Τεχνικές παραγωγής γραπτού λόγου στο Δημοτικό Σχολείο

Θεσσαλονίκη 16- 03- 20151ο Π.Ε.Κ

Γεώργιος ΧαλκιάςΣχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Ημαθίας

Βασικά ερωτήματα• Ποια κειμενικά είδη πρέπει να διδάσκονται;

• Ποιο το περιεχόμενο, η δομή και η μορφή τους;

• Ποιες οι διαδικασίες σύνθεσης κειμένων;

• Σε ποιο διδακτικό πλαίσιο – με ποιες μεθόδους και τεχνικές

Βασική θέση του κειμενοκεντρικού-διαδικαστικού μοντέλου διδασκαλίας γραπτού λόγου:

«Η παραγωγή γραπτού λόγου δεν είναι μόνο διδακτικό,

γλωσσολογικό και ψυχολογικό θέμα αλλά και κοινωνικο-

πολιτικό».

Επιμέρους θέσεις

• διδάσκονται και μη λογοτεχνικά, όπως τα πραγματολογικά, τα επιχειρηματολογικά και τα χρηστικά κείμενα

• τα μαθητικά κείμενα έχουν τα δομικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το καθένα από αυτά

• διδάσκονται και εφαρμόζονται οι κύριες προσυγγραφικές, συγγραφικές και μετασυγγραφικές φάσεις

• το κείμενο αποτελεί τη βασική μονάδα ανάλυσης του λόγου

Επιμέρους θέσεις

. λαμβάνεται υπόψη το επικοινωνιακό πλαίσιο παραγωγής του κειμένου, αλλά και το ευρύτερο κοινωνικο-πολιτιστικό περιβάλλον

• τρεις βασικοί παράγοντες της παραγωγής του κειμένου: συγγραφέας, κείμενο, αναγνώστης

• To περιεχόμενο, η δομή, το ύφος και οι φάσεις της συγγραφικής διαδικασίας, διδάσκονται άμεσα και συστηματικά, μέσα σε συνθήκες φθίνουσας καθοδήγησης:

Αρχή της φθίνουσας καθοδήγησης

• πραγματοποιεί υποδειγματική ανάλυση ενώπιον όλης της τάξης κειμένου από δόκιμο συγγραφέα («γραμματική» του κειμένου: δομικά στοιχεία, σχήμα υπερδομής, άξονας συσχέτισης και λεξικοσυντακτικά χαρακτηριστικά)

• προτρέπει το σύνολο της τάξης να αναλύσει (με καθοδήγηση του δασκάλου) παρόμοιο κείμενο, που να ανήκει στο νεοδιδασκόμενο είδος

• αναθέτει σε μικρο-ομάδες συνεργαζόμενων μαθητών να επαναλάβουν όσα έκαναν ως τάξη

• καλεί τους μαθητές να συνθέσουν δικά τους ατομικά κείμενα

• ενθαρρύνει την αναζήτηση τρόπων εμπλουτισμού ή τροποποίησης των κειμενικών δομών

Ο ρόλος της ομαδοκεντρικής εργασίας

• κοινωνικό πλαίσιο άσκησης• αυθεντικός συνομιλητής • ευκαιρία άμεσης παρατήρησης συμμαθητών• εμπλουτισμός ατομικών πρακτικών και θεωρήσεων• πλαίσιο αυθεντικών καταστάσεων διαμαθητικής

επικοινωνίας• συλλογικό σώμα έκφρασης της κοινής συναίνεσης • πλαίσιο ανάδειξης της υποκειμενικής διαφορετικότητας • αυθεντικός αποδέκτης παραχθέντος κειμένου

Στάδια του κειμενοκεντικού μοντέλου

προσυγγραφικό στάδιο

συγγραφικό στάδιο

μετασυγγραφικό στάδιο

Φάσεις του προσυγγραφικού σταδίου

α. Φάση αυθεντικοποίησης β. Φάση παραγωγής ιδεών γ. Φάση οργάνωσης ιδεών

Προσυγγραφικό στάδιο: α. Φάση αυθεντικοποίησης

1. Επιλογή θέματος

α. ανάδυση σχετικών εμπειριών των μαθητών β. πρόκληση της φαντασία τους γ. προτείνεται πρότυπο για δημιουργική μίμηση

2. Προθετικότητα του κειμένου

α. μήνυμα κειμένου β. σκοπός 3. Αποδέκτες του κειμένου

α. εικονικές καταστάσεις επικοινωνίας β. προαιρετική δημόσια ανάρτηση γραπτού

4. Επιλογή κειμενικού είδους

α. επικοινωνιακή λειτουργία β. χαρακτηριστικά αναγνωστών

Προσυγγραφικό στάδιο: β. Φάση παραγωγής ιδεών

1. Παραγωγή ιδεών με τεχνικές αυστηρής καθοδήγησης

2. Παραγωγή ιδεών με τεχνικές χαλαρής καθοδήγησης

Τεχνική των εικόνων (look and write)

Εικ 1. (Γυμνά δέντρα, πετάει, πουλάκι) Εικ 2. (Ξαφνικά, σπίτι, βλέπει), Εικ. 3 (Παράθυρο, τζάμι, χτυπά), Εικ. 4 (Ανοιχτό παράθυρο, αγόρι σπόρους), Εικ. 5 (Τζάκι, τρώει). «Με τη βοήθεια των λέξεων του πίνακα φτιάξε όλη την ιστορία. Βρες και μια ταιριαστή επικεφαλίδα».

Τεχνική των εικόνων (look and write)

«Παρατήρησε τις εικόνες και γράψε μια ταιριαστή ιστορία. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις και διάλογο. Ξεκίνησε έτσι: «Είναι Πέμπτη πρωί – πρωί. Ο κύριος Απόστολος άνοιξε σήμερα νωρίς το ζαχαροπλαστείο του…»

Τεχνική της δημιουργικής απομίμησης μοτίβων

Eντοπίζονται τα μοτίβα δράσης και τα πλέγματα σχέσεων ενός γνωστού παραμυθιού πχ. «Τα επτά κατσικάκια».

Στη συνέχεια αξιοποιείται το υπόδειγμά του ως «πατρόν» για να δοθεί ένα παραμύθι είτε κατά απόλυτη αναλογία με το παράδειγμα είτε με την τροποποίησης ενός ή περισσοτέρων στοιχείων του αρχικού παραμυθιού π.χ «Τα επτά Λυκάκια»

Τεχνική της τροποποίησης και ανατροπής μοτίβων

χρόνοι των ρημάτων

τόπος (βουνό-θάλασσα)

χρόνος (πρωί – βράδυ, χειμώνας - καλοκαίρι)

χαρακτήρες των ηρώων (άτολμοι-ριψοκίνδυνοι)

στάση του συγγραφέα (επικριτική-επιδοκιμαστική)

ρόλος των ηρώων (δευτεραγωνιστές-πρωταγωνιστές)

τέλος (αναμενόμενο-απρόσμενο, ευτυχές-τραγικό).

Τεχνική της επιστολής

α. Ο εκπαιδευτικός ετοιμάζει μια επιστολή προς ένα πρόσωπο ή υπηρεσιακό φορέα, στην οποία θέτει ερωτήματα, κάνει προτάσεις ή διατυπώνει διαμαρτυρίες.

β. Οι μαθητές καλούνται ατομικά ή εταιρικά να απαντήσουν ως αποδέκτες της επιστολής.

]

Δ .Ποιοι πήραν μέρος;

Α. Πότε έγινε;

Β. Πού έγινε;

Γ. Τί ακριβώς έγινε;

Τεχνική των επτά ρητορικών ερωτήσεων«Μια ζημιά που έκανα κατά λάθος»

Ε. Πώς έγινε;

ΣΤ. Γιατί έγινε;

Ζ. Τί έγινε μετά;

Σκέψεις-συναισθήματα δικά μου.

Τεχνική της κειμενικής υπερδομής

• Θέμα: Παρ΄ ολίγον πνιγμός!

• Σκοπός: Συνειδητοποίηση κινδύνων.

• Αποδέκτες: Αναγνώστες μαθητικής εφημερίδας.

• Είδος κειμένου: Μικτό, περιγραφή κι αφήγηση.

• Χωροχρονικό πλαίσιο: Καλοκαιρινές διακοπές.

• Πρόσωπα: Εσύ κι ο ξάδερφός σου από τον Καναδά.

• Πρόβλημα: Κράμπα στ’ ανοιχτά

• Απρόβλεπτο γεγονός: Πέρασμα ταχύπλοου.

• Λύση: Αγροτικός γιατρός.

• Συναισθήματα: Αγωνία

Τεχνική ημιτελών και εκτός λογικής σειράς φράσεων

- … ζούσε ένα ξακουστός βασιλιάς, που όμως δεν ήταν ευτυχισμένος διότι… (ήρωας και πρόβλημα)

- Το βασίλειό του δεν ήταν σαν όλα τ’ άλλα…

- Η μητέρα του η γριά βασίλισσα, πάντα του έλεγε ότι… (δεύτερο πρόσωπο)

- …Και, σα να μην έφτανε αυτό, κάποια μέρα… (περιπλοκή προβλήματος ή εμφάνιση νέου)

- ….o βασιλιάς είπε στον εαυτό του: «Πρέπει αυτή η υπόθεση να πάρει τέλος, δεν πάει άλλο». Τότε… (εσωτερική αντίδραση ήρωα)

- Ώσπου μια μέρα ήρθε στο παλάτι ένας παράξενος επισκέπτης …(απρόσμενο γεγονός)

- Ευτυχώς, που όλα πήγαν καλά και…(αίσιον τέλος)

• Παράδειγμα αρχικής παραγράφου:

«Είχαμε αφήσει προ πολλού πίσω τη Θεσσαλονίκη και βρισκόμασταν όλοι οικογενειακώς με το μικρό μας αυτοκίνητο στους πρόποδες του Βερμίου, όταν ξαφνικά…».

• Παράδειγμα τελικής φράσης:

«…και έτσι το παιδί κατάφερε να ξεφύγει από τον κίνδυνο ενός τροχαίου ατυχήματος, που θα μπορούσε να του κόστιζε την ίδια του τη ζωή».

Τεχνική αρχικής παραγράφου ή τελικής φράσης

Τεχνική των συσχετιζόμενων λέξεων

«παιδί, ποδήλατο, δρόμος, φορτηγό, πρώτες βοήθειες».

Τεχνική των γραπτών οδηγιών

«Μεταξύ των άλλων να αναφέρεις σε ποια ηλικία πέρασες την αρρώστια, που ήσουν, ποια συμπτώματα είχες, ποιοι σε βοήθησαν και τι έκαναν, αν πήγες στο γιατρό, τι δεν έπρεπε να κάνεις τις ήμερες που ήσουν άρρωστος και πως ένιωθες».

Κάθε ομάδα συνθέτει 3-4 προτάσεις χρησιμοποιώντας δύο από αυτές τις λέξεις. Ακολουθεί καταγραφή του υλικού στον πίνακα και ολοκλήρωση της προσπάθειας με ατομικές συνθέσεις.

Τεχνικές χαλαρής καθοδήγησης

«Ο καλύτερός μου φίλος»

(ασχολείται, διαφέρει, έμπιστος, εμφάνιση, ενδιαφέρεται, ηλικία, μαλλιά, πρόσωπο, προτιμάει, ρούχα, ύψος)

Τεχνική των φανταστικών δυωνύμων

Ζεύγη άσχετων μεταξύ τους λέξεων, όπως, «γάιδαρος-βάρκα» ή «βιβλίο- ασθενοφόρο», ώστε μέσα από αυτούς τους σημασιολογικά άσχετους συνδυασμούς να προβούν στην παραγωγή αφηγηματικού κειμένου

Τεχνική χορήγησης βασικών λέξεων

Τεχνική του ιδεοκατεονισμού brainstorming

• Τα μέλη επιμέρους ομάδων ή το σύνολο της τάξης καταθέτουν λέξεις, ιδέες, πτυχές κλπ, που συνειρμικά ή λογικά συνδέονται με το κύριο θέμα

• Κάποιο μέλος της ομάδας καταγράφει τις ιδέες με τη σειρά που προτείνονται.

• Στη συνέχεια γίνεται λογική ταξινόμηση των προτάσεων [συλλογικά ή ατομικά].

• Τέλος οι μαθητές επιλέγουν ελεύθερα και αξιοποιούν, κατά το δικό τους τρόπο, το υλικό που προτάθηκε και οργανώθηκε συλλογικά.

Τεχνική της συζήτησης «Προκειμένου να γράψουμε τις εντυπώσεις μας από την επίσκεψη στην Ακρόπολη, θα κάνουμε μια σύντομη συζήτηση. Ποιες πλευρές νομίζετε ότι πρέπει να μας απασχολήσουν;»

Τεχνική της δημιουργικής σύνθεσης «Χαμένοι στο δάσος»

• Δύσκολο, πολύ δύσκολο πράγμα να βρεις τον προσανατολισμό σου μέσα στο πυκνό και σκιερό δάσος.

• Ακούσαμε κάποια στιγμή ένα κοφτό και παρατεταμένο σφύριγμα με σφυρίχτρα.

• Σώθηκαν τα φαγητά μας, άδειασαν τα παγούρια μας. • Όταν τελείωσε η περιπέτεια μας δεν το πιστεύαμε ότι είχαμε

σωθεί! • Φωτιά δεν θα μπορούσαμε να ανάψουμε και διότι ήταν επικίνδυνο

και διότι δεν είχαμε σπίρτα.• Ύστερα από αυτό αποφασίσαμε να βαδίζουμε όλοι μαζί. Κανένας

μόνος του.• Λίγη ώρα αργότερα συνειδητοποιήσαμε τι είχε συμβεί.• Αμέσως, χωρίς να εκδηλώνουμε τις ανησυχίες μας στους

συντρόφους μας, συγκεντρωθήκαμε για να αποφασίσουμε τι έπρεπε να κάνουμε.

• Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, είχαμε να αντιμετωπίσουμε τις συνεχείς διαμαρτυρίες & απαισιόδοξες προβλέψεις του Θανάση.

• Αφού το σκεφθήκαμε καλά, πήραμε τη γενναία απόφαση.• Στο τέλος καταλάβαμε το αρχικό μας λάθος.

Προσυγγραφικό στάδιο: γ. Φάση οργάνωσης ιδεών

• αναζητούνται τρόποι οργάνωσης των πληροφοριών - ιδεών, ώστε το κείμενο που θα προκύψει να έχει υψηλό βαθμό νοηματικής συνεκτικότητας

• αποφασίζεται η σειρά με την οποία θα δοθούν τα δομικά στοιχεία (από τα επιμέρους στη συνολική εικόνα ή το αντίθετο).

Συγγραφικό στάδιο: δ. Φάση αρχικής κειμενοποίησης

• επιλέγονται τα στοιχεία που θα αξιοποιηθούν στον πρόλογο, το κυρίως θέμα και τον επίλογο.

• αναπτύσσονται τα στοιχεία του σκαριφήματος σε συνεχή λόγο: (α. επίπεδο «παράθεσης των πληροφοριών», β. επίπεδο «μετασχηματισμού των πληροφοριών»)

• επιλέγεται η αντικειμενική ή προσωπική στάση

• επιλέγεται το ύφος της γραφής

Φάσεις του μετασυγγραφικού σταδίου

ε. Φάση βελτιωτικής αναδιαμόρφωσης αρχικού κειμένου

στ. Φάση επιμέλειας τελικού κειμένου

ζ. Φάση αυτο- και ετερο-αξιολόγησης τελικού κειμένου και των συγγραφικών διαδικασιών

Μετασυγγραφικό στάδιο: ε. Φάση βελτιωτικής αναδιαμόρφωσης αρχικού κειμένου

• κριτήρια αποτίμησης: α)

σκοπός β)

αποδέκτες του κειμένου γ)

κειμενο-γλωσσικά χαρακτηριστικά του είδους

• μορφές βελτίωσης του αρχικού κειμένου: α)

η διόρθωση λαθών β) η

προσθήκη συμπληρωματικών στοιχείων ή η αφαίρεση

περιττών γ) η

αναδιάταξη της αρχικής οργάνωσης δ) η

αναδιατύπωση προτάσεων, πληροφοριών,παραδειγμάτων και

αναλογιών

Βελτιώσεις σε επίπεδο λέξεων :

• α) αντικατάσταση λέξεων που επαναλαμβάνονται «Η τάξη μας έχει θρανία… έχει πίνακα… έχει δύο παράθυρα… έχει … »

• β) αντικατάσταση κοινότοπων λέξεων

«Στη γειτονιά μας υπάρχει ένας καλός φούρναρης, που κάνει πολύ καλό ψωμί. Έχει καλούς τρόπους και το πουλάει σε καλή τιμή»

• γ) χρήση επιθέτων «Θάλασσα (γαλήνια, γαλάζια, βαθιά, αλμυρή, επικίνδυνη, απρόβλεπτη..»

• δ) χρήση συνωνύμων «Είδα έναν μικρό σκαντζόχοιρο: Εκεί που χάζευα αμέριμνος, ακούω ένα

απαλό θόρυβο. Παρατήρησα προσεκτικά και διέκρινα μέσα στα άχυρα ένα μικροσκοπικό σκαντζόχοιρο, κουλουριασμένο σαν μια σταχτιά μπάλα»

Βελτιώσεις σε επίπεδο προτάσεων :

• α) εμπλουτισμός με χρήση προσδιορισμών (λέξεις που μας πληροφορούν «ποιος, πως, γιατί..»)

• β) σύνδεση και οργάνωση κύριων προτάσεων (Άξονες οργάνωσης & σύνδεσης προτάσεων: χρονικός, χωρικός ..)

• γ) χρήση δευτερευουσών προτάσεων (εξάσκηση στη χρήση συνδέσμων που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις: αλλά, αφού, καθώς, επειδή, ενώ, επομένως, όμως, εάν, πλην όμως..)

• δ) χρήση προτάσεων σχολιασμού «Κάθομαι στο παράθυρο του δωματίου μου και βλέπω στο απέναντι πεζοδρόμιο, δίπλα από το περίπτερο, έναν ηλικιωμένο με δύο πλαστικές τσάντες. Μάλλον θα έρχεται από τη λαϊκή της Τετάρτης [=υποθετική ερμηνεία], που γίνεται δύο τετράγωνα πιο κάτω».

Βελτιώσεις σε επίπεδο παραγράφου:

• α) δομή της παραγράφου (α. θεματική πρόταση, β. προτάσεις ανάπτυξης & στήριξης της θεματικής, γ. πρόταση κατακλείδας)

• β) παραγραφοποίηση (κάθε στοιχείο της δομής ενός κειμένου μπορεί να αντιστοιχεί σε μια παράγραφο)

• γ) σύνδεση παραγράφων 1. χρονικές σχέσεις: έπειτα, αργότερα , ύστερα, εν τω μεταξύ … 2. συμπέρασμα: επομένως, συνεπώς, λοιπόν κτλ. 3. αιτιοκρατικές σχέσεις: επειδή, διότι, έτσι, γι’ αυτό το λόγο… 4 . αντίθεση: αντίθετα, αν και, αλλά, όμως κτλ. 5. επεξήγηση: δηλαδή, με άλλα λόγια κτλ. 6. απαρίθμηση: πρώτον, δεύτερον κτλ. 7. σύνοψη: συμπερασματικά, με άλλα λόγια κτλ. )

Βελτιώσεις σε επίπεδο μακροδομής του κειμένου:

Υπερδομή αφηγηματικού κειμένου 1.

χωροχρονικό πλαίσιο

2. ήρωες

3. εμφάνιση προβλήματος: ενώνει ή

χωρίζει ήρωες;

4. εσωτερική αντίδραση ηρώων

5. προσπάθεια συνεργατική/

ανταγωνιστική επίλυσης προβλήματος (εξωτερική δράση)

6. αποτελέσματα πρώτης

προσπάθειας 7. αντίδραση ηρώων σε

αποτελέσματα 8. λύση προβλήματος

Μορφές και φορείς επεξεργασίας και βελτίωσης

Τεχνική αυτο-βελτίωσης

α) τι μου άρεσε ιδιαίτερα από ό,τι έχω γράψει;

β) τι δεν ακούγεται καλά;

γ) τι λείπει ή είναι ατελές;

δ) ποιες βελτιώσεις θα κάνω, πώς και γιατί;

ε) έγραψα, τελικά όσα είχα κατά νου;

στ) είναι όσα έγραψα κατανοητά στους συμμαθητές μου;

ζ) είναι το περιεχόμενο ενδιαφέρον;

η) πέτυχα το σκοπό μου;

τεχνική αλληλο-βελτίωσης • α. ποια κεντρική θέση ή ιδέα διατυπώνεται με σαφήνεια

• β. δύο σημεία που τους άρεσαν ιδιαίτερα.• γ. δύο σημεία που θέλουν ανάπτυξη - πιθανοί τρόποι • δ . δύο σημεία που θέλουν διασάφηση ή συμπλήρωση • ε. ποιες αλλαγές και προσθήκες κρίνονται αναγκαίες; • στ. υπάρχει η «άλλη άποψη»; • ζ. γίνεται περιγραφή λεπτομερειών και συναισθημάτων; • η. οι παράγραφοι συνδέονται λογικά; • θ. υπάρχουν σαφείς προτάσεις; • ι. γίνεται άστοχη και άσκοπη χρήση λέξεων;

Μορφές και φορείς επεξεργασίας και βελτίωσης

Οι διορθώσεις του εκπαιδευτικού

Πρέπει να διορθώνονται ή όχι τα γραπτά των μαθητών του

Δημοτικού σχολείου; Πώς και από ποιον; οι μαθητές αποθαρρύνονται τυποποιημένες παρατηρήσεις εκπαιδευτικών δημιουργική αξιοποίηση του λάθους επανορθωτική διδασκαλία για διόρθωση κοινών λαθών διαφορετικός τρόπος θεώρησης των πραγμάτων:

«τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πράγματα και εκφράζονται

γλωσσικά με αφηγηματικό τρόπο, μέσα από χρονικές

συσχετίσεις και αλληλουχίες, ενώ οι ενήλικες βλέπουν τα

πράγματα αιτιοκρατικά»

Μορφές και φορείς επεξεργασίας και βελτίωσης

Οι διορθώσεις του εκπαιδευτικού

δεν πρέπει να είμαστε αρνητικοί σε κάθε μορφή διόρθωσης

οι διορθώσεις να κινούνται μέσα στη ζώνη των γνώσεων του παιδιού που δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί («παθητικές» ή «διαισθητικές»)

απαιτούνται θετικές επισημάνσεις για την πρόοδο που έχει ήδη σημειώσει κάθε μαθητής και επισημαίνονται με ακρίβεια οι τομείς προόδου του (σύνδεση γλωσσικής επίδοσης με τη μάθηση και τη μεθοδική προσπάθεια)

Μορφές και φορείς επεξεργασίας και βελτίωσης

Μετασυγγραφικό στάδιο: στ. Φάση επιμέλειας τελικού κειμένου

Πρόκειται για τα τελευταία «ρετουσαρίσματα» που κάνει ο

μαθητής στο βελτιωμένο κείμενο και την τελική καταγραφή

(παραγραφοποίηση, ορθογραφία, στίξη, σύνταξη, χρόνοι).

Μετασυγγραφικό στάδιο: ζ. Φάση αυτο- και ετερο-αξιολόγησης τελικού κειμένου και των συγγραφικών διαδικασιών

α. Γλωσσική Συνοχή (οι λέξεις και οι προτάσεις του κειμένου δεν υπάρχουν ως μεμονωμένα και άσχετα μεταξύ τους στοιχεία, αλλά καθένα από αυτά σχετίζεται κατά κάποιο τρόπο με τα προηγούμενα ή τα επόμενα στοιχεία) Τρόπος σύνδεσης των προτάσεων : (κατά παράταξη ή καθ' υπόταξη σύνδεση)

β. Νοηματική Συνεκτικότητα & γ. Πληροφοριακή Πληρότητα(τα δομικά στοιχεία του κειμένου βρίσκονται οργανωμένα σε λογική σειρά)

δ. Επικοινωνιακή Καταλληλότητα (Ολιστική Αξιολ.)περιεχόμενο, δόμηση, επίπεδο ύφους, και λεξιλόγιο ανάλογο με τον επικοινωνιακό σκοπό στον οποίο αποβλέπουν, τον αποδέκτη και το συγγραφέα

α. Γλώσσα μικρών τάξεων

χρήση α΄ προσώπου και κύριων προτάσεωνσυχνή αλλαγή χρόνου ρημάτων περιορισμένη χρήση συνδέσμων, αφηρημένων

ουσιαστικών και λεπτομερειών αναφορά στο «εδώ και τώρα» έλλειψη συνεκτικότητας

:

•β. Γλώσσα μεσαίων τάξεων χρήση αφηρημένων και περιληπτικών ουσιαστικών (φύση, ανθρωπότητα), αρκετών επίθετων και επιρρημάτων καθώς και δευτερευουσών προτάσεων. προτάσεις διαφορετικής έκτασης, εμπλουτισμένες με προσδιορισμούς και διάλογους, με συνεπή χρήση των ρηματικών χρόνων και των προσώπων λόγος με ζωντάνια και σχετική συνεκτικότητα.

γ. Γλώσσα μεγάλων τάξεων

επιλεκτική και εύστοχη χρήση λέξεων, χρήση μεταφορών, παρομοιώσεων και διάλογων. ορθά δομημένες προτάσεις και παράγραφοι, εύστοχες εναλλαγές σε ρηματικούς χρόνους και πρόσωπα με γενικεύσεις, ορισμούς και συγκριτικές αντιπαραθέσεις.

Τεχνικές παραγωγής γραπτού λόγου στο Δημοτικό Σχολείο

Θεσσαλονίκη 16- 03- 20151ο Π.Ε.Κ

Γεώργιος ΧαλκιάςΣχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Ημαθίας