Ανάλυση χρονοσειράς θερμοκρασιών στην Αθήνα – Παρατηρούμενες τάσεις

Δρ. Δήμητρα Φουντά

Ερευνήτρια Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Μια από κυριότερες εκδηλώσεις της κλιματικής αλλαγής και παγκόσμιας θέρμανσης είναι η αύξηση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες (Heat Waves, HWS), δηλαδή παρατεταμένων θερμών επεισοδίων που χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες. Οι καύσωνες τείνουν να γίνουν

ΣυχνότεροιΔριμύτεροιΜεγαλύτερης διάρκειας

Παγκόσμια Θέρμανση – Καύσωνες

Στις αστικές περιοχές το φαινόμενο της παγκόσμιας θέρμανσης αλληλεπιδρά με αυτό της αστικής θερμικής νησίδας

Σε γενικές γραμμές τα αποτελέσματά τους είναι προσθετικά, εντείνοντας το πρόβλημα

Παγκόσμια Θέρμανση – καύσωνες & Αστική Θερμική Νησίδα (Urban Heat Island, UHI)

Η περίπτωση της Αθήνας – Ιστορικές κλιματικές χρονοσειρές Αστεροσκοπείου Αθηνών

Η περίπτωση της Αθήνας – Ιστορικές κλιματικές χρονοσειρές Αστεροσκοπείου Αθηνών

Αδιάλειπτη & αξιόπιστη χρονοσειρά διάρκειας 170 χρόνωνΜοναδική πηγή πληροφορίας για το κλίμα στην περιοχή μας

Η περίπτωση της Αθήνας – Ιστορικές κλιματικές χρονοσειρές Αστεροσκοπείου Αθηνών

Μετρήσεις όζοντος από τον 19ο αιώνα!

Μοναδική πηγή πληροφορίας για το κλίμα στην περιοχή μας και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης

ΝΟΑ

Η περίπτωση της Αθήνας – Ιστορικές κλιματικές χρονοσειρές Αστεροσκοπείου Αθηνών

ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΣΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΟ 1860

2020.5

2121.5

2222.5

2323.5

2424.5

25

1860 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000

ΕΤΟΣ

ΘΕΡ

ΜΟ

ΚΡΑ

ΣΙΑ

(οC

)

2012: το θερμότερο καλοκαίρι

Η μέση μέγιστη θερμοκρασία του καλοκαιριού στην Αθήνα έχει αυξηθεί κατά +3 0 C από τα μέσα του 1970

Μακροχρόνια μεταβολή της μέγιστης θερμοκρασίας στην Αθήνα το καλοκαίρι

Η αύξηση αυτή συνοδεύεται από ταυτόχρονη αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης θερμών ημερών

Συχνότητα εμφάνισης θερμών ημερών/έτος από το 1860

Αλλά και αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης καυσώνων (τουλάχιστον 3 συνεχόμενες ημέρες με Τ > 37 βαθμούς)

Συχνότητα εμφάνισης καυσώνων/έτος από το 1860

Μέση διάρκεια (ημέρες) θερμών επεισοδίων στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα

1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

YEAR

35.0

35.5

36.0

36.5

37.0

37.5

38.0

38.5

39.0

39.5

40.0

40.5

41.0Te

mpera

ture t

hres

hold

3

4

5

6

7

8

9

Αρ. ημερών

Source: Founda, 2011 (ABER)

Σταδιακή μετατόπιση της εμφάνισης υψηλότερων θερμοκρασιών ημερολογιακά νωρίτερα

1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000YEAR

5

10

15

20

25

30

DATE

OF

MAY

1 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 9

oC

Source: Founda, 2011 (ABER)

Ημερήσια θερμοκρασία το Μάιο

Source: Founda, 2011 (ABER)

Σταδιακή μετατόπιση της εμφάνισης υψηλότερων θερμοκρασιών ημερολογιακά νωρίτερα

Νυχτερινή θερμοκρασία τον Ιούνιο

Ρυθμός αύξησης θερμών ημερών σε διάφορες περιοχές από το 1970

Ο ρυθμός αύξησης θερμών ημερών από το 1970 – σήμερα στην Αθήνα είναι σχεδόν διπλάσιος αυτού σε μη αστικές περιοχές

NOA HEL ELE TAT ALI TAN0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

Station name

Rate

s of

incr

ease

in h

ot d

ays

freq

uenc

y (d

ays/

year

)Source: Founda et al, 2015, Atmos.Res.

Source: Founda et al., 2015, AtmRes

urban

suburban

rural

Συνέργεια καυσώνων με αστική θερμική νησίδα (ΑΘΣ)Ένας επικίνδυνος συνδυασμός

Ένταση ΑΘΣ = T (urban) – T (rural/suburban)

Η ένταση της ΑΘΣ μεγαλώνει περισσότερο όσο μεγαλώνει και η θερμοκρασία. Μεγιστοποιείται στους καύσωνες

Καύσωνες

2007: Υψηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ στο ΕΑΑ (44.8 0C, 26/6/2007) 2007: Μεγαλύτερος αριθμός ημερών με T> 400C (8 ημέρες)2010: Το θερμότερο έτος που καταγράφηκε ποτέ (μέση ετήσια θερμοκρασία)2010: Ο πιο πρώιμος καύσωνας (15-17 Ιουνίου)2012: Το θερμότερο καλοκαίρι (Tmax, Tmin μεγαλύτερες από 40 της κανονικής τιμής) 2012: Η μεγαλύτερη ακολουθία θερμών ημερών (32 days> 37 deg). 2016: Ένας ακόμα πρώιμος καύσωνας……

΄Πλήθος ρεκόρ σχετικών με υψηλές θερμοκρασίες έχουν καταρριφθεί κατά την τελευταία δεκαετία….’

HW1 HW2 HW3HW4 HW5

2012: ένα ακραίο καλοκαίρι

Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων 30 χρόνων, η πιθανότητα για σημαντική δυσφορία στην Αθήνα (σύμφωνα με το δείκτη HUMIDEX είναι 14%, ενώ η πιθανότητα πολύ σοβαρού κινδύνου είναι 6%.

Χρήση βιοκλιματικών δεικτών στο TREASURE (π.χ. δείκτης HUMIDEX)

≤ 29 άνεση30-34 σχετική δυσφορία35-39 δυσφορία (αποφυγή

δραστηριότητας40-45 έντονη δυσφορία46-53 άμεσος κίνδυνος≥ 54 θερμοπληξία

Ευχαριστώ!

Το μέλλον?