Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

38
Ο ρόλος της διατροφής Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο κάταγμα περίοδο Κούτσικας Κούτσικας Κων/νος Κων/νος Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Μ. Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Μ. Sc. Sc.

Transcript of Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Page 1: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ο ρόλος της διατροφής κατά τη Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδομετά το κάταγμα περίοδο

Κούτσικας Κούτσικας Κων/νοςΚων/νοςΔιαιτολόγος – Διατροφολόγος, Μ. Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Μ. Sc.Sc.

Page 2: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Τι μπορώ να κάνω διατροφικά για

καλύτερη αποκατάσταση του

κατάγματος;

Page 3: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ήδη από το 1944, είχε ξεκινήσει η έρευνα κατά πόσο η διατροφή μπορεί να ωφελήσει στην πώρωση των καταγμάτων.

Η ανάγκη ξεκίνησε από τα αυξημένα κρούσματα καταγμάτων μετά τους τραυματισμούς από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και από τις διατροφικές ανεπάρκειες που προκλήθηκαν από αυτό.

Page 4: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Μια κατάλληλη διατροφική παρέμβαση μπορεί να επηρεάσει θετικά στην πώρωση ενός κατάγματοςΜια κατάλληλη διατροφική παρέμβαση μπορεί να επηρεάσει θετικά στην πώρωση ενός κατάγματος

Λιγότερες επιπλοκέςΛιγότερες επιπλοκέςΤαχύτερη αποκατάστασηΤαχύτερη αποκατάστασηΚαλύτερο αποτέλεσμα Καλύτερο αποτέλεσμα ((στάδιο δημιουργίας οστέινου πώρου-στάδιο ανακατασκευής)στάδιο δημιουργίας οστέινου πώρου-στάδιο ανακατασκευής)Μείωση κινδύνου για μελλοντικά κατάγματαΜείωση κινδύνου για μελλοντικά κατάγματα

Eneroth M, Olsson U, Thorngren K.Eneroth M, Olsson U, Thorngren K. Nutritional supplementation decreases hip fracture-related complications.Nutritional supplementation decreases hip fracture-related complications. Clin Orthop Relat Res. 2006 Clin Orthop Relat Res. 2006 Oct;451:212-7.Oct;451:212-7.Bonjour, JP, Schurch, MA, and Rizzoli, R. 1996. Nutritional aspects of hip fractures, Bone, 18:139S-144SBonjour, JP, Schurch, MA, and Rizzoli, R. 1996. Nutritional aspects of hip fractures, Bone, 18:139S-144S..

Page 5: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Νοσηλεία και διατροφική παρέμβασηΝοσηλεία και διατροφική παρέμβαση

Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας των ασθενών παρατηρείται ανεπάρκεια πρόσληψης Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας των ασθενών παρατηρείται ανεπάρκεια πρόσληψης θρεπτικών συστατικών εξαιτίας τθρεπτικών συστατικών εξαιτίας της μειωμένης πρόσληψης φαγητού ή της μειωμένης ης μειωμένης πρόσληψης φαγητού ή της μειωμένης όρεξης όρεξης ή ή της μειωμένης διάθεσηςτης μειωμένης διάθεσης να καταναλώσουν νοσοκομειακό φαγητό. να καταναλώσουν νοσοκομειακό φαγητό.

Όταν πραγματοποιείται η Όταν πραγματοποιείται η διατροφική παρέμβασηδιατροφική παρέμβαση το συντομότερο δυνατό, το συντομότερο δυνατό, επιτυγχάνεται γρηγορότερη αποκατάσταση του ασθενούς και κατά συνέπεια μειώνεται επιτυγχάνεται γρηγορότερη αποκατάσταση του ασθενούς και κατά συνέπεια μειώνεται ο χρόνος νοσηλείας του.ο χρόνος νοσηλείας του.

Cederholm, T, Hedström, M. 2005. Nutritional treatment of bone fracture, Curr Opin Clin Nutr Metab Care, 8(4):377-38

Page 6: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Μετανάλυση που εξέτασε 17 κλινικές έρευνες διατροφικής παρέμβασης σε Μετανάλυση που εξέτασε 17 κλινικές έρευνες διατροφικής παρέμβασης σε κατάγματα ισχίου με διατροφικά σκευάσματα (μακροθρεπτικά συστατικά, κατάγματα ισχίου με διατροφικά σκευάσματα (μακροθρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, ανόργανα άλατα, αντιοξειδωτικά) ανέφερε μείωση των βιταμίνες, ανόργανα άλατα, αντιοξειδωτικά) ανέφερε μείωση των επιπλοκών από τα κατάγματα ισχίου κατά 50%.επιπλοκών από τα κατάγματα ισχίου κατά 50%.

Cederholm, T, Hedström, M. 2005. Nutritional treatment of bone fracture, Curr Opin Clin Nutr Metab Care, Cederholm, T, Hedström, M. 2005. Nutritional treatment of bone fracture, Curr Opin Clin Nutr Metab Care, 8(4):377-381.8(4):377-381.

Page 7: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΦλεγμονήΦλεγμονή

Διόρθωση (Repair)

Ανακατασκευή (Remodeling)

Συντήρηση (Maintenance)

7 ημέρες 40 ημέρες 100 ημέρες0

ΠήξηΥποξίαΚυτοκίνεςPDGFΛευκοτριένια

ΑγγείωσηΚολλαγόνοΟστεοκαλσίνηIνοβλάστεςΧονδροβλάστες

ΟστεοβλάστεςΑσβεστοποίησηΣχηματισμός πώρουΑνακατασκευή

Φλεγμονή και αιμάτωμα Διαδικασίες διόρθωσης στο κενό του

κατάγματος Σχηματισμός μαλακού πώρου που

γίνεται στέρεος Ανακατασκευή οστέινου πώρου

Κάθε στάδιο της πώρωσης του κατάγματος σχετίζεται με διαφορετικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά

Page 8: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ενεργειακές Ανάγκες και υποθρεψία

Αυξημένες ενεργειακές ανάγκεςΑυξημένες ενεργειακές ανάγκες (ιδιαίτερα σε πολλαπλά κατάγματα).(ιδιαίτερα σε πολλαπλά κατάγματα).Συμπληρώματα χορηγούμενα από το στόμα (ενέργειας 400 – 500 Συμπληρώματα χορηγούμενα από το στόμα (ενέργειας 400 – 500 Kcal)Kcal), παράλληλα με το , παράλληλα με το νοσοκομειακό φαγητό συντελούν σε γρηγορότερη και καλύτερη αποκατάσταση.νοσοκομειακό φαγητό συντελούν σε γρηγορότερη και καλύτερη αποκατάσταση.

Smith, TK. 1987. Prevention of complications in orthopedic surgery secondary to nutritional depletion, Clin Ortho and Related Research, 222:91-97.

Επιπλοκές υποθρεψίας: Επιπλοκές υποθρεψίας: ΜολύνσειςΜολύνσειςΜυϊκή αδυναμίαΜυϊκή αδυναμίαΑδυναμία ικανοποιητικού σχηματισμού οστέινου πώρουΑδυναμία ικανοποιητικού σχηματισμού οστέινου πώρουΑυξημένη θνησιμότηταΑυξημένη θνησιμότητα

Page 9: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΠρωτεΐνηΠρωτεΐνη

Αυξημένες πρωτεϊνικές ανάγκες Αυξημένες πρωτεϊνικές ανάγκες (+20 γρ. ή 1 έως 1.5 γρ./κιλό ΣΒ)(+20 γρ. ή 1 έως 1.5 γρ./κιλό ΣΒ) Η πώρωση απαιτεί την σύνθεση νέων πρωτεϊνών, η οποία εξαρτάται από την επαρκή παροχή αμινοξέων, τα οποία είναι Η πώρωση απαιτεί την σύνθεση νέων πρωτεϊνών, η οποία εξαρτάται από την επαρκή παροχή αμινοξέων, τα οποία είναι

δομικά συστατικά των πρωτεϊνών. Η ανάγκη αυτή είναι μεγαλύτερη κυρίως στο 2ο στάδιο, μετά το στάδιο της φλεγμονής. δομικά συστατικά των πρωτεϊνών. Η ανάγκη αυτή είναι μεγαλύτερη κυρίως στο 2ο στάδιο, μετά το στάδιο της φλεγμονής. Μετά το κάταγμα, δημιουργία νέου δομικού πρωτεϊνικού καλουπιού.Μετά το κάταγμα, δημιουργία νέου δομικού πρωτεϊνικού καλουπιού. Η πρωτεϊνική ανεπάρκεια είναι δυνατόν να οδηγήσει σε μη ικανοποιητικό σχηματισμό οστέινου πώρου. Η πρωτεϊνική ανεπάρκεια είναι δυνατόν να οδηγήσει σε μη ικανοποιητικό σχηματισμό οστέινου πώρου. Παραγωγή αυξητικών παραγόντων όπως Παραγωγή αυξητικών παραγόντων όπως IGF-1 (IGF-1 (σχετίζεται με οστική αναδομή, μυϊκή δύναμη, ανοσοποιητική σχετίζεται με οστική αναδομή, μυϊκή δύναμη, ανοσοποιητική

ανταπόκριση).ανταπόκριση).Schurch MA, Rizzoli R, Slosman D, Vadas L, Vergnaud P, Bonjour JP. Protein supplements increase serum insulin-like growth factor-I levels and attenuate proximal femur bone loss in patients with recent hip fracture: Schurch MA, Rizzoli R, Slosman D, Vadas L, Vergnaud P, Bonjour JP. Protein supplements increase serum insulin-like growth factor-I levels and attenuate proximal femur bone loss in patients with recent hip fracture:

a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Ann Intern Med. 1998;128:801–809a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Ann Intern Med. 1998;128:801–809..

Page 10: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΦλεγμονήΦλεγμονή

Διόρθωση (Repair)

Ανακατασκευή (remodelling)

Συντήρηση (Maintenance)

7 ημέρες 40 ημέρες 100 ημέρες0

Αμινοξέα:ΛυσίνηΠρολίνηL – Αργινίνη

Page 11: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΦλεγμονήΦλεγμονή

Διόρθωση (Repair)

Ανακατασκευή (Remodeling)

Συντήρηση (Maintenance)

7 ημέρες 40 ημέρες 100 ημέρες0

Αντιοξειδωτικά Κάθε φορά, που υπάρχει ένα κάταγμα οστού, συνοδεύεται με παραγωγή ελευθέρων ριζών, προκαλώντας οξειδωτικό στρες, καταβάλλοντας το αμυντικό αντιοξειδωτικό σύστημα του οργανισμού.

Page 12: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

H H χορήγηση συμπληρωμάτων χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης βιταμίνης EE και και βιταμίνης βιταμίνης CC βελτιώνει τους βελτιώνει τους δείκτες σύνθεσης νέου οστού και βοηθάει στην πώρωση, ιδιαίτερα στο δείκτες σύνθεσης νέου οστού και βοηθάει στην πώρωση, ιδιαίτερα στο τελικό στάδιο της φλεγμονής. τελικό στάδιο της φλεγμονής.

Αντιοξειδωτικά όπως το Αντιοξειδωτικά όπως το λυκοπένιολυκοπένιο και το και το αα- - λιποικό οξύ λιποικό οξύ είναι δυνατόν να είναι δυνατόν να βελτιώσουν την θεραπεία του κατάγματος.βελτιώσουν την θεραπεία του κατάγματος.

Sheweita, SA and Khoshhal, KI. 2007. Calcium metabolism and oxidative stress in bone fractures: Role of Sheweita, SA and Khoshhal, KI. 2007. Calcium metabolism and oxidative stress in bone fractures: Role of antioxidants, Current Drug Metabolism, 8:519-525.antioxidants, Current Drug Metabolism, 8:519-525.

Page 13: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Βιταμίνη C

Η Η βιταμίνη βιταμίνη CC μετατρέπει την προλίνη σε υδροξυπρολίνη μετατρέπει την προλίνη σε υδροξυπρολίνη (σημαντικό συστατικό του κολλαγόνου).(σημαντικό συστατικό του κολλαγόνου).

Η χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης Η χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης CC επιταχύνει την επιταχύνει την διαδικασία πώρωσης του κατάγματος.διαδικασία πώρωσης του κατάγματος.

Συνιστώμενη πρόσληψη Συνιστώμενη πρόσληψη 85 mg 85 mg βιταμίνης βιταμίνης CC..

Yilmaz, C, Erdemli, E, Selek, H, Kinik, H, Arikan, M, and Erdemli, B. 2001. The contribution of vitamin C Yilmaz, C, Erdemli, E, Selek, H, Kinik, H, Arikan, M, and Erdemli, B. 2001. The contribution of vitamin C to healing of experimental fractures, Archives of Orthopaedic and Trauma Surgery, 121(7):426-to healing of experimental fractures, Archives of Orthopaedic and Trauma Surgery, 121(7):426-428.428.

Page 14: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΦλεγμονήΦλεγμονή

Διόρθωση

Ανακατασκευή

Συντήρηση

7 ημέρες 40 ημέρες 100 ημέρες0

Ασβέστιο και Bιταμίνη D

Page 15: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ασβέστιο (Ασβέστιο (Ca)Ca)

Το ασβέστιο αποτελεί το σπουδαιότερο μακρομοριακό Το ασβέστιο αποτελεί το σπουδαιότερο μακρομοριακό ανόργανο στοιχείο για την οικοδόμηση και διατήρηση της ανόργανο στοιχείο για την οικοδόμηση και διατήρηση της υγείας των οστώνυγείας των οστών

Τα οστά αποτελούν την κυριότερη αποθήκη ασβεστίου, Τα οστά αποτελούν την κυριότερη αποθήκη ασβεστίου, μαζί με τα δόντιαμαζί με τα δόντια

Μείωση των αποθηκών ασβεστίου οδηγεί σε μείωση της Μείωση των αποθηκών ασβεστίου οδηγεί σε μείωση της οστικής μάζαςοστικής μάζας

Page 16: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ως αντίδραση μετά το κάταγμα, το ασβέστιο και τα αμινοξέα, κινητοποιούνται από τα υπόλοιπα Ως αντίδραση μετά το κάταγμα, το ασβέστιο και τα αμινοξέα, κινητοποιούνται από τα υπόλοιπα αποθηκευτικά σημεία του σώματος.αποθηκευτικά σημεία του σώματος.

Μετά από κάταγμα ισχίου, η οστική απώλεια υπήρξε πενταπλάσια από το ισχίο που δεν υπέστη κάταγμα Μετά από κάταγμα ισχίου, η οστική απώλεια υπήρξε πενταπλάσια από το ισχίο που δεν υπέστη κάταγμα μέσα στην διάρκεια ενός έτους.μέσα στην διάρκεια ενός έτους.

Σημαντική είναι η επάρκεια ασβεστίου, έτσι ώστε να μην μειωθεί η οστική πυκνότητα των υπόλοιπων οστών Σημαντική είναι η επάρκεια ασβεστίου, έτσι ώστε να μην μειωθεί η οστική πυκνότητα των υπόλοιπων οστών και αυξηθεί ο κίνδυνος για ένα μελλοντικό κάταγμα.και αυξηθεί ο κίνδυνος για ένα μελλοντικό κάταγμα.

Einhorn T, Bonnarens F, Burstein AH. The contributions of dietary protein and mineral to the healing of experimental fractures. A biomechanical study. J Bone Einhorn T, Bonnarens F, Burstein AH. The contributions of dietary protein and mineral to the healing of experimental fractures. A biomechanical study. J Bone Joint Surg Am, 1986 Dec 01;68(9):1389-1395Joint Surg Am, 1986 Dec 01;68(9):1389-1395..

Yu Yahiro JA, Michael RH, Dubin NH, et al. Serum and urine markers of bone metabolism during the year after hip fracture. J Am Geriatr Soc 2001; 49: 877-83Yu Yahiro JA, Michael RH, Dubin NH, et al. Serum and urine markers of bone metabolism during the year after hip fracture. J Am Geriatr Soc 2001; 49: 877-83 ..

Page 17: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Πηγές ασβεστίουΠηγές ασβεστίου

Γάλα , γιαούρτι, κίτρινα τυριά, τυρί φέτα

Ψάρια που τρώγονται με τα κόκαλα (σαρδέλες, γαύρος)

Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (Μπρόκολο, σπανάκι)

Αμύγδαλα, καρύδια

Page 18: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Οι ανάγκες ασβεστίου αλλάζουν με την ηλικίαΟι ανάγκες ασβεστίου αλλάζουν με την ηλικία

ΗλικίαΗλικία Καθημερινές Καθημερινές απαιτήσεις σε απαιτήσεις σε ασβέστιοασβέστιο (mg) (mg)

0 0 έωςέως 6 6 μηνών μηνών 2102107 7 έωςέως 12 12 μηνών μηνών 2702701 1 έωςέως 3 3 ετώνετών 5005004 4 έωςέως 8 8 ετώνετών 8008009 9 έωςέως 18 18 ετώνετών 1300130019 19 έωςέως 50 50 ετώνετών 10001000Άνω τωνΆνω των 50 50 ετώνετών 11220000Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington (DC):The National Academies Press; 2010.

Page 19: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ανάγκες Ασβεστίου στην πράξηΑνάγκες Ασβεστίου στην πράξη

Ηλικία Ανάγκες σε γαλακτοκομικά*Παιδιά 1-3 ετών 2Παιδιά 4-8 ετών 3

Παιδιά & Έφηβοι 9-18 ετών 4Ενήλικες 19-50 Ετών 3

Ενήλικες>50 ετών 4Εγκυμοσύνη-Θηλασμός 3

1 γαλακτοκομικό (300 mg ασβεστίου):1 ποτήρι γάλα1 κεσεδάκι γιαούρτι30-40 γρ. τυρί κίτρινο (Gouda, Edam, Κεφαλοτύρι, κασέρι)60-70 γρ. τυρί φέτα

Page 20: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Φυτικές πηγές Φυτικές πηγές CaCaΤρόφιμο Ποσότητα Ασβέστιο (mg)

Όσπρια Φασόλια (μαγειρεμένα) 1 φλ. 62Ρεβίθια (μαγειρεμένα) 1 φλ. 80Φακές (μαγειρεμένες) 1 φλ. 38Λαχανικά Μπάμιες 1 φλ. 136Σπανάκι 1 φλ. 245Μπρόκολο 1 φλ. 62Λαχανίδα μαγειρεμένη (Kale) 1 φλ. 179Χόρτα Collards 1 φλ. 268Αρακάς (μαγειρεμένος) 1φλ. 43Πράσα (μαγειρεμένα) 1 φλ. 36Μαϊντανός ½ φλ. 41Κολοκυθάκια (μαγειρεμένα) 1 φλ. 37Ραδίκια 1φλ. 25Γλυκοπατάτα 1 μέτρια 41Κινόα 1 φλ. 31Φρούτα Σύκα αποξηραμένα ¼φλ. 60Δαμάσκηνα αποξηραμένα 1 φλ. 75Πορτοκάλια 1 μέτριο 51Ξηροί Καρποί Αμύγδαλα ¼ φλ. 92Φιστίκια ¼ φλ. 185Φουντούκια ¼ φλ. 35Σουσάμι 1 κ.σ. 89Ταχίνι 1 κ.σ. 64Προϊόντα Σόγιας Γάλα σόγιας (εμπλουτισμένο) ½ φλ. 240Τόφου ½ φλ. 126Άλλα Τρόφιμα Μελάσα Ζαχαρότευτλου 1 κ.σ. 80Μαύρη σοκολάτα (70% κακάο) 100γρ. 73

Page 21: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Συμπληρώματα ασβεστίου Συμπληρώματα ασβεστίου

Δόση Δόση CaCa>500 >500 mg/mg/την φορά απορροφάται ανεπαρκώς.την φορά απορροφάται ανεπαρκώς. Καλύτερη απορρόφησηΚαλύτερη απορρόφηση τους μαζί με τα γεύματα καθώς και με άλλες βιταμίνες όπως βιταμίνη τους μαζί με τα γεύματα καθώς και με άλλες βιταμίνες όπως βιταμίνη D D και Κ.και Κ. Ίση βιοδιαθεσιμότητα ανθρακικού και κιτρικού ασβεστίου κατά την διάρκεια του γεύματος.Ίση βιοδιαθεσιμότητα ανθρακικού και κιτρικού ασβεστίου κατά την διάρκεια του γεύματος. Ίση βιοδιαθεσιμότητα ανθρακικού και κιτρικού ασβεστίου και με άδειο στομάχι. Εάν υπάρχει φαρμακευτική Ίση βιοδιαθεσιμότητα ανθρακικού και κιτρικού ασβεστίου και με άδειο στομάχι. Εάν υπάρχει φαρμακευτική

αγωγή για έλκος και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που μειώνουν την παραγωγή οξέος από το στομάχι, αγωγή για έλκος και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που μειώνουν την παραγωγή οξέος από το στομάχι, μέσω αναστολέα γαστρικής αντλίας πρωτονίων ή ανταγωνιστών Η2 (μέσω αναστολέα γαστρικής αντλίας πρωτονίων ή ανταγωνιστών Η2 (Nexium, Zantac, Prilosec, Pepsin, Tagamet) Nexium, Zantac, Prilosec, Pepsin, Tagamet) προτιμάται το κιτρικό ασβέστιοπροτιμάται το κιτρικό ασβέστιο

Guéguen L, Pointillart A. The bioavailability of dietary calcium.J Am Coll Nutr. 2000 Apr;19(2 Suppl):119S-136S.

Page 22: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Πόσο ασβέστιο να προσλαμβάνουμεΠόσο ασβέστιο να προσλαμβάνουμε;;

1200 mg Ca1200 mg Ca καθημερινά καθημερινά Πρόσληψη>2000Πρόσληψη>2000mg Camg Ca::• Αυξάνει το κίνδυνο για πέτρες στα νεφράΑυξάνει το κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά• Αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίουΑυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου

Μέση καθημερινή πρόσληψη των γυναικών είναι 600Μέση καθημερινή πρόσληψη των γυναικών είναι 600mgmg και 900 και 900mg mg για άντρεςγια άντρες Σύσταση για συμπλήρωμα ασβεστίου 500Σύσταση για συμπλήρωμα ασβεστίου 500mg mg

Harvard Healthbeat, June 2012.Harvard Healthbeat, June 2012.

Page 23: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Βιταμίνη Βιταμίνη D D και Ασβέστιοκαι Ασβέστιο

Page 24: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Η βιταμίνη D είναι σαν ένα κλειδί το οποίο ξεκλειδώνει

την πόρτα και επιτρέπει το ασβέστιο να εισέλθει στο σώμα

Page 25: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο
Page 26: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Η βιταμίνηΗ βιταμίνη D D από την ηλιακή ακτινοβολίααπό την ηλιακή ακτινοβολία

Η βιταμίνη Η βιταμίνη DD παράγεται στο δέρμα με την παράγεται στο δέρμα με την επίδραση της απευθείας ηλιακής ακτινοβολίαςεπίδραση της απευθείας ηλιακής ακτινοβολίας..

Το ποσό που παράγεται διαφέρει ανάλογα με Το ποσό που παράγεται διαφέρει ανάλογα με

την ώρα της έκθεσης, την εποχή και τον τύπο την ώρα της έκθεσης, την εποχή και τον τύπο του δέρματος.του δέρματος.

Ο ρουχισμός, τα γυαλιά ηλίου και η μόλυνση Ο ρουχισμός, τα γυαλιά ηλίου και η μόλυνση επηρεάζουν το ποσό της βιταμίνης επηρεάζουν το ποσό της βιταμίνης D D που που παράγεταιπαράγεται

Page 27: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Διαιτητικές πηγές βιταμίνης Διαιτητικές πηγές βιταμίνης DD

Λιπαρά Ψάρια (Σολομός, Σκουμπρί, Σαρδέλα, Τόνος)Λιπαρά Ψάρια (Σολομός, Σκουμπρί, Σαρδέλα, Τόνος)Κρόκος αυγούΚρόκος αυγούΣυκώτιΣυκώτιΕμπλουτισμένα Γαλακτοκομικά Εμπλουτισμένα Γαλακτοκομικά

Page 28: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ανεπάρκεια βιταμίνης Ανεπάρκεια βιταμίνης DD

Σε πολλά κράτη, υπάρχει Σε πολλά κράτη, υπάρχει μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης DD λόγω λόγω μειωμένης έκθεσης στον ήλιο:μειωμένης έκθεσης στον ήλιο:

Φόβος για τις επιβλαβείς επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίαςΦόβος για τις επιβλαβείς επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας Μειωμένη κινητικότητα (ηλικιωμένοι)Μειωμένη κινητικότητα (ηλικιωμένοι) θρησκευτικές επιδράσεις θρησκευτικές επιδράσεις

Page 29: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Για να παραχθεί η ελάχιστηΓια να παραχθεί η ελάχιστη συνιστώμενη δόση βιταμίνης συνιστώμενη δόση βιταμίνης DD στον οργανισμό, αρκεί η έκθεση στον ήλιο στον οργανισμό, αρκεί η έκθεση στον ήλιο για 5-15 λεπτάγια 5-15 λεπτά, , με το κεφάλι και τα χέρια μη καλυμμένα, μεταξύ 10π.μ και με το κεφάλι και τα χέρια μη καλυμμένα, μεταξύ 10π.μ και 3 μ.μ.3 μ.μ.

Holick MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and Holick MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr 2004;80:1678S-1688Scardiovascular disease. Am J Clin Nutr 2004;80:1678S-1688S

Page 30: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Επαρκής πρόσληψη σε βιταμίνη Επαρκής πρόσληψη σε βιταμίνη DD::Συντελεί σε καλύτερη ανακατασκευή του οστέινου πώρου.Συντελεί σε καλύτερη ανακατασκευή του οστέινου πώρου.Διεγείρει την ταχύτερη δημιουργία οστεοβλαστών.Διεγείρει την ταχύτερη δημιουργία οστεοβλαστών.Αποτελεί ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας για μια καλύτερη λειτουργική κατάσταση Αποτελεί ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας για μια καλύτερη λειτουργική κατάσταση μετά από κάταγμα ισχίου.μετά από κάταγμα ισχίου.

Fu L, Tang T, Miao Y, et al. Effect of 1,25-dihydroxy vitamin D3 on fracture healingFu L, Tang T, Miao Y, et al. Effect of 1,25-dihydroxy vitamin D3 on fracture healing and bone remodeling in ovariectomized rat femora. and bone remodeling in ovariectomized rat femora. Bone. 2009;44:893–8Bone. 2009;44:893–8

Page 31: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ανάγκες βιταμίνης Ανάγκες βιταμίνης DD

ΗλικίαΗλικία Καθημερινές απαιτήσεις σε Καθημερινές απαιτήσεις σε βιταμίνη βιταμίνη D (IU)D (IU)

1 1 έωςέως 3 3 ετώνετών 6006004 4 έωςέως 8 8 ετώνετών 6006009 9 έωςέως 18 18 ετώνετών 60060019 19 έωςέως 50 50 ετώνετών 600600Άνω τωνΆνω των 70 70 ετώνετών 800800

Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington (DC):The National Academies Press; 2010.

Page 32: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ελάχιστα επιθυμητά επίπεδα 25(OH)D και αντίστοιχες απαιτούμενες Ελάχιστα επιθυμητά επίπεδα 25(OH)D και αντίστοιχες απαιτούμενες

δόσεις βιταμίνης δόσεις βιταμίνης DD33

Dawson-Hughes Dawson-Hughes et al. (2004) et al. (2004) Nutritional aspects ofNutritional aspects of osteoporosis, 2nd edn. Elsevier, San Diego, pp osteoporosis, 2nd edn. Elsevier, San Diego, pp 263–270263–270

Ερευνητής Eπιθυμητά επίπεδα 25(OH)D Δόση βιταμίνης D3

  ng/ml nmol/L μg ΙU/ημέρα

Holick 30 75 25 1000

Heaney 32 80 40 1600

Meunier 30 75 20 800

Vieth 28 70 25 1000

Dawson-Hughes 32 80 25 1000

Page 33: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ελληνίδες μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες:Ελληνίδες μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες:

Ανεπάρκεια βιταμίνης Ανεπάρκεια βιταμίνης D 27,9% D 27,9% (επίπεδα 25((επίπεδα 25(OH)D<20 OH)D<20 ng/mL)ng/mL)

Maturitas 2006;75:338-347Maturitas 2006;75:338-347

Page 34: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

ΦλεγμονήΦλεγμονή

Διόρθωση (Repair)

Ανακατασκευή (Remodeling)

Συντήρηση (Maintenance)

7 ημέρες 40 ημέρες 100 ημέρες0

Πυρίτιο: Αυξάνει παραγωγή και τη σύνδεση κολλαγόνου και την ασβεστοποίησηΜέση διαιτητική πρόσληψη είναι 20-30mg ενώ τα 40mg έχουν συσχετιστεί με αυξημένη οστική πυκνότητα

Jugdaohsingh R. Silicon and bone health. J Nutr Health Aging 2007; 11: 99-110

Page 35: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Επιπλέον διατροφικά συστατικά που Επιπλέον διατροφικά συστατικά που εμπλέκονται με την πώρωση κατάγματοςεμπλέκονται με την πώρωση κατάγματος

Β6Β6 Β12Β12 MgMg MnMn SeSe CuCu B (B (ΒόριοΒόριο))

Page 36: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ανακεφαλαίωση Ανακεφαλαίωση διατροφικής διατροφικής υποστήριξηςυποστήριξης

Συστατικό Συνιστώμενη Διαιτητική Πρόσληψη

Μέση Πρόσληψη Προτεινόμενη πρόσληψη συμπληρώματος

Ασβέστιο 1000-1200mg 725mg 500 mg

Βιταμίνη D 600-800IU 150-300IU 1000IU

Βιταμίνη C 75-90mg 103mg 100mg

Βιταμίνη Κ 90-120μg 70-80μg 100μg

Β (Βόριο) 3mg* για οστική υγεία 1 mg 1 – 3 mg

Mg (Μαγνήσιο) 340-420mg 243mg 250-350mg

Se (Πυρίτιο) 40mg *για οστική υγεία 21mg 20-40mg

Έλεγχος για τυχόν υποθρεψία. Πιθανή χορήγηση διατροφικού

σκευάσματος ενέργειας τουλάχιστον 400Kcal.

Πρωτεΐνη: 1-1.5 γρ./κιλό ΣΒ.

The Open Orthopaedics Journal, 2012, 6, 143-149

Page 37: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο
Page 38: Ο ρόλος της διατροφής κατά τη μετά το κάταγμα περίοδο

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!!Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!!