ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΡΟΙ

ΚΑΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΓΡΑΤΣΙΑΣ

Γενικά Το νερό καλύπτει το 71% της συνολικής επιφάνειας

της Γης, δηλαδή είναι ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία του πλανήτη μας! Σήμερα όλοι σχεδόν οι ωκεανοί, οι θάλασσες και τα πελάγη είναι χαρτογραφημένα μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Μέχρι και το τελευταίο βραχάκι ή ξέρα είναι καταγεγραμμένη σε χάρτες και πορτολάνους. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Χρειάστηκε το θάρρος, το όραμα και η αποφασιστικότητα μερικών σπάνιων ανθρώπων οι οποίοι ήταν έτοιμοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για να εξερευνήσουν όχι μόνο τα όρια του πλανήτη αλλά και τα όρια της ανθρώπινης θέλησης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι… γιατί; Ίσως γιατί αυτό τους έκανε περισσότερο ευτυχισμένους ! Ποιοι ήταν όμως οι μεγαλύτεροι εξερευνητές και θαλασσοπόροι;

Εξερευνητές ΧρονολογίεςLeif Erikson (970-1020)Marco Polo (1254-1324)Χριστόφορος Κολόμβος

(1451-1506)

Amerigo Vespucci (1454-1512)Βάσκο ντα Γκάμα (1460 ή 1469 -

1524)Φερδινάνδος Μαγγελάνος

(1480-1521)

James Cook (1728-1779)Ρόαλντ Αμούνδσεν (1872-1928)Ζακ-Υβ Κουστώ (1910-1997)

Οι μεγαλύτεροι εξερευνητές και θαλασσοπόροι της ιστορίας, από τον Ύστερο Μεσαίωνα

μέχρι τον προηγούμενο ήταν :

Οι μεγάλες εξερευνήσεις

• Οι ευρωπαίοι άρχισαν, από τα τέλη του 13ου αιώνα, να επεκτείνουν τη γνώση τους για τον κόσμο. Πρώτα ταξιδεύοντας προς τα ανατολικά:  Ο Μάρκο Πόλο έφτασε τότε μέχρι την Κίνα ανοίγοντας τον δρόμο του μεταξιού, μαζί με αυτόν της γνώσης.

Περισσότερο από ενάμιση αιώνα αργότερα, το 1492, ο Χριστόφορος Κολόμβος, προσπαθώντας να βρει δρόμο προς τις Ινδίες πλέοντας προς τα δυτικά, ανακαλύπτει την Αμερική. Σχεδόν συγχρόνως ο Μπαρτολομέ Ντίαζ φτάνει στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, το νοτιότερο άκρο της αφρικανικής ηπείρου, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, ο Βάσκο ντα Γκάμα το παραπλέει και φτάνει στην Ινδία πλέοντας ανατολικά.

Οι μεγάλες εξερευνήσεις

• Τον 16ο αιώνα ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος παραπλέει και την αμερικανική ήπειρο μέσα από τον πορθμό που μέχρι σήμερα φέρει το όνομά του. Ένα από τα πλοία της αποστολής της οποίας ηγείτο θα κάνει

για πρώτη φορά τον γύρο της γης πλέοντας προς τα δυτικά, ο ίδιος, όμως, δεν θα καταφέρει να εκπληρώσει το όνειρό του, αφού θα σκοτωθεί σε μια συμπλοκή στη νήσο Γκουάμ.

Οι μεγάλες εξερευνήσεις Έτσι, μέσα σε δύο περίπου

αιώνες οι ευρωπαίοι θα υπερδιπλασιάσουν τον γνωστό τους κόσμο, βρίσκοντας νέους τόπους στους οποίους θα δραστηριοποιούνταν.

Η δραστηριότητά τους αυτή δεν ήταν πάντα επωφελής για τον κόσμο, οδήγησε όμως σιγά-σιγά στον σημερινό κόσμο όπως τον ξέρουμε. Εμείς θα αναφερθούμε σε κάποιους από τους σπουδαιότερους .

Μάρκο ΠόλοΟ ακριβής χρόνος και τόπος γέννησης του

Μάρκο Πόλο είναι άγνωστα και οι τρέχουσες θεωρίες είναι κυρίως υποθετικές. Ένας πιθανός τόπος γέννησης είναι το Σαν Τζοβάνι Κριζόστομο στο Καναρέτζιο, το οποίο ορισμένες φορές παρουσιάζεται από τους ιστορικούς ως η γενέτειρα του Μάρκο Πόλο. Γενικά είναι αποδεκτό ότι ο Μάρκο Πόλο γεννήθηκε στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, με τους περισσότερους βιογράφους να αναφέρουν την ίδια τη Βενετία ως πατρίδα του Μάρκο Πόλο. Μερικοί βιογράφοι ισχυρίζονται ότι ο Πόλο γεννήθηκε στο νησί Κόρτσουλα, στη σημερινή Κροατία, ωστόσο δεν υπάρχει καμία απόδειξη αυτού του ισχυρισμού.

Μάρκο Πόλο

Η πιο συχνά αναφερόμενη ημερομηνία γέννησης του Μάρκο Πόλο είναι "γύρω στο 1254". Ο πατέρας του, Νικολό, ήταν πλούσιος έμπορος και με μεγάλο κύρος. Ο Νικολό και ο αδελφός του, Μαφέο, ξεκίνησαν για ένα εμπορικό ταξίδι πριν γεννηθεί ο Μάρκο. Το 1260, ο Νικολό και ο Μαφέο διέμεναν στην Κωνσταντινούπολη όταν πρόβλεψαν μία πολιτική αλλαγή. Ρευστοποίησαν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε κοσμήματα και έφυγαν. Σύμφωνα με τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο, διέσχισαν ένα μεγάλο μέρος της Ασίας και συνάντησαν τον Κουμπλάι Χαν. Εν τω μεταξύ, η μητέρα του Μάρκο Πόλο πέθανε και ο Μάρκο ανατράφηκε από μία θεία του κι έναν θείο του. Ο Μάρκο ήταν μορφωμένος και έμαθε τα εμπορικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των ξένων νομισμάτων και τη διαχείριση εμπορικών πλοίων, αν και έμαθε ελάχιστα ή καθόλου λατινικά.

Το 1271, ο Μάρκο Πόλο (σε ηλικία 17 ετών), ο πατέρας του και ο θείος του ξεκίνησαν για την Ασία σε μία σειρά περιπετειών που αργότερα καταγράφηκαν στο βιβλίο του Μάρκο. Επέστρεψαν στη Βενετία το 1295, 24 χρόνια αργότερα, με πολλά πλούτη και θησαυρούς. Είχαν ταξιδέψει σχεδόν 24.000 χιλιόμετρα.

Μάρκο Πόλο: Η αιχμαλωσία και η μετέπειτα ζωή

του Όταν οι Πόλο επέστρεψαν στην Ιταλία, η Βενετία βρισκόταν σε

πόλεμο με τη Γένοβα. Ο Μάρκο Πόλο κατετάγη στον βενετικό στόλο με την ιδιόκτητη γαλέρα του, αλλά στη Ναυμαχία του Κόρτσουλα οι Γενοβέζοι νίκησαν τον βενετικό στόλο και ο Μάρκο Πόλο συνελήφθη αιχμάλωτος. Πέρασε αρκετούς μήνες της φυλάκισής του υπαγορεύοντας μία λεπτομερή περιγραφή των ταξιδιών του στον συγκρατούμενό του, Ρουστιτσέλο ντα Πίζα, ο οποίος ενσωμάτωσε και δικές του ιστορίες καθώς και άλλες ιστορίες και ανέκδοτα γεγονότα από την Κίνα. Το βιβλίο σύντομα εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη σε χειρόγραφη μορφή και έγινε γνωστό ως Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο. Περιγράφει τα ταξίδια των Πόλο στην Ασία, προσφέροντας στους Ευρωπαίους την πρώτη διεξοδική ματιά στην Άπω Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας.

Μάρκο Πόλο Eρευνητές επισημαίνουν ότι το Σινικό Τείχος χτίστηκε επί

της Δυναστείας των Μινγκ και συνεπώς χρονολογείται τουλάχιστον δύο αιώνες μετά τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο. Οι κυβερνήτες της Δυναστείας των Γιουάν, τους οποίους υπηρέτησε ο Μάρκο Πόλο, καθώς και οι προηγούμενες αυτοκρατορίες των Λιάο και των Τσιν, έλεγχαν εδάφη βόρεια και νότια του σημερινού τείχους και δεν είχαν κανένα λόγο να συντηρούν οχυρώσεις που μπορεί να είχαν παραμείνει εκεί από τις προηγούμενες δυναστείες. Άλλοι Ευρωπαίοι που ταξίδεψαν στο Χανμπαλίκ κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Γιουάν δεν αναφέρουν επίσης τίποτα για το Σινικό Τείχος. Τέλος, η θεωρία των φημών δεν εξηγεί την απουσία της περιγραφής του τρόπου που τρώνε οι Κινέζοι.

Σινικό Τείχος

Μάρκο Πόλο Ο Μάρκο Πόλο αποφυλακίστηκε τελικά τον Αύγουστο του 1299 και επέστρεψε στη Βενετία, όπου ο πατέρας του και ο θείος του αγόρασαν ένα μεγάλο σπίτι στην κεντρική συνοικία Σαν Τζοβάνι Κριζόστομο. Συνέχισαν τις δραστηριότητές τους και σύντομα ο Μάρκο Πόλο έγινε ένας πλούσιος έμπορος ενώ ήταν και μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου. Επιπλέον χρηματοδότησε άλλες αποστολές αλλά ο ίδιος δεν ξανάφυγε ποτέ από τη Βενετία. Παντρεύτηκε την κόρη ενός εμπόρου και απέκτησε τρεις κόρες.

Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο

Το βιβλίο ξεκινά μ' έναν πρόλογο για τον πατέρα και το θείο του Μάρκο Πόλο που ταξίδεψαν στη Βουλγαρία του Βόλγα. Ένα χρόνο αργότερα πήγανε στη Μπουχάρα. Εκεί, ένας απεσταλμένος από το Λεβάντε τους κάλεσε να συναντήσουν τον Κουμπλάι Χαν, ο οποίος δεν είχε γνωρίσει ποτέ Ευρωπαίους. Το 1266, έφτασαν στην έδρα του Κουμπλάι Χαν στο Χανμπαλίκ, στο σημερινό Πεκίνο. Ο Χαν υποδέχτηκε τα αδέλφια με φιλοξενία και τους έκανε πολλές ερωτήσεις σχετικά με το ευρωπαϊκό νομικό και πολιτικό σύστημα. Επίσης ζήτησε να ενημερωθεί για τον Πάπα και την Εκκλησία της Ρώμης.

Αφού τα αδέλφια απάντησαν στις ερωτήσεις του, ο Χαν τους ανέθεσε την επίδοση μίας επιστολής στον Πάπα, ζητώντας 100 Χριστιανούς που να γνωρίζουν τις Επτά Τέχνες (γραμματική, ρητορική, λογική, γεωμετρία, αριθμητική, μουσική και αστρονομία). Επιπλέον, ο Κουμπλάι Χαν ζήτησε από έναν απεσταλμένο να του φέρει Άγιο Μύρο από την Ιερουσαλήμ. Όμως η μακρά περίοδος από τον θάνατο του Πάπα Κλήμη Δ' έως την εκλογή του διαδόχου του, καθυστέρησε τους Πόλο στην εκπλήρωση του αιτήματος του Κουμπλάι Χαν. Ακολουθώντας την πρόταση του παπικού τότε απεσταλμένου στο βασίλειο της Αιγύπτου (και αργότερα Πάπα Γρηγόριου Ι'), οι Πόλο επέστρεψαν στη Βενετία το 1269 ή το 1270 ώστε να περιμένουν τον ορισμό του νέου Πάπα. Το γεγονός αυτό επέτρεψε στον 15χρονο ή 16χρονο τότε Μάρκο Πόλο να δει τον πατέρα του για πρώτη φορά.

Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο Το 1271, ο Νίκολο, ο Μαφέο και ο Μάρκο Πόλο ξεκίνησαν το ταξίδι τους

προκειμένου να ικανοποιηθεί το αίτημα του Κουμπλάι Χαν. Σαλπάρισαν για την Άκρα και μετά με καμήλες έφτασαν στο περσικό λιμάνι του Ορμούζ. Ήθελαν να πλεύσουν προς την Κίνα αλλά τα πλοία δεν ήταν αξιόπλοα κι έτσι συνέχισαν το ταξίδι τους δια ξηράς. Αφού διέσχισαν την Περσία και το Αφγανιστάν, έφθασαν στο οροπέδιο του Παμίρ. Από το Παμίρ κατέβηκαν νοτιοανατολικά, περνώντας από το Κασγκάρ και το Γιαρκάντ, στο Κοτάν. Από το Κοτάν τράβηξαν βορειοανατολικά, στο Λομπ Νορ. Ύστερα μπήκαν στην έρημο Γκόμπι και αργότερα έφτασαν στο Σαγκ Του όπου βρίσκονταν τα θερινά ανάκτορα του Κουμπλάι Χαν. Τρία χρόνια και έξι μήνες αφότου έφυγαν από τη Βενετία, κι ενώ ο Μάρκο Πόλο ήταν 21 ετών, ο Χαν καλωσόρισε τους Πόλο στο παλάτι του. Η ακριβής ημερομηνία της άφιξής τους είναι άγνωστη, αλλά μελετητές εκτιμούν ότι είναι περίπου το 1275. Φτάνοντας στην αυλή των Γιουάν, οι Πόλο παρουσίασαν το Άγιο Μύρο από την Ιερουσαλήμ και τις παπικές επιστολές.

Ο Μάρκο Πόλο μιλούσε τέσσερις γλώσσες και η οικογένεια είχε συσσωρεύσει μεγάλη γνώση και εμπειρία που ήταν χρήσιμη στον Κουμπλάι Χαν. Ο αυτοκράτορας συμπάθησε ιδιαίτερα τον Μάρκο Πόλο και για την γρήγορη αντίληψή του και την τόλμη του. Τον διόρισε αυτοκρατορικό σύμβουλο και του ανέθεσε διάφορες αποστολές. Ο Μάρκο Πόλο έγραψε για πολλές αυτοκρατορικές επισκέψεις στις νότιες και ανατολικές επαρχίες της Κίνας καθώς και στη σημερινή Μιανμάρ. Τέλος, ο Κουμπλάι Χαν πάντρεψε τον Μάρκο Πόλο με την κόρη του, η οποία όμως αργότερα πέθανε.

Οι Πόλο ανησυχούσαν για την ασφαλή επιστροφή στην πατρίδα τους πιστεύοντας ότι αν πέθαινε ο Κουμπλάι Χαν, οι εχθροί του θα στρέφονταν εναντίον τους εξαιτίας της στενής τους σχέσης με τον αυτοκράτορα. Όμως ο Κουμπλάι Χαν απέρριψε τα αιτήματα των Πόλο να φύγουν από την Κίνα. Το 1292 ο ανιψιός του Κουμπλάι Χαν και κυβερνήτης της Περσίας έστειλε αντιπροσώπους στην Κίνα σε αναζήτηση πιθανής συζύγου και ζητήσανε από τους Πόλο να τους συνοδέψουνε.

Έτσι τους επιτράπηκε να επιστρέψουν στην Περσία για την οποία φύγανε την ίδια χρονιά με έναν στόλο από 14 τζόγκες. Οι Πόλο κατέπλευσαν στο λιμάνι της Σιγκαπούρης, κατευθύνθηκαν βόρεια στη Σουμάτρα, έπλευσαν προς δυσμάς για το Τρινκομαλί (στη σημερινή Σρι Λάνκα) και τη νότια Ινδία και τελικά διέσχισαν την Αραβική Θάλασσα και έφτασαν στο Ορμούζ. Το ταξίδι αυτό κράτησε δύο χρόνια και ήταν πολύ επικίνδυνο.

Από τα 600 άτομα που αποτελούσαν τη συνοδεία (μη συμπεριλαμβανομένου του πληρώματος) μόνο 18 επέζησαν (συμπεριλαμβανομένων και των τριών Πόλο). Αφού έφτασαν στο Ορμούζ, οι Πόλο αποχώρησαν από τη γαμήλια συνοδεία και ταξίδεψαν δια ξηράς προς το λιμάνι της Τραπεζούντας στον Εύξεινο Πόντο. Τελικά, οι Πόλο επέστρεψαν στη Βενετία μετά από 24 χρόνια, διάστημα στο οποίο διδάχτηκαν πολλά και απέκτησαν μεγάλη περιουσία.

Η επίδραση του Μάρκο Πόλο Άλλοι λιγότερο γνωστοί

Ευρωπαίοι εξερευνητές είχαν ήδη ταξιδέψει στην Κίνα, αλλά με το βιβλίο του Μάρκο Πόλο το ταξίδι του ήταν το πρώτο που έγινε ευρέως γνωστό. Ο Χριστόφορος Κολόμβος επηρεάστηκε τόσο πολύ από την περιγραφή του Μάρκο Πόλο για την Άνω Ανατολή ώστε ήθελε κι ο ίδιος να επισκεφτεί αυτές τις χώρες. Ένα αντίγραφο του βιβλίου με χειρόγραφες σημειώσεις ήταν ανάμεσα στα υπάρχοντά του.

Το βιβλίο των θαυμάτων

Η επίδραση του Μάρκο Πόλο Τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο μπορεί να είχαν κάποια

επίδραση στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής χαρτογραφίας, οδηγώντας έναν αιώνα αργότερα στα ευρωπαϊκά εξερευνητικά ταξίδια. Ο Τζιοβάνι Μπατίστα Ραμούζιο υποστήριξε ότι ο Παγκόσμιος χάρτης του Φρα Μάουρο του 1453 βασίστηκε εν μέρει σ' εκείνον που έφερε από την Κίνα ο Μάρκο Πόλο.

Ο θάνατος Το 1323, ο Μάρκο Πόλο καθηλώθηκε στο κρεβάτι λόγω ασθενείας. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών να τον θεραπεύσουν, στις 8 Ιανουαρίου 1324 ήταν στο νεκροκρέβατό του. Τότε η οικογένειά του ζήτησε από έναν ιερέα να γράψει και να πιστοποιήσει τη διαθήκη. Η σύζυγος και οι τρεις κόρες του Μάρκο Πόλο ορίστηκαν ως εκτελεστές της διαθήκης. Η εκκλησία είχε το δικαίωμα από το νόμο σε ένα μέρος της περιουσίας του και ο Μάρκο Πόλο το ενέκρινε και διέταξε να καταβληθεί ένα επιπλέον ποσό στο μοναστήρι του Σαν Λορέντζο, όπου ήθελε να ταφεί.

Φερδινάνδος Μαγγελάνος

O Φερδινάνδος Μαγγελάνος (1480 - 27 Απριλίου 1521) ήταν Πορτογάλος θαλασσοπόρος του οποίου το όνομα στη γλώσσα της πατρίδας του προφερόταν Μαγαλιάϊς (πορτ. Fernão de Magalhães) ενώ ισπανικά Magallanes (Μαγαγιάνες) και γαλλικά Magellan (Μαζεγιάν), αντίστοιχα).

Ηγήθηκε της αποστολής εκείνης, με την οποία πραγματοποιήθηκε ο πρώτος περίπλους της Γης. Δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το ταξίδι του προς τα Δυτικά, καθώς σκοτώθηκε από ιθαγενείς στρατιώτες του φύλαρχου Λάπου Λάπου στη μάχη του Μακτάν στο Μακτάν των Φιλιππίνων. Παρόλα αυτά, έγινε ένας από τους πρώτους ανθρώπους που διέσχισε όλους τους μεσημβρινούς της Γης. Έγινε επίσης ο πρώτος που ηγήθηκε μιας ευρωπαϊκής αποστολής προς τα δυτικά της Ευρώπης και την Ασία, και που διέσχισε τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Ευπατρίδης στη καταγωγή, γεννήθηκε στη Σαμπρόσα (ή Σομπορόσα) το 1480 και φονεύθηκε στο νησί Μακτάν των Φιλιππίνων το 1521. Στη νεότητά του υπήρξε ακόλουθος της Βασίλισσας Ελεονόρας, συζύγου του Βασιλέως Ιωάννου του Β΄. Το 1505 ταξίδεψε στις Ινδίες, όπου πήρε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις του αποικιοκρατικού στρατού. Το 1506 βρισκόταν στη Μοζαμβίκη και το 1511 ταξίδεψε στη χερσόνησο της Μαλαισίας, όπου έζησε διάφορες περιπέτειες με τους ιθαγενείς, με τους οποίους έκανε εμπόριο μπαχαρικών. Το 1512 ο Μαγγελάνος επέστρεψε στην Πορτογαλία και πολέμησε στο Μαρόκο όπου πληγώθηκε στο πόδι και από τότε έμεινε χωλός. Στους πλόες όμως αυτούς συνέλαβε το τολμηρό σχέδιο να ζητήσει προς δυσμάς πλεύση προς τις Μαλούκες νήσους της Μαλαισίας οι οποίες εν τω μεταξύ με βουλές του Πάπα Αλεξάνδρου Δ΄ παραχωρήθηκαν στο στέμμα της Καστίλης.

Όταν όμως επανήλθε στη Πορτογαλία το 1512 για να καταστρώσει το σχέδιό του, βρήκε τον Βασιλέα Μανουέλ Δ΄ να διάκειται δυσμενώς απέναντί του, στις οικονομικές απαιτήσεις του οπότε και αναζήτησε την ισπανική υπηκοότητα. Με τη βοήθεια του Βασιλιά της Ισπανίας, Καρόλου Ε΄ Κουίντου και με τη βοήθεια του αστρονόμου Ρουΐ Φιλίρο υπέγραψε συμβόλαιο (Μάρτιος 1518). Επειδή οι Ισπανοί είχαν σημαντικούς πολιτικούς και εμπορικούς λόγους να έχουν μία σύντομη επικοινωνία με την περιοχή της Μαλαισίας, ενέκριναν την πρόταση και διέθεσαν πέντε εξοπλισμένα πλοία, με τα οποία ξεκίνησε ο θαλασσοπόρος το 1519.

Έτσι ξεκίνησε ο Μαγγελάνος στις 20 Σεπτεμβρίου του 1519 για τον περίπλου της γης από το λιμάνι Σανλούκαρ ντε Μπαραμέδα. Ο Μαγγελάνος αφού πέρασε τα Κανάρια νησιά, το Πράσινο Ακρωτήριο και τις Βραζιλιάνικες ακτές στις 13 Δεκεμβρίου 1519 εισέπλεε στο Κ. του Ρίο ντε Τζανέιρο. Στις 10 Ιανουαρίου 1520 ανακαλύπτει τη στομαλίμνη του Ρίο ντε Λα Πλάτα και στις 31 Μαΐου 1520 τον λιμένα Σαν Γιουλιάνο. Όμως προχωρώντας προς Νότο και βρίσκοντας έρημες ακτές τα πληρώματα άρχισαν να δυσφορούν. Από 1ης Απριλίου είχαν αρχίσει να στασιάζουν. Τότε ο Μαγγελάνος αποκεφάλισε τους στασιαστές ενώ σε 40 ναύτες απέδωσε χάρη. Την ίδια εποχή ήλθε σε επαφή με τους ιθαγενείς «Τεουέλτσους», τους γιγαντόσωμους Παταγώνες. Όμως ένα από τα πλοία του το «Σαντιάγο» ναυάγησε σε νότιο εξερευνητικό πλου παρά τη «Σάντα Κρουθ» (καστιλιάνικα ισπανικά) ή «Σάντα Κρους» (αμερικάνικα ισπανικά), διασωθέντος όμως του πληρώματος.

Φ. Μαγγελάνος - «mar pacifico».

Ο Μαγγελάνος αφού πέρασε τα Κανάρια νησιά, το

Πράσινο Ακρωτήριο και τις Βραζιλιάνικες ακτές στις 13 Δεκεμβρίου 1519 εισέπλεε στο Κ. του Ρίο ντε Τζανέιρο. Στις 10 Ιανουαρίου 1520 ανακαλύπτει τη στομαλίμνη του Ρίο ντε Λα Πλάτα και στις 31 Μαΐου 1520 τον λιμένα Σαν Γουλιάνο. Στις 24 Αυγούστου 1520 ο Μαγγελάνος «άνοιξε πανιά», πλην όμως έμεινε καθηλωμένος στη Σάντα Κρούζ μέχρι 18 Οκτωβρίου 1520. Τρεις μέρες μετά τον απόπλου του στις 21 Οκτωβρίου 1520 διέκρινε την αναζητούμενη δυτική έξοδο του πορθμού που ο ίδιος ανακάλυψε και πήρε το όνομά του. Ένα μήνα αργότερα μπήκε στο μεγάλο ωκεανό που τον ονόμασε Ειρηνικό, γιατί τον βρήκε πολύ ήσυχο «mar pacifico».

Ο θάνατος Στις 27 Απριλίου του 1521 ο Μαγγελάνος

σκοτώθηκε από τους Ιθαγενείς στο νησί Μακτάν. Ο Χουάν Σεμπάστιαν Ελκάνο συνέχισε το ταξίδι του Μαγγελάνου και ολοκλήρωσε το γύρο της γης το Σεπτέμβριο του 1522.

Από τα 5 πλοία και τα περίπου 250 άτομα των πληρωμάτων τους που ξεκίνησαν μαζί με τον Μαγγελάνο το 1519, μόνο ένα πλοίο με 18 μόλις άνδρες πλήρωμα κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ισπανία το 1522, ολοκληρώνοντας έτσι τον περίπλου. Αρχηγός τους ήταν ο Ισπανός Χουάν Σεμπάστιαν Ελκάνο, που ανέλαβε τη διοίκηση μετά το θάνατο του Μαγγελάνου.

Χριστόφορος Κολόμβος

Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν Γενοβέζος θαλασσοπόρος χαρτογράφος, ναύαρχος και αντιβασιλιάς, διάσημος επειδή ανακάλυψε την Αμερική το 1492. Θεωρώντας η ιστορία ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός της άφιξής του στην Αμερική το 1492, αποκαλεί την ιστορική περίοδο πριν την άφιξή του προ Κολόμβου ή προκολομβιανή περίοδο. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές ενδείξεις προκολομβιανής επαφής της Αμερικής με άλλες ηπείρους και είναι θέμα συζήτησης αν μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι «ανακαλύπτει» μια ήπειρο η οποία κατοικείται ήδη από γηγενείς ή μη λαούς, ο Κολόμβος συχνά πιστώνεται με την ανακάλυψη της Αμερικής, καθώς το ταξίδι του σημείωσε την έναρξη ενός βίαιου αποικισμού της Νέας Γης, όπως αποκαλούνταν εναλλακτικά η αμερικανική ήπειρος.

Χριστόφορος Κολόμβος Πραγματοποίησε τέσσερα ταξίδια σε

αμερικάνικα εδάφη. Η πρώτη του εκστρατεία ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου του 1492, από το λιμάνι «Πάλος ντε λα Φροντέρα» φθάνοντας στο «Γουαναχάνι» Guanahani (στις σημερινές Μπαχάμες) στις 12 Οκτωβρίου 1492.

Το κράτος Κολομβία στη Ν. Αμερική και ο αστεροειδής 327 Κολομβία (327 Columbia), που ανακαλύφθηκε το 1892, πήραν το όνομά τους από τον διάσημο αυτό θαλασσοπόρο.

Τα πρώτα χρόνια Κάτω από την κυριαρχία της

μογγολικής αυτοκρατορίας στην Ασία οι Ευρωπαίοι είχαν πρόσβαση στην Ινδία και την Κίνα μέσω ενός ασφαλούς περάσματος, τον λεγόμενο «Δρόμο του μεταξιού». Έτσι, οι Ευρωπαίοι μπορούσαν να προμηθεύονται πολύτιμα και χρήσιμα αγαθά όπως μετάξι, μπαχαρικά και οπιούχα. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1453 το πέρασμα αυτό έγινε δύσκολα προσβάσιμο και επικίνδυνο. Τότε οι Πορτογάλοι θαλασσοπόροι αναζήτησαν τρόπο να φτάσουν στην Ασία πλέοντας γύρω από την Αφρική. Σημαντικό επίτευγμα θεωρήθηκε όταν ο Βαρθολομαίος Ντιάζ έφτασε επιτυχώς στο Ακρωτήρι Καλής Ελπίδας (στη σημερινή Νότια Αφρική). Παράλληλα τα αδέρφια του Κολόμβου είχαν επινοήσει ένα διαφορετικό σχέδιο για να φτάσουν στις Ινδίες (τότε σήμαινε όλη η νότια και ανατολική Ασία) μέσω του Ατλαντικού.

Πρώτο ταξίδι

Με την βοήθεια σεβαστών καπετάνιων του Πάλος, ο Κολόμβος ξεκίνησε για την διάσχιση του άγνωστου ακόμα τότε Ωκεανού. Χρειάστηκε μόλις 36 μέρες για αυτό και στις 12 Οκτωβρίου 1492 έφτασε σε ένα νησί του συμπλέγματος των Μπαχάμων βορειοανατολικά της Καραϊβικής.

Συναντώντας τους ντόπιους Ιθαγενείς, δεν ξαφνιάστηκε αλλά πίστεψε ότι βρισκόταν στην περιφέρεια της κυρίως Ασίας. Θεωρώντας μάλλον ότι είχε άθελα του προσπεράσει την Ιαπωνία, πίστεψε ότι τώρα ήταν πιο κοντά στις Ινδίες. Γνωρίζοντας λατινικά ο ίδιος, όποτε αναφερόταν σε αυτούς τους ονόμαζε, εκφραζόμενος πολύ ελεύθερα, Ινδιάνους. Η ονομασία επικράτησε αργότερα για όλους τους γηγενείς της Αμερικής.

Δεύτερο ταξίδι

Μετά από μήνες, ώστε να προετοιμαστεί μια αρμάδα 17 πλοίων, , ο Κολόμβος αναχώρησε για το δεύτερο ταξίδι το φθινόπωρο του 1493. Έπλευσε νοτιοδυτικότερα ίσως γιατί ήλπιζε να φτάσει αυτή τη φορά στην Ιαπωνία αλλά τελικά ανακάλυψε τις Αντίλλες νήσους. Στην πορεία εντόπισε το σημερινό Πουέρτο Ρίκο και ξαναβρέθηκε στην Ισπανιόλα.

Διαπίστωσε ότι ο σταθμός που είχε εγκαταστήσει είχε καταστραφεί από συμπλοκή της φρουράς του με ιθαγενείς. Η φρουρά είχε εξοντωθεί ολόκληρη. Δεν γύρεψε εκδίκηση αλλά, συνέχισε την συνεργασία μαζί τους. . Επέβλεψε τις πρώτες εργασίες ανέγερσης του πρώτου ευρωπαϊκού οικισμού στην Αμερική, τον οποίο ονόμασε Ισαβέλλα. Ταυτόχρονα προχώρησε στην εξερεύνηση του εσωτερικού της μεγάλης νήσου και στην αναζήτηση ορυχείων που ήλπιζε να του δώσουν το άφθονο χρυσάφι. Το 1494 συνέχισε και ανακάλυψε την Τζαμάικα ενώ εξερεύνησε την νότια ακτή της Κούβας.

Τρίτο ταξίδι

Ο Κολόμβος μην λαμβάνοντας αρκετά εφόδια και ανησυχώντας για την εικόνα του, επέστρεψε στην Ισπανία το 1496 αφήνοντας πληρεξούσιο τον αδερφό του. Ο Κολόμβος ενημερωνόταν μέσω γνωστών του εμπόρων για τα τεκταινόμενα αυτά και έπεισε τους βασιλείς για ένα τρίτο ταξίδι. Ξεκίνησε και έπλευσε πάλι νοτιοδυτικότερα αλλά έφτασε στην Νότια Αμερική, στις ακτές της σημερινής Βενεζουέλας. Εκεί,

στην νότια ακτή η ανέγερση μιας νέας πόλης, του Σάντο Ντομίνγκο.

Στο μεταξύ Ισπανοί καπετάνιοι με άδεια των μοναρχών είχαν εξερευνήσει την βόρεια ακτή της Λατινικής Αμερικής ανατολικά της σημερινής Κολομβίας. Οι Πορτογάλοι, όμως, μάλλον "παράνομα" είχαν πλεύσει στην ανατολική ακτογραμμή της σημερινής Βραζιλίας φτάνοντας ως τον κόλπο Λα Πλάτα. Λίγο αργότερα ο Σεμπάστιαν, γιος του Καμπότο ή Κάμποτ, στην υπηρεσία αρχικά της Αγγλίας όπως ο πατέρας του, εξερεύνησε την ανατολική ακτή των σημερινών ΗΠΑ.

Τέταρτο ταξίδι

Τελικά το 1502 εξασφάλισε την εντολή και την υποστήριξη για ένα ακόμα ταξίδι. Αφού διέσχισε τον Ατλαντικό, βρέθηκε στην Καραϊβική και εξερεύνησε για λίγο την Τζαμάικα, στην συνέχεια παρέπλευσε πάλι την νότια ακτή της Κούβας. Πριν φτάσει στο δυτικό της άκρο έπλευσε νοτιοδυτικά και έφτασε στις ακτές της Κεντρικής Αμερικής, στη σημερινή Ονδούρα. Είχε μπροστά του μια ήπειρο αλλά δεν ήταν η ίδια η Ινδία. Πιστεύοντας ότι ήταν μια μεγάλη χερσόνησος, όπως αυτή της Ινδοκίνας, ακολούθησε την ακτογραμμή νότια και εξερεύνησε συστηματικά κάθε κόλπο και ορμίσκο σε αναζήτηση ενός περάσματος προς τον Ινδικό Ωκεανό. Τον Οκτώβριο του 1502 είχε φτάσει στον σημερινό Παναμά. . Έμεινε στον Παναμά μέχρι την άνοιξη του 1503. Έπλευσε βόρεια και ανακάλυψε τις νήσους Κέιμαν. Αφού τις εξερεύνησε για λίγο ψάχνοντας μάλλον χρυσό, προχώρησε προς την Κούβα.

Τέταρτο ταξίδι και θάνατος του

Αλλά στην πορεία τα πλοία δεν άντεξαν άλλο και για να αποφύγει ένα πιθανώς πολύνεκρο ναυάγιο στο πέλαγος επέλεξε να εξοκείλει στην Τζαμάικα. Το νησί δεν είχε αποικιστεί ακόμα, γι’ αυτό ο Κολόμβος έστειλε μερικούς άνδρες με μια βάρκα σε ένα επικίνδυνο ταξίδι. Αφού ναυάγησαν στην δυτική ακτή της Αϊτής διέσχισαν με τα πόδια την άγνωστη και επικίνδυνη ενδοχώρα μέχρι το Σάντο Ντομίγνκο. Βοήθεια τελικά έφτασε στον Κολόμβο και στους άνδρες του με καθυστέρηση ενός ολόκληρου χρόνου, το 1504. Ο ναύαρχος πέθανε στο Βαγιαδολίδ το 1506 σε ηλικία 55 ή 60 ετών. Οι γιοί του πάντως παρέμειναν στην υπηρεσία του κράτους και αποκατέστησαν μεγάλο μέρος από τα προνόμια του. Ο γιος του Ντιέγκο διετέλεσε και Κυβερνήτης των Δυτικών Ινδιών, όπως θα γίνονταν πια γνωστά τα νησιά της Καραϊβικής, όταν διαπιστώθηκε οριστικά πως ο πατέρας του είχε τελικά φτάσει σε μια νέα ήπειρο.

ΤΕΛΟΣΑπό τον: Δημήτρη Γρατσία