Επαγγελματικό Λογισμικό στην ΤΕΕ: Επιμόρφωση και...

Απόσπασμα από το έργο Ε2 –Παιδαγωγικά/ Τομέας Κατασκευών

Κεφάλαιο ΙΙ.6 Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων

και Διδακτικού Υλικού

Σημ. Πρόκειται για παράδειγμα ανάπτυξης πλήρους

εκπαιδευτικού σεναρίου για τον Τομέα Κατασκευών των ΕΠΑΛ που αξιοποιεί το λογισμικό AutoCAD. Η θεωρία ανάπτυξης του

σεναρίου βρίσκεται στη σελίδα 35

Υπεύθυνοι δημιουργίας υλικού Φωτεινή Παρασκευά Συμεών Ρετάλης Ειδική συνεργάτης Εύη Μακρή-Μπότσαρη Συγγραφική ομάδα

Αθανάσιος Κονταξής Θεόδωρος Καρτσιώτης Μανώλης Κουμπιάς Μιχάλης Λούπης

Κώστας Μάλαμας Φλώρα Μαλαματένιου Δημήτρης Μπόβολος Χαρίκλεια Μπούτα Αικατερίνη Παπαγιάννη Ανδρέας Παπασαλούρος Μαρία Παππά Κώστας Σιασιάκος Γιάννης Τζωρτζάκης

Μάθημα ΙΙ.6.

2

Πίνακας Περιεχομένων Θεματική Ενότητα Ι Το έργο Επαγγελματικό Λογισμικό στην ΤΕΕ: Επιμόρφωση και εφαρμογή

Ι. 1. Παρουσίαση του συνολικού Έργου (πράξη) «Επαγγελματικό λογισμικό στην ΤΕΕ: Επιμόρφωση και εφαρμογή» .......................

7

Ι. 2. Η εκπαίδευση των επιμορφωτών – Οργάνωση και διενέργεια της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών των ΤΕΕ .................................

11

Θεματική Ενότητα ΙΙ Η Αξιοποίηση των ΤΠΕ: Παιδαγωγική Προσέγγιση

ΙΙ. 1. Πώς η Τεχνολογία μπορεί να Ενισχύσει/Βελτιώσει τη Διδασκαλία και τη Μάθηση ..........................................................................

17

ΙΙ. 2. Κατευθυνόμενη Διδασκαλία (Directed Instruction): Χαρακτηριστικά, Κριτική, Θεωρίες Μάθησης................................

43

ΙΙ. 3. Εποικοδομητισμός (Constructivism): Χαρακτηριστικά, Κριτική, Θεωρίες Μάθησης ...............................

76

ΙΙ. 4. Παρουσίαση Πρότυπης Διδασκαλίας με αξιοποίηση λογισμικού βασισμένη σε προσέγγιση Εποικοδομητισμού ..............................

116

ΙΙ. 5. Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση .................................... 136

ΙΙ. 6. Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Διδακτικού Υλικού .................................................................

193

Θεματική Ενότητα ΙΙΙ Αξιοποίηση του διαδικτύου στην εκπαιδευτική διαδικασία

ΙΙΙ. 1. Εξ αποστάσεως μάθηση .......................................................... 240

ΙΙΙ. 2. Αξιοποίηση Υλικού Διαθέσιμου στο Διαδίκτυο: Χρήση Applets και Ελεύθερα Διαθέσιμου Λογισμικού .............................................

249

ΙΙΙ. 3. Δημοσίευση Υλικού στο Διαδίκτυο ............................................ 287

ΙΙΙ. 4. Αξιολόγηση Υλικού στο Διαδίκτυο ............................................ 308

Θεματική Ενότητα ΙV Αξιοποίηση λογισμικού στην εκπαιδευτική διαδικασία

ΙV. 1. Κατηγοριοποίηση Εκπαιδευτικού Λογισμικού .............................. 329

ΙV. 2. Αξιολόγηση λογισμικού (καταλληλότητα για εκπαιδευτική χρήση)... 358

ΙV. 3. Αξιοποίηση λογισμικού γενικής χρήσης στην εκπαιδευτική διαδικασία – Χρήση λογιστικών φύλλων (excel) ..........................

372

ΙV. 4. Σχεδιασμός σύνθετων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και διδακτικού υλικού ..................................................................

384

ΙV. 5. Σχεδιασμός σεμιναριακού προγράμματος επιμόρφωσης ................ 395

Θεματική Ενότητα V Επιμόρφωση ενηλίκων

V. 1. Πώς μαθαίνει ο ενήλικας – Αρχές μάθησης ενηλίκων .................... 417

V. 2. Αποτελεσματική επιμόρφωση .................................................. 423

V. 3. Ο ρόλος του επιμορφωτή ....................................................... 427

V. 4. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ ........................................ 431

V. 5. Αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων και εμπειρία από το πιλοτικό έργο ΛΑΕΡΤΗΣ .....................................................................

440

Παράρτημα: Κατάλογος τεχνικών όρων .............................................. 456


3

Προλεγόμενα

Η εκπαίδευση και ειδικότερα τα συστήματα εκπαίδευσης διεθνώς βρίσκονται κάτω από την επιτακτική ανάγκη της ενσωμάτωσης και της ανάπτυξης των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία, προκειμένου να αναπτυχθούν στους εκπαιδευόμενους γνώσεις και δεξιότητες, που απαιτούνται στον 21ο αιώνα. Η ανάγκη αυτή επιβάλλει όχι απλώς την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και την περιγραφή των αντιπροσωπευτικών δράσεων, που φαίνεται να επιδρούν στη μάθηση και τη διδασκαλία. Στα πλαίσια αυτά έμφαση πρέπει να δοθεί στην παραδοχή ότι μετασχηματίζεται η διαδικασία της μάθησης και της διδασκαλίας (learning & teaching process) και ιδιαίτερα ο τρόπος, που οι

εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν τη γνώση, τις πληροφορίες και τις δεξιότητες. Με τις τεχνολογίες σήμερα η διαδικασία αυτή εξελίσσεται και από δασκαλοκεντρική -βασισμένη στην παραδοσιακή κατεξοχήν διάλεξη- γίνεται περισσότερο μαθητοκεντρική -βασισμένη στην ενεργητική και συνεργατική μάθηση. Η μεταστροφή αυτή δε μπορεί να λάβει χώρα και να υλοποιηθεί αν δε βασίζεται σε ανάλογο σχεδιασμό και δράσεις, που υπαγορεύουν την εφαρμογή προγραμμάτων των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία και αποτελούν τη βάση της θεμελίωσης της εκπαιδευτικής αυτής στροφής. Στη φάση αυτή το ερώτημα που τίθεται είναι ... τι ακριβώς χρειάζεται να γίνει? Τα σχολεία και άλλοι φορείς-οργανισμοί μπορούν να παίξουν ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στις γρήγορες αυτές εξελίξεις. Για να είναι αποτελεσματικό το όλο εγχείρημα και τα οφέλη να αντανακλώνται στην καθημερινή εκπαιδευτική πρακτική θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τα νέα αυτά

δεδομένα και εργαλεία, που βασίζονται στις τεχνολογίες. Οι φορείς, που θεωρούνται υπεύθυνοι για ανάλογες δράσεις (προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτικών) θα πρέπει να παρέχουν τη δυνατότητα για ανάπτυξη ανάλογων εφοδίων και εργαλείων βασισμένα σε νέα επιστημονικά δεδομένα. Ειδικά για την Τεχνολογική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΤΕΕ) η ανάγκη αυτή επιβάλλεται λόγω της άμεσης σύνδεσης της ΤΕΕ με τη χρήση της τεχνολογίας. Οι απόφοιτοι θα είναι σε θέση να παρακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις, να τις εντάσσουν στα πλαίσια των σπουδών τους και να τις αξιοποιούν στην περαιτέρω επαγγελματική τους σταδιοδρομία και ανάπτυξη. Στις αυξανόμενες προκλήσεις, που παρουσιάζονται από τις τεχνολογίες στο χώρο αυτό, αξιόλογες και ταυτόχρονα πρακτικές λύσεις προσφέρονται μέσα από το παρόν πρόγραμμα. Στη βάση αυτή υλοποιείται το πρόγραμμα εκπαίδευσης για την οργάνωση και διενέργεια της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της ΤΕΕ μέσω της Παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ. Μία από τις δράσεις είναι η δημιουργία του Μεταπτυχιακού

Εκπαιδευτικού Υλικού - «Ε2-Παιδαγωγικά» - το οποίο έχετε στα χέρια σας και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της ΤΕΕ. To υλικό αυτό υποστηρίζει την υλοποίηση του Προγράμματος Σπουδών - «Ε2-Παιδαγωγικά» με την οποία στοχεύουμε:

Ο επιμορφούμενος εκπαιδευτικός να ενημερωθεί για το εύρος των θεωρητικών/επιστημονικών προσεγγίσεων που αξιοποιούν τις ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ο επιμορφούμενος εκπαιδευτικός να είναι σε θέση να εντάξει και να αξιοποιήσει το λογισμικό (διαφορετικών κατηγοριών) στις ανάγκες της καθημερινής εκπαιδευτικής πρακτικής

Ο επιμορφούμενος εκπαιδευτικός να είναι σε θέση να αξιοποιήσει το διαδίκτυο στην εκπαιδευτική διαδικασία

To μεταπτυχιακό αυτό παιδαγωγικό υλικό αναπτύχθηκε από ομάδα με τεχνογνωσία και εμπειρία στην ανάπτυξη προγραμμάτων ΤΠΕ και προετοιμασίας των

εκπαιδευτικών, του Πανεπιστημίου Πειραιά. Στη βάση αυτή θα ήταν παράλειψη να μην ευχαριστήσουμε όλους τους φορείς οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην προσπάθεια αυτή - δίχως τη συμβολή των οποίων το πρόγραμμα δε θα είχε ολοκληρωθεί, όπως του ΥΠΕΠΘ και της ΑΣΠΑΙΤΕ.


4

Μάθημα ΙΙ.6. Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Διδακτικού

Υλικού


5

Μάθημα ΙΙ.6: Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Διδακτικού Υλικού

Συνολικές ώρες μάθησης: 5 Ώρες με παρουσία εισηγητή: 3

Σκοπός

Σκοπός του μαθήματος είναι να οριστεί το εκπαιδευτικό σενάριο και να γίνει περιγραφή του. Επιπρόσθετα να προσδιοριστεί η μορφή του σεναρίου και του συνοδευτικού υλικού, καθώς και οι αρχές που πρέπει να διέπουν την κατασκευή τους.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα

Οι εκπαιδευόμενοι θα γνωρίσουν τα βασικά στοιχεία των σεναρίων και του συνοδευτικού υλικού, αλλά και θα μπορούν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ένα σενάριο.

Έννοιες – Κλειδιά

Αρχές κατασκευής σεναρίων Σενάριο Συνοδευτικό υλικό

Μορφή σεναρίου Περιγραφή σεναρίου

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις

Η ενότητα που ακολουθεί εστιάζει στην ανάπτυξη σεναρίων (ορισμός, αρχές σχεδιασμού, μορφοποίηση, συνοδευτικό υλικό). Οι εκπαιδευόμενοι, συμμετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες,

κυρίως ομαδικά, και ευαισθητοποιούνται στην εκπαιδευτική αξιοποίηση των σεναρίων.


6

1. Διδασκαλία με αξιοποίηση του λογισμικού AutoCAD.

Α. ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ και

ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Διδασκαλία με θέμα «Το οικόπεδο στο χωριό» 1. Γενικά Ομάδες εκπαιδευόμενων καλούνται να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση προκειμένου να σχεδιάσουν συνεργατικά ένα τοπογραφικό διάγραμμα που περιέχει μία πλήρη κάτοψη κατοικίας μαζί με την εσωτερική επίπλωση. Οι εκπαιδευόμενοι θα κάνουν χρήση των λογισμικών AutoCAD και Windows

NetMeeting κάνοντας χρήση των δικτυακών λειτουργιών τους. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα, για όσους εκπαιδευόμενους το επιθυμούν, να πραγματοποιήσουν επιπλέον δραστηριότητες επέκτασης. Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται από δραστηριότητες στις οποίες ο εκπαιδευτής και οι εκπαιδευόμενοι έχουν συγκεκριμένους ρόλους. Ο εκπαιδευτής αντιπροσωπεύει τον επικεφαλής μηχανικό μίας τεχνικής εταιρείας και οι ομάδες των εκπαιδευόμενων αντιπροσωπεύουν το μελετητικό τμήμα της εταιρείας που καλείται να φέρει σε πέρας το έργο, στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Οι δραστηριότητες του σεναρίου αρχίζουν με τις ρυθμίσεις που επιτρέπουν τη συνεργατική σχεδίαση και συνεχίζουν σε σχεδιαστικά θέματα τα οποία τα μέλη των ομάδων, συνεργαζόμενα, επεξεργάζονται παράλληλα. Χρησιμοποιούνται οι απολύτως

απαραίτητες εντολές του AutoCAD με τις οποίες οι εκπαιδευόμενοι έχουν εξοικειωθεί στις προηγούμενες ενότητες. Στις δραστηριότητες, τα μέλη των ομάδων, καλούνται να παίρνουν αποφάσεις, να σχεδιάζουν και να ελέγχουν μεταξύ τους την ποιότητα της εργασίας τους.

Στην αρχή του σεμιναρίου παρέχεται στους εκπαιδευόμενους ψηφιακή φωτογραφία με βάση την οποία θα ξεκινήσουν τις σχεδιαστικές δραστηριότητες.


7

2. Ένταξη Σεναρίου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών

Τάξη: Α΄ και Β΄ Κύκλος

Τομέας: Κατασκευών

Ειδικότητα: Κτιριακών Έργων

Μαθήματα: Κτιριακά Έργα ΙΙ Τοπογραφία Αρχιτεκτονικό Σχέδιο Εφαρμογές Η/Υ

Διδακτικές ώρες: 2


Τομέας: Εφαρμοσμένων Τεχνών

Ειδικότητα: Σχεδιαστών εσωτερικών χώρων

Μαθήματα: Σχεδιασμός εσωτερικών χώρων

Κατασκευαστικό σχέδιο Εφαρμογές Η/Υ


3. Περιγραφή εκπαιδευτικού σεναρίου Πελάτης μίας τεχνικής εταιρείας αναφέρει ότι ενδιαφέρεται να οικοδομήσει ένα

οικόπεδο που έχει στο χωριό του. Χρειάζεται άμεσα ένα τοπογραφικό σχέδιο και μία σχεδιαστική πρόταση για την κατοικία. Οι μόνες πληροφορίες που μπορεί να δώσει, είναι η θέση του οικοπέδου και η μέγιστη διάστασή του. Θέλει επίσης, η κατοικία που πρόκειται να σχεδιαστεί να έχει διαστάσεις περίπου δεκαπέντε μέτρα μήκος και οκτώ πλάτος. Το χωριό είναι απομακρυσμένο και δεν υπάρχει χρόνος για επιτόπου επίσκεψη για να γίνουν οι απαιτούμενες μετρήσεις. Επιπλέον, η μελετητική ομάδα της εταιρείας βρίσκεται σε διακοπές.

Ο επικεφαλής μηχανικός της εταιρείας κρίνει την οικονομική πρόταση συμφέρουσα και οι μελετητές συμφωνούν να εργαστούν ταυτόχρονα, από το σπίτι τους, κάνοντας χρήση του διαδικτύου και των συνεργατικών λειτουργιών του AutoCAD. Για τη σύγχρονη επικοινωνία και την τυχόν παροχή βοήθειας, πρόκειται να χρησιμοποιήσουν το Windows NetMeeting. Μετά το τέλος της εργασίας τους θα αποστείλουν ηλεκτρονικά το αρχείο στον επικεφαλής μηχανικό για να το παραδώσει στον πελάτη.

Ο επικεφαλής μηχανικός χρησιμοποιεί το ελεύθερα διαθέσιμο λογισμικό Google Earth και εντοπίζει την τοποθεσία που βρίσκεται το οικόπεδο, στο χωριό Σάγκα κοντά στη σήραγγα του Αρτεμισίου, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-1.


8

Εικόνα ΙΙ.6- 1

Στη συνέχεια, εντοπίζει το οικόπεδο και μαζί με τον ιδιοκτήτη, καθορίζουν τα όριά του. Το Google Earth παρέχει αρκετά μεγάλη ακρίβεια στην απεικόνιση και διαθέτει ενσωματωμένα εργαλεία με τα οποία μπορεί να περιγραφεί ένας χώρος και να μετρηθούν αποστάσεις. Η μεγαλύτερη διάσταση του οικοπέδου μετράται και βρίσκεται να είναι 120,95 μέτρα, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-2, πολύ κοντά στα 120 μέτρα που έχει μετρήσει ο ιδιοκτήτης.



9

Η εικόνα αποστέλλεται ηλεκτρονικά στο μελετητή που έχει αναλάβει να σχεδιάσει το τοπογραφικό σχέδιο, ο οποίος συνεργαζόμενος με τα άλλα μέλη της ομάδας θα εκτελέσει την εργασία.

Η επιλογή του θέματος του εκπαιδευτικού σεναρίου έχει ως σκοπό τη σύνδεση των μαθημάτων «Αρχιτεκτονικό Σχέδιο», «Κατασκευαστικό Σχέδιο», «Κτιριακά Έργα» και «Εφαρμογές Η/Υ» με την επαγγελματική πράξη διότι το αντικείμενο των παραπάνω μαθημάτων αφορά σε θέματα που πλέον χειρίζονται ευκολότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια με τη βοήθεια Η/Υ και κατάλληλων λογισμικών. Η διδασκαλία ακολουθεί προσέγγιση εποικοδομητισμού.

4. Διδακτικοί Στόχοι Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας του σεναρίου οι εκπαιδευόμενοι αναμένεται:

Να γνωρίζουν απλές σχεδιαστικές δυνατότητες του AutoCAD

Να σχεδιάζουν ψηφιακά τοπογραφικά και αρχιτεκτονικά σχέδια

Να γνωρίζουν τη χρήση διαδικτυακών λειτουργιών του AutoCAD.

Να αναζητούν, να επεξεργάζονται και να αποστέλλουν ηλεκτρονικά αρχεία

Να επικοινωνούν με χρήση του λογισμικού NetMeeting.

Να συνεργάζονται με άλλους για τη δημιουργία πολύπλοκων σχεδίων.

Να λύνουν ανάλογης φύσης προβλήματα.

5. Περιγραφή Δραστηριοτήτων Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται από τέσσερις δραστηριότητες. Το θέμα κάθε δραστηριότητας παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Η πρώτη δραστηριότητα είναι εισαγωγική και αφορά στις αρχικές ρυθμίσεις των λογισμικών, που είναι απαραίτητες για τη συνεργασία των μελών της ομάδας. Οι επόμενες δραστηριότητες αφορούν στη συνεργατική σχεδίαση που περιγράφεται στο σενάριο. Εκτενέστερη αναφορά στην περιγραφή των δραστηριοτήτων γίνεται στο αναλυτικό πρόγραμμα της διδασκαλίας. Εκτός της πρώτης δραστηριότητας, οι υπόλοιπες πραγματοποιούνται παράλληλα.



10

6. Περιγραφή ρόλων συμμετεχόντων Στην πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενοι έχουν συγκεκριμένους ρόλους:

Ρόλος Εκπαιδευτή Ο εκπαιδευτής αντιπροσωπεύει τον επικεφαλής μηχανικό της τεχνικής εταιρείας. Εισάγει την ψηφιακή φωτογραφία στο server του εργαστηρίου. Καθορίζει τη σύνθεση των ομάδων φροντίζοντας να είναι ισοδύναμες. Πληροφορεί τους εκπαιδευόμενους για την ηλεκτρονική διεύθυνση του Η/Υ του καθενός. Ζητά από κάθε ομάδα να ορίσει τον εκπρόσωπό της. Ζητά από κάθε ομάδα να σχεδιάσει τα απαραίτητα σχέδια στα οποία αναφέρονται οι δραστηριότητες. Ζητά από κάθε ομάδα να του αποστείλει ηλεκτρονικά το τελικό συνολικό σχέδιο, τα ατομικά σχέδια των μελών της και το αρχείο καταγραφής των συνομιλιών της. Κατά την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων παρέχει βοήθεια σχετικά με τη χρήση των απαραίτητων λογισμικών. Αξιολογεί κάθε ομάδα και παρέχει ανατροφοδότηση.

Ο εκπαιδευτής έχει στη διάθεσή του:

Έναν υπολογιστή με πρόσβαση στο τοπικό δίκτυο και το διαδίκτυο.

Ένα βιντεοπροβολέα

Ένα λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Λογισμικά: AutoCAD 2006, Windows NetMeeting, πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird)

Ρόλος εκπαιδευόμενου Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων. Κάθε εκπαιδευόμενος

αναλαμβάνει να σχεδιάσει το τμήμα του ηλεκτρονικού σχεδίου που του αναλογεί, ύστερα από συνεννόηση με την ομάδα του. Ρόλος ομάδας εκπαιδευόμενων Κάθε ομάδα αντιπροσωπεύει το μελετητικό τμήμα μιας τεχνικής εταιρείας που καλείται να σχεδιάσει ένα τοπογραφικό διάγραμμα το οποίο περιέχει μία πλήρη κάτοψη κατοικίας μαζί με την εσωτερική επίπλωση. Έχοντας στη διάθεσή της μία ψηφιακή φωτογραφία, σχεδιάζει ηλεκτρονικά τα αναγκαία σχέδια. Η ομάδα υποβάλλει ηλεκτρονικά όλα τα παραπάνω για αξιολόγηση. Ρόλος μελών κάθε ομάδας Οι εκπαιδευόμενοι που αποτελούν μία ομάδα αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους Εκπρόσωπος ομάδας Ο ρόλος του εκπροσώπου είναι μία επιπλέον αρμοδιότητα που αναλαμβάνει ένα από τα τρία μέλη της ομάδας. Είναι ο εκπαιδευόμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια

στο χειρισμό του AutoCAD. Εκτός από τη σχεδιαστική του εργασία ως Μελετητής, αναλαμβάνει και την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 1. Στο τέλος της δραστηριότητας αναλαμβάνει την ηλεκτρονική αποστολή της εργασίας της ομάδας στον επιμορφωτή μέσω e-mail. Κατά τη διάρκεια της σχεδίασης θα συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, θα ανταλλάσσει απόψεις και θα ζητά ή θα παρέχει βοήθεια σχετικά με τη χρήση του λογισμικού. Είναι, επίσης, υπεύθυνος για την ενημέρωση των συγκεντρωτικών σχεδίων της ομάδας. Αν αυτό δε γίνει αυτόματα, λόγω οποιουδήποτε προβλήματος, αναλαμβάνει να συνθέσει το ηλεκτρονικό σχέδιο από τα τμήματα του σχεδίου που έχουν σχεδιάσει όλα τα μέλη της ομάδας. Εκπαιδευόμενος Α: 1ος Μελετητής Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 2 και συνεργάζεται με τα


11

υπόλοιπα μέλη της ομάδας παρέχοντας βοήθεια, αν του ζητηθεί. Εκπαιδευόμενος Β: 2ος Μελετητής Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 3 και συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας παρέχοντας βοήθεια, αν του ζητηθεί.

Εκπαιδευόμενος Γ: 3ος Μελετητής Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 4 και συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας παρέχοντας βοήθεια, αν του ζητηθεί. Αξιολόγηση: Με το τέλος της σχεδίασης, η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της τέσσερα ψηφιακά αρχεία, το master που περιέχει την ομαδική εργασία και τα τρία ατομικά αρχεία σχεδίου. Η αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων θα γίνει με τη μέθοδο portfolio. Τα αρχεία σχεδίου που δημιουργούν θα αποθηκευτούν σε φάκελο και θα υπάρχει η δυνατότητα για αναθεώρησή τους οποιαδήποτε στιγμή. Για την παράδοση στον εκπαιδευτή από την ομάδα των εκπαιδευόμενων του υλικού αξιολόγησης θα χρησιμοποιηθεί η δυνατότητα (e-TRANSMIT) αποστολής αρχείων

του λογισμικού AutoCAD. Η ομάδα θα στείλει στον εκπαιδευτή με e-mail ένα συμπιεσμένο zip αρχείο που θα περιέχει όλα τα σχέδια της δραστηριότητας καθώς και το αρχείο της αλληλογραφίας τους.

Κάθε εκπαιδευόμενος έχει στη διάθεσή του τα εξής:


Έναν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Πρόσβαση στο αρχείο AutoCAD που απεικονίζει το αρχικό τοπογραφικό μίας ευρύτερης περιοχής.

Πρόσβαση στο αρχείο που περιέχει την ψηφιακή φωτογραφία.

Λογισμικά: AutoCAD 2006, Windows NetMeeting, πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird).

7. Απαραίτητοι Τεχνολογικοί Πόροι

Εργαστηριακοί χώροι Το εκπαιδευτικό σενάριο θα πραγματοποιηθεί σε εργαστήριο πληροφορικής,

αφού απαιτείται η χρήση Η/Υ. Διαδικτυακή υποδομή Το εργαστήριο πληροφορικής θα πρέπει να υποστηρίζεται και από ένα τοπικό

δίκτυο LAN, ώστε να μπορούν οι χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν ηλεκτρονικό υλικό και να διαθέτει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Υλικό (Hardware) Για τη λειτουργία του συστήματος θα χρειαστούν ένας Η/Υ για κάθε

εκπαιδευόμενο και ένας Η/Υ που θα λειτουργεί σαν Server. Λογισμικά Εργαλεία (Software)

Για τη λειτουργία του συστήματος χρειάζεται το λογισμικό AutoCAD 2006, το Windows NetMeeting και ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird).


12

8. Ανάλυση Δραστηριοτήτων Δραστηριότητα 1: Αρχικές ρυθμίσεις για συνεργατική σχεδίαση.

α. Γενικά

Εντολή εισαγωγής: Xternal Reference (Xref) Λογισμικό Windows NetMeeting Το AutoCAD, όπως έχει παρουσιαστεί στην Ενότητα ΙΙ-4, δίνει τη δυνατότητα για την εισαγωγή στο σχέδιο και άλλων αρχείων σχεδίου. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα να μπορούν διάφοροι σχεδιαστές να συνεργάζονται μεταξύ τους, αναλαμβάνοντας ένα τμήμα του σχεδίου ο καθένας. Το σχέδιο που έχει εισαχθεί και βρίσκεται στο σύνθετο σχέδιο, έχει την ιδιότητα να τροποποιείται ακολουθώντας τις αλλαγές που γίνονται στο πρωτότυπο σχέδιο. Η δραστηριότητα αφορά στην αρχική ρύθμιση των αρχείων των μελών της ομάδας, ώστε να μπορούν να συνεργάζονται δημιουργώντας ένα σύνθετο σχέδιο. Αφορά, επίσης, στη χρήση του λογισμικού Windows NetMeeting που επιτρέπει την

σύγχρονη επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας. Δίνει επιπλέον τη δυνατότητα παροχής βοήθειας, αφού επιτρέπει την ταυτόχρονη σχεδίαση, στο ίδιο αρχείο σχεδίου, από περισσότερα άτομα προκειμένου να λυθούν σχεδιαστικά προβλήματα. β. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας

Ρόλος μελών κάθε ομάδας Εκπρόσωπος ομάδας Είναι ο εκπαιδευόμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του AutoCAD. Στην παρούσα δραστηριότητα είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση των συνεργατικών δυνατοτήτων του λογισμικού και την ενημέρωση των συγκεντρωτικών σχεδίων της ομάδας. Μετά την ολοκλήρωση της σχεδίασης, αποθηκεύει το αρχείο επικοινωνίας του NetMeeting.

Μέλη ομάδας Στην παρούσα δραστηριότητα δημιουργούν προσωπικά αρχεία σχεδίου και εισάγουν σε αυτά το αρχείο master, προκειμένου να ενημερώνονται αυτόματα τα σχέδιά τους.

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία

Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους

διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε εκπαιδευόμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας. Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο εκπρόσωπος της ομάδας δημιουργεί το master αρχείο που περιέχει αναφορές Xref στα σχέδια των υπόλοιπων μελών της ομάδας. Εκκινεί το NetMeeting και ελέγχει τη σωστή λειτουργία του.

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Βήμα 1ο: Σύνδεση αρχείων σχεδίου


13

Εντολή εισαγωγής: Xternal Reference (Xref)

Ο εκπρόσωπος της κάθε ομάδας δημιουργεί ένα νέο σχέδιο με όνομα π.χ. Ομάδα1-Master, εισάγει σε αυτό τα τρία σχέδια που έχουν δημιουργήσει τα μέλη της ομάδας του και στη συνέχεια κλειδώνει όλα τα Layers του Μaster και το αποθηκεύει. Κάθε φορά που οποιοδήποτε μέλος της ομάδας τροποποιεί το δικό του σχέδιο, οι αλλαγές ενημερώνουν το Master. Το κάθε μέλος της ομάδας εισάγει το Master στο δικό του σχέδιο, δημιουργεί δικά του Layers και σχεδιάζει σε αυτά. Όποτε χρειαστεί, οι εκπαιδευόμενοι ενημερώνουν τα σχέδιά τους ενώ μπορούν να κάνουν το Master ορατό ή αόρατο κατά την κρίση τους. Μετά την ολοκλήρωση της σχεδίασης, αποθηκεύουν το αρχείο του ηλεκτρονικού

σχεδίου με όνομα που περιέχει το όνομα της ομάδας στην οποία ανήκουν π.χ. Ομάδα1-Μελετητής1.dwg . Βήμα 2ο: Εγκατάσταση και ρύθμιση λογισμικού επικοινωνίας. Λογισμικό Windows NetMeeting

Κάθε μέλος της ομάδας εκκινεί το λογισμικό Windows NetMeeting που επιτρέπει τη σύγχρονη επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας. Εισάγει τις διευθύνσεις που έχουν στο δίκτυο τα μέλη της ομάδας του και επικοινωνεί με αυτά, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-4. Μετά την ολοκλήρωση της σχεδίασης, ο εκπρόσωπος της ομάδας αποθηκεύει το αρχείο της επικοινωνίας.

Το NetMeeting δίνει επιπλέον τη δυνατότητα παροχής βοήθειας, αφού επιτρέπει σε οποιοδήποτε μέλος της ομάδας να δει, μετά από αίτησή του, την επιφάνεια εργασίας κάποιου άλλου μέλους. Επιτρέπει, επίσης, την ταυτόχρονη σχεδίαση, στο ίδιο αρχείο σχεδίου, από περισσότερα άτομα προκειμένου να λυθούν σχεδιαστικά προβλήματα, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-5.



14


Δραστηριότητα 2:

Τοπογραφικό διάγραμμα α. Γενικά

Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση τοπογραφικού διαγράμματος, στην εμβαδομέτρηση, τον υπολογισμό των στοιχείων δόμησης, τον καθορισμό της θέσης κτιρίου και τη διαστασιολόγηση του οικοπέδου.

β. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας

Ρόλος μελών κάθε ομάδας

Εκπαιδευόμενος Α: 1ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος που θα αναλάβει να σχεδιάσει το τοπογραφικό σχέδιο του οικοπέδου. Θα καθορίσει τη θέση του κτιρίου στο οικόπεδο που θα είναι σύμφωνη με τη νομοθεσία. Με βάση τη θέση του κτιρίου, μπορεί να διαμορφώσει τον περιβάλλοντα χώρο δημιουργώντας κατάλληλα Blocks σχεδίασης ή χρησιμοποιώντας Blocks που έχει δημιουργήσει ο 3ος Μελετητής.

Εκπαιδευόμενος Β: 2ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος που θα σχεδιάσει την κάτοψη του κτιρίου. Όταν την ολοκληρώσει, θα την εισαγάγει στο τοπογραφικό σχέδιο της παρούσας δραστηριότητας. Εκπαιδευόμενος Γ: 3ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος που θα δημιουργήσει τα σχεδιαστικά Blocks. Δεν έχει κάποια

ειδική αρμοδιότητα στην παρούσα δραστηριότητα εκτός αν του ζητηθεί να κατασκευάσει Blocks για τον 1ο Μελετητή.


15

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους

διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε

εκπαιδευόμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας.

Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο 1ος Μελετητής πρέπει να εισαγάγει στο σχέδιό του την αεροφωτογραφία του οικισμού, να εντοπίσει το προς σχεδίαση οικόπεδο, να το σχεδιάσει, να καθορίσει τη θέση του κτιρίου, να υπολογίσει τα στοιχεία δόμησης και να το διαστασιολογήσει. Επεκτάσεις: Α. Μπορούν να σχεδιαστούν δρόμοι και αλέες μέσα στο οικόπεδο. Β. Μπορούν να εισαχθούν Blocks σχετικά με τη διαμόρφωση χώρου, όπως δέντρα κ.λπ. Γ. Μπορεί το οικόπεδο να χωριστεί σε τρίγωνα και να εμβαδομετρηθεί σύμφωνα με τους κανόνες της πολεοδομίας.

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Βήμα 1ο: Σχεδίαση και επιμέτρηση οικοπέδου με χρήση ψηφιακής εικόνας. Εντολές εισαγωγής: Raster Image, Image Manager

Εντολές επιμέτρησης: AREA, PROPERTIES, LIST Εντολές διαχείρισης αρχείων: OPEN, SAVE AS Όπως έχει διδαχτεί στην ενότητα ΙΙ-3, το AutoCAD δίνει τη δυνατότητα για την εισαγωγή στο σχέδιο διαφόρων αντικειμένων, μεταξύ των οποίων και ψηφιακών εικόνων. Ο εκπαιδευόμενος εφαρμόζει όσα περιγράφονται στην πρώτη δραστηριότητα της Ενότητας ΙΙ-3 και εισαγάγει την αεροφωτογραφία του οικισμού με χρήση της εντολής Raster Image, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-6.


Εφαρμόζοντας όσα περιγράφονται στην ίδια ενότητα, σχεδιάζει τα όρια του οικοπέδου και στη συνέχεια με χρήση της εντολής SCALE (Reference) αλλάζει τις


16

συνολικές διαστάσεις του οικοπέδου έτσι ώστε η μετρημένη διάσταση του οικοπέδου να είναι 121 μέτρα, όση μετρήθηκε και από την αεροφωτογραφία. Στη συνέχεια διερευνά τον Image Manager και «διαγράφει» την αεροφωτογραφία, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-7.


Το τελικό αποτέλεσμα φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-8. Στην ίδια εικόνα φαίνεται ο τρόπος εμβαδομέτρησης με χρήση της εντολής PROPERTIES όπως έχει περιγραφεί στην πρώτη δραστηριότητα της Ενότητας ΙΙ-5.3.


Βήμα 2ο: Σχεδίαση και αναγραφή στοιχείων τοπογραφικού διαγράμματος Χρήση εντολών σχεδίασης: LINE, POLYLINE


17

Χρήση εντολών εισαγωγής κειμένου: MTEXT Χρήση εντολών διαμόρφωσης: OFFSET, MOVE, COPY, TRIM, EXTEND Χρήση εντολών διαστασιολόγησης: LINEAR DIMENSION, ALIGNED DIMENSION Μία ενδεικτική πορεία της σχεδίασης είναι αυτή που φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-9 και

περιγράφεται από τις παρακάτω ενέργειες. 1: Σχεδίαση των ορίων του οικοπέδου. 2: Σχεδίαση του περιγράμματος του κτιρίου σε θέση της επιλογής του. Η θέση του κτιρίου, που μπορεί αργότερα να τροποποιηθεί, καθορίζει το σημείο εισαγωγής του σχεδίου της κάτοψης από τον «Εκπαιδευόμενο Β» 3: Αναγραφή των κειμένων, συμπλήρωση του εμβαδού του οικοπέδου και υπολογισμός των στοιχείων δόμησης. 4: Σχεδίαση της παράλληλης στα όρια του οικοπέδου διακεκομμένης γραμμής που βρίσκεται σε απόσταση «Δ». 5: Αναγραφή των γραμμάτων που αντιστοιχούν στις γωνίες του πολυγώνου που περιγράφει το οικόπεδο. 6: Ρύθμιση της κλίμακας διαστάσεων και διαστασιολόγηση του οικοπέδου. 7: Έλεγχος της θέσης τοποθέτησης του κτιρίου μετά την εισαγωγή του σχεδίου της

κάτοψης από τον «Εκπαιδευόμενο Β». Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Όταν οι εκπαιδευόμενοι τελειώσουν τη σχεδίαση, απομακρύνουν από τα σχέδιά τους τα αρχεία που έχουν εισάγει με την εντολή Xref στη Δραστηριότητα 1. Η αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων θα γίνει με τη μέθοδο portfolio. Τα αρχεία σχεδίου που δημιουργούν θα αποθηκευτούν σε φάκελο και θα υπάρχει η δυνατότητα για αναθεώρησή τους οποιαδήποτε στιγμή.


Δραστηριότητα 3: Αρχιτεκτονική σχεδίαση – Κάτοψη κατοικίας. α. Γενικά Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση και διαστασιολόγηση, κάτοψης κατοικίας


18

διαστάσεων 15 Χ 8 μέτρων. β. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας

Ρόλος μελών κάθε ομάδας

Εκπαιδευόμενος Α: 1ος Μελετητής Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποιον ειδικό ρόλο. Εκπαιδευόμενος Β: 2ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος που θα σχεδιάσει την κάτοψη του κτιρίου. Όταν την ολοκληρώσει, θα την εισαγάγει στο τοπογραφικό σχέδιο. Μπορεί να χρησιμοποιήσει Blocks που έχει κατασκευάσει ο 3ος Μελετητής. Εκπαιδευόμενος Γ: 3ος Μελετητής Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποιον ειδικό ρόλο. Αν του ζητηθεί θα κατασκευάσει Blocks για τον 2ο Μελετητή.

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους

διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε εκπαιδευόμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας.

Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο 2ος Μελετητής θα σχεδιάσει μία κάτοψη διαστάσεων 15 Χ 8 μέτρων. Σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή μπορεί να την τοποθετήσει στο τοπογραφικό σχέδιο, όπως έχει περιγραφεί στην πρώτη δραστηριότητα και να συνεχίσει τη σχεδίαση.

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Χρήση εντολών σχεδίασης: LINE, RECTANGLE Χρήση εντολών διαμόρφωσης: OFFSET, TRIM, EXTEND Χρήση εντολών διαστασιολόγησης: LINEAR DIMENSION

Χρήση εντολών διαχείρισης αρχείων: OPEN, SAVE AS Ο εκπαιδευόμενος κάνει χρήση των εντολών σχεδίασης και τροποποίησης που έχουν περιγραφεί σε προηγούμενες ενότητες και σχεδιάζει μία κάτοψη κατοικίας που περιγράφεται από ένα παραλληλόγραμμο διαστάσεων 15 Χ 8 μέτρων, όπως φαίνεται ενδεικτικά στην εικόνα ΙΙ.6-10. Η κάτοψη θα πρέπει να τοποθετηθεί στο τοπογραφικό σχέδιο, στο σημείο που έχει προδιαγράψει ο 1ος Μελετητής.


19


Το σχέδιο της κάτοψης πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω: 1. Εξωτερική τοιχοποιία πάχους 25 εκ. σε κατάλληλο layer σχεδίασης. 2. Εσωτερική τοιχοποιία πάχους 10 εκ. σε κατάλληλο layer σχεδίασης.

3. Πόρτες και παράθυρα, σε μορφή Block, σε κατάλληλο layer σχεδίασης. 4. Εσωτερικές και εξωτερικές διαστάσεις, σε κατάλληλο μέγεθος και layer σχεδίασης.

5. Ονόματα χώρων της κατοικίας, σε κατάλληλο μέγεθος και layer σχεδίασης. Η εσωτερική διαρρύθμιση της κατοικίας μπορεί να αποφασιστεί αποκλειστικά από το σχεδιαστή της ή από την ομάδα. Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Όταν οι εκπαιδευόμενοι τελειώσουν τη σχεδίαση, απομακρύνουν από τα σχέδιά τους τα αρχεία που έχουν εισάγει με την εντολή Xref στη Δραστηριότητα 1. Η αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων θα γίνει με τη μέθοδο portfolio. Τα αρχεία σχεδίου που δημιουργούν θα αποθηκευτούν σε φάκελο και θα υπάρχει η δυνατότητα για αναθεώρησή τους οποιαδήποτε στιγμή.

Δραστηριότητα 4: Διαρρύθμιση εσωτερικών χώρων κατοικίας. α. Γενικά

Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση επίπλων, τη δημιουργία και την εισαγωγή σχεδιαστικών Blocks προκειμένου να συμπληρωθεί η κάτοψη της κατοικίας με τα απαραίτητα έπιπλα.


20


Ρόλος μελών κάθε ομάδας Εκπαιδευόμενος Α: 1ος Μελετητής

Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποιον ειδικό ρόλο. Μπορεί όμως να ζητήσει τη δημιουργία σχεδιαστικών Blocks εξωτερικού χώρου από τον 3ο Μελετητή. Εκπαιδευόμενος Β: 2ος Μελετητής Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποιον ειδικό ρόλο. Μπορεί όμως να ζητήσει τη δημιουργία σχεδιαστικών Blocks χώρου από τον 3ο Μελετητή. Εκπαιδευόμενος Γ: 3ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος που θα σχεδιάσει τα Blocks των επίπλων. Στη συνέχεια θα τα εισάγει στην κάτοψη που σχεδιάζει ο 2ο Μελετητής. Αν του ζητηθεί θα κατασκευάσει Blocks για τον 1ο και 2ο Μελετητή. Στάδιο 1ο: Προετοιμασία

Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους

διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε εκπαιδευόμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας.

Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο 3ος Μελετητής θα σχεδιάσει και θα εισάγει στην κάτοψη Blocks επίπλων. Αν το επιθυμεί, μπορεί να αναζητήσει έτοιμα Blocks επίπλων μέσω του διαδικτύου που θα τα προσαρμόσει κατάλληλα. Στάδιο 3ο: Εφαρμογή

Χρήση εντολών σχεδίασης: LINE, RECTANGLE, MakeBlock Χρήση εντολών διαμόρφωσης: OFFSET, TRIM, EXTEND Χρήση εντολής εισαγωγής: InsertBlock Χρήση εντολών διαχείρισης αρχείων: OPEN, SAVE AS

Ο εκπαιδευόμενος κάνει χρήση των εντολών σχεδίασης, τροποποίησης, δημιουργίας και εισαγωγής Blocks, που έχουν περιγραφεί σε προηγούμενες ενότητες για να σχεδιάσει τα κατάλληλα έπιπλα. Αν το επιθυμεί, μπορεί να αναζητήσει έτοιμα Blocks επίπλων είτε μέσω του διαδικτύου, που θα τα προσαρμόσει κατάλληλα, είτε από αυτά που βρίσκονται στο φάκελο παραδειγμάτων (Sample) του AutoCAD, όπως φαίνονται στις εικόνες ΙΙ.6-11 και ΙΙ.6-12. Ενδεικτικά έπιπλα φαίνονται στις εικόνες ΙΙ.6-13 και ΙΙ.6-14. Τα έπιπλα θα πρέπει να τοποθετηθούν στην κάτοψη που σχεδιάζει ο 2ος Μελετητής. Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Όταν οι εκπαιδευόμενοι τελειώσουν τη σχεδίαση απομακρύνουν από τα σχέδιά τους τα αρχεία που έχουν εισάγει με την εντολή Xref στη Δραστηριότητα 1.

Η αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων θα γίνει με τη μέθοδο portfolio. Τα αρχεία σχεδίου που δημιουργούν θα αποθηκευτούν σε φάκελο και θα υπάρχει η δυνατότητα για αναθεώρησή τους οποιαδήποτε στιγμή.


21




22




23

Β. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Διδασκαλία με θέμα: «Παράγοντες εξοικονόμησης ενέργειας σε

κτίριο»

1. Γενικά Ομάδες εκπαιδευόμενων καλούνται να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση προκειμένου να αντιμετωπίσουν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, την καθοδήγηση του ιδιοκτήτη ενός κτιρίου σε σωστές επιλογές, ώστε το κτίριο που θα κατασκευαστεί να έχει την καλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας και το ελάχιστο λειτουργικό κόστος για θέρμανση. Οι εκπαιδευόμενοι θα κάνουν χρήση του AutoCAD και του Internet καθώς και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα, για όσους εκπαιδευόμενους το επιθυμούν, να πραγματοποιήσουν επιπλέον δραστηριότητες επέκτασης. Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται από δραστηριότητες στις οποίες ο εκπαιδευτής και οι εκπαιδευόμενοι έχουν συγκεκριμένους ρόλους. Ο εκπαιδευτής αντιπροσωπεύει τον επικεφαλής μηχανικό της εταιρείας που έχει αναλάβει την επίβλεψη της κατασκευής του κτιρίου. Οι ομάδες των εκπαιδευόμενων αντιπροσωπεύουν τους εργοδηγούς της εταιρείας οι οποίοι υποστηρίζουν το μηχανικό σε επιμέρους τομείς των προμηθειών και της

κατασκευής. Στις δραστηριότητες, τα μέλη των ομάδων, καλούνται να διερευνούν τις δυνατότητες που υπάρχουν, να παίρνουν αποφάσεις, να σχεδιάζουν και να ελέγχουν μεταξύ τους την ποιότητα της εργασίας τους. Στην αρχή του σεμιναρίου παρέχονται στους εκπαιδευόμενους τα ψηφιακά σχέδια της εγκατάστασης θέρμανσης (είναι η ίδια εγκατάσταση με την προηγούμενη άσκηση). 2. Ένταξη Σεμιναρίου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Το σύνολο του σεναρίου αλλά και επιμέρους μέρη του περιλαμβάνονται και μπορούν να αξιοποιηθούν σε διάφορα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος των

Μηχανολόγων. Επιπλέον, το σενάριο είναι κατάλληλο για χρήση ως επανάληψη στο τέλος της χρονιάς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα κυριότερα μαθήματα στα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τις αναγκαίες προσαρμογές.


Τομέας: Μηχανολόγων

Ειδικότητα: Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων, Ψύξης και Κλιματισμού

Μαθήματα: Εισαγωγή στη Μηχανολογία Α’ τάξη – Α’ Κύκλος Θέρμανση και Θερμικές Εγκαταστάσεις Β’ τάξη – Α’ Κύκλος Εγκαταστάσεις Κλιματισμού Ι Εγκαταστάσεις Κλιματισμού ΙΙ και Κατασκευή και

Λειτουργία Εγκαταστάσεων Κεντρικής Θέρμανσης Α’ τάξη – Β’ Κύκλος κ.λπ.



24

3. Περιγραφή εκπαιδευτικού σεναρίου Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη απόκλιση σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στην ενεργειακή ένταση (κατανάλωση ενέργειας

ανά μονάδα Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος). Ένας από τους σημαντικότερους τομείς οι οποίοι επιδρούν σε αυτό είναι ο κτιριακός τομέας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η εφαρμογή των μελετών αλλά και η χρήση του κτιρίου και η λειτουργία των εγκαταστάσεων. Το σχολείο θα πρέπει να ευαισθητοποιεί τους μαθητές, είτε ως αυριανούς εργαζόμενους – τεχνικούς είτε ως πολίτες, σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, τήρησης των προδιαγραφών, καλής συντήρησης κλπ. Μέσα από το συγκεκριμένο σενάριο μπορούν να αναδειχθούν τα παραπάνω θέματα και επιπλέον να ενταχθούν οι επιμέρους γνώσεις που έχουν λάβει οι μαθητές σε ένα γενικό στόχο: Σωστή, ασφαλής, φιλική προς το περιβάλλον και οικονομική στη λειτουργία της εγκατάσταση αποτελεί κοινωνική ανάγκη αλλά και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τον κατασκευαστή της.

Ο πελάτης διαθέτει μέρος των σχεδίων της μελέτης τα οποία χρησιμοποίησε στην πολεοδομία για να πάρει την άδεια του, η οποία αναφερόταν στην κατασκευή ενός τριώροφου κτιρίου (υπόγειο, πιλοτή και 3 όροφοι) για χώρους κατοικίας και έγινε σύμφωνα με τις απαραίτητες ελάχιστες προδιαγραφές. Το κτίριο βρίσκεται σε φάση υλοποίησης και έχει κατασκευαστεί ήδη ο σκελετός του. Στο διάστημα που μεσολάβησε, ο ιδιοκτήτης αναζητώντας χρηματοδότηση, έκλεισε συμφωνία με ένα τουριστικό γραφείο από το εξωτερικό, το οποίο ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την αποπεράτωση της επένδυσης, με την υποχρέωση να παραχωρηθεί το κτίριο προς εκμετάλλευση, για τα επόμενα δέκα χρόνια. Η περιοχή που βρίσκεται το κτίριο, δίπλα σε ιαματικές πηγές, διαθέτει μεγάλο φυσικό και πολιτιστικό πλούτο και απευθύνεται κυρίως σε οικοτουρίστες υψηλού εισοδήματος. Οι συγκεκριμένοι επισκέπτες επιλέγουν χώρους διαμονής με τη ρητή δέσμευση ότι αυτοί έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν με κανόνες εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος. Η ποσοτικοποιημένη δέσμευση για την εγκατάσταση

θέρμανσης αναφέρει ότι το κτίριο δεν θα πρέπει να έχει εγκατεστημένη ισχύ θέρμανσης μεγαλύτερη από 180kcal/M2 ωφέλιμου χώρου ανά διαμέρισμα. Το κτίριο θα λειτουργεί όλο το χρόνο. Ο πελάτης ζήτησε από την κατασκευαστική εταιρεία να διερευνήσει αν η υφιστάμενη εγκατάσταση θέρμανσης πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές και επιπλέον, όλες τις δυνατότητες που έχει για να βελτιώσει ενεργειακά το κτίριό του, στη φάση που

βρίσκεται, ώστε να αποκτήσει επιπλέον ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για τη συγκεκριμένη αγορά. Στη συνέχεια θα γίνει οικονομική μελέτη ώστε να επιλεγούν οι εφικτές οικονομικά λύσεις. Επίσης ζήτησε μια αναφορά προδιαγραφών διαχείρισης που πρέπει να τηρούνται κατά τη φάση της λειτουργίας του καταλύματος. Ο μηχανολόγος μηχανικός της εταιρείας ανέθεσε στους συνεργάτες του, αφού λάβουν υπόψη τους τα σχέδια του κτιρίου, να καταγράψουν τεχνολογίες, συστήματα και υλικά τα οποία είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ώστε να περιορίσουν την κατανάλωση ενέργειας στο συγκεκριμένο κτίριο. Η θέρμανση του κτιρίου θα γίνεται όπως έχει προδιαγραφεί, με μονοσωλήνιο σύστημα, ωστόσο, στο βαθμό που περιοριστούν οι θερμικές απώλειες ή χρησιμοποιηθούν άλλες τεχνολογίες, θα γίνει αναπροσαρμογή της μελέτης.

Το κτίριο δεν θα έχει εγκατάσταση κλιματισμού καθώς η περιοχή στην οποία βρίσκεται είναι ιδιαίτερα δροσερή το καλοκαίρι. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μην υπάρξουν σημαντικά ψυκτικά φορτία στο κτίριο. Στις παρεμβάσεις θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η εγκατάσταση του ζεστού νερού χρήσης η οποία τροφοδοτεί την τουαλέτα και την κουζίνα. Η παραγωγή του νερού προβλέπεται να γίνεται από θερμοσίφωνα διπλής δράσης (λέβητας – ηλεκτρισμός).


25

Τα σχέδια που παραδόθηκαν από τον ιδιοκτήτη φαίνονται στις εικόνες ΙΙ.6-15 και ΙΙ.6-16. Συγκεκριμένα, υπάρχει η εγκατάσταση θέρμανσης σε κάτοψη του Γ ορόφου και το κατακόρυφο διάγραμμα.

Τα ψηφιακά σχέδια είναι διαθέσιμα στις ομάδες των εκπαιδευόμενων.

Η επιλογή του θέματος του εκπαιδευτικού σεναρίου έχει σαν σκοπό τη σύνδεση των μαθημάτων του τομέα των Μηχανολόγων που αναφέρονται, με την επαγγελματική πράξη. Η διδασκαλία ακολουθεί προσέγγιση εποικοδομητισμού.



26


4. Διδακτικοί Στόχοι Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας του σεναρίου οι εκπαιδευόμενοι αναμένεται:

Να συνδέουν τις επιμέρους γνώσεις τους με την πραγματικότητα της εργασίας.

Να διακρίνουν τους παράγοντες που επιδρούν στην εξοικονόμηση θερμικής ενέργειας.

Να αξιολογούν τις επιλογές που έχουν γίνει στον ενεργειακό σχεδιασμό ενός κτιρίου.

Να είναι σε θέση, αξιοποιώντας τις γνώσεις τους, να προσδιορίσουν τα δυνατά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την εξοικονόμηση ενέργειας


27

και την κατανάλωση συμβατικών μορφών της σε ένα κτίριο, ώστε να καθοδηγήσουν τον ιδιοκτήτη σε σωστές επιλογές κατά τη φάση της κατασκευής αλλά και της χρήσης του.

Να γνωρίζουν απλές σχεδιαστικές δυνατότητες του AutoCAD, και τη χρήση του EXCEL, του WORD, του Internet και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

5. Περιγραφή Δραστηριοτήτων

Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται από τις εξής δραστηριότητες.

1. Έλεγχος της ισχύος ανά τετραγωνικό μέτρο επιφανείας, της εγκατάστασης θέρμανσης.

2. Διερεύνηση βιβλιογραφίας.

3. Εντοπισμός των κρίσιμων σημείων παρεμβάσεων και εποπτική παρουσίαση στο σχέδιο.

4. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων.

6. Περιγραφή ρόλων συμμετεχόντων Στην πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενοι έχουν συγκεκριμένους ρόλους: Ρόλος Εκπαιδευτή Ο εκπαιδευτής αντιπροσωπεύει τον επικεφαλής μηχανικό της τεχνικής εταιρείας. Εισάγει τα σχέδια στον server του εργαστηρίου Καθορίζει τη σύνθεση των ομάδων φροντίζοντας να είναι ισοδύναμες. Πληροφορεί τους εκπαιδευόμενους για την ηλεκτρονική διεύθυνση του Η/Υ του

καθενός. Ζητά από κάθε ομάδα να ορίσει τον εκπρόσωπό της. Ζητά από κάθε ομάδα να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες δραστηριότητες. Ζητά από κάθε ομάδα να του αποστείλει ηλεκτρονικά τα τελικά αποτελέσματα και τα σχέδια. Κατά την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων παρέχει βοήθεια και διευκρινίσεις. Αξιολογεί κάθε ομάδα και παρέχει ανατροφοδότηση. Ο εκπαιδευτής έχει στη διάθεσή του:


Ένα βιντεοπροβολέα.


Λογισμικά: AutoCAD 2006, πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird), το Microsoft office

Ρόλος εκπαιδευόμενου Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων. Κάθε εκπαιδευόμενος αναλαμβάνει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα στο πλαίσιο της ομάδας.

Ρόλος ομάδας εκπαιδευόμενων Κάθε ομάδα αντιπροσωπεύει το μελετητικό τμήμα της τεχνικής εταιρείας που έχει


28

αναλάβει τη συγκεκριμένη εργασία. Η ομάδα υποβάλλει ηλεκτρονικά όλα τα παραπάνω για αξιολόγηση.

Ρόλος μελών κάθε ομάδας Οι εκπαιδευόμενοι που αποτελούν μία ομάδα αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους. Ενδεικτικά η κατανομή μπορεί να είναι όπως παρακάτω. Εκπαιδευόμενος Α - Εκπρόσωπος ομάδας - 1ος Μελετητής Ο ρόλος του εκπροσώπου είναι μία επιπλέον αρμοδιότητα που αναλαμβάνει ένα από τα τρία μέλη της ομάδας. Είναι ο εκπαιδευόμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του AutoCAD. Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 1. Καθοδηγεί το μέλος της ομάδας που αναλαμβάνει τις επιμετρήσεις και αναλαμβάνει να παρουσιάσει τα κρίσιμα στοιχεία στο σχέδιο. Στο τέλος της δραστηριότητας αναλαμβάνει την ηλεκτρονική αποστολή της εργασίας της ομάδας στον επιμορφωτή μέσω e-mail. Κατά τη διάρκεια της σχεδίασης θα συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας,

θα ανταλλάσσει απόψεις και θα ζητά ή θα παρέχει βοήθεια σχετικά με τη χρήση του λογισμικού. Εκπαιδευόμενος Β: 2ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος με τη μεγαλύτερη γνώση και εμπειρία στο αντικείμενο της δραστηριότητας (εξοικονόμηση ενέργειας). Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 3 και συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας υποβάλλοντας ερωτήματα υπό διερεύνηση και παρέχοντας βοήθεια, αν του

ζητηθεί. Είναι ο κύριος συντάκτης της τελικής έκθεσης. Εκπαιδευόμενος Γ: 3ος Μελετητής Είναι ο εκπαιδευόμενος με την μεγαλύτερη ευχέρεια στη χρήση του Internet και του Microsoft Office. Αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της Δραστηριότητας 2 και συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας παρέχοντας βοήθεια αν του ζητηθεί. Επίσης συμβάλλει στην καλύτερη και εποπτική παρουσίαση της τελικής έκθεσης. Αξιολόγηση: Με το τέλος της εργασίας αξιολογούνται:

Η επάρκεια και ορθότητα του ελέγχου ισχύος της εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης

Το εύρος των κρίσιμων σημείων τα οποία επιλέχθηκαν για παρεμβάσεις

Η τεκμηρίωση των θεμάτων

Η ποιότητα της παρουσίασης και το σχέδιο

Η συμμετοχή στο γενικότερο προβληματισμό και οι εναλλακτικές προτάσεις

Κάθε εκπαιδευόμενος έχει στη διάθεσή του τα εξής:

Έναν υπολογιστή με πρόσβαση στο τοπικό δίκτυο και στο διαδίκτυο.


Πρόσβαση στο αρχείο AutoCAD που απεικονίζει το σχέδιο της εγκατάστασης.

Λογισμικά: AutoCAD 2006, πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird) και το Microsoft Office


29

7. Απαραίτητοι Τεχνολογικοί Πόροι

Εργαστηριακοί χώροι Το εκπαιδευτικό σενάριο θα πραγματοποιηθεί σε εργαστήριο

πληροφορικής, αφού απαιτείται η χρήση Η/Υ.

Διαδικτυακή υποδομή Το εργαστήριο πληροφορικής θα πρέπει να υποστηρίζεται και από ένα

τοπικό δίκτυο LAN, ώστε να μπορούν οι χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν ηλεκτρονικό υλικό και να διαθέτει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Υλικό (Hardware) Για τη λειτουργία του συστήματος θα χρειαστούν ένας Η/Υ για κάθε

εκπαιδευόμενο και ένας Η/Υ που θα λειτουργεί σαν Server. Λογισμικά Εργαλεία (Software)

Για τη λειτουργία του συστήματος χρειάζεται το λογισμικό AutoCAD 2006, ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Outlook Express, Mozilla Thunderbird) καθώς και τα προγράμματα Microsoft office.

8. Ανάλυση Δραστηριοτήτων

Δραστηριότητα 1: Έλεγχος της ισχύος ανά τετραγωνικό μέτρο επιφανείας, της

εγκατάστασης θέρμανσης

α. Γενικά

Από την προηγούμενη άσκηση έχει γίνει η επιμέτρηση των επιμέρους χώρων του κτιρίου. Σε αυτήν την φάση αρκεί να γίνει σύγκριση με τη θερμική ισχύ των σωμάτων κάθε χώρου και να βρεθεί η ανηγμένη ανά επιφάνεια ισχύς κάθε χώρου

(kcal/h/m2 ). Αν κάποιες ομάδες έχουν κάνει λάθος στις προηγούμενες μετρήσεις, αυτές διορθώνονται με βάση το τελικό αποτέλεσμα της προηγούμενης άσκησης. Στη συνέχεια εντοπίζονται οι χώροι με τη μεγαλύτερη ανηγμένη ισχύ και επιλέγονται κατά προτεραιότητα για παρεμβάσεις. β. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας

Η Δραστηριότητα 1 πραγματοποιείται από τους μελετητές 2 και 3 υπό την επίβλεψη του Μελετητή 1 Στάδιο 1ο: Προετοιμασία

Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας

τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους

εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε εκπαιδευόμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας, ο οποίος αφορά στη σύγκριση των εμπειρικών και των αναλυτικών υπολογισμών απωλειών θέρμανσης, στη σύγκριση μεταξύ των διαφόρων ορόφων (ενδιάμεσοι όροφοι, ρετιρέ κ.λπ. ). Στάδιο 2ο: Παρουσίαση

Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει για άλλη μια φορά τις δυνατότητες της αριθμομηχανής του AutoCAD και του Excel το οποίο μπορεί να χρησιμεύσει στην αυτοματοποίηση


30

των επιμέρους υπολογισμών. Οι εκπαιδευόμενοι επιλέγουν την καλύτερη λύση για τον τρόπο υπολογισμών.

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Τα μέλη των ομάδων τα οποία έχουν αναλάβει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα πραγματοποιούν την επιμέτρηση, σημειώνοντας επίσης τις ιδιαιτερότητες που παρατηρούν και είναι σκόπιμο να συζητηθούν στο πλαίσιο της ομάδας. Τα στοιχεία για τον 3ο όροφο τα λαμβάνουν από την τυπική κάτοψη του ορόφου (επίπεδο 5) ενώ τα στοιχεία για τον 1ο και 2ο όροφο τα λαμβάνουν από το κατακόρυφο διάγραμμα. Δημιουργούν πίνακα Excel και καταγράφουν τις τιμές όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6-17. Σημειώνουν τους ορόφους και τους χώρους οι οποίοι εμφανίζουν τα μεγαλύτερα περιθώρια παρεμβάσεων.

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΙΣΧΥΟΣ ΑΝΑ ΧΩΡΟ

ΧΩΡΟΣ ΣΩΜΑΤΑ

ΙΣΧΥΣ σε

Kcal/h

ΙΣΧΥΣ ΑΝΑ

ΧΩΡΟ σε

Kcal/h

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

ΧΩΡΟΥ σε m2

ΑΝΗΓΜΕΝΗ

ΙΣΧΥΣ σε

kcal/h/m2

Χώρος 3.1 Σώμα 1





Σώμα 2

Μ.Ο. ΑΝ. ΙΣΧΥΟΣ






Σώμα 2







Σώμα 2


3ο

ς Ο

ΡΟ

ΦΟ

Σ

ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΧΥΟΣ ΟΡΟΦΟΥ

1ο

ΟΡ

ΟΦ

ΟΣ


2ο

ς Ο

ΡΟ

ΦΟ

Σ



Δραστηριότητα 2: Διερεύνηση βιβλιογραφίας α. Γενικά

Η δραστηριότητα αφορά στην εξερεύνηση στο Internet πηγών για περισσότερες πληροφορίες και οδηγούς σχετικούς με την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια.



31

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας

τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες και επισημαίνεται η σημασία της σύνθεσης της επιμέρους γνώσης για την αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων, όπως είναι αυτό της εξοικονόμησης ενέργειας. Επισημαίνεται επίσης, η σημασία που δίνεται από διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς στο θέμα. Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει σύντομα βασικές πηγές στο Internet, από τις οποίες μπορεί να αναζητήσει η κάθε ομάδα πληροφορίες. Αυτές είναι οι εξής:

ECO LABEL ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ http://www.greendrachma.gr/pilot/ecolabel.php#3

Εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια – ΚΑΠΕ, εικόνα ΙΙ.6- 18 http://www.cres.gr/energy_saving/Ktiria/ktiria_intro.htm


Οι οδηγοί του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για ξενοδοχεία (Ειδικότερα ο οδηγός για τους Managers και ο οδηγός για τους Πελάτες). http://env.meteo.noa.gr/xenios/main_deliverables_dissemination.htm Επέκταση: Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αναζητήσουν και επιπλέον πληροφορίες από ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς και από εταιρίες, ώστε να καταλήξουν σε συγκεκριμένα προϊόντα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής πηγές: Περιβαλλοντική γωνιά του ΕΚΚΕ (Ελληνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών). Περιέχει πληροφορίες για επιμέρους θέματα, εταιρίες, φορείς κλπ

http://www2.ekke.gr/estia/gr_pages/gr_index.htm

http://www.greendrachma.gr/pilot/ecolabel.php#3

http://env.meteo.noa.gr/xenios/main_deliverables_dissemination.htm


32

Διεθνή Κριτήρια για Περιβαλλοντικές εγκαταστάσεις στον τουρισμό THE GREEN KEY http://www.green-key.org/pdf/international_criteria.pdf

Οδηγός Ιδιοκτητών σπιτιών για εξοικονόμηση ενέργειας και άνεση (Πολιτεία της Χαβάης), εικόνα ΙΙ.6-19 www.hawaii.gov/dbedt/info/energy/publications/hhog.pdf


Πώς να ελέγξετε τα κτίρια ενεργειακά και να τα κατατάξετε Energy efficient buildings: Get Power – Save Energy with Display™ Campaign http://europa.eu.int/comm/energy/intelligent/library/doc/ien_2.pdf

Ευρωπαϊκές Επιχειρήσεις που ασχολούνται με την Εξοικονόμηση ενέργειας http://www.euroace.org Γενικός οδηγός και εταιρείες εξοικονόμησης ενέργειας σε διάφορους τομείς http://www.caddet.org/links/index.php Η πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ενέργεια http://ec.europa.eu/energy/green-paper-energy/index_en.htm

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Οι εκπαιδευόμενοι που είναι υπεύθυνοι για αυτήν τη δραστηριότητα της αναζήτησης πληροφοριών, καταγράφουν τα θέματα τα οποία πρέπει να

αντιμετωπίσουν και τα προωθούν στα άλλα μέλη της ομάδας. Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, ενσωματώνουν αυτές τις πληροφορίες στη

http://europa.eu.int/comm/energy/intelligent/library/doc/ien_2.pdf

http://www.euroace.org/

http://www.caddet.org/links/index.php


33

δραστηριότητά τους ή ζητούν περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας δημιουργείται ένας πίνακας με θέματα τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν, τα οποία μπορούν να αναφέρονται σε μόνωση κτιρίου

και εγκαταστάσεων, αλλαγές στα οικοδομικά στοιχεία (π.χ. πόρτες, παράθυρα), αυτοματισμούς, συντήρηση και διαχείριση, δενδροφύτευση, σκίαστρα κ.λπ. Δραστηριότητα 3: Εντοπισμός των κρίσιμων σημείων παρεμβάσεων α. Γενικά Οι υπεύθυνοι των ομάδων, σε συνεργασία με τα μέλη των ομάδων των προηγούμενων δραστηριοτήτων, εντοπίζουν τα κρίσιμα σημεία στο σχέδιο και εξετάζεται ο τρόπος αντιμετώπισής τους.



Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας

τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Αυτή η δραστηριότητα σε συνδυασμό με την προηγούμενη, της αναζήτησης πληροφοριών, προσεγγίζει το

αντικείμενο του έργου απαγωγικά και επαγωγικά, δηλαδή και από το γενικό προς το ειδικό και από το ειδικό προς το γενικό. Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο εκπρόσωπος κάθε ομάδας (Μελετητής Α), παρουσιάζει αναλυτικά την εγκατάσταση και καλεί τα υπόλοιπα μέλη να συζητήσουν τα καταρχήν θέματα τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης. Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Ο Μελετητής Β αναλαμβάνει, επικοινωνώντας συνεχώς με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, να καταγράφει τα σημεία τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης και την τεκμηρίωσή τους. Στέλνει, επίσης, τα συγκεκριμένα στοιχεία στο Μελετητή Α ώστε

αυτός να τα καταγράφει στο σχέδιο. Για τα σημαντικά ζητήματα στα οποία θα προκύψουν σημαντικές διαφορές απόψεων, συζητάει αναλυτικά η ομάδα και αποφασίζει. Δραστηριότητα 4: Σύνταξη τελικής έκθεσης α. Γενικά Συντάσσεται η τελική έκθεση κατασκευής και λειτουργίας των μηχανολογικών εγκαταστάσεων αλλά και ολόκληρου του καταλύματος, στο βαθμό που επιδρά στην ενεργειακή απόδοση της εγκατάστασης. β. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας


34

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία Ο εκπαιδευτής κατά την αρχική φάση προετοιμασίας έχει κάνει μια εισαγωγή

στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων δραστηριοτήτων δίνονται στους εκπαιδευόμενους προφορικές οδηγίες. Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Ο Μελετητής Β παρουσιάζει τα κωδικοποιημένα συμπεράσματα στα οποία έχει καταλήξει. Στάδιο 3ο: Εφαρμογή Η κάθε ομάδα συζητάει τα συμπεράσματα, τα οποία συνιστούν την τελική έκθεση. Η παρουσίαση θα πρέπει να γίνει με εποπτικό τρόπο, ώστε να είναι κατανοητή από τον πελάτη και τους συνεργάτες του.

Συγκεκριμένα η έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον:

Την ενεργειακή κατάσταση του κτιρίου με βάση τα δεδομένα της άδειας και τις πλέον δυσμενείς περιοχές του κτιρίου από ενεργειακή άποψη.

Τα κρίσιμα σημεία – περιοχές που χρήζουν παρέμβασης και τις δυνατότητες που υπάρχουν από άποψη τεχνολογίας ή και συγκεκριμένων υλικών – συσκευών ή άλλων παρεμβάσεων (π.χ. σκίαση, χρήση ήπιων μορφών ενέργειας κ.λπ.). Απαιτείται τουλάχιστον σύντομη παρουσίαση των

συμπερασμάτων υπό μορφή πίνακα – λίστας ελέγχου και παρεμβάσεων (check list). Αν υπάρχει χρόνος και κρίνεται σκόπιμο από την ομάδα, παρέχονται περισσότερες διευκρινίσεις

Οδηγίες – Δεσμεύσεις διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών σημείων συντήρησης.

Επέκταση: Αν κάποιες ομάδες προχωρήσουν συντομότερα, λόγω ευχέρειας στη χρήση των νέων τεχνολογιών ή σημαντικής εμπειρίας και τεχνογνωσίας στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, μπορούν να προχωρήσουν στη δημιουργία και των υπολοίπων δύο κατόψεων της εγκατάστασης θέρμανσης. Στάδιο 4ο: Αποστολή Συζήτηση – παρατηρήσεις

Το σύνολο των υλικών των δραστηριοτήτων στέλνεται στον επιμορφωτή. Ο πίνακας ελέγχου και παρεμβάσεων στέλνεται σε όλους τους εκπαιδευόμενους. Πραγματοποιείται διάλογος με βάση τα συμπεράσματα των ομάδων. Στάδιο 5ο: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση βασίζεται στην πληρότητα και την τεκμηρίωση του πίνακα – λίστας ελέγχου και παρεμβάσεων και του συνόλου της έκθεσης Στην ποιότητα της εποπτικής παρουσίασης των εκθέσεων κάθε ομάδας Στη συμμετοχή στη συζήτηση των συμπερασμάτων Σε τυχόν επεκτάσεις των δραστηριοτήτων


35

Δραστηριότητα ΙΙ.6-1

Οι εκπαιδευόμενοι (σε ομάδες των 4-5 ατόμων) και ο εκπαιδευτής συζητούν για: α) τις αρχές που πρέπει να διέπουν την κατασκευή σεναρίων και υλικού για μάθηση με χρήση ΤΠΕ καθώς και για β) την πιθανή φόρμα (format) ενός σεναρίου και του συνοδευτικού υλικού

γ) τις πιθανές ώρες μελέτης/ενασχόλησης που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων ενός σεναρίου.

2. Αρχές Κατασκευής Σεναρίων

Σύμφωνα με τον Kevin Oliver (1999) βασικά σημεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατασκευή σεναρίων είναι τα εξής:

1. Προσδιορισμός των δεξιοτήτων που θα αναπτυχθούν μέσω του σεναρίου (π.χ. ικανότητα αξιολόγησης, σύνθεσης, σύγκρισης).

2. Ανάπτυξη δραστηριοτήτων που προϋποθέτουν τις παραπάνω δεξιότητες και προσδιορίζουν το σκοπό ή τον τελικό προορισμό του έργου (τι προσπαθεί η διδασκαλία να επιτύχει;), για παράδειγμα τη δημιουργία μιας κάτοψης

(αρχιτεκτονικό σχέδιο). 3. Δημιουργία μιας ιστορίας (cover story) για την αποστολή του σεναρίου. Ο

εκπαιδευτής προσπαθεί να προσδιορίσει το περιεχόμενο και να προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον του εκπαιδευόμενου.

4. Σχεδιασμός των διαδικασιών μέσω δραστηριοτήτων. 5. Δημιουργία εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που να υποστηρίζει τη μάθηση,

όπως είναι για παράδειγμα η προσομοίωση και η αναζήτηση στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με τον Dansereau και τους συνεργάτες του (1979) οι βασικές αρχές σχεδιασμού σεναρίων περιλαμβάνουν:

1. τον προσδιορισμό (assign) 2. τη σειρά/ αλληλουχία (sequence) και 3. την ανάθεση (assign) δραστηριοτήτων στους εκπαιδευόμενους (Dansereau

D. F., Collins K. W., McDonald B. A., Holley C., Garland J., Diekhoff G., Evans S. H., 1979).

Η πρώτη αρχή (προσδιορισμός) διασφαλίζει ότι οι εκπαιδευόμενοι θα

εκτελέσουν δραστηριότητες ωφέλιμες για την ανάπτυξη της συνεργατικότητας και θα αποφύγουν δραστηριότητες που μπορεί να αποδειχθούν επιζήμιες. Συνήθως ο εκπαιδευτής καθορίζει τις δραστηριότητες με κριτήριο την οικοδόμηση της γνώσης. Ωστόσο, οι εκπαιδευόμενοι έχουν αρκετό βαθμό ελευθερίας.

Επιπρόσθετα, ο καθορισμός της σειράς των δραστηριοτήτων έχει ως στόχο

την ανάπτυξη δημιουργικών αλληλεπιδράσεων. Για να είναι αποτελεσματική η μάθηση, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να λαμβάνουν μέρος σε κάθε δραστηριότητα σε δεδομένη χρονική στιγμή.

Η ανάθεση δραστηριοτήτων διασφαλίζει ότι όλοι οι εκπαιδευόμενοι θα συμμετέχουν ενεργά σε πλήθος δραστηριοτήτων.


36

3. Πιθανή Φόρμα (format) Σεναρίου Στη συνέχεια παρουσιάζεται μια πιθανή φόρμα (format) ενός σεναρίου.

Τάξη:

Τομέας:

Ειδικότητα:

Μάθημα:

Διδακτική Ενότητα:

Διδακτικές Ώρες:

Τίτλος Σεναρίου:

Σκοπός Σεναρίου:

Διδακτικοί Στόχοι Σεναρίου:

Σύντομη Περιγραφή:

Απαραίτητοι Τεχνολογικοί Πόροι:

Αναλυτική Περιγραφή –Κατανομή Ρόλων:

Βήματα Υλοποίησης: 1ο Προετοιμασία 2ο Παρουσίαση 3ο Εφαρμογή 4ο Αξιόλογη

Δραστηριότητα ΙΙ.6-2 Οι ομάδες παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους (αρχές και μορφή υλικού) και με τη βοήθεια του εκπαιδευτή γίνεται σύνθεση και συμπλήρωση τους.

4. Ορισμός Σεναρίου

Ένα εκπαιδευτικό σενάριο (learning scenario/script, educational

scenario/script) είναι η περιγραφή του τρόπου οργάνωσης μιας εκπαιδευτικής κατάστασης, η οποία στοχεύει στην οικοδόμηση συγκεκριμένης γνώσης. Αυτή η οργάνωση αφορά:

ρόλους, δραστηριότητες, εκπαιδευτικούς πόρους, εργαλεία, υπηρεσίες και αποτελέσματα,

τα οποία συνδέονται με την εφαρμογή των δραστηριοτήτων (Lejeune A., Pernin


37

J.P., 2004).

Το συνεργατικό σενάριο (collaboration script) είναι ένα σύνολο οδηγιών

που προσδιορίζει τον τρόπο αλληλεπίδρασης των μελών της ομάδας, τον τρόπο συνεργασίας και τη μέθοδο επίλυσης των προβλημάτων (O'Donnell, Dansereau, 1992).

Τα ημιδομημένα εκπαιδευτικά σενάρια προσδιορίζουν μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Συχνά στη βιβλιογραφία, το σενάριο ονομάζεται «script» και ιδιαίτερα αναφορικά με θέματα που σχετίζονται με συνεργατική μάθηση με την υποστήριξη των υπολογιστών (computer-supported collaborative learning -CSCL). Σύμφωνα με τον Dillenbourg (2002), το σενάριο (script) ορίζεται ως μια ιστορία, στην οποία οι εκπαιδευόμενοι και οι εκπαιδευτές πρέπει να παίζουν ρόλους, όπως οι ηθοποιοί που υποδύονται ρόλους στις ταινίες.

Σε κάθε φάση το script προσδιορίζει: 1. τις δραστηριότητες που πρέπει να εκτελέσουν οι εκπαιδευόμενοι,

2. τη σύνθεση κάθε ομάδας, 3. τον τρόπο με τον οποίο κάθε δραστηριότητα ανατίθεται σε κάθε ομάδα, 4. την αλληλεπίδραση 5. το συγχρονισμό (timing) της κάθε φάσης Οι φάσεις συνδέονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, τα εξερχόμενα της μιας

αποτελούν εισερχόμενα της άλλης φάσης. Τα εκπαιδευτικά σενάρια τις περισσότερες φορές είναι διαδοχικά, τουλάχιστον από την πλευρά των εκπαιδευόμενων. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι περιέχουν με απόλυτη λεπτομέρεια

τις οδηγίες που πρέπει να ακολουθήσουν οι εκπαιδευόμενοι. Οι δραστηριότητες μπορεί, και συχνά πρέπει, να οριστούν με απλούς στόχους. Για παράδειγμα, σε κάποιο σημείο της δραστηριότητας ο εκπαιδευτής ζητάει να οριστούν οι έννοιες που εξετάζονται. Οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν για τον ορισμό αφήνονται ανοιχτοί.

Σύμφωνα με τον Schneider και τους συνεργάτες του (2003), σημαντικό

ρόλο διαδραματίζει η αρχή της αναζήτησης, παραγωγής και αλληλεπίδρασης των πληροφοριών. Οι φάσεις που επαναλαμβάνονται είναι:

1. Παρατήρηση-Look (ανακάλυψη-discovery) 2. Συζήτηση-Discuss (αλληλεπίδραση-interaction) 3. Πράξη-Do (παραγωγή-production) 4. Παράδοση-Deposit (διαμοιρασμός-sharing) 5. Ανατροφοδότηση-Feedback (συζήτηση των αποτελεσμάτων-discussion of

results)

Ο ρόλος του εκπαιδευτή ως μάνατζερ είναι να εξασφαλίσει ότι αυτή η επανάληψη (loops) είναι παραγωγική. Για παράδειγμα, να βεβαιωθεί ότι οι εκπαιδευόμενοι παράγουν, ότι η εργασία που εκτελούν είναι σχετική με το στόχο, ότι γίνεται αυτοαξιολόγηση και ότι γίνεται ανταλλαγή εμπειριών με τις άλλες ομάδες.

Ο ρόλος του ως διευκολυντή είναι να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους με τις δραστηριότητες που έχουν αναλάβει. Για παράδειγμα να τους βοηθήσει στην εύρεση βιβλιογραφίας και πηγών στο διαδίκτυο.

Ο ρόλος τους ως ενορχηστρωτή της μάθησης αφορά τη δημιουργία σεναρίων. Προσδιορίζονται μικρότερες φάσεις ώστε ο εκπαιδευόμενος να συγκεντρώνει τη προσοχή του σε μικρά έργα τα οποία μπορούν να λυθούν σε δεδομένη χρονική στιγμή.

Έστω ότι οι εκπαιδευόμενοι ζητούν υλικό για ένα έργο (project). Αυτή η ανάγκη μπορεί να δημιουργήσει ένα σενάριο το οποίο αποτελείται από τα εξής


38

βήματα: 1. Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει το θέμα, δίνει στοιχεία και ζητάει από τους

εκπαιδευόμενους να σκεφτούν τις διαφορετικές πτυχές του θέματος

(Συζήτηση). 2. Οι εκπαιδευόμενοι αναζητούν στο διαδίκτυο μέσω διαφόρων μηχανών

αναζήτησης τους συνδέσμους που τους ενδιαφέρουν (Παρατήρηση, Παράδοση).

3. Οι εκπαιδευόμενοι αναζητούν χωρίς συγκεκριμένες κατηγορίες και υποκατηγορίες πληροφορίες για το θέμα (Παρατήρηση, Πράξη, Παράδοση).

4. Τα αποτελέσματα ιεραρχούνται (Παρατήρηση, Πράξη, Συζήτηση). 5. Τα αποδεκτά αποτελέσματα διαχωρίζονται σε ευκρινές σημείο π.χ. στον

πίνακα (Παράδοση). 6. Οι εκπαιδευόμενοι κατηγοριοποιούν τα αποτελέσματά τους (Πράξη,

Παράδοση). 7. Ο εκπαιδευτής παρέχει ανατροφοδότηση (Συζήτηση).

Η μέθοδος σενάριο στην εκπαιδευτική πρακτική χρησιμοποιείται ως ένα

εργαλείο μάθησης και έρευνας.

Οι Karim Benammar, Liz Dale, Janke Poortinga, Huib Schwab, Marco Snoek (2005) προτείνουν τρεις πιθανές προσεγγίσεις στη χρησιμοποίηση σεναρίων στην εκπαίδευση:

προσανατολισμένο στην έρευνα (research-based) , προσανατολισμένο στο προϊόν (product-based) ή

προσανατολισμένο στην αλληλεπίδραση (interaction-based).

Στην προσέγγιση research-based η ανάπτυξη ερευνητικών μεθόδων ενθαρρύνει τους εκπαιδευόμενους να εξερευνούν και να αξιοποιούν πολλά ερευνητικά εργαλεία.

Στην προσέγγιση product-based δίνεται έμφαση στην παραγωγή σεναρίων που μπορούν να υλοποιηθούν. Τα σενάρια εδώ, έχουν καλή διατύπωση και ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Στην προσέγγιση interaction-based δίνεται έμφαση στην ποιότητα της αλληλεπίδρασης μεταξύ εκπαιδευόμενων. Εστιάζει στην ανάπτυξη μιας συστημικής (systemic) κατανόησης του πεδίου μέσω στρατηγικών συζητήσεων. Σε αυτή την προσέγγιση, η ανάπτυξη μιας κοινής κατανόησης και της ικανότητας διαπραγμάτευσης διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.

Η επιλογή της προσέγγισης και η έμφαση που θα δοθεί σε κάποια από τις

προσεγγίσεις εξαρτάται από την προσωπικότητα του εκπαιδευτικού, από το γενικό πλαίσιο (context) και από τους εκπαιδευόμενους. Όταν αυτές οι τρεις προσεγγίσεις συνδέονται, η μέθοδος του σεναρίου είναι ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο.


39

5. Tι Πρέπει να Περιλαμβάνει η Περιγραφή ενός Σεναρίου; Ο κύκλος δημιουργίας ενός σεναρίου, σύμφωνα με τους Lejeune και

Pernin (2006) φαίνεται στο παρακάτω σχήμα:

Σχήμα ΙΙ.6-1: Κύκλος δημιουργίας ενός σεναρίου

όπου:

1. Περίληψη του σεναρίου. 2. Σενάριο με παιδαγωγική θεμελίωση. 3. Υλοποιήσιμο σενάριο. 4. Προσαρμοσμένο σενάριο. 5. Αποτελεσματικό σενάριο. 6. Σεμινάριο που μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί.

Σύμφωνα με τους Kollar, Fencher και Hesse (2003), τα βασικά

εννοιολογικά στοιχεία ενός συνεργατικού σεναρίου είναι:

1. οι εκπαιδευτικοί στόχοι (learning objectives), οι οποίοι είναι κυρίως γνωστικοί, αλλά μπορεί και μεταγνωστικοί ή συναισθηματικοί (Schank, Abelson, 1977, Nuthall, 2000),

2. το είδος των δραστηριοτήτων, οι οποίες μπορεί να χρησιμοποιούνται για σύνοψη, για διερεύνηση, για επεξήγηση. Μπορεί να διευκολύνουν την κατανόηση, την ανάκληση ή τη χρήση των πληροφοριών που αποκτήθηκαν.

3. η αλληλουχία των διεργασιών (sequencing procedures), κατά την οποία η σειρά των δραστηριοτήτων στο σενάριο καθορίζει όχι μόνο ποιες δραστηριότητες πρέπει οι εκπαιδευόμενοι να εκτελέσουν αλλά και το πότε (O’Donnell, Dansereau, 1992).

4. οι μηχανισμοί κατανεμημένων ρόλων (role distribution mechanisms), οι οποίοι δημιουργούνται μεταξύ των συμμετεχόντων ώστε να είναι συμπληρωματικοί με τις δραστηριότητες που πρέπει να διεκπεραιώσουν. Με

αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζονται οι εκπαιδευόμενοι για να αντιμετωπίσουν διάφορα προβλήματα (Spiro, et al., 1991), και να μειώσουν την πιθανότητα

Αρχικός Σχεδιασμός

1

Εκτέλεση

4

5 Αξιολόγηση

Παιδαγωγική Θεμελίωση

2

3

Τεχνική Υλοποίηση

6

Εφαρμογή


40

αδρανούς γνώσης (inert knowledge) (Renkl A., Mandl H., Gruber H., 1996).

5. το είδος της αναπαράστασης (type of representation), βάσει του οποίου

τα σενάρια μπορεί να παρουσιαστούν γραπτά (π.χ. King, 1998), να γίνει γραφική απεικόνιση (π.χ. Pfister, Mühlpfordt, 2002), ή προφορικά (π.χ. Palincsar, Brown, 1984).

6. η ακριβής θέση αναπαράστασης (locus of representation), η οποία αφορά στη συγκεκριμενοποίηση της δραστηριότητας, την αντιστοίχισή της με συγκεκριμένο πρόσωπο και χρόνο, και τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο οι αλληλεπιδράσεις γίνονται αντιληπτές από τον εκπαιδευόμενο.

Σε κάθε σενάριο στην αρχή παρουσιάζεται το θέμα του και στη συνέχεια

γίνεται μια σύντομη εισαγωγή στο θέμα (για ποιο λόγο έγινε η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος, με ποια θεωρία μάθησης συνδέεται).

Στη συνέχεια περιγράφεται ο τρόπος ένταξης της δραστηριότητας στο

αναλυτικό πρόγραμμα και πιο συγκεκριμένα:

Τάξη:

Τομέας:


Μάθημα:

Διδακτική ενότητα:

Διδακτικές ώρες:

Ακολουθούν οι διδακτικοί στόχοι. Προσοχή πρέπει να δοθεί στα ρήματα που

μπορεί να χρησιμοποιήσει ο εκπαιδευτής. Προτείνονται:

Να διακρίνει … Να γνωρίζει … Να συνδέει … Να υπολογίζει … (επιμέρους στόχοι, νοητικές δεξιότητες) Να εκτελεί … (γενίκευση, γνωστικές στρατηγικές και δεξιότητες) Να λύνει ανάλογης φύσης προβλήματα (μεταγνώση).

Είναι πολύ σημαντικό κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού ο εκπαιδευτής να

προσδιορίζει τους απαραίτητους τεχνολογικούς πόρους. Πιο συγκεκριμένα:

Εργαστηριακούς χώρους Διαδικτυακή υποδομή Υλικό (Hardware) Λογισμικά Εργαλεία (Software)

Στη συνέχεια περιγράφεται μια δραστηριότητα και αναλύονται οι ρόλοι του

εκπαιδευτή και των εκπαιδευόμενων καθώς και τα μέσα και οι περιορισμοί που έχει κάθε ρόλος.

Ρόλος εκπαιδευτή: Ο εκπαιδευτής αντιπροσωπεύει … Καθορίζει τη σύνθεση των ομάδων … Ζητά από κάθε ομάδα να …. Κατά την πραγματοποίηση …


41

Περιορισμοί: Ο εκπαιδευτής φροντίζει να οριστούν ομάδες ίδιας … να ενθαρρύνει την επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας και να συλλέγει

στοιχεία για την αξιολόγηση των ομάδων και των μαθητών ξεχωριστά….

Ρόλος εκπαιδευόμενου Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων. Κάθε ομάδα

αντιπροσωπεύει ….. Ρόλος ομάδας εκπαιδευόμενων

…. Ρόλος μελών κάθε ομάδας …

Οι εκπαιδευόμενοι που αποτελούν μία ομάδα αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους. Μαθητής Α: 1ος Μελετητής - Εκπρόσωπος ομάδας …. Μαθητής Β: 2ος …. …. Μαθητής Γ: 3ος ….. ….

Περιορισμοί: Ο μαθητής Α, έχει αυξημένες αρμοδιότητες σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη, ώστε να μπορεί να δώσει λύσεις σε τυχόν προβλήματα που προκύπτουν μέσα στην ομάδα.


Ο εκπαιδευτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους μαθητές γραπτές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε μαθητή καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας. ….

Περιορισμοί: Μέσω του σταδίου της προετοιμασίας επιδιώκεται ….

Στάδιο 2ο: Παρουσίαση Α΄ Μέρος: …. Β΄ Μέρος:

…

Το σενάριο βασίζεται σε συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης και σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να κινητοποιεί, να διευκολύνει την κατανομή ρόλων, να στηρίζει την υιοθέτηση πρακτικών, να αποσαφηνίζει έννοιες και να παροτρύνει έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να γίνουν ικανοί στο να επιλύουν

προβλήματα ανάλογης φύσης.


42

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή

Βήμα 1ο: …. Βήμα 2ο: …. Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Ο εκπαιδευτής προκειμένου να προχωρήσει στην αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων έχει στη διάθεσή του τα εξής:…. 6. Προτεινόμενη Μορφή Συνοδευτικού υλικού (π.χ. φύλλα εργασίας)

Ονοματεπώνυμο Εκπαιδευόμενου:

Τάξη:

Τομέας:


Μάθημα:

Διδακτική ενότητα:

Διδακτικές ώρες:

Τίτλος Σεναρίου:


Απάντηση:


Απάντηση:

Συνολική Αξιολόγηση:


Οι εκπαιδευόμενοι σε ομάδες των 4-5 ατόμων, αναπτύσσουν σενάριο (σχετικό με γνωστικό αντικείμενο του προγράμματος σπουδών) που χρησιμοποιεί το AutoCAD ή/και ελεύθερα διαθέσιμο λογισμικό. Γίνεται πλήρης περιγραφή του σεναρίου και του συνοδευτικού υλικού.


43

Ενδεικτικά θέματα από το πρόγραμμα σπουδών του Τομέα Κατασκευών

1. Κτιριακά ΕΡΓΑ ΙΙ – Εφαρμογές Η/Υ – Προμετρήσεις, επιμετρήσεις, προϋπολογισμοί

Θα κατασκευαστεί μία δίκλιτη στέγη για στέγαση αποθηκευτικού χώρου

διαστάσεων 5Χ10 μέτρα. Η επικάλυψη της στέγης θα γίνει με κεραμίδια και ο σκελετός της θα είναι ένα ξύλινο δικτύωμα διατομής 8Χ14 εκατοστών. Πρέπει να σχεδιαστούν στο AutoCAD η στέγη και οι λεπτομέρειες του δικτυώματος. Πρέπει επίσης να προμετρηθεί ολόκληρη η στέγη, να επιλεγούν τα κατάλληλα υλικά και να συνταχθεί έντυπο προϋπολογισμού.

Στην άσκηση, οι εκπαιδευόμενοι θα χωρισθούν σε ομάδες που αντιπροσωπεύουν μελετητική εταιρία. Σε κάθε ομάδα, υπάρχουν οι δραστηριότητες της σχεδίασης στο AutoCAD, της αναζήτησης υλικών και τιμών στο διαδίκτυο, της σύνταξης πίνακα προμετρήσεων στο Excel, και εντύπου προϋπολογισμού στο Word.

2. Τοπογραφία –Αρχιτεκτονικό σχέδιο - Κτιριακά ΕΡΓΑ ΙΙ – Εφαρμογές Η/Υ

Θα σχεδιαστεί οικόπεδο με χρήση τοπογραφικών δεδομένων, που θα περιέχει

κάτοψη κατοικίας. Στη συνέχεια το σχέδιο θα μεταφερθεί σε ψηφιακό χάρτη και θα αποτυπωθεί σε αυτόν.

Στην άσκηση, οι εκπαιδευόμενοι θα χωρισθούν σε ομάδες που

αντιπροσωπεύουν μελετητική εταιρία. Σε κάθε ομάδα, υπάρχουν οι δραστηριότητες της σχεδίασης στο AutoCAD, του οικοπέδου, της κάτοψης, της αναζήτησης της τοποθεσίας στο Google Earth, της εξαγωγής του σχεδίου του AutoCAD και της αποτύπωσής του στον ψηφιακό χάρτη.

3. Αρχιτεκτονικό σχέδιο -Κτιριακά ΕΡΓΑ ΙΙ – Εφαρμογές Η/Υ

Θα σχεδιαστούν τα αρχιτεκτονικά και στατικά σχέδια τριόροφου κτιρίου με

πανομοιότυπους ορόφους. Στην άσκηση, οι εκπαιδευόμενοι θα χωρισθούν σε ομάδες που

αντιπροσωπεύουν μελετητική εταιρία. Σε κάθε ομάδα, υπάρχουν οι δραστηριότητες της σχεδίασης στο AutoCAD, του οικοπέδου, των κατόψεων, των όψεων και των τομών του κτιρίου καθώς και των στατικών σχεδίων.

Ενδεικτικά θέματα από το πρόγραμμα σπουδών του Μηχανολογικού Τομέα 1. Εισαγωγή στη Μηχανολογία– Ενότητα «Μετάδοση Θερμότητας»

Θα κατασκευαστεί ένα θερμομονωτικό δοχείο δεδομένης χωρητικότητας, το

οποίο θα πρέπει να χωράει στο μεταφορικό δοχείο Α., όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6- 20. Το δοχείο χρησιμεύει για μεταφορά ευαίσθητων προϊόντων ή σκευασμάτων (πχ φαρμάκων) Μπορείτε να επιλέξετε από συγκεκριμένο κατάλογο υλικών που επιτρέπονται για το θερμομονωτικό δοχείο και το καπάκι του (δίνονται από τον εκπαιδευτή). Επιλέξτε υλικό, σχήμα και τελική διάταξη, ώστε το θερμομονωτικό δοχείο να έχει τις λιγότερες απώλειες θερμότητας.


44

Μεταφορικό Δοχείο Α Θερμομονωτικά δοχεία

Εικόνα ΙΙ.6- 20 Η άσκηση δίνει μια ιδέα πως μπορεί να δημιουργηθεί ένα σενάριο βασισμένο

σε απλές διδακτικές ενότητες. Στη συγκεκριμένη άσκηση, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να χωρισθούν σε ομάδες. Σε κάθε ομάδα, κάποιος αναλαμβάνει να

διερευνήσει τα υλικά και να βρει τα χαρακτηριστικά τους, κάποιος να σχεδιάσει τις διατάξεις και κάποιος τρίτος να κάνει τους υπολογισμούς θερμικών απωλειών. Επίσης το συγκεκριμένο σενάριο μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με το ενδιαφέρον της τάξης και να περιλαμβάνει επίσης στοιχεία κόστους κατασκευής του δοχείου πχ. θέτοντας ένα ανώτατο όριο κόστους το οποίο έχει ορισθεί από το τμήμα Marketing μιας εταιρίας. ,

2. Σχέδιο Ειδικότητας - Φυσικό Αέριο – Προμετρήσεις Υπολογισμός μήκους καπναγωγών και καπνοδόχων .


Το σενάριο βασίζεται σε πραγματικό πρόβλημα το οποίο συναντάται στους

χώρους εργασίας. Οι εκπαιδευόμενοι ανήκουν σε μία εταιρία η οποία αναλαμβάνει εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με το «κλειδί στο χέρι» και θέλει να υποβάλει


45

προσφορά για μία εγκατάσταση σε μια επταόροφη πολυκατοικία, όπως φαίνεται στην εικόνα ΙΙ.6- 21

Δημιουργούνται ομάδες οι οποίες κάνουν την προμέτρηση, αναζητούν υλικά

και συνθέτουν προϋπολογισμούς για κάθε τμήμα της εγκατάστασης. Η παρουσίαση της προμέτρησης μπορεί να γίνει σε φύλλο excel όπως ενδεικτικά παρουσιάζεται στην εικόνα ΙΙ.6- 22. Αν οι εκπαιδευόμενοι είναι λίγοι και δεν είναι εφικτό να γίνει όλη η προμέτρηση της εγκατάστασης, μπορεί ο εκπαιδευτής να περιορίσει το θέμα στους καπνοδόχους και τους καπναγωγούς.

Είναι χρήσιμο κάθε ομάδα να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των μετρήσεών της, τις δυσκολίες που συνάντησε, πιθανές αστοχίες που εντόπισε στο σχέδιο κλπ και να ακολουθήσει συζήτηση.


3. ΜΕΚ ή και Συστήματα Αυτοκινήτου - Βελτιώσεις σε αυτοκίνητο

Δημιουργία ομάδων εκπαιδευόμενων οι οποίες θα προτείνουν βελτιώσεις σε

έναν τομέα του αυτοκινήτου (μηχανή- επιμέρους συστήματα, αναρτήσεις, αεροδυναμική κλπ.). Το θέμα μπορεί να δοθεί, ως εισαγωγικό ή επαναληπτική άσκηση, ή ως ομαδοσυνεργατική εργασία σε επίπεδο τριμηνιαίας άσκησης (με υψηλότερες απαιτήσεις)

4. Στοιχεία Μηχανών – Υπολογισμός μικρού αναβατόριου

Τα Στοιχεία μηχανών προσφέρονται για σενάρια αν και υπάρχουν περιορισμοί στην πράξη, καθώς το μάθημα είναι πανελλαδικώς εξεταζόμενο. Ένα ενδεικτικό σενάριο μπορεί να είναι ο υπολογισμός ενός μικρού – απλού αναβατόριου. Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες και υπολογίζουν τμήματα του αναβατορίου.

5. Κλιματισμός – Αυτοματισμοί

Ένα σενάριο που βοηθά στην κατανόηση ποιοτικών στοιχείων μεταβολών

παραμέτρων μιας εγκατάστασης κλιματισμού μπορεί να είναι το εξής: Σε υφιστάμενη εγκατάσταση κλιματισμού ενός ξενοδοχείου (δίνονται σχέδια), ζητείται η τοποθέτηση αυτοματισμών με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή (Building Management System -BMS), για τη βελτίωση της απόδοσής της. Προτείνατε σε ποια σημεία θα τοποθετηθούν αισθητήρες και σε ποιες συσκευές θα

δίνονται εντολές. Επιμέρους ομάδες μπορούν να ασχοληθούν με το Ψυχροστάσιο, τους χώρους του ξενοδοχείου, τις σωληνώσεις, τους αεραγωγούς κλπ.


46


Η κάθε ομάδα παρουσιάζει το σενάριο που ανέπτυξε. Γίνεται κριτική από τα μέλη των άλλων ομάδων και τον εκπαιδευτή.

Συνήθη σφάλματα τα οποία σχετίζονται με την ανάπτυξη σεναρίων αφορούν

στην ταύτιση των σεναρίων με: 1. το υλικό ή περιεχόμενο, 2. την τεχνολογία και το λογισμικό (π.χ. οδηγίες χρήσης ως πορεία

διδασκαλίας)

Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των σεναρίων η διδακτική agenda, τα γνωστικά αντικείμενα και οι έννοιες που προσεγγίζονται (Γιακουμάτου Τ, 2001, Πηγή: http://www.geocities.com/giac_t/diddrast.htm).

http://www.geocities.com/giac_t/diddrast.htm


47

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Benammar K., Dale L., Poortinga J., Schwab H., Snoek M., (2005), The

scenario method for education: facilitator manual, Available at: du.onderwijsontwikkeling.net/attachment-679-nl.html

Dansereau D. F., Collins K. W., McDonald B. A., Holley C., Garland J., Diekhoff G., Evans S. H., (1979), Development and evaluation of a learning strategy training programm. Journal of Educational Psychology.

Dillenbourg P., (2002), Over-scripting CSCL: The risks of blending collaborative learning with instructional design, In P. A. Kirschner (Ed). Three worlds of CSCL. Can we support CSCL, Heerlen, Open Universiteit Nederland.

Kevin Oliver, 1999, Available at: http://www.edtech.vt.edu/edtech/id/models/gbs.html

King A., (2002), Structuring peer interaction to promote high-level cognitive processing, Theory into Practice, 41, 1.

Kollar I., Fischer F., Hesse F. W., (2003), Cooperation Scripts for Computer-Supported Collaborative Learning, In B. Wasson, R. Baggetun U., Hoppe Ludvigsen S., (Eds.), Proceedings of the International Conference on Computer Support for Collaborative Learning - CSCL 2003, COMMUNITY EVENTS -Communication and Interaction, Bergen, NO: InterMedia.

Lejeune A., Pernin J.P., (2004), New instrumented devices and changes of the trade of the teacher, 7th biennial of Education, Lyon.

Lejeune A., Pernin J.P., (2004), Devices of training instrument by technologies: towards a centered engineering on the scenarios, conference TICE 2004, Compiegne

Lejeune A., Pernin J.P., (2006), Learning design: models for computers, for engineers or for teachers?, TENCompetences Workshop, “Learning Networks for Lifelong Competence Development”, Sofia

Nuthall G., (2000), The role of memory in the acquisition and retention of knowledge in science, and social studies units. Cognition and Instruction, 18, 1

Renkl A., Mandl H., Gruber H., (1996), Inert knowledge: Analyses and remedies, Educational Psychologist.

O’Donnell A. M., Dansereau D. F., (1992), Scripted Cooperation in student dyads: A method for analyzing and enhancing academic learning and performance. In Hertz-Lazarowitz R., Miller N. (Eds.), Interaction in

cooperative groups: The theoretical anatomy of group learning, Cambridge University Press, London

Palincsar A. S., Brown A. L., (1984), Reciprocal teaching of comprehension-fostering and comprehension-monitoring activities, Cognition and Instruction 1.

Pfister H.-R., Mühlpfordt M., (2002), Supporting discourse in a synchronous learning environment: The learning protocol approach. In Stahl, G. (Ed.), Proceedings of the Conference on Computer Supported Collaborative Learning (CSCL) 2002, Erlbaum, Hillsdale.

Schneider D. K., Synteta P., Frété C., Girardin F., Morand S., (2003), Conception and implementation of rich pedagogical scenarios through collaborative portal sites: clear focus and fuzzy edges, ICOOL, International Conference on Open and Online Learning, University of Mauritius

Schank R. C., Abelson R. P., (1977), Scripts, plans, goals and understanding, Erlbaum, Hillsdale, NJ.

http://www.edtech.vt.edu/edtech/id/models/gbs.html


48

Spiro R. J., Feltovich P. J., Jacobson M. J., Coulson R. L., (1991), Cognitive flexibility, constructivism, and hypertext: Random access instruction for advanced knowledge acquisition in ill-structured domains,

Educational Technology, 31, 5

Επαγγελματικό Λογισμικό στην ΤΕΕ: Επιμόρφωση και...

Education

Transcript of Επαγγελματικό Λογισμικό στην ΤΕΕ: Επιμόρφωση και...