ΑΡΧΑΙΟΙ ΡΟΔΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΟΛΑ

Στην αρχαία Ρόδο το να είσαι αθλητής σήμαινε κάτι περισσότερο από το να αθλείσαι και να νικάς. Ήταν κάτι θεϊκό, αφού οι αθλητές αθλούνταν στο όνομα των θεών. Ο αθλητής ήταν σκεύος ειρήνης, φιλίας, υγείας και πατριωτισμού, αλλά και δοχείο θεού, ένα ιερό δισκοπότηρο για να μεταλαμβάνουν οι άλλοι άνθρωποι το θείο νάμα και να κοινωνούν τα ιδεωδέστερα ελληνικά και παγκόσμια ιδανικά.

Η ΠΥΓΜΑΧΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Στην αρχαία πυγμαχία δεν υπήρχαν

ούτε κατηγορίες βαρών, ούτε γύροι,ούτε διαλείμματα, ούτε βαθμοί, ούτε νίκη ή ήττα στα σημεία, ούτε διακοπή σε καμία περίπτωση ακόμη και σε περίπτωση αιμορραγίας των αθλητών.

Μοναδικό μέσο προστασίας ήταν δερμάτινες λωρίδες («ιμάντες») με τις οποίες οι αθλητές τύλιγαν τα δάκτυλά και τον καρπό τους για να καταστήσουν τις αρθρώσεις τους πιο σταθερές και όχι για να ελαττώσουν την ισχύ του χτυπήματος.

Νικητής έβγαινε εκείνος που θα έβγαζε νοκ άουτ τον αντίπαλο ή θα τον εξανάγκαζε να εγκαταλείψει τον αγώνα.

Ο ΔΙΑΓΟΡΑΣ Ο Διαγόρας ήταν ένας από τους

διασημότερους πυγμάχους της αρχαιότητας. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Ιαλυσού. Υπήρξε νικητής μια φορά σε Ολυμπιακούς, τέσσερις στα Ίσθμια και δύο στα Νέμεα(περιοδονίκης).

Πυγμαχούσε χωρίς να στρίβει ή να σκύβει και δεν απέφευγε τον αντίπαλό του αντιθέτως πήγαινε κατευθείαν επάνω του(ευθυμάχας).

Είχε ύψος πάνω από 2,20 μέτρα, όπως αναφέρει ο Πίνδαρος: "Ότι τεσσάρων πήχεων και πέντε δακτύλων, ύψους ο Διαγόρας ο Ρόδιος...". Όλοι θαύμαζαν αυτόν το γιγαντόσωμο άνθρωπο που συνδύαζε τη δύναμη με την αρετή. Ο χαρακτήρας που διέθετε ήταν ένα από τα πρώτα στοιχεία που μάγευαν τους θεατές, καθώς υπήρξε ευγενικός και τίμιος σε κάθε αγώνα.

Ο ΔΙΑΓΟΡΑΣ

Ο Διαγόρας σε μεγάλη ηλικία με τους γιους του Δαμάγητο και Ακουσίλαο. Λέγεται ότι αμέσως μετά την ανακήρυξή τους ένας από τους θεατές αναφώνησε «Κάτθανε Διαγόρα, ουκ εις Όλυμπον αναβήση» δηλ. πέθανε Διαγόρα, μην περιμένεις να ανέβεις και στον Όλυμπο. Ο θρύλος λέει ότι ο Διαγόρας εν μέσω των επευφημιών άφησε εκεί την τελευταία του πνοή. Ολυμπιονίκες στην πυγμαχία και το παγκράτιο, οι γιοί του τον ανέβασαν στους ώμους και τον περιέφεραν θριαμβευτικά στο στάδιο.

ΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ

Το Παγκράτιον ήταν ένα αγώνισμα των αρχαίων Ελλήνων, ένας συνδυασμός πάλης, λακτισμάτων και πυγμαχίας χωρίς ιμάντες. Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις παν + κρατείν, δηλαδή νικητής γινόταν αυτός που "κατέχει την κυρίαρχη δύναμη" ή αυτός που "κυριαρχεί απόλυτα", ενώ οι αθλητές ονομάζονταν παγκρατιαστές. Το παγκράτιο συνδύαζε το χτύπημα και την αρπαγή (λαβή) και ήταν αγώνας που κερδιζόταν με την υποταγή του αντιπάλου. Ένας αγωνιζόμενος θα μπορούσε να επισημάνει την υποβολή του με ανάταση του χεριού ή ενός δακτύλου του, αλλά μερικές φορές η μόνη μορφή υποβολής ήταν ο θάνατος ενός από τους αγωνιζόμενους.

ΟΙ ΓΙΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΓΟΡΑΑΚΟΥΣΙΛΑΟΣ

Ο Ακουσίλαος ο Ρόδιος ο οποίος στέφθηκε ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της πυγμαχίας κατά τους 83ους (448 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας και νίκησε 3

αντιπάλους διαδοχικά χωρίς να πέσει στο έδαφος .

ΔΑΜΑΓΗΤΟΣΟ Δαμάγητος ο Ρόδιος ο οποίος στέφθηκε 2

φορές ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του παγκράτιου κατά τους 82ους (452 π.Χ.) και 83ους (448 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της

αρχαιότητας.ΔΩΡΙΕΥΣ

Ο Δωριεύς από τη Ρόδο, ο οποίος στέφθηκε τρεις φορές ολυμπιονίκης στο άθλημα του παγκράτιου στους 87ους (432 π.Χ.), 88ους (428 π.Χ.), και 89ους (424 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Αναφέρεται πως υπήρξε επίσης περιοδονίκης με 4 νίκες στους

αγώνες των Πύθιων, 8 στους Ίσθμιους αγώνες, και 7 στα αγωνίσματα των Νέμεων. Ακόμα συμμετείχε στον Πελοποννησιακό Πόλεμο εναντίον των Αθηναϊκών δυνάμεων, και

αιχμαλωτίστηκε από τους Αθηναίους οι οποίοι ωστόσο αποφάσισαν να τον απελευθερώσουν από σεβασμό προς τα αθλητικά του επιτεύγματα. Αργότερα όμως συνελήφθη από τους

Σπαρτιάτες, οι οποίοι τον έκριναν από τον τόπο καταγωγής του και το γεγονός πως η Ρόδος ήταν σύμμαχος των Αθηνών, οπότε και τον εκτέλεσαν.

ΕΓΓΟΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΓΟΡΑ

ΕΥΚΛΗΣ Ο Ευκλής ο Ρόδιος ( 5ος/4ος αιώνας π.Χ.)

ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης από την Ρόδο ο οποίος στέφθηκε ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της πυγμαχίας κατά τους 94ους (404 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.

ΠΕΙΣΙΡΡΟΔΟΣ Ο Πεισίρροδος ο Θούριος ή Πεισίδωρος

(5ος/4ος αιώνας π.Χ.), ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης με καταγωγή από τους Θούριους, ο οποίος στέφθηκε νικητής στο αγώνισμα της πυγμαχίας παίδων κατά τους 94ους (404 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Ο Πεισίρροδος ήταν γιος της Καλλιπάτειρας.

ΔΡΟΜΟΣ

Το παλαιότερο και σημαντικότερο άθλημα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο δρόμος. Ο νικητής του σταδίου δρόμου ήταν εκείνος που έδινε και το όνομά του στην Ολυμπιάδα. Εφευρέτες του αγωνίσματος θεωρούνται διάφορα μυθικά πρόσωπα. Ανάμεσά τους ο γνωστός ήρωας Ηρακλής και οι Κουρήτες κ.ά. Στους αγώνες οι δρομείς έτρεχαν με γυμνά πόδια. Αρχικά φορούσαν και ένα περίζωμα, το οποίο όμως αργότερα καταργήθηκε. Σύμφωνα με την παράδοση στη 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.) ο Όρσιππος από τα Μέγαρα, ενώ έτρεχε άφησε να πέσει το περίζωμα και συνέχισε να τρέχει γυμνός. Ο Όρσιππος μάλιστα νίκησε σε αυτή την Ολυμπιάδα. Από τότε και μετά καθιερώθηκε οι αθλητές να αγωνίζονται γυμνοί. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες υπήρχαν τα παρακάτω είδη δρόμων:

Ο δίαυλος Ο δόλιχος Ο οπλίτης

ΡΟΔΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

ΛΕΩΝΙΔΑΣΟ Λεωνίδας ήταν διάσημος ολυμπιονίκης δρομέας, που έζησε τον 2ο π.Χ. αιώνα και καταγόταν από τη Ρόδο.

Διακρίθηκε αγωνιζόμενος σε τρία αθλήματα του δρόμου: το στάδιο, το δίαυλο και τον οπλίτη δρόμο και αναδείχτηκε τριαστής, αφού κατάφερε να τερματίσει

πρώτος και στα τρία αθλήματα την ίδια ημέρα. Μνημονεύεται ως ο επιφανέστερος δρομέας από τους

αρχαίους συγγραφείς, διότι νίκησε και στα τρία αθλήματα, όχι σε μία, αλλά σε τέσσερις διαδοχικές διοργανώσεις των Ολυμπίων. Οι δώδεκα, συνολικά,

νίκες του, τον ανέδειξαν ως τον πιο πολυνίκη αθλητή στην ιστορία των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων.

ΠΑΛΗ

Από τα πιο αγαπημένα αγωνίσματα στην αρχαία Ελλάδα ήταν η πάλη. Ο Όμηρος στα «άθλα επί Πατρόκλω» μας περιγράφει σκηνές πάλης. Ως εφευρέτης του αθλήματος αναφέρεται ο Θησέας (στη πάλη του με τον Κερκύονα), αλλά και ο Ηρακλής (όταν νικά τους γίγαντες Ανταίο, Αχελώο, Τρίτωνα και διάφορα τέρατα). Εκτός των δύο μυθικών ηρώων, όμως, και θεοί αναφέρονται ως εφευρέτες της πάλης, όπως ο Ερμής και η κόρη του Παλαίστρα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες η πάλη εισήχθη ως ανεξάρτητο αγώνισμα στη 18η Ολυμπιάδα (708 π. Χ.), αλλά και ως αγώνισμα του πεντάθλου.Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π.Χ) άρχισαν και οι παίδες να αγωνίζονται στην πάλη. Υπήρχαν δύο

είδη πάλης : η ορθία πάλη ή ορθοπάλη ή σταδαία πάλη και η αλίνδησις ή κύλισις ή κάτω πάλη. Στην πρώτη αρκούσε ο παλαιστής να ρίξει κάτω τον αντίπαλό του τρεις φορές (οπότε λεγόταν τριακτήρ). Στη δεύτερη μετά την πτώση εξακολουθούσε ο αγώνας μέχρι ο ένας εκ των δύο αντιπάλων να παραδεχτεί την ήττα του, να κάνει δηλαδή την κίνηση του απαγορεύειν (ύψωνε το ένα ή τα δύο δάχτυλα του ενός χεριού). Ο ορισμός των αντιπάλων κατά (5 έως 8) ζεύγη γινόταν με κλήρο. Οι αθλητές της πάλης αγωνίζονταν με το σώμα αλειμμένο με λάδι, γυμνοί μέσα στο σκάμμα. Αρκετές παραστάσεις σε αγγεία μας δίνουν πολλές λεπτομέρειες για την εκτέλεση του αθλήματος, που όπως φαίνεται δεν διέφερε πολύ από το σημερινό.

ΙΠΠΙΚΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

Τα ιππικά αγωνίσματα εισάγονται για πρώτη φορά στην Ολυμπία στην 33η Ολυμπιάδα το 648 π.Χ. με τις ιπποδρομίες των τελείων κελήτων, το οποίο ήταν αγώνισμα με αναβάτη σε άλογο που έκανε έξι φορές το γύρο του ιπποδρόμου. Το 469 π.Χ. (71η Ολυμπιάδα) εισάγεται η κάλπη (ιπποδρομίες φοράδων) και το 256 π.Χ. (131η Ολυμπιάδα) η ιπποδρομία των πώλων. Στις ιπποδρομίες ο αναβάτης ίππευε γυμνός, δίχως εφίππιο και αναβολείς κρατώντας το μαστίγιο και τα ηνία, όπως απεικονίζεται σε διάφορες παραστάσεις αγγείων. Το εφίππιο πιθανότατα χρησιμοποιούσαν μόνο οι πολεμιστές.

ΡΟΔΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

Ο Αριστομένης (2ος αιώνας π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης από τη Ρόδο, ο οποίος αναδείχτηκε νικητής στα αγωνίσματα της πάλης και του παγκράτιου την ίδια ημέρα κατά τους 156ους (156 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.

Ο Νικαγόρας ο Ρόδιος (4ος/3ος αιώνας π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης με καταγωγή από την Λίνδο της Ρόδου, ο οποίος στέφθηκε νικητής στα ιππικά αγωνίσματα του κέλη και συνωρίδος κατά τους 118ους (308 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Αναφέρεται επίσης πως υπήρξε νικητής στο τέθριππο στα Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα και Παναθήναια. (Το τέθριππο: το άρμα, ένα μικρό ξύλινο δίτροχο όχημα, συρόταν από τέσσερα άλογα. Το μήκος της διαδρομής ήταν δώδεκα γύροι του ιπποδρόμου).

ΤΟ ΠΕΝΤΑΘΛΟ

Αποτελείτο από πέντε αγωνίσματα: το άλμα, το δρόμο, το ακόντιο, το δίσκο και την πάλη. Από τα αγωνίσματα αυτά τα τρία πρώτα θεωρούντο ελαφρά και τα δύο τελευταία βαρέα. Η παράδοση αναφέρει ότι πρώτος ο Ιάσων δημιούργησε το πένταθλο, την ένωση δηλαδή πέντε διαφορετικών αγωνισμάτων προς τιμήν του φίλου του Παλέα, ο οποίος είχε νικήσει στην πάλη, στους αγώνες που τέλεσαν οι Αργοναύτες στη Λήμνο, αλλά είχε έλθει δεύτερος σε όλα τα υπόλοιπα αγωνίσματα. Το άλμα, το ακόντιο και ο δίσκος αποτελούσαν αγωνίσματα μόνο του πεντάθλου, ενώ ο δρόμος και η πάλη διεξάγονταν και ξεχωριστά με δικό τους έπαθλο. Ο νικητής του πεντάθλου θεωρείτο και ο πιο σπουδαίος. Μάλιστα ο Αριστοτέλης τον θεωρεί ως «τον κάλλιστον των Ελλήνων». Ωστόσο άγνωστος παραμένει ο τρόπος ανακήρυξης του πενταθλητή.

ΡΟΔΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

Ο Κλειτόστρατος ο Ρόδιος (3ος/2ος αιώνας π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης από την Ρόδο ο οποίος στέφθηκε νικητής στο αγώνισμα της πάλης στους 147ους (192 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Ήταν γνωστός για την τεχνική της λαβής στον λαιμό των αντιπάλων του (τραχηλίζων) όπου τους πίεζε μέχρι αυτοί να παραιτηθούν.

Ο Τιμοκρέων ήταν αρχαίος Έλληνας λυρικός ποιητής, αλλά και αθλητής του πεντάθλου, από την Ιαλυσό της Ρόδου, που έζησε το πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. Ο Τιμοκρέων είχε διακριθεί ιδιαίτερα στην ποίηση παροινίων, τα οποία μετέτρεπε παρά τις δυσκολίες της δωρικής ποίησης σε γελοία άσματα. Μετά την περίοδο των Περσικών Πολέμων κατηγορήθηκε (471 π.Χ.) ότι «εμήδισε» και εξορίστηκε.

Αγησίστρατος ο Λίνδιος, ολυμπιονίκης στην Πάλη Παίδων την 152η Ολυμπιάδα (172 π.Χ.)

ΡΟΔΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ

Δωρόθεος – στάδιο, 141η Ολυμπιάδα Θεόπροπος – ιπποδρομία Κέλητος, 243η Ολυμπιάδα Κάλλιππος – πυγμή, 121η Ολυμπιάδα Μικίνας – στάδιο, 114η Ολυμπιάδα Νικάσυλος – πάλη Τελευτίας ο Καμείριος – Αρματοδρομία Συνωρίδος

ΙΔΟΥ ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ, ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΔΙΕΠΡΕΨΑΝ ΟΙ ΡΟΔΙΤΕΣ ΑΘΛΗΤΕΣ.

ΠΡΩΤΟ:Αποκλείονται από τους Ολυμπιακούς αγώνες, οι σκλάβοι και οι βάρβαροι. ΔΕΥΤΕΡΟ:Αποκλείονται ακόμη φονιάδες, κακοποιοί, υπόδικοι και ανέντιμοι πολίτες. ΤΡΙΤΟ:Όλοι οι αθλητές προ των αγώνων, όφειλαν να θυσιάσουν στα ιερά της Ολυμπίας και να δώσουν τον νόμιμο όρκο. Ο όρκος έλεγε πως ο

αθλητής είναι ο αγαπημένος των θεών, αγωνίζεται τον αγώνα τον καλό και νικά μόνο με τη δύναμη και ποτέ με αντιαθλητικές ενέργειες και σκέψεις.

ΤΕΤΑΡΤΟ:Όποιος αθλητής φτάνει αργά στο στάδιο, διαγράφεται. ΠΕΜΠΤΟ:Απαγορεύεται στς ανύπανδρες γυναίκες να παρευρίσκονται στον αγωνιστικό χώρο καθ' όλη τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων. ΕΚΤΟ:Κατά τη διάρκεια των αγώνων οι προπονητές απομακρύνονται των αθλητικών χώρων. ΕΒΔΟΜΟ:Απαγορεύετα στον αθλητή να σκοτώσει τον αντίπαλο. ΟΓΔΟΟ:Απαγορεύεται στον αθλητή να χρησιμοποιεί αντιαθλητικά τεχνάσματα και πονηριές εναντίον του αντιπάλου του. ΕΝΝΑΤΟ:Απαγορεύεται η δωροδοκία και ο εκφοβισμοί του αντιπάλου. ΔΕΚΑΤΟ:Όποιος προσπα θήσει να δωροδοκίσει την Ελλανόδικο Επιτροπή, μαστιγώνετο δημοσίως. ΕΝΔΕΚΑΤΟ:Απαγορεύετο να αμφισβητηθεί δημοσίως η ετυμηγορία της Ελλανοδίκου Επιτροπής, και ΔΩΔΕΚΑΤΟ:Ενστάσεις γίνονται δεκτές για την ετυμηγορία της Επιτροπής, αλλά τα έξοδα βαρύνουν τον ενάγοντα.

Οι αρχαίοι αθλητές ποτέ δε διανοήθηκαν να παραβιάσουν τους Κανονισμούς αυτούς, γι αυτό είχαν πάντοτε την εύνοια των θεών, την εκτίμηση των Ελλήνων και το γέρας της πατρίδας τους. Είναι προνόμιο να είσαι αθλητής, ιδίως όταν είσαι ΡΟΔΙΟΣ.