Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

24
Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Η Τ Η Σ Υ Γ Ε Ι Α Σ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ Ερωτήσεις και Απαντήσεις για τον Εγκέφαλο

description

 

Transcript of Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Page 1: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

ΠΡΟΑΓΩΓΗ

ΤΗΣ

ΥΓΕΙΑΣ

ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Ερω

τήσει

ς και Απαντή

σειςγια τον

Εγκέφαλο

Page 2: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Σχεδιασμός, επιμέλεια εικονογράφησης, κείμενα: Εύα Στεφανάτου, Εκπαιδευτικός ΠΕ 60,

Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Ηρακλείου

Ηλεκτρονική επεξεργασία: Εύα Στεφανάτου

Διόρθωση κειμένων: Αντώνης Βαλεργάκης, Φιλόλογος

ISBN 978-960-92711-0-3

Page 3: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

μας είναι σαν ένα μικρό ταχυδρομείο που μεταφέρει Ο εγκέφαλος

μηνύματα σε όλα τα μέρη του εγκεφάλου και σε όλο το σώμα μας. Οι νευρώνες

που είναι τα βασικά κύτταρα του εγκεφάλου - οι ταχυδρόμοι - είναι υπεύθυνοι

για πάρα πολλές λειτουργίες όπως η κίνηση, η μνήμη,η αντίληψη για ό,τι

συμβαίνει γύρω μας, η αίσθηση, η οργάνωση των πληροφοριών καθώς και η

μεταφορά των μηνυμάτων σε όλα τα μέρη του σώματος.

Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος;

3

Page 4: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

πήρε το όνομα της από τον Alois Alzhimer, τον Η ασθένεια Αλτσχάϊμερ

πρώτο γιατρό που διέγνωσε αυτή την ασθένεια. Στην ασθένεια αυτή

καταστρέφονται οι νευρώνες (οι ταχυδρόμοι) κι έτσι οι πληροφορίες - τα

μηνύματα - δεν μπορούν όλα να μεταφερθούν και επιπλέον η μεταφορά τους

γίνεται με αργό ρυθμό. Ορισμένα μηνύματα δεν μεταφέρονται καθόλου.

Η αρρώστεια αυτή παρουσιάζεται σε ορισμένα άτομα ηλικίας συνήθως άνω των

60 ετών.

Η ασθένεια Αλτσχάϊμερ

Page 5: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Το πρώτο πράγμα που παθαίνει ο ασθενής είναι ότι . Στα πρώτα ξεχνάει

στάδια της αρρώστειας ξεχνάει σταδιακά όλο και περισσότερα πράγματα π.χ. η

γιαγιά ξεχνάει να ποτίσει τα λουλούδια της ή την συνηθισμένη θέση που

τοποθετεί τα γυαλιά της. Μετά όμως, με την καταστροφή ολοένα και

περισσότερων νευρώνων, η γιαγιά μπορεί να ξεχάσει τα ονόματα πραγμάτων

που χρησιμοποιεί ή και το λόγο που τα χρησιμοποιεί, όπως το κλειδί και τη

λειτουργία του κλειδιού (άνοιγμα της πόρτας) ή το κουτάλι ή ακόμα και τα

ονόματα αγαπημένων ανθρώπων.

Άνθρωποι που πάσχουν από Αλτσχάϊμερ συχνά, ξεχνούν τη διεύθυνση

τους ή το τηλέφωνο του σπιτιού τους ή το δρόμο της επιστροφής για το σπίτι

τους.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να νιώθουν ανασφάλεια, φόβο, απογοήτευση, θυμό,

μελαγχολία και πολλά άλλα που είναι πολύ δύσκολο να δυσάρεστα συναισθήματα

τα αντιμετωπίσουν.

Θυμήσου κάποια φορά που ήσουν σε ένα κατάστημα ή στο σούπερμάρκετ

με τη μαμά σου και ξαφνικά την έχασες από δίπλα σου! Πώς ένιωσες;;

Τι συμβαίνει όταν καταστρέφονται οι νευρώνες;

το πρώτοπράγμα που

παθαίνουν είναι ότι ξεχνούν

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το λόγο

που καταστρέφονται οι νευρώνες, όμως η

αλήθεια είναι ότι κανείς μέχρι σήμερα δεν

έχει εξηγήσει γιατί παθαίνουμε τη νόσο

του Αλτσχάϊμερ.

5

Page 6: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Μερικές φορές η γιαγιά ή ο παππούς δυσκολεύονται

να καταλάβουν ό,τι τους λέω. Υπάρχει τρόπος να

τους βοηθήσω;

Κλείνουμε την ή το

για να μην μπερδεύονται με το θόρυβο.

Όταν τους μιλάμε είμαστε ήρεμοι

και χαμογελαστοί.

Μιλάμε αργά και καθαρά.

Μικρά κόλπα που μας βοηθούν:

Τους δίνουμε πολύ χρόνο για να

μας πουν αυτό που θέλουν και όταν

δεν θυμούνται τους βοηθάμε να θυμηθούν.

Δεν κάνουμε δύσκολες ερωτήσεις

Ακόμα κι αν ρωτήσουν πολλές φορές

το ίδιο πράγμα απαντάμε ήρεμα.

Φταίει η αρρώστεια, δεν το κάνουν

επίτηδες.

Page 7: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Ακόμα, μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα που

θα βοηθήσουν τη μνήμη τους

Διαβάζουμε μαζί ένα

Ποτίζουμε τα

Τραγουδάμε μαζί τα αγαπημένα τους

τραγούδια.

Περπατάμε μαζί στον κήπο ή

πηγαίνουμε βόλτα στο

Παίζουμε “κρεμάλα”, ή

ή “πρόσωπο - ζώο - πράγμα”.

Ετοιμάζουμε το για φαγητό.

Φτιάχνουμε πορτοκαλάδα

Βλέπουμε στην εκπομπές για

τη φύση

Λέμε τί είναι το κάθε πράγμα που

βλέπουμε μπροστά μας και πού το

χρησιμοποιούμε.Ακούμε μουσική

Ζωγραφίζουμε

Κοιτάζουμε φωτογραφίες

Λέμε παροιμίες, ανέκδοτα και παλιές

ιστορίες.

7

.

Page 8: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εγκέφαλο μου

να είναι Υγιής;;

Ισορροπημένη Διατροφή

και ιδιαίτερα:

Σωματική Άσκηση

μπρόκολο

σπαράγγια

αρακάς

μπανάνεςπορτοκάλια

δημητριακά

ψάρια

ξηροί καρποί

Page 9: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Πνευματική Άσκηση

ΟΧΙ άγχος

Ύπνος το λιγότερο

8 ώρες το 24ωρο

ΟΧΙ τηλεόραση

Οργάνωσε σωστά το χρόνο σου για να

μην έχεις άγχος ότι δεν θα προλάβεις!

Ντάμα

ΣταυρόλεξοΔιάβασμα

_ _ _ _Γ ά τ α

Κρεμάλα

Τρίλιζα

1

2

3

4

Γιατί στέλνει μηνύματα

στον εγκέφαλο σου:

� Να μην τρως σωστά.

� Να μαλώνεις με τους

φίλους σου.

� Να κάνεις επικίδυνα

πράγματα.

� Να χάνεις χρόνο από το

παιχνίδι με τους φίλους

σου και από τα χόμπυ

σου.

Να προτιμάς να βλέπεις εκπομπές για τη φύση και το περιβάλλον

γιατί τότε ο εγκέφαλος σου προσλαμβάνει υγιείς πληροφορίες.9

Σκάκι

Page 10: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Τα σ

υνα

ισθήματα

μου

Αγάπη

νιώθω

για

την

γιαγιά μ

ου ό

ταν

θυμάμαι,

όλε

ς τ

ις ό

μορφες

στιγμές

που π

εράσαμε μαζί

Απογοήτε

υση

που

την

βλέ

πω τόσο α

νήμπορη ενώ

κάποτε

ήτα

ν τό

σο δυνα

τή

Δεν

θέλ

ω να

έρ

χοντ

αι

οι

φίλοι

μου στο

σπίτι

μου γιατί

να

ντ

ρέπ

ομαι

δουν τη

ν κατά

στα

ση της

γιαγιάς μου

Ενο

χές

γιατί κάποιες

φορές

μίλησα

θυμωμέν

α στη

ν γιαγιά

μου

Λυπάμαι πολύ

ότα

ν βλέ

πω

την

γιαγιά μου να

είνα

ι

λυπημέν

η και μελ

αγχολική

Άγχος γ

ιατί δ

εν θ

έλω ν

α

αποκτή

σουν

αυτή

ν τη

ν

αρρώστε

ια ο μπαμπάς μου

και η μαμά μου

Κάποιες

φορές

νο

ιώθω

θυμό ό

ταν ακούω ξανά

και

ξανά

τη

ν γιαγιά

να

με

ρωτά

ει τ

α ίδια κ

αι τα

ίδια

πράγματα

Φόβο

μήπ

ως

και

κολλ

ήσουμε από την γιαγιά

την νό

σο του Α

λτσχάϊμερ

Πώς θ

α α

ντιμετ

ωπίσω τ

α σ

υνα

ισθήματα

μου;;;

Page 11: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Κ Ο Κ Κ Ι Ν Ο

Π Ο Ρ Τ Ο Κ Α Λ Ι

Κ Ι Τ Ρ Ι Ν Ο

Π Ρ Α Σ Ι Ν Ο

Έτσι όταν νοιώθεις και μήπως αρρωστήσουν η μαμά και ο άγχος φόβο

μπαμπάς ή μήπως κολλήσετε τη νόσο του Αλτσχάϊμερ από τη γιαγιά ή τον

παππού, ακολούθησε τα στάδια του Σηματοδότη των Συναισθημάτων:

αρχικά ηρέμησε μετρώντας μέχρι το 10, στη συνέχεια συζήτησε το φόβο σου

με τη μαμά και το μπαμπά ή τη/το δασκάλα/ο σου κι αυτοί θα σου

εξηγήσουν και θα σου δώσουν λύση και εξήγηση στο άγχος και στο φόβο σου

(Δεν παθαίνουν όλοι αυτή την ασθένεια - Δεν κολλιέται η νόσος του

Αλτσχάϊμερ). Αν πάντα συζητάς για τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου με

τους δικούς σου ανθρώπους, πραγματικά θα νοιώσεις καλύτερα και θα

καταφέρεις να βρεις τη λύση στο πρόβλημα σου!

Ακολούθησε τα παραπάνω στάδια και στα άλλα συναισθήματα που νοιώθεις.

των σς υη ντό αδ ισο θτ ηα μμ άη τσ ω νΟ

11

1. Στοπ! Μέτρησε

μ έ χ ρ ι τ ο 1 0 ,

ηρέμησε, έλεγξε το

θυμό σου, το φόβο

σου, ........

2. Μίλησε για το

πρόβλημα σου και

για το πως νοιώθεις

γι’ αυτό.

3 . Σ κ έψο υ κ α ι

άκουσε και διάφορες

άλλες λύσεις.

4. Προχώρησε στη

λ ύ σ η π ο υ σ ο υ

φαίνεται καλύτερη.

Page 12: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο
Page 13: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Το παράρτημα περιλαμβάνει

ασκήσεις για :

� Την Αυτογνωσία

� Την Έκφραση Συναισθημάτων

� Την Καλλιέργεια ενσυναίσθησης

για τις ανάγκες των ατόμων της

Τρίτης Ηλικίας

Page 14: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Έχουμε όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες Ανάγκες ;

� Έχεις την ανάγκη να κατοικείς σ’ ένα σπίτι;

� Έχεις την ανάγκη να ανήκεις σε μια οικογένεια;

� Έχεις ανάγκη από μια ισορροπημένη διατροφή;

� Έχεις την ανάγκη να συζητάς με τους φίλους και την

οικογένεια σου;

� Έχεις την ανάγκη να κινείσαι;

� Έχεις ανάγκη να διασκεδάζεις ακούγοντας μουσική ή

πηγαίνοντας στον κινηματογράφο ή ...

� Έχεις ανάγκη από φροντίδα, ασφάλεια και προστασία;

� Έχεις ανάγκη να παίζεις για να χαρείς;

� Έχεις ανάγκη ν’ αγαπήσεις και ν’ αγαπηθείς;

Γράψε κι άλλες ανάγκες σου

Γράψε ποιες από τις παραπάνω ανάγκες δεν θα τις έχεις όσο θα μεγαλώνεις

Συζήτησε με την/τον δασκάλα/δάσκαλο σου τις παραπάνω ανάγκες

Συζήτησε με την/τον δασκάλα/δάσκαλο σου τις αλλαγές αναγκών13

Page 15: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Έχεις ανάγκη:

Από όταν αρρωσταίνω

Από καιαγάπη

ασφάλεια

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ ΟΧΙ

όταν είσαι παιδί όταν γίνεις γιαγιά/ παππούς

Ανάγκες και Δικαιώματα

Εκπαίδευ

ση

Από παιχνίδι

κρέας

ζάχαρηβούτυρο

σωστή

διατροφ

ή

Από διασκέδαση

Βάλε χ στην απάντηση που θέλεις

και μετά σύγκρινε τις απαντήσεις

στις δύο στήλες

Page 16: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Γράψε στο παρακάτω πλαίσιο τα αποτελέσματα

από τη σύγκριση των στηλών της προηγούμενης

σελίδας.

15

Page 17: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Στό

χοι

Αυτο

γνω

σία

Έκφραση σ

υνα

ισθημάτω

ν

1ο Σ

τάδιο

2ο Σ

τάδιο

Ο καθέν

ας μας, θυμάτα

ι και ζωγραφίζει τους π

αππούδες

, τις γιαγιάδες

, τη

μαμά και

τον

μπαμπά μας.

Στη

συνέ

χεια σκεφ

τόμαστε

και

κατα

γράφουμε

δύο

θετ

ικά

συνα

ισθηματα

που νιώ

θουμε

για τα π

αραπάνω

σημαντ

ικά π

ρόσωπα της ζωής μας.

(Χρόνο

ς: 30΄)

Εκθέτ

ουμε τα

έργα μας και συγκεν

τρωνό

μαστε

όλο

ι μαζί. Ο

καθέν

ας θ

α μιλήσει

5 λεπ

τα γι’ αυτό

που έφτιαξε κι αν θέλ

ει μπορεί να μας π

ει κι άλλ

α θ

ετικά συνα

ισθήματα

για

τα σημαντ

ικά π

ρόσωπα π

ου ζωγράφισε.

Το

Γεν

εαλο

γικό δ

έντρ

ο

Page 18: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Παππούς

Παππούς

Γιαγιά

Μαμά

Γιαγιά

Μπαμπάς

Εγώ

17

Page 19: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

Μην ξεχνάς να εκφράζεις την αγάπη σου

στους γονείς, στον παππού και στη γιαγιά σου

Μπορείς να εκφράσεις τα συναισθήματα σου είτε με τα λόγια είτε

με τη ζωγραφική ή με ένα γράμμα ή μ’ ένα δώρο που θα φτιάξεις

και θα το προσφέρεις ή με ένα λουλούδι ή ......

Page 20: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο
Page 21: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ενημερωθείτε!, Εταιρεία Νόσου Alzhimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών, Αθήνα 2007

Νοητική Ενδυνάμωση ασθενών με Νόσο Αλτσχάιμερ, Ένας οδηγός για τους φροντιστές, Εταιρεία Νόσου Alzhimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών, Αθήνα 2006

Πρόγραμμα Ενημέρωσης & Πρόληψης της Νόσου Αλτσχάιμερ, Εταιρεία Νόσου Alzhimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών, Αθήνα 2008

The life cycle series, Growing Old, Robert Kastenbaum, Curacao 1980

Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο, Στήριξη των παιδιών σε καταστάσεις κρίσεων, Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επιμέλεια Χρυσή Γ. Χατζηχρήστου, Αθήνα 2008

Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο, Αντιμετώπιση αγχογόνων καταστάσεων, Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επιμέλεια Χρυσή Γ. Χατζηχρήστου, Αθήνα 2008

Ψυχική Υγεία και Διαπροσωπικές Σχέσεις, εγχειρίδιο εκπαιδευτικού – για μαθητές 6 – 8 ετών, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Αθανάσιος Ασκητής, Αθήνα 2008

Ψυχική Υγεία και Διαπροσωπικές Σχέσεις, εγχειρίδιο εκπαιδευτικού – για μαθητές 9 – 12 ετών, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Αθανάσιος Ασκητής, Αθήνα 2008

Αγωγή Υγείας, Βασικές Αρχές – Σχεδιασμός Προγράμματος, Ματίνα Σταππα – Μουρτζίνη, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Ο.Α.Ε.Δ.Β., Αθήνα 2007

Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού, Προάγοντας την προστασία του παιδιού, ΚΕ.ΘΕ.Α., Αθήνα 1998

Εγχειρίδιο Φροντιστών, Εταιρεία Νόσου Alzhimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών, Αθήνα 2007

Σημειώσεις της Εταιρείας Ν. Αλτσχάιμερ & Συναφών Διαταραχών Ν. Ηρακλείου «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», Ηράκλειο 2008

Διευθύνσεις από το Διαδίκτυο

http://kidshealth.org

http://www.alz.org

http://www.iatronet.gr/

http://www.nia.nih.gov/Alzheimers/

http://www.alzheimer-hellas.gr

http://www.medlook.net

http://neurotalk.blogspot.com/http://en.wikipedia.org

Page 22: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο
Page 23: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο
Page 24: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εγκέφαλο