Ερωτήσεις Επανάληψης Βιολογία ΓΠ Γ Λυκείου 2014 - 2015

Βιολογία - ΓΠ

Γ΄ Λυκείου

Ερωτήσεις Επανάληψης & Απαντήσεις του βιβλίου

+ Όλα τα Επαναληπτικά Διαγωνίσματα+ Πρόχειρα Διαγωνίσματα 1ου τετραμήνου

Ύλη σχολικού έτους 2014 – 2015Πανελλαδικών εξετάσεων

Γουρζής Στάθης – ΦυσικόςΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΥΛΗΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Κεφάλαιο 1ο – Χημική σύσταση του κυττάρου ( Σελίδες 28 – 32 του σχολικού βιβλίου Βιολογίας – Α. Καψάλη )

1) Ποια είναι τα νουκλεϊκά οξέα και ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες τους ;( σελ. 28 – « Αποκαλύφθηκε με τις μελέτες ... - ... συντομογραφίες DNA και RNA αντίστοιχα. » )

2) Ποιες είναι οι πεντόζες που έχουν τα νουκλεϊκά οξέα και που συναντάμε την καθεμία ; ( σελ. 28. – « Τα νουκλεοτίδια του DNA περιέχουν ... - ... την ριβόζη ( ριβονουκλεοτίδια). » )

3) Ποιες είναι οι βάσεις των νουκλεοτιδίων και ποιες έχει το κάθε νουκλεϊκό οξύ ; ( σελ. 28. – «Οι αζωτούχες βάσεις των νουκλεοτιδίων ... - ... ενώ η ουρακίλη μόνο στο RNA. » )

4) Ποια ένωση ονομάζουμε δινουκλεοτίδιο, τρινουκλεοτίδιο και ποια πολυνουκλεοτίδιο ; ( σελ. 28 - « Δύο μονοφωσφορικά νουκλεοτίδια ... - ... δημιουργείται ένα πολυνουκλεοτίδιο. » )

5) Βασικά χαρακτηριστικά του μορίου του DNA.( σελ. 29 – « ...το μόριο του DNA έχει τα ακόλουθα ... - … και η γουανίνη με την κυτοσίνη. » )

6) Λειτουργίες του μορίου του DNA. ( σελ. 30 - « Τα μόρια του DNA φέρουν τις ... - ... τη δημιουργία γενετικής ποικιλομορφίας. » )

7) Που βρίσκεται το DNA μέσα στο κύτταρο ;( σελ. 30 – « Στα ευκαρυωτικά κύτταρα, ... - ... στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες. » )

8) Δομή και βιολογικός ρόλος του RNA. ( σελ. 32 – « Το δεύτερο είδος νουκλεϊκού οξέος ... - ... ανήκουν στην ίδια αλυσίδα (κλώνο). » )

9) Ποιοι είναι οι τύποι του RNA και τι γνωρίζετε για αυτούς ; ( σελ. 32 – « Το RNA εμφανίζεται με τρεις ... - ... δομικό συστατικό των ριβοσωμάτων. » )

10) Που βρίσκεται το RNA μέσα στο κύτταρο ; ( σελ. 32 – « Το RNA βρίσκεται τόσο στο πυρήνα ... - ... μιτοχόνδρια στους χλωροπλάστες. » )

Άσκηση :

Συμπληρώστε την παρακάτω νουκλεοτιδική αλυσίδα και σημειώστε το είδος του νουκλεϊκού οξέος, του οποίου αποτελεί μέρος :

α) G A T A A A Τ G Τ G C C Τ C A A G C G Τ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |

β) A A G C U A G U U G C A A U A U C U G G | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΥΛΗΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Κεφάλαιο 2ο – Κύτταρο : Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής ( Σελίδες 45 – 50, 60 - 61 του σχολικού βιβλίου Βιολογία – Α. Καψάλη )

1. Τι υποστηρίζει η κυτταρική θεωρία ;( σελ. 45 – « Η κυτταρική θεωρία στη σύγχρονη ... - ... διαίρεση προϋπάρχοντος κυττάρου. » )

2. Τι γνωρίζετε για τα προκαρυωτικά και τα ευκαρυωτικά κύτταρα ;( σελ. 45 – « Τα κύτταρα με κριτήριο την ... - ... διαδικασία, προϋπήρξαν των ευκαρυωτικών. »)

3. Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. ( σελ. 46 - « Τα κύτταρα εξάλλου δεν είναι όλα τα ίδια. ... - ... και έχουν καλυπτήριο ρόλο. » )

+( Παραδείγματα από την εικόνα της σελ. 46 )

4. Για ποιο λόγο τα κύτταρα πρέπει να έχουν μεγάλη επιφάνεια και μικρό όγκο ; ( σελ. 47 – « Πράγματι, το σχήμα των κυττάρων είναι ... - … στο εσωτερικό του κυττάρου. » )

5. Τι ονομάζουμε διαμερισματοποίηση ενός τυπικού κυττάρου ; ( σελ. 47 - « Μεμβράνη το οριοθετεί από το ... - … έχει την δική του μορφή και λειτουργία. » )

6. Τι είναι η πλασματική μεμβράνη ;( σελ. 48 – « Πλασματική μεμβράνη ονομάζουμε αυτήν ... - ... το εξωτερικό του περιβάλλον. » )

7. Τι γνωρίζετε για την δομή της πλασματικής μεμβράνης ;( σελ. 48 - « Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι ... - ... σχηματίζοντας ένα είδος μωσαϊκού. » )+ ( σελ. 48 - « Τα υδρόφιλα τμήματα των … - … αποφύγουν την επαφή τους με το νερό. » )

8. Ποιες είναι οι λειτουργίες της πλασματικής μεμβράνης ;( σελ. 49 – « … σε άλλες κυτταρικές λειτουργίες, όπως ... - ... το περιβάλλον του κυττάρου. » )

9. Τι είναι ο πυρήνας ενός τυπικού κυττάρου ;( σελ.60 – « Ο πυρήνας είναι το πιο ευδιάκριτο οργανίδιο ... - ... χάνουν τον πυρήνα τους. » )

10.Τι είναι ο πυρηνικός φάκελος ( ή πυρηνική μεμβράνη ) ; ( σελ.60 - « Ο πυρήνας περιβάλλεται από τον πυρηνικό ... - … εσωτερική και μια εξωτερική. » )

11. Τι είναι το πυρηνόπλασμα ;( σελ.60 – 61 - « Το εσωτερικό του πυρήνα καταλαμβάνεται ... - ... ένζυμα, πρωτεΐνες κ.ά. ) » )

12.Τι γνωρίζετε για τον πυρηνίσκο ;( σελ. 61 - « Ο πυρηνίσκος είναι μια δομή ... - ... rRNA ( συστατικό των ριβοσωμάτων ). » )

13.Ποιος είναι ο ρόλος του πυρήνα για την ζωή του κυττάρου ; ( σελ. 61 - « Ο ρόλος του πυρήνα για τη ... - ... γενετικές πληροφορίες που φέρει το DNA. » )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΠαράγραφος 1.1 : Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου

1) Τι γνωρίζετε για την ομοιόσταση ; ( σελ. 9 – « Η ικανότητα του οργανισμού ... - ... εξωτερικές μεταβολές, ονομάζεται ομοιόσταση. » )

2) Ποιες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού ρυθμίζουν οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί ; ( σελ. 9 – « Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν ... - … • τα επίπεδα του CO2 στο αίμα. » )

3) Με ποιο μηχανισμό ο ανθρώπινος οργανισμός διατηρεί την θερμοκρασία του σώματος ; ( σελ. 9 – 10 « Αρχικά οι θερμοϋποδοχείς του ... - … την αύξηση της θερμοκρασίας του. » )

4) Που οφείλονται οι διαταραχές της ομοιόστασης ; ( σελ. 10 - « Κάθε διαταραχή της ομοιόστασης ... - … ζωής ( κάπνισμα, αλκοόλ κλπ ). » )

Παράγραφος 1.2 : Μικροοργανισμοί

5) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε μικρόβια ; ( σελ. 11 - « Γενικά, ως μικροοργανισμοί ή μικρόβια … - … μέγεθος μικρότερο από 0.1 mm.» )

6) Ποιους μικροοργανισμούς ονομάζουμε παράσιτα ; ( σελ. 11 - « Άλλοι, προκειμένου να επιβιώσουν και να … - … τους «φιλοξενεί» ως ξενιστής. » )

7) Ποιους μικροοργανισμούς ονομάζουμε παθογόνους ; ( σελ. 11 - « Μερικοί ωστόσο από τους μικροοργανισμούς … - … αυτοί ονομάζονται παθογόνοι. » )

8) Ποιους μικροοργανισμούς ονομάζουμε δυνητικά παθογόνους ; ( σελ. 11 - « Οι περισσότεροι όμως μικροοργανισμοί … - … χρήσιμοι ή και απαραίτητοι... » ) + ( σελ. 11 - « Αν όμως, για κάποιο λόγο, αυξηθούν ( π.χ. επειδή… - … ως δυνητικά παθογόνοι. » )

Παράγραφος 1.2.1 : Κατηγορίες παθογόνων μικροοργανισμών

9) Σε ποια είδη διακρίνουμε τους παθογόνους μικροοργανισμούς ;

( σελ. 11 - « Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μπορεί να είναι ευκαρυωτικοί, προκαρυωτικοί ή ιοί. » )

10) Τι είδους μικροοργανισμοί είναι οι μύκητες και τα πρωτόζωα ; ( σελ. 11 - «Στους ευκαρυωτικούς ανήκουν τα πρωτόζωα και οι μύκητες. » )

11) Τι είδους μικροοργανισμοί είναι τα βακτήρια ; ( σελ. 11 - « … ενώ στους προκαρυωτικούς τα βακτήρια. » )

Τι είδους μικροοργανισμοί είναι τα βακτήρια ; ( σελ. 11 - « … ενώ στους προκαρυωτικούς τα βακτήρια. » )

( σελ. 11 - « Οι ιοί αποτελούν ακυτταρικές, μη αυτοτελείς μορφές ζωής. » )

Ευκαρυωτικοί μικροοργανισμοί12) Τι γνωρίζετε για τα πρωτόζωα ;

( σελ. 11 - « Τα πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι … - … βλεφαρίδες ή τα μαστίγια που διαθέτουν. » )

13) Τι γνωρίζετε για : α) το πλασμώδιο, β) το τρυπανόσωμα, γ) την ιστολυτική αμοιβάδα και δ) το τοξόπλασμα ;

( σελ. 12 - « Από τα παθογόνα πρωτόζωα είναι … - … και προκαλεί αποβολές στις εγκύους. » )

14) Τι γνωρίζετε για τους μύκητες ; ( σελ. 13 - « Οι μύκητες είναι ευκαρυωτικοί … - … ενώ άλλοι αναπαράγονται με εκβλάστηση. » )

15) Τι είναι η εκβλάστηση ; ( σελ. 13 - « Σε αυτούς τους τελευταίους σχηματίζεται … - … πλέον ως αυτοτελής οργανισμός. » )

16) Τι είναι οι μυκητιάσεις ; ( σελ. 13 - « Τα νοσήματα που προκαλούνται στον … - … μύκητες ονομάζονται μυκητιάσεις. » )

17) Τι είναι τα δερματόφυτα ; ( σελ. 13 - «Τα δερματόφυτα αποτελούν μια … - … ερυθρότητα και έντονο κνησμό. » )

Προκαρυωτικοί μικροοργανισμοί18) Τι είναι τα βακτήρια και τι σχήμα έχουν ;

( σελ. 13 - « Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί … - … ( κόκκοι) ή ραβδοειδές, ( βάκιλοι ). » )

19) Που βρίσκεται το γενετικό υλικό των βακτηρίων ; ( σελ. 13 - «Το γενετικό τους υλικό (DNA) βρίσκεται … - … μόρια γενετικού υλικού, τα πλασμίδια. » )

20) Πως αναπαράγονται τα βακτήρια ; ( σελ. 13 - « Τα βακτήρια αναπαράγονται κυρίως … - …συνθήκες, διαιρούνται κάθε 20 λεπτά. » )

21) Τι είναι τα ενδοσπόρια ; ( σελ. 13 – 14 « Σε αντίξοες συνθήκες, όπως σε … - … δίνοντας το καθένα ένα βακτήριο. » )

22) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των βακτηρίων ; ( σελ. 14 - « Πίνακας Ι . » )

23) Τι γνωρίζετε για την μορφολογία των βακτηρίων ;

( σελ. 14 - « Πίνακας ΙΙ . » )

24)Τι είδους διαταραχές προκαλούν οι ιοί ; ( σελ. 18 - «Στις ιώσεις, τα νοσήματα δηλαδή που… - … όπως είναι η πολιομυελίτιδα ή το AIDS. » )

25) Τι μέγεθος έχουν οι ιοί ; ( σελ. 18 - «Το μικρό τους μέγεθος (20 έως 250 nm περίπου) ... » )

26) Περιγραφή της δομής των ιών. ( σελ. 18 - « Οι ιοί έχουν σχετικά απλή δομή … - … το οποίο είναι λιποπρωτεϊνικής φύσης. » )

27) Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα ; ( σελ. 18 - « Οι ιοί εξασφαλίζουν από τον ξενιστή … - … υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. » )

28) Σε ποιες κατηγορίες διακρίνουμε τους ιούς ; ( σελ. 18 - « Ως προς το είδος του ξενιστή … - … ή του ιστού στον οποίο παρασιτούν. » )

Παράγραφος 1.2.2 : Μετάδοση και αντιμετώπιση των παθογόνων μικροοργανισμών

29)Τι ονομάζουμε μόλυνση σε έναν οργανισμό ; ( σελ. 23 – « Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον … - ... ονομάζεται μόλυνση. » )

30)Τι ονομάζουμε λοίμωξη στον ανθρώπινο οργανισμό ; ( σελ. 23 – « …, ενώ η εγκατάστασή του ονομάζεται λοίμωξη. » )

31) Τι είναι τα λοιμώδη νοσήματα ; ( σελ. 23 - « Οι ασθένειες που προκαλούνται από … - … ονομάζονται λοιμώδη νοσήματα. » )

32) Ποια είναι τα κριτήρια του Κοχ ; ( σελ. 23 - « Μια ασθένεια, για να θεωρηθεί … - … και να απομονωθεί εκ νέου από αυτά. » )

33) Ποιες ουσίες ονομάζονται τοξίνες ; ( σελ. 23 - « Πολλά βακτήρια απειλούν την υγεία μας … - … αυτές ονομάζονται τοξίνες. » )

34) Τι είναι οι ενδοτοξίνες ; ( σελ. 23 - « Οι ενδοτοξίνες βρίσκονται στο κυτταρικό … - … πτώση της πίεσης του αίματος. » )

35) Τι είναι οι εξωτοξίνες ; ( σελ. 23 - « Οι ενδοτοξίνες εκκρίνονται από τα … - … φύση τους, συγκεκριμένα όργανα. » )

36) Πως μεταδίδονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί ; ( σελ. 23 - « Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί … - … χρησιμοποιηθεί από μολυσμένο άτομο. » )

37) Πως εισέρχονται στον οργανισμό οι παθογόνοι μικροοργανισμοί ; ( σελ. 23 - « Συνήθως εισέρχονται στον οργανισμό … - … το στόμα, το στομάχι, ο κόλπος. » )

38) Ποιες είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποφυγή των διαφόρων ασθενειών ; ( σελ. 24 - 25 - « Η υιοθέτηση και η τήρηση των … - … σε παθογόνους μικροοργανισμούς. » )

39) Τι είναι η παστερίωση του γάλακτος ; ( σελ. 25 - « Με την παστερίωση το γάλα … - … ενώ συγχρόνως διατηρείται η γεύση του. » )

40) Γιατί χλωριώνουμε το νερό ; ( σελ. 25 - « Το νερό θα πρέπει να χλωριώνεται … - … ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών. » )

41) Τι είναι τα αντιβιοτικά ; ( σελ. 25 - « Τα αντιβιοτικά είναι χημικές … - … παράγονται από βακτήρια, μύκητες και φυτά. » )

42) Ποια είναι η δράση των αντιβιοτικών ; ( σελ. 25 - « Τα αντιβιοτικά δρουν αναστέλλοντας ή … - … αντίδραση του μικροοργανισμού. » )

43) Με ποιους μηχανισμούς δρουν τα αντιβιοτικά ; ( σελ. 25 - « Όλα τα γνωστά αντιβιοτικά δρουν … - … λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης. » )

44) Ποια είναι η επίδραση των αντιβιοτικών στα κύτταρα του ανθρώπου ; ( σελ. 26 - « Τα αντιβιοτικά δρουν επιλεκτικά, με την … - … και όχι τα κύτταρα του ανθρώπου. » )

45) Τα αντιβιοτικά δρουν αποτελεσματικά εναντίον των ιών ; ( σελ. 26 - « Επειδή τα αντιβιοτικά, γενικά, δρουν … - … υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα. » )

46) Ποιες είναι οι επιπτώσεις των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ; ( σελ. 26 - « Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα … - … νοσηρότητα, ακόμα και θνησιμότητα. » )

47) Πως μεταδίδονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ; ( σελ. 26 - « Εκτός από την σεξουαλική επαφή … - … από τη μολυσμένη μητέρα στο έμβρυο. » )

48) Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ; ( σελ. 26 - « Τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα … - … : η λοίμωξη από κάντιτα. » )

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΣΕΛ. 29

Παράγραφος 1.3 : Μηχανισμοί άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού Βασικές αρχές ανοσίας

1) Τι είναι το ζυγωτό κύτταρο ; ( σελ. 31 – « Η ανθρώπινη ζωή ξεκινά με … - ... σχηματισμό των ιστών και των οργάνων. » )

2) Σε ποιες κατηγορίες ξεχωρίζουμε τους μηχανισμούς άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού ; ( σελ. 31 – « Η άμυνα του οργανισμού εναντίον … - … δράση ( ειδικοί αμυντικοί μηχανισμοί ). » )

3) Ποιος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού ; ( σελ. 31 - « Το αίμα, τόσο με τα έμμορφα … - … που αποτελεί το κέντρο της αιμοποίησης. » )

Παράγραφος 1.3.1 : Μηχανισμοί μη ειδικής άμυνας

4) Ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό της μη ειδικής άμυνας ; ( σελ. 31 - « Βασικό χαρακτηριστικό της … - … οποιουδήποτε παθογόνου μικροοργανισμού. » )

5) Πως λειτουργεί η μη ειδική άμυνα ; ( σελ. 31 - « Περιλαμβάνει μηχανισμούς που … - … αν καταφέρουν να εισέλθουν σε αυτόν. » )

α. Μηχανισμοί που παρεμποδίζουν την είσοδο των μικροοργανισμών στον οργανισμό μας

6) Πως εισέρχονται τα μικρόβια στον ανθρώπινο οργανισμό ; ( σελ. 31 - « Η είσοδος των μικροβίων στο ανθρώπινο … - … ή του αναπνευστικού συστήματος. » )

7) Πως εμποδίζει το δέρμα την είσοδο των μικροβίων στον οργανισμό ; ( σελ. 31 - « ΤΟ δέρμα εμποδίζει αποτελεσματικά … - … και τους ιδρωτοποιούς αδένες του. » )

8) Να αναφέρετε τις ουσίες που χρησιμοποιεί ο οργανισμός εναντίον των μικροβίων ; ( σελ. 31 – 32 « Η κεράτινη στοιβάδα, που … - … εμποδίζουν την εγκατάστασή τους σε αυτήν.. » )

9) Τι είναι οι βλεννογόνοι και πως δρουν εναντίον των μικροβίων ; ( σελ. 32 - « Οι βλεννογόνοι του σώματος, οι … - … επιτρέπουν την είσοδό τους στον οργανισμό. » )

10) Τι είναι το βλεφαριδοφόρο επιθήλιο και πως λειτουργεί ; ( σελ. 32 - « Ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού … - … από την αναπνευστική οδό. » )

11) Πως δρα ο βλεννογόνος του στομάχου ; ( σελ. 32 - « Στο βλεννογόνο του στομάχου … - … που εισέρχονται με την τροφή στον στόμαχο. » )

12) Τι γνωρίζετε για την λυσοζύμη ; ( σελ. 32 - « Η λυσοζύμη, η οποία, όπως αναφέρθηκε, …- … στοματικής κοιλότητας αντίστοιχα. » )

β. Μηχανισμοί που αντιμετωπίζουν τους μικροοργανισμούς μετά την είσοδο τους στον ανθρώπινο οργανισμό

13) Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που έχει ο οργανισμός για τα μικρόβια που εισέρχονται σε αυτόν ; ( σελ. 32 - « στους οποίους ανήκει η φαγοκυττάρωση … - … ορισμένων αντιμικροβιακών ουσιών. » )

14) Τι γνωρίζετε για την φαγοκυττάρωση ; ( σελ. 32 - 33 - « ι) Φαγοκυττάρωση : Τα φαγοκύτταρα … - … αντιμετωπίζονται και οι ιοί. » )

15) Τι γνωρίζετε για την φλεγμονώδη αντίδραση ; ( σελ. 33 - « ιι) Φλεγμονώδης αντίδραση : φλεγμονώδης … - … αύξηση της θερμοκρασίας. » )

16) Γιατί νοιώθουμε πόνο όταν τραυματιζόμαστε ; ( σελ. 32 - « Ο πόνος οφείλεται στον τραυματισμό των … - … από τους μικροοργανισμούς. » )

17) Τι είναι το ινώδες ; ( σελ. 32 - « Παράλληλα, τα αιμοφόρα αγγεία … - … είσοδο άλλων μικροοργανισμών. » )

18) Πως λειτουργεί το πλάσμα σε περίπτωση τραυματισμού ; ( σελ. 32 - « Λόγω της διαστολής των αγγείων το … - … τη διαδικασία της φαγοκυττάρωσης. » )

19) Τι είναι το πύον ; ( σελ. 33 - « Στο « πεδίο της μάχης » που … - … παχύρρευστο κιτρινωπό υγρό, το πύον. » )

20)Τι είναι ο πυρετός και πως επιδρά στα βακτήρια και τους ιούς ; ( σελ. 33 – 34 - « Ωστόσο, σε περίπτωση … - … αναστολή του πολλαπλασιασμού των ιών. » )

21) Τι είναι οι ιντερφερόνες ; ( σελ. 34 - « Στην περίπτωση των ιών δρα … - … ειδικών πρωτεϊνών, των ιντερφερονών. » )

22) Περιγράψτε τα στάδια με τα οποία δρουν οι ιντερφερόνες. ( σελ. 34 - « Σε ένα πρώτο στάδιο οι … - … παρεμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό των ιών. » )

23) Τι είναι το συμπλήρωμα ; ( σελ. 34 - « Πρόκειται για ομάδα είκοσι πρωτεϊνών στον ορό του αίματος με αντιμικροβιακή δράση.»)

24) Τι γνωρίζετε για την προπερδίνη ; ( σελ. 34 - « Είναι μια ομάδα τριών πρωτεϊνών στον … - … για την καταστροφή των μικροβίων. » )

Παράγραφος 1.3.2 : Μηχανισμοί ειδικής άμυνας – Ανοσία1) Ποια ικανότητα του οργανισμού λέγεται ανοσία ;

( σελ. 34 - « Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει … - … του οργανισμού ονομάζεται ανοσία. » )

2) Τι ονομάζουμε αντιγόνο ; ( σελ. 34 - « Η ξένη ουσία που προκαλεί την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. » )

3) Ποιοι οργανισμοί δρουν σαν αντιγόνα ; ( σελ. 34 - « Ως αντιγόνο μπορεί να δράσει … - … ουσίες που παράγονται από αυτόν. » )

4) Ποιές ουσίες μπορούν να δράσουν σαν αντιγόνα ; ( σελ. 34 - « Επίσης ως αντιγόνα μπορούν … - … ή ορός από άλλα άτομα ή ζώα κ.ά.. » )

5) Χαρακτηριστικά των μηχανισμών ειδικής άμυνας. ( - ονομαστικά ) ( σελ. 34 - « Οι μηχανισμοί ειδικής άμυνας διαθέτουν … - … α) εξειδίκευση, β) μνήμη. » )

6) Τι ονομάζουμε εξειδίκευση ενός μηχανισμού ειδικής άμυνας ; ( σελ. 34 - « α. η εξειδίκευση, που σημαίνει … - … που προκάλεσε την παραγωγή τους. » )

7) Τι ονομάζουμε μνήμη ενός μηχανισμού ειδικής άμυνας ; ( σελ. 34 - « β. η μνήμη, που είναι η ικανότητα … - … σε αυτά να αντιδρά γρηγορότερα. » )

8) Από τι αποτελείται το ανοσοβιολογικό σύστημα ; ( - ονομαστικά ) ( σελ. 34 - « Το ανοσοβιολογικό σύστημα αποτελείται … - … δευτερογενή λεμφικά όργανα. » )

9) Ποια είναι τα πρωτογενή λεμφικά όργανα ; ( σελ. 34 - « … από τα πρωτογενή λεμφικά … - … μυελός των οστών και ο θύμος αδένας. » )

10) Ποια είναι τα δευτερογενή λεμφικά όργανα ; ( σελ. 34 - « … από τα δευτερογενή λεμφικά … - … μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα. » )

11) Τι γνωρίζετε για τα λεμφοκύτταρα ; ( σελ. 34 – « Τα κύτταρα που απαρτίζουν … - … Τ-λεμφοκύτταρα και τα Β-λεμφοκύτταρα. » )

12) Σε ποιες κατηγορίες χωρίζουμε τα Τ-λεμφοκύτταρα ; ( - ονομαστικά ) ( σελ. 35 - « Διακρίνονται σε :Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα..-..Κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα. » )

13) Τι γνωρίζετε για τα Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα ; ( σελ. 35 – « Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία … - … μέσω ουσιών που εκκρίνουν. » )

14) Τι γνωρίζετε για τα Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα ; ( σελ. 35 – « Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία … - … που προσβληθεί από τον ιό. » )

15) Τι γνωρίζετε για τα Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης ; ( σελ. 35 – « Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης, τα οποία … - … έκθεση του οργανισμού σε αυτό. » )

16) Τι γνωρίζετε για τα Κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα ; ( σελ. 34 – « Κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία … - … αντιμετώπιση του αντιγόνου. » )

17) Τι γνωρίζετε για τα Β -λεμφοκύτταρα ; ( σελ. 34 – « Τα Β -λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται … - … ωριμάζουν στο μυελό των οστών. » )

18) Τι είναι οι ανοσοσφαιρίνες ; ( σελ. 35 – « Τα Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται … - … ανοσοσφαιρίνες ή αντισώματα. » )

19) Πως γίνεται η αναγνώριση του αντιγόνου ; ( σελ. 35 – « Κάθε Β-λεμφοκύτταρο διαθέτει … - … οργανισμό και συνδέονται με αυτό. » )

20) Σε ποιες κατηγορίες χωρίζουμε τα Β-λεμφοκύτταρα ; ( - ονομαστικά ) ( σελ. 35 - « Εξαιτίας της σύνδεσης ...-... • Τα πλασμοκύτταρα • Τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης. » )

21) Τι γνωρίζετε για τα πλασματοκύτταρα ; ( σελ. 35 – «Τα πλασμοκύτταρα, που παράγουν και … - … από τον οποίο προήλθαν. » )

22) Τι γνωρίζετε για τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης ; ( σελ. 35 – « Τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης που … - … οργανισμού στο ίδιο αντιγόνο. » )

23) Τι γνωρίζετε για τα αντισώματα ; ( σελ. 36 – « … έτσι και κάθε αντίσωμα … - … που προκάλεσε την παραγωγή του. » )

24) Από τι αποτελείται το μόριο ενός αντισώματος ; ( σελ. 36 – « Το μόριο του αντισώματος… - … μοιάζει με σφεντόνα ή με το γράμμα Υ. » )

25) Ποια περιοχή του μορίου ενός αντισώματος λέγεται μεταβλητή περιοχή ; ( σελ. 36 – « Η περιοχή του μορίου του … - … συνδέεται με ένα συγκεκριμένο αντιγόνο. » )

26) Ποια περιοχή του μορίου ενός αντισώματος λέγεται σταθερή περιοχή ; ( σελ. 36 – « Αντίθετα, το υπόλοιπο τμήμα … - … τη σταθερή περιοχή του αντισώματος. » )

27) Ποια είναι τα αποτελέσματα της σύνδεσης αντιγόνου – αντισώματος ; ( σελ. 36 – « Η σύνδεση αντιγόνου – αντισώματος … - … ολοκληρωτική καταστροφή. » )

28) Τι είναι η ανοσοβιολογική απόκριση ; ( σελ. 37– « Η αντίδραση του ανοσοβιολογικού … - … την ανοσοβιολογική απόκριση. » )

29) Πόσα είδη ανοσοβιολογικής απόκρισης υπάρχουν ; ( σελ. 37– « … η οποία διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση. » )

30) Τι λέμε πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση ; ( σελ. 37 – « Η πρωτογενής ανοσοβιολογική … - … οργανισμού με ένα αντιγόνο. » )

31) Ποια στάδια περιλαμβάνει η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ; ( - ονομαστικά ) Στάδιο 1ο :Ενεργοποίηση των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρωνα. Στάδιο 2ο :α) Ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων (χυμική ανοσία). β) Ενεργοποίηση κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων (κυτταρική ανοσία) Στάδιο 3ο : Τερματισμός της ανοσοβιολογικής απόκρισης.

32) Τι είναι τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα ; ( σελ. 37 – «Αρχικά, με την εμφάνιση του … - … έτσι ως αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα. » )

33) Τι είναι το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας ; ( σελ. 37 – « Το τμήμα του μικροβίου που … - … ονομάζεται αντιγόνο ιστοσυμβατότητας. » )

34) Τι γνωρίζετε για την ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων ; ( σελ. 37 – « Σε αυτό το στάδιο τα βοηθητικά … - … που ενεργοποιούν τα Β-λεμφοκύτταρα. » )

35) Τι γνωρίζετε για την δράση των Β-λεμφοκυττάρων ; ( χυμική ανοσία ) ( σελ. 38 – « … προκειμένου αυτά να … - … πλασματοκύτταρα και Β – λεμφοκύτταρα μνήμης. » )

36)Πως δρουν τα πλασματοκύτταρα ; ( σελ. 38 – « Τα πλασματοκύτταρα στη συνέχεια … - … για το συγκεκριμένο αντιγόνο. » )

37)Πως δρουν τα Β – λεμφοκύτταρα μνήμης ; ( σελ. 38 – « Τα Β – λεμφοκύτταρα μνήμης θα … - … εκτεθεί και πάλι στο ίδιο αντιγόνο. » )

38) Τι ονομάζουμε χυμική ανοσία ; ( σελ. 38 – « Η παραπάνω διαδικασία ονομάζεται … - … αντιγόνο και το εξουδετερώνουν. » )

39) Πως γίνεται η ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων ; ( σελ. 38 – « Παράλληλα με την ενεργοποίηση … - … των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων, » )

40) Τι γνωρίζετε για την δράση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων ; ( κυτταρική ανοσία ) ( σελ. 38 – 39 - « … τα οποία θα καταστρέψουν … - … αποτελεί την κυτταρική ανοσία. » )

41) Διαδικασία τερματισμού της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης. ( σελ. 39 – « Τελικά, τόσο με τη βοήθεια μιας … - … σταματά την κατάλληλη στιγμή. » )

42) Τι λέμε δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση ; ( σελ. 39 – « Η δευτερογενής ανοσοβιολογική … - … τα συμπτώματα της ασθένειας. » )

43) Τι ονομάζουμε ανοσία ; ( σελ. 39 – « Η ανοσία, η ικανότητα δηλαδή … - … εξουδετέρωση οποιουδήποτε αντιγόνου. » )

44) Πόσα είδη ανοσίας υπάρχουν ; ( σελ. 39 – « … διακρίνεται σε ενεργητική και παθητική ανοσία. » )

45) Τι ονομάζουμε ενεργητική ανοσία ; ( σελ. 39 – « Η διάκριση αυτή γίνεται με … - … τον ίδιο τον οργανισμό ( ενεργητική ανοσία ). » )

46) Τι ονομάζουμε παθητική ανοσία ; ( σελ. 39 – « ή αν παρέχονται στον οργανισμό … - … άλλο οργανισμό ( παθητική ανοσία ). » )

47) Τι είναι ο φυσικός τρόπος στην ενεργητική ανοσία ; ( σελ. 39 – « … ο οργανισμός μπορεί να … - … στο περιβάλλον ( φυσικός τρόπος ). » )

48) Τι είναι ο τεχνητός τρόπος στην ενεργητική ανοσία ; ( σελ. 39 – « … ο οργανισμός μπορεί να … - … ή τμήματά τους ( τεχνητός τρόπος ). » )

49) Τι είναι και πως λειτουργεί το εμβόλιο ; ( σελ. 39 – « … μια ποσότητα εμβολίου … - … παραγάγει αντισώματα και κύτταρα μνήμης. » )

50) Τι είναι η παθητική ανοσία ;. ( σελ. 40 – « Στην παθητική ανοσία χορηγούνται … - … παραχθεί σε άλλο οργανισμό. » )

51) Παράδειγμα επίτευξης παθητικής ανοσίας μέσω της μητέρας. ( σελ. 40 – « Παθητική ανοσία μπορεί να … - … νεογνό διαμέσου του μητρικού γάλακτος. » )

52) Παράδειγμα επίτευξης παθητικής ανοσίας μέσω ορού. ( σελ. 40 – « Σε ένα ενήλικο άτομο παθητική … - … παραχθεί σε κάποιο άλλο άτομο ή ζώο.» )


Παράγραφος 1.3.4 : Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας

1) Τι ονομάζουμε ανοσολογική ανεπάρκεια ; ( σελ. 47 - « Η εξασθένηση της λειτουργίας … - … ονομάζεται ανοσολογική ανεπάρκεια. » )

2) Που οφείλεται το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας ; ( σελ. 47 - « … ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά … - … HIV ( Human Immunodeficiency Virus ). » )

3) Δομή του ιού του AIDS. ( σελ. 47 - « Ο HIV ανήκει στους ρετροϊούς, είναι … - … λιποπρωτεϊνικής φύσης έλυτρο. » )

4) Τι είναι η αντίστροφη μεταγραφάση ; ( σελ. 47 - « … και το ένζυμο αντίστροφη … - … σύνθεση DNA με μήτρα το RNA του ιού. » )

5) Δράση του ιού του AIDS. ( σελ. 47 - « Ο ιός προσβάλλει κυρίως τα βοηθητικά … - … υπάρχουν στην επιφάνειά τους. » )

6) Σε ποια μέρη του ανθρώπινου σώματος ανιχνεύεται ο ιός του AIDS ; ( σελ. 47 - « Στον οργανισμό του ανθρώπου ο … - … γάλα, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό κ.α. . » )

7) Πως μεταδίδεται ο ιός του AIDS ; ( σελ. 47 - « Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με … - … τη μητέρα – φορέα προς το νεογνό. » )

8) Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνονται κατά της μετάδοσης του AIDS ; ( σελ. 48 - « Αυτές είναι : • Ο έλεγχος … - … προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή. » )

9) Πως γίνεται η διάγνωση του ιού του AIDS ; ( σελ. 48 - « Η διάγνωση της νόσου γίνεται είτε … - … εισβολή του ιού στον οργανισμό. » ) 10) Είσοδος του ιού του AIDS στον οργανισμό και προσβολή των κυττάρων. ( σελ. 48 - « Με την είσοδό του στον οργανισμό … - … τους μηχανισμούς του κυττάρου. » )

11) Σύνθεση του DNA του ιού του AIDS στον οργανισμό. ( σελ. 48 - « Αρχικά από το RNA του ιού … - … το άτομο θεωρείται φορέας του ιού. » )

12) Λοίμωξη του ιού του AIDS στον οργανισμό. ( σελ. 48 - « Υπάρχει όμως η πιθανότητα … - … από 6 εβδομάδες έως και 6 μήνες. » )

13) Συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. ( σελ. 49 - « Μετά από αρκετά χρόνια … - … λειτουργία του ανοσοβιολογικού συστήματος. » )

14) Πως αντιμετωπίζουμε σήμερα την ασθένεια του AIDS ; ( σελ. 49 - « Υπάρχουν φάρμακα, όπως το ΑΖΤ … - … σε εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα. » )


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Παράγραφος : Εισαγωγή.

1) Ποια επιστήμη ονομάζεται οικολογία ; ( σελ. 69 – « Οικολογία είναι η επιστήμη που ... - ... ή σε διαφορετικό είδος από αυτούς. » )

Παράγραφος 2.1 : Η έννοια του οικοσυστήματος

2) Τι είναι το οικοσύστημα και από τι αποτελείται ; ( σελ. 69 – « Η έννοια του οικοσυστήματος αποτελεί ... - … που αναπτύσσονται μεταξύ τους. » )

3) Πως διακρίνουμε τους οργανισμούς που ζουν σε ένα οικοσύστημα ; ( σελ. 70 – « Οι οργανισμοί που ζουν σε ένα ... - ... καταναλωτές και αποικοδομητές. » )

4) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε παραγωγούς ; ( σελ. 70 – « Οι παραγωγοί είναι οι οργανισμοί ... - ... ( διοξείδιο του άνθρακα και νερό ). » )

5) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε αυτότροφους ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « Στους παραγωγούς, που χαρακτηρίζονται ... - ... τα φύκη και τα κυανοβακτήρια.» )

6) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε ετερότροφους ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « Όλοι οι άλλοι οργανισμοί των ... - ... κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους. » )

7) Πως διακρίνουμε τους ετερότροφους οργανισμούς ; ( σελ. 70 – « Οι ετερότροφοι οργανισμοί διακρίνονται σε καταναλωτές και αποικοδομητές. » )

8) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε καταναλωτές ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « Στους καταναλωτές, τους οργανισμούς ... - ... πολυκύτταροι ζωικοί οργανισμοί. » )

9) Σε πόσες κατηγορίες διακρίνουμε τους καταναλωτές ; ( ονομαστικά ) ( σελ. 70 – « … διακρίνονται σε : • καταναλωτές 1ης…-…καταναλωτές 3ης ή μεγαλύτερης τάξης. » )

10) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε καταναλωτές 1ης τάξης ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « • καταναλωτές 1ης τάξης, που είναι τα φυτοφάγα ζώα. » )

11) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε καταναλωτές 2ης τάξης ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « • καταναλωτές 2ης τάξης, που είναι … - … τα οποία τρέφονται με φυτοφάγα. » )

12) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε καταναλωτές 3ης τάξης ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 70 – « • καταναλωτές 3ης τάξης ή μεγαλύτερης … - … τρέφονται με άλλα σαρκοφάγα. » )

13) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε αποικοδομητές ; ( παραδείγματα ) ( σελ. 71 – « Στους αποικοδομητές ανήκουν ορισμένα ... - ... από τους φυτικούς οργανισμούς.» )

14) Τι ονομάζουμε πληθυσμό ; ( σελ. 71 – « Οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος ... - … είδος αποτελούν ένα πληθυσμό. » )

15) Τι ονομάζουμε βιοκοινότητα ; ( σελ. 71 – « Το σύνολο των διαφορετικών ... - … μεταξύ τους αποτελούν τη βιοκοινότητα. » )

16) Τι ονομάζουμε βιότοπο ; ( σελ. 71 – « … ενώ βιότοπος είναι η περιοχή στην ... - … πληθυσμός ή μια βιοκοινότητα. » )

17) Ποια οικοσυστήματα ονομάζουμε αυτότροφα ; ( σελ. 71 – « Τα οικοσυστήματα που υπάρχουν ... - ... αυτά χαρακτηρίζονται ως αυτότροφα. » )

18) Ποια οικοσυστήματα ονομάζουμε ετερότροφα ; ( σελ. 71 – « … και διακρίνονται από τα ... - ... ενέργειας γίνεται με τη μορφή χημικών ενώσεων. » )

19) Τι ονομάζουμε ροή ενέργειας ; ( σελ. 72 – « Η διανομή ενέργειας γίνεται μέσω ... - … οικοσυστήματος (ροή ενέργειας ). » )

Παράγραφος 2.1.1 : Χαρακτηριστικά οικοσυστημάτων20) Τι γνωρίζετε για το μέγεθος και τα όρια ενός οικοσυστήματος; ( σελ. 72 – « Επειδή το οικοσύστημα είναι ένα ... - … από τον ερευνητή που το μελετά. » )

21) Τι ονομάζουμε ισορροπία σε ένα οικοσύστημα ; ( σελ. 72 – « Τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ... - … αντιπροσωπεύει μια στατική κατάσταση. » )

22) Τι ονομάζουμε ποικιλότητα σε ένα οικοσύστημα ; ( σελ. 72-73 – « Ο όρος «ποικιλότητα» αναφέρεται στα ... - … υπάρχουν σε ένα οικοσύστημα. » )

23) Τι σχέση έχει η ποικιλότητα με τη σταθερότητα ενός οικοσυστήματος ; ( σελ. 73 – « Πράγματι, όσο μεγαλύτερη ποικιλότητα ... - … , τόσο πιο ισορροπημένο είναι. » )

24) Παράδειγμα της σχέσης που έχει η ποικιλότητα με τη σταθερότητα ενός οικοσυστήματος. ( σελ. 73 – « Αν, για παράδειγμα, σε ένα ... - … άμεσα τα είδη που τρέφονται από αυτό. » )


Παράγραφος 2. 2 : Ροή ενέργειας

1) Τι ονομάζουμε ποιοτικές και τι ποσοτικές σχέσεις ; ( σελ. 75 – « Οι τροφικές σχέσεις μεταξύ των ... - ... και ποσοτικές ( τι ποσότητα τρώει). » )

2) Τι είναι οι τροφικές αλυσίδες ; ( σελ. 75 – « Η απεικόνιση των ποιοτικών τροφικών ... - … και τα τροφικά πλέγματα. » )

3) Τι είναι οι τροφικές πυραμίδες ; ( σελ. 75 – « … ενώ η απεικόνιση των ποσοτικών ... - ... γίνεται με τις τροφικές πυραμίδες. » )

Παράγραφος 2.2.1: Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα4) Τι είναι το τροφικό πλέγμα ; ( σελ. 76 – « Το δίκτυο αυτό, που ... - ... οικοσυστήματος, ονομάζεται τροφικό πλέγμα. » )

Παράγραφος 2.2.2: Τροφικές πυραμίδες και τροφικά επίπεδα5) Από τι αποτελείται μια τροφική πυραμίδα ; ( σελ. 76 – « Μια τροφική πυραμίδα αποτελείται ... - ... « ίδιο αριθμό βημάτων » από τον ήλιο. » )

6) Πότε χαρακτηρίζουμε μια πυραμίδα ι) ενέργειας, ιι) βιομάζας και ιιι) πληθυσμού ; ( σελ. 76 – «Μια τροφική πυραμίδα, ανάλογα με το ... - ... βιομάζας ή πληθυσμού αντίστοιχα. » )

7) Ποιο είναι το ποσοστό της ενέργειας που περνά σε κάθε τροφικό επίπεδο ; ( σελ. 77 – « Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% ... - ... καθώς το 90% της ενέργειας χάνεται. » )

8) Γιατί χάνεται το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας, ανάμεσα στα τροφικά επίπεδα ; ( σελ. 77 – « Αυτό οφείλεται στο ότι : • Ένα μέρος της … - … τα οποία αποικοδομούνται. » )

9) Γιατί χάνεται το μεγαλύτερο μέρος της βιομάζας ανάμεσα στα τροφικά επίπεδα ; ( σελ. 77 – « Σε γενικές γραμμές, η ίδια πτωτική … - … συνεπώς μειώνεται η βιομάζα του. » )

10) Πότε λέμε ότι έχουμε μια ανεστραμμένη τροφική πυραμίδα ; ( σελ. 77 – « Όταν σε ένα οικοσύστημα υπάρχουν … - … από τον πληθυσμό των κατώτερων. » )


ΑΣΚΗΣΗ 2 - Σελίδα 812. Έστω ότι σε μια λίμνη ισχύει η τροφική αλυσίδα:

φυτοπλαγκτόν → ζωοπλαγκτόν → μικρά ψάρια → μεγάλα ψάρια → υδρόβια πτηνά.

Όλοι οι οργανισμοί κάθε τροφικού επιπέδου τρέφονται αποκλειστικά με οργανισμούς τουπροηγούμενου τροφικού επιπέδου. Εάν η βιομάζα των μικρών ψαριών είναι 5x104 Κg και ηενέργεια που εμπεριέχεται στο φυτοπλαγκτόν είναι 40 ΚJoules/Κg φυτοπλαγκτού:

α. Να υπολογιστεί η βιομάζα των υπόλοιπων τροφικών επιπέδων και να σχεδιαστεί η αντίστοιχητροφική πυραμίδα.

β. Να υπολογιστεί η ενέργεια που εμπεριέχεται σε κάθε τροφικό επίπεδο και να σχεδιαστείη αντίστοιχη τροφική πυραμίδα.

γ. Με δεδομένο ότι το μέσο βάρος ενός πτηνού είναι 2,5 Kg, να υπολογιστεί ο αριθμός τωνυδρόβιων πτηνών που μπορούν να εξασφαλίσουν την τροφή τους μέσω αυτής της τροφικήςαλυσίδας.

α.Βυδρόβια πτηνά =

Βμεγάλα ψάρια =

Βμικρά ψάρια =

Βζωοπλαγκτόν =

Βφυτοπλαγκτόν =

β.

ΑΣΚΗΣΗ 2 - Σελίδα 81 ( - συνέχεια )

Ευδρόβια πτηνά =

Εμεγάλα ψάρια =

Εμικρά ψάρια =

Εζωοπλαγκτόν =

Εφυτοπλαγκτόν =

γ.

5x104 Κg 5x104 Κg

2x108 ΚJoules 2x108 ΚJoules

Βυδρόβια πτηνά = Nαριθμός πτηνών Χ Β πτηνού

................ = Nαριθμός πτηνών Χ ..................

Nαριθμός πτηνών = ----------------------------

ΑΣΚΗΣΗ 3 - Σελίδα 82

α) Ποσοστό ηλιακής ενέργειας για φωτοσύνθεση =

β) Η διαδικασία επιστροφής ενέργειας, από τα φυτά είναι η ...................

γ) Ποσοστό επιστρεφόμενης ενέργειας φυτοφάγων πτηνών =

δ) Ποσοστό ηλιακής ενέργειας στους ιστούς φυτοφάγων πτηνών =

ε) Ποσοστό επιστρεφόμενης ενέργειας φυτοφάγων αρθρόποδων =

στ) Η διαφορά στο ποσοστό οφείλεται ............................

Παράγραφος 2. 3 : Βιογεωχημικοί κύκλοι

1) Περιγράψτε την τροφοδοσία των οικοσυστημάτων με ενέργεια. ( σελ. 84 – « Τα οικοσυστήματα τροφοδοτούνται συνεχώς ... - ... και τους αποικοδομητές. » )

2) Περιγράψτε την τροφοδοσία των οικοσυστημάτων με ύλη. ( σελ. 84 – « Αντίθετα όμως με την ενέργεια, ... - ... ώστε να γίνονται εκ νέου διαθέσιμα. » )

3) Τι ονομάζουμε βιογεωχημικούς κύκλους ;

( σελ. 84 – « Οι επαναλαμβανόμενες κυκλικές ... - ... γεωλογικών και χημικών διαδικασιών. » )

Παράγραφος 2.3.1: Ο κύκλος του άνθρακα4) Γιατί ο άνθρακας είναι σημαντικός στην ροή της ενέργειας σε ένα οικοσύστημα ; ( σελ. 84 – « Ο άνθρακας είναι το χημικό ... - ... άλλο είναι δεσμευμένη στις οργανικές ενώσεις. » )

5) Πως εισέρχεται ο άνθρακας σε ένα οικοσύστημα ; ( σελ. 84 – « Ο άνθρακας εισέρχεται στα ... - ... διαδικασία της φωτοσύνθεσης, σε γλυκόζη. » )

6) Πως διασπάται η γλυκόζη στους παραγωγούς ;

( σελ. 84 – «Ένα μέρος της γλυκόζης, αλλά και άλλων … - … από και προς την ατμόσφαιρα. » )

7) Τι συμβαίνει με την οξείδωση της οργανικής ύλης ; ( σελ. 85 – « Και στην περίπτωση των καταναλωτών … - … που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. » )

8) Ανταλλαγή διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ της ατμόσφαιρας και των βιοτικών παραγόντων. ( σελ. 85 – « Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι στη βάση … - … του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. » )

9) Πως αυξάνεται σήμερα η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ; ( σελ. 85 – « Στη συνέχεια όμως οι αυξανόμενες ενεργειακές … - … άνθρακα στην ατμόσφαιρα. » )

10) Για ποιόν λόγο δεν μειώνεται το διοξείδιο του άνθρακα από την φωτοσύνθεση ; ( σελ. 85 – « Η καταστροφή ωστόσο των δασών, είτε λόγω … - … οργανισμών του πλανήτη. » )

Παράγραφος 2.3.2 : Ο κύκλος του αζώτου

11) Γιατί το άζωτο είναι σημαντικό για τη ζωή ; ( σελ. 86 – « Το άζωτο αποτελεί ένα σημαντικό χημικό… - … βρίσκεται σ' αυτή (μοριακό άζωτο). » )

12) Τι είναι η αζωτοδέσμευση ; ( σελ. 86 – « Για το λόγο αυτό η εισαγωγή του … - … αξιοποιήσιμες από τους παραγωγούς. » )

13) Τι είναι η ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση ; ( σελ. 86 – « Κατά την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση … - … της συνολικής αζωτοδέσμευσης. » )

14) Τι είναι η βιολογική αζωτοδέσμευση ; ( σελ. 86 – « Η βιολογική αζωτοδέσμευση … - … το 90% της συνολικής αζωτοδέσμευσης. » )

15) Που συναντάμε το άζωτο που απορροφήθηκε από τα φυτά ; ( σελ. 86 – « Τα φυτά χρησιμοποιούν τα … - … χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή πρωτεϊνών. » )

16) Πως παράγεται η αμμωνία στον κύκλο του αζώτου ; ( σελ. 86 – « Όμως τόσο τα φυτά όσο και … - … που καταλήγει στην παραγωγή αμμωνίας. » )

17) Πως μετατρέπεται η αμμωνία σε νιτρικά ιόντα ; ( σελ. 86 – « Η αμμωνία που συγκεντρώνεται στο … - … στο εσωτερικό του οικοσυστήματος. » )

18) Πως μετατρέπονται τα νιτρικά ιόντα σε άζωτο της ατμόσφαιρας ; ( σελ. 86 – « Την εργασία αυτή αναλαμβάνουν τα … - … το οποίο επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. » )

19) Πως παρεμβαίνει ο άνθρωπος στον κύκλο του αζώτου ;

( σελ. 87 – « Ο άνθρωπος επηρεάζει τον κύκλο του … - … να αυξήσει την παραγωγικότητά τους. » )

20) Ποιο ποσοστό του αζώτου απορροφούν τα φυτά, από τα λιπάσματα ; ( σελ. 88 – « Ωστόσο λιγότερο από το ένα τρίτο της εκάστοτε … - … τα καλλιεργούμενα φυτά. » )

21) Πως εμπλουτίζουμε το έδαφος με άζωτο ; ( σελ. 88 – « Οι δύο πιο οικολογικοί τρόποι … - … είναι η αγρανάπαυση και η αμειψισπορά. » )

22) Τι είναι η αμειψισπορά ; ( σελ. 88 – « Αμειψισπορά είναι η εναλλαγή στην … - … με άζωτο και να μην εξασθενεί. » )

Παράγραφος 2.3.3 : Ο κύκλος του νερού

23) Ιδιότητες του νερού. ( σελ. 88 – « Το νερό καλύπτει το μεγαλύτερο … - … φωτοσύνθεση των φυτικών οργανισμών. » )

24) Πως κυκλοφορεί το νερό στα οικοσυστήματα ; ( σελ. 88 – « Η κυκλοφορία του νερού στηρίζεται κυρίως … - … φυτών και τις κατακρημνίσεις. » )

25) Τι είναι η επιδερμική εξάτμιση ; ( σελ. 88 – « Η εξάτμιση του νερού από την επιφάνεια … - … ονομάζεται επιδερμική εξάτμιση. » )

26) Τι είναι η διαπνοή ; ( σελ. 88 – « Φτάνοντας το νερό στα φύλλα απομακρύνεται … - … φυτών και της ατμόσφαιρας. » )

27) Πόσο σημαντική είναι η διαπνοή για τους βιογεωχημικούς κύκλους ; ( σελ. 88 – « Η διαπνοή, αποτελώντας την κινητήρια δύναμη… - … με πύλη εισόδου τα φυτά. » )

28) Τι είναι οι κατακρημνίσεις ; ( σελ. 88 - 89 – « Με τις κατακρημνίσεις ( δηλαδή … - … και στα χερσαία οικοσυστήματα. » )

29) Πως γίνεται η ανταλλαγή νερού στους ωκεανούς ; ( σελ. 89 – « Η ανταλλαγή του νερού μεταξύ … - … εξάτμισης και των κατακρημνίσεων. » )

30) Πως κυκλοφορεί το νερό στην ξηρά ; ( σελ. 89 – « Το νερό που πέφτει στην ξηρά … - … απορροή από το χερσαίο περιβάλλον. » )

31) Πως βοηθούν τα φυτά την απορρόφηση του νερού στην ξηρά ;

( σελ. 89 – « Τα φυτά παίζουν καθοριστικό ρόλο … - … στην ατμόσφαιρα με την διαπνοή. » )

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΣΕΛ. 911)

( Από το υλικό που έχει δημοσιεύσει η « Ελευθεροτυπία», 2004 – 2005 )

Παράγραφος 2.4.3 : Ερημοποίηση

1) Που συναντάμε τα ερημικά οικοσυστήματα ; ( σελ. 101 – « Φυσιολογικά, τα ερημικά οικοσυστήματα ... - ... βροχόπτωση είναι πολύ χαμηλή. » )

2) Ποια οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ερημικά ; ( σελ. 101 – « Οικοσυστήματα που χαρακτηρίζονται … - … επέτρεπαν πλούσια βλάστηση. » )

3) Για ποιους λόγους ένα οικοσύστημα μπορεί να ερημοποιηθεί ; ( σελ. 101 – « Οι λόγοι για τους οποίους … - … υπερβόσκηση στα μεσογειακά οικοσυστήματα. » )

4) Περιγράψτε το μεσογειακό οικοσύστημα. ( σελ. 101 – « Το μεσογειακό κλίμα χαρακτηρίζεται από … - … ξερών φύλλων στο έδαφος. » )

5) Πως μπορεί να επανακάμψει ένα μεσογειακό οικοσύστημα ; ( σελ. 101 – « Τα μεσογειακά οικοσυστήματα … - … διασκορπίστηκαν λόγω της φωτιάς κ.ά. » )

6) Αναφέρατε μια από τις πιο σημαντικές συνέπειες της φωτιάς. ( σελ. 102 – « Μια από τις συνέπειες της φωτιάς … - … οικοσυστημάτων και ερημοποίηση. » )

Παράγραφος 2.4.4 : Ρύπανση7) Τι ονομάζουμε ρύπανση και τι ρύπους ;

( σελ. 103 – « Ρύπανση είναι η επιβάρυνση … - … θερμότητα, ο ήχος και οι ακτινοβολίες. » )

8) Πότε ένας ρύπος αποτελεί απειλή για το περιβάλλον ; ( σελ. 103 – « Για το λόγο αυτό είναι δυνατό … - … που διαθέτουν όλα τα οικοσυστήματα. » )

9) Πότε μια τοξική ουσία δεν προκαλεί επιπτώσεις ; ( σελ. 103 – « Ανάλογα, είναι δυνατόν μια τοξική … - … από ότι εισάγεται στο οικοσύστημα. » )

10)Σε ποιες κατηγορίες ξεχωρίζουμε την ρύπανση ; ( σελ. 103 – « Η ρύπανση, ανάλογα με το τμήμα της … - … και σε ρύπανση του εδάφους. » )

11) Ποια είναι η σημαντικότερη αιτία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ; ( σελ. 103 – « Η συστηματική όμως επιβάρυνση … - … ( γαιανθράκων και πετρελαίου ). » )+(σελ.103–104 - « Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα … - … με τη μαζική χρήση του αυτοκινήτου. » )

12) Πως αυξάνεται φυσιολογικά η θερμοκρασία του πλανήτη μας ; ( σελ. 104 – « Από το σύνολο της ακτινοβολίας … - … ήπια αύξηση της θερμοκρασίας της. » )

13) Πως αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη μας, με την ανθρώπινη παρέμβαση ; ( σελ. 104 – « Ωστόσο εξαιτίας της υπέρμετρης … - … την αύξηση της θερμοκρασίας της. » )

14) Ποιες συνέπειες θα έχει η υπερθέρμανση του πλανήτη ; ( σελ. 104 – « Αν η πρόβλεψη αυτή επαληθευθεί … - … οποίες θα καλυφθούν από το νερό. » )

15) Τι γνωρίζετε για την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας από τη Γη ; ( σελ. 104 – « Η ηλιακή ακτινοβολία που πέφτει … - … η υπερθέρμανση του πλανήτη μας.» )

16) Πως διαταράσσεται η απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και τι επιπτώσεις έχει στη Γη ; (σελ.104–«Ωστόσο εξαιτίας της υπέρμετρης καύσης…-…πλανήτη μας θα έχει αυξηθεί κατά 5ο C .» )

17) Ποιες οι επιπτώσεις από την αύξηση της θερμοκρασίας ; ( σελ.104 – « Αν η πρόβλεψη αυτή επιβεβαιωθεί, … - … μετατραπούν σε άγονες και αντίστροφα. » )

18)Γιατί ονομάζουμε το αντίστοιχο « φαινόμενο του θερμοκηπίου » ; ( σελ. 104 – « Την ονομασία « φαινόμενο του … - … τη θερμοκρασία σε ένα θερμοκήπιο. » )

Το φωτοχημικό νέφος19) Ποιες ουσίες ονομάζονται πρωτογενείς ρύποι ;

( σελ. 105 – « Στις ουσίες αυτές, που ονομάζονται .. - .. άνθρακα και διάφοροι υδρογονάνθρακες. » )

20) Ποιες ουσίες ονομάζονται δευτερογενείς ρύποι ; ( σελ. 105 – « Στα προϊόντα της αντίδρασής … - …και το νιτρικό υπεροξυακετύλιο ( ΡΑΝ ). » )

21) Ποιες είναι οι επιπτώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα ; ( σελ. 105 – « Από τους πρωτογενείς ρύπους … - … σύνδεσης στο μόριο της αιμοσφαιρίνης . » )

22) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από τα οξείδια του αζώτου ; ( σελ. 105 – « Τα οξείδια του αζώτου προκαλούν … - … για την πρόκληση του εμφυσήματος. » )

23) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από το όζον ; ( σελ. 105 – « Από τους δευτερογενείς ρύπους … - … αζώτου, ενώ το ΡΑΝ ερεθίζει τα μάτια . » )

Η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος24) Τι είναι η στοιβάδα του όζοντος ;

( σελ. 105 – « Αν και το όζον στα κατώτερα … - … μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας. » )

25) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας ; ( σελ. 105 – « Η ακτινοβολία αυτή έχει … - … καταρράκτη και καρκίνο του δέρματος. » )

26) Τι είναι η τρύπα του όζοντος ; ( σελ. 105 - 106 – « Από τη δεκαετία του 1970 … - … τρύπας πάνω από την Ανταρκτική. . » )

27) Πως δημιουργήθηκε η τρύπα του όζοντος ; ( σελ. 106 – « Από τις έρευνες οι οποίες … - … κλιματιστικά και ως προωθητικά στα σπρέι. » )

28) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την τρύπα του όζοντος ; ( σελ. 106 – « Εξαιτίας της ελάττωσης του όζοντος … - … επιπτώσεις της στους οργανισμούς. » )

Η όξινη βροχή29)Με ποιες διαδικασίες εμπλουτίζεται η ατμόσφαιρα με τα οξείδια του αζώτου και του θείου ;

( σελ. 107 – « Η ηφαιστειακή δραστηριότητα, … - … του αζώτου και διοξειδίου του θείου. » )

30) Πως επιστρέφουν στην επιφάνεια της Γης το άζωτο και τα οξείδια του θείου ; ( σελ. 107 – « Τα αέρια αυτά, αφού πρώτα … - … , στο χιόνι, στην ομίχλη ή στο χαλάζι. » )

31)Πότε λέμε ότι η βροχή είναι ελαφρά όξινη ; ( σελ. 107 – « Όταν οι συγκεντρώσεις των οξειδίων … - … , καθώς έχει τιμή γύρω στο 5,6 pH. » )

32) Πότε λέμε ότι η βροχή είναι αρκετά όξινη ; ( σελ. 107 – « Στις περιοχές όμως στις οποίες η … - … μπορεί να πέσει αρκετά κάτω από το 5. » )

33) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της όξινης βροχής ; ( σελ. 107 – « Εξαιτίας του φαινόμενου της … - … διαβρώνουν τις εξωτερικές επιφάνειές τους. » )

Ρύπανση των υδάτων

34) Τι είναι η ρύπανση του νερού ;

( σελ. 108 – « Ωστόσο η ρύπανσή του, δηλαδή… - … ζουν σε αυτό ή το χρησιμοποιούν, …. . » )

35) Από ποιους παράγοντες ρυπαίνεται το νερό ; ( σελ. 108 – « … από τότε που τα λύματα των … - … ποτάμια, τις λίμνες και τις θάλασσες. » ) + ( σελ. 108 – « Πολύ αργότερα η συγκέντρωση … - … της βυρσοδεψίας και της μεταλλουργίας. » )

36)Που οφείλεται ρύπανση του νερού ; ( σελ. 108 – « Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις … - … στους ποταμούς και στις λίμνες.. » )

37)Πως αυξάνεται η θερμοκρασία του νερού ; ( σελ. 108 – « Το θερμό νερό από τις ψυκτικές … - ... οξυγόνου που βρίσκεται διαλυμένο σε αυτό. » )

38)Ποιες είναι οι διαταραχές που προκαλούν τα αστικά λύματα ; ( σελ. 108 – « Τα αστικά λύματα που καταλήγουν… - ... και το φαινόμενο του ευτροφισμού. » )

39) Τι είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού ; ( σελ. 108 – « Όσον αφορά το φαινόμενο … - … εξαρτώνται τροφικά από το φυτοπλαγκτόν. » )

40) Ποιες είναι οι επιπτώσεις του φαινομένου του ευτροφισμού ; ( σελ. 109 – « Με το θάνατο των πλαγκτονικών οργανισμών … - … , πεθαίνουν από ασφυξία. » )

41) Πως ρυπαίνεται το νερό από τις βιομηχανίες ; ( σελ. 109 – « Σοβαρή πηγή ρύπανσης είναι και … - … δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του. » )

42) Ποιοι είναι οι πιο τοξικοί ρυπαντές της βιόσφαιρας ; ( σελ. 109 – « Οι πιο τοξικοί όμως ρυπαντές … - … παραπροϊόντα των ραδιενεργών εκρήξεων. » )

43) Τι είναι το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης ; ( σελ. 110 – « Το φαινόμενο αυτό κατά … - … τροφικής αλυσίδας ονομάζεται βιοσυσσώρευση. » )

44) Παράδειγμα του φαινομένου της βιοσυσσώρευσης. ( σελ. 109 – 110 – « Ένα τέτοιο μόριο … - … κουκουβάγιας, που είναι ο τελικός καταναλωτής. » )

45) Παράδειγμα αύξησης της συγκέντρωσης μιας μη βιοδιασπώμενης ουσίας. ( σελ. 110 – «Έστω ότι σε κάθε κιλό ενός … - … πηγαίνουμε σε ανώτερα τροφικά επίπεδα. » )

ΑΣΚΗΣΗ 1 - Σελίδα 1141. Από μετρήσεις που έγιναν σε λίμνη βρέθηκε μικρή συγκέντρωση εντομοκτόνου DDT στο φυτο-πλαγκτόν και πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση του ίδιου εντομοκτόνου στα ψαροπούλια της λίμνης. Με δεδομένο ότι η τροφική αλυσίδα του λιμναίου οικοσυστήματος περιλαμβάνει φυτοπλαγκτόν, ψάρια, ψαροπούλια και ζωοπλαγκτόν:

α. Να γράψετε την τροφική αλυσίδα της λίμνης.

β. Αν η ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των ψαριών είναι 3x102 KJ, να υπολογίσετε την ενέργειατων άλλων τροφικών επιπέδων.

γ. Ποια είναι η συγκέντρωση του DDT στα ψαροπούλια με δεδομένο ότι η βιομάζα στο φυτοπλαγκτόνείναι 5x106 Kg και η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στο επίπεδο των ψαριών 20 mg/Kg;

α.

β.Εψαροπούλια =

Εψάρια =

Εζωοπλαγκτόν =

Εφυτοπλαγκτόν =

γ.

Β ψαροπούλια =

Βψάρια =

Βζωοπλαγκτόν =

Βφυτοπλαγκτόν =

Ποσότητα ουσίας = Βψάρια Χ συγκέντρωση ουσίας στα ψάρια

Ποσότητα ουσίας = 5x104 Κg Χ 20 mg/Kg

Ποσότητα ουσίας = 106 mg

συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = Ποσότητα ουσίας / Β ψαροπούλια

συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = 106 mg / 5x103 Κg

συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = 2 x 102 mg/Kg

5x106 Κg 5x106 Κg

3x102 ΚJ 3x102 ΚJ

Κεφάλαιο 3ο - ΕΞΕΛΙΞΗ Παράγραφος - 3.1 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1) Πως υποστηρίχθηκε η ιδέα της εξέλιξης από τον Δαρβίνο ; ( σελ. 119 – «Ο Δαρβίνος όμως τη διατύπωσε … - … οποίο αυτή συμβαίνει (φυσική επιλογή). » )

2) Σε ποιες θεμελιώδεις γενικεύσεις βασίζεται η Βιολογία ; ( σελ. 119 – 120 – « Η Βιολογία, όπως και κάθε … - … υπέστησαν προγενέστεροι οργανισμοί. » )

Παράγραφος - 3.1.1 - Ταξινόμηση των οργανισμών και εξέλιξη

3) Πως κατατάσσουν οι επιστήμονες τους οργανισμούς ; ( σελ. 121 – « Οι επιστήμονες επιμένουν να … - … με το πόσο μοιάζουν μεταξύ τους. » )

4) Σε τι μας βοηθά η ταξινόμηση των οργανισμών ; ( σελ. 121– « Ωστόσο, όπως μπορείτε να … - … τρόπο με τον οποίο αυτοί έχουν εξελιχθεί. » )

5) Ποια είναι η έννοια του πληθυσμού ; . ( σελ. 121 – « Η πρώτη έννοια με την οποία … - … περιοχή, αποτελούν έναν πληθυσμό. » )

6) Μπορούμε να κατατάξουμε τους οργανισμούς με βάση τον πληθυσμό ; ( σελ. 121 – « Η απάντηση είναι όχι, διότι η έννοια … - … δεν έχει πολύ αυστηρά όρια.» )

7) Για ποιο λόγο χρειάζεται να διευρυνθεί το κριτήριο συγκατάταξης των οργανισμών ; ( σελ. 121 – « Χρειάζεται συνεπώς να διευρυνθεί … - … επινοήθηκε η έννοια του είδους. » )

8) Τι γνωρίζετε για την έννοια του είδους ; ( σελ. 121 – « Το είδος περιλαμβάνει το σύνολο … - … τη θεμελιώδη μονάδα ταξινόμησης.» )

9) Τι είναι το μειξιολογικό κριτήριο ;

( σελ. 122 – « Η δυνατότητας αναπαραγωγής με άλλο άτομο είναι το μειξιολογικό κριτήριο. » )

10) Τι είναι το τυπολογικό κριτήριο ; ( σελ. 122 – « Το τυπολογικό κριτήριο είναι αυτό της ομοιότητας μεταξύ των οργανισμών. » )

11) Ποιος είναι ο περιορισμός στον ορισμό του είδους ; ( σελ. 122 – « Είναι το γεγονός ότι όλοι οι οργανισμοί … - … με κυτταρική διαίρεση (μονογονία). » )

12) Πως έχει ταξινομηθεί το σύνολο των διαφορετικών οργανισμών του πλανήτη ; ( σελ. 122 – « Έτσι τα είδη που μοιάζουν μεταξύ … - ... οι τάξεις μια κλάση, οι κλάσεις ένα φύλο. » )

Παράγραφος - 3.1.2 - Η θεωρία του Λαμάρκ13) Τι υποστήριξε πρώτος ο Γάλλος ζωολόγος Ζαν-Μπατίστ Λαμάρκ ;

( σελ. 123 – « Ο Γάλλος ζωολόγος Ζαν-Μπατίστ Λαμάρκ … - … σταδιακά έγιναν πιο περίπλοκες. » )

14) Τι λέει η θεωρία του Λαμάρκ ; ( σελ.123 -124 « Η άποψη του Λαμάρκ ήταν … - …δύναμης, η οποία στοχεύει στη βελτίωσή τους. » )

15) Τι λέει η αρχή της χρήσης και της αχρησίας ; ( σελ.124 – « Σύμφωνα με την αρχή της χρήσης και … - … κατά τη διάρκεια της ζωής τους. » )

16)Τι πίστευε Λαμάρκ για τα επίκτητα χαρακτηριστικά; ( σελ. 124 – « Ο Λαμάρκ πίστευε ότι τα επίκτητα … - … που είναι διαφορετικό από το αρχικό. » )

17) Γιατί απέτυχε η εξήγηση του Λαμάρκ για τα επίκτητα χαρακτηριστικά ; ( σελ. 124 – « Πολυάριθμα πειράματα έχουν … - … χαρακτηριστικών δεν είναι αποδεκτή. » )

Παράγραφος - 3.1.3 - Η θεωρία της φυσικής επιλογής18) Πως εργάστηκε ο Δαρβίνος για να δημιουργήσει την θεωρία του ;

( σελ. 124 – « Το ταξίδι με τη φρεγάτα «Beagle» … - … Άνδεων και τα νησιά Γκαλαπάγκος). » )

19) Τι μας επισημαίνουν η Παρατήρηση 1 και η Παρατήρηση 2 της θεωρίας του Δαρβίνου ;( σελ. 125 – « Παρατήρηση 1. Οι πληθυσμοί των διάφορων… - … ρυθμό γεωμετρικής προόδου. » ).( σελ. 125 – « Παρατήρηση 2. Αν εξαιρεθούν οι εποχικές … - … παραμένουν σχετικά σταθερά. » )

20) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 1 της θεωρίας του Δαρβίνου ; ( σελ. 125 – « Συμπέρασμα 1. Για να παραμείνει … - … διεξάγεται ένας αγώνας επιβίωσης. » )

21) Τι μας λέει η Παρατήρηση 3 της θεωρίας του Δαρβίνου ; ( σελ. 126 – « Παρατήρηση 3. Τα άτομα ενός είδους … - … χαρακτηριστικά των μελών τους. » )

22) Τι μας λέει η Παρατήρηση 4 της θεωρίας του Δαρβίνου ; ( σελ. 126 – « Παρατήρηση 4. Τα περισσότερα … - … κληροδοτούνται στους απογόνους τους. » )

23) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 2 της θεωρίας του Δαρβίνου ; ( σελ. 126 – « Συμπέρασμα 2. Η επιτυχία στον αγώνα … - … την επιβίωσή τους χαρακτηριστικά. » )

24) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 3 της θεωρίας του Δαρβίνου ; ( σελ. 126 – « Συμπέρασμα 3. Τα ευνοϊκά για την … - .. στην εμφάνιση ενός νέου είδους. » )

25) Τι είναι η φυσική επιλογή ; ( σελ. 126 – « Η διαδικασία με την οποία οι οργανισμοί … - … Κάρολο Δαρβίνο φυσική επιλογή. » )

26) Τι είναι η τεχνητή επιλογή ; ( σελ. 126 – « … με την τεχνητή επιλογή την … - … απογόνους με επιθυμητά χαρακτηριστικά. » )

27) Τι εξήγησε η θεωρία του Δαρβίνου ; ( σελ. 126 – « Η θεωρία του Δαρβίνου προσέφερε … - … στο συγκεκριμένο περιβάλλον. » )

Παράγραφος - 3.1.4 - Μερικές χρήσιμες αποσαφηνίσεις στη θεωρία της φυσικής επιλογής

28) Πού τελικά δρα η φυσική επιλογή, σύμφωνα με τη θεωρία του Δαρβίνου ; ( σελ. 129 – « Για την εξελικτική λοιπόν θεωρία … - … δυνατή μονάδα που μπορεί να εξελιχθεί. » )

29) Ποιο είναι το παράδοξο στην δράση της φυσικής επιλογής ; ( σελ. 129 – « Αυτό φαίνεται παράδοξο, καθώς … - … μονάδα της εξέλιξης και όχι οι πληθυσμοί. » )

30) Πως εξηγείται το παράδοξο αυτό, ( στη θεωρία του Δαρβίνου ) ; ( σελ. 129 – « Όμως ένα μεμονωμένο άτομο … - … γενεών με τη δράση της φυσικής επιλογής. » )

31) Η δράση της φυσικής επιλογής είναι τοπικά και χρονικά προσδιορισμένη. ( σελ. 129 – « Οι συνθήκες του περιβάλλοντος … - … περιοχή ή σε μια άλλη χρονική στιγμή. » )

Παράγραφος - 3.1.5 - Η φυσική επιλογή εν δράσει

32) Τι είναι ο βιομηχανικός μελανισμός ; ( σελ. 130 – « … βαθμιαία άρχισαν να επικρατούν … - … που ζουν σε βιομηχανικές περιοχές. » )

33) Γιατί πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση επικράτησαν οι ανοιχτόχρωμες πεταλούδες ; ( σελ. 130 – « Πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση … - …πτηνά, σε σχέση με τις μαύρες. » )

34) Γιατί μετά από τη Βιομηχανική Επανάσταση επικράτησαν οι μαύρες πεταλούδες ; ( σελ. 130 – « Όταν μαύρισαν οι κορμοί των δέντρων … - … γενιές από τις ανοιχτόχρωμες. » )

Παράγραφος - 3.1.6 - Σύγκριση της θεωρίας του Λαμάρκ με τη θεωρία του Δαρβίνου

35 ) Η θεωρία του Λαμάρκ για την εμφάνιση ψηλού λαιμού στις καμηλοπαρδάλεις. ( σελ. 131 – « Οι καμηλοπαρδάλεις δημιουργήθηκαν από … - … χαρακτηριστικό του είδους τους. » )

36) Η θεωρία του Δαρβίνου για την εμφάνιση ψηλού λαιμού στις καμηλοπαρδάλεις. ( σελ. 131 – « Στο φυλογενετικό δέντρο των … - … αποτέλεσε χαρακτηριστικό του είδους τους. » )


ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Βιολογία Γενικής Παιδείας – 2ο Κεφάλαιο

ΘΕΜΑΤΑ :ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Αποικοδομητές είναι όλα τα βακτήρια και οι μύκητες που τρώνε νεκρή οργανική ύλη. ( Μ 1 )β) Οι παραγωγοί είναι οι οργανισμοί που φωτοσυνθέτουν, ( Μονάδα 1 )γ) Οι διεργασίες αποικοδόμησης των οργανικών ουσιών από τα βακτήρια του εδάφους απελευ- θερώνουν στην ατμόσφαιρα διάφορα οξείδια του αζώτου και διοξείδιο του θείου. ( Μονάδα 1 )δ) Η ρύπανση, ανάλογα με το τμήμα της βιόσφαιρας που πλήττει, διακρίνεται σε ατμοσφαιρική, σε ρύπανση των υδάτων και σε ρύπανση του εδάφους.. ( Μονάδα 1 )ε) Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% περίπου της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου περνάει στο επόμενο, καθώς το 90% της ενέργειας χάνεται. ( Μονάδα 1 )

( Υπόδειξη 1 : Σημειώστε στην κόλα σας μόνο τα γράμματα και το αντίστοιχο Σ ή Λ. )

ΘΕΜΑ 2ο : Συμπληρώστε τα κενά του κειμένου :

ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ

Επειδή όμως οι ουσίες αυτές αποτελούν 1η ………………..συστατικά για τους 2η…………. φωτο-συνθετικούς οργανισμούς (3η……………), προκαλείται υπέρμετρη αύξηση του πληθυσμού τους. Έτσι αυξάνεται και ο πληθυσμός των 4η……………….. ζωικών οργανισμών (ζωοπλαγκτόν) που εξαρτώνται 5η…………….. από το φυτοπλαγκτόν. Με το θάνατο των πλαγκτονικών οργανισμών συσσωρεύετε νεκρή 6η………. ύλη, η οποία με τη σειρά της πυροδοτεί την αύξηση των αποικο-δομητών, δηλαδή των 7η………………. που την καταναλώνουν.Με την αύξηση όμως των μικροοργανισμών ο ρυθμός 8η………………… οξυγόνου γίνεται πολύ μεγαλύτερος από το ρυθμό παραγωγής του. Έτσι η ποσότητα του 9η…………….. που βρίσκεται διαλυμένη στο νερό γίνεται ολοένα μικρότερη, γεγονός που πλήττει τους 10η……………… οργα-νισμούς του οικοσυστήματος, όπως τα ψάρια, που πεθαίνουν από ασφυξία. ( Μονάδες 5 )

( Υπόδειξη 2 : Σημειώστε στην κόλα σας μόνο τους αριθμούς και τις αντίστοιχες λέξεις. )

ΘΕΜΑ 3ο

49)Πως παράγεται η αμμωνία στον κύκλο του αζώτου ; ( Μονάδες 2 ) 50)Πως μετατρέπεται η αμμωνία σε νιτρικά ιόντα ; ( Μονάδες 2 ) 51)Πως μετατρέπονται τα νιτρικά ιόντα σε άζωτο της ατμόσφαιρας ; ( Μονάδα 1 )


ΘΕΜΑ 4ο :

Σε μια λίμνη που περιβάλλεται από χωράφια τα οποία καλλιεργούνται συστηματικά με χρή-ση λιπασμάτων διοχετεύονται πολλά από τα νερά της βροχής που δέχεται η περιοχή αυτή.Να θεωρήσετε ότι στη λίμνη ζουν υδρόβιοι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί, ζωοπλαγκτόν καιψάρια, που αποτελούν τροφική αλυσίδα. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η μεταβολήστον πληθυσμό των οργανισμών αυτών μετά το τέλος της περιόδου των βροχοπτώσεων.

α. Να ερμηνεύσετε τη μορφή των καμπυλών του διαγράμματος.β. Να περιγράψετε το φαινόμενο το οποίο προκαλεί τις μεταβολές στις καμπύλες του δια-γράμματος.γ. Να εξηγήσετε πώς μεταβάλλεται ο πληθυσμός των αποικοδομητών σ' αυτή τη λίμνη.

( Μονάδες 5 )



α) Σύμφωνα με την αρχή της χρήσης και της αχρησίας, τα όργανα ενός ζώου που βοηθούν στην προσαρμογή του στο περιβάλλον χρησιμοποιούνται από αυτό περισσότερο, αναπτύσσονται και μεγαλώνουν. ( Μονάδα 1 )β) Το τυπολογικό κριτήριο είναι αυτό των διαφορών μεταξύ των οργανισμών. ( Μονάδα 1 )γ) Η τεχνητή επιλογή είναι αυτή που κάνει ο άνθρωπος, όταν κάθε φορά που επιλέγει τα καταλληλότερα ζώα (ή φυτά) ή αυτά που έχουν οικονομικό ενδιαφέρον. ( Μονάδα 1 )δ) Η δυνατότητας αναπαραγωγής με άλλο άτομο είναι το μειξιολογικό κριτήριο. ( Μονάδα 1 )ε) Το είδος περιλαμβάνει το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών ή, με άλλα λόγια, το σύνολο όλων των οργανισμών που δεν μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους και να αποκτήσουν γόνιμους απογόνους. ( Μονάδα 1 )

ΘΕΜΑ 2ο : Συμπληρώστε τα κενά του πίνακα : ( Μονάδες 5 )

Γάτα Άνθρωπος

Φύλο Χορδωτά 1……………..

2…………… 3…………….. Θηλαστικά

Τάξη 4…………….. 5……………..

Οικογένεια 6…………….. Ανθρωπίδες

7……………. Felis 8………………

9…………….. Felis domesticus 10………………

ΘΕΜΑ 3ο

52)Ποιο είναι το παράδοξο στην δράση της φυσικής επιλογής ; ; ( Μονάδες 2 )

53)Πως εξηγείται το παράδοξο αυτό, ( στη θεωρία του Δαρβίνου ) ; ( Μονάδες 3 )

ΘΕΜΑ 4ο :

Πρόχειρο διαγώνισμα – Α΄ Τετραμήνου


α) Η ικανότητα του ανθρώπινου οργανισμού, να προσαρμόζεται στις εξωτερικές μεταβολές του περιβάλλοντος, ονομάζεται ομοιόσταση. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια ονομάζουμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μέχρι 0.1 mm. ( Μονάδα 1 ) γ) Μύκητες ονομάζουμε τους προκαρυωτικούς πολυκύτταρους οργανισμούς. ( Μονάδα 1 )δ) Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί οργανισμοί και σχηματίζουν αποικίες. ( Μονάδα 1 )ε) Όλοι οι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο και περιέχει το DNA. ( Μονάδα 1 )



Όλα τα γνωστά αντιβιοτικά δρουν σύμφωνα με έναν από τους παρακάτω μηχανισμούς :1)……………….. την σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος των μικροοργανισμών.2) …..….…….…. κάποια αντίδραση του μεταβολισμού των μικροοργανισμών.3) …….…………. στις λειτουργίες αντιγραφής, μεταγραφής και 4) …….…………… του γενετικού υλικού των μικροοργανισμών και 5) ….……………. διαταραχές στη λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Τι γνωρίζετε για τα κριτήρια του Κοχ ;

( Μονάδες 5 )ΘΕΜΑ 4ο :

1.Τα βακτήρια δεν έχουν Α. προκαρυωτικοί οργανισμοί.

2. Ο πολλαπλασιασμός ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Β. βλεφαρίδες.

3. Τα βακτήρια είναι Γ. μόλυνση.

4. Τα βακτήρια μπορεί να έχουν Δ. οργανίδια.

5. Η είσοδος ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Ε . λοίμωξη.

( Υπόδειξη 3 : Σημειώστε στην κόλα σας μόνο τους αριθμούς και τα αντίστοιχα γράμματα. )


ΘΕΜΑΤΑ Α :ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Τα πρωτογενή λεμφικά όργανα είναι ο μυελός των οστών και ο θύμος αδένας. ( Μονάδα 1 )β) Τα λεμφοκύτταρα δεν είναι λευκά αιμοσφαίρια. ( Μονάδα 1 )γ) Τα Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από το εκτεθειμένο στην επιφάνεια των μακροφάγων τμήμα του αντιγόνου. ( Μονάδα 1 )δ) Οι ανοσοσφαιρίνες είναι ειδικές πρωτεΐνες. ( Μονάδα 1 )ε) Η παραπάνω διαδικασία ονομάζεται κυτταρική ανοσία, γιατί τα αντισώματα απελευθερώνο- νται μέσα στο αίμα και στη λέμφο, αντιδρούν με το αντιγόνο και το εξουδετερώνουν. ( Μ 1 )



Τα φαγοκύτταρα αποτελούν μια κατηγορία 1η ………………... αιμοσφαιρίων και διακρίνονται στα ουδετερόφιλα και στα 2η ……………. Τα τελευταία, αφού διαφοροποιηθούν σε 3η ………….,εγκαθίστανται στους 4η ……………... Τα φαγοκύτταρα ενεργοποιούνται μετά την εμφάνιση ενός παθογόνου 5η ………………….. στο εσωτερικό του οργανισμού μας. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Τι γνωρίζετε για τα κριτήρια του Κοχ ; ( Μονάδες 5 )

ΘΕΜΑ 4ο :

1. θερμοϋποδοχείς του δέρματος Α. μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί

2. παράσιτα Β. μεταδίδεται από τα κουνούπια

3. δυνητικά παθογόνοι Γ. «ειδοποιούν» τον εγκέφαλο για την αύξηση της θερμοκρασίας

4. πρωτόζωα Δ. ξενιστής

5. πλασμώδιο Ε . αύξηση πληθυσμού – σε άλλους ιστούς




ΘΕΜΑΤΑ Β :ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Τα δευτερογενή λεμφικά όργανα, είναι οι λεμφαδένες, ο σπλήνας, οι αμυγδαλές και ο λεμφικός ιστός κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα. ( Μονάδα 1 )β) Τα Τ-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών και είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της ανοσοβιολογικής απόκρισης. ( Μονάδα 1 ) γ) Τα Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από τα Β- λεμφοκύτταρα. ( Μονάδα 1 )δ) Τα πλασματοκύτταρα παράγουν και εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες αντισωμάτων.(Μονάδα 1 )ε) Η δράση των βοηθητικών αλλά και των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων αποτελεί την χημική ανοσία. ( Μονάδα 1 )



Η 1η …………….. αντίδραση, ή απλά φλεγμονή, εκδηλώνεται με ένα σύνολο 2η ……………. στα οποία περιλαμβάνονται το 3η …………….. στην περιοχή του τραύματος, το 4η …………………, ο πόνος και η 5η ……………… αύξηση της θερμοκρασίας. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο :

Ποιες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού ρυθμίζουν οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί ;


1. ομοιόσταση Α. σε κάποιο σημείο του αρχικού κυττάρου ένα εξόγκωμα

2. αγγεία της επιφάνειας του δέρματος Β. ευκαρυωτικοί, προκαρυωτικοί ή ιοί

3. τρυπανόσωμα Γ. σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος

4. παθογόνοι μικροοργανισμοί Δ. τσε – τσε , ασθένεια του ύπνου

5. εκβλάστηση Ε . διαστολή των αγγείων




ΘΕΜΑΤΑ Γ :ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Η ξένη ουσία που προκαλεί την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. ( Μονάδα 1 )β) Τα Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο θύμο αδένα. ( Μονάδα 1 ) γ) T-λεμφοκύτταρα μνήμης παράγονται μετά την έκθεση του οργανισμού σε ένα αντιγόνο. ( Μ1 )δ) Το μόριο του αντισώματος αποτελείται από τέσσερις όμοιες πολυπεπτιδικές αλυσίδες. ( Μ 1 )ε) Στην παθητική ανοσία χορηγούνται στον οργανισμό έτοιμα αντισώματα που έχουν παραχθεί από τον ίδιο τον οργανισμό. ( Μονάδα 1 )



Ωστόσο, σε περίπτωση γενικευμένης 1η ……………….. μόλυνσης, η θερμοκρασία του 2η ………ανεβαίνει. Αυτή η μη 3η ………………υψηλή θερμοκρασία του σώματος, που ονομάζεται πυρετός, εμποδίζει την 4η ……………… και τον πολλαπλασιασμό των 5η…………….. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Με ποιους μηχανισμούς δρουν τα αντιβιοτικά ; ( Μονάδες 5 )

ΘΕΜΑ 4ο :

1. δερματόφυτα Α. πυρηνική περιοχή

2. γενετικό υλικό των βακτηρίων Β. αφυδατωμένα κύτταρα με ανθεκτικά τοιχώματα

3. διαταραχή της ομοιόστασης Γ. μια ειδική κατηγορία μυκήτων

4. ιοί Δ. εκδήλωση διάφορων ασθενειών

5. ενδοσπόρια Ε . μέγεθος (20 έως 250 nm περίπου)



Πρόχειρο διαγώνισμα– Α΄ Τετραμήνου

ΘΕΜΑΤΑ Δ :ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Ως αντιγόνο μπορεί να δράσει ένας ολόκληρος μικροοργανισμός (π.χ. ιός, βακτήριο κ.ά.), ένα τμήμα αυτού ή τοξικές ουσίες που παράγονται απ' αυτόν. ( Μονάδα 1 )β) Τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης ενεργοποιούνται αμέσως μετά από την επόμενη έκθεση του οργανισμού στο ίδιο αντιγόνο. ( Μονάδα 1 ) γ) Τα Κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση, μετά την επιτυχή αντιμετώπιση του αντιγόνου. ( Μονάδα 1 )δ) Η περιοχή του μορίου του αντισώματος που συνδέεται με το αντιγόνο ονομάζεται σταθερή περιοχή. ( Μονάδα 1 )ε) Παθητική ανοσία μπορεί να επιτευχθεί φυσιολογικά με τη μεταφορά αντισωμάτων από τη μητέρα στο έμβρυο διαμέσου του πλακούντα και με τη μεταφορά αντισωμάτων από τη μητέρα στο νεογνό διαμέσου του μητρικού γάλακτος. ( Μονάδα 1 )



Σε ένα πρώτο στάδιο οι ιντερφερόνες 1η ………………….στο κυτταρόπλασμα του μολυσμένου κυττάρου. Σε επόμενο όμως στάδιο οι ιντερφερόνες 2η …………….. στο μεσοκυττάριο υγρό και από εκεί συνδέονται με 3η ………………….των γειτονικών υγιών κυττάρων. Με τη σύνδεση των ιντερφερονών στα υγιή κύτταρα 4η …………… η παραγωγή άλλων πρωτεϊνών, οι οποίες έχουν την ικανότητα να 5η ……………… τον πολλαπλασιασμό των ιών. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ; (Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ 4ο : 1.Τα βακτήρια δεν έχουν Α. προκαρυωτικοί

οργανισμοί2. Ο πολλαπλασιασμός ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται

Β. βλεφαρίδες3. Τα βακτήρια είναι

Γ. μόλυνση4. Τα βακτήρια μπορεί να έχουν

Δ. οργανίδια 5. Η είσοδος ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται

Ε . λοίμωξη

( Υπόδειξη 3 : Σημειώστε στην κόλα σας μόνο τους αριθμούς και τα αντίστοιχα γράμματα. ) ( Μονάδες 5 )

.

Πρόχειρο διαγώνισμα – Α΄ Τετραμήνου ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΑ

ΘΕΜΑΤΑ Α :

ΘΕΜΑ 1ο : Χαρακτηρίστε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με ( Σ ), αν είναι σωστή και με ( Λ ), αν είναι λανθασμένη :

α) Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ομοιοστατικού μηχανισμού στον άνθρωπο, είναι ο μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος στους 36,6°C. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια ονομάζουμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 0.1 mm. ( Μ1 ) γ) Οι μύκητες είναι ευκαρυωτικοί μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι οργανισμοί. ( Μονάδα 1 )δ) Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί οργανισμοί και συνήθως σχηματίζουν αποικίες. ( Μ 1 )ε) Όλοι οι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο και περιέχει το RNA ή το DNA. ( Μ 1 )



Η είσοδος ενός 1η ……………. μικροοργανισμού στον 2η ……………… του ανθρώπου ονομάζεται 3η …………….. , ενώ η εγκατάσταση και ο 4η …………………….. του ονομάζεται 5η …………………. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνονται κατά της μετάδοσης του AIDS ;


1. ΑνοσίαΑ. χλωρίωση

2. ΑντιγόνοΒ. οργάνωση άμυνας οργανισμού

3. Νερό Γ. ξένη ουσία

4. Αίμα Δ. αντισώματα

5. Γάλα Ε . παστερίωση




ΘΕΜΑΤΑ Β :


1) Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκεντρώσεις διάφορων συστατικών κτλ.), παρά τις εξωτερικές μεταβολές, ονομάζεται ομοιόσταση. ( Μονάδα 1 )

2) Η ξένη ουσία που σταματά την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. ( Μ 1 )3) Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν

ουσία και να αντιδρά παράγοντας εξειδικευμένα κύτταρα. ( Μονάδα 1 )4) Μια από τις προφυλάξεις κατά του AIDS είναι και η χρήση προφυλακτικού. ( Μονάδα 1 )5) Ο ιός του AIDS μπορεί να μεταδοθεί με την μετάγγιση αίματος και κατά

την σεξουαλική επαφή. ( Μονάδα 1 )



Η ανθρώπινη ζωή ξεκινά με τη δημιουργία του 1η ………….. κατά τη γονιμοποίηση. Το ζυγωτό, το πρώτο 2η ………………..του νέου οργανισμού, περνά από διάφορα στάδια διαφοροποίησης και 3η ……………………. μέχρι το σχηματισμό των 4η ……………. και των 5η …………………... ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Πως δρα το ανοσοβιολογικό σύστημα ;


1. Ομοιόσταση Α. μισή ώρα στους 62ο C

2. Παστερίωση Β. μόλυνση

3. Μικρόβια Γ. σταθερές συνθήκες

4. Αίμα Δ. μικρότερο από 0,1 mm

5. Η είσοδος ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Ε . άμυνα του οργανισμού




ΘΕΜΑΤΑ Γ :


α) Με την παστερίωση το γάλα θερμαίνεται στους 62 °C για μισή ώρα, οπότε καταστρέφονται όλα τα παθογόνα αλλά και τα περισσότερα μη παθογόνα μικρόβια. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια ονομάζουμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μικρότερο από 0.1 mm. ( Μ 1 ) γ) Μύκητες ονομάζουμε τους προκαρυωτικούς πολυκύτταρους οργανισμούς. ( Μονάδα 1 )δ) Τα βακτήρια είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί και συνήθως σχηματίζουν αποικίες. ( Μ 1 )ε) Ορισμένοι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο, και είναι λιποπρωτεϊνικής φύσης.(Μ1)


ΘΕΜΑ 2ο : Συμπληρώστε τα κενά του κειμένου : Τα βακτήρια είναι 1η ………….οργανισμοί, δηλαδή δε διαθέτουν οργανωμένο 2η …………… Συνήθως σχηματίζουν αθροίσματα, τις 3η ……………. Το σχήμα τους μπορεί να είναι ελικοειδές (σπειρύλλια), σφαιρικό (κόκκοι) ή ραβδοειδές (βάκιλοι). Το 4η ……... τους υλικό (DNA) βρίσκεται κατά κανόνα σε μια συγκεκριμένη περιοχή, που ονομάζεται 5η …………..περιοχή (πυρηνοειδές).



ΘΕΜΑ 3ο : Πως μεταδίδεται ο ιός του AIDS ; ( Μονάδες 5 )

ΘΕΜΑ 4ο :

1. Ανοσία Α. αντισώματα

2. ΑντιγόνοΒ. παστερίωση

3. Νερό Γ. οργάνωση άμυνας οργανισμού

4. Αίμα Δ. χλωρίωση

5. Γάλα Ε. ξένη ουσία



Πρόχειρο διαγώνισμα– Α΄ Τετραμήνου ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΑ

ΘΕΜΑΤΑ Δ :


1) Το νερό θα πρέπει να χλωριώνεται και η χλωρίωσή του να ελέγχεται συνεχώς, έτσιώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών. ( Μονάδα 1 )

2) Η ξένη ουσία που σταματά την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. ( Μ 1 )3) Η ανοσία είναι η ικανότητα του οργανισμού να παράγει την ομοιόσταση. ( Μονάδα 1 )4) Η ανθρώπινη ζωή ξεκινά με τη δημιουργία του ζυγωτού κατά τη γονιμοποίηση. ( Μ1 )5) Ο ιός του AIDS μπορεί να μεταδοθεί με την μετάγγιση αίματος και κατά




Οι μύκητες είναι 1η ………………. μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι οργανισμοί. Οι περισσότεροι μύκητες αποτελούνται από απλούστερες 2η …………… δομές, τις υφές. Οι μύκητες παρασιτούν σε 3η …………….οργανισμούς ή ζουν ελεύθεροι στο έδαφος, στο νερό, στον αέρα, στα τρόφιμα.Πολλοί από αυτούς αναπαράγονται 4η ……………. με απλή διχοτόμηση, ενώ άλλοι 5η ………….. με εκβλάστηση. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Ποια ικανότητα του οργανισμού λέγεται ανοσία ; Τι ονομάζουμε αντιγόνο ;


ΘΕΜΑ 4ο :

1. Ομοιόσταση Α. μικρότερο από 0,1 mm

2. Παστερίωση Β. σταθερές συνθήκες

3. Μικρόβια Γ. άμυνα του οργανισμού

4. Αίμα Δ. μισή ώρα στους 62ο C

5. Η είσοδος ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Ε . μόλυνση



Πρόχειρο διαγώνισμα – Α΄ Τετράμηνου

ΘΕΜΑΤΑ Β :


α) Η θερμοκρασία του σώματος δεν είναι ομοιοστατικός μηχανισμός. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια λέμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μικρότερο από 0,1 mm. ( Μονάδα 1 )γ) Οι μύκητες είναι ευκαρυωτικοί μικροοργανισμοί. ( Μονάδα 1 )δ) Οι ιοί αποτελούν ακυτταρικές μορφές ζωής. ( Μονάδα 1 )ε) Όλοι οι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο και περιέχει το DNA. ( Μονάδα 1 )



Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί εισέρχονται στον 1)……………….. από κάποια ασυνέχεια του2) …..….…….…. ή από τους 3) …….…………. που υπάρχουν σε κοιλότητες του οργανισμού όπως το 4) …………… ή το 5) ….……………. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Ποια είναι και πως μεταδίδονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ;


ΘΕΜΑ 4ο :

1.Τα βακτήρια δεν έχουν Α. προκαρυωτικοί οργανισμοί.

2. Ο πολλαπλασιασμός ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Β. βλεφαρίδες.

3. Τα βακτήρια είναι Γ. μόλυνση.

4. Τα βακτήρια μπορεί να έχουν Δ. οργανίδια.

5. Η είσοδος ενός μικροοργανισμού στον άνθρωπο λέγεται Ε . λοίμωξη.




ΘΕΜΑΤΑ Α :


α) Η συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα είναι ομοιοστατικός μηχανισμός. ( Μονάδα 1 )β) Τα παράσιτα « φιλοξενούν » άλλους μικροοργανισμούς για όλη τους τη ζωή. ( Μονάδα 1 )γ) Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί μικροοργανισμοί. ( Μονάδα 1 )δ) Τα πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι οργανισμοί. ( Μονάδα 1 )ε) Οι ιοί πολλαπλασιάζονται στο εσωτερικό των κυττάρων όπου παρασιτούν. ( Μονάδα 1 )



Όλα τα γνωστά αντιβιοτικά δρουν σύμφωνα με έναν από τους παρακάτω μηχανισμούς :1)……………….. την σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος των μικροοργανισμών.2) …..….…….…. κάποια αντίδραση του μεταβολισμού των μικροοργανισμών.3) …….…………. στις λειτουργίες αντιγραφής, μεταγραφής και 4) …….…………… του γενετικού υλικού των μικροοργανισμών και 5) ….……………. διαταραχές στη λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης. ( Μονάδες 5 )


ΘΕΜΑ 3ο : Τι γνωρίζετε για τα κριτήρια του Κοχ ;


1.Τα φαγοκύτταρα είναι Α. καταστρέφει τα μικρόβια

2. Οι ιντερφερόνες είναι Β. λευκά αιμοσφαίρια

3. Τα ινώδες έχει Γ. παχύρευστο υγρό

4. Το πύον είναι Δ. πρωτεϊνική σύσταση

5. Η προπερδίνη Ε . μηχανισμός μη ειδικής άμυνας



α) Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ομοιοστατικού μηχανισμού στον άνθρωπο, είναι ο μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος στους 36,6°C. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια ονομάζουμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 0.1 mm. ( Μ1 ) γ) Οι μύκητες είναι ευκαρυωτικοί μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι οργανισμοί. ( Μονάδα 1 )δ) Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί οργανισμοί και συνήθως σχηματίζουν αποικίες. ( Μ 1 )ε) Όλοι οι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο και περιέχει το RNA ή το DNA. ( Μ 1 )



1) Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκεντρώσεις διάφορων συστατικών κτλ.), παρά τις εξωτερικές μεταβολές, ονομάζεται ομοιόσταση. ( Μονάδα 1 )

2) Η ξένη ουσία που σταματά την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. ( Μ 1 )3) Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν

ουσία και να αντιδρά παράγοντας εξειδικευμένα κύτταρα. ( Μονάδα 1 )4) Μια από τις προφυλάξεις κατά του AIDS είναι και η χρήση προφυλακτικού. ( Μονάδα 1 )5) Ο ιός του AIDS μπορεί να μεταδοθεί με την μετάγγιση αίματος και κατά


( Υπόδειξη 1 : Σημειώστε στην κόλα σας μόνο τα γράμματα και το αντίστοιχο Σ ή Λ.


α) Με την παστερίωση το γάλα θερμαίνεται στους 62 °C για μισή ώρα, οπότε καταστρέφονται όλα τα παθογόνα αλλά και τα περισσότερα μη παθογόνα μικρόβια. ( Μονάδα 1 )β) Μικρόβια ονομάζουμε τους οργανισμούς που έχουν μέγεθος μικρότερο από 0.1 mm. ( Μ 1 ) γ) Μύκητες ονομάζουμε τους προκαρυωτικούς πολυκύτταρους οργανισμούς. ( Μονάδα 1 )δ) Τα βακτήρια είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί και συνήθως σχηματίζουν αποικίες. ( Μ 1 )ε) Ορισμένοι ιοί διαθέτουν περίβλημα που λέγεται έλυτρο, και είναι λιποπρωτεϊνικής φύσης.(Μ1)



1) Το νερό θα πρέπει να χλωριώνεται και η χλωρίωσή του να ελέγχεται συνεχώς, έτσιώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών. ( Μονάδα 1 )

2) Η ξένη ουσία που σταματά την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. ( Μ 1 )3) Η ανοσία είναι η ικανότητα του οργανισμού να παράγει την ομοιόσταση. ( Μονάδα 1 )4) Η ανθρώπινη ζωή ξεκινά με τη δημιουργία του ζυγωτού κατά τη γονιμοποίηση. ( Μ1 )5) Ο ιός του AIDS μπορεί να μεταδοθεί με την μετάγγιση αίματος και κατά



Ερωτήσεις Επανάληψης Βιολογία ΓΠ Γ Λυκείου 2014 - 2015

Documents

Transcript of Ερωτήσεις Επανάληψης Βιολογία ΓΠ Γ Λυκείου 2014 - 2015