Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας Ψυχαγωγίας

Επιδράσεις στα παιδιά και στους Επιδράσεις στα παιδιά και στους εφήβουςεφήβους

Κ ΠροκοπάκηΚ ΠροκοπάκηΨυχίατρος παιδιών-εφήβωνΨυχίατρος παιδιών-εφήβων

ΚΚΨΥΠ, ΓΝΑ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»ΚΚΨΥΠ, ΓΝΑ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Τα ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας, Τα ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας, (ΜΜΕΨ) απετέλεσαν μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές στην (ΜΜΕΨ) απετέλεσαν μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές στην διαμόρφωση του κοινωνικού περιβάλλοντος στον 20ο αιώνα.διαμόρφωση του κοινωνικού περιβάλλοντος στον 20ο αιώνα.

Καθώς ο χρόνος που καταναλώνουν τα παιδιά σε αυτά Καθώς ο χρόνος που καταναλώνουν τα παιδιά σε αυτά αυξάνεται συνεχώς, αυξάνονται και οι ανησυχίες γονέων και αυξάνεται συνεχώς, αυξάνονται και οι ανησυχίες γονέων και ειδικών για τις επιπτώσεις τους στην υγεία των παιδιών και ειδικών για τις επιπτώσεις τους στην υγεία των παιδιών και στην ικανότητά τους να δημιουργούν υγιείς ανθρώπινες στην ικανότητά τους να δημιουργούν υγιείς ανθρώπινες σχέσειςσχέσεις

Οι νέοι χρησιμοποιούν κατά μέσον όροΟι νέοι χρησιμοποιούν κατά μέσον όρο 6 6 ώρες ημερησίως τα ώρες ημερησίως τα ηλεκτρονικά μέσα, μόνα τους ή σε συνδυασμόηλεκτρονικά μέσα, μόνα τους ή σε συνδυασμό

Τα σημερινά παιδιά στα 70 τους, θα έχουν περάσει Τα σημερινά παιδιά στα 70 τους, θα έχουν περάσει τουλάχιστον 7 χρόνια από την ζωή τους μπροστά σε μία τουλάχιστον 7 χρόνια από την ζωή τους μπροστά σε μία οθόνη!οθόνη!

Τα ΜΜΕΨ, σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους Τα ΜΜΕΨ, σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας, έχουν πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να διδασκαλίας, έχουν πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να μεταδίδουν γνώσεις. Τα μηνύματα που μεταδίδουν, μεταδίδουν γνώσεις. Τα μηνύματα που μεταδίδουν, γίνονται εύκολα μέρος του εσωτερικού κόσμου του γίνονται εύκολα μέρος του εσωτερικού κόσμου του παιδιού, επηρεάζουν άμεσα την συμπεριφορά του και παιδιού, επηρεάζουν άμεσα την συμπεριφορά του και διαμορφώνουν τις αξίες τουδιαμορφώνουν τις αξίες του

Ο τρόπος που χρησιμοποιούνται τα ΜΜΕΨ μπορεί να Ο τρόπος που χρησιμοποιούνται τα ΜΜΕΨ μπορεί να

είναι ενεργητικός ή παθητικός, δημιουργικός ή βλαπτικόςείναι ενεργητικός ή παθητικός, δημιουργικός ή βλαπτικός

Θετικές πλευρές της χρήσης ΜΜΕΨΘετικές πλευρές της χρήσης ΜΜΕΨ

Εκπαιδευτική χρήση (γνώσεις, δεξιότητες, συμπεριφορές Εκπαιδευτική χρήση (γνώσεις, δεξιότητες, συμπεριφορές ))

Ενημέρωση - πληροφορίεςΕνημέρωση - πληροφορίες Επικοινωνία, επαφή με συνομηλίκουςΕπικοινωνία, επαφή με συνομηλίκους Δημιουργικές δυνατότητεςΔημιουργικές δυνατότητες

Αρνητικές συνέπειες χρήσης των ΜΜΕΨΑρνητικές συνέπειες χρήσης των ΜΜΕΨ

ΒίαΒία ΦόβοςΦόβος Πρόωρη σεξουαλική ζωήΠρόωρη σεξουαλική ζωή Μαθησιακά προβλήματαΜαθησιακά προβλήματα Διάσπαση προσοχήςΔιάσπαση προσοχής Παχυσαρκία, Διαταραχές διατροφήςΠαχυσαρκία, Διαταραχές διατροφής Διαστρέβλωση εικόνας σώματοςΔιαστρέβλωση εικόνας σώματος Χρήση ουσιών (καπνός, αλκοόλ)Χρήση ουσιών (καπνός, αλκοόλ) Συμπεριφορές υψηλού κινδύνουΣυμπεριφορές υψηλού κινδύνου Προβλήματα όρασης, εξάντληση, κεφαλαλγίες, Προβλήματα όρασης, εξάντληση, κεφαλαλγίες,

μυοσκελετικά προβλήματαμυοσκελετικά προβλήματα KKίνδυνοι από το Διαδίκτυοίνδυνοι από το Διαδίκτυο «Εθισμός»«Εθισμός»

Βία- - επιθετικότηταΒία- - επιθετικότητα

Γνωρίζουμε ότι…Γνωρίζουμε ότι… Τα παιδιά διαμορφώνουν τις στάσεις τους προς την βία σε Τα παιδιά διαμορφώνουν τις στάσεις τους προς την βία σε

πολύ μικρή ηλικία και οι στάσεις αυτές τείνουν να πολύ μικρή ηλικία και οι στάσεις αυτές τείνουν να παραμένουν σταθερές στην υπόλοιπη ζωήπαραμένουν σταθερές στην υπόλοιπη ζωή

Η παράσταση σε κάθε είδους βία είναι αποφασιστικός Η παράσταση σε κάθε είδους βία είναι αποφασιστικός παράγοντας στην εμφάνιση βίαιας συμπεριφοράςπαράγοντας στην εμφάνιση βίαιας συμπεριφοράς

Η παιδική επιθετικότητα αποτελεί τον κύριο προγνωστικό Η παιδική επιθετικότητα αποτελεί τον κύριο προγνωστικό παράγοντα για επιθετική συμπεριφορά στην εφηβεία και παράγοντα για επιθετική συμπεριφορά στην εφηβεία και ενηλικίωσηενηλικίωση

>1/3 >1/3 των παιδοψυχιατρικών παραπομπών αφορούν σε των παιδοψυχιατρικών παραπομπών αφορούν σε επιθετικότητα, αντικοινωνική συμπεριφορά και επιθετικότητα, αντικοινωνική συμπεριφορά και προβλήματα διαγωγήςπροβλήματα διαγωγής

Ότι τροφοδοτεί την παιδική επιθετικότητα, αποτελεί Ότι τροφοδοτεί την παιδική επιθετικότητα, αποτελεί σημαντική συνιστώσα του προβλήματος της βίας στην σημαντική συνιστώσα του προβλήματος της βίας στην κοινωνία κοινωνία

Είναι ευρέως αποδεκτό σήμερα ότι η βία στα Είναι ευρέως αποδεκτό σήμερα ότι η βία στα ΜΜΕΨ συμβάλει στην πρόκληση βλαπτικών ΜΜΕΨ συμβάλει στην πρόκληση βλαπτικών

συνεπειών στους θεατέςσυνεπειών στους θεατές

Τρείς τύποι γνωστών βλαπτικών επιδράσεων από Τρείς τύποι γνωστών βλαπτικών επιδράσεων από την βία στα ΜΜΕΨτην βία στα ΜΜΕΨ

Εκμάθηση επιθετικών συμπεριφορώνΕκμάθηση επιθετικών συμπεριφορών Αυξημένος φόβος ότι θα γίνει θύμα βίαςΑυξημένος φόβος ότι θα γίνει θύμα βίας Απευαισθητοποίηση στην βία Απευαισθητοποίηση στην βία

Δεν επηρεάζονται όλοι οι θεατές Δεν επηρεάζονται όλοι οι θεατές με τον ίδιο τρόπομε τον ίδιο τρόπο

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου:κινδύνου: - - ΒιολογικοίΒιολογικοί, , - - ΨυχολογικοίΨυχολογικοί - Οικογενειακοί- Οικογενειακοί - Κοινωνικοί- Κοινωνικοί - Πολιτιστικοί- Πολιτιστικοί

H H πιθανότητα πρόκλησης βλάβης πιθανότητα πρόκλησης βλάβης εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά και τον τρόπο παρουσίασης της και τον τρόπο παρουσίασης της βίαςβίας

ΧΧαρακτηριστικά και αρακτηριστικά και τρόποτρόποςς παρουσίασηπαρουσίασηςς της βίας της βίας

Η Η ««δικαιολογημένηδικαιολογημένη»» βία, όπου ο βία, όπου ο ««καλόςκαλός»» επιτίθεται επιτίθεται στον στον ««κακόκακό»», αποτελεί τον πιο ισχυρό ενισχυτικό , αποτελεί τον πιο ισχυρό ενισχυτικό παράγοντα για την υιοθέτηση της βίας από τους παράγοντα για την υιοθέτηση της βίας από τους νέους νέους

Η αΗ απουσία συνεπειών πουσία συνεπειών Το Το χιούμορ χιούμορ ΗΗ ελκυστικότητα του επιτιθέμενου ελκυστικότητα του επιτιθέμενου

Όσο περισσότερο ένα παιδί ταυτίζεται με βίαιους Όσο περισσότερο ένα παιδί ταυτίζεται με βίαιους χαρακτήρες, τόσο εντονότερη είναι η εμφάνιση χαρακτήρες, τόσο εντονότερη είναι η εμφάνιση επιθετικότηταςεπιθετικότητας

Η βία των ΜΜΕΨ έχει Η βία των ΜΜΕΨ έχει μακροπρόθεσμες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην πραγματική ζωήεπιπτώσεις στην πραγματική ζωή των των παιδιώνπαιδιών

Παιδιά με συναισθηματικές διαταραχές Παιδιά με συναισθηματικές διαταραχές είναι πιο ευάλωτα από την βία των ΜΜΕΨείναι πιο ευάλωτα από την βία των ΜΜΕΨ

National Television Violence Study National Television Violence Study ((ανάλυση περιεχομένου 3000 τηλεοπτικών ανάλυση περιεχομένου 3000 τηλεοπτικών

προγραμμάτων/χρόνο, για 3 χρόνια (1994-97)προγραμμάτων/χρόνο, για 3 χρόνια (1994-97)

61% περιείχαν βία61% περιείχαν βία 75% των βίαιων σκηνών δεν συμπεριλαμβάνουν 75% των βίαιων σκηνών δεν συμπεριλαμβάνουν

μεταμέλεια, κριτική ή τιμωρίαμεταμέλεια, κριτική ή τιμωρία Πάνω από 50% των βίαιων σκηνών δεν δείχνουν Πάνω από 50% των βίαιων σκηνών δεν δείχνουν

πόνοπόνο 40% της βίας συνδέεται με χιούμορ40% της βίας συνδέεται με χιούμορ TTα παιδικά προγράμματα ήταν τα πιο βίαιαα παιδικά προγράμματα ήταν τα πιο βίαια

Ένα παιδί στο τέλος τουΈνα παιδί στο τέλος του Δημοτικού, έχει δεί κατά μέσο Δημοτικού, έχει δεί κατά μέσο όρο 8000 φόνους και άλλεςόρο 8000 φόνους και άλλες 100.000 βίαιες πράξεις100.000 βίαιες πράξεις

Τα κινούμενα σχέδια δεν Τα κινούμενα σχέδια δεν είναι αθώα!είναι αθώα!

Περιέχουν υψηλά ποσοστά βίαςΠεριέχουν υψηλά ποσοστά βίας Η βία παρουσιάζεται με τρόπους Η βία παρουσιάζεται με τρόπους

που αυξάνουν τις βλαπτικές που αυξάνουν τις βλαπτικές επιδράσεις επιδράσεις

Παιδιά < 7 ετών ιδιαίτερα σε Παιδιά < 7 ετών ιδιαίτερα σε κίνδυνο (μειωμένη ικανότητα κίνδυνο (μειωμένη ικανότητα διάκρισης της φαντασίας από την διάκρισης της φαντασίας από την πραγματικότητα, σύνθεσης των πραγματικότητα, σύνθεσης των σκηνών, κατανόησης του σκηνών, κατανόησης του νοήματος και των συνεπειών)νοήματος και των συνεπειών)

Περισσότερες από 1000 έρευνες Περισσότερες από 1000 έρευνες επιβεβαιώνουν την επίδραση της βίαςεπιβεβαιώνουν την επίδραση της βίας από από τα ΜΜΕΨ, στους ανηλίκους. Αντίθετα, τα ΜΜΕΨ, στους ανηλίκους. Αντίθετα, είναι λιγότερες από 30 οι έρευνες που δεν είναι λιγότερες από 30 οι έρευνες που δεν αναφέρουν συσχέτισηαναφέρουν συσχέτιση

Οι επιπτώσεις είναι άμεσες και μακροπρόθεσμεςΟι επιπτώσεις είναι άμεσες και μακροπρόθεσμες

Διαχρονικές και πειραματικές μελέτες Διαχρονικές και πειραματικές μελέτες υποστηρίζουν σχέση αιτίας-αποτελέσματοςυποστηρίζουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος

Διαχρονικές μελέτεςΔιαχρονικές μελέτες

Στην δεκαετία του 60, σχεδιάστηκε μία διαχρονική Στην δεκαετία του 60, σχεδιάστηκε μία διαχρονική μελέτη για τις μεθόδους πειθαρχίας. Προέκυψεμελέτη για τις μεθόδους πειθαρχίας. Προέκυψε (απροσδόκητα)(απροσδόκητα) ότι ο βαθμός έκθεσης σε τηλεοπτική ότι ο βαθμός έκθεσης σε τηλεοπτική βία στην ηλικία των 8 ετών προέβλεπε επιθετική βία στην ηλικία των 8 ετών προέβλεπε επιθετική συμπεριφορά 11 και 22 χρόνια αργότερασυμπεριφορά 11 και 22 χρόνια αργότερα ((Erron et al Erron et al 1972, 1972, ΗΗuessman et al 1984uessman et al 1984))

Διαχρονική μελέτη διάρκειας 17 ετώνΔιαχρονική μελέτη διάρκειας 17 ετών: : ο χρόνος ο χρόνος τηλεθέασης είναι σημαντικός παράγοντας τηλεθέασης είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για επιθετική συμπεριφοράκινδύνου για επιθετική συμπεριφορά ((Johnson et al, Johnson et al, 20022002))

ΠΠαρακολούθηση βίαιων σκηνών σε ηλικία αρακολούθηση βίαιων σκηνών σε ηλικία 6-9 ετών, προβλέπει επιθετική 6-9 ετών, προβλέπει επιθετική συμπεριφορά στην εφηβεία και στην συμπεριφορά στην εφηβεία και στην ενηλικίωσηενηλικίωση. . ΚΚαθοριστικαθοριστικοί παράγοντες : οί παράγοντες : το το ποσό της βίας, ποσό της βίας, ο ο βαθμόςβαθμός ταύτιση του ταύτιση του παιδιού με βίαιους χαρακτήρες και η παιδιού με βίαιους χαρακτήρες και η ερμηνεία εκ μέρους του παιδιού της βίας ερμηνεία εκ μέρους του παιδιού της βίας ως πραγματικής ως πραγματικής (Huessman(Huessman 2003 2003))

ΠειραματικέςΠειραματικές μελέτεςμελέτες

Επιβεβαιώνουν τις άμεσες Επιβεβαιώνουν τις άμεσες επιπτώσεις της παρακολούθησης επιπτώσεις της παρακολούθησης βίαςβίας

AAμέσως μετά την έκθεση σε βίαιες μέσως μετά την έκθεση σε βίαιες σκηνές, τα παιδιά συμπεριφέρονται σκηνές, τα παιδιά συμπεριφέρονται πιο επιθετικά, σε σύγκριση με παιδιά πιο επιθετικά, σε σύγκριση με παιδιά που δεν εκτέθηκαν σε βίαιες σκηνέςπου δεν εκτέθηκαν σε βίαιες σκηνές

Παιδιά 5-9 ετών που παρακολούθησαν Παιδιά 5-9 ετών που παρακολούθησαν αποσπάσματα από βίαιο τηλεοπτικό αποσπάσματα από βίαιο τηλεοπτικό πρόγραμμα, ήταν πιο πρόθυμα να πρόγραμμα, ήταν πιο πρόθυμα να βλάψουν συνομηλίκους (πατώντας ένα βλάψουν συνομηλίκους (πατώντας ένα κουμπί, έκαναν ένα άλλο παιδί που κουμπί, έκαναν ένα άλλο παιδί που έπαιζε σε διπλανό δωμάτιο να χάσει στο έπαιζε σε διπλανό δωμάτιο να χάσει στο παιγνίδι του)παιγνίδι του)

Το 2000, 5 μεγάλες επιστημονικές Το 2000, 5 μεγάλες επιστημονικές εταιρείες, ενημέρωσαν το Αμερικανικό εταιρείες, ενημέρωσαν το Αμερικανικό Κοινοβούλιο ότι έχει επιβεβαιωθεί Κοινοβούλιο ότι έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά σχέση αιτίας-επιστημονικά σχέση αιτίας-αποτελέσματος, μεταξύ βίας ΜΜΕΨ- βίας αποτελέσματος, μεταξύ βίας ΜΜΕΨ- βίας στην πραγματική ζωήστην πραγματική ζωή και ζήτησαν να και ζήτησαν να ληφθούν μέτρα ληφθούν μέτρα

Μεταανάλυση 56 ερευνών Μεταανάλυση 56 ερευνών ::

απλή παρουσία απλή παρουσία όπλου σε μία όπλου σε μία κινηματογραφική κινηματογραφική ταινία ή τηλεοπτικό ταινία ή τηλεοπτικό πρόγραμμα, αυξάνει πρόγραμμα, αυξάνει την πιθανότητα την πιθανότητα επιθετικής επιθετικής συμπεριφοράςσυμπεριφοράς

ΦόβοςΦόβος

Πάρα πολλά παιδιά νοιώθουν τρόμο όταν Πάρα πολλά παιδιά νοιώθουν τρόμο όταν παρακολουθούν σκηνές βίας και τα πιο παρακολουθούν σκηνές βίας και τα πιο ευάλωτα, παρουσιάζουν έντονες αντιδράσεις ευάλωτα, παρουσιάζουν έντονες αντιδράσεις

Αν και οι αντιδράσεις φόβου (εφιάλτες, φόβος Αν και οι αντιδράσεις φόβου (εφιάλτες, φόβος να μείνει μόνο, ανασφάλεια) είναι συνήθως να μείνει μόνο, ανασφάλεια) είναι συνήθως παροδικές, η επίδραση του φόβου παροδικές, η επίδραση του φόβου συσσωρεύεται με τον χρόνο και δημιουργεί το συσσωρεύεται με τον χρόνο και δημιουργεί το αίσθημα του «επικίνδυνου κόσμου» ή και αίσθημα του «επικίνδυνου κόσμου» ή και παθολογικές καταστάσειςπαθολογικές καταστάσεις

Έρευνα σε 572 παιδιά 8-12 ετών διαπίστωσε ότι Έρευνα σε 572 παιδιά 8-12 ετών διαπίστωσε ότι τα απειλητικά γεγονότα (ειδήσεις ήτα απειλητικά γεγονότα (ειδήσεις ή φανταστικό φανταστικό σενάριο), προκαλούν αντιδράσεις τρόμου και σενάριο), προκαλούν αντιδράσεις τρόμου και ανησυχίαςανησυχίας

Αντιδράσεις φόβου των παιδιών εξ αιτίας Αντιδράσεις φόβου των παιδιών εξ αιτίας θεαμάτων, μπορεί να παραμείνουν μέχρι την θεαμάτων, μπορεί να παραμείνουν μέχρι την ενηλικίωση, με συνεχιζόμενους εφιάλτες, άγχος ενηλικίωση, με συνεχιζόμενους εφιάλτες, άγχος και πρακτικές αποφυγήςκαι πρακτικές αποφυγής

Στα μικρά παιδιά ο φόβος δεν μειώνεται ακόμη κι Στα μικρά παιδιά ο φόβος δεν μειώνεται ακόμη κι αν τα προειδοποιήσουμε, πως ότι θα δουν δεν αν τα προειδοποιήσουμε, πως ότι θα δουν δεν είναι πραγματικότηταείναι πραγματικότητα

ΑπευαισθητοποίησηΑπευαισθητοποίηση

ΑπευαισθητοποίησηΑπευαισθητοποίηση

Μείωση – εξάλειψη τωνΜείωση – εξάλειψη των συναισθηματικών, συναισθηματικών, σωματικών, γνωστικών και συμπεριφορικών σωματικών, γνωστικών και συμπεριφορικών αντιδράσεων, μετά από επαναλαμβανόμενη αντιδράσεων, μετά από επαναλαμβανόμενη έκθεση σε βίαέκθεση σε βία

Χαρακτηρίζεται από αύξηση της ανοχής στην Χαρακτηρίζεται από αύξηση της ανοχής στην βία, μειωμένη προσφορά βοήθειας, αύξηση της βία, μειωμένη προσφορά βοήθειας, αύξηση της απάθειας και αδιαφορίας για τα συναισθήματα απάθειας και αδιαφορίας για τα συναισθήματα των άλλωντων άλλων

Ασυνείδητη διαδικασίαΑσυνείδητη διαδικασία

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μία αυτόματη Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μία αυτόματη συναισθηματική απάντηση αποστροφής, σε συναισθηματική απάντηση αποστροφής, σε σκηνές βίας, που συνοδεύεται από αλλαγές σε σκηνές βίας, που συνοδεύεται από αλλαγές σε σωματικές λειτουργίες (καρδιακός ρυθμός, σωματικές λειτουργίες (καρδιακός ρυθμός, πίεση, αγωγιμότητα δέρματος, κλπ)πίεση, αγωγιμότητα δέρματος, κλπ)

Η αντίδραση αποστροφής βοηθά στην αναστολή Η αντίδραση αποστροφής βοηθά στην αναστολή επιθετικών συμπεριφορώνεπιθετικών συμπεριφορών

Σωματική απευαισθητοποίησηΣωματική απευαισθητοποίηση

Όσο περισσότερο παρακολουθούμε σκηνές Όσο περισσότερο παρακολουθούμε σκηνές βίας στην τηλεόραση, μειώνεται η σωματική βίας στην τηλεόραση, μειώνεται η σωματική απάντηση στην βίααπάντηση στην βία

Έχει παρατηρηθεί μείωση της φυσιολογικής Έχει παρατηρηθεί μείωση της φυσιολογικής σωματικής απάντησης στην βία, μετά από 20΄ σωματικής απάντησης στην βία, μετά από 20΄ βίαιου βιντεοπαιχνιδιούβίαιου βιντεοπαιχνιδιού

Συναισθηματική απευαισθητοποίησηΣυναισθηματική απευαισθητοποίηση(Πειραματικές έρευνες)(Πειραματικές έρευνες)

Παιδιά 11 ετών παρακολούθησαν (για 15΄), είτε Παιδιά 11 ετών παρακολούθησαν (για 15΄), είτε μία ταινία με έγκλημα, είτε έναν αγώνα μπάσκετ. μία ταινία με έγκλημα, είτε έναν αγώνα μπάσκετ. Τα παιδιά που είδαν το έγκλημα, ήταν 5 φορές Τα παιδιά που είδαν το έγκλημα, ήταν 5 φορές λιγότερο πιθανόν να προσφέρουν βοήθεια λιγότερο πιθανόν να προσφέρουν βοήθεια αμέσως μετάαμέσως μετά

Παιδιά 12 ετών που κατανάλωναν πολύ χρόνο σε Παιδιά 12 ετών που κατανάλωναν πολύ χρόνο σε βίαια παιγνίδια, είχαν μειωμένη ευαισθησία σε βίαια παιγνίδια, είχαν μειωμένη ευαισθησία σε σήματα, που φυσιολογικά ενεργοποιούν σήματα, που φυσιολογικά ενεργοποιούν προσφορά βοήθειαςπροσφορά βοήθειας

Γνωστική απευαισθητοποίησηΓνωστική απευαισθητοποίηση

Αποδοχή της βίας ως τρόπου Αποδοχή της βίας ως τρόπου αντιμετώπισηςπροβλημάτων και συγκρούσεωναντιμετώπισηςπροβλημάτων και συγκρούσεων

Υπερβολική χρήση βίαιων ΜΜΨΕ ενισχύει την Υπερβολική χρήση βίαιων ΜΜΨΕ ενισχύει την πεποίθηση ότι η χρήση της βίας είναι επιτυχής πεποίθηση ότι η χρήση της βίας είναι επιτυχής τρόποςτρόπος για επίτευξη στόχων και επίλυση των για επίτευξη στόχων και επίλυση των συγκρούσεωνσυγκρούσεων

ΒιντεοπαιχνίδιαΒιντεοπαιχνίδιαΠαιγνίδια στο διαδίκτυοΠαιγνίδια στο διαδίκτυο

(ενεργητική συμμετοχή σε ότι συμβαίνει στην οθόνη)(ενεργητική συμμετοχή σε ότι συμβαίνει στην οθόνη)

Τα ηλεκτρονικά παιγνίδια είναι εξαιρετικά Τα ηλεκτρονικά παιγνίδια είναι εξαιρετικά δημοφιλή, έχουν αντικαταστήσει σε δημοφιλή, έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα παραδοσιακά παιγνίδια μεγάλο βαθμό τα παραδοσιακά παιγνίδια

Αποφέρουν κέρδη δισεκατομμυρίων Αποφέρουν κέρδη δισεκατομμυρίων στους κατασκευαστέςστους κατασκευαστές

Τα βιντεοπαιχνίδια, διαθέτουν Τα βιντεοπαιχνίδια, διαθέτουν χαρακτηριστικά, που τα κάνουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που τα κάνουν ιδιαίτερα ελκυστικά στους νέους: (ριψοκίνδυνες ελκυστικά στους νέους: (ριψοκίνδυνες πράξεις, έντονα συναισθήματα, γρήγορη πράξεις, έντονα συναισθήματα, γρήγορη εναλλαγή ερεθισμάτων)εναλλαγή ερεθισμάτων)

Παρέχουν αληθοφάνεια και δυνατότητα Παρέχουν αληθοφάνεια και δυνατότητα προσωπικής συμμετοχής, που βοηθάει προσωπικής συμμετοχής, που βοηθάει στην γενίκευση συμπεριφορών του στην γενίκευση συμπεριφορών του παιγνιδιού, στην πραγματική ζωήπαιγνιδιού, στην πραγματική ζωή

Το 90% των βιντεοπαιχνιδιών περιέχει Το 90% των βιντεοπαιχνιδιών περιέχει κάποιου είδους βίακάποιου είδους βία

Από τους 396 τίτλους βιντεοπαιχνιδιών, που Από τους 396 τίτλους βιντεοπαιχνιδιών, που υπήρχαν στην Αμερικανική αγορά για ηλικίες υπήρχαν στην Αμερικανική αγορά για ηλικίες >13, έως το 2001:>13, έως το 2001:

Οι 93 (23%) τίτλοι περιείχαν βία και αίμα, οι 280 Οι 93 (23%) τίτλοι περιείχαν βία και αίμα, οι 280 (71%) βία χωρίς αίμα, 14 (2%) αίμα χωρίς βία, (71%) βία χωρίς αίμα, 14 (2%) αίμα χωρίς βία, και μόνο 14 (4%) δεν περιείχαν βία ή αίμακαι μόνο 14 (4%) δεν περιείχαν βία ή αίμα

Εκτός από την υψηλή περιεκτικότητα σε βία, Εκτός από την υψηλή περιεκτικότητα σε βία, τραυματισμούς και θανάτους ( κατά μέσο όρο τραυματισμούς και θανάτους ( κατά μέσο όρο 122 θανάτους ανά ώρα παιχνιδιού), δίδονται 122 θανάτους ανά ώρα παιχνιδιού), δίδονται κίνητρα για την εκτέλεση βίαιων ενεργειών στο κίνητρα για την εκτέλεση βίαιων ενεργειών στο παιγνίδι παιγνίδι

Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν τεκμηριωμένες Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν τεκμηριωμένες αρνητικέςαρνητικές επιδράσειςεπιδράσεις

Μετα-ανάλυση 54 ερευνώνΜετα-ανάλυση 54 ερευνών:: TTα βίαια βιντεοπαιχνίδια αυξάνουν τις επιθετικές α βίαια βιντεοπαιχνίδια αυξάνουν τις επιθετικές

σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορά και σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορά και μειώνουν την συμπεριφορά βοήθειας σε παιδιά μειώνουν την συμπεριφορά βοήθειας σε παιδιά και σε νεαρούς ενήλικεςκαι σε νεαρούς ενήλικες

((BushmanBushman20012001,, AndersonAnderson 2004 2004, Gentile 2009, Gentile 2009 ) )

Τα βίαια βιντεοπαιχνίδια προκαλούν εντονότερη Τα βίαια βιντεοπαιχνίδια προκαλούν εντονότερη διέγερσηδιέγερση,, αυξάνουν τα συναισθήματα θυμού και αυξάνουν τα συναισθήματα θυμού και εχθρικότητας, τις επιθετικές σκέψειςεχθρικότητας, τις επιθετικές σκέψεις, , και την και την επιθετική συμπεριφοράεπιθετική συμπεριφορά

Πιθανόν επιδρούν αρνητικά στην ικανότητα Πιθανόν επιδρούν αρνητικά στην ικανότητα ελέγχου του εαυτού ελέγχου του εαυτού

Νευροφυσιολογικές μελέτες δείχνουν ότι, η Νευροφυσιολογικές μελέτες δείχνουν ότι, η εικονική βία συνδέεται με μειωμένη εικονική βία συνδέεται με μειωμένη ενεργοποίηση των νευρικών μηχανισμών που ενεργοποίηση των νευρικών μηχανισμών που είναι σημαντικοί στον αυτοέλεγχο και την είναι σημαντικοί στον αυτοέλεγχο και την αξιολόγηση των συναισθημάτωναξιολόγηση των συναισθημάτων

… … και θετικές επιδράσειςκαι θετικές επιδράσεις Θετικές επιδράσεις έχουν παρατηρηθεί σε Θετικές επιδράσεις έχουν παρατηρηθεί σε

ορισμένους τύπους μάθησης (μαθηματικά, ορισμένους τύπους μάθησης (μαθηματικά, λεξιλόγιο κλπ)λεξιλόγιο κλπ)

Παιγνίδια που διδάσκουν τεχνικές επίλυσης Παιγνίδια που διδάσκουν τεχνικές επίλυσης προβλημάτων έχουν χρησιμοποιηθεί στην προβλημάτων έχουν χρησιμοποιηθεί στην θεραπεία παιδιών με Δ.Ε.Π.Υ. θεραπεία παιδιών με Δ.Ε.Π.Υ.

Έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην Έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην αυτορύθμιση χρόνιων παιδιατρικών παθήσεων αυτορύθμιση χρόνιων παιδιατρικών παθήσεων ((LiebermanLieberman 2001) 2001)

Βελτιώνουν την χωρική αντίληψη, τις Βελτιώνουν την χωρική αντίληψη, τις οπτικοκινητικές δεξιότητες και την οπτική προσοχή οπτικοκινητικές δεξιότητες και την οπτική προσοχή για ερεθίσματα που εισβάλλουν στο οπτικό πεδίογια ερεθίσματα που εισβάλλουν στο οπτικό πεδίο ((Barlett et al)Barlett et al)

Τα βιντεοπαιχνίδια είναι υποδειγματικοί Τα βιντεοπαιχνίδια είναι υποδειγματικοί δάσκαλοιδάσκαλοι!!

Ενισχύουν συνεχώς τον Ενισχύουν συνεχώς τον «μαθητή»«μαθητή»

Παρέχουν σαφείς στόχουςΠαρέχουν σαφείς στόχους Απαιτούν την ενεργητική Απαιτούν την ενεργητική

συμμετοχή του παιδιούσυμμετοχή του παιδιού Η εκπαιδευτική δράση Η εκπαιδευτική δράση

κατανέμεται σε κατανέμεται σε διαφορετικές στιγμές καιδιαφορετικές στιγμές και επαναλαμβάνεται συχνά επαναλαμβάνεται συχνά

Είναι διασκεδαστικά !!!Είναι διασκεδαστικά !!!

Ποιος είναι ο μηχανισμός επίδρασης των Ποιος είναι ο μηχανισμός επίδρασης των ΜΜΕΨ;ΜΜΕΨ;

ΜάθησηΜάθηση Οι άνθρωποι μαθαίνουν:Οι άνθρωποι μαθαίνουν: - μέσω οδηγιών- μέσω οδηγιών - παρατηρώντας τους άλλους- παρατηρώντας τους άλλους - μέσω επανάληψης και εξάσκησης - μέσω επανάληψης και εξάσκησης - από τις συνέπειες των πράξεών τους.- από τις συνέπειες των πράξεών τους. Η μάθηση μέσω παρατήρησης είναι ιδιαίτερα Η μάθηση μέσω παρατήρησης είναι ιδιαίτερα

σημαντική κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να σημαντική κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να γίνεται είτε άμεσα, βλέποντας κάποιον να εκτελεί γίνεται είτε άμεσα, βλέποντας κάποιον να εκτελεί μία πράξη στην πραγματικότητα, είτε , μία πράξη στην πραγματικότητα, είτε , βλέποντας μία πράξη να εκτελείται εικονικά.βλέποντας μία πράξη να εκτελείται εικονικά.

Γίνεται πιο αποτελεσματική, όταν παρατηρείται Γίνεται πιο αποτελεσματική, όταν παρατηρείται τόσο η συμπεριφορά, όσο και οι συνέπειές τηςτόσο η συμπεριφορά, όσο και οι συνέπειές της

Εάν ένα παιδί δει μία Εάν ένα παιδί δει μία συμπεριφορά να εκτελείται στην συμπεριφορά να εκτελείται στην τηλεόραση από συνομηλίκους ή τηλεόραση από συνομηλίκους ή πρόσωπα που θαυμάζει, εύκολα πρόσωπα που θαυμάζει, εύκολα την υιοθετεί ακόμη κι αν έχει μάθει την υιοθετεί ακόμη κι αν έχει μάθει ότι η συμπεριφορά δεν είναι ότι η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτήαποδεκτή

Επί πλέον, εάν δει ότι οι Επί πλέον, εάν δει ότι οι συνέπειες είναι ευχάριστες, ή δεν συνέπειες είναι ευχάριστες, ή δεν υπάρχουν αρνητικές συνέπειες, υπάρχουν αρνητικές συνέπειες, ενθαρρύνεται να μιμηθεί την ενθαρρύνεται να μιμηθεί την συμπεριφορά συμπεριφορά

Η επανάληψη ενισχύει το Η επανάληψη ενισχύει το αποτέλεσμααποτέλεσμα

Αυτοματοποιημένη συμπεριφοράΑυτοματοποιημένη συμπεριφορά Τα βιντεοπαιχνίδια, απαιτούν υπερεπαγρύπνηση για Τα βιντεοπαιχνίδια, απαιτούν υπερεπαγρύπνηση για

γρήγορο εντοπισμό και άμεση αντίδραση στην πιθανή γρήγορο εντοπισμό και άμεση αντίδραση στην πιθανή απειλή / στόχοαπειλή / στόχο

Η διαδικασία αυτή, μέσω της επανάληψης, μπορεί να Η διαδικασία αυτή, μέσω της επανάληψης, μπορεί να οδηγήσει σε αυτοματοποιημένους τρόπους αντίληψης και οδηγήσει σε αυτοματοποιημένους τρόπους αντίληψης και συμπεριφοράςσυμπεριφοράς

Σε συνδυασμό με την απευαισθητοποίηση, μειώνει την Σε συνδυασμό με την απευαισθητοποίηση, μειώνει την ικανότητα ελέγχου και αναστολής των επιθετικών ικανότητα ελέγχου και αναστολής των επιθετικών απαντήσεωναπαντήσεων

Επίδραση στο τρίτο πρόσωποΕπίδραση στο τρίτο πρόσωπο

Οι ανήλικοι (και αρκετοί ενήλικες) έχουν την πεποίθηση Οι ανήλικοι (και αρκετοί ενήλικες) έχουν την πεποίθηση ότι τα ΜΜΕΨ επηρεάζουν τους άλλους, όχι όμως και τον ότι τα ΜΜΕΨ επηρεάζουν τους άλλους, όχι όμως και τον εαυτό τουςεαυτό τους !! !!!!

Ενώ αναγνωρίζουν την δύναμη που έχουν τα ΜΜΕΨ να Ενώ αναγνωρίζουν την δύναμη που έχουν τα ΜΜΕΨ να επηρεάζουν άτομα της ηλικίας τους, δεν αισθάνονται ότι επηρεάζουν άτομα της ηλικίας τους, δεν αισθάνονται ότι οι ίδιοι κινδυνεύουν, ώστε να προσέχουν και να οι ίδιοι κινδυνεύουν, ώστε να προσέχουν και να αντιμετωπίζουν με κριτική διάθεση όσα βλέπουναντιμετωπίζουν με κριτική διάθεση όσα βλέπουν

Η συζήτηση για τους κινδύνους των ΜΜΕΨ με τα Η συζήτηση για τους κινδύνους των ΜΜΕΨ με τα παιδιά-εφήβους, καλό είναι να γίνεται σε τρίτο παιδιά-εφήβους, καλό είναι να γίνεται σε τρίτο πρόσωπο!πρόσωπο!

Επίδραση σε τρίτο πρόσωπο (Επίδραση σε τρίτο πρόσωπο (Third person effectThird person effect))Πεποίθηση ότι τα ΜΜΨΕ επηρεάζουν μεν όλους τους άλλους, όχι όμως Πεποίθηση ότι τα ΜΜΨΕ επηρεάζουν μεν όλους τους άλλους, όχι όμως

τον εαυτότον εαυτό

Υπόθεση του «σούπερ» συνομήλικουΥπόθεση του «σούπερ» συνομήλικου

Οι έφηβοι είναι ευάλωτοι στην «πίεση της Οι έφηβοι είναι ευάλωτοι στην «πίεση της ομάδας συνομηλίκων», δηλαδή στο να μοιάζουν ομάδας συνομηλίκων», δηλαδή στο να μοιάζουν και να κάνουν ότι και οι άλλοι έφηβοι της ηλικίας και να κάνουν ότι και οι άλλοι έφηβοι της ηλικίας τουςτους

Με τον ίδιο τρόπο, αισθάνονται υποχρεωμένοι Με τον ίδιο τρόπο, αισθάνονται υποχρεωμένοι

να ακολουθήσουν συμπεριφορές και ιδεολογίες να ακολουθήσουν συμπεριφορές και ιδεολογίες που προβάλλουν που προβάλλουν τα ΜΜΕΨ σαν κάτι που τα ΜΜΕΨ σαν κάτι που ««το το πιστεύουν και το κάνουν όλοι οι άλλοιπιστεύουν και το κάνουν όλοι οι άλλοι»»

Τα ΜΜΕΨ δείχνουν τον «αληθινό κόσμο» Τα ΜΜΕΨ δείχνουν τον «αληθινό κόσμο» ((;;;;);;;;)

Τα παιδιά και οι έφηβοι τείνουν να Τα παιδιά και οι έφηβοι τείνουν να πιστεύουν ότι ο κόσμος που προβάλλεται πιστεύουν ότι ο κόσμος που προβάλλεται στα στα MMEMMEΨ, είναι «ο αληθινός κόσμος», Ψ, είναι «ο αληθινός κόσμος», απ’ όπου μπορούν να «μάθουν» πως απ’ όπου μπορούν να «μάθουν» πως συμπεριφέρονται οι ενήλικεςσυμπεριφέρονται οι ενήλικες

ΔιαδίκτυοΔιαδίκτυο

ΔιαδίκτυοΔιαδίκτυο

Το διαδίκτυο συνδυάζει Το διαδίκτυο συνδυάζει χαρακτηριστικά όλων των άλλων χαρακτηριστικά όλων των άλλων μέσων μέσων ((γραπτό κείμενο, εικόνα, ήχο, γραπτό κείμενο, εικόνα, ήχο, αμφίδρομη επικοινωνίααμφίδρομη επικοινωνία, παιγνίδια), παιγνίδια)

Η χρήση του επεκτείνεται ταχύτατα Η χρήση του επεκτείνεται ταχύτατα σε όλο και μικρότερες ηλικίεςσε όλο και μικρότερες ηλικίες

Το διαδίκτυο Το διαδίκτυο αποτελείαποτελεί τεράστια τεράστια δεξαμενή πληροφοριών, δεξαμενή πληροφοριών, όμως όμως όχι πάντα όχι πάντα αξιόπιστωναξιόπιστων

ΥπάρχουνΥπάρχουν επικίνδυν επικίνδυνες πηγές πληροφοριώνες πηγές πληροφοριών Τα παιδιά πρέπει να εκπαιδευτούν στην Τα παιδιά πρέπει να εκπαιδευτούν στην

αναζήτηση έγκυρων πληροφοριών. αναζήτηση έγκυρων πληροφοριών. Σύμφωνα με έρευνα το 2002 σε Σύμφωνα με έρευνα το 2002 σε εφήβους, το 90% χρησιμοποιεί τα εφήβους, το 90% χρησιμοποιεί τα chat chat roomsrooms ως πιο συχνή πηγή πληροφοριών ως πιο συχνή πηγή πληροφοριών, , ενώενώ μόνο το 14% έγκυρες ιστοσελίδες μόνο το 14% έγκυρες ιστοσελίδες Οργανισμών ΥγείαςΟργανισμών Υγείας

Κίνδυνοι στο ΔιαδίκτυοΚίνδυνοι στο Διαδίκτυο

AAκούσιες και εκούσιες εμπειρίες που κούσιες και εκούσιες εμπειρίες που προέρχονται από το διαδίκτυο: πορνογραφία, προέρχονται από το διαδίκτυο: πορνογραφία, βία, μίσος, τρομοκράτηση, οδηγίες για βία, μίσος, τρομοκράτηση, οδηγίες για αυτοκαταστροφικές ή επιθετικές πράξεις, αυτοκαταστροφικές ή επιθετικές πράξεις, παραβίαση προσωπικών δεδομένων, εμπορική παραβίαση προσωπικών δεδομένων, εμπορική και σεξουαλική εκμετάλλευσηκαι σεξουαλική εκμετάλλευση

ΕΕπαφές και συναντήσεις με αγνώστους, με παφές και συναντήσεις με αγνώστους, με τους οποίους ο ανήλικος «γνωρίστηκε» μέσω τους οποίους ο ανήλικος «γνωρίστηκε» μέσω διαδικτύουδιαδικτύου

Επικίνδυνη συμπεριφοράς εκ μέρους του Επικίνδυνη συμπεριφοράς εκ μέρους του ανηλίκου, όταν ο ίδιος συμμετέχει στην ανηλίκου, όταν ο ίδιος συμμετέχει στην διακίνηση τέτοιου υλικού προς άλλους διακίνηση τέτοιου υλικού προς άλλους

Το ΕΤο ΕU Kids online networkU Kids online network ( (www.eukidsonline.net) ανασκόπησε περισσότερες ) ανασκόπησε περισσότερες από 500 έρευνες από 21 Ευρωπαικά κράτη, από 500 έρευνες από 21 Ευρωπαικά κράτη,

για τις εμπειρίες εφήβων στο διαδίκτυογια τις εμπειρίες εφήβων στο διαδίκτυο 13-91% των εφήβων παραχώρησαν 13-91% των εφήβων παραχώρησαν

προσωπικά δεδομένα. προσωπικά δεδομένα. 25-80% εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό.25-80% εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό. Σε βία ή μίσος 1 στους 3 εφήβους . Σε βία ή μίσος 1 στους 3 εφήβους . Τρομοκράτηση, 1 στους 5 εφήβους. Τρομοκράτηση, 1 στους 5 εφήβους. 1 στους 10 (Γερμανία) έως 1 στους 2 (Πολωνία) 1 στους 10 (Γερμανία) έως 1 στους 2 (Πολωνία)

έλαβαν ανεπιθύμητα σεξουαλικά μηνύματα.έλαβαν ανεπιθύμητα σεξουαλικά μηνύματα.

Συνάντηση με αγνώστους, που ο ανήλικος Συνάντηση με αγνώστους, που ο ανήλικος γνώρισε γνώρισε onlineonline ήταν συχνή(1 στους 11 έως 1 ήταν συχνή(1 στους 11 έως 1 στους 5 Ευρωπαίους εφήβους)στους 5 Ευρωπαίους εφήβους)

Αν και οι περισσότεροι ανήλικοι 9-16 ετών Αν και οι περισσότεροι ανήλικοι 9-16 ετών χαρακτήρισαν «θετική» ή «αδιάφορη» την χαρακτήρισαν «θετική» ή «αδιάφορη» την εμπειρία μιας τέτοιας συνάντησης, υπήρξε ένα εμπειρία μιας τέτοιας συνάντησης, υπήρξε ένα ανησυχητικό ποσοστό (36% στην Ιρλανδία, και ανησυχητικό ποσοστό (36% στην Ιρλανδία, και 11% στη Νορβηγία), που υπέστησαν σωματική 11% στη Νορβηγία), που υπέστησαν σωματική κακοποίηση κατά την συνάντηση. Επίσης, το κακοποίηση κατά την συνάντηση. Επίσης, το 69% των Ιρλανδών ανηλίκων και το 2% των 69% των Ιρλανδών ανηλίκων και το 2% των Νορβηγών υπέστησαν λεκτική κακοποίησηΝορβηγών υπέστησαν λεκτική κακοποίηση

Το 15-20% των εφήβων έχουν αισθανθεί Το 15-20% των εφήβων έχουν αισθανθεί δυσφορία ή απειλή από το διαδίκτυοδυσφορία ή απειλή από το διαδίκτυο

Πολιτιστικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην Πολιτιστικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην αντίληψη του κινδύνουαντίληψη του κινδύνου

Περισσότερο εκτεθειμένοι σε κινδύνους είναιΠερισσότερο εκτεθειμένοι σε κινδύνους είναι οι πιο οι πιο συχνοί και πιο έμπειροισυχνοί και πιο έμπειροι χρήστες χρήστες τουτου διαδικτύου διαδικτύου

Πιο εκτεθΠιο εκτεθεειμένοι είναι οι έφηβοι με χαμηλή ιμένοι είναι οι έφηβοι με χαμηλή αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση από την ζωή αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση από την ζωή τους, δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις, και τους, δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις, και κακές σχέσεις με τους γονείςκακές σχέσεις με τους γονείς

Αντιδράσεις των ανηλίκων Αντιδράσεις των ανηλίκων στους στους κινδύνους κινδύνους τουτου διαδ διαδικτύουικτύου

Ένα μεγάλο ποσοστό δηλώνει ότι δεν δίνει Ένα μεγάλο ποσοστό δηλώνει ότι δεν δίνει σημασία ή διαγράφει το επικίνδυνο υλικόσημασία ή διαγράφει το επικίνδυνο υλικό

Πολύ μικρό ποσοστό ενημερώνει κάποιον Πολύ μικρό ποσοστό ενημερώνει κάποιον ενήλικοενήλικο

Αρκετοί ανήλικοι συμπεριφέρονται Αρκετοί ανήλικοι συμπεριφέρονται ανεύθυνα, προωθώντας το υλικό σε ανεύθυνα, προωθώντας το υλικό σε άλλουςάλλους

Εθισμός στο Διαδίκτυο Εθισμός στο Διαδίκτυο

Προβληματική χρήση του διαδικτύου και των Προβληματική χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών τεχνολογιών, που συνδέεται με ηλεκτρονικών τεχνολογιών, που συνδέεται με σημαντική κοινωνική, ψυχολογική, και σημαντική κοινωνική, ψυχολογική, και σχολική επαγγελματική έκπτωση.σχολική επαγγελματική έκπτωση.

Χρήση κατά μέσο όρο 37 ώρες/εβδομάδα. Σε Χρήση κατά μέσο όρο 37 ώρες/εβδομάδα. Σε ανηλίκους, χρήση >10 ώρες/εβδομάδα απαιτεί ανηλίκους, χρήση >10 ώρες/εβδομάδα απαιτεί προσοχήπροσοχή

Κοινά χαρακτηριστικά με τον εθισμό σε ουσίες: Κοινά χαρακτηριστικά με τον εθισμό σε ουσίες: σημαντικότητα στην ζωή του ατόμου, ευφορία, σημαντικότητα στην ζωή του ατόμου, ευφορία, ανοχή, συμπτώματα απόσυρσης, υποτροπή, ανοχή, συμπτώματα απόσυρσης, υποτροπή, άρνηση του προβλήματοςάρνηση του προβλήματος

Καλύπτει υποκατάστατα ανάγκες και αδυναμίες Καλύπτει υποκατάστατα ανάγκες και αδυναμίες του ατόμουτου ατόμου

Πανελλαδική έρευναΠανελλαδική έρευνα ««Οι έφηβοι και το Οι έφηβοι και το internetinternet. Ασφαλής και δημιουργική χρήση. Ασφαλής και δημιουργική χρήση»»

(( Κατερέλλος, Παπαδόπουλος. 2009 Κατερέλλος, Παπαδόπουλος. 2009))

53,5% εφήβων χρηστών του διαδικτύου, δηλώνουν 53,5% εφήβων χρηστών του διαδικτύου, δηλώνουν ότι έχουν μέτρια / καθόλου γνώση της σημασίας της ότι έχουν μέτρια / καθόλου γνώση της σημασίας της ασφάλειας κατά την χρήση ασφάλειας κατά την χρήση

Μόνο το 28% των γονέων δηλώνουν κάποιου Μόνο το 28% των γονέων δηλώνουν κάποιου βαθμού επάρκεια γνώσεων για την ασφάλεια στο βαθμού επάρκεια γνώσεων για την ασφάλεια στο διαδίκτυοδιαδίκτυο

Ένας στους δύο εφήβους έχει ενοχληθεί ή έχει Ένας στους δύο εφήβους έχει ενοχληθεί ή έχει ενοχλήσει άλλους, και ένας στους τέσσερις έχει ενοχλήσει άλλους, και ένας στους τέσσερις έχει συναντηθεί με άτομο που γνώρισε μέσω διαδικτύουσυναντηθεί με άτομο που γνώρισε μέσω διαδικτύου

59% δηλώνουν ότι έχουν εγκαταλείψει άλλες 59% δηλώνουν ότι έχουν εγκαταλείψει άλλες ασχολίες ασχολίες

55% ξεχνάει να φάει, να πιεί νερό, να κοιμηθεί55% ξεχνάει να φάει, να πιεί νερό, να κοιμηθεί 49% ανακυρήσσουν το διαδίκτυο ως την πιο 49% ανακυρήσσουν το διαδίκτυο ως την πιο

σημαντική δραστηριότητα της ζωής τουςσημαντική δραστηριότητα της ζωής τους Πολύ λίγοι το χρησιμοποιούν ως βοήθημα στα Πολύ λίγοι το χρησιμοποιούν ως βοήθημα στα

μαθήματα, ή εκμεταλλεύονται τις δημιουργικές μαθήματα, ή εκμεταλλεύονται τις δημιουργικές του δυνατότητεςτου δυνατότητες

Επίδραση των ΜΜΕΨ στις σχολικές Επίδραση των ΜΜΕΨ στις σχολικές ικανότητεςικανότητες

Παιδιά που βλέπουν πολύ τηλεόραση Παιδιά που βλέπουν πολύ τηλεόραση διαβάζουν λιγότερο, έχουν χαμηλότερες διαβάζουν λιγότερο, έχουν χαμηλότερες επιδόσεις και λιγότερο επιτυχημένη επιδόσεις και λιγότερο επιτυχημένη εκπαιδευτική πορεία (Εξαίρεση αποτελούν εκπαιδευτική πορεία (Εξαίρεση αποτελούν τα παιδιά που παρακολουθούν τα παιδιά που παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματαεκπαιδευτικά προγράμματα ) )

Πιθανόν τα ΜΜΕΨ, προσφέροντας εύκολη Πιθανόν τα ΜΜΕΨ, προσφέροντας εύκολη και ξεκούραστη διασκέδαση, κάνουν τις και ξεκούραστη διασκέδαση, κάνουν τις απαιτήσεις της σχολικής εργασίας να απαιτήσεις της σχολικής εργασίας να φαίνονται βαρετές και υπερβολικές και φαίνονται βαρετές και υπερβολικές και οδηγούν σε πνευματική τεμπελιάοδηγούν σε πνευματική τεμπελιά

Ομάδα 1000 ατόμων στην Ν Ζηλανδία, Ομάδα 1000 ατόμων στην Ν Ζηλανδία, (από την γέννηση έως τα 25): Παιδιά που (από την γέννηση έως τα 25): Παιδιά που έβλεπαν λιγότερο από μία ώρα/ημέρα έβλεπαν λιγότερο από μία ώρα/ημέρα τηλεόραση είχαν τις μεγαλύτερες τηλεόραση είχαν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτύχουν στο σχολείο και πιθανότητες να επιτύχουν στο σχολείο και να φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιονα φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιο

Προβλήματα προσοχήςΠροβλήματα προσοχής

Υψηλή τηλεθέαση σε ηλικίες 1 και 3 ετών σχετίζεται με Υψηλή τηλεθέαση σε ηλικίες 1 και 3 ετών σχετίζεται με προβλήματα προσοχής στα 7 (προβλήματα προσοχής στα 7 (Christakis 2004Christakis 2004))

Αυξημένη τηλεθέαση στην εφηβεία σχετίζεται με Αυξημένη τηλεθέαση στην εφηβεία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο δυσκολιών στη μάθηση και στην αυξημένο κίνδυνο δυσκολιών στη μάθηση και στην προσοχή (προσοχή (JohnsonJohnson 2007) 2007)

Αυξημένη τηλεθέαση στην παιδική ηλικία συνδέεται με Αυξημένη τηλεθέαση στην παιδική ηλικία συνδέεται με προβλήματα προσοχής στην εφηβεία. (προβλήματα προσοχής στην εφηβεία. (Landhuis 2007)Landhuis 2007)

Τα βιντεοπαιχνίδια επίσης, συνδέονται Τα βιντεοπαιχνίδια επίσης, συνδέονται μεπροβλήματα συγκέντρωσης και προσοχήςμεπροβλήματα συγκέντρωσης και προσοχής

TTα παιδιά πρέπει πρώτα να α παιδιά πρέπει πρώτα να ολοκληρώνουν τα μαθήματά τους, και ολοκληρώνουν τα μαθήματά τους, και ύστερα να ασχολούνται με ηλεκτρονικά ύστερα να ασχολούνται με ηλεκτρονικά παιγνίδια (και άλλα ΜΜΕΨ)παιγνίδια (και άλλα ΜΜΕΨ)

Παιδιά κάτω των 3 ετών δεν έχουν Παιδιά κάτω των 3 ετών δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς την εγκεφαλική αναπτύξει επαρκώς την εγκεφαλική ωρίμανση και τις γνωστικές δεξιότητες που ωρίμανση και τις γνωστικές δεξιότητες που απαιτούνται για την αποκωδικοποίηση απαιτούνται για την αποκωδικοποίηση σύνθετων ερεθισμάτων, όπως αυτά της σύνθετων ερεθισμάτων, όπως αυτά της τηλεόρασηςτηλεόρασης..

Σεξουαλικό περιεχόμενοΣεξουαλικό περιεχόμενο

Τα ΜΜΕΨ, είναι «σεξουαλικοποιημένα» σε Τα ΜΜΕΨ, είναι «σεξουαλικοποιημένα» σε μεγάλο βαθμόμεγάλο βαθμό

Έφηβοι αναφέρουν ότι η τηλεόραση παίζει Έφηβοι αναφέρουν ότι η τηλεόραση παίζει σημαντικό ρόλο στην εκμάθηση σεξουαλικών σημαντικό ρόλο στην εκμάθηση σεξουαλικών προτύπων και τρόπων συμπεριφοράς και ότι προτύπων και τρόπων συμπεριφοράς και ότι τους ενθαρρύνει να έχουν σεξουαλική τους ενθαρρύνει να έχουν σεξουαλική δραστηριότηταδραστηριότητα

Έφηβοι με βαριά χρήση ΜΜΕΨ, αρχίζουν Έφηβοι με βαριά χρήση ΜΜΕΨ, αρχίζουν νωρίτερα σεξουαλική δραστηριότητανωρίτερα σεξουαλική δραστηριότητα

76% μεγάλου δείγματος εφήβων θεωρεί ότι η 76% μεγάλου δείγματος εφήβων θεωρεί ότι η έναρξη σεξουαλικών σχέσεων, σχετίζεται με έναρξη σεξουαλικών σχέσεων, σχετίζεται με την παρουσίαση από τα ΜΜΕΨ ως την παρουσίαση από τα ΜΜΕΨ ως φυσιολογική για την ηλικία τουςφυσιολογική για την ηλικία τους

O O τρόπος παρουσίασης δημιουργεί στους τρόπος παρουσίασης δημιουργεί στους εφήβους την πεποίθηση ότι, η σεξουαλική εφήβους την πεποίθηση ότι, η σεξουαλική δραστηριότητα είναι καλό να αρχίζει νωρίς, και δραστηριότητα είναι καλό να αρχίζει νωρίς, και δεν έχει συνέπειες, κινδύνους ή υποχρεώσειςδεν έχει συνέπειες, κινδύνους ή υποχρεώσεις

Προβλήματα διατροφήςΠροβλήματα διατροφής

HH αυξημένη χρήση τηλεόρασης (και άλλων αυξημένη χρήση τηλεόρασης (και άλλων ηλεκτρονικών ΜΜΕΨ) θεωρείται παράγοντας ηλεκτρονικών ΜΜΕΨ) θεωρείται παράγοντας που συντελεί στην παιδική παχυσαρκία και στην που συντελεί στην παιδική παχυσαρκία και στην διαμόρφωση διαταραγμένης εικόνας του διαμόρφωση διαταραγμένης εικόνας του σώματοςσώματος

Υπερβολική τηλεθέαση κατά την παιδική ηλικία, Υπερβολική τηλεθέαση κατά την παιδική ηλικία, σχετίζεται με παχυσαρκία και προβλήματα στο σχετίζεται με παχυσαρκία και προβλήματα στο καρδιαγγειακό σύστημα, που μάλιστα καρδιαγγειακό σύστημα, που μάλιστα παραμένουν , ακόμα και αν μειωθεί η χρήση παραμένουν , ακόμα και αν μειωθεί η χρήση τηλεόρασης, στην ενήλικητηλεόρασης, στην ενήλικη ζωήζωή

Η συσχέτιση τηλεθέασης και αυξημένου Δείκτη Η συσχέτιση τηλεθέασης και αυξημένου Δείκτη Σωματικής Μάζας είναι μεγαλύτερηΣωματικής Μάζας είναι μεγαλύτερη από την από την διατροφική πρόσληψη θερμίδων και την διατροφική πρόσληψη θερμίδων και την σωματική δραστηριότητασωματική δραστηριότητα

ΎπνοςΎπνος

1. Υπερβολική χρήση ηλεκτρονικού παιγνιδιού, έδειξε 1. Υπερβολική χρήση ηλεκτρονικού παιγνιδιού, έδειξε σημαντική επίδραση στην αρχιτεκτονική του ύπνουσημαντική επίδραση στην αρχιτεκτονική του ύπνου (καθυστέρηση έναρξης, μείωση του ύπνου βραδέων (καθυστέρηση έναρξης, μείωση του ύπνου βραδέων κυμάτων, αυξημένη διάρκεια 2ου σταδίου) και κυμάτων, αυξημένη διάρκεια 2ου σταδίου) και αρνητική επίδραση στην λεκτική μνήμηαρνητική επίδραση στην λεκτική μνήμη. .

2. Παρακολούθηση τηλεόρασης 2. Παρακολούθηση τηλεόρασης μείωσε την επάρκεια μείωσε την επάρκεια του ύπνουτου ύπνου, χωρίς επίδραση στα στάδια, χωρίς επίδραση στα στάδια

Κινητά τηλέφωναΚινητά τηλέφωνα

ΑντιμετώπισηΑντιμετώπιση

Α) Ρόλος των γονέωνΑ) Ρόλος των γονέων

Η παρέμβαση των γονέων μπορεί να Η παρέμβαση των γονέων μπορεί να κινηθεί σε τρία επίπεδα: 1.Ενεργητική -κινηθεί σε τρία επίπεδα: 1.Ενεργητική -καθοδηγητική παρέμβαση (πχ να καθοδηγητική παρέμβαση (πχ να συζητούν με τα παιδιά για την τηλεόραση), συζητούν με τα παιδιά για την τηλεόραση), 2.Να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά (το 2.Να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά (το βιντεοπαιχνίδι, το πρόγραμμα)3. βιντεοπαιχνίδι, το πρόγραμμα)3. Απαγορευτική (να θέτουν όρια και Απαγορευτική (να θέτουν όρια και κανόνες)κανόνες)

Πιο αναλυτικά…Πιο αναλυτικά… Να μην χρησιμοποιούνται η τηλεόραση και οι Να μην χρησιμοποιούνται η τηλεόραση και οι

βιντεοταινίες σαν «μπειμπυσίτερ»βιντεοταινίες σαν «μπειμπυσίτερ» Δεν επιτρέπεται σε παιδιά μικρότερα των δύο Δεν επιτρέπεται σε παιδιά μικρότερα των δύο

ετών να παρακολουθούν τηλεόραση ετών να παρακολουθούν τηλεόραση Να μειώσουν τον χρόνο που αφιερώνεται από το Να μειώσουν τον χρόνο που αφιερώνεται από το

παιδί στην χρήση ΜΜΕΨ συνολικά, σε όχι παιδί στην χρήση ΜΜΕΨ συνολικά, σε όχι περισσότερο από 1-2 ώρες ημερησίωςπερισσότερο από 1-2 ώρες ημερησίως

Δεν επιτρέπεται η παρουσία ηλεκτρονικών μέσων Δεν επιτρέπεται η παρουσία ηλεκτρονικών μέσων (τηλεόραση, υπολογιστής, βιντεοπαιχνίδια) στα (τηλεόραση, υπολογιστής, βιντεοπαιχνίδια) στα υπνοδωμάτια των παιδιώνυπνοδωμάτια των παιδιών

Να παρακολουθούν τα προγράμματα μαζί με το Να παρακολουθούν τα προγράμματα μαζί με το

παιδί και να συζητούν μαζί του το περιεχόμενοπαιδί και να συζητούν μαζί του το περιεχόμενο Να διδάξουν στα παιδιά πως να κρίνουν, να Να διδάξουν στα παιδιά πως να κρίνουν, να

αξιολογούν και να επιλέγουν τα προγράμματααξιολογούν και να επιλέγουν τα προγράμματα

Η τηλεόραση δεν μένει συνεχώς ανοικτή Η τηλεόραση δεν μένει συνεχώς ανοικτή (τραβάει αυτόματα την προσοχή)(τραβάει αυτόματα την προσοχή)

Να αποτελούν οι ίδιοι Να αποτελούν οι ίδιοι πρότυπα καλής χρήσης πρότυπα καλής χρήσης των ΜΜΕΨτων ΜΜΕΨ

Να ενθαρρύνουν τις Να ενθαρρύνουν τις εκπαιδευτικές και εκπαιδευτικές και δημιουργικές δυνατότητες δημιουργικές δυνατότητες των ΜΜΕΨτων ΜΜΕΨ

Να ενθαρρύνουν Να ενθαρρύνουν εναλλακτικές εναλλακτικές δραστηριότητεςδραστηριότητες

Να ενημερώνονται για το περιεχόμενο , Να ενημερώνονται για το περιεχόμενο , την καταλληλότητα των ηλεκτρονικών την καταλληλότητα των ηλεκτρονικών παιγνιδιών πριν τα αγοράσουν παιγνιδιών πριν τα αγοράσουν

Να ζητήσουν από το παιδί να τους δείξει Να ζητήσουν από το παιδί να τους δείξει το παιγνίδι που παίζει, ή και να το παίξουν το παιγνίδι που παίζει, ή και να το παίξουν μαζί τουμαζί του

Να χρησιμοποιούν τεχνολογία γονεικού ελέγχου Να χρησιμοποιούν τεχνολογία γονεικού ελέγχου (φραγμούς,(φραγμούς, V-chip) V-chip)

Όταν αντιλαμβάνονται την προβολή Όταν αντιλαμβάνονται την προβολή ακατάλληλων μηνυμάτων, να διαμαρτύρονται ακατάλληλων μηνυμάτων, να διαμαρτύρονται προς τους αρμόδιους φορείςπρος τους αρμόδιους φορείς

Επιμόρφωση (και στα σχολεία!)Επιμόρφωση (και στα σχολεία!)

Αποσκοπεί στο να μπορεί κάποιος να Αποσκοπεί στο να μπορεί κάποιος να περιορίσει τις επιπτώσεις της ακατάλληλης περιορίσει τις επιπτώσεις της ακατάλληλης χρήσης ΜΜΕΨ, κατανοώντας μεταξύ άλλων ότιχρήσης ΜΜΕΨ, κατανοώντας μεταξύ άλλων ότι

Όλα τα μηνύματα των ΜΜΕΨ, είναι Όλα τα μηνύματα των ΜΜΕΨ, είναι κατασκευασμένα κατασκευασμένα

Τα μηνύματα των ΜΜΕΨ διαμορφώνουν την Τα μηνύματα των ΜΜΕΨ διαμορφώνουν την κατανόησή μας για τον κόσμοκατανόησή μας για τον κόσμο

Τα ΜΜΕΨ έχουν ισχυρές οικονομικές Τα ΜΜΕΨ έχουν ισχυρές οικονομικές διασυνδέσεις και συμφέρονταδιασυνδέσεις και συμφέροντα

Ένα «μορφωμένο» άτομο είναι σε θέση να Ένα «μορφωμένο» άτομο είναι σε θέση να περιορίσει τον χρόνο, να αναπτύξει ικανότητες περιορίσει τον χρόνο, να αναπτύξει ικανότητες κρίσης και επιλογής και να κατανοεί τις κρίσης και επιλογής και να κατανοεί τις πολιτικές, κοινωνικές και συναισθηματικές πολιτικές, κοινωνικές και συναισθηματικές προεκτάσεις των ΜΜΕΨπροεκτάσεις των ΜΜΕΨ