλαίσιο του ιερού και του υπερφυσι-κού και βασίζεται στην πίστη. Ο κεντρικός τηςπυρήνας σχηματίζεται από την πίστη στον Θεόκαι γενικότερα από την πίστη σε κάποια μορφήθεότητας ή μυστηρίου μακριά απ’ την υλικήπραγματικότητα. Η εμβάθυνση στην πίστη δια-μορφώνει, στο εσωτερικό κάθε θρησκευτικήςπαράδοσης, τις διάφορες θεολογικές απόψεις.Πρέπει να τονίσουμε ότι η θρησκεία δε συνιστάμια απλή γνώση αλλά μια μορφή θεογνωσίας. Ομεγάλος επιστήμονας Αϊνστάιν υποστήριξε: «Ηθρησκεία μου έγκειται σε έναν ταπεινό θαυμα-σμό προς το ανώτερο και απεριόριστο εκείνοπνεύμα, το οποίο αποκαλύπτεται στις πιο μικρές

λεπτομέρειες που μπορούμε να συλλάβουμε μετο αδύνατο και εύθραυστο πνεύμα μας».

Η επιστήμη και η θρησκεία, αν καιαποτελούν δυο απ’ τις βασικότερεςπηγές γνώσης του ανθρώπου,στηρίζονται σε τελείως διαφορετικέςαπόψεις και σκέψεις, και συχνάσυγκρούονται μεταξύ τους. Οιαντιθέσεις αυτές παρατηρούνται σεποικίλους τομείς. Καταρχήν, ηεισβολή της επιστημονικής πραγμα-τικότητας στο κοινωνικό πεδίο και η

ταχεία αύξηση του κύρους και της δημοτικότητάςτης, ιδιαίτερα στη νεότερη εποχή, μετά τον 18οαιώνα, δεν μπορούσε να μη δημιουργήσειδυσπιστίες και διαμάχες στο θρησκευτικό χώρο,ο οποίος άρχισε να αισθάνεται απειλούμενοςαπό μια ανερχόμενη δύναμη. Πράγματι, με τηναύξηση του κοινωνικού τους κύρους, οι επιστή-μονες αντικαθιστούν, σε κοινωνική και πολιτικήεπιρροή, την εκκλησιαστική ηγεσία. Η εκκο-σμίκευση και οι αντιθρησκευτικές τάσεις στηνΕυρώπη, ιδιαίτερα από τον 19ο αιώνα και μετά,προσπαθούν να στηριχθούν στην επιρροή τηςεπιστήμης για να ελαχιστοποιήσουν ή ακόμη καινα εξαφανίσουν την κοινωνική επιρροή της θρη-σκείας και της εκκλησίας. Πολλοί επιστήμονεςπαρασύρονται σε αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο.Πριν από τον Δαρβίνο, κυριαρχούσε η θεολογικήάποψη σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος έχειμια ξεχωριστή και προνομιακή θέση στον κόσμο.Ο Δαρβίνος εκθρόνισε τον άνθρωπο από αυτήτη θέση, δείχνοντας ότι δεν είναι κάτι ιδιαίτεροαλλά ότι προέρχεται από τα ζώα. Επίσης, η θεω-ρία της φυσικής επιλογής εξηγεί την εμφάνιση καιτην εξέλιξη του ανθρώπου χωρίς να απαιτεί ανα-φορά σε έναν πάνσοφο δημιουργό. Πρόκειταιγια καλυμμένη, αλλά αληθινή πάλη για την εξου-σία, όπου θρησκεία και επιστήμη χρησιμοποι-ούνται από τη μια και από την άλλη πλευρά με

2

“aπό τη σύγκρουση στο διάλογο”

σκοπό το όφελος. Η κοινωνική επιρροή της επι-στήμης ενισχύεται επίσης από ένα αίσθημασεβασμού, το οποίο κατά κάποιο τρόπο απαιτείαπό τους ανθρώπους να εναποθέτουν σ’ αυτήνόλες τους τις ελπίδες και τις προσδοκίες για τομέλλον. Έτσι, η επιστήμη μετατρέπεται σε αληθινόυποκατάστατο της θρησκείας και οι επιστήμονεςαναλαμβάνουν τον ρόλο ενός ιδιόμορφου καινέου ιερατείου.

Σήμερα, το τεράστιο κοινωνικό κύρος τηςεπιστήμης έχει ξεπεράσει κατά πολύ το κύρος τηςθρησκείας. Η κατάσταση αυτή χρησιμοποιήθηκεαπό τους πολιτικούς οι οποίοι επιθυμούν ναστηριχθούν σε επιστημονικά επιχειρήματα για νααιτιολογήσουν τις δικές τους πολιτικές αποφά-σεις. Έτσι, η επιστήμη σήμερα παρουσιάζεται ωςέσχατη αρχή, ενώ παλαιότερα η εξουσία περι-βαλλόταν από εκκλησιαστικούς συμβούλους.Άρα μπορούμε να πούμε ότι ο θρησκευτικόςδογματισμός αντικαταστάθηκε από τον επι-στημονικό.

Όταν όμως η καθεμία περιορίζεται στο χώροτης αρμοδιότητάς της, δεν υπάρχει θέμα σύγκρουσης ή αντίθεσης. Αν παλαιότερα πα-ρουσιάστηκαν κάποιες συγκρούσεις, δενοφείλονταν μόνο στη διαμάχη για την εξουσία,αλλά και σε περιπτώσεις που η μια από τις δυοπλευρές υπερέβαινε τα όριά της. Με τα παρα-κάτω θα γίνει κατανοητό ότι η επιστήμη με τηθρησκεία δε συγκρούονται απαραίτητα:

1) Η επιστήμη ερευνά τον αισθητό, το φυσικόκόσμο, ενώ η θρησκεία περιγράφει τον υπε-ραισθητό, τον υπερφυσικό κόσμο.

2) Η επιστήμη ερευνά το πώς έγινε ο κόσμοςκαθώς και τους φυσικούς νόμους πουρυθμίζουν τη λειτουργία του, ενώ η θρησκείατο ποιος και γιατί δημιούργησε τον κόσμο.

3) Η επιστήμη χρησιμοποιεί αποκλειστικά τουςνόμους της λογικής, την παρατήρηση και τοπείραμα. Στη θρησκεία, μαζί με τη νόηση καιτη λογική, συμμετέχουν η φαντασία, ηβούληση, το συναίσθημα, οι εμπειρίες και ταβιώματα.

4) Η επιστήμη βοηθάει στην υλική πρόοδο τουανθρώπου, ενώ η θρησκεία στην ψυχική καιηθική του καλλιέργεια.

5) Πολλοί επιστήμονες διεθνούς κύρους υπήρ-ξαν και πιστοί χριστιανοί, όπως και πολλοίιερείς προωθούσαν την έρευνα και την τεχνο-λογία.

6) Τέλος, η συνεργασία πίστης και επιστήμηςείναι αναγκαία για την αληθινή πρόοδο καιευδαιμονία του ανθρώπου.

Συμπερασματικά, η σχέση των δύο αυτώντομέων αναδεικνύει την ανάγκη του διαλόγου, ηοποία αναγνωρίζεται τόσο από την επιστήμηόσο και από τη θρησκεία. Οφείλουν αμοιβαία ναθέτουν ερωτήματα η μια στην άλλη προς όφελοςκαι των δυο. Ήδη, προ πολλών ετών, ο Αϊνστάινεκφράστηκε επ’ αυτού, δηλώνοντας ότι η θρη-σκεία χωρίς την επιστήμη είναι τυφλή, η δε επι-στήμη χωρίς τη θρησκεία είναι κουτσή. Ως σπου-δαστής επίσης είχε εκφράσει την άποψή του γιατην προέλευση του κακού, υποστηρίζοντας ότιτο κακό είναι απλά η απουσία του θεού. Είναιακριβώς όπως το σκοτάδι και το κρύο, μια λέξηπου το άτομο έχει δημιουργήσει για να περιγρά-ψει την απουσία του θεού. Ο θεός δενδημιούργησε το κακό. Το κακό είναι το αποτέλε-σμα που προκύπτει όταν το άτομο δεν έχει τηναγάπη του θεού παρούσα στην καρδιά του. Είναιόπως το κρύο που έρχεται όταν δεν υπάρχεικαμία θερμότητα ή το σκοτάδι που έρχεται ότανδεν υπάρχει κανένα φως. Με πιο μοντέρναδιατύπωση, ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ είχεδηλώσει ότι η επιστήμη μπορεί να απαλλάξει τηθρησκεία από σφάλματα και δεισιδαιμονίες, ενώη θρησκεία μπορεί να απαλλάξει την επιστήμηαπό την ειδωλολατρία και από απόλυτες θέσειςπου τελικά είναι χωρίς βάση.

Λυραντωνάκη Σοφία Γ1, Σκαλιδάκης ΛευτέρηςΒ4, Φραγκιουδάκη Λουίζα-Μαρία Γ3

3

- Xαίρετε κ. Κριαρά. Είμαστε μαθητές του 4ουΓυμνασίου Χανίων. Μάθαμε ότι ήρθατε σταΧανιά για ολιγοήμερη παραμονή και θαθέλαμε να σας γνωρίσουμε και να καταγρά-ψουμε ό,τι έχετε να μας πείτε για το περιοδικότου σχολείου μας.

- Παιδιά, ρωτήστε με ό,τι θέλετε. Σας συγχαίρω γι’αυτή σας τη δουλειά. Ελεύθερος χρόνος, κι εσείςοι μαθητές τον εκμεταλλευτήκατε να μην πάειχαμένος, έτσι;

- Είναι τιμή μας που σας γνωρίζουμε απόκοντά.

- Κι εμένα μ’ αρέσει πάντα η επαφή με τουςνέους.

- Θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε, γνωρίζονταςότι έχετε ξεπεράσει τα εκατό χρόνια, ποιοείναι το μυστικό της μακροζωίας σας.

- Πολλοί με ρωτούν πού οφείλεται η μακροζωίαμου. Δεν είναι πολύ εύκολο το ερώτημα. Εξαρτά-ται από πολλούς παράγοντες• πριν απ’ όλα θέλωνα σας πω ότι δεν προέβλεπα να μακροζωήσω,διότι όταν ήτανε να γίνω καθηγητής στο Πανεπι-

στήμιο, η πίεσή μου ήταν πολύ υψηλή. Αυτό είχεβέβαια ορισμένες αιτίες όπως στενοχώρια για τηνελληνική πολιτική κατάσταση. Όταν εγώ ήμουναγύρω στα πενήντα, η κατάσταση στην Ελλάδαδεν ήτανε πολύ καλή, ξέρετε ο εμφύλιος… Δενφανταζόμουνα λοιπόν ότι θα ξεπεράσω αυτό τοδυσάρεστο, αυτήν την πίεση. Με τη φροντίδα τηςγυναίκας μου το ξεπέρασα. Ας επιστρέψουμεόμως στην ερώτησή σας. Κάποτε, όταν είχα πάεισ’ ένα ιατρικό εργαστήριο για εξετάσεις, και μερώτησε ο γιατρός πού οφειλόταν η μακροζωίαμου, του απάντησα: «Να έχεις καλή σύντροφοστη ζωή σου, να έχεις μια αρμονική οικογενειακήζωή». Πρόσθεσα κι έναν άλλο όρο: να έχεις καλήγυναίκα, αλλά όχι καλό φαί. Εννοούσα ότι πολ-λές φορές ο άνθρωπος στη ζωή του τρώειποικίλα πράγματα, όπως τροφές με βούτυρο,αλάτι, πολλή ζάχαρη. Αυτά είναι ωραία, αλλάβλαβερά. Αυτά πρέπει να τα αποφεύγουμε, γιατίέτσι αποφεύγουμε και τις ασθένειες.

- Είπατε ότι την αγαπάτε τη γυναίκα σας …

- Δυστυχώς δε ζει πια. Αν ζούσε σήμερα, θα ήτανενενήντα έξι χρονών. Με τη γυναίκα μου είμαστε

4

Συνέντευξη με τον Εμμανουήλ Κριαρά

Ο Εμμανουήλ Κριαράς, γεννημένος το 1906 στον Πειραιά από οικογένεια κρητικής καταγωγής, είναιένας εξέχων φιλόλογος, ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσα-λονίκης. Μελέτησε και δίδαξε κυρίως τη μεσαιωνική ελληνική φιλολογία. Υπό την καθοδήγησή του,εκδόθηκαν 14 τόμοι του Λεξικού της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100-1669. Ασχο-λήθηκε επίσης ιδιαίτερα με το γλωσσικό ζήτημα στην Ελλάδα.

μαζί από το Πανεπιστήμιο. Παιδιά δεν κάναμεαλλά…

- Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ποιητής;

- Κοιτάξτε, η ερώτηση έχει ενδιαφέρον, αλλά είναιδύσκολο ν’ απαντήσει ακόμα και ο πιο καταρτι-σμένος.

- Γιατί;

- Έτσι μειώνονται οι άλλοι ποιητές. Στην Ελλάδαέχουμε έναν μεγάλο ποιητή, το Σολωμό, πουέγραψε πολλά ποιήματα αλλά όχι ολοκληρω-μένα, γιατί προσπαθούσε να τα κάνει καλύτερα.Μεγάλα ποιήματα τα έχει αφήσει ανολοκλήρωτα.Αν με ρωτάτε για άλλον, θα πρόσθετα τονΠαλαμά, το Σικελιανό...

- Αυτοί θα μπορούσαν να συγκριθούν με τουςμοντέρνους;

- Εγώ έχω μελετήσει τους παλαιότε-ρους. Η επιστημονική μου ειδικότηταείναι η μελέτη της μεσαιωνικήςελληνικής δημώδους γραμματείας,από το 1000 έως το 1600 μ.Χ. Έχωδημιουργήσει ένα μεγάλο λεξικό μετο οποίο ασχολήθηκα τη μισή μουζωή, από το 1950 περίπου κι έπειτα.Βέβαια, η γυναίκα μου αρρώστησε και το στα-μάτησα από το 1997 ως το 2000. Δεν ήταν εύκολονα δουλεύω το λεξικό όσο η γυναίκα μου ήτανάρρωστη. Αναγκάστηκα να διακόψω τη συν-εργασία μου με τον εκδοτικό οίκο και να ανα-θέσω τη δουλειά μου σε ορισμένους συνεργά-τες.

- Νομίζετε ότι οι αγώνες που έχετε κάνειδικαιώθηκαν;

- Κοιτάξτε, εγώ αγωνίστηκα για τη δημοτικήγλώσσα εναντίον της καθαρεύουσας, μιας μορφής ελληνικής γλώσσας που είχε πολλάαρχαϊκά στοιχεία που δεν ήταν ζωντανά. Έπρεπενα γίνει αγώνας να βελτιωθεί η κατάσταση,δηλαδή να φύγει από την εκπαίδευση η καθα-ρεύουσα και να διδάσκεται η δημοτική. Από το1974 και έπειτα, όταν αποκτήσαμε ομαλό πολιτικόβίο στην Ελλάδα, έγινε προσπάθεια τόσο απόλόγιους όσο και από πολιτικούς να ανατραπείαυτή η κατάσταση. Το θεώρησα υποχρέωσή μουνα αγωνιστώ γι’ αυτό. Ήμουνα δημοτικιστής απότο Γυμνάσιο.

- Πιστεύετε ότι τα παιδιά σήμερα παίρνουντην παιδεία που τους αξίζει;

- Η παιδεία πρέπει να φτιάχνει δημιουργικούς

ανθρώπους. Σήμερα αυτό δεν επιτυγχάνεται. Τοεκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι καλό. Φταίνε καικάποιοι καθηγητές που δεν κάνουν καλά τη δου-λειά τους ή δεν έχουν ιδέες. Η παιδεία σήμεραπερνάει κρίση. Ας ελπίσουμε ότι σιγά-σιγά θα τηνξεπεράσουμε. Γιατί όταν δεν έχεις οργανωμένηπαιδεία, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα.

- Πιστεύετε ότι οι νέοι δίνουν στα γράμματαόση σημασία χρειάζεται;

- Οι μαθητές δεν μπορούν να κάνουν αυτό πουπρέπει, γιατί το σύστημα δεν είναι καλό. Βέβαιαστα σχολεία υπάρχουν παιδιά που καταφέρνουννα προχωρήσουν. Δεν φτάνει να δουλεύεις στοσχολείο, γιατί ο καλός μαθητής πρέπει να δου-λεύει και στον ελεύθερο χρόνο του. Άμα χρησι-μοποιείς τον ελεύθερο χρόνο, βελτιώνεις τη δου-

λειά του σχολείου. Ό,τι δεν κάνειςστο σχολείο, το κάνεις εσύ μόνοςσου.

- Το εκπαιδευτικό σύστημα τηςΕλλάδας είναι κατώτερο τωνάλλων χωρών;

- Δεν μπορούμε να το πούμε έτσιαποφθεγματικά. Σε καμία από τιςπολιτισμένες χώρες δεν είναι τα

πράγματα τόσο καλά, ώστε να πεις, να, εδώ στηΓαλλία είναι περίφημα και στην Ελλάδα άσχημα.Το γεγονός ότι έχουμε προηγμένο τεχνικό πολι-τισμό, μάς απομακρύνει από τις ανθρωπιστικέςσπουδές. Αυτός που διαβάζει λογοτεχνία, αυτόςπου διαβάζει ποίηση, δεν πρέπει να αγνοεί και ταάλλα, δεν πρέπει όμως να μας κυβερνάει ημηχανή, αυτό πρέπει να το αποφύγουμε. Και ταγράμματα τα ανθρωπιστικά να καλλιεργούμε, καιτα μηχανικά, γιατί και αυτά προάγουν τον πολι-τισμό.

- Γιατί οι μαθητές πρέπει να μαθαίνουναρχαία ελληνικά;

- Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο λάθος. Το ΓεώργιοΡάλλη τον έχετε ακούσει; Αυτός ήταν υπουργόςΠαιδείας όταν έφυγε η Χούντα και ήρθε ο Καρα-μανλής. Ο Ράλλης πραγματοποίησε λοιπόν μιασημαντική μεταρρύθμιση: ως προς τηνεκπαίδευση, η καθαρεύουσα να φύγει από τοΓυμνάσιο και να περιοριστεί στο Λύκειο. Και στοΓυμνάσιο τα αρχαία να διδάσκονται από μετά-φραση. Αυτό και αν ήταν καινοτομία. Κράτησεκάμποσο καιρό αλλά μετά κάποιοι αντέδρασαν,υποστήριξαν ότι τα αρχαία μορφώνουνκαλύτερα, κτλ. Σιγά σιγά καταργήθηκε αυτή ησωστή τακτική.

5

“η γλώσσαείναι η ψυχήτου λαού”

- Πιστεύετε ότι οι μαθητές πρέπει να μα-θαίνουν τα αρχαία;

- Όχι. Εγώ πιστεύω ότι στο Γυμνάσιο δεν πρέπεινα μαθαίνουν αρχαία, γιατί το παιδί έρχεται απότο Δημοτικό και δεν ξέρει ακόμα καλά καλά τημητρική του γλώσσα, τη δημοτική που μιλάμε. Δενέχει εμβαθύνει στη γλώσσα αυτή. Το Γυμνάσιοπρέπει να κάνει το παιδί να εμβαθύνει στηγλώσσα που μιλάει. Αν του διδάσκει και τηναρχαία και τη νέα, δεν θα μπορεί να μάθει τηδημοτική. Αν μαθαίνεις και τις δύο γλώσσες,αποτυγχάνεις. Αυτό κάνουμε εμείς: διδάσκουμετα αρχαία στο Γυμνάσιο, πολλές φορές χωρίς τακατάλληλα βιβλία, και έτσι δεν κάνουμε σωστήδουλειά. Ένας λόγος που εδώ στην Ελλάδα

αποτυγχάνει η εκπαίδευση στη γλώσσα είναι ότιεπιστρέφει η καθαρεύουσα μεταμορφωμένη στοΓυμνάσιο, κι αυτό είναι κακό. Εγώ αγωνίστηκα,έγραψα πολλές φορές εναντίον της, κι ότανίσχυε κι όταν έφυγε. Όταν τη βλέπω να ξανα-γυρίζει, λέω «κάνετε έγκλημα». Αυτή είναι η ιδέα.

- Τα αρχαία είναι το ίδιο σημαντικά με τα νέα;

- Τα αρχαία ελληνικά είναι η γλώσσα τουαρχαίου πολιτισμού. Οι αρχαίοι Έλληνεςπροχώρησαν πολύ τον αρχαίο πολιτισμό και ηΕυρώπη σήμερα σ’ αυτόν στηρίζεται. Εκεί είναι οιρίζες της πνευματικής Ευρώπης. Τα αρχαία πρέ-πει να διδάσκονται, όχι όμως όσα μαθαίνει οφιλόλογος στο Πανεπιστήμιο.

- Θα θέλατε τα παιδιά της ηλικίας μας να σαςέχουν ως πρότυπο;

- Ο κάθε άνθρωπος έχει τα ελαττώματά του. Δενμπορώ να πω στα παιδιά να με έχουν ως πρό-τυπο: είναι φιλοδοξία ανόητη. Τα πρότυπα ταδιαλέγει ο καθένας. Ο άλλος θα πει «σε αυτόνπρέπει να μοιάσω».

- Πιστεύετε ότι τα αγγλικά αξίζουν περισσό-τερο από τα ελληνικά ως παγκόσμια γλώσσα;

- Με τις συνθήκες τις σημερινές χρειάζεται πολύη αγγλική γλώσσα, επειδή είναι διαδεδομένη όχιμόνο στις αγγλόφωνες χώρες αλλά και αλλού.Αν μελετήσεις κάποιο θέμα και βρεις πλούσια βι-βλιογραφία μόνο στα αγγλικά, σημαίνει ότι πρέ-πει να ξέρεις αγγλικά για να πάρεις και αυτή τησοφία. Δεν είναι όμως μόνο η αγγλική απα-ραίτητη. Είναι και τα γαλλικά και τα γερμανικά.

- Είναι καλό να ξέρει κάποιος πολλέςγλώσσες;

- Και βέβαια είναι καλό. Όποιος ξέρει τη δική του,λένε, έχει δύο μάτια, όποιος ξέρει δύο γλώσσεςέχει τέσσερα μάτια.

- Θα ήθελα να μας τονίσετε τους λόγους γιατους οποίους οι νέοι πρέπει να ενδιαφέρονταιγια τη γλώσσα.

- Η γλώσσα είναι η ψυχή του λαού μας. Φαντα-στείτε Έλληνες να μην τη μιλούν… Γίνεται; Όλοι οι

6

λαοί μιλούν τη γλώσσα τους, γιατί αυτή είναι ηψυχή τους• εκφράζει τα συναισθήματά τους καιτο διανοητικό τους πλούτο, και ό,τι κάμουν θατο δείξουν με τη γλώσσα. Οπότε η γλώσσα είναιη ταυτότητα. Είσαι Έλληνας, μιλάς ελληνικά. ΕίσαιΤούρκος, μιλάς τούρκικα. Ο πολιτισμός εκφράζε-ται με τη γλώσσα. Η πρώτη δυνατότητα να εκφράσει κανείς τον πολιτισμό του είναι με τηγλώσσα του.

- Θα ήθελα να μας αναφέρετε ποια ήταν η πιοσημαντική στιγμή της ζωής σας.

- Γνώρισα πολλές στιγμές που υπύρξαν σημαν-τικές για μένα. Πρώτα πρώτα το ότι μπόρεσα νασπουδάσω φιλολογία ήταν σημαντική στιγμή τηςζωής μου, γιατί από μαθητής έλεγα να σπου-δάσω φιλολογία, αυτό ήθελα. Το κατάφερα γιατίη οικογένειά μου ήταν οικονομικά σταθερή• μουείπε, πήγαινε στην Αθήνα και θα σε βοηθάμεεμείς• υπήρχε και ένα ίδρυμα που με δέχτηκε.Ήταν μια σημαντική στιγμή. Κατόπιν το γεγονόςότι μετά το δίπλωμά μου με κάλεσαν στην Ακα-δημία Αθηνών για τη συγγραφή ενός λεξικού.Μετά λοιπόν από τις πανεπιστημιακές μου σπου-δές, μού δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ πε-ρισσότερο με την επιστήμη. Μπόρεσα και έγινακαι καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Είναι και αυτόμια σπουδαία στιγμή. Όταν είσαι στο πανεπιστή-μιο, ευκολύνεται η ακαδημαϊκή σου εργασία.Κατόπιν παντρεύεσαι έναν άνθρωπο για ναζήσεις ευτυχισμένος.

-Ταιριάξατε με τη σύζυγό σας;

- Ναι, πολύ. Ήταν συμφοιτήτριά μου και ήξεραποια παντρευόμουν.

-Θα θέλαμε, τέλος, να απευθύνετε κάποιεςσυμβουλές στους νέους.

- Να αγαπήσουν οι νέοι την εργασία, αυτό είναιβασική προϋπόθεση για την επιτυχία. Ο,τιδήποτεκάνεις στη ζωή σου πρέπει να το αγαπήσεις, ανδεν το αγαπήσεις θα αποτύχεις. Π.χ. ένας δημό-σιος υπάλληλος που εργάζεται μόνο για τομισθό του, δεν έχει τη διάθεση να ασκήσει τοέργο του με καλοσύνη. Να διαλέγει κανείς ό,τιτου ταιριάζει, τότε θα ευτυχεί. Πρωταρχικό για

μένα είναι να αγαπήσεις την εργασία. Έχω τοευτύχημα ότι στα 102 μου χρόνια ακόμα εργάζο-μαι. Σαν ένας άνθρωπος που έχει τα λογικά τουκαι μπορεί να μιλήσει κανονικά. Είπαμε πριν γιατη μακροζωία: εγώ την οφείλω στην αγάπη τηςεργασίας. Γιατί αυτή η εργασία που κάνωσήμερα γεμίζει τη μέρα μου. Έχω δουλειά νακάνω, και τώρα που λείπω πέντε μέρες από τογραφείο μου ανυπομονώ να γυρίσω. Θέλω νασυνεχίσω. Αυτό είναι αγάπη στην εργασία. Σετονώνει. Αλλιώς μένεις άνεργος. Και δεν είσαιευτυχής.

Σας εύχομαι προκοπή. Να χαίρεστε το περιοδικόσας.

Νίκος Τριπολιτάκης Γ2,

Πέτρος Τσαφαράκης Γ3

7

Ο Ερνέστο Γκεβάρα γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου1928 στην Αργεντινή. Τα πρώτα χρόνια της ζωήςτου τα ζεί στην επαρχία της Κόρδοβα, αλλά ηοικογένειά του αναγκάζεται να μετακομίζεισυνέχεια λόγω των κρίσεων άσθματος τού Ερνέ-στο, αιτία απουσίας του από το σχολείο. Έτσι ημητέρα του αναλαμβάνει το ρόλο της δασκάλαςτου. Το Φεβρουάριο του 1950 αποφασίζει ναφύγει προς το βορρά μαζί με το φίλο τουΑλμπέρτο Γρανάδο, ο οποίος κάνει πρακτική ωςβιολόγος. Έπειτα επιστρέφει στο Μπουένος Άιρεςόπου, παράλληλα με τα μαθήματα που δίνει,δουλεύει ως νοσοκόμος σε πλοία της Αργεντινήςδιευρύνοντας τις γνώσεις του για τη λέπρα καιτις αλλεργίες.

Στις 29 Δεκεμβρίου του 1951, ο Ερνέστο με τοφίλο του Αλμπέρτο ξεκινούν με μία μοτοσυκλέταγια να γνωρίσουν τη Λατινική Αμερική. Αρχικάκατευθύνονται προς τη Χιλή και τις Άνδεις, περ-νούν απο το Περού, τον Αμαζόνιο και τη Βενε-ζουέλα έχοντας ελάχιστα χρήματα. Γυρίζει στο

Μπουένος Άιρες, παίρνει πτυχίο στην Ιατρική καιαρχίζει να τον ενδιαφέρει η πολιτική. Έπειταξαναξεκινά το ταξίδι του, επισκέπτεται το φίλοτου Αλμπέρτο στη Βολιβία και μετά ταξιδεύει στονΠαναμά, στην Κόστα Ρίκα και στη Γουατεμάλα,όπου έχει επαφές με πολλούς εξόριστους. ΣτοΜεξικό, τον Ιούλιο του 1955, ο Ερνέστο γνωρίζειτο Φιντέλ Κάστρο και μαζί οργανώνουν σχέδιογια να τεθεί τέρμα στη χούντα του ΦουλχένσιοΜπατίστα στην Κούβα.

Μαζί δημιουργούν το Κίνημα της 26ης Ιου-λίου και ο Ερνέστο γίνεται πλέον ο "Τσε". Μετάαπό ένα μεγάλο ταξίδι, ο Τσε με τον Κάστρο και81 αντάρτες αποβιβάζονται στη Σιέρα Μαέστραόπου προσπαθούν να καλύψουν τις βασικέςανάγκες των φτωχών ανθρώπων. Παράλληλα,δημιουργούν φάλαγγες προσπαθώντας να νική-σουν τον τακτικό στρατό ώστε να καταργήσουντο καθεστώς του Μπατίστα.

Ο Μπατίστα τελικά θα εγκαταλείψει τη χώρακαι ο Κάστρο θα αναλάβει το αξίωμα του

8

Ερνέστο τσε Γκεβάρα:συμβολο ισότητας και ελευθερίας των λαώνΟ Τσε το 1964 περιτριγυρισμένος από πλήθος αγροτών σε ένα χωριό. Στα μεσοδιαστήματα των μαχών, θεράπευεαφιλοκερδώς όσους δεν είχαν επισκεφτεί ποτέ γιατρό στο παρελθόν και μάθαινε στους αναλφάβητους ανάγνωση καιγραφή.

πρωθυπουργού της Κούβας· ο Ερνέστο, ως πρεσβευτής τής κουβανικής επανάστασης, επι-σκέπτεται πολλά μέρη του κόσμου, όπως τηνΑίγυπτο, τη Συρία, την Ιαπωνία αλλά και χώρεςτης Ευρώπης, ώστε να διαδοθεί η επανάσταση.Στο μεταξύ παντρεύεται την Αλέιδα, με την οποίααποκτά πέντε παιδιά, και διορίζεται διοικητής τηςΕθνικής Τράπεζας της Κούβας.

Το 1961 διορίζεται υπουργός Βιομηχανίας·στόχος του είναι να αποδεσμευτούν οι Κουβανοίαπό την καλλιέργεια ζάχαρης και να εκμεταλευ-τούν και άλλους φυσικούς πόρους. Οργανώνει

άλλον έναν ανταρτοπόλεμο ενάντια στη χούντατου Αναστάσιο Σομόσα. Το 1965 ο Τσε απο-φασίζει να φύγει από τη Λατινική Αμερική και νασυνεχίσει το έργο του ως επαναστάτης σε άλλεςχώρες που πιστεύει ότι το έχουν ανάγκη. Εξα-φανίζεται και με απόλυτη μυστικότητα πηγαίνειστο Κονγκό, όπου πέρα από επαναστάτης γίνε-ται και γιατρός. Στο Κονγκό αποτυγχάνει πλήρωςκι έτσι αποφασίζει να επιστρέψει παράνομα καικρυφά στην Λατινική Αμερική και συγκεκριμέναστη Βολιβία, για να στραφεί ενάντια στο καθε-στώς του Ρενέ Μπαφιέντος.

Ο Ερνέστο θεωρείται νεκρός έπειτα από δύοχρόνια εξαφάνισής του από την Κούβα. Όμως ηCIA τον εντοπίζει στη Βολιβία και διατάζει να βρε-θεί ζωντανός ή νεκρός. Τελικά στις 8 Οκτωβρίουτου 1967 συλλαμβάνεται και στις 9 Οκτωβρίουεκτελείται από το Μάριο Τεράν σε ηλικία 39 ετών.Το 1997 το λείψανό του μεταφέρεται στην Κούβαόπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα στο μαυσωλείοτης Σάντα Κλάρα.

Ο Ερνέστο τσε Γκεβάρα ακόμη και μετά τοθάνατό του συνεχίζει να μεταδίδει το πνεύμα τουξεπερνώντας τα σύνορα της Λατινικής Αμερικήςκαι σαν φλόγα που καίει ζεσταίνει την καρδιάπολλών.

9

“Όσο θα υπάρχει πάνωστη γη αλυσοδεμένοςάνθρωπος, κανείς δε θαμπορεί να νιώσει ποτέελεύθερος”

Ο Τσε με το νεογέννητοΕρνέστο στην αγκαλιά τουκαι την κόρη του Σελια.

Μ. Λάο, Στον Τσε, Ποιή-ματα και τραγούδια τουκόσμου

Ελένη Πολέντα

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποιοι είναι οι Γιατροίτου Κόσμου και πώς ενεργούν; Ποιους βοηθούνκαι στηρίζουν; Σε τι διαφέρουν από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και ποιοι είναι οι χορη-γοί τους; Τις απορίες αυτές μας έλυσε η γιατρόςΜουλουδάκη Ελευθερία, την οποία ευχαριστούμεπολύ!

Η διαφορά λοιπόν ανάμεσα στους Γιατρούςτου Κόσμου και τους Γιατρούς Χωρίς Σύνοραείναι ότι δεν έχουν την ίδια διοίκηση και την ίδιαοργάνωση, αλλά έχουν κοινό σκοπό.

Οι γιατροί που στέλνονται σε κάθε αποστολήεπιλέγονται ανάλογα με τις ανάγκες πουυπάρχουν. Ένα άλλο κριτήριο είναι η εμπειρία καιη ικανότητα των γιατρών. Πάντα χρειάζονται χει-ρουργοί, αναισθησιολόγοι και παθολόγοι. Οιυπόλοιπες ειδικότητες που θα σταλθούν, επιλέ-γονται ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσειςπου προκύπτουν.

Οι Γιατροί του Κόσμου παρέχουν αποκλει-στικά ιατρική βοήθεια. Για τις υπόλοιπες ανάγκεςφροντίζουν άλλες οργανώσεις, οι οποίες

παρέχουν τροφή, νερό, ρουχισμό, κλπ. Επίσης,πολίτες οι οποίοι δεν έχουν επαγγελματικήκαταξίωση στην ιατρική μπορούν να βοηθήσουνμε άλλους τρόπους. Σε κάθε αποστολή σχεδόνπάντα χρειάζονται εργάτες και ελαιοχρωματιστές,οι οποίοι συμμετέχουν εθελοντικά.

Υπάρχει γενική χορηγία όπου ο οποιοσδή-ποτε μπορεί να παρέχει βοήθεια.

Αν κάποιος δεν μπορεί να βοηθήσει έμπρα-κτα, μπορεί να γίνει μέλος στην οργάνωση και νατην επιχορηγεί, δίνοντας 25€ κάθε χρόνο. Οι κύ-ριοι όμως χορηγοί είναι κάποιες συγκεκριμένεςεταιρείες, που κάνουν τις μεγαλύτερες δωρεές.

Στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνταιοι Γιατροί του Κόσμου, υπάρχουν διάσπαρτεςμονάδες. Η αρχική μονάδα βρίσκεται στη Γαλλία,και ονομάζεται Medecins du Monde.

Για κάθε αποστολή, η ομοσπονδία πρέπει ναπαίρνει άδεια από τη χώρα που έχει ανάγκη γιανα μπορέσει να εισέλθει και να προσφέρει βοή-θεια. Πριν μια οργάνωση στείλει βοήθεια σε

10

“oι ήρωες της εποχής μας”

κάποια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο ή έχειυποστεί φυσική καταστροφή, υποβάλλει ένα πρό-γραμμα δράσης στο κράτος και περιμένει τηνέγκριση. Αν το κράτος δεν το εγκρίνει, η οργά-νωση δεν μπορεί να μπει στη χώρα και ναπαράσχει βοήθεια.

Όταν μια ομάδα γιατρών πηγαίνει σε κάποιαχώρα στην οποία υπάρχει πόλεμος ή είναι πρό-σφατα πληγείσα από κάποια φυσική καταστροφήκαι δεν υπάρχει καμία ιατρική μονάδα, οι γιατροίμαζί με την βοήθεια εργατών, χτίζουν κάποιοκτήριο. Μέχρι να ολοκληρωθεί αυτό, χρησιμο-ποιούν τις σκηνές ως ιατρεία.

Μια από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οιΓιατροί του Κόσμου που στέλνονται στις χώρεςόπου επικρατεί πόλεμος, είναι πως πρέπει νακρατήσουν διπλωματική στάση και να μην υπο-στηρίξουν κάποια από τις εμπόλεμες πλευρές.

Στη μονάδα των Χανίων έχουν πάρει μέροςπολλοί γιατροί. Τρεις από αυτούς στάλθηκανπρόσφατα στη Γάζα. Με αυτούς τους τρεις για-τρούς υπάρχει καθημερινή επικοινωνία.

Τέλος, οι γιατροί αυτοί θυσιάζουν την προ-σωπική τους ζωή, αφού όταν φεύγουν αφήνουνπίσω τους φίλους, συγγενείς, την οικογένειάτους, την καθημερινότητά τους αλλά και τη δου-λειά τους. Αυτούς, λοιπόν, τους ανθρώπους

μπορούμε να τους θεωρήσουμε ως τους ήρωεςτης εποχής μας.

Οι πολίτες των Χανίων μπορούν να δεχτούνιατρική βοήθεια δωρεάν στη Μπονιαλή 12, ώρες6-8 μμ.

Αλκμήνη Τσέκου Β4, Δήμ-ητρα Κουτρουμπά Β2

11

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ, ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που προκαλούνισχυρή εξάρτηση εξαιτίας της επίδρασής τους σεκάποιες περιοχές του εγκεφάλου.

Τα παιδιά παίρνουν ναρκωτικά για διάφορουςλόγους:

- Μπορεί να θέλουν να είναι «cool», όπωςκάποια μεγαλύτερα παιδιά με τα οποία κάνουνπαρέα, αφού στα παιδιά αρέσει να μιμούνταιτους μεγαλύτερους. Αυτό συμβαίνει γιατίνομίζουν ότι το να είσαι μεγάλος είναι κάτι πολύεπιθυμητό. Οι μεγάλοι έχουν το ελεύθερο ναπουν, να κάνουν, να φάνε και να πιουν ό,τιθέλουν.

- Ένας άλλος λόγος είναι η περιέργειά τους.Ακόμα και όταν οι γονείς έχουν επιτελέσει έναεκπληκτικό έργο στην ανατροφή και τη μόρφωσητων παιδιών τους, η περιέργεια για τα ναρκωτικάπαραμένει έντονη σε ορισμένους νέους. Έτσιμπορεί να αναζητήσουν διάφορους τρόπουςγια να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους αυτή.Επίσης πολλά από αυτά τα παιδιά μπορεί νααισθάνονται λυπημένα, φοβισμένα, βαριε-στημένα και να αντιμετωπίζουν πολλά προβλή-

ματα (π.χ. οικογενειακά), που επιδιώκουν να«λύσουν» για να νιώσουν καλά. Υπάρχουνπολλά πράγματα σήμερα που δυσκολεύουν τηζωή των παιδιών. Τέτοια είναι η αυξανόμενη βίακαι οι συμμορίες, οι οικονομικές δυσκολίες, τοAIDS, η αλλαγή των οικογενειακών δομών καισχέσεων, η πίεση που ασκείται από το εκπαιδευ-τικό σύστημα και οι αυξημένες υποχρεώσεις πουέχουν τα παιδιά, καθώς και η εύκολη πρόσβασηστα ναρκωτικά. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί ναενισχύσουν την αύξηση της χρήσης ουσιώνανάμεσα στους νέους. Μερικοί από αυτούςνομίζουν ότι παίρνοντας ναρκωτικά θαξεφύγουν από τα προβλήματά τους. Είναι όμωςσίγουρο ότι παίρνοντας ναρκωτικά δεν μπορείςνα λύσεις τα προβλήματά σου, αφού αυτοκατα-στρέφεσαι. Μπορεί να σε κάνουν απλώς να ταξεχάσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν τα εξα-φανίζουν.

Ένας επίσης βασικός παράγοντας που ταπαιδιά βρίσκουν καταφύγιο στα ναρκωτικά, είναιη ανάγκη να αισθάνονται ότι ανήκουν σε μίαομάδα. Τα παιδιά πάντα θέλουν να είναι αρεστάστους άλλους. Μερικές φορές η παρέα στηνοποία θέλουν να ενταχθούν, κάνει χρήση χασίς.Μπορεί να αισθάνονται ότι, αν αρχίσουν και τα

12

ΝΑΡΚΩ-ΠΑΙΔΙΑΤα ναρκωτικά έχουν εισβάλει δυναμικά στη ζωήτων εφήβων. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με περιπτώσεις παι-διών που κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών.Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί ο πρόσφατοςθάνατος ενός 16χρονου στα Χανιά από χρήσηναρκωτικών.

Με σκοπό να αντλήσουμε πληροφορίες για τοάρθρο του περιοδικού μας, επισκεφτήκαμε τοΚέντρο Πρόληψης Εξαρτησιογόνων ουσιώνΝομού Χανίων. Η κυρία Τερεζάκη με μεγάληπροθυμία μας έδωσε πληροφορίες για το μείζονπρόβλημα της εποχής μας.

ίδια να παίρνουν ναρκωτικά, θα ταιριάξουνκαλύτερα και θα γίνουν πιο δημοφιλή και απο-δεκτά. Η θεμελίωση μιας ξεκάθαρης θέσης στοπαιδί, ότι τα ναρκωτικά είναι θάνατος, δεν αρκείπάντα για να εξουδετερώσει όλη αυτήν την πίεση.Τα παιδιά πρέπει να διαθέτουν επίσης ορθήκρίση, που θα τα βοηθήσει στο να πάρουν τιςσωστές αποφάσεις.

Το σίγουρο όμως είναι ότι όταν ένας άνθρωπος δεν θέλει να εμπλακεί με τη χρήσητέτοιων ουσιών, δεν το κάνει. Επομένως,υπάρχουν και οι ατομικές ευθύνες. Ότανκάποιος ξέρει ποιος είναι και έχει αποδεχτεί τονεαυτό του, δεν έχει ανάγκη να αντιμετωπίσει ταπροβλήματά του με τέτοιους τρόπους. Επίσηςπολλοί πιστεύουν ότι τα παιδιά χωρισμένωνγονιών είναι εκείνα που κάνουν χρήση ναρκω-τικών. Αυτό είναι ένας μύθος. Είναι μια δικαιο-λογία που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι. Αντιθέ-τως, τα παιδιά που ανήκουν σε οικογένειες πουοι γονείς είναι μαζί αλλά δεν υπάρχει αγάπημεταξύ τους, είναι πιο ευάλωτα σε αυτή τηνπαγίδα, εφόσον βιώνουν άσχημες εμπειρίες.

ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΜια στιγμή αρκεί για να πέσεις στην παγίδα

που λέγεται ναρκωτικά, αλλά χρειάζεται μια ζωήγια να βγεις απ’ αυτή. Πολλοί προσπαθούν νααπεξαρτηθούν χωρίς βοήθεια, αλλά αυτοί πουτα καταφέρνουν είναι μετρημένοι στα δάχτυλατου ενός χεριού. Το πιο δύσκολο στάδιο τηςαπεξάρτησης είναι το ψυχολογικό. Οι χρήστεςέχουν μάθει να ζουν με ένα συγκεκριμένο τρόποζωής, αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες με το νακάνουν χρήση. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο νασυνηθίσουν να ζουν και να αντιμετωπίζουν τουςφόβους και το άγχος τους χωρίς την επήρειαουσιών.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑΌταν ένα παιδί επιθυμεί να εμπλακεί σε

τέτοιες καταστάσεις, δυστυχώς δεν θα δυσκο-λευτεί καθόλου, αφού οι έμποροι ναρκωτικώνσκαρφίζονται συνεχώς νέους και «έξυπνους»

τρόπους προκειμέ-νου να διακινούντο εμπόρευμάτους. Ένα κωμικο-τραγικό παρά-δειγμα είναι εκείνοπου συνέβη στιςφυλακές ΔιαβατώνΘεσσαλονίκης: ηαστυνομία συνέ-λαβε έξω από τιςφυλακές δύοομογενείς, που,κρατώντας σφε-ντόνες, ήτανέτοιμοι να πετά-ξουν στο προ-αύλιο σακουλά-κια που πε-ριείχαν μικροποσότητες ηρωίνης,κοκαΐνης και χαπιών. Άλλοι πάλι έκρυψαν μικρο-ποσότητες ναρκωτικών σε σάντουιτς ή ακόμα καισε γράμμα αλληλογραφίας.

ΘΛΙΒΕΡΗ ΠΡΩΤΙΑΑπό τα παραπάνω δεδομένα καταλαβαίνουμε

πως δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα κατέχει τηνΠΡΩΤΗ θέση στην Ευρώπη σε αριθμό χρηστώνενδοφλέβιων ουσιών. Οι σχετικές έρευνες κατα-γράφουν ωστόσο μόνο τους ανθρώπους πουέχουν αποδεχτεί και παραδεχτεί ότι κάνουνχρήση, καθώς και αυτούς που συλλαμβάνει ηαστυνομία. Υπάρχει όμως και ένα πολύ μεγάλοποσοστό ατόμων το οποίο δεν το έχει παρα-δεχτεί ή δεν έχει ανακαλυφθεί από τις αρχές.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στηνΕυρώπη που εμφανίζει ανοδική τάση σε αριθμόθανάτων από ναρκωτικά. Την τελευταία δεκαετίαοι θάνατοι έχουν τετραπλασιαστεί στη χώρα μας.

Οι νέοι πρέπει να καταλάβουν ότι με τη χρήσηναρκωτικών δεν επιλύουν τα προβλήματά τους,αντίθετα δημιουργούν περισσότερα. Τα παιδιάπου είναι εθισμένα στα ναρκωτικά παύουν ναέχουν τον έλεγχο της ζωής τους, η οποία πλέονεξαρτάται από το πάθος τους το οποίο ταοδηγεί στην καταστροφή. Ας φωνάξουμε λοιπόνόλοι:

ΝΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ!!!

Γαλάνη-Γρίβα Μιχαέλα

Γεργεράκη Κική Γ1

13

Η ιδέα προέκυψε έπειτα από πρωτοβουλίατων καθηγητών μας κ. Ελένης Μαράκη και κ.Γιάννη Δημητρακάκη, οι οποίοι και μας πρότει-ναν το θέμα αυτό. Εμείς δεχθήκαμε αυτή την ιδέαως πρόκληση, καθώς ποτέ δεν είχαμε τηδυνατότητα να γνωρίσουμε τη ζωή μέσα σε μιαφυλακή. Φροντίσαμε έπειτα να έρθουμε σε επαφήμε τον κύριο Κυριακάκη, τον διευθυντή των Αγροτικών φυλακών της Αγιάς, ο οποίος έδειξειδιαίτερη προθυμία να μας ενημερώσει. Ηεπίσκεψή μας στις φυλακές πραγματοποιήθηκετο πρωί του Σαββάτου 24 Ιανουαρίου και διήρ-κησε περίπου τρεις ώρες.

Ο κ. Μιχάλης Κυριακάκης διευθύνει τις Αγρο-τικές φυλακές της Αγιάς εδώ και 29 συναπτά έτη.Διαμένει σε ένα σπίτι ακριβώς δίπλα στις φυλακές- όπως προβλέπει ο νόμος. Του ζητήσαμε πλη-ροφορίες για την πορεία του ως Διευθυντή τωνφυλακών αλλά και για τη ζωή μέσα σε αυτές. Στησυζήτηση που ακολούθησε μας είπε τα εξής:

Το 1927 ο Ελ. Βενιζέλος επέλεξε την περιοχήτης Αγιάς Χανίων για να εγκατασταθούν οισημερινές φυλακές. Χρειάστηκε μία τετραετία(1928-1932) για να χτιστούν σε μία ελώδη τότεπεριοχή νοτιοδυτικά της πόλης των Χανίων, καισε απόσταση 8 περίπου χιλιομέτρων από αυτήν.

Οι συγκεκριμένες φυλακές είναι γνωστές καιως αγροτικές. Υπάρχουν σε όλη την Ελλάδαμόλις τέσσερις Αγροτικές φυλακές: της Τίρυνθας,της Αγιάς, της Κασαβέτιας και της Κασσάνδρας.Οι φυλακές της Κασσάνδρας είναι φυλακές

ανηλίκων. Ονομάζονται αγροτικές γιατί σε αυτέςμεταφέρονται κρατούμενοι από άλλες φυλακέςτης υπόλοιπης Ελλάδας, με σκοπό να μειωθεί οχρόνος της ποινής τους κατά τα 3/5 αυτής, υπόορισμένους όρους. Για να γίνει αυτό, θα πρέπειοι κρατούμενοι να εργάζονται μέσα σε αυτέςεξασκώντας επαγγελματικές δραστηριότητεςόπως: κτηνοτροφία, ζαχαροπλαστική, μαγειρική,ηλεκτρολογικά, επιπλοποιία, αγγειοπλαστική,αρτοποιία και άλλα πολλά. Στις φυλακές τηςΑγιάς μπορούν επίσης να ασχοληθούν και μεδιάφορα αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, τένις,βόλεϊ και μπάσκετ. Ακόμα, οι κρατούμενοι δια-τηρούν και ένα μικρό μίνι μάρκετ, από το οποίομπορούν να προμηθεύονται διάφορα είδηπρώτης ανάγκης.

Τα έσοδα από όλες αυτές τις δραστηριότητεςτα διαχειρίζεται η διεύθυνση των φυλακών και ταχρησιμοποιεί για την καλύτερη διαβίωση τωνκρατουμένων μέσα σε αυτές.

Στη συνέχεια είχαμε την τύχη να μας ξεναγή-σει ο κ. Κυριακάκης στις κτιριακές εγκαταστάσειςκαι στους χώρους όπου εργάζονται οι φυλακι-σμένοι. Ο κ. Κυριακάκης μάς εξήγησε τον τρόποκατασκευής και παραγωγής των διαφόρων αντι-κειμένων και προϊόντων – τροφίμων, όπως επίσηςκαι τη διαδικασία προετοιμασίας του καθημερι-νού γεύματος.

Κατόπιν βγήκαμε στον προαύλιο χώρο τωνφυλακών και βρεθήκαμε σε απόσταση αναπνοήςαπό τους κρατούμενους. Όλοι τους όμως ήταν

14

Μια επίσκεψη στιςΑγροτικές φυλακές της Αγιάς

ήρεμοι σαν να μη συνέβαινετίποτα απολύτως. Εκεί μπο-ρούσες να δεις άτομα κάθεείδους φυλής και θρησκείας:από Κινέζους έως Αφρικανούς,και από καθολικούς έως μου-σουλμάνους και βουδιστές. Χαι-ρετήσαμε και ανταλλάξαμεκάποιες κουβέντες με κάποιουςαπό τους φύλακες και από τουςκρατούμενους, οι οποίοι, όπωςπαρατηρήσαμε, έχουν ιδιαίτερακαλές σχέσεις με τον διευθυντήτους. Ο κ. Κυριακάκης μάςεκμυστηρεύτηκε ότι η θέση τουαπαιτεί να έχει καλές σχέσεις μεόλους.

Πληροφορηθήκαμε και για τοπρόγραμμα των κρατουμένων.Στις 7.15-7.30 ανοίγουν τα κελιά,γίνεται προσκλητήριο, αναφορά και έλεγχος•καθορίζεται επίσης η εργασία που θα κάνει οκαθένας τους. Στις 7.55 τρώνε πρωινό και ξεκι-νούν τις εργασίες τους. Στις 10.15 έχουν διάλειμμαενός 15λεπτου. Μετά από λίγο ξαναδουλεύουνμέχρι και τις 12.30, όταν τερματίζονται οι εργασίεςκαι παίρνουν μεσημεριανό φαγητό. Στις 13.00χτυπάει το καμπανάκι για προσκλητήριο και ανα-φορά, ενώ στις 13.20 κλείνουν τα κελιά. Το επό-μενο προσκλητήριο είναι πριν τη δύση του ηλίου.Στις 22.00 κλείνουν τα φώτα και απαγορεύεταικάθε φασαρία• όποιος θορυβεί πάει στο πειθαρ-χείο, το λεγόμενο «Μπάκιγχαμ», όπου εκεί απα-γορεύεται αυστηρά το κάπνισμα. Επιπλέον σεκάθε κελί διαμένουν 1 με 2 άτομα.

Ο κ. Κυριακάκης μάς ανάφερε επίσης το ακό-λουθο περιστατικό: ένας κρατούμενος είχε απο-δράσει 18 ώρες πριν από την αποφυλάκισή του,διότι ήξερε πως αν αποφυλακιζόταν θα πεινούσεπερισσότερο και θα έχανε τους φίλους του!

Τέλος, τον ευχαριστήσαμε εγκάρδια για τηθερμή του φιλοξενία και για τα ωραία κρουασα-νάκια που μας πρόσφερε από τον φούρνο τηςφυλακής! Η επίσκεψη μάς προκάλεσε διφο-ρούμενα συναισθήματα. Από τη μια μεριά, δενπαύει να είναι μια φυλακή όπου κρατούνταιάτομα που έχουν διαπράξει αξιόποινες πράξεις.Πρόκειται για ένα κτίριο που στεγάζει κοινωνικάαποκλεισμένους ανθρώπους, οι οποίοι δέχονταιτους περιορισμούς της φυλακής και στερούνταιπράγματα όπως είναι η ελεύθερη έκφραση, ηδιασκέδαση και γενικότερα οι χαρές της ζωής.

Από την άλλη μεριά όμως, οι φυλακές της

Αγιάς προσφέρουν κάτι παραπάνω από τιςάλλες φυλακές. Ακούγοντας τη λέξη ‘φυλακή’,μάς έρχονται στο μυαλό άσχημες συνθήκεςδιαβίωσης, κακό φαγητό και ανθυγιεινός τρόποςζωής. Κατά την επίσκεψή μας ανακαλύψαμε ότιόλα τα παραπάνω δεν υφίστανται στις συγκε-κριμένες φυλακές. Σε αυτές οι φυλακισμένοι

έχουν τη δυνατότητα να έλθουν πιο κοντά στηνκανονική ζωή, ασκώντας ένα επάγγελμα είτε αυτόείναι του μάγειρα είτε του σιδερά, κοκ. Επίσης, τοφαγητό που τρώνε είναι πολύ ανώτερο σε ποιό-τητα από αυτό των άλλων φυλακών• ίσως τρέ-φονται καλύτερα κι από εμάς τους ίδιους! Απότα παραπάνω προκύπτει ότι οι φυλακές αυτέςαποτελούν μια ξεχωριστή περίπτωση που δενμοιάζει καθόλου με τα αλλά σωφρονιστικάιδρύματα.

Γεωργία Παπαδάκη, Αγγελική Μπερτάκη, Κυριάκος Ψαράκης, Μαριάντζελα Βασιλείου,

Γεωργία Χαρίτου Γ3, Νίκος Παπαδοκοκολάκης Γ2

15

“φυλακές που δε μοιάζουν με τις άλλες”

Ο Γολγοθάς βρίσκεται στα Χανιά της Κρήτης,σε μικρή απόσταση από τις φυλακές της Αγιάς. Ητοποθεσία αυτή ήταν ένας τόπος μαρτυρίου καιθυσίας για περίπου 3.000 Έλληνες, οι οποίοι εκτε-λέστηκαν εκεί κατά την περίοδο της γερμανικήςκατοχής. Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τοντόπο αυτόν, που συμβολίζει τον αγώνα και τιςθυσίες των Κρητικών για την ελευθερία τηνπερίοδο 1941-1945.

Την παραπάνω χρονική περίοδο, η περιοχήαυτή είχε τρεις ονομασίες: η μια ήταν το Χαϊδάριτης Κρήτης, η δεύτερη Κρανίου τόπος και η τρίτηελληνικό Νταχάου και Άουσβιτς. Από τις πρώτεςμέχρι και τις τελευταίες μέρες της γερμανικήςκατοχής, καταγράφονται περίπου 20.000 Κρητικοίπου πέρασαν από εκεί. Αφού συνελάμβαναντους πατριώτες, οι Γερμανοί τους οδηγούσανστις φυλακές που βρίσκονταν πολύ κοντά, καιόπου τους βασάνιζαν σκληρά. Σε καθένα από ταμικρά κελιά, διαστάσεων περίπου τρία επί τρία,ήταν έγκλειστοι πολλοί κρατούμενοι. Καθημερινάεκτελούνταν πολλά άτομα χωρίς εξαίρεση στηνηλικία. Συγκλονιστικές είναι οι μαρτυρίες πουδιασώθηκαν: κάθε φορά που κάποιοςοδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα, οιυπόλοιποι κρατούμενοι μέσα από τα κελιάφώναζαν: «Θάρρος αδέρφια», «Κι εμείς αύριο»,«Ζήτω η αθάνατη Ελλάδα». Στον χώρο της εκτέ-λεσης υπήρχε ένας στύλος και γύρω του τρειςμεγάλων διαστάσεων τάφοι• τοποθετούσαν εκεί

το μελλοθάνατο, του έκλειναν τα μάτια αν τοεπιθυμούσε και, αφού του έδιναν τη χαριστικήβολή, τον πετούσαν σε έναν από τους τρεις τά-φους. Κοιτάζαμε με δέος τον τόπο αυτό που μαςέφερνε στο μυαλό το μεγάλο αριθμό των θανα-τωμένων Ελλήνων.

Το 1953, με πρωτοβουλία του Δήμου Χανίωνκαι σε σχεδιασμό του γλύπτη Γιάννη Κανακάκη,υψώθηκε το μνημείο προς τιμήν αυτών που εκτε-λέστηκαν. Το μνημείο αυτό είναι μαρμάρινο καιστο πίσω μέρος του είναι χαραγμένα, κατάνομούς της Κρήτης και επαρχίες των Χανίων, ταονόματα των εκτελεσθέντων –όσων βέβαια ανα-γνωρίσθηκαν. Σε μια κρύπτη σε ημιυπόγειο χώρο,στο πίσω μέρος του μνημείου, έχουν τοποθε-τηθεί τα οστά των εκτελεσθέντων. Αναγράφονταισυνολικά 225 ονόματα από όλη την Κρήτη. Ταυπόλοιπα θύματα παραμένουν αγνώστου ταυτότητας. Ο δε στύλος φυλάχτηκε σαν ενθύμιοπολέμου στο Ιστορικό Αρχείο.

Τέλος, οι μαθητές που επισκεφτήκαμε τηντοποθεσία πιστεύουμε ότι η εθνική αξία του Γολγοθά θα παραμείνει ακλόνητη στο πέρασματων αιώνων, κι αυτό γιατί μας φέρνει στη μνήμητους αδικοσκοτωμένους, και ταυτόχρονα ήρωες,συμπατριώτες μας.

Αγγελική Μπερτάκη Γ3,

Νίκος ΠαπαδοκοκολάκηςΓ2

16

Γολγοθάς

Στη διάρκεια του 2007 σε 24 χώρες (το 88%σε Κίνα, Ιράν, Πακιστάν, Σαουδική Αραβία καιΗΠΑ) εκτελέστηκαν 1.252 άνθρωποι, έναντι 1.591εκτελέσεων το 2006. Περίπου 3.350 άνθρωποικαταδικάστηκαν σε θάνατο σε 51 χώρες. Πάνωαπό 20.000 φυλακισμένοι πρόκειται να εκτελε-στούν σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία:

• 59 χώρες διατηρούν στη νομοθεσία τουςκαι εφαρμόζουν τη θανατική ποινή

• 91 χώρες κατήργησαν εντελώς τη θανατικήποινή

• 9 κράτη τη διατηρούν, όμως μόνο για εξαι-ρετικές περιπτώσεις (π.χ. για εγκλήματα σεεμπόλεμες περιόδους)

• 35 χώρες διατηρούν νομοθεσία που επιτρέ-πει τη χρήση της θανατικής ποινής γιαεγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου,ωστόσο στα κράτη αυτά δεν έχει εφαρμο-στεί η θανατική ποινή τα τελευταία 10 του-λάχιστον χρόνια.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, σε 135 χώρεςδεν είναι πλέον σε ισχύ η θανατική ποινή.

Καραπαντελάκης Γιώργος, Γ3

17

Θανατική ποινή

“πάνω από 20 χιλιάδεςφυλακισμένοι περιμέ-νουν να εκτελεστούνσε όλο τον κόσμο”

δυστυχώς ισχύει ακόμακαι στις μέρες μας

Μια μέρα που πολλοί θα θυμούνται λόγω τηςαποχής ή της κατάληψης. Για κάποιους άλλουςθα είναι μια μέρα πίκρας, άδικου χαμού καιοργής. Θέλω να πιστεύω ότι τα περισσότερα παι-διά του σχολείου μας θα τη θυμούνται για τοδεύτερο λόγο.

Συνέβησαν πολλά, πορείες, ατυχήματα, εξε-γέρσεις, καταλήψεις, αποχές. Για ορισμένους, οΔεκέμβριος ήταν ο μήνας που οι αποκαλούμενοιαλήτες ξεσηκώθηκαν, κατέστρεψαν και έκαψαν.Για εμάς όμως ήταν ο μήνας της νεολαίας, πουδεν άντεξε να βλέπει το μέλλον της να το καθο-ρίζουν άλλοι, που εξοργίστηκε, εξεγέρθηκε καιδιαδήλωσε. Αυτό που έχω να πω είναι ότι τοελληνικό κράτος δεν το έφεραν στη σημερινήτου κατάσταση οι λεγόμενοι αλήτες, αλλά οικαλοντυμένοι κύριοι με τα κουστούμια και τιςγραβάτες, αυτοί που αγοράζουν πανάκριβααυτοκίνητα και βίλες με τα λεφτά του απλούλαού.

Εμείς η νεολαία προσπαθούμε να δείξουμετην αγανάκτησή μας και το ότι δεν αντέχουμε ναβλέπουμε τον κόσμο μας να καταστρέφεται.Θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, το πιο πι-θανό είναι να μην το πετύχουμε, αφήστε όμωςνα προσπαθήσουμε. Μην επιχειρήσετε να πνίξετε

τις φωνές μας, γιατί αυτό που θα καταφέρετε θαείναι να τις κάνετε πιο δυνατές. Εμείς θα ζήσουμεελεύθεροι, γιατί έχουμε ξυπνήσει. Δεν υποτασσό-μαστε σε κανέναν, όσο ισχυρός κι αν είναιαυτός. Θα είμαστε εδώ παρόντες, όρθιοι, έτοιμοινα ασκήσουμε κριτική σε όσους κάθε μέρακάνουν χειρότερο τον κόσμο που ζούμε!

Τελικά ο Αλέξανδρος δεν ήταν η αιτία όλωναυτών, αλλά η αφορμή για να συνειδητοποιή-σουμε τη δύναμή μας και να αντισταθούμε στηνπαρακμή της κοινωνίας και τον ευτελισμό τηςζωής μας.

Νουσιάδη Ελισάβετ, Γ2

18

6 Δεκεμβρίου 2008

“μέρες θλίψης, οργήςκαι εξέγερσης”

Ο ρατσισμός είναι μια συνηθισμένη κοινωνικήπρακτική διακρίσεων, που στηρίζεται στηναντίληψη ότι υπάρχουν ανώτερες και κατώτερεςφυλές. Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, τα μέλητης ανώτερης φυλής πρέπει να διατηρήσουν τηνκαθαρότητά τους. Ο ρατσισμός είναι ένα φαινό-μενο που βιώνουν χιλιάδες άτομα στον κόσμο.

Ο ρατσισμός ζει ανάμεσά μας, δεν έχει εξα-λειφθεί. Αυτό αποκαλύπτει μεγάλη έρευνα τηςΕλληνικής Επιτροπής Συνεργασίας με τη UNICEFπου διενήργησε για λογαριασμό της η εταιρείαΚΑΠΑ RESEARCH.

Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευναςσε μαθητές είναι τα εξής:

• Οι Έλληνες μαθητές εμφανίζονται ως η πιοανοικτή και ανεκτική κοινωνική ομάδα στηδιαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικό-τητα που εισάγουν οι αλλοδαποί συμμαθητέςτους στις σχολικές κοινότητες.

• Το 71,8% των μαθητών εκφράζει θετικήγνώμη για τους αλλοδαπούς συμμαθητές του.

• Έξι στους δέκα (59,5%) δηλώνουν ότι δεν θατους ενοχλούσε εάν στο σχολείο τους φοι-τούσε σημαντικός αριθμός αλλοδαπών παι-

διών, ενώ το 55,1% δεν θα το ενοχλούσε ηφοίτηση, στην ίδια τάξη, αλλοδαπών μαθητών.

• Το 46,2% των μαθητών πιστεύει ότι τα παιδιάαπό άλλες χώρες θα πρέπει να μπορούν να γρά-φονται σε οποιοδήποτε ελληνικό σχολείο. Το24,5% πιστεύει ότι θα πρέπει να γράφονται σεειδικές τάξεις για αλλοδαπούς, και το 20,6%ότι θα πρέπει να γράφονται σε ειδικό σχολείομόνο για αλλοδαπούς.

Οι θετικές απαντήσεις των μαθητών τωνδημοτικών σχολείων ως προς την παρουσία τωναλλοδαπών μαθητών στα σχολεία και τις τάξεις,αλλά και την επιθυμία σύναψης στενότερωνφιλικών δεσμών με τα παιδιά αυτά, συγκε-ντρώνουν ποσοστά μεγαλύτερα έως και κατάείκοσι ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με τιςαντίστοιχες απαντήσεις των μαθητών της δευτε-ροβάθμιας εκπαίδευσης. Ενδεικτικά:

- Θετική γνώμη για τους αλλοδαπούς μαθη-τές εκφράζει το 88% των μαθητών του δημοτι-κού.

- Το 75,6% δηλώνει ότι έχει φίλο αλλοδαπό.

- Το 86,8% δέχεται να μοιραστεί το θρανίοτου με παιδί άλλης εθνικότητας.

19

Ρατσισμός σε αλλοδαπά παιδιά

- Το 60% πιστεύει ότι τα παιδιά από άλλεςχώρες θα πρέπει να μπορούν να γράφονται σεοποιοδήποτε ελληνικό σχολείο.

• Το μορφωτικό επίπεδο των γονέων εμφανίζε-ται να επηρεάζει και το βαθμό ανεκτικότηταςτων παιδιών τους για τους αλλοδαπούς μαθη-τές. Μόρφωση και ξενοφοβία παρουσιάζονταιως δύο μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Κατάσυνέπεια, τα παιδιά γονέων με ανώτερη /ανώτατη μόρφωση είναι χαρακτηριστικά πιοανεκτικά στο "διαφορετικό" από τα παιδιάγονέων με στοιχειώδη μόρφωση.

• Τέλος, οι Έλληνες μαθητές θα διαφωνούσαννα σηκώνει την ελληνική σημαία, στις εθνικέςγιορτές, αλλοδαπός συμμαθητής τους πουαρίστευσε στο σχολείο του, σε ποσοστό 48,6%έναντι του 34,1% που θα συμφωνούσε. Εξαί-ρεση αποτελούν οι μαθητές του δημοτικού,που στην πλειοψηφία τους θα επικροτούσανένα τέτοιο ενδεχόμενο (52,1%).

Η δική μας έρευνα

Έπειτα από δική μας έρευνα που έγινε στο σχο-λείο μας, τα περισσότερο αλλοδαπά παιδιά είπανπως τους αρέσει η Ελλάδα και πως δεν νιώθουνάσχημα που μένουν σε αυτή την χώρα.

• Στην ερώτηση «Πώς σε αντιμετωπίζουν οικαθηγητές και πώς οι συμμαθητές σου», το80% απάντησε πως τους αντιμετωπίζουναρκετά καλά και το 20% όχι και τόσο.

• Σε μία άλλη ερώτηση που τους τέθηκε:«Πιστεύεις ότι επειδή είσαι από άλλη χώρα σεθεωρούν κατώτερο;», το 70% είπε ίσως, το20% όχι και το 10% ναι.

• Στην παρακάτω ερώτηση: «Πιστεύεις ότι ορι-σμένα παιδιά δε σε θέλουν λόγω της καταγω-γής σου;», το 50% έδωσε αρνητική απάντηση,το 30% δήλωσε ίσως και το 20% ανέφερε ναι.

• Τέλος, στην ερώτηση: «Πώς αισθανόσουν τηνπρώτη μέρα που ήρθες σε ένα ξένο και άγνω-στο περιβάλλον;», το 90% απάντησε πως αισθανόταν αρκετά άσχημα και το 10% όχι καιτόσο καλά.

20

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες αλλοδαπώνπαιδιών που εκφράζουν τα συναισθήματά τους,τους προβληματισμούς τους και σχολιάζουν τηστάση που διατηρούν απέναντί τους οισυμμαθητές τους.

Κάποια ισχυρίζονται ότι στο σχολείο τα παι-διά δε τους δέχτηκαν. Ίσως, πιστεύουν, επειδήείναι από άλλη χώρα. «Μας κοιτούσαν απόμακριά και μουρμούριζαν, νιώθαμε πολύάσχημα. Δεν θέλαμε να ξαναπάμε στο σχολείο,ούτε να βγούμε έξω και δεν μας ενδιέφερε πώςείναι η ζωή σ’ αυτό το μέρος. Νιώθαμε πως πε-ρισσεύαμε όπου και να πηγαίναμε, σκεφτόμα-σταν πως όλοι θα είναι ίδιοι όπως στο σχολείο.Δεν μπορούσαμε να εκφράσουμε τη γνώμη μας,μια λέξη και όλα τα παιδιά γελούσαν. Μαςρωτούσαν από πού είμαστε και μουρμούριζανμεταξύ τους. Το μόνο που θέλαμε ήταν να φύ-γουμε... Αν γινόταν κάτι στην τάξη πάντα εμείςφταίγαμε και η κυρία έπαιρνε το μέρος τους,γιατί έλεγε πως αυτοί δε θα το έκαναν».

Μία απάντηση σε τέτοιες ρατσιστικές αντιλή-ψεις δίνει το παρακάτω τραγούδι: ''Αν όλα ταπαιδιά της γης πιαναν γερά τα χέρια...'', ίσως ναμην υπήρχε ρατσισμός. Επειδή όμως αυτό τοσενάριο δεν είναι προς το παρόν τουλάχιστονρεαλιστικό, μπορούν οι εκπαιδευτικοί να κάνουνκάποια βήματα και να διδάξουν στα παιδιά νααντιμετωπίζουν ισότιμα τους άλλους. Θα τους

δώσουν να καταλάβουν την ιδιαιτερότητα, πο-λυπλοκότητα και ποικιλότητα που υπάρχει στηζωή με όσο πιο απλό τρόπο μπορούν. Θα τουςεξηγήσουν πόσο σημαντικός είναι ο σεβασμόςστους άλλους ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα ήπεποιθήσεις. Δύσκολο έργο, αλλά όχι ακατόρθωτο. Μπορούμε κι εμείς τα παιδιά ναζητήσουμε τη συμβολή των εκπαιδευτικών καιάλλων επιστημόνων που ειδικεύονται σε αυτά ταθέματα, να διαβάσουμε βιβλία και να ερευνή-σουμε από ποια ηλικία τα νεαρά άτομα πρέπεινα γνωρίζουν τις διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους.

Ένα παιδί της Αφρικής που ζει το ρατσισμόαπό τη ημέρα της γέννησής του, παρατηρεί:

Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος

Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος

Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος

Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος

Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος

Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος

Κι εσύ λευκέ άνθρωπε...

Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ

Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός

Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος

Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε

Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος

Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος

Και λες εμένα έγχρωμο;

21

πώς συμπεριφερόμαστεαπέναντι στους αλλοδα-πούς συμμαθητές μας;

Σκαραντωνάκη Ηρώ

Σχοιναράκη Δέσποινα, Α3

Όπως όλοι γνωρίζουμε, στην εποχή μας ηπεριποίηση καθώς και η επιμέλεια διαφόρωνσημείων του σώματος αλλά και του προσώπουθεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημε-ρινότητας, τόσο των ανδρών όσο και τωνγυναικών. Όμως αναρωτήθηκε ποτέ κανείς απότους άντρες και τις γυναίκες που καλλωπίζονταιπώς, πότε και από πού προέρχονται όλα αυτά τακαλλυντικά και γενικά η τάση του ανθρώπου ναπεριποιείται τον εαυτό του; Μάλλον όχι! Καιόμως, αν αναζητήσουν τις ρίζες της ομορφιάςκαι του καλλωπισμού και ταξιδέψουν μέσα απότα σκονισμένα βιβλία των ιστορικών στην αρχαίαΕλλάδα, θα ανακαλύψουν ότι η περιποίηση και οκαλλωπισμός είχε ενσωματωθεί στο καθημερινόπρόγραμμα κάθε αρχαίου Έλληνα αλλά καιΕλληνίδας, που φρόντιζε πάντα τόσο ταενδύματα και τα υποδήματα όσο και η φυσικήτου/της κατάσταση να είναι η ιδανική, για ναμπορεί να σαγηνεύσει πρόσωπα του αντίθετου

φύλου αλλά και φυσικά να ταυτιστεί με τις αντι-λήψεις της εποχής, αφού όλοι σίγουρα θα έχουμε ακούσει έστω και για μία φορά το ρητό:«νους υγιής εν σώματι υγιεί».

Ας γυρίσουμε λοιπόν πολλά χρόνια πίσω καιας φτάσουμε στην αρχαιοελληνική εποχή. Μέσααπό αυτό το άρθρο θα έχουμε την ευκαιρία ναανακαλύψουμε τις μεθόδους αλλά και τα υλικάπου χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες μεαπώτερο σκοπό να τελειοποιήσουν την εμφάνισήτους, καθώς και τους λόγους για τους οποίουςη ομορφιά κατείχε δεσπόζουσα θέση στην καρδιά τους!

Εκτός του ότι έδιναν μεγάλη σημασία στησωματική υγιεινή, οι αρχαίοι Έλληνες ενδιαφέ-ρονταν και για την εμφάνισή τους. Άντρες καιγυναίκες χαίρονταν να αλείφουν το κορμί τουςμε αρωματικά έλαια, να φροντίζουν τα μαλλιάτους αλλά και να επιδεικνύουν τα κοσμήματάτους.

22

Η ομορφιά στην Αρχαία Ελλάδα!!!

Ακόμη φρόντιζαν να εκτελούν τα απαραίτητατης σωματικής υγιεινής κάνοντας καθημερινάμπάνιο σε παλαίστρες, χρησιμοποιώντας ένασφουγγάρι κι ένα διάλυμα από στάχτη ξύλου καιασβέστη, σόδα, νιτρικό κάλιο ή ακόμη και άργιλο.Μιας και τα συγκεκριμένα προϊόντα είναι εμπλου-τισμένα με οξύ, το οποίo μπορεί να προκαλέσειερεθισμούς τόσο στο δέρμα όσο και στα μαλ-λιά, επιβαλλόταν μια επάλειψη με έλαια, τα οποίαφυλάσσονταν σε μικρά κεραμικά αγγεία με στενόστόμιο, που σφραγιζόταν με κερί.

Τώρα, όσον αφορά τα υπόλοιπα αντικείμεναπου χρησιμοποιούνταν μετά από το μπάνιο,όπως εργαλεία για το καθάρισμα των αυτιών,των δοντιών και των νυχιών, και αυτά τοποθε-τούνταν σε μικρά κουτιά από μέταλλο, ξύλο ήπηλό, τις πυξίδες. Εκεί φυλάσσονταν και τα καλ-λυντικά του μακιγιάζ, όπως και οι χτένες, φτιαγ-μένες από ξύλο ή κόκαλο, ταρταρούγα ή ελε-φαντόδοντο, λιτά διακοσμημένες, που μερικέςφορές είχαν δόντια και στις δύο πλευρές τους,στη μια πολύ πυκνά, στην άλλη πιο αραιά, για ναδιευκολύνεται το ξεμπέρδεμα των μαλλιών. Τέλος,και αφού κάποιος είχε κάνει το μπάνιο του, όπωςκαι κάθε άλλου είδους δραστηριότητα που σχε-τιζόταν με την καθαριότητα και τη σωματική υγι-εινή, είχε τη δυνατότητα να ελέγξει την εμφάνισήτου, προτού να παρουσιαστεί δημοσίως.

ΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗΜετά την περιληπτική αυτή αναφορά σε

θέματα συσχετιζόμενα με την καθαριότητα πουαφορούσαν και τα δύο φύλα, μπορούμε νασυνεχίσουμε το ταξίδι μας και να αφεθούμε στηνομορφιά και τον αισθησιασμό, στην καλαισθη-σία και την αγάπη για την περιποίηση, να παρα-

συρθούμε σε έναν όμορφο, μικρό και γουστό-ζικο παράδεισο. Μόνο αυτή η μεταφορά θαμπορούσε να περιγράψει ένα γυναικείο δωμάτιοτης εποχής, αφού εκεί μέσα βρίσκονταν τόσο τακοσμήματα, όσο και διάφορα άλλα υλικά πουχρησίμευαν στο μακιγιάζ, στις κομμώσεις αλλάκαι στην αποτρίχωση, διότι αν και ακούγεταιπολύ ακραίο και μοντέρνο για τα δεδομένα τηςεποχής, είναι γνωστό ότι η αποτρίχωση ήτανπολύ οικεία στις αρχαίες Ελληνίδες. Τόσο οικείαμάλιστα, που το ξυράφι, κύριο όργανο που χρη-σιμοποιούνταν για το ξύρισμα αλλά που είχε καιπολλές άλλες δυνατότητες που μπορεί να απέ-βαιναν επικίνδυνες έως και μοιραίες, μιας καιαποτελούνταν από μια κοφτερή λεπίδα, κατα-σκευασμένη από χαλκό ή οψιδιανό, θεωρούντανπερισσότερο γυναικείο παρά ανδρικό. Αλλά γιαπιο προσεγμένη αποτρίχωση, υπήρχε μια άλλημέθοδος: το κάψιμο της τρίχας με τη βοήθειατου φιτιλιού ενός λυχναριού. Οι άντρες, αντίθετα,άφηναν ευχαρίστως μουστάκι και γένι. Και ταδύο, πάντως, δεν πρέπει να ήταν υπερβολικάμακριά. Το γένι ήταν οβάλ ή μυτερό, ενώ στηΣπάρτη το μουστάκι ξυριζόταν εντελώς. Σίγουρατο ξύρισμα του μουστακιού ήθελε δεξιότητα καιιδιαίτερη μαεστρία.

ΚΟΣΜΗΜΑΤΑΌχι μόνο η αποτρίχωση αλλά και η

κοσμητική, που θεωρούνταν η τέχνη του στολι-σμού, ήθελε ειδικές ικανότητες και δεξιότητες καιαπαιτούσε ιδιαίτερο γούστο και δεξιοτεχνία. Ησυγκεκριμένη τέχνη θα ήταν ημιτελής αν παρα-λείπονταν τα κοσμήματα, αφού αυτά κάθε φοράαποτελούσαν το επίκεντρο της προσοχής, κέντριζαν το ενδιαφέρον και έκαναν τη διαφορά.Γενικότερα αυτά ήταν που συνδυάζονταν με τοκατάλληλο ένδυμα και χάριζαν τη λάμψη και τημοναδικότητα κάθε αμφίεσης της αρχαίαςΕλληνίδας. Τα πιο όμορφα ήταν χρυσά και γενικάπερίτεχνα. Από τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., μάλι-στα, προτιμούνταν η συρματερή διακόσμησηαπό την κοκκίδωση. Φυσικά, υπήρχαν και κοσμή-ματα από ασήμι, χαλκό, σίδηρο, στολισμένα με

23

τι γνωρίζουμε για τακαλλυντικά της αρχαίαςΕλλάδας;

πολύτιμες πέτρες ή γυάλινες χάντρες. Ενώ πάντως οι άντρες αρκούνταν σ` έναδαχτυλίδι με σφραγιδόλιθο, για να βάζουν τη σφραγίδα τους, οι κομψοί νεα-ροί φορούσαν συχνά βραχιόλια στους αστραγάλους, ενώ οι «ηλικιωμένοιάντρες των προνομιούχων τάξεων [έφτιαχναν] τα μαλλιά τους βάζονταςμέσα χρυσά τζιτζίκια (είδος κοσμήματος)». Οι γυναίκες βέβαια ήταν κυρίωςαυτές που τους άρεσε να φορτώνουν με δαχτυλίδια τα δάχτυλά τους, μεβραχιόλια τους καρπούς και τους αστραγάλους τους. Τα περιδέραια είχαντη μορφή κομψών αλυσίδων διακοσμημένων με βελανίδια, από τις οποίεςκρεμόταν ένα λεπτεπίλεπτο κόσμημα σε σχήμα γυναικείου κεφαλιού ή μπουμπουκιού. Τα σκουλαρίκια, που στερεώνονταν σε τρύπες στα αυτιά, απο-τελούνταν από πλεγμένους κρίκους ή μικρούς δίσκους με ζωόμορφα εξαρτή-ματα. Μερικά είχαν σχήμα μισοφέγγαρου, στολισμένου με μικρές φιγούρες –ένα κεφάλι αλόγου, για παράδειγμα. Δεν πρέπει, τέλος, να ξεχνάμε τις πόρπες,απαραίτητες για τη στερέωση των ρούχων.

ΜΑΚΙΓΙΑΖΕκτός από τα κοσμήματα, ένα άλλο πράγμα που πάντα φρόντιζαν να προ-

σθέσουν στην εμφάνισή τους οι αρχαίες Ελληνίδες, με απώτερο σκοπό να τηντελειοποιήσουν –να τοποθετήσουν το κερασάκι στην τούρτα, όπως λέμε- ήταντο μακιγιάζ. Για να μακιγιαριστεί, η αρχαία Ελληνίδα είχε στη διάθεσή της τρίαχρώματα: άσπρο, κόκκινο και μαύρο. Το άσπρο φτιαχνόταν από σκόνη κερουσίτη (ανθρακικός μόλυβδος), η υπερβολική χρήση του οποίου ήταντοξική. Παρ’ όλα αυτά, χρησίμευε ως βάση του μακιγιάζ, καθώς ξάνοιγε τοχρώμα του δέρματος. Ακολουθούσε μια γκάμα κόκκινων για τα μάγουλα καιτα χείλη. Τα κόκκινα αυτά είχαν ως βάση ορυκτά υλικά, όπως την κόκκινηώχρα, αλλά και φυτά, όπως τα καφέ φύκια, τη σκόνη της χένας ή ακόμη τοχυμό του μούρου και του άκανθου. Τέλος, το μαύρο της καπνιάς χρησι-μοποιούνταν για να τονίσουν τη λάμψη του βλέμματος. Το μακιγιάζ όμωςδεν έχαιρε γενικής εκτίμησης. Μόνο οι εταίρες, οι γυναίκες ελαφρώνηθών και οι κοκέτες το χρησιμοποιούσαν, ξεσηκώνοντας θύελλα αντι-δράσεων και έντονη κριτική.

ΤΟ ΧΤΕΝΙΣΜΑΤο χτένισμα ήταν η κύρια απασχόληση των αρχαίων Ελλήνων,

κυρίως των Σπαρτιατών, που άφηναν τα μαλλιά τους μακριά,σύμβολο, στον τόπο τους, του ελεύθερου άντρα. Τα έπλεκαν προ-σεκτικά ακολουθώντας τη μόδα, που επέβαλλε δύο πλεξίδες μπρο-στά, σε κάθε ώμο, και τέσσερις πίσω, στην πλάτη. Η χτένα, λοιπόν,αποτελούσε απαραίτητο αξεσουάρ για τους Σπαρτιάτες: ο Πέρσηςκατάσκοπος που παρακολουθούσε τους άντρες του Λεωνίδα πουφύλαγαν τις Θερμοπύλες «τους έβλεπε απασχολημένους, άλλουςνα κάνουν γυμναστική κι άλλους να χτενίζουν τα μαλλιά τους».

24

Στις άλλες πόλεις, αν και τα αγόρια μέχρι τηνεφηβεία είχαν μακριά μαλλιά, προτιμούνταν ταπιο κοντά χτενίσματα. Προσοχή όμως! Το ξυ-ρισμένο κρανίο αποτελούσε σήμα κατατεθέν τωνδούλων. Στη μόδα, πάντως, ήταν οι μπούκλες, τιςοποίες, αν χρειαζόταν, συγκρατούσε μιακορδέλα. Όσοι ήθελαν να κρύψουν τη φαλάκρατους, δε δίσταζαν να καταφύγουν στις περούκεςή τα περουκίνια. Για το σκοπό αυτό αφήνοντανστα ταλαντούχα χέρια κάποιου κουρέα. ΣτηνΑθήνα, οι κομψοί άντρες επισκέπτονταν τακτικάτα κουρεία που βρίσκονταν στην αγορά. Εκείείχαν, επιπλέον, την ευκαιρία να συναντήσουντους γνωστούς τους και να τα πούνε με τηνησυχία τους. Αν πάλι οι δούλες είχαν κοντά μαλ-λιά, οι ελεύθερες γυναίκες τα άφηναν μακριά.Όπως και των αντρών, έπρεπε να έχουνμπούκλες ή να είναι κυματιστά. Τα ήθη και ταέθιμα πάντως, με εξαίρεση κάποιες γιορτές, δενεπέτρεπαν στις παντρεμένες γυναίκες να εμφανίζονται με τα μαλλιά λυτά στους ώμους.Έτσι, συναγωνιζόταν η μία την άλλη σε φαντασία, για να χτενίσουν όσο το δυνατόν πιοκομψά τα μαλλιά τους, πλέκοντάς τα κοτσίδες,μαζεύοντάς τα σε κότσο, δένοντάς τα με κορδέ-λες ή συγκρατώντας τα με «φιλέ». Οι κοκέτεςδιατηρούσαν το σκούρο χρώμα και την απαλό-τητα των μαλλιών τους με λάδι δάφνης ήκέδρου, ενώ κάποιες φορές πρόσθεταν ψεύτικεςκοτσίδες.

ΑΡΩΜΑΤΑΑπό τους ομηρικούς χρόνους οι Έλληνες

αγαπούσαν ό,τι ευωδίαζε και κυρίως τα φυτά καιτα λουλούδια. Οι νικητές των αγώνων στε-φανώνονταν με δάφνη, οι νιόπαντροι με μυρτιά.Αγαπητές ήταν και οι γιρλάντες από πλεγμέναλουλούδια, τριαντάφυλλα, βιολέτες, κρίνους ήνάρκισσους, που κρέμονταν στο λαιμό στις γιορτές και στα συμπόσια. Τα αρωματικά αυτάστολίδια, όμως, δεν αρκούσαν, κι έτσι ανα-πτύχθηκε η τέχνη της αρωματοποιίας. Παρασκευάζονταν κυρίως φυτικά «αιθέρια

έλαια» με έκθλιψη, εμβροχή ή αρωματοποίησηανθέων: ίρις, βούρλο, μαντζουράνα, τριαντά-φυλλο, φασκόμηλο ήταν τα πιο συνηθισμένα.Βρίσκουμε όμως και κάθε είδους παρασκευά-σματα με βάση εξωτικά προϊόντα, όπως τοφιδόχορτο και το μάραθο από την Αίγυπτο, ημύρρα και η κανέλα από την Ανατολή, η κύπροςαπό την Κύπρο. Με το πέρασμα του χρόνου οιμυρωδιές γίνονταν όλο και πιο σαγηνευτικές. Τον4ο αι. π.Χ. έγιναν της μόδας οι γλυκόπικροισυνδυασμοί με βάση την κανέλα, τη βαλεριάνα,τη ζαφορά… Ακόμη, οι αρωματοποιοί χρησιμο-ποιούσαν ζωικές ουσίες, όπως το καστόριο, πουπροερχόταν από τον κάστορα. Μερικοί μάλισταπαρασκεύαζαν μείγματα που άξιζαν μια περιου-σία. Πρόκειται πραγματικά για αρώματα«επώνυμα», όπως το μεγαλείον του Μεγάλουαπό τη Σικελία. Ένα μεγάλο τμήμα της αγοράςτης Αθήνας, το μυροπωλείον, είναι αφιερωμένοστα αρώματα. Ο κόσμος έρχεται εδώ για ναψωνίσει, φυσικά, αλλά και για να περπατήσει,ευφραίνοντας τη μύτη του με αέρα διαφορετικόαπό αυτόν της ψαραγοράς. Το άρωμα είναιείδος πολυτελείας: ένα σύνορο μεταξύ πλούσιωνκαι φτωχών, αλλά και αστών και χωρικών.

Κοκκινάκη Μαρία,

Κεραμιανάκη Άννα, Α2

25

Στις μέρες μας, η πλειοψηφία των ανθρώπωνκαι κυρίως των εφήβων ξοδεύει χρόνο και χρή-ματα με σκοπό να βελτιώσει ή μάλλον να τελειο-ποιήσει την εξωτερική της εμφάνιση και να δια-μορφώσει ένα «μοδάτο στιλ».

Πλαστικές επεμβάσεις, γυμναστήρια, δίαιτες,κρέμες και καλλυντικά αποτελούν λίγα μόνοπαραδείγματα που μας δείχνουν σε ποιες μεθό-δους καταφεύγουν κυρίως οι νέοι με σκοπό ναδημιουργήσουν το ιδανικότερο και το τελειότεροπρόσωπο, το οποίο θα τους βοηθήσει να αισθανθούν καλύτερα.

Διότι όλοι γνωρίζουμε πως στην εποχή μας,αν είσαι πιο άσχημος από κάποιον άλλο, ηγνώμη του πιο όμορφου θα είναι αυτή που θαυπερισχύσει. Όλη αυτή η κατάσταση έχει ωθήσειτους ανθρώπους στο να αισθάνονται μειονε-κτικά και να φοβούνται να εκφράσουν τη γνώμητους πάνω σε οποιοδήποτε θέμα.

Και εδώ είναι που αναρωτιόμαστε: Και πώς ναμη νιώθουν μειονεκτικά μέσα σε μία κοινωνία μεπροκαταλήψεις, ταμπού και στερεότυπα;

Γιατί συμβαίνει αυτόΜα φυσικά η απάντηση είναι κρυμμένη σε

αυτό το χαζοκούτι που εμείς οι άνθρωποι θέλουμε να αποκαλούμε τηλεόραση…

Η τηλεόραση είναι ένας από τους βασικούςπαράγοντες που επηρεάζει αρνητικά τις περισ-σότερες φορές τον απλό καθημερινό πολίτη,που θεωρεί ότι η ιδανικότερη εμφάνιση ταυτίζεταιμε το πρόσωπο μιας ξανθιάς παρουσιάστριας.

Είτε μέσω των διαφημίσεων είτε μέσω δια-φόρων άλλων τηλεοπτικών προγραμμάτων, ητηλεόραση θέλει να πιστεύει ότι το ιδανικό πρό-τυπο ενός άνδρα ή μιας γυναίκας ταυτίζεται μεένα τελειοποιημένο σώμα και ένα καλοβαμμένοπρόσωπο.

Παρουσιάστριες με ωραίο σώμα, μακριά,ψηλά, καλογυμνασμένα πόδια, ξανθά, μακριάμαλλιά, γαλάζια ή πράσινα μάτια, τσαχπίνικοχαμόγελο αλλά και ελκυστικό βλέμμα, αποτελούν

26

Η ομορφιάδεν είναι το παν….

ίσως το πιο συνηθισμένο στερεότυπο της τηλε-όρασης που ωθεί μία 15χρονη κοπέλα να θέλεινα αλλάξει την εμφάνισή της κατά τέτοιο τρόποώστε να αγγίξει την τελειότητα. Προσωποποιείταιστο εκθαμβωτικό και επιβλητικό χαμόγελο μιαςχαριτωμένης, γοητευτικής, ξανθιάς γυναίκας.

Με αυτόν τον τρόπο η τηλεόραση οδηγείτους ανθρώπους σε δυο αντιφατικές και βλαβε-ρές καταστάσεις:

1η) Νευρική βουλιμία, 2η) νευρική ανορεξία

ΠαραδείγματαΗ πρώτη περίπτωση μπορεί να αφορά μια

γυναίκα που δε μοιάζει με μία πανέμορφη πα-ρουσιάστρια αλλά θέλει να ασχοληθεί με τατηλεοπτικά δρώμενα και βιώνει το ρατσισμό ενόςτηλεοπτικού παραγωγού ή των εργαζομένωνενός διάσημου ή και άσημου τηλεοπτικού σταθ-μού.

Επίσης μπορεί να αφορά μία νεαρή απεγνω-σμένη κοπέλα, που οι προσπάθειές της για νααποκτήσει το ιδανικό σώμα και γενικά για τηναπώλεια βάρους δεν αποδίδουν καρπούς ήγενικότερα δεν καταλήγουν σε ένα ουσιαστικόαποτέλεσμα.

Τώρα, όσον αφορά στη δεύτερη περίπτωση,μπορεί κάποια κοπέλα η οποία έχει πρότυπο μίαδιάσημη παρουσιάστρια να θέλει να της μοιάσειτόσο πολύ που να φτάσει σε σημείο νευρικήςανορεξίας.

Ας επανέλθουμε τώρα στις διαφημίσεις καιτην επιρροή που ασκούν καθημερινά κυρίως σεάβουλες, αθώες και μικρές κοπέλες, έτσι ώστε νααποκτήσουμε και μία διαφορετική προσέγγισησχετικά με το συγκεκριμένο θέμα. Ας ξεκινήσουμελοιπόν παίρνοντας αυτή τη φορά για παρά-δειγμα μία διαφήμιση καλλυντικών.

Γιατί μία κρέμα προσώπου να τη διαφημίζειένα δίμετρο καλλίγραμμο μοντέλο, από τηστιγμή που ξέρουμε ότι θα την αγοράσει στιςπερισσότερες περιπτώσεις μία γυναίκα ίσωςεύσωμη και μέτριου αναστήματος;

Αν όλα διαφημίζονται από αιθέριες υπάρξεις,η αυτοπεποίθηση της μέσης γυναίκας θα εξα-φανιστεί, με αποτέλεσμα η μέση γυναίκα ναπιστεύει ότι δεν της αξίζει να χρησιμοποιεί ταπολλαπλά προϊόντα που υπάρχουν στην αγοράκαι ότι δικαιωματικά αυτά τα προϊόντα ανήκουνστα μοντέλα. Αυτό θα την κάνει σίγουρα νααισθανθεί διαφορετικά.

Γιατί λοιπόν οι τηλεοπτικοί παραγωγοί και οιδιαφημιστές δεν προσπαθούν να δημιουργή-σουν διαφημίσεις, οι οποίες θα έχουν τηδυνατότητα να προσεγγίσουν τον/την καθημε-ρινό/ή, παραδοσιακό/ή, απλό/ή αλλά και κλασ-σικό/ή Έλληνα/Ελληνίδα που ίσως να έχει και 2-3, 4, 5-6, 7-10 ή και 20 κιλάκια παραπάνω;

Κεραμιανάκη Άννα, Α2

27

Τι είναι μακροζωία; Πώς μπορούμε νατην πετύχουμε; Ποιοι είναι οι κίνδυνοιπου απειλούν τη μακροζωία; Διαβάστεπαρακάτω για να μάθετε…

μακροζωία: (θηλυκό, χωρίς πληθυντικό) Το

να φτάνει κανείς σε πολύ μεγάλη ηλικία, να ζειπολλά χρόνια.

Πώς μπορούμε να αυξήσουμε το όριο ζωήςμας;

Είναι γνωστό ότι όποιος ακολουθεί μια ισορροπημένη δίαιτα, όχι μόνο μένει αδύνατοςαλλά επιτυχαίνει και μια καλύτερη και διαρκέ-στερη ποιότητα ζωής. Συγκεκριμένα, εμείς οιΈλληνες και όλοι οι μεσογειακοί λαοί είμαστεαπό τους πολύ τυχερούς, διότι κατέχουμε ένααπό τα σημαντικότερα μυστικά της μακρο-ζωίας, τη Μεσογειακή δίαιτα.

Τα άτομα τα οποία ακολουθούν τη Μεσο-γειακή δίαιτα, παρουσιάζουν αυξημένη διάρ-κεια ζωής. Η Μεσογειακή δίαιτα είναι πλούσια σεδημητριακά, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ελαιό-λαδο, φασόλια, ψάρι και κρασί. Η χαμηλή περιεκτικότητα της διατροφής σε ζωικά λίπη καικρέας, προστατεύει τον οργανισμό από τηνυπερβολική του επιβάρυνση από κορεσμένα

λίπη. Τα κορεσμένα λίπη που προέρχονται απότρόφιμα ζωικής προέλευσης, δημιουργούνανυπολόγιστες βλάβες στην καρδία. Το φαινό-μενο αυτό δεν προκαλείται από τις πολυακό-ρεστες λιπαρές ουσίες, που προέρχονται απότρόφιμα του φυτικού βασιλείου. Εκτός από τηχαμηλή περιεκτικότητα σε ζωικά λίπη, η Μεσο-γειακή δίαιτα είναι πλούσια σε αντίοξειδωτικέςουσίες και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα πουπροέρχονται από τα ψάρια.

Η καλύτερη πρόληψη πετυχαίνεται όταν ηυγιεινή διατροφή συνδυάζεται με το καλύτεροπροστατευτικό όπλο που διαθέτουμε εναντίοντης καρδιακής προσβολής, την τακτική σωμα-τική εξάσκηση. Η γυμναστική έχει και τα εξήςοφέλη:

• άμεση ανακούφιση από πολλαπλούς στρε-σογόνους παράγοντες της καθημερινής ζωής

• αύξηση της ενεργητικότητας, της ευεξίας,της ζωτικότητας και άμεση αναζωογόνησητου νου

• αύξηση του μεταβολισμού

• ομοιόμορφη ενδυνάμωση και τόνωση τουμυϊκού ιστού, μέσω δυναμικών ασκήσεωνενδυνάμωσης του σώματος

• αύξηση της ανθεκτικότητας των οστών

• βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, τηςευκαμψίας και της ελαστικότητας, μέσω δια-τατικών ασκήσεων

28

Μακροζωία

• παράταση της νιότης

• βελτίωση της γενικότερης φυσικής κατάστα-σης

• αύξηση της γράμμωσης των μυών

• καύση λίπους

• αύξηση του αυτοελέγχου και της αυτοσυγκέ-ντρωσης

Ποιες είναι οι αιτίες που μας εμποδίζουν ναπετύχουμε τη μακροζωία;

Πρώτη αιτία είναι οι διατροφικές συνήθειες τιςοποίες αντιγράφουμε, όπως για παράδειγμα τοfast-food, το οποίο είναι αίτιο για την παχυ-σαρκία όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε πολ-λές άλλες χώρες.

Δεύτερη αιτία είναι το παθητικό κάπνισμα, τοοποίο προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα,μέχρι και καρκίνο του πνεύμονα.

Τρίτη αιτία είναι ο τρόπος ζωής, όπως γιαπαραδειγμα η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών,ναρκωτικών, η έλλειψη ύπνου, κ.ά.

Όσον αφορά στη χώρα μας…

Όλο και πιο χαμηλή θέση καταλαμβάνει ηΕλλάδα ανάμεσα στις χώρες της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης όσον αφορά τη μακροζωία του πληθυ-σμού.

Όπως καταδεικνύει σχετική μελέτη, ενώ το 1991η χώρα μας κατείχε στη μακροζωία τη 2η θέση,το 2001 έπεσε στην 7η, ενώ το 2004 "έκανε βουτιά"στην 11η θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε.

Ο καιρός που οι Έλληνες ήταν οι μακροβιό-τεροι Ευρωπαίοι έχει πια περάσει ανεπιστρεπτί.

Οι Έλληνες καπνίζουν υπερβολικά, είναι υπερ-τασικοί, έχουν αυξημένο σωματικό βάρος, δενασκούνται και δεν κάνουν τις βασικές προληπτι-κές εξετάσεις.

Η Ελλάδα κατέχει στο κάπνισμα μία από τιςυψηλότερες θέσεις διεθνώς και τη 2η στην Ε.Ε.,μετά την Κύπρο. Το 40% των ενηλίκων Ελλήνωνείναι καπνιστές (49,9% των ανδρών και το 30,8%των γυναικών), με αυξητικές τάσεις και στα δύοφύλα τα τελευταία χρόνια.

Ποτέ δεν είναι αργά για να αποκτήσει κανείςσυνήθειες που να του εξασφαλίσουν μακροζωία.Σύμφωνα με έρευνα της Ιατρικής Σχολής τουΧάρβαρντ, οι άνθρωποι που δεν καπνίζουν,ελέγχουν την πίεσή τους και κάνουν γυμναστική,μπορούν να φτάσουν μέχρι τα 90 τους χρόνια,ακόμη κι αν αλλάξουν τρόπο ζωής στην ηλικίατων 70 ετών!

Ιδεολογίες - αντιλήψεις όσον αφορά τη μα-κροζωία

Τα παλιότερα χρόνια ο κόσμος πίστευε ότι ημακροζωία πετυχαίνονταν με τη χρήση σπάνιωνβοτάνων και με διάφορα γιατροσόφια.

Οι αλχημιστές έψαχναν τη φιλοσοφική λίθο ηοποία θα προσέφερε αιώνια ζωή.

Οι αρχαίοι Έλληνες έψαχναν το θείο νέκταρ(αμβροσία), το ποτό των θεών που σε έκανεαθάνατο.

Τσαφαράκης Πέτρος Γ3

29

Σοφά λόγια:Το μυστικό της μακροζωίαςείναι να μην υπολογίζεις τηγνώμη των άλλων.

30

Η μπαταρία της Βαγδάτης

Η λεγόμενη μπαταρία της Βαγδάτης, η οποία βρέθηκε στην περιοχή της Βαγδάτης το 1938από τον Γερμανό αρχαιολόγο Wilhelm Konig, αποτελεί και την πρώτη μπαταρία παγκοσμίως.Σύμφωνα με αυτά που ήδη γνωρίζουμε, η πρώτη ηλεκτρική μπαταρία εφευρέθηκε το 1800 μ.Χ.από τον Alessandro Volta, το όνομα του οποίου, τόσο γι’ αυτή την εφεύρεση όσο και για τηνανακάλυψη της ηλεκτρικής ενέργειας, δόθηκε στη μονάδα μέτρησης του ηλεκτρισμού (Volt).

Το βάζο όμως της Βαγδάτης αποδεικνύει ότι ο Volta δεν ήταν αυτός που εφηύρε την μπα-ταρία, αλλά αυτός που την επανεφηύρε. Σε σχέση με την εφεύρεση αυτής της μπαταρίας, δενέχει διαπιστωθεί με βεβαιότητα εάν ο Konig ήταν αυτός που βρήκε το βάζο κατά τη διάρκειακάποιων ανασκαφών ή απλώς κατάλαβε ότι ανάμεσα στα εκθέματα ενός μουσείου στη Βαγδάτηυπήρχε το βάζο-μπαταρία. Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι ότι βρέθηκε ανάμεσα σε άλλααντικείμενα και ότι χρονολογείται περίπου από το 200 π.Χ.!

Όταν βρήκαν αυτό το κοίλο βάζο, οι αρχαιολόγοι θεώρησαν ότι ήταν απλώς ένα συνηθι-σμένο πήλινο δοχείο. Όμως σχεδόν αμέσως παρατηρήθηκε ότι δεν επρόκειτο για ένα απλόβάζο. Είχε ύψος περίπου 15 εκατοστών και περιείχε έναν κύλινδρο στερεωμένο στο χείλος του,καθώς και μία μικρή σιδερένια ράβδο. Αναλύσεις αποκάλυψαν ότι το περιεχόμενό του ήτανκάποιο οξειδωτικό διάλυμα, μάλλον κρασί ή ακόμα και ξύδι. Αυτό λοιπόν μάλλον σημαίνει ότιτο βάζο περιείχε ένα υγρό που αλληλεπιδρούσε με το μέταλλο και παρήγαγε ηλεκτρικό φορτίο.

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι σε τι ακριβώς χρησίμευαν οι μπαταρίες πριν 2000 έτη.Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη μπαταρία χρησίμευε για θεραπευτικούς σκο-πούς. Μία άλλη πιθανή εξήγηση, τέλος, είναι ότι, με βάση την προηγούμενη θεωρία και τηνκατασκευή πολλών τέτοιων πολύτιμων αντικειμένων, θα μπορούσαν, τα λεγόμενα αυτά πήλιναβάζα, να κοσμούν ναούς και παλάτια εκείνης της εποχής.

3 Ανακαλύψειςπου έχουν παραμείνει αινίγματα

Μπερτάκη Αγγελική Γ3

31

Οι γιγάντιες μπάλες της Κόστα Ρίκα Στην κεντρική Αμερική και συγκεκριμένα στην Κόστα Ρίκα, και κατά τη δεκαετία του 1940, στην

αποψίλωση κάποιου τμήματος του τροπικού δάσους βρέθηκαν μερικές μεγάλες πέτρινες μπά-λες. Οι μεγαλύτερες από αυτές ζυγίζουν περίπου 16 τόνους, ενώ οι μικρότερες έχουν περίπου 10εκατοστά διάμετρο και αποτελούν ομάδες των 3 μέχρι 50 τεμαχίων. Από αεροπλάνο διαπι-στώθηκε ότι σχημάτιζαν γεωμετρικά σχήματα, όπως τρίγωνα και ευθείες. Αξίζει να σημειωθεί ότιο σχηματισμός αυτός κάλυπτε έκταση δεκάδων χιλιομέτρων. Στην αρχή θεωρήθηκε έργο τωνΜάγιας ή των Ίνκας, αλλά μετά από μελέτες αποδείχθηκε ότι χρονολογείται πολύ παλαιότερααπό αυτούς.

Αργότερα προστέθηκαν και άλλες περιοχές στη λίστα αυτών των παράξενων πέτρινωνμπαλών, όπως η Αίγυπτος, η Αυστραλία, η Βραζιλία, το Μεξικό,η Ρωσία και οι ΗΠΑ.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι στις ανασκαφές που έλαβανχώρα δεν βρέθηκε κανένα στοιχείο ανθρώπινης δραστηριό-τητας που να μας επιτρέπει να εξακριβώσουμε ποιος, με ποιοντρόπο και γιατί έφτιαξε τις συγκριμένες πέτρινες μπάλες.

Το πιο παράξενο όμως είναι ότι έχουν παρατηρηθείκάποια φαινόμενα γύρω από τις μπάλες αυτές, σαν ναυπάρχει κάποιο άγνωστο ενεργειακό πεδίο. Μετρήσεις πουέγιναν με κάποια επιστημονικά όργανα έδειξαν παράξενεςενδείξεις και παρατηρήθηκε ότι τα ρολόγια σταμάτησαν. Τομόνο σίγουρο είναι ότι οι επιστήμονες δεν έχουν ιδέα τι ταπροκαλεί όλα αυτά.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων Ο μηχανισμός αυτός, γνωστός και ως ο αστρολάβος των Αντικυθήρων ή υπολογιστής των

Αντικυθήρων, πιστεύεται ότι είναι ένας αρχαίος μηχανικός υπολογιστής, ίσως και όργανοαστρονομικών παρατηρήσεων, που μοιάζει και με ένα πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε σε ένα ναυάγιο ανοικτά του νησιού Αντικύ-θηρα, στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης. Αν λάβουμε υπόψη μας τιςελληνικές επιγραφές που είναι χαραγμένες πάνω του, τότε χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. καιτου 100 π.Χ., πολύ πριν την καταγραφή της ημερομηνίας του ναυαγίου αυτού, το οποίο πιθανόννα συνέβη ανάμεσα στο 87 π.Χ. και το 63 π.Χ. Άρα υποθέτουμε ότι ήταν κατασκευασμένος μέχρικαι μισό αιώνα πριν το ναυάγιο. Ο μηχανισμός αυτός αποτελείται από γρανάζια ακόμη και πλά-κες που παρατηρήθηκε ότι βρέθηκαν ξανά σε συσκευές ακόμη και 1000 χρό-νια αργότερα.

Το περίεργο όμως είναι ότι δεν υπάρχει ομοφωνία για τον τόπο πουκατασκευάστηκε και πόσο μάλλον για τον κατασκευαστή του.

Ως πιο βάσιμη υπόθεση θεωρείται ότι κατασκευάστηκε από Έλληνες λόγωτων οδηγιών που αναγράφονται στα ελληνικά. Υπάρχουν και υποστηριχτέςτης άποψης ότι η Σικελία είναι ο τόπος καταγωγής αυτού του μηχανισμού.Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν, ο μηχανισμός φαίνεται ότι εξυπηρετούσεκαι την παρατήρηση αστρονομικών φαινομένων. Όμως το άλλο πρόβλημαείναι ότι εκείνη την εποχή δεν είχε ανακαλυφθεί ούτε ο νόμος της βαρύτηταςαλλά ούτε ο τρόπος με τον οποίο κινούνται τα ουράνια σώματα. Συνεπώςο μηχανισμός των Αντικυθήρων φαίνεται να διαθέτει λειτουργίες που κανέ-νας άνθρωπος της εποχής εκείνης δε θα μπορούσε να καταλάβει.

Γεια σας, λέγομαι Κρητικάκης Γιώργος και έχωτρέλα με το γκράφιτι. Ασχολούμαι μ’ αυτό ενά-μιση περίπου χρόνο. Μου αρέσει να βάφω σετοίχους, λεωφορεία, γκαραζόπορτες κ.λ.π. Μεενθουσιάζει η ιδέα να αφήνω τη δική μου υπο-γραφή αλλά και της ομάδας μου (crew) στοντοίχο. Επίσης μου αρέσουν οι αντιθέσεις τωνχρωμάτων και οι σκιές πάνω σε ένα τοίχο, γιατίθεωρώ ότι είναι κι αυτό μια μορφή τέχνης.Σχεδόν όποτε κοιτάω κάποιον λευκό τοίχο, σκέφτομαι τη διαφορά που θα είχε αν ήτανζωγραφισμένος έστω σε ένα κομμάτι του.

Πάντοτε εμείς οι γκραφιτάδες αφήνουμε τηνυπογραφή μας (tag), που στα ελληνικά λέγεται«ταγκιά», κάτω από τη ζωγραφιά που έχουμεκάνει στους τοίχους.

Εννοείται ότι εμείς που κάνουμε “graffiti”πραγματοποιούμε την αποστολή μας στα κρυφά.Ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρωθεί

ένα graffiti ποικίλλει, από δέκα ως πενήντα λεπτάτο πολύ, ανάλογα με το πόσο σύνθετο είναι τοέργο. Καθώς αυτό θεωρείται παράνομη πράξη,αν σε συλλάβουν, κατηγορείσαι για πρόκλησηφθοράς σε δημόσια περιουσία.

Η ιστορία του graffiti Στα ελληνικά η λέξη graffiti μπορεί να απο-

δοθεί με τις λέξεις «τοιχογράφημα» ή «ακιδο-γράφημα».

Το graffiti ξεκίνησε από τη συνοικία Μπρονξτης Νέας Υόρκης τη δεκαετία του εβδομήντα απόέναν ελληνοαμερικaνό που είχε το επίθετο«Παναγιωτάκης». Αυτός, λοιπόν, χρησιμοποίησετο μισό επίθετο (ΤAKI) και τον αριθμό της οδούτου, 183, ως tag. Λόγω της παράξενης αυτήςυπογραφής, οι άνθρωποι άρχισαν να λαμβά-νουν το μήνυμά του και να γράφουν στουςτοίχους Τζων 12, Jane 25, κλπ.

32

Η τέχνη του graffiti

To graffiti για τους οπαδούς του αποτελείέκφραση διαμαρτυρίας και αμφισβήτησης. Αγα-πημένοι χώροι για να ξεδιπλώσουν το ταλέντοτους είναι οι σταθμοί των τρένων, γιατί από κειδιέρχεται καθημερινά πολύς κόσμος, αλλά καιπολλοί τοίχοι σε πολυσύχναστα σημεία τηςπόλης. Όσοι ασχολούνται με το graffiti, υπο-στηρίζουν πως τους δίνει χαρά η αίσθηση ότιδίνουν χρώμα στους τοίχους μιας μουντήςπόλης. Η πορεία αυτής της τέχνης σήμερα είναιραγδαία και έχει χιλιάδες εκφραστές σ’ όλο τονκόσμο.

ΑντιρρήσειςΔεν αρέσουν, βέβαια, σ’ όλο τον κόσμο τα

graffiti. Κάποιοι θαυμάζουν τις ανώνυμες εικονο-γραφήσεις των δρόμων και κάποιοι φωνάζουντην αστυνομία για να ανακαλύψει τους δράστεςή τον ασπριτζή να καλύψει τα ίχνη. O περισσό-τερος κόσμος θεωρεί ότι αυτού του είδους οικαλλιτέχνες δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά νακαταστρέφουν την αρχιτεκτονική πολλών δημό-σιων χώρων και να ρυπαίνουν το περιβάλλον μετα σπρέι τους που καταστρέφουν το στρώματου όζοντος.

Kρητικάκης Γιώργος Γ3

33

Μια εκδρομή στον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς

Για να επισκεφτούμε το φαράγγι της Σαμαριάς,θα πρέπει να πάμε πρώτα με αυτοκίνητο ή με λεω-φορείο στον Ομαλό και από εκεί να αρχίσουμε τηνκατάβαση προς το φαράγγι από την είσοδό τουστη θέση Ξυλόκαστρο. Μέσα στο δρυμό δενυπάρχουν εγκαταστάσεις για παραμονή. Καλόείναι να έχουμε νερό και λίγα φρούτα μαζί μας. Τοπέρασμα στο φαράγγι γίνεται με τα πόδια. Γι’ αυτόείναι απαραίτητο να φοράμε κατάλληλαπαπούτσια για πεζοπορία. Χρειάζονται 7 ώρεςπερίπου μέχρι να φτάσουμε στη νότια πλευρά,που είναι η Αγία Ρουμέλη. Γι’ αυτό προσφορότε-ρος χρόνος να ξεκινήσουμε είναι στις 7.00 π.μ.,έτσι ώστε να τελειώσουμε τη διαδρομή μαςπερίπου στις 15.00 μ.μ.

Κατεβαίνοντας το φαράγγι της Σαμαριάς ήΦάραγγας, όπως το λένε οι Σφακιανοί, μένουμεέκθαμβοι από το τοπίο που είναι πραγματικάμεγαλοπρεπές. Δεξιά και αριστερά μας υψώνονταιάγριοι γκρεμοί που φθάνουν σε ύψος εκατοντά-δων μέτρων. Στα ιδιαίτερα απόκρημνα τμήματατου φαραγγιού έχουν τοποθετηθεί προστατευτικάδίχτυα που προστατεύουν, σε περίπτωσηκατολίσθησης, τους επισκέπτες. Και στις δύο πλευρές του υπάρχουν αιωνόβια πεύκα και κυπα-ρίσσια. Στο βάθος του κυλάει ένα μικρό ποτάμι μεπλατάνια που δροσίζει τους επισκέπτες του.

Όσο προχωράμε, διαπιστώνουμε ότι η περιοχή

34

Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς

ΙστορίαΣτα μινωικά χρόνια, αλλά και πολύ

αργότερα, το φαράγγι της Σαμαριάς ήτανπυκνοδασωμένο και απάτητο. Πυκνά δάσηυπήρχαν και σ’ όλη την περιοχή των Λευ-κών Ορέων. Από εδώ στην αρχαιότηταγινόταν εξαγωγή κυπαρισσόξυλου στηνΑίγυπτο. Οι Κρητικοί έδιναν τα παλιά χρό-νια για προίκα στις κόρες τους κυπα-ρίσσια.

Η αγριότητα και η βαραθρώδηςδιαμόρφωση του τοπίου αυτού έσωσεμέχρι σήμερα τον κυριότερο κάτοικό του,το κρητικό Αγρίμι, το Κρι Κρί, που ήταν τοιερό ζώο της Βριτομάρτιος, της κρητικήςΑρτέμιδος.

Μέσα στο φαράγγι υπάρχουν σπήλαια,όπως ο Δαιμονόσπηλιος. Στη μέση τουφαραγγιού υπήρχε παλαιότερα ο μικρόςοικισμός Σαμαριά, από 6-7 σπίτια ξυλοκό-πων. Ο οικισμός αυτός έχει εγκαταλειφθείαπό το 1965, αφού το φαράγγι είχε ανα-κηρυχθεί σε Εθνικό Δρυμό.

Υπήρξε, εξαιτίας της γεωφυσικής τουμορφής, ο τόπος σωτηρίας των γυναικό-παιδων κατά τη διάρκεια εχθρικών επι-δρομών από τους Τούρκους.

Το όνομα Σαμαριά βγήκε από το ΟσίαΜαρία – Σία Μαρία – Σαμαριά, μιας βυζα-ντινής εκκλησίας, της Οσίας Μαρίας τηςΑιγυπτίας.

είναι μια από τις πιο πλούσιες της Ελλάδας σεσπάνια είδη φυτών. Αρκετά από αυτά είναιενδημικά, όπως ο έβενος, το τσάι του βουνού ήμαλοτήρα και ο αρωματικός δίκταμος. Επίσηςβλέπουμε και τα πολλά σπήλαια που υπάρχουνστο φαράγγι. Στον οικισμό Σαμαριά μπορούμενα σταματήσουμε για μια μικρή ανάπαυλα, ναπιούμε δροσερό νερό από το ποτάμι και ναδούμε με μεγαλύτερη προσοχή το μαγευτικότοπίο, αλλά και τον κυριότερο «κάτοικο» τουφαραγγιού, το κρητικό αγρίμι, το Κρι Κρί, πουείναι ένα σπάνιο είδος αγριοκάτσικου. Παλαιό-τερα τα Κρι Κρι ήταν πιο άγρια και δύσκολα μπο-ρούσες να τα πλησιάσεις, ενώ τα έβλεπες μόνοστις παρυφές του βουνού, όταν ήσουν τυχερός.Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μόνιμη φύλαξη στοφαράγγι για να επέμβουν σε περίπτωση πυρκα-γιάς, έτσι έχουν αρχίσει να τους αφήνουν τροφήέξω από τα ερείπια του οικισμού. Με αυτό τοντρόπο τα Κρι Κρι μαζεύονται εκεί και έχουν τηνευκαιρία οι επισκέπτες να τα βλέπουν από κοντά,να τα ταΐσουν και να φωτογραφηθούν μαζί τους.

Συνεχίζοντας την πεζοπορία μας θα δούμεκαι άλλα είδη ζώων, όπως τη Ζουρίδα (κρητικόκουνάβι), τη νυφίτσα και το σπάνιο αγριόγατο ήΦουρόγατο.

Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, το πέρασμα τουΦαραγγιού στενεύει και η απόσταση ανάμεσαστις δύο πλευρές φτάνει τα 3 μέτρα. Αυτό είναικαι το πιο στενό και χαρακτηριστικό σημείο απόόλο το Φαράγγι με τη βαθύτερη χαράδρα (οιλεγόμενες Σιδερόπορτες ή Πόρτες).

Λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό Αγία Ρουμέλη,για 2 χιλιόμετρα περίπου η βλάστηση σταματά

και το τοπίο είναι πιο άγριο και ξερό. Στην ΑγίαΡουμέλη μπορούμε να σταματήσουμε για έναδροσερό μπάνιο στη μαγευτική παραλία και γιακαλό φαγητό με παραδοσιακούς μεζέδες σταντόπια ταβερνάκια του χωριού, ενώ μπορούμε ναεπισκεφτούμε τα ερείπια του ναού του ΤαραίουΑπόλλωνα και την εκκλησία της Παναγίας με ταωραία ψηφιδωτά του 1.500 μ.Χ. Από εκεί μπο-ρούμε να πάρουμε το καράβι για το Σφακιά καιστη συνέχεια να επιστρέψουμε οδικώς στα Χανιά.

Ο Εθνικός Δρυμός της Σαμαριάς είναι ανοι-κτός από 1η Μαΐου και μέχρι το τέλος Οκτωβρίου,όπου επιτρέπεται η κατάβαση στο φαράγγι. Τουςυπόλοιπους μήνες η κατάβαση είναι επικίνδυνηγιατί το ποτάμι κατεβάζει πολλά νερά και φου-σκώνει απειλητικά ύστερα από βροχή.

Το Φαράγγι της Σαμαριάς είναι τομεγαλύτερο και επιβλητικότερο της Ευρώπης. Όλοτο τοπίο είναι μοναδικό στο είδος του στα Βαλ-κάνια και έχει χαρακτηριστεί «τόπος ιδιαίτερουφυσικού κάλλους». Κάθε χρόνο συγκεντρώνειχιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο, πουμένουν έκθαμβοι από την ομορφιά και τη μεγα-λοπρέπειά του.

Κωνσταντίνος Πρασάκης Α3

Σήφης Σπυριδάκης Α3

35

Καφέ ΑρκούδαΓια κάποιους πολιτισμούς η αρκούδα είναι

σύμβολο αναγέννησης και παρθενογένεσης,γιατί κρύβεται στη φωλιά της στις αρχές τουχειμώνα και εμφανίζεται πάλι την άνοιξη μαζί μετα μικρά της. Σήμερα η κατάσταση των πληθυ-σμών και των βιοτόπων της είναι ιδιαίτερακρίσιμη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο: τους τελευ-ταίους δύο αιώνες η καφέ αρκούδα έχασε το60% της επικράτειάς της και το 50% του πληθυ-σμού της. Το πιο εντυπωσιακό θηλαστικό τουδάσους απειλείται πλέον με εξαφάνιση.

Απειλές:

Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας ζουν περίπου150 καφέ αρκούδες. Δυστυχώς όμως και εδώπαρουσιάζουν μείωση. Έτσι, ενώ παλαιότερα ηκαφέ αρκούδα ζούσε σε όλη σχεδόν την ηπει-ρωτική Ελλάδα, σήμερα απαντάται στους κύριους ορεινούς όγκους της βόρειας και κεν-

τρικής Πίνδουκαι της δυτι-κής Ροδόπης.

Τα δελφίνια κινδυνεύουνΟι πρόγονοι των σημερινών δελφινιών εμφα-

νίστηκαν πριν από 65.000.000 χρόνια. Οι ειδικοίυποστηρίζουν ότι ήταν χερσαία θηλαστικά πουμε την πάροδο του χρόνου προσαρμόστηκανστο υγρό στοιχείο και έγιναν αμφίβια, προτούεξελιχθούν σε θαλάσσια θηλαστικά. Επίσης ανέ-πτυξαν κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες, όπως οηχοεντοπισμός, που τους επιτρέπει να προσδιο-ρίζουν αντικείμεναμέσω της εκπομπήςήχων (σαν ένα φυσικόραντάρ).

Οι φυσικοί εχθροίτων δελφινιών είναιελάχιστοι. Κι όμως... ταδελφίνια κινδυνεύουνεξαιτίας ανθρωπο-γενών παραγόντων,όπως είναι:

* η τυχαία αιχμαλωσία τους σε αλιευτικάεργαλεία

* η παράνομη αλιεία (π.χ. χρήση δυναμίτη)

* η θαλάσσια ρύπανση και

* η εκ προθέσεως θανάτωσή τους.

36

Ζώα υπό εξαφάνιση

ΜαυρόγυπαςΈνα από τα πλέον

απειλούμενα αρπακτικάστην Ευρώπη είναι ομαυρόγυπας. Κατά τουςιστορικούς χρόνους τοείδος αυτό είχε μεγάλη

εξάπλωση και υπήρχε σε χώρες όπως ηΓαλλία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ρουμανία.

Απειλές:

Ο βασικός παράγοντας που έχει οδηγήσειστον περιορισμό του πληθυσμού του μαυρό-γυπα είναι η έλλειψη τροφής. Η αλλαγή στοντρόπο ζωής των κατοίκων των αγροτικών πε-ριοχών και -κυρίως- η ταφή των νεκρών ζώων,στερεί από αυτό το αρπακτικό την κυριότερηπηγή τροφής.

Ο ΑγριόγατοςΠιο ογκώδης και μεγαλόσωμος από την

κατοικίδια γάτα, ο αγριόγατος ξεχωρίζει κυρίωςαπό τη φουντωτή ουρά του, που έχει μήκοςγύρω στα 30 εκ., φαρδαίνει προς την άκρη καιστολίζεται με σκούρες ρίγες. Το κεφάλι του είναιεπίσης πιο ογκώδες από της γάτας. Το τρίχωμάτου έχει ποικιλία καστανόξανθων τόνων.

Έχει νύχια μυτερά και δόντια κοφτερά.

Δε μασάει την τροφή του, απλά την τεμαχίζεικαι την καταπίνει. Όπως και τα άλλα αιλουροειδή,πιάνει τη λεία του με τα νύχια και την αποτε-λειώνει με μια δαγκωνιά στο λαιμό. Κυνηγάεισυνήθως το βράδυ, στήνοντας καρτέρι έξω απότις τρύπες των ποντικιών, καμιά φορά σκαρφα-λωμένος σε κάποιο δέντρο ή βράχο. Η διατροφήτου βασίζεται κατά 90% σε ποντίκια, ενώ ευκαι-ριακά τρώει μικρά πουλάκια, βατράχια, έντομα,σαλιγκάρια, μυγαλές, λαγούς, σκίουρους, κ.ά.

Κοινωνική ζωή

Μοναχικά ζώα, οι αγριόγατοι διαμένουν – ανη τροφή είναι άφθονη – σε μια συγκεκριμένηπεριοχή, μέσα στην οποία χρησιμοποιούν στα-θερές διαδρομές. Τις διαδρομές αυτές τις σημα-δεύουν με εκκρίσεις αδένων που βρίσκονται σταπόδια τους αλλά και με τα ούρα ή τα κόπρανάτους.

Λόγω του μοναχικού τρόπου ζωής, οιπυκνότητες των πληθυσμών του αγριόγατουείναι πολύ χαμηλές, περίπου 2 – 3 άτομα ανά 10τ.χμ.

Κατανομή – Απειλές

Ο αγριόγατος είναι είδος με πολύ ευρείακατανομή. Ζει σε δάση, σαβάνες και στέπες απότη δυτική Ευρώπη ως τη δυτική Κίνα και την κεντρική Ινδία, καθώς και σε όλη την αφρικανικήήπειρο. Οι κυριότερες απειλές για τον αγριόγατοσήμερα είναι η υποβάθμιση των βιότοπών τουκαι η διακοπή της επικοινωνίας μεταξύ επιμέρουςπληθυσμών. Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας,ο αγριόγατος είναι πιθανόν να εξαφανίστηκεαπό δηλητηριασμένα δολώματα.

Γιγάντιο ΠάνταΛιγοστοί πληθυσμοί του γιγάντιου πάντα επι-

ζούν σήμερα στα κατακερματισμένα δάση μπα-μπού της Κίνας. Κι όσο ο βιότοπός τους συρ-ρικνώνεται, τόσο αυξάνεται η απειλή για το πιοδημοφιλές αρκουδάκι στον κόσμο, που επι-λέχθηκε και ως διεθνές σύμβολο του WWF.

Η δεκαετία 1970 – 80 υπήρξε ίσως η πιο κατα-στροφική για το είδος. Η έκταση που καταλάμβα-ναν τότε τα περίπου 1.000 πάντα, μειώθηκε από30.000 σε 13.000 τ. χμ.

Το WWF ξεκίνησε δράση για την προστασίατου είδους το 1981 και σήμερα το πρόγραμμαπου εκπονείται σε συνεργασία με την κυβέρνησητης Κίνας παρουσιάζει θεαματική πρόοδο. Ητελευταία εμπεριστατωμένη έρευνα που δημο-σιοποιήθηκε το 2004, έδειξε σημαντική ανάκαμψητου πληθυσμού σε 1.600 άτομα, γεγονός πολύελπιδοφόρο για το μέλλον των πάντα...

ΑσπροπάρηςΜήκος: 60 – 70 εκ. Άνοιγμα φτερούγων: 155 –

180 εκ.

Είναι ο μικρότερος γύπας. Τα ενήλικα έχουνλευκό χρώμα με μαύρα φτερά στις φτερούγες καιγι’ αυτό από μακριά μοιάζουν με πελαργούς.Συχνά τρώει σκουπίδια. Φωλιάζει σε βράχια. Είναισχεδόν παμφάγος. Στα μέσα του Απρίλη γεννάει2 – 3 αυγά, που τα κλωσάνε και οι δυο γονείς. ΟΑσπροπάρης είναι καλοκαιρινός επισκέπτης στηχώρα μας. Τον συναντούμε στη Β. Ελλάδα, όπουμια από τις μεγαλύτερες αποικίες του βρίσκεταιστα Μετέωρα.

Καλλιρόη Κριβέντζη Γ1,

Γεωργία Πούπη Γ2

37

38

28η Οκτωβρίου

Δραστηριότητες του σχολείου μας

25η Μαρτίου

Η φετινή περιβαλλοντική ομάδα του σχολείουμας αποτελείτaι από μερικά παιδιά της δευτέραςγυμνασίου και ασχολήθηκε με το θέμα «Ήλιοςκαι ενέργεια».

Αρχικά δουλέψαμε ομαδικά πάνω σε εργασίεςσχετικές με την υπερθέρμανση της γης και τοπώς θα βοηθήσουμε στην εξοικονόμηση ενέρ-γειας στο σπίτι, στο σχολείο και στη βόλτα..Αρχές Μαρτίου, στις οκτώ περίπου το πρωί, ξεκι-νήσαμε η περιβαλλοντική ομάδα με τη συνοδείατων καθηγητών (κ. Λιονάκης και κα. Ρημαντωνάκη)ένα μικρό ταξίδι ως το Ρέθυμνο και συγκεκριμένατα Ανώγεια, όπου διαμείναμε δύο μέρες. Μαςφιλοξένησε η εστία του Περιβαλλοντικού ΚέντρουΑνωγείων γι’ αυτό το διήμερο. Η διαμονή μαςήταν άψογη.

Τα Ανώγεια είναι ένα γραφικό και παραδο-σιακό χωριό με πολύ φιλόξενους και συμπαθητι-κούς κατοίκους, οι οποίοι είναι αυθεντικοί, καθώςδιατηρούν τις παραδόσεις και τα τοπικά τουςέθιμα.

Φτάνοντας στα Ανώγεια, μετά από την τακτο-ποίησή μας στα δωμάτια της εστίας, παρακο-λουθήσαμε μια παρουσίαση σχετικά με τοντόπο, την παράδοσή του, την τυροκόμηση, την

αρχιτεκτονική των σπιτιών και των μιτάτων. Απόαυτήν αντλήσαμε πολύτιμες και ενδιαφέρουσεςπληροφορίες, γιατί για τα παραπάνω θέματαγνωρίζαμε ελάχιστα. Βέβαια, το πιο ενδιαφέρονήταν η επίσκεψή μας στο τυροκομείο, όπουείδαμε από κοντά τον τρόπο που παρασκευάζε-ται η μαλάκα, το παραδοσιακό ανωγειανό τυρί.Εκεί λοιπόν οι εργαζόμενοι μάς έδειξαν με προ-θυμία τη διαδικασία παρασκευής και μας έδω-σαν να το δοκιμάσουμε. Φύγαμε με τις καλύτερεςεντυπώσεις και με διάθεση για φαγητό.

Το απόγευμα κάναμε μια περιήγηση στοχωριό. Κινηθήκαμε στα στενά σοκάκια του καιμιλήσαμε με τους ντόπιους, οι οποίοι μας φέρ-θηκαν με φιλική διάθεση και προθυμία να μαςδώσουν πληροφορίες για τον τόπο τους.Ιδιαίτερα ήταν περήφανοι για το μεγάλο κρητικότραγουδιστή που καταγόταν απ’ το χωριό τους,το Νίκο Ξυλούρη. Με διάθεση επισκεφτήκαμε τοσπίτι του, το οποίο ήταν γεμάτο με φωτογραφίεςαπό διάφορα στιγμιότυπα της ζωής του. Η ηλι-κιωμένη κυρία που ήταν εκεί πρόθυμα μας τιςεξηγούσε και μιλούσε με καμάρι και πάθος γιατον τραγουδιστή του χωριού που έγινε πανελ-ληνίως γνωστός. Έπειτα πήγαμε στο μουσείο

39

Περιβαλλοντική ΟμάδαΉλιος και Ενέργεια

όπου είδαμε εικόνες σχετικές με την Τουρκο-κρατία, όπλα εκείνης της εποχής και διάφοραάλλα αντικείμενα.

Την επόμενη μέρα επισκεφτήκαμε ένα μιτάτοπου βρισκόταν αρκετά ψηλότερα από το χωριό.Ήταν κτισμένο με πλάκες, με τέτοια κλίση ώστε ναφεύγει το νερό της βροχής και είχε κυκλικό σχήμαπου, όπως μας εξήγησαν, συμβόλιζε τον κοινο-βιακό τρόπο ζωής. Μέσα σε αυτό οι βοσκοί διέ-μεναν και παρασκεύαζαν το τυρί. Αποτελούνταναπό το κύριο μιτάτο, το τυροκέλι και τη μάντρα.Στον κύριο χώρο, εντύπωση μας έκανε το μεγάλοκαζάνι της τυροκόμησης και η μικρή τρύπα στηνκορυφή του θόλου που φώτιζε το χώρο καιέφευγε ο καπνός. Το τυροκέλι ήταν κτισμένοσχεδόν κάτω από τη γη και σε αυτό τοποθε-τούσαν τα τυριά για να διατηρηθούν. Στο τέλοςτης επίσκεψής μας ο τυροκόμος μάς κέρασεανθότυρο, τον οποίο φάγαμε με πολλή όρεξηγιατί ήταν από αγνά υλικά και πεντανόστιμος.

Στη συνέχεια ανεβήκαμε ακόμα ψηλότερα στοβουνό, που ήταν χιονισμένο και παίξαμε χιο-νοπόλεμο, φτιάξαμε μικρούς χιονάνθρωπους καιπαρόλο που είχε παγωνιά, εμείς νιώθαμε υπέ-ροχα. Είχαμε την αίσθηση ότι ήμασταν ελεύθεροικαι γι’ αυτό τρέχαμε, γελούσαμε και πραγματικάδιασκεδάζαμε. Εξάλλου, το χιονισμένο τοπίο δεντο χαιρόμαστε συχνά, αφού στην πόλη μαςσπανίως χιονίζει.

Τέλος, πήγαμε στο χαρακτηριστικό ναό τηςπεριοχής, τον Άγιο Υάκινθο, που ήταν ο προ-στάτης του έρωτα και της αγάπης, όπως μαςπληροφόρησαν οι υπεύθυνες κυρίες της Περι-βαλλοντικής. Και σ’ αυτή τη φάση της εκδρομήςμας απολαύσαμε το λευκοντυμένο από το χιόνιτοπίο και βεβαίως συνεχίσαμε τα παιχνίδια μας.

Στο ταξίδι της επιστροφής κάναμε μια στάσηκαι παρακολουθήσαμε την παρασκευή γυαλιού.Επίσης σταματήσαμε και στο Πέραμα για ναφάμε ένα παγωτάκι.

Ήταν μια επιμορφωτική και συγχρόνως ψυχα-γωγική εκδρομή που σίγουρα μας ικανοποίησεόλους. Mάς πρόσφερε πολλές πληροφορίες γιατη φύση και για τον παραδοσιακό αλλά και τονσύγχρονο τρόπο ζωής. Ήταν μια ξεχωριστή καισυναρπαστική εμπειρία. Θα θέλαμε να ευχαρι-στήσουμε: τα μέλη του προγράμματος της περι-βαλλοντικής, τον κ. Σκουλά, τους αρμόδιους τουτυροκομείου και τέλος τους συνοδούς μας κ.Λιονάκη και κα Ρημαντωνάκη για την υπέροχηεμπειρία και την οργανωμένη και συναρπαστικήεκδρομή που μας πρόσφεραν! ! !

Περιβαλλοντική Ομάδα

4ου Γυμνασίου Χανίων

40

Η Κρήτη εμονομέριασε και φέτος στο Λασίθι

κι αναθιβάλλει στα παλιά τα έθιμα, τα ήθη

Πιστοί στο ραντεβού μας και φέτος, για 3ησυνεχή φορά, βρεθήκαμε στο Λασίθι στους15ους Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες παρα-δοσιακού χορού Περιφέρειας Κρήτης

Οι αγώνες έγιναν στον Άγιο Νικόλαο τηνΠαρασκευή 13-3-2009.

Έλαβαν μέρος 11 Γυμνάσια από όλη την Κρήτη(1ο Κισσάμου, 4ο Χανίων, 1ο Αγίου Νικολάου,Αρχανών, Κουνουπιδιανών, Ανωγείων, Περάμα-τος, Βάμου, Γαζίου, 4ο Ηρακλείου και Κράνας).

Η κριτική επιτροπή απένειμε το 1ο βραβείο στοΓυμνάσιο Κράνας, το 2ο στο ΓυμνάσιοΑρχανών, το 3ο βραβείο στο 1ο Γυμνάσιο Κισσά-μου, καθώς και Ειδικού Τύπου Έπαινο στοΓυμνάσιό μας, στο Γυμνάσιο Κουνουπιδιανών,στο 4ο Γυμνάσιο Ηρακλείου και στο ΓυμνάσιοΠεράματος.

Οι χοροί που παρουσιάσαμε ήταν: Συρτός,Πεντοζάλι, Ρουματιανή σούστα και Σταυρωτόςσυρτός. Επίσης, αρχίζοντας, τραγουδήσαμε τηνπρώτη στροφή από το ριζίτικο τραγούδι «Που-λάκια κελαηδήσετε». Κλείσαμε με τη μαντινάδα«Κρήτη μου η παράδοση -και τα ιστορικά σουαθάνατο εκάμανε- στο κόσμο το όνομα σου».

Συρτός: Χορός που ξεκίνησε από την αρχήτης Τουρκοκρατίας και χορεύεται με διάφορεςπαραλλαγές στους νομούς της Κρήτης.

Εμείς τον παρουσιάσαμε με τον τρόπο πουχορεύεται στα Χανιά, όπου μόνο οι δύο πρώτοιχορεύουν, με τον πρώτο να εκφράζει το προσω-πικό στυλ και μεράκι και τον δεύτερο να βοηθάτον πρώτο στο κράτημα και να κρατεί το χρόνο.Φεύγει ο πρώτος και πηγαίνει στο τέλος• πιάνει οεπόμενος κι έτσι έχει την δυνατότητα όλη ηομάδα να βρεθεί στην αρχή και να εκφράσει τοταλέντο και το μεράκι του κάθε μέλους της.

Πεντοζάλι: Είναι ο πιο γνωστός και αντιπρο-σωπευτικός Κρητικός χορός με πέντε βασικάζάλα. Ξεκίνησε στην επανάσταση του Δασκαλο-γιάννη και είναι ο πιο δυναμικός, επαναστατικόςχορός της Κρήτης.

Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες πιασμέ-νους από τον ώμο σε κύκλους. Έχει πολλά«πάσα» και δίνει τη δυνατότητα στο χορευτή ναδείξει όλη τη σβελτάδα και το κέφι του.

Ρουμαθιανή Σούστα: είναι παραλλαγή τουΠυρρίχιου χορού με ιδιαίτερο τονισμό καιεμπλουτισμό της μελωδίας του. Χορευόταν ταπρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα στην περιοχήτης ρίζας του Αποπηγαδιού και σε μερικά από ταγύρω πεδινά χωριά. Στα χρόνια του μεσοπολέ-μου βρέθηκαν πολλοί δεξιοτέχνες χορευτές καιβιολάτορες στη μελωδία του χορού στα ΠαλιάΡούματα, απ’ όπου καθιερώθηκε και η ονομασία‘Ρουμαθιανή Σούστα’. Κυρίως είναι ανδρικός

41

15οι Μαθητικοί ΚαλλιτεχνικοίΑγώνες Περιφέρειας Κρήτης

χορός• παλαιότερα τον χόρευαν οι δύο πρώτοι,ενώ σήμερα τον χορεύει όλη η παρέα.

Σταυρωτός: Χορός που εμφανίστηκε μαζί μετο Ρόδο στην περιοχή Πολυρρηνίας Λουσακιών.Χορευότανε προς το τέλος του γλεντιού καιέδινε την ευκαιρία στους ερωτευμένους νασυναντηθούνε και να χορέψουν με την κοπελιάπου ποθούσαν.

Ρουματιανή σούστα και Σταυρωτός έδινανποικιλία στα γλέντια της εποχής, κρατούσαν τοκέφι ζωντανό, έμπαζαν στην παρέα και τηγυναίκα, που είχε λίγες τέτοιες ευκαιρίες τότε. Τοόνομά του το πήρε από το μαντήλι που κρατούνσε σχήμα σταυρού οι κοπελιές στη μέση τουχορού.

Μετά από τρεις συνεχείς συμμετοχές, έχουμεσυνειδητοποιήσει ότι αυτό που μετράει δεν είναιτο βραβείο αλλά η συμμετοχή και ο παλμός τηςπροετοιμασίας, της συνεργασίας και της ομα-δικότητας, γεγονός που αποτελεί και το βασικόκομμάτι της προσπάθειάς μας. Το να μαθαίνειςτην παράδοση του τόπου σου αποτελεί πράξηευθύνης και προόδου, σε κάνει πιο ώριμο καιυπεύθυνο πολίτη.

Αξίζει να συνεχιστούν οι Μαθητικοί Καλλι-τεχνικοί Αγώνες, με κάποιες βελτιώσεις καισοβαρή χρηματοδότηση βέβαια. Είναι μια ευχά-ριστη στιγμή στη ζωή των παιδιών, μια γιορτήπου τους προσφέρει νέες εικόνες, εμπειρίες καιφίλους, και συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας

σωστής στάσης ζωής στα δύσκολα χρόνια πουέρχονται.

Αντίσταση η παράδοση, χρέος μα και ευθύνη

στου χρόνου τα γυρίσματα αζωντανή να μείνει

Λαός που την παράδοση ξεχνά και την αρνιέται

σα πλοίο ακυβέρνητο στο πέλαγος πλανιέται

Συμμετείχαν τα παιδιά:Αγόρια 1) Ψαθογιαννάκης Κων/νος 2) Πρασάκης Κων/νος3) Πρασάκης Νίκος 4) Τριπολιτάκης Νίκος 5) Τσιχλάκης Μιχάλης 6) Σκαραντωνάκης Χαράλαμπος

Κορίτσια1) Λιονάκη Ελευθερία 2) Βερυβάκη Μαρία 3) Ροζάκη Φιλένια4) Τζορμπατζάκη Κων/να5) Βλαστάκη Όλγα6) Πετράκη Ευαγγελία7) Βασιλείου Μαριάντζελα

Υπεύθυνοι καθηγητές:Λιονάκης ΜανόληςΦωτιάδου Σταυρούλα

Σημείωση: Ευχαριστούμε όσους βοήθησαντην προσπάθεια μας και φέτος. Την κα Παπαδο-κοκολάκη Ευαγγελία που μας δάνεισε τις στολές,τη Λενταράκη Σοφία και τον καθηγητή Πληροφο-ρικής μας κο Ξυνιδάκη Χρήστο.

42

Με αφορμή το αφιερωμένο στο Πάσχα μά-θημα του βιβλίου μας, εμείς οι μαθητές του Α2αναλάβαμε να ετοιμάσουμε ένα project, τοοποίο παρουσιάστηκε σε 10λεπτο διάλειμμα στοσχολείο την Τρίτη 15/4/2008.

Συμφωνήσαμε με την καθηγήτριά μας, την καΚονοχρήστου, ότι θα συμμετείχαμε όλοι, έτσιμοιράσαμε τις εργασίες σύμφωνα με τιςδυνατότητές μας.

Ο Μιχάλης ετοίμασε στον υπολογιστή του τηνκάρτα που συνόδευε το project και έγινε ανάρ-παστη. Επίσης έκανε την μετάφραση σταελληνικά. Η Αλεξάνδρα, η Σοφία και η Ντόϊναανέλαβαν την ανάγνωση, αγγλικά και ελληνικά,του κειμένου. Η Ντόϊνα ετοίμασε μια τεράστιακάρτα με την ευχή Καλό Πάσχα σε πολλέςγλώσσες, καθώς και την μάσκα του Easter Bunnyπου φορούσε ο Γιώργος. Ο Ζαχάρης, η Χρυσή,ο Ηλίας, η Σοφία, ο Mανόλης, η Ελένη και οΜιχάλης με τις μητέρες τους ετοίμασαν στο σπίτιτα τσουρεκάκια hot cross buns, τη συνταγή τωνοποίων δίνουμε στην κάρτα. Η Μαρία έφτιαξελουλούδια από χρωματιστές χαρτοπετσέτες,μέσα στα οποία τοποθετήσαμε τα hot crossbuns. Ο Νίκος, ο Ηλίας και η Ελένη έφεραν καιφόρεσαν Πασχαλινά καπελάκια. Ο Βασίλης, ηΑλκμήνη και ο Γιώργος είχαν ξεχωριστό ρόλοστην παρουσίαση, που περιείχε μια μικρή δρα-ματοποίηση. Εγώ είχα την παρουσίαση και ρόλοDJ. Τα υπόλοιπα παιδιά στόλισαν με λουλούδιακαλαθάκια, μέσα στα οποία τοποθετήσαμε τα

hot cross buns. Όταν τέλειωσε η ανάγνωση τουκειμένου, τραγουδήσαμε όλοι μαζί το παραδο-σιακό τραγουδάκι Hot Cross Buns, ευχηθήκαμεστα αγγλικά Καλό Πάσχα και κεράσαμε τουςκαθηγητές μας, αλλά και τη Σχολική Σύμβουλοτων Αγγλικών που είχαμε προσκαλέσει και μαςχειροκροτούσε ενθουσιασμένη.

Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία! Όλοι οικαθηγητές μάς έδιναν συγχαρητήρια και μαςευχαριστούσαν για την ωραία παρουσίαση.Ιδιαίτερη ικανοποίηση πήραν και οι γονείς μας,που δέχτηκαν να συνεργαστούν με πολλήχαρά! Η προετοιμασία, που κράτησε μόνο 2εβδομάδες, και μάλιστα χωρίς να καθυστερή-σουμε στο μάθημα, μας ενθουσίασε. Η κυρίαΚοντοχρήστου έδωσε σε όλους μας την κάρτακαι από μια φωτογραφία για ενθύμιο.

Αυτό το project που τόσο χαρήκαμε, μαςέδωσε σημαντικές πληροφορίες. Τώρα ξέρουμεπώς γιορτάζουν στην Αγγλία το Πάσχα, τα ήθηκαι έθιμά τους. Ακόμη και οι μητέρες μας απο-φάσισαν αυτό το Πάσχα να ετοιμάσουν τααγγλικά τσουρέκια, και όλοι οι γνωστοί μας μάςζητούσαν τη συνταγή! Στις 16/5 διαβάσαμε καιστα Χανιώτικα Νέα για την παρουσίαση αυτή καιχαρήκαμε ακόμη περισσότερο.

Ανυπομονούμε για την επόμενη ευκαιρία!

Δήμητρα Κουτρουμπά, B2

43

Easter Project

VIDEO PROJECTΣτο Module 6 του βιβλίου μας υπάρχουν μερικές συνταγές, οι οποίες έδωσαν στην κυρία

Κοντοχρήστου την ιδέα να προτείνει σε όσους διαθέτουμε βιντεοκάμερα να φτιάξουμε βιντεάκιαμαγειρικής, στην αγγλική γλώσσα φυσικά.

Στην αρχή μάς φάνηκε λίγο περίπλοκο να «παίξουμε» μια εκπομπή μαγειρικής, αλλά το προ-σπαθήσαμε και τα καταφέραμε. Το διασκεδάσαμε πολύ, πήραμε τη χαρά της συνεργασίας καιδιδαχτήκαμε πολλά από την εμπειρία αυτή. Οι γονείς μας μάς βοήθησαν και χάρηκαν μαζί μας.Φτιάξαμε 5 βιντεάκια που ενθουσίασαν την καθηγήτριά μας, η οποία και μας βράβευσε γι αυτήμας την προσπάθεια, με τη βοήθεια του Συλλόγου Γονέων.

ΒΡΑΒΕΙΑ1ο βραβείο: Γιάννης Παντελάκης, B3 - 2ο βραβείο: Ελένη Κεραμιανάκη, Ντόϊνα Κορόϊ, Εριόλ Λίτσι, B2- 3ο βραβείο: Λευτέρης Σκα-λιδάκης, Παύλος Σταυρουλάκης, Βασίλης Τριχάκης, B4 - ΕΠΑΙΝΟΙ1ος έπαινος: Ευγενία Μιχαηλίδη, Έφη Μπενάκη, B3 - 2ος έπαινος: Μάνος Παντινάκης, Μίτκο Μπόνεβ, ΝίκοςΜυλωνάκης, B3

Ντόϊνα Κορόϊ, Β2

44

45

Έργα ζωγραφικήςτων μαθητών μας

Εντυπώσεις από την ανάγνωση του μυθιστο-ρήματος

Οφείλω να πω ότι το μυθιστόρημα τουΓιώργη Μανουσάκη ξεπέρασε από την πρώτηστιγμή τις προσδοκίες μου. Παρόλο που είναιένα κείμενο γραμμένο σε πολυτονικό, με οξείες,περισπωμένες και πνεύματα, είναι πλήρως κατα-νοητό. Θυμίζει κατά πολύ τον τρόπο που εξιστο-ρούσαν οι παππούδες στα εγγόνια τους παλιέςιστορίες από τη ζωή τους. Το κείμενο μπορεί ναμιλά για την περίοδο 1912-1940, αλλά τα Χανιάπου περιγράφει έχουν πολλές ομοιότητες με τασημερινά, γεγονός που με εντυπωσίασε. Περι-γράφει επίσης πολλές άλλες πόλεις (Αθήνα, Θεσ-σαλονίκη, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη) μεπλήθος λεπτομερειών, σαν ο συγγραφέας ναέζησε σε αυτές. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης

δε λείπει ούτε στιγμή το στοιχείο της περιπέτειαςκαι της δράσης, ενώ πολλές φορές νιώθουμεαγωνία, λύπη και συγκίνηση. Μεγάλη εντύπωσημου έκαναν και οι ακριβείς αναφορές σε ιστο-ρικά γεγονότα (μάχες, πολικές αλλαγές, εκλογές,συμμαχίες, δολοφονίες, κοινωνικές ανατροπές),ιστορικά πρόσωπα (Ελευθέριος Βενιζέλος, βασι-λιάς Κωνσταντίνος, βασιλιάς Γεώργιος) και άλλεςπροσωπικότητες της εποχής (Περικλής Διαμαντό-πουλος, Κώστας Καρυωτάκης, ΓεώργιοςΚατεχάκης, Γεώργιος Τσόντος Βάρδας, ΠαύλοςΚουντουριώτης), τα οποία αποτελούν το φόντοτης υπόθεσης του έργου.

Περίληψη του μυθιστορήματος

Ο Βασίλης Σηφάκης, ο ήρωας του μυθιστο-ρήματος, και ο φίλος του ο Θοδωρής, το σκάνεαπό τα σπίτια τους στην Κρήτη, με σκοπό ναπολεμήσουν ως εθελοντές στον α΄ βαλκανικόπόλεμο. Συμμετέχουν σε αναρίθμητες συγκρούσεις με τα τουρκικά στρατεύματα, σε μιαεκ των οποίων ο Θοδωρής σκοτώνεται. Μετά τοτέλος του πολέμου, ο Βασίλης αποσύρεται στηνΑθήνα, όπου για ένα διάστημα μορφώνεται.Σύντομα όμως ξεσπά ο β΄ βαλκανικός πόλεμοςκαι ο Βασίλης κατατάσσεται ξανά στον στρατό.Μένει ένα διάστημα στη Θεσσαλονίκη, όπουγνωρίζει τη Ρούλα την οποία ερωτεύεται• θαχωρίσουν όμως γρήγορα. Ο πόλεμος θατελειώσει για τον Βασίλη εξαιτίας ενός τραυματι-

46

ΓιώργηΜανουσάκη,Ο εθελοντής

σμού του. Στο νοσοκομείο ο Βασίλης συναντάτον Ελευθέριο Βενιζέλο, το μεγάλο του πρότυπο,και από τότε γίνεται ακόμα πιο φανατικόςοπαδός του. Κατά τη διάρκεια του εθνικού διχα-σμού, ο Βασίλης, υπαξιωματικός πλέον, γνωρίζειτη Βούλα, αλλά και αυτή του η σχέση θατελειώσει σύντομα. Ο Βασίλης προάγεται σεανθυπασπιστή και αργότερα σε ανθυπολοχαγό.Έπειτα ο ήρωάς μας κατευθύνεται στη Σμύρνη,μια πόλη μαγευτική. Την ομορφιά της όμως επι-σκιάζει ο πόλεμος εναντίον του Κεμάλ Ατατούρκ,που έχει ως θύμα άλλον ένα αγαπημένο φίλοτου Βασίλη. Ακολουθούν πολιτικές αναταραχές(ο Βενιζέλος χάνει τις εκλογές και επανέρχεται οβασιλιάς Κωνσταντίνος). Μετά από συμπλοκή τουμε οπαδούς του βασιλιά, ο Βασίλης εγκαταλείπειτη Σμύρνη και πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη.Μεγάλη εντύπωση του κάνει η εκκλησία της ΑγίαςΣοφίας, όπως και άλλα κτίσματα. Εδώ γνωρίζειτην Ελίζα, μικρότερη σε ηλικία και από πλούσιαοικογένεια, η οποία τον ερωτεύεται αμέσως.Παρά τα συναισθήματά του γι’ αυτήν, ο Βασίληςπροτιμά τη Θέλμα, μια πανέμορφη γυναίκα πουτον μαγεύει. Ωστόσο αναγκάζεται να την αφήσειπροσωρινά, καθώς του ανατίθεται η αποστολήνα δολοφονήσει, μαζί με άλλα δύο άτομα, τονβασιλιά Κωνσταντίνο που βρίσκεται στη Σμύρνη.Ο Βασίλης αποτυγχάνει και υποχρεώνεται ναγυρίσει πίσω στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί διαπι-στώνει ότι η Θέλμα τον έχει εγκαταλείψει γιακάποιον άλλο και ότι η Ελίζα, η παλιά του σχέση,

παντρεύεται. Δυστυχώς την περίοδο αυτή οελληνικός στρατός ηττάται και η Σμύρνη κατα-στρέφεται, με αποτέλεσμα τη μεγάλη μετανά-στευση προσφύγων στην Ελλάδα. Ο βασιλιάςΚωνσταντίνος αναγκάζεται να εγκαταλείψει τηνΕλλάδα. Ο Βασίλης παίρνει την απόφαση ναγυρίσει στα Χανιά, όπου συναντά φίλους καισυγγενείς. Η πόλη έχει αλλάξει πολύ. Η πολιτικήκατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο,καθώς κυβερνήσεις σύντομης θητείας διαδέχο-νται η μία την άλλη. Μετά από προξενιό, οΒασίλης παντρεύεται τη Μάγδα και αποκτά ένανγιο, τον Γιώργο. Στις 18 Μαρτίου 1936 ο Βενιζέλοςπεθαίνει. Το πένθος στα Χανιά και όλη τηνΕλλάδα είναι μεγάλο. Ο Βασίλης πέφτει θύμααπάτης και χάνει πολλά λεφτά, όμως τα αδέρφιατου ξαναμοιράζουν τη γη, στην οποία παίρνειμερίδιο και ο Βασίλης. Γεννιέται το δεύτερο παιδίτου, η Ελένη. Οι Ιταλοί ανατινάσσουν το πολε-μικό πλοίο «Έλλη». Τα προμηνύματα του πολέ-μου πυκνώνουν. Πολλοί Κρητικοί μαζεύονται γιανα πάνε στον πόλεμο. Ο Βασίλης είναι διχασμέ-νος, θέλει να πάει αλλά διστάζει. Ξαφνικά νιώθειέναν έντονο πόνο στο στήθος. Δε θα υπάρξειάλλος πόλεμος για το Βασίλη Σηφάκη..

Πέτρος Τσαφαράκης, Γ3

47

Τον Ιανουάριο στα Χανιά είχαμε την ευκαιρία νασυναντήσουμε δύο από τους πιο αγαπημένουςμας ηθοποιούs. Η Μαριάννα Τουμασάτου και οΑλέξανδρος Σταύρου βρέθηκαν στην πόλη μαςγια δύο παραστάσεις του έργου με τίτλο «Κάθεχρόνο, ίδια μέρα». Έτσι κι εμείς, γεμάτοι ενθου-σιασμό, αποφασίσαμε να τους γνωρίσουμε.

-Τι ήταν αυτό που σας ώθησε ν’ ασχοληθείτεμε το θέατρο; Οι γονείς σας πώς αντέδρασαν;

Αλέξανδρος -Οι γονείς το δεχτήκανε. Εγώ είχαμια εμπειρία, έτυχε μικρούλης να συμμετάσχω σ’ένα σήριαλ, και είπα αυτό θα κάνω…… το ’κανα.

Μαριάννα -Εγώ στο δεκαπενταμελές του σχο-λείου ήμουν υπεύθυνη του θεατρικού. Αναγκά-στηκα να παίξω σε μια παράσταση, γιατί έφυγε

μια συμμαθήτριά μου και από τότε τελείωσανόλα...

-Πιστεύετε ότι ένα παιδί από την Αθήνα, σεσχέση με ένα παιδί από την περιφέρεια, έχειπερισσότερες ευκαιρίες ν’ ασχοληθεί με τοθέατρο;

Μαρ. -Δεν είναι απαραίτητο. Η Ελένη ηΚαστάνη από το Ρέθυμνο δεν είναι; Μια χαράδεν πάει; Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι οι οποίοιδεν είναι γεννημένοι στην Αθήνα και έχουν κάνειεξαιρετική καριέρα.

Αλ. -Να ασχοληθείς ίσως είναι πιο εύκολο, νακάνεις θέατρο όμως μπορεί να ισχύει και τοαντίθετο, άλλο ασχολούμαι και άλλο κάνω θέα-τρο.

48

Μαριάννα Τουμασάτου Αλέξανδρος Σταύρου

- Οι θεατές καταλαβαίνουν πότε ο ηθοποιόςδεν είναι καλά;

Μαρ. -Όχι. Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβειςτον ηθοποιό όταν δεν είναι καλά…

Αλ. -Μπορεί… εξαρτάται… είναι δύσκολο, αλλάεάν παρακολουθείς αυτόν τον ηθοποιό χρόνια,είναι πιθανό.

-Για σας πιο σημαντική είναι η παράσταση ήοι ώρες της προετοιμασίας και δουλειάς μετους συνεργάτες σας;

Μαρ. -Κάθε τι έχει τη θέση του και τη στιγμήτου. Εάν δε γίνουν καλές και σωστές πρόβες, πώςθα πάει καλά η παράσταση;

Αλ. -Για μένα είναι πιο σημαντική η φάση τηςπαράστασης, που είσαι με το κοινό. Βέβαια και οιπρόβες είναι σημαντικές, πάρα πολύ σημαντικές,αλλά εάν έπρεπε αναγκαστικά να τα αξιολογήσω,θα έβαζα την παράσταση πιο πάνω.

-Δεν είναι κουραστικό το θέατρο;

Αλ. -Απελπιστικά! (γέλια)

Μαρ. -Η αλήθεια είναι αυτή……..

- Τι έχετε να πείτε για τα γεγονότα που δια-δραματίστηκαν στη χώρα μας το τελευταίοδίμηνο (Δεκέμβριος-Ιανουάριος);

Μαρ. -Τραγικά... Το να σκοτώνεις ένα παιδάκιείναι τραγικό και μετά να προσπαθείς νασκοτώσεις άλλο ένα εξίσου τραγικό. Μ’ έναλάθος δε διορθώνεις ένα άλλο. Αυτό που έκανεόμως η γενιά σας ήταν φοβερά συγκινητικό. Εγώθα ζητήσω συγγνώμη επειδή δεν σας είχα περίπολλού, με την έννοια κομπιούτερ κι έτσι… καιμου αποδείξατε περίτρανα ότι είσαστε πολύ μά-γκες και μπράβο σας!

Αλ. -Πάντως και η πολλή μαγκιά θέλει προ-σοχή, γιατί δεν ξέρεις ποιος θα εκμεταλλευτεί τι…

- Θα αλλάξει κάτι;

Αλ. -Τώρα έτσι, αύριο το πρωί; Όχι, δε θααλλάξει τίποτα. Για να αλλάξουν τα πράγματα,θέλει αρετή και τόλμη.

-Αν ήσασταν πολιτικός, τι αλλαγές θα κάνατε;

Μαρ. -Δε θα ήθελα να ήμουν πολιτικός.

Αλ. -Εγώ θα έκανα κάτι πολύ απλό. Επειδή ζωστην Αθήνα και τα πράγματα είναι χάλια, θαέβαζα πράσινο. Τώρα θα μου πεις «τι λέειαυτός;» Εδώ σκοτώνονται άνθρωποι κι αυτόςμιλάει για πράσινο. Κι όμως θα προσπαθούσανα οργανώσω την καθημερινή ζωή: περισσότεροπράσινο, οργανωμένες δημόσιες υπηρεσίες,καθαρότεροι δρόμοι, απλά καθημερινά πράγ-ματα που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τηνεπικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους, γιατί

από κει ξεκινάνε όλα.

-Η σχέση σας με τοσχολείο ποια ήταν;

Μαρ. -Με τιςαπουσίες οι καλύτε-ρες, με τα μαθήματαοι χειρότερες και τοσχολείο το λάτρεψαγιατί ήμουν «τρειςλαλούν και δυο χορ-εύουν». Δεν το συνι-στώ σε κανένα. Το έχωμετανιώσει.

Αλ. -Τραυματικές.Μερικές φορές περ-νούσα και ωραία,μερικές φορές είχεπλάκα.

-Θα γυρνούσατε στοσχολείο;

Μαρ. -Ευχαρίστως,και δε θα ήμουνκοπανατζού, θα διά-βαζα γιατί είναι πολύωραίο πράγμα ναέχεις γνώσεις.

Αλ. -Παιδιά, συμ-φωνώ, αν μπορούσανα γυρίσω, θα διά-βαζα γιατί δεν το έχω κάνει και έχω χάσει.

-Πώς βλέπετε το μέλλον μας;

Μαρ. -Τώρα τι να σου πω; Δεν σας τοοργανώσαμε πολύ καλά εμείς οι προηγούμενοι.Εγώ πάντως μετά τα τελευταία γεγονότα σάς έχωεμπιστοσύνη ότι θα τα πάτε καλύτερα από μας.

-Μια ευχή;

Μαρ. -Να τα πάτε καλύτερα.

Αλ.. -Να είστε όσο γίνεται αγαπημένοι.

-Μια ευχή για τα παιδιά που θέλουν να ασχο-ληθούν με το θέατρο;

Μαρ. -Προλαβαίνετε να αλλάξετε γνώμη(γέλια).

Αλ. -Μπράβο. Καλή τύχη.

Ελευθερία Λιονάκη Γ3Μαρία Σφακιανάκη Γ2

Γιώργος Τσουρουνάκης Γ2

49

Το 1938, τις παραμονές του Halloween, απότη ραδιοφωνική εκπομπή του Οrson Wellesμεταδόθηκε ένα απόσπασμα από το μυθιστό-ρημα του Herbert George Wells War of theWorlds, το οποίο αναγνώστηκε με τις κατάλληλεςπαρεμβολές και ηχητικά εφέ από ηθοποιούς τηςεποχής, έτσι ώστε να ακούγεται σαν πραγματικόδελτίο που περιέγραφε μια πραγματική εισβολήεξωγήινων από τον Άρη, όπως αυτή που ανα-φέρει το βιβλίο!

Το αποτέλεσμα της ανάγνωσης αυτής, σεσυνδυασμό με κάποια υποτιθέμενα έκτακταδελτία, τα οποία προειδοποιούσαν για γιγάντιαρομπότ και πύρινες μπάλες που έσπερναν τοντρόμο και την καταστροφή στους δρόμους δια-φόρων πόλεων σ’ ολόκληρο τον κόσμο, ήταν οτρόμος και ο πανικός για εκατομμύρια ακροατές.

Χιλιάδες τηλεφωνήματα έγιναν στις αρχές μεερωτήσεις για την επικινδυνότητα της κατάστα-σης !

Το αποκορύφωμα ήταν η περιγραφή τωνγεγονότων από έναν ηθοποιό, ο οποίος υπο-δυόταν έναν εκφωνητή ειδήσεων που έκανε μιαγλαφυρή ολοζώντανη περιγραφή των γιγάντιωντρίποδων ρομπότ, λέγοντας ότι έπεφταν από τονουρανό σαν πύρινες μπάλες ή ξεφύτρωναν απότη γη κι έπειτα στέκονταν στα γιγάντια πόδιατους κι άρχιζαν να καίνε και να καταστρέφουν• ημετάδοση τέλειωνε ως εξής: «πρέπει να σταμα-τήσω την περιγραφή, γιατί η θέση μας δεν είναιαρκετά ασφαλής για να μας προφυλάξει πια απόαυτή την τρέλα».

Φυσικά, στην αρχή της εκπομπής, είχε δοθεί ηδιευκρίνιση ότι όσα θα ακολουθούσαν ήταν

50

Ο πόλεμος των κόσμων

απόσπασμα από βιβλίο, όμως περιέργως τηνπρόσεξαν ελάχιστοι ακροατές! Η επόμενη διευκρίνιση δόθηκε από τις αρχές μετά από 40λεπτά εθνικού πανικού, από πραγματικά πλέονέκτακτα δελτία τα οποία ενημέρωναν τους ακρο-ατές ότι όλα αυτά δεν ήταν παρά μια διαφορε-τική αίσθηση χιούμορ από έναν δαιμόνιο πο-λυτάλαντο καλλιτέχνη…

Από το βιβλίο του H. G. Wells όμως δεν έμεινεμόνο αυτή η επική φάρσα αλλά και δύο πολύκαλές ταινίες: Ο πόλεμος των κόσμων (1953) και ηεπανέκδοσή του το 2005 από τον StevenSpielberg, οι οποίες περιγράφουν την προσπά-θεια ενός πατέρα να προστατέψει τα παιδιά τουκατά την εισβολή από τον Άρη! Εκτός αυτού, οOrson Welles έμεινε βέβαια ξακουστός ως έναςαπό τους μεγαλύτερους φαρσέρ όλων τωνεποχών!

Γιάννης Χριστινάκης

51

Μια απίστευτη φάρσα!!!

52

Τα θετικά και τα αρνητικά της τηλεόρασηςπροτάσεις για τη σωστή χρήση της

Πρόσφατα συμμετείχα σε μια συζήτηση πουαναφερόταν στην ελληνική τηλεόραση. Τώρα θαήθελα να σας παρουσιάσω τα θετικά και τα αρνητικά της, επισημαίνοντας τη σωστή χρήσητης και δίνοντας κάποιες χρήσιμες συμβουλές

Η τηλεόραση είναι κυρίως ένα μέσο ψυχα-γωγίας αφού χιλιάδες άνθρωποι την παρακο-λουθούν για να περάσουν ευχάριστα την ώρατους. Στην αρχή ο σκοπός της δημιουργίας τηςήταν να έχουν οι άνθρωποι να ασχολούνται μεκάτι. Όσο όμως περνά ο χρόνος, αυτό όλο καιαλλοιώνεται και στη θέση του μπαίνουν ο αντα-γωνισμός και η θέληση των εταιρειών νακερδίσουν χρήματα.

Η τηλεόραση μπορεί και δένει τους ανθρώπους αφού συνήθως μια οικογένεια ότανβλέπει μία σειρά ή μία εκπομπή τη σχολιάζει καιανταλλάζει γνώμες. Συνήθως αυτό γίνεται μόνοέτσι γιατί οι γονείς τις περισσότερες ώρεςλείπουν στη δουλειά και δεν συναντιούνται.Επίσης, σε χαλαρώνει αφού ξεχνάς τις έννοιεςκαι σε πολλές νοικοκυρές ικανοποιεί την περιέρ-γεια προβάλλοντας κουτσομπολίστικες εκπομπές.Πολλά παιδιά παρακολουθούν με ενδιαφέρονεκπαιδευτικές εκπομπές.

Εκτός απ’ όλα τα παραπάνω, αν την εξετά-σουμε ως μέσο πληροφόρησης, θα βρούμεπολλά κρυμμένα θετικά στοιχεία. Χάρη στα

53

ρεπορτάζ που κάνουν οι δημοσιο-γράφοι, μαθαίνουμε πράγματα πουσυμβαίνουν στην άλλη άκρη τουκόσμου. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο,γιατί, παλαιότερα για να γίνει αυτό,έπρεπε να κάνουν χιλιάδες μίλια οιάνθρωποι. Επίσης, μας μεταφέρειοπτικά και ακουστικά σε άλλα μέρη κιέτσι μαθαίνουμε πώς είναι και ποιεςσυνθήκες ζωής κυριαρχούν εκεί.

Δυστυχώς υπάρχουν και οι αρνητικές πλευρές της τηλεόρασης.Πρώτα απ’ όλα η τηλεόραση κάνεικακό στην υγεία. Λόγω της υπεριώδους ακτινο-βολίας που εκπέμπει, επηρεάζει τα κύτταρα. Γι’αυτό σαφώς και δεν πρέπει να είσαι μπροστάτης για πολλή ώρα. Επίσης κάποιες έρευνες υπο-στηρίζουν ότι προκαλεί σημαντικές αλλαγές στοβάρος μας. Αυτό, γιατί κάποιος που βλέπει τηλε-όραση, συνήθως κάθεται. Έτσι μειώνεται αισθητάη κίνηση και η ενέργεια που καταναλώνει. Εκτόςαπ’ αυτό σου ανοίγει την όρεξη και τρως μπρο-στά στην τηλεόραση χωρίς να συνειδητοποιείςτην ποσότητα που καταναλώνεις.

Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Τα μικρά παιδιάσυνήθως παρακολουθούν σε μεγάλο ποσοστότα καρτούν. Αυτό δεν είναι κακό. Το αρνητικόείναι ότι πολλά από αυτά παρουσιάζουν καιμεταφέρουν μέσα στα σπίτια σκηνές βίας. Τοαποτέλεσμα είναι να μιμούνται τα παιδιά τιςπράξεις των ηρώων και να βάζουν σε κίνδυνο τηζωή τους πολλές φορές. Στους ενήλικες και περισσότερο στις γυναίκες, δημιουργεί ρατσι-στικά πρότυπα, βάζοντας στις διαφημίσειςαδύνατες κοπέλες με φυσική ομορφιά. Μ’ αυτόντον τρόπο κοροϊδεύει έμμεσα τα άτομα που είναιδιαφορετικά από αυτά τα πρότυπα.

Στην Ελλάδα όμως τα πράγματα είναι ακόμαχειρότερα όσον αφορά την τηλεόραση, αφού οιτηλεθεατές δεν κοιτάνε τα απλά περιστατικά αλλά

αυτά που τους εντυπωσιάζουν. Έτσι οι υπεύθυ-νοι για τα δελτία ειδήσεων αλλοιώνουν τηνπραγματικότητα και μ’ αυτόν τον τρόπο επαλη-θεύεται το παρατσούκλι της «χαζοκούτι». Οιτηλεθεατές δε γνωρίζουν την αλήθεια, αφού στηθέση της μπαίνουν τα γεγονότα παραποιημένακαι εντυπωσιακά παρουσιασμένα.

Εγώ σας προτείνω να προγραμματίζετε τιςώρες που βλέπετε τηλεόραση. Δηλαδή μπορείτενα βλέπετε τα βράδια. Αν κάποια ώρα δεν έχετε τινα κάνετε, μην πάρετε το τηλεκοντρόλ, βγείτε έξω.Περιορίστε όσο το δυνατόν περισσότερο τηνώρα που παρακολουθείτε. Αντί γι’ αυτό, ασχο-ληθείτε με άλλες δραστηριότητες. Για παρά-δειγμα, μπορείτε να βγείτε έξω με φίλους ή νααποκτήσετε κάποιο χόμπυ. Τέλος, προσέξτε τοσκοπό της, δηλαδή να αποκτήσει τηλεθέαση, καιμην πέσετε σε καμιά τηλεοπτική παγίδα. Μ’ αυτόεννοώ να μην υποκύψετε στον πειρασμό τωνδιαφημίσεων.

Προσπαθήστε να τηρήσετε τους κανόνες μουκαι πιστέψτε με, δεν θα χάσετε.

Βασίλης Τριχάκης, Β4

Το "Ευτυχισμένοι μαζί" είναι μια εξαιρετικάδημοφιλής τηλεοπτική σειρά που προβάλλεταιαπό τον τηλεοπτικό σταθμό Mega Channel. Ησειρά ξεκίνησε στις 5 Οκτωβρίου 2007 και ημεγάλη επιτυχία που σημείωσε κατά την πρώτοκύκλο προβολής της, οδήγησε στη δημιουργίακαι δεύτερου κύκλου την τηλεοπτική περίοδο2008-2009. Η επιτυχία που σημειώνει το"Ευτυχισμένοι μαζί" κατά τον δεύτερο κύκλοχαρακτηρίζεται ως σαρωτική έχοντας δημιουργήσει ένα ευρύ και αφοσιωμένο κοινό,κυρίως νεανικό.

Η σειρά είναι διασκευή της Ισπανικής σειράς"Los Serrano". Στην Ισπανία, η σειρά έκανε πρε-μιέρα το 2003 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα μεμεγάλη επιτυχία.

Η υπόθεσηΟ Διονύσης (Γιάννης Μπέζος) και η Ελένη

(Κατερίνα Λέχου), καθώς ο Διονύσης είναι χήροςκαι η Ελένη χωρισμένη, ξαναβρίσκονται και ερω-τεύονται για δεύτερη φορά, ένας έρωτας πουαυτή τη φορά οδηγεί στο γάμο. Τώρα όμως ταπράγματα είναι λίγο διαφορετικά, αφούκαλούνται να ζήσουν κάτω από την ίδια στέγη οΔιονύσης, τα τρία του αγόρια Μάρκος (ΠέτροςΜπουσουλόπουλος), Θανάσης και Γιαννάκης, ηΕλένη και τα δύο της κορίτσια, Εύα (ΙωάνναΠηλιχού ) και Φίφη. Οι δυσκολίες της συμβίωσηςαρχίζουν από την πρώτη μέρα του γάμου. Τακορίτσια και τ’ αγόρια είναι τόσο διαφορετικήςνοοτροπίας που οι συγκρούσεις είναι αναπό-φευκτες. Όπως επίσης και η περιέργεια για τοάλλο φύλο, που ξαφνικά μετακομίζει στο διπλανόδωμάτιο. Πόλεμος αλληλοεξόντωσης και εφηβικοίέρωτες κάτω από την ίδια στέγη. Η αγάπη τουΔιονύση και της Ελένης λειτουργεί ως συγκολ-λητική ουσία σ’ ένα σωρό διαλυτικές καταστά-σεις. Γύρω απ’ το ζευγάρι και τα παιδιά, η μητέρατης, ο αδελφός του, οι κουμπάροι τους, οπρώην αγαπημένος της Ελένης, συμμαθητές,συμμαθήτριες, όλοι μαζί ζουν κωμικές και μηκαταστάσεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότιαυτό που μας χωρίζει είναι αυτό που μας ενώνει.

54

Ευτυχισμένοι μαζί

“Το αγαπημένο μουσήριαλ”

Πέτρος ΜπουσουλόπουλοςΟ ηθοποιός Πέτρος Μπουσουλόπουλος στη

σειρά "Ευτυχισμένοι μαζί" ερμηνεύει το ρόλο τουΜάρκου, του μεγαλύτερου γιου του Γιάννη Μπέ-ζου. Ένα ευαίσθητο παιδί, με λεπτούς τρόπους,μέτριος μαθητής, λάτρης του ποδοσφαίρου καιτης μουσικής, παίζει κιθάρα και ερωτεύεται μεπάθος την Εύα.

Ο εφηβικός έρωτας των δύο παιδιών είναι πηγήέμπνευσης για το Μάρκο που γράφει τραγούδιαγια την Εύα αλλά, όπως φαίνεται, έχει κερδίσει καιπολυπληθές κοινό τηλεθεατών - και μάλιστα νεα-ρής ηλικίας.

ΒιογραφικόΓεννήθηκε στο Μαρούσι το 1983,

μεγάλωσε στην Καλλιθέα. Το 2007 απο-φοίτησε από την Ανώτερη ΔραματικήΣχολή "Θεμέλιο" του Ν. Βασταρδή.Μόλις κυκλοφόρησε και το πρώτο τουCD Single με τίτλο "Η αγάπη μου έναβράδυ".

Ο Πέτρος Μπουσουλόπουλος,εκτός από την επιτυχημένη σειρά"Ευτυχισμένοι μαζί", έχει συμμετάσχεικαι σε άλλες παραγωγές όπως:

Τηλεόραση • Ιστορίες του Αστυνόμου Μπέκα (2007)

• Safe Sex

• Παραδείσου 7

• Κόκκινο Δωμάτιο

• Η αδελφή της αδελφής της αδελφήςμου (2006)

• Όλα του γάμου δισ...κολα (2005)

• Σόλο καριέρα (2004-2005)

• Ευτυχισμένες μέρες (2004)

• Καλά να πάθεις (2003)

Θέατρο• Φούστα Μπλούζα ( 2008-09)

• Μια τρελή μέρα (2007-2008)

• Το μαγαζάκι του τρόμου (2006-2007)

• Τέλος καλό, όλα καλά (2005)

• Grease (2003-2004)

Κινηματογράφος• Αγγεία (2007)

Γεωργία Πούπη,

Αλεξία Ξεκουκουλωτάκη Γ2

56

Ξεκίνησε ως πολιτικός γελοιογράφος, για ναγίνει τελικά ο άνθρωπος που έβαλε το hip-hopστην καθημερινότητα και του πιο nerd Έλληνα.Σήμερα, στο top της καριέρας του, με δική τουδισκογραφική εταιρεία με τίτλο Family theLabel, δική του εκπομπή στην τηλεόραση τουMad, έχοντας μόλις πραγματοποιήσει την πρώτητου κινηματογραφική εμφάνιση στην ταινία«Λούφα και απαλλαγή i4» και ξεσηκώνοντας τονκόσμο με τα πάρτι του, ζητάει μέσα από τοντελευταίο του δίσκο «Veto» να του κλείσουμε τοστόμα.

Ο τίτλος του δίσκου είναι εμπνευσμένος απότα γεγονότα που απασχολούν την επικαιρότητα.Όπως λέει ο ίδιος, έτσι όπως έχουν γίνει όλα στηζωή μας, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά,οπότε το βέτο είναι το μοναδικό δικαίωμα πουμας έχει απομείνει. Άλλωστε οι κυβερνήσεις, όλααυτά τα χρόνια, αντί να ασχοληθούν ουσιαστικάμε την πολιτική, σκοτώνονται για το ποιος θαπάρει την καλύτερη καρέκλα. Σκοπός του δενείναι να ξεσηκώσει τον κόσμο εναντίον της πολι-τικής, αλλά να αφυπνήσει τον ίδιο του τον εαυτό,διότι είναι πολύ εύκολο να χαθείς δουλεύονταςμέσα σ’ αυτό το σύστημα. Η δουλειά του είναι

ένας τρόπος να μείνει στην ουσία και να μηνξεχνά το λόγο που ξεκίνησε. Η σημερινή κοι-νωνία, υποστηρίζει, ζει μέσα σ’ έναν λήθαργο.Πολλά συστήματα που δοκιμάστηκαν, απέτυχαν.Το μοναδικό πράγμα που έχει μείνει ως τελευταίαευκαιρία είναι η τέχνη. Ο Μπρεχτ έλεγε ότι η τέχνηείναι η διαδικασία ανάτασης του ανθρώπουπρος τις ιδέες και το Θεό. Αλλά όποιος λέειτέτοια, στο τέλος κινδυνεύει να χαρακτηριστείαπό γραφικός μέχρι αντιεξουσιαστής.

Πότε και σε ποιες περιπτώσεις ασκεί βέτο ο NIVO;

Πάντα και σε όλους τους τομείς. Έχει πλάνοστη ζωή του, για το πώς θέλει να ζει, πού ναείναι, με ποιους να είναι. Άρα σε κάθε τομέαβρίσκει σημεία που θέλει να ασκήσει βέτο. Σεαντίθετη περίπτωση, τονίζει, πας με το κύμα καιόπου σε βγάλει.

Ποτέ δεν το έπαιξε κάτι άλλο από αυτό πουείναι. Σε αντίθεση με τους άλλους του είδους,που ξεκίνησαν underground και μετά το έριξανστα rnb party και στο τέλος θα το ξεχάσουν κιαυτό, διότι έπιασαν δουλειά σε τράπεζα. Ο ίδιοςξέρει πως όταν πάψει να το νιώθει, θα πάψει και

Nivo

57

να το κάνει. Και τότε ίσως ξαναγυρίσει στην πολι-τική γελοιογραφία που έκανε παλιότερα. Θαπαραμείνει όμως καλλιτέχνης.

Η σχέση του με την τηλεόραση, στην οποίαέχει εκπομπή εδώ και χρόνια

Η τηλεόραση του αρέσει. Απλώς δεν του αρέ-σει ο τρόπος με τον οποίο γίνεται. Σήμερα αυτόπου σε κρίνει είναι οι μετρήσεις της AGB και όλοαυτό σου στερεί το δημιουργικό κομμάτι. Και τορίσκο. Κατά καιρούς του έχουν γίνει προτάσειςγια διάφορες εκπομπές, ακόμα και για κριτική επι-τροπή στο Fame Story. Δεν θέλει τέτοια τηλεό-ραση. Θέλει να κάνει αυτό που λείπει, αυτό πουο ίδιος είναι πέρα από τη μουσική. Μια εκπομπήγια το πώς βλέπουμε τα πράγματα. Τηλεοπτικάπαραδέχεται το Λάκη Λαζόπουλο. Είναι μονα-δικός σ' αυτό που κάνει, το ίδιο και ο Πανούσης.Είναι μεγάλος θαυμαστής της δουλειάς τουΛάκη, με τον οποίο έχει και μια καλή σχέση.

Η συμμετοχή του στο Λούφα και παραλλαγή

Η συμμετοχή του στην ταινία τού θύμισε τηστρατιωτική του θητεία. Πήγε φαντάρος όταν ηθητεία ήταν δύο χρόνια, σε ένα μαύρο τάγμαστη Χίο. Η αλήθεια είναι πως με τα γυρίσματα τηςταινίας ένιωσε ότι έκανε μια δεύτερη θητεία. Πολύκρύο και κοντομάνικο. Εκεί στα γυρίσματα έκανεπολλές συζητήσεις με τα παιδιά και κατέληξε στο

ίδιο συμπέρασμα που είχε βγάλει και όταν ήτανφαντάρος: κάτι δεν πάει καλά με αυτό τοσύστημα. Ο στρατός είναι το γνήσιο υποσύνολοτης κοινωνίας μας. Πιστεύει ότι η υποχρεωτικήστράτευση θα έπρεπε να καταργηθεί.

Πώς περνά τη μέρα του;

Το πρόγραμμά του είναι πάρα πολύ πιεσμένοκαι ουσιαστικά, για να μπορεί να αντεπεξέλθει σεόλες του τις υποχρεώσεις, υπάρχει ένας συντο-νισμός, τον οποίο κάνει ο Χρήστος Τερζίδης, ομάνατζέρ του. Κάθε Κυριακή του στέλνει ένα e-mail, το πρόγραμμά του που αφορά στην εβδο-μάδα ή και στο μήνα.

Δεν έχει ελεύθερο χρόνο, δημιουργεί όμως.Θέλει να μπορεί να απολαμβάνει όλα τα πράγ-ματα που γίνονται γύρω μου. Θεωρεί ότι οελεύθερος χρόνος σήμερα είναι συνυφασμένοςμε τον πολιτισμό. Μπορείς να διαβάσεις, να βγεις,να κάνεις ουσιαστικά πράγματα, να έχεις χόμπι.Όταν δεν έχεις ελεύθερο χρόνο, δεν υπάρχειπολιτισμός.

Με ποιους θα ήθελε να συνεργαστεί δισκο-γραφικά;

Με τη Γλυκερία. Τη θεωρεί πολύ αυθεντική,είναι εξαιρετική φωνή κι έχει όλες τις προδιαγρα-φές για να κάνει μαζί της πολύ ωραία πράγματα.

Τώρα που μπήκε και στον κινηματογράφο, μεποιον ηθοποιό θα ήθελε να παίξει;

Με τον Μάνο Κατράκη, αλλά δεν ζει.

Ποια απωθημένα έχει;

Ότι δεν πήγε στο πανεπιστήμιο. Τα φόρτωσεστον κόκορα. Θεωρεί τον εαυτό του ηλίθιο γι’αυτό.

Δήμητρα Καστρινάκη,Μιρέλα Γκίστα Γ1

58

Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1984. ΕίναιΚαναδέζα τραγουδίστρια, στιχουργός, σχεδιά-στρια μόδας και ηθοποιός. Το 2006 το περιοδικόCanadian Business έγραψε πως είναι η πιο«δυνατή» Καναδέζα στο Χόλυγουντ.

Είναι μια από τις λιγοστές τραγουδίστριεςπου έχουν πουλήσει εκατομμύρια CD. Στις ΗΠΑ,συγκεκριμένα, έχει πουλήσει περίπου 10,5 εκατομ-μύρια δίσκους. Η μουσική της Avril περιέχειστοιχεία από alternative rock, power pop, pop-gronge, punk και pop rock.

Τα άλμπουμ της Avril είναι τα εξής: Let Go,Under my skin, The Best damn Thing. Το Let Goκυκλοφόρησε το 2002, πούλησε 17 εκατομμύριααντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έγινε 6 φορέςπλατινένιος δίσκος στις ΗΠΑ.

Background information

Όνομα γέννησης: Avril Ramona Lavigne

Τόπος γέννησης: Belleville-Ontario, Canada

Επαγγέλματα: τραγουδίστρια, στιχουργός,ηθοποιός, σχεδιάστρια μόδας.

Όργανα: ηλεκτρική κιθάρα, ακουστική κιθάρα,πιάνο, ντραμς, φωνητικά.

Ελισάβετ Νουσιάδη, Γ2

Avril Lavigne

59

Αξιοπερίεργα

Τα παραπάνω αντλήθηκαν από το βιβλίο “Εξωφρενική βιβλιοθήκη”

Δημήτρης Πιλτσόβ

Κλαούντιο Τζεμπετζίου Γ3

60

Όπως όλοι γνωρίζουμε, εμείς οι άνθρωποι είμαστεπαιδιά της φύσης. Άρα αφού η φύση είναι παράξενη,εμείς γιατί να μην είμαστε; Αυτό έχει αποδειχθεί μετάαπό έρευνες των οποίων τα αποτελέσματα μάς έκαναννα γελάσουμε και να παραξενευτούμε. Έτσι μετά απόμία έρευνα αποδείχθηκε ότι 1 στους 4 αμερικανούςέχουν εμφανιστεί στην τηλεόραση! Ακόμα έχει απο-δειχθεί ότι κάθε 30 δευτερόλεπτα κατατίθεται μία μήνυσηστις ΗΠΑ. Άλλη μία έρευνα στην άλλη άκρη της γηςέδειξε ότι, παρόλο που ο πληθυσμός της Κίνας ξεπερνάτο 1 δισεκατομμύριο, τα επίθετα δεν ξεπερνούν τα 200!Είχατε αναρωτηθεί ποτέ πού αλλού χρησιμεύει αυτόπου τρώτε; Μάλλον όχι. Όσο και να μην το πιστεύετε, τααράπικα φιστίκια είναι ένα από τα συστατικά τουδυναμίτη!

Και στα παλιά όμως χρόνια τα πράγματα δεν ήτανδιαφορετικά. Κατά το 18ο αιώνα ένα από τα πιο δυσκο-λοχώνευτα επαγγέλματα υπήρξε στην Αγγλία. Πιοσυγκεκριμένα, στις παράνομες λέσχες της εποχής, έναςυπάλληλος ήταν επιφορτισμένος με την υποχρέωση νακαταπιεί τα ζάρια, σε περίπτωση που εισέβαλε ηαστυνομία! Επίσης, η χειραψία στα παλιά χρόνια γινό-ταν για να δείξει κανείς πως είναι άοπλος. Ακόμα και τα

μεγάλα ονό-ματα δεν ήτανφυσιολογικά. Γιαπαράδειγμα, ο Λου-δοβίκος ο 14ος της Γαλλίας έκανε μπάνιο μόνο μιαφορά τον χρόνο!

Και κάποιοι από τους κανόνες της φύσης όμωςείναι αρκετά «τρελοί». Για παράδειγμα, εάν μασάςτσίχλα ενώ καθαρίζεις κρεμμύδια, δεν κλαις! Επι-πλέον, είναι αδύνατον να φταρνιστείς με τα μάτιαανοιχτά! Επίσης, μέχρι τον 7ο μήνα της ζωής του,ένα μωρό έχει τη δυνατότητα να αναπνέει και νακαταπίνει ταυτόχρονα. Ένας ενήλικας δεν μπορεί νατο κάνει ποτέ αυτό.

Και τα ζώα φυσικά έχουν τις ιδιοτροπίες τους.Παραδείγματος χάρη, οι νυχτερίδες πάντα στρίβουναριστερά μόλις βγαίνουν από μια σπηλιά! Έπειτα,υπάρχει ένα ζώο που πιθανόν δε θα θυμάται καιπολλά πράγματα. Μιλάω για το χρυσόψαρο τουοποίου η μνήμη διαρκεί για περίπου 3 δευτερόλεπτα.

Για το τέλος σάς άφησα ένα τρομακτικό φαινόμενοπου αφορά τον καιρό. Η υψηλότερη θερμοκρασία πουέχει καταγραφεί ποτέ είναι 57,8 βαθμοί Κελσίου. Μάλι-στα, σημειώθηκε δύο φορές: στις 13 Σεπτεμβρίου του1922, στην Αλ Αζίζια της Λιβύης, και στις 11 Αυγούστουτου 1933, στο Σεν Λούις του Μεξικού. Η χαμηλότερη θερ-μοκρασία που σημειώθηκε ποτέ στη γη είναι 89,2 βαθ-μούς Κελσίου υπό το μηδέν (Ανταρκτική 1983).

Ελπίζω με όλα αυτά τα παραδείγματα να καταλάβατεότι τίποτα πάνω στην γη δεν είναι φυσιολογικό.

Τζεγιαννάκης Παύλος Α3

Τα παράξενα του κόσμου

• Αφου το κολύμπι αδυνατίζει, τι λάθος κάνουν οιφάλαινες;• Αν η logo stick κολλάει παντού, γιατί δεν κολλάειμέσα στο σωληνάριο;• Γιατί όταν παίρνουμε λάθος τηλέφωνο, η γραμμή δενείναι ποτέ κατειλημμένη;• Γιατί πριν επισκεπτείς ένα μέντιουμ, πρέπει να κλείσειςραντεβού;• Αν σήμερα έχει 0 βαθμούς κελσίου, και αύριο έχει 2φορές περισσότερο κρύο, πόσο κρύο θα έχει αύριο;• Γιατί η λέξη μονοσύλλαβη, είναι πεντασύλλαβη;• Γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν κάποιον όταν τους λέειότι ο ουρανός έχει 400 δις αστέρια, ενώ όταν κάποιοςτους πει ότι το παγκάκι είναι φρεσκοβαμμένο, τοελέγχουν με το δάχτυλο;• Με τι ταχύτητα απλώνεται το σκοτάδι;• Υπάρχει άλλη λέξη για το συνώνυμο;• Γιατί δεν υπάρχει γατοτροφή με γεύση ποντικού;• Πώς θα ήταν οι καρέκλες αν μας γύριζαν τα γόναταανάποδα;• Γιατί τρέχουν οι μύτες και τα πόδια μυρίζουν;• Γιατί ένα βενζινάδικο που είναι 24 ώρες ανοιχτό, έχεικλειδαριά στην πόρτα;• Γιατί η συντόμευση είναι τόσο μεγάλη λέξη;• Γιατί το ξινόγαλα έχει ημερομηνία λήξης;• Γιατί τα αεροπλάνα έχουν σωσίβια αντί γιααλεξίπτωτα;• Πώς έρχεται ο χιονοκαθαριστής το πρωί στην δουλειάτου;• Αφού το μαύρο κουτί των αεροπλάνων δεν παθαίνει τίποτα κατά τη

σύγκρουση, γιατίδεν φτιάχνουνένα ολόκληροαεροπλάνο απότο μαύρο κουτί;• Αφού ταλαγοπόδαρα φέρνουν τύχη,γιατί οι λαγοί καταλήγουν στιφάδο;• Τι θεραπεύει η ηλιοθεραπεία; • Στη σκουληκομυρμηγκότρυπα μένουν σκουλήκια ήμυρμήγκια;• Τα κινέζικα αρκουδάκια panda, στα αγγικά δεν θα έπρεπε να λέγονται always;• Με τι σκιτσάκια διακρίνονται οι αντρικές από τιςγυναικείες τουαλέτες στην Σκοτία;• Τι ξεχνούσε η αφηρημένη τέχνη;• Τα ψάρια έχουν όπισθεν;• Τα υποβρύχια έχουν άγκυρα;• Οι πιγκουίνοι έχουν γόνατα;• Γιατί χρειάζονται πλύσιμο οι πετσέτες του ντουζ, αφούόταν τις χρησιμοποιούμε είμαστε καθαροί;• Αφού ο άνθρωπος προέρχεται από τον πίθηκο, γιατίυπάρχουν ακόμη πίθηκοι;• Τι περιμένει να ακούσει η μακαρονάδα Pesto;• Πως λέγεται η φέτα πριν κοπεί;• Οι γοργόνες κάνουν απολέπιση;• Η κοκκινοσκουφίτσα ήταν κούριερ;• Χρειάζονται ξεσκόνισμα οι ανεμιστήρες;• Τα Α.Τ.Μ. γιορτάζουν της Αναλήψεως;• Γιατί τις λένε ατομικές βόμβες αφού σκοτώνουν πολ-λούς;• Πώς λέγεται το αγριογούρουνο όταν είναι ήρεμο;• Ο Ten-Ten δεν θα έπρεπε να λέγεται twenty;• Τα γαριδάκια γίνονται από γαρίδες;• Γιατί λέγονται πολυθρόνες αφού κάθεται μόνο ένας;• Πώς λέγεται ο σταθμός Λαρίσης στη Λάρισα, αφού οσταθμός Λαρίσης βρίσκεται στην Αθήνα;

• Η Aίγινα στα αγγλικά λέγεται I became;

Ελένη Χαλκιαδάκη Α3

61

Aιώνιες Απορίες

... Αν κατά λάθος σου αρέσουν τα μαθηματικά καιαισθάνεσαι περίεργα και διαφορετικός από τουςάλλους. Έχει συμβεί και σε άλλους πολλούς στοπαρελθόν και το μόνο που έπαθαν είναι ότι κατά-ντησαν μεγάλοι επιστήμονες, χωρίς άλλο κουσούρι.Ο μέγας και πολύς Τόμας Έντισον, ο εφευρέτης τουλαμπτήρα, του φωνόγραφου, του κινηματογράφουκαι πολλών άλλων συσκευών, πήγε όλους κι' όλουςτρεις μήνες στο σχολείο, κι' αυτό μόνο και μόνο γιαν' ακούει το δάσκαλό του να του λέει πως το κε-φάλι του ήταν κλούβιο. Βέβαια σαν παιδί είχεδημιουργική περιέργεια (είναι γνωστό πως προσπά-θησε να κλωσσήσει αβγά για να δει τι θα συμβεί),γι' αυτό και άρχισε να διαβάζει μόνος του.

62

Αν...Αν μπορείς να αρχίσεις τη μέρα σου χωρίς νικοτίνη ήκαφεΐνη,Αν μπορείς να είσαι ήρεμος/η αγνοώντας πόνους καικούραση,Αν μπορείς να μη διαμαρτύρεσαι και να μην κάνεις τουςανθρώπους να σε βαριούνται με τα προβλήματά σου,Αν μπορείς να τρως το ίδιο φαΐ κάθε μέρα και να είσαιευγνώμων γι’ αυτό,Αν μπορείς να καταλάβεις πότε οι αγαπημένοι σου είναιπολύ απασχολημένοι για να σου αφιερώσουν χρόνο,Αν μπορείς να αδιαφορήσεις όταν οι άνθρωποι ξεσπάνεπάνω σου,Αν μπορείς να δεχθείς κριτική και κατηγορίες χωρίςαντίσταση,Αν μπορείς να αντιμετωπίσεις τον κόσμο χωρίς ψέματακαι εξαπάτηση,Αν μπορείς να νικήσεις το άγχος χωρίς ιατρική βοήθεια,Αν μπορείς να χαλαρώσεις χωρίς αλκοόλ,Αν μπορείς να κοιμάσαι ήρεμος κάθε βράδυ,...τότε κατά πάσα πιθανότητα είσαι ο οικογενει-ακός σκύλος!

Η άσκηση του μυαλού είναι εξίσου σημαντική, όσο και ηάσκηση των μυών. Καθώς μεγαλώνουμε, είναι σημαντικό ναπαραμένουμε πνευματικά σε εγρήγορση. Το ρητό: «Αν δεν τοκαλλιεργείς, θα το χάσεις» αναφέρεται και στο μυαλό μας... Τα παρακάτω είναι ένας πολύ προσωπικός τρόπος να εκτιμή-σετε την τωρινή σας κατάσταση ευφυίας. Κάντε το παρακάτωτεστ και δείτε αν «τα χάνετε» ή αν ακόμη «τα ’χετε τετρακό-σια»...Αφού απαντήσετε στις ερωτήσεις, διαβάστε παρακάτω ανσυμφωνούν με τις σωστές απαντήσεις.OK, χαλαρώστε, καθαρίστε το μυαλό σας και ... ξεκινήστε!

1. Τί βάζουμε μέσα σε μια τοστιέρα;

2. Πείτε τη λέξη «μπάλα» πέντε φορές.

3. Τί πίνουν οι αγελάδες;

4. Αν ένα κόκκινο σπίτιείναι φτιαγμένο από κόκκινα τούβλα,ένα μπλε σπίτι από μπλε τούβλα,ένα ροζ σπίτι από ροζ τούβλα,ένα μαύρο σπίτι από μαύρα τούβλα,Από τί είναι φτιαγμένο ένα Greenhouse;

5. Αν ο μικρός δείκτης ενός ρολογιού διανύει 1/60μοίρες κάθε λεπτό, πόσες μοίρες θα έχει διανύσει σε μιαώρα;

6. Χωρίς να χρησιμοποιήσετε κομπιουτεράκι.Οδηγείτε ένα λεωφορείο, στην πρώτη στάση

17 άνθρωποι ανεβαίνουν.

Στην δεύτερη, έξι κατεβαίνουν και εννέα ανεβαίνουν.Στην επόμενη, δύο άνθρωποι κατεβαίνουν και τέσσεριςανεβαίνουν.Στην τέταρτη στάση, 11 κατεβαίνουν και 16 ανεβαίνουν.Στην πέμπτη, 3 άνθρωποι κατεβαίνουν και 5 ανεβαίνουν.Στην τελευταία στάση, έξι άνθρωποι κατεβαίνουν καιτρεις ανεβαίνουν.Και φτάνουμε στον τελικό μας προορισμό. Ποιό ήταν τοόνομα του οδηγού;

Απαντήσεις1. Η απάντηση είναι «ψωμί». Αν είπατε «τοστ», καλύτερανα τα παρατήσετε και να μην προχωρήσετε παρακάτω.Δεν υπάρχει λόγος να πληγώσετε τον εαυτό σας...Αν είπατε «ψωμί», προχωρήστε στην ερώτηση 2.3. Οι αγελάδες πίνουν νερό. Αν είπατε «γάλα», μηνεπιχειρήσετε να περάσετε στην επόμενη ερώτηση. Τομυαλό σας είναι ζορισμένο και ίσως να «υπερθερμα-νθεί». Αυτό που σας χρειάζεται να διαβάσετε και είναιπιο κατάλληλο για σας, είναι κάποιο έντυπο του τύπου«Ο Κόσμος των Παιδιών» ή κάτι παρόμοιο...Αν είπατε «νερό», προχωρήστε στην ερώτηση 4.4. Απάντηση: Τα greenhouses (= θερμοκήπια) φτιάχνο-νται από γυαλί.Αν είπατε πράσινα τούβλα, γιατί στο καλό συνεχίζετε μετις ερωτήσεις;Αν είπατε «γυαλί», προχωρήστε στην ερώτηση 5.5. Απάντηση:Μια μοίρα. Αν είπατε «360» ή οτιδήποτε άλλο, πρέπει νασας συγχαρούμε που φτάσατε μέχρι εδώ, αλλά προ-φανώς τώρα είστε έξω απ’ τις δυνατότητές σας.Καλύτερα να εγκαταλείψετε την προσπάθεια. Οι υπόλοιποι συνεχίστε με την επόμενη ερώτηση.6. Απάντηση:Προς Θεού, μην κλαίτε! Δε θυμάστε το ίδιο σας τοόνομα;Εσείς ήσασταν ο οδηγός ... Απ’ την πρώτη κιόλας πρό-ταση μαθαίνετε ότι εσείς οδηγείτε το λεωφορείο!

63

Άσκηση Μνήμης

64

Όσο και να πεινάει ένας κάτοικος της Αρκτικής, δε θαφάει ποτέ του αυγό πιγκουΐνου. Γιατί;

Μια υπερταχεία ηλεκτρική αμαξοστοιχία ταξιδεύει Νότια,Νότιο-ανατολικά με ταχύτητα 90 Km την ώρα. Ο άνεμοςπνέει προς τα Δυτικά με ταχύτητα 30 km την ώρα. Προςποια κατεύθυνση θα πηγαίνει ο καπνός της μηχανής καιτι ταχύτητα θα έχει;

Αν τρεις γάτες πιάνουν 3 ποντίκια σε 3 λεπτά, πόσεςγάτες το ίδιο ικανές και γρήγορες με αυτές που πιάνουντα 3 ποντίκια σε 3 λεπτά, θα χρειαστούν για να πιάσουν100 ποντίκια σε 100 λεπτά;

Ο διάσημος μάγος Στέφανος ανακοίνωσε πως θα κατά-φερνε να περπατήσει πάνω σε μια λίμνη χωρίς να χρη-σιμοποιήσει κανένα απολύτως βοήθημα. Όντως τα κατά-φερε. Μπορείτε να σκεφτείτε πώς;

Ποια συνηθισμένη λέξη με 5 γράμματα γίνεται μικρότερηαν της προσθέσετε ακόμα τέσσερα γράμματα;

Το έξω-έξω πετιέται και το υπόλοιπο μαγειρεύεται. Μετάτρώγεται το έξω-έξω και πετιέται το υπόλοιπο. Τι είναι ;

Ο Κύριος Τάκης βγήκε για περίπατο χωρίς να πάρειομπρέλα. Αν και δεν φορούσε καπέλο, δεν στάθηκε κάτωαπό κανένα υπόστεγο και δεν προστατεύτηκε με κανέναάλλο μέσο, δεν έβρεξε τα μαλλιά του. Ο κύριος Τάκηςέχει μπόλικα μαλλιά. Πώς τα κατάφερε ; Υπάρχει 28η Οκτωβρίου στη Σαουδική Αραβία ;

Ένας άντρας από την Αθήνα έχει κάνει ως τώρα 43γάμους με 43 διαφορετικές γυναίκες. Μόνο μια απ’αυτές έχει πεθάνει και μόνο 3 απ’ αυτές έχουν πάρειδιαζύγιο. Ο άντρας αυτός εν τούτοις δεν έχει παραβείκανέναν νόμο. Πώς γίνεται ;

Ο Κύριος Τάκης φτάνει στο εξοχικό του. Είναι χειμώναςκαι το κρύο είναι ιδιαίτερα έντονο. Μέσα στο σπίτιυπάρχουν μια εφημερίδα, ένα τζάκι, μια λάμπα κη-ροζίνης, αρκετά προσανάμματα, κι ένα σπίρτο. Τι πρέπει να ανάψει πριν από οτιδήποτε άλλο;

Γρίφοι

Απαντήσεις- Οι πιγκουΐνοι υπάρχουν μόνο στο Νότιο ημισφαίριο και όχι στην Αρκτική.- Ποιος καπνός; Είπαμε πως είναι ηλεκτρική. - Οι ίδιες 3 γάτες. Πιάνουν και στις δύο περιπτώσεις 1 ποντίκι το λεπτό. - Η λίμνη ήταν παγωμένη. - Μα… σας την είπα ήδη. Η λέξη «μικρό». Μικρό (5 γράμματα), μικρότερο (5 + 4 γράμματα). - Το καλαμπόκι. - Δεν κατάφερε τίποτε σπουδαίο… Κανείς δεν είπε πως έβρεχε…. - Φυσικά και υπάρχει… απλά δεν γιορτάζουν τίποτε συγκεκριμένο εκείνη τη μέρα. - Ο άντρας αυτός είναι ο ιερέας που έκανε τους γάμους.

- Το σπίρτο. Άλλωστε είναι και το μόνο που μπορεί να ανάψει.

Eυχαριστούμε Για τη χρηματική ενίσχυση του περιοδικού:

Την Α.Ν.Ε.Κ.

To INKA Xανίων

Το Κυριακάκης Travel

Την Έρευνα

Το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων 4ου Γυμνασίου

Eυχαριστούμε επίσης• Τη Διευθύντρια του σχολείου Mαρία Πατρελάκη.

• Την καθηγήτρια των Kαλλιτεχνικών, Αναστασία Πετράκη.

• Την καθηγήτρια των Aγγλικών, Xρύσα Kοντοχρήστου.

• Tην καθηγήτρια της Μουσικής, Μέλπω Παπαδοπούλου

• Tον καθηγητή Φυσικής, Μανόλη Λιονάκη

www.anek.gr

Στέλλα Κουμουδέλη, Β4