Οι θεατροπαιδαγωγικές δράσεις της ιστορίας :'οι...

Οι περιπέτειες ενός ταξιδευτή

Το ταξίδι του Οδυσσέα αρχίζειΜπασματζίδου Μαρία

ΣΤΟΧΟΙ:

θεατροπαίζοντας εξ αποστάσεως Μπασματζίδου Μαρία 2

Αναγνώριση – έκφραση συναισθημάτων και αναγκών που σχετίζονται με αυτά

(τι θέλω, τι μου αρέσει)Τα παιδιά να αναγνωρίζουν και να

αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα τα δικά τους και των άλλων

Χαρά μέσα από την προσφορά και την αγάπη

Γνωριμία με τον εαυτό (αυτοαντίληψη)

Τι είναι η αυτοαντίληψη

H αυτοαντίληψη: Είναι η εικόνα που το άτομο δημιουργεί για

τον εαυτό του μέσα από τις καθημερινές εμπειρίες και επαφές του με τα άτομα του περιβάλλοντος του.

Η αυτοαντίληψη ενός ατόμου επηρεάζεται σημαντικά από τις ενισχύσεις, τις αξιολογήσεις και τους χαρακτηρισμούς των άλλων ατόμων για τη συμπεριφορά του.


Δομή της δράσης



Καλωσόρισμα (Introduction) όλα τα παιδιά σε κύκλο. Ο/η εκπαιδευτικός ενημερώνει με λίγα λόγια τα παιδιά για το περιεχόμενο της δράσης

Προθέρμανση της φαντασίας και του σώματος, με βιωματικά παιχνίδια (Warm up) (αναφέρονται αναλυτικά πιο κάτω)

Περπατήματα (Bridge in) (ασκήσεις στο χώρο) μεταφορά των συμβόλων της ιστορίας που θα αφηγηθούμε σε ασκήσεις, ώστε να έρθουν πιο κοντά στην ιστορία που θα ακολουθήσει (ακολουθούν αναλυτικά)

Έναρξη δράσης-Παλμός


Συμβόλαιο


Παιχνίδι ‘τι μου δίνει χαρά..τι αγαπώ..’


Όλη η τάξη κάθεται σε κύκλο. Ο/η εκπ/κός, ή ένα παιδί στο κέντρο του κύκλου, λέει να σηκωθούν ‘όλοι όσοι’: αγαπούν το παγωτό…και να αλλάξουν μεταξύ τους θέσεις.‘ Όλοι όσοι’ αγαπούν τη θάλασσα..το χιόνι…τη μπάλα..το κολύμπι, τα μαθηματικά…τη γυμναστική… τη ζωγραφική, να σηκωθούν και να αλλάξουν θέση (βλ.video)

Περπατήματα


Θέλετε να παίξουμε λίγο με τα βήματα μας;Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο…Με χρήση ενός μουσικού οργάνου (π.χ.τύμπανο), ή μουσικής δίνεται ο ρυθμός…‘Χτυπάμε με ρυθμό.. περπατούν αργά..αργά.. σαν κουρασμένος, θλιμμένος ταξιδιώτης, γρήγορα…σα βιαστικός, χαρούμενος,

Περπατήματα με ζέστη..βροχή..


… τώρα με ήλιο, ζέστη, με βροχή (μπορούν να κάνουν και τον ήχο της βροχής, μέσα από ποτάμι, πάνω σε βράχια, μέσα από στάχια, στην έρημο κ.ά.)… ουπς…μας πήρε το σύννεφο..

Περπατήματα με ζέστη..βροχή..

θεατροπαίζοντας εξ αποστάσεως Μπασματζίδου Μαρία

… τώρα μεταφέρουμε πέτρες από εδώ εκεί…βαριές πέτρες με μικρά μικρά βηματάκια… για να τις μεταφέρουμε (δεν μπορούμε καν να τεντώσουμε την πλάτη μας). Στο πρόσωπο μας χαραγμένη η προσπάθεια που κάνουμε…και πάμε…stop! αουτς…έπεσε η πέτρα στο πόδι μου!!!

(το δείχνουμε με την έκφραση του προσώπου)

12

…και Stop!!


Περπατούμε…περπατούμε..Με το stop παίρνουμε ξαφνιασμένο ύφος, (κάτι μας εντυπωσίασε), θλιμμένο ύφος, παίρνουμε τη στάση που προκύπτει κάθε φορά.. (ο/η κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει ό,τι παράγγελμα θεωρεί καλύτερο, παίρνοντας αφορμή από την ιστορία (βλέπε video περπατήματα)

Β. Κυρίως Δράση-Αυτοσχεδιαστικά δρώμενα (ενδεικτικός χρόνος 20΄)


Αφήγηση ιστορίας

‘Παιδιά μου ας καθίσουμε όλοι στον κύκλο τώρα να σας πω μια ιστορία:

«Οι περιπέτειες ενός ταξιδευτή»Το ταξίδι του Οδυσσέα αρχίζει…’


Ζούσε κάποτε παιδιά, ένας ταξιδιώτης που τον έλεγαν Οδυσσέα. Ταξίδευε..ταξίδευε....ώσπου φθάνει μόνος και πεινασμένος σε ένα χωριό ζητώντας φαγητό και στέγη. Χτυπάει μια μια τις πόρτες… «Φύγε» του λένε «δεν έχουμε κάτι για σένα. Σε καιρό κρίσης δεν έχουμε ούτε για εμάς δεν έχουμε.»


Η πέτρα…Θλιμμένος, απογοητευμένος, κουρασμένος και σκεφτικός κάθεται δίπλα στο ποτάμι για να ξαποστάσει…. Καθώς βλέπει το νερό να κυλάει στις πέτρες, του έρχεται μια ιδέα!! Παίρνει μια κάτασπρη πέτρα, τη βάζει σε ένα μεταξωτό μαντήλι και πάει στο πρώτο σπίτι που βρίσκει μπροστά του. Μια γυναίκα ανοίγει την πόρτα.. Ο Οδυσσέας παίρνει ένα ύφος ευγενικό και αινιγματικό και της λέει:


«έρχομαι από μακριά και φέρνω μια συνταγή μαζί μου για μια υπέροχη σούπα, το μόνο που χρειάζομαι είναι λίγη φωτιά και μια κατσαρόλα και θα σου τη μαγειρέψω αν θέλεις για το βράδυ». Η γυναίκα ξαφνιασμένη από την πρόταση του ξένου, σκέφτεται ότι έχει περάσει πολύς καιρός που έχουν να την περιποιηθούν και να της μαγειρέψουν…


«Εντάξει λοιπόν» του λέει… Μπαίνουν στην κουζίνα, ο Οδυσσέας βγάζει την πέτρα, βάζει νερό στην κατσαρόλα και ξεκινά το μαγείρεμα. Σε λίγο ρωτάει τη γυναίκα: «έχεις καθόλου καρότα, η σούπα θα γινόταν πολύ καλύτερη με λίγα καρότα». Η γυναίκα τρέχει στον κήπο και του φέρνει τα καρότα


Όσο η σούπα ετοιμάζεται ο Οδυσσέας ρωτάει αν υπάρχουν καθόλου πατάτες. Η γυναίκα δεν έχει αλλά πάει στη γειτόνισσα να ζητήσει, η γειτόνισσα περίεργη για την σούπα φέρνει πατάτες και έρχεται και η φίλη της που θέλει να δει και αυτή τι γίνεται.


Σιγά, σιγά ο ένας μετά τον άλλον μαζεύονται πολλοί χωρικοί ο καθένας φέρνοντας κάτι για τη σούπα. Μαγειρεύουν και τρώνε, συζητώντας και γελώντας.. Συμφωνούν πως είναι η πιο νόστιμη σούπα που έχουν δοκιμάσει!!


… Και όταν τους πιάνει σιγά σιγά ο ύπνος, ο Οδυσσέας παίρνει τη πέτρα, τη βάζει στο μαντήλι και συνεχίζει το ταξίδι του.


Χιλιάδες είναι οι αυτοσχεδιασμοί που μπορούμε να παίξουμε με τα παιδιά… παριστάνουμε και θεατροποιούμε τα πάντα: συναισθήματα, συμπεριφορές, καταστάσεις, ιστορίες..


Στην αρχή τα παιδιά ζωντανεύουν τις σκηνές της ιστορίας μας χωρίς λόγια, παίζουν μόνο με την έκφραση, την κίνηση και τη φαντασία τους…Αργότερα προσθέτουν τους ήχους και μετά τις λέξεις, βάζουν δηλαδή το «διάλογο» στις αναπαραστάσεις-ιστορίες


• Χωρίζονται τα παιδιά σε ομάδες (ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών, σε 3 ή 4 ή 5 ομάδες)

• Συζητούν και επιλέγουν ποιος ρόλος τους έκανε εντύπωση και επιθυμούν να τον αναπαραστήσουν


Πώς αλλιώς να χωριστούμε;

Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να έχει ετοιμάσει σε κομμάτια χαρτόνια διαφορετικούς ρόλους (6 ή και πιο πολλούς ρόλους). Τα παιδιά διαλέγουν ένα χαρτόνι-ρόλο είτε ατομικά, είτε ομαδικά, π.χ.


χωρικός νοικοκυρά Ταξιδευτής(Οδυσσέας)

Γ. Παρουσίαση ρόλων - δρώμενων (30΄)


Αναπαράσταση σκηνών


Έχοντας τα μηνύματα της ιστορίας στη σκέψη τους τα παιδιά, θα προσπαθήσουν να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους και να «ενδυθούν» όποιο ρόλο επιθυμούν.

Οι ρόλοι εναλλάσσονται

Μόλις ετοιμαστούν τα παιδιά (αφού δώσουμε τον κατάλληλο χρόνο), δίνεται ο ρυθμός και περπατούν χαλαρά στο χώρο..και stop! Αναπαριστούν την αγαπημένη τους σκηνή με :

Παγωμένη εικόνα (π.χ σκηνή έντονου διαλόγου, χωρίς κίνηση) ή

Βουβή σκηνή (μη λεκτική επικοινωνία, αναπαράσταση χωρίς λόγια, έκφραση της σκηνής με κινήσεις και χειρονομίες, κάτι σαν παντομίμα) (βλ. Video περπατήματα γλύπτης)


Ξεπάγωμα

Ο/η εκπαιδευτικός κινείται ανάμεσα τους, ακουμπάει στον ώμο ένα παιδί κάθε ομάδας, με ένα ‘μαγικό’ άγγιγμα και τα παιδιά της ομάδας παρουσιάζουν με λόγια στην τάξη τη σκηνή που σκηνοθέτησαν:

Ζωντανή σκηνή με λόγια (βλέπε video περπατήματα γλύπτης)


Εναλλακτική δράσηΓλυπτό-Γλύπτης

Χωρίζονται σε ομάδες δύο ατόμων ή και περισσοτέρωνΔιαλέγουν μια εικόνα της ιστορίας που τους εντυπωσίασε και την αναπαριστούν (ο ένας γίνεται γλύπτης και δίνει όποια μορφή θέλει στο γλυπτό του, βλέπε video Γλύπτης-γλυπτό)Στη συνέχεια οι ρόλοι εναλλάσσονται..


Σκέψεις και συναισθήματα των ηρώων

ο/η εκπαιδευτικός κάνει ερωτήσεις για τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων:

Τι σκέφτεσαι τώρα; (ως Οδυσσέας ή ως γείτονας ή ως η οικοδέσποινα του σπιτιού, ανάλογα ποιον αναπαριστά)

Πώς νιώθεις;


Επαναφορά στην πραγματικότητα (grounding)

Στο τέλος της κυρίως δράσης δίνεται μια εντολή να βρουν στο χώρο και να πιάσουν μια επιφάνεια (ξύλο, μέταλλο ή κάτι κόκκινο, κάτι μπλέ, κ.ά), με στόχο την απορολοποίηση και την επαναφορά στην πραγματικότητα


• Γιατί άραγε οι άνθρωποι δεν του άνοιγαν τα σπίτια τους;

• Η κυρία που του επέτρεψε να της μαγειρέψει, πώς ένιωθε;

• Οι γείτονες τι σκέφτηκαν;• Πώς ένιωθαν;• Λέτε να υπήρχαν γείτονες και γειτόνισσες που

ήταν μαλωμένοι μεταξύ τους;• Πώς λέτε να ένιωσε ο Οδυσσέας που είδε πόσο

χάρηκαν οι χωρικοί;θεατροπαίζοντας εξ αποστάσεως

Μπασματζίδου Μαρία 35

• Ποια ήταν τα στοιχεία από τα οπτικά ερεθίσματα που καθόρισαν το πώς ένιωθαν τα πρόσωπα; (αναφορά σε μη λεκτικά χαρακτηριστικά)

• Τι είδους συναισθήματα αναγνώρισαν τα παιδιά; (ευχάριστα και δυσάρεστα)

• Πόσο αποδεκτό είναι να νιώθουμε δυσάρεστα συναισθήματα; (όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και φυσιολογικά)


(για χαρακτήρες, συναισθήματα)• Μιλώντας για συναισθήματα, ξεκινούμε να

τα αναλύουμε ένα – ένα:• Γράφουμε στον πίνακα το συναίσθημα ή

κολλούμε ένα χαρτάκι με την αντίστοιχη φατσούλα του συναισθήματος (π.χ χαρά, θυμός, κ.ά)

• όταν χαιρόμαστε, πώς γίνεται το πρόσωπό μας, τα μάτια μας; Πώς είναι η όψη μας;


(για χαρακτήρες, συναισθήματα)• Πώς νιώθουμε μέσα μας, στην καρδιά μας, το

στομάχι μας• Πώς συμπεριφερόμαστε π.χ. όταν

χαιρόμαστε, όταν θυμώνουμε; Ποιοι τρόποι αντίδρασης είναι καλές ιδέες;

• Σημαντική διευκρίνηση: άλλο σκέψη, άλλο συναίσθημα, άλλο αντίδραση

• Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά!θεατροπαίζοντας εξ αποστάσεως

Μπασματζίδου Μαρία 38

Αξιολόγηση-Ανατροφοδότηση

• Στη συνέχεια τα παιδιά καταθέτουν την εμπειρία τους. Στο σημείο αυτό καταγράφονται από τους/τις εκπαιδευτικούς σε ένα φύλλο, οι απαντήσεις των παιδιών στις παρακάτω ερωτήσεις:

• Τι καινούριο μάθατε; (έως 5 λέξεις)• Ποια είναι τα συναισθήματα που βιώσατε;

(έως 5 λέξεις)


• Υλικά ζωγραφικής όπως χαρτιά, μολύβια, μαρκαδόροι ή κηρομπογιές μπορούν να βρίσκονται σε μια γωνιά της τάξης, για να γράψουν ή να ζωγραφίσουν τα παιδιά τις εντυπώσεις τους ή για το πώς ένιωσαν από τη δράση

• Σε μια γωνιά της τάξης μπορούν να υπάρχουν παλιά ρούχα, καπέλα, ζώνες που θα έχουν φέρει τα παιδιά από το σπίτι και μπορούν να τα χρησιμοποιούν για τις δραματοποιήσεις των ρόλων τους


• Ταιριάζω συναισθήματα και πρόσωπα• Εφαρμογή • Οι μαθητές με τη βοήθεια οπτικών ερεθισμάτων (π.χ. του

video της ιστορίας του Οδυσσέα, ζωγραφικούς πίνακες, σκηνές από κινούμενα σχέδια, φωτογραφίες) καλούνται να αναγνωρίσουν τα βασικά συναισθήματα (λύπη, χαρά, θυμός κλπ). Αναφέρουν ποια στοιχεία από τα οπτικά ερεθίσματα τους οδήγησαν στην άποψη αυτή (π.χ. χαρούμενα μάτια, σφιγμένο στόμα, στάση σώματος κ.ο.κ.)


Η δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί α) με το να εκφράζουν τα παιδιά με παντομίμα διάφορα συναισθήματα που έχουν ήδη αναφερθεί στην τάξη και β) σε προφορικό επίπεδο διατυπώνοντας τις λέξεις συναισθημάτων για τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου (π.χ. θλίψη, ενθουσιασμός, θυμός, ευχαρίστηση)


• Θέατρο με παιδιά, Φώτα παρακαλώ, Μπασκλαβάνη Ο., Παπαθανασίου Α., Λιτσαρδάκη Α.,εκδ.Κέδρος, 1985

• 205 Βιωματικές Ασκήσεις• Θεατροπαιδαγωγός-ηθοποιός-σκηνοθέτης: Γρηγοριάδου Βίκυ• Θεατρπαιδαγωγός-ψυχολόγος Μπουκουβάλα Έλενα• Νέο Σχολείο, Σχολική και Κοινωνική Ζωή, Οδηγός Εκπαιδευτικού, Π.Ε• Μέθοδος Performance (Lois Holzman)• ‘Ταξιδεύοντας και δημιουργώντας’, Β.Κωνσταντινίδου, Σ.Ματθαίου, Π.Χαβιάρης,

Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997


Οι θεατροπαιδαγωγικές δράσεις της ιστορίας :'οι...

Education

Transcript of Οι θεατροπαιδαγωγικές δράσεις της ιστορίας :'οι...