Παραδοσιακοί Χοροί

68
ΧΟΡΟΙ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Transcript of Παραδοσιακοί Χοροί

Page 1: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Page 2: Παραδοσιακοί Χοροί

ΜπάλλοςΒιτζηλαιδίστικοςΒλάχαΚοτσάκιΝικηντρέΣυρτόςΑγέρανοςΒουργάρικοςΚαλαματιανόςΧασάπικοςΙκαριώτικος

ΧΟΡΟΙ ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Page 3: Παραδοσιακοί Χοροί

ΜπάλοςΜπάλος είναι ένας χορός ελληνικής καταγωγής με πανάρχαια ελληνικά στοιχεία κι ένας από τους πιο γνωστούς ελληνικούς λαϊκούς νησιώτικους χορούς στην Ελλάδα.Η μελωδία του μπάλου είναι γενικά χαρούμενη και λυρική το οποίο είναι χαρακτηριστικό της μουσικής των νησιών του Αιγαίου. Αυτός ο χορός χορεύεται συνήθως από ζευγάρια κι ενσωματώνει όλα τα στοιχεία του φλερτ.

Page 4: Παραδοσιακοί Χοροί

Ικαριώτικος

Ο Ικαριώτικος χορός προέρχεται από την Ικαρία και είναι ιδιαίτερα γνωστός σε όλη την Ελλάδα.Σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε χορεύονται 2 ικαριώτικοι

χοροί:α) ο αυθεντικός που χορεύουν και οι Ικαριώτες στα

παραδοσιακά τους πανηγύρια β) το τραγούδι ''Ικαριώτικος,η αγάπη μου στην Ικαρία'',όπου δεν είναι ο παραδοσιακός ικαριώτικος, όπως πολύς

κόσμος πιστεύει.

Page 5: Παραδοσιακοί Χοροί

Το ντέφι είναι μουσικό όργανο που ανήκει την οικογένεια των κρουστών και αποτελείται από μια μεμβράνη στερεωμένη σε ένα κυκλικό τελάρο και διάφορα ζεύγη από μέταλλο που κουδουνίζουν.

Page 6: Παραδοσιακοί Χοροί

Σαντούρι

Page 7: Παραδοσιακοί Χοροί

Η τσαμπούνα ή σαμπούνα ή ασκοτσάμπουνο είναι ένα λαϊκό μουσικό όργανο που ανήκει στην κατηγορία των πνευστών. Η ιδιαίτερη διάδοσή της στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και λιγότερο στα Ιόνια συνδέεται με τον ποιμενικό της χαρακτήρα

Page 8: Παραδοσιακοί Χοροί

Η Αντρική φορεσιά έχει ένα χασεδένιο ή βαμβακομέταξο πουκάμισο, μια σκουρόχρωμη εξωτερική βράκα, γνωστή ώς καραμάνι (Ύδρα).  Τη μέση τη ζώνουν ενα ή δύο ζωνάρια, τα οποία χρησιμεύουν ως θήκες. Ακολουθεί ένα σταυρωτό,αμάνικο γιλέκο, το κουμπούρι. Στο κεφάλι φόραγαν το φέσι.

Page 9: Παραδοσιακοί Χοροί

Η Γυναικεία Ενδυμασία χαρακτηρίζεται απο λεπτό άσπρο πουκάμισο, πολύπτυχο φουστάνι και ζιπούνι απο Ευρωπαική ή ανατολίτικη στόφα. Στο κεφάλι το γιορτινό ή καθημερινό κεντητό μαντήλι, τις πιέτες ή το τσεμπέρι.

Page 10: Παραδοσιακοί Χοροί

http://www.4seasons.grhttp://www.grparadosi.com

ΤΕΛΟΣΜαρία ΚουλλιαΜαρίνα ΤζαγκαράκηΝέτα ΤζαγκαράκηΒιόλα ΜπραχουσάιΕιρήνη Μεμισάι

Page 11: Παραδοσιακοί Χοροί

Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής έκφρασης η οποία γενικά αναφέρεται στην κίνηση του σώματος, συνήθως ρυθμική και σύμφωνη με τη μουσική.Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας μέσω του σώματος. Έτσι μπορούν να εκφραστούν διάφορα συναισθήματα.

Page 12: Παραδοσιακοί Χοροί

ΤΡΙΠΑΤΗΣ

Ο Τριπάτης ή Ποδαράκι είναι χορός στη Βόρεια Θράκη. Ονομάζεται έτσι επειδή οι χορευτές χτυπούν το πόδι στο έδαφος με

χαρακτηριστικό τρόπο. Λέγεται και Ζερβοδέξιος, Νταχτιρντί, Τρουπκανίτσα, Τριπόδης. Είναι μικτός χορός. Τα χέρια κινούνται μπρος - πίσω με λαβή από τις παλάμες και τεντωμένους τους αγκώνες. Χορεύεται στην περιοχή της Ορεστιάδας, σε ευθεία παράταξη με μέτωπο προς το

κέντρο του κύκλου. Ο χορός χωρίζεται σε 3 μοτίβα των 4 βημάτων

Page 13: Παραδοσιακοί Χοροί

ΜΠΑΪΝΤΟΥΣΚΑ

Είναι ζωηρός χορός που χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σ’ ολόκληρη τη Θράκη

και τη Μακεδονία. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ερμηνεία γης ονομασίας

του χορού. Αν η λέξη έχει σλαβική καταγωγή, τότε σημαίνει πάει ίσια, ενώ αν

η ρίζα της λέξης είναι τούρκικη, τότε σημαίνει τον άνθρωπο που δεν περπατά ίσια, κουτσαίνει χωρίς να είναι κουτσός. Όπως και άλλοι χοροί, παρουσιάζεται με μικρές ή μεγάλες διαφορές από τόπο σε τόπο. Η Μπαϊντούσκα είναι συμβολικός

χορός. Κατά την πιθανότερη εκδοχή αναπαριστά με τους βηματισμούς της μια τακτική της μάχης. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρείται. Ο χορός έχει δέκα βήματα, τα

οποία τα χωρίζουμε σε τρία μέρη: Αντίθετα από τη φορά, επιτόπου και προς τη

φορά.Η λαβή είναι από τις παλάμες, με τα χέρια κάτω.

Page 14: Παραδοσιακοί Χοροί

ΜΠΑΙΝΤΟΥΣΚΑ-ΒΗΜΑΤΑ 1α: Το δεξί πόδι έρχεται πάνω από το

αριστερό και κάνει ένα μικρό βήμα προς τα αριστερά, με μέτωπο λοξά αριστερά.1β: Το αριστερό πόδι κάνει ένα μικρό βήμα προς τα αριστερά και πίσω από το δεξί.Επαναλαμβάνονται τα βήματα αυτά άλλες δύο φορές.

6α: Το δεξί πόδι έρχεται δυναμικά πάνω από το αριστερό και πατάει προς τα αριστερά, δυνατά στο έδαφος, ενώ τα χέρια κατεβαίνουν και τεντώνουν. Συγχρόνως σηκώνεται λίγο από το έδαφος το αριστερό πόδι.

6β: Το αριστερό πόδι πατάει στη θέση του και το δεξί σηκώνεται λίγο από το έδαφος.

7α: Γυρίζοντας προς τη φορά γίνεται αναπήδηση πάνω στο αριστερό πόδι και άρση του δεξιού, ελαφρά λυγισμένου, δίπλα και μπροστά στο αριστερό. Τα χέρια κινούνται τεντωμένα προς τα εμπρός.7β: Το δεξί πόδι πατάει προς τη φορά και τα χέρια έρχονται δίπλα στο σώμα.8α: Γίνεται αναπήδηση πάνω στο δεξί πόδι και άρση του αριστερού, ελαφρά λυγισμένο, δίπλα και μπροστά από το δεξί. Τα χέρια κινούνται τεντωμένα προς τα πίσω 8β: Το αριστερό πόδι πατάει προς τη φορά και τα χέρια έρχονται δίπλα στο σώμα.

Page 15: Παραδοσιακοί Χοροί

9α: Γίνεται αναπήδηση πάνω στο αριστερό πόδι και άρση του δεξιού, ελαφρά λυγισμένο, δίπλα και μπροστά από το αριστερό. Τα χέρια κινούνται τεντωμένα προς τα εμπρός.9β: Το δεξί πόδι πατάει προς τη φορά και τα χέρια έρχονται δίπλα στο σώμα.10: Γίνεται αναπήδηση πάνω στο δεξί πόδι και άρση του αριστερού, ελαφρά λυγισμένο, δίπλα και μπροστά από το δεξί ενώ συγχρόνως γυρίζουμε με μέτωπο προς το κέντρο του κύκλου. Τα χέρια κινούνται τεντωμένα προς τα πίσω.11: Το αριστερό πόδι πατάει δίπλα και λίγο πίσω από το δεξί, ενώ τα χέρια έρχονται δίπλα στο σώμα. Η κίνηση αυτή γίνεται γρήγορα και αμέσως μετά, το δεξί πόδι έρχεται πάνω από το αριστερό, προς τ’ αριστερά, στο πρώτο βήμα του χορού.

Page 16: Παραδοσιακοί Χοροί

ΠΟΔΑΡΑΚΙ-ΒΗΜΑΤΑ1α: Αναπήδηση στο αριστερό, με άρση του

δεξιού.1β: Το δεξί στη συνέχεια μπροστά από το αριστερό.2α: Αναπήδηση στο δεξί, με άρση του αριστερού2β: Το αριστερό στη συνέχεια μπροστά από το δεξί.3 : Όπως το 1 (α-β). 4 : Όπως το 2 (α-β).

1: Αναπήδηση στο αριστερό πόδι προς τα πίσω με σύγχρονη άρση του αριστερού και εν συνεχεία πάτημα με μικρό βήμα προς τα πίσω.2: Αναπήδηση στο αριστερό πόδι προς τα πίσω με σύγχρονη άρση του δεξιού και εν συνεχεία πάτημα με μικρό βήμα προς τα πίσω.3: Όπως το 1.4: Αναπήδηση στο αριστερό πόδι, με σύγχρονη άρση του δεξιού, το οποίο εν συνεχεία ακουμπά με τα δάχτυλα μπροστά από το αριστερό.

1: Πάτημα του δεξιού στη διάσταση2: Αναπήδηση στο δεξί με σύγχρονη άρση του αριστερού.3: Το αριστερό, αριστερά στη διάσταση.4: Αναπήδηση στο αριστερό, με άρση του δεξιού.

Page 17: Παραδοσιακοί Χοροί

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ Κάθε Ελληνική τοπική φορεσιά είναι ένα σύνολο ενδυμάτων, που χαρακτηρίζει μία ομάδα ανθρώπων που ζουν μέσα στον ελληνικό χώρο. Λειτουργεί όπως κάθε ενδυμασία. Ντύνει δηλαδή και στολίζει το κορμί και παρουσιάζει την όψη που επιθυμεί να δώσει εκείνος που τη φοράει στους τρίτους, παρέχοντας στον εαυτό του σιγουριά και άνεση. Μέσα στη συντηρητική και αυστηρή κοινωνία του χωριού και της μικρής πόλης, η σιγουριά και η άνεση πετυχαίνονται με την ομοιομορφία που προσφέρει μία φορεσιά. Η φορεσιά βασίζεται στην παράδοση και στη συντηρητικότητα και διαφέρει ριζικά από τη μόδα που βασίζεται στην αλλαγή. Η συντηρητικότητα στη φορεσιά δημιουργεί απαγορευτικά ταμπού, αλλά και ταμπού που λειτουργούν δίνοντας μαζικές ιδιότητες σε ορισμένα της τμήματα (ποδιά, ζωνάρι, κεφαλόδεσμοι κ.α).

Page 18: Παραδοσιακοί Χοροί

Η έρευνα γύρω από τις τοπικές φορεσιές του ελληνικού χώρου δεν έχει ολοκληρωθεί επίσημα. Ποτέ άλλωστε δεν έγινε μία συστηματική καταγραφή τους, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να γίνει και μία μελέτη σε βάθος. Ο χώρος της ενδυματολογίας στην περιοχή της Θράκης παρουσιάζει μία εντυπωσιακή ποικιλομορφία. Οι ενδυματολογικές ιδιαιτερότητες της κάθε ενδυμασίας, διαφοροποιούν και τονίζουν το χαρακτήρα της κοινωνικής ομάδας από την οποία προέρχεται. Η ενδυμασία ως ενδυματολογικό σύνολο, σε συνάρτηση με τη διακοσμητική αντίληψη των επί μέρους εξαρτημάτων της, που εκφράζεται μέσα από διαφορετικά υλικά, σχήματα και χρώματα, δίνουν την ιδιαίτερη αισθητική της κάθε ομάδας.

Page 19: Παραδοσιακοί Χοροί

Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ Η ανδρική ενδυμασία

παρουσιάζει ενότητα ως προς τη μορφή της σ’ όλο σχεδόν το Θρακικό χώρο. Η ενδυμασία αυτή της περιοχής της Θράκης, αποτελούσε ένδυμα κοινό, όπως κοινές ήταν άλλωστε οι συνθήκες και οι ασχολίες των ανθρώπων του τόπου. Έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις γυναικείες φορεσιές, όπου τα τολμηρά χρώματα, η διακόσμηση και τα πολλά εξαρτήματα μπερδεύουν την κυρίως γραμμή τους.

Οι Θρακιώτες όλοι φορούν ποτούρια. Το ποτούρι είναι είδος ανοιχτού δηλαδή φαρδύ παντελονιού που φορέθηκε μόνο στη Θράκη και που ονοματολογικά χαρακτήριζε όλη τη Θρακιώτικη ανδρική ενδυμασία. ‘Ηταν φτιαγμένο από σαγιάκι, μάλλινο δίμιτο ύφασμα της νεροτριβής (είδος τσόχας), συνήθως καφέ χρώματος, για την καθημερινή ενδυμασία, μαύρου χρώματος για την επίσημη φορεσιά και ραβόταν από τους τερζήδες (ράφτες), που το γαϊτωναν με μαύρο γαϊτάνι στις άκρες. Το γαϊτωμα των ποτουριών ήταν ανάλογο με την περίσταση και την οικονομική κατάσταση του καθενός. Τα καλοκαιρινά ποτούρια ήταν από βαμβακερό γαλάζιο ύφασμα και ονομαζόταν «βρακιά».

Page 20: Παραδοσιακοί Χοροί

H ανδρική ενδυμασία της Θράκης αποτελείτο επίσης από το πουκάμισο το οποίο ήταν ή λευκό βαμβακερό κεντημένο στο λαιμό,την τραχηλιά και τα μανίκια ή σκουροζάλαζα ή καφετιά με λευκές ρίγες ή τετραγωνάκια για την δουλειά και είχαν συνήθως όρθιο γιακαδάκι και φαρδιά μανίκια. Πάνω από το πουκάμισο φορούσαν αμάνικα γιλέκα που ήταν από σαγιάκι και άλλα ήταν ανοιχτά και άλλα κλειστά ανάλογα με την περιοχή. Υπήρχαν και πανωφόρια κοντά μανικωτά γιλέκα που ήταν και αυτά από σαγιάκι μαύρο ή σκουρογάλαζο ή καφετί και λεγόταν τζαμαντάνι. Κόκκινο ήταν μόνο το τζαμαντάνι του γαμπρού στην περιοχή της Μακράς Γέφυρας (Ζαλούφι).

Page 21: Παραδοσιακοί Χοροί

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣΟι γυναικείες φορεσιές μοιάζει να έχουν φτιαχτεί για να εντυπωσιάσουν παρά για να αναδείξουν την ομορφιά του κορμιού. Αντίθετα λοιπόν με την ανδρική ενδυμασία η οποία παρουσιάζεται ως ένα ενιαίο, κοινό ένδυμα, η γυναικεία ενδυμασία της Θράκης παρουσιάζει μεγάλες διαφοροποιήσεις μέσα στο χώρο. Τα γυναικεία ρούχα αποτελούσαν ένα κώδικα επικοινωνίας που δήλωναν την κοινωνική θέση ή την κοινωνική κατηγορία της γυναίκας. Το κάθε εξάρτημα, το χρώμα, η διακόσμηση, η μορφή του ενδύματος, όλα αποτελούσαν μηνύματα αναγνωριστικά που δήλωναν αδιάψευστα τη θέση της γυναίκας στην παραδοσιακή κοινωνία. Οι ελεύθερες είχαν ρούχα με ζωηρά χρώματα και πλούσια κεντίδια. Οι κορδέλες στολισμένες με πούλιες μόνο για τις ελεύθερες και τις νιόπαντρες, τα κόκκινα «σαλένια» ή «μπουχασένια» μόνο για τις νύφες, που θα τα φορούσαν 40 ημέρες μετά το γάμο. Ο κεφαλόδεσμος σεμνός για τις ηλικιωμένες, λουλουδιασμένες μαντίλες καισιργκούνια για τις ελεύθερες. Για τις νύφες λουλούδια και γκιρλάντες, καρφίτσες και τέλια πολλά. ‘Όλα την ημέρα του γάμου λαμπερά., πλούσια, καλορίζικα, σύμβολα και ευχές για τη νέα ζωή της γυναίκας και την εξασφάλιση της γονιμότητας.

Page 22: Παραδοσιακοί Χοροί

Μουσικά όργανα στη Θράκη είναι σήμερα το βιολί, το κλαρίνο, το ούτι, ο ζουρνάς, επίσης το νταούλι και η ποιμενική φλογέρα. Παλαιότερα ήταν και το κανονάκι, το μεσαιωνικό ψαλτήριο. Όργανα όμως με περισσότερο τοπικό χαρακτήρα σε χρήση και σήμερα είναι η λύρα, η γκάιντα, η μασιά, η ταραμπούκα και ο νταιρές.

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ

ΘΡΑΚΗΣ

Page 23: Παραδοσιακοί Χοροί

Η Θρακιώτικη λύρα είναι αχλαδόμορφη με τρεις χορδές. Είναι δε δύο ειδών, η καμπάδικη, ελαφριά, μικρή και λεπτόηχη και η τσαουσάνικη που είναι βαρόηχη.Το δοξάρι της είναι ο πρόδρομος της ιστορικής εξέλιξης του τόξου των εγχόρδων οργάνων.

ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΗ ΛΥΡΑ

Page 24: Παραδοσιακοί Χοροί

Η Γκάιντα ή γκάιδα ή γάιδα ή τουλούμι ή άσκαυλος αποτελείται από ένα ασκί, επιστόμιο και τμήμα παραγωγής του ήχου, το οποίο αποτελείται από δύο ξεχωριστούς αυλούς. Ο ένας είναι κοντός με τρύπες και δίνει τη μελωδία και ο άλλος μακρύς χωρ΄ις τρύπες που δίνει ένα φθόγγο.Η γκάιντα κατασκευάζεται συνήθως από τον ίδιο το γκαιτατζή από δέρμα κατσίκας,προβάτου.

ΓΚΑΪΝΤΑ

Page 25: Παραδοσιακοί Χοροί

Ρυθμικό κρουστό όργανο της Θράκης. Είναι όργανο της δημοτικής μουσικής και αποτελείται από μια μασιά του τζακιού τα δύο σκέλη της οποίας καταλήγουν σε κλώνους με ένα ζίλι στην άκρη τους. Είναι καθαρά ρυθμικό όργανο.

ΜΑΣΑ (ΜΑΣΙΑ)

Page 26: Παραδοσιακοί Χοροί

Χορδόφωνο λαϊκό μουσικό όργανο της ελληνικής βυζαντινής παραδοσιακής μουσικής. Σε πρωτόγονη μορφή συναντάται στην Αρχαία Αίγυπτο. Υπάρχει σε διάφορα μεγέθη, κατασκευάζεται από ξύλο και έχει σχήμα τραπεζίου και σπανιότερα, τριγώνου. Έχει εντέρινες χορδές, παίζεται με δαχτυλήθρες και η έκταση του είναι τρεις οκτάβες και τρεις νότες.

ΚΑΝΟΝΑΚΙ (ΚΑΝΟΝΙ Η΄ ΨΑΛΤΗΡΙΟ)

Page 27: Παραδοσιακοί Χοροί

Έγχορδο λαϊκό μουσικό όργανο δημοφιλές στους ανατολικούς λαούς, και ιδιαίτερα στους Άραβες και τους Τούρκους. Η ονομασία του προέρχεται από το αραβικό al oud= ξύλο. Έχει πέντε διπλές εντέρινες χορδές και ηχείο σε σχήμα αχλαδιού. Χορδίζεται σε διάστημα τόνου. Παράγει ήχο με κνησμό των χορδών με ειδικό φτερό.

ΟΥΤΙ

Page 28: Παραδοσιακοί Χοροί

Ξύλινο πνευστό μουσικό όργανο της ελληνικής δημοτικής μουσικής που μοιάζει με το κλαρίνο ή τον αυλό. Είναι όργανο τύπου όμποε όμποε με διπλό γλωσσίδι. Αποτελείται από τρία μέρη και έχει έκταση μία οκτάβα και δύο φθόγγους. Υπάρχει σε διάφορα μεγέθη και κατασκευάζεται από διάφορα είδη ξύλου. Λέγεται και καραμούζα ή πίπιζα.

ΖΟΥΡΝΑΣ

Page 29: Παραδοσιακοί Χοροί

Μεμβρανόφωνο κρουστό δημοτικό όργανο της Ελλάδας. Λέγεται και ταβούλι ή νταβούλι .Ρυθμικό όργανο και συνοδεύει μελωδικά όργανα.

ΝΤΑΟΥΛΙ

Page 30: Παραδοσιακοί Χοροί

Πνευστό μουσικό όργανο που εισήχθη στην Ελλάδα από τη Δυτική Ευρώπη και εξελίχθηκε σε βασικό όργανο της ελληνικής δημοτικής μουσικής, αντικαθιστώντας σε μεγάλο βαθμό το ζουρνά.

ΚΛΑΡΙΝΟ

Page 31: Παραδοσιακοί Χοροί

Μεμβρανόφωνο λαϊκό κρουστό όργανο. Αποτελείται από πήλινο ηχείο του οποίου το στόμιο κλείνεται με δέρμα κατσίκας ή γαϊδάρου. Παίζεται με τα δάχτυλα. Είναι ρυθμικό όργανο και παίζεται τουλάχιστον με ένα μελωδικό όργανο.

ΤΟΥΜΠΕΛΕΚΙ ( Ταραμπούκα )

Page 32: Παραδοσιακοί Χοροί

Ένα από τα παλαιότερα έγχορδα όργανα, με ηλικία περίπου 4.000 ετών, πρόδρομος της κιθάρας και του βιολιού. Στην πρώτη του μορφή αποτελούνταν από ένα κλαδί λυγισμένο σαν τόξο πάνω στο οποίο τεντώνονταν πολλές εντέρινες χορδές. Στην Ευρώπη διαδόθηκε από τους Μαυριτανούς κατακτητές της Ισπανίας, που το είχαν πάρει από τους Άραβες, ενώ τον 11ο αι. το φέρνουν και οι σταυροφόροι από τους Αγίους Τόπους. Μέχρι τα τέλη του 13ου αι. υφίσταται σημαντικές αλλαγές και ο αριθμός των χορδών του ποικίλλει από 4 ζεύγη έως 13 ζεύγη.Οι χορδές του ήταν αρχικά εντέρινες, αργότερα όμως πλαστικές και μεταλλικές. Το σημερινό λαούτο έχει 6 ζεύγη χορδών που χορδίζονται στις νότες σολ-ρε-λα-φα-ντο-σολ και η έκταση του είναι ίδια με της κιθάρας.

ΛΑΟΥΤΟ ΚΑΙ ΛΑΓΟΥΤΟ

Page 33: Παραδοσιακοί Χοροί

Ξύλινο ρυθμικό κρόταλο της Θράκης. Αποτελείται από δύο μακρόστενα σκέλη ενωμένα στη στενή τους πλευρά με ένα πετσάκι. Σε κάθε σκέλος υπάρχουν δύο οπές από τις οποίες περνάει ένα σχοινί δεμένο κόμπο στις άκρες. Τραβώντας το σχοινί χτυπούν τα ξύλα μεταξύ τους και παράγεται ήχος.

ΤΖΑΜΑΡΑ

Page 34: Παραδοσιακοί Χοροί

Η εργασία έγινε στα πλαίσια των μαθημάτων ερευνητικής εργασίας ‘Χοροί της Ελλάδας από τους μαθητές...

Γιώργος Ξενάκης Ραφαήλ ΚαστρινάκηςΧρόνης ΤσαπάκηςΜαρία Νικόλλι

Πηγές...Ταξίδι στη Θράκη του χτες και του σήμερα Wikipedia

Page 35: Παραδοσιακοί Χοροί

ΚΡΗΤΗ

Page 36: Παραδοσιακοί Χοροί

Οι χοροί της Κρήτης

- Σιγανός- Συρτός- Ζερβοδέξιος- Μαλεβιζιώτης- Κατσαμπαδιανός- Πεντοζάλη- Απανωμερίτης- Σούστα- Τριζάλης

- Ντουρνεράκια- Λαζώτης- Πρινιανός- Ανωγειανός πηδηχτός- Αγκαλιαστός

Page 37: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 38: Παραδοσιακοί Χοροί

Μαλεβιζιώτης ή Καστρινός

Λέγεται Μαλεβιζιώτης γιατί πρωτοχορεύτηκε στην επαρχεία Μαλεβιζίου στο Ηράκλειο και Καστρινός γιατί το Ηράκλειο λέγεται και Κάστρο. Ο Μαλεβιζιώτης ή Καστρινός λέγεται ότι κάνει την εμφάνιση του σε όλη την Κρήτη κατά την διάρκεια του '20. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες μαζί, πιασμένοι χέρι-χέρι σε σχήμα κύκλου. Χορός ζωηρός, γοργός, ηρωικός και εντυπωσιακός, αποτελείται από οχτώ βήματα μπροστά και οχτώ πίσω.

Page 39: Παραδοσιακοί Χοροί

Συρτός ή Χανιώτικος

Ο Συρτός ή Χανιώτικος άρχισε να κάνει την εμφάνιση του μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453).  Στη Κίσσαμο εμφανίζεται πολύ αργότερα από τότε. Αλλιώς χορεύουν το συρτό στη Κίσσαμο, στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο, στη Σητεία. Ονομάζεται Συρτός γιατί τα βήματα είναι σεμνά, συρτά στο έδαφος και Χανιώτικος γιατί χορεύτηκε πρώτα στα Χανιά. Ο Συρτός έχει δώδεκα βήματα, εφτά μπροστά και πέντε πίσω. Χορεύεται κυκλικά, με τα χέρια πιασμένα σε σχήμα λαβής ευθεία με τους ώμους.

Page 40: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 41: Παραδοσιακοί Χοροί

Μουσικά Όργανα

Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται κυρίως στην Κρήτη είναι τα εξής:

- Λύρα ή βιολί- Λαούτο- Μαντολίνο- Ασκομαντούρα

Page 42: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 43: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 44: Παραδοσιακοί Χοροί

Αντρική παραδοσιακή φορεσιά

Η κρητική φορεσιά αποτελεί ένα από

τα σημαντικότερα στοιχεία της λαογραφίας της Κρήτης. Οι άνδρες φορούν βράκα με σαλβάρια, τον επενδυτή, γιλέκο, μεϊντάνι, ζώνη, καρτσόνια και καπότο, επίσης ασημένιο μαχαίρι στη μέση, βουργίδι και κρατούν κατσούνα. Άλλες φορές αντί για βράκα φορούν κυλότα σε τύπο στρατιωτικό που μπαίνει μέσα στα στιβάνια, γελέκο με φαρδιά ζώνη και κρουσάτο μαντίλι.

Page 45: Παραδοσιακοί Χοροί

Γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά

Οι γυναίκες φορούν φούστα με σάκο, κατινάκι (φόρεμα με μπούστο ραμμένο σε πλατιά φούστα), τζεμπέρι στο κεφάλι, μπροστοποδιά, σαλβάρι (μακριά βράκα), ποκαμίσα και μαύρα παπούτσια, καθώς και πολλά χρυσαφικά κυρίως λίρες.

Page 46: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 47: Παραδοσιακοί Χοροί
Page 48: Παραδοσιακοί Χοροί

Πηγές

Ιστοσελίδες: Αρχείο Ερωτόκριτος Βικιπαίδεια

Μαριάννα Μαντάκη Μαρία Ορφανάκη Χρύσα Πατσουράκη Αριάδνη Πετρουλάκη Φρόσω Τσιτσιρίδη

Page 49: Παραδοσιακοί Χοροί

ΤΕΛΟΣ

Page 50: Παραδοσιακοί Χοροί

ήπειροσ

Page 51: Παραδοσιακοί Χοροί

ΗΠΕΙΡΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Ήπειρος είναι μια σχετικά μεγάλη ιστορική και γεωγραφική περιοχή της Δυτικής Ελλάδας που διαιρείται διοικητικά σε τέσσερις νομούς: Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Άρτας και Πρεβέζης. Είναι η πιο ορεινή περιοχή της Ελλάδας αφού στο μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από την οροσειρά της Πίνδου.

Page 52: Παραδοσιακοί Χοροί

ΗΠΕΙΡΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

Γενικά πάντως η μορφολογία του εδάφους του κάθε τόπου, φαίνεται να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύφους των χορών που χορεύονται στον τόπο αυτό. Έτσι οι νησιώτικοι χοροί είναι περισσότερο πηδηχτοί, με πιο πολύπλοκες κινήσεις των ποδιών και φέρνουν στο νου, με τα συχνά τους σουσταρίσματα.

Page 53: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Συρτός στα δυο

1)Μικτός κυκλικός χορός που συναντάμε σε ολόκληρη την Ήπειρο. Χορεύεται σε διπλοκάγκελο σχήμα (άνδρες στον εξωτερικό κύκλο – γυναίκες στον εσωτερικό) ή σε έναν κύκλο με τους άνδρες να προηγούνται και τις γυναίκες να ακολουθούν. Παρουσιάζεται ως ομοιογενής αλισυδωτή χορευτική φόρμα.

Λαβή

1)Η λαβή των χεριών είναι με λυγισμένους τους αγκώνες. Παλαιότερα η λαβή στις γυναίκες ήταν και με τα χέρια κάτω.

Page 54: Παραδοσιακοί Χοροί

ΒΗΜΑΤΑ ΧΟΡΟΥ

Τα βήματα του χορού είναι :

1:  α. Το δεξί πόδι σηκώνεται στον αέρα, το ίδιο και η φτέρνα του αριστερού.

β. Το δεξί πατάει στη φορά και κατεβαίνει η φτέρνα.2: Το αριστερό πατάει πίσω από το δεξί σταυρωτά.

3: Το δεξί πατάει στη φορά του κύκλου.4: α. Το αριστερό σταυρώνει πάνω από το δεξί σε άρση και σηκώνεται  η φτέρνα του δεξιού.

β. Το αριστερό πατά στη φορά και κατεβαίνει  η φτέρνα του δεξιού.5: Το δεξί πατάει στη φορά του κύκλου.6: Το αριστερό πατάει στη φορά, σταυρωτά πάνω από το δεξί.

Page 55: Παραδοσιακοί Χοροί

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΧΟΡΟΥ

Τραγούδια που χορεύονται στα δυο είναι:

” Πήραν την πόλη πήρανε”

“Μια χρυσή λαμπάδα”

“Κίνησαν το δρόμο δρόμο”

“Νίτσα Νίτσα περβολίτσα”

“Από μικρός στα γράμματα”

“Μάγια μου’ χεις καμωμένα”

“Στης πικροδάφνης τον ανθό”

“Δεν ξαναπερνώ από τούτο το στενό”

“Βασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου”

Page 56: Παραδοσιακοί Χοροί

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΧΟΡΟΥ

Page 57: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Φυσούνι

Κυκλικός χορός της Πρέβεζας που χορεύονταν κυρίως από γυναίκες .Το όνομά του το πήρε από κάποιον αέρα που φυσούσε στην περιοχή. Ο χορός αποτελείται από δύο κινητικά μοτίβα, οκτώ κινήσεων το καθένα, και με μερικά επιτόπια βήματα.

Λαβή

Από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί εδώ ότι η λαβή του χορού άλλαξε πρόσφατα σε λαβή από τους ώμους, και φαίνεται πως έπαιξε σ’ αυτό ρόλο η παρουσίασή του από διάφορα χορευτικά.

Page 58: Παραδοσιακοί Χοροί

ΛΑΒΗ

Page 59: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Κοφτός

Ο χορός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο από γυναίκες και άντρες, κυρίως στα Ζαγοροχώρια αλλά και στην υπόλοιπη Ήπειρο. Πήρε το όνομά του από το απότομο σταμάτημα της μουσικής, σε κάθε φράση που επαναλαμβάνεται δύο φορές. Το χαρακτηριστικό κοινό στοιχείο αυτών των δύο φράσεων (μουσικών στροφών) είναι ότι και οι δύο καταλήγουν απότομα – κοφτά, απ’ όπου και το όνομα του χορού.

Λαβή

Απ’ τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγώνες.

Page 60: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Κλέφτες

Κυκλικός χορός που χορευόταν κυρίως στην περιοχή του Σουλίου και των Αγράφων. Είναι λεβέντικος αντρικός χορός σε τέσσερα επαναλαμβανόμενα χορευτικά μοτίβα των έξι κινήσεων το καθένα. Το τραγούδι του χορού αναφέρεται στην προσπάθεια του Αλή Πασά να εξαγοράσει τους κλέφτες δίνοντάς τους ανταλλάγματα.

Page 61: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Ρόβας 

Ο χορός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο από γυναίκες, κυρίως στα Ζαγοροχώρια. Το τραγούδι αναφέρεται στον Ρόβα και ανάγεται στην εποχή της μεγάλης αποδημίας των Ζαγορίσιων σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Παραμυθιώτικος

Κυκλικός γυναικείος και αντρικός χορός της περιοχής της Παραμυθιάς απ όπου πήρε και το όνομά του.

Page 62: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Γιατρός

Είναι ένας πρόσφατος χορός που καθιερώθηκε μεταπολεμικά και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες . Πήρε τ όνομά του από τα λόγια του τραγουδιού «Δεν μπορώ μανούλα μ δεν μπορώ, αχ σύρε να φέρεις το γιατρό». Χορεύεται σε 11 κινήσεις εκ των οποίων οι 6 πρώτες είναι του συρτού στα δύο και οι επόμενες πέντε, είναι του ίδιου του χορού.

Λαβή

Απ’ τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες.

Page 63: Παραδοσιακοί Χοροί

ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ

Τσάμικο

Γνήσιος Ελληνικός χορός . Χορεύεται και αυτός από ομάδα που πιάνεται χέρι-χέρι και ο πρώτος σέρνει τον χορό . Ο Τσάμικος χορεύεται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.  Θέλει  απόλυτο  ρυθμό στον βηματισμό και  τις φιγούρες.  Δείχνει  τη λεβεντιά του άντρα  ή  τη λυγεράδα  και την ευπρέπεια της γυναίκας .

Page 65: Παραδοσιακοί Χοροί

οργαν

α ηπειρου

Ο ασκός της κατασκευάζεται από δέρμα κατσικιού. Διαφέρει από την γκάϊντα διότι οι αυλοί της τσαμπούνας είναι μικρότεροι. Όπως και η γκάϊντα έχει ήχο δυνατό και οξύ (Διονυσιακό). Κατάλληλη για ανοιχτούς χώρους στα πανηγύρια, γάμους και γιορτές. 

Page 66: Παραδοσιακοί Χοροί

οργαν

α ηπειρου

Το νταούλι είναι μεμβρανόφωνο μουσικό όργανο γνωστό ήδη από τους βυζαντινούς χρόνους, είναι το κατεξοχήν ρυθμικό όργανο της ελληνικής λαϊκής και δημοτικής μουσικής που συναντάται κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Το μέγεθός του ποικίλλει και για την κατασκευή του χρησιμοποιούνται δέρματα από κατσίκι ή πρόβατο και παλαιότερα από λύκο ή γαϊδούρι. Ο οργανοπαίκτης (νταουλιέρης), το κρεμάει στον αριστερό του ώμο και το κτυπάει στη δεξιά πλευρά με το νταουλόξυλο και στην αριστερή με πιο λεπτό ξύλο, τη βέργα.

Page 67: Παραδοσιακοί Χοροί

οργανα ηπειρου

Ο ζουρνάς ονομάζεται επίσης καραμούζα ή πίπιζα. Είναι όργανο με διπλό γλωσσίδι, στο οποίο οφείλει τον οξύ διαπεραστικό ήχο του. Στην ίδια οικογένεια ανήκε και ο αρχαίος ελληνικός αυλός. Κατασκευάζεται συνήθως από ξύλο ή καλάμι.

Αποτελείται από τρία μέρη: τον κυρίως ζουρνά, τον κλέφτη (επιστόμιο) και το μεταλλικό κανελί, όπου στερεώνεται το καλαμένιο διπλό γλωσσίδι. Λόγω του δυνατού του ήχου θεωρείται κυρίως όργανο εξωτερικού χώρου.

Page 68: Παραδοσιακοί Χοροί

ΤΕΛΟΣ