ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

15
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24/9/2013 ΠΡΟΣ: ΔΗΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - Δ/ΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΘΕΜΑ: ΕΝΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ Κ.Χ. ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΡΑΞΗ ΤΩΝ Ο.Τ. Γ215 ΚΑΙ Γ216. Σε απάντηση του με αρ.πρ.4487/12-08-2013 εγγράφου σας Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Τα τελευταία 10-15 χρόνια γίνεται μια συστηματική και "αθόρυβη"προσπάθεια από ιδιωτικά συμφέροντα να αποχαρακτηρισθεί ένας κοινόχρηστος χώρος αστικού Πρασίνου έκτασης περίπου 3.000 τετραγωνικών μέτρων, ο οποίος βρίσκεται σε σημείο που αποτελεί "φιλέτο" για κατασκευή μεγαθηρίων πολυκατοικιών και καταστημάτων. Πρόκειται για το μπαζωμένο πλέον Ρέμα του Κυβερνείουπου διέρχεται από την οδό Αναξιμάνδρου, το οποίο κτίστηκε σταδιακά, αφήνοντας ένα υπόλοιπο έκτασης αδόμητο. Την έκταση αυτή με δικαστικές αποφάσεις, εκμεταλλευόμενοι την αδράνεια της Δημόσιας Διοίκησης, προσπαθούν να οικοδομήσουν σήμερα. Το Ρέμα Κυβερνείου" του οποίου παρακλάδι διέσχιζε την οδό Αναξιμάνδρου, έχει επιχωθεί στο μεγαλύτερο μέρος του και έχει οικοδομηθεί. Μια (πρώην) παραρεμάτια ζώνη έχει παραμείνει ως σήμερα αδόμητη και έχει χαρακτηριστεί στο μεγαλύτερο μέρος της ως κοινόχρηστος χώρος (αστικό πράσινο ). Η συγκεκριμένη έκταση των 3.000 τ.μ. έχει χαρακτηριστεί με σειρά πολεοδομικών ρυθμίσεων ως χώρος "Πράσινο-Παιδική Χαρά "(ΦΕΚ:191Α/1949, 6Δ/1973, 384Δ/1981). Από το 1981 ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν έχει προχωρήσει στην απαλλοτρίωση του χώρου αυτού, αναμένοντας την αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, καθώς οι φερόμενοι ιδιοκτήτες δεν διέθεταν τα απαραίτητα πιστοποιητικά ιδιοκτησίας. Ο χώρος ως "πρώην ρέμα", ανήκει αυτοδίκαια στην Ε.Υ.Α.Θ. ΠΑΓΙΩΝ (ΠΡΩΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ) με το ΦΕΚ 264Β/2003 και την παράδοση - παραλαβή ρεμάτων που έγινε στις 8-11-1976 στον ΟΥΘ. Το γεγονός αυτό αμφισβητήθηκε από τους φερόμενους ιδιοκτήτες της πιο πάνω έκτασης των 3.000 περίπου τ.μ. οι οποίοι κατέθεσαν αίτηση στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης για "άρση απαλλοτρίωσης". Με την κίνηση αυτή, προκάλεσαν μια αρνητική απόφαση της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης (29/24043/ΠΕ/2146/12-7-2001) η οποία δεν τους δικαιώνει και ζητά να παραμείνει ο χαρακτηρισμός του Κοινόχρηστου Πρασίνου. Στη συνέχεια οι φερόμενοι ιδιοκτήτες προσέφυγαν κατά του Δήμου και της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης ζητώντας την ακύρωση της αρνητικής απόφασης της Νομαρχίας. Στο Διοικητικό Εφετείο οι φερόμενοι ιδιοκτήτες καταφέρνουν να αποβάλουν τον δικηγόρο του Δήμου Θεσσαλονίκης (παρόλο που η αίτηση τους ήταν ενάντια και στο Δήμο Θεσσαλονίκης) και έτσι δεν ακούστηκε η άποψη του Δήμου για την υπόθεση αυτή. Με το επιχείρημα της μακροχρόνιας δέσμευσης του φερόμενου ως δικού τους ακινήτου, επιτυγχάνουν την ακύρωση της αρνητικής άρσης απαλλοτρίωσης της Ν.Α. Θεσσαλονίκης. Με την πιο πάνω απόφαση και την λογική/άποψη ότι η ακύρωση της άρνησης της άρσης σημαίνει κατάφαση, δηλαδή άρση της απαλλοτρίωσης per se, απαιτούν να αλλάξει το ρυμοτομικό σχέδιο στο Οικοδομικό Τετράγωνο του Κοινόχρηστου Πρασίνου ώστε να μπορέσει στη συνέχεια αυτό να οικοδομηθεί! Για την υλοποίηση αυτής της επιδίωξης ξεκινούν έναν πραγματικό "βομβαρδισμό" της Δημόσιας Διοίκησης με εξώδικα ώστε να ωθήσουν στην εφαρμογή της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, δηλαδή τον αποχαρακτηρισμό της έκτασης.

description

 

Transcript of ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Page 1: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24/9/2013

ΠΡΟΣ: ΔΗΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - Δ/ΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

ΘΕΜΑ: ΕΝΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ Κ.Χ. ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΡΑΞΗ ΤΩΝ Ο.Τ. Γ215 ΚΑΙ Γ216.

Σε απάντηση του με αρ.πρ.4487/12-08-2013 εγγράφου σας

Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Τα τελευταία 10-15 χρόνια γίνεται µια συστηµατική και "αθόρυβη"προσπάθεια από ιδιωτικά συµφέροντα να αποχαρακτηρισθεί ένας κοινόχρηστος χώρος αστικού Πρασίνου έκτασης περίπου 3.000 τετραγωνικών µέτρων, ο οποίος βρίσκεται σε σηµείο που αποτελεί "φιλέτο" για κατασκευή µεγαθηρίων πολυκατοικιών και καταστηµάτων. Πρόκειται για το µπαζωµένο πλέον “Ρέµα του Κυβερνείου” που διέρχεται από την οδό Αναξιµάνδρου, το οποίο κτίστηκε σταδιακά, αφήνοντας ένα υπόλοιπο έκτασης αδόµητο. Την έκταση αυτή µε δικαστικές αποφάσεις, εκµεταλλευόµενοι την αδράνεια της Δηµόσιας Διοίκησης, προσπαθούν να οικοδοµήσουν σήµερα. Το “Ρέµα Κυβερνείου" του οποίου παρακλάδι διέσχιζε την οδό Αναξιµάνδρου, έχει επιχωθεί στο µεγαλύτερο µέρος του και έχει οικοδοµηθεί. Μια (πρώην) παραρεµάτια ζώνη έχει παραµείνει ως σήµερα αδόµητη και έχει χαρακτηριστεί στο µεγαλύτερο µέρος της ως κοινόχρηστος χώρος (αστικό πράσινο ). Η συγκεκριµένη έκταση των 3.000 τ.µ. έχει χαρακτηριστεί µε σειρά πολεοδοµικών ρυθµίσεων ως χώρος "Πράσινο-Παιδική Χαρά "(ΦΕΚ:191Α/1949, 6Δ/1973, 384Δ/1981). Από το 1981 ο Δήµος Θεσσαλονίκης δεν έχει προχωρήσει στην απαλλοτρίωση του χώρου αυτού, αναµένοντας την αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, καθώς οι φερόµενοι ιδιοκτήτες δεν διέθεταν τα απαραίτητα πιστοποιητικά ιδιοκτησίας. Ο χώρος ως "πρώην ρέµα", ανήκει αυτοδίκαια στην Ε.Υ.Α.Θ. ΠΑΓΙΩΝ (ΠΡΩΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ) µε το ΦΕΚ 264Β/2003 και την παράδοση - παραλαβή ρεµάτων που έγινε στις 8-11-1976 στον ΟΥΘ. Το γεγονός αυτό αµφισβητήθηκε από τους φερόµενους ιδιοκτήτες της πιο πάνω έκτασης των 3.000 περίπου τ.µ. οι οποίοι κατέθεσαν αίτηση στη Νοµαρχία Θεσσαλονίκης για "άρση απαλλοτρίωσης". Με την κίνηση αυτή, προκάλεσαν µια αρνητική απόφαση της Νοµαρχίας Θεσσαλονίκης (29/24043/ΠΕ/2146/12-7-2001) η οποία δεν τους δικαιώνει και ζητά να παραµείνει ο χαρακτηρισµός του Κοινόχρηστου Πρασίνου. Στη συνέχεια οι φερόµενοι ιδιοκτήτες προσέφυγαν κατά του Δήµου και της Νοµαρχίας Θεσσαλονίκης στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης ζητώντας την ακύρωση της αρνητικής απόφασης της Νοµαρχίας. Στο Διοικητικό Εφετείο οι φερόµενοι ιδιοκτήτες καταφέρνουν να αποβάλουν τον δικηγόρο του Δήµου Θεσσαλονίκης (παρόλο που η αίτηση τους ήταν ενάντια και στο Δήµο Θεσσαλονίκης) και έτσι δεν ακούστηκε η άποψη του Δήµου για την υπόθεση αυτή. Με το επιχείρηµα της µακροχρόνιας δέσµευσης του φερόµενου ως δικού τους ακινήτου, επιτυγχάνουν την ακύρωση της αρνητικής άρσης απαλλοτρίωσης της Ν.Α. Θεσσαλονίκης. Με την πιο πάνω απόφαση και την λογική/άποψη ότι η ακύρωση της άρνησης της άρσης σηµαίνει κατάφαση, δηλαδή άρση της απαλλοτρίωσης per se, απαιτούν να αλλάξει το ρυµοτοµικό σχέδιο στο Οικοδοµικό Τετράγωνο του Κοινόχρηστου Πρασίνου ώστε να µπορέσει στη συνέχεια αυτό να οικοδοµηθεί! Για την υλοποίηση αυτής της επιδίωξης ξεκινούν έναν πραγµατικό "βοµβαρδισµό" της Δηµόσιας Διοίκησης µε εξώδικα ώστε να ωθήσουν στην εφαρµογή της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, δηλαδή τον αποχαρακτηρισµό της έκτασης.

Page 2: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Β . Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΥΠ.ΑΡΙΘ.1/ 9η ΣΥΝ./4-7-2013.

Το ΣΥΠΟΘΑ, µε βάση στην ουσία µια ΑΝΥΠΟΓΡΑΦΗ εισήγηση, γεµάτη αδυναµίες, ασάφειες και αντιφάσεις του ΥΠΕΚΑ και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Τµήµα Χωρικού Σχεδιασµού) φρονεί και εισηγείται µε αποφασιστικότητα τον αποχαρακτηρισµό µεγάλης έκτασης Κοινόχρηστου Χώρου Πρασίνου και µάλιστα υπερθεµατίζει και υποστηρίζει ότι πρέπει να διατηρηθούν οι υψηλοί συντελεστές δόµησης 2,4 και ύψους άνω των 18µ.(!), ανοίγοντας έτσι το δρόµο για την ανέγερση µεγαθηρίων! Η προσοχή της Υπηρεσίας φαίνεται να επικεντρώνεται στην κατά το δυνατόν ικανοποίηση των απαιτήσεων των φερόµενων ιδιοκτητών. Επιδεικνύεται αντίθετα πλήρης αδιαφορία στο γεγονός ότι οι κοινόχρηστοι χώροι σε επίπεδο "γειτονιάς” που έχουν παραµείνει στην Ελλάδα και ειδικότερα στην πόλη µας είναι τραγικά ελάχιστοι!Επισηµαίνεται ότι στο φάκελο που στάλθηκε από το Υ.ΠΕ.Κ.Α. εξακολουθούν να µην υπάρχουν απαραίτητα στοιχεία όπως: βεβαίωση της Κτηµατικής Υπηρεσίας του Δηµοσίου και της Δ/νσης Πολιτικής Γης ότι η έκταση δεν είναι δηµόσιο κτήµα ούτε διεκδικείται, Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίµηση, Γεωλογική Μελέτη κτλ.

Γ. ΕΝΣΤΑΣΗΠαίρνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω και τη συνηµµένη ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ του Διδάκτορα Πολεοδοµικού Σχεδιασµού κ.Π.Χατζηγρηγορίου, εµείς οι κάτοικοι και φίλοι αυτής της ΑΕΝΑΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ γειτονιάς εκφράζουµε την ένστασή µας κατά της απόφασης αποχαρακτηρισµού ως Χώρου Πράσινου της εν λόγω έκτασης µεταξύ των οδών Αναξιµάνδρου, Αντωνίου Τούσα και Αντισθένους.

Ζητούµε την ακύρωση αυτής της πρότασης και την έµπρακτη διασφάλιση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του Δηµοσίου αυτού χώρου η οποία µπορεί να γίνει µε τρόπους όπως: 1. Την άµεση ΕΚΤΕΛΕΣΗ απαλλοτρίωσης της έκτασης αυτής από το Δήµο Θεσσαλονίκης προκειµένου να εφαρµοστεί η Πολεοδοµική Μελέτη που τον χαρακτηρίζει ως χώρο "Κοινόχρηστου Πρασίνου µε Παιδική Χαρά". 2. Να µη µεταβάλλει το Δηµόσιο Χαρακτήρα που έχει η συγκεκριµένη έκταση εδώ και60 τουλάχιστον χρόνια ,η -όποια- προσπάθεια να επαναπροσδιοριστεί και να εφαρµοστεί "νέα" οριογραµµή του παλιού ρέµατος. Ο χώρος αυτός ήταν πάντα στην κοινή χρήση και αναφέρονταν ως "ρέµα" και η οριογραµµή του δεν µπορεί να µετατίθεται αναλόγως µε το πόσο " άρτιο και οικοδοµήσιµο χώρο" αφήνει στο οικοδοµικό τετράγωνο! 3. Αν τελικά µε την εφαρµογή της όριο γραµµής του παλιού ρέµατος παραµένει φερόµενη ιδιοκτησία στην οποία θα πρέπει να γίνει τροποποίηση του ρυµοτοµικού, να γίνει ΝΕΑ Πολεοδοµική Πρόταση όπου θα δοθεί ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ συντελεστής δόµησης (π.χ.0,05) και υψηλό όριο αρτιότητας, ώστε να καθίσταται αδύνατη η οικοδόµηση του Δηµόσιου αυτού Χώρου. Στο χώρο αυτό της ιδιοκτησίας να προταθεί νέα χρήση (αλλαγή χρήσης) που να είναι "κοινωφελής" όπως π.χ. Εκπαίδευση, Αθλητισµός, Πολιτισµός (ήδη χρησιµοποιείται ο χώρος αυτός για πολιτιστικές εκδηλώσεις) κ.α. ώστε να αξιοποιηθεί η φερόµενη ιδιοκτησία από το Δήµο για αυτούς τους σκοπούς. Πιστεύουµε ότι είναι χρέος όλων µας να διατηρήσουµε το Δηµόσιο Χαρακτήρα του Πάρκου της Αναξιµάνδρου και να µην το αφήσουµε να πέσει στα χέρια των εργολάβων για την παραγωγή ακόµη ενός αριθµού νέων πολυκατοικιών δεκάδων διαµερισµάτων.

Page 3: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η καταπάτηση του Δηµοσίου Χώρου από ιδιωτικά συµφέροντα στη χώρα µας είναι σύνηθες φαινόµενο που δυστυχώς τόσα χρόνια έγινε αποδεκτό στη συνείδησή µας και οι αντιδράσεις µας είναι τις πιο πολλές ανύπαρκτες. Θα πρέπει όµως να αλλάξουµε τον τρόπο που λειτουργούµε ως πολίτες , ως δηµότες και τελικά ως χρήστες του δηµόσιου χώρου. Οι χώροι αυτοί δεν πρέπει να θεωρούνται "στέκια ναρκοµανών"σκοτεινοί και βρόµικοι. Πρέπει να είναι χώροι κοινών δραστηριοτήτων, εκδηλώσεων, παιδικών χαρών, αθλητισµού και σύσφιξης κοινωνικών σχέσεων των γειτονιών. Πρέπει να είναι ανοικτοί και προσβάσιµοι ακόµη και για µια έκτακτη ανάγκη όπως π.χ. σε ένα σεισµό όπου δεν θα έχουµε ούτε ένα τετραγωνικό µέτρο ανοιχτό για να σταθούµε µε ασφάλεια. ΣΤΟΝ ΙΣΧΥΡΟΤΑΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΟΥ 1977 ΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ ΦΙΛΟΞΕΝΗΣΑΝ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΠΕΡΙΟΙΚΟΥΣ ΓΙΑ ΠΟΛΛΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΦΥΣΙΚΑ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΤΩΝ ΤΟΤΕ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ. ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΜΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΟΙ ΠΕΡΙΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ, ΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΘΑ ΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ, ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ, ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΑΣ, ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ και ΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ της ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ. ΖΗΤΟΥΜΕ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΜΟΡΦΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Η΄ ΦΟΡΕΙΣ, ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΜΕ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΕΥΡΕΘΟΥΜΕ.

Στο χώρο αυτό του πάρκου µεγάλωσαν τα παιδιά µας. Δεν µπορείτε να τον στερείτε από την πόλη µε τόση ευκολία. Τον έχουµε όλοι ανάγκη.

Η αναλυτική τεκµηρίωση και οι λόγοι για τους οποίους καταθέτουµε την ένστασή µας υπάρχουν και στη συνηµµένη ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ του Διδάκτορα Πολεοδοµικού Σχεδιασµού κ.Π.Χατζηγρηγορίου.

Τέλος, επιφυλασσόμαστε να καταθέσουμε συμπληρωματικά στοιχεία στην παρούσα ένσταση, καθώς συνεχίζεται η έρευνά μας για τον αποχαρακτηρισμό του συγκεκριμένου χώρου από “κ.χ. αστικού πρασίνου”.

Page 4: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟΑ. O “Λάκκος των Πουλιών” (Kus Deresi) μετέπειτα γνωστό ως “ρέμα Κυβερνείου”

O Οι ιδρυτές της Θεσσαλονίκης δεν διάλεξαν τυχαία την τοποθεσία της πόλης. Εκτός από τον φυσικό κόλπο στα πόδια της και τους δασωμένους λόφους στα νώτα της, είχε δίπλα της και πολυάριθμες ρεματιές που έκαναν την περιοχή να σφύζει από ζωή. Οι ανάγκες ύδρευσης της πόλης καλύπτονταν από αρχαιότατων χρόνων, μέσω υδραγωγών, από πηγές του Χορτιάτη. Το νερό των ρεμάτων που κυλούσαν από τις πλαγιές του βουνού είχε αξιοποιηθεί με την κατασκευή νερόμυλων. Ίχνη αυτών των σειρών νερόμυλων συναντάμε και σήμερα ακόμη, στο Πλατανόρεμα και το Ελαιόρεμα, ανατολικά της πόλης. Εκεί βρίσκονταν και το μεγαλύτερο συγκρότημα με 25 νερόμυλους. Ίχνη βρίσκουμε και στο ρέμα Πολίχνης, όπου έχουν εντοπισθεί ως τώρα 12 νερόμυλοι, χωρίς οι έρευνες να έχουν ολοκληρωθεί κι ενώ το φυσικό περιβάλλον της περιοχής υφίσταται ταχύτατες αλλαγές (Σαξιαμπάνη, 1994)O Tο μεγαλύτερο ρέμα ονομαζόταν Kus Deresi, δηλαδή Λάκκος των Πουλιών και σήμερα Μεγάλο Ρέμα (Εικόνα 1). Ενώνει πολλούς χειμάρρους του Σέϊχ-Σου σε μια ροή που πριν φτάσει στη θάλασσα χώριζε παλιότερα σε δύο σκέλη. Το βόρειο (Λάκκος του Arsan) έφτανε στην ακτή δίπλα στο κτήριο του Εθνικού και Λαογραφικού Μουσείου, του παλιού Κυβερνείου (γι' αυτό και ως πριν λίγα χρόνια ήταν γνωστό ως Λάκκος Κυβερνείου). Το νότιο ακολουθούσε περίπου τη σημερινή οδό Μαρτίου και ονομαζόταν Μεγάλος Λάκκος ή Λάκκος του Charnaud. Μεταξύ των δυό αυτών κλάδων βρισκόταν μια δενδροφυτεμένη περιοχή, γνωστή ως Karagatc, που αποτελεί σήμερα τη συνοικία Αναλήψεως. Μερικά από τα πελώρια Καραγάτσια (Ulmus minor ή campestris) της περιοχής, υπάρχουν ακόμη και σήμερα: μέσα στον περίβολο του 5ου Γυμνασίου, στη γωνία Π. Συνδίκα και Πενταλόφου και μπροστά στο Λαογραφικό Μουσείο.O Όλη η περιοχή ανατολικά των τειχών μέχρι το Πανόραμα και τη Θέρμη, κατά το μεγαλύτερο διάστημα της τουρκοκρατίας ήταν γεμάτη χωράφια, αμπέλια και κήπους και ανήκε στη γεωργική περιοχή του χωριού Kapicilar (=Καπουτζήδες, Φύλακες της Πύλης). Σύμφωνα με τον Ηλία Τσούκα (δήμαρχο Πυλαίας κατά τη δεκαετία του 1950) "προ εξακοσίων και πλέον ετών, η Καπουτζήδα έκειτο επί του λόφου Ανω Τούμπας. Οι κάτοικοί της ανήρχοντο εις 50 οικογένειας περίπου, εκ των οποίων άλλοι μετώκησαν λόγω της πληθώρας δηλητηριωδών όφεων - είδους βελών - εις την σημερινήν Πυλαίαν, άλλοι δε εις την πόλιν της Θεσσαλονίκης" (Τσούκα-Φουντουκίδου, 1995). Η αναγκαστική αυτή μετοίκηση (που οφείλονταν στις οχιές!) πρέπει να έγινε το αργότερο στα μέσα του 17ου αιώνα. Λίγες παράγκες πρέπει να έμειναν σ' εκείνο το σημείο, όπου τον 20ο αιώνα θα δημιουργηθεί η συνοικία της Τριανδρίας. Τα κτήματα των Καπουτζηδιανών που είχαν δεσμευτεί από τους Τούρκους κατακτητές το 1430, δόθηκαν σε δέκα Μπέηδες ενώ οι ντόπιοι μεταβλήθηκαν σε κολλήγους. Όμως οι Μπέηδες σιγά σιγά άρχισαν να πουλούν τα κτήματα και οι κολλήγοι ξανάγιναν οι μεγαλύτεροι κτηματίες της περιοχής. Ο Τσούκας μάλιστα σημειώνει πως "παρέμειναν όλοι Χριστιανοί, ομιλούντες καθ’ όλην τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας την ελληνικήν και μόνον γλώσσαν".

[Το παραπάνω κείμενο βασίζεται στην έκδοση: Μπλιώνης Γ. 1996. Τα ρέματα της Θεσσαλονίκης. Έκδοση του Συνδέσμου Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Μείζονος Θεσσαλονίκης.]

Page 5: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Είναι πραγματικά θλιβερό, αυτό το πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο να αποτελεί σήμερα ανάμνηση μιας άλλης πόλης. Η έντονη οικιστική πίεση τη δεκαετία του 1960 και η λογική της “πολυκατοικίας” ως μοχλού ανάπτυξης του τόπου, οδήγησε σε εκτεταμένες επιχώσεις-υπογειοποιήσεις και εξαφάνισε κάθε ίχνος ρέματος, αφήνοντας ελάχιστα σημεία ελεύθερα. Στη συνέχεια, επήλθε η υποβάθμιση, καθώς τα ρέματα που δεν “μπαζώθηκαν” έγιναν παράνομες χωματερές από τους περιοίκους, κακοφωτισμένοι και κακόφημοι χώροι, με αποτέλεσμα να αποβληθούν από τον πολεοδομικό ιστό από τους ίδιους τους κατοίκους. Η ευθύνη της κατάντιας των ρεμάτων της Θεσσαλονίκης βαρύνει κατά σειρά ετών τη Δημοτική Αρχή και τον ΟΥΘ (τώρα ΕΥΑΘ) που τα αντιμετώπιζαν τα ρέματα ως “μπαλάκι ευθυνών” για τον καθαρισμό και εξωραϊσμό τους. Από τη δεκαετία του 1990, ξεκίνησε προσπάθεια ευαισθητοποίησης του δήμου και των δημοτών με τη βοήθεια του ΤΕΕ, του ΑΠΘ και Αρχιτεκτόνων τοπίου, προκειμένου να σταματήσει ο αποχαρακτηρισμός και η οικοδόμηση των ρεμάτων (βλ. Μπλιώνης Γ, “Τα ρέματα της Θεσσαλονίκης”, εντάξεις ανάπλασης ρεμάτων σε χρηματοδοτικά προγράμματα, ημερίδα ΤΕΕ 15/12/1994, εκδηλώσεις οικολογικών κινημάτων κ.α.).

Το Ρέμα του Κυβερνείου, το σημαντικότερο ρέμα της Θεσσαλονίκης με το πλουσιότερο υδρογραφικό δίκτυο, έχει καταπατηθεί και δομηθεί στο μεγαλύτερο ποσοστό του. Στα λίγα μέρη που έχουν επιχωθεί και δεν έχουν χτιστεί, μπορεί κανείς εύκολα να αναγνωρίσει την γραμμή του ρέματος (Εικόνα 2). Η λειτουργία των ρεμάτων που έχουν υπογειοποιηθεί σήμερα, δεν αλλάζει παρά μόνο ως προς την έλλειψη του υγρού στοιχείου. Το Ρέμα του Κυβερνείου έπαιζε και εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο στον αερισμό της πόλης (έχει άξονα Βορρά - Νότου), ενισχύει τον ηλιασμό των περιοχών που διαπερνά, μειώνει τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, δημιουργεί ευνοϊκό μικροκλίμα, αποτελεί καταφύγιο ορνιθοπανίδας, μειώνει τους αέριους ρύπους, περιορίζει το φαινόμενου του “φαραγγιού” των πόλεων βελτιώνει την ποιότητα ζωής της πόλης.

Εικόνα 1: Το “Μεγάλο Ρέμα” γνωστό και ως “Ρέμα Κυβερνείου” έχει τη μεγαλύτερη λεκάνη απορροής της Θεσσαλονίκης (50% της έκτασης της πόλης), φτάνοντας από Ασβεστοχώρι μέχρι Πανόραμα. Το μεγαλύτερο μέρος έχει επιχωθεί και οι λίγες εκτάσεις που έμειναν ελεύθερες, δέχονται τεράστιες οικιστικές πιέσεις από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Επισημαίνεται στο χάρτη το σημείο που αφορά την εν λόγω έκταση.[Πηγή: Ζερβοπούλου, Παυλίδης, 2008)]

Page 6: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΕΙΚΟΝΑ 2: Ρέμα Κυβερνείου σήμερα.

Το ρέμα του Κυβερνείου διέσχιζε από Βορρά προς Νότο όλη την ανατολική Θεσσαλονίκη και κατέληγε στη θάλασσα. Σήμερα, υπάρχουν σημαντικά ίχνη του ρέματος, τα οποία είναι εύκολο να εντοπιστούν καθώς έχουν παραμείνει ως σποραδικά σημεία αστικού πρασίνου σε όλο το μήκος της βαθιάς γραμμής ρέματος. Το αστικό πράσινο αναπτύσσεται στο επιχωμένο (μπαζωμένο) ρέμα, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι ένα αστικό ρέμα δεν καταργείται με την υπογειοποίηση των όμβριων υδάτων, αλλά παραμένει λειτουργικό για τον αερισμό της πόλης, τον ηλιασμό, το μικροκλίμα και δημιουργεί ένα οικοσύστημα υψηλής βιοποικιλότητας και αξίας για την περιοχή. Η τεχνοκρατική προσέγγιση ότι τα ρέματα υπάρχουν όσο παροχετεύουν όμβρια ύδατα στη θάλασσα, είναι υποκριτική. Τα επιχωμένα (μπαζωμένα) ρέματα διατηρούν τον οικολογικό τους χαρακτήρα, αποτελούν πολύτιμους πνεύμονες της πόλης, μειώνουν τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, βελτιώνουν το μικροκλίμα και γενικά δημιουργούν ένα μοναδικό οικοσύστημα. Υποχρέωση της διοίκησης είναι να προστατεύει αυτούς τους άξονες πρασίνου, να συντάσσει μελέτες ανάπλασης, να δημιουργεί συνθήκες ευνοϊκές για τη χλωρίδα & πανίδα (π.χ. προσθήκη υγρού στοιχείου προκειμένου να πίνουν τα πουλιά) να εκπονεί αρχιτεκτονικές μελέτες αστικού τοπίου και να εντάσσει στον πολεοδομικό ιστό τα ιστορικά ρέματα της πόλης.

[Φωτογραφία: Κτηματολόγιο Α.Ε.]

Η προς αποχαρακτηρισμό έκταση

Με πράσινο χρώμα τονίζονται τα σημεία που λειτουργούν μέχρι και σήμερα ως νησίδες πρασίνου, οριοθετώντας το ρέμα

Page 7: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η περιβαλλοντική διαχείριση του “Ρέµατος Κυβερνείου” δεν πρέπει να εξαντλείται µόνο στα αντιπληµµυρικά - υδραυλικά έργα, αλλά και στην αρχιτεκτονική του αστικού τοπίου, όπως συµβαίνει παντού στον κόσµο. Διεθνώς πια, πράσινοι χώροι που είχαν κλείσει από µεγάλα τεχνικά έργα επανακτώνται. Συνεπώς κάθε προσπάθεια αποπρασανατολισµού της διοίκησης για το ρόλο του εν λόγω ρέµατος (π.χ. “δεν έχει πια νερό, δεν είναι ρέµα”) είναι άστοχη και αίρει υποψίες σκοπιµότητας.

Στην προτεινόµενη για αποχαρακτηρισµό έκταση, ο αρχικός χαρακτηρισµός από το Γ.Π.Σ. της Θεσσαλονίκης στο χάρτη Π-1.3.2, δίνει στο χώρο τον χαρακτηρισµό “Αστικό Πράσινο - Κοινόχρηστο” (Εικόνα 4). Η άποψη αυτή ενισχύεται και από το Χάρτη Π-3.2, όπου η εν λόγω έκταση είναι φανερό ότι αποτελεί χώρο “προσυγκέντρωσης δηµοτών σε περίπτωση σεισµού” (Εικόνα 5). Συνεπώς, κάθε προσπάθεια να πεισθεί η διοίκηση ότι το Γ.Π.Σ. έδινε τη χρήση “Γενικής Κατοικίας” στην υπό αποχαρακτηρισµό έκταση, είναι αποπλανητική. Ορθώς ήταν χαρακτηρισµένος ως “κοινόχρηστος χώρος” στο ρυµοτοµκό, καθώς υποχρέωση της πολεοδοµικής µελέτης είναι να εξειδικεύει τις προτάσεις του

Γ.Π.Σ. (Κ.Β.Π.Ν. - Άρθρο 43 παρ.4δ). Ο αποχαρακτηρισμός του χώρου απαιτεί τροποποίηση του Γ.Π.Σ. και τεκμηρίωση της μη ανάγκης πρασίνου στην περιοχή.

ΕΙΚΟΝΑ 3: Το υπό αποχαρακτηρισμό Ο.Τ. βρίσκεται σε περιοχή όπου έχει εντοπιστεί πιθανό γεωλογικό ρήγμα. Το έδαφος αποτελείται από επιχώσεις οι οποίες σε συνδυασμό με το ρήγμα καθιστούν κάθε κατασκευή επικίνδυνη. Η πολεοδομική τροποποίηση δεν συνοδεύεται από Γεωτεχνική μελέτη, κατά παράβαση της νομοθεσίας και δεν τεκμηριώνεται η καταλληλότητα του εδάφους. [Πηγή: Ζερβοπούλου, Παυλίδης, 2008)]

Page 8: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η εισήγηση του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού προς το ΣΥΠΟΘΑ αναφέρει “Σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση (ΓΠΣ) η περιοχής της τροποποίησης του θέματος εμπίπτει στην ΠΕ100 με προβλεπόμενες χρήσεις: Αστικού πρασίνου-ελεύθεροι χώροι, Γενικής κατοικίας.” (sic) δηλαδή δεν εξετάζεται ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός της εν λόγω έκτασης, αλλά όλης της περιοχής ΠΕ100, προκειμένου να βρεθεί δικαιολογία ώστε να χρησιμοποιηθεί η “γενική κατοικία” και να...πεταχτεί το “αστικό πράσινο/ελεύθεροι χώροι”. Η λειτουργία του χώρου αυτού ως “χώρος συγκέντρωση σε περίπτωση σεισμού”, αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι το 1977 στο μεγάλο σεισμό, κατασκήνωσαν περισσότεροι από εκατό κάτοικοι εκεί. Σε κάθε σεισμό, όλη η γειτονιά μαζεύεται σε αυτό το χώρο για ασφάλεια.

Εικόνα 3: Απόσπασμα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης. Ο Χάρτης Π-1.3.2 Χρήσεων Γης, είναι φανερό ότι θέτει την εν λόγω έκταση στη χρήση “Κοινόχρηστο Αστικό Πράσινο” και όχι “Γενικής Κατοικίας” η οποία τίθεται στα όμορα Ο.Τ. Αυτό προκύπτει από τη σημαντικά διαφορετική διαγράμμιση που έχει ο χώρος αυτός, παρόμοια διαγράμμιση με άλλους χώρους πρασίνου (όπως π.χ. η παιδική χαρά-πάρκο Φωκά στο νότιο σημείο)

Εικόνα 4: Απόσπασμα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης. Ο Χάρτης Π-3.2 Σεισμικής Συγκέντρωσης, είναι φανερό ότι θέτει την εν λόγω έκταση σε “χώρο προσυγκέντρωσης κοινού” με απόλυτα σαφή τρόπο (μαύρη σκίαση). Είναι αδιανόητο να προωθείται μεταβολή του χώρου σε “Γενική Κατοικία” με τη δικαιολογία ότι το προέβλεπε και το Γ.Π.Σ., καθώς σε μία περιοχή Γενικής Κατοικίας δεν θα υπήρχε ο χαρακτηρισμός προσυγκέντρωσης δημοτών σε περίπτωση σεισμού(!).

Page 9: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Β. Οι παραλείψεις της ΔιοίκησηςΣοβαρές παραλείψεις και λάθη παρατηρούνται στο χειρισμό της υπόθεσης από τη διοίκηση.

Δεν κινήθηκε ποτέ η διοίκηση ενάντια στην απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης (αρ.απόφασης 1307/2002), ή στην απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (αρ.1381/92)Τόσο ο Δήμος Θεσσαλονίκης όσο και η ΕΥΑΘ Παγίων, δεν μπόρεσαν να συντονισθούν ενάντια στη διεκδίκηση αυτής της έκτασηςΗ Διοίκηση του Δήμου, θεωρούσε ότι ανεξάρτητα του χαρακτηρισμού ή μη της έκτασης ως “κοινόχρηστου χώρου αστικού πρασίνου”, το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι αυταπόδεικτα δημόσιο και συνεπώς δεν υπάρχει λόγος εκκίνησης διαδικασίας απαλλοτρίωσης. Η άποψη αυτή ήταν προφανώς εσφαλμένη.Δεν προχώρησε η διοίκηση στην πρόκληση δικαστικής απόφασης για την αποβολή των διεκδικητών της έκτασης από το χώρο.Δεν δήλωσαν την έκταση στο Κτηματολόγιο, αφήνοντας απόλυτα τους φερόμενους ιδιοκτήτες να τη δηλώσουν χωρίς καμία διεκδίκηση.Κινήθηκαν με τις διαδικασίες του άρθρου 32 του Νέου Ο.Κ. (Ν.4067/2012) χωρίς να έχουν τα ελάχιστα απαραίτητα στοιχεία που απαιτεί ο νόμος (π.χ. πιστοποιητικά μη διεκδίκησης από τρίτους).Δεν εξέτασαν ποτέ το Περιβαλλοντικό Κόστος του αποχαρακτηρισμού.Ειδικά το ΣΥΠΟΘΑ Μακεδονίας, φέρει ευθύνη για την τελευταία απόφαση που έλαβε, χωρίς να εξετάσει τη νομιμότητα της διαδικασίας που έχει ακολουθηθεί και τη σκοπιμότητα του αποχαρακτηρισμιού.Ο Δήμος όφειλε να αιτηθεί χρηματοδότηση από το “Πράσινο Ταμείο” το οποίο επί τρία (3) συνεχόμενα χρόνια ανοίγει το μέτρο χρηματοδότησης απαλλοτριώσεων για τη δημιουργία “κοινόχρηστων χώρων αστικού πρασίνου¨ και τα χρήματα δεν τα εκμεταλλεύονται οι Δήμοι, με αποτέλεσμα να περισσεύουν.

ΕΙΚΟΝΑ 5:Απόσπασμα από τα Μέτρα του Πράσινου Ταμείου που απευθύνονται στους Δήμους για την απαλλοτρίωση κοινόχρηστων χώρων. Ειδικά ο Α.Π.3 μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και τώρα, μόλις ανοίξει ξανά το Μέτρο. Ελάχιστοι Δήμοι εκμεταλλεύτηκαν τα χρήματα αυτά για τις απαλλοτριώσεις που έχουν σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια.

Page 10: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΕΙΚΟΝΑ 6: Απεικόνιση του υπό αποχαρακτηρισμό κοινόχρηστου χώρου, με γραφιστικό σχεδιασμό της γραμμής ρέματος όπως υπήρχε, πριν την επίχωσή του.

ΕΙΚΟΝΑ 7: Η περιοχή πρασίνου που καλείται να αποχαρακτηρίσει ο Δήμος Θεσσαλονίκης με την απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ Μακεδονίας. Ο δημόσιος χαρακτήρας της είναι αυταπόδεικτος ακόμη και σήμερα.

Page 11: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Γ. ΣΗΜΕΡΑ

Η διαδικασία που ακολουθείται σε περιπτώσεις τροποποίησης ρυμοτομικών σχεδίων μετά από άρση ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης ή δέσμευσης, περιγράφεται αναλυτικά στο Άρθρο 32 του Ν.Ο.Κ.(Ν.4067/2012).

“Άρθρο 32, Νέου ΟΚ (Ν.4067/2012)1. Η τροποποίηση εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, μετά από βεβαιωθείσα αυτοδίκαιη ανάκληση επιβληθείσης απαλλοτρίωσης ή σε συμμόρφωση δικαστικής απόφασης για την άρση ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης ή δέσμευσης, γίνεται με την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 154 του από 14.7.1999 π.δ. του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Δ' 580).Η έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης γίνεται με την υποβολή σχετικού αιτήματος στον οικείο δήμο ή την αρμόδια υπηρεσία, από τον ιδιοκτήτη στο ακίνητο του οποίου ανακλήθηκε ή ήρθη η απαλλοτρίωση ή δέσμευση, το οποίο συνοδεύεται υποχρεωτικά από τα ακόλουθα στοιχεία:α) βεβαίωση της αυτοδίκαια ανακληθείσας απαλλοτρίωσης ή δέσμευσης ή δικαστική απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου,β) ακριβή αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας, πιστοποιητικά μετεγγραφής μη διεκδίκησης ή στοιχεία κτηματολογίου που έχουν καταστεί οριστικά, καθώς και δήλωση ιδιοκτησίας όπου απαιτείται,γ) τα απαιτούμενα κατά τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις τοπογραφικά διαγράμματα, γνωμοδοτήσεις αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων, καθώς και τυχόν άλλες αναγκαίες κατά περίπτωση ειδικές μελέτες (όπως οριοθέτησης ρέματος, γεωλογική - γεωτεχνική κ.α.), τα οποία μπορεί να συνοδεύονται και από τεχνική έκθεση αιτιολόγησης της πρότασης τροποποίησης του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου.Ο οικείος δήμος τηρεί τις προβλεπόμενες από τις παραπάνω διατάξεις, διατυπώσεις και διαδικασίες δημοσιοποίησης της προτεινόμενης τροποποίησης του σχεδίου στη θέση του ακινήτου, εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας η διαδικασία έγκρισης της τροποποίησης συνεχίζεται χωρίς τη γνώμη του.

2. Για την τροποποίηση του σχεδίου με σκοπό τη διοικητική εφαρμογή της δικαστικής απόφασης που αίρει ή ανακαλεί τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση και της αυτοδίκαιης άρσης λαμβάνονται υπόψη όλες οι προστατευτικές διατάξεις για το περιβάλλον και ιδίως οι διατάξεις για τις αρχαιότητες, τον αιγιαλό και την παραλία, τα δάση, τους προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς κλπ. που ισχύουν κατά το χρόνο της τροποποίησης.

Σε περίπτωση που δεν μπορεί να τροποποιηθεί το σχέδιο πόλης και να ενταχθεί η ιδιοκτησία σε οικοδομικό τετράγωνο λόγω των υφισταμένων στην περιοχή απαγορεύσεων και ρυθμίσεων, τότε δημιουργείται σε αυτήν ζώνη ελεύθερου χώρου ή τίθεται εκτός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και ορίζονται σε αυτήν ειδικοί όροι χρήσης και δόμησης.

Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθορίζεται η διαδικασία προσαρμογής της προηγούμενης παραγράφου για ακίνητα του Δημοσίου, Ο.Τ.Α., Ν.Π.Δ.Δ..”

Συνεπώς, η τροποποίηση ακολουθεί το Άρθρο 154 του ΚΒΠΝ:

“Κώδικας βασικής πολεοδοµικής νοµοθεσίας > Μέρος-ΙΙ > Κεφάλαιο-Ζ > Αρθρον-154(Αρθ-3 ΝΔ/17-7/16-8-23, ΝΔ/29-11-23, Αρθ-21 παρ.1, 2, 3, 4 ΠΔ-3/22-4-29, Αρθρο µόνο ΒΔ/25-6/21-8-48, Αρθ-31 παρ.3 Ν-1577/85)

Page 12: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΗΣ1. Το σχέδιο πόλης πριν την έγκρισή του εκτίθεται µε το σχετικό τοπογραφικό χάρτη στο δηµαρχείο ή κοινοτικό κατάστηµα επί δεκαπέντε ηµέρες. Για το γεγονός αυτό το κοινό ειδοποιείται από το δήµαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας µε γενική πρόσκληση που τοιχοκολλάται στα δηµοσιότερα µέρη της πόλης. Οι ενδιαφερόµενοι µπορούν µέσα στην προθεσµία αυτή να λάβουν γνώση των παραπάνω στοιχείων και να υποβάλλουν έγγραφα στο δήµο ή στην κοινότητα τυχόν ενστάσεις τους κατ'αυτών, τις οποίες ο δήµος ή η κοινότητα είναι υποχρεωµένη να διαβιβάσει µαζί µε την κατά την επόµενη παράγραφο γνωµοδότηση στην αρµόδια για την έγκριση κλπ του σχεδίου αρχή. 2. Τα κατά τα παραπάνω σχέδια πόλεων µε τους επεξηγηµατικούς τους πίνακες και υποµνήµατα εγκρίνονται µε ΠΔ που εκδίδεται µε πρόταση του ΥΠΠΕΧΩΔΕ ή µε άλλη πράξη της κατά περίπτωση αρµόδιας αρχής µετά προηγούµενη γνωµοδότηση του οικείου δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου και του ΣΧΟΠ. Η γνωµοδότηση του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου είναι µόνο συµβουλευτική, και η αρµόδια αρχή µπορεί σε κάθε περίπτωση µετά σύµφωνη γνώµη του ΣΧΟΠ να απορρίπτει ή και να τροποποιεί τα σχέδια που προτείνονται από τα δηµοτικά ή κοινοτικά συµβούλια.

[Σηµείωση Συντάκτη: Το ΥΠΕΚΑ (τότε ΥΠΕΧΩΔΕ) προτείνει την τροποποίηση η οποία απαιτεί τη σύµφωνη γνώµη του ΣΥΠΟΘΑ (τότε ΣΧΟΠ). Η απόφαση ΔΣ είναι συµβουλευτική. Η διαδικασία εγκρίνεται µε ΠΔ, αλλά µπορεί και µε άλλη πράξη (π.χ. Υπουργική Απόφαση).]

3. Κάθε φορά που ζητείται γνωµοδότηση του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου για την έγκριση κλπ σχεδίου πρέπει αυτή να εκδίδεται και να κοινοποιείται στην αρµόδια αρχή σε προθεσµία που ορίζεται κάθε φορά από τον Δηµοτικό ή Κοινοτικό Κώδικα (Αρθ-1, παρ.7, Ν-1832/89) ή από άλλη ειδική διάταξη. Μέσα στην ίδια προθεσµία πρέπει να τηρούνται και οι κατά την παραπάνω παρ.1 διατυπώσεις. Αν η προθεσµία αυτή παρέλθει άπρακτη, η αρµόδια αρχή µπορεί µετά σύµφωνη γνώµη του ΣΧΟΠ να προβαίνει στην έγκριση κλπ του σχεδίου και χωρίς τη γνωµοδότηση του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου ή χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που αναφέρθηκαν. 4. Τα σχέδια ρυµοτοµίας ή οι τροποποιήσεις τους που υποβάλλονται από τους δήµους ή τις κοινότητες στην αρµόδια αρχή για έγκριση, πρέπει να συνοδεύονται από τις τυχόν σχετικές ενστάσεις του κοινού µε τις παρατηρήσεις των δήµων και κοινοτήτων γι'αυτές και µε παραστατική επεξήγηση κάθε ένστασης στο σχέδιο.5. Καµία τροποποίηση εγκεκριµένου σχεδίου δεν πρέπει να υποβάλλεται για έγκριση στην αρµόδια αρχή αν δεν δικαιολογείται από κάποια κοινή ανάγκη. Οι ενδιαφερόµενοι ιδιοκτήτες πρέπει πάντοτε να ενηµερώνονται όταν πρόκειται για µικρής έκτασης εντοπισµένες τροποποιήσεις και δυσδικαιολόγητες από την παραπάνω άποψη (δηλαδή µετατόπιση ή κατάργηση οδού, διάνοιξη οδού σε οικοδοµικό τετράγωνο κλπ). Για το λόγο αυτό πρέπει να καλούνται από το δήµο ή την κοινότητα σύµφωνα µε τις σχετικές για την κοινοποίηση διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας, για να βεβαιώνεται υπεύθυνα από το δήµο ή την κοινότητα η πρόσκληση όλων αυτών. Εκτός από την πρόσκληση αυτή επιβάλλεται αν µεν πρόκειται για πόλη µέχρι 5000 κατοίκους να τοιχοκολληθεί και ανακοίνωση στα δηµοσιότερα µέρη της πόλης (δηµαρχείο, κεντρικά καφενεία, ναοί κλπ), αν δε πρόκειται για πόλη µεγαλύτερη των 5000 κατοίκων να δηµοσιευθεί η τροποποίηση που µελετάται δύο συνεχόµενες φορές σε δύο τοπικές εφηµερίδες. Αν δεν υπάρχουν εφηµερίδες, η δηµοσίευση γίνεται σε αυτές οι οποίες περισσότερο κυκλοφορούν στον τόπο που πρόκειται να τροποποιηθεί το σχέδιο. Η δηµοσίευση στις εφηµερίδες επιβάλλεται και όταν πρόκειται για γενική έγκριση ή τροποποίηση ρυµοτοµικού σχεδίου. 6. Καµία πρόταση για τροποποίηση εγκεκριµένου σχεδίου δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται στην αρµόδια αρχή αν ο προτείνων δεν διευκρινίζει µε πληρότητα, σαφήνεια και υπεύθυνα στα σχετικά σχέδια της τροποποίησης αν µε αυτές θίγονται κτίρια που έχουν ανεγερθεί µε βάση το τροποποιούµενο σχέδιο ή οικόπεδα που έχουν τακτοποιηθεί µε βάση αυτό και αν οικόπεδα άρτια γίνονται µη άρτια και σε καταφατική περίπτωση αν δεν καθορίζει τα ακίνητα που θίγονται. Την ίδια υποχρέωση έχει ο δήµος ή η κοινότητα που υιοθετεί την πρόταση. 7. Οι ιδιώτες που ζητούν την τροποποίηση του σχεδίου είναι πάντα υποχρεωµένοι να προπαρασκευάζουν τα κατά το προηγούµενο άρθρο τεχνικά στοιχεία µε δική τους δαπάνη και επιµέλεια και να προσκοµίζουν στην αρµόδια υπηρεσία τα κατά τις προηγούµενες παρ.5 και παρ.6 στοιχεία (κοινοποιήσεις κλπ).”

Page 13: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

Από τα παραπάνω, προκύπτουν τεράστια κενά της διοίκησης στη διαδικασία τροποποίησης του ρυμοτικού σχεδίου της Θεσσαλονίκης στα εν λόγω Ο.Τ., καθώς:1. Δεν προκύπτουν σαφείς τίτλοι ιδιοκτησίας ή πιστοποιητικά μη διεκδίκησης. 2. Δεν υπάρχει δικαστική απόφαση ανάκλησης απαλλοτρίωσης. Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου, ακυρώνει μία πράξη της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης, χωρίς να ανακαλεί σαφώς την απαλλοτρίωση. Στο εν λόγω δικαστήριο, αποβλήθηκε ο δικηγόρος του Δήμου Θεσσαλονίκης και δεν εξετάστηκε το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

3. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν αφορά τον πολεοδομικό σχεδιασμό , αλλά οφείλει να το εξετάσει η Διοίκηση καθώς σε περίπτωση που η ιδιοκτησία ανήκει στην Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων ή στο Δήμο Θεσσαλονίκης, τότε η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί για την άρση απαλλοτρίωσης είναι άκυρη: Ο Ν.4067/2012 ορίζει σαφώς στο τελευταίο εδάφιο του Άρθρου 32, ότι η διαδικασία που θα ακολουθείται για ΟΤΑ, ΝΠΔΔ θα οριστεί με ειδική Κοινή Υπουργική Απόφαση, η οποία δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα.

4. Κατά παράβαση του Ν.4067/2012 (άρθρο 32) δεν υπάρχουν στον φάκελο οι μελέτες που οφείλουν να συνοδεύουν την οποιαδήποτε πρόταση. Δεν υπάρχει Οριοθέτηση Ρέματος και Αντιπλημμυρική μελέτη, δεν υπάρχει Γεωλογική ή Γεωτεχνική μελέτη (ενώ μιλάμε για “μπαζωμένο” ρέμα), δεν υπάρχει Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση ή ανάλυση των κοινόχρηστων χώρων της γύρω περιοχής, προκειμένου να αποχαρακτηριστεί, με τις προτεινόμενες χρήσεις και όρους δόμησης, ο εν λόγω χώρος.

5. Δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι προστατευτικές διατάξεις για το Περιβάλλον. Το “Ρέμα Κυβερνείου” είναι βασικός άξονας αερισμού και ηλιασμού της Θεσσαλονίκης, μοναδικό οικοσύστημα στην περιοχή Χαριλάου - Πυλαίας - Θέρμης. Δεν αφορά μόνο το Δήμο Θεσσαλονίκης η προστασία του, αφορά όλο το ανατολικό πολεοδομικό συγκρότημα (συμπεριλαμβανομένων των περιοχών Τούμπας - Χαριλάου - Πυλαία - Θέρμης). Θα πρέπει να εξεταστεί Περιβαλλοντικά η επίπτωση της οικοπεδοποίησής του, και στους τρεις Δήμους που διαπερνά. Ο ελεύθερος κοινόχρηστος χώρος (που προτείνεται να μετατραπεί σε δύο μεγαθήρια Ο.Τ.) προστατεύεται αυτοδίκαια από το άρθρο 24 του Συντάγματος.

6. Στην υπ. αριθ. 4577/1998 απόφαση του ΣτΕ, αναφέρεται ότι “…το άρθρο 24 του Συντάγματος επιβάλλει στο κράτος την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ουσιώδες στοιχείον του οποίου αποτελούν τα υπό διαφόρους ονομασίας ‘ρεύματα’, ήτοι αι πτυχώσεις της επιφάνειας της γης δια των οποίων συντελείται κυρίως η προς την θάλασσα απορροή των πλεοναζόντων υδάτων της ξηράς και τα οποία αποτελούν άμα φυσικούς αεραγωγούς και οικοσυστήματα (μετά της χλωρίδος και πανίδος των) με ιδιαίτερον μικροκλίμα, συμβάλλονται πολλαπλώς εις την ισσοροπίαν του περιβάλλοντος. Περαιτέρω ο ν.1650/1986 …εξειδικεύων την ανωτέρω συνταγματικήν επιταγήν, έλαβε ειδικήν πρόνοιαν διά την προστασίαν του εδάφους και των χρήσεών του ως και δια την προστασίαν των επιφανειακών και υπογείων υδάτων ως φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων…”. Από το σκεπτικό της παραπάνω απόφασης, συνεπάγεται ότι τα ρέματα αποτελούν σημαντική περιβαλλοντική κληρονομιά και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως σημαντικό στοιχείο του οικοσυστήματος της πόλης και όχι μόνο σαν φυσικοί υδραυλικοί υποδοχείς και αντιπλημμυρικοί αγωγοί.

7. Η προτεινόμενη τροποποίηση ρυμοτομικού οφείλει να ακολουθήσει τη διαδικασία έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος, καθώς αφορά Κοινόχρηστο Χώρο υπερτοπικής σημασίας (“Ρέμα Κυβερνείου”) που αφορά τρεις διαφορετικούς δήμους ως άξονας αερισμού και ηλιασμού, ενώ έχει πρόσωπο σε βασικό οδικό

Page 14: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

άξονα (οδός Αναξιμάνδρου) ο οποίος διέρχεται επίσης από δύο διαφορετικούς δήμους και είναι υπερτοπικής σημασίας.

8. Δεν έχει ληφθεί υπόψη το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης, το οποίο ορίζει ως χρήση στην περιοχή “Κοινόχρηστο Χώρο Αστικού Πρασίνου”. Η βίαιη μείωση του “κοινόχρηστου χώρου” από 3.000 τ.μ. σε 300 τ.μ. (δηλαδή κατά 90% (!) ) δεν αποτελεί “εξειδίκευση των προτάσεων του ΓΠΣ” όπως ορίζει ο Κ.Β.Π.Ν. στο Άρθρο 43 , αλλά ουσιαστική αλλαγή, παρέμβαση και τροποποίηση των αρχών & αξόνων που έδινε το Γ.Π.Σ. Η αλλαγή αυτή έχει καθαρά περιβαλλοντικά χαρακτήρα, καθώς υποβαθμίζει το τελευταίο οικοσύστημα που έχει παραμείνει στην περιοχή. Είναι παράνομη, καταχρηστική και αντισυνταγματική.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:

1. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η ΕΥΑΘ Παγίων οφείλουν να υποβάλουν ένσταση στην προσωρινή ανάρτηση του Κτηματολογίου προκειμένου να διεκδικήσουν την έκταση που τους ανήκει ως πρώην ρέμα Κυβερνείου. Η εύκολη παραίτηση από ένα δημόσιο κτήμα αίρει ερωτήματα σκοπιμότητας.

2. Ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η ανάγκη να παραμείνει αυτός ο ελεύθερος δημόσιος χώρος ως “κοινόχρηστος χώρος αστικού πρασίνου” επιβάλλεται απόλυτα από την ιστορική συλλογική μνήμη του χώρου αυτού. Είχε πάντα δημόσιο χαρακτήρα, λειτουργούσε ως σημείο αναφοράς της γειτονιάς, δεν ήταν ποτέ περιφραγμένος, είχε πρανή και δέντρα και αναφέρονταν ως “ρέμα”.

3. Η χλωρίδα και ιδιαίτερα η πανίδα δημιουργεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό οικοσύστημα για την περιοχή. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο “Λάκκος των Πουλιών”, μετέπειτα γνωστός ως “Ρέμα Κυβερνείου” μέχρι σήμερα φιλοξενεί δεκάδες αηδόνια την άνοιξη και το καλοκαίρι. Θα πρέπει να εκπονηθεί ειδική Αρχιτεκτονική Μελέτη Τοπίου για όλο το ρέμα του Κυβερνείου. Θα μπορούσε να έχει ως θέμα το “Δρόμο των Πουλιών” και να ενοποιεί όλους τους εναπομείναντες χώρους πρασίνου σε μία γραμμική διαδρομή από την περιοχή της Τούμπας μέχρι το Θερμαϊκό, τονίζοντας τη λειτουργία του ρέματος, ενισχύοντας με το υγρό στοιχείο το Τοπίο και διατηρώντας έτσι τη φυσιογνωμία των ρεμάτων της Θεσσαλονίκης που έχει σήμερα χαθεί.

4. Στην αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, θα πρέπει να παραμείνει χώρος “Αστικού Πρασίνου”. Για αυτό, ο Δήμος Θεσσαλονίκης οφείλει να ενημερώσει άμεσα το μελετητικό γραφείο που εκπονεί την αναθεώρηση από το 2012.

5. Οφείλει η Διοίκηση να λάβει υπόψη την ειδική περιβαλλοντική σημασία που έχει το πρώην ρέμα Κυβερνείου για όλη την πόλη. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το Άρθρο 24 του Συντάγματος καθώς και η νομολογία του ΣτΕ για τη σημασία και την προστασία των ρεμάτων. Αν τελικά ακολουθηθεί η διαδικασία αποχαρακτηρισμού του Άρθρου 31 του Ν.Ο.Κ. πρέπει να ενταχθεί η έκταση στην περίπτωση του προτελευταίου εδαφίου, θέτοντας την έκταση αυτή σε θύλακα εκτός σχεδίου με ειδικούς περιορισμούς και όρους δόμησης.

6. Διεθνώς πια, πράσινοι χώροι που είχαν κλείσει από μεγάλα τεχνικά έργα επανακτώνται όπως στη Σεούλ όπου άνοιξαν και πάλι το μεγαλύτερο ρέμα της πόλης. Η Διοίκηση θα πρέπει να κινήσει διαδικασία ανάπλασης των κοινόχρηστων αστικών χώρων πρασίνου που συνθέτουν το μεγάλο “Ρέμα του Κυβερνείου” προκειμένου να διατηρήσει τη μνήμη, να βοηθήσει στον αερισμό και ηλιασμό των

Page 15: ΡΕΜΑ ΚΥΒΕΡΝΕΙΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ - ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

περιοχών που διασχίζει και να προστατέψει τα οικοσυστήματα που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα ίχνη του ρέματος για καταφύγιό τους.

7. Να κατατεθεί αίτηση στο “Συνήγορο του Πολίτη”, προκειμένου να εξεταστεί η διαδικασία που ακολουθήθηκε για τον αποχαρακτηρισμό του χώρου. Αυτή η αίτηση θα πρέπει να γίνει από τους ενδιαφερόμενους δημότες.

8. Να ενημερωθούν οι Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, για τις ενέργειες και τις διαδικασίες της Διοίκησης για τον εν λόγω χώρο. Η ενημέρωση μπορεί να γίνει τόσο από το Δήμο Θεσσαλονίκης όσο και από τους δημότες.

9. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης & το ΥΠΕΚΑ οφείλει να διατηρήσει τον “κοινόχρηστο χώρο αστικού πρασίνου” και με μέριμνα του Δήμου Θεσσαλονίκης να υποβληθεί πρόταση στον Άξονα Προτεραιότητας 3 του “Πράσινου Ταμείου” προκειμένου να εξασφαλίσει άμεσα τη χρηματοδότηση για την απαλλοτρίωση του χώρου και να την καταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

10.Τέλος, να κατατεθούν ενστάσεις στην αναρτημένη τροποποίηση του ρυμοτομικού της Θεσσαλονίκης από όλους τους ενδιαφερόμενους κατοίκους (όμορους και μη) καθώς η έκταση πρασίνου έχει υπερτοπικό χαρακτήρα όπως αποδεικνύεται από την τεκμηρίωση της παρούσας Τεχνικής Έκθεσης.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Δρ. Χατζηγρηγορίου ΠαύλοςΠολιτικός Μηχανικός - Πολεοδόμος

Διδάκτορας Ε.Μ.Π. - Τομέα Πολεοδομικού ΣχεδιασμούMSc - Προστασίας & Αποκατάστασης Μνημείων

MSc - Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων & Κτηρίων