Παρουσίαση της Δρος Ερατώς Κοζάκου-

Μαρκουλλή Τέως Υπουργού Εξωτερικών

«Η Κυπριακή Πραγματικότητα- Συμμετοχή των γυναικών της Κύπρου

στα Κέντρα Λήψεως Αποφάσεων και στις Διαπραγματεύσεις για την Ειρήνη».

16 Ιουνίου 2016

Συμμετοχή των γυναικών στα Κέντρα λήψεως αποφάσεων

• Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (6) - 5 άνδρες και 1 γυναίκα (17%)• Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Κύπριος Επίτροπος είναι άνδρας. Η κα

Ανδρούλα Βασιλείου ήταν η πρώτη γυναίκα που υπηρέτησε ως Επίτροπος (2008-2014)• Μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου (11) - 10 άνδρες και 1

γυναίκα (9%) • Βουλευτές στη Βουλή των Αντιπροσώπων: (56) 46 άνδρες και 10

γυναίκες (17.9%)• Δήμαρχοι: καμία γυναίκα (0%)• Πρόεδροι Κοινοτικών Συμβουλίων: (349) 336 άνδρες και 13

γυναίκες (3.7%)• Μέλη Δημοτικών Συμβουλίων: (468) 384 άνδρες και 84 γυναίκες

(18%) • Προεδρία Ημικρατικών Οργανισμών (8%)• Μέλη Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (0%)• Μέλη Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (0%) 2

Ανεξάρτητες θέσεις που καλύφθηκαν από γυναίκες:

• Στο παρελθόν η πρώτη γυναίκα Γενικός Εισαγγελέας η Στέλλα Σουλιώτη (1984-1988)• Η νυν Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας• Η νυν Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων• Η νυν Επίτροπος Νομοθεσίας και Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Παιδιού• Η νυν Επίτροπος Περιβάλλοντος• Η νυν Επίτροπος Ισότητας• Η νυν Γενικός Λογιστής• Η νυν Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου• Η νυν Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού• Η νυν Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού

Αερίου• Μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου: γυναίκες 31%

1959 1968 1973 1978 1983 1988 1993 1998 2003 2007 2008 2011 2012 20130

2

4

6

8

10

12

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ: ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ 1960-2016

ΑΝΔΡΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ4

Μόνο 9 Γυναίκες διετέλεσαν Υπουργοί (σε σύνολο 165 ανδρών) στα 56 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας

• Στέλλα Σουλιώτη (Υπουργός Δικαιοσύνης)• Κλαίρη Αγγελίδου (Υπουργός Παιδείας & Πολιτισμού)• Ντίνα Ακκελίδου (Υπουργός Υγείας)• Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή (Υπουργός Εξωτερικών (2), και Υπουργός Συγκοινωνιών &

Έργων)• Μαρία Μαλαχτού-Παμπαλλή (Υπουργός Συγκοινωνιών & Έργων))• Σωτηρούλα Χαραλάμπους (Υπουργός Εργασίας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων)• Πραξούλα Κυριακού-Αντωνιάδου (Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού)• Ελένη Μαύρου (Υπουργός Εσωτερικών)• Ανδρούλα Αγρότου (Υπουργός Υγείας)• Ζέτα Αιμιλιανίδου (νυν Υπουργός Εργασίας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων)

5

Το νυν Υπουργικό Συμβούλιο: 10 άνδρες υπουργοί και μόνο 1 γυναίκα υπουργός

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝΠΟΣΟΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΑΤΑ ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΕΤΗ

1960 1970 1976 1981 1985 1991 1996 2001 2006 2011 201602468

101214161820

0 0 0

2.81.8

5.47.1

16.1 16.1

12.5

17.9

% Γυναικών

7

ΜΟΝΟ 25 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣΑΝ ΩΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΣΤΑ 56 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

1. η Τουρκοκύπρια Αϊλά Κιαζίμ Χαλίτ (1963)2. Ρήνα Κατσελλή3. Καίτη Κληρίδη4. Κλαίρη Αγγελίδου5. Ανδρούλα Βασιλείου6. Κατερίνα Παντελίδου7. Λία Γεωργιάδη8. Ελένη Μαύρου9. Αντιγόνη Παπαδοπούλου10. Μαρία Κυριακου11. Ελένη Θεοχάρους12. Σωτηρούλα Χαραλάμπους13. Αθηνά Κυριακίδου14. Ντίνα Ακκελίδου

15. Στέλλα Μισιαούλη Δημητρίου16. Στέλλα Κυριακίδου17. Σκεύη Κούτρα Κουκουμά18. Ειρήνη Χαραλαμπίδου19. Ρούλα Μαυρονικόλα20. Χριστιάνα Ερωτοκρίτου21. Ελένη Σταύρου22. Ευανθία Σάββα23. Άννα Θεολόγου24. Αριστείδου Μαριέλλα25. Δημητρίου Αννίτα• Εκλέγηκε επίσης η Αντωνέλλα Μαντοβάνη ως

η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπος της Θρησκευτικής Ομάδας των Λατίνων στη Βουλή 8

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 22 ΜΑΙΟΥ 2016

• Σύνολο Υποψηφίων 493• Σύνολο Ανδρών

Υποψηφίων 385• Σύνολο

Γυναικών Υποψηφίων 108• Ποσοστό

Γυναικών Υποψηφίων 28%

9

Άνδρες Γυναίκες

Ποσοστό Γυναικών Υποψηφίων ανά Πολιτικό Κόμμα και πόσες

τελικά εκλέγηκανΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ #ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ % ΕΚΛΕΓΗΚΑΝ • ΔΗΣΥ: 13 23.2 4 • ΑΚΕΛ: 11 19.7 4• ΔΗΜ. ΚΟΜΜΑ: 7 12.5 1• ΕΔΕΚ: 10 17.9 0• ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΣΠ: 22 39.0 0• ΣΥΜΜΑΧΙΑ Π.: 14 25.0 1• ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ 14 25.0 1** Η κα Ελένη Θεοχάρους παραιτήθηκε από τη θέση της στις 23 Μαΐου 2016

10

ΟΙ 10 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΛΕΓΗΚΑΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΕΔΡΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ (Μάιος 2016)• Στέλλα Κυριακίδου ΔΗΣΥ• Αννίτα Δημητρίου ΔΗΣΥ• Ελένη Σταύρου ΔΗΣΥ• Μαριέλλα Αριστείδου ΔΗΣΥ• Ειρήνη Χαραλαμπίδου ΑΚΕΛ• Σκεύη Κούτρα Κουκουμά ΑΚΕΛ• Ελένη Μαύρου ΑΚΕΛ• Ευανθία Σάββα ΑΚΕΛ• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ΔΗΚΟ• Άννα Θεολόγου ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ

11

Η ανισότητα που επικρατεί στο επίπεδο λήψης αποφάσεων είναι

απογοητευτική

12

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ• Η Κύπρος με 17.9% ποσοστό γυναικών στη Βουλή, υστερεί σοβαρά στην εκπροσώπηση

και συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή (τέταρτη από το τέλος στην ΕΕ). • Σε παγκόσμιο επίπεδο, βρίσκεται στην 103η θέση με χώρες όπως η Ρουάντα, η Αλγερία, η

Τυνησία, το Σουδάν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ να βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση στη διεθνή κατάταξη….• Ο ρυθμός αύξησης των γυναικών στην Βουλή είναι εξαιρετικά αργός και μάλιστα μεταξύ

2006 και 2011 παρατηρήθηκε μείωση 22%. Η αύξηση που παρατηρήθηκε στις τελευταίες εκλογές κρίνεται σημαντική μεν αλλά μη ικανοποιητική• Αν δεν υιοθετηθούν θετικές δράσεις, υπό τη μορφή ποσοστώσεων, θα περάσουν άλλα

50 χρόνια μέχρι να πετύχουμε μια πιο ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή.• Nα προχωρήσουμε άμεσα στην υιοθέτηση νομοθετικής ποσόστωσης ουδέτερης ως

προς το φύλο, με βάση την οποία οι υποψήφιοι των δύο φύλων να αποτελούν τουλάχιστον το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο των κομμάτων.

13

Η συμμετοχή των γυναικών στις διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού

Πενιχρή η συμμετοχή των γυναικών στις διαπραγματεύσεις διαχρονικά• Όλοι οι Ηγέτες της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής πλευράς από το 1963

μέχρι σήμερα ήταν και παραμένουν άνδρες• Όλοι οι Διαπραγματευτές της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής Πλευράς από

το 1963 μέχρι σήμερα ήταν και παραμένουν άνδρες• Τα μέλη της Διαπραγματευτικής Ομάδας του Προέδρου της Δημοκρατίας, που έχει

συμβουλευτικό χαρακτήρα, είναι όλoı άνδρες• Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Ηγέτης της

Ελληνοκυπριακής πλευράς στελεχώνεται από τρείς ή τέσσερεις άνδρες κατά περίπτωση και δύο γυναίκες, οι οποίες ανήκουν στην ομάδα του Ελληνοκύπριου Διαπραγματευτή.• Στις Ομάδες Εργασίας και Τεχνικές Επιτροπές συμμετέχει ένας μικρός αριθμός

γυναικών και από τις δύο πλευρές που δεν ξεπερνά το 10%. Επικεφαλής υπάρχουν μόνο 5 γυναίκες, οι δύο (EK &TK) είναι Επικεφαλής στην Τεχνική Επιτροπή για την Ισότητα των Φύλων , μία (ΕΚ) Επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό, μία (ΤΚ) της Τεχνικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και μία (ΕΚ) της Ομάδας Εργασίας για το Περιουσιακό.

18μελής Τεχνική Επιτροπή Ισότητας των Φύλων

(Μάιος 2015-σήμερα)Οι δύο Επικεφαλής:

Ξένια Λοϊζίδου και Mine Yücel

Τεχνική Επιτροπή για την Ισότητα των Φύλων• Οι ηγέτες ανακοίνωσαν την απόφαση τους να εγκαθιδρύσουν μια Τεχνική

Επιτροπή για την Ισότητα των Φύλωνö κατά την διάρκεια της κοινής συνάντησης τους στις 28 Μαΐου 2015 και η πρώτη συνάντηση της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου.• Οι όροι εντολής της Επιτροπής κάνουν σαφή αναφορά στο ψήφισμα 1325 του

Συμβουλίου Ασφαλείας «Για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια». • Οι δύο ηγέτες ανακοίνωσαν την σύνθεση των αντίστοιχων μελών της Τεχνικής

Επιτροπής. Από Ελληνοκυπριακής πλευράς συμμετέχουν επτά γυναίκες και δύο άνδρες. Επικεφαλής τόσο της Ελληνοκυπριακής όσο και της Τουρκοκυπριακής ομάδας στην Επιτροπή είναι γυναίκες.• Παρόλο ότι η ίδρυση της Επιτροπής αποτελεί θετική εξέλιξη και θα πρέπει να

χαιρετιστεί, οι δύο ηγέτες θα έπρεπε να είχαν εκδηλώσει την πολιτική βούληση να διορίσουν περισσότερες γυναίκες στις Διαπραγματευτικές τους ομάδες και στις Ομάδες Εργασίας, ούτως ώστε να συμμετέχουν πιο αποτελεσματικά στην ίδια την διαπραγματευτική διαδικασία, όπως απαιτεί και το ψήφισμα 1325 του ΣΑ.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ: Γενικοί Γραμματείς των ΗΕ που ασχολήθηκαν με

το Κυπριακό (1963-σήμερα): Όλοι άνδρες

• U Thant (Myanmar) 1961-1971• Kurt Waldheim (Austria) 1972-1981• Javier Perez de Cuellar (Peru) 1982-1991• Boutros-Boutros Ghali (Egypt) 1992-1996• Kofi Annan (Ghana) 1997-2006• Ban Ki-moon (Republic of Korea) 2007-σήμερα

25 Μεσολαβητές/Ειδικοί Αντιπρόσωποι/Σύμβουλοι του ΓΓ ΟΗΕ για Κυπριακό 1964-σήμερα: 22 Άνδρες 3 Γυναίκες

Άνδρες1. Sakari Tuomioyia (1964-1964)

2. Galo Plaza Lasso (1964-1965)

3. Carlos Bernandes (1964-1967)

4. Pier P. Spinelli (1967-1967

5. Bibiano Osafio Tafall (1967-1974)

6. Luis Weckmann Munoz (1974-75)

7. Javier Perez de Cuellar (1975-77)

8. Remy Gorge (1977-78)

9. Reynaldo Galindo Pohl (1978-80)

10. Hugo Gobbi (1980-84)

11. James Holger (1984-88, 1999-2000)

12. Oscar Camilion (1988-1993)

13. Joe Clark (1993-1966)

14. Gustave Feissel (1993-1998)

15. Han Sun Joo (1996-1997)

16. Diego Gordoves (1997-1999)

17. Alvaro de Soto (2000-2004)

18. Zbigniew Wlosowicz ( 2005-2006)

19. Michaell Moller (2006-2008)

20. Taye Brook Zerihoun (2008-2010)

21. Alexander Downer (2008-2014)

22. Espen Barth Eide (2014-σήμερα)

Γυναίκες

1. Ann Hercus (1999)2. Elizabeth Spehar (2008), 6/2016-

σήμερα)3. Lisa Buttenheim (2010-6/2016)

1. Sakari Tuomioyia (1964-1964)

2. Galo Plaza Lasso (1964-1965)

3. Carlos Bernandes (1964-1967)

4. Pier P. Spinelli (1967-1967

5. Bibiano Osafio Tafall (1967-1974)

6. Luis Weckmann Munoz (1974-75)

7. Javier Perez de Cuellar (1975-77)

8. Remy Gorge (1977-78)

9. Reynaldo Galindo Pohl (1978-80)

10. Hugo Gobbi (1980-84)

11. James Holger (1984-88, 1999-2000)

12. Oscar Camilion (1988-1993)

13. Joe Clark (1993-1966)

14. Gustave Feissel (1993-1998)

15. Han Sun Joo (1996-1997)

16. Diego Gordoves (1997-1999)

17. Alvaro de Soto (2000-2004)

18. Zbigniew Wlosowicz ( 2005-2006)

19. Michaell Moller (2006-2008)

20. Taye Brook Zerihoun (2008-2010)

21. Alexander Downer (2008-2014)

22. Espen Barth Eide (2014-σήμερα)

Από την Ίδρυση της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (τον Μάρτιο του 1964) όλοι οι Διοικητές της Δύναμης ήταν άνδρες, με εξαίρεση τον

διορισμό στις 12 Μαΐου 2014 της πρώτης γυναίκας Διοικητού της Δύναμης της Major General Kristin Lund από την Νορβηγία και της πρώτης γυναίκας Διοικητού στην

ιστορία των Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών

Καταληκτικές παρατηρήσεις• Η ειρήνη, η δικαιοσύνη και η δημοκρατία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ισότητα

ανδρών και γυναικών. • Τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να προωθούν την ενεργό συμμετοχή των γυναικών στις

προσπάθειες ειρήνευσης, συμφιλίωσης και οικοδόμησης της ειρήνης. • Η διαχρονική, ελλειμματική συμμετοχή των γυναικών της Κύπρου στο τραπέζι των

διαπραγματεύσεων, έχει αποστερήσει και από τις δύο πλευρές, τη δυνατότητα αξιοποίησης όλων των ταλέντων και προοπτικών που θα ήταν χρήσιμα κατά τη διαπραγμάτευση.

• Οι συγκεκριμένες ανάγκες των γυναικών, σε σημαντικά θέματα που αφορούν την ειρήνη, την ασφάλεια την κοινωνική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων κ.α., θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στη συμφωνία που θα επιτευχθεί.

• Η κάλυψη των απόψεων των γυναικών, που αποτελούν το 50% του πληθυσμού, αυξάνει την δυνατότητα υιοθέτησης της συμφωνίας στα δημοψηφίσματα.

• Χωρίς την προοπτική και τη διάσταση του φύλου στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη, η όλη διαδικασία θα διακινδυνεύσει και η επιτυχία της θα είναι αμφίβολη.

• Επομένως το ψήφισμα 1325 θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους ηγέτες προωθώντας μια ενεργότερη συμμετοχή των γυναικών στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη και στις προσπάθειες οικοδόμησης της ειρήνης μετά την λύση.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ