Μιχαήλ Μιχαήλ ΣεντιβόγκιουςΣεντιβόγκιους

Το Νέο Φως Το Νέο Φως της της

ΑλχημείαςΑλχημείας

Πέρα από μια απλή τέχνη για τη μετατροπή των αγενών μετάλλων σε χρυσάφι η αλχημεία είναι κυρίως ένα σύστημα κοσμικού συμβολισμού, που μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα σαν μέσο για την επίτευξη της εναρμόνισης με το σύμπαν και της εκδήλωσης της πνευματικής φύσης του ανθρώπου. Ο αλχημιστής μαθαίνει πώς να δημιουργεί μέσα στο ερμητικά σφραγισμένο δοχείο της ανθρώπινης συνείδησης ένα αντίγραφο του σύμπαντος, όπου οι αντίθετες και συμπληρωματικές δυνάμεις -συμβολιζόμενες από το αρσενικό και το θηλυκό, το θείο και τον υδράργυρο, τη γη και τον αέρα, το πυρ και το ύδωρ- επιτυγχάνουν την τέλεια ένωση, σύμβολο της οποίας είναι ο χρυσός. Ο συγγραφέας του έργου, Μιχαήλ Σεντιβόγκιους, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Αλχημι- στές της εποχής του. Γεννήθηκε στη Μοραβία το 1566 και πέθανε το 1646. Τα έργα του θεωρούνται απο τα σημαντικότερα κείμενα της αλχημείας, καθώς αναφέρονται στις βασικότερες αρχές του «μεγάλου Έργου». Μέσα από αυτά ο αναγνώστης κατανοεί πως υπήρχε όντως κάποιο πνευματικό μυστικό στην τέχνη της αλχημείας και πως ο καθένας θα πρέπει με τις δικές του προσπάθειες να αναζητήσει και να βρει τη «Λίθο».

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.............................................4ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................6Η Κατασκευή............................................16Τα Τέσσερα Στάδια......................................18Πρώτο Στάδιο: Μελάνωση (Nigredo).......................20Δεύτερο Στάδιο: Λεύκανση (Albedo)......................25Τρίτο Στάδιο: Κιτρίνισμα (Citrine).....................27Τέταρτο Στάδιο: Ερύθρωση (rubedo)......................27Τρεις Όψεις και Τέσσερις Ιδιότητες.....................28ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ............................................35ΒΓΑΛΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ.........................................35

ΠΡΟΛΟΓΟΣ...............................................36Σε όλους τους γνήσιους Αναζητητές της μεγάλης Αλχημιστικής Τέχνης, ή Γιους του Ερμή, ο Συγγραφέας εύχεται θεία Ευλογία και Σωτηρία.......................................................................................................................36

Η ΑΠΛΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ...............39ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.......................................40Σχετικά με το τι είναι η Φύση και τι είδους άνθρωποι οφείλουν να είναι οι Μαθητές της....................................40

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.....................................43Σχετικά με τη Λειτουργία της Φύσης στην Ουσία μας και στο Σπέρμα της........................................................43

ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.......................................45Σχετικά με την αληθινή και Πρώτη Ύλη των Μετάλλων.....................................................................................45

ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.....................................47Πώς δημιουργούνται τα μέταλλα μέσα στα έγκατα της Γης................................................................................47

ΠΕΜΠΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ......................................49Για τη γέννηση κάθε είδους Λίθων......................................................................................................................49

ΕΚΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ........................................51Σχετικά με τη Δεύτερη Ύλη και τη Σήψη.............................................................................................................51

ΕΒΔΟΜΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ......................................54

Σχετικά με την Αρετή της Δεύτερης Ύλης...........................................................................................................54

ΟΓΔΟΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.......................................56Πώς η Φύση λειτουργεί μέσω της Τέχνης μας στο Σπέρμα...............................................................................56

ΕΝΑΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ.......................................57Για την Ανάμιξη των Μετάλλων και την Εξαγωγή του Μεταλλικού Σπέρματος..................................................57

ΔΕΚΑΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ......................................59Για την Υπερφυσική Γέννηση του Υιού και του Ήλιου........................................................................................59

ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ....................................61Σχετικά με την πρακτική προετοιμασία της Λίθου ή Βάμματος με τη βοήθεια της Τέχνης μας..........................61

ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ....................................65Σχετικά με τη Λίθο και τις Δυνάμεις της..............................................................................................................65

ΕΠΙΛΟΓΟΣ...............................................67ή......................................................67ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΩΝ......................67ΕΝΑΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ.................71Απευθυνόμενος στους Γιους της Αλήθειας.........................................................................................................71

ΜΙΑ ΠΑΡΑΒΟΛΗ Ή ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ....................73Που παρατίθεται εν είδει Προσθήκης.................................................................................................................73

ΕΝΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟ, ΤΟΝ ΑΛΧΗΜΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΗ................................................77ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ..........................................90ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΙΟ.......................................................................................................90

ΠΡΟΛΟΓΟΣ...............................................91ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΙΟ.....................................94Η Δεύτερη Αρχή.........................................94Σχετικά με τη Στοιχειώδη Γη............................95Σχετικά με το Στοιχειώδες Ύδωρ.........................96Σχετικά με το Στοιχειώδη Αέρα.........................101Σχετικά με το Στοιχειώδες Πυρ.........................103Σχετικά με τις Τρεις Αρχές Όλων των Πραγμάτων.........109Σχετικά με το Θείο....................................116Συμπέρασμα............................................126

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ιδού γαρ η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστίν

Λουκά ΙΖ', 21

Η Αλχημεία, όπως όλες οι μαγικές τέχνες, βασίζεται πάνω στην πίστη ότι το σύμπαν αποτελεί μια ενότητα. Οι Αλχημιστές ανακάλυψαν μια αρχή ενότητας και τάξης σε μια ουσία που την ονόμασαν Prima Materia, Πρώτη Ύλη και η οποία παραμένει αμετάβλητη πίσω από όλη την ποικιλία. Η Πρώτη Ύλη δεν είναι ύλη με τη συνηθισμένη έννοια του όρου, αλλά η δυνατότητα της ύλης. Μπορεί να περιγράφει μόνο με αντιφατικούς όρους. Δεν έχει ποιότητα ή ιδιότητες, αλλά ταυτόχρονα έχει όλες τις ποιότητες και τις ιδιότητες, επειδή περιέχει κρυμμένη μέσα της τη δυνατότητα όλων των πραγμάτων. Η Πρώτη Ύλη είναι εκείνο που απομένει όταν ένα αντικείμενο απογυμνωθεί από όλα τα χαρακτηριστικά του.

Μέχρι το δέκατο όγδοο αιώνα, και ακόμα αργότερα σε μεμονωμένες περιπτώσεις, οι Αλχημιστές πίστευαν ότι τα χαρακτηριστικά ενός αντικειμένου μπορούσαν να αφαιρεθούν από αυτό ώστε να αναχθεί στην Πρώτη Ύλη, στην οποία θα μπορούσαν να προστεθούν άλλα και καλύτερα χαρακτηριστικά. Στην άποψή τους αυτή ενισχύονταν από την επικρατούσα θεωρία περί ύλης, που διατυπώθηκε από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και βελτιώθηκε από μεταγενέστερους φιλόσοφους, δηλαδή τη θεωρία των τεσσάρων στοιχείων. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή το σύμπαν δημιουργήθηκε από έναν Θεό, ή μια λιγότερο υπερφυσική διάνοια, που αφού έφτιαξε την Πρώτη Ύλη, ή την βρήκε να υπάρχει, την σχηματοποίησε και την εμψύχωσε. Τα τέσσερα στοιχεία: πυρ, αέρας, ύδωρ και γη, ήταν το πρώτο προϊόν της Πρώτης Ύλης. Το καθένα από τα στοιχεία συνδυάζει δυο από τις τέσσερις πρωταρχικές ιδιότητες που υπάρχουν σε όλα τα πράγματα: θερμότητα, ψύχος, υγρασία και ξηρότητα. Το πυρ είναι θερμό και ξηρό· ο αέρας είναι θερμός και υγρός· το νερό είναι ψυχρό και υγρό· η γη είναι ψυχρή και ξηρή. Τα πάντα φτιάχνονται από τα τέσσερα στοιχεία και οι διαφορές μεταξύ των αντικειμένων ή των υλικών πραγμάτων προκαλούνται από τη διαφορετική αναλογία των στοιχείων που βρίσκονται συνδυασμένα μέσα τους.

Αν μια από τις ποιότητες του στοιχείου αλλάξει, μετατρέπεται σε ένα διαφορετικό στοιχείο. Όταν το πυρ —που είναι θερμό και ξηρό — χάσει τη θερμότητά του, τότε γίνεται ψυχρό και ξηρό και μετατρέπεται σε γη (γινόμενο στάχτη). Όταν το νερό — που είναι ψυχρό και υγρό— θερμαίνεται, γίνεται θερμό και υγρό και μετατρέπεται σε αέρα (δημιουργεί ατμό).

Η θεωρία αυτή είναι βασική για την Αλχημεία, επειδή δέχεται τη δυνατότητα της μετουσίωσης. Ο χρυσός είναι μια ένωση των τεσσάρων στοιχείων σε μια ορισμένη αναλογία. Τα άλλα μέταλλα είναι ενώσεις των ίδιων στοιχείων με ελαφρώς διαφορετικές αναλογίες. Με τη μεταβολή των αναλογιών ενός μίγματος — μέσω θερμότητας και ψύχους, ξήρανσης και ρευστοποίησης — τα άλλα μέταλλα μπορούν να μετατραπούν σε χρυσό.

Οι σύγχρονοι Αποκρυφιστές, πολλοί από τους οποίους πιστεύουν πως μερικοί Αλχημιστές κατάφεραν όντως να φτιάξουν χρυσάφι, αποδέχονται γενικώς τη θεωρία των τεσσάρων στοιχείων. Η σύγχρονη έρευνα επιβεβαιώνει την αρχαία διδασκαλία ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε από τέσσερα στοιχεία: Πυρ, Αέρα, Ύδωρ, Γη, με αυτή τη σειρά, όπου το καθένα προέρχεται θα λέγαμε από το προηγούμενό του και όλα τους εμψυχώνονται με τη σειρά από το Λόγο που εμφυσήθηκε πάνω τους κατά τη Δημιουργία. Το πυρ αντιστοιχεί στον ηλεκτρισμό, ο αέρας στην αεριώδη κατάσταση, το νερό στην υγρή και η γη στη στερεή. Όλα τα πράγματα υφίστανται στη μια ή στην άλλη κατάσταση, ή σε μια ανάμιξή τους και η μια κατάσταση μπορεί να μετατραπεί σε μια άλλη.

Η θεωρητική πιθανότητα της μεταστοιχείωσης επιβεβαιώθηκε στην πράξη από τους πρώτους Αλχημιστές με τη μεταλλουργική τεχνική της εποχής τους. Τεχνίτες στην Αίγυπτο, απ’ όπου ξεκίνησε προφανώς η Αλχημεία κατά τους πρώτους αιώνες πριν και μετά τη γέννηση του Χριστού, δημιούργησαν μίγματα ασημιού και χρυσού σε τόση αφθονία, ώστε ένα περίπλοκο σύστημα όρων επινοήθηκε για να ξεχωρίζουν ανάμεσα στις διάφορες ποικιλίες του «χρυσού» στην αγορά. Ένας πάπυρος γραμμένος στα Ελληνικά το 300 περίπου μ.Χ. στις Θήβες της Αιγύπτου περιέχει αρκετές διαδικασίες για την παρασκευή χρυσού και αργύρου από άλλα μέταλλα, καθώς και ισχυρισμούς ότι τα αποτελέσματα θα περά- σουν όλες τις δοκιμασίες του φυσικού χρυσού και αργύρου. Σε αυτές καθώς και σε άλλες αρχαιότερες συνταγές η έμφαση δίνεται στην αλλαγή του χρώματος του μετάλλου, το οποίο κιτρινίζει ή λευκαίνει, μέχρις ότου να μοιάζει με χρυσό ή άργυρο.

Οι τεχνίτες της αρχαιότητας ενδιαφέρονταν πολύ για τη μίμηση της φύσης, τη χρήση κραμάτων και βαφών για να φτιάξουν υλικά που να μοιάζουν με τα φυσικά υλικά. Η πίστη ότι η φύση μπορεί να αντιγραφεί έγινε μια από τις βασικές θεωρίες της Αλχημείας, συνοψισμένη στο αξίωμα ότι «το πιο φυσικό

και το πιο τέλειο έργο είναι να δημιουργήσεις εκείνο που μοιάζει με τον εαυτό του». Σε συνδυασμό με αυτό υπήρχε η πίστη ότι τα λιγότερο πολύτιμα ή «αγενή» μέταλλα είναι ατέλειες της φύσης. Η φύση στοχεύει πάντα προς την τελειότητα και αγωνίζεται να φτιάξει το πιο τέλειο μέταλλο: το χρυσό, που υπόκειται λιγότερο σε αμαύρωση και διάβρωση. Αλλά συχνά η διαδικασία της Φύσης παρεκτρέπεται και το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία των άλλων, των ατελών μετάλλων. Όταν ένας Αλχημιστής προσπαθούσε να μετατρέψει ένα αγενές μέταλλο σε χρυσό, πίστευε ότι το ελευθέρωνε από τις ακαθαρσίες του και το μετουσίωνε στην ανώτερη κατάσταση προς την οποία έτεινε κατά φυσικό τρόπο. Ο χρυσός του θα ήταν γνήσιος χρυσός και η εργασία του σκόπευε συνήθως να αντιγράψει τις διαδικασίες μέσω των οποίων ο χρυσός σχηματίζεται κατά φυσικό τρόπο μέσα στη γη.

Οι Αλχημιστές όταν ασχολούνταν με τα μέταλλα, πίστευαν ότι ασχολούνταν με τη ζωή. Δεν έκαναν καμιά σαφή διάκριση ανάμεσα στο έμψυχο και το άψυχο. Στο δικό τους κόσμο όλα τα πράγματα, περιλαμβανομένων των ανθρώπων και των ζώων, φτιάχνονταν από τα ίδια τέσσερα στοιχεία και όλα τα πράγματα ήταν ζωντανά. Τα μέταλλα θεωρούνταν ότι αναπτύσσονταν μέσα στα σπλάχνα της γης με τον ίδιο τρόπο που ένα βρέφος αναπτύσσεται μέσα στη μήτρα. Ένα γερμανικό βιβλίο για τα μέταλλα και τη μεταλλουργία, τυπωμένο το 1505, λέει: «Πρέπει να σημειωθεί ότι για την ανάπτυξη ή τη γέννηση ενός μεταλλεύματος πρέπει να υπάρχει κάποιος γεννήτορας και κάποιο υποκείμενο ικανό να δεχθεί τη γενεσιουργό πράξη. Επίσης στην ένωση του υδραργύρου και του θείου στο μετάλλευμα, το θείο συμπεριφέρεται όπως το αρσενικό σπέρμα και ο υδράργυρος όπως το θηλυκό ωάριο κατά τη σύλληψη και τη γέννηση ενός παιδιού».

Ο παραλληλισμός ανάμεσα στη μεταλλική και την ανθρώπινη ζωή διατρέχει ολόκληρη την Αλχημεία, μια αντανάκλαση της μαγικής αρχής ότι όλα τα πράγματα είναι φτιαγμένα κατά το πρότυπο του ανθρώπου. Το πρώτο βασικό βήμα στο αλχημιστικό έργο ήταν η αναγωγή ενός αγενούς μετάλλου σε Πρώτη Ύλη, που το «σκότωνε» απογυμνώνοντάς το από την εξωτερική μορφή και ελευθέρωνε το σπινθήρα της ζωής που ήταν κρυμμένος μέσα του, με τον ίδιο τρόπο που η ψυχή του ανθρώπου ελευθερώνεται από το σώμα του κατά το θάνατο. Ύστερα ο ζωτικός σπινθήρας ενωνόταν ξανά με την Πρώτη Ύλη για να παράγει το μεταλλικό «έμβρυο», το οποίο θα είχε μια φυσική τάση να γίνει χρυσάφι, γιατί η Φύση αγωνίζεται πάντα προς την τελείωση. Τρεφόμενο με τον κατάλληλο τρόπο το έμβρυο, θα μεγάλωνε και τελικά θα γεννιόταν από τον κλίβανο του Αλχημιστή σαν τέλειος χρυσός, σαν η Λίθος. Αναρίθμητες περίπλοκες διαδικασίες προστίθενται, αλλά αυτό είναι το βασικό περίγραμμα του Έργου.

Οι Αλχημιστές έκαναν διάκριση ανάμεσα στο «σώμα» μιας ουσίας, στο μη εύφλεκτο μέρος της, και στο «πνεύμα» της το εύφλεκτο και πτητικό μέρος. Όταν το ξύλο «σκοτώνεται» με την καύση, παράγεται καπνός και στάχτη. Η στάχτη είναι το νεκρό σώμα του ξύλου και ο καπνός, που ανεβαίνει στον ουρανό, είναι το πνεύμα ή ο σπινθήρας της ζωής.

Η πίστη ότι ένας σπινθήρας θείας ζωής έπεσε από τον ουρανό και φυλακίστηκε στην ύλη προέρχεται από το σύνολο των θρησκευτικών και φιλοσοφικών ιδεών που επικρατούσαν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου κατά την εποχή του Χριστού. Οι περισσότεροι Γνωστικοί υποστήριζαν αυτή την πίστη και η εικόνα της ψυχής που κατέρχεται από τον Θεό μέσα από τις ουράνιες σφαίρες ως τη φυλακή της στην ύλη, το σώμα, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το γεγονός ότι η Γένεση περιέχει δυο διαφορετικές αναφορές της δημιουργίας του ανθρώπου ενθάρρυνε τους Ιουδαίους και τους Γνωστικούς σχολιαστές να υποστηρίξουν τη δυαδική φύση του ανθρώπου: ουράνια και πνευματική από τη μια, γήινη και υλική από την άλλη. Οι Μανιχαίοι, που προφανώς πήραν την ιδέα του θείου σπινθήρα από τους Ζωροαστριστές, έλεγαν ότι στην αρχή οι κακές δυνάμεις του Σκότους έκαναν φθονερό πόλεμο εναντίον της θείας περιοχής του Φωτός. Αρπάζοντας ένα μέρος από το φως και ελπίζοντας να εμποδίσουν την επανάκτησή του, οι σκοτεινές δυνάμεις το ενσωμάτωσαν στον άνθρωπο, τον οποίο δημιούργησαν, έτσι ώστε ανακατεμένο μέσα στο σκοτάδι του ανθρώπου υπάρχει το θείο φως, το οποίο οι Μανιχαίοι ονόμαζαν «ζώντα εαυτό» ή «φωτεινό εαυτό». Μερικοί Χριστιανοί Γνωστικοί το ονόμαζαν σπινθήρα ή σπέρμα φωτός. Στην Καινή Διαθήκη ονομάζεται πνεύμα ή «πνοή».

Οι Έλληνες φιλόσοφοι συνέβαλαν επίσης στις θεωρίες σχετικά με το πνεύμα. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι όλα τα πράγματα της γης αλλάζουν και παρακμάζουν επειδή είναι φτιαγμένα από τα τέσσερα στοιχεία, που είναι μεταβλητά. Αναγνώριζε τη σταθερότητα των ειδών. Μια ποντικίνα γεννάει ποντικάκι και όχι χελωνάκι. Η σταθερότητα των ειδών αποδεικνύεται σήμερα με τη δράση των σταθερών κυττάρων, του DNA. Ο Αριστοτέλης την ερμήνευε με τη δράση ενός αμετάβλητου συστατικού του ανδρικού σπέρματος: του πνεύματος.

Οι Στωικοί φιλόσοφοι των τελευταίων π.Χ. και των πρώτων μ.Χ. αιώνων συνέχισαν πάνω στο ίδιο μονοπάτι. Έλεγαν ότι το πνεύμα είναι κάτι που υπάρχει στα ζωντανά πλάσματα, εκτός από τα στερεά και τα υγρά από τα οποία αποτελείται το σώμα τους. Κινείται κατά κύματα, όπως τα ηχητικά κύματα και υπάρχει σε διάφορους «τόνους» ή βαθμούς έντασης, όπως ακριβώς η μεμβράνη ενός τυμπάνου βγάζει διαφορετικούς ήχους ανάλογα με

το πόσο τεντωμένη είναι. Αυτή είναι μια αρχική μορφή της αποκρυφιστικής θεωρίας του κραδαινόμενου σύμπαντος. Τα χαρακτηριστικά κάθε πλάσματος εξαρτώνται από το βαθμό έντασης των πνευματικών κυμάτων.

Ένα ζωντανό σώμα περιέχει διαφόρους τύπους πνεύματος. Το «συνεκτικό πνεύμα» το συγκροτεί σε ένα σύνολο· το «ζωτικό πνεύμα» το εμψυχώνει και το «λογικό πνεύμα», που υπάρχει μόνο στα πλάσματα που σκέφτονται του χαρίζει το νου. Το λογικό πνεύμα είναι το στωικό αντίστοιχο του σπινθήρα που έπεσε από τον ουρανό. Επιζεί μετά το θάνατο του σώματος, οπότε επιστρέφει σαν πύρινος ατμός στην αρχική πηγή του στον ουρανό. Η πηγή αυτή είναι το παγκόσμιο πνεύμα, η ουσία η οποία συνδέει όλα τα πράγματα σε μια ενότητα, στο Ένα.

Οι Αλχημιστές με την ανθρωπομορφική θεώρηση του σύμπαντος πίστευαν ότι όλη η ύλη περιείχε ένα πνεύμα, το οποίο όριζαν σαν Mercury, δηλαδή Υδράργυρο-Ερμή, από το λατινικό όνομα του θεού της νοημοσύνης, και το οποίο αντιστοιχούσε στο λογικό πνεύμα των Στωικών. Η λευκότητα και η λαμπρότητα του υδραργύρου ίσως να ευθύνεται για την ιδέα ότι ήταν το θείο φως φυλακισμένο στην ύλη και θεωρείτο ως η ζωτική αρχή των μετάλλων, προφανώς εξαιτίας της ρευστότητάς του. Τα υγρά θεωρούνταν ότι μεταφέρουν ζωή — η βροχή, το αίμα, το σπέρμα και το περιεχόμενο ενός αυγού είναι τέτοια παραδείγματα. Αν τα μέταλλα είναι ζωντανά, τότε προφανώς ο υδράργυρος είναι το πιο ζωντανό απ’ όλα, επειδή κινείται και σ’ αυτό οφείλονται και τα ονόματα argentive και quicksilver, που στην κυριολεξία σημαίνουν «ζων άργυρος».

Ο υδράργυρος ήταν το πνεύμα κάθε ξεχωριστής ύλης, ο ατμός που ανέδυε όταν θερμαινόταν, και μερικές φορές θεωρείτο επίσης σαν το Ένα, η ενότητα που αποτελεί τη βάση κάθε πολυπλοκότητας, κατά τον ίδιο τρόπο που στη θεωρία των Στωικών το λογικό πνεύμα των πλασμάτων ήταν μέρος του παγκόσμιου πνεύματος. Όπως το Ένα έτσι και ο υδράργυρος συνδυάζει τα αντίθετα. Είναι μέταλλο, αλλά και υγρό. Είναι υγρό, αλλά δεν διαβρέχει την επιφάνεια όπου ακουμπάει, Γι αυτό ονομάζεται «αρσενικό-θηλυκό» και συχνά απεικονίζεται σαν ερμαφρόδιτος. Ο υδράργυρος εικονίζεται επίσης σαν μονόκερως που τον δαμάζει μια παρθένα, απεικονίζοντας τη συμφιλίωση των αντιθέτων· σαν λιοντάρι και μονόκερως που παλεύουν, σύμβολο του ανταγωνισμού των αντιθέτων· σαν δράκοντας ή φτερωτό φίδι, δείχνοντας τα αντίθετα, σταθερότητα (φίδι, γη) και κίνηση (φτερά, αέρας, ατμός).

Ο υδράργυρος των Αλχημιστών δεν ήταν ο κοινός υδράργυρος, αλλά ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων, μια ιδανική ουσία της οποίας ο υδράργυρος που βρίσκεται στη Φύση είναι απλώς μια ατελής προσέγγιση. Οι Αλχημιστές πίστευαν και σε αρκετές άλλες ιδανικές ουσίες και μια απόδειξη γι’ αυτό

έβρισκαν στη θεωρία του Πλάτωνα περί των μορφών, καθώς και στη θεωρία του Αριστοτέλη που εξηγούσε ότι τα τέσσερα στοιχεία όπως τα ξέρουμε δεν είναι τα αληθινά στοιχεία. Για παράδειγμα το στοιχείο αέρας είναι μια εκλέπτυνση του αέρα που αναπνέουμε, ο οποίος αποτελεί ένωση και των τεσσάρων στοιχείων όπου κυριαρχεί ο αέρας.

Η θέση του υδραργύρου στην Αλχημεία δεν επηρεάστηκε μόνο από την κλασική θεωρία (η οποία δεν έφθασε ως τους Αλχημιστές του μεσαίωνα κατευθείαν, αλλά μέσω Αράβων συγγραφέων που μεταφράστηκαν στα Λατινικά μετά το δωδέκατο αιώνα), αλλά επηρεάστηκε και από τη Βίβλο. Ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων ταυτιζόταν με το Πνεύμα του Θεού που εφέρετο άνωθεν των υδάτων της Γένεσης. Ο Θεός έφτιαξε την Πρώτη Ύλη, ένα κενό σκοτάδι — «Η δε γη ήταν άμορφος και έρημος και σκότος επί του προσώπου της αβύσσου». Το σκοτάδι συμπυκνώνεται σε νερό πάνω στο οποίο κινείται το Άγιο Πνεύμα. Το Πνεύμα εμψύχωσε την υδάτινη Πρώτη Ύλη και την έπλασε σε ένα σχήμα που περιείχε τη δυνατότητα όλων των πραγμάτων. Η δράση του Πνεύματος θεωρήθηκε σαν μια γονιμοποίηση και επώαση. Θυμίζοντας τους αρχαίους μύθους ότι η ζωή του σύμπαντος είναι αποτέλεσμα της σεξουαλικής δράσης των θεών. Ένας αλχημιστής του δέκατου έκτου αιώνα λέει ότι το Πνεύμα «επώασε πάνω στην επιφάνεια των υδάτων και ξάπλωσε πάνω στα αρχαία ύδατα, τα γονιμοποίησε και κλώσησε ένα σπόρο μέσα τους, όπως η χήνα το αυγό της». Αυτό θεωρείτο ότι αποτέλεσε την απαρχή όλης της μετέπειτα δημιουργίας. Το πρώτο κεφάλαιο της Γένεσης πίστευαν ότι περιείχε όλα τα μυστικά του έργου της Αλχημείας και μερικοί γνώστες επινοούσαν διαδικασίες που είχαν σκοπό να αντιγράψουν τις επτά ημέρες της δημιουργίας.

Ο Αλχημιστής Ορθέλιος λέει ότι το Πνεύμα «εμφυσήθηκε σε όλα τα πράγματα από το λόγο του Θεού και ενσωματώθηκε σε αυτά». Η ιδέα αυτή ήταν άλλη μια συνεισφορά στη θεωρία του κραδαινόμενου σύμπαντος. Στη Γένεση ο Θεός δημιουργεί εκφράζοντας εντολές με λόγια και εκβάλοντας πνοή, όπως όταν φυσάει στα ρουθούνια του Αδάμ για να τον φέρει στη ζωή. Η ομιλία ή η πνοή δημιουργεί κραδασμούς στον αέρα και ένας σύγχρονος συγγραφέας λέει ότι η εκφώνηση του Λόγου δημιούργησε τους κραδασμούς που εμποτίζουν ολόκληρο το σύμπαν. Οι Αποκρυφιστές συνδέουν συχνά το πνεύμα ή το θείο σπινθήρα στον άνθρωπο με την έμπνευση, που στην κυριολεξία σημαίνει κάτι που εμφυσάται (εν+πνέω). Το πρώτο κεφάλαιο του ευαγγελίου του Αγ. Ιωάννη βοήθησε τους Αλχημιστές και τους Αποκρυφιστές να ταυτίσουν το δημιουργικό Λόγο του Θεού με το 'Αγιο Πνεύμα της Γένεσης, με τη ζωτική αρχή, με τη θεία πνοή που εμφυσήθηκε στον Αδάμ και με το σπινθήρα του θείου φωτός τον εγκλωβισμένο στην ύλη. «Εν αρχή ην ο Λόγος και ο Λόγος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λόγος. Ούτος ην εν αρχή προς

τον Θεόν, πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν. Εν αυτώ ζωή ην και η ζωή ην το φως των ανθρώπων και το φως εν τη σκοτία φαίνει και η σκοτία ου κατέλαβεν αυτό».

Ο υδράργυρος ή «πνεύμα» κρύβεται πίσω από μια εκπληκτική ποικιλία μεταμφιέσεων στην Αλχημεία. Κατά το δωδέκατο και δέκατο τρίτο αιώνα ήταν γενικώς αποδεκτό ότι τα μέταλλα αποτελούνται από υδράργυρο και θείο. Το θείο, που είναι υπερβολικά εύφλεκτο, θεωρείτο σαν μια πύρινη, ενεργός, αρσενική αρχή στα μέταλλα και ο υδράργυρος σαν μια υδάτινη, παθητική θηλυκή αρχή. Άλλοτε πάλι θεωρούνταν σαν μια αρσενική και θηλυκή αρχή μέσα στη δυαδική φύση του ίδιου του υδραργύρου. Ο ιδανικός Χρυσός των Φιλοσόφων, η Λίθος, θεωρείτο σαν προϊόν του συνδυασμού του Θείου και του Υδραργύρου των Φιλοσόφων με τέλεια ισορροπία και η ένωση αυτών των δύο συστατικών, ή ο συμβιβασμός των αντιθέτων, ήταν μια βασική διαδικασία κατά την κατασκευή της Λίθου.

Τον ένατο αιώνα ένας σημαντικός Άραβας Αλχημιστής, ο Ραζής, διατύπωσε την άποψη ότι τα μέταλλα περιείχαν ένα τρίτο, αλμυρό συστατικό. Η ιδέα αυτή απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα για την ευρωπαϊκή Αλχημεία και κατά το δέκατο έκτο αιώνα ο Παράκελσος υποστήριξε ότι τα πάντα αποτελούνται από φιλοσοφικό υδράργυρο, θείο και άλας, χωρίς να εγκαταλείπει ωστόσο τα τέσσερα στοιχεία. «Ο κόσμος είναι όπως τον δημιούργησε ο Θεός. Στην αρχή τον έφτιαξε σαν ένα σώμα, που αποτελείτο από τέσσερα στοιχεία, θεμελίωσε αυτό το πρωταρχικό σώμα πάνω στην τριάδα: υδράργυρο, θείο, άλας και αυτές είναι οι τρεις ουσίες από τις οποίες αποτελείται ολόκληρο το σώμα. Γιατί αυτές σχηματίζουν καθετί που βρίσκεται στα τέσσερα στοιχεία, έχουν μέσα τους όλες τις δυνάμεις και τις ιδιότητες των φθαρτών πραγμάτων. Σ’ αυτές υπάρχουν η μέρα και η νύχτα, η θερμότητα και το ψύχος, η πέτρα και ο καρπός και το καθετί ασχημάτιστα». Η προσπάθεια συμβιβασμού του 4 (τα στοιχεία) με το 3 (υδράργυρος, θείο και άλας) και το 2 (τα αντίθετα: μέρα και νύχτα κ.λπ.) και η μετατροπή όλων τους στο 1 (τη Λίθο), ήταν μια από τις κύριες επιδιώξεις της Αλχημείας.

Τώρα η αλχημιστική θεωρία διέθετε μια τριπλότητα στην ύλη που αντιστοιχούσε με τη θεία Τριάδα και την τριπλή φύση του ανθρώπου. Στην ταξινόμηση αυτή τα τρία μέρη του ανθρώπου είναι σώμα, ψυχή (συναισθήματα, επιθυμίες, φυσικές τάσεις και ιδιότητες) και πνεύμα (οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες: έμπνευση, φαντασία, ενόραση, ηθική και κρίση). Στα μέταλλα το άλας είναι το σώμα — αδρανές παθητικό και θηλυκό. Το πύρινο θείο είναι η ψυχή, που αντιστοιχεί στα φλογερά πάθη του ανθρώπου και είναι αρσενικό. Τα αντίθετα του θείου και του άλατος συνδέονται με τον υδράργυρο, που είναι δισεξουαλικός και αντιστοιχεί στο

πνεύμα ή το νου του ανθρώπου, μέσω του οποίου οι προσταγές της ψυχής μεταφράζονται σε σωματική δράση.

Αυτή ήταν μια επιστροφή στην αρχαιότερη διαίρεση του ανθρώπου σε σώμα, που αντιστοιχεί στο συνεκτικό πνεύμα των Στωικών· σε ψυχή, δηλαδή πάθη και ορέξεις, που αντιστοιχεί στο ζωτικό πνεύμα· και σε πνεύμα, το λογικό πνεύμα, ή σε παγκόσμια κλίμακα ο Λόγος του Αγ. Ιωάννη, ο Λόγος του Θεού που ήταν επίσης η Σκέψη του Θεού. Σύμφωνα με τη θεωρία της καθόδου της ψυχής μέσα από τις ουράνιες σφαίρες, το πνεύμα κρύβεται μέσα στην ψυχή. Όταν μετά το θάνατο η ψυχή ανυψώνεται ξανά, αποβάλλει τα συσσωρευμένα στρώματα ή δέρματα ένα-ένα, μέχρις ότου ολόκληρη η ψυχή απομακρύνεται και το πνεύμα ενώνεται ξανά με τον Θεό.

Οι Γνωστικοί και οι οπαδοί των μυστηριακών λατρειών δεν θεωρούσαν ότι ο θάνατος ήταν αναγκαία προϋπόθεση για την ένωση του ανθρώπου με το Θείο. Μία προσευχή των Γνωστικών λέει: «Σωσμένοι από το φως χαιρόμαστε που φανέρωσες τον εαυτό σου σε μας, χαιρόμαστε που μας έκανες θεούς ενόσω βρισκόμαστε ακόμα στο σώμα μας, μέσω του οράματος σου». Κατά τα μυστήρια του Μίθρα ο μυημένος ανέβαινε σε επτά πύλες πάνω σε επτά βαθμίδες, μια μίμηση της ανόδου της ψυχής μέσω των σφαιρών των πλανητών. Στα μυστήρια της Ίσιδας ο μυημένος φορούσε ή έβγαζε επτά ενδύματα (ή μερικές φορές δώδεκα). Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα της μύησης ήταν η «επαναγέννηση». Ο μυημένος ξαναγεννιόταν σαν θεός. Στο τέλος του έργου του Απουλήιου Ο Χρυσός Όνος ο ήρωας μυείται στα μυστήρια της Ίσιδας. Δεν αποκαλύπτει τις λεπτομέρειες της τελετής, αν και αναφέρει ότι έφθασε ως τις ίδιες τις πύλες του θανάτου, αλλά του επετράπη να επιστρέψει. Στη συνέχεια εμφανίζεται ντυμένος με δώδεκα στολές, ένα μαντίλι με κεντημένα πάνω του ιερά ζώα αποκαλούμενο Ολύμπια στολή και ένα φύλλο φοινικιάς που συμβόλιζε τις ακτίνες του ανατέλλοντος ηλίου. «...Ξαφνικά βρέθηκα μπροστά στα βλέμματα του πλήθους, όπως ένα άγαλμα αποκαλύπτεται, ντυμένος σαν ήλιος. Η μέρα εκείνη ήταν η ευτυχέστερη της μύησής μου και την γιόρταζα σαν τα γενέθλιά μου...»

Η προσπάθεια να γίνει κανείς θεός, αυτό είναι το μεγάλο Έργο της Μαγείας και της Αλχημείας. Η πίστη ότι ο άνθρωπος μπορεί να φθάσει στο θείο ενώ βρίσκεται ακόμα στο σώμα, μαζί με την ομοιότητα ανάμεσα σε αυτή τη διαδικασία και τη μετουσίωση των αγενών μετάλλων σε χρυσό, συνδέθηκε με τις μεταλλουργικές τεχνικές του αρχαίου κόσμου από τους Γνωστικούς, τους Έλληνες και τους Αιγύπτιους Αλχημιστές. Ένας από αυτούς ο Ζώσιμος από την Πανόπολη της Αιγύπτου, που έγραψε το 300 π.Χ. περίπου, περιγράφει ένα όνειρο στο οποίο είδε έναν ιερέα να ψάχνει σε έναν ναό με θολωτό σχήμα που βρισκόταν στην κορυφή δεκαπέντε βαθμιδών. Άκουσε τη φωνή του ιερέα

που έλεγε: «Ολοκλήρωσα την κάθοδο των δεκαπέντε βαθμιδών προς το σκοτάδι και την άνοδο προς το φως. Η θυσία με ανανεώνει, απορρίπτοντας την πυκνή φύση του σώματος. Έτσι καθαγιασμένος από την αναγκαιότητα, γίνομαι ένα πνεύμα». Ο ιερέας ανέφερε επίσης ότι είχε υποστεί μεγάλα βάσανα. Είχε διαμελιστεί με ένα ξίφος. Τα οστά του είχαν ανακατευτεί με τη σάρκα του και είχαν «καεί στο πυρ της θεραπείας» και έτσι μέσω της μεταμόρφωσης του σώματος έγινε πνεύμα.

Η λέξη που χρησιμοποιήθηκε για να υποδηλώσει το θολωτό βωμό ήταν φιάλη, μια λέξη που χρησιμοποιείται επίσης για το φιαλόσχημο δοχείο που τοποθετείται πάνω από τον αποστακτήρα για να συγκεντρώνει τους ψυχώμενους ατμούς. Προφανώς το όνειρο περιγράφει την καταστροφή του «σώματος» ενός μετάλλου μέσω θερμότητας και την ανύψωση του ατμού — του «πνεύματος». Θυμίζει ωστόσο και τη μύηση των μυστηρίων. Η κάθοδος της κλίμακας προς το σκοτάδι και η επιστροφή στο φως υποδηλώνει την κάθοδο και την άνοδο της ψυχής μέσω των σφαιρών. Ο διαμελισμός με το ξίφος είναι ο συμβολικός θάνατος που προηγείται της επαναγέννησης. Η καύση στο πυρ της θεραπείας είναι η εξάγνιση της γήινης φύσης και η μετουσίωσή της σε πνεύμα.

Αργότερα στο ίδιο όνειρο ο Ζώσιμος είδε πάνω στο βωμό ένα δοχείο και μέσα στο νερό του έβραζε πλήθος κόσμου, που καιγόταν και θρηνούσε. Είδε έναν χάλκινο άνθρωπο να κρατάει μια πινακίδα από μολύβι.

Ένας θεατής του είπε ότι «όσοι θέλουν να αποκτήσουν αρετή εισέρχονται εδώ και γίνονται πνεύματα αφού ξεφύγουν από το σώμα», -ξυπνώντας από το όνειρο ο Ζώσιμος λέει στον αναγνώστη να χτίσει έναν ναό από λευκό σίδηρο ή από αλάβαστρο, που να μην έχει αρχή ούτε τέλος στην κατασκευή του. Στο εσωτερικό του πρέπει να βρίσκεται μια πηγή καθαρού νερού, που λαμπυρίζει σαν τον ήλιο... «Ύστερα πάρτε ένα ξίφος και βρήτε το στενό άνοιγμα προς το ναό. Ένα φίδι υπάρχει στην είσοδο. Πιάστε το φίδι, σκοτώστε το, γδάρτε το και χρησιμοποιήστε το σώμα του σαν σκαλοπάτι προς την είσοδο. Εκεί θα βρείτε αυτό που ζητάτε. Ο άνθρωπος από χαλκό έγινε άνθρωπος από άργυρο και, αν θέλετε, θα γίνει άνθρωπος από χρυσό».

Ο ναός ερμηνευόταν σαν το εργαστήριο του Αλχημιστή, ο βωμός ήταν οι συσκευές του, οι άνθρωποι ήταν τα συστατικά του Έργου που γίνονται πνεύμα ή ατμός και το φίδι ήταν οι δυσκολίες. Ένας σύγχρονος Αποκρυφιστής μπορεί να θεωρήσει ότι ο ναός, που δεν έχει αρχή ούτε τέλος, είναι ο αληθινός εαυτός που είναι αιώνιος και συμβολίζεται με το σώμα μιας γυναίκας που περιέχει το ακτινοβόλο νερό της ζωής, ή το θείο σπινθήρα. Η στενή είσοδος μας θυμίζει τα λόγια του Ματθαίου, Ζ', 14: «Στενή η πύλη και τεθλιμμένη η οδός η απάγουσα εις την ζωήν». Και το φίδι που φυλάει την

είσοδο είναι η ζωική φύση του ανθρώπου που κλείνει το δρόμο προς την πνευματική πρόοδο, αλλά η οποία, αν ξεπεραστεί και μεταμορφωθεί, είναι ένα βασικό σκαλοπάτι προς το θείο. Η διείσδυση στη στενή είσοδο είναι το μυστικό ζευγάρωμα, η ένωση των αντιθέτων, που προηγείται της επαναγέννησης του μυημένου.

Τα γραπτά του Ζώσιμου διασώθηκαν μόνο σε αποσπάσματα, αλλά ένα αρχαίο σχόλιο πάνω σ’ αυτά, η Ιερή Τέχνη, του Ολυμπιόδωρου λέει ότι δίδασκαν την ένωση με τον Θεό. Έλεγε ότι η διαδικασία απαιτεί το καταλάγιασμα των παθών και την ανάπαυση του σώματος. Ακόμα ότι ο Αλχημιστής οφείλει να επικαλεστεί το θείο ον μέσα του και ότι όσοι γνωρίζουν τον εαυτό τους γνωρίζουν τον εσωτερικό Θεό. Στη μετέπειτα Αλχημεία η κατασκευή της Λίθου απεικονιζόταν συχνά σαν ένα δέντρο, με τον κορμό και τα κλαδιά του σαν τις διαδοχικές βαθμίδες του έργου.

Η Λίθος των Φιλοσόφων είναι ο ιδεατός χρυσός, η πλατωνική «μορφή» του χρυσού, που εμποτίζει κάθε ουσία και την μετουσιώνει στη δική του χρυσή φύση. Επειδή οι πρώτοι τεχνίτες εστιάστηκαν στη μετατροπή ενός αγενούς μετάλλου σε χρυσό μέσω της αλλαγής του χρώματός του, η Λίθος συχνά ονομάζεται Βάμμα ή Βαφή. Ο Ζώσιμος έλεγε: «Ο χρυσός μας που κατέχει την επιθυμητή ποιότητα μπορεί να φτιάξει χρυσό και να μετατρέψει τον ψευδάργυρο σε χρυσάφι. Εδώ βρίσκεται το μεγάλο μυστήριο — ότι η ιδιότητα γίνεται χρυσή και αυτή μετά φτιάχνει το χρυσό». Ο «χρυσός μας» είναι εκείνο που οι μετέπειτα γενεές θα αποκαλούσαν «Λίθο». Είναι ο θείος σπινθήρας ή το Άγιο Πνεύμα με απτή μορφή. Είναι το Ένα σταθεροποιημένο με μυστικό τρόπο και είναι ο άνθρωπος που έγινε Θεός.

ΗΚατασκευή

Μια σοβαρή δυσκολία που αντιμετώπιζε στο ξεκίνημά του ο αρχάριος στην Αλχημεία ήταν ότι δεν γνώριζε με ποιο ακατέργαστο υλικό να δουλέψει. Πολλοί από τους δασκάλους της Τέχνης έλεγαν απλώς ότι το «αντικείμενο» του Έργου, το υλικό για επεξεργασία, ήταν κάτι που βρίσκεται παντού και γενικά θεωρείται άχρηστο. Μερικοί ειδήμονες ισχυρίζονταν ότι το αντικείμενο του έργου ήταν το ίδιο με το σκεύος στο οποίο εφέρετο, με το Αυγό των Φιλοσόφων ή το ωοειδές αγγείο από το οποίο η λίθος μετά την επώαση θα πρόβαλλε σαν πουλάκι. Μερικοί υποδείκνυαν ότι το Έργο έπρεπε να αρχίσει με το σάλιο της σελήνης ή με το σπέρμα των αστέρων. Άλλοι συνιστούσαν βιτριόλι, αλλά με το βιτριόλι εννοούσαν κάτι άλλο, γιατί εξηγούσαν τη λέξη με τη φράση: Visita Interiora Terrae Rectificanto Invenies Occultum Lapidem ή «Πήγαινε στο εσωτερικό της γης και μέσω της εξάγνισης θα βρεις τη μυστική Λίθο».

Ο Αλχημιστής που δεν καταλάβαινε αυτές τις οδηγίες, αναγκαστικά προχωρούσε με τη μέθοδο δοκιμής-λάθους. Άρχιζε ίσως με ένα αγενές μέταλλο ή κράμα, αλλά δοκιμάζονταν και πολλά άλλα υλικά. Στο «Τυπικό Αλχημείας», ο έμπειρος Άγγλος του 15ου αιώνα Τόμας Νόρτον του Μπρίστολ κορόιδευε εκείνους που πειραματίζονταν με χόρτα, ρίζες και βότανα, διάφορες μαστίχες, ιεροβοτάνη, μανδραγόρα, αρσενικό, αντιμόνιο, μέλι, κερί, κρασί, μαλλιά, αυγά, κοπριά, ούρα, και βιτριόλι- όλα χωρίς επιτυχία. Το έργο μπορούσε να αρχίσει με το ίδιο το χρυσάφι ή σε κάποιο σημείο της διαδικασίας του Έργου έπρεπε να προστεθεί χρυσάφι, επειδή έλεγαν ότι οποιοσδήποτε επιθυμεί να κάνει χρυσό, πρέπει και να αρχίσει με χρυσό.

Από πνευματική σκοπιά φαίνεται καθαρά ότι το αντικείμενο του έργου ήταν ο ίδιος ο Αλχημιστής: Ars totum requir it hominem, «Η τέχνη απαιτεί ολόκληρο τον άνθρωπο». Ο Αλχημιστής ήταν το σκεύος του Έργου και το υλικό μέσα σ’ αυτό. Το άχρηστο πράγμα που βρίσκεται παντού είναι η ύλη που στον άνθρωπο σημαίνει το σώμα και τη ζωική φύση που είναι στενά συνδεδεμένη μ’ αυτό. Στην ύλη υπάρχει κρυμμένο το πνεύμα ή θείος σπινθήρας, το σάλιο της σελήνης και το σπέρμα ή βλέννα των άστρων, που είναι κάτι που πέφτει από τον ουρανό ή το βιτριόλι που βρίσκεται στο εσωτερικό της ύπαρξης του ίδιου του Αλχημιστή. Όποιος θέλει να κάνει χρυσό, πρέπει να αρχίσει με χρυσό, επειδή ο άνθρωπος δεν μπορεί να βρει την αλήθεια, αν δεν είναι ο ίδιος αληθινός, ούτε Θεός αν δεν έχει Θεό μέσα του.

Ένα κοινό σύμβολο του Έργου ήταν ένας όφης ή δράκοντας που σχηματίζει έναν κύκλο δαγκώνοντας την ουρά του και που φέρει την ελληνική φράση «Εν το Παν». Αυτή η φράση έχει τρεις λέξεις και επτά γράμματα, 3+7=10, που αντιπροσωπεύει όλα τα πράγματα και τα ανάγει στο ένα ή ενότητα. Η Λίθος είναι το Ένα που είναι επίσης και το Παν. Με ανθρώπινους όρους είναι ο συνολικός άνθρωπος που γινόμενος το Ένα ταυτίζεται με το Παν, το σύμπαν και τον Θεό. Το έργο είναι κυκλικό, σαν το έτος και τον κύκλο της φύσης. Αρχίζει με το συνολικό άνθρωπο —σώμα, ψυχή και πνεύμα— και τελειώνει με τον τέλειο ολοκληρωμένο άνθρωπο. Ο Πέτρος Μπόνους, συγγραφέας του βιβλίου «Το Νέο Μαργαριτάρι του Μεγάλου Πρίγκηπα», γραμμένο γύρω στα 1330, έλεγε ότι οι αρχαίοι φιλόσοφοι γνώριζαν «ότι ο Θεός θα γινόταν άνθρωπος την Έσχατη Ημέρα της Τέχνης, όταν το έργο εκπληρωθεί... Αφού, όμως, κανένα δημιούργημα εκτός του ανθρώπου δεν μπορεί να ενωθεί με τον Θεό, εξαιτίας της ετερογένειάς του, ο Θεός πρέπει να γίνει ένα με τον άνθρωπο. Και αυτό συνέβη με τον Ιησού Χριστό και την Παρθένο μητέρα του». Πολλοί Αλχημιστές ταύτιζαν τη Λίθο με τον Χριστό που είναι Θεός και άνθρωπος, αλλά ο Χριστιανισμός τους ήταν ολότελα ανορθόδοξος. Το έργο πρέπει να εκπληρωθεί, ενώ ακόμα είναι κανείς στο σώμα. Η Λίθος είναι η θεία ύπαρξη που κάθε άνθρωπος μπορεί να σταυρώσει και να αναστήσει στον εαυτό του και να πετύχει τη βασιλεία του ουρανού στη γη.

Το έργο φαίνεται να προχωρεί παράλληλα κατά μήκος μιας χημικής και μιας μυστικιστικής γραμμής. Οι δάσκαλοι της τέχνης έλεγαν ότι ο Αλχημιστής δεν θα μπορούσε να πετύχει, παρά μόνο με τη χάρη του Θεού και με προσευχή και αυστηρή αφοσίωση στο έργο. Ο διαλογισμός και η φαντασία επίσης ήταν ζωτικά για την επιτυχία. Οι διεργασίες ήταν αργές και επίπονες και ο Αλχημιστής αναγκαζόταν ίσως να επαναλάβει μια διαδικασία εκατοντάδες φορές πριν συμπληρωθεί. Του υποδεικνυόταν να διαβάσει όλες τις αυθεντίες επί του θέματος, όσο και αν ήταν μεταξύ τους αντιφατικές και να αγωνιστεί να τις καταλάβει. Στην πορεία του μακροχρόνιου αυτού μόχθου προφανώς ανέμενε ότι η χημική ανέλιξη του υλικού στο αγγείο θα συνοδευόταν από μια ανάλογη πνευματική ανάπτυξη μέσα του. Και όταν τέλος ερχόταν η τελική φώτιση και το μυστικό πρόβαλε με όλη την λαμπρότητα στο νου του, έβρισκε ότι το έργο δεν ήταν καθόλου δύσκολο και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς ήταν τόσο τυφλός πριν.

Μερικοί από τους μεταγενέστερους Αλχημιστές εγκατέλειπαν εντελώς το εργαστηριακό έργο λέγοντας ότι δεν ήταν αναγκαίο, αλλά ο νεόφυτος όφειλε να περάσει μέσω της ίδιας μακράς προσπάθειας για να ανακαλύψει τι σήμαινε στην πραγματικότητα το Έργο, να περάσει μέσα από τις ίδιες περιπλοκές, τις λαθεμένες εκκινήσεις και παραπλανητικές παρόδους και

μέσα από την ίδια βαθμιαία αυξανόμενη κατανόηση. Η γνώση πράγματι ήταν το κλειδί για τη Λίθο. Όταν ο Αλχημιστής κατανοούσε τι ήταν η Λίθος του, όφειλε να την ανακαλύψει και να γίνει η Λίθος. Στην Αλχημεία, όπως και στον Αποκρυφισμό η αλήθεια καλύπτεται πίσω από σύμβολα και παράδοξα, επειδή πρέπει να την ανακαλύψει ο καθένας μόνος του. Οι απόκρυφες τέχνες είναι «Τέχνες». Το έσχατο μυστικό τους μπορεί να μαθευτεί, αλλά όχι να διδαχθεί.

ΤαΤέσσερα Στάδια

Όταν ο αρχάριος επέλεγε ένα ακατέργαστο υλικό, αντιμετώπιζε τη δυσκολία του να βρει ποιες διεργασίες να εφαρμόσει σ’ αυτό. Κι αυτό ήταν ένα θέμα μακροχρόνιων δοκιμών και λαθών. Σπάνια συμφωνούσαν οι ειδήμονες γύρω από τις ακριβείς διαδικασίες που χρειάζονταν για την κατασκευή της Λίθου ή για τη σειρά που θα έπρεπε να ακολουθήσουν. Οι αρχαίοι ειδήμονες γενικά έλεγαν ότι υπήρχαν τέσσερα κύρια στάδια στο έργο, διακρινόμενα από την εμφάνιση τεσσάρων χρωμάτων

— μαύρο, λευκό, κίτρινο και κόκκινο— στο υλικό μέσα στο αγγείο. Αυτή η διαδοχή των χρωματικών μεταβολών εμφανίζεται στο πιο αρχαίο γνωστό βιβλίο για την Αλχημεία, τα Φυσικά και Μυστικά, γραμμένο από τον Βώλο (από τη Μένδη της Αιγύπτου), γύρω στα 200 π.Χ. Πιθανόν συνδέεται με τα τέσσερα στοιχεία και την αριθμολογική σημασία του 4 σαν αριθμού που διέπει τη μορφή και τη δομή των πραγμάτων, καθώς και την κατασκευή του χρυσού. Αργότερα στο Μεσαίωνα τα στάδια έγιναν τρία — μαύρο, λευκό και κόκκινο— αντικαθρεφτίζοντας την τριάδα Υδραργύρου, Θείου και Άλατος και τη σπουδαιότητα του 3 σαν του αριθμού της δημιουργίας, καθώς και της δημιουργίας χρυσού. Αλλά αυτά ήταν μόνο τα κύρια στάδια και οι λεπτομέρειες του έργου ποίκιλαν από τον ένα συγγραφέα στον άλλο.

Μερικοί Αλχημιστές έλεγαν ότι υπάρχουν επτά διαδικασίες στο έργο, ενώ άλλοι δώδεκα. Οι επτά διαδικασίες αντιστοιχούν στις επτά ημέρες της δημιουργίας καθώς και στους επτά πλανήτες, επειδή η επιρροή κάθε πλανήτη υποτίθεται ότι παράγει το δικό της μέταλλο στη γη. Τα μέταλλα ποίκιλαν σε βαθμό τελείωσης από το μόλυβδο, που ήταν το πιο ακάθαρτο, ως το χρυσό. Ο Αλχημιστής άρχιζε με το ακατέργαστο υλικό στην πλέον ακάθαρτη «μολυβένια κατάστασή του» και βαθμιαία το βελτίωνε, μέχρις ότου γίνει ο τέλειος χρυσός και τα βήματα στο έργο αντιστοιχούσαν στην άνοδο της ψυχής μέσω των πλανητικών σφαιρών. Οι δώδεκα διαδικασίες συνδέονταν

με τα σημεία του Ζωδιακού. Το έργο σκόπευε να αντιγράψει τις διαδικασίες της Φύσης και οι δώδεκα μήνες ή ζωδιακά σημεία αποτελούν τον πλήρη κύκλο του έτους στον οποίο η φύση κινείται από τη γέννηση στην ανάπτυξη και στο μαρασμό, στο θάνατο και την αναγέννηση.

Ο Άγγλος Αλχημιστής Τζωρτζ Ρίπλεϋ στη Σύνθεση Αλχημείας, γραμμένη το 1470, έδωσε έναν κατάλογο δώδεκα διαδικασιών και ένας όμοιος κατάλογος δόθηκε από τον Ιώσηφο Κερτσετάνους1 το 1576. Αυτές οι διαδικασίες είναι:

(1) Αποτέφρωση,

(2) Διάλυση,

(3) Διαχωρισμός,

(4) Σύζευξη,

(5) Σήψη,

(6) Συμπύκνωση,

(7) Τροφοδότηση,

(8) Εξάχνωση,

(9) Ζύμωση,

(10) Μετουσίωση,

(11) Πολλαπλασιασμός και

(12) Προβολή.

1 Josephus Quercetanus (c.1544-1609)

: (Πρώτο Στάδιο Μελάνωση Nigredo)

(1) Αποτέφρωση, Κάθε ερμηνεία χημική ή ψυχολογική αυτών των διαδικασιών είναι αναγκαστικά υποθετική, αλλά τα πρώτα βήματα μέχρι τη Σήψη σαφώς προτίθενται να αποκαθάρουν το αρχικό υλικό και να του αφαιρέσουν τα χαρακτηριστικά, ανάγοντάς το σε Πρώτη Ύλη και ελευθερώνοντας το πνεύμα του ή το σπινθήρα της Ζωής. Αποτέφρωση σημαίνει θέρμανση του αγενούς μετάλλου ή άλλου χονδροειδούς υλικού στον αέρα, μέχρι να αναχθεί σε λεπτή σκόνη ή στάχτη. Ο Ρίπλεϋ είπε ότι αυτό απαιτεί μια μέτρια θέρμανση διατηρούμενη για ένα έτος, πράγμα που θυμίζει το ενθουσιώδες σχόλιο ενός αρχαίου Άραβα Αλχημιστή: «Αποτέφρωση είναι ο θησαυρός ενός πράγματος· μην κουραστείς στην αποτέφρωση». Καταστρέφοντας την εξωτερική μορφή του αγενούς μετάλλου, η αποτέφρωση θεωρείται ότι απομακρύνει όλες τις επιφανειακές ιδιότητές του.

Πνευματικά η αποτέφρωση αντιπροσωπεύει ίσως τα εξαγνιστικά πυρά της έμπνευσης και αυτομαθητείας. Το έργο αρχίζει με έντονη δυσαρέσκεια του μαθητή για τον εαυτό του και για τη ζωή του, με μια δυνατή επιθυμία για ανώτερα πράγματα. Είναι μια διαδικασία αυτοπαρατήρησης και αυτοκριτικής με την οποία ένας άνθρωπος συνεχώς ζυγίζει τον εαυτό του και τον βρίσκει ελλιπή. Συνδυασμένη με μια φλογερή απόφαση να γίνει καλύτερος, φέρνει σαν αποτέλεσμα τη διάσπαση του φυσικού εαυτού. Οι εξωτερικές, επιφανειακές όψεις της προσωπικότητας καίγονται συνεχώς και ό,τι απομένει είναι η «σκόνη» του εσωτερικού ανθρώπου.

(2) Διάλυση. Το δεύτερο βήμα, η διάλυση ήταν να διαλυθεί η απανθρακωμένη σκόνη σε ένα «μεταλλικό ύδωρ που δεν θα βρέχει τα χέρια». Το μεταλλικό ύδωρ ήταν ο υδράργυρος και μερικοί Αλχημιστές πρόσθετον ίσως κοινό υδράργυρο σ’ αυτό το σημείο, αλλά πολύ συχνότερα προφανώς οι ατμοί που αναδίδονταν κατά την αποτέφρωση —που εξομοιούνταν με τον υδράργυρο των φιλοσόφων— συμπυκνούνταν στο υδραργυρικό υγρό στο οποίο η σκόνη διαλυόταν. Πολλοί Αλχημιστές παραπονιόνταν για τις δυσκολίες της διαδικασίας αυτής.

Η αναγωγή του χονδροειδούς υλικού σε υδάτινη κατάσταση θεωρείτο συνήθως σαν ουσιαστικό αρχικό βήμα στο έργο: «Μην εκτελέσεις καμιά εργασία, μέχρις ότου όλα γίνουν νερό». Υπήρχε μια πλατιά διαδεδομένη πίστη ότι όλα τα πράγματα αρχικά προήλθαν από το νερό· ειδικότερα ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης υποστήριζαν ότι τα μέταλλα σχηματίζονται μέσω της κρυστάλλωσης ύδατος βαθιά στη γη. Στον Τίμαιο ο Πλάτωνας θεωρεί ως

νερό καθετί που μπορεί να υπάρξει ως ρέον υγρό, περιλαμβάνοντας και τα μέταλλα που τήκονται όταν θερμανθούν. Ο χρυσός είναι ύδωρ «εύτηκτου είδους» και ο χαλκός είναι «ένα λάμπον και στερεό είδος νερού». Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι υπάρχουν δυο είδη «αναθυμίασης» ή «εκπνοής» που ανέρχονται από τη γη, όταν αυτή θερμαίνεται από τον Ήλιο. Το ένα είναι ατμώδες και υγρό και το άλλο καπνώδες και ξηρό. Όταν αυτές οι αναθυμιάσεις παγιδεύονται μέσα στη γη, μετατρέπονται σε μέταλλα και ορυκτά. Μέταλλα «είναι όσα παράγονται μέσω εγκλεισμού ατμωδών (υγρών) αναθυμιάσεων, ειδικά μέσα σε πέτρες των οποίων η ξηρότητα τις συμπιέζει και τις στερεοποιεί». Τα μέταλλα «από μια άποψη είναι ύδωρ και από άλλη όχι: είναι δυνατόν η ύλη τους να ξαναγυρίζει στο ύδωρ, αλλά δεν μπορεί να το κάνει». Κάθε μέταλλο είναι αποτέλεσμα της στερεοποίησης των αναθυμιάσεων, πριν επιστρέψει σε ύδωρ.

Αφού στην αλχημιστική θεωρία τα μέταλλα είναι συμπυκνωμένο ύδωρ, αναγωγή ενός μετάλλου σε νερό σημαίνει επιστροφή στην Πρώτη Ύλη και κάθαρση του μετάλλου, ελευθερώνοντάς το από τις ατέλειες της «ανάπτυξής» του στη γη.

Η Διάλυση είναι μια διαδικασία βαθιάς αυτοεξέτασης και αυτο-αποστροφής. Η απανθρακωμένη σκόνη, που αντιπροσωπεύει τα πιο σταθερά χαρακτηριστικά κάτω από την επιφάνεια ενός ανθρώπου, διαλύεται σε υδραργυρικό ύδωρ. Οι κρυμμένες τάσεις, προκαταλήψεις, διαθέσεις, τα βαθιά ριζωμένα πρότυπα συναισθήματος και αντίδρασης του Αλχημιστή διαλύονται μέσω της δράσης του «υδραργύρου», της νοήμονος εσωτερικής αντίληψης. Η δυσκολία της διαδικασίας ήταν να βρεθεί ο αληθινός φιλοσοφικός υδράργυρος, η αληθινή εσωτερική αντίληψη κι αυτό ενέχει τον κίνδυνο νοητικής κατάρρευσης, φόβου, απελπισίας, πλάνης και αυταπάτης. Το νερό της διάλυσης, έλεγαν οι Αλχημιστές, είναι ένα πικρό υγρό και ο Κ. Γιουνγκ, κάνοντας μια παρομοίωση μεταξύ Αλχημείας και Ψυχανάλυσης, λέει: «Είναι πικρό πράγματι να ανακαλύπτεις πίσω από τα υψηλά ιδανικά στενές, φανατικές πεποιθήσεις, τρεφόμενες ενδομύχως και πίσω από τους δήθεν ηρωισμούς απλώς ωμό εγωισμό, παιδαριώδη απληστία και φιλαρέσκεια. Αυτή η οδυνηρή διόρθωση είναι ένα αναπόφευκτο στάδιο σε κάθε θεραπευτική διαδικασία».

(3) Διαχωρισμός. Η δοκιμασία του πικρού νερού οδηγεί στο στάδιο του διαχωρισμού. Σύμφωνα με τον Ρίπλεϋ αυτό διαχωρίζει το λάδι από το νερό. Δεν γινόταν από τον Αλχημιστή, αλλά από τον Θεό· αυτό σημαίνει ότι ο Αλχημιστής άφηνε το υδαρές υλικό στο δοχείο μόνο, να διαχωριστεί αφ’ εαυτού. Ο σκοπός ήταν να διαχωριστούν τα αρχικά συστατικά του ακατέργαστου υλικού. Ανάμεσα σ’ αυτά ο υδράργυρος και το θείο συνέδεαν

τις τέσσερις αρχικές ιδιότητες στις οποίες τα ίδια τα στοιχεία βασίζονταν. Το θείο ήταν ζεστό και ξηρό, ανταποκρινόμενο στην καπνώδη και ξηρά εξάτμιση του Αριστοτέλη και ο υδράργυρος ήταν κρύος και υγρός, η ατμώδης και υγρά εξάτμιση. Το καιόμενο θείο ενσάρκωνε το στοιχείο του πυρός (ζεστό και ξηρό), ο υγρός υδράργυρος το στοιχείο του ύδατος (κρύο και υγρό), απ’ όπου και η δήλωση ότι η Λίθος παράγεται από πυρ και ύδωρ. Στη νεώτερη Αλχημεία διαχωρισμός σήμαινε να διαιρεθεί το αρχικό υλικό σε υδράργυρο, θείο και άλας, ή πνεύμα, ψυχή και σώμα.

Είτε ο διαχωρισμός παράγει δυο, τρία, είτε τέσσερα συστατικά, σκοπός του ήταν να εξαγνίσει το υλικό ακόμα πιο πολύ και να το φθάσει σε μια κατάσταση πλησιέστερη προς την Πρώτη Ύλη ανάγοντάς το πίσω στα συστατικά του μέρη. Ο Αλχημιστής αρχικά αισθανόταν μια έννοια ολοκλήρωσης στον εαυτό του και το έργο άρχιζε μ’ αυτό, όπως και θα τελείωνε με την τέλεια ολοκλήρωση της

Λίθου. Η εξέταση των στριφνών πηγών της συμπεριφοράς του καταστρέφει την αίσθηση της ολοκλήρωσης και αισθάνεται σαν να είναι τεμαχισμένη σε κομμάτια ή σαν να σχίζεται από τους πόνους. Ο Τ.Ε. Λώρενς περιέγραψε την αίσθηση αυτή στις Επτά Στήλες της Σοφίας. Ήταν το αποτέλεσμα αυτοαποστροφής συνδεόμενο με φυσική εξάντληση και σ’ αυτή την ειδική περίπτωση είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι ακολουθείται από την υποταγή σε μια σαδιστική, ερωτική «πειθαρχία». Εύρισκε τον εαυτό του «διαιρεμένο σε μέρη». Το σώμα του, το οποίο ένας Αλχημιστής θα ονόμαζε άλας, συνέχιζε επιτυχώς τη λειτουργία του καβάλα σε μια καμήλα. Ένα δεύτερο μέρος του εαυτού του (υδράργυρος) περιίπτατο άνωθεν και στην ορθή κλίση και ερευνούσε αυτό που έκανε το σώμα, ενώ το τρίτο μέρος (θείο) μιλούσε και θαύμαζε κριτικάροντας την αυτο-προσβάλλουσα εργασία του σώματος και περιφρονούσε το λόγο για την προσπάθεια. Τα δυο διαχωρισμένα μέρη φιλονικούσαν σχετικά με τη λογική ή την ανοησία των όσων έκανε το σώμα. Ο Λώρενς φαίνεται να έχει δοκιμάσει έναν διαχωρισμό των αντιθέτων, τις αντιμαχόμενες τάσεις στον εαυτό. Ονόμαζε την κατάστασή του «ύπνο θανάτου». Ο Άραβας σύντροφός του έπρεπε να τον κτυπά για να ξυπνά απ’ αυτόν και σε μερικές περιπτώσεις αλχημιστικού έργου η εργασία του διαχωρισμού ακολουθείται άμεσα από την κατάσταση του «θανάτου».

(4) Σύζευξη. Ο Ρίπλεϋ και πολλοί άλλοι Αλχημιστές οπωσδήποτε τοποθετούν μετά το διαχωρισμό τη σύζευξη,, την επίτευξη μιας ισορροπίας ανάμεσα στις αντιμαχόμενες αντιθέσεις και τη συνδιαλλαγή τους. Το θείο και ο υδράργυρος ξαναενώνονται. Αυτό παριστάνεται συνήθως σαν γάμος ή ζευγάρωμα και συχνά σαν αιμομιξία ανάμεσα στη μητέρα και το γιο ή τον αδελφό και την αδελφή, επειδή το θείο και ο υδράργυρος προέρχονται από

το ίδιο αρχικό ακατέργαστο υλικό. Το θείο, η ψυχή ή παθητική φύση, ήταν αιμομικτικά ενωμένο με τον υδράργυρο, το πνεύμα ή απαθή διάνοια. Αυτή η απόπειρα για να τελειώσει ο αφόρητος διαχωρισμός, για να βρεθεί μια ισορροπία και να αποκατασταθεί η ειρήνη με τον εαυτό, συμβολιζόταν επίσης σαν επανείσοδος στη μήτρα. Ο γιος ή ο βασιλιάς ή ο δράκοντας — το υλικό του έργου — σύρεται πίσω στο σώμα της μητέρας. Είναι μια διαφυγή από τις ταλαιπωρίες, όχι απλώς τις ταλαιπωρίες του ταρασσόμενου εξωτερικού κόσμου, αλλά επίσης και από εκείνες της πνευματικής κατάστασης. Ο Αλχημιστής απαλλάσσεται από τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που είναι «οι ατέλειες της ανάπτυξής του». Οι αντίθετες ροπές, που είναι τα βασικά συστατικά της φύσης του έχουν διαχωριστεί, έχουν εξισορροπηθεί και έχουν ενωθεί ξανά. Τώρα αυτός είναι το παιδί στη μήτρα, ο αρχικός εαυτός.

Η σύζευξη μπορεί επίσης να θεωρηθεί σαν η επανένωση των τεσσάρων στοιχείων ή η επανασύνδεση του υδραργύρου, θείου και άλατος. Απαιτείτο σταθερή και κανονική θερμοκρασία, κάτι που ήταν δύσκολο να το πετύχει ο Αλχημιστής. Δεν είχε τρόπο μέτρησης της θερμοκρασίας στον πύραυνό του και ασφαλώς γι’ αυτό ήταν δύσκολο να κρατήσει ένα επίπεδο θερμοκρασίας.

(5) Σήψη. Ο Αλχημιστής έχει φθάσει τώρα στην πρώτη μορφή του υλικού, πριν αποκτήσει τις ατέλειες μέσω των συμπτωμάτων της φύσης. Συνίσταται σε Πρώτη Ύλη και έναν εμψυχώνοντα πυρήνα ζωής. Το επόμενο βήμα ήταν να σκοτώσει το υλικό και να ελευθερώσει το σπινθήρα ζωής, πράγμα που έκανε υποβάλλοντάς το σε μια υγρή θερμοκρασία ξεσταίνοντας το αλχημικό αγγείο σε ένα λουτρό ύδατος ή χωνεμένη κοπριά. Το υλικό ευρισκόμενο στον πυθμένα του αγγείου έπρεπε βαθμιαία να επιστρέφει σε μαύρη — ένα σημάδι ότι έγινε Πρώτη Ύλη— νεκρή, άμορφη μάζα από την οποία όλα τα χαρακτηριστικά είχαν απομακρυνθεί περιλαμβανομένου και του χρώματος, αφού η μαύρη ύπαρξη θεωρείτο σαν απουσία χρώματος. Το υλικό πιστευόταν ότι σάπιζε και η διαδικασία ονομαζόταν σήψη. Ατμός —ο σπινθήρας ζωής ή πνεύμα ή Υδράργυρος των Φιλοσόφων— αναδιδόταν και οι Αλχημιστές σημείωναν ότι η σήψη συνοδευόταν από δυσώδη οσμή ή «νεκρική αποφορά».

Αυτό ήταν το πρώτο κύριο στάδιο του έργου, το Nigredo η μαύρη κατάσταση, ονομαζόμενο Μαύρο Κοράκι ή κορακοκεφαλή ή Μαύρος Ήλιος και συμβολιζόταν από ένα νεκρό και σαπισμένο σώμα, ένα μαύρο πουλί ή έναν μαύρο άνθρωπο, έναν βασιλιά σφαγμένο από πολεμιστές ή έναν νεκρό βασιλιά φαγωμένο από έναν λύκο. Διάφοροι ειδήμονες οδηγούνταν στο Nigredo με ποικίλους τρόπους. Μια απλή μέθοδος ήταν να θερμάνει κάποιος χαλκό με θείο, ανάγοντάς τα έτσι σε μια μαύρη μάζα θειούχου χαλκού, δηλαδή Πρώτη Ύλη. Μαύρη και δυσώδης καθώς ήταν η Πρώτη Ύλη ήταν εν

δυνάμει η θαυμαστή Λίθος και οι Αλχημιστές θεωρούσαν ότι τα λόγια του Άσματος του Σολομώντα αναφέρονταν σ’ αυτό: «Μελαίνα είμαι, πλην εύχαρις, θυγατέρες της Ιερουσαλήμ».

Ήταν βασικό για το υλικό να σαπίσει, επειδή η σήψη θεωρείτο ότι είναι αναγκαία προϋπόθεση της ζωής. Ο σπόρος που πέφτει στη γη πίστευαν ότι πεθαίνει ή σαπίζει, ελευθερώνοντας τη ζωή που προκαλούσε νέα ανάπτυξη. Στα κλασικά χρόνια και στο Μεσαίωνα ήταν αποδεκτό ότι τα βατράχια γεννιόνταν από τα σήποντα έλη, οι μέλισσες και τα άλλα έντομα από τα σαπισμένα σώματα των ζώων και οι σφήκες από νεκρούς γαϊδάρους, οι κατσαρίδες από άλογα και οι ακρίδες από μουλάρια.

Με ευρύτερη έννοια η βασική προϋπόθεση της αναγέννησης ήταν ο θάνατος, πραγματικός ή συμβολικός. Οι Αλχημιστές μπορούσαν να αναφέρονται στον Άγιο Παύλο: «Άφρων, εκείνο το οποίο εσύ σπείρεις δεν ζωογονείται, εάν δεν αποθάνη» και «ούτω και η ανάστασις των νεκρών σπείρεται εν φθορά, ανίσταται εν αφθαρσία... σπείρεται σώμα ζωικόν, ανίσταται σώμα πνευματικόν». Είχαν επίσης την αυθεντία του Ιησού: «Εάν κόκκος σίτου δεν πέσει εις την γην και αποθάνει, αυτός μόνον μένει· εάν όμως αποθάνει πολύν καρπόν φέρει» με το πνευματικό πόρισμα στον ακόλουθο στίχο: «Όστις αγαπά την ψυχήν αυτού, θέλει απολέσει αυτήν- και όστις μισεί την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω τούτω, εις ζωήν αιώνιον θέλει φυλάξει αυτήν».

To nigredo είναι ο συμβολικός θάνατος των μυστηριωδών μυήσεων. Ο Αλχημιστής επέστρεφε πλήρως «στη μήτρα», στον εαυτό του και υφίστατο το μυστικό θάνατο, ταυτιζόμενος από τους ειδήμονες με τη μελαγχολία, μια κατάσταση απαρηγόρητης θλίψης και πνευματικής σήψης στην οποία το πνεύμα ή σπινθήρας της ζωής εγκαταλείπει το σώμα και την ψυχή. Ο αρχικός εαυτός ή Πρώτη Ύλη πεθαίνει στη μαύρη αγωνία του nigredo.

Ο Αλχημιστής είναι τώρα νεκρός σαπισμένος στο βούρκο της μελαγχολίας, αλλά αργά μια θεραπευτική φώτιση έρχεται με την ευγενή άνοδο του Φιλοσοφικού Υδραργύρου, της αληθινής έμπνευσης, του θείου σπινθήρα. Ο ατμός που αποδόθηκε κατά την αποσύνθεση, περιίπταται της μελανής ύλης στο αγγείο, όπως το Άγιο Πνεύμα εκινείτο υπεράνω των σκοτεινών υδάτων της Γένεσης. Εισχωρεί στην Πρώτη Ύλη, την ζωογονεί και δημιουργεί το έμβρυο που θα αναπτυχθεί σε Λίθο. Η διαδικασία περιγράφεται σε μια αλχημιστική μετάφραση της Λειτουργίας, γραμμένης από τον Νικόλας Μέλχιορ, που ήταν αστρολόγος του βασιλιά της Ουγγαρίας στις αρχές του δεκάτου έκτου αιώνα. (Ο παραλληλισμός ανάμεσα στο έργο της Αλχημείας και της μετατροπής του άρτου και οίνου σε σώμα και αίμα του Χριστού στη Λειτουργία, γίνεται από πολλούς Αλχημιστές). «Τότε θα εμφανιστεί στον πυθμένα του αγγείου ο ισχυρός Αιθίοπας, καμμένος, απανθρακωμένος,

ξεθωριασμένος, εντελώς νεκρός και χωρίς ζωή». Ο Αιθίοπας είναι η μαύρη Πρώτη Ύλη. «Ζητά να ταφεί, να βραχεί με την υγρότητά του και αργά απανθρακώνεται, μέχρις ότου ανυψωθεί σε φλεγόμενη μορφή από το μανιώδες πυρ... Ιδού η θαυμάσια ανακαίνιση ή ανανέωση του Αιθίοπα.

: (Δεύτερο Στάδιο Λεύκανση Albedo)

(6) Συμπύκνωση. Αναντίρρητα ο ατμός ή πνεύμα συμπυκνούται σε υγρό που γέμιζε την Πρώτη Ύλη, ενώ το αγγείο θερμαινόταν. Αυτό ήταν το αλχημιστικό «λουτρό της αναγέννησης» και οι Αλχημιστές έβλεπαν τη διαδικασία σαν αναγέννηση μέσω «ύδατος και πνεύματος»: «Εάν τις δεν γεννηθεί άνωθεν δεν δύναται να ίδη την βασιλεία του Θεού... εάν τις δεν γεννηθεί εξ ύδατος και πνεύματος δεν δύναται να εισέλθει εις την βασιλεία του Θεού».

Όταν το πνεύμα και η Πρώτη Ύλη ξαναενωθούν, ένα λευκό στερεό στερεοποιείται από το υδάτινο υλικό μέσα στο αγγείο. Αυτή ήταν η διαδικασία της πήξης, της κρυστάλλωσης ανταποκρινόμενη στην εμφάνιση της ξηράς γης έξω από το νερό κατά την τρίτη μέρα της δημιουργίας. Τα στοιχεία της Λίθου ρέουν μαζί λέει ο Ρίπλεϋ. Το λευκό στερεό είναι η Λευκή Λίθος ή Λευκή Βαφή που μετατρέπει όλα τα πράγματα σε άργυρο. Η εμφάνιση της Λευκής Λίθου σημείωνε το δεύτερο κύριο στάδιο του έργου, το albedo ή λεύκανση και οι Αλχημιστές το συνέδεαν με τη Λευκή Λίθο της Αποκάλυψης: «Εις τον νικώντα θέλω δώσει εις αυτόν να φάγει από του μάννα του κεκρυμμένου και θέλω δώσει εις αυτόν ψήφον λευκήν και επί την ψήφον όνομα νέον γεγραμμένον το οποίον ουδείς γνωρίζει, ειμή ο λαμβάνων».

Προς πείσμα του σταθερά επαναλαμβανόμενου αξιώματος nihil extraneum, «ουδέν έξωθεν», μερικοί Αλχημιστές δεν το τηρούσαν βοηθώντας την παραγωγή της Λευκής Λίθου με την προσθήκη νέων συστατικών στο σημείο αυτό. Πιθανόν να προστίθετο λίγος άργυρος με υδράργυρο, αρσενικό, αντιμόνιο ή ψευδάργυρος, που λεύκαινε την επιφάνεια του υλικού στο αγγείο. Άλλη μέθοδος δίνεται στο μεσαιωνικό Allegoria Merlini που περιγράφει την εργασία υπό το κάλυμμα μιας ιστορίας σχετικά με έναν βασιλιά (ακατέργαστο υλικό) που ήπιε τόσο πολύ νερό, ώστε τα άκρα του γέμισαν (διάλυση) και αισθανόταν σαν να έχει χωριστεί σε κομμάτια (διαχωρισμός). Οι γιατροί του τον έβαλαν σε μια ζεστή αίθουσα και όταν τον έβγαλαν ήταν νεκρός (nigredo). Οι γιατροί πήραν το σώμα, το έτριψαν σε σκόνη, το έπλυναν και το ξήραναν. Πρόσθεσαν σ’ αυτό ένα μέρος ορυκτού άλατος, δυο μέρη νίτρου και λίγο

λινέλαιο για να κάνουν μια πάστα. Έβαλαν την πάστα σε ένα χωνευτήριο στο οποίο είχαν ανοιχθεί τρύπες και τοποθετήθηκε άλλος πύραυνος από κάτω. Έπειτα θέρμαναν και έλιωσαν την πάστα, ώστε το υγρό να τρέξει μέσα στο χαμηλότερο αγγείο, πάνω στο οποίο ο βασιλιάς σηκωνόταν αναστημένος.

Η Λευκή Λίθος είναι ένας νέος εαυτός, μια νέα γη εμφανιζόμενη «έξω από τα ύδατα»: ειρήνη, αγνότητα, ευτυχία, ελευθερία από δεσμά. Ο άργυρος είναι το μέταλλο της σελήνης και η Λευκή Λίθος λάμπει στην ύπαρξη του Αλχημιστή σαν τη σελήνη στο νυκτερινό ουρανό, μετατρέποντας το σκοτάδι σε φως. Απ’ αυτό το σημείο, το τρίτο και τελικό στάδιο του έργου οδηγεί στο rubedo, στην κόκκινη χαραυγή που ανήγγειλε τον ερχομό του Ηλίου με λαμπρότητα, το ακτινοβόλο φως μιας νέας ημέρας.

(7)Τροφοδότηση. Το επόμενο βήμα είναι η τροφοδότηση, στην οποία το υλικό στο αγγείο «τρέφεται με γάλα και τροφή μετρίως». Αυτό έτρεφε την εμβρυϊκή λίθο ανάλογα με την τροφή ενός βρέφους και μπορεί να σημαίνει ότι νέο υλικό προστίθετο στο αγγείο, αν και δεν είναι σαφές. Ο Τζέραρντ Ντορν, ένας μαθητής του Παράκελσου συνιστούσε προσθήκη διαφόρων συστατικών σε μικρή αναλογία στο τελευταίο στάδιο του έργου, λαμβάνοντας ανθρώπινο αίμα, χελιδόνιο και μέλι. Το αίμα έδινε ζωική ενέργεια στη Λίθο. Το χελιδόνιο έδινε χαρά και καλή διάθεση, επειδή υποτίθεται ότι ήταν το φάρμακο για τη νυκταλωπία και εν επεκτάσει για τη μελαγχολία, τη νύκτα της μελαγχολίας. Το μέλι ήταν για τη γλυκύτητα του πόνου και επίσης συντηρητικό. Ήταν η μόνη γλυκιά ουσία που χρησιμοποιόταν μέχρι σχεδόν τους σύγχρονους καιρούς και χρησιμοποιόταν στην αρχαιότητα για το βαλσάμωμα των νεκρών σωμάτων, επειδή εμποδίζει τη σήψη. Ο Ντορν είπε ότι το μέλι ή η γλυκύτητα της ζωής μπορεί να μεταβληθεί σε ένα θανατηφόρο δηλητήριο και το χελιδόνιο που δίνει καθαρό οραματισμό, ήταν ίσως ένα αντίδοτο σ’ αυτό.

Στην εναπομένουσα διαδικασία από την εξάχνωση ως την προβολή είναι ευκολότερο να γίνουν τα χημικά και ψυχολογικά βήματα χωριστά. Τώρα ο Αλχημιστής προσθέτει στην «αναπτυσσόμενη λίθο» τις ιδιότητες που πρέπει να έχει όταν είναι πλήρης: τέλεια αγνότητα και σταθερότητα, την ικανότητα να μετατρέπει αγενή μέταλλα σε χρυσό και την ικανότητα να μεταστοιχειώνει αγενή μέταλλα πολλαπλάσιου βάρους από το δικό της.

(8) Εξάχνωση. Η εξάχνωση είναι μια εξάγνιση. Το στερεό υλικό στο δοχείο θερμαίνεται, μέχρις ότου εξατμίζεται και ο ατμός στη συνέχεια ψύχεται και συμπυκνώνεται πάλι σε στερεά κατάσταση. Αυτό επαναλαμβανόταν αρκετές φορές και συμβολίζεται συχνά με περιστέρια, κύκνους και άλλα πουλιά που πετούσαν στον ουρανό και κατέρχονταν ξανά. Ο σκοπός ήταν να απαλλαγεί το σώμα της Λίθου από τις αρχικές ακαθαρσίες που συνόδευαν τη

γέννηση από τη σήψη. Το σώμα καθαριζόταν, μετατρεπόμενο σε ατμό και πνεύμα και αποβάλλοντας το ίζημα, το πνεύμα μετατρέπεται ξανά σε σώμα. Σαν ένα στάδιο στην ανάπτυξη της Λίθου η στερεοποίηση του ατμού θυμίζει τις «αναθυμιάσεις» του Αριστοτέλη, οι οποίες στερεοποιούνται μέσα στη γη και γεννούν τα μέταλλα και τα ορυκτά.

: Τρίτο Στάδιο Κιτρίνισμα (Citrine)

(9) Ζύμωση. Στο επόμενο βήμα, τη ζύμωση, το υλικό στο αγγείο αλλάζει σε κίτρινο και γίνεται χρυσό. Πολλοί Αλχημιστές ανέφεραν σ’ αυτό το σημείο ότι έπρεπε να προστεθεί χρυσός για να επιταχύνει τη φυσική ανάπτυξη της Λίθου σε χρυσό. Αν και δεν είναι ακόμα εντελώς τελειωμένη Λίθος, τώρα αποκτά τις ικανότητες να μεταστοιχειώνει τα αγενή μέταλλα. Γίνεται μαγιά ή προζύμι ικανό να διαποτίσει, να διεγείρει και να εξωθήσει την ανάπτυξη ενός αγενούς μετάλλου με τον ίδιο τρόπο που το προζύμι διαποτίζει το ζυμάρι και το κάνει να φουσκώνει. Αυτή η ιδιότητα προέρχεται από την ψυχή της Λίθου ή θείο, το πύρινο κινητήριο συστατικό που εμψυχώνει και ζωογονεί το αγενές μέταλλο και στη ζύμωση η ψυχή της Λίθου ενώνεται με το ήδη καθαρισμένο σώμα. Ο Πέτρος Μπόνους εξηγούσε ότι η Λίθος δεν μπορεί να μεταβάλλει και να χρωματίσει άλλα μέταλλα, αν δεν μεταβληθεί και χρωματιστεί η ίδια και έτσι η Λίθος μας γίνεται ικανή για ζύμωση, αλλοιώνοντας και διαφοροποιώντας μέταλλα μέσω ορισμένης χωνευτικής θερμότητας που αναδίδει τις δυναμικές και κρυμμένες ιδιότητες... όταν ο Τεχνίτης βλέπει τη λευκή ψυχή να ανυψώνεται πρέπει να την ενώσει στο σώμα του αμέσως.

: Τέταρτο Στάδιο Ερύθρωση (rubedo)

(10) Μετουσίωση. Η μετουσίωση επιφέρει την τελευταία χρωματική μεταβολή του έργου, την ερύθρωση ή κοκκίνισμα. Οι Αλχημιστές βρήκαν ότι στα τελευταία στάδια του έργου το υλικό στο αγγείο ήταν πολύ ασταθές. Στη μετουσίωση όλα τα συστατικά της Λίθου συγχωνεύονταν με αδιαφοροποίητη αρμονία και ενότητα. Το σώμα και η ψυχή ενωμένα κατά τη ζύμωση ήταν τώρα ενωμένα με το πνεύμα και η Λίθος γινόταν σταθερή και διαρκής. Η θερμοκρασία στον πύραυνο ανερχόταν στη μεγαλύτερη ένταση και ο εμψυχωμένος Αλχημιστής έβλεπε το θαυμάσιο θέμα για το οποίο είχε εργαστεί τόσο πολύ, την εμφάνιση της αληθινής Λίθου των Φιλοσόφων την

ίδια, το τέλειο κόκκινο χρυσάφι, την Ερυθρά Βαφή ή Ερυθρό Ελιξήριο, το Ένα.

(11) Πολλαπλασιασμός. Την πέμπτη ημέρα της δημιουργίας όταν ο Θεός δημιούργησε κάθε ζων πράγμα που κινείται εκτός του ανθρώπου, τα διέταξε: «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» και την ίδια διαταγή έδωσε αργότερα στον Αδάμ και την Εύα. Η Λίθος χρειαζόταν μια ακόμα ιδιότητα, ήδη κρυμμένη μέσα της, την ιδιότητα να αυξάνεται και να πληθύνεται, μεταβάλλοντας ποσότητες αγενών μετάλλων, πολλαπλάσιες σε μέγεθος και βάρος. Αυτό γίνεται μέσω της διαδικασίας που λέγεται πολλαπλασιασμός ή επαύξηση. Η Λίθος κατασκευαζόταν γόνιμη και καρποφόρα με μια άλλη σύζευξη ή ζευγάρωμα ή ένωση των αντιθέτων, το βασιλικό γάμο της ψυχής και του πνεύματος· του θείου και του υδραργύρου, του βασιλιά και της βασίλισσας, του Ηλίου και της Σελήνης, του ερυθρού άντρα και της υλικής γυναίκας, που αντιπροσωπεύουν όλα τα αντίθετα που συμφιλιώνονται στο Ένα.

(12) Προβολή. Στο δωδέκατο και τελευταίο στάδιο, την προβολή, η Λίθος εφαρμόζεται σε μια μεταλλική βάση για να την μεταβάλει σε χρυσό. Αυτό γινόταν συνήθως τυλίγοντας ένα κομμάτι της με κερί ή χαρτί και θερμαίνοντάς το μαζί με το αγενές μέταλλο σε έναν πύραυνο.

Τρεις Όψεις και Τέσσερις Ιδιότητες

Αυτές οι τελικές διαδικασίες περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενη εξισορρόπηση και σύνδεση των συστατικών της Λίθου ή των αντιθέτων. Οι Αλχημιστές προσπαθούσαν αναγκαστικά να πετύχουν την ανάλογη ισορροπία των αντιθέτων, έτσι ώστε να επανενώσουν. Η Βίβλος του Ερμή από το διάσημο Άραβα Αλχημιστή Γκέμπερ ή κάποιον από τους οπαδούς του, εξηγεί ότι σε μερικές περιπτώσεις τα αντίθετα είναι αδιαλύτως μεμειγμένα και δεν μπορούν να εξισορροπηθούν. «Ουδέποτε θα βρεις πνεύμα που να μην περιέχει και λίγο σώμα, ούτε σώμα που να μην περιέχει και λίγο πνεύμα. Μερικές φορές αυτά τα δυο στοιχεία δεν μπορούν να διαχωριστούν όταν ένα απ’ αυτά είναι πιο άφθονο και το άλλο πολύ ελάχιστο, έτσι ώστε υπάρχει μια μεταμόρφωση ή απορρόφηση του μέρους που είναι ελάχιστο σε ποσότητα από το μέρος που υπερισχύει».

Με ανθρώπινους όρους αυτό σημαίνει ότι εκείνοι που είναι υπερπνευματικοί σε βάρος του σώματος και εκείνοι που είναι πολύ υλικοί σε βάρος της ψυχής,

βρίσκονται μακριά από την τελειότητα. Ο ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι ένας ισορροπημένος άνθρωπος. Στην ψυχανάλυση ο Γιουνγκ λέει ότι το πρόβλημα των αντιθέτων είναι «ο διχασμός της προσωπικότητας που επέρχεται εξαιτίας της μάχης των ανταγωνιστικών τάσεων που προκαλούνται κατά κανόνα από μια δυσαρμονική διάθεση. Η καταστολή ενός των αντιθέτων οδηγεί απλώς σε μια επιμήκυνση και επέκταση της σύγκρουσης, με άλλα λόγια σε μια νεύρωση. Γι’ αυτό ο θεραπευτής αντιμετωπίζει τα αντίθετα και αποσκοπεί στη διαρκή ενότητά τους».

Η ίδια διαρκής ένωση των αντιθέτων είναι ο σκοπός της μαγείας και της Αλχημείας, αλλά οι αλχημιστικές διαδικασίες περιλαμβάνουν περισσότερο περίπλοκες διαδικασίες. Η Λίθος έχει τρία συνθετικά — σώμα, ψυχή και πνεύμα— που ενώνονται μαζί σε τέσσερα βήματα.

Η Εξάχνωση ενώνει το σώμα και το πνεύμα.

Η Ζύμωση ενώνει το πνευματικό σώμα με την ψυχή.

Η Μετουσίωση ενώνει σώμα, ψυχή και πνεύμα.

Ο Πολλαπλασιασμός ενώνει ψυχή και πνεύμα.

Αυτό το επαναλαμβανόμενο σχέδιο των ενώσεων συνδέεται με τις προσπάθειες των Αλχημιστών να συνδέσουν τους αριθμούς 4, 3, 2 και να τους κάνουν 1. Το αίνιγμα της Σφίγγας ήταν: «Τι έχει τέσσερα πόδια το πρωί, δύο το μεσημέρι και τρία το βράδυ;» Ο Οιδίποδας απάντησε: «ο άνθρωπος». Αλλά μια άλλη απάντηση είναι: «η Αλχημεία», που άρχιζε με την πίστη ότι όλα τα πράγματα είναι φτιαγμένα από 4 (στοιχεία), έπειτα ανέπτυξε τη θεωρία ότι φτιάχνονται από 2 (υδράργυρο και θείο) και τελικά τη θεωρία ότι είναι φτιαγμένα από 3 (υδράργυρο, θείο και άλας). Η υιοθέτηση μιας νέας θεωρίας δεν προκαλεί την απόρριψη της παλιάς. Συνέχισαν να υφίστανται συγχρόνως. Από τη σκοπιά του Αλχημιστή το αίνιγμα ήταν: «Πώς τα 4 γίνονται 2 και έπειτα 3, που επίσης σημαίνει 1;»

Το 4 μεταβάλλεται σε 2, επειδή οι τέσσερις πρωταρχικές ιδιότητες των τεσσάρων στοιχείων περιέχονται στα δύο αντίθετα του θείου (ζεστό και ξηρό) και του υδραργύρου (κρύο και υγρό). Αλλά δεν αρκεί να πούμε ότι όλα τα πράγματα γίνονται 2, επειδή 2 είναι αριθμός του κακού, της εχθρότητας και των ασυμφιλίωτων αντιθέτων.

Όλα τα πράγματα πρέπει να συντεθούν από τα 3 που ενώνουν τα αντίθετα σε μονάδα, αλλά αυτά τα 3 πρέπει να περιέχουν το αρχικό 4.

Το 3 περιέχει το 4 στην Αλχημεία, επειδή ο υδράργυρος έχει μια διπλή φύση. Η τριπλότητα υδραργύρου, θείου και άλατος υποκρύπτει μια τετραπλότητα. Ο υδράργυρος μπορεί να θεωρηθεί απλός ή διπλός αναλόγως:

Θείο Ψυχή Αρσενικό Πυρ

Υδράργυρος Πνεύμα Αρρενοθήλυ Αέρας και Νερό

Άλας Σώμα Θηλυκό Γη

Η λύση του Μίκαελ Μάγιερ στο αίνιγμα της Σφίγγας, την οποία αναφέραμε πριν, ήταν: «Από έναν άντρα και μια γυναίκα φτιάξε έναν κύκλο, έπειτα ένα τετράγωνο, έπειτα ένα τρίγωνο, τελικά έναν κύκλο και θα αποκτήσεις τη Λίθο των Φιλοσόφων. «Στην εξάχνωση ο Αλχημιστής παίρνει «έναν άντρα και μια γυναίκα», τον υδράργυρο (πνεύμα) σαν αρσενικό και το άλας (σώμα) σαν θηλυκό και το ζευγαρώνει, δηλαδή τα φτιάχνει κύκλο. Στη ζύμωση το Θείο (ψυχή) προστίθεται για να κάνει το τέσσερα ή τετράγωνο: άλας(1) + Υδράργυρος(2) + Θείο(1). Στην ανύψωση θεωρούνται σαν τρία ή ένα τρίγωνο και ενώνονται ή φτιάχνουν έναν κύκλο που είναι η Λίθος ή το Ένα.

Οι σύγχρονοι Αποκρυφιστές γοητεύονται με τους αριθμούς από 1 ως 4 με τον ίδιο τρόπο, για να παράγουν έναν νόμο που αναφέρει ότι όλες οι δραστηριότητες ή διαδικασίες είναι τριγωνικές και συγχρόνως τετραγωνικές. Το 1 είναι το ενεργό στοιχείο ή δύναμη που εγκαινιάζει οποιαδήποτε διαδικασία. Το 2 είναι το παθητικό στοιχείο που υπηρετεί σαν μοχλός ή βάση για το 1. Το 3 είναι η σύνδεση του 1 και του 2, το αποτέλεσμα της δράσης. Αλλά τα τρία μαζί φτιάχνουν μια νέα μονάδα που είναι το 4- και το 4 είναι επίσης το ενεργό στοιχείο μιας νέας διαδικασίας, το ένα του επομένου τριγώνου. Αυτή είναι η σύγχρονη εξήγηση του ρητού της «Μαρίας της Προφήτισσας» που μεταβιβαζόταν σε πολλές γενιές Αλχημιστών. «Το ένα

γίνεται Δύο, το Δύο γίνεται Τρία και από το Τρίτο προβάλλει το Ένα ως Τέταρτο».

Το Τετραγράμματον που θεωρείται ως το πραγματικό όνομα του Θεού και επομένως ως βάση όλων των πραγμάτων, περικλείει τον ίδιο τύπο της αποκρυφιστικής και αλχημιστικής φόρμουλας. Έχει τέσσερα γράμματα, αλλά επίσης έχει τρία επειδή ένα γράμμα επαναλαμβάνεται: YHVH ή Γιοντ Χε, Βάου, Χε. Τα τέσσερα γράμματα υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύουν τα τέσσερα στοιχεία που περιέχουν δυο ζεύγη αντιθέτων,- θερμό-ψυχρό και υγρό-ξηρό.

Γιοντ י Πυρ Θερμό και ξηρό Αρσενικό Θέληση.

Χε ה Ύδωρ Ψυχρό και υγρό Θηλυκό Κατανόηση.

Βάου ו Αέρας Θερμός και υγρός Αρσενικό Νους.

Χε ה Γη Ψυχρή και υγρή Θηλυκό Σώμα.

Γιοντ είναι ο Πατέρας ή ενεργός αρχή στον Θεό και στο σύμπαν. Χε (2) είναι η Μητέρα ή παθητική αρχή. Η ένωσή τους παράγει το γιο Βάου (3) που ανταποκρίνεται στον αέρα, το προϊόν της σύνδεσης θέλησης και κατανόησης. Τελικά παράγεται η κόρη Χε (4), ανταποκρινόμενη στη γη και στο σώμα, η στερεοποίηση ή υλοποίηση των πρώτων τριών.

Το τελικό Χε είναι η κόρη και δίδυμη αδελφή και σύζυγος του Βάου, ακριβώς όπως η Εύα παράχθηκε από το σώμα του Αδάμ, δημιουργήθηκε από τον ίδιο Πατέρα και ήταν σύζυγος του Αδάμ (και η ανάδυση της Εύας από τον Αδάμ είναι παράλληλη με την εκπόρευση της θεϊκής σκέψης από τον Θεό). Βάου (νους) είναι ο γιος του βασιλιά που απελευθερώνει τη δέσμια πριγκήπισσα, το τελικό Χε (σώμα), και την παντρεύεται. Το αποτέλεσμα είναι να την τοποθετήσει στο θρόνο της μητέρας του, του πρώτου Χε (Κατανόηση) και είναι η νεανική της αγκάλη που επαναφυπνίζει το Γιοντ (θέληση), τον Πατέρα, έτσι ώστε η διαδικασία ξαναρχίζει πάλι. Αυτή η οικογενειακή σχέση συμβολίζει ολόκληρη την πορεία του σύμπαντος.

Η πορεία του σύμπαντος πράγματι είναι κυκλική — ο όφις δαγκώνει την

ουρά του — και το Μέγα Έργο είναι ένας κύκλος. Το Τετραγράμματον έχει 4 γράμματα που είναι 2 ζεύγη αντιθέτων, αλλά τα 4 είναι επίσης 3 και το όνομα διατρέχει έναν κύκλο για να κάνει το 1, αφού είναι η ουσία του Θεού η οποία είναι Μία.

Στην Αλχημεία η διαδικασία της Εξάχνωσης, της Ζύμωσης και της Μετουσίωσης αντιστοιχούν στην ένωση του σώματος και του νου και στην ανύψωσή τους στο θρόνο της κατανόησης. Στην εξάχνωση το σώμα εξατμίζεται σε πνεύμα και το πνεύμα γυρίζει συμπυκνούμενο σε σώμα, έτσι ώστε τα δυο ενώνονται σε ένα πνευματικό σώμα. Η «αρχική ακαθαρσία», καθαρισμένη από το σώμα, μερικές φορές αναφέρεται σαν «εξωτερικό θείο». Μερικοί Αλχημιστές υποστήριζαν ότι όλα τα πράγματα περιέχουν δυο θεία: εσωτερικό και εξωτερικό. Το εξωτερικό θείο είναι δυσώδες και ακάθαρτη σκουριά που πρέπει να απομακρυνθεί, αλλά το αγνό εσωτερικό θείο είναι βασικό στην κατασκευή της Λίθου. Για τους πιο ορθόδοξους Χριστιανούς Αλχημιστές το εξωτερικό θείο πιθανόν σημαίνει την αγάπη του εαυτού και το εσωτερικό θείο την αγάπη του Θεού. Αλλά ορισμένοι Αλχημιστές και σύγχρονοι Καμπαλιστές δεν τους δίνουν αυτή την έννοια. Το εξωτερικό θείο αντιπροσωπεύει επιθυμίες, αισθήματα, κίνητρα. Το εσωτερικό θείο σημαίνει εσωτερικά κίνητρα, την «πραγματική θέληση» που εκθειάζεται από τους Χεγκελιανούς φιλόσοφους και τους σύγχρονους αποκρυφιστές. Το εξωτερικό θείο σημαίνει υπερφίαλες επιθυμίες και ενδιαφέροντα. Η απόρριψη του εξωτερικού θείου κατά την εξάχνωση πνευματοποιεί το σώμα ελευθερώνοντάς το από τα επιφανειακά και κοσμικά κίνητρα και ενδιαφέροντα.

Ο Αλχημιστής έχει τώρα αφεθεί ανοικτός στο ελεύθερο παιχνίδι των εσωτερικών κατευθυντήριων δυνάμεών του. Στη Ζύμωση το πνευματικό σώμα ενοποιείται με την ψυχή. Η πύρινη αρχή του εσωτερικού θείου, η ψυχή ή πραγματική θέληση εργάζεται στο πνευματικό σώμα σαν μια ζύμη ή προζύμι μεταβάλλοντας και χρωματίζοντας την προσωπικότητα και μεταμορφώνοντάς την σε χρυσό. Η διαδικασία είναι μια διαδικασία μεθυστικής εγκατάλειψης στον αληθινό εσωτερικό εαυτό, μια εκχειλίζουσα συγκινησιακή ταραχή και έξαψη, η οποία μεταβάλλεται σε έκσταση. Οι σύγχρονοι Αποκρυφιστές ονομάζουν το ένζυμο «ζωή στο χυμό του σταφυλιού» και «παρουσία του Βάκχου».

Ο Βάκχος είναι αρρενοθήλυς, θείος και ανθρώπινος: «μεθυσμένος από τη γλύκα του θεϊκού σταφυλιού, δεν αναγνωρίζει πια το βάρος του σώματος και την αγωνία του πνεύματος». Ο συνήθης εαυτός του μάγου είναι «ένα πλήθος αγρίων γυναικών υστερικών από ακατανόητα και ακόρεστα ζωώδη ένστικτα. Αυτές θα ξεσκίσουν τον Πενθέα — τον απλό ανθρώπινο βασιλιά που

αποτόλμησε να τις υποτάξει — σε κομμάτια». Ο Βάκχος είναι ο αληθινός εαυτός που θα μεταμορφώσει αυτό το συρφετό σε ένα θέαμα αρμονικών κινήσεων, θα συντονίσει τα ουρλιαχτά υαινών σε συμφωνία παιάνος και την άλογη μανία τους σε αυτοελεγχόμενη έκσταση.

Ο Βάκχος είναι «διττά διπλός», ένας θεός και ένα ζώο, μια γυναίκα και ένας άντρας. Είναι ο αληθινός εαυτός, το ανθρώπινο ισοδύναμο του Θεού ή Τετραγράμματου, του οποίου τα τέσσερα γράμματα είναι δυο ζεύγη αντιθέτων και η ζύμωση θεωρείται ότι ενώνει τα τέσσερα συστατικά, εφόσον ο υδράργυρος είναι διπλός. Πλάι σ’ αυτό μερικοί από τους Αλχημιστές είπαν ότι ο υδράργυρος και το θείο είναι δυο ζεύγη αντιθέτων και όχι ένα. Ο υδράργυρος είναι εξωτερικά υδράργυρος και εσωτερικά θείο και το θείο είναι εξωτερικά θείο και εσωτερικά υδράργυρος. Με άλλα λόγια καθετί περιέχει την αντιθετικότητά του και οτιδήποτε συνδέει τον υδράργυρο και το θείο, ενώνει τα ζεύγη των αντιθέτων και είναι «διττά διπλό».

Η βακχική μανία της ζύμωσης οδηγεί κατευθείαν στη μετουσίωση, με την οποία ο άνθρωπος γίνεται η Λίθος. Οι Αλχημιστές είπαν ότι το υλικό στο αγγείο είναι ασταθές κι αυτό υποδηλώνει ότι η διέγερση της ζύμωσης πολύ συχνά περιορίζεται και σπάει χωρίς το τελικό αποτέλεσμα. Η μετουσίωση κατορθωνόταν μόνο αν η θέρμανση του πυραύνου ανυψωνόταν σε ένα επιτυχές σημείο έντασης, μόνο αν η έκσταση μπορούσε να μεταφερθεί στο ύψιστο όριο αυτοελεγχόμενης έκστασης. Τότε η Λίθος ακτινοβόλα κόκκινη έλαμπε με όλη της τη δόξα στο αγγείο και ο Αλχημιστής έφθανε στην εκστατική ένωση με το Θείο. Σώμα, ψυχή και πνεύμα εστιάζονταν στην τέλεια και αιώνια αρμονία του ολοκληρωμένου ανθρώπου.

Οι τελευταίες δύο διαδικασίες, ο πολλαπλασιασμός και η προβολή, είναι αναγκαίες, επειδή το έργο είναι κυκλικό. Ο Θεός είναι πρώτα 1, έπειτα 2 — σαν ένα ζεύγος αντιθέτων— αλλά έπειτα μέσω της ένωσης των αντιθέτων γίνεται 3: ο Δημιουργός από τον οποίο ακολουθεί το 4, η δημιουργία του φυσικού σύμπαντος. Το να σταματήσει το έργο με τη Λίθο σαν 1 στη μετουσίωση, θα σήμαινε την αποκοπή των γραμμών ζωής του σύμπαντος. Το ανθρώπινο πνεύμα που πετά στην ένωση με το σύμπαν πρέπει να γίνει μέρος της ακατάπαυστης διαδικασίας του.

Ο έρωτας στον πολλαπλασιασμό και στην προβολή είναι η ολοκλήρωση του Έργου και η νέα αρχή του. Ο «έρωτας» είπε ο Ελιφάς Λεβί, «είναι μια από τις μυθολογικές εικόνες του μεγάλου μυστικού, ο μεγάλος παράγοντας, εξαιτίας του οποίου εκφράζει κανείς μια δράση και ένα πάθος, ένα κενό και μια αφθονία, ένα βέλος και μια πληγή». Στο βασιλικό γάμο του πολλαπλασιασμού ο Ένας γίνεται Δύο και τα Δύο ενώνονται, η ένωση του Γιοντ και του Χε στο Τετραγράμματον. Το πάντρεμα του θείου και του

υδραργύρου αντιπροσωπεύει την καρποφόρο ένωση όλων των αντιθέτων που περικλείονται στη Λίθο.

Από την ένωση των Δύο προέρχεται η γονιμοποιός δύναμη του Τρίτου. Με την προβολή η Λίθος μιγνύεται με ένα αγενές μέταλλο που είναι το αλχημιστικό αντίστοιχο της δράσης του Αγίου Πνεύματος, του φερομένου επί των υδάτων της Γένεσης, που εμψυχώνει την Πρώτη Ύλη ή δημιουργεί το φαινόμενο του σύμπαντος με το οποίο ο Αλχημιστής άρχισε. Το έργο σχημάτισε πλήρη κύκλο.

ΤΟ ΝΕΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΛΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΕΡΟΣΠΡΩΤΟ

ΒΓΑΛΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΙΟ

(Ο αναγραμματισμός του συγγραφέα)

«Devi Leschi genus amo».

Στη φράση αυτή: «Αγαπώ τη Θεία Φυλή Λέσκι», βρίσκονται τα γράμματα του ονόματος του

συγγραφέα, δηλαδή:

MICHAEL SENDIVOGIUS

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Σε όλους τους γνήσιους Αναζητητές της μεγάλης Αλχημιστικής Τέχνης, ή Γιους του Ερμή, ο Συγγραφέας

εύχεται θεία Ευλογία και Σωτηρία

Όταν σκέφτομαι το μεγάλο αριθμό παραπλανητικών βιβλίων και τις πλαστές αλχημιστικές «συνταγές» που τίθενται σε κυκλοφορία από ασυνείδητους απατεώνες, αν και δεν περιέχουν ούτε έναν κόκκο αλήθειας — και πόσοι δεν έχουν παραπλανηθεί και παραπλανούνται καθημερινά από αυτές — νομίζω ότι δεν μπορώ να κάνω τίποτα καλύτερο από το να μεταδώσω το Χάρισμα, που μου μεταβιβάστηκε από τον Πατέρα των Φώτων, στους Γιους και Κληρονόμους της Γνώσης. Επιθυμώ επίσης να βοηθήσω τους μεταγενέστερους να κατανοήσουν ότι στη δική μας εποχή, καθώς και στους αρχαίους καιρούς, αυτή η ιδιαίτερα ευσπλαχνική φιλοσοφική Ευλογία δεν είχε αφαιρεθεί από τους λίγους ευνοημένους.

Για ορισμένους λόγους δεν θεωρώ σκόπιμο να δημοσιεύσω το όνομά μου κυρίως επειδή δεν επιδιώκω τον έπαινο, αλλά έχω απλώς την επιθυμία να βοηθήσω τους εραστές της φιλοσοφίας. Τη ματαιόδοξη επιθυμία για φήμη την αφήνω σε κείνους που τους αρέσει να φαίνονται σαν κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι. Τα γεγονότα και τα συμπεράσματα που παρουσιάζω εδώ εν συντομία, προέρχονται από εκείνη την πρακτική εμπειρία που μου χάρισε ευνοϊκά ο Ύψιστος και σκοπός μου είναι να βοηθήσω όσους έχουν βάλει ένα υγιές θεμέλιο στα βασικά μέρη αυτής της ευγενέστατης Τέχνης, ώστε να προχωρήσουν σε μια πιο ικανοποιητική πληρότητα γνώσης και να τους προειδοποιήσω για κείνους τους πονηρούς «τσαρλατάνους» που ικανοποιούνται με την απάτη και την εξαπάτηση.

Η επιστήμη μας δεν είναι ένα όνειρο, όπως φαντάζεται το αμαθές πλήθος, ούτε μια κενή επινόηση αργόσχολων ανθρώπων, όπως υποθέτουν οι ανόητοι. Είναι η ίδια η αλήθεια της φιλοσοφίας, την οποία η φωνή της συνείδησης και η αγάπη με παρακίνησαν να μην την αποκρύψω πλέον. Πράγματι σε αυτές τις πονηρές μέρες, όπου η αρετή και η κακία αξιολογούνται το ίδιο, η αγνωμοσύνη και η απιστία των ανθρώπων εμποδίζουν την τέχνη μας να εμφανιστεί ανοιχτά μπροστά στο κοινό. Ωστόσο αυτή η ένδοξη αλήθεια είναι ακόμα και τώρα δυνατόν να κατανοηθεί από μορφωμένα και αμόρφωτα άτομα που διάγουν ενάρετη ζωή και υπάρχουν πολλοί σε όλα τα έθνη σήμερα που έχουν δει την Άρτεμη χωρίς πέπλα. Αλλά εξίσου πολλοί είναι εκείνοι που είτε από άγνοια είτε από επιθυμία να κρύψουν

τη γνώση τους, διδάσκουν καθημερινά τους άλλους να πιστεύουν ότι η ψυχή του χρυσού μπορεί να εξαχθεί και ύστερα να μεταβιβασθεί σε άλλες ουσίες και έτσι τους παρασύρουν να ξοδεύουν πολύ χρόνο, κόπο και χρήματα. Γι’ αυτό οι Γιοι του Ερμή ας μάθουν μια για πάντα ότι η εξαγωγή της ουσίας του χρυσού είναι μια απλή συμπαθής πλάνη, όπως θα καταλάβουν εκείνοι που θα επιμείνουν πληρώνοντας με το κόστος της εμπειρίας: τον μοναδικό κριτή που η κρίση του δεν επιδέχεται αναίρεση. Αλλά από την άλλη μεριά αν κάποιος καταφέρει να μεταστοιχειώσει ακόμα και το πιο μικρό κομμάτι μετάλλου (με ή χωρίς κέρδος) σε γνήσιο χρυσάφι, δικαίως μπορεί να ειπωθεί ότι άνοιξε τις πύλες της Φύσης και χάραξε το δρόμο προς μια βαθύτερη και πιο προχωρημένη μελέτη.

Ακριβώς με αυτό το σκοπό αφιερώνω τις επόμενες σελίδες — που περιέχουν τα αποτελέσματα της εμπειρίας μου — στους γιους της γνώσης, ώστε μέσω προσεκτικής μελέτης των έργων της Φύσης να μπορέσουν να σηκώσουν το πέπλο και να εισέλθουν στο εσώτατο ιερό της. Γι’ αυτό τον τελικό στόχο της ιερής φιλοσοφίας μας πρέπει να βαδίσουν τη βασιλική οδό την οποία η ίδια η Φύση χάραξε γι’ αυτούς. Ας μου επιτραπεί, λοιπόν, να προειδοποιήσω τον ευγενικό αναγνώστη ότι τα νοήματά μου πρέπει να κατανοηθούν όχι τόσο από τη σκοπιά του εξωτερικού καλύμματος των λόγων μου, όσο από τη σκοπιά του εσωτερικού πνεύματος της Φύσης. Αν η προειδοποίηση αυτή αγνοηθεί, τότε θα σπαταλήσει το χρόνο, τον κόπο και τα χρήματά του μάταια. Ας θυμάται ότι το μυστήριο αυτό προορίζεται για τους σοφούς και όχι για τους ανόητους. Το εσωτερικό νόημα της φιλοσοφίας μας θα είναι ακατανόητο στους ματαιόδοξους επιδειξίες, στους πονηρούς απατεώνες και σε κείνους που αμβλύνουν την οξεία φωνή της συνείδησης με την αυθάδεια μιας αμαρτωλής ζωής· όπως επίσης και στα αδαή εκείνα άτομα που στήριξαν την ευτυχία τους σε λευκάνσεις και ερυθρώσεις και σε άλλες εξίσου ανόητες μεθόδους. Η ορθή κατανόηση της Τέχνης μας γίνεται μέσω της χάρης του Θεού, ή με την ορατή επίδειξη ενός Δασκάλου και μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω νοήμονης, ταπεινής έρευνας και ευλαβικής εξάρτησης από το Χορηγό όλων των αγαθών. Αλλά ο Θεός απορρίπτει εκείνους που Τον απεχθάνονται και περιγελούν τη γνώση.

Εν κατακλείδι ζητώ ειλικρινά από τους γιους της γνώσης να δεχθούν αυτό το βιβλίο με το πνεύμα με το οποίο είναι γραμμένο και όταν το ΚΡΥΜΜΕΝΟ γίνει ΦΑΝΕΡΟ γι’ αυτούς και τα εσωτερικά στάδια της μυστικής γνώσης αποκαλυφθούν, ας μην αποκαλύψουν το μυστήριο σε κανέναν ανάξιο. Επίσης να θυμούνται το καθήκον τους προς τους πάσχοντες και δεινοπαθούντες

συνανθρώπους τους και να αποφεύγουν οποιαδήποτε φανταχτερή επίδειξη

της ικανότητάς τους. Και πάνω απ’ όλα να προσφέρουν στον Θεό, στο Τρία εν Μονάδι, ειλικρινείς και ευγνώμονες ευχαριστίες με τα χείλη μέσα στη σιωπή της καρδιάς τους και να αποφεύγουν κάθε κατάχρηση του Δώρου.

ΗΑΠΛΟΤΗΤΑΕΙΝΑΙΗΣΦΡΑΓΙΔΑΤΗΣ

ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Επειδή μετά το τέλος του Προλόγου είδαμε ότι δεν κάλυπτε ολόκληρο το χώρο που είχε οριστεί γι’ αυτόν, ύστερα από αίτηση του εκδότη κατέγραψα εδώ την «τελευταία επιθυμία και διαθήκη του Άρνολντ Βιλλανοβάνους»2, την οποία κάποτε μετέφρασα με λατινικούς στίχους. Έχω επίγνωση ότι το ύφος της απόδοσής μου υστερεί σε ωραιότητα και κομψότητα, αλλά η έλλειψη αυτή προκλήθηκε εν μέρει και από την αυστηρή και πιστή προσκόλλησή μου στο νόημα του συγγραφέα.

Η Διαθήκη του 'Αρνολντ ντε Βιλλανόβα

Λέγεται ότι ο Άρνολντ ντε Βιλλανόβα, ένας άνθρωπος που αποτέλεσε τιμή για τη φυλή του, συνέταξε τη διαθήκη του με τα ακόλουθα λόγια:

«Έχει τη γέννησή της στη γη, αποκτά τη δύναμή της στο πυρ και έτσι γίνεται η αληθινή Λίθος των αρχαίων Σοφών. Ας τραφεί δυο φορές επί έξι ώρες με ένα διαυγές υγρό, μέχρις ότου τα άκρα αρχίσουν να διαστέλλονται και να μεγαλώνουν γοργά. Τότε ας τοποθετηθεί σε ξηρό και μετρίως θερμό τόπο, για μια περίοδο άλλων δώδεκα ωρών, μέχρις ότου εξαγνιστεί βγάζοντας έναν παχύ ατμό ή καπνό και γίνει στέρεο και σκληρό εσωτερικά. Το «γάλα της παρθένου», που εκφράζεται από το καλύτερο μέρος; της Λίθου, διατηρείται ύστερα σε έναν προσεκτικά κλεισμένο γυάλινο ωοειδή αποστακτήρα και μέρα με τη μέρα κατά θαυμαστό τρόπο μεταβάλλεται από το διεγείρον πυρ, μέχρις ότου όλα τα διάφορα χρώματα διαλυθούν στη σταθερή απαλή λαμπρότητα μιας λευκής ακτινοβολίας η οποία σύντομα — κάτω από τη συνεχή επίδραση του πυρός — μετατρέπεται σε ένα λαμπερό πορφυρό, το εξωτερικό και ορατό σημάδι της τελικής τελείωσης τους έργου σου».

2 Άρνολντ ντε Βιλλανόβα ή Άρνολντ Βιλλανοβάνους (1235-1313). Αλχημιστής αστρολόγος και γιατρός, πιθανόν ισπανικής καταγωγής, βαθύς μελετητής της χημείας, της ιατρικής, της φυσικής και της φιλοσοφίας. Αφού έζησε στην αυλή του Αραγκόν, πήγε στο Παρίσι όπου απέκτησε μεγάλη φήμη, αλλά έγινε εχθρός του κλήρου και τελικά κατέφυγε στη Σικελία. Έργα του είναι τα: Novum Lumen, Flos Florum, Speculum Alchimiae και Rosarium Philosophorum.

ΠΡΩΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με το τι είναι η Φύση και τι είδους άνθρωποι

οφείλουν να είναι οι Μαθητές της

Πολλοί Σοφοί, μελετητές και μορφωμένοι άνθρωποι σε όλες τις εποχές ακόμα και (σύμφωνα με τον Ερμή) από τις ημέρες προ του Κατακλυσμού, έγραψαν πολλά σχετικά με την παρασκευή της Φιλοσοφικής Λίθου, και αν τα βιβλία τους μπορούσαν να κατανοηθούν χωρίς τη γνώση των ζωντανών διαδικασιών της Φύσης, θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι φτιαγμένα για να αντικαθιστούν τη μελέτη του πραγματικού κόσμου γύρω μας. Ωστόσο αν και δεν απομακρύνθηκαν από τους απλούς τρόπους της Φύσης, έχουν να μας διδάξουν κάτι το οποίο εμείς — σε αυτή την περίπλοκη εποχή — χρειαζόμαστε να μάθουμε, επειδή έχουμε στηριχθεί στους θεωρούμενους πιο προχωρημένους κλάδους της γνώσης και παραβλέψαμε τη μελέτη ενός τόσο «απλού» πράγματος όπως είναι η φυσική Γένεση. Έτσι δίνουμε περισσότερη προσοχή σε απίθανα πράγματα παρά σε κείνα που παρουσιάζονται φανερά μπροστά στα μάτια μας. Χανόμαστε περισσότερο μέσα σε άπιαστες υποθέσεις, παρά στη σοβαρή μελέτη της Φύσης και των λόγων των Σοφών. Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης είναι ότι παραμελούμε τα πράγματα εκείνα που φαίνονται οικεία και διψάμε για καινούργιες και παράξενες πληροφορίες. Ο τεχνίτης που φθάνει στον ύψιστο βαθμό τελειότητας της Τέχνης του, την παραμελεί και ασχολείται με κάτι άλλο, ή διαφορετικά κάνει κακή χρήση της γνώσης του. Ο πόθος μας για περισσότερη γνώση μας ωθεί συνεχώς προς κάποιο τελικό στόχο, όπου φανταζόμαστε πως θα βρούμε την τελική ανάπαυση και ικανοποίηση, όπως ένα μηρμήγκι που δεν προικίζεται με φτερά, παρά μόνο τις τελευταίες μέρες της ζωής του.

Στην εποχή μας η Φιλοσοφική Τέχνη έχει γίνει ένα πολύ λεπτό ζήτημα, όπως η τέχνη του χρυσοχόου σε σύγκριση με ενός ταπεινού σιδηρουργού που ασκεί την εργασία του στο καμίνι. Έχουμε πετύχει τόσο τεράστια βήματα, ώστε αν οι αρχαίοι Κύριοι της επιστήμης μας, ο Ερμής, ο Γκέμπερ3

και ο Ραϋμόντ Λούλλιους4 ήταν δυνατόν να ξαναγυρίσουν στη ζωή, θα 3 Το πλήρες όνομά του ήταν Abu Musa Jabir ibn Hayyan. Ο πιο διάσημος

αλχημιστής του Μεσαίωνα. Γεννήθηκε το 721 ή το 722 μ.Χ. Πήγε στην Αραβία όπου μελέτησε κοντά στον Χαρμπί και στη συνέχεια μπήκε στο τάγμα των Σούφι. Λέγεται ότι πέθανε περίπου το 813 μ.Χ. Έγραψε πολλά έργα για την Αλχημεία και η φήμη του υπήρξε μεγάλη.

4 Ραϋμόντ Λούλλυ ή Λούλλιους (1232-1315). Ισπανός θεολόγος και φιλόσοφος, γνωστός σαν ο «φωτισμένος δόκτωρ». Γεννήθηκε στην Πάλμα της Μαγιόρκας. Αφοσιώθηκε στον ασκητισμό και στον προσηλυτισμό των Μωαμεθανών. Δημιούργησε την «Λούλια μέθοδο» ή Ars Magna, ένα μηχανιστικό βοήθημα για την απόκτηση

αντιμετωπίζονταν από τους σύγχρονους Αλχημιστές όχι σαν Σοφοί, αλλά σαν απλοί ταπεινοί γνώστες. Θα έμοιαζαν πολύ φτωχοί μελετητές στη σύγχρονη παράδοση των μάταιων αποστάξεων, κυκλοφοριών, αποτεφρώσεων και όλων των άλλων αναρίθμητων εργασιών με τις οποίες η σύγχρονη έρευνα έχει εμπλουτίσει την Τέχνη μας, αν και δεν κατανοεί το νόημα των αρχαίων κειμένων. Από όλες αυτές τις απόψεις η γνώση μας είναι ανώτερη από τη δική τους. Αλλά δυστυχώς μας λείπει ένα πράγμα το οποίο κατείχαν εκείνοι, δηλαδή η ικανότητα που είχαν στην πραγματική παρασκευή της Φιλοσοφικής Λίθου. Ίσως, επομένως, οι απλούστερες μέθοδοι να είναι τελικά καλύτερες. Ακριβώς με βάση αυτή την υπόθεση θέλω κι εγώ — με τον παρόντα τόμο — να σας διδάξω να κατανοήσετε τη Φύση, ώστε οι μάταιες φαντασιώσεις μας να μην μας απομακρύνουν από τον αληθινό και απλό δρόμο. Η Φύση, λοιπόν, είναι μοναδική, αληθινή, απλή, αυτάρκης, δημιουργημένη από τον Θεό και εμψυχούμενη από ένα κάποιο παγκόσμιο πνεύμα. Το τέλος και η αρχή της είναι ο Θεός. Η ενότητά της βρίσκεται επίσης στον Θεό, γιατί ο Θεός έφτιαξε τα πάντα. Η Φύση είναι η μοναδική πηγή όλων των πραγμάτων: δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο έξω από τη Φύση ή αντίθετο προς αυτή. Η Φύση διαιρείται σε τέσσερις «τόπους» στους οποίους γεννά όλα τα πράγματα που είναι φανερά και κρυμμένα. Και ανάλογα με την καλή ή κακή ποιότητα του «τόπου», γεννάει καλά η κακά πράγματα. Υπάρχουν μόνο τέσσερις ποιότητες που βρίσκονται σε όλα τα πράγματα, αλλά ωστόσο δεν συμφωνούν μεταξύ τους, καθώς πάντα η μια απ’ αυτές αγωνίζεται για να πετύχει κυριαρχία πάνω στις υπόλοιπες. Η φύση δεν είναι ορατή, αν και δρα ορατά. Είναι ένα πτητικό πνεύμα που εκδηλώνεται με υλικές μορφές και η ύπαρξή της βρίσκεται στη Θέληση του Θεού. Είναι πολύ σημαντικό για μας να γνωρίζουμε τους «τόπους» της, καθώς και όσους είναι περισσότερο αρμονικοί και πιο στενά συνδεδεμένοι, ώστε να μπορούμε να συνενώνουμε πράγματα σύμφωνα με τη Φύση και να μην προσπαθούμε να μπερδέψουμε τα φυτά με τα ζώα, ή τα ζώα με τα μέταλλα. Το καθετί θα πρέπει να οδηγείται έτσι ώστε να δράσει πάνω σε κείνο που είναι όμοιό του — και τότε η Φύση θα εκτελέσει το καθήκον της.

Οι σπουδαστές της Φύσης οφείλουν να είναι σαν την ίδια τη Φύση — αληθινοί, απλοί, υπομονετικοί, σταθεροί κ.λπ. Πάνω απ’ όλα θα πρέπει να φοβούνται τον Θεό και να αγαπούν τους συνανθρώπους τους. Οφείλουν να είναι πάντα έτοιμοι να μάθουν από τη Φύση και να καθοδηγηθούν από τις μεθόδους της, επιβεβαιώνοντας με ορατά και αισθητά παραδείγματα πως εκείνο που προτίθενται να εκτελέσουν βρίσκεται σε συμφωνία με τις δυνατότητές της. Αν θέλουμε να αναπαράγουμε κάτι που έχει ήδη επιτευχθεί

της γνώσης και τη λύση όλων των πιθανών προβλημάτων, μέσω ενός συστηματικού χειρισμού ορισμένων βασικών ιδεών. Συνδύαζε το θρησκευτικό μυστικισμό με την Αλχημεία. Το πιο γνωστό έργο του είναι το Libre de Contemplacio.

από τη Φύση, πρέπει να την ακολουθήσουμε. Αλλά αν θέλουμε να βελτιώσουμε το Έργο της, πρέπει να το γνωρίζουμε, όπως επίσης να γνωρίζουμε και με ποιους τρόπους βελτιώνεται. Για παράδειγμα αν θέλουμε να μεταδώσουμε σε ένα μέταλλο μεγαλύτερη λεπτότητα απ' όση του έδωσε η Φύση, πρέπει να πάρουμε τη μεταλλική ουσία στην αρσενική και στη θηλυκή της ποικιλία, γιατί διαφορετικά όλες οι προσπάθειες μας θα είναι μάταιες. Είναι αδύνατον να δημιουργήσουμε μέταλλο από φυτό, όπως είναι αδύνατον να φτιάξουμε δένδρο από έναν σκύλο ή από οποιοδήποτε άλλο ζώο.

ΔΕΥΤΕΡΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με τη Λειτουργία της Φύσης στην Ουσία μας

και στο Σπέρμα της

Έχω ήδη αναφέρει ότι η Φύση είναι μοναδική, αληθινή και σταθερή και ότι γίνεται γνωστή από τα προϊόντα της, όπως είναι τα δένδρα, τα φυτά κ.λπ. Περιέγραψα επίσης τα προσόντα ενός σπουδαστή της Φύσης. Θα πω τώρα λίγα ακόμα λόγια σχετικά με τη λειτουργία της Φύσης. Όπως η Φύση έχει την ύπαρξή της στη Θέληση του Θεού, έτσι και η δική της θέληση, ή σπέρμα, βρίσκεται στα Στοιχεία. Αν και είναι μια, παράγει διαφορετικά πράγματα, αλλά μόνο μέσω της απαραίτητης μεσολάβησης του σπέρματος. Γιατί η Φύση εκτελεί οτιδήποτε ζητάει απ’ αυτήν το σπέρμα και είναι, θα λέγαμε, απλώς το όργανο κάποιου καλλιτέχνη. Το σπέρμα —αν είναι κάτι— είναι πιο χρήσιμο για τον καλλιτέχνη από την ίδια τη φύση. Γιατί η Φύση χωρίς το σπέρμα είναι σαν χρυσοχόος χωρίς χρυσάφι και ασήμι, ή σαν γεωργός χωρίς σπόρους καλαμποκιού. Όπου υπάρχει σπέρμα η Φύση θα εργασθεί μέσω αυτού, είτε είναι καλό είτε είναι κακό. Η Φύση εργάζεται πάνω στο «σπέρμα» όπως ο Θεός εργάζεται πάνω στην ελεύθερη βούληση του ατόμου. Είναι πράγματι μεγάλο θαύμα να βλέπουμε τη Φύση να υπακούει στο σπέρμα, όχι επειδή αναγκάζεται να το κάνει, αλλά με τη δική της θέληση. Κατά παρόμοιο τρόπο ο Θεός επιτρέπει στον άνθρωπο να κάνει ό,τι επιθυμεί, όχι επειδή είναι αναγκασμένος, αλλά εξαιτίας της αγαθής και ελεύθερης γενναιοδωρίας Του. Το σπέρμα, λοιπόν είναι το ελιξήριο του καθετί, ή η πεμπτουσία, ή η πιο τέλεια χώνευση και ο βρασμός του, ή επίσης το Βάλσαμο του Θείου, που είναι το ίδιο με τη ριζική υγρασία στα μέταλλα.

Μπορούμε να πούμε περισσότερα σχετικά με το σπέρμα, αλλά αναφέρω μόνο εκείνα τα γεγονότα που έχουν σημασία για την Τέχνη μας. Τα τέσσερα στοιχεία παράγουν σπέρμα, μέσω της θέλησης του Θεού και της φαντασίας της Φύσης. Και όπως το σπέρμα των αρσενικών ζώων έχει το κέντρο ή την αποθήκη του στα νεφρά, έτσι και τα τέσσερα στοιχεία μέσω της συνεχούς δράσης τους παράγουν μια σταθερή ποσότητα σπέρματος στο κέντρο της γης, όπου εκεί χωνεύεται και από εκεί προβάλλει ξανά με αναπαραγωγικές κινήσεις. Το κέντρο της γης είναι ένα ορισμένο κενό μέρος όπου τίποτα δεν βρίσκεται σε ηρεμία και πάνω στην άκρη ή στην περιφέρεια αυτού του κέντρου τα τέσσερα στοιχεία προβάλλουν τις ιδιότητές τους. Ακριβώς όπως το αρσενικό σπέρμα εκτοξεύεται μέσα στη θηλυκή μήτρα, όπου μόνο όσο χρειάζεται συγκροτείται και το υπόλοιπο αποβάλλεται ξανά, έτσι και η μαγνητική δύναμη του γήινου κέντρου έλκει μόνο την απαιτούμενη ποσότητα της συγγενούς σπερματικής ουσίας, ενώ εκείνη που δεν μπορεί να

χρησιμοποιηθεί για ζωτική αναπαραγωγή αποβάλλεται με τη μορφή λίθων και άλλων αχρήστων. Αυτή είναι η πηγή όλων των γήινων πραγμάτων.

Ας απεικονίσουμε το θέμα με τον ακόλουθο τρόπο. Πάνω σε ένα τραπέζι είναι τοποθετημένο ένα ποτήρι νερό, ενώ γύρω στις άκρες του τραπεζιού υπάρχουν μικροί σωροί από αλάτι και από σκόνες διαφόρων χρωμάτων. Αν χύσουμε το νερό, θα κυλήσει σε όλο το τραπέζι σε διαφορετικά ρυάκια. Θα γίνει αλμυρό εκεί όπου θα αγγίξει το αλάτι, κόκκινο εκεί όπου θα συναντηθεί με την κόκκινη σκόνη κ.ο.κ. Το νερό δεν μεταβάλλει τους «τόπους», αλλά οι τόποι διαφοροποιούν το νερό. Κατά παρόμοιο τρόπο το σπέρμα που είναι προϊόν των τεσσάρων στοιχείων προβάλλεται από το γήινο κέντρο προς όλες τις κατευθύνσεις και παράγει διαφορετικά πράγματα, σύμφωνα με την ιδιότητα των διαφόρων τόπων. Έτσι αν και το σπέρμα όλων των πραγμάτων είναι ένα, γεννάει μια μεγάλη ποικιλία πραγμάτων, ακριβώς όπως το σπέρμα ενός ανθρώπου παράγει έναν άνθρωπο, αν προβληθεί μέσα στη μήτρα ενός θηλυκού του δικού του είδους, ή ένα τερατώδες έκτρωμα, αν προβληθεί στη μήτρα διαφόρων θηλυκών ζώων. Όσο το σπέρμα της Φύσης παραμένει στο κέντρο μπορεί να παράγει εξίσου ένα δένδρο ή ένα μέταλλο, ένα φυτό ή ένα λίθο και κατά παρόμοιο τρόπο, ανάλογα με την αγνότητα του τόπου, θα παράγει κάτι λιγότερο ή περισσότερο αγνό.

Αλλά πώς γίνεται και τα στοιχεία παράγουν το σπέρμα ή το σπόρο; Υπάρχουν τέσσερα στοιχεία, δυο βαριά και δυο ελαφριά, δυο ξηρά και δυο υγρά, αλλά ένα είναι πιο ξηρό και ένα είναι πιο υγρό από τα άλλα και αυτά είναι αρσενικά και θηλυκά. Με τη Θέληση του Θεού το καθένα τους αγωνίζεται συνεχώς να παράγει πράγματα όμοια με τον εαυτό του στη δική του σφαίρα. Επίσης αλληλεπιδρούν συνεχώς μεταξύ τους και η λεπτή ουσία όλων τους συνενώνεται στο κέντρο, όπου όλα αναμιγνύονται και ξαναπροβάλλουν πάλι από τον Αρχαίο, τον υπηρέτη της Φύσης, όπως παρουσιάζεται πληρέστερα στον Επίλογο αυτών των δώδεκα Πραγματειών.

ΤΡΙΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με την αληθινή και Πρώτη Ύλη των Μετάλλων

Η Πρώτη Ύλη των μετάλλων είναι διπλή και η μια όψη της χωρίς την άλλη, δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα μέταλλο. Η πρώτη και βασική ουσία είναι η υγρασία του αέρα αναμεμιγμένη με θερμότητα. Την ουσία αυτή οι Σοφοί την αποκάλεσαν Υδράργυρο και στη φιλοσοφική θάλασσα κυβερνάται από τις ακτίνες του Ηλίου και της Σελήνης. Η δεύτερη ουσία είναι η ξηρή θερμότητα της γης, η οποία ονομάζεται Θείο. Αλλά επειδή αυτή η ουσία κρατήθηκε πάντα σαν ένα μεγάλο μυστήριο, ας την διευκρινήσουμε πληρέστερα, ιδιαίτερα ως προς το βάρος της, η άγνοια του οποίου θα καταστρέψει ολόκληρο το Έργο.

Η ορθή ουσία, αν ληφθεί σε λάθος ποσότητα, δεν μπορεί να παράγει τίποτα άλλο, εκτός από ένα έκτρωμα. Υπάρχουν μερικοί που θεωρούν σαν ύλη ολόκληρο το σώμα, δηλαδή σαν σπέρμα ή σπόρο, ενώ άλλοι παίρνουν μόνο ένα μέρος του. Και οι δυο βρίσκονται σε λάθος δρόμο. Για παράδειγμα αν κάποιος προσπαθούσε να δημιουργήσει άνθρωπο από το χέρι ενός άνδρα και το πόδι μιας γυναίκας, θα αποτύγχανε. Γιατί σε κάθε σώμα υπάρχει ένα κεντρικό άτομο, ή ζωτικό σημείο του σπέρματος (το 1/8200 του), ακόμα και σε έναν κόκκο σταριού. Ούτε το σώμα ούτε ο κόκκος είναι ολόκληρο το σπέρμα, αλλά το κάθε σώμα έχει ένα μικρό σπερματικό σπινθήρα, τον οποίο όλα τα άλλα μέρη τον προστατεύουν από την έκθεση στο υπερβολικό ψύχος ή τη θερμότητα. Αν έχετε αυτιά και μάτια σημειώστε αυτό το γεγονός και φυλαχθήτε από εκείνους που χρησιμοποιούν ολόκληρο τον κόκκο σαν σπέρμα, καθώς και από κείνους που προσπαθούν να παράγουν μια υπερβολικά εξευγενισμένη μεταλλική ουσία μέσω μάταιης ανάμιξης και διάλυσης διαφορετικών μετάλλων. Γιατί ακόμα και τα πιο ευγενή μέταλλα περιέχουν ένα ορισμένο αγενές στοιχείο, ενώ στα κατώτερα μέταλλα η αναλογία είναι μεγαλύτερη.

Θα έχετε όλα όσα χρειάζεστε, αν βρείτε το σημείο της Φύσης το οποίο όμως δεν πρέπει να το αναζητήσετε στα αγενή μέταλλα. Δεν πρόκειται να βρεθεί εκεί, γιατί όλα, και ειδικότερα ο κοινός χρυσός, είναι νεκρά. Τα μέταλλα όμως τα οποία σας συμβουλεύουμε να πάρετε είναι ζωντανά και διαθέτουν ζωτικό πνεύμα. Το πυρ είναι η ζωή των μετάλλων όταν βρίσκονται ακόμα σε μορφή μεταλλεύματος, ενώ το πυρ που τα λιώνει είναι ο θάνατός τους. Αλλά η πρώτη ύλη των μετάλλων είναι μια ορισμένη υγρασία αναμεμιγμένη με θερμό

αέρα. Έχει την όψη ενός ελαιώδους υγρού που προσκολλάται σε όλα τα καθαρά και ακάθαρτα πράγματα. Όμως σε μερικούς τόπους υπάρχει σε μεγαλύτερη αφθονία απ’ ό,τι σε άλλους, γιατί η γη είναι πιο ανοιχτή και πορώδης σε μερικά σημεία απ’ ό,τι σε άλλα και έχει μεγαλύτερη μαγνητική δύναμη. Όταν εκδηλώνεται, περιβάλλεται με ένα ορισμένο ένδυμα, ειδικά στους τόπους όπου δεν υπάρχει τίποτα πάνω στο οποίο να προσκολληθεί. Γίνεται γνωστό από το γεγονός ότι αποτελείται από τρεις αρχές, αλλά σαν μεταλλική ουσία είναι μόνο ένα χωρίς κανένα ορατό σημάδι σύνδεσης, εκτός μόνο από εκείνο που μπορεί να ονομαστεί ένδυμα ή σκιά του, δηλαδή το θείο κ.λπ.

ΤΕΤΑΡΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΠώς δημιουργούνται τα μέταλλα μέσα στα έγκατα της Γης

Τα μέταλλα δημιουργούνται με τον εξής τρόπο: τα τέσσερα στοιχεία αφού προβάλλουν τη δύναμη και τις αρετές τους στο κέντρο της γης, τότε στα χέρια του Αρχαίου της Φύσης αποστάζονται και εξαχνώνονται μέσω της θερμότητας της συνεχούς κίνησης προς την επιφάνεια της γης. Γιατί η γη είναι πορώδης και ο αέρας, διυλιζόμενος μέσω των πόρων της γης, μετατρέπεται σε ύδωρ, από το οποίο γεννιώνται όλα τα πράγματα. Θα πρέπει να ξέρετε ότι το σπέρμα των μετάλλων είναι στην πρώτη ουσία του ίδιο με το σπέρμα όλων των άλλων πραγμάτων: δηλαδή μια ατμώδης υγρασία. Επομένως είναι ανόητο να επιδιώκουμε την αναγωγή των μετάλλων σε Πρώτη Ύλη, η οποία δεν είναι παρά ένας ατμός και οι φιλόσοφοι που το έκαναν δεν κατανόησαν την Πρώτη Ύλη αλλά μόνο τη δεύτερη, όπως υποστηρίζει πολύ σωστά ο Μπερνάρ Τρεβιζάν5, αν και με κάπως ασαφή τρόπο γιατί απευθύνεται στους Γιους της Δοξασίας.

Από τη μεριά μου, πριν εξηγήσω ανοικτά αυτή τη θεωρία, προειδοποιώ όλους τους ανθρώπους να μην αναζητούν εκείνο που υπάρχει παντού αφ’ εαυτού με απαλή πτητική μορφή, μέσα από υπερβολικές κυκλοφορίες, αποτεφρώσεις και συνεχείς επαναλήψεις των διαδικασιών στο σκληρό χρυσό και άργυρο, τα οποία ποτέ δεν μπορούν να μετατραπούν ξανά στην αρχική τους ουσία. Ας ακολουθήσουμε το αληθινό νόημα των Αλχημιστών συγγραφέων των οποίων τα έργα διαβάζουμε και ας θυμόμαστε ότι, αν η Τέχνη πρόκειται να παράγει κάποιο σταθερό και μόνιμο αποτέλεσμα, πρέπει να ακολουθήσει τα ίχνη της Φύσης και να οδηγηθεί από τις μεθόδους της. Πρέπει να αφεθεί στην καθοδήγηση της Φύσης όσο μπορεί να την οδηγήσει και να προχωρήσει πέρα από αυτήν εμμένοντας, ωστόσο, στους κανόνες της.

Είπα, λοιπόν, ότι όλα τα πράγματα δημιουργούνται από έναν ρευστό αέρα ή ατμό, τον οποίο τα στοιχεία τον αποστάζουν στο κέντρο της γης μέσω συνεχούς κίνησης και ότι μόλις τον λαμβάνει ο Αρχαίος, η σοφία του τον εξαχνώνει μέσω των πόρων και τον διαμοιράζει στον κάθε τόπο, παράγοντας διαφορετικά πράγματα ανάλογα με τους διάφορους τόπους στους οποίους εναποτίθεται. Μερικοί νομίζουν ότι το κάθε μέταλλο έχει το δικό του σπέρμα. Αλλά αυτό είναι μεγάλο λάθος, γιατί υπάρχει μόνο ένα σπέρμα. Το σπέρμα που εμφανίζεται στον Κρόνο είναι το ίδιο με κείνο που βρίσκεται στο χρυσό, τον άργυρο, το χαλκό κ.τ.λ. Οι διαφορές τους προκαλούνται από τους τόπους

5 Γεννήθηκε το 1406 και πέθανε το 1490. Είναι ένας από τους γνωστότερους Αλχημιοτές.

και από τη χρονική διάρκεια κατά την οποία η Φύση εργάστηκε πάνω τους, καθώς η παραγωγή του αργύρου επιτεύχθηκε πιο σύντομα απ’ ό,τι του χρυσού και το ίδιο και με όλα τα άλλα μέταλλα. Ο ατμός που εξαχνώνεται με τη θερμότητα από το κέντρο της γης περνάει από ψυχρούς ή θερμούς τόπους. Αν ο τόπος είναι θερμός και καθαρός και περιέχει μέσα του ένα ορισμένο έλαιο Θείου, τότε ο ατμός (ή Υδράργυρος των Σοφών) ενώνεται με το έλαιο και το εξαχνώνει μαζί με τον εαυτό του. Αν στην πορεία της περαιτέρω εξάχνωσής του αυτός ο ελαιώδης ατμός φθάνει σε άλλους τόπους όπου η γη έχει ήδη εξατμιστεί, έχει εξαγνιστεί και έχει γίνει υγρή εξαιτίας προηγούμενης ανόδου ατμών, τότε γεμίζει τους πόρους της γης και μαζί της γίνεται χρυσός. Αλλά αν αυτή η ελαιώδης υγρασία μεταφερθεί σε ακάθαρτους και ψυχρούς τόπους, τότε γίνεται μόλυβδος. Αν η γη είναι καθαρή και αναμεμιγμένη με Θείο, τότε γίνεται ορείχαλκος. Γιατί όσο πιο καθαρός είναι ο τόπος, τόσο πιο όμορφο και τέλειο θα είναι το μέταλλο.

Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι ο ατμός ανέρχεται συνεχώς και κατά την άνοδό του από το κέντρο της γης προς την επιφάνεια εξαγνίζει τους τόπους μέσα από τους οποίους περνάει. Έτσι πολύτιμα μέταλλα βρίσκονται σε μέρη όπου πριν από χίλια χρόνια δεν υπήρχε τίποτα, γιατί αυτός ο ατμός με τη συνεχή του πορεία εκλεπτύνει συνεχώς το χονδροειδές και το ακάθαρτο και εξίσου συνεχώς μεταφέρει μαζί του το αγνό.

Αυτή είναι η κυκλοφορία και η συνεχής επανάληψη της Φύσης. Όλοι οι τόποι εξαγνίζονται όλο και περισσότερο. Και όσο πιο αγνοί γίνονται, τόσο πιο ευγενή είναι τα προϊόντα τους. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα ο ελαιώδης ατμός παγώνει από το κρύο. Με την επιστροφή της άνοιξης ελευθερώνεται και η Μαγνησία είναι εκείνη που έλκει τον συγγενικό Υδράργυρο του αέρα και δίνει ζωή σε όλα τα πράγματα μέσω των ακτινών του Ηλίου, της Σελήνης και των Άστρων, γεννώντας έτσι τα φυτά, τα λουλούδια και τα παρόμοια, γιατί η Φύση ποτέ δεν παραμένει αδρανής ούτε ακόμα και για μια στιγμή. Αυτή, λοιπόν, είναι η μόνη αληθινή αιτία της γέννησης των Μετάλλων. Η γη εξαγνίζεται μέσω μακρόχρονης διύλισης και όταν ο ελαιώδης ή λιπαρός ατμός προσεγγίζει, δημιουργούνται παρόμοια. Και αυτά δεν γεννιώνται με άλλο τρόπο, παρ’ όλες τις φαντασιώσεις εκείνων που παρερμηνεύουν σε αυτό το σημείο τα κείμενα των φιλοσόφων.

ΠΕΜΠΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΓια τη γέννηση κάθε είδους Λίθων

Η ουσία των λίθων είναι ίδια με εκείνη όλων των άλλων πραγμάτων. Και η ποιότητά τους καθορίζεται από την καθαρότητα των τόπων στους οποίους εμφανίζονται. Όταν τα τέσσερα στοιχεία αποστάζουν τον ατμό τους στο κέντρο της γης, ο Αρχαίος της Φύσης τον εκβάλλει και τον εξαχνώνει με τέτοιο τρόπο ώστε μεταφέρει μαζί του, κατά το πέρασμά του μέσω των πόρων της γης, όλες τις ακαθαρσίες αυτών των τόπων μέχρι την επιφάνεια, όπου εκεί παγώνουν από τον αέρα. Όλα εκείνα που ο αγνός αέρας γεννάει παγώνουν από το χονδροειδή αέρα και η διείσδυσή τους είναι αμοιβαία, έτσι ώστε ενώνονται μεταξύ τους επειδή η Φύση χαίρεται με τη Φύση. Μ’ αυτό τον τρόπο οι βράχοι και οι λίθοι βαθμιαία δομούνται και σχηματίζονται. Όσο, λοιπόν, πιο μεγάλοι είναι οι πόροι της γης, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα των ακαθαρσιών που μεταφέρονται προς τα πάνω.

Συνεπώς η γη εξαγνίζεται πιο τέλεια κάτω από τους τόπους εκείνους όπου υπάρχει μεγάλη συσσώρευση λίθων ή βράχων στην επιφάνεια και με αυτό τον τρόπο η δημιουργία των μετάλλων γίνεται πιο εύκολη σε αυτούς τους τόπους. Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι τα μέταλλα σπανίως βρίσκονται σε πεδιάδες, ενώ σχεδόν πάντα τα συναντάμε στα έγκατα βραχωδών λόφων. Οι πεδιάδες είναι συχνά υγρές από στοιχειώδες ύδωρ που έλκει τον ανερχόμενο ατμό και μαζί του χωνεύεται με τη βοήθεια των ακτίνων του Ηλίου και μετατρέπεται στον πλούσιο πηλό που χρησιμοποιούν οι αγγειοπλάστες.

Σε τόπους όπου το έδαφος είναι ελαιώδες και ο ατμός δεν περιέχει ούτε λιπαρότητα ούτε θείο, εκεί παράγει φυτά και χόρτα στα λιβάδια. Οι πολύτιμοι λίθοι, όπως διαμάντια, ρουμπίνια, σμαράγδια, χρυσοπράσιο, όνυχας και γρανάτης, γεννιώνται όλοι με τον ίδιο τρόπο όπως και οι συνηθισμένοι λίθοι. Όταν ο φυσικός ατμός εξαχνώνεται μόνος του, χωρίς θείο ή χωρίς τη λιπαρότητα για την οποία μιλήσαμε, και φθάνει σε έναν τόπο όπου υπάρχει καθαρό αλμυρό νερό (δηλαδή σε πολύ ψυχρούς τόπους, όπου το δικό μας Θείο δεν μπορεί να υπάρξει, γιατί αν υπήρχε τότε αυτό το αποτέλεσμα θα εμποδιζόταν), εκεί σχηματίζονται τα διαμάντια. Το ελαιώδες Θείο, που ανέρχεται μαζί με τον ατμό, δεν μπορεί να κινηθεί χωρίς θερμότητα και στιγμιαία πήγνυται όταν φθάνει σε έναν ελαφρώς ψυχρό τόπο, αφήνοντας τον ατμό να συνεχίσει την ανοδική του κίνηση χωρίς αυτό.

Τα χρώματα μεταβιβάζονται στους πολύτιμους λίθους με τον ακόλουθο τρόπο. Όταν το ελαιώδες Θείο πήγνυ- ται από τη συνεχή κίνηση, το πνεύμα

49

του νερού το χωνεύει καθώς περνάει και το εξαγνίζει με το αλμυρό νερό, μέχρις ότου παίρνει ένα ερυθρό ή λευκό χρώμα. Το χρώμα αυτό εξαερώνεται από τις πολλές επαναλαμβανόμενες διυλίσεις και στο τέλος οδηγείται προς τα πάνω μαζί με τον εξαγνιστικό ατμό, ο οποίος με τη βοήθειά του είναι σε θέση να εισέλθει σε ατελή σώματα και έτσι να τα εμποτίσει με χρώμα. Το χρώμα ενώνεται με το μερικώς πηγμένο ύδωρ και γεμίζει όλους τους πόρους του έτσι ώστε τα δυο τους γίνονται απολύτως ένα, επειδή το ύδωρ που δεν έχει πνεύμα πήγνυται από τη θερμότητα και το ύδωρ που έχει πνεύμα πήγνυται από το κρύο. Αλλά εκείνος που γνωρίζει πώς να πήξει το ύδωρ μέσω θερμότητας και να το ενώσει με ένα πνεύμα, ίσως ανακαλύψει κάτι που είναι χίλιες φορές πιο πολύτιμο από το χρυσάφι ή από οτιδήποτε υπάρχει στον κόσμο. Ας χωρίσει το πνεύμα από το ύδωρ, ώστε να μπορέσει να αποσυντεθεί και να φανεί ο κόκκος. Ύστερα ας καθαρίσει τη σκουριά και ας μετατρέψει το πνεύμα σε ύδωρ. Η ένωση αυτή θα δημιουργήσει έναν κλάδο που έχει ελάχιστη ομοιότητα με τον πατρικό μίσχο.

ΕΚΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με τη Δεύτερη Ύλη και τη Σήψη

Μιλήσαμε για την Πρώτη Ύλη όλων των πραγμάτων και με ποιο τρόπο γεννιούνται από τη Φύση χωρίς σπέρμα, δηλαδή με ποιο τρόπο η φύση λαμβάνει την ύλη από τα στοιχεία από όπου γεννάει σπέρμα. Τώρα θα εξετάσουμε αυτό το σπέρμα και τα πράγματα που αναπτύσσονται από αυτό. Καθετί που έχει σπέρμα πολλαπλασιάζεται μέσω αυτού, αλλά όχι και χωρίς τη βοήθεια της Φύσης. Γιατί το σπέρμα δεν είναι παρά πηγμένος αέρας, ή ένας ατμώδης χυμός κλεισμένος σε ένα σώμα και αν δεν διαλυθεί από θερμό ατμό, δεν μπορεί να λειτουργήσει. Η φύση, λοιπόν, του σπέρματος που παράγεται από τα τέσσερα στοιχεία είναι τριπλή: Ορυκτό, Φυτικό και Ζωικό σπέρμα. Το σπέρμα του ορυκτού είναι γνωστό μόνο στους Σοφούς. Το φυτικό σπέρμα είναι κοινό και αγενές, όπως βλέπουμε στους καρπούς. Το ζωικό σπέρμα είναι γνωστό με τη βοήθεια της φαντασίας. Αλλά το φυτικό σπέρμα εμφανίζει πιο καθαρά τη διαδικασία μέσω της οποίας η Φύση παράγει υλικά αντικείμενα από τα τέσσερα στοιχεία. Ο χειμώνας είναι η αιτία της σήψης. Πήζει το ζωτικό πνεύμα στα δένδρα και όταν η θερμότητα του Ηλίου — η οποία μαγνητικά έλκει την υγρασία— το ελευθερώνει, τότε η φυσική θερμότητα (του δένδρου), που έτσι διεγείρεται, έλκει έναν λεπτό ατμό ύδατος προς την επιφάνεια και κάνει το χυμό να κυλήσει, χωρίζοντας πάντα το καθαρό από το ακάθαρτο- αν και το ακάθαρτο μπορεί μερικές φορές να προηγείται του καθαρού. Εκείνο που είναι καθαρό πήγνυται σε άνθη, το ακάθαρτο γίνεται φύλλα και το χονδροειδές και παχυλό σκληραίνει σε φλοιό. Ο φλοιός του δένδρου παραμένει σταθερός· τα άνθη παίρνουν το χρώμα τους ανάλογα με την ποιότητα της φυσικής θερμότητας και κάνουν καρπό ή σπόρο. Μπορούμε να αναφέρουμε το μήλο, όπου υπάρχει το σπέρμα, απ’ όπου δεν φυτρώνει το δένδρο, αλλά μέσα στο σπέρμα υπάρχει ο σπόρος ή κόκκος απ’ όπου γεννιέται το δένδρο ακόμα και χωρίς σπέρμα. Γιατί ο πολλαπλασιασμός δεν γίνεται από το σπέρμα αλλά από το σπόρο.

Βλέπουμε, λοιπόν, πως η Φύση και χωρίς τη βοήθειά μας δημιουργεί φυτικό σπέρμα από τα τέσσερα στοιχεία. Αλλά τι γίνεται με τα μέταλλα; Η φύση γεννά το μεταλλικό σπέρμα ή το σπέρμα του ορυκτού μέσα στα έγκατα της γης. Αυτός είναι ο λόγος που πάρα πολλοί δεν πιστεύουν στην ύπαρξή του — επειδή είναι αόρατο. Επομένως η απιστία των αδαών δεν πρέπει να μας εκπλήσσει: γιατί αφού δύσκολα κατανοούν εκείνο που βρίσκεται φανερό μπροστά στα μάτια τους, πώς θα μπορούσαν να γνωρίσουν κάτι που δεν μπορούν να δουν; Ωστόσο είτε το πιστεύουν είτε όχι, το γεγονός παραμένει το ίδιο και είναι απολύτως αληθές ότι: όπως επάνω έτσι και κάτω και ότι

εκείνο που γεννιέται επάνω, προέρχεται από την ίδια πηγή η οποία λειτουργεί και κάτω, ακόμα και μέσα στα έγκατα της γης. Τι ανώτερο προνόμιο έχουν τα φυτά έναντι των μετάλλων, ώστε ο Θεός να χαρίσει σπέρμα στο ένα και να το στερήσει από το άλλο; Δεν έχουν τα μέταλλα την ίδια αξία με τα δένδρα στα μάτια Του;

Είναι βέβαιο πως τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς σπέρμα, γιατί ό,τι δεν έχει σπέρμα είναι νεκρό. Τα τέσσερα στοιχεία πρέπει ή να γεννήσουν μεταλλικό σπέρμα, ή να δημιουργήσουν μέταλλα χωρίς σπέρμα. Στη δεύτερη περίπτωση δεν μπορεί να είναι τέλεια: γιατί τίποτα δεν είναι τέλειο χωρίς σπέρμα. Εκείνος που θα κάνει τον εαυτό του να πιστέψει ότι τα μέταλλα στερούνται σπέρματος, δεν είναι άξιος να κατανοήσει τα μυστήρια της Τέχνης μας. Τα μέταλλα, λοιπόν, περιέχουν πραγματικά το δικό τους κατάλληλο σπέρμα και αυτό γεννιέται με τον ακόλουθο τρόπο. Ο ατμός ο οποίος (με τον τρόπο που επανειλημμένα περιγράφηκε) ανέρχεται από το κέντρο της γης και ονομάζεται Υδράργυρος — όχι εξαιτίας της ουσίας του αλλά εξαιτίας της ρευστότητάς του και της ευκολίας με την οποία προσκολλάται στο καθετί— αφομοιώνεται με το Θείο χάρη στην εσωτερική θερμότητα και μετά την πήξη γίνεται ο ριζικός χυμός. Συνεπώς τα μέταλλα γεννιώνται πράγματι από τον υδράργυρο. Αλλά εκείνοι οι αδαείς που λένε ότι αυτή η πρώτη ουσία των μετάλλων είναι ο κοινός υδράργυρος, συγχέουν ολόκληρο το σώμα με το σπέρμα που βρίσκεται μέσα του, δεδομένου ότι και ο κοινός υδράργυρος επίσης περιέχει μεταλλικό σπέρμα, όπως και τα άλλα μέταλλα.

Ας μας επιτραπεί να εξηγήσουμε το θέμα με την παρομοίωση του ανθρωπίνου σώματος. Μέσα σε αυτό είναι βέβαιο πως υπάρχει σπέρμα με τη βοήθεια του οποίου το ανθρώπινο είδος αναπαράγεται. Αυτό το σώμα (που μπορεί να παρομοιαστεί με τον κοινό υδράργυρο) περιέχει σπέρμα, το οποίο δεν φαίνεται και η ποσότητά του οποίου είναι πολύ μικρή σε αναλογία με το μέγεθος, ολοκλήρου του σώματος. Η διαδικασία της αναπαραγωγής δεν εκτελείται από ολόκληρο το σώμα, αλλά από αυτόν τον σπερματικό «πηγμένο υδάτινο ατμό». Αλλά αφού καμιά ζωτική γέννηση δεν μπορεί να λάβει χώρα αν το σώμα τεμαχιστεί προκειμένου να φθάσουμε στο σπέρμα — αφού η δολοφονία του σώματος θα σκότωνε και το σπέρμα — έτσι και οι αδαείς Αλχημιστές μπορεί να ειπωθεί ότι δολοφονούν το σώμα και σκοτώνουν το σπέρμα των μετάλλων όταν διαλύουν το σώμα του χρυσού, του αργύρου ή του μολύβδου και το διαβρώνουν με ακουαφόρτε, προκειμένου να αποκτήσουν το μεταλλικό σπέρμα. Κάθε πολλαπλασιασμός εκτελείται μέσω του αρσενικού και θηλυκού σπόρου και αυτοί οι δυο (που οι ίδιοι είναι άγονοι) πρέπει να συνδεθούν προκειμένου να δημιουργήσουν καρπό, δηλαδή μια νέα μορφή. Όποιος, λοιπόν, θέλει να δημιουργήσει κάτι καλό, πρέπει να πάρει το σπέρμα ή το σπόρο και όχι ολόκληρο το σώμα.

Πάρτε, λοιπόν, το ζωντανό αρσενικό και το ζωντανό θηλυκό και ενώστε τα, προκειμένου να παράγουν ένα σπέρμα για τη γέννηση ενός καρπού σύμφωνα με το είδος τους, γιατί κανένας ας μη νομίσει ότι μπορεί να φτιάξει την Πρώτη Ύλη. Η Πρώτη Ύλη του ανθρώπου είναι η γη και δεν υπάρχει κανένας τόσο παράτολμος που να σκεφτεί ότι μπορεί να δημιουργήσει άνθρωπο. Μόνο ο Θεός μπορεί να εκτελέσει αυτή την τέχνη. Αν, όμως, η δεύτερη ουσία (ή σπέρμα) που έχει ήδη δημιουργηθεί, τοποθετηθεί στον κατάλληλο τόπο, τότε η Φύση θα παράγει μια νέα μορφή του ίδιου είδους. Ο Τεχνίτης απλώς χωρίζει εκείνο που είναι λεπτοφυές από τα χονδροειδέστερα στοιχεία του και το τοποθετεί στο κατάλληλο «δοχείο». Η Φύση κάνει τα υπόλοιπα. Όπως ένα πράγμα αρχίζει, έτσι και τελειώνει. Από το ένα προβάλλουν δύο και από τα δύο ένα — όπως ο Θεός ο Πατήρ έγινε Θεός ο Υιός και έπειτα πρόβαλλε ο Θεός το Άγιο Πνεύμα. Έτσι δημιουργήθηκε ο κόσμος και έτσι θα τελειώσει.

Μελετήστε προσεκτικά αυτά τα λίγα σημεία και θα ανακαλύψετε πρώτον, τον Πατέρα, ύστερα τον Πατέρα και τον Υιό και τέλος το 'Αγιο Πνεύμα. Θα βρείτε τα τέσσερα στοιχεία, τα τέσσερα φώτα, τα δυο ουράνια σώματα, τα δυο κεντρικά. Με λίγα λόγια δεν υπάρχει τίποτα, δεν υπήρξε τίποτα ούτε και θα υπάρξει τίποτα στον κόσμο που να είναι διαφορετικό απ’ ό,τι εμφανίζεται με αυτό το σύμβολο και ένας ολόκληρος τόμος μπορεί να γεμίσει με τα μυστήριό του. Λέω, επομένως, ότι είναι γνώρισμα μόνο του Θεού να φτιάχνει το ένα από το ένα. Εσείς πρέπει να δημιουργήσετε ένα πράγμα από δυο, μέσω φυσικής γέννησης. Μάθετε, λοιπόν, ότι το σπέρμα που πολλαπλασιάζει είναι η δεύτερη ουσία και όχι η πρώτη. Γιατί η Πρώτη Ύλη η ουσία των πραγμάτων δεν είναι ορατή, αλλά κρυμμένη μέσα στη Φύση ή τα στοιχεία: η δεύτερη ύλη ή ουσία μπορεί περιπτωσιακά να γίνει ορατή από τα τέκνα της γνώσης.

ΕΒΔΟΜΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με την Αρετή της Δεύτερης Ύλης

Προκειμένου, ωστόσο, να γνωρίσετε καλύτερα αυτή τη δεύτερη ύλη, θα σας περιγράφω τις ιδιότητες της. Η Φύση διαιρείται σε τρία βασίλεια: το ορυκτό, το φυτικό και το ζωικό. Είναι φανερό ότι το ορυκτό βασίλειο μπορεί να υπάρξει από μόνο του έστω και αν δεν υπήρχαν φυτά ή ζώα στον κόσμο. Παρόμοια το φυτικό βασίλειο είναι ανεξάρτητο από το ζωικό και το ορυκτό. Αυτά τα δυο βασίλεια δημιουργήθηκαν ανεξάρτητα. Μόνο το ζωικό βασίλειο εξαρτάται για τη συντήρησή του από τα άλλα δύο και είναι το πιο ευγενές και έξοχο όλων. Και δεδομένου ότι είναι το τελευταίο από τα τρία, κυβερνάει τα άλλα δύο, γιατί η αρετή προσφέρεται στο τρίτο, όπως ακριβώς πολλαπλασιάζεται στο δεύτερο.

Στο φυτικό βασίλειο η πρώτη ουσία είναι το φυτό ή το δένδρο, το οποίο εσείς δεν μπορείτε να δημιουργήσετε, αλλά που παράγεται μόνο από τη Φύση. Η δεύτερη ουσία είναι ο σπόρος τον οποίο βλέπετε και μέσω του οποίου τα φυτά και τα δένδρα πολλαπλασιάζονται. Στο ζωικό βασίλειο η πρώτη ουσία είναι το ζώο ή ο άνθρωπος, που εσείς δεν μπορείτε να δημιουργήσετε, αλλά το σπέρμα, η δεύτερη ουσία — μέσω του οποίου πολλαπλασιάζεται— το γνωρίζετε. Στο ορυκτό βασίλειο, επίσης, είστε ανίκανοι να δημιουργήσετε ένα μέταλλο και, αν καυχιέστε ότι μπορείτε να το πετύχετε, η Φύση θα γελάσει με τους ισχυρισμούς σας. Ακόμα και αν σας χορηγηθεί εκείνη η Πρώτη Ύλη την οποία εκθειάζουν οι φιλόσοφοι, δηλαδή το κεντρικό άλας, δεν μπορείτε να το πολλαπλασιάσετε χωρίς χρυσό. Αλλά το φυτικό σπέρμα των μετάλλων είναι γνωστό μόνο στους Γιους της Επιστήμης. Στην περίπτωση των φυτών το σπέρμα διακρίνεται εξωτερικά και χωνεύεται με τον θερμό αέρα. Στα ζώα το σπέρμα εμφανίζεται εσωτερικά και εξωτερικά και παρασκευάζεται στα νεφρά του αρσενικού. Το νερό είναι ο σπόρος των ορυκτών στο ίδιο το κέντρο της καρδιάς και της ζωής τους και τα «νεφρά της χώνευσής του» είναι το πυρ. Ο υποδοχέας του φυτικού σπόρου είναι η γη· ο υποδοχέας του ζωικού σπέρματος είναι η μήτρα του θηλυκού και ο αέρας είναι ο υποδοχέας του ύδατος: του μεταλλικού σπέρματος. Οι υποδοχείς του σπέρματος είναι ίδιοι με τις πήξεις των σωμάτων· η χώνευση είναι ίδια με τη διάλυση και η σήψη είναι ίδια με την καταστροφή.

Η χαρακτηριστική ιδιότητα του σπέρματος είναι να έρχεται σε ένωση με άλλες ουσίες που ανήκουν στο ίδιο βασίλειο, επειδή είναι λεπτοφυές και στην πραγματικότητα είναι αέρας συμπυκνωμένος σε νερό μέσω λιπαρότητας. Αναγνωρίζεται από το γεγονός ότι κατά φυσικό τρόπο δεν ενώνεται με κάτι

έξω από το βασίλειο στο οποίο ανήκει. Δεν διαλύεται, αλλά απλώς πήγνυται, επειδή δεν χρειάζεται διάλυση αλλά μόνο πήξη. Συνεπώς είναι απαραίτητο οι πόροι του σώματος να είναι ανοιχτοί για να δεχθούν το σπέρμα, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο σπόρος (που είναι αέρας). Όταν εισέρχεται στην κατάλληλη μήτρα του, τότε πήγνυται και πήζει την αγνή ή ανάμικτη ουσία την οποία βρίσκει. Όσο υπάρχει σπέρμα στο σώμα, το σώμα ζει. Όταν αναλώνεται όλο, το σώμα πεθαίνει. Και οποιαδήποτε εκροή του σπέρματος αδυνατίζει το σώμα, όπως φαίνεται και στις περιπτώσεις των ακόλαστων ατόμων και των δένδρων που έχουν φορτωθεί υπερβολικά με καρπούς. Ο σπόρος, λοιπόν, είναι αόρατος, αλλά το σπέρμα μπορεί να γίνει ορατό και είναι σαν μια ζώσα ψυχή, η οποία δεν βρίσκεται στα νεκρά πράγματα. Εξάγεται με δυο τρόπους από τους οποίους ο πρώτος είναι ευγενής και ο δεύτερος βίαιος. Τίποτα δεν παράγεται χωρίς σπέρμα, ενώ το καθετί έρχεται σε ύπαρξη μέσω του σπέρματος. Όλοι οι γιοι της γνώσης ας θυμούνται ότι το σπέρμα μάταια αναζητάται στα ξερά δένδρα και ότι βρίσκεται μόνο σε κείνα που είναι πράσινα.

ΟΓΔΟΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΠώς η Φύση λειτουργεί μέσω της Τέχνης μας στο Σπέρμα

Το σπέρμα καθ’ αυτό δεν παράγει καρπό, αν δεν τοποθετηθεί από τη Φύση ή από την Τέχνη στην κατάλληλη μήτρα του. Αν και το ίδιο το σπέρμα είναι το πιο ένδοξο όλων των δημιουργημένων πραγμάτων, ωστόσο η μήτρα είναι η ζωή του, η οποία προκαλεί τη σήψη του περικλειόμενου σπέρματος ή σπόρου, επιφέρει την πήξη του ζωτικού ατόμου, θρέφοντας και διεγείροντας την ανάπτυξή του μέσω της θερμότητας του σώματός της. Όλα αυτά εκτελούνται συνεχώς και κανονικά (σε μήνες, χρόνια και εποχές) στα προαναφερθέντα τρία βασίλεια της Φύσης. Η διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί τεχνητά στο φυτικό και το ορυκτό βασίλειο, αλλά όχι στο ζωικό κόσμο.

Στο ορυκτό βασίλειο η Τέχνη μπορεί να κάνει κάτι που η Φύση είναι ανίκανη να εκτελέσει, μέσω της απομάκρυνσης του χονδροειδούς αέρα που σταματάει την εξωτερική διαδικασία των μετάλλων, όχι στα έγκατα της γης αλλά στην περιφέρεια. Τα στοιχεία συναγωνίζονται στην προβολή του σπέρματός τους στο κέντρο της γης προκειμένου να μπορέσουν να χωνευθούν εκεί. Το κέντρο, μέσω μιας θερμικής κίνησης, τα αποβάλλει μέσα στη μήτρα. Τέτοιες μήτρες υπάρχουν άπειρες — τόσες όσοι και τόποι· και πάντα ο ένας τόπος είναι πιο αγνός από τον άλλο. Να ξέρετε ότι μια αγνή μήτρα θα γεννήσει μια αγνή μορφή του δικού της είδους. Για παράδειγμα όπως μεταξύ των ζώων υπάρχουν μήτρες ανθρώπων, αγελάδων, φοράδων, γουρουνιών, έτσι και στον ορυκτό κόσμο υπάρχουν μέταλλα, λίθοι και άλατα. Τώρα χρειάζεται να εξεταστούν κυρίως τα άλατα, μαζί με τις τοποθεσίες τους, ανάλογα με το αν είναι λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές.

ΕΝΑΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΓια την Ανάμιξη των Μετάλλων και την Εξαγωγή του

Μεταλλικού Σπέρματος

Μέχρι τώρα μιλήσαμε για τη Φύση, την Τέχνη, τα σώματα, το σπέρμα και το σπόρο. Ας προχωρήσουμε τώρα στο πρακτικό ερώτημα, πώς πρέπει να αναμιγνύονται τα μέταλλα και πώς σχετίζονται αμοιβαία. Γιατί όπως μια γυναίκα γεννιέται στην ίδια μήτρα και από το ίδιο σπέρμα με τον άνδρα και η μόνη τους διαφορά έγκειται στο βαθμό χώνευσης και στην καθαρότητα του αίματος και των αλάτων, έτσι και ο άργυρος παράγεται από το ίδιο σπέρμα και στην ίδια μήτρα με το χρυσό, αλλά η μήτρα του αργύρου περιέχει περισσότερο ύδωρ και, κατά κάποιο τρόπο, λιγότερο χωνευμένο αίμα απ’ ό,τι του χρυσού, ανάλογα με τη χρονική περίοδο της ουράνιας σελήνης.

Αλλά αν θέλετε να κατανοήσετε τη σεξουαλική ένωση των μετάλλων και τον τρόπο με τον οποίο εκβάλλουν και δέχονται το σπέρμα, κοιτάξτε τα ουράνια σώματα των πλανητών. Θα δείτε ότι ο Κρόνος βρίσκεται πάνω από όλους τους άλλους και αυτόν τον διαδέχεται ο Δίας· ύστερα έρχεται ο Άρης, ο Ήλιος, η Αφροδίτη, ο Ερμής, ενώ την τελευταία θέση την καταλαμβάνει η Σελήνη. Οι δυνάμεις των πλανητών κατέρχονται, αλλά δεν ανέρχονται. Και, όπως μας διδάσκει η πείρα, ο Άρης εύκολα μετατρέπεται σε Αφροδίτη, αλλά όχι και η Αφροδίτη σε Άρη, γιατί αυτή κατέχει μια κατώτερη σφαίρα. Επίσης ο Δίας μπορεί γρήγορα να μετουσιωθεί σε Ερμή, γιατί ο Δίας κατέχει ανώτερη θέση· ο ένας είναι δεύτερος μετά το στερέωμα, ενώ ο άλλος δεύτερος μετά τη γη. Ο Κρόνος είναι ο ανώτερος, η Σελήνη η κατώτερη. Ο Ήλιος συνδυάζεται με όλους, αλλά ποτέ δεν βελτιώνεται από τους κατωτέρους του. Υπάρχει μεγάλη αντιστοιχία ανάμεσα στον Κρόνο και τη Σελήνη, ο Ήλιος όντας ενδιάμεσος μεταξύ των δυο, όπως επίσης και μεταξύ του Ερμή και του Δία, του Άρη και της Αφροδίτης, που όλοι τους έχουν τον Ήλιο σαν κέντρο τους. Οι περισσότεροι τεχνίτες ξέρουν πώς να μεταστοιχειώνουν το σίδηρο σε χαλκό — ή Αφροδίτη — χωρίς να χρησιμοποιήσουν χρυσό. Γνωρίζουν επίσης πώς να μετατρέπουν τον Δία σε Ερμή. Μερικοί μπορούν να παρασκευάσουν τη Σελήνη (άργυρο) από τον Κρόνο. Αλλά αν είναι σε θέση να παρασκευάσουν χρυσό μέσω αυτών των μετατροπών, τότε πράγματι το μυστικό τους αξίζει να γίνει γνωστό.

Γι’ αυτό το λόγο επαναλαμβάνω ότι είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις αμοιβαίες αντιστοιχίες των μετάλλων και τις δυνατότητες ένωσής τους. Υπάρχει ένα μέταλλο που έχει τη δύναμη να καταβροχθίζει όλα τα άλλα, γιατί κατά κάποιο τρόπο είναι το ύδωρ τους και σχεδόν η μητέρα τους και μόνο ο

ριζικός χυμός του χρυσού και του αργύρου του αντιστέκονται και το βελτιώνουν. Το μέταλλο αυτό ονομάζεται Χάλυβας (ατσάλι). Αν ο χρυσός ενωθεί μαζί του έντεκα φορές και εκβάλλει το σπέρμα του, αδυνατίζει ακόμα και μέχρι θανάτου. Αλλά ο Χάλυβας (ατσάλι) συλλαμβάνει και γεννάει έναν γιο πολύ πιο ευγενή από τον πατέρα του. Και όταν το σπέρμα του γιου τοποθετηθεί στη μήτρα του, την εξαγνίζει και την κάνει χίλιες φορές καταλληλότερη για να παράγει έξοχο καρπό. Υπάρχει ένας άλλος Χάλυβας που είναι όμοιος με αυτόν και δημιουργείται σαν ένα ξεχωριστό πράγμα από τη Φύση. Το ατσάλι αυτό είναι ικανό με την έξοχη δύναμή του να εξάγει από τις ακτίνες του «ηλίου» εκείνο που τόσοι πολλοί αναζήτησαν και το οποίο είναι η βασική αρχή της Τέχνης μας.

ΔΕΚΑΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΓια την Υπερφυσική Γέννηση του Υιού και του Ήλιου

Ασχοληθήκαμε με τα πράγματα εκείνα που παράγονται από τη Φύση και έχουν δημιουργηθεί από τον Θεό, ώστε όσοι είναι αναζητητές αυτής της επιστήμης να κατανοήσουν πιο εύκολα τη δυνατότητα της Φύσης και το έσχατο όριο των δυνάμεων της.

Τώρα σκοπεύω να μιλήσω για τη μέθοδο παρασκευής της Φιλοσοφικής λίθου. Η Λίθος ή Βάμμα δεν είναι τίποτα άλλο από χρυσάφι διαλυμμένο στον ανώτατο βαθμό. Ο κοινός χρυσός μοιάζει με φυτό χωρίς σπόρο, αλλά όταν ένα τέτοιο φυτό ωριμάσει, τότε παράγει σπόρο — το ίδιο και ο χρυσός, όταν ωριμάσει, παράγει το σπέρμα του ή το Βάμμα. Αν ρωτήσει κανείς γιατί ο χρυσός και τα άλλα μέταλλα δεν παράγουν συνήθως σπέρμα, απαντώ: επειδή η ακατέργαστη φύση του μεταλλεύματος, που δεν έχει αρκετή θερμότητα, τα εμποδίζει να ωριμάσουν. Σε μερικούς τόπους βρίσκεται καθαρό χρυσάφι, το οποίο η Φύση αγωνίστηκε να το ωριμάσει, αλλά το οποίο δεν έχει φθάσει ακόμα στην ωριμότητα, εξαιτίας της χονδροειδούς φύσης του αέρα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την πορτοκαλιά που δεν κάνει καρπούς στα βόρεια πλάτη, επειδή δεν υπάρχει αρκετή θερμότητα, ενώ στις πιο ζεστές χώρες ωριμάζει τους πιο γλυκούς καρπούς και ένα παρόμοιο αποτέλεσμα είναι πιθανόν να επιτευχθεί και σε ψυχρότερες χώρες με τη βοήθεια τεχνητής θερμότητας. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και με τη μεταλλική φύση.

Έτσι ένας συνετός και προσεκτικός Τεχνίτης που γνωρίζει πώς να βοηθάει τη Φύση, μπορεί να κάνει το χρυσό να παράγει σπέρμα. Αν, όμως, δράσει ανεξάρτητα από τη Φύση, τότε θα λαθέψει· γιατί στην επιστήμη αυτή — όπως και σε όλες τις άλλες — δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο, παρά μόνο να συμπληρώσουμε τη Φύση. Ούτε μπορούμε να την βοηθήσουμε με διαφορετικό τρόπο, παρά μόνο με τη μεσολάβηση της θερμότητας ή του πυρός. Προκειμένου, λοιπόν, η Φύση να μπορέσει να εργαστεί πάνω σε μια πηγμένη μεταλλική ουσία, στην οποία το πνεύμα δεν εμφανίζεται, το σώμα πρέπει να διαλυθεί και οι πόροι του να ανοίξουν.

Υπάρχουν τώρα δυο είδη διάλυσης, η βίαιη και η φυσική. Στην πρώτη ανήκουν όλες εκείνες οι μέθοδοι διάλυσης που είναι της μόδας μεταξύ του αδαούς πλήθους των σύγχρονων Αλχημιστών και αυτές είναι ψυχρές και άχρηστες. Η φυσική διάλυση λαμβάνει χώρα όταν οι πόροι του σώματος ανοίγουν με απαλό τρόπο στο δικό μας ύδωρ, έτσι ώστε το χωνευμένο σπέρμα να μπορεί να αποβληθεί και να τοποθετηθεί στη μήτρα του. Το δικό

μας ύδωρ είναι ένα ύδωρ που δεν βρέχει τα χέρια- είναι ένα ουράνιο ύδωρ, αλλά όχι το νερό της βροχής. Το «Σώμα» είναι ο χρυσός, που εκβάλλει το σπέρμα. Ο δικός μας άργυρος (όχι το κοινό ασήμι) είναι εκείνο που συλλαμβάνει το σπέρμα του χρυσού. Εκεί χωνεύεται από το συνεχές πυρ μας επί επτά ή ακόμα και επί δέκα μήνες, μέχρις ότου το ύδωρ μας καταβροχθίζει τρία και αφήνει ένα- που αυτό είναι κάτι διπλό.

Ύστερα τρέφεται με το γάλα της γης, ή το έλαιο εκείνου που σχηματίζεται στο στήθος της γης και ρυθμίζεται και διατηρείται μέσω της σήψης της περιβάλλουσας ουσίας. Με αυτό τον τρόπο γεννιέται το βρέφος της δεύτερης γέννησης. Τώρα ας προχωρήσουμε από τη θεωρία στην πράξη.

ΕΝΔΕΚΑΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣχετικά με την πρακτική προετοιμασία της Λίθου ή Βάμματος

με τη βοήθεια της Τέχνης μας

Η ανάλυσή μας στα προηγούμενα κεφάλαια εμπλουτίστηκε με κατάλληλα παραδείγματα που θα διευκολύνουν την κατανόηση της πρακτικής η οποία — σύμφωνα με τη φυσική διαδικασία — πρέπει να εκτελεσθεί ως ακολούθως: πάρτε ένδεκα κόκκους της γης μας, με ισάριθμο αριθμό δόσεων, έναν κόκκο του χρυσού μας και δυο κόκκους του αργύρου μας. Εδώ πρέπει να θυμάστε προσεκτικά ότι ο κοινός χρυσός και ο κοινός άργυρος δεν έχουν καμιά αξία για το σκοπό μας, επειδή είναι νεκροί. Εκείνα που σας ζητώ να πάρετε είναι τα ζώντα μέταλλα. Εκθέστε τα στη θερμότητα του πυρός6 μας και τότε θα προκύψει από αυτά ένα ξηρό ρευστό. Στην αρχή η γη θα διαλυθεί σε ύδωρ, το οποίο ονομάζεται Υδράργυρος των Σοφών, και το ύδωρ αυτό θα διαλύσει τα σώματα του χρυσού και του αργύρου, θα τα καταβροχθίσει, μέχρις ότου παραμείνει μόνο το ένα δέκατο του ενός μέρους, το οποίο είναι ο ριζικός μεταλλικός χυμός. Ύστερα πάρτε το ύδωρ του νίτρου από τη δική μας γη, στο οποίο υπάρχει ένας ζων ποταμός και ένα κινούμενο κύμα. Αφήστε το ύδωρ αυτό να γίνει διαυγές και χύστε πάνω του τον ριζικό χυμό. Εκθέστε το σύνολο στο πυρ της σήψης και της γέννησης, που δεν είναι ίδιο με το πυρ της πρώτης λειτουργίας. Ρυθμίζετε τη θερμότητα επιμελώς, μέχρις ότου εμφανιστούν χρώματα σαν εκείνα της Ουράς του Παγωνιού και ύστερα συνεχίστε να χρησιμοποιείτε αυτή την καλά ρυθμισμένη θερμότητα, μέχρις ότου τα χρώματα μεταβληθούν σε ένα έντονο πράσινο. Μην κουραστείτε, αλλά συνεχίστε, μέχρις ότου εμφανιστούν και τα υπόλοιπα χρώματα.

Όταν παρατηρήσετε στον πυθμένα στάχτες καστανού χρώματος, ενώ το νερό είναι σχεδόν κόκκινο, θα πρέπει να ανοίξετε το δοχείο και να βυθίσετε μέσα ένα φτερό. Με το φτερό αυτό αλείψετε ένα κομματάκι σιδήρου και, αν χρωματισθεί, χύστε μέσα στο δοχείο τόση ποσότητα από ένα ορισμένο ύδωρ (που θα το περιγράψουμε αργότερα) όσος είναι και ο χονδροειδής αέρας που εισήλθε μέσα. Ύστερα τοποθετήστε το ξανά για να βράσει πάνω στην ίδια φωτιά, μέχρις ότου χρωματίσει ξανά το φτερό. Πέρα από το σημείο αυτό δεν

6 Στο έργο της Αλχημείας μεγάλη σημασία έχει το πυρ. Το κατάλληλο πυρ στην κατάλληλη ένταση ήταν ένα από τα σπουδαιότερα μυστικά του έργου. Διακρίνουν δύο είδη πυρών: (α) φυσικά πυρά, που ήταν δύο ή τρία και τα αποκαλούσαν ψυχρά πυρά, ή απόρρητα πυρά, ή φιλοσοφικά πυρά και ήταν γνωστά μόνο στους μυημένους· και (6) τα τεχνητά πυρά, που χωρίζονται αε επτά είδη: (1) το πυρ των υδρατμών, ισοδυναμεί με το πυρ της κόπρου- (2) το πυρ του ατμόλουτρου■ (3) το πυρ της τέφρας■ (4) το πυρ του αμμόλουτρου· (5) το πυρ των ρινισμάτων του σιδήρου■ (6) το πυρ του άνθρακα■ και (7) το πυρ των φλογών. Το καθένα από τα πυρά αυτά υποδιαιρείται σε πολλούς βαθμούς.

προχωράει η εμπειρία μου. Το ύδωρ το οποίο ανέφερα είναι ο χυμός του κόσμου, από τη σφαίρα της Σελήνης, και τόσο προσεκτικά εκλεπτυσμένο, ώστε έχει την ικανότητα να αποτεφρώνει τον Ήλιο.

Εδώ θέλησα να αναλύσω το καθετί για την κατανόησή σας και αν μερικές φορές θα εξετάσετε το νόημά μου και όχι τα λόγια μου, θα δείτε ότι τα αποκάλυψα όλα, ειδικότερα όσον αφορά το πρώτο και το δεύτερο Έργο. Δεν μου μένει παρά να πω λίγα λόγια σχετικά με το πυρ. Στην πρώτη εργασία το πυρ πρέπει να είναι ενός βαθμού και συνεχές και θα πρέπει να διαπερνάει ολόκληρη την ουσία με μια ομοιόμορφη θερμότητα. Στη δεύτερη εργασία χρειαζόμαστε ένα φυσικό πυρ το οποίο χωνεύει και σταθεροποιεί την ουσία. Ιδού! Σας λέω την αλήθεια! Σας αποκάλυψα την ποσότητα του πυρός: αν κατανοείτε απλώς τη Φύση.

Αλλά είναι χρήσιμο να πούμε λίγα λόγια επίσης για το δοχείο, το οποίο οφείλει να είναι τέτοιο όπως υποδεικνύεται από τη Φύση, και δυο τέτοια δοχεία αρκούν. Στην πρώτη εργασία το δοχείο πρέπει να είναι στρογγυλό. Στη δεύτερη εργασία πρέπει να είναι κάπως μικρότερο. Πρέπει επίσης να είναι γυάλινο, με σχήμα φιαλιδίου ή αυγού. Όμως, πάνω απ’ όλα, να ξέρετε ότι το πυρ που χρησιμοποιείται από τη Φύση είναι ένα, και οι διαφορές του καθορίζονται από τις διαφορές της ουσίας. Το δοχείο της Φύσης είναι επίσης ένα, αλλά εμείς χρησιμοποιούμε δυο προκειμένου να επιταχύνουμε την αύξηση της ουσίας μας· το υλικό της είναι ένα, αλλά αποτελείται από δυο ουσίες.

Αν θέλετε να δημιουργήσετε κάτι, κοιτάξτε τα πράγματα που δημιουργούνται. Αν δεν μπορείτε να κατανοήσετε εκείνα που βρίσκονται συνεχώς μπροστά στα μάτια σας, θα δυσκολευτείτε πολύ όταν επιδιώξετε να παράγετε εκείνα που είναι ακόμα αόρατα. Να θυμάστε ότι μόνο ο Θεός μπορεί να δημιουργήσει. Αλλά έχει επιτρέψει στο Σοφό να φανερώνει πράγματα που είναι κρυμμένα και καλυμμένα, σύμφωνα με την άδεια της Φύσης. Εξετάστε, σας ικετεύω, το απλό νερό των σύννεφων. Ποιος θα πίστευε ότι περιέχει μέσα του όλα τα κοσμικά αντικείμενα: σκληρούς λίθους, άλατα, αέρα, γη και πυρ; Τι θα μπορούσα να πω για τη γη, η οποία φαίνεται αρκετά απλή και όμως περιέχει νερό, πυρ, άλατα, αέρα και πολλά άλλα; Θαυμάστε, λοιπόν, τη Φύση που γνωρίζει πώς να παράγει, με τη βοήθεια του ύδατος τους θαυμαστούς καρπούς της γης, η οποία τους δίνει ζωή και τους τρέφει με τη βοήθεια του αέρα!

Το καθετί εξαρτάται από την ικανότητα της όρασης την οποία στρέφουμε στη μελέτη της Φύσης. Τα κοινά μάτια, για παράδειγμα, διακρίνουν ότι ο ήλιος είναι θερμός· τα μάτια του Σοφού βλέπουν ότι ο ίδιος ο ήλιος είναι ψυχρός και ότι μόνο η κίνησή του είναι εκείνη που παράγει θερμότητα, επειδή

η επίδρασή του γίνεται αισθητή σε μια τόσο μεγάλη απόσταση στο χώρο. Η θερμότητα του ηλίου είναι ίδια με το δικό μας φυσικό πυρ: γιατί όπως ο ήλιος είναι το κέντρο των πλανητών και από κει σκορπίζει τη θερμότητά του προς όλες τις κατευθύνσεις, παρόμοια και στο κέντρο της γης υπάρχει ένας ήλιος της γης, ο οποίος μέσω της συνεχούς του κίνησης οδηγεί τη θερμότητα ή τις ακτίνες προς την επιφάνεια της γης. Αυτή η εσωτερική θερμότητα είναι πολύ πιο ισχυρή από το στοιχειώδες πυρ, αλλά μετριάζεται και ψύχεται από το νερό που εμποτίζει και αναζωογονεί τους πόρους της γης, διαφορετικά όλα τα πράγματα θα αναλώνονταν από τη μανία της. Κατά παρόμοιο τρόπο οι μανιασμένες ακτίνες του ηλίου μειώνονται και κατευνάζονται από τον αέρα της ενδιάμεσης ατμόσφαιρας, χωρίς την οποία το καθετί θα αναλωνόταν και καμιά γέννηση δεν θα ήταν δυνατή.

Τώρα, όμως, πρέπει να προχωρήσω για να εξηγήσω με ποιο τρόπο τα στοιχεία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Στο κέντρο της γης, λοιπόν, υπάρχει ένας κεντρικός ήλιος, η θερμότητα του οποίου εμποτίζει ολόκληρη τη γη μέχρι την επιφάνειά της, εξαιτίας της υπάρχουσας κίνησης ή εξαιτίας της κίνησης του υπάρχοντος στερεώματος. Η θερμότητα αυτή μετατρέπει το ύδωρ της γης σε αέρα (ή ατμό), που είναι πολύ πιο λεπτοφυής από το νερό και οδηγείται βιαίως προς τα πάνω μέσα από τους πόρους της γης. Αλλά όταν φθάνει στην πιο ψυχρή ατμόσφαιρα, τότε ψύχεται ξανά και γίνεται νερό και σε μερικούς τόπους βλέπουμε πράγματι αυτό το νερό, ή τον ψυχθέντα αέρα, να έλκεται προς την ατμόσφαιρα από τη δύναμη του κεντρικού πυρός, ακριβώς όπως μια χύτρα με νερό όταν υποβληθεί σε απαλή θερμότητα στέλνει προς τα πάνω ένα λεπτό ρεύμα ατμού και αέρα, ενώ ο ατμός λεπταίνει και η ανοδική κίνηση γίνεται πιο έντονη όταν το πυρ δυναμώνει σε φλόγα. Μέσω αυτής της δράσης του «κεντρικού ηλίου» τα στοιχεία διαμοιράζονται πάνω στη γη και το καθένα βρίσκει τον τόπο όπου μπορεί να αναπτυχθεί. Αυτό το ανοδικό ρεύμα του αέρα δεν είναι πάντα παρατηρήσιμο, επειδή σε πολλούς τόπους δεν υπάρχει αρκετό ύδωρ για να τον κάνει αντιληπτό: μια άδεια χύτρα δεν βγάζει ατμό.

Λέω, λοιπόν, ότι το πυρ ή θερμότητα είναι η αιτία της κίνησης του αέρα και η ζωή όλων των πραγμάτων, ενώ η γη είναι η τροφός ή το δοχείο τους. Αν η γη και ο αέρας μας δεν ψύχονταν από το ύδωρ, τότε η γη θα ξεραινόταν, όπως συμβαίνει και τώρα σε μερικούς τόπους όπου οι πόροι της γης είναι κλειστοί και έτσι, εμποδίζοντας την κίνηση του ύδατος, θα βρισκόταν στο έλεος των δυο ειδών ηλιακής θερμότητας. Με αυτό τον τρόπο θα επήρχετο κάποτε η καταστροφή του κόσμου.

Στην Τέχνη μας, συνεπώς, θα πρέπει να μιμηθείτε επακριβώς αυτές τις φυσικές διαδικασίες. Πρέπει να υπάρχει η Κεντρική Θερμότητα, η μετατροπή

του ύδατος σε αέρα, η ανοδική κίνηση του αέρα, η διάχυσή του μέσω των πόρων της γης και η επανεμφάνισή του σαν συμπυκνωμένο αλλά εξατμισμένο ύδωρ. Ύστερα θα πρέπει να δώσετε στο Αρχαίο μας χρυσό και άργυρο και να καταπιεί και να καταβροχθίσει, μέχρις ότου ο ίδιος κατακαεί μέχρι θανάτου και οι στάχτες του σκορπιστούν στο νερό, το οποίο τότε πρέπει να το υποβάλετε σε βρασμό επί αρκετό χρονικό διάστημα. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα

Φάρμακο που θεραπεύει τη λέπρα. Αλλά προσέξτε να μην θεωρήσετε τη θερμότητα σαν ψύχος, ή το ψύχος σαν θερμότητα. Να αναμιγνύετε μόνο πράγματα όμοια μεταξύ τους και να χωρίζετε τα αντίθετα στοιχεία μέσω της θερμότητας. Αν δεν ακολουθήσετε την καθοδήγηση της Φύσης όλες οι προσπάθειες σας θα είναι μάταιες. Ορκίζομαι στον Θεό ότι σας μίλησα όπως ένας πατέρας θα μιλούσε στο γιο του. Όποιος έχει αυτιά, ας ακούσει και όποιος έχει λογική, ας κατανοήσει.

ΔΩΔΕΚΑΤΗΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ

Σχετικά με τη Λίθο και τις Δυνάμεις της

Στα προηγούμενα κεφάλαια μιλήσαμε αρκετά για την παραγωγή των φυσικών πραγμάτων, την πρώτη και δεύτερη ύλη, τα σώματα και τα σπέρματα, καθώς επίσης για τις χρήσεις και τη δύναμή τους. Έγραψα ακόμα για τη Φιλοσοφική Λίθο και τώρα θα μιλήσω για τη δύναμή της, στο βαθμό που μου την έχει αποκαλύψει η εμπειρία. Πριν προχωρήσω, όμως, στην περιγραφή των ιδιοτήτων της Λίθου, για την καλύτερη κατανόηση της Τέχνης μας θα συνοψίσω άλλη μια φορά τα όσα έχουν ήδη ειπωθεί. Αν κάποιος αμφιβάλλει για την πραγματικότητα της Τέχνης μας, θα πρέπει να διαβάσει το βιβλίο εκείνων των αρχαίων Σοφών των οποίων την καλή πίστη κανείς δεν έχει ως τώρα αμφισβητήσει και των οποίων το δικαίωμα να μιλούν γι' αυτό το θέμα δεν μπορεί να αγνοηθεί. Αν δεν τους πιστέψει, δεν είμαι τόσο ανόητος ώστε να έλθω σε αντιπαράθεση με κάποιον που αρνείται τις πρώτες αρχές: ο κουφός και ο μουγγός δεν μπορούν να μιλήσουν. Γιατί θα πρέπει μόνο τα ορυκτά να αποκλεισθούν από την πρωταρχική ευλογία του Θεού, που όρισε όλα τα πράγματα να αυξάνονται και να πληθύνονται σύμφωνα με το είδος τους; Αυτό δεν μπορώ να το κατανοήσω. Και αν τα ορυκτά έχουν σπέρμα, τότε το έχουν για το σκοπό του γενετικού πολλαπλασιασμού.

Η Τέχνη της Αλχημείας είναι αληθινή στη φύση της. Η Φύση είναι επίσης αληθινή, αλλά ένας πραγματικός Τεχνίτης σπάνια βρίσκεται. Η Φύση είναι μια, η Τέχνη μας είναι μια, αλλά οι τεχνίτες είναι πολλοί. Η Φύση, λοιπόν, μέσω της Θέλησης του Θεού γεννάει τα πράγματα από την Πρώτη Ύλη (το προϊόν των στοιχείων), που είναι γνωστή μόνο στον Θεό. Η Φύση παράγει πράγματα και τα πολλαπλασιάζει από τη δεύτερη ύλη, που είναι γνωστή στους Σοφούς. Όλα τα στοιχεία αλληλεξαρτώνται αμοιβαία, αν και δεν συμφωνούν όταν ενώνονται. Αλλά η βασίλισσα όλων είναι το ύδωρ, γιατί είναι η μητέρα όλων των άλλων πραγμάτων — και επάνω του επωάζει το πνεύμα του πυρός. Όταν το πυρ δρα πάνω στο ύδωρ και εισχωρεί μέσα του, η πρώτη ύλη δημιουργείται. Με αυτό τον τρόπο αναδύονται ατμοί αρκετής πυκνότητας, ώστε να ενωθούν με τη γη, μέσω εκείνου του ακατέργαστου αέρα, ο οποίος από την πρώτη αρχή αποχωρίστηκε από αυτήν. Η διαδικασία αυτή συνεχίζεται ασταμάτητα μέσω της συνεχούς κίνησης. Γιατί η κίνηση παράγει θερμότητα, όπως μπορείτε να το διαπιστώσετε με τη συνεχή τριβή μιας επιφάνειας. Η κίνηση προκαλεί θερμότητα· η θερμότητα κινεί το ύδωρ· η κίνηση του ύδατος παράγει αέρα, που είναι η ζωή όλων των ζωντανών

πραγμάτων. Έτσι όλα τα πράγματα προβάλλουν από το νερό: από τους πιο λεπτοφυείς ατμούς του παράγονται ελαφρά και λεπτά πράγματα· από το «έλαιό» του παράγονται πράγματα μεγαλύτερου βάρους· από το άλας του παράγονται πράγματα πολύ πιο όμορφα και πολύτιμα από τα υπόλοιπα. Αλλά επειδή η Φύση συχνά εμποδίζεται από τη μη καθαρότητα αυτού του ατμού, του ελαίου και του άλατος στο να παράγει την τελείωση, η εμπειρία μας δίδαξε να χωρίζουμε το καθαρό από το ακάθαρτο.

Επομένως αν θέλετε να βελτιώσετε τη Φύση και να παράγετε ένα πιο τέλειο και επιμελημένο αντικείμενο, καθαρίστε το σώμα μέσω διάλυσης από καθετί που είναι ετερογενές και ενώστε το καθαρό με το καθαρό, το καλώς χωνευμένο με το καλώς χωνευμένο και το χονδροειδές με το χονδροειδές, σύμφωνα με το φυσικό και όχι το υλικό βάρος. Γιατί πρέπει να ξέρετε ότι το κεντρικό νίτρο ποτέ δεν περιέχει περισσότερη γη απ’ όση χρειάζεται, έστω και αν από άλλη άποψη είναι καθαρό ή ακάθαρτο.

Αλλά με τη λιπαρότητα του ύδατος συμβαίνει διαφορετικά· αυτό ποτέ δεν βρίσκεται αγνό. Η Τέχνη το καθαρίζει με τη δράση της διπλής θερμότητας και ύστερα ξαναενώνει τα στοιχεία του.

ΕΠΙΛΟΓΟΣή

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝΔΩΔΕΚΑΠΡΑΓΜΑΤΕΙΩΝ

Συνέταξα, φίλε αναγνώστη, τις προηγούμενες δώδεκα Πραγματείες για το καλό των σπουδαστών αυτής της Τέχνης, ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν τις λειτουργίες της Φύσης, καθώς και με ποιο τρόπο παράγει όλα τα πράγματα που υπάρχουν στον κόσμο, πριν καταπιαστούν με κάποιο πείραμα. Διαφορετικά θα είναι σαν να προσπαθούν να ανοίξουν μια πύλη χωρίς το κλειδί, ή να βγάλουν νερό με ένα κόσκινο. Γιατί σχετικά με την Άγια και Ευλογημένη Τέχνη μας εκείνος για τον οποίο ο ήλιος δεν λάμπει, βαδίζει σε πυκνό σκοτάδι και εκείνος που δεν βλέπει το φως της σελήνης, μπλέκεται μέσα στις σκιές της νύχτας. Η Φύση έχει το δικό της φως, που δεν είναι ορατό στο εξωτερικό μάτι. Η σκιά της Φύσης πάνω στα μάτια μας είναι το σώμα. Αλλά όπου το φως της Φύσης φωτίζει το νου, η ομίχλη διαλύεται από τα μάτια, όλες οι δυσκολίες ξεπερνιώνται και τα πράγματα θεωρούνται στην ίδια την ουσία τους, δηλαδή στην εσώτατη καρδιά της Μαγνησίας μας, η οποία αντιστοιχεί στα ανάλογα κέντρα του Ηλίου και της Γης. Η σωματική φύση των πραγμάτων είναι ένα καλύπτον εξωτερικό ένδυμα. Αν ντύσετε ένα αγόρι και ένα κορίτσι ηλικίας δώδεκα ετών με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, θα δυσκολευτείτε να ξεχωρίσετε ποιο είναι το αγόρι και ποιο το κορίτσι. Αλλά όταν τα ρούχα αφαιρεθούν τότε εύκολα ξεχωρίζονται. Κατά παρόμοιο τρόπο η κατανόησή μας δημιουργεί μια σκιά στη σκιά της Φύσης, γιατί η ανθρώπινη φύση μας κρύβεται από το σώμα με τον ίδιο τρόπο που το σώμα κρύβεται από τα ρούχα.

Θα μπορούσα στο σημείο αυτό να αναφερθώ πλήρως και φιλοσοφικά στο μεγαλείο του ανθρώπου, στη δημιουργία και τη γέννησή του, αλλά θα προσπεράσω αυτά τα θέματα και θα αναφερθώ μόνο στη ζωή του. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος από γη και ζει μέσω του αέρα, γιατί ο αέρας περιέχει την κρυμμένη τροφή της ζωής, της οποίας το αόρατο πνεύμα —όταν παγώσει — είναι καλύτερο από ολόκληρο τον κόσμο. Πραγματικά έξοχοι και θαυμαστοί είναι οι τρόποι της Φύσης, που μας δείχνει μέρα με τη μέρα το φως της αλήθειας. Παρουσίασα σε αυτές τις δώδεκα Πραγματείες εκείνα τα οποία μου αποκάλυψε, ώστε ο θεοσεβούμενος αναγνώστης να μπορέσει πιο εύκολα να κατανοήσει εκείνο που είδα με τα μάτια μου, εκείνο που εκτέλεσαν τα χέρια μου, χωρίς καμιά απάτη ή παραποίηση. Γιατί χωρίς το φως και τη γνώση της Φύσης είναι αδύνατον να φθάσουμε στην τελείωση αυτής της Τέχνης, εκτός και αποκαλυφθεί στον άνθρωπο από το Πνεύμα, ή μυστικά από κάποιον αγαπητό φίλο.

Η ουσία είναι ευτελής και όμως η πιο πολύτιμη. Πάρτε δέκα μέρη από το δικό μας αέρα, ένα μέρος από ζωντανό χρυσάφι ή ασήμι· τοποθετήστε τα όλα μέσα στο δοχείο σας· υποβάλετε τον αέρα σε βρασμό, μέχρις ότου μετατραπεί αρχικώς σε ύδωρ και ύστερα σε κάτι που δεν είναι ύδωρ. Αν δεν γνωρίζετε πώς να το κάνετε και πώς να βράσετε τον αέρα, θα πέσετε σε λάθος, γιατί εδώ βρίσκεται η αληθινή Ύλη των Φιλοσόφων. Θα πρέπει να πάρετε αυτό που υπάρχει αλλά που δεν φαίνεται, έως τη στιγμή που ευαρεστείται ο τεχνίτης. Αυτό είναι το ύδωρ της δρόσου μας, που εξάγεται από το νίτρο των Σοφών, μέσω του οποίου όλα τα πράγματα αναπτύσσονται, υπάρχουν και θρέφονται και του οποίου η μήτρα είναι το κέντρο του ουράνιου και του γήινου ηλίου και της σελήνης. Για να μιλήσω πιο ανοιχτά, είναι ο Μαγνήτης μας, τον οποίο ήδη αποκάλεσα Χάλυβα ή ατσάλι. Ο αέρας γεννάει αυτό το μαγνήτη· ο μαγνήτης γεννάει ή εκδηλώνει τον αέρα μας.

Ο Ερμής λέει ότι πατέρας του είναι ο Ήλιος, μητέρα του η Σελήνη και ότι οι άνεμοι τον ανέθρεψαν στη μήτρα του, δηλαδή το Άλας Άλκαλι (που ονομάζεται από τους Σοφούς άλας της Αμμωνίας ή φυτικό άλας) κρύβεται στη μήτρα της Μαγνησίας. Επομένως η εργασία είναι η ακόλουθη: Διαλύετε συμπυκνωμένο αέρα και μέσα σ’ αυτόν ένα δέκατο μέρους χρυσού. Το σφραγίζετε και το εκθέτετε στο δικό μας πυρ, μέχρις ότου ο αέρας μεταβληθεί σε σκόνη και — δεδομένου του άλατος του κόσμου— φανεί μια μεγάλη ποικιλία χρωμάτων. Το υπόλοιπο αυτής της διαδικασίας και τη μέθοδο του πολλαπλασιασμού θα τα βρήτε πλήρως παρουσιασμένα στα γραπτά του Λούλλιους και των άλλων αρχαίων Σοφών, γι’ αυτό και δεν ασχολούμαι με αυτά περιοριζόμενος στην ανάλυση μόνο της πρώτης και της δεύτερης ύλης. Αυτό το έκανα ειλικρινώς και με ανοιχτή καρδιά. Μη νομίζετε ότι κάποιος άλλος στον κόσμο έχει μιλήσει πληρέστερα και πιο σαφώς απ’ ό,τι εγώ. Αυτά που σας λέω δεν τα έμαθα από βιβλία, αλλά από τα πειράματα των δικών μου χεριών. Αν στην αρχή δεν τα κατανοείτε, ή δεν μπορείτε να δεχθείτε την αλήθεια, μην κατηγορείτε τα λόγια μου, αλλά τον εαυτό σας, που πιστεύετε ότι ο Θεός δεν θα σας αποκαλύψει αυτό το μυστικό. Πάρτε, λοιπόν, και με απόλυτη προσοχή διαβάστε και ξαναδιαβάστε ειδικά τον Επίλογο αυτών των δώδεκα Πραγματειών και με επιμέλεια μελετήστε τις δυνατότητες της Φύσης, τη δράση των στοιχείων και πιο κυριαρχεί μεταξύ τους, ειδικώς στην εκλέπτυνση του αέρα ή του ύδατος, μέσω του οποίου δημιουργήθηκαν οι ουρανοί και ολόκληρος ο κόσμος. Αυτό σας συμβουλεύω να το κάνετε, όπως ένας πατέρας συμβουλεύει το γιο του.

Μην απορείτε που έγραψα τόσες Πραγματείες. Εγώ ο ίδιος δεν χρειάζομαι βιβλία, αλλά παρακινήθηκα να καταγράψω την εμπειρία μου από συμπόνια για κείνους που περιπλανιώνται μέσα στο σκοτάδι της δικής τους αυταπάτης. Και παρ’ όλο που παρουσίασα αυτό το μυστικό με λίγα λόγια, έγραψα πολλά

ώστε να σας εφοδιάσω με κείνη τη γνώση της Φύσης, χωρίς την οποία δεν μπορείτε να ελπίζετε πως θα πετύχετε σε αυτή την Τέχνη. Μη σας ενοχλούν οι φαινομενικές αντιφάσεις με τις οποίες —σύμφωνα με τη συνήθεια των Σοφών — αναγκάστηκα να καλύψω λίγο το αληθινό μου νόημα. Δεν υπάρχει ρόδο δίχως αγκάθια. Επεξεργασθείτε επιμελώς στο νου σας όλα όσα ανέφερα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα στοιχεία αποστάζουν τη Ριζική Υγρασία στο κέντρο της γης και πώς ο γήινος και κεντρικός ήλιος τα ανυψώνει ξανά και τα εξαχνώνει στην επιφάνεια της γης μέσω της συνεχούς κίνησης. Σημειώστε επίσης τις αντιστοιχίες που βεβαιώθηκαν μεταξύ του ουράνιου και του κεντρικού ηλίου, γιατί ο ουράνιος Ήλιος και η Σελήνη έχουν μια ιδιαίτερη δύναμη και μια θαυμαστή αρετή που την διυλίζουν στη γη με τις ακτίνες τους. Γιατί η θερμότητα εύκολα ενώνεται με τη θερμότητα και το άλας με το άλας. Όπως ο κεντρικός ήλιος έχει το θαλάσσιο και το ακατέργαστο αντιληπτό νερό, έτσι και ο ουράνιος ήλιος έχει τη δική του θάλασσα από λεπτοφυές και μη αντιληπτό νερό (την ατμόσφαιρα). Στην επιφάνεια της γης τα δυο είδη ακτινών συναντώνται και παράγουν άνθη και όλα τα πράγματα. Η βροχή δέχεται τη ζωτική της δύναμη από τον αέρα και την ενώνει με εκείνη του νίτρου της γης. Επειδή το νίτρο της γης είναι σαν την αποτεφρωμένη Τρυγία και εξαιτίας της ξηρότητάς του έλκει τον αέρα — τον οποίο διαλύει σε ύδωρ. Γιατί αυτό το ίδιο το ύδωρ ήταν κάποτε αέρας και ενώθηκε με το έλαιο της γης. Όσο πιο άφθονα κατέρχονται οι ακτίνες του ηλίου τόσο μεγαλύτερη είναι η ποιότητα του δημιουργημένου νίτρου και τόσο πιο πολύ αυξάνει επίσης η σοδειά πάνω στη γη. Όλα αυτά τα διδάσκει καθημερινώς η εμπειρία.

Θέλησα, συνεπώς, να εκθέσω για το καλό του αδαούς τις αντιστοιχίες που υπάρχουν ανάμεσα σε όλα τα πράγματα και την αποτελεσματική αρετή του Ηλίου, της Σελήνης και των Άστρων. Ο γνώστης δεν έχει ανάγκη αυτής της καθοδήγησης. Η ουσία μας εκτίθεται ανοιχτά μπροστά στα μάτια όλων και όμως δεν είναι γνωστή. Ω, πόσο θαυμαστός είναι ο ουρανός μας, το δικό μας ύδωρ, ο δικός μας υδράργυρος και το νίτρο μας που βρίσκονται στην κοσμική θάλασσα· και τα φυτά μας και το σταθερό και πτητικό μας θείο, το νεκρό κεφάλι μας, ή τα κατακάθια της θάλασσάς μας και το ύδωρ μας που δεν βρέχει τα χέρια και χωρίς το οποίο κανένας θνητός δεν μπορεί να ζήσει, χωρίς το οποίο τίποτα δεν γεννιέται ούτε παράγεται σε ολόκληρο τον κόσμο! Ελάχιστα το εκτιμούν οι άνθρωποι, ωστόσο κανένας δεν κάνει χωρίς αυτό, γιατί είναι πιο πολύτιμο από ολόκληρο τον κόσμο και, εν ολίγοις, δεν είναι τίποτα άλλο από το ποντικό- ύδωρ μας,7 το οποίο πήγνυται στον ήλιο και τη σελήνη και εξάγεται από τον ήλιο και τη σελήνη, με τη βοήθεια του χάλυβά μας και της ικανότητας των Σοφών με ένα φιλοσοφικό τέχνασμα και με εκπληκτικό τρόπο...

7 Νερό του Πόντου, της θάλασσας.

Δεν είχα πραγματικά πρόθεση να δημοσιεύσω αυτό το βιβλίο για τους λόγους που αναφέρθηκαν στην εισαγωγή. Αλλά η αγάπη μου για τους ειλικρινείς σπουδαστές της Τέχνης επικράτησε της επιφυλακτικότητάς μου.

Έτσι επιδίωξα να γνωστοποιήσω την καλή μου θέληση σε κείνους που με γνωρίζουν και να φανερώσω στους αμύητους ότι είμαι σύντροφός τους και ίσος τους και ότι επιθυμώ τη γνωριμία τους. Δεν αμφιβάλλω πως υπάρχουν πολλά άτομα με καλή συμπεριφορά και καθαρή συνείδηση που κατέχουν μυστικά αυτό το μεγάλο δώρο του Θεού. Τους ικετεύω και τους συμβουλεύω να κρατήσουν, αν είναι δυνατόν, τη σιωπή του Αρποκράτη. Ας γίνουν σοφότεροι από το δικό μου παράδειγμα και ας προειδοποιηθούν από τους δικούς μου κινδύνους. Οποτεδήποτε αποκαλύφθηκα στους ισχυρούς, έγινε πάντα με κίνδυνο και απώλειά μου.

Αλλά με αυτό το έργο φανερώνομαι τώρα στους Γιους του Ερμή ενώ ταυτόχρονα καθοδηγώ τον αδαή και οδηγώ τους χαμένους αναζητητές στο σωστό μονοπάτι. Ας γνωρίζουν ότι το μυστικό εκτίθεται εδώ τόσο καθαρά, όσο είναι δυνατόν. Δεν απέκρυψα τίποτα, εκτός μόνο απο το μυστικό της εξαγωγής του «άλατος της Αμμωνίας» μας ή του «Υδραργύρου των Σοφών» από το «θαλάσσιο ύδωρ» μας, καθώς και τη σπουδαία χρήση που του γίνεται. Αν δεν εκφράστηκα απολύτως σαφώς στα σημεία αυτά είναι απλώς και μόνο επειδή δεν μπορώ να το κάνω. Το μυστικό μπορεί να αποκαληφθεί μόνο από τον Θεό, ο Οποίος γνωρίζει την καρδιά και το νου των ανθρώπων και Αυτός θα παραχωρήσει τη γνώση, ανταποκρινόμενος σε μια ειλικρινή και επίμονη προσευχή, ύστερα από μια επαναλαμβανόμενη προσεκτική μελέτη του παρόντος έργου. Το δοχείο, όπως είπα, είναι ένα, ή το ανώτατο δυο επαρκούν. Και αν διαθέτετε γνώση της Φύσης, ένα συνεχές πυρ και τη σωστή ουσία, τότε πρέπει να πετύχετε.

Επιτρέψτε μου, εν κατακλείδι, να σας προειδοποιήσω να μην παραπλανηθείτε από εκείνους που ξοδεύουν τον καιρό και τα χρήματά τους σε φυτά, ζώα, λίθους και σε όλα τα είδη των μετάλλων εκτός από τα σωστά. Έχε γεια, αγαπητέ αναγνώστη, και είθε να χαίρεσαι επί μακρόν τα αποτελέσματα των μόχθων μου, προς δόξαν του Θεού, προς σωτηρία της ψυχής σου και για το καλό των συνανθρώπων σου.

ΕΝΑΣΠΡΟΛΟΓΟΣΓΙΑ ΤΟΑΙΝΙΓΜΑΤΩΝ ΣΟΦΩΝ

Απευθυνόμενος στους Γιους της Αλήθειας

Αν και σας έδωσα, ω Τέκνα της Επιστήμης, μια πλήρη και εξαντλητική αναφορά της Τέχνης μας, και της πηγής του παγκόσμιου φρέατος, ώστε δεν φαίνεται να υπάρχει περαιτέρω ανάγκη να πω κάτι — αφού έχω ήδη στις προηγούμενες Πραγματείες απεικονίσει τον τρόπο της Φύσης με παραδείγματα και έχω ήδη διακηρύξει τόσο χη θεωρία όσο και την πράξη, στο βαθμό που μου επιτρέπεται να το κάνω — ωστόσο παρ’ όλα αυτά ίσως να υπάρχουν μερικοί από τους αναγνώστες μου που νομίζουν ότι σε κάποια σημεία εκφράστηκα με υπερβολικά λακωνικό τρόπο. Θα κάνω, λοιπόν, για άλλη μια φορά γνωστή ολόκληρη τη διαδικασία από την αρχή ως το τέλος, αλλά με τη μορφή ενός φιλοσοφικού αινίγματος, έτσι ώστε να κρίνετε ως ποιο σημείο μου επετράπη από τον Θεό να φθάσω. Υπάρχει άπειρος αριθμός βιβλίων που αναφέρονται σε αυτή την Τέχνη, αλλά σπάνια θα βρείτε κάποιο που να περιέχει μια πιο σαφή διευκρίνηση της αλήθειας από αυτήν που παρουσιάζεται εδώ.

Στη διάρκεια της ζωής μου συνάντησα πάρα πολλούς που νόμιζαν ότι διέθεταν μια τέλεια κατανόηση των κειμένων των Σοφών, αλλά το λεπτό ύφος της ερμηνείας τους ερχόταν σε κατάφορη αντίθεση με την απλότητα της Φύσης και περιγελούσαν την αφελή χοντροκοπιά — όπως τους άρεσε να την αποκαλούν — των παρατηρήσεών μου. Συχνά επίσης επιχείρησα να εξηγήσω την Τέχνη μας σε άλλους με τη βοήθεια των προφορικών λόγων. Αλλά παρ' όλο που αποκαλούσαν τον εαυτό τους σοφό, δεν πίστευαν ότι υπάρχει τέτοιο ύδωρ στη θάλασσά μας και απέδιδαν τις παρατηρήσεις μου σε παροδική παραφροσύνη. Για το λόγο αυτό δεν φοβάμαι ότι τα κείμενά μου θα αποκαλύψουν κάτι σε ανάξια άτομα, επειδή έχω πεισθεί ότι μόνο με το δώρο του Θεού αυτή η Τέχνη μπορεί να κατανοηθεί.

Πράγματι αν τα μόνα αναγκαία για την κατανόησή της ήταν η πονηριά και η νοητική οξύνοια, έχω ήδη συναντήσει πολλές ισχυρές διάνοιες κατάλληλες για τη διερεύνηση τέτοιων θεμάτων. Αλλά σας το λέω: Να είστε απλοί και μόνο απλοί, έως ότου ανακαλύψετε το μυστικό. Τότε θα αναγκαστείτε να είστε συνετοί και εύκολα θα μπορέσετε να συντάξετε οσαδήποτε βιβλία, πράγμα που αναμφίβολα είναι πιο απλό για κάποιον που βρίσκεται μόνο στην περιφέρεια και μπορεί να προχωρήσει μόνο από φήμες. Έχετε μια σαφή περιγραφή της ύλης όλων των πραγμάτων, αλλά σας προειδοποιώ ότι αν θέλετε να φθάσετε σε αυτή τη γνώση θα πρέπει να συνεχίσετε την ειλικρινή

προσευχή στον Θεό και να αγαπάτε τους συνανθρώπους σας. Κατά δεύτερο λόγο δεν θα πρέπει να έχετε την τάση να επινοείτε κάθε είδους πονηριές και εκλεπτύνσεις για τις οποίες η Φύση δεν γνωρίζει τίποτα. Αλλά μάλλον οφείλετε να παραμείνετε στο δρόμο της απλότητάς της, γιατί εκεί είναι πολύ πιο πιθανόν να αγγίξετε το θέμα, παρά αν είστε βυθισμένοι μέσα στις πονηριές.

Διαβάζοντας το βιβλίο μου μην προσκολληθείτε υπερβολικά στο γράμμα των λόγων μου, αλλά διαβάστε το δίπλα-δίπλα με τα φυσικά γεγονότα που περιγράφει. Πρέπει επίσης εξαρχής να εστιάσετε το βλέμμα σας σταθερά στο αντικείμενο της έρευνάς σας και στην ακτίνα και το σκοπό του έργου μας. Είναι πολύ συνετότερο να μαθαίνετε πρώτα με το νου και τον εγκέφαλό σας παρά με την μετέπειτα πικρή εμπειρία. Ο σκοπός της έρευνάς σας θα πρέπει να είναι να βρείτε ένα κρυμμένο πράγμα από το οποίο — μέσω μιας θαυμαστής τέχνης — αποκτάται ένα ρευστό με τη βοήθεια του οποίου ο χρυσός διαλύεται τόσο απαλά και φυσικά όπως λιώνει ο πάγος στο ζεστό νερό. Αν μπορείτε να βρείτε αυτή την ουσία, τότε θα κατέχετε εκείνο από το οποίο η Φύση παράγει το χρυσό. Και παρ’ όλο που όλα τα μέταλλα και τα πράγματα προέρχονται από αυτό, ωστόσο συμπαθεί περισσότερο το χρυσό. Γιατί όλα τα άλλα πράγματα εμποδίζονται από τη μη καθαρότητα, εκτός από το χρυσό όπου δεν υπάρχει ακαθαρσία. Συνεπώς κατά έναν ειδικό τρόπο, θα λέγαμε, αυτή η ύλη είναι η μητέρα του χρυσού. Αν δεν ακολουθήσετε τις οδηγίες μου και δεν προσέξετε τις προειδοποιήσεις μου, δεν θα μπορέσετε να αντλήσετε κανένα όφελος από το βιβλίο μου.

Μίλησα τόσο καθαρά, όσο μου επέτρεπε η συνείδησή μου. Αν αναρωτιέστε ποιος είμαι: είμαι ένας Κοσμοπολίτης. Αν με γνωρίζετε και θέλετε να είστε αγαθοί και τίμιοι, κρατήστε το όνομά μου μυστικό. Αν δεν με γνωρίζετε, αποφύγετε να ψάξετε για το όνομά μου, γιατί δεν πρόκειται να αποκαλύψω τίποτα περισσότερο απ’ ό,τι εμφανίζεται σε αυτά τα κείμενα. Πιστέψτε με, αν η τάξη και η κοινωνική μου θέση το επέτρεπαν, τίποτε δεν θα με ευχαριστούσε περισσότερο από μια μοναχική ζωή, ή από το να συντροφεύσω το Διογένη στο πιθάρι του. Γιατί βλέπω αυτόν τον κόσμο γεμάτο ματαιότητα, απληστία, βία, παραδοπιστία και κακοήθεια και χαίρομαι με την προοπτική της ένδοξης ζωής που πρόκειται να έλθει. Δεν απορώ πλέον, όπως κάποτε, γιατί ο αληθινός Σοφός — αν και κατέχει τη Λίθο — δεν ενδιαφέρεται να επιμηκύνει τη ζωή του. Επειδή καθημερινά βλέπει τον ουρανό μπροστά στα μάτια του, όπως εσείς βλέπετε το πρόσωπό σας στον καθρέφτη. Όταν ο Θεός σας δώσει εκείνο που επιθυμείτε, τότε θα με πιστέψετε και δεν θα κάνετε τον εαυτό σας γνωστό στον κόσμο.

ΜΙΑΠΑΡΑΒΟΛΗΉΤΟΑΙΝΙΓΜΑΤΩΝΣΟΦΩΝ

Που παρατίθεται εν είδει Προσθήκης

Κάποτε, όταν επί πολλά χρόνια της ζωής μου ταξίδευα από τον Αρκτικό ως τον Ανταρκτικό Πόλο, με τη θέληση του Θεού προσάραξα στην ακτή ενός μεγάλου ωκεανού. Αν και γνώριζα καλά τα χαρακτηριστικά εκείνης της θάλασσας, δεν ήξερα από πού προερχόταν κοντά σε κείνες τις ακτές το μικρό ψάρι Εντινάις, το οποίο αναζητούν με τόση αγωνία ακόμα και σήμερα άνθρωποι ανώτερης και κατώτερης τάξης. Αλλά καθώς παρατηρούσα τις Ναϊάδες και τις Νύμφες να παίζουν στα νερά, νιώθοντας κουρασμένος από τον προηγούμενο μόχθο μου και πλημμυρισμένος από το πλήθος των σκέψεών μου, βυθίστηκα σε ύπνο από το απαλό μουρμούρισμα των κυμάτων. Και όταν κοιμήθηκα γλυκά και απαλά είδα ένα όραμα.

Είδα τον αρχαίο Ποσειδώνα με μια τρίαινα στο χέρι να αναδύεται με σεβάσμια όψη από τη θάλασσά μας, και ύστερα από ένα φιλικό χαιρετισμό με μετέφερε σε ένα υπερβολικά όμορφο νησί. Το νησί αυτό βρισκόταν στο βόρειο ημισφαίριο και περιείχε όλα όσα χρειάζονται προς χρήση και ικανοποίηση του ανθρώπου. Φαινόταν ένας τόπος πιο όμορφος και πιο ευχάριστος ακόμα και από τα Ηλύσια Πεδία του Βιργίλιου. Οι ακτές του περιβάλλονταν από καταπράσινες μυρτιές και κυπαρίσσια. Τα λιβάδια του ήταν κατάσπαρτα με μεγάλη ποικιλία όμορφων και ευωδιαστών λουλουδιών. Οι πλαγιές των λόφων καλύπτονταν από αμπέλια, ελιές και κέδρους. Οι δρόμοι σκιάζονταν από τα μπλεγμένα κλαδιά της δάφνης και της ροδιάς που πρόσφεραν την ευχάριστη σκιά τους στον ταξιδιώτη. Οι πεδιάδες καλύπτονταν από δάση με πορτοκαλιές και λεμονιές. Με λίγα λόγια το νησί ήταν το αποκορύφωμα της ομορφιάς.

Χωμένος κάτω από έναν βράχο ο Ποσειδώνας μου έδειξε δυο ορυκτά του νησιού, χρυσό και χάλυβα. Ύστερα οδηγήθηκα σε έναν δενδρώνα στο κέντρο ενός λιβαδιού, όχι σε μεγάλη απόσταση, που και το ίδιο ήταν φυτεμένο με μεγάλη ποικιλία όμορφων δένδρων. Ανάμεσα σ’ αυτά μου έδειξε επτά στολισμένα με ιδιαίτερα ονόματα. Δυο απ’ αυτά υψώνονταν πάνω από τα υπόλοιπα. Το ένα έκανε καρπούς που έλαμπαν σαν τον ήλιο και τα φύλλα του έμοιαζαν με χρυσάφι. Οι καρποί του άλλου ήταν πιο λευκοί κι από τα κρίνα και τα φύλλα του έμοιαζαν με έξοχο άργυρο. Ο Ποσειδώνας αποκάλεσε το πρώτο Ηλιακό και το δεύτερο Σεληνιακό δένδρο.

Το μόνο πράγμα που ήταν δύσκολο να αποκτηθεί στο νησί ήταν το νερό. Οι

κάτοικοι είχαν προσπαθήσει να το αντλήσουν από μια πηγή με τη βοήθεια αγωγού και να το καθαρίσουν από διάφορες ουσίες. Αλλά το αποτέλεσμα ήταν ένα δηλητηριώδες νερό και το μόνο νερό που μπορούσαν να πιουν ήταν εκείνο που συμπύκνωναν από τις ακτίνες του ηλίου και της σελήνης. Αλλά το χειρότερο ήταν ότι κανένας δεν μπορούσε να βγάλει περισσότερο από δέκα μέρη αυτού του νερού. Ήταν ένα θαυμάσιο νερό, μπορώ να σας πω, γιατί είδα με τα μάτια μου και άγγιξα με τα χέρια μου την εκθαμβωτική του λευκότητα που ξεπερνούσε ακόμα και τη λάμψη του χιονιού.

Καθώς καθόμουν βυθισμένος σε θαυμασμό, ο Ποσειδώνας χάθηκε από τα μάτια μου και μπροστά μου στεκόταν ένας ψηλός άνδρας στο μέτωπο του οποίου ήταν χαραγμένο το όνομα του Κρόνου. Πήρε ένα δοχείο και μάζεψε δέκα μέρη του νερού μέσα στο οποίο τοποθέτησε καρπό από το Ηλιακό δένδρο. Ο καρπός διαλύθηκε όπως ο πάγος σε ζεστό νερό. Τότε του είπα: «Κύριε βλέπω εδώ ένα θαυμαστό πράγμα. Το νερό αυτό είναι μικρής ποσότητας, ωστόσο ο καρπός του δένδρου καταβροχθίζεται από μια απαλή θερμότητα. Ποιο σκοπό έχουν όλα αυτά;»

Εκείνος απάντησε καταδεκτικά: «Γιε μου, είναι αλήθεια πως είναι κάτι θαυμαστό. Αλλά το νερό αυτό είναι το νερό της ζωής και έχει τέτοια δύναμη να αυξάνει τις ιδιότητες αυτού του καρπού, ώστε στη συνέχεια χωρίς σπορά ή φύτεμα — μόνο με το άρωμά του — θα μετουσιώσει τα υπόλοιπα έξι δένδρα στη δική του φύση. Επίσης το νερό αυτό είναι σαν γυναίκα για τον καρπό. Οι καρποί αυτού του δένδρου πουθενά αλλού δεν μπορούν να φθάσουν στη σήψη παρά μόνο μέσα σ’ αυτό το νερό. Και παρ’ όλο που ο ίδιος ο καρπός είναι έξοχος και πολύτιμος, ωστόσο όταν σήπεται σ’ αυτό το νερό, γεννάει από τη σήψη μια Σαλαμάνδρα που αντέχει στο πυρ. Το αίμα της είναι πιο πολύτιμο από όλους τους θησαυρούς και έχει τη δύναμη να κάνει γόνιμα έξι δένδρα σαν αυτά που βλέπεις εδώ και να κάνει τους καρπούς τους γλυκύτερους κι από το μέλι».

Τότε τον ρώτησα: «Κύριε, πώς γίνεται αυτό;» Εκείνος αποκρίθηκε: «Σου είπα ήδη ότι οι καρποί του Ηλιακού δένδρου είναι ζωντανοί και γλυκείς. Αλλά ενώ ο καρπός όταν βραστεί στο νερό μπορεί να εμψυχώσει μόνο ένα μέρος, μετά την ολοκλήρωση του βρασμού του μπορεί να εμψυχώσει χιλιάδες».

Ύστερα τον ρώτησα αν ο καρπός βραζόταν στο νερό πάνω από δυνατή φωτιά και επί πόσο καιρό. Απάντησε ότι το νερό διέθετε ένα εσωτερικό πυρ και όταν το πυρ βοηθιόταν από μια συνεχή εξωτερική θερμότητα, τότε κατάκαιγε τρία μέρη του δικού του σώματος μαζί με το σώμα του καρπού, μέχρις ότου δεν έμενε παρά μόνο ένα απίστευτα μικρό μέρος το οποίο, όμως, κατείχε την πιο θαυμαστή αρετή. Αυτό βράζεται από το σοφό Δάσκαλο αρχικώς επί επτά μήνες και ύστερα επί δέκα. Αλλά στο μεταξύ κάθε

πεντηκοστή μέρα μια ποικιλία φαινομένων εκδηλώνεται.

Ρώτησα ξανά αν ο καρπός βράζεται σε αρκετό νερό και αν προστίθεται κάτι μέσα. Απάντησε: «Δεν υπάρχει νερό ούτε στο νησί ούτε σε ολόκληρη τη χώρα, παρά μόνο αυτό το είδος που μπορεί να εισχωρήσει κατάλληλα στους πόρους του καρπού. Και θα πρέπει να ξέρεις ότι και το Ηλιακό δένδρο φύτρωσε από αυτό το νερό, το οποίο συλλέγεται με μαγνητική έλξη από τις ακτίνες του Ηλίου και της Σελήνης. Συνεπώς ο καρπός και το νερό εμφανίζουν μια θαυμαστή συμπάθεια και αντιστοιχία. Αν κάποια ξένη ουσία προστίθετο στο νερό, τότε η δύναμή του απλώς θα μειωνόταν. Επομένως τίποτα δεν μπορεί να τοποθετηθεί στο νερό εκτός από τον καρπό. Μετά το βρασμό του ο καρπός έχει ζωή και αίμα και το αίμα του αναγκάζει όλα τα γυμνά δένδρα να παράγουν τον ίδιο πολύτιμο καρπό».

Στη συνέχεια τον ρώτησα αν το νερό το αποκτούσαν μέσω κάποιας μυστικής διαδικασίας, ή αν μπορούσε να αποκτηθεί παντού. Αποκρίθηκε: «Βρίσκεται παντού και κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό. Αλλά είναι καλύτερο όταν εξάγεται με τη βοήθεια του Χάλυβά μας, που βρίσκεται στην κοιλιά του Κριού. Αν ρωτάς ποια είναι η χρήση του, απαντώ ότι πριν εκτελεσθεί η απαιτούμενη ποσότητα βρασμού, είναι ένα θανατηφόρο δηλητήριο. Ύστερα, όμως, γίνεται ένα Μεγάλο Φάρμακο και παρέχει 29 κόκκους αίματος, καθένας από τους οποίους παράγει 864 καρπούς του Ηλιακού δένδρου».

Τον ρώτησα αν θα μπορούσε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο. «Οι Σοφοί λένε», απάντησε, «ότι μπορεί να αυξηθεί αρχικώς δέκα, ύστερα εκατό, ύστερα χίλιες και έπειτα δέκα χιλιάδες φορές σε ποσότητα κ.ο.κ.» Ρώτησα αν το νερό ήταν γνωστό με κάποιο ιδιαίτερο όνομα. Φώναξε δυνατά λέγοντας: «Λίγοι το γνωρίζουν, αλλά όλοι το έχουν δει. Το βλέπουν και το αγαπούν. Έχει πολλά ονόματα, αλλά εμείς το ονομάζουμε νερό της θάλασσάς μας: το νερό που δεν βρέχει τα χέρια». Ρώτησα: «Γεννιέται τίποτα μέσα του;» «Κάθε δημιουργημένο πράγμα», απάντησε, «το χρησιμοποιεί, αλλά αοράτως. Όλα τα πράγματα χρωστούν τη γέννησή τους σ’ αυτό και ζουν μέσα του. Για την ακρίβεια δεν υπάρχει τίποτα σ’ αυτό, αν και το ίδιο ανακατεύεται με όλα τα πράγματα. Δεν μπορεί να βελτιωθεί παρά μόνο από τον καρπό του Ηλιακού δένδρου, χωρίς τον οποίο δεν έχει καμιά χρησιμότητα σ’ αυτό το έργο».

Σκόπευα να του ζητήσω να μιλήσει σαφέστερα, αλλά άρχισε να φωνάζει με τόσο δυνατή φωνή ώστε ξύπνησα από τον ύπνο μου και ο Κρόνος, μαζί με την ελπίδα μου να βρω απάντηση στα ερωτήματά μου, χάθηκαν για πάντα. Να είστε ευχαριστημένοι ωστόσο με όσα σας είπα και να είστε σίγουροι πως είναι αδύνατον να μιλήσω πιο καθαρά. Αν δεν κατανοείτε όσα είπα, δεν θα καταλάβετε ποτέ τα κείμενα των άλλων φιλοσόφων.

Ύστερα από λίγο έπεσα ξανά σε βαθύ ύπνο, όπου είδα τον Ποσειδώνα να στέκεται από πάνω μου συγχαίροντάς με για την επιτυχή συνάντησή μας στον Κήπο των Εσπερίδων. Έβαλε μπροστά μου έναν καθρέφτη στον οποίο είδα να μου αποκαλύπτεται το σύνολο της Φύσης. Αφού ανταλλάξαμε μερικές παρατηρήσεις, τον ευχαρίστησα που με οδήγησε σε κείνον τον όμορφο κήπο και με σύστησε στον Κρόνο και τον ικέτευσα θερμά να μου λύσει τις δυσκολίες και τις αμφιβολίες που ο Κρόνος είχε αφήσει αδιευκρίνιστες. «Για παράδειγμα», είπα, «έχω διαβάσει και πιστεύω ότι για κάθε πράξη γέννησης χρειάζεται ένα αρσενικό και ένα θηλυκό. Ωστόσο ο Κρόνος μίλησε για γέννηση με την τοποθέτηση του Ηλιακού καρπού μέσα στο νερό, ή τον Υδράργυρο των Σοφών. Τι εννοούσε; Ξέρω ότι σαν Κύριος της θάλασσας γνωρίζεις αυτά τα πράγματα και σε παρακαλώ να μου απαντήσεις».

Εκείνος αποκρίθηκε: «Όσα είπες σχετικά με την πράξη της γέννησης είναι αληθή, ωστόσο ξέρεις ότι τα σκουλήκια αναπαράγονται με τρόπο διαφορετικό από τα τετράποδα, δηλαδή μέσω σήψης και ότι ο τόπος ή η γη στην οποία συμβαίνει αυτή η σήψη είναι θηλυκός. Στη δική μας ουσία η Μητέρα είναι το νερό για το οποίο ειπώθηκαν τόσα πολλά και ο απόγονός του παράγεται μέσω σήψης, σύμφωνα με τον τρόπο των σκουληκιών. Γι’ αυτό οι Σοφοί το αποκαλούν Φοίνικα και Σαλαμάνδρα. Η γέννησή του είναι μάλλον μια ανάσταση παρά μια γέννηση και γι’ αυτό είναι αθάνατο ή ακατάστρεφτο. Τώρα οτιδήποτε συλλαμβάνεται από δυο σώματα υπόκειται στο νόμο του θανάτου. Αλλά η ζωή αυτού του καρπού είναι ένας χωρισμός από το καθετί που είναι φθαρτό μέσα του. Το ίδιο συμβαίνει και με το Φοίνικα, που αποχωρίζεται από το φθαρτό σώμα του».

Ρώτησα αν η ουσία είχε σύνθετη φύση. «Όχι», απάντησε, «υπάρχει μόνο ο Ηλιακός καρπός που τοποθετείται στο νερό και το οποίο πρέπει να έχει με τον καρπό την αναλογία δέκα προς ένα. Γνώρισε και πίστεψε ότι αυτό που σου αποκαλύφθηκε εδώ στο όνειρο από τον Κρόνο, σύμφωνα με τον τρόπο του νησιού μας, δεν είναι όνειρο αλλά μια λαμπρή πραγματικότητα, η οποία θα αντέξει στη δοκιμασία του άφθονου φωτός της ημέρας».

Με τα λόγια αυτά με εγκατέλειψε απότομα, χωρίς να ακούσει τις επόμενες ερωτήσεις μου. Και εγώ ξύπνησα και βρέθηκα στο σπίτι μου στην Ευρώπη. Είθε, ευγενικέ αναγνώστη, ο Θεός να σου δείξει την πλήρη ερμηνεία των ονείρων μου! Έχε γεια!!

Στον Τριπλό Θεό Ύμνος και Δόξα!

ΕΝΑΣΔΙΑΛΟΓΟΣΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ , ΥΔΡΑΡΓΥΡΟ ΤΟΝΑΛΧΗΜΙΣΤΗΚΑΙ ΤΗΦΥΣΗ

Κάποιο λαμπερό πρωινό μερικοί Αλχημιστές συναντήθηκαν σε ένα λιβάδι και συζητούσαν για τον καλύτερο τρόπο κατασκευής της Φιλοσοφικής Λίθου. Όρισαν να μιλήσει ο καθένας με τη σειρά και σύμφωνα με τον τρόπο που θεωρούσε καλύτερο. Οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι ο Υδράργυρος ήταν η Πρώτη Ύλη ή ουσία. Άλλοι είπαν πως η Πρώτη Ύλη ήταν το Θείο ή κάτι άλλο. Όλοι αυτοί οι Αλχημιστές είχαν διαβάσει τα βιβλία των Σοφών και συνεπώς υπήρχε μια αποφασιστική πλειοψηφία υπέρ του Υδραργύρου, όχι μόνο σαν την αληθινή Πρώτη Ύλη, αλλά και ιδιαιτέρως σαν Πρώτη Ύλη των μετάλλων, αφού όλοι οι φιλόσοφοι φαίνονταν να κραυγάζουν με μια φωνή: «Ω Υδράργυρέ μας, Υδράργυρέ μας» κ.τ.λ., οτιδήποτε κι αν εννοούσε η λέξη. Καθώς η διαφωνία άρχισε να εντείνεται σηκώθηκε ένας βίαιος άνεμος που σκόρπισε τους Αλχημιστές στις διάφορες χώρες του κόσμου — και αφού δεν είχαν φθάσει σε κάποιο συμπέρασμα, ο καθένας τους συνέχισε να αναζητά τη Φιλοσοφική Λίθο με το δικό του παλαιό τρόπο: ο ένας περίμενε να την βρει στη μια ουσία, ο άλλος στην άλλη, έτσι ώστε η έρευνα συνεχίστηκε χωρίς διακοπή μέχρι και σήμερα.

Σε έναν από αυτούς, όμως, σφηνώθηκε η ιδέα ότι ο Υδράργυρος ήταν η ουσία της Λίθου και αποφάσισε να συγκεντρώσει όλες τις προσπάθειές του στη χημική επεξεργασία του Υδραργύρου συλλογιζόμενος — επειδή αυτό το είδος συζήτησης είναι σύνηθες μεταξύ των Αλχημιστών — ότι η συνέλευσή τους δεν είχε αποφανθεί για τίποτα και ότι η διαφωνία θα έληγε μόνο με την κατασκευή της Λίθου. Έτσι άρχισε να διαβάζει τα έργα των φιλοσόφων και μεταξύ άλλων τα έργα του Αλάνους για τον Υδράργυρο. Με τον τρόπο αυτό έγινε μεν φιλόσοφος, αλλά όχι και κάποιος που έφθασε σε ένα πρακτικό συμπέρασμα.

Ύστερα πήρε τον (κοινό) Υδράργυρο και άρχισε να εργάζεται με αυτόν. Τον τοποθέτησε σε ένα γυάλινο δοχείο πάνω στη φωτιά όπου, φυσικά, εκείνος εξατμίστηκε. Μέσα στην άγνοιά του ο Αλχημιστής φώναξε τη σύζυγό του και της είπε, «Κανένας άλλος εκτός από σένα δεν μπήκε στο εργαστήριό μου. Εσύ θα πρέπει να πήρες από το δοχείο τον Υδράργυρό μου!» Η γυναίκα με δάκρυα στα μάτια υπερασπίστηκε την αθωότητά της. Ο Αλχημιστής έβαλε ξανά λίγο Υδράργυρο στο δοχείο του και το παρακολουθούσε κρυφά και προσεκτικά περιμένοντας ότι ίσως η γυναίκα του θα τον άρπαζε πάλι. Ο Υδράργυρος ανυψώθηκε στην κορυφή του δοχείου σαν αερώδης ατμός. Τότε ο Αλχημιστής γέμισε από χαρά, γιατί θυμήθηκε ότι η Πρώτη Ύλη της

Λίθου περιγράφεται από τους Σοφούς σαν πτητική και σκέφθηκε ότι τώρα επιτέλους πρέπει να βρισκόταν στο σωστό δρόμο.

Άρχισε να υποβάλλει τον Υδράργυρο σε κάθε είδους χημική διαδικασία: να τον εξαχνώνει και να τον αποτεφρώνει με όλων των ειδών τα πράγματα, με άλατα, θείο, μέταλλα, ορυκτά, αίμα, τρίχες, ακουαφόρτε, βότανα, ούρα και ξίδι. Όλες αυτές οι ουσίες δοκιμάστηκαν με τη σειρά. Δοκίμαζε οτιδήποτε μπορούσε να σκεφθεί, αλλά χωρίς να παράγει το ποθούμενο αποτέλεσμα. Βλέποντας οτι δεν είχε πετύχει ακόμα τίποτα ο δύστυχος άρχισε άλλη μια φορά να συλλογίζεται βαθιά. Τέλος θυμήθηκε πως σε μερικούς συγγραφείς είχε διαβάσει ότι η ύλη ήταν τόσο ευτελής ώστε βρίσκεται στους κοπρόλοφους. Έτσι άρχισε να επεξεργάζεται τον Υδράργυρο με διάφορα είδη κοπριάς. Όταν όλα τα πειράματα οδηγήθηκαν στην αποτυχία, έπεσε σε έναν βαθύ ύπνο. Και τότε του εμφανίστηκε ένας γέροντας που αφού τον ρώτησε για την αιτία της θλίψης του, τον παρακίνησε να χρησιμοποιήσει τον Υδράργυρο των Σοφών.

Όταν ο Αλχημιστής ξύπνησε σκέφθηκε τα λόγια του γέροντα και αναρωτιόταν τι να εννοούσε με τον «Υδράργυρο των Σοφών». Δεν μπορούσε, όμως, να σκεφθεί άλλο Υδράργυρο από αυτόν που είναι γνωστός στο πλατύ κοινό και συνέχισε τις προσπάθειές του να τον καθαρίσει. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησε αρχικώς περιττώματα ζώων, ύστερα παιδιών και τέλος δικά του. Πήγαινε επίσης κάθε μέρα στον τόπο όπου του είχε εμφανιστεί ο γέροντας με την ελπίδα πως θα μπορούσε να του ζητήσει να εξηγήσει λεπτομερέστερα το νόημά του. Μερικές φορές μάλιστα προσποιόταν πως κοιμόταν και επειδή νόμιζε ότι ίσως ο γέροντας να φοβόταν να του παρουσιαστεί την ώρα της εγρήγορσης του ορκιζόταν και του έλεγε: «Μη φοβάσαι να έλθεις, γέροντα. Κοιμάμαι σίγουρα. Βλέπεις τα μάτια μου είναι σφιχτά κλεισμένα». Τέλος εξαιτίας της συνεχούς σκέψης του για το γέροντα τον έπιασε πυρετός και μέσα στο παραλήρημα και στα οράματά του είδε τελικά ένα φάντασμα με τη μορφή εκείνου του γέρου να στέκεται δίπλα στο κρεβάτι του και το άκουσε να λέει:

«Μην απελπίζεσαι, φίλε μου. Ο υδράργυρός σου είναι καλός και η ουσία σου είναι καλή, αλλά δεν θα σε υπακούσει. Γιατί δεν ξορκίζεις τον υδράργυρό σου όπως ξορκίζουν τα φίδια;» Με τα λόγια αυτά ο γέροντας εξαφανίστηκε. Αλλά ο Αλχημιστής σηκώθηκε έχοντας ακόμα στα αυτιά του τη φράση: «όπως ξορκίζουν τα φίδια». Ενθυμούμενος δε ότι οι φαρμακοποιοί στόλιζαν τα δοχεία του υδραργύρου τους με εικόνες φιδιών, πήρε το δοχείο με τον υδράργυρο και επανέλαβε τη φόρμουλα του εξορκισμού: «ουξ, ουξ, όστας» κ.λπ., αντικαθιστώντας με τη λέξη υδράργυρος το όνομα του όφεως: «Και συ υδράργυρε, το πλέον ανόσιο τέρας». Με τα λόγια αυτά ο Υδράργυρος άρχισε

να γελάει και είπε στον Αλχημιστή:

Υδράργυρος: Γιατί με ενοχλείτε, Κύριέ μου Αλχημιστή;

Αλχημιστής: Αχά! Με αποκαλείς κύριό σου; Τώρα σε ανακάλυψα. Βρήκα ένα χαλινάρι για να σε χαλιναγωγήσω. Περίμενε λίγο και σύντομα θα τραγουδάς το τραγούδι που θα σε διατάζω. (Έπειτα καθώς το θάρρος του μεγάλωσε φώναξε θυμωμένα): Σε εξορκίζω στο όνομα του ζώντος Θεού — εσύ δεν είσαι ο Υδράργυρος των Σοφών;

Υδράργυρος: (Προσποιούμενος ότι μιλάει με κλαψουριστική και φοβισμένη φωνή): Κύριε, εγώ είμαι Υδράργυρος.

Αλχημιστής: Γιατί δεν με υπακούς, λοιπόν; Γιατί δεν μπορώ να σε στερεοποιήσω;

Υδράργυρος: Ω ύψιστε και πανίσχυρε κύριε, σας ικετεύω να λυπηθείτε τον άθλιο σκλάβο σας! Δεν ήξερα ότι ήσασταν ένας τόσο ικανός φιλόσοφος.

Αλχημιστής: Δεν μπόρεσες να το μαντέψεις από το φιλοσοφικό τρόπο με τον οποίο σε επεξεργάσθηκα;

Υδράργυρος: Το μάντεψα, ύψιστε και πανίσχυρε κύριε, αλλά θέλησα να κρυφτώ. Αν και τώρα βλέπω ότι δεν μπορώ να κρυφτώ από τον πανίσχυρο κύριό μου.

Αλχημιστής: Αναγνωρίζεις, λοιπόν, έναν φιλόσοφο όταν τον βλέπεις, όπως κάνεις τώρα γενναίε μου;

Υδράργυρος: Ύψιστε κύριε, βλέπω, και μάλιστα προς μεγάλη μου απώλεια, ότι η εξοχότητά σας είναι ένας ανώτερος, ισχυρός και πολύ ικανός φιλόσοφος.

Αλχημιστής: (Με ένα χαμόγελο ικανοποίησης): Τώρα επιτέλους βρήκα εκείνο που αναζητούσα. (Προς τον Υδράργυρο με τρομερή, βροντώδη φωνή): Τώρα κοίταξε να με υπακούς, γιατί διαφορετικά θα είναι πολύ χειρότερα για σένα.

Υδράργυρος: Ευχαρίστως, κύριε, αν μπορώ· γιατί είμαι πολύ αδύναμος.

Αλχημιστής: Αχά! Άρχισες κιόλας τις δικαιολογίες;

Υδράργυρος: Όχι, αλλά είμαι πολύ ρευστός.

Αλχημιστής: Τι συμβαίνει με σένα; Τι σου φταίει;

Υδράργυρος: Ένας Αλχημιστής μου φταίει.

Αλχημιστής: Με περιγελάς, ψευτο-απατεώνα;

Υδράργυρος: Ω! Όχι, όχι, κύριε! Ας με λυπηθεί ο Θεός! Μίλησα για Αλχημιστή — εσύ είσαι φιλόσοφος.

Αλχημιστής: Φυσικά, φυσικά, αυτό είναι αλήθεια. Αλλά τι έκανε ο Αλχημιστής;

Υδράργυρος: Αχ, Κύριε! Μου έκανε χίλιες αδικίες. Με κακοποίησε και με ανακάτεψε με κάθε είδους ασύμφωνα και αντίθετα πράγματα, που μου αφαίρεσαν όλες τις δυνάμεις μου και έτσι τώρα είμαι άρρωστος, σχεδόν ετοιμοθάνατος.

Αλχημιστής: Σου άξιζε τέτοια μεταχείριση, γιατί δεν υπακούς.

Υδράργυρος: Ποτέ δεν φάνηκα ανυπάκουος σε έναν φιλόσοφο, αλλά δεν μπορώ να μην γελάσω με τους ανόητους.

Αλχημιστής: Ποια είναι η γνώμη σου για μένα;

Υδράργυρος: Ω κύριε, η εξοχότητά σας είναι ένας σπουδαίος άνδρας και ικανός φιλόσοφος, πολύ πιο σπουδαίος από τον Ερμή, τόσο στη δοξασία όσο και στη σοφία.

Αλχημιστής: Λοιπόν, όχι πως θέλω να παινευτώ, αλλά ασφαλώς είμαι ένας μορφωμένος άνθρωπος. Το ίδιο λέει και η σύζυγός μου. Πάντα με αποκαλεί πολυμαθέστατο φιλόσοφο.

Υδράργυρος: Σας πιστεύω απολύτως: Γιατί οι φιλόσοφοι είναι άνθρωποι τους οποίους η υπερβολική γνώση και σκέψη τους έχει τρελάνει.

Αλχημιστής: Πες μου τι πρέπει να κάνω με σένα; Πώς θα σε μετατρέψω σε φιλοσοφική Λίθο;

Υδράργυρος: Αχ, φιλόσοφε κύριέ μου. Αυτό δεν μπορώ να το πω. Εσείς είστε ο φιλόσοφος, εγώ είμαι ο ταπεινός σκλάβος του φιλοσόφου. Οτιδήποτε θελήσει να με κάνει, αυτό θα γίνω, στο βαθμό που η φύση μου το επιτρέπει.

Αλχημιστής: Όλα αυτά ωραία και καλά, αλλά εγώ επιμένω να μου πεις πώς πρέπει να σε χρησιμοποιήσω και αν μπορείς να γίνεις η Φιλοσοφική Λίθος.

Υδράργυρος: Κύριε φιλόσοφε, αν ξέρετε, μπορείτε να το κάνετε. Αν δεν ξέρετε, δεν μπορείτε. Από μένα δεν μπορείτε να μάθετε κάτι που δεν το

γνωρίζετε εκ των προτέρων.

Αλχημιστής: Μου μιλάς σαν να είμαι κανένας ασήμαντος. Ίσως δεν ξέρεις ότι έζησα στην αυλή σπουδαίων πριγκήπων και πάντα με θεωρούσαν σαν έναν πολυμαθή φιλόσοφο.

Υδράργυρος: Σας πιστεύω, κύριέ μου, γιατί ο ρύπος των έξοχων πειραμάτων σας είναι ακόμα κολλημένος πάνω μου.

Αλχημιστής: Πες μου, λοιπόν, είσαι ο Υδράργυρος των Σοφών;

Υδράργυρος: Είμαι υδράργυρος, αλλά εσείς θα πρέπει να ξέρετε καλύτερα αν είμαι ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων σας ή όχι.

Αλχημιστής: Πες μου μόνο αν είσαι ο αληθινός Υδράργυρος ή υπάρχει κάποιος άλλος.

Υδράργυρος: Είμαι υδράργυρος, αλλά υπάρχει κάποιος άλλος επίσης.

Και με τα λόγια αυτά ο Υδράργυρος εξαφανίστηκε. Ο Αλχημιστής κραυγάζει και φωνάζει δυνατά, αλλά δεν παίρνει απάντηση. Τελικά υποχρεώνεται να παρηγορηθεί με τη σκέψη ότι μίλησε στον Υδράργυρο και επομένως πρέπει να του είναι πολύ αγαπητός. Με τη σκέψη αυτή καταπιάνεται ξανά με την εξάχνωση, την απόσταξη, την αποτέφρωση, την κατακρήμνιση και τη διάλυση του Υδραργύρου με τον πιο φοβερό τρόπο και με διάφορα είδη υδάτων. Ύστερα αρχίζει να καταριέται τον Υδράργυρο και να βλαστημάει τη Φύση που τον έφτιαξε. Η Φύση όταν τα άκουσε αυτά, κάλεσε τον Υδράργυρο κοντά της και τον ρώτησε τι είχε κάνει στον Αλχημιστή και γιατί δεν υπάκουε. Ο Υδράργυρος υπερασπίστηκε ταπεινά την αθωότητά του. Η Φύση τον διέταξε να υπακούει στους Γιους της Γνώσης που επιδιώκουν να την γνωρίσουν. Ο Υδράργυρος υποσχέθηκε ότι θα το έκανε, αλλά πρόσθεσε: «Μητέρα Φύση, ποιος μπορεί να ικανοποιήσει τους ανόητους;» Η Φύση χαμογέλασε και έφυγε. Ο Υδράργυρος αγανακτισμένος με τον Αλχημιστή μας επέστρεψε στη θέση του. Ο φιλόσοφος αμέσως εμφανίστηκε με περιττώματα γουρουνιού και ετοιμαζόταν να επεξεργασθεί με αυτά τον Υδράργυρο, όταν ο τελευταίος τον επέπληξε γεμάτος οργή:

Υδράργυρος: Τι θέλεις από μένα, ανόητε; Γιατί με κατηγόρησες;

Αλχημιστής: Είσαι εκείνος τον οποίο επιθυμώ τόσο πολύ να δω;

Υδράργυρος·. Είμαι, αλλά οι τυφλοί δεν μπορούν να με δουν.

Αλχημιστής: Δεν είμαι τυφλός.

Υδράργυρος: Είσαι τόσο τυφλός, όσο ένα νεογέννητο κουτάβι. Δεν μπορείς να δεις ούτε τον εαυτό σου. Πώς, λοιπόν, θα μπορέσεις να δεις εμένα;

Αλχημιστής·. Αχά! Τώρα φέρεσαι αλαζονικά και με περιφρονείς επειδή μιλάω ταπεινά. Ίσως δεν ξέρεις ότι έχω ζήσει σε αυλές πριγκήπων και πάντα με αποκαλούσαν φιλόσοφο.

Υδράργυρος: Οι πύλες των πριγκήπων στέκουν ανοιχτές για τους ανόητους και αυτοί τρέφονται πολυτελώς στα ανάκτορα των μεγάλων. Πιστεύω χωρίς αμφιβολία ότι υπήρξες αυλικός.

Αλχημιστής: Αναμφίβολα είσαι ο Διάβολος και όχι ο καλός Υδράργυρος, αφού μιλάς έτσι για τους φιλοσόφους.

Υδράργυρος: Τώρα πες μου ειλικρινά αν γνώρισες ποτέ κανένα φιλόσοφο.

Αλχημιστής: Με ρωτάς κάτι τέτοιο όταν ξέρεις ότι εγώ ο ίδιος είμαι φιλόσοφος.

Υδράργυρος: (Χαμογελώντας): Ιδού ο φιλόσοφος! Λοιπόν, φιλόσοφέ, μου τι αναζητάς και τι θα βρεις;

Αλχημιστής: Τη Φιλοσοφική Λίθο.

Υδράργυρος: Από ποια ουσία θα την κατασκευάσεις;

Αλχημιστής: Από τον δικό μας Υδράργυρο.

Υδράργυρος: Ω, φιλόσοφέ μου! Τότε είναι καλύτερα να πηγαίνω, γιατί εγώ δεν είμαι δικός σας!

Αλχημιστής: Δεν είσαι άλλος από το Δαίμονα και θέλεις να με παραπλανήσεις.

Υδράργυρος: Λοιπόν, φιλόσοφέ μου, νομίζω ότι μπορώ να ανταποδώσω το κοπλιμέντο: εσύ έπαιξες το διάβολο μαζί μου.

Αλχημιστής: Ω, τι ακούω; Ασφαλώς πρόκειται για το Διάβολο. Γιατί εγώ έκανα το καθετί με τον πιο επιστημονικό τρόπο, σύμφωνα με τα γραπτά των Σοφών.

Υδράργυρος: Πράγματι, είσαι ένας έξοχος τεχνίτης. Οι εργασίες σου υπερβαίνουν τη γνώση στον ίδιο βαθμό που περιφρονούν τις αυθεντίες που έχεις στα βιβλία σου. Γιατί εκεί λένε ότι οι ουσίες πρέπει να αναμιγνύονται μόνο με ουσίες συγγενικής φύσης. Αλλά εσύ με ανέμιξες, ενάντια στη Φύση,

με κοπριά και άλλα ανόητα πράγματα και αδιαφορείς για το αν ρυπαίνεις τον εαυτό σου ή όχι, όσο καιρό μπορείς να με βασανίζεις.

Αλχημιστής: Δεν έκανα τίποτα ενάντια στη Φύση. Σπέρνω, απλώς, το σπόρο στο κατάλληλο έδαφος, σύμφωνα με τη διδασκαλία των Σοφών.

Υδράργυρος: Με έσπειρες στην κοπριά. Την εποχή του θερισμού θα εξαφανιστώ και θα θερίσεις κοπριά. Πραγματικά είσαι καλός γεωργός!

Αλχημιστής: Και όμως οι Σοφοί λένε ότι η ουσία τους βρίσκεται στους κοπρόλοφους.

Υδράργυρος: Αυτό που λένε είναι σωστό, αλλά εσύ κατανοείς μόνο το γράμμα και όχι το πνεύμα των υποδείξεών τους.

Αλχημιστής: Αντιλαμβάνομαι τώρα πως ίσως να είσαι ο Υδράργυρος. Αλλά αφού δεν με υπακούς, είμαι αναγκασμένος να επαναλάβω άλλη μια φορά τα λόγια του εξορκισμού: Ουξ, ουξ, όστας...

Υδράργυρος: (Γελώντας): Δεν βοηθάει σε τίποτα, φίλε μου. Τα λόγια σου είναι τόσο αποτελεσματικά, όσο και τα έργα σου.

Αλχημιστής: Λένε αλήθεια όταν σε αποκαλούν θαυμαστή, ασταθή και πτητική ουσία.

Υδράργυρος: Με αποκαλείς ασταθή. Αλλά για τον σταθερό είμαι επίσης σταθερός και για τον άνθρωπο με σταθερή απόφαση είμαι αμετακίνητος. Αλλά εσύ και οι όμοιοι σου συνεχώς εγκαταλείπετε τη μια ουσία για μια άλλη και είστε πάντα απατεώνες στα πειράματά σας.

Αλχημιστής: Πες μου αληθινά εσύ είσαι ο Υδράργυρος, τον οποίο δίπλα-δίπλα με το θείο και το άλας, οι φιλόσοφοι τον περιγράφουν σαν την πρώτη ουσία όλων των πραγμάτων; Ή θα πρέπει να ψάξω για άλλη ουσία;

Υδράργυρος: Ο καρπός, όταν πέφτει, βρίσκεται κοντά στο δένδρο που τον γέννησε. Είμαι ίδιος με κείνον που ήμουν, εκτός από το θέμα της ηλικίας. Στην αρχή ήμουν νεαρός και παρέμεινα τέτοιος όσο έμενα μόνος. Τώρα είμαι γέρος και ωστόσο είμαι ίδιος όπως πάντα. Είμαι απλώς πιο γέρος.

Αλχημιστής: Χαίρομαι που γέρασες. Γιατί αυτό που χρειάζομαι είναι μια σταθερή και αμετακίνητη ουσία και αυτό αναζητούσα εξαρχής.

Υδράργυρος: Είναι μάταιο να έρχεσαι στο γέροντα, όταν δεν τον γνώρισες ως νέο.

Αλχημιστής: Τι είναι αυτά που λες; Δεν σε γνώριζα όταν ήσουν νέος; Δεν σε υπέβαλα σε κάθε είδους χημική διαδικασία και δεν θα συνεχίσω να το κάνω μέχρις ότου κατασκευάσω τη Φιλοσοφική Λίθο;

Υδράργυρος: Αλίμονο μου! Τι πρέπει να κάνω; Ήδη μύρισα όλη τη βρωμιά της κοπριάς. Αλίμονο μου! Σε ικετεύω, Φιλόσοφε κύριέ μου, μην με ανακατέψεις με τα περιττώματα του χοίρου — γιατί η βρώμα τους θα με διώξει από δω. Τι άλλο θέλεις από μένα; Δεν είμαι υπάκουος; Δεν αναμίχθηκα με όλα όσα μου ζήτησες να ανακατευτώ; Δεν υπέφερα την εξάχνωση, την κατακρήμνιση, την ανάμιξη, την αποτέφρωση; Τι περισσότερο μπορώ να κάνω; Δέχθηκα να μαστιγωθώ και να σουβλιστώ, μέχρις ότου το άθλιο χάλι μου συγκινήσει μια καρδιά από πέτρα. Σου έδωσα γάλα, αίμα, σάρκα, λίπος, λάδι και νερό. Έκανα όλα όσα μπορεί να κάνει ένα μέταλλο ή ορυκτό. Και όμως δεν με λυπάσαι. Αλίμονο μου!

Αλχημιστής: Μπα, δεν σου κάνουν κακό, απατεώνα. Τα αξίζεις όλα αυτά, αφού δεν αλλάζεις τη μορφή σου, ή αφού παίρνεις την παλιά σου μορφή ύστερα από μια πρόσκαιρη αλλαγή!

Υδράργυρος: Κάνω ό,τι με αναγκάζεις να κάνω. Αν με κάνεις σώμα, θα γίνω σώμα. Αν με κάνεις σκόνη, θα γίνω σκόνη. Πώς θα μπορούσα να γίνω πιο υπάκουος απ’ ό,τι είμαι;

Αλχημιστής: Πες μου, λοιπόν, τι είσαι μέσα στον πυρήνα σου και δεν θα σε βασανίσω άλλο.

Υδράργυρος: Βλέπω πως δεν μπορώ να αποφύγω να σου μιλήσω ουσιαστικά. Αν θέλεις μπορείς τώρα να με καταλάβεις. Με τη μορφή μου την οποία βλέπεις δεν έχεις καμιά δουλειά. Το κέντρο μου είναι η σταθερή καρδιά όλων των πραγμάτων, αθάνατη και εμποτίζουσα τα πάντα. Είμαι πιστός υπηρέτης του Κυρίου μου και πιστός φίλος των συντρόφων μου, τους οποίους δεν εγκαταλείπω και με τους οποίους θα χαθώ. Είμαι ένα αθάνατο σώμα. Πεθαίνω όταν με σφαγιάζουν, αλλά ανασταίνομαι για να σταθώ μπροστά στην έδρα ενός οξυδερκή κριτή.

Αλχημιστής: Είσαι, λοιπόν, η Φιλοσοφική Λίθος;

Υδράργυρος: Η μητέρα μου είναι τέτοια και από αυτήν γεννιέται τεχνητά ένα πράγμα — αλλά ο αδελφός μου που ζει στο οχυρό έχει στην ικανότητά του εκείνο που επιθυμούν οι Σοφοί.

Αλχημιστής: Πες μου, η ηλικία σου είναι μεγάλη;

Υδράργυρος: Ο αδελφός μου με γέννησε, ωστόσο είμαι μεγαλύτερος από

τη μητέρα μου.

Αλχημιστής: Πώς στο καλό να σε καταλάβω, αν απαντάς στις ερωτήσεις μου με σκοτεινές παραβολές; Πες μου με μια λέξη, είσαι εκείνη η πηγή για την οποία έγραψε ο Μπερνάρντ, ο Κόμης του Τρεβιζάν;

Υδράργυρος: Δεν είμαι πηγή, αλλά είμαι νερό και η πηγή με περιβάλλει.

Αλχημιστής: Αφού είσαι νερό, το χρυσάφι διαλύεται μέσα σου;

Υδράργυρος: Οτιδήποτε βρίσκεται μέσα μου το αγαπώ και σε εκείνο που γεννιέται μαζί μου, προσφέρω θρέψη. Εκείνο που είναι γυμνό το καλύπτω με τα φτερά μου.

Αλχημιστής: Βλέπω καθαρά ότι είναι αδύνατον να συζητήσω μαζί σου. Για οτιδήποτε κι αν σε ρωτήσω η απάντησή σου είναι άσχετη με το θέμα. Αν δεν απαντήσεις καλύτερα στις ερωτήσεις μου, θα σε βασανίσω ξανά.

Υδράργυρος: Λυπήσου με, κύριε. Με χαρά μου θα σου πω όλα όσα γνωρίζω.

Αλχημιστής: Πες μου, φοβάσαι τη φωτιά;

Υδράργυρος: Εγώ ο ίδιος είμαι πυρ.

Αλχημιστής: Γιατί, λοιπόν, ζητάς να ξεφύγεις από το πυρ;

Υδράργυρος: Επειδή το πνεύμα μου αγαπάει το πνεύμα του πυρός και το συνοδεύει όπου κι αν πηγαίνει.

Αλχημιστής: Πού πηγαίνεις όταν ανέρχεσαι με το πυρ;

Υδράργυρος: Κάθε προσκυνητής προσβλέπει με αγωνία στη χώρα και στο σπίτι του. Όταν επιστρέφει εκεί αναπαύεται και πάντα γυρίζει πιο σοφός απ’ ό,τι έφυγε.

Αλχημιστής: Επιστρέφεις, λοιπόν;

Υδράργυρος: Ναι, αλλά με άλλη μορφή.

Αλχημιστής: Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς, ούτε και σχετικά με το πυρ.

Υδράργυρος: Αν κάποιος γνωρίζει το πυρ της καρδιάς μου, έχει δει ότι το πυρ (η κατάλληλη θερμότητα) είναι η τροφή μου· και όσο πιο πολύ το πνεύμα της καρδιάς μου τρέφεται με πυρ, τόσο πιο χοντρό γίνεται: στη

συνέχεια ο θάνατός του γίνεται η ζωή όλων των πραγμάτων που ανήκουν στο βασίλειό μου.

Αλχημιστής: Είσαι μεγάλος;

Υδράργυρος: Το σώμα μου, όπως θα πρέπει να ξέρεις, μπορεί να γίνει μια σταγόνα από χίλιες σταγόνες και, αν και πάντα είμαι ένας, μπορείς να χωρίσεις το σώμα μου όσο συχνά θέλεις. Αλλά το πνεύμα, η καρδιά μου, πάντα παράγει πολλές χιλιάδες μέρη από ένα μέρος.

Αλχημιστής: Πώς γίνεται αυτό; Με ποιο τρόπο πρέπει να εκτελεσθεί η εργασία πάνω σου;

Υδράργυρος: Είμαι πυρ εσωτερικά. Το πυρ είναι η τροφή και η ζωή μου. Αλλά η ζωή του πυρός είναι ο αέρας, γιατί χωρίς αέρα το πυρ σβήνει. Το πυρ είναι πιο δυνατό από τον αέρα. Συνεπώς δεν γνωρίζω ανάπαυση και ο χονδροειδής αέρας δεν μπορεί ούτε να με πήξει ούτε να με περιορίσει. Πρόσθεσε αέρα στον αέρα ώστε τα δυο να γίνουν ένα με ομαλή ισορροπία. Συνδύασέ τα με το πυρ και άφησέ τα όλα στο χρόνο.

Αλχημιστής: Τι θα συμβεί τότε;

Υδράργυρος: Καθετί περιττό θα απομακρυνθεί. Το κατακάθι κάψε το στη φωτιά. Πρόσθεσε ύδωρ, «μαγείρεψε» το και όταν μαγειρευτεί το προσφέρεις σαν φάρμακο και δεν έχεις φόβο.

Αλχημιστής: Δεν απαντάς στις ερωτήσεις μου. Γυναίκα! Φέρε τα περιττώματα του χοίρου και θα δούμε αν μπορούμε να νικήσουμε την ξεροκεφαλιά του.

Μπροστά στον έσχατο κίνδυνο ο Υδράργυρος φώναξε σε βοήθεια τη Φύση μέσα σε μεγάλο θρήνο και οδυρμό εξαιτίας των απειλών του αξιοθαύμαστου Αλχημιστή μας. Κατηγορεί στη Φύση τον αχάριστο τεχνίτη. Η Φύση εμπιστεύεται το γιο της, τον Υδράργυρο, που ξέρει ότι είναι αληθινός και πιστός και έρχεται γεμάτη οργή στον Αλχημιστή, καλώντας τον επιτακτικά μπροστά της.

Αλχημιστής: Ποιος με φωνάζει;

Φύση: Τι κάνεις στο γιο μου, αρχι-ανόητε; Γιατί τον βασανίζεις; Είναι πρόθυμος να σου δώσει κάθε ευλογία, αν μπορείς να τον κατανοήσεις.

Αλχημιστής: Ποιος τολμάει να επιπλήττει έναν τόσο μεγάλο φιλόσοφο και έναν άνδρα τόσο έξοχο όπως εγώ;

Φύση: Ω ανόητε και πιο αναίσθητε από όλους τους ανθρώπους! Γνωρίζω και αγαπώ όλους τους φιλοσόφους και με βοηθούν να εκτελέσω εκείνο που δεν μπορώ να καταφέρω. Αλλά εσείς οι αποκαλούμενοι Αλχημιστές συνεχώς με προσβάλλετε και συστηματικά με αγνοείτε.

Και γι' αυτό ακριβώς όλες οι προσπάθειες σας είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.

Αλχημιστής: Δεν είναι αλήθεια. Είμαι κι εγώ φιλόσοφος και κατανοώ τις επιστημονικές μεθόδους της διαδικασίας. Έζησα με αρκετούς πρίγκηπες και με πολλούς φιλοσόφους, όπως μπορεί να βεβαιώσει η σύζυγός μου. Επίσης τούτη τη στιγμή κατέχω ένα χειρόγραφο το οποίο ήταν κρυμμένο επί αιώνες σε έναν τοίχο. Ξέρω πολύ καλά ότι βρίσκομαι σχεδόν στο τέρμα των μόχθων μου και κοντά στο σημείο να συνθέσω τη Φιλοσοφική Λίθο, γιατί μου αποκαλύφθηκε πριν λίγες μέρες σε ένα όνειρο. Έχω δει πολλά σπουδαία όνειρα και ούτε ονειρεύομαι ποτέ τίποτα απατηλό. Η σύζυγός μου το ξέρει.

Φύση: Συμβαίνει και με σένα ό,τι και με τόσους άλλους από τους συντρόφους σου: στην αρχή γνωρίζουν τα πάντα, αλλά στο τέλος η γνώση τους μετατρέπεται σε άγνοια.

Αλχημιστής: Αν είσαι πράγματι η Φύση, εσύ είσαι που χρησιμεύεις για την εκτέλεση του έργου.

Φύση: Αυτό είναι αλήθεια. Αλλά εκτελείται μόνο από κείνους που με γνωρίζουν. Και αυτοί δεν βασανίζουν τα τέκνα μου, ούτε εμποδίζουν τη λειτουργία μου. Αντιθέτως απομακρύνουν τα εμπόδια, ώστε να μπορέσω πιο σύντομα να φθάσω στο τέρμα.

Αλχημιστής: Αυτό ακριβώς κάνω κι εγώ.

Φύση: Όχι. Εσύ δεν κάνεις άλλο από το να με σταυρώνεις και να ασχολείσαι με τα τέκνα μου ενάντια στη θέλησή μου. Εκεί που θα πρέπει να αναζωογονήσεις, σκοτώνεις. Εκεί που πρέπει να σταθεροποιήσεις, εξαχνώνεις. Εκεί που οφείλεις να αποτεφρώσεις, αποστάζεις. Και έτσι τον πιστό γιο μου, τον Υδράργυρο, τον βασάνισες με τον πιο φοβερό τρόπο.

Αλχημιστής: Καλά, τότε στο μέλλον θα του φερθώ ευγενικά και θα τον υποβάλλω μόνο σε βαθμιαίο βρασμό.

Φύση: Αυτό είναι καλό, αν διαθέτεις κατανόηση. Διαφορετικά θα καταστρέφεις απλώς τον εαυτό σου και τα αποκτήματά σου. Αν πράττεις αντίθετα προς τις εντολές μου, βλάπτεις περισσότερο τον εαυτό σου παρά εκείνον.

Αλχημιστής: Μα πώς θα μπορέσω να φτιάξω τη Φιλοσοφική Λίθο;

Φύση: Το θέμα αυτό δεν δικαιώνει την κακομεταχείρηση του γιου μου. Να ξέρεις ότι έχω πολλούς γιους και κόρες και ότι αμέσως βοηθάω εκείνους που με καλούν, με την προϋπόθεση ότι το αξίζουν.

Αλχημιστής: Μα ποιος είναι αυτός ο Υδράργυρος;

Φύση: Μάθε ότι έχω μόνο έναν τέτοιο γιο: είναι ένας από τους επτά και ο πρώτος ανάμεσά τους. Και παρόλο που τώρα είναι όλα τα πράγματα, στην αρχή ήταν μόνο ένας. Μέσα του βρίσκονται τα τέσσερα στοιχεία, ωστόσο αυτός δεν είναι στοιχείο. Είναι πνεύμα, αλλά όμως έχει σώμα. Είναι άνδρας, αλλά ωστόσο παίζει το ρόλο της γυναίκας. Είναι αγόρι, αλλά φέρει τα όπλα του άνδρα. Είναι θηρίο και όμως έχει φτερά πουλιού. Είναι δηλητήριο κι όμως θεραπεύει τη λέπρα. Είναι ζωή, ωστόσο σκοτώνει όλα τα πράγματα. Είναι βασιλιάς, αλλά άλλος κατέχει το θρόνο του. Απομακρύνεται από το πυρ, κι όμως το πυρ αποσπάται από αυτόν. Είναι ύδωρ, αλλά δεν βρέχει τα χέρια. Είναι γη, κι όμως σπέρνεται. Είναι αέρας και ζει με ύδωρ.

Αλχημιστής: Τώρα καταλαβαίνω ότι δεν ξέρω τίποτα, μόνο που δεν πρέπει να το λέω. Γιατί θα χάσω την καλή μου φήμη και τη γνώμη που έχουν για μένα οι γείτονές μου και δεν θα μου εμπιστεύονται πια τα χρήματά τους για τα πειράματά μου. Επομένως πρέπει να συνεχίσω να λέω ότι γνωρίζω τα πάντα, γιατί υπάρχουν πολλοί που περιμένουν να κάνω σπουδαία πράγματα γι’ αυτούς.

Φύση: Μα αν συνεχίσεις με αυτό τον τρόπο οι γείτονές σου στο τέλος θα το μάθουν και θα ζητήσουν πίσω τα χρήματά τους.

Αλχημιστής: Πρέπει να τους καθησυχάζω με υποσχέσεις, όσο περισσότερο μπορώ.

Φύση: Και ύστερα τι θα γίνει;

Αλχημιστής: Θα δοκιμάσω διάφορα πειράματα και αν αποτύχουν, θα πάω σε κάποια άλλη χώρα και θα κάνω εκεί την ίδια ζωή.

Φύση: Και ύστερα;

Αλχημιστής: Χα, χα, χα! Υπάρχουν πολλές χώρες και πολλοί άπληστοι που θα δεχθούν να υποφέρουν και να ξεγελαστούν από τις υποσχέσεις μου για βουνά από χρυσάφι. Έτσι η μέρα θα διαδέχεται τη μέρα και στο μεταξύ μπορεί να πεθάνει ο βασιλιάς, ή ο γάιδαρος ή να πεθάνω εγώ ο ίδιος.8

8 Πρόκειται για μια αναφορά στην ιστορία του Ναστρεντίν Χότζα. Σύμφωνα με αυτήν κάποτε

Φύση: Τέτοιοι φιλόσοφοι είναι κατάλληλοι μόνο για την κρεμάλα. Χάσου από μπροστά μου και πάρε μαζί σου τις πιο βαριές κατάρες μου. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να παραδοθείς στους αξιωματικούς του βασιλιά που θα θέσουν γρήγορα ένα τέλος σε σένα και στη φιλοσοφία σου!

ο Ναστρεντίν ξεγέλασε ένα χωρικό και του πήρε το γαϊδούρι. Όταν τον πήγαν στο δικαστήριο ισχυρίστηκε ότι ο γάιδαρος δεν ήταν ζώο αλλά ήταν ο αδελφός του που είχε μεταμορφωθεί. Είπε μάλιστα ότι θα του μάθαινε και να μιλάει αν του έδιναν έναν χρόνο καιρό. Ο δικαστής συμφώνησε να τον αφήσουν ένα χρόνο και αν δεν κατάφερνε να κάνει το γάιδαρο να μιλήσει, τότε θα τον καταδίκαζαν. Όταν η γυναίκα του Χότζα τον ρώτησε πώς θα ήταν δυνατόν να καταφέρει το γάιδαρο να μιλάει σε έναν χρόνο, ο Χότζα απάντησε: «Ναι, αλλά σε ένα χρόνο ποιος ξέρει, ίσως ο γάιδαρος να έχει πεθάνει, ή ο βασιλιάς να έχει πεθάνει, ή να έχω πεθάνει εγώ».

ΤΟ ΝΕΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΛΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΕΥΤΕΡΟΜΕΡΟΣΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΙΟ

Το ανάγραμμα του συγγραφέα:

Angelus Doce Mihi Jus.

(Άγγελε, Δίδαξέ με Σωστά).

ΠΡΟΛΟΓΟΣΚαθώς δεν έχω το δικαίωμα, ευγενικέ αναγνώστη, να γράψω πιο καθαρά

απ’ ό,τι οι αρχαίοι Σοφοί, ίσως να δυσαρεστηθείς από το βιβλίο μου. Ιδιαίτερα αφού έχεις στη διάθεσή σου τόσες πολλές άλλες φιλοσοφικές πραγματείες. Αλλά μπορείς να είσαι σίγουρος ότι καμιά αναγκαιότητα δεν με ανάγκασε να γράψω. Και αν εμφανίζομαι είναι μόνο από συμπάθεια για σένα, χωρίς να έχω καμιά προσδοκία προσωπικού κέρδους, ούτε επιθυμία για μάταιη δόξα. Και γι’ αυτό το λόγο αποφεύγω, όπως και προηγουμένως, να αποκαλύψω την ταυτότητά μου.

Είχα την εντύπωση ότι στο πρώτο μέρος αυτού του έργου έδωσα μια σαφή περιγραφή ολόκληρης της Τέχνης. Οι φίλοι μου, όμως, λένε πως υπάρχει ένα σημείο με το οποίο δεν ασχολήθηκα πλήρως και με πάθος με παρακίνησαν να γράψω αυτή τη δεύτερη πραγματεία για το Θείο. Το θέμα είναι αν το βιβλίο αυτό θα μεταδώσει κάποια πληροφορία σε κείνον μπροστά στον οποίο τα κείμενα των Σοφών και το Ανοικτό Βιβλίο της Φύσης παρουσιάζονται επί ματαίω. Γιατί αν μπορούσατε να στρέψετε το αυτί σας στις διδασκαλίες της Φύσης, θα ήσαστε αμέσως σε θέση να ελευθερωθείτε από την κηδεμονία των τυπωμένων τόμων. Κατά τη γνώμη μου είναι καλύτερα να μαθαίνουμε από τον ίδιο το δάσκαλο παρά από το μαθητή του.

Στον πρόλογο των δώδεκα πραγματειών μου, όπως επίσης και στο δωδέκατο κεφάλαιο, αναφέρθηκα στην αιτία του σημερινού μεγάλου πλήθους βιβλίων σχετικών με το θέμα, τα οποία σε τελική ανάλυση μπερδεύουν και εμποδίζουν το σπουδαστή, αντί να τον βοηθούν. Η σύγχυση γίνεται ακόμα χειρότερη όταν συνδυάζεται με τη σκοπιμότητα των Σοφών, οι οποίοι φαίνεται ότι χρησιμοποίησαν το χαρτί και το μολύβι με το συγκεκριμένο σκοπό να κρύψουν το νόημά τους, καθώς και με την απροσεξία με την οποία μερικά από τα πιο σημαντικά έργα αντιγράφηκαν και τυπώθηκαν. Συχνά το νόημα ενός ολόκληρου αποσπάσματος συσκοτίζεται απελπιστικά από την προσθήκη ή την παράλειψη μιας μικρής λέξης (π.χ. η προσθήκη της λέξης «δεν» σε λάθος θέση). Ωστόσο ο σπουδαστής μπορεί να αντλήσει πληροφορίες ακόμα και από αυτά τα βιβλία (όπως η μέλισσα συλλέγει το μέλι ακόμα και από δηλητηριώδη άνθη), αν τα διαβάσει υπό το φως των φυσικών γεγονότων και με συνεχείς αναφορές σε άλλους Σοφούς. Ο ένας συγγραφέας εξηγεί τον άλλο. Μερικοί, όμως περιβάλλονται τόσο έντονα από τις δυσκολίες μιας ακατανόητης ορολογίας, ώστε είναι σχεδόν αδύνατον να τους κατανοήσουμε, εκτός και αν τους διαβάσουμε δίπλα-δίπλα με τα γεγονότα της Φύσης. Γιατί οι

ερμηνευτές και οι σχολιαστές τους είναι πιο αθεράπευτα ακατανόητοι ακόμα και από τους ίδιους τους συγγραφείς τους οποίους ανέλαβαν να ερμηνεύσουν. Η ανάλυσή τους είναι πιο δύσκολη από το ίδιο το κείμενο.

Αν θέλετε να πετύχετε σε αυτή τη μελέτη κρατήστε τα μάτια στραμμένα πάνω στις δυνατότητες της Φύσης και στις ιδιότητες της φυσικής ουσίας. Περιγράφεται γενικώς σαν κοινή και εύκολο να προσεγγιστεί και να κατανοηθεί και είναι τέτοια, αλλά μόνο για κείνους που τη γνωρίζουν. Όποιος τη γνωρίζει μπορεί να την ανακαλύψει στον κοπρόλοφο. Όποιος δεν την ξέρει θα αποτύχει να την βρει ακόμα και στο χρυσάφι.

Δεν επιθυμώ να επαινέσω τον εαυτό μου, αλλά ένα πράγμα μόνο θα πω: Η ανάγνωση των βιβλίων μου σε συνδυασμό με μια προσεκτική μελέτη της Δύσης και των γραπτών άλλων γνήσιων κατόχων της Λίθου, θα πρέπει στο τέλος να σας αποκαλύψει την κατανόηση αυτού του μυστικού. Αν φύτεψα απλώς άλλο ένα δένδρο μέσα στο πυκνό δάσος της αλχημιστικής φιλολογίας, το έκανα όχι με σκοπό να συσκοτίσω την ατραπό των σπουδαστών, αλλά προκειμένου να τους βοηθήσω και να τους αναζωογονήσω από την κούραση του δρόμου. Ο επιμελής και θεοσεβούμενος αναζητητής ας μην απελπίζεται. Αν αναζητά την έμπνευση του Θεού, χωρίς αμφιβολία θα την δεχθεί. Η γνώση αυτή αποκτάται πιο εύκολα από τον Θεό παρά από τους ανθρώπους. Γιατί η ευσπλαχνία Του είναι άπειρη και Αυτός ποτέ δεν εγκαταλείπει όσους Τον εμπιστεύονται. Γι’ Αυτόν δεν υπάρχει σεβασμός των προσώπων, ούτε αγνοεί την ταπεινή και μετανιωμένη καρδιά. Έστειλε την πληρότητα του οίκτου Του ακόμα και σε μένα, το πιο ανάξιο απ’ όλα τα πλάσματά Του, δείχνοντάς μου τη θαυμαστή δύναμη και την ανέκφραστη αγαθότητά Του, την οποία είμαι εντελώς ανίκανος να εκφράσω. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορώ — σε μικρό βαθμό — να αποδείξω τουλάχιστον την ευγνωμοσύνη μου, είναι να συντρέχω τους αγωνιζόμενους αδελφούς αναζητητές με φιλικές συμβουλές και βοήθεια.

Να είσαι σίγουρος, λοιπόν, ευγενικέ αναγνώστη, ότι Εκείνος θα παραχωρήσει τούτο το δώρο σε σένα, αν Τον περιμένεις μέρα με τη μέρα με ένθερμη προσευχή και με τη δύναμη μιας άγιας και στοργικής ζωής. Τότε θα σου ανοίξει διάπλατα τις πύλες της Φύσης και θα μείνεις κατάπληκτος από την απλότητα των λειτουργιών της. Να ξέρεις χωρίς αμφιβολία ότι η Φύση είναι αξιοθαύμαστα απλή και ότι το χαρακτηριστικό σημάδι μιας παιδικής απλότητας είναι αποτυπωμένο πάνω σε καθετί που είναι αληθινό και ανώτερο στη Φύση. Αν θέλεις να μιμηθείς τη Φύση πρέπει να πάρεις την απλότητά της σαν πρότυπό σου σε όλες τις εργασίες της Τέχνης.

Αν το βιβλίο μου δεν σε ικανοποιεί, πέταξέ το και πιάσε κάποιον άλλο

συγγραφέα. Είναι σύντομο ώστε δεν θα χρειαστεί να ξοδέψεις πολύ χρόνο στο διάβασμά του. Απλώς να επιμένεις: σε κείνον που κρούει με επιμονή, η πύλη τελικά θα ανοίξει. Πλησιάζει ο καιρός που πολλά μυστικά της Φύσης θα αποκαλυφθούν στον άνθρωπο. Η Τέταρτη ή Βόρεια Μοναρχία είναι έτοιμη να εγκαθιδρυθεί. Η Μητέρα της Γνώσης σύντομα θα έλθει και πολλά πράγματα θα βγουν στο φως που μέχρι τώρα ήταν κρυμμένα κάτω από τις τρεις προηγούμενες μοναρχίες. Αυτό το τέταρτο βασίλειο ο Θεός θα το θεμελιώσει με το χέρι ενός πρίγκηπα που θα είναι προικισμένος με όλες τις αρετές και εμπλουτισμένος με σοφία μεγαλύτερη και από εκείνη του Σολομώντα. Στην εποχή του (για να υιοθετήσουμε τα λόγια του ψαλμωδού) η συμπόνια και η αλήθεια θα ενωθούν· η ειρήνη και η δικαιοσύνη θα φιληθούν- η αλήθεια θα αναπηδήσει από το έδαφος και η δικαιοσύνη θα κοιτάζει από τον ουρανό. Θα υπάρχει ένας Ποιμένας και ένα ποίμνιο και η γνώση θα είναι κοινό κτήμα όλων.

Προσευχήσου στον Θεό, ευγενικέ αναγνώστη, ώστε να έλθει σύντομα. Να Τον φοβάσαι, να Τον αγαπάς και να διαβάζεις με προσοχή τα βιβλία των εκλεκτών Σοφών Του και έτσι σύντομα θα δεις με τα ίδια σου τα μάτια και θα καταλάβεις ότι είπα την αλήθεια.

ΣΧΕΤΙΚΑΜΕΤΟΘΕΙΟ ΗΔεύτερηΑρχή

Το Θείο κατά κανένα τρόπο δεν είναι η λιγότερο σημαντική από τις μεγάλες αρχές, αφού αποτελεί μέρος του μετάλλου και επίσης βασικό συστατικό της Φιλοσοφικής Λίθου. Πολλοί Σοφοί μας άφησαν βαρυσήμαντα έργα γι’ αυτή την ουσία. Για παράδειγμα ο ίδιος ο Γκέμπερ («Σύνοψη της Τελείωσης», Βιβλ. I, κεφ. 28), όπου λέει: «Φωτίζει όλα τα σώματα, αφού είναι το φως των φώτων και η βαφή τους». Αλλά δεδομένου ότι οι αρχαίοι το θεωρούσαν σαν την ευγενέστερη αρχή, πριν προχωρήσουμε να μιλήσουμε γι’ αυτό, πρέπει πρώτα να εξηγήσουμε την προέλευση των τριών αρχών. Το θέμα της προέλευσης των αρχών μέχρι τώρα σπανίως έχει αναλυθεί στα έργα των Σοφών και ο σπουδαστής που δεν γνωρίζει τίποτα βρίσκεται σε τέτοιο σκοτάδι όσον αφορά το θέμα, όσο και ένας τυφλός σε σχέση με τα χρώματα. Γι’ αυτό, λοιπόν, σκοπεύω να κάνω αντικείμενο της πραγματείας μου ακριβώς αυτό το σημείο που οι προκάτοχοί μου παραμέλησαν.

Σύμφωνα τώρα με τους αρχαίους Σοφούς υπάρχουν δυο αρχές των πραγμάτων και ειδικά των μετάλλων, δηλαδή Θείο και Υδράργυρος. Σύμφωνα με τους σύγχρονους υπάρχουν τρεις αρχές: Άλας, Θείο και Υδράργυρος· και η πηγή αυτών των αρχών είναι τα στοιχεία, για τα οποία συνεπώς αρμόζει να μιλήσουμε πρώτα. Οι σπουδαστές της Τέχνης ας μάθουν ότι υπάρχουν τέσσερα στοιχεία και ότι το καθένα έχει στο κέντρο του ένα άλλο στοιχείο που το κάνει αυτό που είναι. Αυτές είναι οι τέσσερις στήλες του κόσμου. Στην αρχή πρόβαλαν και σχηματίστηκαν μέσα από το χάος από το χέρι του Δημιουργού και η αντίθετη δράση τους είναι αυτή που διατηρεί την αρμονία και την ισορροπία της κοσμικής μηχανής. Αυτά, μέσω της δύναμης των ουρανίων επιρροών, παράγουν όλα τα πράγματα πάνω και κάτω από τη γη. Θα πούμε λίγα λόγια για το καθένα τους με τη σωστή σειρά διαδοχής και πρώτα απ' όλα για το πιο κοντινό στοιχείο, τη Γη.

Σχετικά με τη Στοιχειώδη ΓηΗ γη είναι ένα στοιχείο αξιοσημείωτης ποιότητας και μεγαλείου. Μέσα στο

στοιχείο αυτό βρίσκονται κρυμμένα τα άλλα τρία και κυρίως το πυρ. Είναι σε θαυμαστό βαθμό προσαρμοσμένο τόσο για την απόκρυψη όσο και για την εκδήλωση των πραγμάτων που του έχουν παραδοθεί. Είναι χονδροειδές και πορώδες, με μεγάλο ειδικό βάρος, αλλά υλικώς ελαφρύ. Είναι επίσης το Κέντρο του Κόσμου και των άλλων στοιχείων. Μέσα από το κέντρο του περνάει ο άξονας των δυο πόλων. Είναι πορώδες

— όπως ήδη είπαμε — σαν σφουγγάρι και δεν παράγει παρά μόνο τον εαυτό του, αλλά δέχεται το καθετί που τα άλλα τρία στοιχεία προβάλλουν μέσα του. Κρύβει επιμελώς εκείνο που πρέπει να κρύψει και φέρνει στο φως εκείνο που πρέπει να εκδηλώσει. Οτιδήποτε του παραδίδεται σήπεται μέσα του με τη δράση της κινητήριας θερμότητας και πολλαπλασιάζεται με το χωρισμό του καθαρού από το ακάθαρτο. Βαριές ουσίες κρύβονται μέσα του. Οι ελαφρές ουσίες οδηγούνται από τη θερμότητα στην επιφάνειά του. Είναι η τροφός και η μήτρα κάθε σπέρματος και μίγματος· αυτά τα σπέρματα και τις ενώσεις τα διατηρεί πιστά και τα συντηρεί μέχρι την εποχή της ωριμότητας. Είναι ψυχρό και ξηρό, αλλά η ξηρότητά του δαμάζεται από το ύδωρ. Εξωτερικά είναι ορατό και σταθερό· εσωτερικά είναι αόρατο και πτητικό. Είναι μια παρθένα ουσία και το νεκρό κατακάθι της δημιουργικής απόσταξης του κόσμου, τον οποίο ο Θεός μια μέρα θα αποτεφρώσει και — αφού εξάγει το χυμό — θα δημιουργήσει απ’ αυτόν μια νέα κρυστάλλινη γη.

Στην παρούσα του κατάσταση αποτελείται από ένα καθαρό και ένα ακάθαρτο στοιχείο. Το πρώτο χρησιμοποιείται από το ύδωρ για την παραγωγή φυσικών μορφών. Το δεύτερο παραμένει εκεί που βρίσκεται. Αποτελεί επίσης την αποθήκη όλων των θησαυρών και στο κέντρο του βρίσκεται το πυρ της Γέενας, που συντηρεί τη μηχανή του κόσμου και αυτό μέσω της έκφρασης του ύδατος το οποίο μετατρέπει σε αέρα. Το πυρ αυτό παράγεται μέσω ασταμάτητης κίνησης και των επιρροών των Άστρων· βοηθιέται από την Ηλιακή θερμότητα η οποία μετριάζεται από την ατμόσφαιρα και αυτά τα δυο μαζί ολοκληρώνουν την ανάπτυξη όλων των πραγμάτων. Γι’ αυτό το λόγο το στοιχείο της γης περιέχει έμφυτο μέσα του το πυρ και η γη εξαγνίζεται από το εσωτερικό πυρ, όπως κάθε στοιχείο εξαγνίζεται από εκείνο που υπάρχει μέσα του. Το εσώτατο μέρος, λοιπόν, ή το κέντρο της γης είναι η ύψιστη αγνότητα αναμιγμένη με πυρ, όπου υπάρχει μια ασταμάτητη κίνηση και δείξαμε κάπως εκτενώς στις δώδεκα Πραγματείες ότι υπάρχει, κατά κάποιο τρόπο, ένας κενός χώρος μέσα στον οποίο τα άλλα στοιχεία προβάλλουν τα προϊόντα τους. Αρκεί για μας να

θυμόμαστε ότι αυτή η στοιχειώδης γη είναι σαν σφουγγάρι και το δοχείο όλων των άλλων στοιχείων.

Σχετικά με το ΣτοιχειώδεςΎδωρ

Το ύδωρ είναι ένα στοιχείο με μεγάλο ειδικό βάρος, γεμάτο ελαιώδη υγρασία. Εξωτερικά είναι πτητικό, εσωτερικό είναι σταθερό, ψυχρό και υγρό. Δαμάζεται από τον αέρα και είναι το σπέρμα του κόσμου, μέσα στο οποίο διατηρείται ο σπόρος όλων των πραγμάτων. Η γη είναι το δοχείο του σπόρου· το ύδωρ είναι το δοχείο του σπέρματος. Το καθετί το οποίο ο αέρας — κάτω από την επίδραση του πυρός — το αποστάζει μέσα στο νερό, μεταβιβάζεται από το νερό στη γη. Υπάρχει πάντα αφθονία σπέρματος που περιμένει το σπόρο, προκειμένου να τον μεταφέρει στη μήτρα, η οποία σχηματίζεται από την κίνηση του αέρα, που έχει διεγερθεί με τη δράση του πυρός. Μερικές φορές το σπέρμα δεν έχει αρκετή ποσότητα σπόρου για να χωνέψει, εξαιτίας έλλειψης θερμότητας. Μερικές φορές, όταν δεν υπάρχει σπόρος, το σπέρμα εισέρχεται στη μήτρα μόνο του, αλλά αποβάλλεται ξανά χωρίς να παράγει κανένα καρπό. Άλλες φορές η σύλληψη δεν λαμβάνει χώρα, ακόμα και όταν υπάρχει αφθονία σπόρου στο σπέρμα, επειδή η μήτρα έχει απογυμνωθεί από μια περίσσεια κακού θείου και επιβλαβούς φλέγματος.

Το ύδωρ είναι ικανό να αναμιγνύεται με όλα τα πράγματα, μέσω της πτητικής του επιφάνειας. Εξαγνίζει και διαλύει τη γη· ο αέρας πήγνυται μέσα του και έτσι ενώνεται στενά μαζί του. Είναι ο Διαλύτης του Κόσμου επειδή χάρη στη δράση της θερμότητας εισχωρεί στον αέρα και παίρνει μαζί του έναν θερμό ατμό, ο οποίος προκαλεί τη φυσική γέννηση των πραγμάτων εκείνων από τα οποία η γη είναι σαν έγκυος μήτρα. Όταν η μήτρα δεχθεί μια φορά κατάλληλη ποσότητα σπόρου, η Φύση δεν αναπαύεται στιγμή, μέχρι να παραχθεί η φυσική μορφή (οποιαδήποτε κι αν είναι). Το ρευστό υπόλειμμα, ή σπέρμα, σήπεται μέσα στη γη εξαιτίας της θερμότητας και από αυτό σκουλήκια και άλλα πράγματα δημιουργούνται. Ένας νοήμων Τεχνίτης θα κατανοήσει εύκολα το πόση μεγάλη ποικιλία θαυμάτων εκτελείται από τη Φύση μέσω αυτού του στοιχείου, ως σπέρματος, αλλά το αναφερθέν σπέρμα πρέπει να υποστεί επεξεργασία, έχοντας ήδη μέσα του ένα φανταστικό αστρικό σπόρο ενός ορισμένου βάρους. Γιατί η Φύση παράγει αγνά πράγματα μέσω της πρώτης σήψης, αλλά πράγματα πολύ πιο αγνά μέσω της δεύτερης σήψης. Όπως βλέπετε στην περίπτωση του ξύλου όπου φυτική ίνα παράγεται σαν αποτέλεσμα της πρώτης σήψης, ενώ η σήψη του ξύλου δημιουργεί σκουλήκια και έντομα — φυσικές μορφές προικισμένες με συνειδητή ζωή. Και είναι σαφές ότι τα έμψυχα πλάσματα τα

προικισμένα με αίσθηση και κίνηση ανήκουν σε ένα ανώτερο επίπεδο δημιουργίας και σχηματίζονται από μια πιο αγνή ουσία απ' ό,τι τα φυτά.

Το ύδωρ είναι ο χυμός (διαλύτης) του κόσμου και υπάρχει σε τρεις βαθμούς ποιότητας: το καθαρό, το καθαρότερο και το αγνότατο. Από την αγνότατη ουσία του δημιουργήθηκε ο ουρανός- από την λιγότερο αγνή σχηματίστηκε ο ατμοσφαιρικός αέρας- εκείνη που είναι απλώς καθαρή παραμένει στην κατάλληλη σφαίρα της όπου, με τη Θέληση του Θεού και τη συνεργασία της Φύσης, είναι ο φύλακας όλων των άλλων λεπτών ουσιών εδώ κάτω. Έχει το κέντρο του στην καρδιά της θάλασσας. Ο πολικός του άξονας συμπίπτει με κείνον της γης, απ’ όπου ξεπηδούν όλες οι πηγές και τα ρυάκια νερού που αμέσως μετατρέπονται σε μεγάλους ποταμούς. Αυτή η συνεχής κίνηση του ύδατος προστατεύει τη γη από την καύση και διαμοιράζει το σπέρμα των πραγμάτων σε όλο το μήκος και το πλάτος της. Ωστόσο όλα τα υδάτινα ρεύματα επιστρέφουν στην καρδιά της θάλασσας.

Όσο για την τελική μοίρα του ύδατος οι γνώμες διχάζονται. Μερικοί λένε ότι όλο το νερό δημιουργείται στα άστρα και ότι η θάλασσα δεν πλημμυρίζει τις ακτές της επειδή το νερό αναλώνεται από το πυρ καθώς φθάνει στην καρδιά της θάλασσας. Αλλά η υπόθεση αυτή είναι αντίθετη με τις μεθόδους λειτουργίας της Φύσης: η Φύση παράγει το όμοιο από το όμοιο και πώς θα μπορούσαν τα άστρα —που είναι αέρας και πυρ— να παράγουν ύδωρ; Άλλωστε η ασφάλεια αυτής της γης εξαρτάται από την ισορροπία των τεσσάρων στοιχείων. Αν σε κάποιο σημείο η συνολική ποσότητα ενός στοιχείου υπερέβαινε εκείνη των άλλων, τότε ολόκληρο το σύμπαν θα κατέρρεε μέσα στο χάος. Επομένως, αν τα άστρα γεννούν ύδωρ, τότε θα έπρεπε προφανώς να παράγουν ίση ποσότητα όχι μόνο αέρα και πυρός, αλλά επίσης και γης. Πράγμα που είναι σαφώς παράλογο. Είναι πολύ πιο λογικό να υποθέσουμε ότι τα ύδατα κρατούνται δέσμια, κατά κάποιο τρόπο, στα θεμέλια της γης από τον περιβάλλοντα αέρα και ότι εμποδίζονται από αυτόν να συνεχίσουν με μια ασταμάτητη κίνηση προς τον Αρκτικό πόλο — γιατί κανένα κενό δεν είναι δυνατόν να υπάρξει στη Φύση. Πράγμα που εξηγεί επίσης και την ύπαρξη του πυρός της Γέενας στο κέντρο της γης, του οποίου προΐσταται ο Αρχαίος (η πρώτη αρχή) της Φύσης.

Γιατί κατά τη δημιουργία του κόσμου, ο Θεός, πρώτα απ’ όλα, χώρισε την πεμπτουσία των στοιχείων από τη συγκεχυμένη μάζα του χάους και από αυτήν έφτιαξε το πυρ, την αγνότερη ουσία όλων, χαρίζοντάς της την πιο εξυψωμένη θέση στο σύμπαν και κάνοντάς την, κατά έναν ειδικό τρόπο, τόπο διαμονής της Ιερής Μεγαλειότητάς Του. Στο κέντρο του χάους ανάφθηκε το πυρ εκείνο που στη συνέχεια απέσταξε και μετέφερε προς τα πάνω την πιο αγνή ουσία του ύδατος. Αλλά επειδή αυτό το πιο αγνό πυρ

τώρα καταλαμβάνει το στερέωμα και περιβάλλει το θρόνο του Θεού, τα ύδατα έχουν συμπυκνωθεί σε ένα σώμα κάτω από αυτό και έτσι σχηματίζεται ο ουρανός. Ενώ το ύδωρ το οποίο αποτελεί τώρα τον ατμοσφαιρικό αέρα και το κατώτερο στερέωμα, οφείλεται στη δράση ενός κατώτερου και πιο χονδροειδούς πυρός. Όπως το ύδωρ του στερεώματος δεν μπορεί να περάσει τα όρια εκείνου του ύψιστου και ουράνιου πυρός, έτσι και το κατώτερο πυρ δεν μπορεί να περάσει μέσω του ατμοσφαιρικού αέρα στη γη, ούτε ο αέρας μπορεί να περάσει τα όρια αυτού του κατώτερου πυρός. Το ύδωρ και η γη συνενώθηκαν σε ένα οργανικό σύνολο. Μόνο ένα μέρος αυτού του ύδατος εξατμίστηκε σε αέρα, προκειμένου να προστατεύσει τη γη από τη μανία και την αναλίσκουσα θερμότητα του ηλίου. Αν υπήρχε κάποιο κενό στον αέρα, όλο το νερό θα εξατμιζόταν. Αλλά αφού ο χώρος κάτω από το στερέωμα είναι ήδη γεμάτος με αέρα, η μεγάλη μάζα του ύδατος συγκροτείται κάτω, κοντά στο κέντρο της γης, από την πίεση του αέρα.

Αυτές οι φυσικές συνθήκες συνεχίζουν να λειτουργούν κάθε μέρα και μέσω της κανονικής τους δράσης ο κόσμος σώζεται από την καταστροφή, όσο διαρκεί η αγαθή ευαρέσκεια του Δημιουργού. Το κεντρικό πυρ αναφλέγεται κάθε μέρα από τη συμπαντική κίνηση και την επίδραση των ουρανίων σωμάτων. Το πυρ αυτό θερμαίνει το ύδωρ και μια ορισμένη ποσότητα του ύδατος μετατρέπεται σε αέρα. Ο αέρας καθημερινώς συγκροτεί με το βάρος του το υπόλειμμα του ύδατος και το αναγκάζει να γίνει μια μάζα με τη γη. Και όπως η ισορροπία του κόσμου διατηρείται έτσι με φυσικό τρόπο από το Δημιουργό, το ίδιο και κάθε φυσική δημιουργική διαδικασία στον κόσμο πρέπει να επαναλάβει τις ίδιες συνθήκες σε μικρότερη κλίμακα. Μ’ αυτό τον τρόπο τα στοιχεία κάτω δρουν σε τέλεια αρμονία με τα στοιχεία επάνω, τα οποία ο Θεός δημιούργησε από πολύ μεγαλύτερη αγνότητα και εξοχότητα και το παράδειγμα της υπακοής στις επιρροές τους, που μας δίνεται από ολόκληρο το σύμπαν, αντιγράφεται σε μικρότερη κλίμακα από τα συστατικά μέρη του κατώτερου κόσμου.

Αλλά ας προχωρήσουμε τώρα για να εξηγήσουμε την άμπωτη και την πλημμυρίδα των υδάτων. Υπάρχουν δυο Πόλοι: ο Αρκτικός Πόλος στο βορρά και ο Ανταρκτικός Πόλος, ή το νοτιότερο σημείο της γης. Ο Αρκτικός πόλος έχει την ιδιότητα της μαγνητικής έλξης· ο Ανταρκτικός πόλος έχει την ιδιότητα της μαγνητικής άπωσης. Έτσι ο Αρκτικός πόλος έλκει τα ύδατα κατά μήκος του άξονά του και ύστερα αυτά απωθούνται ξανά από τον Ανταρκτικό πόλο κατά μήκος του δικού του άξονα. Και καθώς ο αέρας δεν επιτρέπει ανισότητα, τα ύδατα ωθούνται πάλι πίσω στο κέντρο τους, τον Αρκτικό πόλο. Σε αυτή τη συνεχή πορεία τους από τον Αρκτικό στον Ανταρκτικό πόλο περνάνε από το μέσον (δηλαδή κατά μήκος του άξονα)

της γης, διαχέονται μέσα από τους πόρους της και φθάνουν στην επιφάνεια εδώ κι εκεί σαν πηγές και ρυάκια, τα οποία μεγενθύνονται σε ποτάμια και επιστρέφουν στο σημείο απ’ όπου αρχικώς πρόβαλαν. Αυτή η καθολική κίνηση συνεχίζεται ασταμάτητα. Τα ύδατα, λοιπόν, δεν προέρχονται από τα άστρα ούτε αναλώνονται στην καρδιά της θάλασσας, αλλά ξεχύνονται από το κέντρο της θάλασσας σε ολόκληρη τη γη και διαχέονται μέσω των πόρων της. Βάσει της αρχής αυτής οι Σοφοί κατασκεύασαν αγωγούς και υδραγωγεία, αφού είναι καλώς γνωστό ότι το νερό δεν μπορεί να ανέλθει πάνω από το επίπεδο της πηγής ή της δεξαμενής του. Αν αυτό δεν ήταν πραγματικό γεγονός, η τέχνη μάταια θα βάσιζε τα πρακτικά της συμπεράσματα πάνω του και η φυσική αρχή που περιλαμβάνεται εδώ απεικονίζεται με τον τρόπο με τον οποίο το κρασί αντλείται από το βαρέλι.

Ίσως να αντιτάξουν στην άποψή μας ότι, αν το νερό των πηγών μας προερχόταν από τη θάλασσα, τότε θα ήταν αλμυρό και όχι γλυκό, όπως βλέπουμε ότι είναι. Η απάντηση στην αντίρρηση αυτή βρίσκεται στο γεγονός ότι το θαλάσσιο νερό κατά το πέρασμά του μέσα από τους πόρους της γης βαθμιαία εναποθέτει όλο το άλας που περιέχει και έτσι αναβλύζει από το έδαφος γλυκό και φρέσκο. Θα πρέπει, όμως, να θυμόμαστε ότι μερικές από τις πηγές μας — που ονομάζονται μεταλλικές ή αλμυρές πηγές — εμφανίζουν πράγματι όλη την αρχική αλμυρότητα του θαλάσσιου νερού που δεν έχει περάσει μέσα από τη γη που προορίζεται να κατακρατήσει τα μεταλλικά στοιχεία. Επίσης σε μερικά μέρη συναντάμε θερμές πηγές οι οποίες δημιουργούνται από το πέρασμα του νερού μέσα από ορισμένα σημεία όπου μεγάλα στρώματα θείου έχουν αναφλεγεί από την κεντρική θερμότητα της γης. Όποιος έχει δοκιμάσει αυτό το νερό πρέπει να έχει παρατηρήσει τη θειούχα γεύση του. Κάτι αρκετά παρόμοιο συμβαίνει όταν το νερό περνάει μέσα από μεγάλες αποθέσεις σιδήρου ή στυπτηρίας, ή χαλκού και αποκτά τη γεύση τους. Έτσι η γη είναι ένας μεγάλος αποστακτήρας, φτιαγμένος από το χέρι ενός πάνσοφου Δημιουργού, με βάση το μοντέλο του οποίου όλοι οι Σοφοί κατασκεύασαν τα δικά τους μικρά αποστακτικά δοχεία. Και όταν ο Θεός ευαρεστηθεί να σβήσει το κεντρικό πυρ, ή να καταστρέψει τον έξυπνο μηχανισμό, αυτό το παγκόσμιο κατασκεύασμα θα σωριαστεί μέσα στο χάος. Στο τέλος του χρόνου θα αναφλέξει το Κεντρικό Πυρ σε δυνατή φλόγα που θα αναγκάσει όλο το νερό να εξατμισθεί, θα αποτεφρώσει τη γη — και έτσι η γη και το νερό θα γίνουν πιο λεπτοφυή και αγνά και θα σχηματίσουν μια καινούργια και πιο ένδοξη γη.

Οι λειτουργίες της γης και του ύδατος εκτελούνται πάντα σε συνδυασμό και εξαρτώνται αμοιβαία, επειδή είναι τα δυο απτά στοιχεία μέσα στα οποία τα άλλα δυο εργάζονται αοράτως. Το πυρ προφυλάσσει τη γη από του να

βυθιστεί ή να διαλυθεί. Ο αέρας προφυλάσσει το πυρ από του να εξαντληθεί. Το ύδωρ σώζει τη γη από την καύση. Αυτή είναι η αποκαλούμενη από τους Σοφούς «ισορροπία των στοιχείων» και φανερώνει τη βοήθεια που προσφέρει το ένα στο άλλο. Το πυρ σχετίζεται στενά με τη γη και ο αέρας με το ύδωρ. Αρκεί να θυμόμαστε ότι το στοιχειώδες ύδωρ είναι το σπέρμα και ο χυμός του κόσμου και το δοχείο του σπέρματος.

Σχετικά με το ΣτοιχειώδηΑέρα

Το πιο ευγενές στοιχείο, ο αέρας, είναι εσωτερικά βαρύ, ορατό και σταθερό· εξωτερικά είναι ελαφρύ, πτητικό και αόρατο. Είναι θερμό και υγρό, δαμάζεται από το πυρ και είναι πιο ευγενές από τη γη ή το ύδωρ. Ο αέρας είναι πτητικός, αλλά μπορεί να σταθεροποιηθεί και όταν σταθεροποιείται κάνει όλα τα σώματα διαπερατά. Η αγνότερη ουσία του έχει σχηματίσει το ζωτικό πνεύμα των ζώων· η λιγότερο αγνή σχηματίζει την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα και το χονδροειδέστερο υπόλειμμα παραμένει στο ύδωρ και συνδυάζεται μαζί του όπως το πυρ με τη συγγενική του γη. Στον αέρα σχηματίζεται κατά κάποιο τρόπο ο σπόρος όλων των πραγμάτων στο σώμα του αρσενικού και προβάλλεται με την κυκλική του κίνηση μέσα στο σπέρμα του, που είναι το νερό. Περιέχει το ζωτικό πνεύμα όλων των πλασμάτων, είναι η ζωή των πάντων, εισχωρεί και εισάγει το σπέρμα του πάνω σε όλα, όπως ο άνδρας στη γυναίκα. Θρέφει, κυοφορεί, συντηρεί τα άλλα στοιχεία. Και όπως μας διδάσκει η καθημερινή εμπειρία, είναι η ζωή όχι μόνο των ορυκτών, των ζώων και των φυτών, αλλά και των άλλων στοιχείων επίσης. Βλέπουμε ότι το νερό γίνεται βρώμικο και ανθυγιεινό χωρίς μια ποσότητα καθαρού αέρα· χωρίς αυτόν το πυρ σβήνει, όπως είναι καλά γνωστό στους Αλχημιστές που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του πυρός μέσω της παροχής αέρα. Επίσης ο αέρας είναι εκείνος που διατηρεί τους πόρους της γης. Με λίγα λόγια ολόκληρο το σύμπαν διατηρείται ζωντανό και γοητευτικό από τον αέρα και αυτός είναι το ζωτικό στοιχείο του ανθρώπου, του ζώου, του φυτού και των λίθων. Περιέχει το σπέρμα όλων των πραγμάτων το οποίο εξωθείται προς τα πάνω, στα φυτά για παράδειγμα, μέσα από τους πόρους της γης εξαιτίας της δράσης του πυρός και έτσι το δένδρο δομείται άτομο προς άτομο από το ζωτικό στοιχείο του πηγμένου αέρα.

Αυτή η ζωτική δύναμη παρέμεινε μέσα του από την εποχή που το Πνεύμα της Ζωής εφέρετο στον αέρα άνωθεν των υδάτων. Η μαγνητική δύναμη της ζωής την οποία αναμφίβολα κατέχει ο αέρας τοποθετήθηκε μέσα του από τον Θεό κατά τη Δημιουργία. Όπως ο μαγνήτης έλκει το σκληρό ατσάλι και όπως ο Αρκτικός Πόλος έλκει το νερό, έτσι κι ο αέρας, μέσω του φυτικού μαγνήτη που υπάρχει στο σπόρο, έλκει την τροφή του χυμού του κόσμου (που είναι το ύδωρ). Αυτή η ικανότητα να έλκει το νερό βρίσκεται σε ένα ορισμένο σημείο όλων των σπόρων (δηλαδή στο 280ο μέρος). Αν, λοιπόν, κανείς ήθελε να γίνει έξυπνος σπορέας δένδρων, οφείλει να φροντίζει να στρέφει το σημείο της έλξης προς το βορρά. Γιατί όπως ο Αρκτικός Πόλος έλκει το νερό, έτσι και το κάθετο σημείο έλκει τη σπερματική ουσία. Αν θέλετε να μάθετε ποιο είναι το σημείο έλξης σε ένα δένδρο, δεν έχετε παρά

να το βυθίσετε ολότελα στο νερό. Το σημείο που κάθε φορά θα εμφανίζεται πάντα πρώτο στην επιφάνεια, είναι το σημείο της έλξης. Στον αέρα, λοιπόν, βρίσκεται το σπέρμα και το ζωτικό πνεύμα ή η διαμονή της ψύχης κάθε πλάσματος.

Σχετικά με το ΣτοιχειώδεςΠυρ

Το πυρ είναι το πιο αγνό και το πιο ευγενές από όλα τα στοιχεία. Είναι γεμάτο από κολλώδη ελαιώδη διαβρωτικότητα, είναι διεισδυτικό, διαλυτικό, εσωτερικά αόρατο, σταθερό, θερμό και ξηρό· εξωτερικά είναι ορατό και μετριάζεται από τη γη. Από αυτή την αγνότατη ουσία δημιουργήθηκε ο Θρόνος του Παντοδύναμου. Από εκείνη που είναι λιγότερο αγνή φτιάχτηκαν οι Άγγελοι. Από το πυρ μιας κατώτερης αγνότητας δημιουργήθηκαν τα άστρα και τα ουράνια φωτεινά σώματα. Εκείνο που ήταν ακόμα λιγότερο αγνό χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει τον ουρανό. Εκείνο που είναι ακάθαρτο και ελαιώδες

— δηλαδή εκείνο που το ονομάσαμε πυρ της Γέενας — βρίσκεται στο κέντρο της γης και εκεί τοποθετήθηκε και κλείστηκε για να θέσει σε κίνηση τον κατώτερο κόσμο. Αν και αυτά τα διαφορετικά πυρά είναι χωριστά, ωστόσο συνενώνονται μέσω της φυσικής συμπάθειας.

Το στοιχείο αυτό είναι το πιο παθητικό από όλα και μοιάζει με άρμα: όταν έλκεται, κινείται- όταν δεν έλκεται, στέκει ακίνητο. Υπάρχει σε όλα τα πράγματα χωρίς να γίνεται αντιληπτό. Από αυτό δημιουργείται η ζωτική λογική ψυχή, η οποία διακρίνει τον άνθρωπο από όλα τα άλλα ζώα και τον κάνει όμοιο με τον Θεό. Αυτή η λογική ψυχή εμφυτεύθηκε κατά θείο τρόπο μέσα στο ζωτικό πνεύμα του από τον Θεό και του δίνει το δικαίωμα να θεωρείται σαν ένας μικρόκοσμος, ή ένας μικρός κόσμος αφ’ εαυτού. Αλλά το πυρ που περιβάλλει το Θρόνο του Θεού είναι μιας άπειρα αγνής και απλής ουσίας και γι’ αυτό το λόγο καμιά ακάθαρτη ψυχή δεν μπορεί να γνωρίσει τον Θεό και κανένα ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να διαπεράσει αυτό το ουσιαστικό πυρ. Γιατί το πυρ είναι ο θάνατος και η καταστροφή κάθε σύνθετου — και όλες οι υλικές ουσίες έχουν τέτοια φύση. Όσα ειπώθηκαν σχετικά με την ήρεμη παθητικότητα του πυρός, ισχύουν κατά μια ορισμένη έννοια για την αιώνια αταραξία και αμεταβλητότητα της Θείας Φύσης. Γιατί όπως το πυρ κοιμάται μέσα στον πυρόλιθο μέχρις ότου αφυπνισθεί και διεγερθεί από τα έξω, έτσι και η δύναμη του Θεού, που είναι πυρ αναλίσκον, διεγείρεται σε δράση μόνο από την αναφλέγουσα πνοή της Παντοδύναμης Θέλησής Του. Πόσο ήρεμα και σοβαρά κάθεται ακόμα και ένας γήινος μονάρχης στο θρόνο του μέσα στη μεγαλοπρέπεια και τη λαμπρότητα της βασιλείας του! Οι αυλικοί του ούτε που τολμούν να κινηθούν και όλα γύρω είναι ήρεμα και ακίνητα. Αλλά όταν σηκώνεται, πόση κίνηση και δραστηριότητα δεν προκαλεί! Όλοι όσοι βρίσκονται γύρω του σηκώνονται μαζί του και αμέσως τον βλέπετε να κινείται με μεγάλη και

εντυπωσιακή μεγαλοπρέπεια. Ωστόσο η επιβλητικότητα ενός γήινου πρίγκηπα δεν είναι παρά μια αμυδρή αντανάκλαση της δόξας του Βασιλιά των Βασιλέων. Όταν Εκείνος εκφράζει τη Θέλησή Του, όλος ο ουρανός σηκώνεται, ο κόσμος τρέμει και χιλιάδες άγγελοι τρέχουν να εκτελέσουν την εντολή Του.

Μπορεί, όμως, να τεθεί το ερώτημα πώς γίνεται να κατέχω τέτοια γνώση για τα ουράνια πράγματα που βρίσκονται πολύ μακριά από την ακτίνα της ανθρώπινης δυνατότητας. Η απάντησή μου είναι ότι οι Σοφοί διδάχθηκαν από τον Θεό πως αυτός ο φυσικός κόσμος είναι απλώς μια εικόνα και ένα υλικό αντίγραφο ενός ουράνιου και πνευματικού προτύπου· ότι η ίδια η ύπαρξη αυτού του κόσμου βασίζεται πάνω στην πραγματικότητα του ουράνιου αρχετύπου του και ότι ο Θεός τον δημιούργησε κατά μίμηση του πνευματικού και αοράτου σύμπαντος, έτσι ώστε ο άνθρωπος να μπορέσει να προικισθεί καλύτερα για να κατανοήσει την ουράνια διδασκαλία Του και τα θαύματα της απόλυτης και ανέκφραστης δύναμης και σοφίας Του. Έτσι ο Σοφός βλέπει τον ουρανό να αντανακλάται στη Φύση σαν σε καθρέφτη και ακολουθεί την Τέχνη του όχι για χάρη του χρυσού ή του αργύρου, αλλά για την αγάπη της γνώσης την οποία του αποκαλύπτει. Με ζήλο την κρύβει από τον αμαρτωλό και από κείνον που περιφρονεί, ώστε τα μυστήρια του ουρανού να μην παρουσιαστούν γυμνά μπροστά σε βέβηλο μάτι.

Αν το σκεφθείτε προσεκτικά θα δείτε ότι εσείς οι ίδιοι είστε μια εικόνα του Θεού και μια μικρογραφία του μεγάλου κόσμου. Σαν στερέωμα έχετε την πεμπτουσία των τεσσάρων στοιχείων, που έχει προσελκυσθεί στη διαπλαστική μήτρα από το χάος του σπέρματος και περιβάλλεται από το δέρμα σας· το αίμα σας είναι το πυρ μέσα στο οποίο ζει η ψυχή σας, ο βασιλιάς του μικρού σας σύμπαντος, δρώντας μέσω του ζωτικού πνεύματος· η καρδιά σας είναι η γη, όπου το Κεντρικό Πυρ εργάζεται συνεχώς· το στόμα σας είναι ο Αρκτικός και το στομάχι σας ο Ανταρκτικός Πόλος και όλα τα μέλη σας αντιστοιχούν σε κάποιο μέρος του μεγαλύτερου κόσμου, όπως παρουσίασα με αρκετή λεπτομέρεια στο έργο μου για την «Αρμονία του Σύμπαντος» και στο κεφάλαιο για την Αστρονομία. Στο μικρόκοσμο της φύσης του ανθρώπου η ψυχή είναι ο αντιπρόσωπος ή Αντιβασιλέας του Δημιουργού. Αυτή κυβερνά το νου και ο νους κυβερνά το σώμα. Ο νους έχει συνείδηση όλων όσων συλλαμβάνονται στην ψυχή και όλα τα μέλη κατανοούν το νου, τον υπακούουν και περιμένουν ανυπόμονα να εκτελέσουν τις εντολές του. Το ίδιο το σώμα δεν γνωρίζει τίποτα. Όλες οι κινήσεις και οι επιθυμίες του προκαλούνται από το νου· το σώμα είναι για το νου ό,τι είναι το εργαλείο για τον τεχνίτη. Αλλά αν και η λογική ψυχή λειτουργεί στο σώμα, ένα πολύ σημαντικό μέρος της δραστηριότητάς της ασκείται σε πράγματα εκτός σώματος. Κυριαρχεί απόλυτα έξω από το

σώμα και σε αυτό το σημείο ακριβώς διαφέρει από το ζωτικό πνεύμα των άγριων ζώων.

Κατά τον ίδιο τρόπο ο Δημιουργός του κόσμου δρα κατά ένα μέρος μέσα και μέσω πραγμάτων που ανήκουν σε αυτό τον κόσμο και έτσι, κατά μια έννοια, περικλείεται στον κόσμο. Αλλά Εκείνος υπερβαίνει απολύτως αυτόν τον κόσμο με εκείνο το άπειρο μέρος της δραστηριότητάς Του που βρίσκεται πέρα από τα όρια του σύμπαντος και το οποίο είναι υπερβολικά ανώτερο και ένδοξο για το σώμα του κόσμου. Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην εξωσωματική δράση της Ψυχής και στην εξωκοσμική δράση του Θεού είναι ότι η λογική δράση του ανθρώπου είναι καθαρώς φανταστική και νοητική, ενώ οι σκέψεις του Θεού μετατρέπονται αμέσως σε πραγματικές υπάρξεις. Εγώ μπορεί να βρίσκομαι νοητικά στους δρόμους της Ρώμης, αλλά το ταξίδι μου θα είναι καθαρώς νοητικό. Ενώ οι ιδέες του Θεού γίνονται αυτομάτως αντικειμενικές ουσίες. Ο Θεός, λοιπόν, περιέχεται στον κόσμο, μόνο όπως η ψυχή περιέχεται στο σώμα, ενώ έχει τη δύναμη να κάνει πράγματα που υπερβαίνουν κατά πολύ την ικανότητα του σώματος. Μέσω υλικών συσχετισμών όπως αυτοί, μπορείτε να γνωρίσετε τον Θεό και να μάθετε να Τον αναγνωρίζετε από τις υλικές εκδηλώσεις της δύναμής Του. Από τη στιγμή που οι πύλες της γνώσης θα ανοίξουν διάπλατα μπροστά σας, τότε η κατανόησή σας θα διευρυνθεί.

Είπαμε ότι το πυρ ήταν το πιο ήρεμο από όλα τα στοιχεία και ότι διεγείρεται από ένα είδος κίνησης πολύ καλά γνωστής στους Σοφούς. Ο Σοφός πρέπει να είναι τέλεια εξοικειωμένος με τη γέννηση και την καταστροφή όλων των πραγμάτων. Γνωρίζει τη δημιουργία του ουρανού και τη σύνθεση και τη μίξη των γήινων πραγμάτων. Ωστόσο αν και γνωρίζει τα πάντα, δεν μπορεί να κάνει τα πάντα. Γνωρίζει την ανατομία και τη σύσταση του ανθρωπίνου σώματος — ωστόσο δεν μπορεί να φτιάξει έναν άνθρωπο. Αυτό είναι ένα μυστήριο το οποίο ο Δημιουργός το κρατάει στο δικό Του χέρι. Η Φύση δεν μπορεί να λειτουργήσει, παρά μόνο όταν της δοθεί κάποιο υλικό: η Πρώτη Ύλη προσφέρεται από τον Θεό, η δεύτερη ύλη από το Σοφό. Αλλά στο φιλοσοφικό έργο η Φύση πρέπει να διεγείρει το πυρ που ο Θεός έκλεισε στο κέντρο κάθε πράγματος. Η διέγερση αυτού του πυρός εκτελείται μέσω της θέλησης της Φύσης και μερικές φορές επίσης και μέσω της θέλησης ενός ικανού Τεχνίτη, που μπορεί να αντικαταστήσει τη Φύση, γιατί το πυρ με φυσικό τρόπο εξαφανίζει κάθε είδος ακαθαρσίας.

Όλες οι σύνθετες ουσίες εξαγνίζονται μέσω του πυρός, ακριβώς όπως οι μη σύνθετες ουσίες οφείλουν την εξάγνισή τους στο ύδωρ. Είναι ιδιότητα του πυρός να χωρίζει και να ξεχωρίζει τις σύνθετες ουσίες και αυτός ο χωρισμός σημαίνει μια απομάκρυνση του ακάθαρτου από το καθαρό. Το

στοιχείο αυτό δρα επίσης μυστικά με θαυμαστούς τρόπους, όχι μόνο σε αντίθεση με τα υπόλοιπα στοιχεία, αλλά και με όλα τα άλλα πράγματα. Γιατί όπως η λογική ψυχή δημιουργήθηκε από αυτό το πιο αγνό πυρ, έτσι και η φυτική ψυχή φτιάχτηκε από το στοιχειώδες πυρ το οποίο κυβερνά η Φύση. Το πυρ που περιέχεται στο κέντρο κάθε πράγματος δρα με τον ακόλουθο τρόπο: Η Φύση προσφέρει την κινητήρια δύναμη, που διεγείρει τον αέρα· ο αέρας διεγείρει και ανάβει το πυρ, το οποίο χωρίζει, εξαγνίζει, χωνεύει, χρωματίζει και οδηγεί κάθε σπόρο σε ωριμότητα και εκδιώκει τον ώριμο σπόρο μέσω του σπέρματος σε τόπους ή μήτρες καθαρές ή ακάθαρτες, λιγότερο ή περισσότερο θερμές, ξηρές ή υγρές. Και σύμφωνα με τη φύση του τόπου ή της μήτρας διάφορα πράγματα παράγονται (παράβαλε τις δώδεκα Πραγματείες).

Ο Ύψιστος Θεός όρισε έτσι ώστε στην οικονομία του σύμπαντος το ένα πράγμα που βρίσκεται σε εχθρότητα με κάποιο άλλο και ο θάνατος του ενός να είναι η ζωή του άλλου. Το ένα πράγμα να καταναλώνει εκείνο που παράγει το άλλο και να δημιουργεί από αυτό κάποια ανώτερη και πιο ευγενική μορφή ζωής. Ο στοιχειακός χωρισμός όλων των ζωντανών πραγμάτων είναι θάνατος. Συνεπώς είναι αναγκαίο ο άνθρωπος να πεθάνει, αφού το σώμα του συντίθεται από τα τέσσερα στοιχεία, τα οποία δεν μπορούν να παραμείνουν ενωμένα για πάντα.

Παρά το γεγονός αυτό, η επιστήμη μας προσφέρει μια αναντίρρητη απόδειξη της αρχικής αθανασίας του ανθρώπου. Είναι ασφαλώς αλήθεια ότι όλες οι σύνθετες ουσίες υπόκεινται σε αποσύνθεση, ότι αυτή η αποσύνθεση, όταν λαμβάνει χώρα στο ζωικό κόσμο, ονομάζεται θάνατος και ότι το ανθρώπινο σώμα είναι μια ουσία που συντίθεται από τα τέσσερα στοιχεία. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι τα στοιχεία του Παραδείσου, όπου δημιουργήθηκε ο άνθρωπος, δεν υπόκεινται σε αυτό το νόμο, δεδομένου ότι είναι οι πιο αγνές και άφθαρτες ουράνιες ουσίες. Και αν ο άνθρωπος έμενε σε κείνη την αγνή και ουράνια περιοχή, το σώμα του δεν θα υπέκειτο σε φυσική φθορά.

Ο Αδάμ, όμως, μια κακή μέρα για τη φυλή μας, παράκουσε το Δημιουργό του και αμέσως οδηγήθηκε στα ζώα, στον κόσμο των φθαρτών στοιχείων τα οποία ο Θεός είχε δημιουργήσει μόνο για τα ζώα. Από εκείνη την ημέρα η τροφή του προερχόταν από φθαρτές ουσίες και ο θάνατος άρχιζε να εργάζεται στα μέλη του. Τα αγνά στοιχεία της δημιουργίας του βαθμιαία αναμίχθηκαν και μολύνθηκαν από τα φθαρτά στοιχεία του εξωτερικού κόσμου και έτσι το σώμα του γινόταν όλο και πιο χονδροειδές και — εξαιτίας αυτού — υπέκειτο στη φθορά και στο θάνατο. Η διαδικασία του εκφυλισμού ήταν, φυσικά, αργή στην περίπτωση του Αδάμ και των πρώτων

απογόνων του. Αλλά καθώς ο καιρός περνούσε το σπέρμα από το οποίο γεννιόνταν οι άνθρωποι προσβαλλόταν όλο και περισσότερο από φθαρτά στοιχεία. Η συνεχής χρήση φθαρτής τροφής έκανε το σώμα τους όλο και πιο χονδροειδές — και σύντομα η ανθρώπινη ζωή μειώθηκε σε ένα πολύ μικρό διάστημα πράγματι. Σε μερικά ευνοϊκά κλίματα όπου οι άνθρωποι έτρωγαν και έπιναν με μέτρο, ακόμα ζουν μερικές φορές μέχρι μια προχωρημένη ηλικία. Αλλά στα δικά μας πλάτη οι άνθρωποι συντομεύουν το χρόνο της φυσικής τους ύπαρξης, γεμίζοντας τον εαυτό τους με υπερβολικά μεγάλες ποσότητες στοιχειακής φθαρτής τροφής και έτσι, πριν την ώρα τους, γίνονται σαν «ζώα και χάνονται». Όταν τα αγνά και ουσιώδη στοιχεία συνενωθούν με αγαστή ισορροπία, όπως γίνεται στη Λίθο, τότε είναι αδιαχώριστα και αθάνατα, όπως ήταν το ανθρώπινο σώμα στον Παράδεισο. Γι’ αυτό και ο φιλοσοφικός θησαυρός μας συγκρίνεται με τη δημιουργία του ανθρώπου, μια παρομοίωση την οποία οι σύγχρονοι σοφοί, που παίρνουν όλα τα πράγματα κυριολεκτικά, θεώρησαν ότι αναφέρεται στη φθαρτή γέννηση της παρούσας τάξης, η οποία παράγεται από φθαρτά στοιχεία.

Η ανάμνηση της αθανασίας του ανθρώπου στον Παράδεισο είναι εκείνη που αρχικώς έστρεψε τους Σοφούς στη σκέψη μήπως θα μπορούσαν εκείνα τα αγνά και ουράνια στοιχεία να αποκτηθούν σε αυτό τον κόσμο και να ενωθούν σε ένα σώμα. Στο τέλος ο σπλαχνικός Δημιουργός τους έκανε γνωστό ότι η επιθυμητή ένωση τέτοιων στοιχείων υπήρχε στο χρυσό. Δεν μπορεί να βρεθεί ανάμεσα στα ζώα που συντηρούνται με φθαρτή τροφή, ούτε στα φυτά, γιατί αυτά εκδηλώνουν τα στοιχεία σε μια κατάσταση ανισότητας και διαμάχης. Όταν φθαρτά στοιχεία ενώνονται σε ένα ορισμένο αντικείμενο, η διαμάχη τους πρέπει αργά η γρήγορα να επιφέρει την αποσύνθεσή του η οποία, φυσικά, ακολουθείται από τη σήψη. Κατά τη σήψη το ακάθαρτο αποχωρίζεται από το καθαρό: και αν τότε τα αγνά στοιχεία ενωθούν ξανά μέσω της δράσης της φυσικής θερμότητας, μια πολύ ευγενέστερη και ανώτερη μορφή ζωής παράγεται. Κατά τη διαμάχη των στοιχείων που ακολουθεί όταν ένα σώμα διασπάται με την επικράτηση του ύδατος, η γη και ο αέρας ενώνονται με το πυρ και όλα μαζί υπερνικούν το ύδωρ, χωνεύουν, βράζουν και τελικώς πήζουν το σώμα — πράγμα που αποτελεί την αρχή μιας νέας ζωής. Γιατί αν το κρυμμένο κεντρικό πυρ, το οποίο στη διάρκεια της ζωής βρισκόταν σε μια κατάσταση παθητικότητας, αποκτήσει κυριαρχία, τότε έλκει όλα τα αγνά στοιχεία, που μ’ αυτό τον τρόπο αποχωρίζονται από τα ακάθαρτα και σχηματίζουν τον πυρήνα μιας μορφής ζωής πολύ πιο αγνής. Έτσι οι Σοφοί μας είναι σε θέση να παράγουν αθάνατα πράγματα, ειδικώς μέσω διάλυσης των ορυκτών και, όπως καταλαβαίνετε, ολόκληρη η διαδικασία, από την αρχή ως το τέλος, είναι έργο του πυρός.

Εκθέσαμε, λοιπόν, με συντομία όσα θα είναι χρήσιμα για τον σκοπό μας σχετικά με τα τέσσερα στοιχεία. Πραγματικά η περιγραφή του καθενός μπορεί να επεκταθεί σε έναν ολόκληρο τόμο, αλλά αναβάλλουμε την επέκταση αυτή για την «Πραγματεία μας περί της Αρμονίας», η οποία με τη βοήθεια του Θεού, αν μας επιτραπεί να ζήσουμε, θα αποτελέσει την ευκαιρία για μια πιο εκτεταμένη ανάλυση σχετικά με τα φυσικά πράγματα.

Σχετικά με τις Τρεις ΑρχέςΌλων των Πραγμάτων

Οι τρεις Αρχές των πραγμάτων παράγονται από τα τέσσερα στοιχεία με τον ακόλουθο τρόπο: η Φύση, η δύναμη της οποίας βρίσκεται στην υπακοή της στη Θέληση του Θεού, καθόρισε εξαρχής ότι τα τέσσερα στοιχεία πρέπει αναγκαστικά να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Έτσι, υπακούοντας στην εντολή της, το πυρ άρχισε να δρα πάνω στον αέρα και παρήγαγε το Θείο. Ο αέρας έδρασε πάνω στο ύδωρ και παρήγαγε τον Υδράργυρο. Το ύδωρ, με τη δράση του πάνω στη γη, παρήγαγε το Άλας. Μόνο η γη, μην έχοντας τίποτα πάνω στο οποίο να δράσει, δεν παρήγαγε τίποτα, αλλά έγινε η τροφός ή μήτρα αυτών των τριών Αρχών. Μιλάμε σκόπιμα για τρεις Αρχές γιατί, αν και οι αρχαίοι αναφέρουν μόνο δυο, είναι σαφές ότι παρέλειψαν την τρίτη (το Άλας) όχι από άγνοια, αλλά από επιθυμία να παραπλανήσουν τον αμύητο.

Εκείνος που θέλει να γίνει σπουδαστής αυτής της ιερής επιστήμης, οφείλει να γνωρίζει τα σημάδια με τα οποία αυτές οι Αρχές πρέπει να αναγνωρίζονται, καθώς επίσης και τη διαδικασία μέσω της οποίας αναπτύσσονται. Γιατί όπως οι τρεις Αρχές παράγονται από τέσσερις, έτσι κι αυτές με τη σειρά τους πρέπει να σχηματίσουν δύο: αρσενικό και θηλυκό- και αυτά τα δυο πρέπει να παράγουν το άφθαρτο ένα στο οποίο εκδηλώνονται τα τέσσερα (στοιχεία) σε μια υπερβολικά εξαγνισμένη και χωνευμένη κατάσταση και με τον αμοιβαίο αγώνα τους ησυχασμένο σε ατέλειωτη γαλήνη και καλή θέληση. Σε κάθε φυσική ένωση αυτά τα τρία αντιπροσωπεύουν το σώμα, το πνεύμα και την κρυμμένη ψυχή. Και αν, αφού πρώτα τα καθαρίσετε καλά, έπειτα τα ενώσετε ξανά, τότε πρέπει μέσω μιας φυσικής διαδικασίας να καταλήξουν στην πιο αγνή ουσία. Γιατί αν και η ψυχή είναι η πιο ευγενής, ωστόσο δεν μπορεί να φθάσει στο σκοπό χωρίς το πνεύμα που είναι ο τόπος και η διαμονή της. Και αν επιθυμείτε να την ξαναφέρετε πίσω σε μια θέση, τότε και τα δυο — θέση και ψυχή — πρέπει να καθαρισθούν και να ξεπλυθούν από κάθε ακαθαρσία, έτσι ώστε η ψυχή να μπορεί να διαμένει εν δόξη και να μην αποχωρήσει ποτέ πια.

Χωρίς αυτές τις τρεις Αρχές ο Τεχνίτης δεν μπορεί να κάνει τίποτα, αφού ακόμα και η Φύση είναι αδύναμη χωρίς αυτές. Υπάρχουν σε όλα τα πράγματα και χωρίς αυτές δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο και, πράγματι, ούτε μπορεί να υπάρξει. Αφού η προέλευσή τους είναι τέτοια όπως την αναλύσαμε, από αυτές — μέσω μίμησης της Φύσης — πρέπει να δημιουργήσετε τον Υδράργυρο των Φιλοσόφων και την πρώτη ύλη τους,

έχοντας κατά νου τους νόμους που κυβερνούν τα φυσικά πράγματα και ειδικώς τα μέταλλα. Μη νομίζετε ότι το Άλας είναι ασήμαντο, επειδή το παρέλειπαν οι αρχαίοι. Δεν μπορούσαν να κάνουν χωρίς αυτό, έστω και αν δεν το ανέφεραν, δεδομένου ότι αυτό είναι το Κλειδί που ανοίγει την υποχθόνια φυλακή όπου το Θείο βρίσκεται δέσμιο. Οι τρεις Αρχές είναι αναγκαίες, επειδή είναι η πιο πλησιέστερη ουσία των μετάλλων. Η πιο μακρινή ουσία των μετάλλων είναι τα τέσσερα στοιχεία, αλλά κανένας δεν μπορεί να παράγει τίποτα από αυτά παρά μόνο ο Θεός. Ωστόσο ακόμα και ο Θεός δεν φτιάχνει από αυτά παρά μόνο τις τρεις Αρχές. Γιατί, λοιπόν, ο Σοφός να χάνει το χρόνο και το μόχθο του για τα τέσσερα στοιχεία, όταν έχει την ουσία ήδη έτοιμη στα χέρια του από τη Φύση;

Είναι ασφαλώς λιγότερο κοπιαστικό να πάει πέντε χιλιόμετρα μακριά αντί για έξι και, καθώς οι τρεις Αρχές υπάρχουν σε όλα τα πράγματα και σύμφωνα με τις αναλογίες τους κ.λπ. παράγουν είτε μέταλλα είτε ζώα, είναι καλύτερα να τις χρησιμοποιούμε σαν την πρώτη ουσία μας. Το σώμα είναι γη, το πνεύμα νερό, η ψυχή πυρ ή θείο του χρυσού. Το Πνεύμα αυξάνει την ποσότητα του σώματος, η ψυχή αυξάνει την αρετή. Αλλά επειδή στην ύλη με βάρος υπάρχει περισσότερο πνεύμα παρά πυρ, το πνεύμα ανυψώνεται, πιέζει το πυρ και το έλκει προς τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο ώστε και τα δυο αυξάνουν σε αρετή και η γη, που είναι ενδιάμεση ανάμεσα στα δυο, αυξάνει σε βάρος.

Ο Τεχνίτης πρέπει να αποφασίσει ποια από τις τρεις Αρχές αναζητά και οφείλει να τη βοηθήσει έτσι ώστε να νικήσει την αντίθετή της. Στη συνέχεια πρέπει να επιδιώξει με την ικανότητά του να συμπληρώσει εκείνο που λείπει από τη Φύση και έτσι η Αρχή που έχει διαλέξει θα πετύχει την αναγκαία νίκη. Το στοιχείο της γης δεν είναι παρά ένα δοχείο, στο οποίο το πυρ και το ύδωρ διεξάγουν τον αγώνα τους με τη μεσολάβηση του αέρα. Αν επικρατήσει το ύδωρ, παράγονται πρόσκαιρα και φθαρτά πράγματα. Αν κερδίσει τη νίκη το πυρ, παράγει διαρκή και άφθαρτα πράγματα. Έτσι ξέρετε ποιο από τα στοιχεία πρέπει να δεχθεί τη βοήθειά σας.

Επίσης, αν και το πυρ με το ύδωρ υπάρχουν σε όλα τα πράγματα, δεν μπορούν να παράγουν τίποτα χωρίς τον αέρα και τη γη. Η δραστηριότητά τους διεγείρεται από την εξωτερική θερμότητα (στη Φύση, το Κεντρικό Πυρ της γης) και στον αγώνα τους το καθένα βοηθιέται από εκείνο που είναι όμοιό του. Με τον αγώνα τους εξατμίζονται μέσα στους πόρους της γης και όταν φθάνουν στην επιφάνεια παράγουν άνθη και καρπούς, στα οποία συνδέονται στενά μεταξύ τους σαν φίλοι. Και όσο περισσότερο εξατμίζονται και εξαγνίζονται κατά την άνοδό τους, τόσο πιο έξοχοι είναι οι καρποί τους οποίους παράγουν.

Όταν με αυτό τον τρόπο η εξάγνιση έχει επιτευχθεί, αφήστε το ύδωρ και το πυρ να γίνουν φίλοι, πράγμα που είναι έτοιμα να κάνουν μέσα στη γη τους, η οποία ανέρχεται μαζί τους. Και η διαδικασία θα εκτελεσθεί πιο γρήγορα και πιο τέλεια αν συνδυάσετε τα δυο στις κατάλληλες αναλογίες τους, βελτιώνοντας έτσι τη Φύση. Σε όλες τις φυσικές ενώσεις το πυρ είναι πάντα το μικρότερο μέρος, αλλά βοηθιέται και διεγείρεται με τη δράση του εξωτερικού πυρός. Και ανάλογα με το αν το πυρ κυριαρχείται ή αποκτά κυριαρχία, παράγονται ατελή ή τέλεια πράγματα.

Το εξωτερικό πυρ δεν εισέρχεται στην ένωση σαν ένα ουσιαστικό μέρος της, αλλά μόνο μέσω του αποτελέσματος στην παραγωγή του οποίου βοηθάει. Το εσωτερικό πυρ αρκεί, αν θραφεί απλώς από το εξωτερικό πυρ, το οποίο το τρέφει όπως το ξύλο τρέφει το στοιχειώδες πυρ. Ανάλογα με την ποσότητα της τροφής, το εσωτερικό πυρ αυξάνει και πολλαπλασιάζεται. Θα πρέπει να δοθεί προσοχή, συνεπώς, ώστε το εξωτερικό πυρ να μην είναι υπερβολικά ισχυρό ώστε να καταβροχθίσει αντί να θρέψει το εσωτερικό πυρ. Ένας ελαφρύς βρασμός είναι το καλύτερο μέσον για την επίτευξη της τελείωσης και την προσθήκη ανωτερότητας στο βάρος. Αλλά επειδή είναι δύσκολο να προσθέσετε κάτι σε μια σύνθετη ουσία, θα σας συμβούλευα μάλλον να πετύχετε το ίδιο αποτέλεσμα αφαιρώντας εκείνο που υπάρχει σε υπερβολική ποσότητα. Απομακρύνατε εκείνο που είναι πάρα πολύ και αφήστε την ένωση να αναπτυχθεί με φυσικό τρόπο.

Ωστόσο πολλοί τεχνίτες σπέρνουν άχυρα αντί για σπόρο, άλλοι σπέρνουν και τα δυο, μερικοί πετούν εκείνο που οι Σοφοί αγαπούν, ενώ άλλοι αρχίζουν και δεν συνεχίζουν ως το τέλος: αυτοί ψάχνουν για μια σύντομη και εύκολη εργασία σε μια δύσκολη Τέχνη. Εμείς, όμως, λέμε ότι η Τέχνη αυτή συνίσταται στην ομαλή ανάμιξη των αρετών των στοιχείων — στη φυσική ισορροπία του θερμού, του ξηρού, του ψυχρού και του υγρού— στην ένωση του αρσενικού και του θηλυκού, όπου το θηλυκό έχει γεννήσει το αρσενικό, δηλαδή του πυρός και του ριζικού χυμού των μετάλλων.

Αν κατανοείτε ότι ο Υδράργυρος των Σοφών περιέχει μέσα του το δικό του καλό Θείο, χωνευμένο και ωριμασμένο από τη Φύση, τότε μπορείτε να πετύχετε ολόκληρη τη διαδικασία μόνο μέσω του Υδραργύρου. Αλλά αν ξέρετε πώς να προσθέσετε το συμπλήρωμα που απαιτεί η Τέχνη μας στις φυσικές αναλογίες των ουσιών για να διπλασιάσετε τον Υδράργυρο και να τριπλασιάσετε το Θείο, τότε πολύ πιο γρήγορα θα δημιουργήσετε πρώτα το καλό, ύστερα το καλύτερο και τελικά το κάλλιστο — αν και μόνο ένα Θείο εμφανίζεται και δυο υδράργυροι (οι οποίοι, όμως, είναι από το ίδιο απόθεμα)· αυτά δεν πρέπει να είναι χονδροειδή ούτε και υπερβολικά χωνευμένα, αλλά πρέπει ωστόσο να είναι καλά καθαρισμένα και

διαλυμμένα (αν με καταλαβαίνετε).

Είναι πράγματι περιττό να περιγράφω το θέμα του Υδραργύρου και του Θείου των Σοφών, επειδή έχει ήδη περιγράφει τόσο σαφώς από τους αρχαίους όσο το επιτρέπει ο όρκος μας. Δεν λέμε καθόλου ότι ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων είναι κάτι κοινό, ή ότι τον έχουν αποκαλέσει ανοιχτά με το όνομά του, ή ότι η ύλη από την οποία εξάγονται ο φιλοσοφικός Υδράργυρος και το Θείο έχει τονιστεί σαφώς. Γιατί ο ίδιος ο Υδράργυρος δεν βρίσκεται πάνω στο έδαφος, αλλά εξάγεται με τέχνη από την ένωση Θείου και Υδραργύρου. Με λίγα λόγια το Θείο και ο Υδράργυρος είναι το μετάλλευμα του Υδραργύρου. Με λίγα λόγια το Θείο και ο Υδράργυρος είναι το μετάλλευμα του Υδραργύρου μας και αυτός ο Υδράργυρος έχει τη δύναμη να διαλύει, να νεκρώνει και να αναζωογονεί τα μέταλλα, δύναμη την οποία έχει πάρει από το Θείο (που κατέχει μερικές από τις ιδιότητες ενός οξέως).

Προκειμένου να σας βάλω στο σωστό δρόμο θα σας μιλήσω για τη διαφορά ανάμεσα στον Υδράργυρό μας και στον κοινό υδράργυρο. Ο κοινός υδράργυρος έχει κακό, εύφλεκτο θείο, που τον μετατρέπει σε μαύρο. Ο δικός μας Υδράργυρος περιέχει άφλεκτο, σταθερό, καλό, χιονόλευκο και κόκκινο Θείο. 0 κοινός υδράργυρος είναι ψυχρός και υγρός· ο δικός μας είναι θερμός και υγρός. Ο κοινός υδράργυρος μαυρίζει τα άλλα σώματα· ο δικός μας τα κάνει λευκά και καθαρά σαν κρύσταλλο. Ο κοινός υδράργυρος μετατρέπεται μέσω κατακρήμνισης σε κίτρινη σκόνη και κακό θείο· ο δικός μας μετατρέπεται μέσω θερμότητας σε χιονόλευκο, καλό, σταθερό και εύτηκτο Θείο. Ο κοινός υδράργυρος γίνεται πιο εύτηκτος, ενώ ο δικός μας γίνεται πιο σταθερός όσο περισσότερο υποβάλλεται σε βρασμό. Ο δικός μας Υδράργυρος κατέχει τέτοια θαυμαστή αρετή, ώστε θα αρκούσε από μόνος του για το σκοπό μας, αν υποβληθεί σε ήρεμο βρασμό. Αλλά προκειμένου να επιταχύνουν την πήξη του, οι Σοφοί προσθέτουν το καλό, χωνευμένο και ωριμασμένο Θείο του.

Θα μπορούσαμε θαυμάσια να είχαμε αναφέρει φιλοσόφους προς επιβεβαίωση των θέσεων της ανάλυσής μας, αλλά επειδή τα δικά μας γραπτά είναι πιο σαφή από τα δικά τους, δεν έχουμε ανάγκη την υποστήριξή τους. Εκείνος που τους καταλαβαίνει, θα κατανοήσει καλύτερα εμάς. Αν σκοπεύετε να ασκήσετε την Τέχνη μας μάθετε πρώτα να κρατάτε κλειστό το στόμα σας και μελετήστε τη φύση των ορυκτών, των μετάλλων και των φυτών. Ο Υδράργυρός μας μπορεί να αποκτηθεί από όλα τα πράγματα, αφού το καθετί τον περιέχει, μόνο που μερικές ουσίες τον παράγουν πιο εύκολα απ’ ό,τι άλλες.

Η Τέχνη μας δεν είναι ζήτημα τύχης ή σύμπτωσης, αλλά βασίζεται σε μια

πραγματική γνώση και υπάρχει μόνο μια ύλη στον κόσμο μέσω της οποίας και από την οποία παρασκευάζεται η Λίθος των Φιλοσόφων. Η ουσία αυτή μπορεί πράγματι να βρεθεί παντού, αλλά η μέθοδος της εξαγωγής της από κάποιες ύλες χρειάζεται μια ολόκληρη ζωή και αν αρχίσετε την έρευνά σας χωρίς τη σωστή γνώση των φυσικών πραγμάτων και ειδικώς των ορυκτών, τότε θα εργάζεστε στο σκοτάδι και στα τυφλά. Είναι πράγματι δυνατόν να ξεκινήσετε την Τέχνη μας με τυχαίο τρόπο και μερικοί που εργάζονται πραγματικά πάνω στον Υδράργυρό μας αρχίζουν από λάθος μεριά και έτσι δεν καταφέρνουν να τον οδηγήσουν στην τελείωση, επειδή βρίσκονται στο σκοτάδι σχετικά με την αληθινή του φύση. Ωστόσο θα πρέπει τελικώς να ομολογήσουμε πως η ορθή γνώση της Τέχνης μας είναι μόνο δώρο του Θεού και παραχωρείται στον επιμελή σπουδαστή σαν απάντηση στην ειλικρινή και επίμονη προσευχή του.

Για το Δάσκαλο μπορεί να φαίνεται αρκετά εύκολο, αλλά για τον αρχάριο στην αρχή φαίνεται ένα πολύ δύσκολο και κουραστικό έργο. Όμως δεν πρέπει να απελπίζεται γιατί στον κατάλληλο χρόνο θα λάβει την ανταμοιβή της επιμονής και της έφεσής του. Ακόμα και μέσα στους κινδύνους που μπορεί να του φέρει η γνώση, θα προστατεύεται από το τρυφερό χέρι της Πρόνοιας, όπως μπορώ να σας βεβαιώσω από προσωπική εμπειρία. Έχουμε μαζί μας την Κιβωτό της Διαθήκης του Θεού, η οποία περιέχει τα πιο πολύτιμα γήινα πράγματα και φυλάσσεται από τον άγιο Άγγελο του Κυρίου. Ακούμε ότι οι εχθροί μας έπεσαν μέσα στην παγίδα που είχαν ετοιμάσει για μας· ότι εκείνοι που ζητούσαν να μας πάρουν τη ζωή είναι κλεισμένοι στα δίκτυα του θανάτου· ότι εκείνοι που προσπάθησαν να μας κλέψουν τα αγαθά, έχασαν όλα τους τα αποκτήματα· και εκείνοι που θέλησαν να αμαυρώσουν την υπόληψή μας, πέθαναν μέσα στην ντροπή και την ατιμία. Τέτοια είναι η φροντίδα που έχει για μας ο Θεός, ο Οποίος από την παιδική μας ηλικία, μας κράτησε με ασφάλεια κάτω από τη σκιά των φτερών Του. Και το πιο έντονο αίσθημα στο νου μας είναι η ταπεινή επίγνωση της έσχατης αναξιότητάς μας: δεν αξίζουμε ούτε και το πιο ελάχιστο μέρος της μεγάλης ευσπλαχνίας Του. Όμως ένα πράγμα κάνουμε και θα κάνουμε: η ελπίδα και η εμπιστοσύνη μας πάντα ήταν, είναι και θα είναι μόνο σε Εκείνον. Δεν εμπιστευόμαστε τους ανθρώπους και τους πρίγκηπες- θέτουμε τον εαυτό μας στα χέρια Εκείνου που θα παραμείνει αμετάβλητος όταν όλη η γήινη δύναμη και το μεγαλείο θα έχουν περάσει. Ο φόβος του Κυρίου είναι η αρχή της σοφίας: ποτέ κανένας Σοφός δεν είπε πιο αληθινά λόγια απο αυτά. Και αν θέλουμε να φθάσουμε στη γνώση της ένδοξης επιστήμης μας και να μπορέσουμε να την χρησιμοποιήσουμε καλώς όταν θα την κατέχουμε, πρέπει να αναμένουμε συνεχώς τον Θεό και να Τον παρενοχλούμε με ειλικρινή προσευχή.

Ας συνεχίσουμε, όμως, την περιγραφή της Ύλης μας. Είπαμε ότι είναι Υδράργυρος και μόνο Υδράργυρος: οτιδήποτε προστίθεται, αποκτάται από την ίδια αυτή ουσία. Βεβαιώσαμε επανειλημμένα ότι όλα τα γήινα πράγματα προέρχονται από τρεις αρχές. Αλλά για το σκοπό μας πρέπει να καθαρισθούν από όλες τις ακαθαρσίες και ύστερα να ενωθούν ξανά. Εκείνο που λείπει, προστίθεται — και έτσι, μιμούμενοι και βοηθώντας τη Φύση, φθάνουμε σε έναν βαθμό τελείωσης τέτοιο, που η Φύση είναι ανίκανη να τον φθάσει, εξαιτίας των ακαθαρσιών με τις οποίες βαρύνονται οι λειτουργίες της.

Μην αφήνετε τον εαυτό σας να μπερδεύεται από τις φανερές αντιφάσεις τις οποίες οι Σοφοί εισήγαγαν στα κείμενά τους με σκοπό να τα κρατήσουν μυστικά. Να επιλέγετε μόνο εκείνα τα λόγια που συμφωνούν με τη Φύση: πάρτε τα τριαντάφυλλα και αφήστε τα αγκάθια. Αν θέλετε να παράγετε ένα μέταλλο, η βασική ουσία σας θα πρέπει να είναι μεταλλική. Μόνο ένα σκυλί μπορεί να γεννήσει σκυλί- χωρίς στάρι μάταια θα οργώνετε το χωράφι σας και όλες οι προσπάθειές σας σε αυτή την Τέχνη θα είναι μάταιες, αν δεν πάρετε ένα ριζικό χυμό από κάποιο μέταλλο. Υπάρχει μια ουσία, μια Τέχνη, ένα έργο. Είναι λάθος να υποθέτουμε ότι κάποια από τα ιδιαίτερα ευεργετήματα της Λίθου μας μπορούν να αποκτηθούν πριν να ετοιμαστεί η ίδια η Λίθος. Όπως θα ήταν παράλογο να φανταστούμε ότι μπορείτε να έχετε ένα κλαδί, χωρίς να υπάρχει ρίζα ή ένα δένδρο. Αν έχετε νερό, μπορείτε να το βράσετε με διάφορα είδη κρέατος και έτσι να φτιάξετε σούπα με διάφορες γεύσεις. Αλλά δεν θα υπάρξει σούπα αν δεν έχετε και τα δυο: νερό και κρέας... Στα μέταλλα, λοιπόν, όπως και σε όλα τα πράγματα υπάρχει μόνο μια πρώτη ουσία, αλλά η παγκόσμια ουσία τροποποιείται με μια ποικιλία τρόπων, ανάλογα με την πορεία της μετέπειτα ανάπτυξής της. Έτσι ένα πράγμα γίνεται η μητέρα όλων των πραγμάτων.

Αυτό το σπουδαίο γεγονός πρέπει να το έχετε πάντα κατά νου όταν μελετάτε τα έργα των Σοφών, γιατί μόνο λάθη και απογοήτευση μπορούν να προκύψουν από μια δουλοπρεπή, κυριολεκτική ερμηνεία των έργων τους. Είναι κρίμα που, αντί να μελετούν και να ακολουθούν ταπεινά τη Φύση, οι Αλχημιστές μας είναι υπερβολικά πρόθυμοι να υιοθετήσουν οποιαδήποτε φαντασίωση ή ιδέα που θα τύχει να περάσει από το μυαλό τους. Ζητούν να φθάσουν στο τέρμα όχι μόνο χωρίς μεσαίο μέρος, αλλά σχεδόν και χωρίς αρχή. Όμως πώς είναι δυνατόν εκείνος που ξεκινάει την Τέχνη μας με τόσο τυχαίο και απρόσεκτο τρόπο να περιμένει κάτι άλλο πέρα από απογοήτευση; Οι Αλχημιστές μας, λοιπόν, ας εγκαταλείψουν μια για πάντα τις περίπλοκες μεθόδους τους, στις οποίες δίνουν τόσο μεγάλη σημασία — με τις λευκάνσεις, τις ερυθρώσεις, τις στερεοποιήσεις της Σελήνης, τις εκκρίσεις της ψυχής του χρυσού — και ας μπουν κάτω από την αλάνθαστη

καθοδήγηση της Φύσης. Γιατί αν και η ψυχή του μετάλλου πρέπει να εξαχθεί, το ίδιο το μέταλλο δεν πρέπει να σκοτωθεί κατά την εργασία. Και η εξαγωγή της ζώσας ψυχής, η οποία πρέπει να επανενωθεί με το δοξασμένο σώμα, πρέπει να εκτελεσθεί με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από τη βίαιη μέθοδο που εφαρμόζουν συνήθως οι Αλχημιστές. Δεν έχουμε σκοπό να πολλαπλασιάσουμε το στάρι χωρίς σπόρο. Ας μας επιτραπεί, όμως, κλείνοντας αυτό το μέρος του θέματος, να τονίσουμε έντονα στο σπουδαστή την αναγκαιότητα να έχει σπόρο ο οποίος θα βλαστήσει και θα αναπτυχθεί και να αποφύγει τη χρήση σπόρου ο οποίος έχει σκοτωθεί από την υπερβολικά μανιασμένη θερμότητα.

Σχετικά με τοΘείο

Μεταξύ των τριών αρχών οι Σοφοί σωστά έδωσαν την πρώτη θέση στο Θείο, αφού ολόκληρη η Τέχνη ασχολείται με τον τρόπο της προετοιμασίας του. Το Θείο είναι τριών βασικών ειδών: εκείνο που βάφει ή χρωματίζει- εκείνο που πήζει τον υδράργυρο· και το ουσιώδες Θείο, που τον ωριμάζει. Σκοπεύουμε να περιγράφουμε τις ιδιότητες και την παρασκευή αυτού του Θείου, όχι σαν μια συνήθη πραγματεία, αλλά με τη μορφή διαλόγου σαν εκείνον που αποκάλυψε τις ιδιότητες του Υδραργύρου. Θα πούμε μόνο εν είδει εισαγωγής, ότι το Θείο είναι πιο ώριμο από τις άλλες αρχές και ότι ο Υδράργυρος δεν μπορεί να πήξει χωρίς αυτό. Ο σκοπός και ο στόχος της Τέχνης μας είναι να εξάγουμε από τα μέταλλα εκείνο το Θείο μέσω του οποίου ο Υδράργυρος των Σοφών μέσα στις φλέβες της γης πήγνυται σε άργυρο και χρυσό. Στη λειτουργία αυτή το Θείο παίζει το ρόλο του αρσενικού και ο Υδράργυρός μας το ρόλο του θηλυκού. Από τη σύνθεση και τη δράση αυτών των δυο παράγεται ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων.

Στον προηγούμενο διάλογό μας αναφερθήκαμε σε μια συνάντηση Αλχημιστών στην οποία έδωσε απότομο τέλος το ξέσπασμα μιας ξαφνικής θύελλας. Ανάμεσα σε κείνους που πήραν ενεργό μέρος στη διαδικασία, ήταν ένας καλός φίλος του πρώτου Αλχημιστή. Δεν ήταν κακός άνθρωπος ή απατεώνας αλλά, όπως λένε, δεν ήταν εχθρός κανενός εκτός μόνο του εαυτού του. Ωστόσο ήταν κάπως ανόητος γιατί παρ’ όλη την άγνοιά του, δεν είχε μικρή γνώμη για τη σοφία και τη γνώση του. Κατά τη συνάντηση ήταν εκείνος που περισσότερο απ’ όλους υποστήριξε ότι το Θείο έπρεπε να θεωρηθεί ως η πρώτη ουσία της Λίθου και θεωρούσε ότι θα ήταν σε θέση να αποδείξει τον ισχυρισμό του, αν η συνάντηση δεν έφθανε σε ένα τόσο πρόωρο τέλος.

Έτσι όταν γύρισε σπίτι του ξανάρχισε τις εργασίες του πάνω στο Θείο με πολύ αποφασιστικό πνεύμα. Το υπέβαλε σε απόσταξη, σε εξάχνωση, αποτέφρωση, σταθεροποίηση και σε αμέτρητες άλλες χημικές διαδικασίες, για τις οποίες ξόδεψε πολύ χρόνο και χρήμα, χωρίς να φθάσει σε κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Τελικά οι αποτυχίες του άρχισαν να επηρεάζουν την υγεία και τη διάθεσή του και προκειμένου να ξαναβρεί την υγεία του και να βελτιώσει τη διάθεσή του απέκτησε τη συνήθεια να κάνει μακρινούς περιπάτους στα περίχωρα της πόλης όπου ζούσε. Όμως όπου κι αν πήγαινε δεν σκεπτόταν παρά μόνο το Θείο. Μια μέρα με το νου γεμάτο από αυτή την έμμονη ιδέα και ενώ είχε οδηγηθεί σχεδόν σε ένα είδος έκστασης, μπήκε σε κάποιο καταπράσινο άλσος όπου υπήρχαν άφθονα όχι μόνο

δένδρα, φυτά και καρποί, αλλά επίσης ζώα, πουλιά, ορυκτά και μέταλλα. Υπήρχε, όμως, μεγάλη έλλειψη νερού. Το νερό έφτανε ως εκεί μέσω υδραγωγείων και αγωγών και ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν ένας αγωγός που περιείχε νερό προερχόμενο από τις ακτίνες της Σελήνης. Αλλά το νερό αυτό προοριζόταν για τις Νύμφες του άλσους.

Στο άλσος υπήρχαν δυο νεαροί που φρόντιζαν βόδια και κριάρια και από αυτούς έμαθε ότι το μέρος ανήκε στη νύμφη Αφροδίτη. Ο Αλχημιστής ικανοποιήθηκε αρκετά, αλλά όλες οι σκέψεις του ήταν στραμμένες στο θέμα του Θείου. Όταν μάλιστα θυμήθηκε τα λόγια των Σοφών που λένε ότι η ουσία είναι ταπεινή και κοινή και η επεξεργασία της εύκολη και αναλογιζόμενος τον τεράστιο χρόνο, το μόχθο και τα χρήματα που είχε ξοδέψει μάταια, ύψωσε τη φωνή του και με την πίκρα της καρδιάς του καταράστηκε το Θείο. Όμως, χωρίς ο Αλχημιστής να το ξέρει, το Θείο έτυχε να βρίσκεται σε κείνο το άλσος. Ξαφνικά άκουσε μια φωνή που είπε: «Φίλε μου γιατί καταριέσαι το Θείο;» Ο Αλχημιστής κοίταξε γύρω με έκπληξη, αλλά δεν φαινόταν κανείς. «Φίλε μου, γιατί είσαι τόσο θλιμμένος;» συνέχισε η φωνή.

Αλχημιστής: Κύριε, αναζητώ τη Λίθο των Φιλοσόφων, όπως ο πεινασμένος αναζητάει το ψωμί.

Φωνή: Και γιατί καταριέσαι έτσι το Θείο;

Αλχημιστής: Κύριέ μου, οι Σοφοί τον αποκαλούν ουσία της Λίθου. Ωστόσο εγώ ξόδεψα μάταια χρόνο και μόχθο και έχω οδηγηθεί σχεδόν στην απελπισία.

Φωνή: Είναι αλήθεια ότι το Θείο είναι η αληθινή και κύρια ουσία της Λίθου. Αλλά, όμως, άδικα το καταριέσαι. Γιατί βρίσκεται βαριά αλυσοδεμένο σε μια σκοτεινή φυλακή και δεν μπορεί να κάνει ό,τι θα ήθελε. Τα χέρια και τα πόδια του είναι δεμένα και οι πύλες της φυλακής είναι κλειστές κατ’ εντολήν της μητέρας του, της Φύσης, η οποία θύμωσε μαζί του επειδή υπακούει πολύ εύκολα στα καλέσματα του κάθε Αλχημιστή. Τώρα είναι περιορισμένο σε μια τόσο υπερβολικά λαβυρινθώδη φυλακή, ώστε μπορεί να ελευθερωθεί μόνο από εκείνους τους Σοφούς, στους οποίους η ίδια η Φύση έχει εμπιστευθεί το μυστικό.

Αλχημιστής: Αχ, εγώ ο δυστυχής! Γι’ αυτό λοιπόν δεν μπορούσε να έλθει σε μένα! Τι σκληρή και άκαρδη μητέρα! Πότε πρόκειται να ελευθερωθεί ξανά;

Φωνή: Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω σκληρού και επίμονου μόχθου.

Αλχημιστής: Ποιοι είναι οι δεσμοφύλακές του;

Φωνή: Είναι από το δικό του σόι, αλλά είναι απαίσιοι τύραννοι.

Αλχημιστής: Και συ ποιος είσαι;

Φωνή: Εγώ είμαι ο δικαστής και ο κύριος δεσμοφύλακας και το όνομά μου είναι Κρόνος.

Αλχημιστής: Το Θείο, λοιπόν κρατείται στη φυλακή σου;

Φωνή: Ναι, αλλά δεν είμαι εγώ ο φύλακάς του.

Αλχημιστής: Και τι κάνει στη φυλακή;

Φωνή: Ό,τι προστάζουν οι δεσμοφύλακες.

Αλχημιστής: Και τι μπορεί να κάνει;

Φωνή: Μπορεί να εκτελέσει χιλιάδες πράγματα και είναι η καρδιά των πάντων. Μπορεί να τελειοποιήσει τα μέταλλα και τα ορυκτά· να μεταδώσει κατανόηση στα ζώα· να παράγει άνθη στα φυτά και στα δένδρα· να διαβρώσει και να τελειοποιήσει τον αέρα. Με λίγα λόγια παράγει όλες τις οσμές και δημιουργεί όλα τα χρώματα στον κόσμο.

Αλχημιστής: Από ποια ουσία φτιάχνει τα λουλούδια;

Φωνή: Οι φύλακές του παρέχουν τα δοχεία και την ύλη. Το Θείο την χωνεύει και ανάλογα με τη διαφορά της χώνευσης και το βάρος της ύλης παράγει τα επιθυμητά άνθη με την αντίστοιχη ευωδιά τους.

Αλχημιστής: Κύριε, είναι γέρος;

Φωνή: Να ξέρεις, φίλε μου, ότι το Θείο είναι η αρετή του κόσμου και παρ’ όλο που είναι ο δευτερότοκος γιος της Φύσης, είναι ωστόσο το αρχαιότερο όλων των πραγμάτων. Για όσους το γνωρίζουν, όμως, είναι υπάκουο σαν μικρό παιδί. Αναγνωρίζεται πολύ εύκολα από το ζωτικό πνεύμα στα ζώα, από το χρώμα στα μέταλλα, από την οσμή στα φυτά. Χωρίς τη βοήθειά του η μητέρα του δεν μπορεί να κάνει τίποτα.

Αλχημιστής: Είναι ο μοναδικός κληρονόμος ή έχει και αδέλφια;

Φωνή: Έχει μερικά αδέλφια που είναι ολότελα ανάξιά του και μια αδελφή που την αγαπάει και που του είναι σαν μητέρα.

Αλχημιστής: Είναι πάντα το ίδιο;

Φωνή: Ως προς τη φύση του είναι πάντα ίδιο. Αλλά σαν άτομο μόνο η καρδιά του είναι καθαρή, τα ενδύματά του είναι βρώμικα.

Αλχημιστής: Δάσκαλε, ήταν ποτέ αληθινά ελεύθερο;

Φωνή: Ναι, την εποχή των μεγάλων Δασκάλων και Σοφών τους οποίους η Φύση αγαπούσε και στους οποίους έδωσε τα κλειδιά της φυλακής του.

Αλχημιστής: Ποιοι ήταν αυτοί οι σοφοί μύστες;

Φωνή: Υπήρξαν πολλοί και ανάμεσά τους ο Ερμής, που ήταν ένα και το αυτό με τη μητέρα του Θείου. Ύστερα απ’ αυτόν υπήρξαν βασιλείς, πρίγκηπες, μια μακριά σειρά Σοφών, μεταξύ των οποίων ο Αριστοτέλης και ο Αβικένας. Όλοι αυτοί ελευθέρωσαν το Θείο από τα δεσμά του.

Αλχημιστής: Τι τους χάρισε για την απελευθέρωσή του;

Φωνή: Όταν ελευθερώνεται δένει τους δεσμοφύλακές του και δίνει τα τρία βασίλειά τους στον ελευθερωτή του. Του χαρίζει επίσης έναν μαγικό καθρέφτη στον οποίο μπορεί να δει και να γνωρίσει με μια ματιά τα τρία μέρη της σοφίας ολόκληρου του κόσμου και ο καθρέφτης αυτός καθημερινά παρουσιάζει τη δημιουργία του κόσμου, την επίδραση των ουράνιων αρετών πάνω στα γήινα πράγματα και τον τρόπο με τον οποίο η Φύση συνθέτει τις ουσίες μέσω της ρύθμισης της θερμότητας. Με τη βοήθειά του οι άνθρωποι μπορούν με μιας να κατανοήσουν την κίνηση του Ήλιου και της Σελήνης και εκείνη τη συμπαντική κίνηση από την οποία κυβερνάται η ίδια η Φύση, καθώς επίσης τους διάφορους βαθμούς θερμότητας, ψύχους, υγρασίας και ξηρότητας και τις ιδιότητες των φυτών και όλων των πραγμάτων. Με τη βοήθειά του ο γιατρός μπορεί αμέσως, χωρίς να συμβουλευθεί καμιά βοτανολογία να αναφέρει την ακριβή σύνθεση οποιουδήποτε φυτού ή φαρμακευτικού βοτάνου. Αλλά σήμερα οι άνθρωποι προτιμούν να στηρίζονται στην αυθεντία των μεγάλων συγγραφέων και δεν προσπαθούν πλέον να χρησιμοποιήσουν τα δικά τους μάτια. Αναφέρουν τον Αριστοτέλη και τον Γαληνό λες και δεν θα μπορούσαν να μάθουν πολύ περισσότερα από το μεγάλο βιβλίο της Φύσης που είναι ανοικτό μπροστά τους. Μάθε ότι όλα τα πράγματα πάνω και κάτω από τη γη γεννιώνται και παράγονται από τις τρεις αρχές, αλλά μερικές φορές και από δυο αρχές στις οποίες ωστόσο προσκολλάται η τρίτη. Εκείνος που γνωρίζει τις τρεις αρχές και τις αναλογίες με τις οποίες ενώνονται από τη Φύση, μπορεί να αναγνωρίσει εύκολα, από το μεγαλύτερο ή το μικρότερο βρασμό, τους βαθμούς της θερμότητας σε κάθε αντικείμενο, καθώς και το αν έχει βραστεί

καλά, άσχημα ή υποφερτά. Γιατί εκείνοι που γνωρίζουν τις τρεις αρχές γνωρίζουν επίσης όλα τα φυτά, από την όψη, τη γεύση και την οσμή, επειδή αυτές οι αισθήσεις καθορίζουν τις τρεις αρχές και το βαθμό του βρασμού τους.

Αλχημιστής: Δάσκαλε, λένε ότι το Θείο είναι ένα Φάρμακο.

Φωνή: Όχι. Θα μπορούσες μάλλον να το αποκαλέσεις

γιατρό και σε κείνον που το απελευθερώνει από τη φυλακή του χαρίζει το αίμα του σαν φάρμακο.

Αλχημιστής: Για πόσο καιρό ο άνθρωπος μπορεί να αποφύγει το θάνατο με τη βοήθεια αυτού του καθολικού Φαρμάκου;

Φωνή: Μέχρι το χρόνο που αρχικώς ορίστηκε. Αλλά πολλοί Σοφοί που δεν το χρησιμοποίησαν με την κατάλληλη προσοχή, πέθαναν πριν από αυτό το χρόνο.

Αλχημιστής: Θα το ονόμαζες, λοιπόν, δηλητήριο;

Φωνή: Δεν παρατήρησες ότι η μεγάλη φλόγα καταπίνει τη μικρή; Άνθρωποι που δέχθηκαν την Τέχνη με τις διδασκαλίες άλλων, νόμιζαν ότι όσο πιο ισχυρή θα ήταν η δόση του Φαρμάκου μας που θα έπαιρναν, τόσο πιο ευεργετικό θα ήταν το αποτέλεσμα. Δεν σκέφθηκαν ότι ένας μόνο κόκκος του έχει τη δύναμη να εισχωρήσει σε πολλές χιλιάδες κιλά μετάλλων.

Αλχημιστής: Πώς θα έπρεπε, λοιπόν, να το χρησιμοποιήσουν;

Φωνή: Θα έπρεπε, να πάρουν μόνο τόσο, όσο θα αρκούσε για να δυναμώσει και να θρέψει, χωρίς να καταστρέψει τη φυσική τους θερμότητα.

Αλχημιστής: Δάσκαλε, ξέρω πώς να φτιάξω αυτό το φάρμακο.

Φωνή: Ευλογημένος είσαι, αν ξέρεις! Γιατί το αίμα του Θείου είναι εκείνη η εσωτερική αρετή και η ξηρότητα που πήζει τον υδράργυρο σε χρυσό και χαρίζει υγεία και τελειότητα σε όλα τα σώματα. Αλλά το αίμα του Θείου αποκτάται μόνο από κείνους που μπορούν να το ελευθερώσουν από τη φυλακή του και γι’ αυτό είναι τόσο στενά φυλακισμένο ώστε μόλις μπορεί να αναπνεύσει, για να μην μπορεί να πάει στο Ανάκτορο του Βασιλιά.

Αλχημιστής: Βρίσκεται τόσο στενά φυλακισμένο σε όλα τα μέταλλα;

Φωνή: Σε μερικά η φυλάκισή του είναι λιγότερο αυστηρή από ό,τι σε άλλα.

Αλχημιστής: Γιατί Κύριε, είναι φυλακισμένο στα μέταλλα τόσο τυραννικά;

Φωνή: Γιατί αν πάει έστω και μια φορά στο βασιλικό παλάτι του, δεν θα φοβάται πλέον τους φρουρούς του. Θα κοιτάζει από τα παράθυρα με ελευθερία και θα εμφανίζεται μπροστά σε όλο τον κόσμο, επειδή θα βρίσκεται στο δικό του βασίλειο, αν και όχι σε κείνη την κατάσταση της ύψιστης δύναμης όπου είναι επιθυμία του να φθάσει.

Αλχημιστής: Ποια είναι η τροφή του;

Φωνή: Τροφή του είναι ο αέρας, σε χωνευμένη κατάσταση, όταν είναι ελεύθερο. Αλλά στη φυλακή είναι αναγκασμένο να την καταναλώνει σε μια χονδροειδή κατάσταση.

Αλχημιστής: Δάσκαλε, δεν μπορούν οι διαμάχες ανάμεσα σε αυτό και στους δεσμοφύλακές του να διευθετηθούν;

Φωνή: Ναι, από έναν σοφό και ικανό τεχνίτη.

Αλχημιστής: Γιατί δεν τους προτείνει όρους ειρήνης;

Φωνή: Δεν μπορεί να το κάνει μόνο του- η αγανάκτησή του υπερισχύει της φρόνησης.

Αλχημιστής: Γιατί δεν το κάνει μέσω κάποιου απεσταλμένου;

Φωνή: Εκείνος που θα έβαζε τέλος σε αυτή τη διαμάχη θα πρέπει να είναι ένας σοφός και άξιος αθάνατης τιμής. Γιατί αν ήταν φίλοι, θα βοηθούσαν αντί να εμποδίζουν ο ένας τον άλλο και θα έκαναν αθάνατα πράγματα.

Αλχημιστής: Με χαρά μου θα αναλάμβανα το καθήκον να τους συμφιλιώσω. Γιατί είμαι πολύ μορφωμένος άνθρωπος και δεν θα μπορέσουν να αντισταθούν στην πρακτική μου ικανότητα. Είμαι μεγάλος Σοφός και η αλχημιστική εργασία μου σύντομα θα επιφέρει το ποθούμενο αποτέλεσμα. Αλλά είναι αυτό το αληθινό Θείο των Σοφών;

Φωνή: Είναι Θείο· εσύ πρέπει να ξέρεις αν είναι το Θείο των Σοφών.

Αλχημιστής: Αν βρω τη φυλακή του, θα μπορέσω να το ελευθερώσω;

Φωνή: Ναι, αν είσαι αρκετά σοφός για να το κάνεις. Είναι πιο εύκολο να το ελευθερώσεις, παρά να βρεις τη φυλακή του.

Αλχημιστής: Όταν το βρω, θα μπορέσω να το μετατρέψω σε Φιλοσοφική Λίθο;

Φωνή: Δεν είμαι προφήτης. Αλλά αν ακολουθήσεις τη συμβουλή της μητέρας του και διαλύσεις το Θείο, θα έχεις τη Λίθο.

Αλχημιστής: Σε ποια ουσία μπορεί να βρεθεί αυτό το Θείο;

Φωνή: Σε όλες τις ουσίες. Όλα τα πράγματα στον κόσμο — μέταλλα, φυτά, δένδρα, ζώα, πέτρες — είναι το μετάλλευμά του.

Αλχημιστής: Αλλά από ποια ουσία το αποκτούν οι Σοφοί;

Φωνή: Φίλε μου, με πιέζεις κάπως υπερβολικά. Μπορώ μόνο να πω πως αν και υπάρχει παντού, ωστόσο έχει ορισμένα μέρη όπου οι Σοφοί μπορούν πιο άνετα να το βρουν· και αυτοί το λατρεύουν όταν κολυμπάει στη θάλασσά του και παίζει με τον Ήφαιστο (θεό του πυρός), αν και εκεί έχει μεταμφιεστεί με πολύ φτωχά ρούχα. Τώρα είναι κλεισμένο σε μια σκοτεινή φυλακή, κρυμμένο από τα βλέμματα. Αλλά είναι ένα μόνο πράγμα και αν δεν μπορείς να το βρεις στο σπίτι, πολύ δύσκολα θα το βρεις στο δάσος. Ωστόσο για να σε ενθαρρύνω στην αναζήτησή σου, σε βεβαιώνω σοβαρά ότι είναι πιο τέλειο στον χρυσό και στον άργυρο — και πιο εύκολα αποκτάται στον υδράργυρο.

Με αυτά τα λόγια ο Κρόνος έφυγε και ο Αλχημιστής, που ήταν ήδη κουρασμένος από το περπάτημα, έπεσε σε έναν βαθύ ύπνο όπου είδε το ακόλουθο όραμα: Είδε μέσα στο άλσος μια πηγή νερού, κοντά στην οποία το Άλας και το Θείο περπατούσαν και διαφωνούσαν, ώσπου στο τέλος άρχισαν να τσακώνονται. Το Άλας κατάφερε στο Θείο ένα βαρύ χτύπημα που το πλήγωσε και από την πληγή αντί για αίμα έτρεξε καθαρό, λευκό σαν γάλα νερό, που μεταβλήθηκε σε μεγάλο ποτάμι. Στο ποτάμι αυτό η παρθένα θεά Άρτεμη ήλθε για να λουσθεί και κάποιος τολμηρός πρίγκηπας που περνούσε από κει ένιωσε να φλέγεται από μεγάλο έρωτα για κείνην. Η δε θεά αντιλαμβανόμενη το αίσθημά του και ανταποκρινόμενη, άρχισε να υποκρίνεται ότι πνίγεται. Ο πρίγκηπας διέταξε τους ακολούθους του να την βοηθήσουν, αλλά εκείνοι δικαιολογήθηκαν λέγοντας ότι αν και το ποτάμι έμοιαζε μικρό και σχεδόν χωρίς νερό, ήταν υπερβολικά επικίνδυνο. «Πολλοί», είπαν, «που πέρασαν πιο πριν χάθηκαν μέσα του». Τότε ο πρίγκηπας έβγαλε το χονδρό μανδύα του, βούτηξε στο ποτάμι και άπλωσε τα χέρια του για να σώσει την όμορφη Άρτεμη. Αλλά εκείνη τον άρπαξε τόσο δυνατά, ώστε και οι δυο τους βυθίστηκαν κάτω από το νερό. Ύστερα από λίγο οι ψυχές τους φάνηκαν να ανυψώνονται πάνω από το νερό λέγοντας: «Καλά τα καταφέραμε, γιατί με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορούσαμε να απαλλαγούμε από το κηλιδωμένο και διάστικτο σώμα μας».

Αλχημιστής: Θα επιστρέφετε ποτέ σε κείνα τα σώματα;

Ψυχές: Όχι, όσο είναι τόσο μολυσμένα — αλλά μόνο όταν καθαριστούν και το ποτάμι ξεραθεί από τη θερμότητα του ηλίου.

Αλχημιστής: Τι θα κάνετε στο μεταξύ;

Ψυχές: Θα υπεριπτάμεθα πάνω από το νερό ώσπου η θύελλα και η ομίχλη να πάψουν...

Τότε ο Αλχημιστής νόμισε πως είδε μια μεγάλη ομάδα συντρόφων του να έρχονται στο μέρος όπου το Θείο κειτόταν σκοτωμένο από το Άλας. Το διαμοίρασαν μεταξύ τους και του έδωσαν και του ιδίου ένα κομμάτι. Ύστερα γύρισαν στα σπίτια τους και άρχισαν να εργάζονται πάνω στο (νεκρό) Θείο και αυτό κάνουν μέχρι σήμερα. Ξαφνικά ο Κρόνος επέστρεψε και ο Αλχημιστής είπε:

Αλχημιστής: Δάσκαλε, έλα γρήγορα! Βρήκα το Θείο. Βοήθησέ με να φτιάξω τη Λίθο.

Κρόνος: Ευχαρίστως, φίλε μου. Ετοίμασε τον υδράργυρο και το θείο και δώσε μου το δοχείο.

Αλχημιστής: Α, δεν θέλω υδράργυρο! Είναι μια απάτη και μια παγίδα, όπως ανακάλυψε ένας άλλος Αλχημιστής φίλος μου προς μεγάλη του στεναχώρια.

Κρόνος: Δεν μπορώ να κάνω τίποτα χωρίς υδράργυρο.

Αλχημιστής: Α, όχι! Θα την φτιάξουμε μόνο από Θείο.

Έτσι άρχισαν να επεξεργάζονται εκείνο το κομμάτι νεκρού Θείου. Το εξάχνωσαν, το αποτέφρωσαν και το υπέβαλαν σε κάθε είδους χημική επεξεργασία. Αλλά δεν κατάφεραν να φτιάξουν τίποτα, εκτός από μικρά κομμάτια θειούχου στουπιού, σαν αυτά που χρησιμοποιούν για να ανάβουν τη φωτιά. Τότε ο Αλχημιστής παραδέχτηκε το άσκοπο των προσπαθειών του και παρακάλεσε τον Κρόνο να αρχίσει το έργο με το δικό του τρόπο. Ο Κρόνος πήρε δυο είδη υδραργύρου, από διαφορετικές ουσίες, αλλά από μια ρίζα, τα έπλυνε με τα ούρα του και τα ονόμασε Θείο του Θείου. Ύστερα ανακάτεψε το σταθερό με το πτητικό και στη συνέχεια τα τοποθέτησε σε ένα κατάλληλο δοχείο και έβαλε φύλακα για να εμποδίσει το Θείο να το σκάσει. Έπειτα τα έβαλε σε έναν λουτήρα με πολύ απαλή θερμότητα — κι έτσι έφτιαξαν τη Φιλοσοφική Λίθο, η οποία πρέπει πάντα να έρχεται σαν αποτέλεσμα της ορθής ουσίας. Τότε ο Αλχημιστής την πήρε στα χέρια του,

θαύμασε το όμορφο πορφυρό της χρώμα και χόρεψε μαζί της, φωνάζοντας από χαρά και ικανοποίηση. Ξαφνικά, όμως, το γυαλί γλίστρησε από τα χέρια του και πέφτοντας έσπασε σε χιλιάδες κομμάτια. Η Λίθος χάθηκε και ο Αλχημιστής ξύπνησε χωρίς να κρατάει τίποτα στα χέρια του, εκτός από μερικά κομμάτια θειούχου στουπιού.

Υπάρχουν πολλοί Αλχημιστές οι οποίοι έχοντας μια υπερβολικά καλή γνώμη για τον εαυτό τους και φανταζόμενοι ότι μπορούν να ακούσουν ακόμα και το γρασίδι να μεγαλώνει, ρίχνονται σε αυτή την Τέχνη, επειδή νομίζουν ότι αν η Λίθος δεν είναι μια απλή πλάνη, τότε δεν θα αποτύχουν να τη βρουν. Εμείς από τη μεριά μας δεν ανυπομονούμε να στερήσουμε από τέτοια άτομα την άνετη πεποίθησή τους. Αλλά σε κείνους που ήταν άξιοι (άνθρωποι ανώτερης και κατώτερης τάξης) αποδείξαμε επανειλημμένα την πραγματικότητα της Τέχνης μας με αδιάψευστες ορατές μαρτυρίες. Ας μου επιτραπεί να προειδοποιήσω όσους επιθυμούν να ακολουθήσουν την αληθινή μέθοδο στη μελέτη της Τέχνης μας, να διαβάζουν πάντα με συνεχή αναφορά στα φυσικά γεγονότα, και ποτέ κάτω από καμιά περίσταση να μην κάνουν κάτι αντίθετο προς τη Φύση. Αν οι Σοφοί λένε ότι το πυρ δεν καίει, δεν πρέπει να το πιστεύουν, γιατί η Φύση είναι ανώτερη από τους Σοφούς. Αλλά αν λένε ότι είναι ιδιότητα του πυρός να ξεραίνει και να θερμαίνει πράγματα, τότε να αποδέχονται αυτή τη δήλωση, γιατί συμφωνεί με την αλήθεια της Φύσης — και τα γεγονότα της Φύσης είναι πάντα απλά και σαφή. Αν κάποιος ήλθε και σας δίδαξε πώς να φτιάξετε τη Λίθο, σαν να σας έδινε μια συνταγή για να φτιάξετε τυρί από γάλα, ίσως να μίλησε πιο καθαρά απ’ ό,τι εγώ. Αλλά είμαι αναγκασμένος να καλύψω και να κρύψω το νόημά μου, εξαιτίας του όρκου που ο Δάσκαλος απαίτησε από μένα.

Τα τελευταία λόγια μου απευθύνονται σε σας που έχετε κάνει κάποια πρόοδο στην Τέχνη. Βρεθήκατε εκεί όπου ο νυμφίος παντρεύτηκε με τη νύφη και όπου η γαμήλια τελετή γιορταζόταν στον οίκο της Φύσης; Ακούσατε πως οι αμαθείς είδαν αυτό το Θείο όσες φορές το είδατε κι εσείς που κοπιάσατε τόσο για να το αναζητήσετε; Αν θέλετε ακόμα και οι γριές να ασκούν τη φιλοσοφία σας, δείξτε τη λεύκανση αυτών των θείων και πείτε ανοιχτά στον κοινό άνθρωπο: κοιτάξτε, τα ύδατα χωρίζονται και το Θείο παρουσιάζεται· όταν θα επιστρέφει θα είναι πιο λευκό από το χιόνι και θα παγώσει το νερό. Κάψτε το Θείο με άκαυστο Θείο, πλύνετέ το και κάντε το λευκό και πορφυρό, έως ότου το Θείο γίνει Υδράργυρος και ο Υδράργυρος γίνει Θείο και τότε μπορείτε να συνεχίσετε για να το διεγείρετε με την ψυχή του χρυσού. Ο Υδράργυρός μας πρέπει να διορθωθεί με τη βοήθεια του Θείου — διαφορετικά είναι μάταιο. Ένας πρίγκηπας χωρίς υπηκόους είναι άθλιο θέαμα — το ίδιο είναι και ο Αλχημιστής χωρίς Θείο και Υδράργυρο. Αν με καταλαβαίνετε, μίλησα.

Ο Αλχημιστής γύρισε σπίτι του θρηνώντας για τη σπασμένη Λίθο και για την ανοησία του να μην ρωτήσει τον Κρόνο σχετικά με το Άλας των Σοφών και τον τρόπο διάκρισης μεταξύ αυτού και του κοινού άλατος. Τα υπόλοιπα τα διηγήθηκε στη σύζυγό του.

126

Συμπέρασμα

Κάθε σπουδαστής αυτής της Τέχνης πρέπει πρώτα να διαβάσει προσεκτικά τα όσα ειπώθηκαν— σε αυτή και σε άλλες Πραγματείες — σχετικά με τη δημιουργία, τη λειτουργία, τις ιδιότητες και τα αποτελέσματα των τεσσάρων στοιχείων. Διαφορετικά δεν θα μπορέσει να κατανοήσει τη φύση των τριών αρχών, ούτε να βρει την ουσία την Λίθου ή να καταλάβει την ανάπτυξή της. Ο Θεός έφτιαξε τα στοιχεία από το χάος- η Φύση ανέπτυξε τις τρεις αρχές από τα στοιχεία και από αυτές τις αρχές φτιάχνει όλα τα πράγματα και χαρίζει δύναμη στους αγαπημένους μαθητές της, ώστε να δημιουργούν θαυμαστά παρασκευάσματα. Αν η Φύση παράγει τα μέταλλα από τις αρχές, η Τέχνη μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Ένας από τους κανόνες της Φύσης είναι να δρα μέσα από ενδιάμεσες ουσίες. Και το βιβλίο αυτό πρέπει να βοηθήσει το σπουδαστή να κρίνει ποιες ουσίες είναι ενδιάμεσες μεταξύ στοιχείων και μετάλλων, καθώς και μεταξύ των μετάλλων και της Λίθου. Η διαφορά ανάμεσα στο Χρυσάφι και στο ύδωρ είναι μεγάλη, η διαφορά ανάμεσα στο ύδωρ και στον υδράργυρο όχι και πολύ μεγάλη και η διαφορά ανάμεσα στο χρυσάφι και στον υδράργυρο είναι πολύ μικρή, γιατί ο υδράργυρος είναι η κατοικία του χρυσού, το ύδωρ η κατοικία του υδραργύρου και το Θείο είναι εκείνο που πήζει τον υδράργυρο. Ολόκληρο το μυστήριο βρίσκεται κρυμμένο στο Θείο των Σοφών, το οποίο επίσης περιέχεται στο εσώτατο μέρος του Υδραργύρου των Σοφών, ο οποίος πρέπει να παρασκευαστεί με έναν ορισμένο τρόπο, που θα περιγράφουμε με άλλη ευκαιρία.

Δεν έγραψα αυτή την πραγματεία με σκοπό να απορρίψω τους αρχαίους Σοφούς, αλλά μόνο με σκοπό να διορθώσω, να εξηγήσω και να συμπληρώσω τις δηλώσεις τους. Άλλωστε δεν ήταν παρά άνθρωποι και μερικές φορές έκαναν δηλώσεις που δεν μπορούν πλέον να ισχύουν. Για παράδειγμα, όταν ο Αλβέρτος ο Μέγας9 λέει ότι ο χρυσός βρέθηκε κάποτε να έχει δημιουργηθεί στα δόντια ενός νεκρού, βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις δυνατότητες της Φύσης. Γιατί μια ζωική ουσία δεν μπορεί ποτέ να μεταβληθεί σε ορυκτό. Είναι αλήθεια ότι τα ζώα και τα φυτά περιέχουν θείο και υδράργυρο, όπως και τα ορυκτά, αλλά οι αρχές αυτές είναι ζωικές και φυτικές, όχι μεταλλικές. Αν δεν υπήρχε ζωικό θείο στον άνθρωπο, τότε ο υδράργυρος του αίματός του δεν θα μπορούσε να πήξει σε σάρκα και οστά. Και αν τα φυτά δεν περιείχαν φυτικό θείο, ο υδράργυρος ή το νερό τους

9 Αλβέρτος ο Μέγας (1200-1280). Γεννήθηκε στην Κολωνία, αλλά έζησε και δίδαξε στην Ιταλία. Υπήρξε Δομινικανός θεολόγος και φιλόσοφος. Σπουδαιότερος μαθητής του ήταν ο Θωμάς Ακινάτης.

(χυμός) δεν θα μπορούσε να πήξει σε φύλλα και άνθη. Τα τρία είδη Θείου διαφοροποιούνται ανάλογα με τα τρία βασίλεια και δεν μπορούν να δράσουν έξω από το βασίλειό τους. Κάθε είδος υδραργύρου μπορεί να πήξει μόνο από το δικό του Θείο και αν βρέθηκε χρυσός στα δόντια ενός νεκρού, θα πρέπει να είχε εισαχθεί με τεχνητό τρόπο — είτε σαν χρυσός, είτε με τη μορφή κάποιου άλλου μετάλλου, που με τη βαθμιαία δράση τοu δικού του μεταλλικού θείου πάνω στον μεταλλικό υδράργυρο μεταστοιχειώθηκε στη συνέχεια σε χρυσό. Τέτοιες λαθεμένες εντυπώσεις και δεισιδαιμονικές αντιλήψεις, όπως αυτή του Μεγάλου Αλβέρτου, προσπαθήσαμε να τις διορθώσουμε με αυτή την Πραγματεία, ορίζοντας μια για πάντα τα αληθινά γεγονότα της ζωικής και φυτικής ανάπτυξης, καθώς και εκείνης των ορυκτών.

Ο επιμελής σπουδαστής ας ικανοποιηθεί που έλαβε μια αληθινή αναφορά της προέλευσης των Τριών Αρχών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη βοήθεια για μια επιτυχή κατάληξη από μια καλή αρχή. Σε αυτή την Πραγματεία έβαλα το σπουδαστή στο σωστό δρόμο και του έδωσα σαφείς και πρακτικές οδηγίες. Με την ευλογία του Θεού και χάρη στην επιμελή και συνεχή μελέτη μπορεί τώρα να ελπίζει ότι θα φθάσει στο ένδοξο τέλος. Έχοντας, λοιπόν πει όλα όσα μου επιτρέπεται να εκφράσω, υποτάσσομαι τώρα στον οίκτο ενός στοργικού Δημιουργού, ο Οποίος θα με δεχθεί κοντά Του και παραδίδω τον ευγενικό και σεβάσμιο αναγνώστη στον ίδιο μεγάλο Πατέρα των Πάντων, στον Οποίο αρμόζει έπαινος και δόξα, μέσα στην ατέλειωτη διαδοχή των εποχών.

Εκτύπωση Οφςετ Π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 6, ΤΗΛ. 36.21.217