Η Αστρονομία στην Αρχαία Ελλάδα

Εισαγωγή Οι Έλληνες πολλούς αιώνες ή και χιλιετίες προ Χριστού

ήξεραν να ερμηνεύσουν τα αστρικά φαινόμενα και τον ουράνιο θόλο. Μάλιστα αναφέρονται απόπειρες ουρανίων χαρτογραφήσεων ήδη κατά την Β΄ χιλιετία προ Χριστού. Με την πρόοδο στην επιστήμη, αυξήθηκαν και οι απαιτήσεις όχι μόνο της Ανθρωπότητας, αλλά και των ιδίων των αστρονόμων. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σιγά-σιγά , σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι αστρονόμοι παρουσίαζαν το έργο τους υπό μορφή ποιήματος. Το φαινόμενο αυτό απαντάται και στην Ιατρική, της οποίας πολλοί εκπρόσωποι έπραξαν το ίδιο. Δεν πρέπει να μάς εκπλήσσει καθόλου, διότι η επιστήμη για τον Έλληνα εμπεριέχει το στοιχείο της καλλιτεχνίας. Την Αστρονομία ανέπτυξαν και προώθησαν σπουδαίες μορφές τού ελληνικού πνεύματος.

Η ανάπτυξη της αστρονομίας από έλληνες αστρονόμους καθώς και από αστρονόμους της ελληνιστικής περιόδου θεωρείται πολύ σημαντική φάση για την ιστορία της αστρονομίας. Η ελληνική αστρονομία χαρακτηρίζεται από το ξεκίνημα της για την αναζήτηση λογικής και φυσικής εξήγησης για τα ουράνια φαινόμενα.

Παρά το γεγονός ότι ούτε ο Ησίοδος ούτε ο Όμηρος ξεκίνησαν για να γράψουν ένα επιστημονικό έργο, χρησιμοποίησαν στοιχειώδη κοσμολογία όπως τη θεωρία σύμφωνα με την οποία η γη είναι επίπεδη και περιβάλλονταν από έναν ωκεανό και άλλα αστέρια ανατέλλουν και δύουν (εξαφανίζονταν στον ωκεανό, όπως υποστήριζαν) ενώ άλλα ήταν διαρκώς εμφανή.

Ο όρος πλανήτης στην Αρχαία Ελλάδα

Ο όρος πλανήτης προέρχεται από τα ελληνικά και σημαίνει περιπλανητής, καθώς οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι επισήμαναν πως ορισμένα φώτα περιπλανούνταν στον ουρανό σε σχέση με τα άλλα αστέρια.

Η Αστρονομία του Ευδόξου Στην αρχαία Ελλάδα η αστρονομία ήταν παρακλάδι

των μαθηματικών και οι αστρονόμοι προσπαθούσαν να δημιουργήσουν γεωμετρικά μοντέλα που θα μπορούσαν να μιμηθούν τις εμφανίσεις των ουρανίων σωμάτων. Αυτή η παράδοση ξεκίνησε με τον Πυθαγόρα, ο οποίος τοποθέτησε την αστρονομία στις 4 μαθηματικές τέχνες μαζί με τα μαθηματικά, την αριθμητική και τη γεωμετρία.

Σύμφωνα με τον Πτολεμαίο η σειρά των πλανητών ήταν:

• Σελήνη• Απόλλωνας• Αφροδίτη• Ήλιος• Άρης• Δίας• Κρόνος• Σταθερά αστέρια

Μαύρη Τρύπα

Μαύρη τρύπα είναι μια συγκέντρωση μάζας σημαντικά μεγάλης ώστε η δύναμη

της βαρύτητας να μην επιτρέπει σε οτιδήποτε να ξεφεύγει από αυτή.

Το βαρυτικό πεδίο είναι τόσο δυνατό, ώστε η ταχύτητα διαφυγής κοντά του

ξεπερνά την ταχύτητα του φωτός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι τίποτα, ούτε καν

το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει από τη βαρύτητα της μαύρης τρύπας. Μία

«μαύρη τρύπα» είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος, όπου κάποτε υπήρχε ο

πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου, ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερα υλικά από δυόμισι ηλιακές μάζες και ο οποίος

στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμα και από τα υλικά

ενός αστέρα νετρονίων.

ΣχηματισμόςΟι μαύρες τρύπες προβλέπονται από την Γενική θεωρία της Σχετικότητας, η οποία όχι μόνο αναφέρει ότι οι μαύρες τρύπες (ή αλλιώς μελανές οπές) μπορούν να υπάρξουν, αλλά προβλέπει ότι σχηματίζονται στη φύση οποτεδήποτε συγκεντρώνεται σε ένα δεδομένο χώρο επαρκής ποσότητα μάζας, μέσω της διαδικασίας που καλείται βαρυτική κατάρρευση. Όσο η μάζα μέσα σε μία συγκεκριμένη περιοχή μεγαλώνει, η δύναμη της βαρύτητας γίνεται πιο ισχυρή . Μια ποσοτική ανάλυση αυτής της ιδέας οδήγησε στην πρόβλεψη ότι ένας αστέρας που έχει τουλάχιστον 3 φορές την μάζα του ήλιου στο τέλος της εξέλιξής του.

Ιδιότητες και δομήΣύμφωνα με την κλασική γενική σχετικότητα, ούτε ύλη ούτε πληροφορίες μπορούν να κινηθούν από το εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας προς έναν εξωτερικό παρατηρητή. Για παράδειγμα, δεν μπορεί κάποιος να πάρει δείγμα του υλικού της ή να δεχτεί την ανάκλαση από μια φωτεινή πηγή (π.χ. φακό) ούτε να πάρει πληροφορίες για το υλικό από το οποίο αποτελείται η μαύρη τρύπα. Αυτό σημαίνει ότι στις μαύρες τρύπες έχουμε απώλεια πληροφορίας σε σχέση με το είδος των σωματιδίων. Επομένως, μια μαύρη τρύπα πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια ορισμένη εντροπία.

Ορίζοντας των γεγονότων

• Το καθοριστικό χαρακτηριστικό μιας μαύρης τρύπας είναι η εμφάνιση ενός ορίζοντα γεγονότων σε ένα όριο στο χωροχρόνο μέσα από το οποίο η ύλη και το φως μπορεί να περάσει μόνο προς τα μέσα για τη μάζα της μαύρης τρύπας. Τίποτα, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να δραπετεύσει από το εσωτερικό του ορίζοντα γεγονότων. Όπως προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, η παρουσία μιας μεγάλης μάζας παραμορφώνει τον χώρο και τον χρόνο κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα μονοπάτια που λαμβάνονται από τα σωματίδια στρέφονται προς τη μάζα. Κατά τον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας, η παραμόρφωση γίνεται τόσο ισχυρή που δεν υπάρχουν μονοπάτια που να οδηγούν μακριά από τη μαύρη τρύπα. Άραγε υπάρχει δυνατότητα να μεταφερθούμε σε άλλες διαστάσεις χρησιμοποιώντας σαν δίοδο μια μαύρη τρύπα; Μπορούμε να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο; Κάποιες έχουν μάζα ίση μ' αυτή του Ήλιου, άλλες είναι τέρατα, δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες. Άλλες, πάλι, που ανακαλύφθηκαν πριν από μερικούς μήνες, έχουν ενδιάμεσο μέγεθος. Θα μπορούσαν επίσης να υπάρχουν και μικροσκοπικές. Αυτές, σύμφωνα σχηματίζονται για λίγες μόνο στιγμές ακόμα και μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα. Όμως τι είναι και πώς δημιουργείται μια μαύρη τρύπα; με πρόσφατες θεωρίες, ίσως Δε γνωρίζουμε από τι είναι φτιαγμένες, γιατί η δύναμη της βαρύτητας στο εσωτερικό τους είναι τόσο μεγάλη, ώστε ούτε το φως δεν μπορεί να διαφύγει. Κατά μία έννοια αυτό καθιστά απλούστερη την περιγραφή τους. "Μια Μαύρη Τρύπα χαρακτηρίζεται μόνο από τρεις βασικές ιδιότητες: τη μάζα, την περιστροφή και το ηλεκτρικό φορτίο της. Πρόκειται για μια σκοτεινή σφαίρα η επιφάνεια της οποίας ονομάζεται Ορίζοντας Γεγονότων, γιατί ό,τι κι αν βρίσκεται στην άλλη πλευρά δεν έχει καμιά σύνδεση με το δικό μας σύμπαν.

Ταξίδι στο χρόνο

• Μπορούμε λοιπόν να ταξιδέψουμε μέσω μιας μαύρης τρύπας; Αυτό θα ήταν πιθανό να συμβεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Πρώτο και σημαντικότερο είναι να υπάρχει κάπου μία έξοδος αλλιώς το πιο πιθανό είναι να παγιδευτούμε για πάντα μέσα στο απόλυτο κενό. Οι εξισώσεις της σχετικότητας έχουν μία ιδιότητα που παρουσιάζει ενδιαφέρον: είναι συμμετρικές. Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε μία έγκυρη λύση της εξίσωσης και φανταστούμε ότι ο χρόνος κυλάει αντίστροφα τότε θα φτάσουμε σε μία άλλη έγκυρη λύση της εξίσωσης. Εάν αυτό εφαρμοστεί στη λύση που περιγράφει τις μαύρες τρύπες καταλήγουμε σε ένα αντικείμενο γνωστό ως «άσπρη τρύπα» Ουσιαστικά η άσπρη τρύπα κάνει ακριβώς την αντίθετη δουλειά από τη μαύρη. Αντί να απορροφάει αντικείμενα, τα αποβάλλει. Αυτό όμως είναι μόνο μία θεωρία η οποία ακόμα δεν έχει αποδειχθεί στο σύμπαν. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η δημιουργία μίας άσπρης τρύπας είναι τόσο δύσκολη όσο η καταστροφή μίας μαύρης. Αν εξετάσουμε μία περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει περίπτωση το πεδίο της να ενώνεται με ένα άλλο πεδίο (πιθανότατα άσπρης τρύπας). Ο συνδυασμός μίας μαύρης με μία άσπρη τρύπα ονομάζεται σκουληκότρυπα (wormhole) και φαίνεται πως η διέλευση ενός αντικειμένου από εκεί είναι δυνατή. Η άσπρη τρύπα μπορεί να βρίσκεται σε άλλη διάσταση ακόμα και πίσω στο παρελθόν.

Κομήτης

• Οι κομήτες είναι ουράνια σώματα που σε αντίθεση με τους απλανείς αστέρες και τους πλανήτες παρουσιάζουν όψη νεφελώδη (κόμη), ενώ η ύλη από την οποία συνίστανται μερικές φορές επιμηκύνεται υπό μορφή μακριάς ουράς όταν διέρχονται κοντά από τον Ήλιο. Οι κομήτες περιφέρονται γύρω από τα άστρα σε διάφορες τροχιές και έχουν τροχιακές περιόδους από λίγα μέχρι χιλιάδες χρόνια. , κομήτες με υπερβολική τροχιά κατευθύνονται προς τον Ήλιο και μετά απομακρύνονται τελείως από αυτόν, ενώ άλλοι λόγω αλληλεπιδράσεων με τους πλανήτες αποκτούν πολύ μικρότερες τροχιακές περιόδους

Ιστορία

Οι κομήτες είναι γνωστοί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα στην ανθρωπότητα και συνήθως θεωρούνταν από τους ανθρώπους ως οιωνοί κακών ειδήσεων. Οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν τους κομήτες ένα είδος πλανήτη, ο οποίος ήταν σπάνια ορατός χαμηλά στον ορίζοντα πριν την ανατολή ή μετά τη δύση του Ηλίου. Ο Αναξαγόρας και ο Δημόκριτος θεωρούσαν ότι οι κομήτες δημιουργούνταν από την ένωση δύο πλανητών.

Σύγχρονη εποχή

Μετά τις σημαντικές εξελίξεις στην κομητολογία στο τέλος της δεκαετίας του 1950, οι νέες παρατηρήσεις, που είναι ποσοτικά όλο και περισσότερες, έχουν οδηγήσει στην αναθεώρηση των θεωριών για τους κομήτες. Η πρώτη παρατήρηση κομήτη με ραντάρ (κομήτης του Ένκε) και πρώτη φωτογράφηση του πυρήνα ενός κομήτη το 1986 (κομήτης του Χάλεϊ) έπεισαν και τους πιο δύσπιστους για την ορθότητα της θεωρίας του Γουίπλ, ενώ μελέτες της τροχιάς των κομητών έχουν δείξει η παρουσία του νέφους ήταν πλήρως δικαιολογημένη, αν και έχουν γίνει κάποιες αλλαγές στη θεωρία.

Υπολογισμός τροχιάς

• Η ανακάλυψη του τηλεσκοπίου έδωσε μεγάλη ώθηση στη μελέτη των κομητών. Ο πρώτος κομήτης που παρατηρήθηκε με τηλεσκόπιο ήταν ο πρώτος από τους τρεις λαμπρούς κομήτες του 1618. Πάνω στα τηλεσκόπια επίσης τοποθετήθηκαν μικρόμετρα, τα οποία βοήθησαν στον ακριβή εντοπισμό της θέσης των κομητών και των άλλων ουράνιων σωμάτων, γεγονός το οποίο βοήθησε τον υπολογισμό, μαζί με την χρήση των λογαρίθμων, των διαφορών μεγεθών των κομητών και τον τρόπο με τον οποίο αυτοί κινούνται στον ουρανό.

Μελέτη των φυσικών χαρακτηριστικών

Ο Τύχο Μπράχε, αφού είχε δείξει ότι οι κομήτες είναι ουράνια σώματα και όχι ατμοσφαιρικά φαινόμενα, πρότεινε ότι αποτελούνται από ένα πορώδες υλικό το οποίο κινείται μέσα στον αιθέρα, ο οποίος βρίσκεται μακριά από τη Γη και την ατμόσφαιρά της. Το υλικό αυτό παγίδευε το φως του Ήλιου, αλλά μέσα από τους πόρους έβγαινε και δημιουργούσε την ουρά του κομήτη. Ο Κέπλερ το 1604 δημοσίευσε μια θεωρία στην οποία οι κομήτες ήταν κρυστάλλινες σφαίρες οι οποίες αντανακλούσαν το φως του Ηλίου που περνούσε από μέσα τους. Αυτή η θεωρία όμως δεν εξηγούσε την παρουσία των ουρών, αφού ο αιθέρας δεν αντανακλά το φως του Ήλιου, και άλλαξε τη θεωρία του.

Πρότεινε ότι οι ακτίνες του Ηλίου απομακρύνουν μαζί τους κομμάτια από την κεφαλή του κομήτη, η οποία αποτελείται από νεφελώδη ύλη, και είναι αυτά στα οποία οι ακτίνες αντανακλώνται και σχηματίζουν την ουρά του κομήτη. Τελικά, όλη η κεφαλή καταναλώνεται και ο κομήτης σβήνει. Οι κομήτες σύμφωνα με τον Κέπλερ δημιουργούνταν από ακαθαρσίες μέσα στον αιθέρα. Αντίθετα, ο Γαλιλαίος πίστευε ότι ήταν οπτικά φαινόμενα χωρίς πραγματική υπόσταση, αλλά η κύρια συνεισφορά του σε αυτό το πεδίο ήταν ότι η θεωρία του διέφερε πολύ από αυτές οι είχαν ειπωθεί πριν από αυτόν. Στο κόσμο του Καρτέσιου, οι κομήτες είναι νεκροί αστέρες που κινούνται ανάμεσα στις περιοχές των αστέρων, σε μεγάλη απόσταση από τους πλανήτες.

Τροχιές ΛαογραφίαΔιάγραμμα τροχιάς κομήτη περί τον Ήλιο και της εναλλαγής της κατεύθυνσης της ουράς του: στην αρχή ακολουθεί και μετά προηγείται της κίνησης. Όσοι κομήτες έχουν ελλειπτική τροχιά κινούνται περί τον Ήλιο εντός ορισμένου χρόνου και γι' αυτό λέγονται περιοδικοί. Αντίθετα όταν οι τροχιές τους είναι ανοικτές (παραβολές ή υπερβολές) πλησιάζουν την ηλιακή εστία στο περιήλιό τους μόνο μία φορά και δεν επανέρχονται σε αυτό. Γι' αυτό οι κομήτες αυτοί ονομάζονται μη περιοδικοί.

Η όψη και η αιφνίδια κάθε φορά εμφάνισή των κομητών ανάμεσα στους άλλους αστέρες, όπως και η περίεργη αποχώρησή τους, ήταν επόμενο με παλαιότερες τότε γνώσεις να εξεγείρουν τους ανθρώπινους φόβους, ώστε να καταστούν, δια μέσου των αιώνων, τα πλέον δυσοίωνα σώματα του ουράνιου θόλου, και ιδίως ως προάγγελοι θανάτου Βασιλέων, στρατηγών, εμφάνισης επιδημιών, ή ερχομό φυσικών καταστροφών, πλημμυρών, λοιμών, σεισμών και καταποντισμών μέχρι ακόμα και του τέλους της ανθρωπότητας

ΓΑΛΑΞΙΕΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ• Οι γαλαξίες αποτελούν τεράστια βαρυτικά συστήματα αστέρων, γαλαξιακών αερίων,

αστρικής σκόνης και αόρατης σκοτεινής ύλης. Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από τα ελληνικά και σημαίνει άξονας από γάλα και αναφέρεται στον δικό μας Γαλαξία. Οι τυπικοί γαλαξίες αποτελούνται από 10 εκατομμύρια έως 1 αστέρες, οι οποίοι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από ένα βαρυτικό κέντρο. Εκτός από αστέρες, οι περισσότεροι γαλαξίες περιέχουν και ένα μεγάλο πλήθος αστρικών συστημάτων και αστρικών σμηνών όπως και διάφορους τύπους νεφελωμάτων. Οι περισσότεροι γαλαξίες έχουν διάμετρο από μερικές χιλιάδες έως μερικές εκατοντάδες χιλιάδες έτη φωτός και απέχουν μεταξύ τους εκατοντάδες χιλιάδες έως εκατομμύρια έτη φωτός. Οι γαλαξίες ταξινομούνται ανάλογα με το φαινόμενο μέγεθός τους και τις μορφές τους. Αυτές οι μορφές είναι οι ελλειπτικοί γαλαξίες, οι οποίοι έχουν οπτικά ένα ελλειπτικό σχήμα, οι σπειροειδείς γαλαξίες που έχουν ένα δίσκο υλικών και οι ανώμαλοι γαλαξίες που δεν έχουν κανένα συγκεκριμένο σχήμα και είναι παράδειγμα βαρυτικής έλξης από τους γειτονικούς γαλαξίες. Αυτή οι αλληλεπίδραση μεταξύ γαλαξιών που έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη συγχώνευσή τους, μπορεί να προκαλέσει έντονη αστρογόνο δραστηριότητα, δημιουργώντας αυτό που είναι γνωστό ως αστρογόνος γαλαξίας.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΓΑΛΑΞΙΩΝ• Γενικά οι γαλαξίες παρουσιάζουν στην όψη σχήμα

κανονικό, της σφαιρικής ατράκτου ή εκείνου του αμφίκυρτου φακού. Αποτελούνται συνήθως από τρία κύρια μέρη:

• -Το κέντρο του γαλαξία, περιοχή με υψηλή πυκνότητα άστρων, στην οποία βρίσκεται, όπως υποψιάζονται οι επιστήμονες, μία τεράστια μαύρη τρύπα.

• -Τον γαλαξιακό δίσκο, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα τα περισσότερα άστρα του γαλαξία.

• -Την άλω του γαλαξία, που περιέχει λιγότερα και διαφορετικού τύπου άστρα, αέριο και σκοτεινή ύλη.

Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ

• Ο Γαλαξίας μας, ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας και ο Γαλαξίας του Τριγώνου αποτελούν τα κύρια και τα τρία μεγαλύτερα σε μέγεθος μέλη της Τοπικής Ομάδας, μιας ομάδας τουλάχιστον 35 βαρυτικά συνδεδεμένων γαλαξιών. Όλοι τους περιφέρονται γύρω από ένα βαρυτικό κέντρο που βρίσκεται ανάμεσα στον Γαλαξία μας και στον Γαλαξία της Ανδρομέδας.

ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ ΜΑΣ

• Ο Γαλαξίας μας αποτελείται κυρίως από ένα πυρήνα, του οποίου το σχήμα είναι φακοειδές, πολύ πεπλατυσμένο. Από δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα του φακοειδούς αυτού πυρήνα εκφύονται οι δύο βραχίονές του, οι οποίοι και ελίσσονται γύρω από το κύριο φακοειδές σώμα του.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ• Μετρήσεις δείχνουν ότι ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας μας πλησιάζει με

ταχύτητα 300 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και μπορεί να συγκρουστεί με τον Γαλαξία μας σε 3 ως 4 δις χρόνια. Αν συγκρουστούν, πιστεύεται ότι ο Ήλιος αλλά και άλλοι αστέρες μάλλον δεν θα συγκρουστούν με αστέρες της Ανδρομέδας, αλλά οι δύο γαλαξίες θα σχηματίσουν έναν ενιαίο ελλειπτικού σχήματος γαλαξία. Η διαδικασία της ένωσης αυτής εκτιμάται ότι θα διαρκέσει 1 δις χρόνια.

Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ ΜΑΣ• Η ηλικία του Γαλαξία μας εκτιμάται στα 13,6 δις (109) χρόνια, διάρκεια

που είναι κοντά στην ηλικία του Σύμπαντος.

ΧΡΥΣΑ ΔΟΥΚΑΗ εργασία της μαθήτριας:

Σύμπαν: Ερυθροί Γίγαντες, Ερυθροί Νάνοι, Λευκοί Νάνοι, Φαιοί Νάνοι

Ηλιάδου ΆρτεμιςΚωτσοκάλη Ασημίνα

Ερυθρός γίγαντας

Ερυθρός γίγαντας ονομάζεται κάθε μεγάλος ψυχρός αστέρας φασματικού τύπου K ή M που έχει εξελιχθεί τόσο ώστε να μη συγκαταλέγεται πλέον στους αστέρες της Κύριας Ακολουθίας. Ένας ερυθρός γίγαντας μπορεί να είναι υπεργίγαντας, λαμπρός γίγαντας ή (απλός) γίγαντας.

Ιδιότητες: 1. Χρώμα: πορτοκαλί ανάμεικτο με λευκό 2. Μέγεθος: τεράστιες διαστάσεις σε σχέση με εκείνες του σημερινού Ήλιου. Δημιουργία: - Πώς δημιουργείται ένας ερυθρός γίγαντας; - Τι είναι το φαινόμενο της αναλαμπής ηλίου; - Τι είναι η «ερυθρή συσσώρευση»; Ο Ηλιος ως ερυθρός γίγαντας: Θα κινδυνεύσει η Γη (σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια); Το εσωτερικό του ερυθρού γίγαντα: Κύματα πίεσης και κύματα βαρύτητας σε πανίσχυρα μαγνητικά

πεδία. «Μαγνητικό φαινόμενο του θερμοκηπίου»: 10 εκατομμύρια φορές ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο από της Γης.

Υπεργίγαντες: Οι πλέον ογκώδεις αστέρες με μάζα από 10 έως 70 ηλιακές μάζες και φωτεινότητα από 30.000 μέχρι εκατοντάδες χιλιάδες πολλαπλάσια της ηλιακής φωτεινότητας. Λόγω των ακραίων μαζών τους έχουν σύντομη διάρκεια ζωής, περίπου 30 εκατομμυρίων ετών.

Αυτήν την περίοδο, οι μεγαλύτεροι γνωστοί αστέρες, από την άποψη του φυσικού μεγέθους, όχι της μάζας ή της φωτεινότητας, είναι οι υπεργίγαντες VY Canis Majoris, VV Cephei, V354 Cephei, KW Sagitarii,KY Cygni, και μ Cephei (το αστέρι γρανάτης).

Ερυθρός νάνος

Ερυθρός νάνος: Οποιοσδήποτε αστέρας μικρής μάζας (μικρότερης από το μισό της μάζας του Ηλίου) και διαμέτρου με σχετικώς χαμηλή επιφανειακή θερμοκρασία, μικρότερη από 3.200 C.

Χαρακτηριστικά: - Είναι οι μακροβιότεροι «ζωντανοί» αστέρες: η δυνάμει διάρκεια ζωής τους είναι πολλαπλάσια μεγαλύτερη από τη σημερινή ηλικία του ίδιου του Σύμπαντος. - Έχουν ισχυρά μαγνητικά πεδία. Αστρική εξέλιξη: Αν το Σύμπαν συνεχίσει να διαστέλλεται αιώνια, τότε σε κάποια μακρινή μελλοντική

εποχή, όταν η γένεση νέων αστέρων θα έχει σταματήσει, οι ερυθροί νάνοι θα είναι οι μόνοι που θα λάμπουν στους γαλαξίες του.

Το αστέρι TVLM 513-46546: ένα ultra-cool κόκκινο αστέρι νάνος με πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο.

Ερυθρός νάνος

Δυνατότητα ζωής στους ερυθρούς νάνους πλανήτες: Περίπου το 80% όλων των άστρων στο γνωστό σύμπαν είναι κόκκινα αστέρια- νάνοι, των οποίων οι μάζες κυμαίνονται στις 0,075 - 0,5 ηλιακές μάζες και είναι δημοφιλής στόχος για τους αστρονόμους να ψάξουν για εξωπλανήτες ως πιθανά σπίτια για εξωγήινη ζωή.

Τα αποτελέσματα όμως ήταν μάλλον απογοητευτικά: - Σύμφωνα με τον Jeremy Drake "Ο περιβάλλον χώρος κοντά στους εξωπλανήτες είναι πολύ πιο ακραίος

από ότι αντιμετωπίζει η Γη, η τελική συνέπεια είναι ότι ο κάθε πλανήτης ενδεχομένως θα είχε ατμόσφαιρα η οποία απογυμνώνεται με την πάροδο του χρόνου."

- Σύμφωνα με τον Cohen "Εάν η Γη ήταν σε τροχιά γύρω από έναν κόκκινο νάνο, τότε οι άνθρωποι στη Βοστώνη μπορούσαν να δουν το Βόρειο Σέλας κάθε βράδυ. Από την άλλη πλευρά, θα ήμασταν επίσης σε συνεχές σκοτάδι, λόγω του παλιρροιακού κλειδώματος , καταραμένοι από ανέμους με δύναμη τυφώνα λόγω της αντίθεσης στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας. Δεν νομίζω ότι ακόμα και σκληραγωγημένοι νεοεγγλέζοι θέλουν να αντιμετωπίσουν αυτό το είδος του καιρού. "

Λευκός νάνος

Λευκός νάνος: χαρακτηρίζεται το υπόλειμμα του πυρήνα ενός αστέρα μικρής ή μεσαίας μάζας που απομένει μετά τον θάνατο του αστέρα αυτού.

Αστρική εξέλιξη: αστέρας μικρής μάζας → ερυθρός γίγαντας και πλανητικό νεφέλωμα και λόγω βαθμιαίας ψύξης → λευκός νάνος .

Χαρακτηριστικά: 1. Οι συνήθεις διαστάσεις ενός λευκού νάνου είναι συγκρίσιμες με τις διαστάσεις της Γης, δηλαδή η διάμετρός του είναι περίπου εκατό φορές μικρότερη από τη διάμετρο του Ήλιου. 2. Πολύ μεγάλη μέση πυκνότητα της ύλης του (106 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό). 3. Χημική σύσταση ανάλογη με την μάζα του: μαγνήσιο, νέον και οξυγόνο ή άνθρακα και οξυγόνο ή ήλιο. Ψύξη: Την αρχική θερμότητα που κληρονόμησαν οι λευκοί νάνοι ξοδεύουν ακτινοβολώντας φως και λοιπή

ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στο διάστημα. Το εσωτερικό τους κρυσταλλώνεται αργά καθώς ψύχονται και τελικώς καταλήγει σε κάτι που μοιάζει με τον κρύσταλλο ενός διαμαντιού. Μετά από δεκάδες δισεκατομμύρια χρόνια, ο κάθε λευκός νάνος θα κρυώσει τόσο ώστε να εκπέμπει πλέον ελάχιστη ακτινοβολία και καθόλου ορατό φως, οπότε θα έχει καταστεί ένας μαύρος νάνος.

Εκπομπές υψηλής ενέργειας: Πολλοί κοντινοί μας λευκοί νάνοι έχουν ανιχνευθεί και ως πηγές μαλακών ακτινών Χ και υπεριώδους.

Λευκοί νάνοι σε διπλά συστήματα: μέλη διπλών συστημάτων, των οποίων ο άλλος αστέρας δεν βρίσκεται σε «απόσταση ασφαλείας». Τότε δημιουργούνται κάποια από τα πλέον εντυπωσιακά αστρονομικά φαινόμενα: οι κατακλυσμικοί μεταβλητοί, οι καινοφανείς αστέρες και οι υπερκαινοφανείς αστέρες τύπου Ia.

Λευκός νάνος

Ιστορία ανακαλύψεων: Το 1844 ο Φρήντριχ Μπέσσελ προέβλεψε και το 1862 ο Άλβαν Κλαρκ επιβεβαίωσε και οπτικά την ύπαρξη του Σείριου Β (πρώτος λευκός νάνος που ανακαλυπτόταν). Και άλλοι λευκοί νάνοι ανακαλύφθηκαν, με δεύτερο τον συνοδό του Πρόκυνα το 1896 και τρίτο τον Αστέρα του Van Maanen το 1917.

Οι λευκοί νάνοι τρώνε πλανήτες: Σύμφωνα με μια θεωρία που δημοσιεύτηκε στο Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας τα βαρύτερα στοιχεία στις ατμόσφαιρες των λευκών νάνων- αστέρων προκύπτουν από τους πλανήτες που σπαράσσονται και καταποθούνται με τα συντρίμμια που αναμιγνύονται σε εξωτερικά άκρα των άστρων.

Σπάνιο σύμπλεγμα δακτυλίων γύρω από λευκό νάνο μετά από διάλυση αστεροειδούς : Μια ομάδα επιστημόνων έχει παρατηρήσει ένα ετοιμοθάνατο άστρο να τεμαχίζει έναν αστεροειδή σε μικρά κομμάτια και να σχηματίζει ένα λαμπερό δίσκο από συντρίμμια γύρω από τον εαυτό του. Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα αστέρι έχει συλληφθεί επ’αυτοφώρω να σχηματίζει ένα σύστημα δακτυλίου.

Φαιός νάνος

Φαιός νάνος: Αποτυχημένος αστέρας λόγω της μικρής του μάζας και μικρής πίεσης και θερμοκρασίας στον πυρήνα. Επειδή όμως λάμπει έστω και λίγο από μόνος του δεν θεωρείται πλανήτης.

Χαρακτηριστικά: 1. Δημιουργείται όπως και τα αστέρια, δηλαδή από ένα σύννεφο που καταρρέει από αέριο και σκόνη,

χωρίς όμως να προκαλεί πυρηνική σύντηξη. Περιφέρεται μόνος στο διάστημα πράγμα που αποδεικνύει ότι είναι όντως αστέρας και έχει μάζα 13 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δια και 0,07 φορές μικρότερη από αυτή του Ήλιου.

2. Αν και λέγονται αλλιώς καφέ νάνοι, δεν έχουν συγκεκριμένο χρώμα. Έχουν βρεθεί φαιοί νάνοι σε μωβ, κόκκινο και πορτοκαλί χρώμα.

Θερμοκρασία : Ένας καφέ νάνος χαρακτηρίζεται ψυχρός όταν έχει επιφανειακή θερμοκρασία 1.000 °C και θερμός με θερμοκρασία τουλάχιστον 2.000 °C. Όταν οι καφέ νάνοι έχουν ηλικία αρκετών δισεκατομμυρίων ετών, έχουν επιφανειακή θερμοκρασία που κυμαίνεται από 120 °C έως 700 °C.

Παρατήρηση και Ανακάλυψη: Οι καφέ νάνοι δεν παρατηρούνται εύκολα, εφόσον εκπέμπουν μόνο μικρή ποσότητα υπέρυθρης ακτινοβολίας. . Η θεωρία για την ανακάλυψή του έγινε την δεκαετία του ΄60 με το αρχικό όνομα Μαύρος Νάνος . Ο όρος «Φαιός Νάνος» πρωτοεμφανίστηκε το 1975. η πρώτη επιβεβαίωση έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Ο πιο κοντινός φαιός νάνος είναι ο luhman 16, ένα δυαδικό σύστημα φαιών νάνων που ανακαλύφθηκε το 2013.

Ευχαριστούμε!

Ταινίες που σχετίζονται με το διάστημα.

Εργασία Μαθητών Α2 Χρήστου ΚαρβουνίδηΝικόλα ΔεληβασίληΔηνσέρ ΜεμέτογλουΟνούρ ΧασάνογλουΗλίας Κεσκεσιάδης

Η Οδύσσεια του Διαστήματος • ΠΛΟΚΗ• Η ιστορία εστιάζει σε μια σειρά επαφών μεταξύ των

ανθρώπων και μυστηριωδών μαύρων μονολίθων, οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Το έτος 2001, ένας παρόμοιος μονόλιθος ανακαλύπτεται στη Σελήνη και, μέσω αυτού, άλλος ένας σε τροχιά γύρω από το Δία. Το αμερικανικό σκάφος Ντισκάβερι 1 στέλνεται για να τον εξερευνήσει και ο αστροναύτης Ντέιβιντ Μπόουμαν, τελευταίος επιζών του πληρώματος, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τη φύση του μονολίθου.

ΣΤΕΝΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΤΡΙΤΟΥ ΤΥΠΟΥ• Διαδραματίζεται όλο στη Γη, εκτός από την αχρείαστη

προσθήκη μερικών σκηνών μέσα στο διαστημόπλοιο την επόμενη χρονιά, αλλά η λαχτάρα για εξωγήινη συντροφιά είναι ανάγλυφη και μεταδοτική. Όσο εντυπωσιακό κι αν είναι το show με τα πολύχρωμα φώτα και τις νότες του Τζον Γουίλιαμς στο φαλακρό βουνό της προσεδάφισης, το ζουμί βρίσκεται στην κλιμάκωση της αναμονής και της υστερίας, στις αποσπασματικές πρώτες εμφανίσεις των ΑΤΙΑ και στη συντονισμένη ευφορία όσων υπήρξαν μάρτυρες αυτών. Οι Στενές Επαφές παραμένουν προϊόν αγάπης και ενθουσιασμού του Σπίλμπεργκ που τότε πίστευε πολύ στα ΟΥΦΟ και το σινεμά, και το έδειχνε με τον καλύτερο τρόπο.

Interstellar

• Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στα τέλη του 2013 στην Αλμπέρτα, την Ισλανδία και το Λος Άντζελες.

• Interstellar έκανε πρεμιέρα στις 26, Οκτωβρίου 2014 στο Λος Άντζελες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, απελευθερώθηκε σε απόθεμα ταινία. Η ταινία ήταν επιτυχής στο box office με παγκόσμιες εισπράξεις πάνω από $ 675 εκατομμύρια, και έλαβε θετικές κριτικές από τους κριτικούς, ο οποίος έδωσε ιδιαίτερους επαίνους για θέματα επιστημονικής φαντασίας της ταινίας, μουσικό αποτέλεσμα, οπτικά εφέ και οι επιδόσεις της McConaughey, Hathaway, Chastain, και Mackenzie Foy. Έλαβε πολλά βραβεία και υποψηφιότητες. Στα βραβεία της Ακαδημίας 87η η ταινία κέρδισε το Οσκαρ Καλύτερων Οπτικών Εφέ ανάθεσης και ήταν υποψήφια για Best Original Score, ανάμιξη Καλύτερου Ήχου, Καλύτερου Ήχου Μοντάζ, και το καλύτερο σχέδιο παραγωγής.

Total Recall (Ολική Επαναφορά)

• Η ταινία Total Recall (Ολική Επαναφορά) ανήκει στο είδος των Sci-Fi ταινιών, οι οποίες γνώρισαν ιδιαίτερη άνθιση τη δεκαετία του ’80 και ’90 καθώς τα επιτεύγματα του ανθρώπου τόσο στη τεχνολογία όσο και στη διαστημική κέντριζαν τη φαντασία των σεναριογράφων και του κοινού.

• Στο μακρινό μέλλον, ένας οικοδόμος βασανίζεται από εφιάλτες που σχετίζονται με τον πλανήτη Αρη και, καθώς η σύζυγός του τον αποτρέπει από ένα ταξίδι εκεί, επισκέπτεται μια εταιρεία που εμπορεύεται εικονικές διακοπές. Όμως, κατά την διάρκεια της εμφύτευσης των «αναμνήσεων», το μυαλό του κατακλύζεται από εικόνες μιας ζωής που έζησε με άλλη ταυτότητα.

Αρμαγεδών(ταινία το 1998)

• Αρμαγεδών(ταινία το• • Armageddon είναι μια αμερικανική ταινία του 1998,

επιστημονικής φαντασίας , σε σκηνοθεσία του Michael Bay, που παράγεται από την Jerry Bruckheimer, και κυκλοφόρησε από την Touchstone Pictures. Η ταινία έχει να κάνει με μια ομάδα που αποστέλλονται από τη NASA για να σταματήσει ένα γιγάντιο αστεροειδή σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη.

• Η NASA σχεδιάζει να δρομολογήσει δύο λεωφορεία, Ελευθερίας και Ανεξαρτησίας, για να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας. Τα λεωφορεία θα ξαναγεμίσουν με υγρό οξυγόνο από το ρωσικό διαστημικό σταθμό πριν κάνουν ελιγμό πίσω από το φεγγάρι ώστε να πλησιάσει τον αστεροειδή.

Deep Impact• Deep Impact κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια του ίδιου

καλοκαιριού ως παρόμοια με αντίπαλό της, το Αρμαγεδών, η οποία τα πήγε καλύτερα στο box office, ενώ οι αστρονόμοι το περιγράφουν Deep Impact ως πιο επιστημονικά ακριβής.Deep Impact απέφερε συνολικά πάνω από 349 εκατομμύρια δολάρια σε όλο τον κόσμο για $ 80 εκατομμύρια του προϋπολογισμού παραγωγής. Deep Impact έκανε το ντεμπούτο του στο Βόρειο American box office, με $ 41 εκατομμύρια σε πωλήσεις εισιτηρίων. Η ταινία απέφερε συνολικά $ 140 εκατομμύρια στη Βόρεια Αμερική και επιπλέον $ 209 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.Θεωρείται η ταινία που έχει σπάσει τα ρεκόρ προβολών παγκοσμίως.

Μια εργασία για τις σκουληκότρυπες και τη σχετικότητα.

Από την μαθήτρια Μαρία Κατσιάνη

Η σκουληκότρυπαΤο Σύμπαν είναι τεράστιο, το ίδιο και οι αποστάσεις. Αντιθέτως ο

χρόνος είναι λίγος και το να ταξιδέψει κανείς από ένα σημείο σε

ένα άλλο, ακόμα και με την ταχύτητα του φωτός, απαιτεί

χρονικό διάστημα πολύ μεγάλο. Όμως, υπάρχει πιθανότητα

«παράκαμψης του χώρου και χρόνου».

Το να μεταπηδά κανείς από τον ένα γαλαξία στον άλλον μέσα από διαστημικά τούνελ μπορεί να ακούγεται κάπως τρελό, όμως οι επιστήμονες δεν έχουν αποκλείσει ακόμη αυτό το ενδεχόμενο, το οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω των σκουληκοτρύπων.

Ορισμός σκουληκότρυπας:

• Η σκουληκότρυπα είναι ένα διαστημικό τούνελ που μπορεί να συνδέει δύο απομακρυσμένα σημεία, δυο διαφορετικές χρονικές στιγμές ή ακόμη και δυο διαφορετικές χωρικές/ χρονικές διαστάσεις. Έτσι, ταξιδεύοντας στο χωροχρόνο μπορεί να μας συνδέσει με τις πιο απομακρυσμένες γωνιές του σύμπαντος. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί κανείς να πηδήξει από το ένα άκρο του σύμπαντος στο άλλο μέσα από μια σκουληκότρυπα και να καταλήξει σε κάποιον άλλο γαλαξία.

Πώς μοιάζει μια σκουληκότρυπα;

• Το «στόμα» της σκουληκότρυπας λειτουργεί σαν ένα κοσμικό παράθυρο, επιτρέποντάς μας να κοιτάξουμε τα άστρα που βρίσκονται στην αντίθετη άκρη του σύμπαντος. Για να σχηματίσει κανείς την εικόνα μιας διαστημικής σκουληκότρυπας, πρέπει να φανταστεί το Σύμπαν σαν ένα δυσδιάστατο φύλλο, όπως στην παρακάτω φωτογραφία

Το σύμπαν σαν ένα δισδιάστατο φύλλο

Η θεωρία της σχετικότητας • Στα 1905, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν κατέδειξε πρώτος τη δυνατότητα ενός ταξιδιού στο

χρόνο καταρρίπτοντας τη στερεότυπη εικόνα του χρόνου-σύμφωνα με τον Νεύτωνα- και αντικαθιστώντας την με τη δική του έννοια του σχετικού χρόνου. Εντόπισε μια ασυνέπεια ανάμεσα στην κίνηση του φωτός και στην κίνηση των υλικών αντικειμένων. Χρησιμοποιώντας μαθηματικά έδειξε ότι, αν το φως συμπεριφέρεται με τον τρόπο που υποστήριζαν οι φυσικοί της εποχής, τότε η ιδέα του Νεύτωνα για τον χρόνο είχε πολλές ατέλειες. Με αυτόν τον τρόπο κατέληξε στον κεντρικό ισχυρισμό της θεωρίας της σχετικότητας, σύμφωνα με τον οποίο ο χρόνος είναι ελαστικός και μπορεί να εκταθεί και να συρρικνωθεί μέσω της πολύ γρήγορης κίνησης.

• Σύμφωνα με τη θεωρία της ειδικής σχετικότητας, η ακριβής χρονική διάρκεια μεταξύ δύο καθορισμένων γεγονότων θα εξαρτάται από το πώς συμπεριφέρεται ο παρατηρητής. Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο χτυπημάτων του ρολογιού ίσως είναι μια ώρα αν κάθεται κάποιος ακίνητος, αλλά θα είναι μικρότερο από μια ώρα εάν κινείται. Η χρονική διαφορά είναι απειροελάχιστη –μόλις μερικές εκατοντάδες εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου- πολύ μικρή ώστε να γίνει αντιληπτή από τον κοινό ανθρώπινο νου. Ωστόσο, μπορεί να μετρηθεί από σύγχρονα ρολόγια.

ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΣΤΕΡΩΝ

Κατσαρίδης Στέφανος και Καλομπρατσίδης Μάριος

ΓΕΝΝΗΣΗ

ΤΟ ΑΣΤΡΟ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΣΟΥΠΕΡ NOVA

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ

ΥΛΙΚΩΝ ΕΚΤΟΞΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΝΕΦΗ ΑΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΚΟΝΗΣ ΣΥΜΠΙΚΝΩΝΟΝΤΑΙ

ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΘΕΡΜΙΚΡΑΣΙΑ

ΓΕΝΟΝΝΟΥΝ ΕΝΑ ΝΕΟ ΑΣΤΡΟ

ΕΞΕΛΙΞΗ• ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΝΟΣ ΑΣΤΕΡΑ

ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟ.

• ΑΣΤΕΡΕΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗΣ ΜΑΖΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΒΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΕΝΩ ΑΣΤΕΡΕΣ ΜΙΚΡΗΣ ΜΑΖΑΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟΙ ΓΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ Η ΚΑΙ ΔΙΣΕΚΑΤΤΟΜΥΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ .

ΘΑΝΑΤΟΣ

ΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΜΕ ΔΥΟ ΤΡΠΟΥΣ.ΕΙΤΕ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΑΠΟΥΝ ΣΕ ΛΕΥΚΟΥΣ ΝΑΝΟΥΣ ΕΙΤΕ ΣΕ ΛΕΥΚΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΕΣ.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΖΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΟΚΚΙΝΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΕΝΩ ΑΥΤΟΙ ΜΕ ΜΙΚΡΗ ΜΑΖΑ ΣΕ ΛΕΥΚΟΥΣ ΝΑΝΟΥΣ.

ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ

• Το τηλεσκόπιο είναι ένα όργανο σχεδιασμένο για την παρατήρηση μακρινών αντικειμένων.Τα πρώτα γνωστά σχεδόν λειτουργικά τηλεσκόπια ανακαλύφθηκαν στις Κάτω Χώρες στις αρχές του 17ου αιώνα. Ο όρος «τηλεσκόπια» μπορεί να αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα οργάνων που λειτουργούν στις περισσότερες περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.

• Ιστορία • • Το τηλεσκόπιο εφευρέθηκε το 1608 στην Ολλανδία και η αρχική του εφεύρεση αποδίδεται στον

Χανς Λιπερσέι και στον Ζακαρίας Γιάνσεν, αμφότεροι οπτικοί της ολλανδικής κωμόπολης Middelburg, και επίσης στον Τζέιμς Μέτιους. Τα αρχικά ολλανδικά τηλεσκόπια ήταν όλα διοπτρικά και αποτελούνταν απo κοίλο φακό. Πολλά τηλεσκόπια κατασκευάστηκαν στην Ολλανδία το 1608 και έτσι δεν άργησε το επαναστατικό αυτό οπτικό όργανο να διαδοθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.

• • • Είδη τηλεσκοπιου• • Τύποι Τηλεσκόπια• Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι τηλεσκοπίων: τα διοπτρικά και ανακλαστήρες. Τα άλλα τηλεσκόπια είναι

παραλλαγές των αρχικών σχεδίων και υποδειγμάτων.

ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟ• Αστεροσκοπείο• Το Αστεροσκοπείο Meudon, κοντά στο Παρίσι, Στεγάζει διοπτρικό τηλεσκόπιο 83 εκατ.[1]

• Με τον όρο αστεροσκοπείο εννοούμε τα διάφορα επιστημονικά ιδρύματα που διαθέτουν κατάλληλο εξοπλισμό και μέσα, επανδρωμένα με κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό για την παρατήρηση και μελέτη ουρανίων σωμάτων και φαινομένων.

• Δεν είναι εξακριβωμένο πότε ο άνθρωπος κατασκεύασε το πρώτο αστεροσκοπείο. Πολλοί όμως επιστήμονες θεωρούν πως ίσως ν΄ ανάγεται στον προϊστορικό άνθρωπο όπως π.χ. το μνημείο Στόνχεντζ στην Αγγλία, στην προσπάθειά του να προβλέψει τις εκλείψεις. Δεν θα πρέπει όμως και να διαφεύγει της προσοχής, το γεγονός ότι η Ελληνική Μυθολογία είναι κατάσπαρτη από ουράνιες παρατηρήσεις με αντίστοιχες σπηλαιογενέσεις θεών με πιθανό συμπέρασμα ότι στον ελλαδικό χώρο ίσως οι είσοδοι των σπηλαίων ν΄ αποτέλεσαν πρώιμα αστεροσκοπεία για την κατάτμηση και παρακολούθηση του ουράνιου θόλου.

• Οι αρχαιότερες ιστορικές παρατηρήσεις από αστεροσκοπείο προέρχονται από τον Ίππαρχο (περί το 140 π.Χ.) στη Ρόδο. Επίσης στην Αλεξάνδρεια περί το 200 π.Χ. φέρεται να ιδρύθηκε το πρώτο ειδικό κτίριο για αστρονομικές παρατηρήσεις στο οποίο και εργάστηκαν ο Ερατοσθένης ο Ίππαρχος καθώς και ο Πτολεμαίος οι οποίοι και είχαν βελτιώσει τα πρώτα αστρονομικά όργανα. Στη Βυζαντινή εποχή για αστεροσκοπεία χρησιμοποιούνταν πύργοι δίπλα σε διδακτήρια, όπως και το Αστεροσκοπείο της σχολής θεωρητικών επιστημών στη Τραπεζούντα.

• Το σπουδαιότερο όμως και παραγωγικότερο αστεροσκοπείο κατά τον Μεσαίωνα φέρεται να ήταν εκείνο του Πέρση Πρίγκιπα Ούλογκ Μπεγκ, εγγονού του Ταμερλάνου, στη Σαμαρκάνδη (15ος αιώνας). Το πρώτο σύγχρονο όμως αστεροσκοπείο στο χώρο της Ευρώπης θεωρείται το αστεροσκοπείο της Νυρεμβέργης που ιδρύθηκε το 1472 από τον Βάλτερ. Πλουσιότερο όμως αυτού και τελειότερο μετά την επινόηση του τηλεσκοπίου ήταν η «Ουρανιούπολη» του Δανού αστρονόμου Τύχο Μπράχε στη νήσο Βεν που ιδρύθηκε το 1576.

Ηλιακό σύστημα

• Το Ηλιακό σύστημα αποτελεί την οικογένεια του ήλιου και όλα τα αντικείμενα τα οποία κινούνται σε τροχιά γύρω από αυτόν μέσα στο πεδίο βαρύτητάς του ή που περιστρέφονται άμεσα γύρω από αυτόν είτε κινούνται σε τροχιές γύρω από άλλα σώματα που κινούνται γύρω από τον Ήλιο.

• Αποτελούν τους λεγόμενους γήινους πλανήτες και αποτελούνται κυρίως από πετρώματα και μέταλλα. Είναι οι εξής:

Οι εσωτερικοί είναι τέσσερεις:

Ο ΕΡΜΗΣ

Αρχίζοντας ένα ταξίδι από τον Ήλιο προς τα έξω για να γνωρίσουμε το Ηλιακό σύστημα, συναντούμε τον Ερμή, τον μικρότερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Ο Ερμής είναι γεμάτος κρατήρες, δεν έχει ατμόσφαιρα και, καθώς είναι πολύ κοντά στον Ήλιο, έχει στην επιφάνειά του θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 400 °C.Ο Ερμής κινείται πολύ γρήγορα στο διάστημα (37-56 χλμ. το δευτερόλεπτο). Εξαιτίας της μεγάλης ταχύτητας και της μικρής απόστασης από τον Ήλιο, ο πλανήτης αυτός έχει το μικρότερο σε διάρκεια έτος από όλους τους άλλους.

Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος με την Γή, γι' αυτό παλιά λεγόταν και «αδελφός πλανήτης» της Γης. Εκτός από το μέγεθος όμως, ως περιβάλλον δεν έχει σχεδόν κανένα κοινό με τον πλανήτη μας. Καλύπτεται από μια πυκνή ατμόσφαιρα θειικού οξέος και διοξειδίου του άνθρακα, με αποτέλεσμα η επιφάνειά της να μην είναι ποτέ ορατή. Περιστρέφεται αργά γύρω από τον άξονά της και η πυκνή της ατμόσφαιρα δημιουργεί ένα ακραίο φαινόμενο θερμοκηπίου, το οποίο κρατά την μέση θερμοκρασία του πλανήτη σε πολύ υψηλά επίπεδα ακόμα και στις περιοχές που, λόγω της αργής περιστροφής γύρω από τον άξονα της (243 γήινες μέρες), δεν φωτίζονται από τον Ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η ΓΗΕίναι ο μοναδικός πλανήτης στο σύστημα που έχει θάλασσες (κάτι που υποστηριζόταν παλιότερα για την Αφροδίτη και μέχρι πρόσφατα για το δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα), ο μόνος με έντονη γεωλογική δραστηριότητα και ο μοναδικός (απ' όσο ξέρουμε μέχρι σήμερα) που φιλοξενεί ζωή. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται από άζωτο και οξυγόνο, και είναι ο μεγαλύτερος από τους εσωτερικούς πλανήτες. Είναι ο πρώτος, από τον Ήλιο, πλανήτης ο οποίος έχει φυσικό δορυφόρο, την Σελήνη. Ο αστρονομικός συμβολισμός της γης αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο· μία παραλλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο.

Και ο ΑΡΗΣ

Έχει την μισή διάμετρο από τη Γη και έχει μια αραιή ατμόσφαιρα από διοξείδιο του άνθρακα. Στην επιφάνειά του έχουν παρατηρηθεί γεωλογικοί σχηματισμοί όπως φαράγγια και κοιλάδες, που σημαίνουν ότι ο πλανήτης ήταν γεωλογικά ενεργός κι ότι κάποτε ήταν θερμότερος και στην επιφάνειά του υπήρχε νερό σε υγρή μορφή. Θεωρείται ο πλανήτης που μοιάζει πιο πολύ με τη Γη και υπάρχει η περίπτωση να βρεθεί κάποτε ζωή εκεί, ή τουλάχιστον απολιθώματα. Ο Αρης έχει δύο μικρούς φυσικούς δορυφόρους, τον Φόβο και τον Δείμο.

• Οι τέσσερις εξώτεροι πλανήτες ονομάζονται αέριοι γίγαντες. Από αυτούς, οι δύο μεγαλύτεροι αποτελούνται από υδρογόνο και ήλιο και οι άλλοι δύο μικρότεροι αποτελούνται από νερό, αμμωνία και μεθάνιο. Με εξαίρεση τον Ερμή και την Αφροδίτη οι υπόλοιποι πλανήτες διαθέτουν φυσικούς δορυφόρους, ενώ οι αέριοι γίγαντες διαθέτουν επιπλέον και δακτυλίους, οι οποίοι αποτελούνται από πάγο και σκόνη. Είναι οι εξής:

Οι εξωτερικοί είναι τέσσερις

• Είναι ο μεγαλύτερος από τους πλανήτες (έχει τη διπλάσια μάζα από όλους τους άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος μαζί). Ο Δίας περιστρέφεται τόσο γρήγορα, ώστε η μέρα και η νύχτα του διαρκούν λιγότερο από 10 γήινες ώρες. Αποτελείται από τεράστιες ποσότητες αερίων που περιστρέφονται γύρω από ένα μικρό στερεό πυρήνα. Μερικές φορές χαρακτηρίζεται και ως «αποτυχημένο άστρο». Είναι γνωστός για την περίφημη Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα, μια καταιγίδα στην ατμόσφαιρά του, που υπάρχει τουλάχιστον από τότε που παρατηρούμε το Δία (και πιθανόν από πολύ πιο πριν). Έχει 67 δορυφόρους, δυο από τους οποίους (η Ευρώπη κι ο Γανυμήδης) είναι πιθανό να έχουν ωκεανούς κάτω από την παγωμένη επιφάνειά τους.

Ο ΔΙΑΣ

Είναι λίγο πιο μικρός από τον Δία και του μοιάζει σε αρκετά χαρακτηριστικά. Αποτελείται και αυτός κυρίως από αέρια έχει και αυτός πολλούς δορυφόρους και είναι γνωστός για τους δακτυλίους του. Είναι ίσως ο πιο εντυπωσιακός απ' τους πλανήτες αλλά κι ο ελαφρύτερος, με μέση πυκνότητα μικρότερη απ' αυτή του νερού. Ο δορυφόρος του Τιτάνας, που είναι μεγαλύτερος απ' τον Ερμή, έχει ατμόσφαιρα από άζωτο και υδρογονάνθρακες και, αν και είναι πολύ ψυχρός, πιθανολογείται ότι μπορεί να φιλοξενεί ζωή. Μέχρι σήμερα, έχουν επιβεβαιωθεί οι τροχιές 62 δορυφόρων του πλανήτη, από τους οποίους οι 53 έχουν λάβει όνομα.

Ο Κρόνος

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ

• Αποτελείται κυρίως από αμμωνία και μεθάνιο, έχει και αυτός δακτυλίους και 27 δορυφόρους. Έχει την ιδιαιτερότητα ότι, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πλανήτες, περιστρέφεται σαν να "κυλάει" πάνω στην τροχιά του, δηλαδή με τον ένα του πόλο πάντα στραμμένο προς τον Ήλιο. Ο Ουρανός ήταν ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφθηκε με τηλεσκόπιο.

Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ• Είναι ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφθηκε

βάσει μαθηματικών προβλέψεων για τη θέση του. Αποτελείται κυρίως από αέριο μεθανίου, νερού και αμμωνίας , η ατμόσφαιρά του παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα, κάτι απρόσμενο, μιας και βρίσκεται πολύ μακριά από τον Ήλιο και η θερμότητα που λαμβάνει από αυτόν είναι ελάχιστη.Έχει κι αυτός μια χαρακτηριστική κηλίδα στην ατμόσφαιρα. Για αρκετά χρόνια ήταν ο πιο μακρινός πλανήτης του συστήματος, καθώς η τροχιά του Πλούτωνα μπαίνει μέσα στη δική του. Ο Ποσειδώνας έχει 14 γνωστούς δορυφόρους.