Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια...

10
1 Για να γίνουν η Κέρκυρά τους … Κέρκυρά μας και τα Ιόνια νησιά τους … Ιόνια νησιά μας του Δρ. Παύλου Μεταλληνού * * Ο δρ. Παύλος Μεταλληνός είναι καθηγητής-Σ.Ε.Π. στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, οικονομολόγος- πολιτικός μηχανικός, [email protected] Έχει γίνει κοινός τόπος. Όποιος δείχνει να ανησυχεί για το μέλλον της Κέρκυρας και των Ιονίων νησιών αναφέρεται σε προτάσεις, οι οποίες αντιλαμβάνονται τον Τουρισμό ως δομική παράμετρο επίλυσης του ζητήματος της επιβίωσης και της ανάπτυξης των συγκεκριμένων Οικονομιών. Αυτό είναι λάθος! Η παθογένεια της κερκυραϊκής Οικονομίας οφείλεται ακριβώς στο συγκεκριμένο. Οι προϋποθέσεις αναπαραγωγής και επέκτασης του τουριστικού κλάδου έχουν αναχθεί σε προϋποθέσεις αναπαραγωγής και επέκτασης της κερκυραϊκής Οικονομίας. Έτσι, όταν κάποιος προβάλει τέτοιες επιλογές, είτε το κάνει διότι εντέλει αποβλέπει στην προστασία του ποσοστού κέρδους που ιδιοποιούνται εκείνοι οι συντελεστές που προκάλεσαν και δημιούργησαν τη σημερινή πραγματικότητα, είτε το κάνει από αφέλεια (άρα, είναι περισσότερο επικίνδυνος από τον πρώτο), αναμασώντας τις σκέψεις των προηγούμενων ή κομπάζοντας ότι σκέφτηκε κάτι σπουδαίο! Στην πραγματικότητα, είναι σαν να παίζει χαρτιά με σημαδεμένη τράπουλα, πιστεύοντας ότι μπορεί να κερδίσει τον χαρτοκλέφτη. Συνεπώς, πρέπει να αναζητηθεί μια διαφορετική πηγή παραγωγής κοινωνικού πλούτου, η οποία να μπορεί να αξιοποιήσει τους ανενεργούς παραγωγικούς συντελεστές δίχως ταυτόχρονα να προκαλέσει δυσχέρειες στην περιστροφή του τουριστικού κεφαλαίου. Υπό τις παρούσες συνθήκες, μια τέτοια προϋπόθεση μπορεί να διαμορφωθεί μόνο μέσω του κλάδου των μεταφορών, δεδομένου ότι εσκεμμένα ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομείς της Οικονομίας στραγγαλίστηκαν και αποσυντέθηκαν καθ’ όλη την προηγούμενη περίοδο. Συγκεκριμένα, επιβάλλεται η ένταξη του κερκυραϊκού εδάφους και μέσω αυτού του εδάφους των Ιονίων νησιών, στις συνθήκες που διαμορφώνουν τη συνεχή περιστροφή του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, οι οποίες ονομάζονται Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών [Trans-European Networks-Transport (TEN-T)].

Transcript of Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια...

Page 1: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

1

Για να γίνουν η Κέρκυρά τους … Κέρκυρά μας και τα Ιόνια νησιά τους … Ιόνια νησιά μας

του Δρ. Παύλου Μεταλληνού* * Ο δρ. Παύλος Μεταλληνός είναι καθηγητής-Σ.Ε.Π. στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, οικονομολόγος-

πολιτικός μηχανικός, [email protected]

Έχει γίνει κοινός τόπος. Όποιος δείχνει να ανησυχεί για το μέλλον της Κέρκυρας και

των Ιονίων νησιών αναφέρεται σε προτάσεις, οι οποίες αντιλαμβάνονται τον Τουρισμό ως

δομική παράμετρο επίλυσης του ζητήματος της επιβίωσης και της ανάπτυξης των

συγκεκριμένων Οικονομιών. Αυτό είναι λάθος!

Η παθογένεια της κερκυραϊκής Οικονομίας οφείλεται ακριβώς στο συγκεκριμένο. Οι

προϋποθέσεις αναπαραγωγής και επέκτασης του τουριστικού κλάδου έχουν αναχθεί σε

προϋποθέσεις αναπαραγωγής και επέκτασης της κερκυραϊκής Οικονομίας. Έτσι, όταν

κάποιος προβάλει τέτοιες επιλογές, είτε το κάνει διότι εντέλει αποβλέπει στην προστασία του

ποσοστού κέρδους που ιδιοποιούνται εκείνοι οι συντελεστές που προκάλεσαν και

δημιούργησαν τη σημερινή πραγματικότητα, είτε το κάνει από αφέλεια (άρα, είναι

περισσότερο επικίνδυνος από τον πρώτο), αναμασώντας τις σκέψεις των προηγούμενων ή

κομπάζοντας ότι σκέφτηκε κάτι σπουδαίο! Στην πραγματικότητα, είναι σαν να παίζει χαρτιά

με σημαδεμένη τράπουλα, πιστεύοντας ότι μπορεί να κερδίσει τον χαρτοκλέφτη.

Συνεπώς, πρέπει να αναζητηθεί μια διαφορετική πηγή παραγωγής κοινωνικού

πλούτου, η οποία να μπορεί να αξιοποιήσει τους ανενεργούς παραγωγικούς συντελεστές

δίχως ταυτόχρονα να προκαλέσει δυσχέρειες στην περιστροφή του τουριστικού κεφαλαίου.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, μια τέτοια προϋπόθεση μπορεί να διαμορφωθεί μόνο μέσω του

κλάδου των μεταφορών, δεδομένου ότι εσκεμμένα ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομείς

της Οικονομίας στραγγαλίστηκαν και αποσυντέθηκαν καθ’ όλη την προηγούμενη περίοδο.

Συγκεκριμένα, επιβάλλεται η ένταξη του κερκυραϊκού εδάφους και μέσω αυτού του εδάφους

των Ιονίων νησιών, στις συνθήκες που διαμορφώνουν τη συνεχή περιστροφή του ευρωπαϊκού

κεφαλαίου, οι οποίες ονομάζονται Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών [Trans-European

Networks-Transport (TEN-T)].

Page 2: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

2

Όπως προκύπτει από κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών φορέων,

στην περιοχή μας έχει αναπτυχθεί ένα ευρύτατο δίκτυο συνδυασμένων μεταφορικών

συστημάτων του διεθνούς εμπορίου.

Page 3: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

3

Η συγκεκριμένη πραγματικότητα, η οποία είναι γνωστή από το 2003 τουλάχιστον,

αφήνει αδιάφορη την κατεστημένη καρικατούρα που, από την Κέρκυρα, ηγεμονεύει την

κοινωνία των Ιονίων νησιών. Παρόλα αυτά, η στυγνή πραγματικότητα επαναφέρει στην

επικαιρότητα την αλήθεια που δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από εκείνους, οι οποίοι διοικούν

και διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις διανομής του κοινωνικού πλούτου.

Για περισσότερο από δέκα χρόνια, συνεχώς υποστηρίζω ότι η λύση για την

κερκυραϊκή Οικονομία μπορεί να δοθεί μόνο μέσω της κατασκευής γέφυρας στα ανατολικά

του νησιού και λιμανιού στα δυτικά, δηλαδή μόνο με την ένταξη της Κέρκυρας στα

Διευρωπαϊκά Δίκτυα των μεταφορών. Σύμφωνα με στοιχεία και δεδομένα που έχουν

δημοσιεύσει οργανισμοί γειτονικών μας χωρών, τεκμηριώνεται ότι σήμερα, εξαιρετικά

μεγάλος όγκος του παγκόσμιου εμπορίου χρησιμοποιεί τον δίαυλο Αδριατικής-Ιονίου,

προκειμένου να μεταφέρει αγαθά από και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Page 4: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

4

Ιδιαίτερα δε, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του διαύλου εσωτερικής

ναυσιπλοΐας Ρήνου-Δούναβη και των οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων, που εντάσσονται

στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, προκύπτει ότι επαναπροσδιορίζεται το αντικείμενο

ιστορικών διενέξεων και πολέμων, που έκρινε την επικράτηση συγκεκριμένων χωρών και την

ανάδειξή τους σε παγκόσμιες ναυτικές δυνάμεις, διαμορφώνοντας συγκεκριμένες εξελίξεις

στις σχέσεις μεταξύ των Ευρωπαίων, αλλά και των κατοίκων της Μεσογείου. Πρόκειται για

τους διαύλους που ταξιδεύουν τα εμπορεύματα προς τις Αγορές. Πλέον, ο ανεπτυγμένος

καπιταλισμός της βόρειας Ευρώπης δεν αξιοποιεί τόσο το Γιβραλτάρ για την εκτέλεση των

εμπορικών ανταλλαγών του όπως έκανε στο παρελθόν, αλλά κυρίως μέσω της Αδριατικής-

Ιονίου και της Μαύρης Θάλασσας-Δαρδανέλια έχει αναπτύξει νέες θαλάσσιες διαδρομές

προς τη Μεσόγειο Θάλασσα, τη Μαύρη Θάλασσα και το Σουέζ με προορισμό την Αφρική,

την Ασία και την Αυστραλία.

Page 5: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

5

Έτσι, αντιλαμβανόμενοι υπό το συγκεκριμένο πρίσμα τα δεδομένα, συμπεραίνεται ότι

κατά την τελευταία δεκαετία, η κατάκτηση εκ μέρους του ευρωπαϊκού καπιταλισμού των

υπολοίπων κρατών της Βαλκανικής και εκείνων της κεντρικής Ευρώπης, δίνει μια

διαφορετική αξία στις γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής και την παγκόσμια Οικονομία, την

οποία θα μπορούσαν η Κέρκυρα και εν γένει τα Ιόνια νησιά να εκμεταλλευτούν για ίδιον

όφελος, διεκδικώντας την ένταξη τους στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα των μεταφορών αντί να

Page 6: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

6

αναλώνονται σε φαιδρότητες όπως εκείνες που μέχρι πρότινος, προέβαλαν την ανάπτυξη της

κερκυραϊκής Οικονομίας μέσω της κατασκευής φραγμάτων στα βόρεια του νησιού και ενός

ευρύτατου οδικού δικτύου ασφαλτοστρωμένων δρόμων, ώστε αυτά να αξιοποιούνταν ως

αξιοθέατο.

Τη συγκεκριμένη δυνατότητα πολύ έγκαιρα έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τόσο τα

λιμάνια της Βενετίας (Ιταλία), της Τεργέστης (Ιταλία), του Κόπερ (Σλοβενία) και της Ριτζέκα

(Κροατία), συγκροτώντας την ένωση NAPA (North Adriatic Ports Association) όσο και οι

συμμέτοχοι στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα INWAPO (Inland Waterways and Sea Ports), που

είναι το λιμάνι της Βενετίας (επικεφαλής), τα Υπουργεία Μεταφορών της Τσεχίας και

Ουγγαρίας, το Υπουργείο Ναυτιλίας της Αυστρίας, η Ένωση Βιομηχανιών Βόρειας Ιταλίας,

το λιμάνι της Βιέννης, η τσεχική Περιφέρεια του Ούστι, η πολωνική Περιφέρεια της

Ματζοβία, η Ένωση Λιμένων και Εσωτερικής Ναυσιπλοΐας της Σλοβακίας, το λιμάνι της

Βουδαπέστης, το Υπουργείο Μεταφορών της Σλοβενίας, το λιμάνι της Ριτζέκα (Κροατία), το

λιμάνι του Κόπερ (Σλοβενία), το λιμάνι της Τεργέστης (Ιταλία) και ο Δήμος της Βιέννης (: 7

χώρες, 15 συμμέτοχοι). Οι συγκεκριμένοι εθνικοί οργανισμοί της κεντρικής Ευρώπης και της

Αδριατικής προσβλέπουν σε ό,τι αγνοεί η κατεστημένη καρικατούρα που, από την Κέρκυρα,

ηγεμονεύει την κοινωνία των Ιονίων νησιών. Την αξιοποίηση των (ενταγμένων στα

Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών) διαύλων του παγκοσμίου εμπορίου για ίδιον όφελος.

Βέβαια, τις συγκεκριμένες δράσεις μάλλον ως υπερβολικές αντιλαμβάνονται οι έμμισθοι

γραφειοκράτες των Ιονίων νησιών και ενδεχομένως γραφικές. Είναι εκείνοι, στους οποίους

οφείλεται η κατάληψη της προτελευταίας (12ης) θέσης μεταξύ των 13 Περιφερειών της

Ελλάδας, όσον αφορά στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων την περίοδο

Page 7: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

7

2007-2013 (Ε.Σ.Π.Α.) και της τελευταίας (13ης) θέσης μεταξύ των 13 Περιφερειών της

Ελλάδας, όσον αφορά στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων την περίοδο

2000-2006 (3ο Κ.Π.Σ.). Είναι εκείνοι, που έως σήμερα εμφανίζονται ανίκανοι να

διεκδικήσουν χρηματοδοτήσεις ακόμα και από μικρότερα ευρωπαϊκά προγράμματα

προκειμένου να αρθεί ο απομονωτισμός των Ιονίων νησιών και να αναπτυχθεί η επικοινωνία

μεταξύ τους. Τρανταχτό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα Marco Polo, το οποίο

προκηρυσσόταν κάθε χρόνο από το 2009 έως το 2013, όταν για την προβολή και την

προώθηση του λιμανιού της, η Βενετία αξιοποιεί κάθε μέσο, ακόμα και τις πολιτικές για την

προστασία του περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που το πρόγραμμα Marco Polo

εξυπηρετεί.

Page 8: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

8

Page 9: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

9

Στην ομιλία μου στο Εμπορικό Επιμελητήριο της Κέρκυρας το 2007 με θέμα

«Κερκυραϊκή Πραγματικότητα, Αλήθειες και Ψέματα - Η Χρηματοδότηση της Οικονομικής

Κρίσης από το 4ο Κ.Π.Σ. & τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα (Trans-European Networks)» (24

Φεβρουαρίου 2007), είχα εισάγει το θέμα λέγοντας: «Αυτός ο χάρτης δείχνει την Κέρκυρα

μετά από 5 χρόνια (2012). Αυτή είναι η πραγματικότητα. Βλέπετε, κάτω από την Κέρκυρα

περνάει μια διακεκομμένη γραμμή. Είναι ο αγωγός φυσικού αερίου, που (από το 1993) έχει

αποφασιστεί να μην περάσει από την Κέρκυρα. Στα αριστερά της Κέρκυρας βλέπουμε μια

γαλάζια διακεκομμένη γραμμή. Αυτή η διακεκομμένη γραμμή βρίσκεται πάνω στον άξονα

του χρηματοδοτικού προγράμματος “Θαλάσσιος Διάδρομος Αδριατικής-Ιονίου”. Σε 5 χρόνια

(2012) βλέπετε ότι και η Ενέργεια και οι Μεταφορές θα μας έχουν ξεπεράσει και η Κέρκυρα

θα αναχθεί σε μία “βραχονησίδα”. Ενώ θα συνεχίζουμε να αναρωτιόμαστε γιατί δεν έρχεται

κόσμος, γιατί έχουμε κρίση κι εμείς δεν κάνουμε τίποτα και τα Προγράμματα λήγουν»1. Έτσι

1 Ο αναγνώστης καλείται να ανατρέξει στο Π. Μεταλληνός, Μεταξύ Ευρώπης και Ελλάδας-Η διαχείριση του ανταγωνισμού στην κερκυραϊκή Αγορά ως προϋπόθεση παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας, εκδ. Λεξίτυπον, Αθήνα 2012.

Page 10: Για Να Γίνουν η Κέρκυρά Τους ... Κέρκυρά Μας Και Τα Ιόνια Νησιά Τους ... Ιόνια Νησιά Μας

10

ανακεφαλαιώνοντας, γίνεται αντιληπτό πως σε μια συγκυρία που και μέσω της επιτάχυνσης,

με την οποία περιστρέφεται το κεφάλαιο, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός επιχειρεί να μεγεθύνει

το ποσοστό κέρδους που ιδιοποιείται από τον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας,

επιδιώκοντας συνεχή μείωση της περιόδου είσπραξης του επιχειρηματικού κέρδους από τον

βιομήχανο, προκειμένου αυτός να μην καθυστερεί να το τζιράρει ξανά, η Κέρκυρα και τα

Ιόνια νησιά επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουν τις πολιτικές ανάπτυξης και επέκτασης των

Οικονομιών τους, επιβάλλεται να ενταχθούν στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών εάν

πραγματικά θέλουν να μην καταδικαστούν σε κοινωνική απομόνωση και να μην εισέλθουν σε

αμετάκλητα μη αναστρέψιμη οικονομική ύφεση.