ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Δελιόπουλος ΓεώργιοςΔελιόπουλος ΓεώργιοςMSc MSc ΦιλόλογοςΦιλόλογος

Γυμνάσιο ΠερδίκκαΓυμνάσιο Περδίκκα

Η δημιουργική σκέψη (Η δημιουργική σκέψη (creative thinkingcreative thinking) )

•σχετίζεται με την εξερεύνηση σχετίζεται με την εξερεύνηση και παραγωγή και παραγωγή πρωτότυπων ιδεών. πρωτότυπων ιδεών. •με τη δημιουργική σκέψη οι μαθητές με τη δημιουργική σκέψη οι μαθητές ενθαρρύνονται στο να αυτενεργούν, να ενθαρρύνονται στο να αυτενεργούν, να εκφράζονται, να πειραματίζονται και να εκφράζονται, να πειραματίζονται και να καινοτομούν. καινοτομούν. •ανακαλύπτουν όλες τις πτυχές της ανακαλύπτουν όλες τις πτυχές της δημιουργικότητάς τους, αποκτούν δημιουργικότητάς τους, αποκτούν αυτοπεποίθηση και αναπτύσσουν τα εσωτερικά αυτοπεποίθηση και αναπτύσσουν τα εσωτερικά τους κίνητρα για μάθηση. τους κίνητρα για μάθηση.

Με την κριτική σκέψη (Με την κριτική σκέψη (critical thinkingcritical thinking) )

•οι μαθητές αξιολογούν, επιλέγουν, οι μαθητές αξιολογούν, επιλέγουν, επεξεργάζονται μεθοδικά και αξιοποιούν τις επεξεργάζονται μεθοδικά και αξιοποιούν τις κατάλληλες πληροφορίες για την επίλυση των κατάλληλες πληροφορίες για την επίλυση των προβλημάτων. προβλημάτων. •οι μαθητές αποκτούν υψηλότερο επίπεδο οι μαθητές αποκτούν υψηλότερο επίπεδο γνωστικών δεξιοτήτων με πιο μόνιμο γνωστικών δεξιοτήτων με πιο μόνιμο χαρακτήρα.χαρακτήρα.

Δημιουργική/ κριτική διδασκαλίαΔημιουργική/ κριτική διδασκαλία

11οο στάδιο: κυρίως διδασκαλία στάδιο: κυρίως διδασκαλία22οο στάδιο: δημιουργική γραφή στάδιο: δημιουργική γραφή33οο στάδιο: παρουσίαση της γνώσης στάδιο: παρουσίαση της γνώσης44οο στάδιο: αξιολόγηση στάδιο: αξιολόγηση

Κυρίως διδασκαλίαΚυρίως διδασκαλία

•διαθεματικότηταδιαθεματικότητα•ομαδοσυνεργατική μέθοδοςομαδοσυνεργατική μέθοδος•μέθοδος του σχεδίου εργασίας (μέθοδος του σχεδίου εργασίας (projectproject))•αξιοποίηση των ΤΠΕαξιοποίηση των ΤΠΕ

κριτική σκέψη κριτική σκέψη

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - PROJECTPROJECTΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ - ΤΠΕΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ - ΤΠΕ

σφαιρική σφαιρική καλλιέργειακαλλιέργεια

ενεργός ενεργός συμμετοχή στο συμμετοχή στο μάθημαμάθημασυνεργασίσυνεργασί

αα

διαλλακτικότδιαλλακτικότηταητα

διαπραγμάτεδιαπραγμάτευσηυση

αυτοαξιολόγηαυτοαξιολόγησησησυγκροτημένη συγκροτημένη

ταυτότηταταυτότηταδημοκρατικό ήθοςδημοκρατικό ήθος

Δημιουργική γραφήΔημιουργική γραφή

•Τα μαθητικά «κείμενα» μπορεί να είναι Τα μαθητικά «κείμενα» μπορεί να είναι ένα λογοτεχνικό κείμενο, μια αφίσα, ένα ένα λογοτεχνικό κείμενο, μια αφίσα, ένα σκίτσο, ένα κολάζ ή κάτι άλλο. σκίτσο, ένα κολάζ ή κάτι άλλο. •αναπτύσσεται η δημιουργικότητα των αναπτύσσεται η δημιουργικότητα των μαθητών. μαθητών. •δημιουργείται ένα ευχάριστο κλίμα δημιουργείται ένα ευχάριστο κλίμα στην τάξη. στην τάξη. •οι μαθητές γίνονται απαιτητικοί οι μαθητές γίνονται απαιτητικοί αναγνώστες.αναγνώστες.

Παρουσίαση της γνώσηςΠαρουσίαση της γνώσης

•μέσα στην τάξη, σε συμμαθητές και μέσα στην τάξη, σε συμμαθητές και καθηγητές καθηγητές •στο υπόλοιπο σχολείοστο υπόλοιπο σχολείο•στους γονείς στους γονείς •άνοιγμα στην τοπική κοινωνίαάνοιγμα στην τοπική κοινωνία

ΑξιολόγησηΑξιολόγηση•προφορική αξιολόγησηπροφορική αξιολόγηση•εργασίες στο σπίτιεργασίες στο σπίτι•γραπτές εξετάσειςγραπτές εξετάσεις•εμπειρική παρατήρησηεμπειρική παρατήρηση•φάκελος εργασιών του μαθητή (φάκελος εργασιών του μαθητή (portfolioportfolio))•περιγραφική αξιολόγησηπεριγραφική αξιολόγηση•ετεροαξιολόγηση μεταξύ των μαθητώνετεροαξιολόγηση μεταξύ των μαθητών•πολλαπλή βαθμολόγησηπολλαπλή βαθμολόγηση•αυτοαξιολόγησηαυτοαξιολόγηση

Στοιχεία διδασκαλίαςΣτοιχεία διδασκαλίας

Σκοπός: Σκοπός: καλλιέργεια της δημιουργικής και κριτικής καλλιέργεια της δημιουργικής και κριτικής σκέψηςσκέψης

Σχολείο:Σχολείο: 1ο Γυμνάσιο Πτολεμαΐδας (Πιλοτικό 1ο Γυμνάσιο Πτολεμαΐδας (Πιλοτικό Γυμνάσιο)Γυμνάσιο)

Διδακτικό έτος:Διδακτικό έτος: 2012-2013 2012-2013

Μάθημα:Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου

Μαθητές – Τμήματα:Μαθητές – Τμήματα: 103 μαθητές (Γ1-5) 103 μαθητές (Γ1-5)

Διδακτικές ενότητες μαθήματος:Διδακτικές ενότητες μαθήματος: Άτομο και Άτομο και κοινωνίακοινωνία

Στάσεις ζωής σε ποιητικά Στάσεις ζωής σε ποιητικά κείμενακείμενα

Χιούμορ και σάτιραΧιούμορ και σάτιρα

Κυρίως διδασκαλίαΚυρίως διδασκαλία

• οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες των 4 ή 5 οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες των 4 ή 5 ατόμωνατόμων• 3-4 φύλλα εργασίας ανά διδακτική ενότητα3-4 φύλλα εργασίας ανά διδακτική ενότητα• εισαγωγή σε κάθε ενότητα με συζήτηση και εισαγωγή σε κάθε ενότητα με συζήτηση και εποπτικό υλικόεποπτικό υλικό• συγκριτική μελέτη 2 ή 3 κειμένων ανά φύλλο συγκριτική μελέτη 2 ή 3 κειμένων ανά φύλλο εργασίαςεργασίας• ποικιλία κειμένων από διάφορες πηγέςποικιλία κειμένων από διάφορες πηγές• χρήση διαφόρων εγχειριδίων και ΤΠΕ χρήση διαφόρων εγχειριδίων και ΤΠΕ • παρουσίαση φύλλων εργασίας στην ολομέλεια παρουσίαση φύλλων εργασίας στην ολομέλεια της τάξης της τάξης • ομαδικές εργασίες τριμήνου ομαδικές εργασίες τριμήνου • καθοδηγητικός και συμβουλευτικός ρόλος καθοδηγητικός και συμβουλευτικός ρόλος εκπαιδευτικούεκπαιδευτικού

ΚΝΛ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΚΝΛ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΣΤΑΣΕΙΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

11οο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣΚΕΙΜΕΝΑΚΕΙΜΕΝΑ

Αθανάσιος Χριστόπουλος , ΤώραΑθανάσιος Χριστόπουλος , ΤώραΔημοτικό τραγούδι, της ΔέσπωςΔημοτικό τραγούδι, της Δέσπως

Διαβάστε το ποίημα του Αθανάσιου Χριστόπουλου «Τώρα» και το συνοδευτικό υλικό Διαβάστε το ποίημα του Αθανάσιου Χριστόπουλου «Τώρα» και το συνοδευτικό υλικό και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις.και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις.

1.1.Ποιο πρότυπο ζωής παρουσιάζει ο αφηγητής στο ποίημα; Ποια πράγματα τον Ποιο πρότυπο ζωής παρουσιάζει ο αφηγητής στο ποίημα; Ποια πράγματα τον ενδιαφέρουν;ενδιαφέρουν;

2.2.Γιατί ο αφηγητής του ποιήματος δε νοιάζεται για το μέλλον αλλά μόνο για το παρόν;Γιατί ο αφηγητής του ποιήματος δε νοιάζεται για το μέλλον αλλά μόνο για το παρόν;3.3.Κατά τη γνώμη σας οι σημερινοί άνθρωποι φροντίζουν περισσότερο για το μέλλον Κατά τη γνώμη σας οι σημερινοί άνθρωποι φροντίζουν περισσότερο για το μέλλον

τους ή απολαμβάνουν μόνο το παρόν; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.τους ή απολαμβάνουν μόνο το παρόν; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.4.4.Σε ποια γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα; Σε ποια γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα; 5.5.Έχει ομοιοκαταληξία το ποίημα; Αν ναι, εντοπίστε την στο κείμενο.Έχει ομοιοκαταληξία το ποίημα; Αν ναι, εντοπίστε την στο κείμενο.6.6.Ποια ποιήματα αποτέλεσαν πρότυπο για τον Χριστόπουλο; Μπορείτε να Ποια ποιήματα αποτέλεσαν πρότυπο για τον Χριστόπουλο; Μπορείτε να

αναγνωρίσετε επιρροή των συγκεκριμένων ποιημάτων και στο ποίημα «Τώρα»;αναγνωρίσετε επιρροή των συγκεκριμένων ποιημάτων και στο ποίημα «Τώρα»;

Διαβάστε το δημοτικό τραγούδι «της Δέσπως» και το συνοδευτικό υλικό και Διαβάστε το δημοτικό τραγούδι «της Δέσπως» και το συνοδευτικό υλικό και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις.απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις.

1.1.Χαρακτηρίστε τη Δέσπω με βάση την αντίδρασή της απέναντι στους εχθρούς της.Χαρακτηρίστε τη Δέσπω με βάση την αντίδρασή της απέναντι στους εχθρούς της.2.2.Χαρακτηρίστε τους εχθρούς της Δέσπως με βάση την προτροπή τους προς τη Χαρακτηρίστε τους εχθρούς της Δέσπως με βάση την προτροπή τους προς τη

Δέσπω για να παραδοθεί.Δέσπω για να παραδοθεί.3.3.Έχοντας υπόψη τις ιστορικές συνθήκες της εποχής, όπου διαδραματίζεται η ιστορία Έχοντας υπόψη τις ιστορικές συνθήκες της εποχής, όπου διαδραματίζεται η ιστορία

του δημοτικού τραγουδιού, πως κρίνετε την απόφαση της Δέσπως να τιναχτεί στον αέρα του δημοτικού τραγουδιού, πως κρίνετε την απόφαση της Δέσπως να τιναχτεί στον αέρα μαζί με άλλους αντί να παραδοθεί; Πιστεύετε ότι η πράξη ήταν ηρωική ή όχι;μαζί με άλλους αντί να παραδοθεί; Πιστεύετε ότι η πράξη ήταν ηρωική ή όχι;

4.4.Το τραγούδι «της Δέσπως» ανήκει στα ιστορικά δημοτικά τραγούδια. Αιτιολογήστε Το τραγούδι «της Δέσπως» ανήκει στα ιστορικά δημοτικά τραγούδια. Αιτιολογήστε την παραπάνω διαπίστωση.την παραπάνω διαπίστωση.

5.5.Ποια βασικά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών εντοπίζετε στο Ποια βασικά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών εντοπίζετε στο συγκεκριμένο τραγούδι; συγκεκριμένο τραγούδι;

Δημιουργική Δημιουργική γραφή γραφή

Εγχειρίδιο Εγχειρίδιο δημιουργικήδημιουργική

ς ς γραφήςγραφής

Ασκήσεις δημιουργικής γραφήςΑσκήσεις δημιουργικής γραφής•να μετατρέψουν ένα ποίημα χωρίς να μετατρέψουν ένα ποίημα χωρίς διασκελισμούς σε ποίημα με διασκελισμούς σε ποίημα με διασκελισμούςδιασκελισμούς•να γράψουν ολιγόστιχα ποιήματα (π.χ. να γράψουν ολιγόστιχα ποιήματα (π.χ. χαϊκού) με συγκεκριμένα σχήματα λόγου χαϊκού) με συγκεκριμένα σχήματα λόγου •να αντικαταστήσουν την τριτοπρόσωπη να αντικαταστήσουν την τριτοπρόσωπη αφήγηση σε ένα διήγημα με αφήγηση σε αφήγηση σε ένα διήγημα με αφήγηση σε α’ πρόσωπο α’ πρόσωπο

Ασκήσεις δημιουργικής γραφήςΑσκήσεις δημιουργικής γραφής•να γράψουν την αυτοβιογραφία, το ημερολόγιο ή τη να γράψουν την αυτοβιογραφία, το ημερολόγιο ή τη βιογραφία ενός λογοτεχνικού ήρωα βιογραφία ενός λογοτεχνικού ήρωα •να συνεχίσουν μια ημιτελή ιστορίανα συνεχίσουν μια ημιτελή ιστορία•να απευθύνουν μια φανταστική επιστολή ή να πάρουν μια να απευθύνουν μια φανταστική επιστολή ή να πάρουν μια φανταστική συνέντευξη από τον λογοτέχνη και τους φανταστική συνέντευξη από τον λογοτέχνη και τους ήρωες ήρωες •να γράψουν ένα ποίημα από κάποιο συγκεκριμένο να γράψουν ένα ποίημα από κάποιο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδοςλογοτεχνικό είδος•να εκφράσουν κάποιο συναίσθημα ή ένα προσωπικό τους να εκφράσουν κάποιο συναίσθημα ή ένα προσωπικό τους βίωμαβίωμα•να εκφραστούν σε μη λογοτεχνικές φόρμες (π.χ. να εκφραστούν σε μη λογοτεχνικές φόρμες (π.χ. συνθήματα) συνθήματα) •να σατιρίσουν τους εαυτούς τους, το σχολείο, την να σατιρίσουν τους εαυτούς τους, το σχολείο, την κοινωνίακοινωνία•να γράψουν ένα ποίημα ή ένα πεζό κείμενο με μια να γράψουν ένα ποίημα ή ένα πεζό κείμενο με μια χαρακτηριστική φράση από το διδαγμένο κείμενοχαρακτηριστική φράση από το διδαγμένο κείμενο

Ζητάω πολλά;Ζητάω πολλά;Είπες, θα πάω σ’ άλλη γη,Είπες, θα πάω σ’ άλλη γη,θα πάω σ’ άλλα μέρη,θα πάω σ’ άλλα μέρη,μακριά απ’ όλους σας να μακριά απ’ όλους σας να ζω,ζω,κανείς να μη με ξέρει,κανείς να μη με ξέρει,να βρω γαλήνη και χαράνα βρω γαλήνη και χαράκαι η ζωή να μου γελά,και η ζωή να μου γελά,για να ξεχάσω ό, τι με για να ξεχάσω ό, τι με πονά.πονά.Ζητάω πολλά;Ζητάω πολλά;

Β.Π.Β.Π.

Δημιουργική Δημιουργική γραφή γραφή

Συλλογή Συλλογή λογοτεχνικών λογοτεχνικών κειμένων 1κειμένων 1ουου

Γυμνασίου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας Πτολεμαΐδας

«ΠΑΡΕ ΜΙΑ ΛΕΞΗ»«ΠΑΡΕ ΜΙΑ ΛΕΞΗ»

Λογοτεχνική εκδήλωσηΛογοτεχνική εκδήλωση

ΑξιολόγησηΑξιολόγηση

• προφορική αξιολόγηση προφορική αξιολόγηση • γραπτές εξετάσειςγραπτές εξετάσεις• καθημερινή εμπειρική παρατήρησηκαθημερινή εμπειρική παρατήρηση• πολλαπλή βαθμολόγησηπολλαπλή βαθμολόγηση•σύντομη γραπτή περιγραφική αξιολόγηση σύντομη γραπτή περιγραφική αξιολόγηση κάθε μαθητή κάθε μαθητή •φάκελος με επιλεγμένες εργασίες φάκελος με επιλεγμένες εργασίες δημιουργικής γραφής και τις ομαδικές δημιουργικής γραφής και τις ομαδικές εργασίες τριμήνου εργασίες τριμήνου • ετεροαξιολόγηση από την ολομέλεια της ετεροαξιολόγηση από την ολομέλεια της τάξης τάξης • ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησηςερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης

Ερωτηματολόγιο Ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησηςαυτοαξιολόγησηςΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΟΝ

ΚΑΘΟΛΟΥΛΙΓΟ ΠΟΛΥ

Μουάρεσε που διαβάζαμε και συζητούσαμε για διάφορα . λογοτεχνικάκείμενα

Βρήκα ενδιαφέροντα τα θέματακαι τακείμενα των . φύλλων εργασίας

’ Έμαθαπώς ναψάχνωμια πληροφορία σ ένα βιβλίο ή στο.διαδίκτυο

Έμαθααρκετάπράγματα για τη ζωήκαι το έργο κάποιων, λογοτεχνών καθώς και για τα χαρακτηριστικά

. ορισμένων λογοτεχνικώνκειμένων Μουάρεσε που παρουσιάζαμε ταφύλλα εργασίας μέσα .στην τάξη

’ Όλα τα μέλη της ομάδας δούλεψαν πάνωσ αυτό που τους.ζητήθηκε

Ταμέλη της ομάδας συνεργάστηκαναρμονικάμεταξύ τους και συμπεριφέρθηκανμε σεβασμό ο ένας απέναντι .στον άλλο

Μουάρεσε που έγραφαποιήματα ήπεζάκείμενα για .διάφορα θέματακατά τη διάρκεια της χρονιάς

, Μουάρεσε που παρουσιάζαμε τα δικάμας λογοτεχνικά .κείμεναμέσα στην τάξη

Μουάρεσε που συμμετείχα στη λογοτεχνική εκδήλωση .του σχολείου

Μια μέρα στο σχολείοΞυπνάω κι αναρωτιέμαι το γιατίνα κάτσω στο πράσινο θρανίο,ν’ αντικρίσω το ίδιο βιβλίοκαι να μείνω ως τις δύο,ώστε μια μέρα να πάρω πτυχίο. […]Ας γυρίσουμε όμως πίσω στο

σχολείο.Ξέρετε, στο ίδιο βαρετό θρανίο.Έτοιμοι να μας μάθετε τι να

σκεφτόμαστεκι όχι πώς να το σκεφτόμαστε.

Θ.Π.

Πάρε μια λέξηΠάρε μια λέξηκαι κάνε παιχνίδι.Κάτι θα βγει,δική σου ευθύνη. Πάρε στο τέλοςχαμόγελο κι ευχή.Βάλ’ τα στη σειράκαι το ποίημα θα

βγει.Δ.Τ.

ΤΕΛΟΣΤΕΛΟΣ