ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης

Πηνελόπη-Χριστίνα Παυλίτινα

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:1. Γενική ενότητα που ανήκει ο φάρος της Αλεξανδρούπολης και συνοπτική ανάλυση της ενότητας αυτής…………………………………………………..32. Περιγραφή του φάρου της Αλεξανδρούπολης..9

3. Ιστορική εξέλιξη…………....................................114. Επιστημονικά στοιχεία και θεωρίες.………….....145.Χρησιμότητα..………………………………..…...………..186. Προσωπική άποψη……………..……………………… 19

7. ΠηγέςΠληροφόρησης……………………………………20

8. Κατασκευή ……………………………………………….….21

9.Φωτογραφίες…………………………………..……………24

2

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα μνημεία που δίνουν το στίγμα της Ελλάδας και την περίοπτη θέση που κατείχε ανέκαθεν η χώρα μας στην παγκόσμια ναυτική ιστορία αργοσβήνει, παραδομένο στη φθορά του χρόνου και την εγκατάλειψη. Το Ελληνικό Φαρικό δίκτυο αριθμεί σήμερα 120 παραδοσιακούς φάρους μέσης ηλικίας περίπου 2 αιώνων. Μόνον οι 20 βρίσκονται σε καλή κατάσταση ενώ μέτρια χαρακτηρίζεται η κατάσταση άλλων 30.

Φάρος :

Γενικά είναι η συσκευή εκπομπής δυνατού φωτεινού σήματος που επισημαίνει συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή. Κάθε φάρος εκπέμπει ένα σταθερό σήμα, που σε καμία περίπτωση δεν είναι ίδιο με το σήμα άλλου φάρου της ίδιας περιοχής. Πάνω στον ναυτικό χάρτη, κάτω από κάθε φάρο αναγράφονται τα χαρακτηριστικά της εκπομπής του φωτεινού σήματος καθώς και η απόσταση από την οποία αρχίζει να γίνεται ορατός.

3

Σε μερικούς επισημαίνεται ακόμα και η γωνία της διάκρισης τους. Έτσι, η νυχτερινή πλεύση καλό θα είναι να έχει σημεία προορισμού ή διέλευσης, φάρους.

Οι φωτοσημαντήρες επισκίασαν την χρησιμότητα των φάρων. Πολύ φθηνότεροι, ευκολότεροι στην τοποθέτηση και την συντήρηση αναπτύχθηκαν σε ευρεία κλίμακα, σε όλους τους σημαντικούς θαλάσσιους διαύλους και σήμερα ανέρχονται σε 1.188.

Οι εξελίξεις των τηλεπικοινωνιών και περισσότερο στις δορυφορικές επικοινωνίες ήρθαν σαν χαριστική βολή. Έως το 1980 η Υπηρεσία Φάρων απασχολούσε 320 φαροφύλακες οι οποίοι συντηρούσαν το δίκτυο και προλάμβαναν τις φθορές στα χτίσματα. Σταδιακά ο αριθμός των φαροφυλάκων τους μειώθηκε και σήμερα δεν ξεπερνούν τους 70. Στις αρχές του καλοκαιριού 2001 η Υπηρεσία Φάρων του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) φιλοξένησε στις Σπέτσες τη διάσκεψη του Διεθνούς Οργανισμού Φάρων (ΙALΑ) για τις εναλλακτικές χρήσεις αυτών των σύγχρονων μνημείων της ναυσιπλοΐας. Η Ελλάδα είναι ιδρυτικό μέλος αυτού του Οργανισμού και συμμετέχει σε όλες τις δραστηριότητες του από τις αρχές της δεκαετίας του 1970.

4

Η ιδέα που κατακτά έδαφος στις περισσότερες χώρες είναι να μετατραπούν οι φάροι σε μουσεία.

Οι φάροι ανήκουν στην ενότητα της ενέργειας και της ισχύος.

Ενέργεια:

Η ενέργεια είναι ένα φυσικό μέγεθος που το αντιλαμβανόμαστε κυρίως από τα αποτελέσματά της, που είναι γνωστά σαν έργο. Έχει πολλά μορφές. Εμφανίζεται σαν δυναμική ενέργεια σε ένα τεντωμένο ελατήριο- σαν κινητική για αντικείμενα που πέφτουν από ψηλά-σαν θερμική στον λέβητα μιας ατμομηχανής-σαν ηλεκτρική στις πρίζες του σπιτιού μας, στους φάρους και αλλού-σαν ηλιακή στις ακτίνες του Ήλιου-σαν χημική στη βενζίνη που καίγεται ή σαν πυρηνική στα καύσιμα ενός πυρηνικού αντιδραστήρα.

Ισχύς: Ισχύς είναι η ποσότητα ενός έργου που παράγεται στην μονάδα του χρόνου. Επίσης είναι ένα μέγεθος που μας δείχνει πόσο γρήγορα παράγεται κάποιο έργο ή μετατρέπεται μια μορφή ενέργειας σε κάποια άλλη.

5

Μεγάλη ισχύς σημαίνει ότι μια ορισμένη ποσότητα ενέργειας μετασχηματίζεται (χρησιμοποιείται) σε μικρό χρόνο, ενώ μικρή ισχύς σημαίνει ότι χρειαζόμαστε πολύ

χρόνο για να μετατρέψουμε (χρησιμοποιήσουμε) την ίδια ποσότητα ενέργειας.

Η ισχύς των φάρων (poweroflights) αποτελεί μια ένδειξη της λαμπρότητάς τους, δηλαδή της φωτιστικής τους ικανότητας που εκφράζεται σε κηρία (candles) και αποτελεί στοιχείο της ταυτότητάς τους. Τα φωτιστικά μηχανήματα των φάρων είναι είτε αυτόματα (ανεπιτήρητοι), είτε λειτουργούν με ηλεκτρισμό. Τελευταία άρχισαν να λειτουργούν και φάροι με ατομική ενέργεια όπως εκείνος της εισόδου του κόλπου Chesapeake των Η.Π.Α.

6

7

8

2. Περιγραφή του φάρου της Αλεξανδρούπολης

Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης εγκαινιάστηκε την 1η Ιουνίου 1880 και από τότε λειτουργεί χωρίς διακοπή. Έχει ύψος 18 μέτρα και για να φτάσει κανείς στον θάλαμο του φανού, στην κορυφή του, χρειάζεται να ανέβει τα 98 σκαλοπάτια με τα έξι πλατύσκαλα, όσα και τα παράθυρα που έχει για να φωτίζεται το εσωτερικό του. Βρίσκεται δυτικά του λιμανιού και χτίστηκε πάνω σε κυλινδρικό βάθρο – το συνολικό του ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας είναι 27 μέτρα, κάτι που δίνει στην φωτεινή του δέσμη την δυνατότητα να είναι ορατή από απόσταση 24 ναυτικών μιλίων (περίπου 44 χιλιόμετρα). Εμφανίζει 3 αναλαμπές ανά 15 δευτερόλεπτα. Επίσης γύρω από τον φανό, στην κορυφή του φάρου, περιστρέφεται ένας κοίλος καθρέφτης που στέλνει το φως στα τοποθετημένα γύρω του πρίσματα – μια διαδικασία που γινόταν με βάση τα αντίβαρα και τις τροχαλίες που φρόντιζε ο φαροφύλακας για πολλά χρόνια. Το στίγμα του φάρου είναι 40ο 50΄ 07΄΄ βόρειο, 25ο 52΄ 05΄΄ ανατολικό.

9

10

3. Η ιστορική εξέλιξη

Όταν στη δεκαετία του 1850 άρχισε να δημιουργείται ένας λιμενίσκος στον ίδιο χώρο που είναι το σημερινό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης φάνηκε η ανάγκη εγκατάστασης κι ενός φάρου που θα διευκόλυνε τους ντόπιους ναυτικούς αλλά και τους ναυτιλλόμενους από και προς τον Ελλήσποντο. Έτσι, δυτικά του λιμανιού, κτίστηκε ένας κυλινδρικός πύργος με φαρδιά βάση, από αρμολογημένη πέτρα, στην κορυφή του οποίου τοποθετήθηκε φάρος, δηλαδή πυρσός που χρησιμεύει στην ακτοπλοΐα και πελαγοδρομία.

11

Το κτίσιμο του φάρου ανέλαβε Γαλλική Εταιρεία Φάρων και Φανών της Μεσογείου μετά από σύμβαση με την τότε Τουρκική Κυβέρνηση. Πόσος χρόνος χρειάστηκε για το χτίσιμο δεν είναι γνωστό. Εγκαινιάσθηκε και τέθηκε σε λειτουργία για πρώτη φορά την 1η Ιουνίου του 1880.

Τότε λειτουργούσε με ασετιλίνη. Αργότερα λειτούργησε με πετρέλαιο με τη μέθοδο της πυράκτωσης. Από το 1974 λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα αλλά διαθέτει και εφεδρικές φιάλες με ασετιλίνη για την περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος. Επισκευές και μετασκευές στο κτίριο του φάρου έγιναν το 1946 και το 1955. Το 2002 αντικαταστάθηκε ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός του με νέας τεχνολογίας.

12

13

4. Επιστημονικά στοιχεία και θεωρίες που συνδέονται με το φάρο.

Tο βασικό χαρακτηριστικό του κάθε φάρου είναι οι αναλαμπές του, μία ή περισσότερες μετά από διάστημα παρατεταμένου σκότους. Κάθε αναλαμπή ή αλλαγή χρώματος ονομάζεται φάση και η διάρκειά της σε δευτερόλεπτα, μέσα στην οποίαν αποδίδεται το πλήρες χαρακτηριστικό του φάρου ονομάζεται περίοδος.

Ένας πρακτικός τρόπος μέτρησης του χρόνου που μεσολαβεί ενδιάμεσα των εκπομπών του φωτεινού σήματος, είναι ο καπετάνιος να συλλαβίζει:

"Ένα μισισιπι", "δύο μισισιπι", "τρία μισισιπι" κ.λ.π. υπολογίζοντας μ' αυτό τον τρόπο τα δευτερόλεπτα και στη συνέχεια να μετράει τις αναλαμπές, ούτως ώστε συγκρίνοντας με την ένδειξη του χάρτη να σιγουρεύεται ότι βρίσκεται στο σωστό μέρος.

Αλλά και αντίθετα, αν για κάποιο λόγο δει ένα φάρο χωρίς να ξέρει που βρίσκεται, μετράει τα χαρακτηριστικά, και ανατρέχει στο χάρτη της περιοχής και πιστοποιεί τη

14

θέση του, ανάλογα στις πόσες μοίρες βλέπει το φάρο. H απόσταση είναι σημειωμένη πάνω στο χάρτη και αυτή.

Η αναγνώριση κάθε φωτεινού σήματος τη νύκτα αποτελεί τη βασική φροντίδα κάθε κυβερνήτη σκάφους. Αφού συμβουλευτούμε τα σχετικά βοηθήματα (χάρτες κ.λ.π.), παρατηρώντας το φανάρι, μετράμε πρώτα τον αριθμό αναλαμπών και στην συνέχεια τη διάρκεια της περιόδου. Αν έχουμε δέσμη-ομάδα αναλαμπών , η περίοδος αρχίζει από το άναμμα της πρώτης ως τη στιγμή που ανάβει η αναλαμπή της επόμενης δέσμης-ομάδας.

Όταν πλησιάζουμε στις ακτές είναι πολύ χρήσιμο να γνωρίζουμε από ποια απόσταση θα φανεί τη νύκτα το εστιακό φως του φάρου. Σε περίπτωση κακής ορατότητας π.χ. ομίχλης ή βροχής , είναι δυνατόν από τη συσσώρευση νερών, το φως τους να είναι δύσκολα ορατό ακόμη και από μικρή απόσταση. Όταν επικρατεί πολύ ψύχος, το γυαλί του φάρου καλύπτεται με πάγο, μειώνοντας την ορατότητα του σημαντικά ενώ ακόμη και το έγχρωμο φως αλλοιώνεται προς το λευκό.

15

16

17

5.Χρησιμότητα

Ο φάρος είναι ένας πυρσός που χρησιμοποιείται για την ακτοπλοΐα με φωτοβολία έως 20 ναυτικά μίλα, ενώ ο φανός χρησιμοποιείται για την ένδειξη φυσικού η τεχνικού λιμανιού. Επίσης υπάρχουν και οι φωτοσημαντήρες , των οποίων η τοποθέτηση αποσκοπεί στην προειδοποίηση και υπόδειξη υφάλων.

6.

18

6.Προσωπική άποψη:

Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης είναι χαρακτηριστικό ναυτικό σύμβολο της πόλης. Εδώ και περίπου 130 χρόνια αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων της πόλης. Φωτίζει τη θάλασσα και τα σπίτια και λόγο της ρυμοτομίας της πόλης, το φως του φαίνεται σχεδόν από κάθε γωνιά της. Είναι ένας από τους επιβλητικότερους φάρους της Ελλάδος αλλά και σημείο κατατεθέν της πόλης.

19

7.Πηγές πληροφόρησης:

1. www.faroi.com

2. www.pekate.gr

3. www.El.wikipedia.org

4. www.Greece.terrabook.com

5. www.Gr.dreamstime.com

6. www.snsarfara.blogspot.gr

7. www.ribandsea.com

20

8.Κατασκευή φάρου

Υλικά:

• 1 μπουκάλι πλαστικό νερού 1,5 l, χωρίς νερό

• 1 πακέτο πηλό λευκό

• 50gr στόκο λευκό

• 1 φακό

• 2 τέμπερες λευκές 20 ml

• 1 χαρτόνι Α4

• ½ πακέτο βαμβάκι

• 1 μπουκάλι πλαστικό νερού 500ml, χωρίς νερό

• 2 συνδετήρες

• 2 παραμάνες

• χάρακας

• κόπτη πλαστικού

• γυαλόχαρτο

• Το κόστος είναι περίπου 12-13 ευρώ.

21

Εκτέλεση

1. Παίρνουμε το μπουκάλι του 1,5 l ,το τυλίγουμε με το χαρτόνι Α4 και ανάλογα με τις διαστάσεις του μπουκαλιού κόβουμε 6 παράθυρα.

2. Ανοίγουμε τον πηλό σε φύλλο με έναν πλάστη και μετά τον απλώνουμε πάνω στο χαρτόνι και κόβουμε τα παράθυρα.

3. Αφαιρούμαι το χαρτί και τυλίγουμε τον πηλό γύρο από το μπουκάλι του 1,5 l και κολλάμε τις άκρες του.

4. Ανοίγουμε ακόμα ένα φύλλο πηλού και το βάζουμε στην οροφή του μπουκαλιού.

5. Πλάθουμε λωρίδες πηλού και τις τυλίγουμε γύρο από την οροφή.

6. Γυρίζουμε τον φάρο από την πίσω πλευρά και στην βάση του πύργου κόβουμε την πόρτα.

7. Κόβουμε την βάση του φάρου, ώστε να χωράει το μπουκάλι τον 500ml.

22

8. Παίρνουμε το μπουκάλι τον 500ml , κόβουμε την βάση του, βάζουμε το μπουκαλάκι μέσα στο μεγάλο και το σφηνώνουμε τυλίγοντας το με βαμβάκι.

9. Τοποθετούμε το φακό μέσα στο μικρό μπουκάλι και το στερεώνουμε με συνδετήρες και παραμάνες.

10.Αφήνουμε τον φάρο δύο τρεις μέρες να στεγνώσει.

11.Στα κενά που έχουν δημιουργηθεί, τα καλύπτουμε με λευκό στόκο.

12.Λειαίνουμε τις επιφάνειες με γυαλόχαρτο και τις βάφουμε με λευκή τέμπερα.

23