ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Τι είναι η υδροηλεκτρική ενέργεια;

Υδροηλεκτρική ενέργεια είναι η ενέργεια η οποία στηρίζεται στην εκμετάλλευση και τη μετατροπή της δυναμικής ενέργειας του νερού των λιμνών και της κινητικής ενέργειας του νερού των ποταμών σε ηλεκτρική ενέργεια.

Η υδροηλεκτρική ενέργεια διαχέεται στη φύση από δίνες και ρεύματα, καθώς το νερό ρέει κατηφορικά σε ρυάκια, χείμαρρους και ποτάμια μέχρι να φτάσει στη θάλασσα. Η εκμετάλλευση της ενέργειας αυτής γίνεται με τη χρήση υδροηλεκτρικών έργων (υδατοταμιευτήρες, φράγματα, κλειστοί αγωγοί πτώσεως, υδροστρόβιλοι, ηλεκτρογεννήτριες, διώρυγες φυγής).

Η μετατροπή της ενέργειας του νερού γίνεται σε δύο στάδια: Στο πρώτο στάδιο, μέσω της πτερωτής του στροβίλου, έχουμε την μετατροπή της κινητικής ενέργειας του νερού σε μηχανική ενέργεια με την μορφή περιστροφής του άξονα της πτερωτής. Στο δεύτερο στάδιο, μέσω της γεννήτριας, επιτυγχάνουμε τη μετατροπή της μηχανικής ενέργειας σε ηλεκτρική. Το σύνολο των έργων και εξοπλισμού μέσω των οποίων γίνεται η μετατροπή της υδραυλικής ενέργειας σε ηλεκτρική, ονομάζεται Υδροηλεκτρικό Έργο (ΥΗΕ).

Η δέσμευση/ αποθήκευση ποσοτήτων νερού σε φυσικές ή τεχνητές λίμνες, για ένα Υδροηλεκτρικό Σταθμό ισούται με αποταμίευση Υδροηλεκτρικής Ενέργειας. Η προγραμματισμένη αποδέσμευση αυτών των ποσοτήτων νερού και η εκτόνωσή τους στους υδροστροβίλους οδηγεί στην ελεγχόμενη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Με δεδομένη την ύπαρξη κατάλληλων υδάτινων πόρων και τον επαρκή εφοδιασμό τους με τις απαραίτητες βροχοπτώσεις, η Υδροηλεκτρική Ενέργεια καθίσταται μια σημαντικότατη εναλλακτική πηγή ανανεώσιμης ενέργειας.

Υπάρχουν δύο τύποι υδροηλεκτρικών έργων.

Οι τύποι μεγάλης κλίμακας: Υδροηλεκτρικά έργα που απαιτούν τη δημιουργία φραγμάτων και τεράστιων δεξαμενών.

Οι τύποι μικρής κλίμακας: Υδροηλεκτρικά έργα που εγκαθίστανται δίπλα σε ποτάμια ή κανάλια. Για το λόγο αυτό, τα υδροηλεκτρικά έργα είναι μικρότερης δυναμικότητας των 30 MW.

Κατά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός υδροηλεκτρικού έργου, λαμβάνονται υπόψη:

· τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής,· τα μετεωρολογικά και υδρολογικά στοιχεία,· οι αναπτυξιακές δυνατότητες της ευρύτερης περιοχής με συναίνεση

των τοπικών κοινωνιών,· οι ειδικές περιβαλλοντικές πρακτικές προστασίας των

αρχαιολογικών περιοχών και διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς

· και η εξέταση των επιπτώσεων στο ευρύτερο περιβάλλον από την λειτουργία ενός υδροηλεκτρικού έργου.

Προϋποθέσεις για το σχεδιασμό υδροηλεκτρικού έργου:

· τήρηση της απαιτούμενης οικολογικής παροχής,· σεβασμός στη διαχείριση λεκάνης απορροής ποταμού,· έλεγχος της ποιότητας των νερών των ταμιευτήρων της ΔΕΗ Α.Ε.,· έλεγχος των πρανών των φραγμάτων και των ταμιευτήρων για την

ασφαλή λειτουργία των υδροηλεκτρικών έργων· και διασφάλιση της ελεύθερης επικοινωνίας των υδρόβιων ζώντων

οργανισμών κατά μήκος των ποταμών με σκοπό την διατήρηση της ιχθυοπανίδας τους και τη δημιουργία τεχνητών υγροτόπων.

Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί που υπάρχουν στην Ελλάδα ανήκουν σε διάφορα συγκροτήματα.Στο συγκρότημα του Αχελώου ανήκουν ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών (1966), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Καστρακίου (1969), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Στράτου 1 (1989) και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Στράτου 2.

Στο υδροηλεκτρικό συγκρότημα του Αλιάκμονα ανήκουν ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πολυφύτου (1974), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Σφηκιάς (1985), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Ασωμάτων (1985) και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Μακροχωρίου (1992).

Στο υδροηλεκτρικό συγκρότημα του Άραχθου ανήκουν ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πηγών Αώου (1990), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πουρναρίου 1 (1981) και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πουρναρίου 2 (2000).

Στο υδροηλεκτρικό συγκρότημα του Νέστου ανήκουν ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Θησαυρού (1997 και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πλατανόβρυσης (1999).

Οι μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί της Ελλάδας είναι ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Λούρου (1954), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Άγρας (1954), ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Εδεσσαίου (1969)και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Γκιώνας (1988).

Ιστορικής σημασίας υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην Ελλάδα είναι ο Αλμυρός και Αγυιά στην Κρήτη, ο Γλαύκος στην Πάτρα, το Βέρμιο στην Βέροια και ο Αγ. Ιωάννης στην πόλη των Σερρών.

Γενικά, αν και στην Ελλάδα υπάρχει τεχνογνωσία και ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να επιτρέψει την πρωτοπορία και την καινοτομία στον τομέα της «Πράσινης» Υδροηλεκτρικής Ενέργειας, η πολιτεία δεν βοηθάει σε αυτήν την ανάπτυξη, καθώς υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία, και η οικονομική κρίση και το μειωμένο επενδυτικό ενδιαφέρον έχουν οδηγήσει στην μείωση των προοπτικών ανάπτυξης αυτού του τομέα.