Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Γιάννης Βομπίρης

Ζωγράφος, γλύπτης, εφευρέτης, αρχιτέκτονας, μηχανικός και επιστήμονας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι αποτελεί

την προσωποποίηση του Αναγεννησιακού ανθρώπου. Νόθος γιος του δικηγόρου Πιέρο ντα Βίντσι και της χωρικής Κατερίνας, γεννήθηκε στις 15 Aπριλίου του 1452 στην πόλη

Αντσιάνο, κοντά στο Βίντσι της Ιταλίας. Το πλήρες όνομα του ήταν «Leonardo di ser Piero da Vinci».

Ο Λεονάρντο μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών στάλθηκε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο του φλωρεντίνου ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο, στο πλάι του οποίου παρέμεινε έως το 1480.

Αυτή την περίοδο έγιναν και οι πρώτες δημιουργίες του, στις οποίες αναδεικνύεται το ταλέντο του στο σχέδιο,

αλλά και η πειθαρχημένη προσοχή του στη λεπτομέρεια. Χαρακτηριστικό είναι το πρώτο σχέδιό του, που

απεικονίζει ένα τοπίο απ’ την κοιλάδα του ποταμού Άρνου και ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου του 1473.

Ο ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ

Ως ο πρώτος ανεξάρτητος πίνακας του Λεονάρντο θεωρείται από πολλούς η «Παναγία με το Γαρύφαλλο», που σήμερα βρίσκεται στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, αν και μάλλον τον ζωγράφισε όσο βρισκόταν ακόμα στο εργαστήριο του Βερόκιο. Σε αυτό το έργο διακρίνονται και επιδράσεις από τους φλαμανδούς ζωγράφους του παρελθόντος. Ανάλογοι πίνακες ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένοι τον 15ο αιώνα στη Φλωρεντία και προορίζονταν για ιδιωτικό προσκύνημα.

Κατά διαστήματα, ο Λεονάρντο συνέτασσε μικρούς καταλόγους των έργων του, από τους οποίους γνωρίζουμε πως στα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Φλωρεντία ζωγράφισε αρκετούς πίνακες με την Παναγία. Παράλληλα, όμως, πειραματίστηκε και με φανταστικά θέματα που του επέτρεπαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό να εκφραστεί ελεύθερα. Ωστόσο, η θεματολογία αυτού του είδους δεν ήταν τόσο αποδεκτή εκείνη την εποχή.

Οι πρώτοι πίνακες του Λεονάρντο δείχνουν πως δεχόταν αρχικά μικρές παραγγελίες. Την ίδια περίοδο που ο ντα Βίντσι ξεκινούσε την πορεία του, ζωγράφοι όπως ο Μποτιτσέλι ή ο Ντομένικο Γκιρλαντάγιο (δάσκαλος του Μιχαήλ Άγγελου) βρίσκονταν στο αποκορύφωμα της καριέρας τους. Φαίνεται πως σημαντικό ρόλο στο να δεχτεί ο Λεονάρντο τις πρώτες μεγάλες παραγγελίες έργων διαδραμάτισε ο πατέρας του και ειδικά η συνεργασία του ως συμβολαιογράφος με τη Σινιορία, δηλαδή την «κυβέρνηση» της πόλης.

Ήδη από τη δεκαετία του 1470, ο ντα Βίντσι φαίνεται πως είχε καθιερωθεί ως σημαντικός ζωγράφος. Η περίοδος μέχρι το 1482 αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την πρώτη εποχή της δημιουργίας του. Ανάμεσα στα σημαντικά έργα που του αναθέτουν είναι ένας πίνακας με θέμα την προσκύνηση των μάγων για την Αγία Τράπεζα της εκκλησίας του Σαν Ντονάτο. Αυτή η παραγγελία ίσως να αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε ένα προηγούμενο έργο του, τον Άγιο Ιερώνυμο. Ωστόσο, και η Προσκύνηση των Μάγων τελικά θα μείνει ημιτελής, πιθανόν λόγω της μετακόμισης του ντα Βίντσι στο Μιλάνο.

Το 1482 ο Λεονάρντο ντα Βίντσι μετακομίζει στο Μιλάνο, μία από τις σπουδαιότερες ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής, επιχειρώντας ένα νέο ξεκίνημα ως καλλιτέχνης.

Η πρώτη παραγγελία ήρθε από την αδελφότητα των φραγκισκιανών μοναχών, που του ανέθεσαν -σε συνεργασία με δύο ακόμα ζωγράφους- ένα σημαντικό έργο, αφιερωμένο στη γιορτή της Άμωμης Σύλληψης. Πρόκειται για την «Παναγία των Βράχων», έναν πίνακα που τον καθιέρωσε ως ζωγράφο.

Την περίοδο 1487 - 1490 έγινε μέλος της αυλής του

ηγεμόνα του Μιλάνου, Λουδοβίκου Σφόρτσα, όπου

προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μηχανικός, ζωγράφος και γλύπτης. Εκεί καθιερώθηκε

ως προσωπογράφος -χαρακτηριστικό δείγμα

αποτελεί το πορτρέτο της Cecillia Gallerani, γνωστό και ως «Η κυρία με την ερμίνα».

Την ίδια περίπου περίοδο εργάστηκε ως σύμβουλος αρχιτέκτονας στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου, ενώ το διάστημα 1495-1498, έπειτα από παραγγελία του Λουδοβίκου Σφόρτσα, ζωγράφισε τον «Μυστικό Δείπνο» στο μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντε λε Γκράτσιε, που σε συνδυασμό με τη μεταγενέστερη δημιουργία της Μόνα Λίζα απογείωσαν τη φήμη του.

Τον Δεκέμβριο του 1499, μετά την ήττα του Λουδοβίκου Σφόρτσα από τα γαλλικά στρατεύματα, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι εγκαταλείπει το Μιλάνο και περνά ένα διάστημα στη Βενετία, για να επιστρέψει το 1500 στη Φλωρεντία, όπου ξεκινά ίσως η παραγωγικότερη περίοδός του ως ζωγράφος.

Τον Ιούνιο του 1502 διορίζεται από τον Καίσαρα Βοργία «στρατιωτικός αρχιτέκτονας και μηχανικός». Μαζί του θα ταξιδέψει στην κεντρική και άνω Ιταλία, σχεδιάζοντας διάφορα οχυρωματικά έργα και χάρτες για τις εκστρατείες του Καίσαρα

Το Μάρτιο του επόμενου χρόνου επιστρέφει και πάλι στη Φλωρεντία, όπου ο Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο του αναθέτει να ζωγραφίσει το πορτρέτο της συζύγου του, της περίφημης Τζοκόντα. Ο πίνακας αυτός θεωρείται το γνωστότερο έργο του Λεονάρντο κι ένας από τους διασημότερους του κόσμου, ιδιαίτερα μετά την κλοπή του από το Λούβρο το 1911 και τη μυστηριώδη εύρεσή του στη Φλωρεντία το 1913. Ο ντα Βίντσι δεν παρέδωσε ποτέ το έργο στον παραγγελιοδότη του, πιθανότατα λόγω ενός άλλου έργου που του ανατέθηκε, της τοιχογραφίας της «Μάχης του Ανγκιάρι» (1440) για την αίθουσα συνεδριάσεων του Παλάτσο Βέκιο, έργο που επίσης αφέθηκε ημιτελές.

Τα έργα του

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Ο Μυστικός Δείπνος

Σαλβαντόρ Μούντι - Σωτήρας του Κόσμου La Belle FerronnièreΠαναγία με το αδράχτι

Μόνα Λίζα ή Τζοκόντα Μόνα Λίζα του Άιλγουορθ

Παναγία των Βράχων Η Λήδα και ο κύκνοςΜέδουσα

Πορτρέτο της Τζινέβρα ντε Μπέντσι

Η Βάπτιση του ΧριστούΗ Παρθένος και ο μικρός Ιησούς με την Αγία Άννα

Ιωάννης ο Βαπτιστής Γυναικείο κεφάλι

Βάκχος 1515Μαντόννα Λίττα 1490

Την περίοδο 1508-1512 ζει σχεδόν αποκλειστικά στο Μιλάνο, παρέχοντας τις υπηρεσίες του στον κυβερνήτη της πόλης Σαρλ Ντ’ Αμπουάζ. Επίσης, εργάστηκε ως αρχιτέκτονας και συνέβαλε στην επέκταση του αρδευτικού συστήματος. Με την ιδιότητα του ζωγράφου και μηχανικού, ανέλαβε τη δημιουργία ενός αγάλματος για τον στρατηγό Giangiacomo Trivulzio, διοικητή των γαλλικών στρατευμάτων που κατέλαβαν το Μιλάνο. Αυτό το έργο, όμως, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Τον Σεπτέμβριο του 1513, μετά το θάνατο του Αμπουάζ (1511) και την εκδίωξη των Γάλλων από το Μιλάνο (1512), ο Λεονάρντο επισκέπτεται τη Ρώμη υπό την προστασία του αδελφού του πάπα Λεόντα Ι’, Τζουλιάνο των Μεδίκων. Στο περιβάλλον της παπικής αυλής καταπιάνεται με διάφορα επιστημονικά πειράματα και μελέτες. Πέρα από διάφορες εφευρέσεις του, σχεδιάζει το έργο της αποξήρανσης των ελών της περιοχής Ποντίνι, νότια της Ρώμης.

Μετά το θάνατο του Τζουλιάνο των Μεδίκων, το 1516, δέχεται την πρόσκληση του βασιλιά της Γαλλίας, Φραγκίσκου Α’ και εργάζεται ως ζωγράφος της βασιλικής αυλής. Παράλληλα, συνεχίζει τα πειράματά του και ασχολείται με αρχιτεκτονικά και αρδευτικά σχέδια. Στις23 Απριλίου του 1519 συντάσσει τη διαθήκη του και τελικά πεθαίνει στις 2 Μαίου στο Κλου της Γαλλίας, κοντά στον βασιλικό πύργο του Αμπουάζ.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΩΣ ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1480, ο ντα Βίντσι καταπιανόταν σχεδόν με όλα τα επιστημονικά πεδία. Στα διασωθέντα σχέδιά του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων άρματα μάχης, ευφάνταστες ιπτάμενες μηχανές και μία ιδανική πόλη, με λεωφόρους, κανάλια υδρεύσεως, σιντριβάνια, πλατείες, κήπους, στοές και οχυρά. Τα σχέδια και οι εφευρέσεις του συχνά ξεπερνούσαν κατά πολύ τις τεχνικές δυνατότητες της εποχής.

Σε χειρόγραφο του 1478 εντοπίζουμε μερικά σχέδια μηχανικών επινοήσεων που δείχνουν πως από την αρχή της καριέρας του σε ηλικά 27 ετών σχεδιάζε να απλές μηχανές: δεν ξέρουμε αν κατασκευάστηκαν αλλά απεικονίζουν βαρούλκο, ή μια παράξενη εφεύρεση για την ρύθμιση της τάνυσης τόξων ή των μετασχηματισμό εύπλαστων αντικειμένων. Στα τέλη της δεκαετίας του 1470 άρχισε να σχεδιάζει πολεμικές αμυντικές ή επιθετικές μηχανές.

Σε σχεδιάσμα επιστολής του αναφερεται σε μηχανές μαζικής καταστροφής, όπως όλμους οι οποίοι μπορούν να εκσφενδονίζουν πέτρες βροχηδόν και ο καπνός τους να προακλεί πανικό στον εχθρό.Δίνει έμφαση στην ιδέα του αυτοματισμού, σχεδιάζονταν ένα πολεμικό άρμα -κωνοειδές όχημα εξοπλισμένο με μια σειρά όπλων που προεξέχουν στην περίμετρό του και ικανό να κυλά στο έδαφος.

Στα πλαίσια τον πολεμικών εφευρέρσεών του σχεδίασε την κατασκευή φραγμάτων με τα οποία θα εκτρεπόταν ο ποταμός Άρνος και η πολη της Πίζας, την οποία η Φλωρεντία του Καίσαρα Βοργία ήθελε να υποτάξει, θα στερούνταν το νερό και αποκοβόταν από το λιμάνι. Το ίδιο είχε προτείνει κι όταν η Βενετία ετοιμαζόταν να δεχθεί επίθεση από τους Τούρκους, να φτιαχτεί είδος κινητού ξύλινου φράγματος στην κοιλάδα του Οζόντσο που θα μάζευε αρχικά τα νερά και μετά θα τα απελευθέρωνε όταν οι Τούρκοι επιχειρούσαν να τη διασχίσουν. Στα πλαίσια αυτής της Τουρκικής επέλασης πρότεινε την βύθιση του τουρκικού στόλου με τη χρήση ή υποβρυχίων ή δυτών που θα ανέπνεαν μέσω μιας μάσκας με σωλήνα.

Μια από τις εμμονές του ντα Βίντσι σχετική με το νερό, πάλι, ήταν η επινόηση μηχανισμών κινούμενων με νερό ή που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά νερού: έχουμε σχεδια μηχανών άντλησης νερού από υπόγειες πηγές ή μέσα από κτήρια. Αυτές όμως οι μηχανές είναι προϊόν επίδρασης από τον περίφημο κοχλία του Αρχιμήδη.

Παράλληλα σχεδίαζε τρόπους να χύνεται καυτό λάδι στα κεφάλια του εχθρού, και τεχνικές αποκόλλησης των πολιορκητικών κλιμάκων από τις επάλξεις ενός κάστρου.

Τον Απρίλιο του 1489 ξεκίνησε τη συγγραφή ενός βιβλίου υπό τον τίτλο «Περί της ανθρώπινης μορφής», το οποίο όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ. Παράλληλα έκανε διάφορες μελέτες πάνω στην ανθρώπινη ανατομία, συγκρίνοντας τις «θεωρίες» του με τη μοναδική σωζόμενη σχετική θεωρία που υπήρχε την εποχή εκείνη, τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου. Ο Βιτρούβιος είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως το ανθρώπινο σώμα -με τα χέρια σε έκταση- μπορούσε να χωρέσει στα δύο τέλεια γεωμετρικά σχήματα, τον κύκλο και το τετράγωνο και πως το κέντρο του σώματος ήταν ο αφαλός. Ο Λεονάρντο, με τις δικές του μελέτες, διόρθωσε κάποιες ανακολουθίες του Βιτρούβιου.

Αν και η γνώση των ανθρώπινων διαστάσεων και αναλογιών ήταν δεδομένη για πολλούς από τους καλλιτέχνες του 15ου αιώνα, ο Λεονάρντο ήταν ο μοναδικός που επιχείρησε τόσο λεπτομερείς μελέτες.

Είναι ακόμα γνωστό από αρκετά σχέδια του, πως μελετούσε τις διαστάσεις του ανθρώπινου κρανίου και τις "κοιλότητες" του εγκεφάλου. Σε ένα από τα σχέδια του, αποτυπώνει την αντίληψη που κυριαρχούσε κατά τον Μεσαίωνα, σύμφωνα με την οποία ο εγκέφαλος αποτελείται από τρία τμήματα, το ένα πίσω από το άλλο, με το πρώτο να προσλαμβάνει τα ερεθίσματα, το δεύτερο να τα επεξεργάζεται και το τρίτο να τα αποθηκεύει. Επιπλέον, διασώζεται σχέδιο του ντα Βίντσι που αναπαριστά τη συνουσία ενός άνδρα με μια γυναίκα, το οποίο πιθανότατα εντάσσεται σε γενικότερες μελέτες του γύρω από τη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων του ανθρώπου.

Ο Λεονάρντο διατύπωσε διάφορες απόψεις σχετικά με την επίδραση και τη λειτουργία ουσιών που συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος. Πίστευε χαρακτηριστικά πως τα δάκρυα προέρχονταν από την καρδιά, το κέντρο όλων των συναισθημάτων. Η σημασία αυτών των θέσεων -έστω και λανθασμένων- έγκειται στο γεγονός πως οι ερμηνείες για τα ανθρώπινα συναισθήματα συνδέονταν με συγκεκριμένα όργανα του σώματος.

Σπουδή ενός εμβρύου στην μήτρα (1510)Εικόνα 7 από 7

Μελέτες για το φως, το μηχανισμό της όρασης, την οπτική και τον ήχο

Ασχολείται με τη φύση του φωτός και της σκιάς,ενώ πρότεινε και την κατασκευή οπτικών οργάνων. Μελετά τη φύση της ανάκλασης και της διάθλασης. Ο Λεονάρντο ήταν πιθανόν ο πρώτος πειραματιστής που αντιλήφθηκε το ρόλο των φακών, αν και δεν κατάλαβε πως λειτουργούσαν. Αρχικά θεωρούσε πως η όραση ήταν αποτέλεσμα εκπομπής σωματιδίων στο μάτι και μετά το απέδωσε στο ότι το φως συμπεριφερόμενο σαν κύμα ανακλάται από διάφορες επιφάνειες και πέφτει πάνω στα αντικείμενα δημιουργώντας σκιές και φωτοσκιάσεις και το μάτι δέχεται τις ανακλάσεις. Έκανε διάκριση μεταξύ περιφερειακής και κεντρικής όρασης. Ίωσς ήταν ο πρώτος που έγραψε για την αρχή της στερεοσκοπικής όρασης και τον τρόπο με τον οποίο ένα ζεύγος ματιών συγκεντρώνει πληροφορίες για τα αντικείμενα. Οι πληροφορίες ερμηνεύονται από την 

.Γνώριζε το αίτιο της πρεσβυωπίας ενώ επιχείρησε να διπλασιάσει την απόδοση του ματιού με γυάλινα όργανα, φαίνεται ότι είχε κατανοήσει το ρόλο του κερατοειδούς. Επίσης είχε συλλάβει τηη ιδέα για τους φακούς επαφής. Το φώς και ο ήχος μεταδίδονται μέσω κυμάτων πίστευε ο Λεονάρντο κάτι που τον καθιστούσε πρόδρομο της απόψης του Christian Huygens,ο οποίος στα 1690 ανέπτυξε την κυματική θεωρία του φωτός. Ο Huygens είχε λάβει μια επιστολή από τον αδελφό του στην οποία τον ενημέρωνε για το περιεχόμενο χειρογράφου του Λεονάρντο που περιήλθε στην κατοχή του και ανέπτυσσσε σκέψεις για το φως, την προοπτική και τη φωτοσκίαση.Δεν γνωρίζει η έρευνα μέχρι σήμερα το βαθμό εξάρτησης των απόψεων του Huygens από αυτό το χειρόγραφο του Λεονάρντο. Παρατήρησε το φαινομενο της διάθλασης και της ατμοσφαιρικής διάθλασης,εφαρμόζοντας πειραματικές μεθόδους. Επίσης το γαλάζιο χρώμα του ουρανού το απέδιδε σε μικροσκοπικά σωματίδια της εξατμισμένης θερμής υγρασίας τα οποία έλκουν οι ακτίνες του ήλιου

Οι Μαθηματικές του ικανότητες

Ήταν κάτοχος στοιχειώδους γεωμετρίας ενώ δεν ήταν ακριβής στην αριθμητική του, γεγονός που έκανε ορισμένους μελετητές του έργου του να ισχυριστούν πως δεν ήταν αληθινός επιστήμονας. Ωστόσο είχε γεμάτα σημειωματάρια από γεωμετρικά σχήματα, αριθμητικά σκαριφήματα, υπολογισμούς και μαθηματικά σύμβολα. Υπογραμμίζοντας την σημασία των μαθηματικών γνώσεων έλεγε πως, καμία ανθρώπινη έρευνα δεν μπορεί να ονομαστεί αληθινή επιστήμη αν δεν περνά μέσα από μαθηματικές αποδείξεις. Η όποια ανεπάρκειά του στα μαθηματικά τον εμπόδιζε να κατα΄νοήσει πλήρως τη θεωρητική βάση της μηχανικής, αν και σχεδιάζε δεκάδες μηχανές.

Οι πεποιθήσεις του ντα Βίντσι

Τα γραπτά του ντα Βίντσι φανερώνουν έναν άνθρωπο με αντιπάθεια για τον σαρκικό έρωτα και αποστροφή για τα γυναικεία σεξουαλικά όργανα. Όταν απεικόνιζε γυναικείες μορφές επικεντρωνόταν στα χέρια και το πρόσωπο, ενώ κυρίως αποτύπωνε το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα. Χαρακτήριζε ως κτήνος όποιον δεν χαλιναγωγεί τις λάγνες ορέξεις του. Για τον θάνατο θεωρούσε πως η καλύτερη απάντηση σε αυτόν ήταν ή ακάματη και άοκνη εργασία και σκέψη. Για την εργασία επεδείκνυε αδιάφορη στάση χωρίς να τη θεωρεί ως μέσο απόκτησης χρημάτων, επειδή ήταν απορροφημένος στην ανακάλυψη και στη γνώση. Ο ντα Βίντσι απέρριπτε την αστρολογία καθώς την περιέγραφε ως εσφαλμένη κρίση μέσα από την οποία όσοι την εξασκούν κερδίζουν χρήματα εξαπατώντας τους άλλους.

Ως προς τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις δεν ήταν θρησκόληπτος. Δεν κάνει καμία σχεδόν αναφορά στο θείο, καθώς αν και μέχρι τη νεότητά του μεγαλώνει εντός των κόλπων της Καθολικής Εκκλησίας μετά τη νεότητά του χάνει την πίστη του εμβαθύνοντας στις προσωπικές αναζητήσεις του. Ο Βαζάρι ισχυρίζεται πως στην επιθανάτια κλίνη του ζήτησε να κατηχηθεί να εξομολογηθεί, να μετανοήσει και να κοινωνήσει. Όμως αυτές οι αναφορές είναι προϊόντα της φαντασίας του βαθιά θρησκευόμενου Βαζάρι. Ο ντα Βίντσι δεν έβρισκε παρηγοριά στην ιδέα της μεταθανάτιας ζωής κι ας ακολούθησε τυπικά και συμβατικά τους τύπους της καθολικής εκκλησίας: ζήτησε να ταφεί στην εκκλησία του Σαιν Φλωριέν, να τελέσουν οι εφημέριοι πολλές λειτουργίες και να δοθούν ελεημοσύνες στους φτωχούς της περιοχής. Ο ντα Βίντσι πίστευε στην ενότητα των διαφόρων γνωστικών πεδίων. Η γεωγραφία, η ανθρώπινη ανατομία, η αρχιτεκτονική και τα αφηρημένα μαθηματικά συνδεόνταν μεταξύ τους, κι αν κάποιος είχε σπουδάσει ένα από αυτά τα αντικείμενα, θα μπορούσε να ασχοληθεί και με τα υπόλοιπα.

Ο θάνατος του Στις 23 Απριλίου του 1519 συντάσσει τη διαθήκη του, αφήνοντας στους

ετεροθαλείς αδελφούς του 400 χρυσά σκούδα και τη μικρή περιουσία του που κάποτε ανήκε στο θείο Φραντσέσκο. Στον Τζαν Τζάκομο Καπρότι, αγόρι που σε ηλικία δέκα ετών έθεσε υπό την προστασία του σε ηλικία δέκα ετών το καλοκαίρι του 1490,άφησε τον μισό αμπελώνα που του είχε δώσει ο Φραντσέσο Σφόρτσα και τα μισά διόδια που του είχε παραχωρήσει ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΒ' ως αμοιβή για κάποια συμβουλευτική εργασί. Το άλλο μισό αυτών το άφησε σε έναν υπηρέτη του ονόματι Battista de Villanis.Πέθανε στις 2 Μαΐου 1519 στο Κλου (Cloux) της Γαλλίας, κοντά στον βασιλικό πύργο του Αμπουάζ (Amboise). Σύμφωνα με προσωπική του επιθυμία, τάφηκε στην εκκλησία Sainte Florentine, στο Αμπουάζ. Ο τάφος του συλήθηκε την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, ενώ υπό τις οδηγιες του Ναπολέοντα κατεδαφίστηκε και τα θαμμένα εκεί οστά του διασκορπίσθηκαν. Στη δεκεταία του 1860, ένας ποιητής ονόματι Arsene Houssaye πραγματοποίησε ανασκαφές και βρήκε ένα τάφο με σκελετό, δίπλα στον οποίο υπήρχε η επιγραφή EO DUC VINC που μπορεί να σημαίνει LEONARDUS VINCIUS.Την άνοιξη του 2016 οι Ιταλοί ιστορικοί Αλεσάντρο Βετσόζι και την Ανίζε Σαμπάτι υποστήριξαν βάσει εγγράφων και όχι γενετικού υλικού αφού παιδιά ο Λεονάρντο δεν απέκτησε ποτέ,πως δεκάδες σύγχρονοι Ιταλοί είναι μακρινοί συγγενείς του.

Πηγές : Wikipedia.gr Sansimera.gr