Στοιχεία ΔιατροφήςΣτοιχεία ΔιατροφήςΣτοιχεία ΔιατροφήςΣτοιχεία Διατροφής

Τζεϊρανάκη Ειρήνη

Ανακεφαλαίωση προηγούμενου Ανακεφαλαίωση προηγούμενου μαθήματοςμαθήματος

Τι είναι ο βασικός μεταβολισμός ή Τι είναι ο βασικός μεταβολισμός ή μεταβολισμός ηρεμίας ή ανάπαυσηςμεταβολισμός ηρεμίας ή ανάπαυσης

 Ο ΒΜ  ρυθμός είναι το ελάχιστο ποσό ενέργειας, θερμίδες δηλαδή, που χρειαζόμαστε σε κατάσταση ηρεμίας για ένα 24ωρο ώστε να εκτελέσουμε βασικές λειτουργίες του οργανισμού (αναπνοή,  χτύπος της καρδιάς, οι νεφροί, το ήπαρ, κυκλοφορία του αίματος, διάφορες κυτταρικές λειτουργίες, τη διατήρηση θερμοκρασίας σώματος, ορμονολογικές ρυθμίσεις, λειτουργία των αδένων, η αύξηση του οργανισμού) , γενικά για να διατηρούμαστε στην ζωή.

Τι είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) Τι είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) και πως υπολογίζεταικαι πως υπολογίζεται

  Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) αποτελεί ένα πρώτο εργαλείο στα χέρια του ειδικού για να λάβει μία εικόνα του ατόμου, χρησιμοποιείται για να μπορέσουμε να κατατάξουν τα άτομα στις ακόλουθες κατηγορίες: ελλιποβαρή, φυσιολογικά, υπέρβαρα και παχύσαρκα. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) υπολογίζεται χρησιμοποιώντας το βάρος και το ύψος του ατόμου. Πιο συγκεκριμένα δίνεται από τον ακόλουθο τύπο:

ΒΜΙ= βάρος/ύψος2

Π.χ. ένα άτομο με βάρος 85 κιλά και ύψος 1.70 μέτρα έχει:

ΒΜΙ= βάρος/ύψος2 =85/1.702 = 85/2.89 = 29.4 kg/m2

            Ο ακόλουθος πίνακας κατατάσσει τα άτομα σε κατηγορίες σύμφωνα με το

Δείκτη Μάζας Σώματος.   

< 18 = κίνδυνος υποθρεψίας18 – 24,9 = φυσιολογικό βάρος25 – 29,9 = υπέρβαρος30 – 34,9 = α’ βαθμός παχυσαρκίας35 – 44,9 = β’ βαθμός παχυσαρκίας

> 45 = νοσογόνος παχυσαρκία

Ωστόσο, αρκετές φορές το ΒMI δεν είναι και τόσο αξιόπιστο.

Τζεϊρανάκη Ειρήνη

Παράγοντες που επηρεάζουν το Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό (BMR)

O Βασικός Μεταβολισμός είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο καθώς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως :

Τρόποι μέτρησης του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού Τρόποι μέτρησης του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού (BMR)(BMR)

Ο συνήθης τρόπος υπολογισμού του ΒΜ γίνετε με διάφορες εξισώσεις οι οποίες παρέχουν αξιόπιστα αποτελέσματα κυρίως σε υγιή άτομα. Μία από αυτές τις εξισώσεις η οποία είναι και η πλέον αποδεκτή για υγιής ενήλικες και βασίζεται στο ύψος, το βάρος, την ηλικία και το φύλο του ατόμου είναι η εξίσωση των Harris and Benedict (1919).

Σύμφωνα με αυτή ο ΒΜ για γυναίκες και άνδρες έχει ως εξής:

Αν ο ΒΜΙ είναι μέχρι και 25 χρησιμοποιούμε την παρακάτω εξίσωση Harris and Benedict (μόνο για ενήλικες)

Γυναίκες: ΒΜ= 655 + (9,6 x B*) + (1,8 x Y*) – (4,7 x H*)

Άνδρες: ΒΜ= 66 + (13,7 x B*) + (5 x Y*) – (6,8 x H*)

 * Όπου Β = σωματικό βάρος σε kg             Y = ύψος σε cm             H = ηλικία σε έτη

Τρόποι μέτρησης του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού Τρόποι μέτρησης του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού (BMR)(BMR)

Αν ο ΒΜΙ είναι μεγαλύτερος από 25 χρησιμοποιούμε την εξίσωση Owen (μόνο για ενήλικες)Άντρες 879 + (10,2 *Β) σε kgΓυναίκες 795 +(7,18*B) σε kg * Όπου Β= βάρος σε kg

Για παιδιά ηλικίας 10-17 χρονών είναι η εξίσωση SchofieldΑγόρια (17,7* Β) +657Κορίτσια (13,4*Β) +692

Το αποτέλεσμα που προκύπτει από τις παραπάνω εξισώσεις είναι οι

θερμίδες (kcals), ή αλλιώς ενέργεια, που χρειάζεται ο οργανισμός μας

για να διατηρηθεί στη ζωή. Είναι οι θερμίδες που ούτως ή άλλως ένας

οργανισμός θα τις καταναλώσει («κάψει») γιατί λαμβάνουν χώρα οι

φυσιολογικές λειτουργίες που προαναφέρθηκαν,

ΟΜΩΣ δεν αποτελεί τις θερμίδες που χρειαζόμαστε μέσα στη μέρα.

Ημερήσιες ενεργειακές Ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες (Ε.Α.)ανάγκες (Ε.Α.)

Οι συνολικές θερμιδικές ανάγκες ενός ατόμου ή αλλιώς ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες προκύπτουν αφού λάβουμε υπόψη μας και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας του κάθε ατόμου χωριστά, καθώς η φυσική δραστηριότητα είναι ο κυριότερος παράγοντας που επηρεάζει την απώλεια ενέργειας μεταξύ ατόμων ίδιας ηλικίας, φύλου και μεγέθους σώματος (ύψος, βάρος).Συνεπώς οι δύο αυτοί παράμετροι, βασικός μεταβολισμός και φυσική δραστηριότητα είναι αυτοί οι οποίοι θα καθορίσουν τις ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες ενός υγιούς ατόμου.Σύμφωνα λοιπόν με το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας ενός ατόμου, ο βασικός μεταβολισμός (ΒΜ) δέχεται μια προσαύξηση της τάξεως του:20% για άτομα που κάνουν μια καθιστική ζωή (πχ ανέργους, άτομα χωρίς κάποια ημερήσια δραστηριότητα)30% για άτομα με ελαφριές δραστηριότητες (πχ εργασία γραφείου και καθιστικά επαγγέλματα, εργασίες σπιτιού/νοικοκυριό)

40% για άτομα  με μέτρια δραστηριότητα (πχ εργάτες που χρησιμοποιούν μηχανήματα, φαντάρους)50-60% για άτομα με βαριά δραστηριότητα (πχ εργάτες χωρίς τη βοήθεια μηχανημάτων, χορευτές, αθλητές ορισμένων αθλημάτων)70-80% για άτομα  με πολύ βαριά δραστηριότητα (πχ οικοδόμοι, ξυλοκόποι, ποδοσφαιριστές)

Για παράδειγμα, αν ένας υγιής άντρας o οποίος είναι οικοδόμος (70% φυσική δραστηριότητα) και ο βασικός μεταβολισμός του σύμφωνα με το βάρος, το ύψος, την ηλικία που προκύπτει από την εξίσωση Harris and Benedictείναι 1800 θερμίδες τότε οι ημερήσιες θερμιδικές του ανάγκες υπολογίζονται με τον τύπο:

ΕΑ= ΒΜ +(ΒΜ*ΦΔ) [1800+ (1800*70%)= 3060 kcals].

Τζεϊρανάκη Ειρήνη

βιταμίνες