Εισαγωγή στην Ανοσολογία

58
Ανοσία Το σύνολο των μηχανισμών που διαθέτει ο οργανισμός για να αμύνεται σε βλαπτικούς παράγοντες που μπορούν να τον κάνουν να νοσήσει. Ανοσία = α-στερητικό+νόσος. Ανοσολογική αντίδραση ( ανοσολογική απάντηση). Το σύνολο των μηχανισμών που ενεργοποιεί ο οργανισμός για να αμυνθεί εναντίον ενός δυνητικά βλαπτικού παράγοντα στον οποίον εκτίθεται.

Transcript of Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Page 1: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσία Το σύνολο των μηχανισμών που διαθέτει ο οργανισμός για να αμύνεται σε βλαπτικούς παράγοντες που μπορούν να τον κάνουν να νοσήσει. Ανοσία = α-στερητικό+νόσος.

Ανοσολογική αντίδραση ( ανοσολογική απάντηση).Το σύνολο των μηχανισμών που ενεργοποιεί ο οργανισμός για να αμυνθεί εναντίον ενός δυνητικά βλαπτικού παράγοντα στον οποίον εκτίθεται.

Page 2: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Μη ειδική ανοσία Τα γενικά μέσα που διαθέτει ο οργανισμός προκειμένου να αμύνεται ανεξαρτήτως του τύπου του βλαπτικού παράγοντα. Σε αυτόν τον τύπο άμυνας δεν γίνεται αναγνώριση του ¨εχθρού¨. Στη μη ειδική άμυνα ανήκουν:

-Το δέρμα και οι βλεννογόνοι που λειτουργούν ως φραγμός.-Οι εκκρίσεις των βλεννογόνων που άλλοτε απομακρύνουν τους βλαπτικούς παράγοντες και άλλοτε τους καταστρέφουν (υδροχλωρικό οξύ στο στομάχι, σάλιο, δάκρυα, ιδρώτας, σμήγμα)-Κύτταρα που συλλαμβάνουν και φαγοκυτταρώνουν σωματίδια ή μικροοργανισμούς-Διάφορες ουσίες με αντιμικροβιακή δράση (ιντερφερόνες, συμπλήρωμα, προπερδίνη)-Οι μηχανισμοί του πυρετού και της φλεγμονής.

Page 3: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Βλεννογόνος Στομάχου

Page 4: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Γαστροσκόπηση

Page 5: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ειδική ανοσία Είναι αποτέλεσμα της έκθεσης του οργανισμού σε παράγοντες που λόγω της χημικής τους δομής μπορούν να προκαλέσουνειδική αντίδραση από το ανοσολογικό σύστημα, δηλαδή δρουν σαν αντιγόνα (μικροοργανισμοί, διάφορες μεγαλομοριακές ενώσεις και τα εμβόλια).

Page 6: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Φάσεις της ανοσολογικής αντίδρασης

1)Επαγωγική φάση: γίνεται ένα είδος “μελέτης” του αντιγόνου. Τα μακροφάγα το εξετάζουν και το περιεργάζονται. Στη συνέχεια γίνεται η παρουσίαση του αντιγόνου στα λεμφοκύτταρα από τα λεγόμενα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα (συνήθως μακροφάγα).

2)Φάση ενεργοποίησης: Σε αυτή γίνεται η ενεργοποίηση των λεμφοκυττάρων (διέγερση και πολλαπλασιασμός) έτσι ώστε να διαμορφωθούν τα κύτταρα που θα αναλάβουν την ειδική δράση.

3) Εκτελεστική φάση: παράγονται τα προϊόντα της ανοσολογικής αντίδρασης, δηλ. τα αντισώματα ή τα ευαισθητοποιημένα Τ-λεμφοκύτταρα που στρέφονται εναντίον του αντιγόνου

Page 7: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Πρωτογενής ανοσολογική αντίδραση: παρατηρείται όταν ο οργανισμός εκτεθεί για πρώτη φορά σε κάποιο συγκεκριμένο αντιγόνο. Καθώς απαιτείται μια διαδικασία αναγνώρισης και επεξεργασίας του αντιγόνου παρατηρείται μια καθυστέρηση (λανθάνουσα περίοδος) πριν δημιουργηθούν τα προϊόντα της ανοσολογικής αντίδρασης.

Δευτερογενής (ή αναμνηστική) ανοσολογική αντίδραση: παρατηρείται σε νέα έκθεση του οργανισμού στο ίδιο αντιγόνο. Η διαδικασία είναι πλέον ταχύτερη και πολύ πιο έντονη από ότι στην πρωτογενή αντίδραση, καθώς το ανοσολογικό σύστημα διαθέτει κύτταρα που “θυμούνται” το αντιγόνο (κύτταρα μνήμης) και βρίσκονται σε ετοιμότητα να αντιδράσουν στη είσοδο του αντιγόνου.

Page 8: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Χαρακτηριστικά της ειδικής ανοσίας

1. Ικανότητα διάκρισης του ξένου:Το ανοσολογικό σύστημα είναι σε θέση να ξεχωρίζει αν κάποια ουσία με την οποία έρχεται σε επαφή ανήκει στον οργανισμό ή είναι διαφορετική (ξένη).

Page 9: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

2.ΕιδικότηταΗ αντίδραση του ανοσολογικού συστήματος στρέφεται ειδικά εναντίον του παράγοντα που προκάλεσε την ανοσολογική αντίδραση. Έτσι το παραγόμενο αντίσωμα έχει τέτοια χημική δομή ώστε να μπορεί να αντιδρά και να συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με αυτό.

Page 10: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

3.Ποικιλομορφία Στην ειδική ανοσία έχουμε μια μεγάλη ποικιλία κυττάρων και ουσιών που συμμετέχουν στην αντιμετώπιση της “εξωτερικής απειλής”. Οι μηχανισμοί που επιστρατεύονται εξαρτώνται από το είδος του αντιγόνου.

Page 11: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

4.Μνήμη:Είναι η ικανότητα των κυττάρων του ανοσολογικού συστήματος να διατηρούν την “ανάμνηση” ενός αντιγόνου με το οποίο έχουν έρθει σε επαφή κατά το παρελθόν. Σαν αποτέλεσμα αυτού είναι η ικανότητα του συστήματος να εμφανίζει εντονότερη και ταχύτερη αντίδραση σε περίπτωση νέας επαφής με το αντιγόνο.

Page 12: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Μηχανισμοί χημικής ανοσίας

1.Χυμική ανοσία

-Επιτελείται με τα αντισώματα που παράγονται από τα Β-λεμφοκύτταρα. Τα προϊόντα της ανοσολογικής αντίδρασης κυκλοφορούν στο αίμα και το εξωκυττάριο υγρό (δηλαδή τους χυμούς του σώματος).

-Χρησιμεύει κυρίως για την άμυνά μας εναντίον μικροοργανισμών που δεν εισέρχονται στο εσωτερικό των κυττάρων του οργανισμού μας (εξωκυττάρια βακτήρια) καθώς και εναντίον των τοξινών που παράγουν

Οι δύο αυτοί μηχανισμοί ανοσολογικής αντίδρασης, αν και διαφορετικοί μεταξύ τους, συνεργάζονται και αλληλοϋποστηρίζονται

Page 13: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

2.Κυτταρική ανοσία -Τα προϊόντα της ανοσολογικής αντίδρασης είναι ευαισθητοποιημένα Τ-λεμφοκύτταρα τα οποία: α)καταστρέφουν κύτταρα μικροοργανισμών (κυτταροτοξικότητα) β)παράγουν, τις κυτταροκίνες, που επιστρατεύουν άλλα κύτταρα για να συμβάλουν στην εξουδετέρωση του βλαπτικού παράγοντα.

-Δεν μπορεί να μεταβιβαστεί μέσω του ορού ενός ζώου σε άλλο διότι οι φορείς της ανοσίας αυτής είναι κύτταρα και όχι διαλυτές ουσίες στο ορό.

-Χρησιμεύει κυρίως για την άμυνά μας εναντίον μικροοργανισμών στο εσωτερικό των κυττάρων, όπως διάφορα ενδοκυττάρια βακτήρια (π.χ. μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης κλπ), οι ιοί και τα παράσιτα.

Page 14: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 15: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Η χυμική και η κυτταρική ανοσία, αν και είναι δύο διαφορετικοί

μηχανισμοί της ειδικής ανοσίας

συνεργάζονται και αλληλοϋποστηρίζονται

Page 16: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 17: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-

Το λεμφικό σύστημα

Τα κύτταρα του ανοσολογικού μας συστήματος βρίσκονται οργανωμένα σε ιστούς και όργανα που τα ονομάζουμε συλλογικά λεμφικό σύστημα.

Ποιο συγκεκριμένα το λεμφικό σύστημα αποτελείται:

-από τα λεμφαγγεία,-τη λέμφο -τους λεμφαδένες. -τον μυελό των οστών, τον θύμο αδένα και τον σπλήνα

Page 18: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-Παραλαμβάνει το πλεόνασμα του μεσοκυττάριου υγρού και το επαναφέρει στο καρδιαγγειακό σύστημα.

-Μεταφέρει τις λιπαρές ουσίες από το λεπτό έντερο στο αίμα.

-Συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού με την καταστροφή παθογόνων μικροοργανισμών και καρκινικών κυττάρων.

Λειτουργιές λεμφικού συστήματος

Page 19: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Το λεμφικό σύστημα

Page 20: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 21: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

ΤΟ ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Page 22: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 23: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Λεμφικά όργανα

Διακρίνονται σε κεντρικά (πρωτογενή) και περιφερικά (δευτερογενή).

Α. Κεντρικά (Πρωτογενή) λεμφικά όργανα: οι κύριες εστίες παραγωγής και διαφοροποίησης των λεμφοκυττάρων. Εκεί πολλαπλασιάζονται και ωριμάζουν σε εκτελεστικά (δραστικά) κύτταρα έτσι ώστε να μπορούν να ασκούν τις ανοσολογικές τους λειτουργίες. Τα Τ-λεμφοκύτταρα ναπτύσσονται και ωριμάζουν στον θύμο αδένα ενώ τα Β-λεμφοκύτταρα αναπτύσσονται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών (ή το εμβρυϊκό ήπαρ, κατά την αντίστοιχη περίοδο της ζωής).

Page 24: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Θύμος αδένας Μικρό, περίπου τριγωνικό, λεμφικό όργανο που βρίσκεται μέσα στη θωρακική κοιλότητα πίσω από το στέρνο και στον ενήλικα έχει βάρος γύρω στα 30-40 γραμμάρια. Μετά τη γέννηση το μέγεθός του συνεχώς αυξάνει μέχρι την περίοδο της εφηβείας ενώ ατροφεί όσο μεγαλώνει η ηλικία.

Page 25: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Θύμος αδένας

Στο θύμο αδένα μεταναστεύουν αρχέγονα λεμφοειδή κύτταρα που παράγονται στο μυελό των οστών, πολλαπλασιάζονται και τροποποιούνται σεΤ-λεμφοκύτταρα. Τα ώριμα Τ-λεμφοκύτταρα εγκαταλείπουν τον θύμο αδένα και μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μεταναστεύουν στις περιοχές που βρίσκονται τα περιφερικά ή δευτερογενή λεμφικά όργανα.

Page 26: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Μυελός των οστών

Εδώ παράγονται όλα τα κύτταρα του αίματος από τα αρχέγονα πολυδύναμα κύτταρα. Επίσης εδώ πολλαπλασιάζονται και ωριμάζουν τα Β-λεμφοκύτταρα με την επίδραση διαφόρων παραγόντων.

Page 27: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Β. Περιφερικά (Δευτερογενή) λεμφικά όργανα: Σε αυτά δημιουργείται το περιβάλλον όπου τα λεμφοκύτταρα μπορούν:-να επιδράσουν το ένα με το άλλο, -να δεχθούν την επίδραση του αντιγόνου ώστε τελικά να διοχετευθούν τα προϊόντα της ανοσολογικής αντίδρασης (κύτταρα ή παραγόμενες ουσίες) προς το υπόλοιπο σώμα. Τα περιφερικά λεμφικά όργανα είναι: -οι λεμφαδένες,-ο σπλήνας και -περιοχές με λεμφικό ιστό στους βλεννογόνους διαφόρων οργάνων γνωστές συνολικά με τον όρο MALT (Mucosal associated lymphoid tisssue)

Page 28: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

ΛεμφαδένεςΜικρά όργανα με σχήμα φασολιού που βρίσκονται σε διάφορες στρατηγικές περιοχές του σώματος και αποτελούν κατά κάποιο τρόπο τα φίλτρα, που δέχονται τα υγρά (λέμφο) από τους διάφορους ιστούς πριν ξαναγυρίσουν στην κυκλοφορία του αίματος. Στο σώμα μας υπάρχουν πολλές ομάδες λεμφαδένων όπως οι τραχηλικοί, οι μασχαλιαίοι, οι βουβωνικοί, οι μεσοθωρακικοί, οι παραορτικοί κ.α.

Page 29: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ο σπλήνας Συμπαγές όργανο που βρίσκεται αριστερά στο άνω μέρος της κοιλιάς Χρησιμεύει σαν αιματαποθήκη και εδώ καταστρέφονται τα γερασμένα κυττάρα του αίματος. Επιπλέον υπάρχουν μεγάλες συναθροίσεις Β- και Τ – λεμφοκυττάρων.

Page 30: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Λεμφικός ιστός των βλεννογόνων (MALT) Διάχυτος λεμφικός ιστός στο βλεννογόνο διαφόρων οργάνων του πεπτικού , του αναπνευστικού και του ουροποιητικού. Τα λεμφοκύτταρα σε ορισμένα σημεία σχηματίζουν στρογγυλούς σχηματισμούς, τα λεγόμενα λεμφοζίδια. Τέτοια οργανωμένα και χαρακτηριστικά λεμφοζίδια συναντούμε στις Παϋέριες πλάκες τουβλεννογόνου του εντέρου, στις αμυγδαλές και στη σκωληκοειδή απόφυση.

Page 31: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 32: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 33: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Λεμφοκύτταρα-τα μοναδικά κύτταρα στο σώμα που έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις καθοριστικές ομάδες των αντιγόνων. – με αυτά πραγματοποιείται η ειδική ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού.-κάθε μέρα παράγονται ένα δισεκατομμύριο λεμφοκύτταρα -αποτελούν περίπου το 20-35 % των λευκών αιμοσφαιρίων.

Page 34: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-είναι στρογγυλά κύτταρα με διάμετρο 6-10μm και το χαρακτηριστικό τους είναι το μεγάλο μέγεθος του πυρήνα τους σε σχέση με το κυτταρόπλασμα

Page 35: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-Τα λεμφοκύτταρα, όπως και όλα τα κύτταρα του αίματος προέρχονται από ένα κοινό προγονικό κύτταρο του μυελού των οστών που λέγεται αρχέγονο πολυδύναμο κύτταρο (stem cell).

-Από αυτό δημιουργείται το προγονικό κύτταρο των λεμφοκυττάρων το οποίο, ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο θα βρεθεί και υπό την επίδραση τοπικών παραγόντων, θα διαφοροποιηθεί .

-στο θύμο αδένα στα Τ-λεμφοκύτταρα που είναι υπεύθυνα για το σκέλος της κυτταρικής ανοσίας.

-στο μυελό των οστών στα Β-λεμφοκύτταρα που είναι υπεύθυνα για τη χυμική ανοσία.

Page 36: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Κύτταρα φυσικοί-φονείς (ΝΚ cells =Natural Killer Cells)-Είναι η τρίτη ομάδα λεμφοκυττάρων. -Είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα Β- και τα Τ--Δεν έχουν υποδοχείς για τα αντιγόνα στη μεμβράνη τους. -Υπάρχουν στον οργανισμό από τη γέννηση -ο αριθμός τους και η δραστηριότητά τους αυξάνει υπό την επίδραση διαφόρων κυτταροκινών.-Αποτελούν το 10-15% των λεμφοκυττάρων του περιφερικού αίματος.

Page 37: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-Ο ρόλος τους είναι να αναγνωρίζουν και να εξοντώνουν ορισμένα κύτταρα όγκων καθώς και κύτταρα που έχουν προσβληθεί από ιούς.

-Καταστρέφουν επίσης στόχους που έχουν περιχαρακωθεί με αντισώματα της τάξης της ανοσοσφαιρίνης IgG (εξαρτώμενη από το αντίσωμα κυτταροτοξικότητα)

-Τέλος, όταν ενεργοποιούνται, απελευθερώνουν διάφορες κυτταροκίνες όπως η ιντερφερόνη-γ, η ιντερλευκίνη-1 (IL-1) καθώς και ο αυξητικός παράγοντας των πολυμορφοπύρηνων και μονοπύρηνων (GM-CSF).

-Τα ΝΚ παίζουν και ρόλο στη ρύθμιση της ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού

Page 38: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Κατηγορίες Τ- λεμφοκυττάρωνCD4 - CD8

CD4: βοηθητικά ή επαγωγικά Τλεμφοκύτταρα (TH = T- Helper) Διακρίνονται σε TH1 και τα TH2 (παράγουν διαφορετικές κυτταροκίνες) -διευκολύνουν τα Β-λεμφοκύτταρα να μετατραπούν σε πλασματοκύτταρα που θα παραγάγουν τις ανοσοσφαιρίνες, -βοηθούν τους μηχανισμούς κυτταρικής ανοσίας (κυτταροτοξικότητα).

Page 39: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

CD81.Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα (TC= T-cytotoxic) Τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα (TC) έχουν την ικανότητα να καταστρέφουν κύτταρα όγκων και κύτταρα που έχουν προσβληθεί από ιό.

2. Κατασταλτικά Τ- λεμφοκύτταρα (TS = T-supressor)Παρεμποδίζουν τη χυμική (Β-λεμφοκύτταρα) και κυτταρική (Τ-λεμφοκύτταρα) ανοσολογική αντίδραση

Page 40: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Διαφορές Β- και Τ- λεμφοκυττάρωνΒ- λεμφοκκύτταρα Τ- λεμφοκύτταρα

Διαφοροποίηση στον μυελό των οστών

Διαφοροποίηση στον θύμο αδένα

Χυμική ανοσία Κυτταρική ανοσία20% λεμφοκυττάρων 80% λεμφοκυττάρωνΔεν περιέχουν λυσοσώματα Περιέχουν λυσοσώματαΠολλοί υποδοχείς στην κυτταρική τους μεμβράνη (ανοσοσφαιρίνες)

Λίγοι υποδοχείς στην κυτταρική τους μεμβράνη

Παράγουν αντισώματα Παράγουν κυτταροκίνεςΚαταπολεμούν εξωκυττάριους μικροοργανισμούς και τις τοξίνες τους

Καταπολεμούν ενδοκυττάριους μικροοργανισμούς

Page 41: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 42: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

-α) η διαφορετική τους σύσταση σε σχέση με τις ουσίες του οργανισμού μας

-β) το μεγάλο μέγεθος του μορίου τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πιο πολλές περιοχές με δραστικές (καθοριστικές) ομάδες

-γ) η πολυπλοκότητα στη χημική τους σύσταση

-δ) ο μεταβολισμός των αντιγόνων από τον οργανισμό, -ε) η ύπαρξη εξειδίκευσης, στις δραστικές ομάδες

Ιδιότητες Αντιγόνων

Page 43: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Αντιγόνο με τις καθοριστικές του ομάδες (επίτοπους)

Page 44: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Διάκριση των αντιγόνων

Α)πλήρη ή τέλεια αντιγόνα: Μεγαλομοριακές ουσίες που μπορούν

να προκαλέσουν από μόνες τους ανοσολογική αντίδραση στον

οργανισμό.

Β)Απτίνες ή ατελή αντιγόνα: δραστικές ομάδες που ενώνονται με

κάποιο μεγαλομόριο - φορέα για να μπορέσουν να δράσουν σαν

αντιγόνα. Την δεύτερη φορά που θα εισέλθουν στον οργανισμό

προκαλούν την δημιουργία αντισωμάτων χωρίς να χρειάζεται να

ενωθούν με κάποιο φορέα.

Page 45: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Αντισώματα

-Τα αντισώματα (Αb) ή αλλιώς ανοσοσφαιρίνες (Ig) είναι πρωτεΐνες που παράγονται από τα Β-λεμφοκύτταρα ή τα πλασματοκύτταρα και αντιδρούν με τα αντιγόνα.

-Κάθε αντίσωμα είναι εξειδικευμένο για ένα και μόνο ένα συγκεκριμένο αντιγόνο.

-Τα αντισώματα λέγονται και ανοσοσφαιρίνες που κυκλοφορούν στο αίμα μας ανευρίσκονται στο κλάσμα των γ-σφαιρινών του ορού

-Ανάλογα με την χημική τους δομή διακρίνονται στις εξής τάξεις:

IgG, IgA, IgM, IgD, IgE

Page 46: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ηλεκτροφόρηση πρωτεϊνών

-Μέθοδος διαχωρισμού των πρωτεϊνών που κυκλοφορούν στο αίμα. -Βασίζεται στην διαφορετική ταχύτητα με την οποία κινούνται οι πρωτεΐνες όταν βρεθούν μέσα σε ένα ηλεκτρικό πεδίο.

-Με βάση αυτή τη μέθοδο οι πρωτεΐνες χωρίζονται σε:Λευκωματίνες α1- α2- σφαιρίνεςβ1-, β2- σφαιρίνες γ-σφαιρίνες -Η ποσοτική μέτρηση της κάθε κατηγορίας πρωτεϊνών γίνεται με τη χρήση ειδικής συσκευής που λέγεται πυκνόμετρο (densitometer).

Page 47: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Χημική Δομή

Κάθε μόριο ανοσοσφαιρίνης αποτελείται από τέσσερις πολυπεπτιδικές αλυσίδες:

1)ένα ζευγάρι πανομοιότυπες βαριές αλυσίδες (γ, μ, α, δ και ε) που συμβολίζονται με Η (heavy) (400 περίπου αμινοξέα) που καθορίζουν κα την τάξη της ανοσοσφαιρίνης (G, A, M, D, E)

2) ένα ζευγάρι πανομοιότυπες ελαφριές αλυσίδες, (κ ή λ) που συμβολίζονται με L (light) (200 περίπου αμινοξέα)

Page 48: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 49: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Πώς μπορούμε όμως να έχουμε τόσα πολλά διαφορετικά είδη μορίων ανοσοσφαιρίνης ;

Όπως στις σύνθετες λέξεις το πρώτο συνθετικό είναι ίδιο αλλά αλλάζει

το δεύτερο (αντίπαλος, αντίθετος, αντίβαρο, αντίστοιχος, κλπ)

έτσι και

οι βαριές, και οι ελαφριές αλυσίδες των ανοσοσφαιρινών, διαθέτουν

τμήματα με την ίδια σύσταση (σταθερά τμήματα) και τμήματα των

οποίων η σύσταση είναι διαφορετική. Αυτά τα μεταβλητά τμήματα

είναι που κάνουν τα αντισώματα να έχουν ειδικότητα και να συνδέουν

ένα συγκεκριμένο είδος αντιγόνου.

Page 50: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 51: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Τάξεις Ανοσοσφαιρινών

IgG IgM IgA IgD IgEIgG1, IgG2, IgG3, IgG4

IgA1 IgA2

Page 52: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσοσφαιρίνη G (IgG)

-Είναι η κύρια ανοσοσφαιρίνη του αίματος (75% των ανοσοσφαιρινών.

-Έχει 4 υπότυπους

-Είναι η μοναδική ανοσοσφαιρίνη που περνά από την έγκυο μητέρα προς το έμβρυο διαμέσου του πλακούντα.

-Η παρουσία της δεν περιορίζεται μόνο στο αίμα αλλά διεισδύει και σε όλα τα υγρά του σώματος.

-Είναι υπεύθυνη για την αντιμετώπιση όλων σχεδόν των τοξινών των μικροβίων.

-Προσκολλάται στα μικρόβια βοηθώντας έτσι τη φαγοκυττάρωσή τους και αυτή η λειτουργία λέγεται οψωνοποίηση.

-Όταν προσκολληθεί στα μικρόβια, το σχηματιζόμενο σύμπλεγμα έχει την ικανότητα να ενεργοποιεί το συμπλήρωμα

Page 53: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσοσφαιρίνη M (IgM)-Έχει μεγάλο μοριακό βάρος (Μ.Β.=970.000) καθώς τα μόριά της δημιουργούν ένα πενταμερές που με αστέρι.

-Είναι η πρώτη που παράγεται μετά από αντιγονικό ερεθισμό και στη συνέχεια ακολουθεί η παραγωγή της IgG.

-Είναι η κυριότερη ανοσοσφαιρίνη που παράγεται από το έμβρυο.

-Κυκλοφορεί σχεδόν αποκλειστικά μέσα στα αγγεία χωρίς να διεισδύει στα διάφορα υγρά το σώματος.

-Ενεργοποιεί το συμπλήρωμα για να γίνει κυτταρόλυση

-Με αυτήν αμύνεται ο οργανισμός σε καταστάσεις μικροβιαιμίας.

-Σ΄ αυτήν ανήκουν τα φυσικά αντισώματα εναντίον των αντιγόνων που καθορίζουν την ομάδα αίματος.

-Σύνθεση μικρής ποσότητας της IgM γίνεται σε εκκριτικούς ιστούς, όπως είναι η παρωτίδα.

Page 54: Εισαγωγή στην Ανοσολογία
Page 55: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσοσφαιρίνη Α (IgA)

-Αποτελεί το 15% των ανοσοσφαιρινών του ορού .

-Ανευρίσκεται και στις διάφορες εκκρίσεις του σώματος (σάλιο, ιδρώτας, ρινικό έκκριμα, δάκρυα, βρογχικές εκκρίσεις, εντερικό υγρό κλπ) όπου χρησιμεύει στην τοπική άμυνα εναντίον των μικροβίων σ’ αυτές τις περιοχές.

-Το μόριο της IgA που βρίσκεται στις εκκρίσεις είναι διμερές και ανήκει κυρίως στον υπότυπο IgA2, ενώ του ορού είναι συνήθως μονομερές και ανήκει στον υπότυπο IgA1.

-Η εκκριτική IgA παράγεται από τα εξωκρινή αδενικά κύτταρα και απελευθερώνεται στις εκκρίσεις τους. Αντιδρά με την επιφάνεια παθογόνων μικροβίων και έτσι εμποδίζει τη συνάθροισή τους και το σχηματισμό αποικιών.

Page 56: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Μονομερές IgA1 : στον ορό του αίματος

Διμερές Iga2: σττις εκκρίσεις

Page 57: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσοσφαιρίνη D (IgD)

-Βρίσκεται σε πολύ μικρή ποσότητα στον ορό του αίματος, αποτελώντας λιγότερο από το 1% του συνόλου των ανοσοσφαιρινών.

-Βρίσκεται σε αφθονία στην επιφάνεια των Β-λεμφοκυττάρων και μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο στην ενεργοποίησή τους από αντιγόνα.

-Δρα ως αντίσωμα εναντίον των απτινών όπως η διφθεριτική τοξίνη, η πενικιλλίνη και η ινσουλίνη αλλά η πραγματική χρησιμότητα των αντισωμάτων αυτών δεν είναι γνωστή.

Page 58: Εισαγωγή στην Ανοσολογία

Ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE)

-H ποσότητα της είναι απειροελάχιστη (0.005% της συνολικής ποσότητας των ανοσοσφαιρινών). -Παίζει κάποιο ρόλο στις λοιμώξεις από παράσιτα και κυρίως τους έλμινθες (εχινόκοκκος, ασκαρίδα κλπ), οπότε και η ποσότητα της στον ορό αυξάνεται. -Ενεργοποιείται στα αλλεργικά νοσήματα όπως το άσθμα, η αλλεργική ρινίτιδα, η ατοπική δερματίτιδα και η γενικευμένη αναφυλακτική αντίδραση. -Προσκολλάται στην επιφάνεια των μαστοκυττάρων και όταν συνδεθεί με ένα αντιγόνο, τότε τα κοκκία των μαστοκυττάρων εκκενώνονται και απελευθερώνονται ουσίες που ευθύνονται για τα φαινόμενα των αλλεργικών εκδηλώσεων). -Οι αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλούνται από την ενεργοποίηση της IgE είναι γνωστές σαν ατοπία. Στις καταστάσεις αυτές η ποσότητά της στον ορό αυξάνεται κατά πολύ.