ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

137
ΓΛΩΣΣΑ ΓΛΩΣΣΑ Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β΄ΤΕΥΧΟΣ Β΄ΤΕΥΧΟΣ Της Αναστασίας Κάλφα, Της Αναστασίας Κάλφα, Mst Mst Φιλόλογος Φιλόλογος

Transcript of ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Page 1: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΓΛΩΣΣΑ ΓΛΩΣΣΑ Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΔ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Β΄ΤΕΥΧΟΣΒ΄ΤΕΥΧΟΣΤης Αναστασίας Κάλφα, Της Αναστασίας Κάλφα,

Mst Mst ΦιλόλογοςΦιλόλογος

Page 2: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

2626ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΗ ελιά στην Ελλάδα και Η ελιά στην Ελλάδα και

στη Μεσόγειοστη Μεσόγειο

Page 3: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Στον κύριο Αναστάση αρέσει να σκουπίζει τα φύλλα από την αυλή και να καπνίζει την πίπα του.

Page 4: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Η Αϊσέ είναι Ινδή.

Page 5: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Η Μαρί είναι από το Παρίσι.

Page 6: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Ο μπαμπάς ονόμασε τη βάρκα του Αργώ.

Page 7: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Οι μαθητές επισκέφτηκαν τον Παρθενώνα.

Page 8: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα ουσιαστικά που γράφονται με Τα ουσιαστικά που γράφονται με κεφαλαίο.κεφαλαίο.

Την Πέμπτη γράφουμε διαγώνισμα στην

Ιστορία. Πρέπει να έχω βγάλει την ύλη μέχρι

την Τετάρτη.

Page 9: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν με κεφαλαίο;με κεφαλαίο;

τα κύρια ονόματα ανθρώπων τα κύρια ονόματα ανθρώπων (Μάνος), ζώων (Μαξ), ποταμών (Μάνος), ζώων (Μαξ), ποταμών (Πηνειός), βουνών (Όλυμπος), λιμνών (Πηνειός), βουνών (Όλυμπος), λιμνών (Πρέσπες).(Πρέσπες).

τα ονόματα των ημερών/ μηνών: τα ονόματα των ημερών/ μηνών: Κυριακή, Δευτέρα/ Οκτώβρης…Κυριακή, Δευτέρα/ Οκτώβρης…

Page 10: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν με κεφαλαίο;με κεφαλαίο;

τα εθνικά ονόματα: Γάλλος, τα εθνικά ονόματα: Γάλλος, Έλληνας…Έλληνας…

τα ονόματα κτιρίων (Ευγενίδειο τα ονόματα κτιρίων (Ευγενίδειο Ίδρυμα), πλοίων (Αίολος) …Ίδρυμα), πλοίων (Αίολος) …

Page 11: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν Ποια ουσιαστικά γράφουμε λοιπόν με κεφαλαίο;με κεφαλαίο;

τους τίτλους βιβλίων τους τίτλους βιβλίων (Παιχνιδομαγειρέματα), έργων (Παιχνιδομαγειρέματα), έργων τέχνης (η Αφροδίτη της Μήλου)…τέχνης (η Αφροδίτη της Μήλου)…

τους τιμητικούς τίτλους (Αξιότιμε. τους τιμητικούς τίτλους (Αξιότιμε. Σεβασμιότατε)…Σεβασμιότατε)…

Page 12: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!

Γράφονται με μικρό τα επίθετα που προέρχονται από τα εθνικά ονόματα:

Έλληνας

ΑΛΛΑ:εελληνική σημαίαλληνική σημαία

Page 13: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Περιεκτικά ουσιαστικάΠεριεκτικά ουσιαστικά

Στο χωριό μας έχουμε πολλούς πορτοκαλεώνες.

Page 14: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Περιεκτικά ουσιαστικάΠεριεκτικά ουσιαστικά

Στο χωριό μας έχουμε πολλούς περιστεριώνες.

Page 15: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι δείχνουν τα περιεκτικά Τι δείχνουν τα περιεκτικά ουσιαστικά;ουσιαστικά;

Δείχνουν το μέρος που μαζεύονται πολλά όμοια πράγματα, ζώα, φυτά,

πρόσωπα.

Page 16: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Και μην ξεχνάς:Και μην ξεχνάς:

Γράφονται με –ω-.–ω-.Π.χ. Π.χ.

καλαμικαλαμιώώνας!νας!

Page 17: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Έλα να φτιάξουμε μαζί περιεκτικά Έλα να φτιάξουμε μαζί περιεκτικά ουσιαστικά!ουσιαστικά!

άχυρο = αχυρώναςαμπέλι = αμπελώνας

ξένος=στρατός=

ελιά= αμυγδαλιά=

Page 18: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

2727ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

Μαγειρεύουμε με ελαιόλαδοΜαγειρεύουμε με ελαιόλαδο

Page 19: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο Αόριστος της Παθητικής ΦωνήςΟ Αόριστος της Παθητικής Φωνής

Χθες ντύθΧθες ντύθηκαηκα και και στολίστστολίστηκαηκα για να πάω για να πάω

στο χορό με τον στο χορό με τον Ντόναλντ!Ντόναλντ!

Page 20: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο Αόριστος της Παθητικής ΦωνήςΟ Αόριστος της Παθητικής Φωνής

ΚουράστΚουράστηκαηκα τόσο πολύ με τις τόσο πολύ με τις δουλειές του σπιτιού που μου δουλειές του σπιτιού που μου

φεύγουν τα πιάτα από τα φεύγουν τα πιάτα από τα χέριααααα!χέριααααα!

Page 21: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας δούμε την Οριστική του Ας δούμε την Οριστική του Παθητικού Αορίστου!Παθητικού Αορίστου!

Εγώ ντύθΕγώ ντύθηκα ετοιμάστηκαηκα ετοιμάστηκαΕσύ ντύθΕσύ ντύθηκες ……………ηκες ……………Αυτός ντύθΑυτός ντύθηκε ……………ηκε ……………Εμείς ντυθΕμείς ντυθήκαμε ……………ήκαμε ……………Εσείς ντυθΕσείς ντυθήκατεήκατε …………………………Αυτοί ντύθΑυτοί ντύθηκαν ……………ηκαν ……………

Page 22: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι παρατηρείς;Τι παρατηρείς;

Ο Παθητικός Αόριστος έχει

–η-.Εγώ μεταμφιέστηκα

σε μάγο!

Page 23: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας δούμε την Υποτακτική του Ας δούμε την Υποτακτική του Παθητικού Αορίστου!Παθητικού Αορίστου!

Εγώ να ντυθΕγώ να ντυθώ να ετοιμαστώώ να ετοιμαστώΕσύ να ντυθΕσύ να ντυθείς ……………είς ……………Αυτός να ντυθΑυτός να ντυθεί ……………εί ……………Εμείς να ντυθΕμείς να ντυθούμε ……………ούμε ……………Εσείς να ντυθΕσείς να ντυθείτεείτε …………………………Αυτοί να ντυθΑυτοί να ντυθούν ……………ούν ……………

Page 24: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι παρατηρείς;Τι παρατηρείς;

Η Υποτακτική του Παθητικού

Αορίστου έχει –ει-.

Να ντυθείτε μάγοι τις Απόκριες!

Page 25: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας δούμε την Προστακτική του Ας δούμε την Προστακτική του Παθητικού Αορίστου!Παθητικού Αορίστου!

---------------- -------------------------------- ---------------- ντύσντύσου ετοιμάσου ου ετοιμάσου -------------------------------- ---------------- ---------------- -------------------------------- ---------------- ---------------- ντυθντυθείτεείτε ……………. …………….---------------- -------------------------------- ----------------

Page 26: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι παρατηρείς;Τι παρατηρείς;

Η Προστακτική του Παθητικού Αορίστου έχει

–ει-.Ντυθείτε μάγοι τις

Απόκριες!

Page 27: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Είμαι ο μικρούλης Ντόναλντ!

Page 28: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Είμαι μια όμορφη κοπελίτσα!

Page 29: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Είμαι ένα γλυκό μωράκι που κρατάει ένα βαζάκι

γεμάτο πασχαλίτσες!

Page 30: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Θα πάρω έναν υπνάκο, γιατί κουράστηκα!

Page 31: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Ας μάθει όλος ο κοσμάκης ότι είμαι ένας

γενναίος ιππότης!

Page 32: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

Θα πάρω την τσαντούλα μου και θα πάω στα μαγαζιά με τη

μανούλα μου!

Page 33: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια είναι λοιπόν τα Υποκοριστικά;Ποια είναι λοιπόν τα Υποκοριστικά;

Είναι ουσιαστικά που στο τέλος τους έχουν τα –άκι, -άκης, -άκος, -ίτσα, -ούλα, -ούλης και δείχνουν ότι κάτι

είναι μικρό ή τρυφερό!

Page 34: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τώρα είναι η σειρά σου!Τώρα είναι η σειρά σου!

Φτιάξε τα υποκοριστικά των παρακάτω ουσιαστικών:

o δέντρο=o αδελφός=

oελιά=o χωριό=

o παππούς=

Page 35: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ηΘηλυκά ουσιαστικά σε -η

Σήμερα έχω πολλές επιστολές στο

γραμματοκιβώτιό μου!

Page 36: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ηΘηλυκά ουσιαστικά σε -η

Θα μπω στην περιοχή του

αντιπάλου και θα του βάλω γκολ!

Page 37: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πώς κλίνονται τα θηλυκά Πώς κλίνονται τα θηλυκά ουσιαστικά σε-η;ουσιαστικά σε-η;

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η περιοχη περιοχήήτης περιοχτης περιοχήςήςτην περιοχτην περιοχήή--- περιοχ--- περιοχήή

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι περιοχοι περιοχέςέςτων περιοχτων περιοχώνώντις περιοχτις περιοχέςές--- περιοχ--- περιοχέςές

Page 38: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πώς κλίνονται τα θηλυκά Πώς κλίνονται τα θηλυκά ουσιαστικά σε-η;ουσιαστικά σε-η;

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η πλάτηη πλάτητης πλάτηςτης πλάτηςτην πλάτητην πλάτη--- πλάτη--- πλάτη

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι πλάτεςοι πλάτεςτων πλαττων πλατώνώντις πλάτεςτις πλάτες--- πλάτες--- πλάτες

ΠΡΟΣΟΧΗ στη Γενική πληθυντικού: των πλατών!

Page 39: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πώς κλίνονται τα θηλυκά Πώς κλίνονται τα θηλυκά ουσιαστικά σε-η;ουσιαστικά σε-η;

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η γνώσηη γνώσητης γνώσηςτης γνώσηςτη γνώσητη γνώση--- γνώση--- γνώση

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι γνώσοι γνώσειςειςτων γνώστων γνώσεωνεωντις γνώστις γνώσειςεις--- γνώσ--- γνώσειςεις

ΠΡΟΣΟΧΗ στην κλίση του Πληθυντικού αριθμού!

Page 40: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τώρα είναι η σειρά σου!Τώρα είναι η σειρά σου!

Κλίνε τα παρακάτω ουσιαστικά: η κορυφή,

η πόλη,η παλάμη

Page 41: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

2929ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΜια περιπέτεια για το Μια περιπέτεια για το

ΡωμαίοΡωμαίο

Page 42: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΈχω φτιάξει

την πιο όμορφη ζωγραφιά στην

τάξη!

Page 43: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Έχεις κάνει τις ασκήσεις των Μαθηματικών;

Ναι. Τις έχω

τελειώσει από χτες.

Page 44: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι δείχνει λοιπόν ο Παρακείμενος;

Μας δείχνει κάτι που ξεκίνησε χθες

αλλά τώρα έχει τελειώσει.

Εγώ έχω τελειώσει Εγώ έχω τελειώσει όλα τα μαθήματά όλα τα μαθήματά

μου για αύριο.μου για αύριο.

Page 45: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Παρακείμενο στην Ενεργητική

Φωνή.

Εγώ έχω στολίσει

Εσύ έχεις στολίσει

Αυτός έχει στολίσει

Εμείς έχουμε στολίσει

Εσείς έχετε στολίσει

Αυτοί έχουν στολίσει Ο Παρακείμενος

χρειάζεται το ρήμα έχω!

Page 46: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΈχω

ξεμυαλιστεί με την Πίγκη!

Page 47: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Παρακείμενο στην Παθητική

Φωνή.

Εγώ έχω δανειστεί

Εσύ έχεις δανειστεί

Αυτός έχει δανειστεί

Εμείς έχουμε δανειστεί

Εσείς έχετε δανειστεί

Αυτοί έχουν δανειστεί

Ο Παρακείμενος χρειάζεται το ρήμα

έχω και στην Παθητική Φωνή!

Page 48: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3030ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

Ένας Αρλεκίνος από χαρτίΈνας Αρλεκίνος από χαρτί

Page 49: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Χρονικά ΕπιρρήματαΧρονικά Επιρρήματα

Σήμερα έχουμε γιορτή και θα φάμε πολλά

γλυκά!

Πότε έχουν γιορτή τα μικρά πόνυ;

Page 50: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Χρονικά ΕπιρρήματαΧρονικά Επιρρήματα

Πότε πήγαν εκδρομή το δάσος τα μικρά πόνυ;

Πέρσι είχαμε πάει εκδρομή στο

δάσος! Φέτος θα πάμε στο βουνό!

Page 51: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Χρονικά ΕπιρρήματαΧρονικά Επιρρήματα

Πότε στόλισε το δέντρο το μικρό πόνυ;

Χτες στόλισα το δέντρο. Πάντα μου

άρεσαν τα Χριστούγεννα!

Page 52: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια λέμε λοιπόν Χρονικά Ποια λέμε λοιπόν Χρονικά Επιρρήματα;Επιρρήματα;

Τα Χρονικά επιρρήματα είναι λεξούλες που ΔΕΝΔΕΝ

κλίνονται και δείχνουν το πότεπότε

γίνεται κάτι!

Page 53: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια είναι τα Χρονικά Επιρρήματα;Ποια είναι τα Χρονικά Επιρρήματα;

Τα πιο συνηθισμένα είναι: τώρα, πριν , αργότερα, χθες,

αύριο, πάντα, ποτέ, έπειτα, πέρσι, φέτος,

αρχικά…

Page 54: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3131ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΌρνιθεςΌρνιθες

Page 55: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

Θα σας πω ένα παραμύθι και μετά θα πάτε για ύπνο!

Ευθύ λόγο έχουμε όταν ακούμε τα λόγια κάποιου την ώρα που τα λέει…

Page 56: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Η γιαγιά μας είπε χθες ότι θα μας πει ένα παραμύθι και

μετά θα πηγαίναμε για ύπνο.

Πλάγιο λόγο έχουμε όταν κάποιος άλλος μας λέει τι είπε ένα πρόσωπο…

Page 57: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Θα διαβάσω όλα τα βιβλία.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ• Ο Ντόναλντ είπε ότι θα διαβάσει όλα τα βιβλία.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;

1. Βάλαμε το ρήμα είπε.είπε.

2. Βάλαμε το ότιότι.3. Αλλάξαμε το εγώεγώ

σε αυτός!αυτός!

Page 58: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Ανήψια μου, να διαβάζετε πολλά βιβλία!

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ• Ο Ντόναλντ είπε στα ανήψια του να θα διαβάζουν πολλά βιβλία.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;

1. Βάλαμε το ρήμα είπε.είπε.

2. Βάλαμε το να.να.

3. Αλλάξαμε το εσείςεσείς σε αυτοί!αυτοί!

Page 59: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Σας αρέσουν τα βιβλία;

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ• Ο Ντόναλντ ρώτησε αν τους αρέσουν τα βιβλία.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;

1. Βάλαμε το ρήμα ρώτησε.ρώτησε.

2. Βάλαμε το αν.αν.

3. Αλλάξαμε το εσείςεσείς σε αυτοί!αυτοί!

Page 60: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Ελάτε εδώ!ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

• Ο Ντόναλντ είπε να πάνε εκεί.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;

1. Βάλαμε το ρήμα είπε.είπε.

2. Βάλαμε το να.να.

3. Αλλάξαμε το εσείςεσείς σε αυτοί!αυτοί!

4.4. Αλλάξαμε τοΑλλάξαμε το εδώ εδώ σε εκεί.σε εκεί.

Page 61: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Φεύγουμε τώρα.ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

• Ο Ντόναλντ είπε έφευγαν τότε.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;

1. Βάλαμε το ρήμα είπε.είπε.

2. Βάλαμε το ότι.ότι.

3. Αλλάξαμε το εμείςεμείς σε αυτοί!αυτοί!

4.4. Αλλάξαμε τοΑλλάξαμε το τώρα σε τότε.τώρα σε τότε.

Page 62: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Αύριο θα ξαναέρθουμε.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ• Ο Ντόναλντ είπε ότι θα ξαναέρθουν την επόμενη μέρα.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;1. Βάλαμε το ρήμα

είπε.είπε.

2. Βάλαμε το ότι.ότι.

3. Αλλάξαμε το εμείςεμείς σε αυτοί!αυτοί!

4.4. Αλλάξαμε τοΑλλάξαμε το αύριο σε την αύριο σε την επόμενη μέρα.επόμενη μέρα.

Page 63: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Ποιες αλλαγές κάνουμε στον Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα Πλάγιο λόγο; Ο Ντόναλντ θα

σε βοηθήσει!σε βοηθήσει!ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

• Χθες περάσαμε υπέροχα!

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ• Ο Ντόναλντ είπε ότι την προηγούμενη μέρα περάσανε υπέροχα.

Τι βάλαμε στον Πλάγιο λόγο;1. Βάλαμε το ρήμα

είπε.είπε.

2. Βάλαμε το ότι.ότι.

3. Αλλάξαμε το εμείςεμείς σε αυτοί!αυτοί!

4.4. Αλλάξαμε τοΑλλάξαμε το χθες χθες σε την σε την προηγούμενη προηγούμενη μέρα.μέρα.

Page 64: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τώρα είναι η σειρά σου. Βάλε Τώρα είναι η σειρά σου. Βάλε τις προτάσεις στον Πλάγιο τις προτάσεις στον Πλάγιο

Λόγο.Λόγο. Να κάνετε τα μαθήματά σας.Να κάνετε τα μαθήματά σας.Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά…Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά…

Θα έρθω αύριο στις τρεις.Θα έρθω αύριο στις τρεις.Μου είπε…Μου είπε…

Τι κάνεις το Σαββατοκύριακο;Τι κάνεις το Σαββατοκύριακο;Την ρώτησα …Την ρώτησα …

Page 65: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

32η ΕΝΟΤΗΤΑ

Πρώτη φορά στο θέατρο

Page 66: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ο ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ

Όταν ήρθε ο σκηνοθέτης, είχαμε ήδη

γυρίσει τη σκηνή.

Page 67: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι δείχνει ο Υπερσυντέλικος;

Ο Υπερσυντέλικος Ο Υπερσυντέλικος μας δείχνει ότι κάτι μας δείχνει ότι κάτι ξεκίνησε παλιά και ξεκίνησε παλιά και

έγινε πριν κάτι άλλο έγινε πριν κάτι άλλο στο παρελθόν.στο παρελθόν.

Page 68: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ-ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Όταν ήρθε ο Μίκυ, είχαμε βάλει δυο

γκολ!

Page 69: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Υπερσυντέλικο στην Ενεργητική Φωνή.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Εγώ είχα αρχίσει

Εσύ είχες αρχίσει

Αυτός είχε αρχίσει

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Εμείς είχαμε αρχίσει

Εσείς είχατε αρχίσει

Αυτοί είχαν αρχίσει

Να θυμάσαι: ο Υπερσυντέλικος φτιάχνεται από το έχω+ απαρέμφατο ρήματος (έχω στολίσει).

Page 70: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ-ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Όταν ήρθε ο Μίκυ, είχαμε δεχθεί δυο

γκολ!

Page 71: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Υπερσυντέλικο στην Παθητική Φωνή.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Εγώ είχα δεθεί

Εσύ είχες δεθεί

Αυτός είχε δεθεί

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Εμείς είχαμε δεθεί

Εσείς είχατε δεθεί

Αυτοί είχαν δεθεί

Να θυμάσαι: ο Υπερσυντέλικος φτιάχνεται από το έχω+ απαρέμφατο ρήματος (έχω στολιστεί).

Page 72: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Φτιάξε κι εσύ τον Υπερσυντέλικο στην Ενεργητική και Παθητική Φωνή των ρημάτων που θα σου πει ο Γκούφυ! γράφωγράφω

χάνωχάνω

μαζεύωμαζεύω

αγαπώαγαπώ

Page 73: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3333ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΟ ΚεραμιδοτρέχαλοςΟ Κεραμιδοτρέχαλος

Page 74: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ερωτηματικές αντωνυμίεςΕρωτηματικές αντωνυμίες

ΤιΤι έγινε, παιδιά; έγινε, παιδιά; Όλα καλά; Όλα καλά; ΠοιοςΠοιος θα θα

έρθει να με έρθει να με βοηθήσει; βοηθήσει;

Page 75: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ερωτηματικές αντωνυμίεςΕρωτηματικές αντωνυμίες

Πόση Πόση ώρα θέλουμε ώρα θέλουμε ακόμα για να ακόμα για να

φτάσουμε στον φτάσουμε στον προορισμό μας; προορισμό μας;

Page 76: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες είναι οι Ερωτηματικές Ποιες είναι οι Ερωτηματικές αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Το τι; = δεν κλίνεταιΤο τι; = δεν κλίνεταιΤι θα κάνεις απόψε;Τι θα κάνεις απόψε;

ποιος, ποια, ποιο; = κλίνεται όπως ένα επίθετο.ποιος, ποια, ποιο; = κλίνεται όπως ένα επίθετο.Ποιος είναι ο κύριος;Ποιος είναι ο κύριος;

πόσος, πόση, πόσο; = κλίνεται όπως ένα επίθετο.πόσος, πόση, πόσο; = κλίνεται όπως ένα επίθετο.Πόσος χρόνος χρειάζεται για να τελειώσεις την εργασία σου;Πόσος χρόνος χρειάζεται για να τελειώσεις την εργασία σου;

Page 77: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!

ΜΗΝ μπερδεύεις το ποιο; με το πιο.

- Ποιο- Ποιο καπέλο θα φορέσεις; καπέλο θα φορέσεις;- Το κόκκινο μου αρέσει - Το κόκκινο μου αρέσει πιο πιο πολύ από το κίτρινο.πολύ από το κίτρινο.

Page 78: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!

ΜΗΝ μπερδεύεις το ποια; με το πια.

- - ΠοιαΠοια παράσταση θα δεις; παράσταση θα δεις;- Δε σε αντέχω - Δε σε αντέχω πια.πια.

Page 79: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε την αντωνυμία ποιος, Ας κλίνουμε την αντωνυμία ποιος, ποια, ποιο;ποια, ποιο;

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ποιοςποιος ποιαποια ποιοποιο

ποιου/ ποιανούποιου/ ποιανού ποιας/ ποιανήςποιας/ ποιανής ποιου/ ποιανούποιου/ ποιανού

ποιονποιον ποια (ν)ποια (ν) ποιοποιο

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ποιοιποιοι ποιεςποιες ποιαποια

ποιων/ ποιανώνποιων/ ποιανών ποιων/ ποιανώνποιων/ ποιανών ποιων/ ποιανώνποιων/ ποιανών

ποιουςποιους ποιεςποιες ποιαποια

Page 80: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3434ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

Παιχνίδια με λέξειςΠαιχνίδια με λέξεις

Page 81: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΚυριολεξίαΚυριολεξία

Θα φάμε τη γλυκιάγλυκιά τούρτα

που έφτιαξα για τα γενέθλια του

Ποπάϋ!

Η τούρτα είναι γλυκιά, γιατί έχει ζάχαρη!

Page 82: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΜεταφοράΜεταφορά

Η γλυκιάγλυκιά μου Όλιβ έφτιαξε τούρτα για τα γενέθλιά μου!

Η Όλιβ είναι γλυκιά στη συμπεριφορά της, όχι γιατί είναι από ζάχαρη!?

Page 83: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη κυριολεξία και τη μεταφορά;κυριολεξία και τη μεταφορά;

Τα κουτιά είναι βαριά!

Μην το παίρνεις πολύ βαριάβαριά! Θα το ξεπεράσεις!

Page 84: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πότε έχουμε κυριολεξία;Πότε έχουμε κυριολεξία;

Όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη Όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη με την πραγματική της σημασία.με την πραγματική της σημασία.

Θα φάω όλο το

σπανάκι!

Page 85: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πότε έχουμε μεταφορά;Πότε έχουμε μεταφορά;

Όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη Όταν χρησιμοποιούμε μια λέξη όχι με την πραγματική της όχι με την πραγματική της σημασία, αλλά με μια άλλη.σημασία, αλλά με μια άλλη.

Θα φαςφας μια μπουνιά που θα την θυμάσαι σε όλη σου τη ζωή!

Page 86: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες από τις παρακάτω φράσεις Ποιες από τις παρακάτω φράσεις είναι κυριολεξίες και ποιες είναι κυριολεξίες και ποιες μεταφορές;μεταφορές; Μου μίλησε σκληρά.Μου μίλησε σκληρά. Έφαγα ένα μήλο.Έφαγα ένα μήλο. Της καρφώθηκε αυτή η ιδέα.Της καρφώθηκε αυτή η ιδέα. Είναι παιδί διαμάντι.Είναι παιδί διαμάντι. Το δαχτυλίδι είναι χρυσό.Το δαχτυλίδι είναι χρυσό. Έχει χρυσή καρδιά.Έχει χρυσή καρδιά. Μου έβγαλε το λάδι για να το Μου έβγαλε το λάδι για να το

καταλάβει.καταλάβει.

Page 87: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3535ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

Γλωσσική αυτοβιογραφίαΓλωσσική αυτοβιογραφία

Page 88: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν δε θέλουμε να μιλήσουμε για κάποιον Όταν δε θέλουμε να μιλήσουμε για κάποιον που ξέρουμε, αλλά γενικά, τότε που ξέρουμε, αλλά γενικά, τότε

χρησιμοποιούμε τις χρησιμοποιούμε τις Αόριστες αντωνυμίες.Αόριστες αντωνυμίες.

Στη θάλασσα είδα ένα καβουράκι.

Page 89: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Μερικοί Μερικοί άνθρωποι άνθρωποι νομίζουν ότι τα νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Δεν ξέρουν όλα. Δεν υπάρχει υπάρχει κανέναςκανένας πιο έξυπνος από πιο έξυπνος από

εμένα!εμένα!

Page 90: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Ένας, μία, έναΈνας, μία, ένα

Κανένας, καμιά, κανέναΚανένας, καμιά, κανένα

Καθένας, καθεμιά, καθέναΚαθένας, καθεμιά, καθένα

Κάθε, καθετί= δεν κλίνεται!Κάθε, καθετί= δεν κλίνεται!Κάθε μέρα πάω στο σχολείο!Κάθε μέρα πάω στο σχολείο!

Page 91: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Κάποιος, κάποια, κάποιοΚάποιος, κάποια, κάποιο

Κάμποσος, κάμποση, κάμποσοΚάμποσος, κάμποση, κάμποσο

Άλλος, άλλη, άλλοΆλλος, άλλη, άλλο

Μερικοί, μερικές, μερικά= μόνο στον Μερικοί, μερικές, μερικά= μόνο στον πληθυντικό!πληθυντικό!

Page 92: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες Ποιες είναι λοιπόν οι αόριστες αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Κάτι= δεν κλίνεται!Κάτι= δεν κλίνεται!

Τίποτα= δεν κλίνεταιΤίποτα= δεν κλίνεται

Page 93: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Να βρεις τις αόριστες αντωνυμίες Να βρεις τις αόριστες αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις!στις παρακάτω προτάσεις!

Έσκυψε και μου είπε κάτι.Έσκυψε και μου είπε κάτι. Κάποια μέρα θα ξανασυναντηθούμε.Κάποια μέρα θα ξανασυναντηθούμε. Ο καθένας πρέπει να προσπαθεί για Ο καθένας πρέπει να προσπαθεί για

τους στόχους του.τους στόχους του. Μου έδωσαν μερικά χρήματα.Μου έδωσαν μερικά χρήματα. Τίποτα δε με ευχαριστεί πια.Τίποτα δε με ευχαριστεί πια. Έλα μια άλλη μέρα.Έλα μια άλλη μέρα. Καθετί που λέω, τον ενοχλεί.Καθετί που λέω, τον ενοχλεί.

Page 94: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

36η ΕΝΟΤΗΤΑ

Χορεύοντας με… ανήκουστους ήχους

Page 95: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν θέλουμε να πούμε το πώς γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμε…

Στην εκδρομή Στην εκδρομή περάσαμε πολύ περάσαμε πολύ

ωραία!ωραία!

Τροπικά Τροπικά επιρρήματαεπιρρήματα

Page 96: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν θέλουμε να πούμε το πώς γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμε…

Περνάω τον Περνάω τον ελεύθερο χρόνο ελεύθερο χρόνο

μου μου ζωγραφίζοντας!ζωγραφίζοντας!

Τροπικές μετοχέςΤροπικές μετοχές

Page 97: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν θέλουμε να πούμε το πώς γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμε…

Θα χτυπήσω Θα χτυπήσω με με δύναμηδύναμη την την

μπάλα!μπάλα!

Πρόθεση και Πρόθεση και ουσιαστικόουσιαστικό

Page 98: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τι είναι πρόθεση;

Είναι λεξούλες που δεν κλίνονται και πάνε

παρέα με ένα ουσιαστικό: με, σε, για,

χωρίς, ως, αντί…

Μας δείχνουν τον τόπο, τρόπο, χρόνο, ποσό, αιτία…

Page 99: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας θυμηθούμε και την ορθογραφία των μετοχών!

Γράφονται με –ο (-οντας), όταν δεν τονίζεται (π.χ. χορεύοντας).

Page 100: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας θυμηθούμε και την ορθογραφία των μετοχών!

Γράφονται με –ω (-ώντας), όταν τονίζεται (π.χ. τραγουδώντας).

Page 101: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

3737ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΓραφή, η μνήμη των Γραφή, η μνήμη των

ανθρώπωνανθρώπων

Page 102: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν θέλουμε να πούμε το Όταν θέλουμε να πούμε το πότεπότε έγινε κάτι, χρησιμοποιούμε…έγινε κάτι, χρησιμοποιούμε…

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΠότεΠότε θα θα πάτε πάτε

διακοπέδιακοπές;ς;

Θα πάμε διακοπές, όταν θα

πάρει άδεια ο μπαμπάς μου από τη

δουλειά του.

Page 103: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Όταν θέλουμε να πούμε το Όταν θέλουμε να πούμε το πότεπότε έγινε κάτι, χρησιμοποιούμε…έγινε κάτι, χρησιμοποιούμε…

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΠότεΠότε θα θα γυρίσει γυρίσει

ο ο αδελφός αδελφός

σου;σου;

Θα γυρίσει,

αφού τελειώσε

ι τις δουλειές

του.

Page 104: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Στην αρχή των Χρονικών προτάσεων Στην αρχή των Χρονικών προτάσεων μπαίνουν λεξούλες που λέγονται..μπαίνουν λεξούλες που λέγονται..

Χρονικοί σύνδεσμοιΧρονικοί σύνδεσμοι

όταν, όταν, πριν, προτού, πριν, προτού, αφού, αφότου, αφού, αφότου,

ώσπου, ωσότου, ώσπου, ωσότου, όποτε, άμαόποτε, άμα

Page 105: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

38η ΕΝΟΤΗΤΑ

Ο Μπελάς και ο Ρουμποτύρης

Page 106: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Οι λέξεις που δείχνουν ότι έχουμε ένα χαρακτηριστικό είναι… Τα επίθετα

Είναι Είναι έξυπνοέξυπνο ψαράκι. Δε θα ψαράκι. Δε θα

τσιμπήσει τσιμπήσει εύκολα. Αχ! Τι εύκολα. Αχ! Τι όμορφηόμορφη μέρα μέρα είναι σήμερα!είναι σήμερα!

Page 107: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Οι λέξεις που δείχνουν ότι έχουμε ένα χαρακτηριστικό είναι… Τα επίθετα

Ποπο! Τι Ποπο! Τι συμφορά είναι συμφορά είναι

αυτή! Το αυτή! Το ξύλινοξύλινο γραφείο μου είναι γραφείο μου είναι

γεμάτογεμάτο με με χαρτιά!χαρτιά!

Page 108: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα επίθετα έχουν 3 γένη Αρσενικό= ο ξύλινος

Θηλυκό= η ξύλινη

Ουδέτερο= το ξύλινο

Page 109: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Τα επίθετα συνήθως πάνε παρέα με ένα ουσιαστικό… Ο ξύλινος καναπές

Η ξύλινη καρέκλα

Το ξύλινο τραπέζιΣε ποιο γένος, Σε ποιο γένος, αριθμό και πτώση αριθμό και πτώση είναι τα επίθετα;είναι τα επίθετα;

Στο ίδιο με τα επίθετα!

Page 110: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα επίθετο στο αρσενικό.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ο μεγάλος χώροςτου μεγάλου

χώρουτο μεγάλο χώρο- μεγάλε χώρε

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι μεγάλοι χώροιτων μεγάλων

χώρωντους μεγάλους

χώρους- μεγάλοι χώροι

Page 111: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα επίθετο στο θηλυκό.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η μεγάλη χώρατης μεγάλης

χώραςτη μεγάλη χώρα- μεγάλη χώρα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι μεγάλες χώρεςτων μεγάλων

χωρώντις μεγάλες χώρες- μεγάλες χώρες

Page 112: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα επίθετο στο αρσενικό.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

το μεγάλο χωριότου μεγάλου

χωριούτο μεγάλο χωριό- μεγάλο χωριό

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

τα μεγάλα χωριάτων μεγάλων

χωριώντα μεγάλα χωριά- μεγάλα χωριά

Page 113: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!Τα επίθετα σε –ινός

γράφονται με –ι.Εκτός από τα

φωτεινός, σκοτεινός, ορεινός, υγιεινός, ταπεινός, φτηνός, υπεύθυνος,

ανεύθυνος, επικίνδυνος.

Page 114: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

39η ΕΝΟΤΗΤΑ

Ο Αργύρης και το πρόβλημα

Page 115: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα

Έχω να μεταφέρω άλλα τέσσερα

δέματα! Θα πάρω καλά χρήματα.

Page 116: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα

Οι αστυνομικοί πρέπει να

γνωρίζουν τα δικαιώματα των

πολιτών.

Page 117: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ουδέτερο ουσιαστικό σε –μα.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

το δικαίωματου δικαιώματοςτο δικαίωμα- δικαίωμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

τα δικαιώματατων δικαιωμάτωντα δικαιώματα- δικαιώματα

ΤαΤα ουδέτερα έχουν 3 όμοιες ουδέτερα έχουν 3 όμοιες πτώσεις!πτώσεις!

Page 118: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΑΟΡΙΣΤΟΣΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Χθες κατέβηκα την πλαγιά με το

έλκυθρο.

Page 119: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Αόριστο!

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗΈπαιξα ΈπαιξεςΈπαιξεΠαίξαμεΠαίξατεΈπαιξαν

Page 120: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΑΟΡΙΣΤΟΣΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ντύθηκα και έβαλα ένα ωραίο

καπελάκι!

Page 121: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Αόριστο!

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗντύθηκα ντύθηκεςντύθηκε

ντυθήκαμεντυθήκατεντύθηκαν

Page 122: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

44η ΕΝΟΤΗΤΑ

Το σχολείο του κόσμου

Page 123: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Οριστικές αντωνυμίες

Ο Οβελίξ σηκώνει μόνος του το βράχο, αν και κατέφτασε ο ίδιος ο Αστερίξ και κοιτά απορημένος.

Page 124: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Άρα, οι Οριστικές αντωνυμίες είναι 2. Ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο

Μόνος, μόνη, μόνο μου/σου/του

Page 125: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Ας κλίνουμε το μόνος-η-ο μου/σου/του.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΜόνος-η-ο μου/σου/του

Μόνου-ης-ου μου/σου/του

Μόνο-η-ο μου/ σου/του

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Μόνοι-ες-α μας/σας/τους

Μόνων μας/σας/τους

μόνους-ες-α μας/σας/τους

Page 126: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

4646ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΗ 5Η 5ηη Βασική Αρχή των Βασική Αρχή των

Δικαιωμάτων των παιδιώνΔικαιωμάτων των παιδιών

Page 127: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πού-πουΠού-που

Πού ήσουν τόση ώρα; Έχω σκάσει

στα γέλια!

Page 128: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πού-πουΠού-που

Αυτό που είπες είναι πολύ

αστείο!

= το οποίο

Page 129: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πώς-πωςΠώς-πως

Πώς έγινε αυτό, καλέ;

Page 130: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Πώς-πωςΠώς-πως

Μου είπες πως θα αργήσεις!

Page 131: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Άρα, πότε βάζουμε τόνο στο Άρα, πότε βάζουμε τόνο στο πού και το πώς;πού και το πώς;

Όταν κάνουμε ερώτηση ή έχουμε

απορία. Ακόμα στις φράσεις πού και πού, πώς και πώς, αραιά και πού, πού να στα λέω!, από πού κι ως

πού.

Page 132: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Δες και τα παραδείγματα!Δες και τα παραδείγματα!• Πού ήσουν; Πώς πέρασες;Πού ήσουν; Πώς πέρασες;• Με ρώτησε πού είχα πάει και πώς Με ρώτησε πού είχα πάει και πώς

έφτασα ως εκεί.έφτασα ως εκεί.• Πού και πού βαριέμαι το μάθημα.Πού και πού βαριέμαι το μάθημα.• Σε περίμενα πώς και πώς.Σε περίμενα πώς και πώς.• Πού να στα λέω! Έγιναν τόσα πολλά!Πού να στα λέω! Έγιναν τόσα πολλά!

Page 133: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΘα τους πω ότι ότι

θα γίνουν θα γίνουν ανίκητοι με ανίκητοι με

αυτό το φίλτρο!αυτό το φίλτρο!

Page 134: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΘα τους πω

ακόμα πως πως θα θα νικήσουν τους νικήσουν τους

Ρωμαίους!Ρωμαίους!

Page 135: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΕίναι κρίμα που δε με πιστεύουν.

Page 136: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΟι προτάσεις αυτές

έχουν στην αρχή τους τις λέξεις: ότι, πως,

που.Τις βρίσκουμε μετά από ρήματα σαν το

λέω, νομίζω, πιστεύω…

Page 137: ΓΛΩΣΣΑ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β ΤΕΥΧΟΣ

Δες τα παραδείγματα.Δες τα παραδείγματα.• Νομίζω ότι έχω αργήσει.Νομίζω ότι έχω αργήσει.

• Υποψιάζομαι πως αυτός φταίει για Υποψιάζομαι πως αυτός φταίει για όλα.όλα.

• Μου είπε ότι δε θα έρθει.Μου είπε ότι δε θα έρθει.