Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΒΙΟΨΙΑΣ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ B.L.E.S

Δ. Παπαδόπουλος1, Σ. Προβατά1, Μ. Καστρουνή1, Μ. Αρμελινιού3, Μ. Μουνδρέα2,Δ. Γραβάνης2 , Π. Μαρτάκη2, Κ. Καλογεράκος4

(1) Τεχνολόγος Ακτινολόγος Ακτινολογικό τμήμα Ε.Α.Ν.Π. ΜΕΤΑΞΑ.(2) Ιατρός Ακτινολόγος Ακτινολογικό τμήμα Ε.Α.Ν.Π. ΜΕΤΑΞΑ.

(3) Προϊσταμένη Νοσηλεύτρια του τμήματος B.L.E.S.(4) Χειρουργός μαστού-Συντ. Διευθυντής Μονάδας Μαστού Ε.Α.Ν.Π. ΜΕΤΑΞΑ.

Ο καρκίνος του μαστού είναι μία από τις σημαντικότερες μάστιγες που απασχολούν τις γυναίκες σε όλα τα ανεπτυγμένα κράτη.

Οι νεότερες θεραπευτικές παρεμβάσεις στον καρκίνο του μαστού, αναμένεται να προσφέρουν μεγάλη βελτίωση στη θνησιμότητα των ασθενών με καρκίνο του μαστού.

Γι΄αυτό το λόγο πολλές από τις προσπάθειες που γίνονται σήμερα αφορούν στην πρόγνωση, άρα και στην πρόωρη αντιμετώπιση του (στάδιο I).

Η έγκαιρη διάγνωση των βλαβών του μαστού γίνεται με διάφορες ακτινολογικές μεθόδους, οι οποίες συνεχώς εξελίσσονται και βελτιώνονται.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σήμερα χρησιμοποιούμε τις κάτωθι βασικές μεθόδους:

Ψηφιακή μαστογραφίαΥπερηχογράφημαΜαγνητική τομογραφία κ.α.Η μαστογραφία αποτελεί το πιο γνωστό μέσο

ανίχνευσης βλαβών του μαστού.Οι ασθενείς με μη ψηλαφητές βλάβες του

μαστού οδηγούνται σε χειρουργική βιοψία της βλάβης προκειμένου να καθοριστεί η καλοήθης ή η κακοήθης φύση της.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Περίπου το 80% των ασθενών που υποβάλλονται σε βιοψία για μη ψηλαφητή βλάβη στον μαστό δεν έχουν κακοήθη ιστολογικά χαρακτηριστικά και έτσι υποβάλλονται σε μια μη αναγκαία χειρουργική επέμβαση.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι μη ψηλαφητές μαστογραφικές αλλοιώσεις μπορεί να είναι είτε καλοήθεις είτε κακοήθεις. Οι πιο συχνές μορφές τέτοιων βλαβών είναι:

ΜικροαποτιτανώσειςΚύστηΑποκρινής μεταπλασίαΑδένωσηΙνώδης ιστόςΥπερπλασίαΚαρκίνος in situ

H σημαντικότερη από τις προσπελάσεις στις μη ψηλαφητές βλάβες του μαστού είναι η χειρουργική βιοψία.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

O σκοπός της εργασίας μας είναι περιγραφή του ρόλου του τεχνολόγου ακτινολόγου καθ΄ όλη τη διαδικασία της βιοψίας μαστού με τη χρήση του συστήματος B.L.E.S (breast lesion excision system) από τη στιγμή της προσέλευσης της ασθενούς στο τμήμα έως και το πέρας της διαδικασίας.

ΣΚΟΠΟΣ

Χρησιμοποιήθηκε το μηχάνημα βιοψίας μαστού BLES της εταιρείας INTACT MEDICAL και για τη στερεοταξία το ψηφιακό στερεοτακτικό κρεβάτι (τραπέζι) MAMMOTEST.

Από τον Δεκέμβριο του 2013 έως και τον Μάρτιο του 2014 πραγματοποιήθηκαν στο τμήμα μας 44 βιοψίες μαστού σε 42 γυναίκες ηλικίας 35-70 ετών. Όλες οι ασθενείς είχαν αρνητικά ψηλαφητικά ευρήματα και μαστογραφική εικόνα οζώδους αλλοίωσης ή μικροαποτιτανώσεων μεγίστης διαμέτρου 2,0 cm.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Η μέθοδος BLES εκτελείται με επιτυχία μετά από ομαδική προσπάθεια και καλή συνεργασία από εξιδεικευμένο και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο αποτελείται από:

A. Τεχνολόγο ακτινολόγο – χειρίζεται το σύστημα, είναι υπεύθυνος για τη σωστή λειτουργία του καθώς επίσης για τη σωστή τοποθέτηση της ασθενούς και όλων των διαδικασιών που απαιτούνται πριν και κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

B. Ακτινολόγο ιατρό – εκτιμά απεικονιστικά την αψηλάφητη βλάβη στον μαστό και επιβεβαιώνει την ορθή εντόπιση της βλάβης στερεοτακτικά που γίνεται από τον τεχνολόγο – ακτινολόγο.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

C. Χειρουργό – διενεργεί την επέμβαση και συντονίζει όλη την επεμβατική διαδικασία.

D. Νοσηλεύτρια – οργανώνει τους χρόνους προσέλευσης των ασθενών - ελέγχει την επάρκεια των αναλώσιμων υλικών - επιβλέπει όλη τη διαδικασία της βιοψίας και παρεμβαίνει κατ’ εντολή των ιατρών όπου απαιτείται.

E. Παθολογοανατόμο – προβαίνει στην ιστολογική διάγνωση του παρασκευάσματος.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Το σύστημα B.L.E.S. με το οποίο πραγματοποιείται η βιοψία μαστού αποτελείται από:

1) Γεννήτρια ακτίνων Χ με ενσωματωμένο το πεδίο ελέγχου (επιλογή στοιχείων KV και MaS) και τον διακόπτη τάσης

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

2) Ψηφιακό στερεοτακτικό τραπέζι (κρεβάτι)- Υποστηρίζει και τοποθετεί την ασθενή κατά τη διάρκεια του σωστού

εντοπισμού του στόχου (βλάβη) για τη διενέργεια της βιοψίας.- Στο κρεβάτι περιλαμβάνονται δύο βραχίονες οι οποίοι κινούνται μαζί

ή ανεξάρτητα. Ο ένας βραχίονας στηρίζει την ακτινολογική λυχνία η οποία έχει δυνατότητα περιστροφής έως 1800 και ο δεύτερος βραχίονας στηρίζει το AUTO GUIDE (αυτόματος οδηγός) καθώς και την επιφάνεια σταθεροποίησης του μαστού όπου και περιλαμβάνεται η camera.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

- Το AUTO GUIDE (αυτόματος οδηγός) είναι ένα ρομποτικό σύστημα στο οποίο υπάρχει κλιμακούμενη βάση (ράγα ) πάνω στην οποία τοποθετείται και κινείται η συσκευή βιοψίας προς τον στόχο (βλάβη στον μαστό) βάσει των συντεταγμένων που δίνονται από τον σταθμό εργασίας.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

3) Σταθμός εργασίας. Hλεκτρονικός υπολογιστής συνδεδεμένος με το

σύστημα AUTO GUIDE ο οποίος διαθέτει ειδικό λογισμικό πρόγραμμα μέσω του οποίου γίνεται η επεξεργασία των υψηλής ανάλυσης εικόνων που παίρνουμε από τον μαστό για τη πραγματοποίηση της βιοψίας καθώς επίσης και των παραμέτρων που θα μας καθοδηγήσουν για την επιτυχή αφαίρεση της βλάβης.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

4) B.L.E.S. (breast lesion excision system)

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Η συσκευή B.L.E.S. περιλαμβάνει: Τη βάση (πιστόλι) όπου προσαρμόζεται το ηλεκτρόδιο –

βελόνα το οποίο αφαιρεί βλάβες έως 2 cm από τον μαστό χρησιμοποιώντας ραδιοκύματα (RF) για αιμόσταση.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Ηλεκτρόδιο (γείωση) η οποία τοποθετείται στη πλάτη της ασθενούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης

Αναρρόφηση η οποία προσαρμόζεται στο πιστόλι για την απομάκρυνση αίματος κατά τη διαδικασία της αφαίρεσης της βλάβης.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Ποδοδιακόπτης με τρεις διαβαθμίσεις για την ενεργοποίηση και απενεργοποίηση του συστήματος BLES.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Οι εργασίες που πραγματοποιεί ο τεχνολόγος – ακτινολόγος από την έναρξη της όλης διαδικασίας έως και το πέρας αυτής είναι αναλυτικά οι κάτωθι:

1) Calibration. Επιβεβαίωση της σωστής λειτουργίας του μηχανήματος. Τοποθετείται ειδικό phantom στη θέση πίεσης του μαστού και λαμβάνουμε 8 λήψεις με 27KV – 160 MAS – 100 MA

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

2) Στερεοταξία. Επιβεβαίωση για την σωστή κίνηση του πιστολιού με το ηλεκτρόδιο προς τον στόχο ( βλάβη ). Χρησιμοποιείται ειδικό phantom το οποίο τοποθετείται στην θέση του μαστού και παίρνουμε 2 λήψεις στερεοταξίας σε +150 και -150. Τότε στην οθόνη του Η.Υ. εμφανίζονται 2 εικόνες με εικονικούς στόχους. Στη συνέχεια σημαίνουμε τον κάθε στόχο και ο υπολογιστής μας δίνει τις συντεταγμένες τις οποίες θα περάσουμε εν συνεχεία στο ΑUTO GUIDE. Βάσει αυτών των συντεταγμένων θα κινηθεί το πιστόλι μας με το ηλεκτρόδιο. Όταν επιβεβαιώσουμε ότι το ηλεκτρόδιο μας βρίσκει επιτυχώς τον στόχο και το σύστημα λειτουργεί σωστά τότε είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε την ασθενή.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

3) Υποδοχή ασθενούς και παραλαβή μαστογραφίας. Στο στάδιο αυτό ο ιατρός ακτινολόγος επισημαίνει

στη μαστογραφία την προς αφαίρεση βλάβη.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Ο τεχνολόγος τοποθετεί την ασθενή στο στερεοτακτικό τραπέζι σε πρηνή θέση έτσι ώστε ο εξεταζόμενος μαστός να βρεθεί στην ειδική υποδοχή. Στη συνέχεια γίνεται επιλογή της κατάλληλης λήψης ( FACE ή PROFIL ) ανάλογα σε πιο τεταρτημόριο βρίσκεται η βλάβη . Έπειτα γίνεται πίεση του μαστού με σκοπό η βλάβη να βρεθεί στο κέντρο του ειδικού πλαισίου.

Στην πλάτη της ασθενούς τοποθετείται αυτοκόλλητο ηλεκτρόδιο (γείωση).

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Λαμβάνουμε εντοπιστικές λήψεις. Πρώτα μια λήψη ανίχνευσης με την λυχνία στις 00 μοίρες (scout) ώστε να επιβεβαιώσουμε ότι η βλάβη βρίσκεται εντός του πλαισίου και στη συνέχεια λαμβάνουμε 2 στερεοτακτικές λήψεις σε +150 και -150

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Οι παραπάνω λήψεις εμφανίζονται στον Η.Υ. από τις οποίες επιλέγουμε τις 2 καταλληλότερες για να γίνει η στοχοποίηση της βλάβης. Μετά την επιλογή του στόχου και την επιλογή του τύπου της βελόνας (καλάθι) 12mm, 15mm ή 20mm που θα χρησιμοποιήσουμε, o υπολογιστής θα μας δώσει τις παραμέτρους ( H ) ΥΨΟΣ, (V) ΤΑΧΥΤΗΤΑ, (SM) ΑΠΟΣΤΑΣΗ, ( D) ΒΑΘΟΣ οι οποίες θα μας καθοδηγήσουν τη βελόνα βιοψίας στο στόχο για την αφαίρεση της βλάβης.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Προσοχή

Για να είναι επιτυχής η αφαίρεση της βλάβης θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν την παράμετρο SM η οποία πρέπει να είναι ίση η μεγαλύτερη από 4 mm προκειμένου να συνεχίσουμε με ασφάλεια την περαιτέρω διαδικασία. Στην περίπτωση που έχουμε αρνητικό SM αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να γίνει τρώση του δέρματος του μαστού στο σημείο που εφάπτεται στην επιφάνεια στήριξης (plate). Στη περίπτωση αυτή αλλάζουμε θέση στο μαστό, ή με στροφή του ίδιου του μαστού ή με στροφή της λυχνίας σε πλάγια θέση έως και 900 ή και τα 2 μαζί.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Στη συνέχεια ο τεχνολόγος ρυθμίζει τις παραμέτρους στο ΑUTO GUIDE και τοποθετεί το πιστόλι με το ηλεκτρόδιο στην ράγα κίνησης ώστε να δει την τελική θέση που θα έχει το ηλεκτρόδιο. Γνωρίζοντας τον τύπο ηλεκτρόδιου (καλάθι ) που θα χρησιμοποιηθεί ,θα κάνει τη σήμανση πάνω στο μαστό του σημείου εισόδου του ηλεκτρόδιου καθώς επίσης και τη σήμανση 1 cm περιμετρικά αυτού για την σωστή αναισθησία της περιοχής.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Στο σημείο αυτό καλείται ο επεμβατικός ιατρός ο οποίος κατευθυνόμενος από τον τεχνολόγο για την σωστή επιλογή της περιοχής και του βάθους ,θα πραγματοποιήσει τη τοπική αναισθησία.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Έπειτα το πιστόλι με το ηλεκτρόδιο αφαιρείται.

Μετά από 5 λεπτά λαμβάνονται 2 λήψεις ίδιες με αυτές βάσει των οποίων έγινε η στερεοταξία για να επιβεβαιωθεί ότι ο στόχος είναι στις ίδιες συντεταγμένες.

Στην περίπτωση όπου μετά την αναισθησία έχουμε μετακίνηση της προς αφαίρεση βλάβης, επαναλαμβάνεται η διαδικασία στοχοποίησης από την αρχή ( νέες στερεοστατικές λήψεις , λήψη νέων παραμέτρων και σήμανση του στόχου).

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

 Μέτα το πέρας αυτής της διαδικασίας , στο ΑUTO

GUIDE επιβεβαιώνονται οι ρυθμίσεις , το πιστόλι με το ηλεκτρόδιο επανατοποθετείται στην θέση του και ο ιατρός πραγματοποιεί την διάνοιξη του δέρματος με μικρή τομή μήκους 8 mm απ' όπου θα γίνει η εισαγωγή και η προώθηση του ηλεκτρόδιου προς την βλάβη με την βοήθεια του τεχνολόγου .Ο ιατρός διαδοχικά πατάει τον ποδοδιακόπτη και το ηλεκτρόδιο μετά την προώθηση του ανοίγει ένα καλάθι το οποίο συλλαμβάνει τον ιστό και τον αφαιρεί σε χρόνο 10΄΄ χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα ραδιοκύματα ( RF) για αιμόσταση

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Διάνοιξη με νυστέρι

Είσοδος ηλεκτροδίου

Το υλικό στη συνεχεία παραλαμβάνεται από το παθολογοανατομικό εργαστήριο το οποίο φροντίζει να γίνει ακτινολογική λήψη του ιστικού τεμαχίου για επιβεβαίωση της σωστής εξαίρεσης (μαστογραφία παρασκευάσματος).

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Ο Τεχνολόγος λαμβάνει μια λήψη όπου θα πρέπει να απεικονίζεται η κοιλότητα (κενή περιοχή) στο μαστό.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Περιοχή με αδρές ακανόνιστες επασβεστώσεις

οι οποίες συρρέουν

Σχηματισμός κοιλότητας μετά την αφαίρεση της βλάβης

Στο στάδιο αυτό τοποθετείται από τον ιατρό ειδικό μεταλλικό ακτινοσκιερό κλιπ για ολοκλήρωση της διαδικασίας ( γίνεται λήψη με το κλιπ) και αποσυμπιέζεται ο μαστός. Γίνεται σύγκλιση της τομής με αυτοκόλλητο επίδεσμο και στη συνεχεία η ασθενής οδηγείται στον μαστογράφο όπου ο τεχνολόγος κάνει face και profil μαστογραφία στον μαστό που έγινε η επέμβαση για μελλοντικούς συγκριτικούς ελέγχους ή την περίπτωση που θα χρειαστεί χειρουργείο.

ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ

Στην συνεχεία δίνονται οδηγίες στην ασθενή από τον ιατρό και αποχωρεί από το εργαστήριο .

Επιτυχής εξαίρεση της βλάβης σε μικρό χρόνο, σχεδόν αναίμακτα με

άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, χωρίς νοσηλεία σε όλα τα περιστατικά.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Ο Ρόλος του Τεχνολόγου-Ακτινολόγου είναι καθοριστικός για την λειτουργία και διενέργεια των

κατευθυνόμενων βιοψιών μαστού με την χρήση του συστήματος B.L.E.S.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

1) Multicenter evaluation of the breast lesion excision system, a percutaneous, vacuum-assisted, intact-specimen breast biopsy device.

Sie A1, Bryan DC, Gaines V, Killebrew LK, Kim CH, Morrison CC, Poller WR, Romilly AP, Schilling K, Sung JH. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16874817

 2) Comparison of the Diagnostic Accuracy of a Vacuum-Assisted Percutaneous Intact Specimen Sampling Device to a

Vacuum-Assisted Core Needle Sampling Device for Breast Biopsy: Initial ExperienceLarry K. Killebrew, MD* and Ruth H. Oneson, MD†*Oklahoma Breast Care Center, Oklahoma City, Oklahoma; and †Heartland Pathology Consultants, Edmond, Oklahoma http://www.intactmedical.com/pdf/Killebrew_Breast_Journal_July06.pdf

 3) Breast Biopsy: A Pathologist’s Perspective on Biopsy Acquisition Techniques and Devices with Mammographic–

Pathologic Correlation Lowell W. Rogers, MD http://www.intactmedical.com/pdf/Rogers_SeminarsinBreast_Disease.pdf

 4) Image Guided Breast Biopsy Reduces Need for Subsequent Open Excision in Benign Proliferative Lesions

CP Bowles, SP Huntley*, JF Simpson Department of Pathology, Nashville, TN; Intact Medical Corporation*, Natick, MA ABSTRACT RSNA 2004 (Session SSE02)

5) Comparison of the Diagnostic Accuracy of a Vacuum-assisted Percutaneous Intact Specimen Biopsy Device to 11-gauge Vacuum-assisted Core Procedures for Biopsy of Breast Cancer: A Multi-Center Experience Angela Sie, MD Principal Investigator Long Beach Memorial Medical Center Long Beach, CA ABSTRACT RSNA 2004 (Session SSE02)

6) Comparison of the Diagnostic Accuracy of a Vacuum-Assisted Percutaneous Intact Specimen Sampling Device to a Vacuum-Assisted Core Needle Sampling Device for Biopsy of Breast Cancer: Initial ExperienceLarry K Killebrew, MD (Oklahoma Breast Care Center; Oklahoma City, OK)

 7) Breast Lesion Excision System – Intact®(B.L.E.S): A Novel Stereotactic Method of Biopsy Utilizing Radiofrequency

for Suspicious Non-Palpable Mammographic Lesions. WA, Papanagiotou I, Grigoropoulos P, Filippakis GM, Zografos G. Ippocration Hospital, Athens, Attica, Greece

 8) The breast lesion excision system (BLES): a novel technique in the diagnostic and therapeutic management of small

indeterminate breast lesions? Steven D. Allen Accepted: 8 October 2010 # European Society of Radiology 20119) Thermal damage of the specimen during breast biopsy with the use of the Breast Lesion Excision System: does it

affect diagnosis?Wasim Ali Al-Harethee, Vasileios Kalles, Ioannis Papapanagiotou,

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ