Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη Μεσαρά

Μύρων Τζαρδής

Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη

ΜεσαράΜ

ύρων Τ

ζαρδής Μαύρες η

μέρες δικ

τατορία

ς στη

Μεσ

αρά

Ο Τζαρδής Μύρων είναι τεχνολόγος Γεωπόνος με μεταπτυχιακές σπουδές στην επαγγελματική γεωργική εκπαίδευση. Εργάζεται στην Περιφέρεια Κρήτης, στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Ηρακλείου. Με αφορμή την μεταπτυχιακή διατριβή για την «οργάνωση και διοίκηση του Πρακτικού Γεωργικού Σχολείου Γόρτυνας Μεσαράς» ασχολείται με την ιστορική έρευνα της Νεότερης Ελλάδας, ιδιαίτερα της Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Ιστορίας Νεότερης Ελλάδας και Νεοελληνικού Πολιτισμού Παν. Ιωαννίνων.

Οι έξι μαθητές όπως είναι σήμερα. Από αριστερά Δριμισκιανάκης Στυ-λιανός, Χουστουλάκης Μανόλης, Τζανάκης Μανόλης, Αρμουτάκης

Σήφης, Τζαρδής Μύρων και Γαρεφαλάκης Γιάννης.

Οι δικτατορίες χρησιμοποιούν ότι μέσο διαθέτουν ώστε να κάμψουν κάθε αντίσταση: δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, βασανιστήρια και ανακρί-σεις, εξορίες, προπαγάνδα, έλεγχο των Μ.Μ.Ε., λογοκρισία του πνευματικού κόσμου, κατάργηση των ατομικών δικαιωμάτων, έλεγχο της δικαστικής λειτουργίας, της ιεραρχίας και της εκπαίδευσης κ.ο.κ., ενώ ταυτόχρονα, επιβραβεύει δυσανάλογα τους υποστηρικτές του καθεστώτος, τους πλη-ροφοριοδότες, τους παρακρατικούς μηχανισμούς, και τους ανθρώπους με επιρροή που τάσσονται υπέρ της δικτατορίας.

Στο βιβλίο παρουσιάζουμε κάποιες στιγμές της περιόδου της δικτατορίας στη Μεσαρά, που για την χούντα ήταν ύποπτες: το κατέβασμα των ζώων στα χειμαδιά, η οικογενειακή αλληλογραφία, οι χίπις στα Μάταλλα, βαφτί-σια, υπηρεσιακές επισκέψεις σε Τράπεζα, το πανηγύρι του αγίου Παύλου και η πασχαλινή γιορτή στους Καλούς Λιμιώνες με την παρουσία επτά πρεσβευ-τών. Όλα αυτά ήταν αντικείμενο παρακολούθησης και ενημέρωσης των αρ-χών «εθνικής ασφάλειας» του χουντικού καθεστώτος. Τέλος καταγράφουμε αναλυτικά την αντιστασιακή δράση έξι μαθητών του εξατάξιου Γυμνασίου Μοιρών, κατά τις ημέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973.

ΕΚΔΟΣΕ ΙΣοσελότος

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108

[email protected]. ocelotos. gr

ISBN 978-960-564-262-4

140 × 210 SPINE: 5 FLAPS: 70

0_cover_mavres meres.indd 1 19/5/2015 8:16:48 μμ

ΤιΤλος Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη Μεσαρά ςυγγραφέας Μύρων Τζαρδής ςέιρα Ιστορία [7358] 0515/01 Layout - Design Myrtilo, Λένα Παντοπούλου Copyright© 2015 Μύρων Τζαρδής ΠρώΤη έκδοςη Αθήνα, Μάιος 2015 ISBN 978-960-564-262-4

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευ-ματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντι-γραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε ο-ποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

Ο συγγραφέας φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τις γνώμες και περιγραφές που διατυπώνονται σε αυτό το βιβλίο. Οι εκ-δόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν αρμοδιότητα για την επιβεβαίωση ή την άρνηση του περιεχομένου ούτε παρέχουν εγγύηση για την αλήθεια των δηλώσεων του συγγραφέα. Εναπόκειται στον αναγνώστη να κρίνει ανεξάρτητα για το αν γίνεται δέκτης ψευδών δηλώσεων ή όχι. Οι εκδόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν καμία ευθύνη προς οποιοδήποτε πρόσωπο ή οντότητα θίγεται ή υφίσταται απώλεια ή ζημία προερχόμενη από τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν βιβλίο ή τη χρήση αυτών ή την πίστη σε αυτές.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ:

Βατάτζη 55, 114 73 ΑθήναΤΗΛ.: 210 6431108E-MAIL: [email protected]. ocelotos. gr

ΜΑΥΡΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΑΡΑ 5

Πρόλογος

Ένα θέμα σύγχρονο -πάντα επίκαιρο- και ευαίσθητο, απο-τελούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι προσωπικές

ελευθερίες, γύρω από τα οποία στρέφεται και η θεματική του βιβλίου του κ. Μύρωνα Τζαρδή, με τίτλο: «Μαύρες ημέρες δι-κτατορίας στη Μεσαρά».

Η περιήγηση στο πρώτο μέρος του βιβλίου του μας απο-καλύπτει:

—Το ιστορικό εμφάνισης και εγκατάστασης του αυταρ-χικού και στρατοκρατικού καθεστώτος της χούντας των Συ-νταγματαρχών στην Ελλάδα.

—Σύντομο οδοιπορικό στα σκοτεινά γεγονότα της περι-όδου στην Κρήτη, για να καταλήξει στα γεγονότα του γεω-γραφικού χώρου της Μεσαράς και εστιάσει τον φακό του στη δραστηριότητα του Αστυνομικού Τμήματος (Α.Τ.) Μοιρών.

—Την επιβολή και εφαρμογή αστυνομικής επιτήρησης της ελληνικής επικράτειας (Εθνικής Ασφάλειας), από την εφαρ-μογή της οποίας ο κόσμος υπέφερε.

—Τα ονόματα των αξιωματικών που υπηρέτησαν στο Α.Τ. Μοιρών, την περίοδο από 1967 έως 1974.

—Τα μηνιαία αστυνομικά δελτία πληροφοριών του Α.Τ. Μοιρών από 1ης έως 17ης Απριλίου 1973.

—Τα πιο χαρακτηριστικά γεγονότα, όπως τα είδε το «άγρυ-πνο» μάτι και ο συντά κτης των αναφορών για τα έτη: 1967, 1968, 1969, 1970, 1971 και 1973.

Πλούσια τα γεγονότα του έτους 1973, αποτελούν τον κύ-ριο άξονα της πραγματείας του. Την μεθεπόμενη της εξέγερ-σης των φοιτητών στο Πολυτε χνείο (17 Νοεμβρίου 1973), έξι μαθητές του Γυμνασίου Μοιρών εκδηλώνουν αντιστασιακή

ΜΥΡΩΝ ΤΖΑΡΔΗΣ6

δράση προς το καθεστώς της στρατιωτικής Χούντας. Ανέ-γραψαν συνθήματα στο τοίχο του σχολείου τους και σκόρπι-σαν χειρόγραφες προκηρύξεις στον προαύλιο χώρο του, γεγο-νότα που σηματοδότησαν στη συνέχεια την προσωπική τους Οδύσσεια.

Στο μέρος του κυρίως θέματος του βιβλίου, διαγράφονται παραστατικά τα στοιχεία της περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

—Η παιδαγωγική ατμόσφαιρα στις Μοίρες (ελληνοχρι-στιανικά ιδεώδη).

—Ο Μητροπολίτης Αρκαδίας Τιμόθεος (καθοριστικός πα-ράγων της περιοχής).

—Η επιρροή του κινήματος των Χίππυς στα Μάταλα (ανα-τρεπτικές ιδέες).

—Ο θεσμός του Γυμνασίου Μοιρών με τις επιμέρους πτυ-χές του (οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές και ο παιδονόμος του, το κτιριακό συγκρότημα, η αυταρχική συμπεριφορά της προ-κλητικής φιλολόγου καθηγήτριας κ.λπ.).

Στη συνέχεια αναπτύσσεται το σκηνικό της δρά σης των έξι μαθητών.

Στην εκρηκτική ατμόσφαιρα των γεγονότων του Πολυ-τεχνείου, η άστοχη παρατήρηση της καθηγήτριας στους μα-θητές της Ε΄ τάξης του Γυμνασίου Μοιρών, πως «…μόνο με στρατιωτικό νόμο ησυχάζετε εσείς…» αποτέλεσε θρυαλλίδα ανάφλεξης για έντονες συζητήσεις, προβληματισμό και αντι-δράσεις, γύρω από το καυτό θέμα των ανθρώπινων δικαιωμά-των, της ελευθερίας και την τυραννία.

Ευαισθητοποιημένοι από τα γεγονότα της περιόδου και ανάστατοι οι μαθητές από την πρόκληση, προβάλ λουν αντιρ-ρήσεις, συζητούν έντονα, συσκέπτονται, και αποφασίζουν να αντιδράσουν, σε συμπαράσταση προς τους φοιτητές των γεγονότων του Πολυτεχνείου. Οι σκέψεις και ιδέες τους γί-νονται πράξεις το ίδιο απόγευμα. Οργανώνουν συνεργείο, γράφουν χειρόγραφα συνθήματα, πάνω σε πρόχειρα φύλλα χαρτιού, τα οποία σκορπούν στο προαύλιο χώρο του γυμνασί-ου, το βράδυ της Κυριακής.


Επί πλέον σπεύδουν και γράφουν με μπλε μπογιά και με-γάλα γράμματα στους τοίχους: « ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ – ΚΑΤΩ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ – 114 ».

Το πρωί της Δευτέρας 20 Νοεμβρίου 1973, βρίσκει το Γυ-μνάσιο σε αναστάτωση από το διαμορφωμένο τοπίο, από τις σκόρπιες γραπτές προκηρύξεις στην αυλή και τα γραμμένα στους τοίχους συνθήματα. Αινιγματική η μαθητική ατμόσφαι-ρα από μυημένους ή μη μαθητές. Αμηχανία στο Σύλλογο των καθηγητών, που παρακάμπτοντας την παιδαγωγική του δυ-νατότητα διαχείρισης της κρίσης, σπεύδει ν’ απο σείσει από πάνω του ευθύνες. Έντρομοι οι καθηγητές καλούν την αστυ-νομία η οποία ειδο ποιεί τον Φρούραρχο Μοιρών. Κλιμάκιο της Ασφαλείας με επικεφαλής ταγματάρχη κατέφ θασε σε μία ώρα περίπου, από το Ηράκλειο, που άρχισε τη διεξαγωγή των ανακρίσεων με συνοπτικές διαδικασίες. Βιαστικά και πιεστι-κά ανέκρινε υπό πτους. Γρήγορα επεσήμανε τη μαθητική ομά-δα δράσης, τα μέλη της οποίας άρχισε με τη χρήση βίας, να απομονώνει και να καταπιέζει μέσα στο διδακτήριο του Γυ-μνασίου.

Είχα την τύχη να παρευρίσκομαι αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας κάποιων σκηνών της ανακρίσεως, ως υπασπιστής, ακόλουθος, του Φρουράρχου Μοιρών, Διοικητή του 70ου Συ-ντάγματος Πεζικού κ. Γιάννη Δαϊλάκη, προς τον οποίο ασε-βούσε προκλητικά ο ανακριτής Ταγματάρχης. Αδύναμος ν’ αντιδράσω διαφορετικά, στους ξυλοδαρμούς, στις ύβρεις και στους εξευτελισμούς των μαθητών αυτών, κι αφού διέ κρινα την επίνευση του παρισταμένου διοικητή μου, επιχείρησα να ελαφρύνω τη θέση των υπόπτων μαθητών, δηλώνοντας ότι «…πρόκειται για καλά παιδιά, που είναι και πρό σκοποι». Ει-σέπραξα όμως το ιταμό ύφος, την ειρωνεία, την αποδοκιμα-σία και τις απειλές του Ταγ ματάρχη, ο οποίος συνέχισε ψυ-χρά, τις ανακρίσεις, για επιπλέον ενοχοποιητικά στοιχεία και συλλήψεις. Έτσι οδήγησε τα έξι μέλη της ομάδας στα κρατη-τήρια του Α.Τ. Μοι ρών, όπου συνέχισε τις πιέσεις για αποκά-


λυψη υπόπτων ηθικών αυτουργών, κυρίως από αντιφρονού-ντες ενήλικες της κωμόπολης των Μοιρών.

Το βράδυ, οι συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στις εγκατα-στάσεις της Ασφάλειας Ηρακλείου, από τα κρατητήρια της οποίας έγινε η μεταγωγή τους την επαύριο, Τρίτη 21 Νοεμ-βρίου, στα Χανιά, έδρα της Στρατιωτικής Διοικήσεως της V Μεραρχίας.

Εκεί, ο Επίτροπος του Στρατοδικείου, αφού παρέπεμψε τους μαθητές σε τακτική δικάσιμο, τους άφησε προσωρινά ελεύθερους και γύρισαν στα σπίτια τους.

Η μαθητική Οδύσσεια συνεχίστηκε όμως στην επιστροφή τους στις Μοίρες από την επί πλέον τιμωρία τους με 15/νθή-μερη αποβολή από το Γυμνάσιο.

Δυο μήνες περίπου μετά, οι έξη μαθητές παρουσιάστηκαν στις 15 Ιανουαρίου 1974, ενώπιον του Στρατοδικείου Χανί-ων να δικαστούν «…για απείθεια σε διαταγή στρατιωτικής αρ-χής κατά συναυτουργία» σε περίοδο κατάστασης πολιορκίας (στρατιωτικός νόμος).

Παρασκηνιακά λειτούργησε η παρέμβαση του Μητροπο-λίτη Τιμοθέου, τότε, υπέρ των κατηγορουμένων μαθητών.

Στην ακροαματική διαδικασία τηρήθηκε πλήρες το τυπικό του Στρατοδικείου, το οποίο αποφάνθηκε τελικά ότι: «…κη-ρύσσει όλους τους κατηγορούμενους με ψήφους τέσσερις κατά μιάς (4-1) αθώους απειθείας σε διαταγή Στρατιωτικής Αρχής σε συ-ναυτουργία…».

Μετά την αθώωση των μαθητών και από το Στρατοδικείο, ακολούθησε άλλη τιμωρία τους από το Σύλλογο των καθηγη-τών του Γυμνασίου. Τιμωρήθηκαν με εξαήμερη αποβολή, για-τί γιόρτασαν την αθώωση τους σε πάρτυ, που οργάνωσαν με-ταξύ τους.

Οι «ζωηροί» μαθητές τέθηκαν έπειτα, κάτω από την επιτή-ρηση Κοινωνικών λειτουργών της υπηρεσίας Ανηλίκων Ηρα-κλείου και σε στενή αστυνομική παρακολούθηση, μέχρι τη πτώση της δικτατορίας (23 Ιουλίου 1974).

Είναι προς τιμήν της μαθητικής εκείνης ομάδας, πως δεν


έσκυψε το κεφάλι ποτέ, ούτε εξαργύρωσε την τιμή. Δεν ζήτη-σε ανταλλάγματα, αντιστασιακές περγαμηνές, ούτε επεδίω-ξαν δάφνες ή θέσεις αποκατάστασης.

Συνέχισαν τις σπουδές τους, οι περισσότεροι, και κατέκτη-σαν με το σπαθί και το ηθικό ανάστημά τους, και περίοπτη θέση στη κοινωνία μας ως διακεκριμένοι επιστήμονες πανεπι-στημιακού επιπέδου. Σοβαροί οικογενειάρχες, με παιδιά, όλοι σήμερα, αναπολούν με νοσταλγία τη δροσιά της τότε νεότη-τάς τους.

Ώριμος πλέον ο κ. Τζαρδής και αποστασιοποιημένος από τα τότε γεγονότα, με τα τρομακτικά νεανικά βιώματά του, μας δίνει εικόνες και περιγραφές στο χώρο της Μεσαράς. Μέσα από ώριμες σκέψεις, συγκεκριμένο, στρωτό, ουσιαστικό λόγο και κριτική ματιά, κάνει αναφορές σε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις με συγκι νητικές λεπτομέρειες, παραπομπές σχο-λαστικής τεκμηρίωσης και επιστημονική αρ τιότητα. Με αδι-άσειστα στοι χεία, οργανική πληρότητα και υπηρεσιακή αλ-ληλογραφία, που παραθέτει, με τη μορφή παραρτημάτων και τέλος με πλούσια βιβλιογραφία.

Πέραν των βιωματικών καταστάσεων, ο συγγραφέας, απο-καλύπτει τις πηγές του, με κύριο το υλικό του Αρχείου του Α.Τ. Μοιρών, το οποίο διέσωσε ο ευρωβου λευτής και Δήμαρ-χος Ηρακλείου Μανόλης Καρέλης.

Σημαντική είναι η δήλωση σε αποστροφή του συγγραφέα, ότι κατέβαλε προσπάθεια να καταγραφούν με όσο το δυνατόν λιγότερο υποκειμενικά χαρακτηριστικά, τα πραγματικά συμ-βάντα και η ιστορική αλήθεια. Επί πλέον, τον τιμά ιδιαίτερα η αναφορά στον επίλογό του ότι «…νοιώθει την ανάγκη να δη-μοσιοποιήσει τις λεπτομέρειες των γεγονότων αυτών, στις Μοί-ρες την εποχή της Χούντας, για λόγους ιστορικούς και μόνο».

Γνώμη μας είναι ότι, επιτυγχάνει τους στόχους του άριστα, με σεμνότητα, ήθος, ευγένεια, ανιδιοτέλεια, και ανωτερότη-τα. Χωρίς πάθος, μίσος ή διάθεση ρεβανσισμού απέναντι σ’ όσους ηθελημένα ή άθελα επιχείρησαν να τους βλάψουν.

Ως επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Ιστορίας


Νεότερης Ελλάδας και Νεοελληνικού Πολιτισμού του Πα-νεπιστημίου Ιωαννίνων, άλλωστε, ο κ. Μύρων Τζαρδής, έχει δώσει εξαιρετικά δείγματα γραφής με τις ερευνητικές δρα-στηριότητες, τις ανακοινώσεις και δημοσιεύσεις του, σε ανά-λογα συνέδρια και επιστημονικές ημερίδες, που συμμετείχε.

Συμπερασματικά, το βιβλίο του αυτό αποτελεί μια φρο-ντισμένη εργασία, δουλεμένη και ζυμωμένη με μεράκι, φλό-γα ψυχής και μεθοδικότητα. Ένα έργο, που συνθέτει επιστη-μονικά μια ακόμη ψηφίδα της Τοπικής μας Ιστορίας, έτοιμη να αξιοποιηθεί κατάλληλα από ιστορικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους αρμοδίους. Μια διατριβή, ένα ανάγνωσμα, που θα πρέπει να διαβαστεί από κάθε φιλίστορα και φιλα ναγνώστη, ενώ δεν θα πρέπει να λείψει από καμιά βιβλιοθήκη της Κρή-της.

Η κοινωνία μας και κάθε κοινωνία, έχουν ανάγκη της προ-βολής τέτοιων προτύπων, και ιδίως στους νέους μας.

Ηράκλειο Καλοκαίρι 2015

Γεώργιος Μ. Πατεράκης Δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.


Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη Μεσαρά

Ὅσοι τό χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αἰσθάνονται,

ζυγόν δουλείας ἅς ἔχωσι· θέλει ἀρετήν καί τόλμην

ἡ ἐλευθερία.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ, Ὠδή τετάρτη, εἰς Σάμον

Η στρατιωτική δικτατορία είναι μια μορφή διακυβέρνησης ενός τόπου, όπου η πολιτική δύναμη πηγάζει από τον

στρατό.Ένα ολοκληρωτικό1 καθεστώς στρατιωτικής δικτατορίας,

ήταν και το καθεστώς των συνταγματαρχών, που επιβλήθη-κε στην Ελλάδα μετά το πραξικόπημα της 21 Απριλίου 1967, στηριζόμενο αρχικά στην τεθωρακισμένη ταξιαρχία και σε με-ρικούς μυημένους ανώτερους αξιωματικούς2. Τα πρώτα μέτρα του νέου καθεστώτος τότε απέβλεπαν στη διασφάλιση της εξουσίας του και οι μαζικές συλλήψεις αποτέλεσαν το κυριό-τερο μέσο. Βασική αρχή του καθεστώτος ήταν « όποιος δεν εί-ναι μαζί μου είναι εναντίον μου».

Την 25η Απριλίου αναγγέλθηκε ότι συστήθηκαν 10 έκτα-

1 Η Arendt, συγγραφέας του βιβλίου «Το Ολοκληρωτικό Σύστημα» (εκδόσεις Ευρύ-αλος), ορίζει τον ολοκληρωτισμό ως ριζική καταστολή της πολιτικής και περιφρόνη-ση εκ μέρους της εξουσίας των ατομικών δικαιωμάτων του πολίτη.

2 Γρηγοριάδης Νεοκ. Σόλων (2011) Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974, 21/4/1967: Τα τανκς στους δρόμους, τ. 8ος, εκδ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Αθήνα. σελ.71.


κτα στρατοδικεία, συγχρόνως οργανώθηκε η λογοκρισία στον Τύπο. Οι εφημερίδες εμφανίζονταν ίδιες με την ίδια θε-ματολογία.

Στη συνέχεια διαλύθηκαν τα κόμματα οργανώσεις και σω-ματεία.

Αργότερα καταργήθηκε η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και η ισοβιότητα των δικαστικών λειτουργών.

Ο μεγάλος φόβος άρχισε, η λογοκρισία και η αστυνόμευ-ση του πνεύματος επεκτάθηκε σε όλη την πνευματική σφαί-ρα, έγινε εκκαθάριση στην εκπαίδευση και η ελλαδική εκκλη-σία τέθηκε υπό έλεγχο3.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπως και στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, οι στρατιωτικοί ανέλαβαν να αντιμετωπί-σουν αυτό που εκλάμβαναν ως κομμουνιστικό κίνδυνο με πε-ριορισμό των πολιτικών ελευθεριών και εγκαθίδρυση δικτατο-ριών. Το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών βρήκε έτοιμη υποδομή από το μετεμφυλιακό κράτος για τον έλεγ-χο και την παρακολούθηση των αντιφρονούντων4. Δεν είχε παρά να επεκτείνει την δραστηριότητα του σε όλους όσους θεωρούσε εν δυνάμει αντιπάλους κομμουνιστές, αριστερούς δημοκράτες, οπαδούς της Ε.Κ., φίλους του Α. Παπανδρέου, φιλελεύθερους και παλιούς βενιζελικούς ακόμη και οπαδούς της ΕΡΕ. Όλος ο αστυνομικός μηχανισμός τέθηκε στη διάθε-ση της δικτατορίας από την πρώτη στιγμή.

Η δικτατορία προσέδωσε μεγάλες διαστάσεις στο σύστη-μα επαγρύπνησης και καταδίωξης, που εισχώρησε παντού και κατέστησε δύσκολη κάθε μαζική οργάνωση και δράση5. Ο μη-χανισμός αυτός είχε τις παρακάτω διαστάσεις: τη διείσδυση πρακτόρων σε κάθε χώρο εργασίας, κίνησης ή εκπαίδευσης, τη χρήση τηλεφωνικών υποκλοπών και ανοίγματος της αλ-

3 ό.π. σελ. 141.4 Ριζάς Σωτήρης (2008) Η Ελληνική Πολιτική μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, Κοινοβουλευ-

τισμός και Δικτατορία, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα. σελ. 35.5 Γρηγοριάδης Νεοκ. Σόλων (2011) Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974, Χού-

ντα και αντίσταση, τ. 9ος, εκδ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Αθήνα. σελ.147.


ληλογραφίας, την αποφασιστική καταδίωξη των αντιφρονού-ντων, τις μαζικές συλλήψεις ύποπτων ή μη χωρίς διάκριση, την εφαρμογή βίας στις ανακρίσεις, τη σκληρή μεταχείριση κρατούμενων και την χωρίς διακοπή δράση των έκτακτων στρατοδικείων.

Η δικτατορία είναι, ως γνωστόν, μια πολιτικο-κοινωνική κατάσταση, κατά την οποία η δημοκρατία καταλύεται, μαζί και το Σύνταγμα, και κάποια ισχυρή πολιτική μερίδα παίρνει με τη βία και τα όπλα την εξουσία. Προκειμένου να κρατηθεί στην εξουσία, δεδομένου ότι δεν έχει τη λαϊκή εντολή και συ-ναίνεση, χρησιμοποιεί ότι μέσο διαθέτει ώστε να κάμψει κάθε αντί-σταση: δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, βασανιστήρια και ανακρίσεις, εξορίες, προπαγάνδα, έλεγχο των Μ.Μ.Ε., λογο-κρισία του πνευματικού κόσμου, κατάργηση των ατομικών δι-καιωμάτων, έλεγχο της δικαστικής λειτουργίας, της ιεραρχίας και της εκπαίδευσης κ.ο.κ., ενώ ταυτόχρονα, επιβραβεύει δυ-σανάλογα τους υποστηρικτές του καθεστώτος, τους πληρο-φοριοδότες, τους παρακρατικούς μηχανισμούς, και τους αν-θρώπους με επιρροή που τάσσονται υπέρ της δικτατορίας. Τα ανωτέρω είναι πολύ γνωστά, και επαναλαμβάνονται σχεδόν σε κάθε δικτατορία.


Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη

Μεσαρά

Μύρω

ν Τζαρδής Μ

αύρες η

μέρες δικ

τατορία

ς στη

Μεσ

αρά

Ο Τζαρδής Μύρων είναι τεχνολόγος Γεωπόνος με μεταπτυχιακές σπουδές στην επαγγελματική γεωργική εκπαίδευση. Εργάζεται στην Περιφέρεια Κρήτης, στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Ηρακλείου. Με αφορμή την μεταπτυχιακή διατριβή για την «οργάνωση και διοίκηση του Πρακτικού Γεωργικού Σχολείου Γόρτυνας Μεσαράς» ασχολείται με την ιστορική έρευνα της Νεότερης Ελλάδας, ιδιαίτερα της Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Ιστορίας Νεότερης Ελλάδας και Νεοελληνικού Πολιτισμού Παν. Ιωαννίνων.

Οι έξι μαθητές όπως είναι σήμερα. Από αριστερά Δριμισκιανάκης Στυ-λιανός, Χουστουλάκης Μανόλης, Τζανάκης Μανόλης, Αρμουτάκης

Σήφης, Τζαρδής Μύρων και Γαρεφαλάκης Γιάννης.

Οι δικτατορίες χρησιμοποιούν ότι μέσο διαθέτουν ώστε να κάμψουν κάθε αντίσταση: δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, βασανιστήρια και ανακρί-σεις, εξορίες, προπαγάνδα, έλεγχο των Μ.Μ.Ε., λογοκρισία του πνευματικού κόσμου, κατάργηση των ατομικών δικαιωμάτων, έλεγχο της δικαστικής λειτουργίας, της ιεραρχίας και της εκπαίδευσης κ.ο.κ., ενώ ταυτόχρονα, επιβραβεύει δυσανάλογα τους υποστηρικτές του καθεστώτος, τους πλη-ροφοριοδότες, τους παρακρατικούς μηχανισμούς, και τους ανθρώπους με επιρροή που τάσσονται υπέρ της δικτατορίας.

Στο βιβλίο παρουσιάζουμε κάποιες στιγμές της περιόδου της δικτατορίας στη Μεσαρά, που για την χούντα ήταν ύποπτες: το κατέβασμα των ζώων στα χειμαδιά, η οικογενειακή αλληλογραφία, οι χίπις στα Μάταλλα, βαφτί-σια, υπηρεσιακές επισκέψεις σε Τράπεζα, το πανηγύρι του αγίου Παύλου και η πασχαλινή γιορτή στους Καλούς Λιμιώνες με την παρουσία επτά πρεσβευ-τών. Όλα αυτά ήταν αντικείμενο παρακολούθησης και ενημέρωσης των αρ-χών «εθνικής ασφάλειας» του χουντικού καθεστώτος. Τέλος καταγράφουμε αναλυτικά την αντιστασιακή δράση έξι μαθητών του εξατάξιου Γυμνασίου Μοιρών, κατά τις ημέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973.

ΕΚΔΟΣΕ ΙΣοσελότος

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108

[email protected]. ocelotos. gr

ISBN 978-960-564-262-4

140 × 210 SPINE: 5 FLAPS: 70

0_cover_mavres meres.indd 1 19/5/2015 8:16:48 μμ

Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη Μεσαρά

Documents

Transcript of Μαύρες ημέρες δικτατορίας στη Μεσαρά