Συνά�ντηση 71. Τι ει�νάι μιά ιστοεξερευ�νηση;

Μιά ιστοεξερευ�νηση άποτελει� βάσικά� ε�νά τρο�πο γιά νά ζητη�σεις άπο� τους μάθητε�ς σου νά χρησιμοποιη�σουν το διάδι�κτυο με διάφοροποιημε�νο τρο�πο ενι�σχυσης. Μπορει�ς επι�σης, νά προσδιορι�σεις μιά ιστοεξερευ�νηση ως ε�νά τρο�πο πάροχη�ς ευκολοκάτάνο�ητου περιεχομε�νου γιά το μάθητη�. H συμβολη� των ιστοεξερευνη�σεων γιά τη διδάσκάλι�ά της Γλω�σσάς ε�χει άποδεικτει� άπο� πά�ρά πολλε�ς ε�ρευνες. Οι ιστοεξερευνη�σεις σχετι�ζοντάι επι�σης ά�μεσά με τις θεωρι�ες οικοδο�μησης της γνω�σης.

2. Ποιες διάφορε�ς υπά�ρχουν μετάξυ� της ελευ�θερης πλοη�γησης στο διάδι�κτυο χρησιμοποιω�ντάς μηχάνε�ς άνάζη�τησης ο�πως το Google κάι μιάς ιστοεξερευ�νησης; Τι πλεονεκτη�μάτά υπά�ρχουν σε κά�θε περι�πτωση ξεχωριστά�;

Στην ελευ�θερη πλοη�γηση στο διάδι�κτυο (π.χ Google) μπορου�με νά βρου�με ο�τι ψά�ξουμε ο�μως οι μάθητε�ς δεν ε�χουν άσφάλε�ς πλοη�γηση άφου� μπορου�ν νά επισκεφθου�ν

ιστοσελι�δες που ει�νάι άκάτά�λληλες γιά άυτου�ς. Στην ιστοεξερευ�νηση βρι�σκουμε μο�νο ε�νά συγκεκριμε�νο θε�μά που μάς ενδιάφε�ρει κάι οι μάθητε�ς ει�νάι πιο άσφάλει�ς άφου� δεν μπορου�ν νά ε�ρθουν άντιμε�τωποι με τις «λά�θος» ιστοσελι�δες. Στις ιστοεξερευνη�σεις οι μάθητε�ς ει�νάι κάτευθυνο�μενοι κάι δεν μπορου�ν νά άνάπτυ�ξουν την κριτικη� τους σκε�ψη. Τά πλεονεκτη�μάτά της ελευ�θερης πλοη�γησης ει�νάι πως μάς δι�νει πληθω�ρά πληροφοριω�ν ενω� η ιστοεξερευ�νηση μάς δι�νει πληροφορι�ες γιά ε�νά συγκεκριμε�νο θε�μά που ψά�χνουμε.

3. Ποιά ει�νάι η ά�ποψη� σάς γιά συγκεκριμε�νες ιστοεξερευνη�σεις; Πρε�πει νά μπορει�τε νά διάκρι�νετε:

π.χ ‘What’s the weather like?’(ά) Ποιοι ει�νάι οι στο�χοι της ιστοεξερευ�νησης;

Νά μά�θει γιά τον κάιρο�(β) Πο�σο σχετικε�ς ει�νάι οι πηγε�ς που δο�θηκάν;

Οι πηγε�ς που δο�θηκάν η�τάν συγκεκριμε�νά γιά το θε�μά της ιστοεξερευ�νησης.

(γ) Τι προσφε�ρει η ιστοεξερευ�νηση; Πο�σο ξεκά�θάρο ει�νάι γιά το τι πρε�πει νά κά�νουν;

Ει�νάι άρκετά� ξεκά�θάρο τι ε�χουν νά κά�νουν οι μάθητε�ς.(δ) Τι σου ε�χει προσφε�ρει άυτη� η ιστοεξερευ�νηση που μπορει�ς νά το άξιοποιη�σεις γιά νά φτιά�ξεις μιά δικη� σου;

Η συγκεκριμε�νη ιστοεξερευ�νηση μάς δει�χνει πως μπορει� νά δομηθει� η δικιά� μάς ιστοεξερευ�νηση.

4. Τι ει�δους εκπάιδευτικοι� στο�χοι θά μπορου�σάν νά υλοποιηθου�ν με�σω μιάς ιστοεξερευ�νησης;

Με�σω μιάς ιστοεξερευ�νησης μπορου�με νά υλοποιη�σουμε συγκεκριμε�νους στο�χους που ε�χουμε γιά ε�νά θε�μά η� μιά ενο�τητά. Οι στο�χοι άυτοι� μπορου�ν νά ει�νάι γνωστικοι�, συνάισθημάτικοι� άλλά� κάι κινάισθητικοι�.  Ο�τάν οι δά�σκάλοι που διδά�σκουν Γλω�σσά χρησιμοποιου�ν ιστοεξερευνη�σεις πιστευ�ουν πως με άυτο� τον τρο�πο πάρε�χουν ευκάιρι�ες στους μάθητε�ς γιά γλωσσικη� άνά�πτυξη άλλά� τάυτο�χρονά, ως δευ�τερο στο�χο επιδιω�κουν την άνά�πτυξη δεξιοτη�των χρη�σης του

διάδικτυ�ου. Οι ιστοεξερευνη�σεις ει�νάι χρη�σιμες ο�τάν ε�χεις μάθητε�ς ε�χεις μάθητε�ς που πρε�πει νά άνάπτυ�ξουν τις γλωσσικε�ς τους ικάνο�τητες η� τις ικάνο�τητες τους σε σχε�ση με τις ΤΠΕ η� κάι τά δυ�ο.

5. Με ποιες θεωρι�ες μά�θησης σχετι�ζοντάι οι ιστοεξερευνη�σεις κάι γιάτι�; (άιτιολογη�στε)

Κονστρουκτιβικη� θεωρι�ά: Συ�μφωνά με την κονστρουκτιβιστικη� προσε�γγιση της μά�θησης το κά�θε ά�τομο οικοδομει� με ε�νά μονάδικο� γιά τον κάθε�νά τρο�πο τη δικη� του πράγμάτικο�τητά με�σά άπο� τις εμπειρι�ες του, τις πεποιθη�σεις του κάι τις προυGπά�ρχουσες γνω�σεις του. Οι βάσικε�ς άρχε�ς της κονστροκτουβιστικη�ς θεωρι�άς ει�νάι η ενθά�ρρυνση συνεργάτικω�ν δράστηριοτη�των που προωθου�ν την ενεργητικη� κάι άνάκάλυπτικη� μά�θηση, ο σεβάσμο�ς στη διάφορετικη� προσε�γγιση πά�νω σε ε�νά θε�μά, η ε�μφάση στις «άυθεντικε�ς» προβλημάτικε�ς κάτάστά�σεις. Τε�τοιου ει�δους προσεγγι�σεις κάι πράκτικε�ς πάρουσιά�ζουν πολλά� πλεονεκτη�μάτά ενω� προωθου�ν ενεργητικε�ς κάι συ�νθετες στά�σεις άπε�νάντι στο φάινο�μενο της μά�θησης.

Συνεργάτικη� μά�θηση: Η συνεργάσι�ά με τη χρη�ση του υπολογιστη� κάι η συλλογικη� εργάσι�ά στον υπολογιστη� ει�νάι δυ�ο ο�ροι που ε�χουν εισάχθει� γιά την περιγράφη� των συνεργάτικω�ν διάδικάσιω�ν μά�θησης με τη χρη�ση των Τ.Π.Ε. Ο�τάν οι Νε�ες Τεχνολογι�ες χρησιμοποιου�ντάι στη σχολικη� τά�ξη ως εργάλει�ο μά�θησης, ο συνδυάσμο�ς μάθητοκεντρικη�ς διδάσκάλι�άς κάι συνεργάτικω�ν δράστηριοτη�των μπορει� νά οδηγη�σει σε σημάντικά� μάθησιάκά� άποτελε�σμάτά.

6. Ποιά τά βάσικά� χάράκτηριστικά� μιάς ιστοεξερευ�νησης;Μιά «άληθινη�» ιστοεξερευ�νηση περιστρε�φετάι γυ�ρω άπο� μι�ά εφικτη� κάι ενδιάφε�ρουσά εργάσι�ά που ιδάνικά� άποτελει� μικρογράφι�ά πράγμά�των που οι ενη�λικες κά�νουν ως πολι�τες η� εργάζο�μενοι. Απάιτει� άπο� τους μάθητε�ς υψηλο�τερου επιπε�δου σκε�ψης (συ�νθεση, άνά�λυση, επι�λυση προβλημά�των, κρι�ση) κάι ο�χι άπλά� το νά συνοψι�ζουν πληροφορι�ες. Κά�νει κάλη� χρη�ση του πάγκο�σμιου ιστου�. Μιά ιστοεξερευ�νηση που δεν βάσι�ζετάι σε πράγμάτικε�ς

πηγε�ς άπο� τον ιστο�, ει�νάι πιθάνο�τάτά ε�νά «μετάμφιεσμε�νο» πάράδοσιάκο� μά�θημά. Φυσικά�, μπορου�ν σε μιά ιστοεξερευ�νηση νά χρησιμοποιηθου�ν βιβλι�ά κάι ά�λλά με�σά άλλά� άν ο Ιστο�ς δεν ει�νάι στο επι�κεντρο, το�τε δεν προ�κειτάι γιά ιστοεξερευ�νηση.

7. Πολυμε�σά, κι�νητρά κάι επικοινωνι�ά. Πω�ς σχετι�ζοντάι με την ενσωμά�τωση ΤΠΕ; Πολυμε�σά: Τά πολυμε�σά άνάφε�ροντάι σε υλικο� που περιλάμβά�νει εικο�νά, κει�μενο κάι η�χο. Ση�μερά οι περισσο�τεροι ά�νθρωποι συχνά� άνάμε�νουν πως τά πολυμε�σά περιλάμβά�νουν κινου�μενες εικο�νες άλλά� άυτε�ς μπορει� νά ει�νάι animations η� βι�ντεο. Γιά τη διδάσκάλι�ά της προφορά�ς, το πλεονε�κτημά ει�νάι ο�τι οι λε�ξεις κάι οι φωνητικε�ς πράγμάτω�σεις μπορου�ν νά πάρουσιά�ζοντάι κάθω�ς άκου�γετάι η ομιλι�ά. Γιά τις δράστηριο�τητες άκρο�άσης, οι ερωτη�σεις μπορου�ν νά πάρουσιά�ζοντάι κάθω�ς ο μάθητη�ς άκου�ει το υλικο�. Η εικο�νά του ομιλητη� η� η χρη�ση του χρω�μάτος μπορει� νά δι�νει ε�νδειξη γιά το ποιος μιλά� κάι ε�τσι νά προσάνάτολι�ζετάι ο άκροάτη�ς.

Ει�νάι εφικτο� νά υπά�ρχει ε�νάς κινου�μενος μάρκάδο�ρος που νά βοηθά� το μάθητη� νά άκολουθει� το κει�μενο που άκου�ει. Οι ερωτη�σεις επι�σης, μπορου�ν νά ει�νάι συνδεδεμε�νες με το κει�μενο με τε�τοιο τρο�πο που γιά πάρά�δειγμά άν ο μάθητη�ς δω�σει λάνθάσμε�νη άπά�ντηση, το συγκεκριμε�νο κει�μενο που ε�χει νά κά�νει με την ερω�τηση νά επάνάλάμβά�νετάι.Κι�νητρά: Γιά τους μάθητε�ς που σπουδά�ζουν η� μελετου�ν μο�νοι τους, τά πολυμε�σά μπορου�ν νά πάρε�χουν κι�νητρά κάι νά ει�νάι χρη�σιμά, ει�τε ως ξεχωριστο� κομμά�τι της υ�λης ει�τε ως συμπληρωμάτικο� υλικο�. Υπά�ρχουν επι�σης άρχει�ά η�χου που μπορου�ν νά κάτεβου�ν σε μορφη� MP3 η� άρχει�ά βι�ντεο που μπορου�ν νά μετάφερθου�ν οπουδη�ποτε, άκο�μά κάι με�σά στην τσε�πη (mp3/ mp4) γιά μελε�τη π.χ με�σά στο λεωφορει�ο. Τά άρχει�ά η�χου ει�νάι πολυ� ευ�κολο νά δημιουργηθου�ν που σημάι�νει ο�τι οι μάθητε�ς σάς μπορου�ν κάι άυτοι� νά φτιά�ξουν τά δικά� τους.Επικοινωνι�ά: Εργάλει�ά ο�πως το Voki επιτρε�πουν στους μάθητε�ς νά δημιουργη�σουν το δικο� τους ά�βάτάρ που

μπορει� νά μιλη�σει εκ με�ρους τους. Αυτο� μπορει� νά ενθάρρυ�νει ντροπάλου�ς μάθητε�ς γιά περισσο�τερη εξά�σκηση στις δεξιο�τητες προφορικου� λο�γου η� στη δημιουργι�ά δειγμά�των προφορικου� λο�γου γιά άξιολο�γηση. Η επικοινωνι�ά με�σω η�χου κάι εικο�νάς μπορει� νά ει�νάι ιδιάι�τερά πολυ�τιμη γιά δυ�ο συγκεκριμε�νες ομά�δες μάθητω�ν. Η πρω�τη ομά�δά ει�νάι άυτη� των μάθητω�ν που διδά�σκοντάι μιά νε�ά γλω�σσά ενω� βρι�σκοντάι στη δικη� τους πάτρι�δά κάι που ε�χουν ελά�χιστες ευκάιρι�ες νά μιλη�σουν με ά�τομά που μιλου�ν ά�πτάιστά τη γλω�σσά. Η δευ�τερη ομά�δά άφορά� την εξ’ άποστά�σεως εκπάι�δευση. Ει�νάι εφικτο� νά προσφε�ροντάι ση�μερά μάθη�μάτά εξ’ άποστά�σεως που επιτρε�πουν επάφη� με άυθεντικου�ς χρη�στες της γλω�σσάς διδάσκάλι�άς.

8. Ποιος ο ρο�λος του υπολογιστη� ως με�σο επικοινωνι�άς στη μάθησιάκη� διάδικάσι�ά; (Ανάφορά� κάι στην προηγου�μενη ερω�τηση άλλά� κάι σε σχε�ση με τις φά�σεις της CALL)

Ε�νάς υπολογιστη�ς μπορει� νά πάι�ξει διά�φορους ρο�λους στη μάθησιάκη� διάδικάσι�ά. Ο Taylor άνάφε�ρει πως ε�νάς υπολογιστη�ς μπορει� νά ε�χει το ρο�λο του «δάσκά�λου» (νά διδά�σκει το μάθητη�), το ρο�λο του «μάθητη�» (νά μάθάι�νει άπο� το μάθητη�, ο�πως στην περι�πτωση του Papert κάι τη γλω�σσά Logo) η� νά άποτελει� «εργάλει�ο» (νά χρησιμοποιει�τάι γιά τη διεκπεράι�ωση μιάς εργάσι�άς π.χ συγγράφη� γρά�μμάτος στη Word). Ε�νάς τε�τάρτος ρο�λος του υπολογιστη� προε�κυψε άπο� το�τε που προε�κυψε άπο� το�τε που γρά�φτηκε το ά�ρθρο του Taylor – ο υπολογιστη�ς ως με�σο επικοινωνι�άς. Αν ενω�νάμε την προοπτικη� του Taylor με άυτη� του Warschauer το�τε στο Οικοδομητικο� CALL ο υπολογιστη�ς προσεγγι�ζετάι ως «δά�σκάλος» ενω� στο Επικοινωνιάκο� CALL ο ρο�λος του υπολογιστη� πιθάνο�τάτά ει�νάι άυτο�ς του «μάθητη�», του συμμάθητη� η� ως εργάλει�ο. Στο Ενοποιητικο� CALL ο υπολογιστη�ς θά χρησιμοποιηθει� γιά επικοινωνι�ά, γιά ε�κδοση/κοινοποι�ηση εργάλει�ων κτλ.

9. Πω�ς το Scratch μπορει� νά βοηθη�σει στη διδάσκάλι�ά της Γλω�σσάς; Με ποιά θεωρι�ά μά�θησης σχετι�ζετάι η χρη�ση του κάι τι στο�χους μπορει� νά υπηρετη�σει;H συμβολη� των ιστοεξερευνη�σεων γιά τη διδάσκάλι�ά της Γλω�σσάς ε�χει άποδεικτει� άπο� πά�ρά πολλε�ς ε�ρευνες. Οι ιστοεξερευνη�σεις σχετι�ζοντάι επι�σης ά�μεσά με τις θεωρι�ες οικοδο�μησης της γνω�σης. Οι ιστοεξερευνη�σεις άρχικά� στο�χευάν στους μάθητε�ς που ει�χάν πολυ� λι�γη εμπειρι�ά στη χρη�ση του διάδικτυ�ου στην Αγγλικη� γλω�σσά άλλά� μπορου�ν επι�σης νά ει�νάι χρη�σιμες στην περι�πτωση που οι μάθητε�ς ξε�ρουν πω�ς νά πλοηγηθου�ν στο διάδι�κτυο άλλά� θε�λουν νά βελτιω�σουν τις γλωσσικε�ς τους ικάνο�τητες. To Scartch ει�νάι ε�νά πολυ� ευ�κολο προ�γράμμά που σου επιτρε�πει ως δά�σκάλο, άλλά� κάι ως μάθητε�ς, νά δημιουργη�σεις πάιχνι�διά, κινου�μενά σχε�διά κ.ά. Συνά�ντηση 9

1.Ποιά η άξι�ά της μοντελοποι�ησης στην πάιδάγωγικη� διάδικάσι�ά; Δω�σε πάράδει�γμάτά (π.χ. χρη�ση Excel, πάιχνι�διά, προγράμμάτισμο�ς Scratch).Η μοντελοποι�ηση άποτελει� σημάντικη� δράστηριο�τητά σε πολλε�ς τις πτυχε�ς της ζωη�ς μάς. Γιά πάρά�δειγμά στά οικονομικά� ει�νάι πολυ� συχνο� φάινο�μενο νά δημιουργει�ς κάι νά ελε�γχεις οικονομικά� μοντε�λά, τά οποι�ά ει�νάι το�σο πολυ�πλοκά κάι πολυδά�πάνά. Σε πιο βάθμο� μπορου�με νά χρησιμοποιη�σουμε μοντελοποι�ηση στην εκπάι�δευση; Μπορου�με νά μά�θουμε κά�τι μο�νο με�σά άπο� ε�νά άπλο� μοντε�λο- η� άπο� τη διάδικάσι�ά δημιουργι�άς ενο�ς μοντε�λου;- κάι πω�ς άυτά� τά μοντε�λά μπορου�ν νά δημιουργηθου�ν δεδομε�νης της υ�λης που τρε�χει κάι τά στενά� χρονικά� περιθω�ριά που ε�χουμε;Excel : Οτιδη�ποτε σχετι�ζετάι η� βάσι�ζετάι στη χρη�ση των άριθμω�ν μπορει� νά μοντελοποιηθει� χρησιμοποιω�ντάς προγρά�μμάτά υπολογιστικω�ν φυ�λλων ο�πως την MS Excel. Τά υπολογιστικά� φυ�λλά ει�νάι εφάρμογε�ς λογισμικου� που ε�χουν ως άντικει�μενο την οργά�νωση, την επεξεργάσι�ά κάι

την πάρουσι�άση άριθμητικω�ν, κάτά� κάνο�νά, δεδομε�νων. Συνιστου�ν επομε�νως ε�νά σχετικά� ευ�χρηστο τρο�πο γιά υπολογιστικη� μοντελοποι�ηση δεδομε�νων κάι πληροφοριω�ν. Ε�νά υπολογιστικο� μοντε�λο περιε�χει δεδομε�νά κάι κάνο�νες επεξεργάσι�άς. Με ά�λλά λο�γιά, η χρη�ση ενο�ς υπολογιστικου� φυ�λλου δι�νει ε�μφάση στον τρο�πο υπολογισμου� κάι ο�χι στά ι�διά τά δεδομε�νά. Ο χρη�στης του λογιστικου� φυ�λλου μπορει� νά διάτυπω�σει υποθε�σεις κάι νά τις ελε�γξει με τη εισάγωγη� δεδομε�νων η� τροποποιω�ντάς τά η�δη υπά�ρχοντά δεδομε�νά. Τά λογιστικά� φυ�λλά συνιστου�ν ε�νά ισχυρο� εργάλει�ο γιά τη δημιουργι�ά ποσοτικω�ν υπολογιστικω�ν μοντε�λων. Με τη βοη�θειά των μοντε�λων ο χρη�στης δημιουργει� σενά�ριά κάι στη συνε�χειά τά προσομοιω�νει. Το λογιστικο� φυ�λλο στην περι�πτωση άυτη� γι�νετάι ε�νά πολυ�τιμο εργάλει�ο στη λη�ψη άποφά�σεων.Πάιχνι�διά: Τά πάιχνι�διά συχνά� περιλάμβά�νουν προσομειω�σεις κάι μοντελοποι�ηση που ει�νάι δυ�σκολο συχνά� νά κά�νεις τη διά�κριση μετάξυ� τους. Γιά

πάρά�δειγμά, το SimCity πωλει�τάι ως πάιχνι�δι ενω� στην ουσι�ά άποτελει� μιά πολυ�πλοκη πο�λη που μπορει� νά χρησιμοποιηθει� γιά διάφο�ρων τυ�πων μοντελοποι�ηση στο σχεδιάσμο� κάι λη�ψη άστικω�ν άποφά�σεων. Πρά�γμάτι, πά�ρά πολλοι� υποστηρι�ζουν πως πάιχνι�διά ο�πως το SimCity μπορου�ν νά πάι�ξουν σημάντικο� ρο�λο στην κάτά�ρτιση σχεδιάστω�ν/άρχιτεκτο�νων άστικω�ν περιοχω�ν.

Προγράμμάτισμο�ς Scratch : Scratch - Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να

χρησιμοποιηθεί για γραφική μοντελοποίηση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από

παιδιά και από ενήλικες για δημιουργία παιχνιδιών και προσομειώσεων.

Παλαιότερα χρησιμοποιούσαν πολύ το StageCast Creator αλλά τώρα η έμφαση

είναι στο Scratch. Εκτός από το Scratch, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά και στο

Algodoo και το Kodu.

2.Ποιά η βάσικη� δομη� ενο�ς μοντε�λου κάι ποιά τά στά�διά της διάδικάσι�άς μοντελοποι�ησης;

Στά�διά της διάδικάσι�άς : Στά�διο 1: Επιλογη� των βάσικω�ν πάράγο�ντων που

πιστευ�ετε ο�τι επηρεά�ζουν το συ�στημά που θά μοντελοποιη�σετε

Στά�διο 2: Βρει�τε τις σχε�σεις που υπά�ρχουν μετάξυ� των πάράγο�ντων που κάθορι�ζουν τον τρο�πο που λειτουργει� το μοντε�λο

Στά�διο 3: Επιλε�ξετε ε�νά κάτά�λληλο με�σο γιά την υλοποι�ηση του μοντε�λου που νά σάς επιτρε�πει τη χρη�ση του μοντε�λου. Αυτο� θά μπορου�σε νά ει�νάι πηλο�ς, Μάθημάτικά�, τουβλά�κιά Lego η� ε�νάς υπολογιστη�ς.

Στά�διο 4: Κάθορι�στε την ‘κάτά�στάση ελε�γχου’ που πρε�πει νά επε�λθει με τη χρη�ση του μοντε�λου γιά νά ει�νάι άποδεχτη�, κάι συγκρι�νετε τά άποτελε�σμάτά του μοντε�λου με το ‘συ�στημά’.

Στά�διο 5: Αν το μοντε�λο δεν δω�σει το άνάμενο�μενο άποτε�λεσμά, πηγάι�νετε πι�σω κάι άλλά�ξετε ε�νά η� περισσο�τερά άπο� τά άκο�λουθά:-Πλάι�σιο βάσικω�ν πάράγο�ντων- υπη�ρχε κά�τι που δεν άνάγνωρι�σάτε άρχικά� που τελικά� ει�νάι σημάντικο�;-Σχε�σεις μετάξυ� των πάράγο�ντων-Με�σο μοντελοποι�ησης

Στά�διο 6: Επάνάλά�βετε τη διάδικάσι�ά με�χρι το μοντε�λο νά δι�νει τη συμπεριφορά� που επιθυμει�τε με�χρι σε ε�νά προκάθορισμε�νο επι�πεδο άκρι�βειάς. 3.Ποιά ει�δη μοντε�λων κάι εργάλει�ων υπά�ρχουν

(ποσοτικά�/ποιοτικά�/ημι-ποσοτικά�);Ποιοτικά� μοντε�λά: Βάσι�ζοντάι σε ε�νά συ�νολο κάνο�νων, συνη�θως εκφράζο�μενά σε άπλη� γλω�σσά. Χρησιμοποιου�ντάι σε διάγνωστικά� κάι συμβουλευτικά� ‘εξειδικευμε�νά’ (expert) συστη�μάτά κάι βά�σεις δεδομε�νων.Ποσοτικά� μοντε�λά:

Χρησιμοποιου�ν άριθμητικε�ς μεθο�δους, ο�πως άυτε�ς που συνάντου�με στά Μάθημάτικά� κάι στην Επιστη�μη. Πάράδει�γμάτά άποτελου�ν τά υπολογιστικά� φυ�λλά κάι δυνάμικά� συστη�μάτά μοντελοποι�ησης. Μπορου�ν νά ει�νάι κάθοριστικά� (deterministic) βάσισμε�νά σε κάνο�νες που ει�τε ελε�γχουν τι συμβάι�νει στο τε�λος ‘μιάς κι ε�ξω’ (στάτικά� μοντε�λά) η� ελε�γχουν στάδιάκά� (δυνάμικά� μοντε�λά). Επιπλε�ον, μπορει� νά ει�νάι στοχάστικά�, βάσισμε�νά σε πιθάνο�τητες κάι τυχάι�ά γεγονο�τά (ο�πως το μοντε�λο Monte-Carlo), άποτε�λεσμά πολλω�ν δοκιμω�ν.Ημι-ποσοτικά� μοντε�λά: Χρησιμοποιου�ν ‘προ�χειρες’ εκτιμη�σεις το�σο γιά τις ποσο�τητες άλλά� κάι γιά την πορει�ά της εξε�λιξης άυτω�ν των μετρη�σεων. Αποτελου�ν ε�νά ενδιά�μεσο των ποιοτικω�ν κάι ποσοτικω�ν εργάλει�ων μοντελοποι�ησης.

4.Ποιες οι 3 βάσικε�ς πτυχε�ς/διάστά�σεις ενο�ς μοντε�λου (οντολογι�ά/σημάσιολογι�ά/συ�ντάξη) με�σά κάι άπο� πάράδει�γμάτά (π.χ. γράφικά� χελω�νάς/Scratch).Η σημάσιολογικη� διά�στάση:

Ε�χει νά κά�νει με τις ε�ννοιες κάι τους στο�χους. Περιγρά�φει του συνδε�σμους μετάξυ� των δομω�ν του μοντε�λου κάι άυτω�ν του συστη�μάτος που μοντελοποιει�τάι.Συντάκτικη� διά�στάση: Ε�χει νά κά�νει με την εσωτερικη� δομη� κάι μπορει� νά διάχωριστει� σε δυ�ο ει�δη κάνο�νων: άυτω�ν που ε�χουν νά κά�νουν με τους περιορισμου�ς που άνάπτυ�σσοντάι άπο� τις σχε�σεις εντο�ς του μοντε�λου κάι άυτε�ς που υποβά�λλοντάι άπο� το με�σο που χρησιμοποιει�τάι γιά μοντελοποι�ηση.Οντολογι�ά του μοντε�λου: Τά στοιχει�ά που περιλάμβά�νει το μοντε�λο κάι που μπορου�ν νά πάράποιηθου�ν.Διά�στάση του Μοντε�λου Γράφικά� χελω�νάς ScratchΟντολογι�ά Χελω�νά: υπά�ρχει μο�νο ε�νά άντικει�μενο που μπορει� νά χρησιμοποιηθει�

Υπά�ρχουν άντικει�μενά που μπορου�ν νά δημιουργηθου�ν η� νά χρησιμοποιηθου�ν: π.χ. ψά�ρι, λουλου�δι, ά�τομάΣημάσιολογι�ά Γεωμετρι�ά σω�μάτος κάι οι εντολε�ς ‘Μπροστά�’, ‘πι�σω’, ‘άριστερά�’, ‘δεξιά�’. Αυτά� δι�νουν νο�ημά στις κινη�σεις της χελω�νάς

Πλάι�σιο που πάρουσιά�ζετάι με�σω του φο�ντου κάι της ιστορι�άς, κάι οι κάνο�νες που εφάρμο�ζοντάι με βά�ση το σενά�ριο

πά�νω στο χάράκτη�ράΣυ�ντάξη Γλω�σσά προγράμμάτισμου� Logo. Αυτη� περιλάμβά�νει κάνο�νες γιά νά ελε�γχεις τη Χελω�νά.

Εργάλει�ά προγράμμάτισμου� κάι κάνο�νες γιά δο�μηση σκηνω�ν που συνδε�οντάι

5.Τι ει�νάι τά Περιβά�λλοντά Α�μεσης Μετάποι�ησης (Direct Manipulation Environments- DME) κάι ποιά τά πλεονεκτη�μάτά� τους σε σχε�ση με τη μάθησιάκη� διάδικάσι�ά. Δω�στε πάράδει�γμάτά.Τά DME ει�νάι ευ�κολά νά τά μά�θεις κάι νά τά χρησιμοποιη�σεις, άκο�μά κάι άν περά�σει χρο�νος άπο� την τελευτάι�ά φο�ρά που το χρησιμοποι�ησες. Πάρε�χουν ά�μεση άνάτροφοδο�τηση γιά τις πρά�ξεις των μάθητω�ν κάι υπά�ρχει σχετικά� μειωμε�νη άνά�γκη γιά μηνυ�μάτά λά�θους. Μειω�νουν τη «σημάσιολογικη� άπο�στάση» μετάξυ� του συστη�μάτος κάι του μοντε�λου του με το νά εμπλε�κουν ά�μεσά τους μάθητε�ς με τά άντικει�μενά της οθο�νης. Το Scratch ο�πως κάι το WIMP (Windows, Icon, Mouse, Pointer) η� το GUI (Graphical User Interface) χρησιμοποιει� ά�μεση μετάποι�ηση. Τά DME ε�χουν γι�νει πλε�ον το�σο κοινο�χρηστά

που δεν ε�χουμε κάν άντιληφθει� το πο�σο ε�χουν άλλά�ξει τον τρο�πο που χρησιμοποιου�με τους υπολογιστε�ς. Απο� άυτη� την ά�ποψη, η Logo μπορει� νά θεωρηθει� ‘πάλιομοδι�τικη’ επειδη� ε�χει περιβά�λλον ά�μεσης μετάποι�ησης. Ει�νάι πολυ� ενδιάφε�ρον νά συζητη�σουμε το τι προτερη�μάτά ε�χει το νά χρησιμοποιου�με ε�νά διάλεκτικο� στυλ γιά άλληλεπι�δράση με τον υπολογιστη� σε σχε�ση με μιά πιο ‘πράκτικη�’ προσε�γγιση, ο�πως το Scratch. Το�σο η Logo, ο�σο κάι το Scratch, μπορου�ν νά χρησιμοποιηθου�ν γιά δημιουργι�ά μικρο�κοσμων. Στον πυρη�νά άυτω�ν των ‘μικρο�κοσμων’ βρι�σκετάι συνη�θως ε�νά μοντε�λο: μιά άπλοποιημε�νη μορφη� γιά ει�τε μιά πράγμάτικη� κάτά�στάση ζωη�ς η� κά�ποιο πλάι�σιο γνω�σης. Οι μικρο�κοσμοι, ο�πως προάνάφε�ρθηκε, περιλάμβά�νουν επι�σης εργάλει�ά γιά άξιολο�γηση κάι μετάποι�ηση του μοντε�λου. Δημιουργου�ντάι σε σχε�ση με συγκεκριμε�νη οπτικη� γιά το πω�ς άυτά� τά εργάλει�ά μπορου�ν νά χρησιμοποιηθου�ν γιά μά�θηση.

6.Ποιά η διάφορά� μετάξυ� διερευνητικη�ς λειτουργι�άς κάι λειτουργι�άς ε�κφράσης στη μοντελοποι�ηση άλλά� κάι πω�ς μπορου�ν άυτε�ς οι δυ�ο νά σχετι�ζοντάι; Δω�σε πάράδει�γμάτά.Στην διερευνητικη� λειτουργι�ά οι μάθητε�ς χρησιμοποιου�ν ε�νά μοντε�λο που κά�ποιος ά�λλος δημιου�ργησε γιά νά εξετά�σει το συ�στημά. Με�σω της άλληλεπι�δράσης με τά στοιχει�ά εντο�ς του μοντε�λου, οι μάθητε�ς στάδιάκά� κάτάνοου�ν τη σημάσιολογι�ά κάι τη συ�ντάξη κάι το πω�ς κάθορι�ζουν το τι κά�νει το μοντε�λο ενω� στην λειτουργι�ά ε�κφράσης οι μάθητε�ς δημιουργου�ν τά δικά� τους μοντε�λά κάι μάθάι�νουν γιά το συ�στημά δημιουργω�ντάς ε�νά μοντε�λο του συστη�μάτος. Οι δυ�ο μορφε�ς λειτουργι�άς σχετι�ζοντάι μετάξυ� τους άφου� εξερευνω�ντάς το μοντε�λο που κά�ποιος ά�λλος ε�φτιάξε συνεπά�γετάι νά ‘συνδεθει�ς ‘ με την εμπειρι�ά κάι τη γνω�ση του γιά νά το κά�νεις δικο�΄ σου’. Με άυτά� τά δεδομε�νά, ο κάθε�νάς διάτυπω�νει το μοντε�λο με βά�ση τη λειτουργι�ά ε�κφράσης’. Απο� την ά�λλη,΄ με�ρος της διάδικάσι�άς του νά φτιά�ξεις ε�νά μοντε�λο ει�νάι

νά κράτη�σεις άποστά�σεις γιά νά μπορει�ς νά άξιολογη�σεις την άποτελεσμάτικο�τητά� του κάι άυτο� μπορει� νά οδηγη�σει στην εξερευ�νηση πτυχω�ν του μοντε�λου που δεν η�τάν άρχικά� προφάνει�ς η� σκο�πιμες.

7.Ποιες οι βάσικε�ς άρχε�ς της ‘μά�θησης πλάισι�ου’ η� άλλιω�ς της κειμενικη�ς μά�θησης’ κάι πω�ς άυτη� σχετι�ζετάι΄ με τη μοντελοποι�ηση;Η μοντελοποι�ηση πά�ντά σχετι�ζετάι με τις πράγμάτικε�ς συνθη�κες διάβι�ωσης κάι άυτο� ει�νάι που κά�νει τά μοντε�λά άποτελεσμάτικά�. Γιά νά κάτάνοη�σεις ε�νά μοντε�λο, επομε�νως, πρε�πει νά δου�με πω�ς συνδε�ετάι με το κοινωνικο� πλάι�σιο στο οποι�ο θά χρησιμοποιηθει�. Η Lave άνάφε�ρει πως η γνω�ση κάι η σκε�ψη ει�νάι ‘κειμενικε�ς’ κάι ο�τι οι ά�νθρωποι σκε�φτοντάι με τρο�πους που ει�νάι δομημε�νοι με βά�ση το πλάι�σιο στο οποι�ο λειτουργου�ν. Συνε�πειά άυτη�ς της πάράδοχη�ς ει�νάι ο�τι δεν υπά�ρχει μά�θηση εκτο�ς πλάισι�ου. Οπο�τάν δεν ε�χει λογικη� νά ρωτά�ς κά�ποιον τι ε�χει κάτάλά�βει άπο� ε�νά άπο�σπάσμά. Μιά κάλυ�τερη ερω�τηση θά η�τάν τι κάτάλάβάι�νουν σε ε�νά

συγκεκριμε�νο πλάι�σιο. Στην κειμενικη� μά�θηση η� άλλιω�ς΄ ΄ στη ‘μά�θηση πλάισι�ου’, οι Lave κάι Wenger περιγρά�φουν τη μά�θηση ως συμμετοχη� σε μιά σειρά� άπο� κοινωνικε�ς πράκτικε�ς. Η ε�κφράση ‘legitimate peripheral participation’ (‘νο�μιμη περιφερειάκη� συμμετοχη�’) πάρε�χει ε�νά τρο�πο γιά νά άνάφε�ρεσάι στην προδιά�θεση γιά μά�θηση. Αυτο� ε�χει νά κά�νει με το νά γι�νεις πλη�ρες με�λος σε μιά κοινωνικοπολιτιστικη� πράκτικη�. Τά μοντε�λά μπορου�ν νά άποτελε�σουν με�ρος άυτη�ς της κοινωνικη�ς διάδικάσι�άς. Ει�νάι κά�τι που χρησιμοποιου�ν οι ά�νθρωποι άλλά� άποτελου�ν κάι πλάι�σιά που κάθορι�ζουν τις κοινωνικε�ς άλληλεπιδρά�σεις των μάθητω�ν. Μάθάι�νοντάς νά χρησιμοποιει�ς μοντε�λά, πρω�τά με�σω της εξερευ�νησης κάι άργο�τερά με�σω της ε�κφράσης, άποτελει� με�ρος της εισάγωγη�ς σε ε�νά συ�νολο πράκτικω�ν κοινω�ν γιά ο�λους τους χρη�στες μοντε�λων.

8.Ποιά η άξι�ά των πάιχνιδιω�ν στη διάδικάσι�ά μά�θησης κάι πω�ς σχετι�ζοντάι με την μοντελοποι�ηση; Δω�στε πάράδει�γμάτά.

Τά πάιχνι�διά άποτελου�ν άκο�μά πιο άποτελεσμάτικά� κοινωνικά� περιβά�λλοντά γιά μά�θηση. Δεν άποτελου�ν επιλογη� μο�νο γιά ενσωμά�τωση μάθησιάκω�ν δράστηριοτη�των άλλά� κάι με�σο άλληλεπι�δράσης, διάλο�γου κάι στη�ριξης. Ο Gee ει�νάι ε�νθερμος υποστηρικτη�ς των πάιχνιδιω�ν σε σχε�ση με την κοινωνικη� μά�θηση πλάισι�ου. Περιγρά�φει, γιά πάρά�δειγμά πως η πάράδοσιάκη� διδάσκάλι�ά της άνά�γνωσης δεν εμπλουτι�ζει το λεξιλο�γιο άλλά� ο�τάν το λεξιλο�γιο εντάχθει� στο πλάι�σιο ενο�ς πάιχνιδιου� το�τε μπορει�ς νά το μά�θεις κάλυ�τερά γιάτι� άποτελει� προυGπο�θεση γιά νά μπορε�σεις νά πάι�ξεις το πάιχνι�δι. Πολλοι� υποστηρικτε�ς των πάιχνιδιω�ν στην εκπάι�δευση υποστηρι�ζουν πως τά πάιχνι�διά μπορου�ν νά μετάσχημάτι�σουν την εκπάι�δευση. Τά ηλεκτρονικά� πάιχνι�διά συνη�θως ε�χουν νά κά�νουν με τη μοντελοποι�ηση κάτάστά�σεων που δει�χνουν το βάθμο� που κάτάνοου�με το δημιουργο� του πάιχνιδιου� κάι τους πάι�κτες κάθω�ς κάι τά κοινά� τους ενδιάφε�ροντά. Πολλά� άπο� τά προγρά�μμάτά που πωλου�ντάι ως πάιχνι�διά άποτελου�ν στην ουσι�ά

περι�πλοκά προγρά�μμάτά μοντελοποι�ησης, ο�πως το SimCity TM η� το Rollercoaster TycoonTM. Οι Harel κάι Papert άνάγνω�ρισάν την άξι�ά του νά φτιά�χνουν μο�νοι τους οι μάθητε�ς λογισμικά� που νά άπευθυ�νοντάι σε ά�λλους μάθητε�ς. Πιο προ�σφάτά, η ε�ρευνά ε�χει επικεντρωθει� στη δημιουργι�ά πάιχνιδιω�ν κάι στην προοπτικη� άνά�πτυξης της γνω�σης κάι των δεξιοτη�των. Το Playground Project ερευ�νησε τη μά�θηση των μάθητω�ν με�σω της δημιουργι�άς πάιχνιδιω�ν χρησιμοποιω�ντάς το ToonTalk, μι�ά γλω�σσά προγράμμάτισμου� ο�πως το Scratch. Υπά�ρχουν πολυ� περισσο�τερες πτυχε�ς ο�σον άφορά� τά πάιχνι�διά, πε�ρά της μοντελοποι�ησης, ο�πως ει�νάι τά κι�νητρά που πάρε�χοντάι.Συνά�ντηση 10

1. Ποιά τά οφε�λη άπο� ε�νά υποστηρικτικο� εργάλει�ο λογισμικου�; Βελτιωμε�νη άποδοτικο�τητά κάι πάράγωγικο�τητά Βελτιωμε�νη εμφά�νιση του προιGο�ντος Πιο άκριβε�ς κάι ε�γκυρες η� ε�γκάιρες πληροφορι�ες

Μεγάλυ�τερη υποστη�ριξη της άλληλεπι�δράσης κάι του διάμοιράσμου�.

2.Ποιες ει�νάι οι ε�ξι γενικε�ς κάτηγορι�ες υποστηρικτικω�ν εργάλει�ων λογισμικου� που υπά�ρχουν, ποιά πάράδει�γμάτά υπά�ρχουν (γενικά� κάι πιο συγκεκριμε�νά με άνάφορά� σε λογισμικά�) γιά την κά�θε κάτηγορι�ά κάι ποιος ο σκοπο�ς κάι το ο�φελος της κά�θε κάτηγορι�άς ξεχωριστά�;Κάτηγορι�ά εργάλει�ου Πάράδει�γμάτά Εργάλει�ων Λογισμικου�

Σκοποι� κάι Οφε�ληΓεννη�τριες υλικω�ν -Λογισμικου� επιτράπε�ζιάς ε�κδοσης-Λογισμικο� σχεδιάσμου� ιστο�τοπων-Λογισμικο� διάδράστικου� πλινάκά-Γεννη�τριες τεστ κάι τρά�πεζες ερωτη�σεων γιά τεστ-Γεννη�τριες φυ�λλων εργάσι�άς κάι πάζλ-Δημιουργοι� φορμω�ν κάι άρχει�ων PDF

Επιτρε�πουν τη δημιουργι�ά κάι χρη�ση εγγρά�φων, ιστοσελι�δων, τεστ κάι διάφο�ρων μάθημά�των κάι άσκη�σεων

Εργάλει�ά συλλογη�ς κάι άνά�λυσης δεδομε�νων-Λογισμικά� βά�σεων δεδομε�νων- Λογισμικά� online ερευνω�ν-Ηλεκτρονικά� βάθμολο�γιά

Συλλογη� δεδομε�νων άπο� τους μάθητε�ς, υποστη�ριξη της λη�ψης άποφά�σεων, άνά�λυση

-Στάτιστικά� πάκε�τά-Συστη�μάτά διάχει�ρισης μάθητω�ν-Συστη�μάτά εξε�τάσης-Συστη�μάτά τηλεκάτάγράφη�ς άπάντη�σεων των μάθητω�ν

δεδομε�νων άπο� πειρά�μάτά κάι ε�ρευνες

Εργάλει�ά γράφικω�ν -Προγρά�μμάτά σχεδι�άσης/ζωγράφικη�ς-Λογισμικο� επεξεργάσι�άς εικο�νάς-Λογισμικο� διάγράμμά�των/γράφημά�των

Δημιουργι�ά εικονογρά�φησης γιά ε�γγράφά κάι ιστοσελι�δες, δημιουργι�ά οπτικω�ν άνάπάράστά�σεων των δεδομε�νωνΕργάλει�ά σχεδιάσμου� κάι οργά�νωσης

-Λογισμικά� διά�ρθρωσης κάι εννοιολογικη�ς χάρτογρά�φησης-Λογισμικο� σχεδιάσμου� μάθη�μάτος-Ημερολο�γιά, εργάλει�ά προγράμμάτισμου� κάι διάχει�ρισης χρο�νου

Βοηθου�ν στην οργά�νωση των ιδεω�ν γιά την πάράγωγη� γράπτου� λο�γου η� τη συζη�τηση. Βοηθου�ν στην οργά�νωση, το σχεδιάσμο� κάι τον προγράμμάτισμο� δράστηριοτη�τωνΕργάλει�ά ε�ρευνάς κάι άνάφορά�ς -Ηλεκτρονικε�ς εγκυκλοπάι�δειες-Ηλεκτρονικοι� ά�τλάντες κάι εργάλει�ά ψηφιάκω�ν χάρτω�ν-Ηλεκτρονικά� λεξικά� κάι θησάυροι�

Βοηθου�ν τους μάθητε�ς νά ερευνη�σουν θε�μάτά που τους άνάτι�θεντάι, υποστηρι�ζουν την πάράγωγη� γράπτου� λο�γου με�σω της σωστη�ς ορθογράφι�άς κάι χρη�σης των λε�ξεωνΕργάλει�ο ειδικω�ν θεμάτικω�ν περιοχω�ν-Εργάλει�ά MIDI: επεξεργάστε�ς κάι συνθετητε�ς μουσικη�ς-Συστη�μάτά

Υποστηρι�ζουν εργάσι�ες συγκεκριμε�νων θεμάτικω�ν

σχεδι�άσης με τη βοη�θειά του υπολογιστη� (CAD)-Εργάλει�ά οργά�νωσης-Εργάστη�ριά βάσισμε�νά σε μικρουπολογιστε�ς (MBL), εργάστη�ριά βάσισμε�νά σε άριθμομηχάνε�ς (CBL)-Πάγκο�σμιο Συ�στημά Εντοπισμου� Θε�σης (GPS/Συστη�μάτά Γεωγράφικω�ν Πληροφοριω�ν (GIS)-Online μετάφράστε�ς

περιοχω�ν, ο�πως η τεχνολογικη� εκπάι�δευση, η μουσικη�, η άνά�γνωση, οι θετικε�ς επιστη�μες, τά μάθημάτικά�, οι κοινωνικε�ς σπουδε�ς κάι οι ξε�νες γλω�σσες.

3.Ανάφορά� στις προ�σφάτες εξελι�ξεις σε σχε�ση με τά υποστηρικτικά� εργάλει�ά λογισμικου�. Κινητά� τηλε�φωνά κάι ά�λλες τεχνολογι�ες χειρο�ς: Οι συσκευε�ς χειρο�ς, ο�πως οι τάμπλε�τες κάι τά κινητά� τηλε�φωνά ε�χουν κά�νει τά εργάλει�ά λογισμικου� άκο�μη πιο φορητά� κάι προσβά�σιμά άπο� εκπάιδευτικου�ς κάι μάθητε�ς κάι άυτη� η πιο φορητη� μορφη� ε�χει κά�νει τά εργάλει�ά λογισμικου� άκο�μά πιο δημοφιλη�. Τά σχολει�ά συνεχι�ζουν τά πειράμάτι�ζοντάι με τους τρο�πους χρη�σης άυτω�ν των τεχνολογιω�ν γιά τη βελτι�ωση της εκπάιδευτικη�ς

πράκτικη�ς, ιδιάι�τερά τω�ρά που πολυ� περισσο�τεροι μάθητε�ς ε�χουν προ�σβάση σε άυτε�ς.Διάθεσιμο�τητά με�σω του Ιστου�: Αν κάι μερικά� εργάλει�ά λογισμικου� εξάκολουθου�ν νά διάνε�μοντάι κάι νά πωλου�ντάι σε δι�σκους, πολλά� ει�νάι πλε�ον διάθε�σιμά μο�νο γιά λη�ψη άπο� το διάδι�κτυο. Α�λλά, στοχευ�ουν στη μεγιστοποι�ηση της προ�σβάσης άξιοποιω�ντάς την τεχνολογι�ά του υπολογιστικου� νε�φους (cloud computing), που προσφε�ρει τη δυνάτο�τητά άποθη�κευσης εξωτερικά� του υπολογιστη� του χρη�στη, σε διάκομιστε�ς (servers) στους οποι�ους υπά�ρχει προ�σβάση με�σω διάδικτυ�ου. Π.χ. Google Drive, OneDrive…Σουι�τες λογισμικου�: Ο�πως οι επεξεργάτε�ς κειμε�νου, τά υπολογιστικά� φυ�λλά κάι το λογισμικο� πάρουσιά�σεων συσκευά�ζοντάι μάζι� ως σουι�τες λογισμικου�’ (π.χ. ΄ Office 365) προκειμε�νου νά

συνδυά�ζοντάι οι δυνάτο�τητε�ς τους κάι νά κάθι�στάτάι ευκολο�τερο το νά χρησιμοποιου�ντάι μάζι�, ά�λλά εργάλει�ά

λογισμικου� επι�σης διάτι�θεντάι ως πάκε�τά γιά νά εξυπηρετου�ν διά�φορες άνά�γκες. Γιά πάρά�δειγμά, άν ε�νάς εκπάιδευτικο�ς επιθυμει� νά δημιουργη�σει πολυ�πλοκες ε�ντυπες εκδο�σεις, το πάκε�το Creative Suite Design Standard της Adobe του προσφε�ρει ε�νά προηγμε�νο λογισμικο� επιτράπε�ζιάς ε�κδοσης (Adobe InDesign), σε συνδυάσμο� με τον επεξεργάστη� εικο�νάς Adobe Photoshop, με το λογισμικο� σχεδι�άσης Adobe Illustrator, κάι το λογισμικο� διάχει�ρισης φορητω�ν εγγρά�φων (PDF) Adobe Acrobat. Αν ο στο�χος ει�νάι ο σχεδιάσμο�ς ιστοσελι�δων με πλη�ρεις δυνάτο�τητες, το�τε ει�νάι κάτά�λληλο ε�νά πάκε�το ο�πως το Creative Suite Web Premium της Αdobe που περιλάμβά�νει λογισμικά� Αdobe Dreamweaver κάι Adobe Fireworks. Ενω� άυτε�ς οι ισχυρω�ν δυνάτοτη�των σουι�τες ει�νάι άρκετά� άκριβε�ς γιά τους εκπάιδευτικου�ς, ά�λλες σουι�τες λογισμικου� κάθω�ς κάι μεμονωμε�νά εργάλει�ά λογισμικου� προσφε�ροντάι γιά δωρεά�ν λη�ψη.

4.Τι κάτηγορι�ες γεννητριω�ν υλικου� υπά�ρχουν (με πάράδει�γμάτά) κάι ποιος ο σκοπο�ς η� το ο�φελος κά�θε φορά� που κά�θε μιά άπο� άυτε�ς τις κάτηγορι�ες χρησιμοποιει�τάι;Κάτηγορι�ά εργάλει�ου Ενδεικτικά� Εργάλει�ά Λογισμικου� Σκοποι� κάι Οφε�ληΛογισμικο� επιτράπε�ζιάς ε�κδοσης

- Microsoft Publisherhttp://office.microsoft.com- Adobe InDesign κάι Pagemakerhttp://adobe.com- Quark Expresshttp://www.quark.com

Οι μάθητε�ς δημιουργου�ν δικά� τους επιστολο�χάρτά, φυλλά�διά, άφι�σες, ενημερωτικά� δελτι�ά, εφημερι�δες κάι βιβλι�άΛογισμικο� σχεδιάσμου� ιστοσελι�δων/ιστο�τοπωνAdobe Dreamweaver http://adobe.com-Microsoft WebMatrixhttp://www.microsoft.com

Οι εκπάιδευτικοι� σχεδιά�ζουν ιστοσελι�δες η� ιστο�τοπους γιά νά πάρε�χουν πληροφορι�ες η� γιά νά φιλοξενη�σουν συχνά� χρησιμοποιημε�νους συνδε�σμους κάι μάθη�μάτά ο�πως ιστοεξερευνη�σεις,. Οι μάθητε�ς σχεδιά�ζουν ιστοσελι�δες γιά νά άποκτη�σουν άυτη� τη δεξιο�τητά η�

γιά νά πάρουσιά�σουν τά άποτελε�σμάτά ενο�ς ε�ργου η� ε�ρευνά�ς τους.Λογισμικο� δράστηριοτη�των διάδράστικου� πι�νάκά- Notebook (γιά χρη�ση με τους πι�νάκες της ετάιρει�άς Smart http://smarttech.com- ActivStudio η� Activinspire (γιά χρη�ση με τους πι�νάκες της ετάιρει�άς Promethean)http://www.prometheanworld.com

Οι εκπάιδευτικοι� δημιουργου�ν μάθη�μάτά γιά χρη�ση με διάδράστικου�ς πι�νάκες

Γεννη�τριες τεστ κάι διάβάθμισμε�νων κριτηρι�ων (rubric) -Exam View Learning Serieshttp://www.einstruction.com-Test Creatorhttp://www.centronsoftware.com-Wondershare QuizCreatorhttp://wondershare.com/trainin-tools-EasyTestMakerhttp://www.easytestmaker.com-Rubistar (χρησιμοποιη�στε το προ�γράμμά η� τά ε�τοιμά rubrics)http://rubistar.4teachers.org-Rubric Builderhttp://www.rubricbuilder.on.ca-Rubric Makerhttp://recipes.teach4learning.com

Οι εκπάιδευτικοι� δημιουργου�ν τεστ κάι διάχειρι�ζοντάι τά τεστ online- οι εκπάιδευτικοι� δημιουργου�ν δικά� τους η� υιοθετου�ν ε�τοιμά διάβάθμισμε�νά κριτη�ριά (rubrics) γιά τη βάθμολο�γηση συ�νθετων προιGο�ντων η� επιδο�σεων.Γεννη�τριες φυ�λλων εργάσι�άς κάι πάζλ-Crossword Puzzle Makerhttp://www.armoredpenguin.com-Worksheet Workshttp://www.worksheetworks.com-Quia Webhttp://www.quia.com

Οι εκπάιδευτικοι� δημιουργου�ν πάζλ κάι φυ�λλά εργάσι�άς γιά την εξά�σκηση

δεξιοτη�τωνΓεννη�τριες εξάτομικευμε�νων εκπάιδευτικω�ν προγράμμά�των-IEP Online κάι EasyIEPhttp://www.publicconsultinggroup.com-JEP Planethttp://www.visionplanet.com-IEP4Uhttp://www.iep4u.com

Δημιουργοι� εγγρά�φων γράφικω�νPrint Shop Deluxehttp://www.broderbund.com-SmartDrawhttp://www.smartdraw.com

Εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς δημιουργου�ν βράβει�ά, άνάγνωρι�σεις επιτευγμά�των, ενημερωτικά� ε�ντυπά, κά�ρτες κάι ά�λλά διάκοσμημε�νά ε�γγράφάΔημιουργι�ά φο�ρμων κάι άρχει�ων PDF-Adobe Acrobat Prohttp://adobe.com-PDF Maker Pilothttp://www.colorpilot.com-CutePDFhttp://www.cutepdf.com-FormArtist Professionalhttp://www.quask.com

Εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς δημιουργου�ν ε�γγράφά σε μορφη� φορητου� εγγρά�φου (Portable Document Format- PDF) κάι φο�ρμες που μπορου�ν νά συμπληρωθου�ν online5.Ποιά η διάφορά� μετάξυ� λογισμικου� επιτράπε�ζιάς

ε�κδοσης κάι λογισμικω�ν επεξεργάσι�άς κειμε�νου;

Η διάφορά� ει�νάι ο�τι το λογισμικο� επιτράπε�ζιάς ε�κδοσης ει�νάι σχεδιάσμε�νο νά δημιουργει� ε�γγράφά ως ξεχωριστε�ς σελι�δες που κάτο�πιν συνδε�οντάι. Ο χρη�στης κά�νει κλικ στο εικονι�διο που άνάπάριστά� κά�θε σελι�δά κάι εμφάνι�ζει με άυτο�ν τον τρο�πο μο�νο μι�ά η� δυ�ο άντικριστε�ς σελι�δες. Αντι�θετά, στην επεξεργάσι�ά κειμε�νου οι σελι�δες «κυλου�ν» σε συνεχη� ροη�. Ο χρη�στης με κυ�λιση προς τά κά�τω βλε�πει τις σελι�δες του εγγρά�φου. Επειδη� το λογισμικο� επιτράπε�ζιάς ε�κδοσης επιτρε�πει την προβολη� σελι�δων ως ξεχωριστε�ς μονά�δες, πάρε�χει μεγάλυ�τερη ευελιξι�ά στην τοποθε�τηση κάι μορφοποι�ηση του κειμε�νου κάι γράφικω�ν σε κά�θε σελι�δά (ειδικά� στην δημιουργι�ά εφημερι�δων κάι βιβλι�ων).

6.Ποιά η άξι�ά των λογισμικω�ν σχεδιάσμου� ιστο�τοπων στη μάθησιάκη� διάδικάσι�ά; Γιά ποιο λο�γο/ με ποιους τρο�πους μπορου�ν οι ιστο�τοποι νά χρησιμοποιηθου�ν;Oι εκπάιδευτικοι� κάι ά�λλοι χρη�στες μπορου�ν νά δημιουργη�σουν ιστοσελι�δες κάι ιστο�τοπους χρησιμοποιω�ντάς γλω�σσά προγράμμάτισμου� υψηλου�

επιπε�δου που ονομά�ζετάι (HTML) ει�νάι ευκολο�τερο κάι τάχυ�τερο νά χρησιμοποιου�ντάι γιά το σκοπο� άυτο� εργάλει�ά που ονομά�ζοντάι ‘λογισμικά� σχεδιάσμου� ιστοτο�πων (web design software). Γνωστά� κάι ως επεξεργάστε�ς ιστοσελι�δων (web page editors), άυτά� τά εργάλει�ά ει�νάι προγρά�μμάτά συγγράφη�ς που επιτρε�πουν στους χρη�στες νά δημιουργου�ν ιστοσελι�δες με τον ι�διο τρο�πο που θά χρησιμοποιου�σάν ε�νάν επεξεργάστη� κειμε�νου γιά νά δημιουργη�σουν ε�γγράφά. Οι χρη�στες εισά�γουν κει�μενο, γράφικά� κάι υπερμεσικε�ς συνδε�σεις γιά νά δημιουργη�σουν τις σελι�δες κάι το λογισμικο� επεξεργάσι�άς δημιουργει� άυτο�μάτά τον HTML κω�δικά που επιτρε�πει στις σελι�δες νά συνδε�οντάι μετάξυ� τους κάι νά βρι�σκοντάι στο Διάδι�κτυο. Εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς μπορου�ν νά χρησιμοποιη�σουν το λογισμικο� σχεδιάσμου� ιστο�τοπων γιά νά δημιουργου�ν ιστοσελι�δες το�σο γιά εκπάιδευτικε�ς εφάρμογε�ς ο�σο κάι γιά εφάρμογε�ς πάράγωγικο�τητάς. Κά�ποιες συνη�θεις χρη�σεις περιλάμβά�νουν:

Νε�ά, δράστηριο�τητες κάι υλικά� της τά�ξης: Πολλοι� εκπάιδευτικοι� χρησιμοποιου�ν επεξεργάστε�ς ιστοσελι�δων γιά νά δημιουργη�σουν τον ιστο�τοπο της τά�ξης τους. Τε�τοιοι ιστο�τοποι ει�νάι πολλάπλου� σκοπου� κάι ποικι�λου περιεχομε�νου: μπορει� νά περιλάμβά�νουν άνάκοινω�σεις κάι πληροφορι�ες γιά το τρε�χον άνάλυτικο� προ�γράμμά η� κάι νά άποτελου�ν την τοποθεσι�ά άπο� ο�που οι μάθητε�ς η� κάι οι γονει�ς μπορου�ν νά κάτεβά�σουν σημειω�σεις η� εργάσι�ες γιά το σπι�τι. Μπορει� επι�σης νά περιλάμβά�νουν υπερσυνδε�σεις σε ιστο�τοπους που οι εκπάιδευτικοι� γνωρι�ζουν ο�τι θά χρησιμοποιου�ν συχνά� γιά την υποστη�ριξη της διδάσκάλι�άς. Γιά πάρά�δειγμά, άν χρησιμοποιου�ν συγκεκριμε�νά πάζλ κάι πάιχνι�διά γιά την εξά�σκηση των μάθητω�ν μπορου�ν σε κά�ποιο τμη�μά του ιστο�τοπου νά ε�χουν συγκεντρωμε�νες τις υπερσυνδε�σεις γιά άυτε�ς τις δράστηριο�τητες. Μάθη�μάτά βάσισμε�νά στον Ιστο�:

Οι εκπάιδευτικοι� μπορου�ν νά χρησιμοποιου�ν επεξεργάστε�ς ιστοσελι�δων γιά νά δημιουργου�ν δικε�ς τους εκπάιδευτικε�ς δράστηριο�τητες που οι μάθητε�ς θά πράγμάτοποιου�ν στον Ιστο� π.χ. ιστοεξερευνη�σεις.Ε�ργά που πάρά�γουν οι μάθητε�ς: Οι εκπάιδευτικοι� μπορει� νά επιλε�ξουν νά βά�λουν τους μάθητε�ς τους νά δημιουργη�σουν ιστοσελι�δες άντι� γιά ε�γγράφά προκειμε�νου νά πάρουσιά�σουν τις δημιουργι�ες τους η� τά άποτελε�σμάτά των ερευνω�ν τους. Οθ μάθητε�ς πάράκινου�ντάι πολυ� ο�τάν συνειδητοποιη�σουν ο�τι το ε�ργο τους θά βρι�σκετάι στον «Ιστο�» κάι θά μπορει� νά το δει οποιοσδη�ποτε στο Διάδι�κτυο.

7.Πω�ς ο διάδράστικο�ς πι�νάκάς διάφε�ρει άπο� ε�νά άσπροπι�νάκά; Ποιες εφάρμογε�ς του μπορου�ν νά δω�σουν μιά ά�λλη διά�στάση στο μά�θημά κάι με ποιο τρο�πο (π.χ. τηλεψηφοφορι�ά με�σω clickers).Ε�νάς διάδράστικο�ς πι�νάκάς ει�νάι η ηλεκτρονικη� εκδοχη� ενο�ς κάνονικου� άσπροπι�νάκά, μιά λευκη� κάι γυάλιστερη�

επιφά�νειά που χρησιμοποιει� ειδικου�ς μάρκάδο�ρους που σβη�νοντάι κάι μπορει� νά πάι�ξει τον ρο�λο με ε�νάν πι�νάκά κιμωλι�άς. Οι διάδράστικοι� πι�νάκες ει�νάι οθο�νες που συνδε�οντάι με ε�νάν υπολογιστη� κάι ε�νά ψηφιάκο� προβολε�ά (projector) κάι επιτρε�πουν το χειρισμο� πληροφοριω�ν που προβά�λλοντάι στην οθο�νη με ειδικου�ς μάρκάδο�ρους η� με το χε�ρι. Κά�ποιά συστη�μάτά επιτρε�πουν επι�σης την άποθη�κευση των σχεδι�ων κάι των σημειω�σεων άπο� μι�ά συ�νοδο χρη�σης του πι�νάκά κάι την μετε�πειτά άνά�κληση� τους. Οι πιο δημοφιλει�ς διάδράστικοι� πι�νάκες ει�νάι οι ActiveBoard της Promethean κάι οι Smart Board της Smart Technologies. Μονάδικά� μετάξυ� των εργάλει�ων συλλογη�ς δεδομε�νων, τά συστη�μάτά τηλεκάτάγράφη�ς άπάντη�σεων των μάθητω�ν (student response systems), γνωστά� ως clickers, άποτελου�ν ε�νάν συνδυάσμο� υλικου� (συσκευω�ν) χειρο�ς κάι λογισμικου� που επιτρε�πει σε κά�θε μάθητη� της τά�ξης νά άπάντά� σε μιά ερω�τηση τάυτο�χρονά με τους υπο�λοιπους κάι στον εκπάιδευτικο� νά βλε�πει κάι νά προβά�λει άμε�σως μιά συ�νοψη των άποτελεσμά�των.

Αυτά� τά εργάλει�ά άφορου�ν συνη�θως σε τά�ξεις τριτοβά�θμιάς εκπάι�δευσης, στην πλειοψηφι�ά τους άνάφε�ρουν βελτιωμε�νη συμμετοχη� των μάθητω�ν, πιο ενεργητικη� μά�θηση, κάι υψηλο�τερες επιδο�σεις. Οι Stowel, Oldham & Bennett επι�σης διάπι�στωσάν ο�τι οι μάθητε�ς η�τάν λιγο�τερο πιθάνο� νά συμφωνου�ν με τη γνω�μη της ομά�δάς κάι άισθά�νοντάν πιο ά�νετά νά άντάποκρι�νοντάι με άυτο� το εργάλει�ο άπο� ο�τι σηκω�νοντάς το χε�ρι τους ο�τάν οι υπο� συζη�τηση ερωτη�σεις η�τάν άμφιλεγο�μενες. Εφάρμογε�ς άποτελου�ν πάιχνι�διά λεξιλογι�ου, ε�λεγχο κάτάνο�ησης κάτά� τη διά�ρκειά του μάθη�μάτος, κάι ευ�κολο τρο�πο εμπλοκη�ς των μάθητω�ν. Επιτυχει�ς χρη�σεις ε�χουν άνάφερθει� στις θετικε�ς επιστη�μες, στά μάθημάτικά� κάι στά Αγγλικά�.

8.Πω�ς η ρομποτικη� μπορει� νά άξιοποιηθει� σε ε�νά συ�γχρονο μά�θημά στο σχολει�ο; Ποιά τά πιθάνά� πλεονεκτη�μάτά; Δω�σε πάράδει�γμάτά πιθάνη�ς εφάρμογη�ς σε γνωστικά� άντικει�μενά.Η ρομποτικη� μπορει� νά χρησιμοποιηθει� σε ε�νά συ�γχρονο μά�θημά γιά νά μά�θουν οι μάθητε�ς τις κάτευθυ�νσεις

(μπροστά�, πι�σω, δεξιά�, άριστερά�), γιά νά μά�θουν τά μοτι�βά (2 μπροστά�, 2 δεξιά�, ε�νά πι�σω κλπ), γιά νά μά�θουν πω�ς νά δι�νουν σωστε�ς οδηγι�ες κ.ά. Τά πλεονεκτη�μάτά ει�νάι πως οι μάθητε�ς μάθάι�νουν με�σω πράκτικη�ς εφάρμογη�ς, συνεργά�ζοντάι κάι δεν μάθάι�νουν τη γνω�ση τυποποιημε�νά άλλά� με�σω άλληλεπι�δράσης με νε�ες μεθο�δους τεχνολογι�άς, κά�νοντάς το μά�θημά πιο άποτελεσμάτικο�, λυ�νοντάς τις άπορι�ες την ι�διά στιγμη�. Μπορου�με νά δω�σουμε το ρομποτά�κι σε πάιδιά� νηπιάγωγει�ου κάι νά τους ζητη�σουμε νά άκολουθη�σουν κά�ποιες οδηγι�ες ε�τσι ω�στε νά φτά�σει το ρομποτά�κι σε κά�ποιο ά�λλο σημει�ο. Μπορου�με νά το δω�σουμε σε μεγάλυ�τερες τά�ξεις ε�τσι ω�στε νά λυ�σουν ε�νά λάβυ�ρινθο, κάτάγρά�φοντάς την πορει�ά που άκολου�θησάν κλπ. Υπά�ρχουν επι�σης προγρά�μμάτά στον Η/Υ, τά οποι�ά μπορου�ν νά άξιοποιη�σουν οι μάθητε�ς άντι� γιά ρομποτά�κι στην τά�ξη. Με άυτο� τον τρο�πο, άνάπτυ�σσουμε στους μάθητε�ς δεξιο�τητες κριτικη�ς σκε�ψης, συνεργάσι�άς, δοκιμη�ς κάι πλά�νης άλλά� τάυτο�χρονά κερδι�ζουμε το ενδιάφε�ρον τους. Συνά�ντηση 11

1. Ποιος ο ορισμο�ς γιά την ‘εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση’; Ποιά τά πλεονεκτη�μάτά που μπορου�ν νά προκυ�ψουν άπο� την υιοθε�τηση� της;

H Ε�νωση των ΗΠΑ γιά την Εξ Αποστά�σεως Μά�θηση (United States Distance Learning Association- USDLA) ορι�ζει την εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση ως τη ‘δομημε�νη μά�θηση που πράγμάτοποιει�τάι χωρι�ς τη φυσικη� πάρουσι�ά του διδά�σκοντά’. Πλεονεκτη�μάτά: Το πο�σο γρη�γορά εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς μπορου�ν

νά άντάλλά�σσουν κάι νά ε�χουν προ�σβάση σε πληροφορι�ες.

Το συ�στημά τηλεοπτικη�ς εκπομπη�ς κάι το Διάδι�κτυο, η μά�θηση ε�χει ξεφυ�γει άπο� τά ο�ριά της τά�ξης κάι του σχολει�ου κάι μάθητε�ς κάι εκπάιδευτικοι� ε�χουν γι�νει με�λη μιάς εικονικη�ς τά�ξης την οποι�ά μοιρά�ζοντάι με συνάδε�λφους τους άπο� ο�λο τον κο�σμο.

Οι περισσο�τερες εφάρμογε�ς εξ άποστά�σεως μά�θησης περιλάμβά�νουν κά�ποιο διάδικτυάκο� πο�ρο η�

δράστηριο�τητά, ενω� πολλε�ς στηρι�ζοντάι άποκλειστικά� σε υλικά� του Διάδικτυ�ου.

Η εξ άποστά�σεως μά�θηση δεν άνάφε�ρετάι μο�νο στην πάρά�δοση ολο�κληρων μάθημά�των, άλλά� επι�σης στη χρη�ση του Διάδικτυ�ου κάι ά�λλων πο�ρων νά διάδράμάτι�σουν σημάντικου�ς ρο�λους σε ο�λά τά ει�δη επικοινωνι�άς στην τά�ξη.

2. Πω�ς μπορου�ν νά κάτηγοριοποιηθου�ν οι δράστηριο�τητες που εμπι�πτουν σε άυτο� που ονομά�ζουμε ‘εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση’ κάι γιάτι�;Ει�δη άλληλεπι�δράσης Με�θοδοι πάρά�δοσηςΠερισσο�τερο άφηρημε�νά, λιγο�τερο ρεάλιστικά�

- Μονο�δρομη βάσισμε�νη σε ε�ντυπο υλικο�- Μάγνητοσκοπημε�νος η� εκπεμπο�μενος η�χος τάχυδρομει�τάι η� τον κάτεβά�ζουν οι μάθητε�ς- Μονο�δρομη, συ�γχρονη μετά�δοση η�χου άπο� τον

- Μάθη�μάτά διά άλληλογράφι�άς με�σω συμβάτικου� τάχυδρομει�ου κάι/η� τηλεομοιοτυπι�άς- Μάγνητοσκοπημε�νος η�χος η� βι�ντεο- Ράδιοφωνικη� εκπομπη�- Ηχοδιά�σκεψη με�σω

εκπάιδευτικο� στους μάθητε�ς- Αμφι�δρομη συ�γχρονη μετά�δοση η�χου μετάξυ� μάθητω�ν κάι εκπάιδευτικου�- Μάγνητοσκοπημε�νο η� εκπεμπο�μενο βι�ντεο τάχυδρομει�τάι η� το κάτεβά�ζουν οι μάθητε�ς (δεν υπά�ρχει συ�γχρονη άλληλεπι�δράση με τον εκπάιδευτικο�)

τηλεφωνικω�ν συστημά�των- Τηλεοπτικη� εκπομπη�: μικροκυμάτικη� η� δορυφορικη� ζευ�ξη

Περισσο�τερο ρεάλιστικά�, λιγο�τερο άφηρημε�νά- Αλληλεπιδρά�σεις με κει�μενο κάι πολυμε�σά- Ζωντάνο� βι�ντεο άπο� τον εκπάιδευτικο� στους μάθητε�ς (συνοδευο�μενο με συ�γχρονη ηχητικη� άλληλεπι�δράση)- Αμφι�δρομο συ�γχρονο βι�ντεο μετάξυ� εκπάιδευτικου� κάι μάθητω�ν

- Διάδικτυάκά� συστη�μάτά διάχει�ρισης μάθημά�των- Τηλεδιά�σκεψη

- Βιντεοδιά�σκεψη

3. Με ποιους τρο�πους οι εξ άποστά�σεως πο�ροι υποστηρι�ζουν τη μά�θηση; (βλ. σχετικο� πι�νάκά στις σημειω�σεις).Τι�τλος Περιγράφη�Γρη�γορη προ�σβάση σε πληροφορι�ες Οι μάθητε�ς χρησιμοποιου�ν το Διάδι�κτυο γιά νά εντοπι�ζουν

γρη�γορά πληροφορι�ες γιά ε�ργά ε�ρευνάς κάι άνά�πτυξης κάι εκπάιδευτικε�ς ευκάιρι�ες.Προ�σβάση σε ειδικου�ς που δεν ει�νάι διάθε�σιμοι τοπικά� Τά διάδικτυάκά� ε�ργά επιτρε�πουν στους μάθητε�ς νά άξιοποιου�ν την εμπειρογνωμοσυ�νη των ειδικω�ν εξ άποστά�σεωςΓρη�γορη επικοινωνι�ά στις ομά�δες Οι ιστο�τοποι, το ηλεκτρονικο� τάχυδρομει�ο, κάι τά ιστολο�γιά βοηθου�ν εκπάιδευτικου�ς κάι μάθητε�ς νά άλληλοενημερω�νοντάι κάι νά με�νουν σε επάφη� μετάξυ� τους κάι με τους γονει�ς κάι τά με�λη της κοινο�τητάς.Πο�ροι επικοινωνι�άς γιά την υποστη�ριξη της συνεργάσι�άς Το ηλεκτρονικο� τάχυδρομει�ο, οι πι�νάκες άνάκοινω�σεων, οι διάσκε�ψεις, τά ιστολο�γιά, τά δωμά�τιά συνομιλι�άς, οι ιστο�τοποι κάι ά�λλοι πο�ροι διευκολυ�νουν μάθητε�ς κάι εκπάιδευτικου�ς νά συνεργά�ζοντάι κάι νά μοιρά�ζοντάι προιGο�ντά ει�τε βρι�σκοντάι στην ι�διά φυσικη� τοποθεσι�ά ει�τε σε άπο�στάση.Προ�σβάση σε μάθησιάκά� υλικά� Οι εκπάιδευτικοι� κάτεβά�ζουν ε�τοιμες σημειω�σεις, τεστ, εικο�νες κάι ά�λλά υλικά� γιά χρη�ση με τους μάθητε�ς τους. Οι μάθητε�ς μπορου�ν νά χρησιμοποιου�ν online προγρά�μμάτά άυτοδιδάσκάλι�άς γιά νά προχωρη�σουν περάιτε�ρω σε ε�νά θε�μά.Προ�σβάση σε μάθη�μάτά που δεν ει�νάι τοπικά� διάθε�σιμά Εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς μπορου�ν νά πάράκολουθη�σουν μάθη�μάτά σε θε�μάτά γιά τά οποι�ά δεν υπά�ρχουν τοπικά� διάθε�σιμοι

εκπάιδευτικοι�.Προ�σβάση στην εκπάι�δευση γιά μάθητε�ς που διδά�σκοντάι κάτ’ οι�κον κάι /η� βρι�σκοντάι σε κάτ’ οι�κον περιορισμο�Οι μάθητε�ς που βρι�σκοντάι στο σπι�τι λο�γω επιλογη�ς, άσθε�νειάς, άνάπηρι�άς η� πειθάρχικου�ς λο�γους μπορου�ν νά πάράκολουθου�ν μάθη�μάτά κάι ολοκληρωμε�νά προγρά�μμάτά που οδηγου�ν σε πτυχι�ο online.Κοινο�τητες μά�θησης γιά την υποστη�ριξη της συνεργάσι�άς Εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς υποστηρι�ζουν κάι ενθάρρυ�νουν ο ε�νάς τον ά�λλον κάι μοιρά�ζοντάι ιδε�ες κάι υλικά� γιά την προάγωγη� της μά�θησης.Ιδε�ες μάθημά�των άπο� πολλάπλε�ς πηγε�ς Οι εκπάιδευτικοι� μπορου�ν νά εντοπι�ζουν διδάκτικε�ς ιδε�ες γιά οποιοδη�ποτε θε�μά, άπο� ποικι�λους ιστο�τοπους που ε�χουν δημιουργηθει� γιά το σκοπο� άυτο�.Αυξημε�νη άλληλεπι�δράση μετάξυ� μάθητω�ν κάι μετάξυ� μάθητω�ν κάι εκπάιδευτικω�νΠολλοι� εκπάιδευτικοι� κάι μάθητε�ς άισθά�νοντάι ο�τι οι επιλογε�ς επικοινωνι�άς που προσφε�ρουν τά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτά τους επιτρε�πουν νά άλληλεπιδρου�ν περισσο�τερο άπο� ο�σο ει�νάι δυνάτο� στά προ�σωπο με προ�σωπο περιβά�λλοντά μά�θησης.

4. Πω�ς οι μάθητικε�ς ε�ρευνες’ σχετι�ζοντάι με τις΄ «Μεγά�λες Ε�ξι (Big 6) δεξιο�τητες, που άνε�πτυξάν οι Michael B. Eisenberg κάι Robert E. Berkowirtz;Μάθητικε�ς Ε�ρευνες:Οι μάθητε�ς χρησιμοποιου�ν το Διάδι�κτυο γιά νά άνάζητη�σουν υλικο� κάι πληροφορι�ες που θά τους υποστηρι�ξουν σε εργάσι�ες ε�ρευνάς κάι πάράγωγη�ς.

Πάρο�λο που οι μηχάνε�ς άνάζη�τησης ε�χουν γι�νει πιο ευ�κολες στη χρη�ση κάι πιο άποτελεσμάτικε�ς γιά άυτο� το σκοπο�, οι μάθητε�ς εξάκολουθου�ν νά χρειά�ζοντάι βοη�θειά γιά νά εφάρμο�σουν τις γνωστε�ς ως «Μεγά�λες Ε�ξι (Big 6) δεξιο�τητες, που άνε�πτυξάν οι Michael B. Eisenberg κάι Robert E. Berkowirtz (http :// www . big 6. com ). Αυτε�ς οι δεξιο�τητες άποτελου�ν σημάντικο� θεμε�λιο γιά νά διάσφάλιστει� ο�τι οι μάθητε�ς άξιοποιου�ν με τον κάλυ�τερο τρο�πο άυτη� τη μορφη� της εξ άποστά�σεως μά�θησης. Οι ‘Μεγά�λες Ε�ξι’ ει�νάι:1. Ορισμο�ς προβλη�μάτος2. Στράτηγικε�ς άνάζη�τησης πληροφοριω�ν3. Θε�ση κάι προ�σβάση4. Χρη�ση πληροφοριω�ν5. Συ�νθεση6. Αξιολο�γηση

Οι μάθητε�ς άκολουθου�ν τις μεγά�λες 6 δεξιο�τητες γιά νά κά�νουν την μάθητικη� τους ε�ρευνά. Αρχικά�, ορι�ζουν το προ�βλημά που θε�λουν νά διερευνη�σουν, ε�πειτά σκε�φτοντάι τον τρο�πο με τον οποι�ο θά εργάστου�ν. Στη συνε�χειά βλε�πουν σε ποιες σελι�δες ε�χουν προ�σβάση κάι τι πληροφορι�ες τους δι�νοντάι. Μετά�, χρησιμοποιου�ν τις πληροφορι�ες που βρη�κάν, γιά νά τις συνθε�σουν κάι νά βγά�λουν την άπά�ντηση που άπάντά� στο ερω�τημά τους. Ε�πειτά, άξιολογου�ν την πορει�ά τους κάι κάτά� πο�σο τά άποτελε�σμάτά τους άπάντου�ν την πρωτάρχικη� ερω�τηση.

5. Εκτο�ς άπο� τις ‘μάθητικε�ς ε�ρευνες’ ποιά ά�λλά τρι�ά ει�δη γενικω�ν δράστηριοτη�των εμπι�πτουν στο πλάι�σιο άξιοποι�ησης του διάδικτυ�ου γιά την ‘εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση’; (Online υλικο� γιά την τά�ξη/Διάδικτυάκά� μάθη�μάτά/Εικονικά� μάθη�μάτά κάι προγρά�μμάτά).Online υλικο� γιά την τά�ξη:Σε άυτο� το ει�δος εξ άποστά�σεως μά�θησης, οι εκπάιδευτικοι� χρησιμοποιου�ν online υλικά� που βοηθου�ν νά διδάχθου�ν οι ι�διοι κάι/η� νά διδά�ξουν στους μάθητε�ς ε�νά θε�μά η� μιά δεξιο�τητά.Διάδικτυάκά� μάθη�μάτά: Σε άυτο� το ει�δος μά�θησης, οι εκπάιδευτικοι� χρησιμοποιου�ν πο�ρους άπο� ιστο�τοπους γιά νά δομη�σουν ε�νά μά�θημά του προγρά�μμάτος σπουδω�ν. Αυτη� η τάκτικη� ει�νάι ιδιάι�τερά δημοφιλη�ς στη σχολικη� εκπάι�δευση κάθω�ς το μά�θημά κάι οι δράστηριο�τητες ευ�κολά εμπλουτι�ζουν το υπά�ρχον προ�γράμμά σπουδω�ν.Εικονικά� μάθη�μάτά κάι προγρά�μμάτά: Τά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτά η�τάν δημοφιλη� στην τριτοβά�θμιά εκπάι�δευση πολυ� πριν τά υιοθετη�σει η

πρωτοβά�θμιά κάι δευτεροβά�θμιά εκπάι�δευση. Απο� το 1996, εικονικά� μάθη�μάτά κάι προγρά�μμάτά άπο�κτησης διπλωμά�των ε�χουν εμφάνιστει� στις Ηνωμε�νες Πολιτει�ες κάι σε ά�λλες χω�ρες

6. Ποιά τά τρε�χοντά ζητη�μάτά που προκυ�πτουν άπο� την εξ άποστά�σεως μά�θηση κάι ποιά σε σχε�ση με τά εικονικά� σχολει�ά; Πω�ς μπορου�ν τά προβλη�μάτά που προκυ�πτουν νά άντιμετωπιστου�ν;Τρε�χοντά ζητη�μάτά στην εξ άποστά�σεως εκπάι�δευσηΚάθω�ς οι επικοινωνι�ες ε�γινάν πιο πάγκο�σμιες κάι πιο προσβά�σιμες, πολλοι� στον εκπάιδευτικο� χω�ρο η�λπιζάν ο�τι άυτο� θά ση�μάινε κάλυ�τερη προ�σβάση σε υψηλη�ς ποιο�τητάς εκπάι�δευση γιά ο�λους τους μάθητε�ς, άνεξά�ρτητά άπο� την τοποθεσι�ά κάι την οικονομικη� τους κάτά�στάση. Αυτε�ς οι ελπι�δες δεν ε�χουν πράγμάτοποιηθει� κάθολικά�, ενω� ε�χουν προκυ�ψει άπρο�σμενά προβλη�μάτά, συμπεριλάμβάνομε�νης της διερευ�νησης του Ψηφιάκου� Χά�σμάτος, ζητημά�των κοινωνικοποι�ησης κάι του άντι�κτυπου της εκπάιδευτικη�ς μετάρρυ�θμισης.

Ζητη�μάτά ψηφιάκου� χά�σμάτος: Η μεγάλυ�τερη εξά�ρτηση άπο� το Διάδι�κτυο ε�χει προκάλε�σει άκο�μη μεγάλυ�τερη διευ�ρυνση του Ψηφιάκου� Χά�σμάτος. Προ�σφάτες μελε�τες δει�χνουν ο�τι ενω� περισσο�τεροι μάθητε�ς χρησιμοποιου�ν το Διάδι�κτυο κάι ά�λλους εξ άποστά�σεως πο�ρους, τά πάιδιά� άπο� υποεξυπηρετου�μενους πληθυσμου�ς (δηλάδη� χάμηλου� εισοδη�μάτος κάι μάθητε�ς κά�ποιων μειονοτη�των) εξάκολουθου�ν νά ε�χουν πολυ� περιορισμε�νη προ�σβάση άπο� το σπι�τι κάι το σχολει�ο άπ’ ο�τι ά�λλοι μάθητε�ς (Goldarb & Prince, 2008; Jackson et al. 2008; Wei, Teo, Chan & Tan 2011). Αν άυτο� το χά�σμά πάράμε�νει, προοιωνι�ζει μελλοντικά� προβλη�μάτά στην πάροχη� ισο�τιμης προ�σβάσης στους πο�ρους που η εξ άποστά�σεως μά�θηση προσφε�ρει.Ζητη�μάτά άνά�πτυξης κάι κοινωνικοποι�ησης: Η άφιε�ρωση υπερβολικου� χρο�νου στους υπολογιστε�ς μπορει� νά άνάφερθει� ως επιβλάβη�ς γιά την άνά�πτυξη σχε�σεων κάι κοινωνικω�ν δεξιοτη�των των πάιδιω�ν. Η Αμερικά�νικη Ακάδημι�ά Πάιδιά�τρων (American Academy of Pediatricians- AAP), άνάγνωρι�ζοντάς άυτά� τά δυνητικά� βλάβερά�

άποτελε�σμάτά της υπερβολικη�ς ε�κθεσης στά με�σά μάζικη�ς ενημε�ρωσης (συμπεριλάμβάνομε�νου του Διάδικτυ�ου), κάλει� γιά τον περιορισμο� της χρη�σης των με�σων άπο� τά πάιδιά� (Beresin, 2010). Ζητη�μάτά που σχετι�ζοντάι με τά εικονικά� σχολει�άΜολονο�τι άποτελου�ν μιά ολοε�νά κάι πιο δημοφιλη� στράτηγικη�, τά εικονικά� μάθη�μάτά κάι προγρά�μμάτά γιά την πρωτοβά�θμιά κάι δευτεροβά�θμιά εκπάι�δευση βρι�σκοντάι άντιμε�τωπά με τις άκο�λουθες συνεχιζο�μενες προκλη�σεις:

- Ευθυγρά�μμιση των προγράμμά�των σπουδω�ν: Γιά νά μπορου�ν νά άποδοθου�ν πιστωτικε�ς μονά�δες, τά προ�τυπά του προγρά�μμάτος σπουδω�ν του εικονικου� σχολει�ου πρε�πει νά ευθυγράμμι�ζοντάι με τά προ�τυπά της πολιτει�άς κάι της περιφε�ρειάς που οι μάθητε�ς διάμε�νουν. Αυτο� ει�νάι ιδιάι�τερο δυ�σκολο ο�τάν οι μάθητε�ς ενο�ς εικονικου� σχολει�ου προε�ρχοντάι άπο� περισσο�τερες της μι�άς πολιτει�άς.

- Πιστοποι�ηση εκπάιδευτικω�ν: Γιά νά εξάσφάλιστει� ο�τι διάθε�τουν τά άπάράι�τητά προσο�ντά, οι εκπάιδευτικοι� των εικονικω�ν σχολει�ων θά πρε�πει νά λά�βουν πιστοποι�ηση άπο� κά�ποιο κράτικο� φορε�ά. Τά σχολει�ά πρε�πει ει�τε νά προσδιορι�ζουν ε�νά συγκεκριμε�νο φορε�ά η� νά δε�χοντάι εκπάιδευτικου�ς πιστοποιημε�νους άπο� διά�φορους φορει�ς.

- Ανάγνω�ριση μάθημά�των: Οι πιστωτικε�ς μονά�δες των μάθημά�των άποδι�δοντάι ει�τε άπο� το εικονικο� σχολει�ο ει�τε άπο� τη σχολικη� περιφε�ρειά. Επι�σης, ε�χουν εμφάνιστει� φορει�ς διάπι�στευσης που άνάλάμβά�νουν την πιστοποι�ηση των εικονικω�ν σχολει�ων, ο�μως ει�νάι μερικε�ς φορε�ς δυ�σκολο νά κρι�νει κάνει�ς την άξιοπιστι�κά του ι�διου του φορε�ά.

- Χρημάτοδο�τηση: Σχετικά� με το δικάι�ωμά των εικονικω�ν σχολει�ων νά χρησιμοποιου�ν δημο�σιους πο�ρους ε�χουν κάτάτεθει� άγωγε�ς, ενω� μερικοι� ά�νθρωποι πιστευ�ουν ο�τι τά εικονικά� σχολει�ά

άποτελου�ν προσπά�θειά υλοποι�ησης της κάτ οι�κον΄ σχολικη�ς εκπάι�δευσης με δημο�σιά δάπά�νη.

- Πιθάνε�ς άρνητικε�ς συνε�πειες: Υπά�ρχει διάρκη�ς διά�λογος σχετικά� με τις άρνητικε�ς επιπτω�σεις της εικονικη�ς σχολικη�ς εκπάι�δευσης στην κοινωνικοποι�ηση των μάθητω�ν. Επι�σης, τά ποσοστά� εγκάτά�λειψης ει�νάι συνη�θως υψηλο�τερά γιά τά online μάθη�μάτά, κάι ε�χει κάτάστει� σάφε�ς ο�τι δεν μπορου�ν ο�λοι οι μάθητε�ς νά επιτυ�χουν σε άυτά� χωρι�ς προηγου�μενη βοη�θειά (Rauh, 2011; Scot, Callahan & Reed, 2008). Οι επιτυχημε�νοι online μάθητε�ς φάι�νετάι νά ε�χουν άνά�γκη άπο� περισσο�τερά προσωπικά� κι�νητρά κάι οργάνωτικε�ς δεξιο�τητες, κάθω�ς κάι άπο� κάλυ�τερες του με�σου ο�ρου δεξιο�τητες στους υπολογιστε�ς. Οι online μάθητε�ς χρειά�ζοντάι επι�σης ά�μεση κάι άξιο�πιστη προ�σβάση σε τεχνολογικου�ς πο�ρους, κά�τι που μπορει� νά φε�ρνει τά πάιδιά� των χάμηλο�τερων κοινωνικοοικονομικω�ν στρωμά�των σε μειονεκτικη� θε�ση. Ενω� μπορει� νά επεκτει�νει την

προ�σβάση στην εκπάι�δευση γιά πολλου�ς, εγει�ροντάι ερωτη�μάτά σχετικά� με το άν η εξ άποστά�σεως μά�θηση κάι η επιλογη� της πάράκολου�θησης ενο�ς εικονικου� σχολει�ου ει�νάι μιά ρεάλιστικη� επιλογη� γιά τους μάθητε�ς που πλη�ττοντάι άπο� τη φτω�χειά, κάι άν άυτο� συνεισφε�ρει στη διευ�ρυνση του χά�σμάτος των ευκάιριω�ν στην εκπάι�δευση.

7. Ποιά τά προ�σφάτά ερευνητικά� δεδομε�νά σε σχε�ση με την εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση;Ερευνητικο� θε�μά Ερευνητικά� ερωτη�μάτά Ευρη�μάτάΑποτελεσμάτικο�τητά κάι επι�δράση Ει�νάι τά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτά το ι�διο άποτελεσμάτικά� με το προ�σωπο με προ�σωπο μάθη�μάτά;

-Μη σημάντικε�ς συνολικε�ς διάφορε�ς στις επιδο�σεις μετάξυ� εξ άποστά�σεως κάι προ�σωπο με προ�σωπο μάθημά�των-Στά άσυ�γχρονά μάθη�μάτά πάρουσιά�ζοντάι υψηλο�τερες επιδο�σεις άπο� ο�τι στά συ�γχρονά-Το ποσοστο� εγκάτά�λειψης ει�νάι συνη�θως υψηλο�τερο στά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτάΠοιο�τητά των Ποιά ει�νάι τά Τά πιο

μάθημά�των χάράκτηριστικά� των άποτελεσμά�των εξ άποστά�σεως μάθημά�τωνεπιτυχημε�νά μάθη�μάτά διάθε�τουν:-Μεγά�λο βάθμο� άλληλεπι�δράσης-Υποστη�ριξη άπο� τον εκπάιδευτη� κάι ά�λλη υποστη�ριξη σε ο�λο το ευ�ρος του μάθη�μάτος-Λιγο�τερά τεχνικά� προβλη�μάτά κάι κάλη� τεχνικη� υποστη�ριξη ο�τάν εμφάνι�ζοντάι προβλη�μάτά.Αποτελεσμάτικοι� εκ άποστά�σεως εκπάιδευο�μενοι

Ποιά ει�νάι τά χάράκτηριστικά� των μάθητω�ν που ει�νάι άποτελεσμάτικοι� εξ άποστά�σεως εκπάιδευο�μενοι;

-Μικτά� στοιχει�ά ως προς το άν μεμονωμε�νοι γνωστικοι� πάρά�γοντες (π.χ. άυτεπά�ρκειά) προβλε�πουν επιτυχι�ά.-Την επιτυχι�ά των μάθητω�ν φάι�νετάι νά προβλε�πει ο συνδυάσμο�ς των πεποιθη�σεων γιά τις επιδο�σεις, της υπευθυνο�τητάς, της ικάνο�τητάς άυτο�-οργά�νωσης, κάι των δεξιοτη�των/προ�σβάσης στην τεχνολογι�ά.Αποτελεσμάτικοι� εξ άποστά�σεως εκπάιδευτε�ςΠοιά ει�νάι τά χάράκτηριστικά� των άποτελεσμάτικω�ν εξ άποστά�σεως εκπάιδευτω�ν

Οι άποτελεσμάτικοι� εξ άποστά�σεως εκπάιδευτε�ς διάθε�τουν σε κάλο� επι�πεδο:

-Δεξιο�τητες σχεδιάσμου� κάι οργά�νωσης μάθημά�των σε εξ άποστά�σεως περιβά�λλοντά-Δεξιο�τητες λεκτικη�ς κάι μη λεκτικη�ς πάρουσι�άσης σε συνθη�κες εξ άποστά�σεως μά�θησης-Ικάνο�τητά νά σχεδιά�ζουν κάι νά συντονι�ζουν δράστηριο�τητες μάθητω�ν που βρι�σκοντάι σε διά�φορες τοποθεσι�ες-Δεξιο�τητες επικοινωνι�άς κάι οργά�νωσης της τά�ξης-Ικάνο�τητά νά συνεργά�ζοντάι με ά�λλους γιά την πάράγωγη� άποτελεσμάτικω�ν μάθημά�των.-Ικάνο�τητά νά χρησιμοποιου�ν στράτηγικε�ς υποβολη�ς ερωτη�σεωνΣχε�ση κο�στους- άποτελεσμάτικο�τητάς-Ποιοι πάρά�γοντες κο�στους υπεισε�ρχοντάι στην προετοιμάσι�ά κάι υλοποι�ηση προγράμμά�των εξ άποστά�σεως εκπάι�δευσης

-Οι πάρά�γοντες κο�στους περιλάμβά�νουν την τεχνολογι�ά, τη μετά�δοση, τη συντη�ρηση, την υποδομη�, την πάράγωγη�, την

-Πω�ς προσδιορι�ζουμε τη σχε�ση κο�στους-άποτελεσμάτικο�τητάς;υποστη�ριξη κάι το προσωπικο�.-Η εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση κάθι�στάτάι πιο άποτελεσμάτικη� σε σχε�ση με το κο�στος της ο�τάν οι πο�ροι χρησιμοποιου�ντάι πιο άποδοτικά� κάι γιά περισσο�τερά μάθη�μάτά.

8. Πω�ς μπορει� το διάδι�κτυο νά άξιοποιηθει� σε σχε�ση με τον τομε�ά ‘επικοινωνι�ά’ στη μάθησιάκη� διάδικάσι�ά; Δω�σε πάράδει�γμάτά.

Α. Ηλεκτρονικο� τάχυδρομει�ο: ο πιο διάδεδομε�νος τρο�πος γιά την άντάλλάγη� προσωπικω�ν, γράπτω�ν μηνυμά�των μετάξυ� άτο�μων η� μικρω�ν ομά�δων.Β. Tweets, Πι�νάκες Ανάκοινω�σεων, Ιστολο�γιά κάι ListservsΥπά�ρχουν τε�σσερά ει�δη επικοινωνι�άς που πράγμάτοποιου�ντάι με τη μορφη� άντάλλάγη�ς άσυ�γχρονων (ο�χι σε πράγμάτικο� χρο�νο) άντι� συ�γχρονων (σε πράγμάτικο� χρο�νο) μηνυμά�των.

(i) Tweets: Τά μηνυ�μάτά στο Twitter (tweets) ει�νάι άνάρτη�σεις κειμε�νου, με με�γιστο μη�κος 140 χάράκτη�ρες, που δημοσιευ�οντάι στη σελι�δά του προφι�λ ενο�ς άτο�μου. Αποτελου�ν συστάτικο� μιάς υπηρεσι�άς κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης κάι μικρο-ιστολογι�ων γνωστη� ως Twitter. Τά tweets μπορει� νά ει�νάι δημο�σιά η� ιδιωτικά� άνά�λογά με το πω�ς ε�νά χρη�στης ε�χει ρυθμι�σει το προφι�λ του. Τά tweets άποτελου�ντάι άπο� ε�νά hash tag που ει�νάι ε�νά προ�θεμά που περιε�χει το συ�μβολο της δι�εσης (#) κάι το ο�νομά ενο�ς θε�μάτος, άκολουθου�μενο άπο� ε�νά μη�νυμά με�χρι 140 χάράκτη�ρες. Τά hash tags επιτρε�πουν σε ά�λλους χρη�στες νά εντοπι�ζουν άνάρτη�σεις κάι νά δημιουργου�ν τά δικά� τους μηνυ�μάτά στο ι�διο θε�μά.

Ο Walsh (2010) διε�κρινε 100 τρο�πους νά διδά�ξει κάνει�ς με το Τwitter, βάσισμε�νος σε μεγά�λο άριθμο� ά�ρθρων που συζητου�ν πω�ς το Twitter ε�χει χρησιμοποιηθει� στην εκπάι�δευση. Δε�κά άπο� άυτου�ς τους τρο�πους ξεχω�ρισε ο μπλο�γκερ Steve Wheeler (2009) κάι σημει�ωσε τά εξη�ς:

1. ‘Twit Board’: (Πι�νάκάς Ανάκοινω�σεων)- Ενημερω�στε τους μάθητε�ς γιά άλλάγε�ς στο περιεχο�μενο του μάθη�μάτος, στά προγρά�μμάτά, στους χω�ρους διεξάγωγη�ς η� γιά ά�λλες σημάντικε�ς πληροφορι�ες

2. ‘Summing Up’ (Συνοψι�ζοντάς)- Ζητη�στε άπο� τους μάθητε�ς νά διάβά�σουν ε�νά ά�ρθρο η� ε�νά κεφά�λάιο κάι ε�πειτά νά άνάρτη�σουν μιά συ�νοψη η� περι�ληψη των βάσικω�ν σημει�ων. Το ο�ριο των 140 χάράκτη�ρων άπάιτει� μεγά�λη άκάδημάιGκη� πειθάρχι�ά.

3. ‘Twit Links’ (Συ�νδεσμοι)- Μοιράστει�τε μιά υπερσυ�νδεση. Κά�θε μάθητη�ς πρε�πει νά μοιρά�ζετάι σε τάκτικη� βά�ση μιά νε�ά υπερσυ�νδεση γιά ε�νάν χρη�σιμο ιστο�τοπο που εντο�πισε.

4. ‘Τwitter Stalking’ (Πάράκολου�θηση)- Ακολουθη�στε ε�νά διά�σημο προ�σωπο κάι κάτάγρά�ψετε την πορει�ά του. Ακο�μά κάλυ�τερά άν άυτο� μπορει� νά συνδεθει� με κά�ποιο γεγονο�ς.

5. ‘Τime Tweet’ (Tweets άπο� το Πάρελθο�ν)- Επιλε�ξετε ε�νά διά�σημο προ�σωπο άπο� το πάρελθο�ν κάι

δημιουργη�στε γιά άυτο� ε�νά λογάριάσμο� ‘Twitter’. Επιλε�ξετε μιά εικο�νά που θά άνάπάριστά� το ιστορικο� προ�σωπο κάι γιά ε�νά χρονικο� διά�στημά γρά�φετε τάκτικά� tweets υποδυο�μενοι τον χάράκτη�ρά, χρησιμοποιω�ντάς στυλ κάι λεξιλο�γιο που πιστευ�ετε ο�τι το προ�σωπο άυτο� θά χρησιμοποιου�σε (π.χ. γιά τον Ουι�λιάμ Σάι�ξπηρ, τον Ιου�λιο Κάι�σάρά).

6. ‘Micro Meet’ (Μικρο-Συνάντη�σεις)- Πράγμάτοποιη�στε συζητη�σεις με ο�λους τους μάθητε�ς. Ο�σο ο�λοι οι μάθητε�ς άκολουθου�ν την ομά�δά, κάνει�ς δε θά χά�σει τη ροη� των tweets. Ο�λοι οι μάθητε�ς συμμετε�χουν γιάτι� ε�χει συμφωνηθει� άπο� πριν η σειρά� με την οποι�ά θά συνεισφε�ρουν.

7. ‘Micro Write’ (Μικρο-Συγγράφη�)- Προοδευτικη� συνεργάτικη� συγγράφη� στο Twitter. Οι μάθητε�ς συμφωνου�ν γιά ε�νά χρονικο� διά�στημά νά συνεισφε�ρουν με τη σειρά� στη συγγράφη� μιάς ‘ιστορι�άς’

8. ‘Lingua Tweeta (Στη Γλω�σσά του Twitter)- Κάλη� επιλογη� γιά μιά συ�γχρονη προσε�γγιση στη μά�θηση των γλωσσω�ν. Στε�λνετε tweets σε ξε�νες γλω�σσες κάι ζητά�τε άπο� τους μάθητε�ς νά άπάντου�ν στην ι�διά γλω�σσά η� νά μετάφρά�ζουν το tweet στη μητρικη� τους γλω�σσά.

9. ‘Tweming’ (Συγκε�ντρωση tweets)- Ξεκινη�στε με ε�νά ‘μιμι�διο’ (‘meme’) (ιδε�ά)- συμφωνη�στε σε ε�νά κοινο� hash tag ω�στε ο�λο το περιεχο�μενο που θά δημιουργηθει� νά συγκεντρωθει� άυτο�μάτά άπο� τον Twemes η� ά�λλον συσσωρευτη (΄ aggregator).

10. ‘Twitter Pals’ (Φι�λοι με�σω Twitter)- Ενθάρρυ�νετε τους μάθητε�ς νά βρουν ε�νά ‘φι�λο δι άλληλογράφι�άς’ στο ΄ Twitter κάι γιά ε�νά χρονικο� διά�στημά νά συνομιλου�ν σε τάκτικη� βά�ση μάζι� του προκειμε�νου νά μά�θουν γιά τον πολιτισμο�, τά ενδιάφε�ροντά, τους φι�λους, την οικογε�νειά� του, κλπ. Ει�νάι ιδάνικη� δράστηριο�τητά γιά νά μά�θουν οι μάθητε�ς γιά άνθρω�πους άπο� ά�λλους πολιτισμου�ς.

(ii) Πι�νάκες άνάκοινω�σεων:Οι πι�νάκες άνάκοινω�σεων (bulletin boards- BBs) ει�νάι ηλεκτρονικά� κε�ντρά μηνυμά�των άλλά� χρησιμοποιου�ντάι γιά την άνά�ρτηση μηνυμά�των που ενδιάφε�ρουν τά ά�λλά με�λη της ομά�δάς που επισκε�πτοντάι τον πι�νάκά, άντι�θετά με τις ειδοποιη�σεις με�σω ηλεκτρονικου� τάχυδρομει�ου που ο�λά τά με�λη λάμβά�νουν τάυτο�χρονά. Τά με�λη ενο�ς πι�νάκά άνάκοινω�σεων πρε�πει νά μετάβου�ν στην τοποθεσι�ά του γιά νά δουν κάι νά άφη�σουν μηνυ�μάτά. Οι επικοινωνι�ες με�σω πι�νάκά άνάκοινω�σεων μερικε�ς φορε�ς άνάφε�ροντάι κάι ως ‘συζητη�σεις με νη�μάτά’ (threaded discussions) κάι ει�νάι ιδιάι�τερά συνη�θεις σε συστη�μάτά διάχει�ρισης εκπάιδευτικου� περιεχομε�νου ο�πως το Blackboard η� το Moodle.(iii) Ιστολο�γιά (συζητη�σάμε τη χρησιμο�τητά� τους την προηγου�μενη συνά�ντηση)- χω�ρος δημιουργι�άς WordPress, Blogger, Movable Type κ.ά.(iv) Listservs: Προ�κειτάι γιά προγρά�μμάτά που άποθηκευ�ουν κάι διάτηρου�ν λι�στες πάράληπτω�ν

ηλεκτρονικου� τάχυδρομει�ου. Τά listservs η� λι�στες κάθιστου�ν δυνάτε�ς τις συνεχιζο�μενες ‘συνομιλι�ες’ με�σω ηλεκτρονικου� τάχυδρομει�ου μετάξυ� ομά�δων που άνη�κουν σε ε�νάν οργάνισμο� η� μοιρά�ζοντάι κοινά� ενδιάφε�ροντά. Ο�τάν ε�νά μη�νυμά ηλεκτρονικου� τάχυδρομει�ου άπευθυ�νετάι σε μιά τάχυδρομικη� λι�στά listserv, άυτο�μάτά άνάπάρά�γετάι κάι στε�λνετάι σε ο�λους ο�σους περιλάμβά�νει η λι�στά. Οι άπάντη�σεις σε μι�ά listserv επι�σης άποστε�λλοντάι σε ο�λά τά με�λη της λι�στάς, άλλά� μο�νο ο�σοι βρι�σκοντάι στη λι�στά μπορου�ν νά στε�λνουν μηνυ�μάτά.Γ. Δωμά�τιά Συνομιλι�άς- chatrooms : Τοποθεσι�ες στο διάδι�κτυο που επιτρε�πουν τη ‘ζωντάνη�’ επικοινωνι�ά μετάξυ� δυ�ο η� περισσο�τερων χρηστω�ν. Οι χρη�στες των δωμάτι�ων συνομιλι�άς μερικε�ς φορε�ς χρησιμοποιου�ν εικονικου�ς χάράκτη�ρες (avatars), κινου�μενες τριάσδιά�στάτες φιγου�ρες που εκπροσωπου�ν άνθρω�πους σε εικονικά� περιβά�λλοντά.

Δ. Α�μεσά μηνυ�μάτά: instant messaging- Υπηρεσι�ά που επιτρε�πει στους χρη�στες νά χρησιμοποιου�ν ιδιωτικά� δωμά�τιά συνομιλι�άς στά οποι�ά τά με�λη ειδοποιου�ν το ε�νά το ά�λλο ο�τάν θε�λουν νά συνομιλη�σουν, π.χ. FacebookΕ. Γράπτά� μηνυ�μάτά- text messaging – επιτρε�πουν την ά�μεση επικοινωνι�ά μετάξυ� άνθρω�πων με�σω ο�μως κινητω�ν τηλεφω�νων άντι� του διάδικτυ�ου, χρησιμοποιω�ντάς άποστολη� εικο�νων κάι συ�ντομων βι�ντεο εντο�ς κειμε�νου.Στ. Βιντεοδιά�σκεψη: βλ. πιο πά�νω

9. Πω�ς η ‘κοινωνικη� δικτυ�ωση’ κάι η ‘συνεργάσι�ά’ που προσφε�ρετάι άπο� το διάδι�κτυο μπορει� νά άξιοποιηθει� στη διδάσκάλι�ά. Δω�σε πάράδει�γμάτά.

Α. Περιβά�λλοντά εικονικω�ν χάράκτη�ρων (avatar spaces) π.χ. Second LifeB. Wikis: Ε�χουμε ως τω�ρά πει άρκετά�. Κά�τι νε�ο που μπορει�τε νά χρησιμοποιη�σετε ει�νάι ο άκο�λουθως συ�νδεσμος: http :// www . pbworks . com /

Γ. Podcasts: Αποτελου�ν ψηφιοποιημε�νά άρχει�ά η�χου άποθηκευμε�νά συχνά� σε μορφη� άρχει�ου MP3, δημιουργου�ντάι άπο� χρη�στες κάι διάμοιρά�ζοντάι με�σω του διάδικτυ�ου γιά άνάπάράγωγη� στον υπολογιστη� η� σε προσωπικε�ς συσκευε�ς άνάπάράγωγη�ς (π.χ. Apple Ipod). Αυτο� που διάφοροποιει� ε�νά podcast άπο� ε�νά άρχει�ο η�χου που άπλω�ς κά�ποιος ε�χει άνεβά�σει σε ε�νά ιστο�τοπο ει�νάι ο�τι τά podcasts μπορου�ν με�σω ενο�ς μηχάνισμου� τροφοδοσιω�ν (RSS Feeds) νά συγκεντρω�νοντάι άπο� ε�νά προ�γράμμά (RSS reader) κάι νά πάράδι�δοντάι άυτο�μάτά στους χρη�στες που ε�χουν εγγράφει� στις τροφοδοσι�ες άυτε�ς. Τά podcasts θυμι�ζουν συνη�θως μιά ράδιοφωνικη� εκπομπη� η� μιά ηχητικη� συνε�ντευξη. Δ. E-portfolios: Οι ηλεκτρονικοι� φά�κελοι επιτευγμά�των (e-portfolios) ο�πως το https :// mahara . org / . Ει�νάι ιστο�τοποι που δημιουργου�ν οι μάθητε�ς γιά νά πάρουσιά�σουν το ε�ργο τους κάι νά οργάνω�σουν, νά άνάθεωρη�σουν, κάι νά άποθηκευ�σουν ψηφιάκου�ς πο�ρους που ε�χουν δημιουργη�σει εντο�ς κάι εκτο�ς τά�ξης. Η διάφορά� μετάξυ� ενο�ς e-portfolio

κάι ενο�ς ιστολογι�ου συνη�θως ε�γκειτάι στον κάθάρο�τερο, πιο οργάνωμε�νο κάι επάγγελμάτικο� σχεδιάσμο� του e-portfolio , κάθω�ς κάι στη φυ�ση του περιεχομε�νου του. Ενω� τά ιστολο�γιά μπορει� νά περιλάμβά�νουν άπο�ψεις άνοιχτε�ς σε κριτικη� κάι πρωτο�τυπες άφηγη�σεις η� ιδε�ες, τά e-portfolios τυπικά� άποτελου�ν εμπεριστάτωμε�νες, οργάνωμε�νες συλλογε�ς πο�ρων, περιγράφω�ν κάι άνάστοχάσμω�ν. Ε. Κοινο�τητες Διάμοιράσμου� Βι�ντεο κάι Φωτογράφιω�ν (Youtube, Vimeo.com, Flickr.com) ΣΤ. Ιστο�τοποι Κοινωνικη�ς Δικτυ�ωσης: Πάρο�τι ο ο�ρος Web2.0 (Ιστο�ς 2.0), που άνάφε�ρετάι σε μιά τά�ση στο Διάδι�κτυο που επιτρε�πει στους χρη�στες των ιστοτο�πων νά δημιουργου�ν οι ι�διοι online περιεχο�μενο, ε�χει κάτάστει� ιδιάι�τερά γνωστο�ς στους εκπάιδευτικου�ς κυ�κλους, εντου�τοις άυτο� που οι εκπάιδευτικοι� άκου�ν περισσο�τερο ση�μερά ει�νάι οι συζητη�σεις γιά την κοινωνικη� δικτυ�ωση. Οι ιστο�τοποι κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης (social networking sites- SNSs) (π.χ. MySpace.com,

Facebook.com, Google Plus) εστιά�ζουν στη δημιουργι�ά κοινοτη�των άπο� άτομικά� σχεδιάσμε�νες ιστοσελι�δες που περιλάμβά�νουν προσωπικά� προφι�λ, ιστολο�γιά, συλλογε�ς φωτογράφιω�ν, μουσικη� κάι βι�ντεο, podcasts, κάι ε�νά δι�κτυο συνδεδεμε�νων φι�λων η� υποστηρικτω�ν. Οι χρη�στες μπορου�ν νά σχεδιά�ζουν κάι νά άνάρτου�ν το περιεχο�μενο� τους, νά συνάντω�ντάι κάι νά συνδε�οντάι με φι�λους άπο� ο�λο τον κο�σμο, κάι νά μοιρά�ζοντάι με�σά κάι ενδιάφε�ροντά σε ε�νά online, ευ�χρηστο περιβά�λλον ιστο�τοπου.Στους ιστο�τοπους κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης περιλάμβά�νοντάι ση�μερά οι CyWorld, MySpace, Facebook, LinkedIn κάι Google Plus. O δημοφιλε�στερος ιστο�τοπος κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης ει�νάι το Facebook που ξεκι�νησε το 2004 κάι άνάπτυ�χθηκε εκθετικά�, ξεπερνω�ντάς ση�μερά το ε�νά δισεκάτομμυ�ριο χρη�στες. Συ�μφωνά με τους Lenhart et al (2010), μετάξυ� των ενηλι�κων που διάθε�τουν προφι�λ σε ιστο�τοπο κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης, το 73% ε�χουν προφι�λ στο Facebook, to 47% στο MySpace κάι το 14% στο LinkedIn. To

ποσοστο� των φοιτητω�ν που χρησιμοποιου�ν Facebook ποικι�λει σημάντικά�, άνά�λογά με την ερευνητικη� πηγη�, ο�μως οι με�σοι ο�ροι κυμάι�νοντάι μετάξυ� 60% κάι 100%. Οι ε�ρευνες γιά τους ιστο�τοπους κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης ο�πως το Facebook, σε σχε�ση με την εκπάι�δευση άυξά�νουν σε άριθμο� κάι πάρουσιά�ζουν μεγά�λες διάφοροποιη�σεις. Με�χρι στιγμη�ς, η πλειοψηφι�ά των ερευνω�ν ε�χει εστιά�σει σε ζητη�μάτά ιδιωτικο�τητάς κάι πάρουσι�άσης τάυτο�τητάς (Debatin, Lovejoy, Horn, & Hughes, 2009). Οι Ellinson, Steinfield κάι Lampe (2007) κάι οι Capital, Park κάι Kerk (2009) σημει�ωσάν ο�τι το Facebook πάρε�χει στους φοιτητε�ς «Κοινωνικο� Κεφά�λάιο» κάι υποστη�ριζε τις προσωπικε�ς σχε�σεις. Οι Oiyun, Woo, Quck κάι Yang (2011) συζη�τησάν τη χρη�ση του Facebook ως συ�στημά διάχει�ρισης μά�θησης (learning management system- LMS), σημειω�νοντάς ο�τι μπορει� νά χρησιμοποιηθει� ως LMS άλλά� με ορισμε�νους περιορισμου�ς, ο�πως το ο�τι οι φοιτητε�ς δεν μπορου�ν νά άνεβά�σουν ορισμε�νους τυ�πους άρχει�ων, οι συζητη�σεις δεν ει�νάι οργάνωμε�νες σε νη�μάτά κάι οι φοιτητε�ς δεν το

άισθά�νοντάι ως ε�νά άσφάλε�ς περιβά�λλον. Τελικά�, οι ερευνητε�ς γνωρι�ζουν ο�τι οι ιστο�τοποι κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης ει�νάι δημοφιλει�ς, ο�πως άκο�μά υπά�ρχει ετυμηγορι�ά σχετικά� με τον άντι�κτυπο κάι την άξι�ά τους στην εκπάι�δευση.

10. Πω�ς σχετι�ζετάι ε�νά συ�στημά διάχει�ρισης μάθημά�των με την εξ άποστά�σεως εκπάι�δευση;

Η άνά�πτυξη κάι φιλοξενι�ά μάθημά�των στον ιστο� άπάιτει� ε�νά συ�νολο online κάι offline εργάλει�ων. Τά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτά μπορου�ν νά υλοποιηθου�ν με τη χρη�ση ενο�ς συστη�μάτος διάχει�ρισης μάθημά�των (course management system – CMS)., δηλάδη� μιάς online συλλογη�ς άπο� εργάλει�ά σχεδιάσμου� κάι πάρά�δοσης μάθημά�των στον ιστο�. Απο� το 1997 περι�που, τά συστη�μάτά διάχει�ρισης μάθημά�των ε�χουν κάτάστει� το πιο συ�νηθες με�σο γιά το σχεδιάσμο� κάι την πάρά�δοση μάθημά�των βάσισμε�νων στον ιστο�. Ε�νά σχολει�ο (η� μιά σχολικη� περιφε�ρειά) συνη�θως άγορά�ζει την ά�δειά γιά ε�νά συ�στημά, ο�πως το BlackBoard η� το

Desire2Learn (D2L) κάι το προσωπικο� χρησιμοποιει� τις λειτουργι�ες του συστη�μάτος (π.χ. γράφικά�, διάσκε�ψεις, δωμά�τιά συνομιλι�άς, ηλεκτρονικο� τάχυδρομει�ο, συνδε�σμους σε άρχει�ά PDF κάι ιστοσελι�δες) γιά νά σχεδιά�σει κάι νά πάράδω�σει μάθη�μάτά που φιλοξενου�ντάι στους διάκομιστε�ς του. Το συ�στημά διάχει�ρισης μάθημά�των περιλάμβά�νει επι�σης λειτουργι�ες τη�ρησης βάθμω�ν κάι πάράκολου�θησης της πορει�άς των εκπάιδευο�μενων, πάρε�χοντάς γιά πάρά�δειγμά τη δυνάτο�τητά σε κά�θε μάθητη� νά διάτηρει� το δικο� του e-portofolio. Πιο προ�σφάτά, ε�χουν εμφάνιστει� CMS ως λογισμικά� άνοικτου� κω�δικά (open-source software) κάι ε�χουν κάτάστει� εξάιρετικά� δημοφιλη�. Προγρά�μμάτά ο�πως το Moodle κάι το eFront άλλά�ζουν το τοπι�ο της χρη�σης συστημά�των διάχει�ρισης μάθημά�των γιά την πάροχη� εξ άποστά�σεως εκπάι�δευσης. Α�λλά διάθε�σιμά εργάλει�ά συμπληρω�νουν τις χρη�σεις των CMS. Σε άυτά� περιλάμβά�νοντάι περιβά�λλοντά βιντεοδιά�σκεψης, ο�πως το GoMeeting (http :// www . gotomeeting . com ) κάι το Elluminate

Live (http://www.elluminate.com) , εργάλει�ά που επιτρε�πουν σε ομά�δες άτο�μων νά άκου�ν κά νά βλε�πουν ο ε�νάς τον ά�λλον, κάθω�ς κάι νά άντάλλά�σσουν πληροφορι�ες ο�πως πάρουσιά�σεις PowerPoint. Επι�σης, πολυά�ριθμά ει�νάι τά ελευ�θερά (η� κάι άνοικτου� κω�δικά) εργάλει�ά που μπορου�ν νά χρησιμοποιηθου�ν γιά την εξ άποστά�σεως διδάσκάλι�ά κάι μά�θηση.

11. Ποιά τά χάράκτηριστικά� των άποτελεσμάτικω�ν κάι κάλά� σχεδιάσμε�νων εξ άποστά�σεως μάθημά�των κάι προγράμμά�των;

- Ο online κο�σμος άποτελει� ο ι�διος ε�νά με�σο- Η άνά�πτυξη εκ άποστά�σεως μάθημά�των ει�νάι με πολλου�ς τρο�πους ά�κρως διάφορετικη� άπο� την άνά�πτυξη ενο�ς προ�σωπο με προ�σωπο μάθη�μάτος. Γιά πάρά�δειγμά, οι εκπάιδευτικοι� θά πρε�πει νά θυμου�ντάι ο�τι οι μάθητε�ς δεν ε�χουν ε�νάν μάθητη� νά κά�θετάι δι�πλά τους κάι τους πάρε�χει διευκρινι�σεις. Επι�σης, χρειά�ζετάι νά διάβά�ζουν προσεκτικά� τις οδηγι�ες άντι�

νά τις άκου�ν άπο� τον εκπάιδευτικο�. Επομε�νως, κάνει�ς πρε�πει νά κάτάνοει� ο�τι η προσε�γγιση γιά τά εξ άποστά�σεως μάθη�μάτά ει�νάι εντελω�ς ξεχωριστη� κάι ο�τι κά�θε βη�μά τοποθε�τησης περιεχομε�νου online κάι χρη�σης των σωστω�ν πάιδάγωγικω�ν μεθο�δων χρειά�ζετάι επάνεξε�τάση.

- Στον online κο�σμο, το περιεχο�μενο πρε�πει νά προκάλει� την εμπλοκη�. Αντι� της άπλη�ς πάρουσι�άσης του περιεχομε�νου στον εκπάιδευο�μενο, το online περιεχο�μενο πρε�πει σκο�πιμά κάι στράτηγικά� νά προκάλει� τους μάθητε�ς νά εμπλάκου�ν κάι νά συμμετά�σχουν.

- Η τεχνολογι�ά ει�νάι ε�νά ο�χημά, ο�χι ε�νάς περιορισμο�ς. Με τά πολλά� τεχνολογικά� με�σά που ε�χουμε στη διά�θεση� μάς (wikis, ιστολο�γιά, podcasts) πρε�πει νά θυμο�μάστε ο�τι το νά ζητά�με άπο� τους μάθητε�ς νά χρησιμοποιου�ν περισσο�τερη τεχνολογι�ά δε συνεπά�γετάι βελτι�ωση της μά�θησης η� άυ�ξηση της εμπλοκη�ς τους.

- Η διδάσκάλι�ά ει�νάι άυτη� που μπορει� νά κά�νει σπουδάι�ο ε�νά online μά�θημά κάι ο�χι η τεχνολογι�ά. Πολλοι� πιστευ�ουν ο�τι η άπά�ντηση στο ερω�τημά ‘τι κά�νει σπουδάι�ο ε�νά μά�θημά;’ ει�νάι η τεχνολογι�ά. Ωστο�σο άκο�μη κάι ση�μερά, η ποιο�τητά των online μάθημά�των βάσι�ζετάι στις πάιδάγωγικε�ς στράτηγικε�ς, ο�χι στην τεχνολογι�ά.

- Η άι�σθηση της κοινο�τητάς κάι η κοινωνικη� πάρουσι�ά ει�νάι άπάράι�τητες γιά την άριστει�ά των online μάθημά�των. – Η δημιουργι�ά κοινο�τητάς κάι η άνά�πτυξη κοινωνικη�ς πάρουσι�άς ει�νάι άπάράι�τητες γιά τους μάθητε�ς προκειμε�νου νά εμπλάκου�ν στο μά�θημά κάι νά μειωθου�ν τά ποσοστά� άποχωρη�σεων. Θε�τοντά�ς το άπλά�, οι μάθητε�ς δεν μπορου�ν νά άισθά�νοντάι σάν νά ει�νάι ολομο�νάχοι σε ε�νά online μά�θημά. Οι άλληλεπιδράστικε�ς δράστηριο�τητες κάι η πάρουσι�ά εκπάιδευτικω�ν κάι μάθητω�ν με�σω φωτογράφιω�ν κάι βι�ντεο, μπορου�ν νά κάλυ�ψουν την

άνά�γκη των μάθητω�ν νά άισθά�νοντάι ο�τι δεν ει�νάι άπομονωμε�νοι κάι άποκομμε�νοι.

- Η άριστει�ά άπάιτει� εμπειρι�ά σε πολλου�ς τομει�ς. Οι εκπάιδευτικοι� που μο�λις ξεκινου�ν νά σχεδιά�ζουν κάι νά άνάπτυ�σσουν online μάθη�μάτά χρειά�ζετάι νά κάτάνοη�σουν το βά�θος των γνω�σεων που άπάιτει� η online διδάσκάλι�ά. Το ευ�ρος άυτω�ν των γνω�σεων κυμάι�νετάι άπο� τις χρη�σεις της τεχνολογι�άς εω�ς τις πάιδάγωγικε�ς στράτηγικε�ς.

- Ε�νά σπουδάι�ο περιβά�λλον στον ιστο� δεν θά σω�σει ε�νά φτωχο� μά�θημά, άλλά� ε�νά φτωχο� περιβά�λλον θά κάτάστρε�ψει ε�νά δυνητικά� σπουδάι�ο μά�θημά. Οι μάθητε�ς ει�νάι μο�νοι τους σε ε�νά online μά�θημά. Ως εκ του�του, ο εκπάιδευτικο�ς χρειά�ζετάι νά προβλε�ψει τι μπορει� νά πά�ει στράβά� γιά τον μάθητη� κάι πω�ς άυτά� τά ζητη�μάτά μπορου�ν νά μετριά�σουν.

- Η άριστει�ά ει�νάι άποτε�λεσμά συνεχου�ς άξιολο�γησης κάι βελτι�ωσης- Ακριβω�ς ο�πως κάι κά�θε κάλο� προ�σωπο με προ�σωπο μά�θημά, τά εξ άποστά�σεως

μάθη�μάτά πρε�πει επάνάλάμβάνο�μενά κάι σε στάθερη� βά�ση νά άξιολογου�ντάι κάι νά βελτιω�νοντάι.

- Μερικε�ς φορε�ς, κά�ποιά επιπρο�σθετη μικρη� βοη�θειά μπορει� νά ε�χει μεγά�λη άξι�ά. Κά�θε φορά� που ε�νάς εκπάιδευτικο�ς μπορει� νά πάρε�χει μιά μικρη� επιπλε�ον βοη�θειά στους μάθητε�ς γιά νά κάτάνοη�σουν τά κάθη�κοντά� τους, θά πρε�πει νά το κά�νει. Αυτη� η βοη�θειά μπορει� νά κυμάι�νετάι άπο� πάράδει�γμάτά υποδειγμάτικω�ν εργάσιω�ν εω�ς συ�ντομες περιγράφε�ς των προσδοκιω�ν κάι των εργάσιω�ν σε μορφη� βι�ντεο η� η�χου.

Συνά�ντηση 121. Πω�ς μπορει� νά επιβεβάιωθει� το σχετικο� πλεονε�κτημά των βάσιζο�μενων στον ιστο� δράστηριοτη�των;

Οι εκπάιδευτικοι� μπορου�ν νά χρησιμοποιη�σουν τά πιο κά�τω ερωτη�μάτά προκειμε�νου νά επιβεβάιω�σουν το σχετικο� πλεονε�κτημά των online δράστηριοτη�των ε�νάντι

ά�λλων. Τά άκο�λουθά ερωτη�μάτά βάσι�ζοντάι σε εκει�νά που περιγρά�φουν οι Coulter et al (2000) κάι μπορου�ν νά άποτελε�σουν τη βά�ση ενο�ς σχεδι�ου ενσωμά�τωσης οποιουδη�ποτε ει�δους μάθησιάκω�ν δράστηριοτη�των βάσισμε�νων στον ιστο�: Ποιος ει�νάι ο σχετιζο�μενος με το άνάλυτικο� προ�γράμμά σκοπο�ς της δράστηριο�τητάς; Η χρη�ση του Διάδικτυ�ου δεν θά πρε�πει νά θεωρει�τάι άυτοσκοπο�ς. Η δράστηριο�τητά θά πρε�πει νά επιτυγχά�νει κά�ποιο στο�χο η� σκοπο� του σχολικου� άνάλυτικου� προγρά�μμάτος. Το Διάδι�κτυο ενισχυ�ει τη δράστηριο�τητά; Ο γενικο�ς κάνο�νάς ει�νάι ο�τι άν η δράστηριο�τητά θά μπορου�σε νά πράγμάτοποιηθει� κάλά� χωρι�ς το Διάδι�κτυο, πιθάνο�τάτά ε�τσι θά ε�πρεπε νά γι�νει. Πω�ς θά χρησιμοποιη�σουν οι μάθητε�ς τους online πο�ρους (σε άντιδιάστολη� με τον άπλο� εντοπισμο� τους); Το άντικει�μενο της δράστηριο�τητάς γιά τους μάθητε�ς θά πρε�πει νά ει�νάι το νά κά�νουν κά�τι με ο�,τι εντοπι�ζουν στο Διάδι�κτυο. Μο�λις εντοπι�σουν την πληροφορι�ά θά πρε�πει νά κάλου�ντάι νά προσδιορι�σουν τη σημάσι�ά της, νά συγκεντρω�σουν κάι νά συνθε�σουν διά�φορες πηγε�ς η� νά κρι�νουν τη χρησιμο�τητά� της.

Ε�χουν οι μάθητε�ς τις βάσικε�ς δεξιο�τητάς άνά�λυσης κάι συ�νθεσης των πληροφοριω�ν η� πρε�πει άυτε�ς νά συμπεριληφθου�ν στη διδάσκάλι�ά; Γιά νά διάσφάλιστει� ο�τι το ε�ργο δε θά εξελιχθει� σε ά�σκηση ‘εντοπισμου� πληροφοριω�ν , θά πρε�πει νά άπάιτει�΄ επιπλε�ον, υψηλο�τερου επιπε�δου εργάσι�ες άφο�του οι μάθητε�ς βρουν τις πληροφορι�ες. Ωστο�σο οι εκπάιδευτικοι� πρε�πει νά ει�νάι βε�βάιοι ο�τι οι μάθητε�ς τους διάθε�τουν τις προάπάιτου�μενες δεξιο�τητες γιά νά πράγμάτοποιη�σουν άυτε�ς τις υψηλο�τερου επιπε�δου εργάσι�ες. Ε�χω τον άπάράι�τητο χρο�νο κάι την υποστη�ριξη γιά τη δράστηριο�τητά; Λά�βάτε υπο�ψη ο�τι οι online δράστηριο�τητες συνη�θως χρειά�ζοντάι πολυ� περισσο�τερο χρο�νο άπο� άυτο�ν που άρχικά� υπολογι�ζετάι; Οι εκπάιδευτικοι� πολλε�ς φορε�ς δεν άφη�νουν επάρκη� χρο�νο στους μάθητε�ς νά ολοκληρω�σουν τις δράστηριο�τητες- το�σο άπο� την ά�ποψη της υποστη�ριξης που χρειά�ζοντάι οι μάθητε�ς γιά νά φε�ρουν σε πε�ράς επιτυχω�ς τη δράστηριο�τητά, ο�σο κάι άπο� την ά�ποψη του πράγμάτικου� χρο�νου που οι μάθητε�ς θά δουλευ�ουν με το ε�ργο. Οι εκπάιδευτικοι� πρε�πει επι�σης νά βεβάιωθου�ν ο�τι ε�χουν την άπάράι�τητη τεχνικη� υποστη�ριξη που θά επιλυ�σει με άποτελεσμάτικο� τρο�πο τεχνικά� προβλη�μάτά που

μπορει� νά άνάκυ�ψουν ω�στε νά μην άνάκοπει� η πορει�ά του ε�ργου.2. Ποιά 4 ει�δη μάθησιάκω�ν δράστηριοτη�των βάσισμε�νων στον Ιστο� μπορου�με νά άνάφε�ρουμε σε σχε�ση με τους Doering, Hughes κάι Scharber (2007);Οι Doering, Hughes κάι Scharber (2007) πάρει�χάν ε�νά πλάι�σιο άποτελου�μενο άπο� τε�σσερά ει�δη μάθησιάκω�ν δράστηριοτη�των βάσισμε�νων στον ιστο� που δει�χνουν πω�ς οι εκπάιδευτικοι� μπορου�ν νά χρησιμοποιη�σουν τους online πο�ρους. Τά τε�σσερά ει�δη ει�νάι:1. Μεμονωμε�νά σχε�διά μάθη�μάτος. Στην πλειονο�τητά� τους οι online εκπάιδευτικοι� πο�ροι άποτελου�ν μεμονωμε�νά σχε�διά μάθη�μάτος που οι εκπάιδευτικοι� κάτεβά�ζουν κάι ενσωμάτω�νουν στην τά�ξη τους, συχνά� χωρι�ς προσάρμογη�.2. Online ενισχυ�σεις μάθη�μάτος: Η πιο δημοφιλη�ς προσε�γγιση στη χρη�ση μάθησιάκω�ν δράστηριοτη�των βάσισμε�νων στον ιστο� ει�νάι με�σω άυτου� που οι Doering, Hughes κάι Scharber άποκά�λεσάν ‘ενισχυτε�ς μάθη�μάτος’. Προ�κειτάι γιά την περι�πτωση που οι εκπάιδευτικοι� εντοπι�ζουν μιά online ενι�σχυση που θά επάυξη�σει τους στο�χους του άνάλυτικου� τους προγρά�μμάτος, κάι τη χρησιμοποιου�ν γιά νά επεκτει�νουν κάι νά εμβάθυ�νουν την κάτάνο�ηση των

μάθητω�ν τους. Ε�νά πάρά�δειγμά μιάς online ενι�σχυσης μάθη�μάτος ει�νάι ο�τάν ε�νάς εκπάιδευτικο�ς που επιθυμει� νά διδά�ξει την άνάτομη� βάτρά�χου χρησιμοποιω�ντάς μιά online προσομοι�ωση, άποφάσι�ζει επι�σης νά χρησιμοποιη�σει ε�νά εργάλει�ο κοινωνικη� δικτυ�ωσης ο�πως ε�νά wiki, ε�νά ιστολο�γιο, η� ε�νά πι�νάκά συζη�τησης γιά νά προωθη�σει τη συνεργάσι�ά. Α�λλο πάρά�δειγμά ει�νάι ο�τάν , κάτά� τη διά�ρκειά ενο�ς μάθη�μάτος γιά τις τεκτονικε�ς πλά�κες, οι εκπάιδευτικοι� ζητου�ν άπο� τους μάθητε�ς νά χρησιμοποιη�σουν το Google Earth γιά νά σημειω�σουν τον άριθμο�, την τοποθεσι�ά, κάι το με�γεθος των σεισμω�ν σε ο�λο τον κο�σμο τις τελευτάι�ες 24 ω�ρες.3. Μάθη�μάτά κάι προγρά�μμάτά εξ ολοκλη�ρου online. Οι Allen κάι Seamen (2009) άνάφε�ρουν ο�τι 70% των σχολικω�ν περιφερειω�ν που άντάποκρι�θηκάν στην ε�ρευνά τους, προ�σφεράν μάθη�μάτά εξ ολοκλη�ρου online. Τά μάθη�μάτά κυμάι�νοντάι άπο� εκει�νά που σχεδιά�ζοντάι κάι άνάπτυ�σσοντάι άπο� μεγά�λά online ιδρυ�μάτά ο�πως το Εικονικο� Σχολει�ο της Φλο�ριντά (Florida Virtual School- http://www.flvs.net), με�χρι μεμονωμε�νά μάθη�μάτά που πάράδι�δοντάι στους μάθητε�ς πάράδοσιάκω�ν σχολει�ων. Τε�τοιά προγρά�μμάτά πάρε�χουν ευκάιρι�ες στους μάθητε�ς επιτρε�ποντά�ς τους νά εγγράφου�ν σε μάθη�μάτά που δεν ει�νάι διάθε�σιμά στο πάράδοσιάκο� προ�σωπο με

προ�σωπο σχολει�ο τους, η� νά εγγράφου�ν πλη�ρως σε κά�ποιο online ι�δρυμά που μπορει� νά χορηγει� πτυχι�ά.4. Πλη�ρη online μάθη�μάτά, άνάλυτικο� προ�γράμμά σπουδω�ν, κάι online περιβά�λλον μά�θησης. Υπά�ρχουν επι�σης online περιβά�λλοντά που πάρε�χουν ο�λες τις προάνάφερθει�σες δυνάτο�τητες- online πλη�ρες προ�γράμμά σπουδω�ν, ενισχυ�σεις, μάθη�μάτά κάι περιβά�λλοντά μά�θησης. Πολλοι� ει�νάι ση�μερά οι ιστο�τοποι που ε�χουν άνάπτυχθει� γιά νά προσφε�ρουν στους εκπάιδευτικου�ς την ευελιξι�ά νά επιλε�γουν κάι νά προσάρμο�ζουν τους διάθε�σιμους πο�ρους συ�μφωνά με τις άνά�γκες τους. Ε�τσι, άν επιθυμου�ν νά διδά�ξουν ε�νά ολο�κληρο μά�θημά με χρη�ση του περιβά�λλοντος μά�θησης, ε�χουν τη δυνάτο�τητά νά το κά�νουν. Αν, ωστο�σο, επιθυμου�ν νά χρησιμοποιη�σουν μιά online προσομοι�ωση γιά νά ενισχυ�σουν το υπά�ρχον άνάλυτικο� τους προ�γράμμά, ε�χουν επι�σης τη δυνάτο�τητά νά κά�νουν κάι άυτο�. Ε�νά πάρά�δειγμά τε�τοιου ει�δους περιβά�λλοντος μά�θησης ει�νάι το ‘The JASON Project’ (http :// www . jason . org ). 3. Ποιά ει�δη κάι πάράδει�γμάτά μάθημά�των κάι ε�ργων βάσισμε�νων στον Ιστο� μπορου�με νά διάκρι�νουμε κάι τι ει�δους πάράδει�γμάτά

υπά�ρχουν (βλ. σχη�μά 1 στις σημειω�σεις, π.χ. Ηλεκτρονικοι� φι�λοι δι άλληλογράφι�ά΄Σχη�μά 1: Ει�δη κάι Πάράδει�γμάτά Μάθημά�των κάι Ε�ργων Βάσισμε�νων στον Ιστο�Ει�δος βάσισμε�νης στον ιστο� δράστηριο�τητάς

Πάράδει�γμάτά Ιστοτο�πων Περιγράφη�

Ηλεκτρονικοι� φι�λοι δι΄ άλληλογράφι�άς (φι�λοι με�σω Διάδικτυ�ου)

-epals http://www.epals.com-OneWorld Classroomshttp://www.oneworldclassrooms.org

Μάθητε�ς άπο� διάφορετικου�ς το�πους συνδε�οντάι γιά νά άντάλλά�ξουν πληροφορι�εςΗλεκτρονικη� κάθοδη�γηση -International Telementor Program (Διεθνε�ς Προ�γράμμά Τηλεμεντο�ρων)http://www.telementor.org-Ask-A-Geologisthttp://wairus.wr.usgs.gov/ask-a-geologist-MadSci networkhttp://www.madsci.org-Writing with Writershttp://teacher.scholastic.com/writewit/

Οι μάθητε�ς συνδε�οντάι με ειδικου�ς που άπάντου�ν σε ερωτη�σεις κάι υποστηρι�ζο

υν τη μά�θησηΗλεκτρονικε�ς (εικονικε�ς) εκπάιδευτικε�ς επισκε�ψεις

-Tramline (εικονικε�ς εκπάιδευτικε�ς επισκε�ψεις)http://www.tramline.com-National Health Museumhttp://www.accessexcellence.org/RC/virtual.html-GoNorth!http://www.polarhusky.com

Επι�σκεψη σε τοποθεσι�ες γιά προ�σβάση σε άνθρω�πους, με�ρη κάι πο�ρους που δεν ει�νάι διάθε�σιμά τοπικά�Ηλεκτρονικη� ε�κδοση -Headlinershttp://www.headliners.org-Thinkquesthttp://www.thinkquest.org/en/projects/index.html-Midlink magazinehttp://www.ncsu.edu/midlink-VoiceThreadhttp://voicethread.com

Διάμοιράσμο�ς γράπτω�ν κάι εικάστικω�ν προιGο�ντων σε ιστο�τοπουςΟμάδικη� άνά�πτυξη προιGο�ντων-CIESE online classroom projectshttp://www.ciese.org/collabprojs.html Μάθητε�ς άπο� διάφορετικε�ς τοποθεσι�ες συνεργά�ζοντάι γιά τη

δημιουργι�ά γράπτω�ν η� εικάστικω�ν προιGο�ντωνΠροβλημάτοκεντρικη� μά�θηση -The GLOBE Programhttp://www.globe.gov-Pathfinder Sciencehttp://www.pathginderscience.net-International Schools CyberFairhttp://www.globalschoolnet.org/gsncf/-WISE (Web-based Inquiry Science Environment)http://wise.berkeley.edu

Οι μάθητε�ς εξερευνου�ν θε�μάτά, συλλε�γουν κάι άνάλυ�ουν δεδομε�νά, η� συμμετε�χουν σε προσομοιωμε�νη επι�λυση προβλημά�των με ά�λλους μάθητε�ςΕ�ργά κοινωνικη�ς δρά�σης-IEARN Networkhttp://www.iearn.org-EARTH Day Grocerieshttp://www.earthdaybags.org-Give Water a Handhttp://erc.cals.wisc.edu/gwah/-TakingITGlobalhttp://www.tigweb.org

Οι μάθητε�ς συζητου�ν κάι δημιουργου�ν λυ�σεις γιά κοινωνικά� κάι περιβάλλον

τικά� προβλη�μάτά με ά�λλους μάθητε�ς.

4. Ποιες στράτηγικε�ς ενσωμά�τωσης γιά βάσισμε�νες στον ιστο� δράστηριο�τητες υπά�ρχουν; (π.χ. Υποστη�ριξη των μάθητικω�ν ερευνω�ν).Υποστη�ριξη των μάθητικω�ν ερευνω�ν: Οι μάθητε�ς συχνά� χρησιμοποιου�ν ιστο�τοπους, βι�ντεο άπο� τον ιστο� κάι βιντεοδιά�σκεψη γιά νά άποκτη�σουν γνω�σεις γιά θε�μάτά που μελετου�ν κάι νά εντοπι�σουν πληροφορι�ες γιά ερευνητικε�ς εργάσι�ες κάι πάρουσιά�σεις. Αυτο� το ε�ργο μπορει� νά ε�χει τη μορφη� άτομικω�ν κάι ομάδικω�ν ερευνητικω�ν εργάσιω�ν η� τη μορφη� ηλεκτρονικη� κάθοδη�γησης (electronic mentoring).Στράτηγικε�ς στο πλάι�σιο των οποι�ων οι μάθητε�ς γρά�φουν γιά άπομάκρυσμε�νο κοινο� βοηθου�ν στην πάράκι�νηση των μάθητω�ν νά γρά�φουν περισσο�τερο κάι ο�σο κάλυ�τερά μπορου�ν. Στις δράστηριο�τητες μπορει� νά περιλάμβά�νετάι ο σχημάτισμο�ς φι�λων με�σω Διάδικτυ�ου (key pals) κάι η ηλεκτρονικη� ε�κδροση.

Εξά�σκηση δεξιοτη�των πληροφοριάκου� γράμμάτισμου�: Ο εντοπισμο�ς κάι η χρη�ση πληροφοριω�ν άπο� πηγε�ς στο Διάδι�κτυο ε�χει κάτάστει� ε�νά βάσικο� τμη�μά της εκπάι�δευσης στο σχολει�ο. Ει�νάι σημάντικο� οι μάθητε�ς νά ε�χουν ευκάιρι�ες νά μά�θουν πω�ς νά χρησιμοποιου�ν τους πο�ρους άπο� τον ιστο� άποδοτικά� κάι άποτελεσμάτικά�. Πιθάνε�ς δράστηριο�τητες περιλάμβά�νουν άτομικά� κάι συνεργάτικά� ερευνητικά� ε�ργά.Οπτικη� μά�θηση προβλημά�των κάι λυ�σεων: Πολλοι� ιστο�τοποι πάρε�χουν προ�σβάση σε δεδομε�νά, εικο�νες, κινου�μενά σχε�διά κάι βι�ντεο που βοηθου�ν τους μάθητε�ς νά κάτάνοη�σουν συ�νθετά προβλη�μάτά κάι τους κάθοδηγου�ν στη δημιουργι�ά των δικω�ν τους λυ�σεων. Πιθάνε�ς δράστηριο�τητες περιλάμβά�νουν άτομικά� κάι συνεργάτικά� ερευνητικά� ε�ργά, κάθω�ς κάι ε�ργά προβλημάτοκεντρικη�ς μά�θησης.Ανά�πτυξη δεξιοτη�των συνεργάσι�άς: Τά βάσισμε�νά στον ιστο� ε�ργά προσφε�ρουν πλου�σιες ευκάιρι�ες στους μάθητε�ς νά μά�θουν πω�ς νά εργά�ζοντάι άπο� κοινου� γιά νά επιλυ�ουν προβλη�μάτά. Πολλά� βάσισμε�νά στον ιστο� ε�ργά κάλου�ν τους μάθητε�ς νά πάρά�γουν ε�νά προιGο�ν, ο�πως μιά μπροσου�ρά, μιά ιστοσελι�δά, η� μιά πάρουσι�άση πολυμε�σων. Η McGrath (2004) περιγρά�φει τρο�πους που βοηθου�ν τε�τοιά συνεργάτικά� ε�ργά νά κάτάστου�ν πιο

πάράγωγικά�. Στις δράστηριο�τητες που προά�γουν τις δεξιο�τητες συνεργάσι�άς περιλάμβά�νοντάι συνεργάτικά� ερευνητικά� ε�ργά, ε�ργά ηλεκτρονικη�ς ε�κδοσης, ομάδικη�ς άνά�πτυξης προιGο�ντων, προβλημάτοκεντρικη�ς μά�θησης, κάι ε�ργά κοινωνικη�ς δρά�σης.Πολυπολιτισμικε�ς εμπειρι�ες: Πολλά� βάσισμε�νά στον ιστο� ε�ργά εστιά�ζουν στη διερευ�νηση της οπτικη�ς των μάθητω�ν γιά το δικο� τους κάι ά�λλους πολιτισμου�ς κάι στην πάροχη� πληροφοριω�ν γιά τον τρο�πο που ο πολιτισμο�ς τους σχετι�ζετάι με ά�λλους πολιτισμου�ς του κο�σμου. Κάτά�λληλες νά υποστηρι�ξουν το σκοπο� άυτο� δράστηριο�τητες ει�νάι μετάξυ� ά�λλων οι ηλεκτρονικε�ς (εικονικε�ς) εκπάιδευτικε�ς επισκε�ψεις κάι τά ε�ργά κοινωνικη�ς δρά�σης.

5. Τι ει�νάι τά Web 3.0 εργάλει�ά; Με ποιο τρο�πο μπορου�με νά που�με ο�τι άποτελου�ν εξε�λιξη των Web 2.0 εργάλει�ων;Web 1.0 – βά�ζουμε πληροφορι�ες στο διάδι�κτυο Web 2.0 - Ο ο�ρος Web 2.0 πρωτοεμφάνι�στηκε σε ε�νά συνε�δριο του 2004.«ει�νάι η προτεινο�μενη 2η γενιά� δικτυάκω�ν υπηρεσιω�ν, ο�πως οι δικτυάκοι� το�ποι κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης, τά wikis,

διά�φορά εργάλει�ά επικοινωνι�άς κ.λπ.»Η ε�μφάση δι�νετάι στην ά�μεση συνεργάσι�ά κάι το διάμοιράσμο� μετάξυ� χρηστω�ν.Web 3.0 – οι χρη�στες θά πληρω�νοντάι γιά τις υπηρεσι�ες που θά προσφε�ρουν κάι γιά ο�σά θά βά�ζουν στις ιστοσελι�δες κάι το διάδι�κτυο. Ε�τσι θά υπά�ρχουν οι πάράγωγοι� κάι οι κάτάνάλωτε�ς κάι υπά�ρχει η προμη�θειά άνά�λογά με την ζη�τηση του προιGο�ντος. Ο�λοι οι χρη�στες ει�νάι διάχειριστε�ς κάι μά�νάτζερς των δικω�ν τους ιστολογιω�ν, βγά�ζοντάς κε�ρδος άπο� άυτο�.

Συνά�ντηση 131. Βάσικε�ς ε�ννοιες, νομοθεσι�ες, ζητη�μάτά κάι προβλη�μάτά σε σχε�ση με την Ειδικη� Αγωγη� (ειδικη� άνάφορά� στο νο�μο No Child Left Behind)΄

Η βλά�βη (impairment) άφορά� στη μη ομάλη� λειτουργι�ά η� στην άπω�λειά λειτουργι�άς μιάς σωμάτικη�ς, άνάτομικη�ς, η� ψυχολογικη�ς δομη�ς (εκ γενετη�ς η� λο�γω άτυχη�μάτος η� άσθε�νειάς).

Με τον ο�ρο άνάπηρι�ά (disability) εννοου�με ο�τάν μιά βλά�βη περιορι�ζει το ά�τομο άπο� το νά εκτελε�σει μιά δράστηριο�τητά με τον τρο�πο που κάνονικά� άνάμε�νετάι άπο� τους άνθρω�πους (επικοινωνι�ά με ά�λλους, άκοη�, κι�νηση, χειρισμο�ς άντικειμε�νων, κ.ο.κ.). Η μειονεξι�ά (handicap) προκυ�πτει ο�τάν το ά�τομο δεν μπορει� νά εκπληρω�σει ε�νά ρο�λο λο�γω βλά�βης η� άνάπηρι�άς. Ο ο�ρος περιγρά�φει το άντι�κτυπο η� τη συνε�πειά της άνάπηρι�άς στο ά�τομο. Μειονεξι�ά ει�νάι η ‘άρνητικη� συνε�πειά μιάς βλά�βης. Μπορει� νά ει�νάι το προ�βλημά της προ�σβάσης σε συγκεκριμε�νά κτι�ριά η� χω�ρους που προκάλει�τάι άπο� το φτωχο� περπά�τημά, μπορει� νά ει�νάι οι δυσκολι�ες στις συζητη�σεις που προκάλει� η φτωχη� ομιλι�ά η� μπορει� νά ει�νάι οι δυσκολι�ες στην εκπάι�δευση που προκάλει� η φτωχη� ικάνο�τητά άνά�γνωσης’.Νομικε�ς κάι Πολιτικε�ς οδηγι�ες:Η ειδικη� άγωγη� ρυθμι�ζετάι άπο� νο�μους κάι πολιτικε�ς περισσο�τερο άπο� κά�θε ά�λλη περιοχη� στην εκπάι�δευση. Αυτο� σημάι�νει ο�τι οι εκπάιδευτικοι�, η διοι�κηση κάι οι ειδικοι� της τεχνολογι�άς ειδικη�ς άγωγη�ς πρε�πει νά ει�νάι κάλά� κάτάτοπισμε�νοι γιά τους ομοσπονδιάκου�ς κάι πολιτειάκου�ς νο�μους, τις πολιτικε�ς κάι τις διάδικάσι�ες. Οι εξη�ς πηγε�ς ει�νάι πολυ� κάτάτοπιστικε�ς

γιά τις νομικε�ς κάι πολιτικε�ς βά�σεις του πεδι�ου της τεχνολογι�άς ειδικη�ς άγωγη�ς : McLaughlin (2010), Jones (2010), U.S. Department of Education (2011). Οικοσελι�δά ΥΠΠ Κυ�πρου γιά την Ειδικη� Αγωγη� http :// www . moec . gov . cy / eidiki _ ekpaidefsi / index . html Ανά�γνωση κάτάλο�γου προτεινο�μενης χρη�σης διάδικτυ�ου κάι διάθε�σιμων λογισμικω�ν ειδικη�ς άγωγη�ς (κάι κάτηγοριοποι�ηση).

Νομοθεσι�ες- Ο νο�μος γιά την Τεχνολογικη� Υποστη�ριξη των Ατο�μων με Ανάπηρι�ες Ψηφι�στηκε το 1988 κάι προβλε�πει τη χρημάτοδο�τηση πολιτειάκω�ν συστημά�των κάι υπηρεσιω�ν γιά την πάροχη� συσκευω�ν κάι υπηρεσιω�ν υποστηρικτικη�ς τεχνολογι�άς γιά ά�τομά με άνάπηρι�ες.- Η άνάθεω�ρηση του νο�μου γιά την Εκπάι�δευση των Ατο�μων με Ανάπηρι�ες του 1997 επιβά�λλει σε ο�λες τις ομά�δες που δημιουργου�ν εξάτομικευμε�νά εκπάιδευτικά� προγρά�μμάτά νά ‘λάμβά�νουν υπο�ψη’ την υποστηρικτικη� τεχνολογι�ά ο�τάν σχεδιά�ζουν το εκπάιδευτικο� προ�γράμμά ενο�ς άτο�μου με άνάπηρι�ά. Η πιο προ�σφάτη άνάθεω�ρηση του 2004 δεν περιλάμβά�νει νε�ες πληροφορι�ες γιά την τεχνολογι�ά ο�μως τονι�ζει εκ νε�ου στά σχολει�ά τη σημάσι�ά των άκάδημάιGκω�ν επιδο�σεων των μάθητω�ν με άνάπηρι�ες κάι την

άνά�γκη πάροχη�ς βοη�θειάς σε κά�θε μάθητη� ω�στε νά επιτυ�χει τους στο�χους επι�δοσης. Ν΄ o Child Left Behind’ στην Ειδικη� Αγωγη�

Ο�λά τά πάιδιά� ε�χουν το δικάι�ωμά νά μά�θουν. Η ομοσπονδιάκη� εκπάιδευτικη� πολιτικη� του Νο�μου ‘Κάνε�νά Πάιδι� νά μην Μει�νει Πι�σω’ (No Child Left Behind- NCLB Act) ειση�γάγε ε�νά συ�νολο κάτευθυντη�ριων γράμμω�ν γιά τά δημο�σιά σχολει�ά, γιά νά βελτιω�σουν τν εκπάι�δευση με�σω των άκο�λουθων άλλάγω�ν: άυξημε�νη λογοδοσι�ά, μεγάλυ�τερη ευελιξι�ά κάι τοπικο�ς ε�λεγχος των χρημάτοδοτη�σεων, ενισχυμε�νες γονικε�ς επιλογε�ς, κάι άυξημε�νη χρη�ση διδάκτικω�ν μεθο�δων που βάσι�ζοντάι στην ε�ρευνά (Eisenhart & Towne, 2003). Ο νο�μος NCLB επηρε�άσε σημάντικά� την ειδικη� άγωγη�, ο�πως κάι ο�λες τις περιοχε�ς της εκπάι�δευσης. Ε�νά άπο� τά σημάντικο�τερά ι�σως συστάτικά� του νο�μου εστιά�ζει στην Επάρκη� Ετη�σιά Προ�οδο (Adequate Yearly Progress- AYP), η οποι�ά άπάιτει� άπο� κά�θε σχολει�ο νά τεκμηριω�νει ο�τι ικάνοποι�ησε συγκεκριμε�νά κριτη�ριά επι�δοσης που ορι�ζει ο νο�μος. Ε�νά άπο� τά οφε�λη των άπάιτη�σεων της Επάρκου�ς Ετη�σιά Προο�δου ει�νάι ο�τι στρε�φουν τη δημο�σιά προσοχη� στις επι�μονά χάμηλε�ς επιδο�σεις των μάθητω�ν με σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες.

2. Ε�ννοιες προσβάσιμο�τητάς, ε�ντάξης κάι ισο�τιμης συνεκπάι�δευσης;Προσβάσιμο�τητά: Eι�νάι ο ο�ρος ‘ομπρε�λά’ γιά τις στράτηγικε�ς που μπορου�με νά χρησιμοποιη�σουμε γιά νά κά�νουμε τις τεχνολογι�ες μά�θησης άρκετά� ευε�λικτες ου�τως ω�στε νά άντάποκρι�νοντάι στις διάφορετικε�ς άνά�γκες κάι προτιμη�σεις χρηστω�ν διάφο�ρων κάτηγοριω�ν κάι επομε�νως νά ει�νάι λιγο�τερο πιθάνο� νά άποκλει�ουν χρη�στες, η� άλλιω�ς νά ει�νάι ο�σο το δυνάτο� πιο ισο�τιμες γιά συνεκπάι�δευση η� συμπερι�ληψη (inclusive).Ε�ντάξη κάι ισο�τιμη συνεκπάι�δευση: Κάτά� τη διά�ρκειά της δεκάετι�άς του 1990 συντελε�στηκε μιά μεγά�λη άλλάγη� στον τρο�πο πάρά�δοσης των υπηρεσιω�ν ειδικη�ς άγωγη�ς. Αντι� της τοποθε�τησης των μάθητω�ν με άνάπηρι�ες σε ξεχωριστε�ς τά�ξεις (άπομονωμε�νη ειδικη� άγωγη�/self-contained special education) κάι της δυνάτο�τητάς συμμετοχη�ς τους σε επιλεγμε�νά μάθη�μάτά της γενικη�ς εκπάι�δευσης, μιά διάδικάσι�ά που άποκάλει�τάι ‘ε�ντάξη’ (mainstreaming). Ε�γινάν ε�τσι προσπά�θειες νά συμπεριληφθου�ν οι μάθητε�ς άυτοι� στην τά�ξη γενικη�ς εκπάι�δευσης, μιά δράστηριο�τητά που ει�νάι γνωστη� ως ισο�τιμη συνεκπάι�δευση η� συμπερι�ληψη (inclusion).3. Ε�ννοιά του κάθολικου� σχεδιάσμου� κάι κάτευθυντη�ριες γράμμε�ς

Οι άρχε�ς του κάθολικου� σχεδιάσμου� (universal design) ε�χουν προκυ�ψει άπο� την κάτάνο�ηση� μάς γιά το σχεδιάσμο� φυσικω�ν περιβάλλο�ντων γιά τά ά�τομά με άνάπηρι�ες, με κάλυ�τερο πάρά�δειγμά τά χάμηλωμε�νά πεζοδρο�μιά, δηλ. διάβά�σεις άνάπη�ρων. Σε σχε�ση με τους ηλεκτρονικου�ς υπολογιστε�ς, οι ιδε�ες του κάθολικου� σχεδιάσμου� εφάρμο�στηκάν ενσωμάτω�νοντάς λογισμικο� προσβάσιμο�τητάς στο λειτουργικο� συ�στημά ω�στε η προ�σβάση νά πάρε�χετάι μο�λις ο υπολογιστη�ς ‘βγει άπο� το κουτι�’ χωρι�ς νά πρε�πει κά�ποιος νά βρει ειδικου�ς στην υποστηρικτικη� τεχνολογι�ά που θά κά�νουν εξειδικευμε�νες τροποποιη�σεις. Ση�μερά οι πι�νάκες ελε�γχουν προσβάσιμο�τητάς ει�νάι διάθε�σιμοι σε κά�θε υπολογιστη�. Οι εκπάιδευτικοι� που εργά�ζοντάι με μάθητε�ς στο πλάι�σιο της ισο�τιμες συνεκπάι�δευσης άντιμετωπι�ζουν την άνάγκάιο�τητά γιά διάρκη� τροποποι�ηση του υλικου� του Α.Π., των διδάκτικω�ν υλικω�ν κάι υλικω�ν άξιολο�γησης. Οι τροποποιη�σεις θά ει�νάι πά�ντά άνάγκάι�ες ως άποτε�λεσμά τεχνολογιω�ν, με�σων κάι υλικω�ν που δε σχεδιά�στηκάν λάμβά�νοντάς υπο�ψη το ευ�ρος της διάφορετικο�τητάς που συνάντά�τάι σε κά�θε τά�ξη. Σημάντικο� επι�σης ει�νάι ο�τι οι τροποποιη�σεις ει�νάι πά�ντά μετάδράστικε�ς, άφου� οι μάθητε�ς με άνάπηρι�ες βιω�νουν μιά κάθυστε�ρηση στην άπο�κτηση πληροφοριω�ν που ει�νάι ά�μεσά διάθε�σιμες στους συμμάθητε�ς τους χωρι�ς άνάπηρι�ες. Ο κάθολικο�ς σχεδιάσμο�ς επιδιω�κει νά κά�νει την άλλάγη� σε άυτο� το

πάρά�δειγμά, πάρε�χοντάς ε�νά νε�ο τρο�πο σκε�ψης σχετικά� με την προ�σβάση που ει�νάι προδράστικο�ς άντι� μετάδράστικο�ς. Oι κάτευθυντη�ριες γράμμε�ς γιά τον Κάθολικο� Σχεδιάσμο� γιά τη Μά�θηση (Universal Design for Teaching- UDL) κάι περιγρά�φουν τις τρεις άρχε�ς που τον κάθοδηγου�ν (Cast, 2011). Aυτε�ς ει�νάι:

- Ανάπάρά�στάση (Representation): Δι�νουμε μιά πληροφορι�ά με πολλου�ς τρο�πους ο�χι μο�νο με ε�νά τρο�πο.- Δρά�ση κάι ε�κφράση (Action and Expression): Εργάλει�ά επικοινωνι�άς (π.χ βι�ντεο)- Συμμετοχη� (Engagement): Ο τρο�πος που θά συνεργάστου�ν. Νά ει�νάι μιά κοινο�τητά άνοιχτη� γιά ο�λά τά πάιδιά�. 4. Στράτηγικε�ς ενσωμά�τωσης τεχνολογι�άς στην Ειδικη� Αγωγη� (Πάράδει�γμάτά γιά γνωστικε�ς άνάπηρι�ες π.χ. άνά�γνωσης, γράφη�ς, μάθημάτικω�ν. Πάράδει�γμάτά γιά σωμάτικε�ς κάι άισθητηριάκε�ς άνάπηρι�εςΗ άποκάτά�στάση (remediation) άφορά� την πάροχη� βοη�θειάς σε ε�νά ά�τομο γιά νά μά�θει η� νά βελτιω�σει την επι�δοση� του, κάι συχνά� άποτελει� το σημει�ο που

εστιά�ζει η εκπάι�δευση, η κάτά�ρτιση κάι η θεράπει�ά. Ε�νά εργάλει�ο γράφικη�ς οργά�νωσης (π.χ. εννοιολογικη�ς χάρτογρά�φησης) που βοηθά� τά ά�τομά με μάθησιάκε�ς δυσκολι�ες άν βελτιω�σουν τη γνωστικη� επεξεργάσι�ά με�σω της οπτικοποι�ησης εννοιω�ν κάι σχε�σεων, μπορει� νά θεωρηθει� πάρά�δειγμά τεχνολογι�άς που χρησιμοποιει�τάι γιά άποκάτά�στάση. Η άντιστά�θμιση (compensation) εστιά�ζει στη χρη�ση τεχνολογι�άς γιά την άντιμετω�πιση των δυσκολιω�ν πράγμάτοποι�ησης συγκεκριμε�νων εργάσιω�ν. Γιά πάρά�δειγμά η πάροχη� λογισμικου� άνάγνω�ρισης φωνη�ς με μάθητε�ς με σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες που τους δημιουργου�ν εμπο�διά στη χρη�ση μολυβιου� η� πληκτρολογι�ου, μπορει� νά τους βοηθη�σει νά βελτιω�σουν την ευχε�ρειά� τους στο γρά�ψιμο μετάφρά�ζοντάς την ομιλι�ά με κει�μενο. Κάτά� την ενσωμά�τωση τεχνολογι�άς τη διδάσκάλι�ά η� τη θεράπει�ά μπορου�ν νά χρησιμοποιηθου�ν κάι οι δυ�ο άυτε�ς προσεγγι�σεις.Δεξιο�τητες άνά�γνωσης:ΠροιGο�ντά λογισμικου� σάν το JumpStart Kindergarten Reading (Knowledge Adventure), το Simon Sounds It Out κάι το FastForward (Scientific Learning) χρησιμοποιου�ντάι συχνά� σε τά�ξεις ο�που οι ‘εξελισσο�μενοι άνάγνω�στες εργά�ζοντάι΄ γιά την άπο�κτηση συγκεκριμε�νων δεξιοτη�των. Τά διάδράστικά� βιβλι�ά άποτελου�ν ά�λλον ε�νά συχνά� χρησιμοποιου�μενο πο�ρο. Τά προιGο�ντά μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά που βοηθου�ν τους μάθητε�ς με επικοινωνιάκε�ς άνάπηρι�ες περιλάμβά�νουν το CAST eReader (CAST), το Quicktionary Reading Pen (WizCom) στο Σχη�μά 1 κάι πολυά�ριθμες κινητε�ς εφάρμογε�ς ο�πως η Speak It! (Future Apps, Inc) γιά iPhone κάι iPad. Αν οι εκπάιδευτικοι� πάρε�χουν ο�λά τά διδάκτικά� κει�μενά σε ψηφιάκη� μορφη�, οι μάθητε�ς με άνάπηρι�ες κάθω�ς κάι ά�λλοι

μάθητε�ς που δυσκολευ�οντάι στην άνά�γνωση θά ει�νάι σε θε�ση νά άντιγρά�φουν κάι νά επικολλου�ν τις πληροφορι�ες σε ομιλου�ντες επεξεργάστε�ς κειμε�νου, εφάρμογε�ς (apps) κάι ά�λλά λογισμικά� μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά ω�στε νά μπορου�ν νά άκου�ν τις πληροφορι�ες που δεν μπορου�ν νά διάβά�σουν.Δεξιο�τητες γράφη�ς : Γιά τους μάθητε�ς που δεν ει�νάι σε θε�ση νά γρά�ψουν με το χε�ρι, που η γράφη� τους ει�νάι δυσάνά�γνωστη, η� που βρι�σκουν το γρά�ψιμο εξάιρετικά� κουράστικο�, τά λογισμικά� άνάγνω�ρισης φωνη�ς ο�πως το Dragon Naturally Speaking (Nuance) κάι πολλε�ς κινητε�ς εφάρμογε�ς σάν την Vlingo (Vlingo.Inc.) μπορει� νά άποτελου�ν μιά επιλογη�. Κά�ποιοι μάθητε�ς που πληκτρολογου�ν άργά� η� δυσκολευ�οντάι στην ορθογράφι�ά μπορου�ν νά ωφεληθου�ν άπο� λογισμικά� προ�βλεψης λε�ξεων, ο�πως ει�νάι το Co:Writer (Don Johnston) το οποι�ο προσφε�ρει επιλογε�ς λε�ξεων γιά νά συμπληρω�σει τά πρω�τά λι�γά ρά�μμάτά που πληκτρολογει� ο μάθητη�ς. Στο Σχη�μά 2 πάρουσιά�ζετάι το λογισμικο� Co:Writer γιά το ειδικο� πληκτρολο�γιο ΝΕΟ (Renaissance Learning). Μάθημάτικε�ς δεξιο�τητες:Οι άριθμομηχάνε�ς άποτελου�ν μιά σημάντικη� πάρε�μβάση γιά τους μάθητε�ς με άνάπηρι�ες. Μιά εξειδικευμε�νη άριθμομηχάνη�, το Coin-ULator ©(PCI Education) δημιουργη�θηκε γιά νά βοηθη�σει τους μάθητε�ς που δυσκολευ�οντάι στην κάτάμε�τρηση των κερμά�των κάι στην άντάλλάγη� χάρτονομισμά�των με κε�ρμάτά. Α�λλες στράτηγικε�ς ε�χον βάσιστει� στη χρη�ση άπλω�ν λογισμικω�ν δημιουργι�ά γράφημά�των, κάθω�ς κάι λογισμικω�ν εξά�σκησης, κάθοδηγου�μενης εκμά�θησης (tutorials) κάι πάιχνιδιω�ν. Επι�σης, πολλε�ς ει�νάι οι κινητε�ς εφάρμογε�ς που πάρε�χουν βοη�θειά ο�σον άφορά� τις μάθημάτικε�ς δεξιο�τητες. Εφάρμογε�ς σάν τις Math (fishdog.net) κάι Math

Racer (i4software) διευκολυ�νουν τους μάθητε�ς στην άπο�κτηση μάθημάτικω�ν δεξιοτη�των.Με�τριες κάι σοβάρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�εςTά ά�τομά με με�τριες κάι σοβάρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�ες θά άποκτη�σουν δεξιο�τητες που άφορου�ν στην κάθημερινη� διάβι�ωση ο�πως η προσωπικη� υγιεινη�, τά ψω�νιά, κάι η χρη�ση των με�σων μάζικη�ς μετάφορά�ς. Επιπλε�ον υπά�ρχουν διάθε�σιμά λογισμικά� που βοηθου�ν στη διδάσκάλι�ά σημάντικω�ν λειτουργικω�ν δεξιοτη�των ο�πως η διάχει�ριση των χρημά�των κάι του χρο�νου. Γιά πάρά�δειγμά, η εφάρμογη� γιά iPad Time, Money & Fractions On-Track (School Zone Publishing) βοηθά�ει τους μάθητε�ς νά μά�θουν νά διάχειρι�ζοντάι τά χρη�μάτά κάι το χρο�νο. Οι εκπάιδευτικοι� που εργά�ζοντάι με μάθητε�ς με με�τριες κάι σοβάρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�ες πρε�πει νά ει�νάι εξοικειωμε�νοι με μιά σειρά� συσκευω�ν που πάρε�χουν ενάλλάκτικου�ς τρο�πους προ�σβάσης στον υπολογιστη�, κάθω�ς το τυπικο� πληκτρολο�γιο μπορει� νά ει�νάι προβλημάτικο� γιά πολλου�ς μάθητε�ς. Γιά την άπλοποι�ηση των σωμάτικω�ν η� γνωστικω�ν άπάιτη�σεων της άλληλεπι�δράσης με τον υπολογιστη� μπορου�ν νά χρησιμοποιηθου�ν ενάλλάκτικά� πληκτρολο�γιά (alternative keyboards), ο�πως το πληκτρολο�γιο Intellikeys (Intellitools) που μπορου�ν νά προσάρμοστου�ν στις άνά�γκες των μάθητω�ν. Π.χ. τά πλη�κτρά μπορου�ν νά μεγεθυνθου�ν γιά νά υπά�ρχει περισσο�τερος χω�ρος γιά τον μάθητη� νά πάτη�σει ε�νά πλη�κτρο · πλη�κτρά που δε χρειά�ζοντάι σε ε�νά συγκεκριμε�νο λογισμικο� μπορου�ν νά άφάιρου�ντάι · κάι λειτουργι�ες πολλω�ν βημά�των ο�πως η άποθη�κευση, εκτυ�πωση, η� ε�ξοδος μπορου�ν νά προγράμμάτιστου�ν νά εκτελου�ντάι με το πά�τημά ενο�ς μο�νο πλη�κτρου. Ετάιρει�ες ο�πως η AbleNet βοηθου�ν τους εκπάιδευτικου�ς στην

ενσωμά�τωση της υποστηρικτικη�ς τεχνολογι�άς στη διδάσκάλι�ά.Στράτηγικε�ς γιά τους μάθητε�ς με σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες Οι σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες επηρεά�ζουν την κινητικο�τητά κάι την ευκινησι�ά ενο�ς άτο�μου. Οι δυσκολι�ες στην κι�νηση μπορει� νά άφορου�ν στην άδρη� η� στη λεπτη� κινητικο�τητά κάι συχνά� συνυπά�ρχουν με ά�λλες άνάπηρι�ες. Η υποστηρικτικη� τεχνολογι�ά γιά τά ά�τομά με σοβάρε�ς σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες μπορει� νά ε�χει τη μορφη� ενο�ς ηλεκτρικου� κάροτσιου� που μπορει� νά χειριστει� κάνει�ς με ε�νά joystick, μιά συσκευη� με μιά λάβη� που κινει�τάι σε ο�λες τις κάτευθυ�νσεις. Τά joystick μπορου�ν επι�σης νά ελε�γξουν την κι�νηση του κε�ρσορά η� του δει�κτη σε μιά οθο�νη υπολογιστη�. Γιά την πάροχη� προ�σβάσης σε ε�νάν υπολογιστη�, ει�νάι συχνά� άπάράι�τητο νά προσφε�ρετάι άντι� του τυπικου� πληκτρολογι�ου ε�νά άνάλλάτκικο�. Οι διάκο�πτες (switches) επι�σης χρησιμοποιου�ντάι συχνά� γιά τον ε�λεγχο κάι την ει�σοδο δεδομε�νων στον υπολογιστη�, κάθω�ς κάι γιά την ενεργοποι�ηση συστημά�των ελε�γχου περιβά�λλοντος.Η άξιολο�γηση της άνά�γκης γιά υποστηρικτικη� τεχνολογι�ά άποτελει� ε�ργο μιάς ομά�δάς ειδικω�ν που περιλάμβά�νει εργοθεράπευτε�ς, φυσιοθεράπευτε�ς, μηχάνικου�ς άποκάτά�στάσης, κάι ειδικου�ς στην υποστηρικτικη� τεχνολογι�ά. Ο στο�χος ει�νάι νά προσδιοριστου�ν τά κάτά�λληλά εργάλει�ά προ�σβάσης κάι ελε�γχου που θά επιτρε�πουν στο ά�τομο νά λειτουργει� σε ο�λά τά περιβά�λλοντά: στο σπι�τι, στο σχολει�ο, στην κοινωνι�ά, κάι τελικά� στην εργάσι�ά.Γιά τους τυφλου�ς: Γιά ε�νά τυφλο� ά�τομο, τρι�ά ει�νάι τά ει�δη τεχνολογι�άς που διευκολυ�νουν της άνεξάρτησι�ά κάι την προ�σβάση σε περιβά�λλοντά κάι πληροφορι�ες:

-Μπάστου�νιά κάι τεχνολογι�ά άισθητη�ρων: Πάρε�χουν δεξιο�τητες κι�νησης κάι προσάνάτολισμου� κάτά� την πλοη�γηση σε διά�φορά περιβά�λλοντά- Εργάλει�ά μετάτροπη�ς ε�ντυπων πληροφοριω�ν: Α�λλά σημάντικά� εργάλει�ά μετάτρε�πουν την ε�ντυπη πληροφορι�ά σε ηχητικη�, ε�τσι ω�στε το τυφλο� ά�τομο νά μπορει� νά άποκτά� πληροφορι�ες άκου�γοντάς άντι� διάβά�ζοντά�ς τις. Αυτο� επιτυγχά�νετάι με�σω της χρη�σης ενο�ς σάρωτη� κάι λογισμικου� οπτικη�ς άνάγνω�ρισης χάράκτη�ρων (optical character recognition- OCR) γιά τη σά�ρωση κάι μετά�φράση των ε�ντυπων πληροφοριω�ν σε άρχει�ο επεξεργάστη� κειμε�νου, κάι λογισμικο� συ�νθεσης ομιλι�άς. Λειτουργει� με την τοποθε�τηση του ε�ντυπου υλικου� στο σάρωτη� κάι τη σά�ρωση κάι μετάφορά� του στον υπολογιστη�. Το λογισμικο� OCR μετάτρε�πει ε�πειτά την σάρωμε�νη πληροφορι�ά σε κει�μενο, κάι τά εργάλει�ά συ�νθεσης ομιλι�άς ‘διάβά�ζουν’ το υλικο�. Το λογισμικο� Scan and Read Pro (Premier Literacy) άποτελει� ε�νά συ�νηθες συ�στημά μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά που χρησιμοποιου�ν τά τυφλά� ά�τομά. Υπά�ρχουν επι�σης πολλε�ς κινητε�ς εφάρμογε�ς με άυτη� τη λειτουργικο�τητά, ο�πως η TextGrabber (ABBYY). -Ανάγνω�στες οθο�νης: Οι άνάγνω�στες οθο�νης (screen readers) λειτουργου�ν ως βοηθητικο� λογισμικο� στο πάράσκη�νιο του λειτουργικου� συστη�μάτος του υπολογιστη� κάι διάβά�ζουν οποιοδη�ποτε κει�μενο εμφάνι�ζετάι στην οθο�νη- γιά πάρά�δειγμά, μενου� επιλογω�ν, κει�μενο η� ιστοσελι�δες. Πάράδει�γμάτά άνάγνωστω�ν οθο�νης ει�νάι τά SuperNova Screen Reades (Dolphin Computer Access) κάι JAWS (Freedom Scientific).Γιά τά ά�τομά με μερικη� ο�ράση: Προκειμε�νου τά ά�τομά με μερικη� ο�ράση νά ε�χουν προ�σβάση σε ε�ντυπες πληροφορι�ες,

πρε�πει νά μπορου�ν νά μεγεθυ�νουν το κει�μενο η� νά άλλά�ζουν την άντι�θεση. Ο�τάν οι πληροφορι�ες ει�νάι σε ε�ντυπη μορφη� (π.χ. βιβλι�ά, περιοδικά�, φυλλά�διά) μπορει� νά χρησιμοποιηθει� συ�στημά μεγε�θυνσης τηλεο�ράσης κλειστου� κυκλω�μάτος (closed-circuit television- CCTV). Το συ�στημά CCTV άποτελει�τάι άπο� μιά βιντεοκά�μερά ου στηρι�ζετάι σε ε�νά πλάι�σιο, κάι μιά οθο�νη τηλεο�ράσης. Οι χρη�στες τοποθετου�ν υλικά� στην επιφά�νειά εργάσι�άς κά�τω άπο� τη βιντεοκά�μερά, ρυθμι�ζουν τον επιθυμητο� βάθμο� μεγε�θυνσης κάι μετάκινου�ν τά υλικά� ο�πως χρειά�ζετάι ω�στε οι πληροφορι�ες νά εμφάνι�ζοντάι στην οθο�νη του υπολογιστη� άπλά� ενεργοποιω�ντάς τον ενσωμάτωμε�νο πι�νάκά ελε�γχου μεγε�θυνσης της οθο�νης. Αυτη� η λειτουργι�ά επιτρε�πει στους χρη�στες νά επιλε�γουν την επιθυμητη� μεγε�θυνση γιά οτιδη�ποτε εμφάνι�ζετάι στην οθο�νη. Αυτο� δε βοηθά�ει μο�νο τους άνθρω�πους με άνάπηρι�ες άλλά� επι�σης εκει�νους με μειωμε�νη ο�ράση λο�γω ηλικι�άς.Γιά τους κωφου�ς: Τά κωφά� ά�τομά μπορου�ν συνη�θως νά χρησιμοποιου�ν τις περισσο�τερες τεχνολογι�ες χωρι�ς σημάντικε�ς τροποποιη�σεις. Ωστο�σο, δυ�ο προβλημάτικε�ς περιοχε�ς άφορου�ν στη χρη�ση ηχητικη�ς άνάτροφοδο�τησης (π.χ. μηνυ�μάτά σφά�λμάτος) κάι στην εξά�ρτηση άπο� τον η�χο των λογισμικω�ν πολυμε�σων. Ο�τάν οι σχεδιάστε�ς πάρε�χουν άπάράι�τητες πληροφορι�ες μο�νο σε μορφη� η�χου άυτε�ς οι πληροφορι�ες ει�νάι άπρο�σιτες γιά τά κωφά� ά�τομά. Ως άποτε�λεσμά, οι πρωτοβουλι�ες σχεδιάσμου� κάι υποστη�ριξης των κωφω�ν άτο�μων ενθάρρυ�νουν τη διά�θεση ο�λων των πληροφοριω�ν σε πολλάπλε�ς μορφε�ς (π.χ. μηνυ�μάτά σφά�λμάτος που πάρά�γουν εκτο�ς του ηχητικου� ση�μάτος κάι ε�νά μη�νυμά στην οθο�νη · λογισμικο� πολυμε�σων που περιλάμβά�νει υπο�τιτλους στά ηχητικά� με�ρη).

10 Κορυφάι�ες Στράτηγικε�ς Ενσωμά�τωσης της Τεχνολογι�άς στην Ειδικη� Αγωγη�Τι�τλος Περιγράφη�Χρη�ση ενάλλάκτικω�ν πληκτρολογι�ων ο�πως το Intellikeys της IntellitoolsΟι μάθητε�ς με περιορισμε�νη χειρωνάκτικη� επιδεξιο�τητά χρειά�ζοντάι ενάλλάκτικε�ς γιά το τυπικο� πληκτρολο�γιο που θά τους επιτρε�πουν νά χρησιμοποιου�ν τον υπολογιστη� άνεξά�ρτητάΧρη�ση joysticks η� διάκοπτω�ν (switches) άντι� πληκτρολογι�ωνΟι μάθητε�ς με σοβάρε�ς σωμάτικε�ς άνάπηρι�ες χρειά�ζοντάι ά�λλους τρο�πους άντι� του πληκτρολογι�ου γιά νά εισά�γουν δεδομε�νά στον υπολογιστη�Χρη�ση λογισμικου� άνάγνω�ρισης φωνη�ς ο�πως το Dragon Naturally Speaking (Nuance)Οι μάθητε�ς που άδυνάτου�ν νά γρά�ψουν με το χε�ρι, που τά χειρο�γράφά� τους ει�νάι δυσάνά�γνωστά η� που βρι�σκουν τη γράφη� με το χε�ρι εξάιρετικά� κουράστικη�, μπορου�ν νά χρησιμοποιου�ν άυτο� το λογισμικο� γιά νά δημιουργου�ν κει�μενο άπο� την ομιλι�ά τους.Μάθητε�ς με Αισθητηριάκε�ς Ανάπηρι�εςΧρη�ση άνάγνωστω�ν οθο�νης ο�πως το λογισμικο� JAWS της Freedon Scientific η� λογισμικω�ν οπτικη�ς άνάγνω�ρισης χάράκτη�ρων (OCR) κάι μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά.

Οι μάθητε�ς με άνάπηρι�ες ο�ράσης μπορου�ν νά χρησιμοποιου�ν άυτά� τά εργάλει�ά που ‘διάβά�ζουν το κει�μενο που βρι�σκετάι στην΄ οθο�νη του υπολογιστη�.Χρη�ση συστη�μάτος τηλεο�ράσης κλειστου� κυκλω�μάτος (CCTV)

Αυτη� η στράτηγικη� βοηθά� στη μεγε�θυνση του κειμε�νου γιά τους μάθητε�ς με μερικη� ο�ράσηΜάθητε�ς με Δυσκολι�ες στην Επικοινωνι�άΧρη�ση προιGο�ντων μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά, ο�πως το Quicktionary Reading Pen της WizComΑυτε�ς οι συσκευε�ς κάι τά υλικά� βοηθου�ν τους μάθητε�ς που συνάντου�ν δυσκολι�ες στην άνά�γνωση.

Πάροχη� ποικι�λων εργάλει�ων γιά την υποστη�ριξη των μάθητω�ν στη γράφη�Ορισμε�νοι μάθητε�ς χρειά�ζοντάι άπλοποιημε�νους επεξεργάστε�ς κειμε�νου ο�πως το λογισμικο� Scholastic Key (Tom Snyder) η� εξειδικευμε�νους επεξεργάστε�ς κειμε�νου με λειτουργι�ά προ�βλεψης λε�ξεων ο�πως το Co:Writer (Don Johnston)

Χρη�ση ομιλου�ντων επεξεργάστω�ν κειμε�νου ο�πως το λογισμικο� Write:Outloud της Don JohnstonΤά εργάλει�ά άυτά� συνθε�τουν ομιλι�ά επιτρε�ποντάς στους μάθητε�ς νά άκου�ν ο�,τι ε�χουν γρά�ψει

Μάθητε�ς με Γνωστικε�ς Ανάπηρι�εςΧρη�ση ψηφιάκω�ν φωτογράφικω�ν μηχάνω�ν γιά την άποτυ�πωση εικο�νων άντικειμε�νων κάι περιβάλλο�ντωνΟι μάθητε�ς με γνωστικε�ς άνάπηρι�ες χρειά�ζοντάι μερικε�ς φορε�ς συγκεκριμε�νά πάράδει�γμάτά ως βοηθητικά� στοιχει�ά γιά τη μά�θηση

Χρη�ση εξειδικευμε�νων άριθμομηχάνω�ν ο�πως η Coin-U-Lator της PCI EducationΑυτε�ς οι συσκευε�ς χειρο�ς βοηθου�ν τους μάθητε�ς νά μά�θουν άριθμητικε�ς ε�ννοιες ο�πως την άντάλλάγη� χάρτονομισμά�των με κε�ρμάτά.

5. Ε�μφάση στον κάτά�λογο με Συ�νοψη των Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης της Τεχνολογι�άς στην Ειδικη� Αγωγη�Ομά�δά - Στο�χοςΜάθητε�ς με ελάφρε�ς κάι με�τριες εω�ς σοβάρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�εςΠάράδει�γμάτά Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης Τεχνολογι�άςΓιά ά�τομά με ελάφρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�ες:- Ανά�γνωση: Χρη�ση λογισμικου� γιά δεξιο�τητες άνά�γνωσης, προιGο�ντων μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά κάι διάδράστικω�ν βιβλι�ων- Γράφη�: Χρη�ση λογισμικου� άνάγνω�ρισης φωνη�ς κάι λογισμικου� προ�βλεψης λε�ξεων.- Μάθημάτικά�: Χρη�ση λογισμικου� γράφημά�των, εξά�σκησης (drills) πάιχνιδιω�ν, κάι κάθοδηγου�μενης εκμά�θησης (tutorials)Γιά ά�τομά με με�τριες ε�ως σοβάρε�ς γνωστικε�ς άνάπηρι�ες

- Το λογισμικο� βοηθά� τη διδάσκάλι�ά/ενι�σχυση λειτουργικω�ν δεξιοτη�των (π.χ. διάχει�ριση χρημά�των, κάθημερινη� ζωη�, επάγγελμάτικη� άπάσχο�ληση)Τά βι�ντεο ενισχυ�ουν την άπο�κτηση, διάτη�ρηση κάι μετάφορά� λειτουργικω�ν κάι κοινωνικω�ν συμπεριφορω�ν.Πάράδει�γμάτά Πο�ρων κάι Δράστηριοτη�των-ReadingPen (WizCom) http :// www . wizcomtech . com -Co:Writer κάι Write:OutLoud (Don Johnston)http://donjohnston.com-Dragon Naturally Speaking (Nuance) http://www.nuance.com/dragon-WYNN (Freedom Scientific)http://www2.freedomscientific.com/LSG/products/wynn.asp-AbleNet Inc.http://www.ablenetinc.com-Attainment Companyhttp://www.attainmentcompany.comΟμά�δά – Στο�χος Μάθητε�ς με σωμάτικε�ς άνάπηρι�εςΠάράδει�γμάτά Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης Τεχνολογι�άς-Πάροχη� ενάλλάκτικω�ν μεθο�δων προ�σβάσης στο πληκτρολο�γιο, το ποντι�κι κάι/η� την οθο�νη-Κάθορισμο�ς της βε�λτιστης τοποθε�τησης των προσάρμοστικω�ν τεχνολογιω�ν κάι πάροχη� εκπάι�δευσης ω�στε νά διάσφάλιστει� ο�τι ο μάθητη�ς ει�νάι ικάνο�ς νά τις χειρι�ζετάι άνεξά�ρτητά

-Πάράκολου�θηση της λειτουργι�άς γιά νά διάσφάλιστει� ο�τι επιτυγχά�νετάι το με�γιστο επι�πεδο συμμετοχη�ς χωρι�ς άδικάιολο�γητες σωμάτικε�ς άπάιτη�σειςΠάράδει�γμάτά Πο�ρων κάι Δράστηριοτη�των-AbleNet.Inchttp://www.ablenetinc.com-Adaptivation Inchttp://www.adaptivation.com-Enabling Deviceshttp://www.enablingdevices.com-ORCCA Technology Inchttp://www.orcca.comΟμά�δά – Στο�χος Μάθητε�ς με άισθητηριάκε�ς άνάπηρι�εςΠάράδει�γμάτά Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης Τεχνολογι�άςΓιά ά�τομά που ει�νάι τυφλά�:-Χρη�ση μπάστουνιω�ν κάι τεχνολογιω�ν άισθητη�ρων ως βοη�θειά γιά την κι�νηση-Χρη�ση μετάτροπε�ων κειμε�νου σε γράφη� Μπρά�ιη-Χρη�ση άνάγνωστω�ν οθο�νηςΓιά ά�τομά με μειωμε�νη ο�ράση-Χρη�ση συστημά�των μεγε�θυνσης τηλεο�ράσης κλειστου� κυκλω�μάτος (closed-circuit television- CCTV)-Χρη�ση των ενσωμάτωμε�νων στο λειτουργικο� συ�στημά πινά�κων ελε�γχου γιά τη μεγε�θυνση της οθο�νης

Γιά ά�τομά με μειωμε�νη άκοη�:-Χρη�ση συστημά�των ενι�σχυσης FM (υποστηρικτικε�ς συσκευε�ς άκοη�ς)Πάράδει�γμάτά Πο�ρων κάι Δράστηριοτη�των-VisionCuehttp://www.visioncue.com-Dolphin Computer Accesshttp://www.yourdolphin.com-Freedom Scientifichttp://www.freedomscientific.com-Telesensoryhttp://www.telesensory.com-Audio Enhancementhttp://www.audioenhancement.comΟμά�δά – Στο�χος Μάθητε�ς που διάτρε�χουν κι�νδυνο προ�ωρης εγκάτά�λειψης του σχολει�ου (at-risk students)Πάράδει�γμάτά Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης Τεχνολογι�άς-Ευ�ρεση λογισμικω�ν κάι ιστο�τοπων που προσφε�ρουν σημάντικε�ς κάι πάράκινητικε�ς ευκάιρι�ες συμμετοχη�ς σε μάθησιάκε�ς δράστηριο�τητες-Χρη�ση ηλεκτρονικω�ν κουι�ζ κάι ά�λλων εκπάιδευτικω�ν υλικω�ν που πάρε�χουν ά�μεση άνάτροφοδο�τηση σχετικά� με την επι�δοση.Πάράδει�γμάτά Πο�ρων κάι Δράστηριοτη�των-BrainPOP

http :// www . brainpop . com -Don Johnston Inchttp://www.donjohnston.com-Tom Snyder Inchttp://www.tomsnyder.comΟμά�δά – Στο�χος Μάθητε�ς με χάρι�σμάτά κάι τάλε�ντάΠάράδει�γμάτά Στράτηγικω�ν Ενσωμά�τωσης Τεχνολογι�άς-Εντοπισμο�ς ιστοσελι�δων που πάρε�χοντάς τις κάτά�λληλες προκλη�σεις θά λειτουργου�ν ως σημει�ο εκκι�νησης γιά την εισάγωγη� των μάθητω�ν σε κά�ποιο θεμάτικο� περιεχο�μενο-Πάροχη� εργάλει�ων γιά άυτο�-κάτευθυνο�μενη ε�ρευνά.-Πάροχη� εργάλει�ων δημιουργι�ά πολυμεσικω�ν πάρουσιά�σεων, σχεδιάσμου� ιστοσελι�δων κάι ηλεκτρονικω�ν portfolio γιά την τεκμηρι�ωση των μάθησιάκω�ν εμπειριω�ν.Πάράδει�γμάτά Πο�ρων κάι Δράστηριοτη�των-Duke Talent Identification Programhttp :// tip / duke . edu -Hoagies Gifted Education Pagehttp://www.hoagiesgifted.org

6. Στράτηγικε�ς γιά τους Μάθητε�ς που Κινδυνευ�ουν νά Εγκάτάλει�ψουν Προ�ωρά το Σχολει�ο

Μάθησιάκε�ς Δυσκολι�ες Στράτηγικε�ςΔυσκολι�ά νά θυμου�ντάι τά πρά�γμάτά που πρε�πει νά κά�νουν κάι τη σειρά� τουςΠάροχη� μιάς υπηρεσι�άς υπενθυ�μισης http://www.iping.comΧρη�ση μιάς εξειδικευμε�νης συσκευη�ς κάθοδη�γησης StepPad της Attainment Company http://attainmentcompany.com/steppad

Αδυνάμι�ά νά διάβά�ζουν κάι νά κάτάνοου�ν στο επι�πεδο της τά�ξης τους-Πάροχη� ψηφιάκω�ν κειμε�νων γιά χρη�ση σε προγρά�μμάτά μετάτροπη�ς κειμε�νου σε ομιλι�ά-Πάροχη� εκπάιδευτικω�ν υλικω�ν διάφορετικω�ν επιπε�δων δυσκολι�άςhttp://www.windows2universe.org

Δυσκολι�ες στη γράπτη� ε�κφράση -Χρη�ση επεξεργάστη� κειμε�νου με λειτουργι�ά προ�βλεψης λε�ξεων π.χ. Co:Writer (http://donjohnston.com) η� WordQ (http://www.goqsoftware.com)-Πάροχη� υποστη�ριξης γιά υπάγο�ρευση κειμε�νουhttp://www.idictate.comΔυσκολι�ες στους μάθημάτικου�ς υπολογισμου�ς κάι ε�ννοιες

-Χρη�ση online άριθμομηχάνω�ν: WebMath (http://www.webmath.com)-Χρη�ση διδάκτικω�ν εργάλει�ων ο�πως ει�νάι τά Εικονικά� Χειράπτικά� Υλικά� γιά τά Μάθημάτικά� (Virtual Math Manipulatives) http://nlvm.usu.edu/en/nav/vlibrary.html

Ε�λλειψη κινη�τρων γιά συμμετοχη� στις σχολικε�ς εργάσι�ες-Μετάφορά� του ελε�γχου στους ι�διους τους μάθητε�ς ω�στε νά άνάλάμβά�νουν υπευθυνο�τητες π.χ. χρη�ση υπηρεσιω�ν ο�πως ει�νάι η Crayon (http://crayon.net) γιά τη δημιουργι�ά δικη�ς τους εφημερι�δάς η� υπηρεσι�ά My Yahoo (http://my.yahoo.com) γιά τη διάχει�ριση προσωπικου� ημερολογι�ου κάι λι�στάς εκκρεμω�ν εργάσιω�ν.-Χρη�ση του εργάλει�ου TrackStar (http://trackstar.4teachers.org) γιά την οργά�νωση πάράκινητικω�ν δράστηριοτη�των που ευθυγράμμι�ζοντάι με το Α.Π.

7. Στράτηγικε�ς γιά τους Χάρισμάτικου�ς κάι Τάλάντου�χους Μάθητε�ςΗ προσε�γγιση� που ονομά�ζετάι ‘Pyryt’s P’s’, εστιά�ζει στά πε�ντε ‘P’: pace (ρυθμο�ς), process (διάδικάσι�ά), passion (πά�θος), products (προιGο�ντά) κάι peers (συμμάθητε�ς).- Pace (Ρυθμο�ς)- Η επιτά�χυνση σε μιά θεμάτικη� περιοχη� (content acceleration) μπορει� νά πράγμάτοποιηθει� με�σω του μοντε�λου ‘diagnostic testing-prescriptive instruction/DT-PI’ βά�σει του οποι�ου οι μάθητε�ς, μετά� άπο� διάγνωστικο� ε�λεγχο γι�νοντάι άποδε�χτες διδάσκάλι�άς στοχευμε�νης στις δικε�ς τους άνά�γκες. Η δυνάτο�τητά επιτά�χυνσης σε συγκεκριμε�νά θεμάτικά� άντικει�μενά προσφε�ρετάι ση�μερά στους μάθητε�ς με�σω διάφο�ρων διά ζω�σης κάι online μάθημά�των σε θεμάτικε�ς περιοχε�ς ο�πως τά μάθημάτικά� άπο� το Πάνεπιστη�μιο John Hopkins (http :// cty . jhu . edu )- Process (Διάδικάσι�ά)- Οι χάρισμάτικοι� μάθητε�ς πρε�πει νά ε�χουν την ευκάιρι�ά νά άνάπτυ�ξουν το με�γιστο των

δυνάτοτη�των του τις δεξιο�τητες τους στην επιστημονικη� διάδικάσι�άς. Αυτε�ς οι δεξιο�τητες, ο�πως η δημιουργικη� σκε�ψη, ενθάρρυ�νοντάι με�σω τεχνικω�ν κάτάιγισμου� ιδεω�ν (brainstorming) κάι προσεγγι�σεων επι�λυσης προβλημά�των. Υπά�ρχουν πολλοι� ιστο�τοποι που βοηθου�ν στην άνά�πτυξη άυτω�ν των δεξιοτη�των ο�πως ο Creativity Web (http :// members . optusnet . com . au / charles 57/ Creative / index 2 . html ) η� ο ιστο�τοπος του Κε�ντρου γιά τη Δημιουργικη� Μά�θηση (Centre for Creative Learning, http :// www . creativelearning . com ), κάθω�ς κάι πολυά�ριθμες ευκάιρι�ες εξ άποστά�σεως μά�θησης, ο�πως άυτε�ς που προσφε�ρει ο οργάνισμο�ς Destination Imagination (http :// www . destinationimagination . org ).- Passion (Πά�θος)- Οι χάρισμάτικοι� μάθητε�ς ε�χουν την ευκάιρι�ά νά άκολουθη�σουν το πά�θος τους ο�τάν τους δι�νετάι η ελευθερι�ά νά σκε�φτοντάι μο�νοι τους, πάρά�γοντάς πρωτο�τυπη γνω�ση ο�πως ε�νάς επάγγελμάτι�άς. Αυτο� μπορει� νά πράγμάτοποιηθει� χρησιμοποιω�ντάς άπο� άπλε�ς τεχνολογι�ες (π.χ. διεξάγωγη� ε�ρευνάς στο Διάδι�κτυο) ε�ως μάθησιάκά� περιβά�λλοντά επι�λυσης προβλημά�των σάν το GeoThentic κάι το AlienRescue (http :// alienrescue . edb . utexas . edu ) - Products (ΠροιGο�ντά)- Ει�νάι άπάράι�τητο νά επιτρε�ποντάι στους χάρισμάτικου�ς μάθητε�ς πολλάπλοι� τρο�ποι νά δει�χνουν τις γνω�σεις τους με�σω προιGο�ντω ν που δημιουργου�ν. Υπά�ρχουν πολλοι� τρο�ποι νά επιτευχθει� άυτο� με τη χρη�ση τεχνολογι�άς: άπο� τά podcast κάι τά ε�ργά πολυμε�σων με�χρι την κάτάγράφη� μιάς δράμάτοποι�ησης με τά άνά�λογά τεχνολογικά� εργάλει�ά.- Peers (συμμάθητε�ς)- Το νά ει�νάι ε�νάς μάθητη�ς χάρισμάτικο�ς δεν άποτελει� εγγυ�ηση γιά τις σχε�σεις του με τους συμμάθητε�ς του. Επομε�νως, οι μάθητε�ς θά

πρε�πει νά ενθάρρυ�νοντάι νά χρησιμοποιου�ν τν τεχνολογι�ά γιά νά διευρυ�νουν την κοινωνικο�τητά� τους. Αυτο� μπορει� νά κυμάι�νετάι άπο� τη χρη�ση άπλω�ς ηλεκτρονικου� τάχυδρομει�ου ε�ως τη χρη�ση wikis κάι κοινωνικη�ς δικτυ�ωσης.