Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα-...

15
Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε; Ιωάννα Κατσαρόλη Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc Επ. Συνεργάτης medNutrition.gr Συγγραφέας «Μερίδες: Το μέγεθος… μετράει»

Transcript of Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα-...

Page 1: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα-ανακαλύψουμε;

Ιωάννα ΚατσαρόληΚλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MScΕπ. Συνεργάτης medNutrition.grΣυγγραφέας «Μερίδες: Το μέγεθος… μετράει»

Page 2: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

»«»«

Το μέλι…Ει τα μεν έξωθεν ελαίω του σώματος τα δε ένδοθεν μέλιτι χρισοίντο

- Δημόκριτος

Το Μέλι κέκτηται ιδιαιτέρων ιδιοτήτων αι οποίαι βοηθούν εις την διατήρησιν της υγείας και την παράτασιν της ζωής του ανθρώπου

- Αριστοτέλης

Στην αρχαία Ελλάδα…Τροφή των θεώνΘεραπεία έναντι πληγών και εντερικών παθήσεων

Σήμερα…Επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν τη διατροφική του υπεροχήΑντικείμενο μελέτης οι θεραπευτικές του χρήσειςΕύληπτο

Eteraf – Oskouei et al, 2013

Page 3: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Το βασίλειό μουγια ένα βαζάκι μέλι…

Ενέργεια-70-80% απλά σάκχαρα

200 διαφορετικές ουσίεςΑμινοξέαΒιταμίνες και μέταλλαΑντιοξειδωτικά

Chow J i et al, 2002

Page 4: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Σε ένα βαζάκι μέλιΣάκχαρα

-Φρουκτόζη ~38%-Γλυκόζη ~31%

Ένζυμα-Ιμβερτάση-Διαστάση

-Γλυκοξειδάση της γλυκόζης

Πρωτεΐνες -Πολύ μικρές ποσότητες από

νέκταρ, γύρη, εκκρίσεις-Πεπτόνες, αλβουμίνες,

γλοβουλίνες,νουκλεοπρωτεΐνες

Μεταλλικά στοιχεία

Κ, Να, Mg, Fe, Cu, Mn, Cl, P, Si

Συστατικά που επηρεάζουν το χρώμα

-Καροτενοειδή -Πολυφαινολικά παράγωγα

Βιταμίνες-Α και D: συνήθως δεν υπάρχουν.

-Οι υδατοδιαλυτές του συμπλέγματος Β: σε κόκκους γύρης.-Βιταμίνη C: σε ίχνη στο νέκταρ της

μέντας.

Eteraf – Oskouei et al, 2013

Page 5: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Με το δάχτυλο στο μέλι…

Το μέλι ανάλογα με την φυτική του προέλευση διαφέρει στο χρώμα, στη γεύση, στο άρωμα, στην πυκνότητα, στην περιεκτικότητα σε γυρεόκοκους, στη σύνθεση

των σακχάρων ,στα οργανοληπτικά και φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.

Olatitan et al, 2007

HλίανθουΕρείκης

ΒαμβακιάςΠορτικαλιάς

ΘυμαριούΚαστανιάς

ΕλάτηςΠευκόμελο

Φρουκτόζη

0 10 20 30 40 50

Ποσοστό φρουκτόζης (%)

Είδο

ς με

λιού

Ερείκης

Πορτικαλιάς

Καστανιάς

Πευκόμελο

Γλυκόζη

0 10 20 30 40

Ποσοστό γλυκόζης (%)

Είδο

ς με

λιού

Page 6: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Βιολογική αξία-Εξαρτάται από τη βοτανική του προέλευση-Επηρεάζεται σημαντικά από τις συνθήκες παραγωγής, επεξεργασίας και διατήρησης.

Αντιμικροβιακή δράση Αντιοξειδωτική δράση Θεραπευτική δράση Διατροφική Αξία

Page 7: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Αντιμικροβιακή δράσηΓνωστή ήδη από το 1892-Ανασταλτική δράση έναντι 60 ειδών βακτηρίων, αερόβιων-αναερόβιων, gram+, gram-

Βακτηριοστατική (pasture 4-8% 5-11% manuka)Βακτηριοκτόνο (pasture 5-10% 8-15% manuka)«Τεχνητό» μέλι (20-30%) μόνο βακτηριοστατικό

-Δεν οδηγεί σε ανάπτυξη ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων.-Δράση έναντι της καντιτίασης και του ιού του έρπητα

Υψηλή βακτηριοκτόνο δράση εμφανίζει το μέλι βαμβακιού, πεύκου, ελάτης, καστανιάς και του ευκαλύπτου

Μηχανισμός δράσης• Απομακρύνει την υγρασία και αφυδατώνει το βακτήριο• Αυξάνει την οξύτητα (pH 3,2 – 4,5)• Υπεροξείδιο του υδρογόνου που παράγεται από την οξειδάση της γλυκόζης• Φυτοχημικοί παράγοντες

Simon et al, 2007

Page 8: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Μέλι και πληγές

Επιθέματα με μέλιΧρόνιες πληγές, εγκαύματα ή έλκη μολυσμένα με πολυανθεκτικά βακτηρίδια-Επουλωτική δράση-Αντισηψία-Μείωση πόνου-Μείωση μεγέθους ουλών-Καταστολή λοίμωξης-Αναπλαστική δράση-Χαμηλό κόστος Οξειδάση Γλυκόζης Γλουκονικό οξύ που εμποδίζει την ανάπτυξη μικροβίων στο δέρμα. Βιταμίνες, αμινοξέα, μέταλλα που βοηθούν στην ανάπλαση

Εμπειρικά αποτελέσματα Κλινικές μελέτες απαραίτητες

Bansal et al, 2005

Page 9: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Μέλι και Γαστρεντερικό-Ενδείξεις μείωσης φλεγμονής σε πειραματικά μοντέλα ευερέθιστου εντέρου σε ποντίκια. -Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως μπορεί να δράσει κατασταλτικά έναντι του

ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, την αιτία δηλαδή των πεπτικών ελκών και των γαστρίτιδων.

-Η διάρκεια της διάρροιας σε ασθενείς με βακτηριακή γαστρεντερίτιδα φαίνεται να μειώνεται με τη χορήγηση μελιού (5%).

Άλλες δράσειςΔυσκοιλιότηταΔυσκοιλιότηταΦυσικό, ελαφρύ καθαρτικό λόγω της χολίνηςΠρεβιοτική ΔράσηΠρεβιοτική ΔράσηΟλιγοσακχαρίτες (με πιο αντιπροσωπευτικό την πανόζη) επιδεικνύουν αξιόλογη πρεβιοτική δράση, ευνοώντας έτσι την ανάπτυξη μπιφιντοβακτηρίων και λακτοβάκιλλωνΑντιφλεγμονώδη δράσηΑντιφλεγμονώδη δράσηΚολίτιδες

Eteraf – Oskouei et al, 2013

Page 10: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Αντιοξειδωτική ΔράσηΦλαβονοειδή, Φαινολικά οξέα, Ασκορβικό οξύ, Τοκοφερόλη κ.α.

Συνεργιστική δράση

Μέσα στα τρόφιμα Προστασία από τροφο –δηλητηρίασηΜέσον συντήρησης

Ανθρώπινη υγείαΠροστασία από χρόνιες παθήσεις και μερικές μορφές καρκίνου.

-Προστασία των κυττάρων και από τις διαδικασίες οξείδωσης. -Περιορισμός της ενδοκυτταρικής παραγωγής ελευθέρων ριζών. -Ενίσχυση άμυνας έναντι του οξειδωτικού στρες αποδεικνύοντας

Σκούρο μέλι: ↑Περιεκτικότητα σε φαινολικά οξέαΑποθήκευση σε μέρος σκιερό, δροσερό Άμεση κατανάλωση

Johnston et al, 2005

Page 11: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Καρδιαγγειακό και μέλι

Φαινολικά οξέα-Προστασία από ελεύθερες ρίζες (οξείδωση LDLc)-Αντιθρομβωτική, αντι-ισχαιμική, αγγειοδιασταλτική δράση-Αντι – υπερτασική δράση-Αντιφλεγμονώδη δράση: μείωση CRP-Ευνοϊκές αλλαγές στα λιπίδια αίματος

Σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα, η μέτρια κατανάλωση μελιού αντί

ζάχαρης μείωσε ήπια το σωματικό βάρος και λίπος τους, την ολική και

την ‘κακή’ χοληστερόλη τους, τα τριγλυκερίδια.

Τι γίνεται όμως με το σάκχαρο????

Page 12: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Omotayo O. Erejuwa et al 2012

Page 13: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Omotayo O. Erejuwa et al 2012

Page 14: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Σακχαρώδης Διαβήτης και μέλι-Μελέτες που διερευνούν το δυνητικό ρόλο του μελιού στην αντιμετώπιση του

σακχαρώδους διαβήτη βρίσκονται σε σχετικά πρώιμο στάδιο. -Ωστόσο, έχουν δείξει ότι το μέλι είναι πιο ανεκτό από τα περισσότερα σάκχαρα ή γλυκαντικές ουσίες σε υγιή άτομα ή ασθενείς με διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη ή

σακχαρώδη διαβήτη. -Η κατανάλωση μελιού σχετίζεται με βραχυπρόθεσμες υπεργλυκαιμία.

-Λόγω της ελάχιστης επίδρασής του στη γλυκόζη του αίματος σε σύγκριση με άλλες γλυκαντικές ουσίες ή κοινά σάκχαρα, η κατανάλωση μελιού ενθαρρύνεται ιδιαίτερα

σε διαβητικούς ασθενείς.

Προσοχή!!! Η πλούσια περιεκτικότητα του μελιού σε απλά και άμεσα απορροφήσιμασάκχαρα καθιστά τη χρήση του πολύ φειδωλή από άτομα που πάσχουν

από σακχαρώδη διαβήτη.

Omotayo O. Erejuwa et al 2012

Page 15: Μέλι: Ένα φυσικό φάρμακο που θα πρέπει να ξανα- ανακαλύψουμε;

Το μέλι στην καθημερινήμας διατροφή

-Πλεονεκτήματα του μελιού ως γλυκαντική ουσία έναντι της ζάχαρης-Ανεπεξέργαστο φυσικό προϊόν (περιέχει μεταλλικά στοιχεία ένζυμα, αμινοξέα κ.λ.π)-Φαρμακευτική και θεραπευτική δράση-Εξαιρετική πηγή ενέργειας και υδατανθράκων

Γευστικές Προτάσεις…• Ψωμί με μέλι και ταχίνι ή φυτική μαργαρίνη• Γιαούρτι με μέλι και δημητριακά ή φρούτα ή ξηρούς καρπούς• Κρέπα ή βάφλα ή τηγανίτες ή λουκουμάδες με μέλι και κανέλλα• Παστέλι ή Μπισκότα ή Μπάρες με μέλι• Φρουτοσαλάτα ή Ψητά μήλα ή Ξηροί καρποί ή Smoothie φρούτων με μέλι