ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ12ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Θέμα εργασίας: « Η μόλυνση του περιβάλλοντος και ο άνθρωπος»

Δασκάλες: Χαιρέτη Χρυσή Φλουρέντζου ΜαρίαΤάξη: Δ΄Τμήματα: Δ΄1 Αριθμός μαθητών: 17

ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2015-2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1. Εισαγωγή 2. Σχέδιο εργασίας3. Φύλλα εργασίας4. Απαντήσεις που δόθηκαν από τους μαθητές 5. Υλικό από τους εκπαιδευτικούς 6. Υλικό που δόθηκε από τους μαθητές στην τάξη και η

παρουσίαση του στην τάξη 7. Προτάσεις μαθητών και δασκάλων για την προστασία

του περιβάλλοντος8. Βιβλιογραφία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Το Δ΄1 Τμήμα του σχολείου μας αποτελούν 17 μαθητές. Έπειτα από κοινή απόφαση των διδασκόντων του τμήματος – διδάσκουσα γενικής αγωγής κας Χαιρέτη και διδάσκουσα παράλληλης στήριξης κας Φλουρέντζου, συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του προγράμματος «Ευέλικτη Ζώνη» και το νέο αυτό «μάθημα» που εντάχθηκε στο πρόγραμμα έπειτα από ενημέρωση γονέων και μαθητών. Η επιλογή του θέματος έγινε έπειτα από συζήτηση με τους μαθητές, για τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου και τα κυριότερα προβλήματα που τον απασχολούν. Οι μαθητές, θεώρησαν ως σημαντικότερο πρόβλημα είναι αυτό της μόλυνσης καθώς και οι συνέπειες που είναι εμφανές και επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή μας και το μέλλον μας στον πλανήτη. Η διάρκεια του προγράμματος είναι ένα διδακτικό έτος και το θέμα που πραγματεύεται, έχει χωριστεί σε επτά ενότητες.

Τι είναι «Ευέλικτη Ζώνη» από μαθήτρια της τάξης μας

Λέξεις- φράσεις – κλειδιά:• Νέες

παιδαγωγικές αντιλήψεις

• Διαθεματικό ενιαίο πλαίσιο

• Ομαδοσυνεργα-τική διδασκαλία

• Καθοδηγούμενη διερεύνηση

• Κριτική σκέψη

Με λίγα λόγια…

Με λίγα λόγια …

Το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος σήμερα είναι παγκόσμιο και οδηγεί στην καταστροφή της φύσης, της χλωρίδας και της πανίδας του πλανήτη μας.• Τι είναι; Η μόλυνση το περιβάλλοντος είναι μια έννοια η οποία περιλαμβάνει τη μόλυνση όλων των βιολογικών συστατικών του πλανήτη μας. Βιολογικά συστατικά ονομάζονται τα στοιχεία που αποτελούν τα οικοσυστήματα του πλανήτη μας. Τα οικοσυστήματα περιέχουν βιοτικά στοιχεία (ζωντανούς οργανισμούς) και αβιοτικά στοιχεία (χαρακτηριστικά φυσικού περιβάλλοντος) που επηρεάζουν τους οργανισμούς στο χώρο - κλίμα που αναπτύσσονται (υγρασία, θερμοκρασία, ηλιοφάνεια), τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων, τη σύσταση του εδάφους κ.α. • Πού οφείλεται; Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι η αλλοίωση της μορφής του περιβάλλοντος και της ισορροπίας του ανθρώπου με τη φύση. Ο ίδιος ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος γι’ αυτή την καταστροφή, ο οποίος από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα εκμεταλλεύεται αλόγιστα τη γη.

• Ποιες είναι οι συνέπειες;

Οι επιπτώσεις της ρύπανσης του περιβάλλοντος εντοπίζονται στην ανθρώπινη υγεία. Ασθένειες που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο είναι το άσθμα και ο καρκίνος. Τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις γεωργικές καλλιέργειες, εισέρχονται στο σώμα μας μέσω των διαφόρων τροφίμων που καταναλώνουμε .Επιπλέον, η κατανάλωση φρούτων ή λαχανικών που καλλιεργούνται σε μολυσμένο έδαφος προκαλούν συνεχείς πονοκεφάλους, ναυτία, και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Έτσι, στις μέρες μας γίνεται λόγος για μολυσμένες και νοθευμένες τροφές. Οι επιπτώσεις της ηχορύπανσης στον άνθρωπο είναι προβλήματα ακοής, διαταραχές ύπνου, ψυχικές ασθένειες κ.α. Τέλος, το νερό που καταναλώνει ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από όλη αυτή την κατάσταση, καθώς οι χημικές ουσίες που πέφτουν σ’ αυτό είναι περισσότερες από αυτές που μπορεί να διαλύσει.

• Ποια είναι τα μέτρα αντιμετώπισης;

Λαμβάνουν χώρα διάφορα μέτρα αντιμετώπισης και περιορισμού του προβλήματος, είτε με αυστηρό έλεγχο στον τρόπο λειτουργίας των εργοστασίων και την απομάκρυνση τους από τις κατοικημένες περιοχές, είτε με αυστηρές προδιαγραφές στον έλεγχο των τροφίμων και βαριές ποινές σε όσους παραβαίνουν την νομοθεσία. Το σημαντικότερο είναι να παρθούν μέτρα πρόληψης. Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ένταξη ενός περιβαλλοντικού προγράμματος στο σχολείο και τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών από μικρή ηλικία, έτσι ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν τι σημαίνει περιβάλλον και να συνειδητοποιήσουν την αξία του, με απώτερο σκοπό την προστασία του.

• Ο ρόλος της εκπαίδευσης

Η διάσκεψη του Tbilisi, ήδη από το 1977, συνέδεσε τους στόχους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με την επιδίωξη της συνειδητοποίησης. Τα παιδιά δύναται από μικρά να ευαισθητοποιηθούν και να συνειδητοποιήσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα και τους τρόπους επίλυσής τους. Ακόμα, επιδιώκει την απόκτηση της γνώσης, η οποία θα επιτρέπει σε παιδιά όλων των ηλικιών να αποκτήσουν εμπειρία και τεκμηρίωση όσον αφορά το περιβάλλον, τη σημασία του, τους κινδύνους που διατρέχει κ.λπ. Έπειτα, προάγει στάσεις και περιβαλλοντικές αξίες, καθώς και συναισθήματα, τα οποία διαμορφώνουν κίνητρα ενεργητικής συμμετοχής στα οικολογικά κινήματα και σε δραστηριότητες προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, οι μαθητές εξασκούν τις δεξιότητες προσδιορισμού, ανάλυσης, κρίσης και διεύρυνσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές συμμετέχουν πιο ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος και αποκτούν στάσεις και απόψεις, τις οποίες αξιοποιούν με τις ανάλογες δεξιότητες που υιοθέτησαν.

ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

1η ενότητα: Η έννοια περιβάλλον – Η ρύπανση των υδάτων.

Στόχοι: •Να κατανοήσουν οι μαθητές την έννοια περιβάλλον.•Να πληροφορηθούν για τη ρύπανση του νερού.•Να πληροφορηθούν για τις αιτίες της ρύπανσης του νερού.•Να διαπιστώσουν τις συνέπειες της ρύπανσης των νερών τόσο στο περιβάλλον, όσο και στον άνθρωπο. •Να αποκτήσουν την ικανότητα να συλλέγουν πληροφορίες. •Να αποκτήσουν ικανότητες έκφρασης: γραπτή, προφορική και ζωγραφική.

Δραστηριότητες: •Συζήτηση για το περιβάλλον•Εστίαση στη μόλυνση των νερών•Συζήτηση για τη συλλογή πληροφοριών

2η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η μόλυνση της ατμόσφαιρας.

Στόχοι: • Να κατανοήσουν οι μαθητές τι είναι η ατμόσφαιρα.•Να ενημερωθούν για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας.•Να πληροφορηθούν για τα αίτια της ρύπανσης της ατμόσφαιρας.•Να διαπιστώσουν τις συνέπειες της ρύπανσης της ατμόσφαιρας για τη ζωή του ανθρώπου.•Να αποκτήσουν την ικανότητα να συλλέγουν πληροφορίες.•Να αποκτήσουν ικανότητες έκφρασης: γραπτή, προφορική και ζωγραφική.

Δραστηριότητες: •Συζήτηση για την ατμόσφαιρα.•Χωρισμός μαθητών σε δύο ομάδες και τους δίνουμε φύλλα εργασίας σχετικά με την ατμόσφαιρα, τη μόλυνση της και τις συνέπειες της στη ζωή μας.•Συλλογή πληροφοριών από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, ιστοσελίδες κ.α επικοινωνία και αλληλοενημέρωση

3η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η τρύπα του όζοντος – το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Στόχοι: • Να γνωρίσουν οι μαθητές τι είναι η τρύπα του όζοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου•Να γνωρίσουν πώς προκλήθηκαν τα παραπάνω φαινόμενα.•Να κατανοήσουν τις επικίνδυνες συνέπειες των παραπάνω φαινομένων. •Να αντλήσουν πληροφορίες μέσα από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κλπ. •Να συνεργαστούν μεταξύ τους.• Να διαλεχτούν και να επικοινωνήσουν.

Δραστηριότητες: •Συζήτηση για τα φαινόμενα της τρύπας του όζοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.•Συλλογή πληροφοριών από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, ιστοσελίδες κ.α•Παρουσίαση του υλικού που μάζεψαν οι μαθητές.

4η ΕΝΟΤΗΤΑ: Νέφος – Όξινη βροχή

Στόχοι:•Να γνωρίσουν οι μαθητές τι είναι το νέφος και η όξινη βροχή.•Να γνωρίσουν πώς προκλήθηκαν τα παραπάνω φαινόμενα.•Να κατανοήσουν τις επικίνδυνες συνέπειες των παραπάνω φαινομένων. •Να συνεργαστούν και να αλληλεπικοινωνήσουν.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:•Συζήτηση για το νέφος και την όξινη βροχή.•Ατομικά φύλλα εργασίας με ερωτήσεις, ζωγραφιές και παρουσίαση εικόνων.•Συλλογή πληροφοριών και παρουσίαση όλου του υλικού.

5η ΕΝΟΤΗΤΑ: Ραδιενέργεια

Στόχοι:•Να γνωρίσουν οι μαθητές τι είναι ραδιενέργεια.•Να πληροφορηθούν για το ατύχημα του Τσερνομπίλ και τους πυρηνικούς αντιδραστήρες που λειτουργούν ακόμη σε διάφορες χώρες.•Να κατανοήσουν τις επικίνδυνες συνέπειες από την έκθεση του ανθρώπου στη ραδιενεργή ακτινοβολία.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:•Συζήτηση για τη ραδιενέργεια και την πυρηνική – ατομική ενέργεια. •Ατομικά φύλλα εργασίας.•Συλλογή υλικού και παρουσίαση.

6η ΕΝΟΤΗΤΑ: Μόλυνση του εδάφους

Στόχοι:•Να γνωρίσουν οι μαθητές τη μόλυνση του εδάφους.•Να γνωρίσουν οι μαθητές πώς προκαλείται η μόλυνση του εδάφους.•Να κατανοήσουν οι μαθητές τις συνέπειες της μόλυνσης του εδάφους.•Να αντλήσουν σχετικές πληροφορίες.•Να συνεργαστούν μεταξύ τους.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:•Συζήτηση για το έδαφος.•Ατομικά φύλλα εργασίας.•Παρουσίαση εικόνων από το δάσκαλο.•Συλλογή πληροφοριών για την διδαχθείσα ενότητα.•Παρουσίαση υλικού και ζωγραφιών.

7η ΕΝΟΤΗΤΑ: Βιολογικός καθαρισμός

Στόχοι:•Να ενημερωθούν για τη λειτουργία του βιολογικού ως μέτρο για την προστασία των θαλάσσιων υδάτων.•Να αποκτήσουν την ικανότητα να συλλέγουν πληροφορίες.•Να αποκτήσουν ικανότητες έκφρασης: γραπτή, προφορική και ζωγραφική.•Να εκφραστούν μέσα από τη δραματοποίηση.•Να αναπτύξουν προβληματισμούς.•Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:•Ενημέρωση για τη λειτουργία της ανακύκλωσης και τις θετικές της συνέπειες.•Συλλογή πληροφοριών από τους μαθητές.•Παρουσίαση θέματος στην τάξη με διαλογική μορφή.•Δημιουργία ανακυκλωμένου χαρτιού.•Δημιουργία αφισών για την ανακύκλωση.•Δημιουργία κατασκευών από σκουπίδια - σκουπιδοκατασκέυές.

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΟΜΙΣΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ • Επισκέφτηκαν βιβλιοθήκες και χρησιμοποίησαν το ιντερνέτ για να συλλέξουν πληροφορίες.

• Συνεργάστηκαν και αντάλλαξαν ιδέες, γνώσεις και απόψεις.

• Εκφράστηκαν μέσα από τη ζωγραφική, τον προφορικό και το γραπτό λόγο.

• Επισκέφτηκαν το μουσείο Φυσικής Ιστορίας και γνώρισαν το φυσικό πλούτο.

• Έφτιαξαν ανακυκλωμένο χαρτί, αφίσες, κατασκευές με ανακυκλώσιμα υλικά και άχρηστα αντικείμενα.

• Συλλογίστηκαν, προβληματίστηκαν και απέκτησαν τη δική τους κριτική θεωρία περί του θέματος.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟ

ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

Ένα μέρος του υλικού από τους εκπαιδευτικούς

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ KAI ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ TOYΣ

ΜΑΘΗΤΕΣ

ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΖΩΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ

Η ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟ-ΝΤΟΣ

ΟΙ ΑΦΙΣΕΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΣ

1. Μη μολύνεις το χώρο που ζεις.

2. Απαγορεύεται να πετάμε τα σκουπίδια κάτω.

3. Σέβομαι τη γη που ζω.

4. Πετάμε τα σκουπίδια στον κάδο.

5. Ας δημιουργήσουμε αυλές χωρίς σκουπίδια.

6. Ανακυκλώνουμε οτιδήποτε μπορούμε.

ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΥΜΕ ΧΑΡΤΙ

ΥΛΙΚΑ:•Εφημερίδες κομμένες σε λωρίδες•Εφημερίδες ολόκληρες•Ζεστό νερό•Μπολ ή ταψί

ΕΚΤΕΛΕΣΗ:1. Κόβουμε τις εφημερίδες σε λωρίδες και τις τοποθετούμε στο ζεστό νερό για να μαλακώσουν.

2. Πολτοποιούμε με τα χέρια μας τις εφημερίδες που έχουν μαλακώσει από το ζεστό νερό.

3. Ζυμώνουμε με τα χέρια μας τον χαρτοπολτό από εφημερίδες ώστε να αφαιρεθεί όλο το νερό που έχει απομείνει. Έπειτα, μετακινούμε τον πολτό πάνω σε καθαρή εφημερίδα και τον πλάθουμε ώστε να έχει επίπεδη μορφή.

4. Αφήνουμε τον χαρτοπολτό μας να στεγνώσει για τουλάχιστον 24 ώρες.

ΣΚΟΥΠΙΔΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ• Φέραμε πολλά άχρηστα αντικείμενα στην τάξη και

φτιάχνουμε τις δικές μας δημιουργικές κατασκευές- σκουπιδοκατασκευές.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΜΑΣ

Βιβλιογραφία

Βιολογία Γ΄ Λυκείου, (1990). ΟΕΔΒ, Αθήνα. Γκαργκούλας Ν., Βακάκης και Συνεργάτες Α. Ε., Ματθαίου Γ., (2004). Σχέδιο Διαχείρισης Αειφορικής Ανάπτυξης και Προστασίας Περιβάλλοντος Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Ζωνών της Ευρύτερης Περιοχής της Λίμνης Παμβώτιδας. Δαράκη Γ. (1998). Σημειώσεις για το μάθημα, «Στοιχεία Οικολογίας», Ρέθυμνο. Κουσουρής Θ. και Αθανασάκης Α. (1995). Περιβάλλον – Οικολογία – Εκπαίδευση, εκδόσεις Σαββάλλα, Αθήνα. Μιχαηλίδης Π.Γ., Διαμαντής Γ., Ισραηλίδης Κ., Παπανικολάου Δ. (1991). "Κατσίγαρος: Μια επικερδής διαχείριση υγρών αποβλήτων" στα Πρακτικά του 2ου Συνεδρίου Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας - Μόλυβος Μυτιλήνης Σεπ. έκδοση από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ράπτης Ν. (1986). Ο εφιάλτης των πυρηνικών, εκδόσεις Καρρέ, Αθήνα.Φίλης Γ. (1988). Η τελευταία πνοή του πλανήτη γη, εκδόσεις Μπουκουμάνη, Αθήνα. PLANTAEUROPA και Συμβούλιο της Ευρώπης. (2004). Ευρωπαϊκή Στρατηγική Διατήρησης των Φυτών.Ας Σώσουμε τα Φυτά της Ευρώπης. WWF (2004). Αξιολόγηση του Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδος: Από τη Θεωρία στη πράξη. WWF Ελλάς, κείμενο πολιτικής, Σεπτέμβριος.

•http://photodentro.edu.gr/aggregator/

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!