Πιστοποίηση ιατροδικαστικών πράξεων

Χαρά ΣπηλιοπούλουΑν καθηγήρα ΕΚΠΑ

Ιατροδικαστική

• Σε όλο τον κόσμο, είναι ένα βασικός τομέας που συνεισφέρει στη διερεύνηση των θανάτων και στην εξιχνίαση του εγκλήματος.

Αγγλία, 2000coroner system

• Προβλήματα με ιατροδικαστικές πράξεις• Αφαίρεση οργάνων χωρίς αιτιολογία• Κόψιμο των άκρων χειρών από πτώματα • Διάνοιξη των κοιλοτήτων του νεκρού από

τεχνίτες, χωρίς την παρουσία ιατροδικαστού• «Πτωχές» εγκαταστάσεις• Περιορισμένα κονδύλια για εξοπλισμό

Αγγλία

• Πολλές νεκροτομές γίνονται σε μικρό χρόνο, από λίγους ιατροδικαστές

• Δεν υπάρχουν ακτινογραφικά μηχανήματα σε όλα τα νεκροτομεία

• The Criminal Cases Review Commission for England and Wales είναι υπεύθυνη για την αξιολόγηση των ιατροδικαστικών πράξεων

Αντίθετα,

• Αυστρία - Γερμανία αυστηρά πρωτόκολλα από τον 19ο αιώνα

• Φινλανδία: όλες οι νεκροτομές σε βάση δεδομένων ώστε να μπορεί να συγκρίνει το δικαστικό σύστημα τη δουλειά του κάθε ιατροδικαστή

• Σουηδία, 1991, National Board of Forensic Medicine

Ελλάδα

Πιστοποίηση

• Είναι η επιβεβαίωση από τρίτο ανεξάρτητο φορέα ότι προϊόντα, διεργασίες, συστήματα ή πρόσωπα συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις συγκεκριμένων τυποποιητικών εγγράφων.

Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας ΕΚΠΑ

• Ήδη έχουν διαπιστευτεί με ISO 17025 οι τοξικολογικές μέθοδοι για την ανάλυση ναρκωτικώων οθσιών σε βιολογικά υλικά

• Η διαπίστευση εξασφαλίζει ότι η ανάλυση αν γίνει σε ένα εργαστήριο και μετά επαναληφθεί σε κάποιο άλλο, επίσης διαπιστευμένο, θα δώσει τα ίδια αποτελέσματα

Ιατροδικαστικές πράξεις

• Δεν εξαιρούνται, ειδικά σε περιπτώσεις πολύπλοκες

• Ακόμη και σε ένα μικρό ιατροδικαστικό κέντρο πρέπει να εξασφαλισθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους αποδέκτες (δικαιοσύνη)

Πρόγραμμα εξασφάλισης ποιότητας

• Θα βελτιώσει την εργασία και θα μικρύνει τον αριθμό των σφαλμάτων που κάνουμε.

Να τεθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις

1. Ως προς τη διενέργεια της αυτοψίας- νεκροψίας-νεκροτομής

2. Την ακρίβεια και αξιοπιστία των συνοδών εργαστηριακών εξετάσεων

3. Τη συγγραφή μιας πλήρους ιατροδικαστικής έκθεσης

4. Την αξιολόγηση, εσωτερική και εξωτερική των παρεχόμενων υπηρεσιών .

ΣΥΣΤΑΣΗ Νο R(99)3

• ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΩΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

• (Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών στις 2 Φεβρουαρίου 1999 στην 658η Συνεδρίαση)

• Έχοντας λάβει υπόψη τη Σύσταση 1159 του 1991

Αιτία θανάτου

• Με βάση την τελική αξιολόγηση τίθεται η αιτία του θανάτου (με βάση τη Διεθνή Ταξινόμηση Νόσων, ICD).

• Όταν υπάρχουν εναλλακτικές περιπτώσεις ο ιατροδικαστής θα πρέπει να περιγράφει τη διαφορά μεταξύ τους και να κατατάσσει τις αιτίες αυτές ως προς την πιθανότητα, για κάθε μία από αυτές, να έχει προκαλέσει το θάνατο.

• Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θα πρέπει να αναγράφεται ότι η αιτία του θανάτου είναι «Αβέβαιη».

Αιτία θανάτου (από υπαρκτό πιστοποιητικό θανάτου ιατροδικαστή στην Ελλάδα)

• Πνευμονική πύκνωση• Κυστική εκφύλιση των νεφρών• Καρκίνος του προστάτη

(τι καταλάβατε;)

Εκπαίδευση

• Η αρχική εκπαίδευση στο γνωστικό μας αντικείμενο για τη λήψη της ειδικότητας να είναι ενιαία

• Αύξηση του χρόνου ειδικότητας• Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση των

ιατροδικαστών να είναι υποχρεωτική, σε ετήσια βάση. Π.χ. Νέες επεμβάσεις, νέα πυροβόλα όπλα, νέα ναρκωτικά

Η δουλειά μας

• Οι κανόνες περιγράφονται αδρά από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

• Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε δικαστές, αστυνομικοί ή σταρ της τηλεόρασης

Εκπαίδευση – Δεοντολογία

• Σχέσεις με τον εντολέα• Σχέσεις με τους συγγενείς• Σχέσεις με την κοινωνία• Σχέσεις με τους συναδέλφους ιατρούς• Σχέσεις με τα ΜΜΕ• ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ

Εκπαίδευση

• Πάνω στον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας• Άρθρο 10, παρ 33: Ο ιατρός οφείλει να

αναγνωρίζει τα όρια των επαγγελματικών του ικανοτήτων και να συμβουλεύεται τους συναδέλφους του.

ΚΙΔ, 2005άρθρο 13, περί ιατρικού απορρήτου

• Παρ..5: Οι ιατροί, που ασκούν υπηρεσία ελέγχου,

επιθεώρησης ή πραγματογνωμοσύνης, απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης του ιατρικού απορρήτου μόνο έναντι των εντολέων τους και μόνο ως προς το αντικείμενο της εντολής και τους λοιπούς όρους χορήγησής της.

Περιβάλλον εργασίας

• Πρέπει να είναι ευχάριστο• Να είναι ασφαλές από πλευράς έκθεσης του

ιατροδικαστή σε τοξικούς παράγοντες• Να προσφέρει όλα τα μέσα για τη σωστή

εκτέλεση της νεκροψίας-νεκροτομής

Απαραίτητη τεκμηρίωση

• Φωτογράφηση• Ακτινογραφίες • Βίντεο • Διατήρηση των slides and blocks της

ιστοπαθολογικής εξέτασης

Συνεργασία

• Συνεργασία με τους επιστήμονες όλων των τομέων των ιατροδικαστικών επιστημών

• Συνεργασία με φορείς του εξωτερικού• Συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες• Συνεργασία με τις Δικαστικές και άλλες

ανακριτικές Αρχές

Διαφάνεια

• Η εποχή που ο ιατροδικαστής έπαιζε ένα «πολιτικό» ρόλο έχει παρέλθει

• Η διαφάνεια θα εξασφαλισθεί με την πιστή τήρηση των πρωτοκόλλων από όλους, τη διατήρηση αναλυτικού αρχείου και την αφοσίωση στους δεοντολογικούς μας κανόνες

Διδακτορική διατριβή

Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας ΕΚΠΑ:

• Ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα στην άσκηση των Ιατροδικαστικών Επιστημών,

• Γρ. Λέων, 2009

Συνεργασία

• μεταξύ των ιατροδικαστών. Το σπουδαιότερο και το δυσκολότερο