ΣEΛIΣ 13216:Πρωτφανς: Aπλεµη Eυσα

∆.I.Λ.ΣEΛIΣ 13218:EΠIΛOΓH EΠIΣTOΛΩN ANAΓNΩΣTΩNΠEΛOΠONNHΣIAKH ENΩΣH AMEPIKHΣ, I. TΣAMAΛHΣ, Π.ΛENTZOΣ, Γ. XATZHΣTAYPI∆HΣ, A.X. MHTΣIOY, A.∆AP∆OYMΠAΣ, ∆. KPONI∆HΣ, K. NTONAΣ - Γ. TENTZEPHΣ, Θ.EYΣTAΘIOY.

ΣEΛIΣ 13218:T$ παν%ρ&αιν παγκρ%τιν

ΛAZAPOΣ ΣABBI∆HΣΣEΛIΣ 13227:

*H +ελλ,νιση τ-ς ενικ-ς .ρλγαςστ/ν τηλεραση κα0 τ$ν κινηµατγρ%φ

ΓIΩPΓOΣ KOP∆EΛΛAΣΣEΛIΣ 13229:

«*Yπ3αθρ τ-ς µυσικ-ς 5λων τ6ν λα6ν7πτελε8 7ρ&αα *Eλληνικ/ Mυσικ/»

ΣYNENTEY;H TOY MOYΣIKOY ∆. ΠAΠAΠOΣTOΛOYΠAN. Λ. KOYBAΛAKHΣ

ΣEΛIΣ 13234:*Eλληνικ$ς ∆ιαφωτισµ$ς κα0 Eκκλησα

∆HM. ΠAΠAΪΩANNOYΣEΛIΣ 13239:

*H λαµπρ, πρϊππκρατικ/ @ατρικ/ (B´)KΩNΣTANTINOΣ ΣTPATHΣ

ΣEΛIΣ 13247:*H «*Oµ%δα E» κα0 «*Oµ%δα M»(κα0 τ$ νσκµε8 τF π. MεταλληνF)

ΘANAΣHΣ NAKOΠOYΛOΣΣEΛIΣ 13250:

∆αυ0δ κα0 ΓλιGθΣTAYPOΣ BAΣ∆EKHΣ

ΣEΛIΣ 13251:T$ *Ωρλγιν τF Aνδρνκυ

KΩN. KAPMIPANTZOΣΣEΛIΣ 13263:

OH 7ντιλ,ψεις τ-ς Eπιστ,µης γιG τ$ν IησFΣYNENTEY;H TOY KAΘHΓHTH Γ. ZEPBOY

NANΣY MΠIΣKAΣEΛIΣ 13265:

Aντιφ%σεις τ-ς Kαιν-ς ∆ιαθ,κης

E. ATTABYPIOΣΣEΛIΣ 13275:

Πρµηθας, AπλλNνι κα0 ∆ινυσιακ$ ΠνεFµαΠANTEΛHΣ ΓΛAPOΣ

ΣEΛIΣ 13277:*H Oννια τF «καιρF» τ6ν *Eλλ,νωνφιλσφων κα0 K3αντικ/ Θεωρα

KΩN. H. ΣYPOΣΣEΛIΣ 13282:

HΠA, EPρNπη κα0 QλληντυρκικGNIKHΦOPOΣ ΠOΛITHΣ

ΣEΛIΣ 13283:*O γεωδαιτικ$ς τριγωνισµ$ς τ6ν πλεωνκα0 τ6ν Hερ6ν τ-ς Mινωικ-ς Kρ,της

ANTΩNHΣ Θ. BAΣIΛAKHΣΣEΛIΣ 13287:

OH «@διατερες» @διτητες τ6ν 7ριθµ6νστ/ν 7ρ&αιελληνικ/ κα0 σRγ&ρνη +πιστ,µη

ΠANAΓIΩTHΣ ANAΛYTHΣ

ΣEΛIΣ 13291:Περ0 τ-ς δ-θεν πρτεραιτητς τ6ν A@γυπτων

NIKOΣ ZΩΓPAΦAKHΣ

AIΣIMA KAI A∆HPITA: σελ. 13225 • OI ΓENNHTOPEΣ TOYΠAΓKOΣMIOY ΠOΛITIΣMOY: σελ. 13261 • O KAΛAΘOΣ TΩN AXPHΣTΩN: σελ. 13286 • O AΛΛOΣ ΛOΓOΣ: σελ. 13290 •

H KINHΣIΣ TΩN I∆EΩN: σελ. 13291.

MONIMEΣ ΣTHΛEΣ

Mηνια ! Περι!δικ&Kυδαθηνα)ων 29, Πλ.κα

105 58 3Aθ4να.Tηλ5φωνα: 3223957, 9841655.

Tηλε!µ!ι=τυπ!ς: 3314997.

•TA Γραφε α τ!B «∆» λειτ!υργ!Bν

πρωινFς Gρες 9.30 - 14.30καθηµεριν. (καI Σ.JJατ!).

•LIδρυτMς-3Iδι!κτ4της-3Eκδ=της-∆ιευθυντ4ς:

∆HMHTPHΣ I. ΛAMΠPOY3ANιλλ5ως - M!υσPν 51

Παλαι& Φ.ληρ!.•

Φωτ!στ!ιNει!θεσ)α - 3Aτελι5:PRESS LINE

M.γερ 11, 3Aθ4να, τηλ.: 5221792.3EκτυπQσεις:

Π. KOKKAΛHΣBιJλι!δεσ)α:

K. KONTOΓIΩPΓOΣ•

• Tιµ4 RντιτSπ!υ: 1.500 δρN.• ∆ωδεκ.µηνη συνδρ!µ4: 14.000 δρN.• 3OργανισµPν κ.λπ.: 20.000 δρN.

• Φ!ιτητPν: 10.000 δρN.• 3ETωτερικ!B: 80 δ!λλ. HΠA.• LH συνδρ!µM καταJ.λλεται

κατA τMν Uγγραφ4.• LH συνδρ!µM RνανεQνεται

αVτ!µ.τως µετA τMν λ4Tη τ!B12µ4ν!υ. ∆ιακ!πM τWς συνδρ!µWς

γ)νεται µ=ν!ν κατ=πιντηλεφων4µατ!ς τ!B Uνδιαφερ!µ5ν!υ.

•∆IAΦHMIΣEIΣ

∆EN ∆HMOΣIEYONTAI•

TA Nειρ=γραφα δFν Uπιστρ5φ!νται.•

XOλες !Y συνεργασ)ες καI τAταNυδρ!µικA UµJ.σµατα στM διεSθυνση:∆HM. I. ΛAMΠPOY, M!υσPν 51

175 62, Π. Φ.ληρ!, 3Aθ4να.•

Παρακαλ!Bνται !Y συνδρ!µητFςπ!Z Rλλ.[!υν διεSθυνση, νA τ&γνωστ!π!ι!Bν στ& περι!δικ=.

•3Aπαγ!ρεSεται \ Uν ]λω _ Uν µ5ρει

Rναδηµ!σ)ευση _ Rναµετ.δ!σηκαθ’ !Y!νδ4π!τε τρ=π!ν

δηµ!σιευµ.των τ!B «∆αυλ!B»NωρIς τMν γραπτM aδεια τ!B Uκδ=τη.

∆IA∆IKTYO («Internet»):http://www.davlos.gr

Hλεκτρ$νικ' Aλληλ$γραφ,α:davlos@otenet.gr

ΣTO TEYXOΣ AYTO:

TOMOΣ IH´ • APIΘMOΣ TEYXOYΣ 210 • IOYNIOΣ 1999

H παγκσµια «π λεµικ ερνη», στν π α ναφρθηκα π τ στλη α τστ 99 τε"# ς τ " «∆αυλ "», δηλαδ ( πρωτ φανς γι* τν νθρ+πινη ,στ ρα-π #, κατ* τν π α ( ∆ιεθνς .E0- υσα µετετρ2πη, λγ3ω τ4ς -0απλ+σεως τ5νπυρηνικ5ν 6πλων, ριστικ* κα7 µετ2κλητα σ8 πλεµη ργνωση, δηµι υργε9γι* τ :ς «φ ρε9ς» της τν ν2γκη νων πρακτικ5ν -0 υσιασµ ", δ κµαστων ;ωςτ+ρα. H #ρστευση τ4ς «τελευταας συνταγ4ς» της, µ8 τν -φαρµ γ τ4ς π αςπαρτεινε κα7 διαι+νι=ε τν δικ της τ20η δε5ν κα7 πραγµ2των, 6ταν , >λλες συ-νταγς της ( κ ν µικς πλεµ ς, πρ παγ2νδα, διπλωµατα, πνευµατικ -κτρ πκ.λπ.) δ8ν πδιδαν πι2, δηλαδ ( τελευταα συνταγ τ " «θερµ " π λµ υ» (( µ-νη -φικτ σµερα µ ρφ π λµ υ, τ πικς, περιωρισµνης -κτ2σεως κα7 δι2ρκειαςπλεµ ς, A#ι µν δ8ν «λBνει» λλ* -πιδειν+νει τ πρCληµα τ4ς -0 υσας), πετι-ται στν κ2λαθ τ5ν #ρστων κα7 στ θση της µπανει –τ;

Σαρ2ντα κα7 πλ ν #ρνια #ρει2σθηκαν µετ* τν πρ+τη τ µικ Gκρη0η, τνAIγ υστ τ " 1945, στ Xιρ σµα, γι* ν* γνNη Cωµα, 6τι , θερµ 7 πλεµ ι Oς,στ ρικ φαινµεν -τελεωσαν. T "τ εQ#ε σ*ν π τλεσµα τν πρσφατη νιση τ4ςδυαδικ4ς ;ως τ+ρα παγκσµιας -0 υσας (δυαδισµς -0 υσας, 6ταν Rπ2ρ#Nη δυ-ναµα διε0αγωγ4ς π λµ υ, π τελε9 κενν τBπ ν). .Aλλ* , πρακτικ8ς τ4ς δυαδικ4ς-0 υσας διατηρ "νται (6λες σ#εδν) µετ2Cλητες στν Sνισµνη να µ ρφ της.T "τ µπ ρε9 ν* σηµανNη δB πρ2γµατα:

• UH 6τι ( ∆ιεθνς .E0- υσα δ8ν G#ει καταλ2Cει κµη, 6τι, 6ταν κανε7ς εQναι πι*ριστικ* πλεµ ς, δ8ν µπ ρε9 ν* στηρ=εται στν δBναµη, δηλαδ δ8ν µπ ρε9 ν*-0αρτVW τν Xπαρ0η κα7 -πιCωσ τ υ Iτε π τν κ ν µικ Iτε π τν Yργα-νωτικ (ν ι#τ Z συνωµ τικ) Iτε π τν τε#ν λ γικ Iτε π τν πνευµα-τικ-δε λ γικ-πρ παγανδιστικ Cιασµ τ4ς νθρωπτητας. ∆ιτι [πλ Bστατα6λ ι α τ 7 , «πλεµ ι» ( κ ν µικς, Yργανωτικς, τε#ν λ γικς, δε λ γικςκ.λπ.) π τελ "ν τ* πρ στ2δια, τ* σκαλ π2τια π : -ν τλει δηγ "ν ναγκαστικ*κα7 Rπ #ρεωτικ* στν θερµ πλεµ , δηλαδ στν \δη νφικτ Z ναπ τελεσµα-τικ Z φθ ρ π ι γι* τν ]δια –συνεπ5ς κα7 τ* ]δια G# υν \δη ριστικ5ς καταρ-γηθ4 Oς πρακτικ8ς -0 υσιασµ ".

• UH 6τι ( ∆ιεθνς .E0- υσα γνωρ=ει µ8ν 6τι , πρακτικς της α τ8ς εQναι πι*6λ κα7 πι τελσφ ρες κα7 =ηµι γνες γι’ α τν, λλ* ( φBση της ( ]δια Z τ -π-πεδ κα7 ( π ιτης τ5ν νθρ+πων π : τν συναπ τελ "ν, δ8ν τ4ς -πιτρπ υν, δ8ντν καθιστ "ν ,καν ν* τ7ς ντικαταστσN4 µ8 >λλες.

.Eδ5 G#ω τν -ντBπωση, 6τι Cρισκµαστε κριC5ς στ σηµε9 , 6π υ γι* τν .E0- υσα «µ2γκωσε κµπ ς στ #τνι». Πραγµατικ2, 6π υ κι ν κυττ20ετε γBρω σας,θ* δ4τε 6λα τ* Aργανα κι 6λ υς τ :ς «φ ρε9ς» τ4ς ;ως τ "δε .Iσ#B ς ν* καταρρ- υν. .Aπ τ7ς «δε λ γες» της δ8ν Cλπω ν* πµεινε πι* τπ τε. .Aπ τ :ς «πα-τρι2ρ#ες» της, τ* ,στ ρικ2 της πρτυπα, τ* νθρ+πινα «µ ντλα» της δ8ν Cλπω πι*παρ* τ7ς γελ ι γραφες τ υς, π : -πιCι+ν υν σ*ν κωµικ τραγικ* λεψαν2 τ υς..Aπ τ :ς -ν δρ2σει π λιτικ :ς κα7 στρατιωτικ Bς της «(γτες» δ8ν π µν υνπαρ* σκι2#τρα, φιγ "ρες κα7 µ ρµ λBκεια, π : πλ ν Iτε τ* #αµηλτερης δια-ν ητικ4ς Rπ στ2θµης >τ µα τ :ς παρν υν στ* σ Cαρ2. .Aπ τ :ς πνευµατικ :ςταγ Bς της, -κεν υς δηλαδ π : ναπαρ2γ υν τ -0 υσιαστικ ψε"δ ς στν .Eπι-

Πρωτφανς: Aπλεµη E-υσ!α

στµη, τν Παιδεα, τν Στ #ασµ, τν T#νη κ.λπ., δ8ν Cλπω ν* παραµν υν -ν-νεργεVα παρ* µν =ητιWν ι µισθ5ν κα7 0ιωµ2των, π : κι ;νας -ρασιτ#νης -ρευ-νητς ρκε9 γι* ν’ π δε0Nη τν τραγικ τ υς νεπ2ρκεια. [O, ναγν5στες τ "«∆» G# υν π λαBσει τν πστευτη -πιστηµ νικ γελ ι π ηση (λλ* κα7 τνθρασBτατ τ υς ντεπθεση λ2σπης κατ* τ " Περι δικ ") τ5ν «πνευµατικ5ν»α τ5ν πρακτρων τ " .E0- υσιασµ ", π : µν µ8 τ* δεκανκια π : τ :ς πρ -σφρ υν τ’ φεντικ2 τ υς στκ υν κµη στ7ς ;δρες τ υς –`ν δ8ν πρ πηλακ=ω-νται π τ :ς -0 ν2γκης φ ιτητς τ υς]. .Aπ τ :ς Cασικ :ς -γγυητ8ς µιWς τ20ε-ως πραγµ2των, τ :ς δικαστς, δ8ν Cλπω ν’ π µν υν στ7ς ;δρες τ υς παρ* συν-θως >τ µα π B, νε0αρττως πρ θσεων κα7 \θ υς, ( -πιCωσ τ υς -0αρτWταιπ τ ν µιµ φρ σBνη τ υς Gναντι τ4ς -0 υσας. Kα7 Xτω καθε04ς.

Πσ µπ ρε9 ν* κρατσNη α τ ( συγκε#υµνη κατ2σταση, α τ τ µετα#µι Zκεν µετα0: τ4ς παραδ σιακ4ς πρ+ην µ2#ιµης .Iσ#B ς κα7 τ4ς νας, τ4ς >µα#ης;O #ρν ς δι2ρκει2ς της ν µ=ω, 6τι σ "ται µ8 τν #ρν π : θ* #ρειασθN4, γι* ν*γν υν πλρως ντιληπτ8ς ( νεπ2ρκεια, ( να0ιτης κα7 ( να0ι πιστα τ5ν «(ρα-κλων» τ4ς ∆υν2µεως, σ’ 6λ υς τ :ς τ µε9ς π : α τ -λγ#ει. O #ρν ς τ4ς πτ+-σεως τ5ν \δη νεκρ5ν λλ’ κµη τ2φων α τ5ν «εδ+λων», θεσµ5ν, Yργανωτικ5νσ#ηµ2των, τµων, «ταγ5ν» κ.λπ. θ* διαρρεBσNη µ8 -πιτα#υνµενες συνπειες. Bλ-πω στν ρ# τ :ς καταρρ ντες παρεσακτ υς τ " δηµσι υ –π λιτικ " κα7 πνευ-µατικ "– C υ ν* λαµC2ν υν στ2ση -πιθετικ -ναντ ν κ2θε νθρ+π υ π : ντι-λαµC2νεται τν δυναµα τ υς. O, -πιθσεις τ υς, -νν ε9ται, θ* στηρ=ωνται στνπαλι* –κι τελσφ ρη πι*– συνταγ τ4ς δι* τ4ς πρ παγ2νδας σπιλ+σεως τ5ν>λλων σ8 συνδυασµ µ8 τν -πικ υρα τ5ν καταλ πων τ4ς Yργανωτικ4ς-δι ικη-τικ4ς .Iσ#B ς (µυστικ5ν κα7 «ν ικτ5ν» Rπηρεσι5ν, µη#ανισµ5ν ναδε0εως, πρ -C λ4ς, δηµι υργας «κ ιν4ς γν+µης» κ.λπ.). Bλπω στ συν#εια τν πλεµη .Iσ#:ν* πρ σπαθN4 νεπιτυ#5ς ν* πρ σεγγσNη Gλλ γ υς νθρ+π υς, σ*ν σωσCια, π :;ως τ+ρα ( -0 υσιαστικ παρ2ν ια πρριπτε στ π"ρ τ -0+τερ ν, γι* ν’ να-πληρ+σNη τ :ς µα#ητικ* νεκρ :ς κι >#ρηστ υς πρ2κτ ρς της. Στ φ2ση α τ θ*συµC "ν κωµικ τραγικ* πρ2γµατα, π : µν 6σ ι τ* G=ησαν (π.#., γι* ν* περι -ρισθ5 στν τπ µας, ( κ. hAννα Συν διν " Z , κ.κ. M. Θε δωρ2κης κα7 Στ. kαρ-#2κ ς*) θ* µπ ρ "ν ]σως ν* τ* περιγρ2ψ υν-πρ Cλψ υν. Tλ ς στ «καταληκτικστ2δι » θ* -πλθNη πτ µα ( π κ2λυψη τ " πτ+µατ ς τ4ς π τ 1945 νεκρ4ςhAµα#ης.

* * *UAς µ " -πιτραπN4 ν* π φθεγµατσω κι -γm µι* φ ρ* –δ8ν τ G#ω πρ20ει α τ

π τ, 6πως γνωρ= υν , ναγν5στες τ4ς στλης α τ4ς: Bλπω µσα σ8 µ!α δεκαε-τ!α (;ως τ 2000 µ.X.) ν* G# υν τελει+σει 6λα.

Mετωρς

* Oταν πρωτδηµσιεθηκε τ ρθρδι ατ, ναφερµενι δ τρες καλλιτ"#νες ε$#αν τ

%ωµα τ& 'υλευτ).

[Σηµ.: T νωτ"ρω ρθρδι πρωτδηµσευσα ψευδωνµως στν «∆», τ.101, σσ. 5791-2, τν M;ι τ& 1990.]

13217∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 1999

Kριε Λ;µπρυ,MετF π πρτρπG κλεκτν µελν µας καH

ναγνωστν τ& «∆αυλ&» δ, στGν CAµερι-κK, εLρισκµεθα σKµερα εMς τGν ε#;ριστη θ"σηνF σ& πευθνυµε τGν παρ&σα.

Eνας π τOς λγυς δηµιυργας καHPπαρ%ης τ)ς Πελπννησιακ)ς Eνωσης CAµε-ρικ)ς ε$ναι R να'ωση τν ρ#αων κλασσικνγωνισµ;των εMς τGν κιτδα τυς, τν ερ#ρ τ)ς COλυµπας. MS τGν παρ&σα πιστ-λK µας θF θ"λαµε, φ’ Uνς µSν νF σS νηµερV-συµε γιF ατK µας τGν πρσπ;θεια καH φ’ Uτ"-ρυ νF σS πρσκαλ"συµε στ δρυτικ συν"-δρι τ)ς Eνωσης, Wπυ ατG R δραστηριτηταθF συXητηθY) κτεν"στερα καH σS εMδικG Rµερ-δα. ZH ΠελπννησιακG Eνωση CAµερικ)ςδρθηκε πρHν π τ"σσερα #ρνια π στελ"#ητν πελπννησιακ)ς καταγωγ)ς \µσπνδινκαH συλλγων µας δ εMς τGν ZEσπερα. ZHEνωση λειτυργε σS ππεδ κλεκτρων, \πι ναδεικννται ν;µεσα π τHς δι;-

σπαρτες ]ργανVσεις µας εMς τGν µερικανικG^πειρ νF διετα. T δρυτικ συν"δρι τ)ςEνωσης θF πραγµατπιηθY) στG N"α ZYρκηπ τHς 24 µ"#ρι τHς 27 CIυνυ τ& 1999. Πε-ρισστερες πληρφρες γι’ ατ καθbς καH γιFτGν δµG τ)ς Eνωσης θF µπρσατε νF 'ρY)τεστGν στσελδα µας µS διεθυνση www.pua.org.

KατF τG δι;ρκεια τ& δρυτικ& συνεδρυτ)ς Πελπννησιακ)ς Eνωσης CAµερικ)ς]ργανVνυµε Rµερδα µS θ"µα «.AναCωση τ "Kλασσικ " .Aθλητισµ "» κντF εMς τF ρ#ικ;τυ πρτυπα, εMς τGν κιτδα τυ τGν COλυµπα.BασικG πιδω%η τ)ς dς eνω Rµερδας θF ε$ναιR παρ#G γιF τGν τ"λεση κλασσικν γωνισµ;-των νF τετραετα σFν πκρφωµα τν συ-νεδρων τ)ς Eνωσης, εMς τν τπ πO γ"ννησετν COλυµπισµ καH λ;µπρυνε τν πλανKτη Γ).Oταν ατ τ γεγνς «λ;'Yη σ;ρκα, πνε&µακαH ]στg», πιστευµε Wτι h#ι µν θF ';λYη τFθεµ"λια τ)ς να'ωσης τ& ερ& ατ& θεσµ&,λλF θF δυναµVσYη φ;νταστα τHς δι;φρες

EΠIΛOΓH EΠIΣTOΛΩN ANAΓNΩΣTΩN

Γι/ τ0ν να1!ωση τ2ν Aγ3νων στ0ν Oλυµπ!α

KBριε διευθυντ2,Kατ* τν δι2ρκειαν τ4ς πρ σωπικ4ς µ υ -ρεBνης περ7 τ4ς Rπ2ρ0εως τ " παγκρατ-

υ ε]τε Oς γωνσµατ ς µ8 τν -πιστηµ νικν τ υ µ ρφν κατ2 τν δι2ρκειαν τ5ν.Oλυµπιακ5ν γ+νων ε]τε µ8 τν 6π ιαν µ ρφν κε#ωρισµνων παλαισµ2των, ντι-µετ+πισα τ πρCληµα τ π 9 ν ες τν σBγ#ρ ν ν ,στ ρικν πραγµατικτητα, συµ-Cατν κατ’ >λλ υς, µγας pOµηρ ς δ8ν ναφρει διλ υ τ παγκρ2τι ν, α τ π : κατ*τν Φιλστρατ ν -#αρακτηρσθη Oς «..τ2ν 6ν Oλυµπ!7α τ8 κλλιστν..».

Παρ20εν ν, ν* Rπ2ρ#Nη παρ µ α «παρ2λειψις» -κ τ " µ2λιστα περιγραφικ " Oµ-ρ υ, 6πως κα7 ( Gκρη0ις τ " (φαιστε υ τ4ς Θρας, δι’ ;να ντικεµεν ν τσ ν σηµα-ντικν δι* τν π λεµικν λαν τ5ν Eλλνων κα7 µ2λιστα πρ+της -πιλ γ4ς δι’ [π2-σας τ*ς π λεµικ2ς των ναµετρσεις, Oς θ’ π δει#θN4 κατωτρω. Kα7 φυσικ5ς εRρ-θην πρ τεραστ υ διλµµατ ς πρς πδει0ιν τ " γεγ ντ ς, 6τι τ δυναµικ+τατ να τ γ+νισµα Rπ4ρ#ε πρ τ " Tρωικ " π λµ υ κα7 πιθανν κµη παλαιτερ ν.Kα7 -δ5 µιλ5 δι* τν τελευτααν Sκατ νταεταν τ4ς τετ2ρτης #ιλιετας, τ λ2#ιστ ν,π. A.T. Z π.X. κατ’ >λλ υς, συµφ+νως µ8 τ*ς µελτας τ5ν κ.κ. Kων. K υτρ υCλη, τα-

T8 πανρ:αιν παγκρτιν

πρσπ;θειες γιF τGν παναφρF τν COλυ-µπιακν CAγVνων στGν κιτδα τυς, τGν COλυ-µπα. iE#ντας πλKρη πγνωση τ& ';ρυςατ)ς τ)ς πστλ)ς, κ;νυµε jκκληση σS κ;-θε e%ι Eλληνα καH φιλ"λληνα νF συστρατευθY)εMς τGν µεγ;λη Mδ"α, πO θF µεταµρφVσYη τGνΠελπννησ λλF καH \λκληρη τGν ZEλλ;δα,εMς να πραντ Oλυµπιακ8 :ωρι.

MS 'αθειF κτµηση

ΓιF τGν ΠελπννησιακG EνωσηCAµερικανικ)ς kπερυ

ZO πρεδρς τ& ∆.Σ.Mι:λης Mι:αλακπυλς

ZO Γεν. Γραµµατ"αςΓε3ργις Kαλ<1ας

\ Πρεδρς τ)ς CEπιτρπ)ς∆ηµσων Σ#"σεων

Πα=λς Mυρδυκ<τας, Ph.D.Tηλ. (212) 681-8991

13219∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 1999

O> ?ρι «φρκταλ», «ερνι», «πληρφρνι» κ.λπ.

0ι2ρ# υ -.., µλ υς τ4ς Γ.Y.Σ.1 κα7 Mπρ2ϊαν P υ=, καθηγητ " ες τ Πανεπιστµι νΣινσιν2τι τ5ν H.Π.A.γ. .Aπδει0ις ( π α συµCαδ=ει µ8 τν Xπαρ0ιν τ " Oµρ υ Oςσηµε υ τ µ4ς δι* τ* ,στ ρικ2 µας δεδ µνα. .Eκ τ5ν νωτρω πWς -ρευνητς Z να-γν+στης ντιλαµC2νεται τν σηµασαν τ " #ρ ν λ γικ " -ντ πισµ " τ4ς γενσεωςτ " Oµρ υ, -φ’ 6σ ν vπαντα τ* καταγραφντα -0 α τ " θεωρ "νται σηµαντικ* δι*τν Sλληνικν ,στ ραν -0 [π2ντων, δως τ5ν λλ δαπ5ν φλων τε κα7 µ.

A, τελευτα9αι Gρευνα µ υ Gφερ ν Oς π τλεσµα τν νεBρεσιν ρ#αι τ2της πλη-ρ φ ρας, κµη κα7 -κ τ4ς µ#ρι πρ σφ2τως θεωρ υµνης Oς ρ#αι τρας, -κ τ5ν.Aργ ναυτικ5ν τ " .Oρφως, συµφ+νως µ8 τν π αν ( E ρυνµη -κτBπησε µ8 κτB-πηµα «πτερν!Aειν», κα7 µ2λιστα ες τ κεφ2λι, σ#υρτατ ν λ2κτισµα, τν γγαντα.Oφωναδ, µ8 π τλεσµα ν* θραBσNη τ :ς Yδντας τ υ κα7 φυσικ5ς ν* τν -0 υδετε-ρ+σNη. H παρ υσα τ " παλασµατ ς α τ " ες τν Πελασγικν µ"θ ν δηµι υργας,π δεικνBει τν >κρως παλαι τ2την Xπαρ0ιν π λεµικ4ς µ ρφ4ς τ " µεταγενεστρ υγωνιστικ " παγκρατ υ, -φ 6σ ν #ρησιµ π ιε9ται παρµ ι ν λ2κτισµα, κBρι ν #α-ρακτηριστικν τ " γωνσµατ ς, ες τν πρ π νητικν τ#νην τ4ς «λακτικ4ς»ε. Eςτν συν#ειαν ( Xπαρ0ις παρ µ υ παλασµατ ς -κ τ " K2στωρ ς, µλ υς τ4ς .Aργ -ναυτικ4ς -κστρατεας, κατ* -πθεσιν δB γιγ2ντων κα7 π2λιν BεCρBκωνς κα7 κατπιν

CAγαπητ περιδικ,Παρακλυθ µS νδιαφ"ρν τGν σειρF

eρθρων τ& κ. ΠαναγιVτη CAναλυτ) στF τελευ-ταα τε#η, Wπυ καταπι;νεται µS pνα σηµαντι-κVτατ XKτηµα, τ \π θF µπρσαµε νFπ&µε Wτι 'ρσκεται στ µετα#µι τ)ς καθωρι-σµ"νης νθρVπινης πιστKµης π τG µιF (µSτOς καννες της, τOς τπυς της κι Wλα τF σ#ε-τικ;) καH τ)ς πανσυµπαντικ)ς Xω)ς (q πραγ-µατικτητας) π τGν eλλη, R \πα, Pτως qeλλως, περιλαµ';νει τF π;ντα, Wλες τHς ντιθ"-σεις σS pνα περεργ καλειδσκπικ µωσαϊκπλλν q µgλλν eπειρων #ρωµ;των καH π-#ρVσεων, ]πτικG πρσ"γγιση τ)ς \πας(ρκετF «φτω#G» Wµως) ε$ναι τF γνωστF «φρ2-κταλ» (Wρς πO σS µα πρσπ;θεια πδσηςστF UλληνικF θF µπρ&σε νF j#Yη dς U%)ς: «π -

λυδι2ρθρωτα», «µεγαδι2ρθρωτα» q «πειρ -δι2ρθωτα»).

Π"ραν ατν, θF ^θελα µ"σsω τ)ς πιστλ)ςατ)ς νF πρτενω τ U%)ς: ∆ια';Xντας τGνσειρF eρθρων τ& κ. Π. CAναλυτ), στ;θηκα στνWρ, πO #ρησιµπιε γιF νF πδVσYη τγγλικ infon. NµXω, Wτι R λση πO δθηκε,δηλ. τ «%ερνι» δηµιυργε ρνητικOς συ-νειρµOς («%ερλας» κ.λπ.) καH dς κ ττυππρσανατλXει τν πδ% ναγνVστη qπρκαλε (καH τ λ"ω µS Wλη τGν καλG πραρε-ση) καH µα Lφ"ρπυσα θυµηδα, R \πα dς πι-θαν πτ"λεσµα j#ει τGν παραγνVριση τνWσων σηµαντικν θεµ;των %ετ;Xνται στGνWλη µελ"τη. ΓιF Wλα ατF πρτενω τGν ντικα-τ;σταση τ& Wρυ «%ερνι» π τGν κρι'"-στερη πδση «πληρ φ ρνι » (info[rmation]-

Kριε Λ;µπρυ,E$ναι ρκετF γνωστG R δρ;ση τ& Lπυργε-

υ «Πλιτισµ&». Σgς παραθ"τω eλλ pναδεγµα τ)ς «πλιτιστικ)ς» πρσφρgς τ&Lπυργευ «Πλιτισµ&» π δηµσευµα κα-θηµεριν)ς φηµερδς τ)ς 8ης CAπριλυ µS ττ-λ: «ΠαλεBει ν* =σNη γι* 22 Sκατ µµBρια ( Πα-λαστρα». CAναφ"ρεται στ δηµσευµα, Wτι πρHνπ δ jτη τ Kεντρικ CAρ#αιλγικ Συµ-'λι ν"κρινε µελ"τη συντKρησης τ)ς Παλα-στρας τ& Λυκευ τ)ς ρ#αας CAθKνας, R\πα πρ"'λεπε τGν στ"γαση τ& µνηµευ καHτG διαµρφωση τ& #Vρυ jτσι, tστε νF ε$ναιπρσιτς στOς πισκ"πτες. T κστς τν πα-ραιτKτων ργασιν uταν µλις 22 Uκατµµριαδρα#µ"ς. Oταν Wµως XητKθηκε ατ τ πσπ τ ZYπυργε «Πλιτισµ&», \ κ. E;γγε-λς BενιX"λς jδωσε τGν π;ντηση Wτι τ πστν 22 Uκατµµυρων δρα#µν δSν Lπ)ρ#ε.KατF τGν γνVµη λιπν τ& ττε Lπυργ&

(CA)πλιτισµ& δSν µπρ&σαν νF διατεθ&ν 22Uκ. δρα#µSς γιF pνα π τF νδ%τερα πνευµα-τικF κ"ντρα τ)ς OMκυµ"νης, νs διατθενταιτν vδι καιρ Uκατντ;δες Uκατµµρια δρα#-µSς γιF τGν συντKρηση µνηµεων τ& «περιυ-συ» λα& καH γιF δι;φρα λυτρF νµαδικν]ρδν τ)ς CAσας. CAπτ"λεσµα: T µνηµε πα-ραµ"νει #ωρHς πρστασα καH διασsVXεται pωςσKµερα µν #;ρη στHς φιλτιµες πρσπ;θειεςκ;πιων ρ#αιλγων. Oµως παραµ"νει \ κν-δυνς καταστρφ)ς τ)ς Παλαστρας, φ&,Wπως ναφ"ρεται στ δηµσευµα, λθι κιν-δυνευν νF κατακερµατιστ&ν, στν #ρ φυ-τρVνυν γρικαστανι"ς, \πες κ'νται συ-νε#ς, ν τF κεραµικF δ;πεδα κινδυνευν νFπληµµυρσυν π τF λιµν;Xντα Pδατα τν'ρ#ν νF πgσα στιγµK.

MS τGν σκπιµη διαφρα τυ φανεται, Wτιπρσπαθε τ ρωµαικ κρατδι νF \λκλη-ρVσYη τ jργ τ& «Mετρπντικα», \ \πς συ-

∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 199913220

-κ τ " Hρακλ υςA, µ8 διαφ ρετικν 6µως µ ρφν, π δεικνBει τν Xπαρ0ιν τ " πα-γκρατ υ π ρ#αι τ2των -τ5ν ες τν γν5σιν τ5ν Eλλνων, κα7 CεCαως πρ τ "Tρωικ " π λµ υ, π : τσ ν περιγραφικ+τατα γνωρ= µεν -κ τ " Oµρ υ.

Παρ’ 6λα α τ* τ πρCληµα Rπ2ρ#ει. ∆ι* π 9 ν λγ ν δ8ν ναφρεται π τν pOµη-ρ ν µα παρ µ α δραστηριτης, τσ ν σηµαντικ δι* τ :ς pEλληνας, -φ 6σ ν τ :ς Gδι-δεν τν ε καιραν ν* διακρνωνται κα7 ν* γλυτ+ν υν τν =ων των -0 [π2ντων τ5ν-πιθσεων; Kα7 -δ5 Rπεισρ#εται ( «λ γικ» π2ντησις, διτι θεωρ5 A#ι τυ#α9 ν τ γε-γ νς, 6τι pOµηρ ς δ8ν ναφρει τ παγκρ2τι ν. Aπλ5ς τν -π #ν τ υ, τ πα-γκρ2τι ν δ8ν wτ γ+νισµα µ8 τν µεταγενεστραν τ υ -πιστηµ νικν µ ρφν Oς νω-τρω νεφρθη λλ* π λεµικ τ#νη. Πραν τ " γεγ ντ ς 6τι ( π λεµικ σBρρα0ιςτ4ς Tρ ας δικ ψε τν γωνιστικ δραστηριτητα τ4ς -π #4ς, κατ* τ* γραφµενα τ "0ι τµ υ -ρευνητ " κ. Kων. K υτρ υCλη, µ8 τ* π 9α συµφων5.

Tελικ5ς, κα7 π2ντ τε λαµC2ν ντας Oς δεδ µν ν τν παρ υσαν τ4ς -σωτερικ4ς κα7-0ωτερικ4ς -γκυρτητ ς τ4ς παρ Bσης, pOµηρ ς πρπει ν* G=ησεν πρ τ4ς «γνω-στ4ς» (µερ µηνας, δι* τ :ς περισσ τρ υς τν 8 ν α5να Z κατ’ >λλ υς τν 12 ν.Kατ* τν πρ σωπικν µ υ -κτµησιν pOµηρ ς G=ησεν π λ: πρ τ4ς 2ας #ιλιετας π.A.T., διτι δ8ν εQναι λ γικν ν* γν N4 τ παγκρ2τι ν Oς γ+νισµα, -ν35 τ γνωρ=ει

Kαταστρφεται γι/ 22 Cκ. δρ:. «Παλα!στρα» τ= Aρισττλυς

n = πληρφρ[α]-νι] q π τGν πι λεθερηκδ#G «γνωσινι ».

T"λς, εελπιστ, Wτι κ;πια στιγµG στ µ"λ-λν θF να'ιVσYη πλKρως R ZEλλ;δα τν φιλ-σφικν σ#λν, τν µεγ;λων πιστηµνων καHτ)ς πραγµατικ)ς πλυφωνας καH µ"σα στF

στενF γεωγραφικ; της πλασια, κτς τ)ς ^δηLπ;ρ#υσας «ZEλλ;δας» σS #ρες τ& %ωτερι-κ&.

Φιλικ;Iωννης TσαµαλDς

CAθKνα

Kριε διευθυντ;,Kατ’ ρ#Fς θF ^θελα νF κφρ;σω pνα µεγ;-

λ ε#αριστ καH εxγε γιF τ eρθρ τ& κ. CAθα-νασυ Kυκ'στα στ τε&#ς σας 207 «H µε-γ2λη δα: H δε λ γα π : Gθαψε τν πρ αι-+νι ν Eλληνισµ τ5ν τρι5ν .Hπερων». E#α-ριστ, γιατH τ"τια eρθρα µS τση λKθεια καHπδε%εις µν στ περιδικ σας µπρε κα-νεHς νF τF 'ρY) καH εxγε, γιατH R λKθεια Wσ πι-κρG καH yν ε$ναι πρ"πει νF λ"γεται καH στGν δι-κK σας περπτωσι νF γρ;φεται. Mν ττε ατς\ jνδ%ς τπς θF πρδεσYη καH δSν θF π"σYηστF vδια λ;θη τ& παρελθντς, γιατH θF %"ρYητGν λKθεια καH h#ι τGν πρπαγ;νδα πO δι;-φρι θ"λυν νF µgς πυλKσυν, γιF νF µπ-ρ&ν νF συνε#Xυν τGν κµετ;λλευσι τ)ς Πα-τρδας µας καH τν κατκων της.

Σ#ετικF µS τ eρθρ τ& κ. M;ριυ ∆ηµ-πυλυ-CAπλλVνιυ στ τε&#ς 207 «O φ -ρισµς τ4ς .Eπαναστ2σεως τ " 1821 π τ Πα-τριαρ#ε9 » θF ^θελα νF σgς νηµερVσω τH γρ;-φει \ ∆ηµKτρις Φωτι;δης στ 'ι'λ τυ «ZH

∆κη τ& KλκτρVνη», κδσεις ∆ωρικς,1979 (σελδα 104).

«Mι* >λλη πφαση π : #ρωστιται 6µωςπερισστερ στν πρ δευτικ κληρικ Θε-κλητ Φαρµακδη κα7 λιγ+τερ στν M2 υερ,wταν ( νακρυ0η τ4ς Sλληνικ4ς -κκλησας Oςνε02ρτητης κα7 α τ κφαλης. M8 τν φ ρι-σµ τ4ς -παν2στασης π τν πατρι2ρ#η τ4ςΠλης, µ8 τ7ς συ#ν8ς π στ λ8ς δεσπ τ2δωνστν P Bµελη ν* µ ιρ2σ υν συγ#ωρ #2ρτια κα7τ7ς φ Cρες γι* κλαση ν* 0αναφρ υν τ :ς ρα-γι2δες στν τυραννα τ " σ υλτ2ν υ, τ πα-τριαρ#ε9 εQ#ε 0επσει στν συνεδηση τ " γω-νι=µεν υ γι* τν λευτερι* τ υ λα ". Γι’ α τ κιπ τν πρ5τ #ρν τ4ς -παν2στασης , πα-π2δες π2ψανε ν* µνηµ νεB υν στ π λυ#ρνιτ υς τ’ Aν µα τ " πατρι2ρ#η. [...]

»hEπειτα κι π’ α τ κµα τ ναυµα#α τ "Nαυαρν υ, στ* #ρνια τ " Kαπ δστρια, τν>ν ι0η τ " 1828, τ πατριαρ#ε9 τ4ς Πλης δ8νδστασε ν* στελNη τσσερις δεσπ τ2δες κα7 τµεγ2λ πρωτ σBγκελ τ υ στν Eλλ2δα. .Aφ "

13221∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 1999

Oς τµηµατ π ιηµνα π λεµικ* παλασµατα, 6πως α τ τ " .Oδυσσως κατ* τ " A]α-ντ ς, κα7 ταυτ #ρνως, ν* ναφρNη #αρακτηρισµ :ς κα7 Xπαρ0ιν τε#νικ5ν 6ρων, 6πως«λ»η δηλαδ «λακτ=ω», ες τ* Oµηρικ2 τ υ Gπηθ, #αρακτηριστικ+τατα στ ι#ε9α τ "παγκρατ υ.

Kαταλγ ντας θεωρ5 παρατητ ν ν* ναφρω, 6τι ( Xπαρ0ις τ " Oµρ υ π λ: πρτ4ς 2ας #ιλιετας -κ τ5ν πραγµ2των ναθεωρε9 κα7 τν λλαγν τ4ς #ρ ν λ γσεωςτ4ς Eλληνικ4ς πρ ϊστ ρας κα7 γενικ5ς τ4ς ,στ ρας τ4ς φυλ4ς µας, ν2γ ντας α τνρκετ*ς #ιλιετας πρ τ4ς δεδηλωµνης, µ8 τ* γνωστ* π τελσµατα.

Φιλικ5ς

ΛAαρς E. Σα11!δηςIστ ρικς -ρευνητς

α. H.A. Harris, Greek Athlets and Athletics, H;;;nson of London.C. Περι δικν «∆αυλς», τ. 173, σελ. 10482 & 208 σελ. 13078.γ. Περι δικν «Iερ* Eλλ*ς» τ. 7 υ - 8 υ, σελ. 18.δ. Robert Graves, «Eλληνικ 7 µ"θ ι», K2κτ ς.ε. E σ., ( περ7 τ "τ τ#νη µρ ς τ4ς παλαιστικ4ς, Λε0ικν τ4ς Eλληνικ4ς γλ+σσης», Στεφ. Bυ=αντ υ.ς. .Aπ λλ+νι ς Pδι ς, «.Aργ ναυτικ2», στ. 105, Kαρδαµτσας=. .Oρφως «.Aργ ναυτικ2» στ. 536: I. ΠασσWς, .Eγκυκλ. «Hλ υ».η. «Λε0ικν Oµηρικν« σελ. 198, E αγγλ υ Kαφυνι+τη, Xαρσης.θ. .Iλι2δ ς -K-, -Π-, «Λε0ικν Eλληνικ4ς Γλ+σσης», Στεφ. Bυ=αντ υ, σελ. 781-782.

T8 OFκυµενικ8 Πατριαρ:εG καH Eπανσταση τ= ’21

νε#Xει νF καταστρ"φYη πλ)θς ρ#αων µνη-µεων, πO εLρσκνται λγα µ"τρα κ;τω πτGν πιφ;νεια τ)ς πλεVς µας. CEλπXω, Wτι #θρH τ& πλιτισµ& δSν θF \λκληρVσυν τF

σ#"δι; τυς.iEρρωσθε

Παναγι3της ΛντAςCAθKνα

Kριε διευθυντ;,ε#;ριστη jκπλη%η R Uλληνµ;θεια τ& συ-

µπαθ&ς κ. Bρωνς Πλδωρα, τGν \πα ε$#ακυστF («∆αυλς», τ. 208). Θετικ γεγνς π-σης, Wτι \ ν λγsω πλιτευτGς ε$ναι θαυµαστGςτ& CIυλιαν&, τν \π τε Παρα';τη τεCAπστ;τη πκαλε. CEντπωση µ;λιστα µ&κ;νει, πbς \ κ. Πλδωρας ντιπαρα';λλει τνCIυλιαν µS τν Πα&λ, dσFν νF πρκειται γιFτOς δ κριυς κφραστSς τν δ πλευρν(ZEλληνισµ& καH Xριστιανισµ&) ντιστ#ως.

Πρ;γµατι \ CIυλιανς ε$ναι pνας φιλσφςκατ’ %#Gν πλιτικς, \ \πς ναδεικνεταισS κσµκρ;τρα· 'αθOς γνVστης καH κρα-στς µελετητGς τσ τ)ς Uλληνικ)ς γραµµατε-ας Wσ καH τν U'ραϊκν καH #ριστιανικνγραφν, κατα%ιVνεται θεωρητικς καH διικη-τικς dς \ νσαρκωτGς τ& OMκυµενικ&ZEλληνικ& ZOρ;µατς, #;ρη στ uθς καH στjθς τυ. Kατ’ ντιπαρ;θεση, \ Πα&λς ε$ναιpνας τυ#διVκτης µS πλιτικSς φιλδ%ες, \\πς ναδεικνεται dς \ κρυφας κφρα-στGς τ)ς 'λησης γιF παγκσµια κυριαρ#ατ& #ριστιανικ& κινKµατς καH κατ’ σαν \Πα&λς Rγεται τ)ς τερ;στιας πρσπ;θειας τ)ςπ#)ς τυ γιF τGν διεθνπηση τ& ZE'ραϊ-σµ&. Eτυ#ς 'ε'αως πO 'ρ"θηκαν καH 'ρ-σκνται καH θF 'ρσκωνται «δι2φ ρ ι K ρδ2-τ ι» νF µgς νγυν τF µ;τια παρF τGν ντ-θετη γνVµη τ& κ. Bυλευτ&. ∆υστυ#ς, \ κ.Πλδωρας, παρF τHς περH ZEλλ;δς γνVσεις

τυ καH τ hνµα πO φ"ρει (Bρων), δηλVνειεθαρσς LπστηρικτGς τ)ς «Eλλην #ριστια-νικ4ς πρ τ2σεως»· Uνς αταναιρµενυµαλγ;µατς, τ \π j#ει Mδιατερως καH πι-κιλτρπως πρ'ληθ) -yν h#ι πι'ληθ)-εMδικς π τν πλιτικ #ρ πO κπρσω-πε \ vδις, µλνντας σKµερα πιF τ µεγαλ-τερ µ"ρς τ& πλιτευµενυ φ;σµατς.

T"λς, γιF νF µGν µακρηγρ, θF σταθ στU%)ς: «T* -πι#ειρµατ2 µ υ δ8ν τ* ντλ5 πτν δ γµατικ τ " ∆ωδεκαθ υ Z τ " Xριστια-νισµ "». ZH παραπ;νω διατπωση π"φτει ννι-λγικς στ κεν, διτι ';σει τ)ς στρικφι-λσφικ)ς jρευνας τ)ς Πλιτικ)ς (πιστKµης)R δγµατικG πτελε θεµελιακ γνVρισµα καHPφς τν U'ραιγενν θρησκειν (Wπως \ Xρι-στιανισµς). Oσν φρ~g στ ∆ωδεκ;θε, δSνMσ#ει κ;πια δγµατικG λγsω τν φυσιλα-τρικν καH λευθερφρνων πλαισων τυ· µ-νν σS κ;πιες π#"ς τυ παρατηρ&νται τυ-πλατρικSς µµν"ς, αMτ~α πλιτικν ναγκν.[CEπ’ ατ& συστKνω στν φλτατ κ. Πλδω-ρα νF λ;'Yη Lπ’ hψιν τυ τ 'ι'λ µυ «Πλι-τικG Θελγα καH CIυλιανς»]. CEπιπλ"ν στvδι σηµε τ& παντ~g καH \ κ. CAθαν;σιςKυκ'στας «... ( ρ#αα θρησκεα δ8ν -στη-ρ=ετ σ8 κεννα δγµα» («∆αυλς», τ. 208, σελ.13132).

E#)ς jργν, \ πλυµαθGς κ. Πλδωρας νFπαραµερσYη κ;πως τF Wσα στεγανF φ"ρει (καHδικαιλγηµ"να 'ε'αως, καθbς Wλι µας δ-

∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 199913222

κατ2φεραν ν* κατC υν στ MωριW, φανερ+-ν ντας π’ 6π υ περν "σαν «6τι δ8ν συνφερεπλ ν ν* εQναι , pEλληνες ες τ ιαBτην κατ2-στασιν κα7 >λλα τ ια"τα, κα7 6τι Gπρεπε ν* γνω-ρσ υν τ* συµφρ ντ2 των κα7 ν* Rπ κBψωσιτν α #να Rπ τ σκ4πτρ ν τ " κραται τ2τ υΣ υλτ2ν υ», κατ2φεραν ν* φτ2σ υν στνMπραµη κα7 ν* τν πρ σκυνσ υν. .Aπ ’κε9τρ2Cη0αν στν Πρ , 6π υ Cρισκταν ττες Kαπ δστριας. T Iδωσαν γρ2µµα τ " Πα-τρι2ρ#η κα7 τ4ς IερWς Συνδ υ, π : µ’ α τ µWςπρ σκαλ "σαν, στ’ Aν µα τ " Θε ", ν* ... 0α-ναγν υµε σκλ2C ι! O Kαπ δστριας τ :ς 0α-πστειλε, παντ5ντας στν πατρι2ρ#η, πmς δ8νµπ ρ "σαν ν* δε#τ "ν τ* 6σα τ :ς συµC Bλευε,«#ωρ7ς ν* -0α#ρειωθ5σι κα7 ν* παBσωσι τ " ν*εQναι >νθρωπ ι κα7 #ριστιαν ».

.Aπ κενη τν ρα γνηκε φανερ, -0ν πτ :ς λτελα κ ντφθαλµ υς, πmς δ8ν µπ -ρ "σε ν>τανε πι* ρ#ηγς τ4ς -κκλησας τ "Gθν υς µας, π : λευτερ+θηκε π τ* δεσµ2 τ υ,κ2π ι ς π : ε]τε τ \θελε ε]τε A#ι στεκταν Rπ -τα#τικς τ " σ υλτ2ν υ, µι* κι ( -κλ γ τ υGπρεπε ν* -πικυρωθ4 π τ ντ Cλτι, π : εQ#ετ λεBτερ 6π τες τ " γ υστ2ρι=ε ν* τν γκρε-µ τσακσNη.

ΓυρεB ντας λ ιπν διρθωση σ’ α τ* φτι2-σανε µι* -πιτρ π π τρε9ς κληρικ Bς, π : ,δB \τανε δεσπ τ2δες κα7 τσσερις π λτες, µ8πρεδρ τν γρ Παν "τσ N ταρW, ν* µελε-τσ υν τ =τηµα. Ψυ# τ4ς -πιτρ π4ς στεκ-ταν CCαια Φαρµακδης...».

MS πατριωτικOς #αιρετισµOςΓε3ργις XατAησταυρ!δης

COρλ;νδ, ΦλVριδα, HΠA

Iυλιανς, Πα=λς, ∆ωδεκθε, Xριστιανισµ8ς

13223∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 1999

στυ#ι ZEλλαδτες j#υµε Lπφ"ρει κ;πτε πατF) καH νF κατανKσYη περισστερ 'ιωµα-τικς καH ννιλγικς τGν LφG σας τ&Uλληνικ& πλιτισµ&. K;τι τ"τι θF uταν φ"-λιµ καH γιF τν vδι λλF καH γιF µgς (τOς κυ-'ερνωµ"νυς - διικητικς τυλ;#ιστν)!

iOντως φιλικς

Aλανδρς X. MMτσιυZΩραικαστρ Θεσσαλνκης

Y.Γ. ZO Wρς «∆ωδεκ;θε» πτελε συµ'ατ πρσ-διρισµ τ)ς ρ#αας λατρεας. Πραγµατικς συνδ"-εται µS συγκεκριµ"νη φ;ση τ& ZEλληνισµ& («Kλασ-σικK») καH δSν πδδει σηµασιλγικς \λκληρτ εxρς τ& θεϊκ& στι#ευ στGν ρ#αιτητα παρFµν τν 'ασικ πυρ)να ατ&.

Kριε Λ;µπρυ,CAπ καιρ τVρα µS πασ#λε R jρευνα

γρω π τν iOλυµπ. E$µαι κ;τικς τ)ςπαρλµπιας περι#)ς CEλασσνας. ΣτOςπρπδες τ& COλµπυ Lπ)ρ#αν ρ#αεςπλεις iAXωρς, ∆λ#η, Πθι, Kφς dςκαH R \µηρικG ∆ωδVνη.

ΠρHν λγ καιρ jπεσε στF #"ρια µυ φη-µερδα τ& 1960, τGν \πα σgς στ"λνω, Wπυδηµσιεεται ναθηµατικG στKλη, πO 'ρ"-θηκε τGν π#G κενη στ Πθι. AτG RστKλη σKµερα δSν %"ρω, yν Lπ;ρ#Yη q yν φυ-γαδετηκε π ρ#αικ;πηλυς, πO δρ&νµνιµα στGν περι#K. CEπειδG Wµως θεωρσπυδαα τGν φι"ρωση dς πρς τGν γραφGκαH τ κεµεν, τ θ"τω Lπ’ hψιν σας, καH yν%XYη τν κπ, νF σ#ληθ&ν συνεργ;-τες σας.

∆αρδ<µπας AθανσιςCEλασσνα

Φωττυπ!α τ= σ:ετικ= δηµσιε<µατς τDς6φηµερ!δας «Φων0 τDς Eλασσνς», φ. ∆ευ-τρας, 12 ∆εκεµ1ρ!υ 1960, σελ. 1η.

RH συµµετ:0 τDς πλεως Π<θιν στ8ν Tρωικ8 πλεµ

Kριε διευθυντ;,Συµ'υλεθηκα λε%ικF καH φιλλγυς λλF

τπτε. Πρκειται γιF τ ρ)µα κρ1ω (Sκρεψα,Sκρε1α καH κρψε). iEτσι τ eκυγα π γιαγιFκαH γνες. Σηµανει θ"λω, Xητ, πιθυµ.iEδει%α νδιαφ"ρν, διτι ΣυηδH #ρησιµ-πι&ν µνν τν νεσττα µS τGν vδια σηµασαjag kräver (γιFγκ κρ"'ερ = θ"λω, Xητ, πιθυµ,παντ). Aν Lπ;ρ#Yη κ;πια π;ντηση πτOς εMδικς, θF τOς ^µυν εγνVµων. CAπτOς ρηµατικOς #ρνυς πO #ρησιµπι&σανφανεται καθαρF UλληνικK. ∆υστυ#ς, Wπως κα-

ταντKσαµε X&µε µ"σα σS µφι'λες.ΣKµερα τ 'ρσκω πλO συγκινητικ π

γρ;µµατυς γ"ρυς καH γριSς νF κYη κανεHςτ Gρρωµαι, Gρρεσαι, Gρρεται καH π τν πλη-θυντικ µνν τ Gρρωνται. Oπως τ κε9µαι,κε9σαι, κε9ται καH π τν πληθυντικ µνν τκε9νται. Oπως καH τ τς, τν ς. O Γ;λλι λ"νεmon, son ton. O Πντιι λ"νε τ µν, τ σν, τα-τ υν ", δηλαδG ατυν&. O δικ µυ λ"γανε:τ µν, τ σν, τ υκ υνι ", δηλαδG κειν&.Xρησιµπι&σαν µνν τ δ"τερ γ"νς καHτ τπθετ&σαν µετF π τ ρ)µα. Oπως Gφε-

UAγνωστες CλληνικVς λεις π8 τ8 Iκνι M. Aσ!ας

TA APXAIA EYPHMATAEI™ ¶Y£ION

ZH ναθηµατικG ατG στKλη εLρ"θηπρ#θSς εMς τGν περι#Gν Πυθυ dς νε-γρ;ψαµεν καH κατF πgσαν πιθαντητα#ρνλγεται π τ)ς π#)ς τ)ς Tρας.

ZH φι"ρωσις j#ει dς U%)ς IMAAXI∆HΣTHMAPXOY ΠOΣEI∆ΩN ΠATPΩA∆I.

ZH Uρµηνεα j#ει dς U%)ς: ZO Σµµα#ς∆ηστKµαρ#ς φιερVνει εMς τν Π-σειδνα διF τGν πρεαν πρς Tραν.

CAγαπητS κ. Λ;µπρυ,CAναφ"ρµαι στ eρθρ τ& κ. K. Mαργ"τη,

µS ττλ «20.000 CAθηναι πH K"κρπς», τ\π δηµσιεεται στ τε&#ς 207, τ& περι-δικ& σας. ZO κ. Mαργ"της ναφ"ρεται στνµ&θ τ& ∆ευκαλωνς καH τ)ς Πρρας, λλFπιθυµ νF πιστKσω τGν πρσ#K τυ σS µε-ρικSς λεπτµ"ρειες τ& µθυ, dς U%)ς: [...]

Oπως σωστF ναφ"ρει \ κ. Mαργ"της, \ ∆αςλληγρεται εMς τν νθρVπινν ν&ν. Oσια-στικF ατ σηµανει, Wτι \ νθρVπινς ν&ς j#ειτερ;στιες δυναττητες, πρgγµα τ \π µgς τπιστπιε καH R πιστKµη, διτι, dς γνωστ, σK-µερα #ρησιµπι&µε µν τ 10% περπυ τ)ςδυναττητας τ& γκεφ;λυ µας. ZO Eλλην q \K"κρψ ε$#αν τG δυναττητα νF #ρησιµπιK-συν τ 100% τ& γκεφ;λυ τυς. ZΩς κ τ-τυ \ ∆ευκαλων δSν #ρει;Xεται νF κ;νYη π-

γραφK, ';Xντας πετραδ;κια ατς π τGν µιFµεριF καH R Πρρα π τGν eλλη. ZAπλg, ';X-ντας τGν πρσ#K τυ στ θ"µα, \ ∆ευκαλωνγνωρXει µ"σως πσι eνθρωπι j#υν σωθ).iAλλη ε$ναι R λληγρα τν λθων. T vδιMσ#ει καH γιF τGν Πρωτγ"νεια [...]

E#αριστ τν κ. Mαργ"τη γιF τ dρα τυeρθρ, τ \π δνει τGν jµπρακτη πι'ε'αω-ση, Wτι R ρ#αα ZEλληνικG Mυθλγα ε$ναιγραµµ"νη στG γλσσα τν µεγ;λων µυστν,λλF µ"σα π κε µπρε νF νακαλψYη κα-νεHς τ µεγαλε τν πργενεστ"ρων νθρVπων.

MετF τιµ)ςΘεδωρς EXσταθ!υ

Senior Systems Analyst BS, MS, MassachusettsInstitute of Technology

CAθKνα

∆ΑΥΛAΣ/210, CIνις 199913224

Kριε διευθυντ;,T κλυθ πσπασµα (ν µεταφρ;σει) τ

'ρKκαµε στ 'ι'λ «Handbuch der deutschenlyeschichte», τ& Aστριακ& Leo Just (Band 5Seite 11), κδ. 1968 ('λ. καH φωττυπα τ& πρω-ττπυ):

«hEτσι -πιδρVW στν τελευταα της φ2ση (Sλληνικ π ικα-α τ κρατ ρα µ8 τν Sλλη-νικ π λιτισµ στ CαρCαρικ -νδ #+ρα, 6πωςστ Nτια Pωσα στ :ς ΣκBθες, στν Iσπαναστ :ς λα :ς τ4ς .ICηρικ4ς #ερσ νσ υ, στMασσαλα, στν .Iταλα, στ :ς Kλτες στ Γα-λατα κα7 Nτια Γερµανα· παντ " τ ν+τερ κ ινωνικ στρ5µα εQναι συνυφασµν µ8 τSλληνικ στ ι#ε9 ».

T πσπασµα ατ ε$ναι pνα κµα στι-#ε, πO πδεικνει τGν παραδ#G τ)ς νω-τερτητας τ& Uλληνικ& πλιτισµ& π %"νυςπιστKµνες, Wπως \ συγκεκριµ"νς συγγραφ"-ας Leo Just, πO #αρακτηρXει µ;λιστα τOς πρ-γνυς τυ dς «'αρ';ρυς».

ZH διαπστωση ατG ε$ναι jκδηλη σS µεγ;λ'αθµ στ %ωτερικ, σS ντθεση µS τOς νε-';ρ'αρυς τ& Pωµαικυ Kρατιδυ, πO τGνγν&ν.

MS κτµησηKωνσταντGνς Περ. NτνYς

Γιννης Mι:. TντAερηςΦιτητSς CIατρικ)ς Σ#λ)ς Πανεπιστηµυ Bι"ννης.

Πφ;ιλγκ;σσε, Bι"ννη

ρς τ , 0Cγαλς τ = τ j'γαλες. Πρ"πει νF πρ-"ρ#εται π τ ρ)µα -κC2λλω. Oπως λησµ-ντσα τ π τ λησµνησα κ.λπ. ∆Sν #ρησιµ-πι&σαν τ ∆ καH τ Θ. T δ"λτα τ ντικατ;-στησαν µS τ ντS Wπως ντρ2µα καH τ θ)τα µSτ τα& Wπως .Aτνα.

Oλα ατF σgς τF jγραψα, λαµ';ννταςφρµG π τ 'ι'λ σας «CAναXKτηση», κεφ.«hEργ κα7 -ργασα». O δικ µυ πτS δSν λ"-γανε «j#ω δυλει;». Λ"γανε «G#ω Aργ ». ΠτSδSν λ"γανε «δυλεω». Λ"γανε «Yργαστ=ω».Πρ"ρ#νται π καθαρF µιγς Uλληνικ #ω-ρι –σµφωνα µS τHς µαρτυρες Wλων τυς καHµ;λιστα jνιωθαν µιF µικρK, κρυφG Lπερηφ;-

νεια– τ)ς περι#)ς Nγδη κ;πυ στGν περιφ"-ρεια CIκνυ. T #ωρι τυς λεγτανε CA%ς.CA%ς Wµως Lπ)ρ#ε καH στGν ρ#αα KρKτη.

Π;ντως τ KρCω, πειδG τ #ρησιµπι&νκαH Συηδ, µKπως νδιαφ"ρει ατOς πOσ#λ&νται µS τHς UλληνικSς λ"%εις σS %"νεςγλσσες, yν φυσικF τ 'ρ&ν κ;πυ στF λε%ικ;τυς.

Σgς ε#αριστ∆ιµMδης Kρν!δης

∆ρ;µαY.Γ. E$µαι λ;τρης τ)ς «Γννησης τ4ς Tραγ3ωδας»

τ& Nτσε. T δκµι σας Wµως «.Aνα=τηση» ε$ναιτ κ;τι eλλ.

RH 6π!δραση τ= REλληνικ= Πλιτισµ= στ0ν EXρ3πη

Mι/ Zλλη λληγρ!α τ= µ<θυ τ= ∆ευκαλ!ωνς

T «ερ ιλν» τ... EλληνισµEναι γνωστ, τι «Παλαι ∆ιαθκη» γρφη σ πλ νε"τερες π$ς %π&

κε'νες π(, )πτ*θεται, τι +στρικ περιγρφει –-ν δν συνε$*0εται κα1 σµερα «%ναθε"ρηση» κα1 «%νασυγγραφ» της %π& τ ς διαφρυς «σφ ς τ3ς Σι"ν»,%λλ κα1 τ3ς «N6ας Σι"ν», δηλαδ7 τ8 Xριστιανισµ8, πως α:ταπκαλε'ται ; <δις.>O συγγραφε ς τ8 ρι0σπαστικ8 @ι@λ*υ «H ναρνλγηση τς Πρϊστραςκυρως µ$ %ση τ&ς στρνµικ$ς πληρφρες ραων συγγραφ)ων», π A6δωσεπρ& Bν&ς µην&ς ; «∆αυλς», κ. K. Kυτρυ@6λης κατ παρα$"ρησιν πα*ρνει τ1ς πλη-ρφρ*ες π περι6$νται στ7ν <δια τ7ν Π.∆. κα1 µ µαθηµατικ7 µ6θδ @γ0ει %π&α:τς κα1 µνν, τι ; EIα$@ «Gκτισε» τ& Σ(µπαν τ&... 2331 π.X., ταν ταυτ$ρνα µτ7ν <δια µ6θδ %πδεικν(ει τι στ&ν Bλληνικ& $Kρ συν6@αιναν κσµϊστρικ γε-γντα πως %νπτυAη τ3ς >Eλληνικ3ς Γλ"σσας κα1 πλε'στα Nλλα, Oδη %π& τ&28.000 π.X. Mεγαλ(τερς α:τεAευτελισµ&ς τ8 Sυδαϊκ8 α:τ8 συννθυλε(µατς (µτ <δια τ γραφµεν τυ) δν µπρε' ν γ*νVη. Kι µως, ταν πρ1ν %π& WAι $ρνια%κρι@Kς ; «∆» 0τησε µ %νικτ7 πιστλ τυ πρ&ς τ7ν >Iερ Σ(νδ τ3ς EEκκλη-σ*ας τ3ς >Eλλδς ν %π@ληθV3 τ& κατασκε(ασµα α:τ& –%νθελληνικ& σ ν τ'ς Nλλις–%π& τ7 θρησκε*α τKν >Eλλνων, κπιι θρησκευτικ1 ταγ* µας µXς διεµνυσαν, τιδν µπρε' ν γ*νVη α:τ, γιατ1 εναι @ι@λ* «+ερ&» κα1 «θεπνευστ», $αρακτηρ*0-ντας ταυτ$ρνα δηµσ*Yα τ&ν «∆» Zς «εSδωλλατρικ& περιδικ»...

Ω.

,Iωσ.φ, Mαρδνι (αι)ς, ,Oλµπρ%ιτ, K$ν κ.λπ.EAρ$*0ει λιπ&ν ; σιωνισµ&ς %π& τ7ν π$7 τ8 EIωσ7φ στ7ν A<γυπτ κα1 τ8 Mαρ-

δ$α*υ τ7ν π$7 τKν ΠερσικKν Πλ6µων ν δρX στ7ν >Iστρ*α σν συµ@υλτ-ρας τKν Bκσττε Sσ$υρKν κα1 ν @ρ*σκεται κτω %π’ λα τ κα*ρια +στρικ γεγ-ντα, %παγρε(ντας µ ν($ια κα1 µ δντια κθε κτρπ7 πρ&ς τ7ν Bλληνικτητα.Σπυδα' ρλ, σν «φιλσφικς» τυ µανδ(ας, πα*0υν διφρες µεγλες θρη-σκε'ες κα1 παρακλδια τυς, π α:τ&ς ν6πνευσε κα1 δι6δωσε. >H µηδενικ7 %ντ*-δραση τ8 κσµυ στ σηµεριν γεγντα δε*$νει πσ καλ κνυν κ. EOλµπριτκα1 ; κ. Kν τ7 «δυλει τυς». T& τραγικ& εναι, τι πανθµλγ(µενη παν6Aυ-πνη δλιτητ τυς G$ει σν %ρνητικ της Gκτυπ τ7ν _λιθιτητα τ8 σηµεριν8%νθρ"πυ τ3ς τηλερασης κα1 κατανλωσης, κτω %π& τ7ν τανλια τ3ς Sκνµι-κπ*ησης κα1 πληρφρησης τ8 συστµατς.

`Aς µ7ν %πρ8µε, γιατ1 + «GAυπνες @µ@ες» @ρ*σκυν τ&ν στ$ τυς µ6σα στ&(πνευµατικ&) σκτδι.

Π.Γ.

A7τειρες τς «φθνας»Σ(µφωνα µ π*σηµα στι$ε'α τ8 κρτυς τKν >Hνωµ6νων ΠλιτειKν τ7ν τελευ-

τα*α δεκαετ*α + φνι κα1 + α:τκτν*ες %π& %νηλ*κυς διπλασιστηκαν σ σ$6σηµ τ7ν δεκαετ*α τ8 ’80. Kαταστρφικτητα κα1 α:τκαταστρφικτητα συµ@αδ*-0υν µ γργ ς ρυθµ ς στ7ν κινων*α τ3ς «%φθν*ας» κα1 τ3ς «πληρφρ*ας», πως τ7ν aνµ0υν. Kινωνιλγι κα1 ψυ$λγι πι$ειρ8ν ν Bρµηνε(συν τ&φαινµεν, %πδ*δντας τ1ς αSτ*ες τυ στ7ν α<σθηση τ3ς %πµνωσης, π διακατ6-$ει τ νεαρ Nτµα τKν µεγαλυπλεων, στ7ν $θρικτητα τ8 περι@λλντς, πωςτ& %ντιλαµ@ννται τ µτια τ3ς παιδικ3ς ψυ$3ς,στ7ν %νµειAη τKν φυλKν, π8 φ6ρ-νει σ(γ$υση ταυττητας κα1 %AιKν, στ πρτυπα τ8 κινηµατγρφυ κα1 τ3ς τηλε-ρασης. Kα1 τ& σηµαντικ"τερ, π σπνια ;µλγε'ται: >H 0ω, τ& νηµ της, %A*α της, $θηκαν. Kα1 Wνα %γαθ& π πα(ει ν θεωρ3ται πλ(τιµ, Sδι$ε*ρως dα:τ$ε*ρως καταργε'ται d α:τ@(λως γκαταλε*πεται.

AIΣIMA KAI A∆HPITA

Σ’ α:τ7ν τ7ν καταφαν3 κρ*ση τ8 πλιτισµ8 %ναµ6νεται τ Bπµενα $ρνια ν πε-ρι6λθυν κα1 + κινων*ες τ3ς E:ρ"πης, π %κλυθ8ν %π& κντ τ&ν %µερικανικ&τρπ 0ω3ς. Γι’ α:τ& θ παν6λθυµε συντµως µ πληρ6στερη %νλυση.

Π.Λ.K.

Bι%γκρα κα& µες...N µπρ8σε, λ6ει, α:τς + πανκρι@ες κα1 φνικς πτητικς µη$ανς τKν %ερ-

πλανφρων ν γ*ννταν Wνα eσυ$ λαφρ& %ερπλανκι, π πετει σν πυλ*, νπρσγειωνταν σ κπι καταπρσιν λι@δι fτε κντ στ1ς πα$εις %γελδες, fτεστ1ς κτισ$νες «+ερς» τKν EIνδιKν...

Π8 τ& πρσιν τ3ς Γ3ς κα1 π8 τ& µπλ τ8 @ιγκρα <δι µ τ ς τερατ"δεις %στ6-ρες νετρν*ων, π G$υν διµετρ 15 $ιλιµ6τρων κα1 µX0α περ*πυ τριKν >Hλ*ων...

Π.Γ.

Γλακα ,Aθ.να>εΠερ*εργι Nνθρωπι κε' στ7ν «EEλευθερτυπ*α». Γ(ρευε πι& δηµσ*ευµα εδε ; ()

συντκτης της κα1 Gγραψε τ& περισπ(δαστ Nρθρ τυ, τι στ7ν EIθκη + κτικ*της Zµ*λυν Bλληνικ %π& 2700 π.X. (φ8λλ τ3ς 14/4/99). Kα1 κµισε γλα8κα στ7νEAθνα. EAφ8 κε' στ7ν καλ7 φηµερ*δα παρακλυθ8ν τ γραφµενα στ&ν «∆αυλ&»(δς κα1 τ1ς %π& $ρνια %ναφρς τKν SKν σ δηµσιε(µατα τ8 περιδικ8), γιατ1δν Gλα@αν )π’ lψιν τυς κα1 τ& δηµσ*ευµα Nρθρ-πιστλ7 τ8 (µακαρ*τυ πλ6ν)π. Γεωργ(ντ0υ, στ& τε8$ς 107/N6µ@ρις 1990 µ τ& <δι θ6µα, π %πτ6λεσε κα1τ& κεντρικ& θ6µα τ8 τ*τλυ τ8 Aωφ(λλυ τ8 «∆αυλ8». EAλλ δν πειρ0ει. Φθ-νει, τι µετ %π& νν6α $ρνια δικαι"ννται γραφµενα στ& «∆αυλ». Eναι κι α:τ&µι κπια λ(ση.

A.K.

,Aλανικ$ς ?πθκεςΠντα τ διφρα πιτελε'α δν πληκτρλγ8ν κτι Nπιαστες λεπτµ6ρειες. K-

πυ µ6σα %π’ τ καρ@υνιασµ6να συντρ*µµια Aεπετγεται $ρταρκι. EAλλ G$υν Aε-σπαθ"σει + EAλ@αν1 κα*, δασκαλεµ6νι, στ7ν τηλεραση λ6νε τ1 θ πθυµε ταν και-ν(ργι Kσσ@ γ*νVη δK, π συνειδητ φτι$νει ; διεθνισµς. Tτε @6@αια θεναι Nνθρωπι κα1 θ G$υν δ*κι, µως τ"ρα τ* γ*νεται µ’ α:τ7 τ7 συνωµσ*α τ3ς πλη-θυσµιακ3ς κα1 πλιτιστικ3ς %λλ*ωσης; oA! T& «%µ(νεσθαι περ1 πτρης» εναι φασι-στικ, θνικιστικ... T& σωστ& εναι «)περαµ(νεσθαι τ8 δλλαρ*υ δι’ A(πνων@µ@Kν»!

Π.Γ.

«Συγκατκηση» φρσαντς κα& φωρισµ)νυ>H )πδ$7 τ8 Sκυµενικ8 πατριρ$η στ7ν >Eλλδα µ τιµ6ς, πως πρ@λ6πεται,

%ρ$ηγ8 A6νυ κρτυς φυσικ εναι %π& Nπψη πρωτκλλυ aρθ, %φ8 σν κε-φαλ7 πλυεθνικ3ς Aυσ*ας εναι A6νς πρ&ς κθε Gθνς. qOµως µ τ7ν ε:καιρ*α τ3ςν6ας πισκ6ψε"ς τυ θ Oθελα ν τ8 πρτε*νω ν συγκαλ6σVη σ(νδν +εραρ$Kν κα1ν NρVη τ&ν %φρισµ&ν τ8 Pγα Bελεστινλ3. >H περ*στασις εναι κατλληλη, %φ8G$ει Bρτασθ3 π6ρυσι πισµως π6τεις τ8 θαντυ τ8 Pγα. oO$ι γι καν6να Nλλλγ, %λλ γι ν %µ@λυνθV3 πρκλητικ7 εSρωνε*α ν συνυπρ$υν + %νδριντεςτ8 πρωτεργτυ τ3ς Bλληνικ3ς λευθερ*ας Pγα κα1 τ8 πατριρ$υ Γρηγρ*υ τ8E´, π τ&ν %φ"ρισε γι τ ς %γKνες τυ )πρ τ8 Gθνυς, δεAι κα1 %ριστερ τ3ςεSσδυ τ8 πανεπιστηµ*υ EAθηνKν.

A.K.

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913226

Παρατηρντας κανες τ ς τ!τλυς µι%ς &πιασδ*πτε +λληνικ,ς κινηµατγραφικ,ς ται-ν!ας 0 +ν1ς τηλεπτικ2 πργρ3µµατς (+λληνικ2), διαπιστ6νει 7µ8σως τ:ν πληθ6ρα τν<8νων =ρων, π >ρησιµπι2νται γι? τ:ν δ*λωση τν διαφ@ρων εAδικτ*των, τν σταδ!ωνπαραγωγ,ς κ.λπ. Λ8<εις =πως σκρ*πτ, µντ0, µακιγι0, µπ(µαν κ.C. π πρ8ρ>νται κυ-ρ!ως 7π1 γαλλικ ς κα 7γγλικ ς =ρυς.

DO κινηµατγρ3φς εFναι G τ8>νη τ,ς καταγραφ,ς τ,ς κινµενης εAκ@νας (κατ’ 7ρ>3ς).Cinematograph (-phy) 0 συγκεκµµ8να cinema, σινεµ. DO =ρς π >ρησιµπι*θηκε, γι? ν?«Jαπτισθ,» αLτ: G Mφερεση τ,ς φωτγραφικ,ς καταγραφ,ς κα 7ναπαραγωγ,ς τ,ς κ!νη-σης (ψευδα!σθηση π δηµιυργεOται λ@γPω τ2 µετεικ3σµατς τ2 µατι2 µας), εFναι σνθε-τη λ8<η, πρερ>@µενη 7π1 δ +λληνικ8ς: τ:ν κ*νηση κα τ:ν γραφ. Στ:ν 7ρ>: R ταιν!ες,=πως εFναι γνωστ@, Sσαν JωJ8ς. MU τ:ν Mµφ3νιση τ2 &µιλ2ντς κινηµατγρ3φυ G τ8>νητ,ς κινµενης εAκ@νας (εAκνικ:-εAκαστικ:) γ!νεται Vπτικακυστικ*.

DH σνθετη τ8>νη τ,ς δηµιυργ!ας +ν1ς κινηµατγραφικ2 Xργυ 7παιτεO τ:ν συνεργασ!απλλν εAδικευµ8νων 7νθρ6πων, τε>νιτν κα καλλιτε>νν, διικητικ2 κα Jηθητικ2 πρ-σωπικ2. YAνθρωπι π γρ3φυν τ? κε!µενα, π Mκτελ2ν τ:ν παραγωγ*, π +ρµηνευντ ς ρ@λυς, π καθδηγ2ν τ1 συνεργεO κα τ ς [θπις, π κατασκευ3\υν τ >6-ρυς τν γυρισµ3των, π Mπε<εργ3\νται τ1 κινηµατγραφηµ8ν ]λικ@... K3πιι 7π1αLτ ς µ%ς εFναι γνωστ!. OR [θπι!, & σκηνθ8της, & σεναριγρ3φς, & (συνθ8της) µυ-σικ1ς κ.λπ. K3πιι Cλλι κρJνται π!σω 7π1 περ!εργα Vν@µατα, π µ@ν σU _ρισµ8νυς«µυηµ8νυς» (κινηµατγραφ@φιλυς κα 7νθρ6πυς τ2 Mπαγγ8λµατς) εFναι γνωστUς R ση-µασ!ες τυς.

Γι? τ ς περισσ@τερυς 7π1 αLτ ς τ ς 7νθρ6πυς >ρησιµπι2νται <8νι =ρι (Mπαγ-γελµατικ: «7ργκ@»), π εAσ*>θησαν 7π1 >ρες, R &πOες πρτες 7ν8πτυ<αν τ:ν λεγ@µενηaJδµη τ8>νη· =πως Mπ!σης <8νι εFναι κα + περισσ@τερι =ρι π 7φρ2ν στ: δµ: τ2cδιυ τ2 Xργυ κα στ? Mπ µ8ρυς στ3δια τ,ς διαδικασ!ας παραγωγ,ς (Mκτ1ς 7π1 Mκε!νυς,π R <8νι «δανε!στηκαν» 7π1 τ ς dEλληνες κα πρ8ρ>νται 7π1 τ1 θ8ατρ, =πως δρXµα,σκην7 κ.C.). Kανες δUν µπ,κε στ1ν κ@π ν? Mπι>ειρ*σfη ν? 7πδθ2ν αLτ R =ρι µU 7ντ!-στι>υς +λληνικς. EFναι καθαρ? θ8µα 7διαφρ!ας 0 <ενµαν!ας κα g>ι φυσικ? 7δυνα-µ!ας τ,ς γλ6σσας µας ν? 7πδθ2ν 7ντ!στι>α 0 κα πι1 σωστ? στ:ν +λληνικ: R κινηµα-τγραφικUς Xννιες.

DH δναµη τ,ς συν*θειας 7π1 τ:ν >ρ*ση αLτν τν =ρων, αLτσιων 0 M<ελληνισµ8νων,X>ει δηµιυργ*σει hδη aνα «καθεστiς» κα G Cνευ =ρων 7πδ>* τυς δUν πρJληµατ!\ειjτε 7πασ>λεO καν8ναν. dOµως δUν εFναι δσκλ ν? 7ντικατασταθ2ν –σταδιακ? cσως–αLτ R =ρι µU καθαρ? +λληνικς. YIσως αLτ1 ν? «<εν!σfη» λ!γ στ:ν 7ρ>*, 7λλ? κα π3λιεFναι θ8µα συν*θειας G Mπικρ3τηση κα >ρησιµπ!ησ* τυς.

lAς δ2µε κ3πιυς κινηµατγραφικ ς =ρυς, π >ρησιµπι2νται εLρ8ως: T1 µντ0τ,ς ταιν!ας (7π1 τ: γαλλικ: λ8<η monter-montage). Mντρω, µντ6ρ, µνταρισµ6ν, %µ-ντριστ, µντα0ι6ρα (0 µυJι@λα). EFναι G συναρµλ@γηση τν Mπ µ8ρυς εAκ@νων («πλ3-νων») µι%ς σκην,ς κα τν σκηνν στ1 σνλ@ τυς, µU τρ@π π ν? 8<υπηρετf, τ:ν 7φ*γη-ση κα τ:ν αAσθητικ: τ2 δηµιυργ2.

T1 πλXν (G καταγραµµ8νη εAκ@να 0 φωτγραµµα) 7πτελεO τ1 µικρ@τερ Mπ µ8ρυς κµ-µ3τι τ,ς ταιν!ας, πρωρισµ8ν ν? ]π3ρ<fη σU σ>8ση µU Cλλα πλ%να, 7πτελντας Xτσι aναν @ρµτ2 Xργυ, π πρ8πει ν? συνδεθf, (nρµλγηθf,) µU τ1ν σωστ1 τρ@π στ1ν κρµ1 τ2 Xργυ7π1 τ1ν @ρµλγ (µντ8ρ), & &πOς γι? τ1ν σκπ1 αLτ1 Mργ3\εται, >ρησιµπιντας aνα µη->3νηµα, π κ3νει τ? «δεσ!µατα» εAκ@νας κα h>υ, τ:ν «µυJι@λα» (0 «editor»), δηλαδ: τ1ν@ρµστρα (nρµστ*ρ-,ρς).

Γι? ν? δ!νεται G Mντπωση τ,ς συν8>ειας στ:ν κ!νηση κα τ,ς συν8πειας τν εAκ@νων, δ!-νεται πρσ>: σU κ3πια συνδετικ? στι>εOα, π M<ασφαλ!\υν τ:ν «σωστ:» Mντπωση στ1ν

H ABελλ.νιση τς Bενικς CρλγαςστDν τηλεραση κα& τν κινηµατγρ%φ

θεατ: (<εγελντ3ς τν, Lσιαστικ3), τ? ρακρ (raccord- γαλλικ3). Π.>.στ? πλ%να τ,ς cδιαςσκην,ς & [θπι1ς πρ8πει ν? φρ3fη τ? cδια ρ2>α, ν? X>fη τ:ν cδια κατ3σταση, R καιρικUςσυνθ,κες ν? εFναι R cδιες κ.λπ. K3θε στι>εO λιπ@ν, π M<ασφαλ!\ει αLτ:ν τ:ν «Vρθ@τη-τα» συν3ψεων, τ:ν κατ3λληλη σνδεση τν nρµν τ2 Xργυ, 7πτελεO µι?ν @ρµγ.. DOCνθρωπς π εFναι Mπιφρτισµ8νς µU τ:ν Mργασ!α παρακλθησης, καταγραφ,ς, Mλ8γ>υκα τ*ρησης τν στι>ε!ων αLτν (τν nρµγν), εFναι & «γραµµατ8ας» τ2 σκηνθετικ2τµ*µατς κα λ8γεται σκρ*πτ. DO @ρµγλγς (0 πιθαν1ν κα @ρµτηρητDς) τ2 γυρ!σµατς.OR σηµει6σεις τυ (τ? δελτ!α λ*ψεων) 7πτελ2ν τ1ν &δηγ1 nρµλ@γησης τ2 «γυρισµ8νυ»]λικ2, oστε τ? γυρισµ8να κµµ3τια ν? ταιρι3\υν (nρµ@\υν) µετα< τυς nρµνικ? (συµ-µετρικ? - σ ν µ8τρPω).

T1 µακιγι0 (0 make up) (7π1 τ: γαλλικ: maquiller-maquillage). Mακιγιρω-Aεµακιγιρω,µακιγιαρισµ6νς-%µακιγιριστς, & µακιγι6ρ, G µακιγι60. EFναι G Mπ!>ριση τν [θπιν µUκαλλυντικ? κα ψιµθια, µU σκπ1 τ1ν καλλωπισµ1 0 τ:ν µεταµ@ρφωση τν πρσ6πων, σµ-φωνα µU τς 7ν3γκες τν ρ@λων. DH τ8>νη τ,ς ψιµυθιλγας (ψιµυθιλγς).

T1 σενρι (scénario 0 screenplay). Πρ@κειται περ λ8<εως 7ντιδανε!υ. T1 σεν3ρι 7πτε-λεO τ1 καταγραµµ8ν σ>8δι τ2 Vπτικακυστικ2 Xργυ, τ1 &πO 7πτελεOται 7π1 συγκε-κριµ8ν 7ριθµ1 σκηνν (γαλλιστ la scène) µU λγικ: σειρ3. EFναι δηλαδ: τ1 σκην%ρι. DH συγ-γραφ* τυ γ!νεται 7π1 τ1ν σκηναριγρ%φ. T1 one line script, δηλαδ: τ? «περιε>@µενα» τ2σκηναρ!υ µU Mπικεφαλ!δες (0 περ!ληψη σκην,ς) µι%ς γραµµ,ς, 7πτελεO τ1 σκηνλγι.

T1 ρεπερ0 (7π1 τ:ν γαλλικ: reperer-reperage). Πρ@κειται γι? τ:ν 7να\*τηση, 7νακ3λυ-ψη κα Mπιλγ: τν >6ρων (κυρ!ως), π εFναι κατ3λληλι γι? τ1 γρισµα τ,ς ταιν!ας, ,Aν-νευση Gρων. T1 σηµεO =πυ θ? στηθf, G κινηµατγραφικ: µη>αν: λ*ψης (camera) κα Gστ@>ευση τ2 φακ2, συν*θως λ8γεται γων!α λ*ψης. YAλλως Hπψη. DO τε>νικ1ς π, >ρησι-µπιντας µη>ανικ? συστ*µατα κ!νησης (καρ8λ, γεραν1 κ.C.), κινεO τ:ν µη>αν: λ*ψης,Vνµ3\εται µακιν*στας. EFναι σαφς 7ναγνωρ!σιµη G +λληνικ: καταγωγ: τ,ς λ8<ης, 7π1 τ:νµη$αν. Πρ@κειται κα π3λι γι? 7ντιδ3νει. Θ? µπρ2σε ν? 7πδθf, στ? +λληνικ? µU τ1ν=ρ: µηανιστ.ς.

DO Cνθρωπς π φρντ!\ει τ:ν Xνδυση τν [θπιν, σµφωνα µU τς &δηγ!ες τ2 Mνδυ-µατλ@γυ, εFναι & %µπιγιρ 0 G %µπιγι60. Στ? +λληνικ? Aνδυτ.ς, -Iτρια. T? ρ2>α (Mνδµα-τα) φυλ3σσνται στ1 @εστιρι, δηλαδ: στ1 Aνδυµατφυλ%κι (AνδυµατφIλαB) κα & >ρς,=πυ ντννται κα +τιµ3\νται R [θπι!, εFναι τ1 Aνδυτ.ρι (καµαρ!νι).

K3πιες φρUς R σκηνUς γυρ!\νται µU σγ>ρνη λ*ψη h>υ, κ3πιες Cλλες φρUς G [>η-τικ: Mπε<εργασ!α γ!νεται κατ@πιν στ? Mργαστ*ρια. Γι? ν? «φρεθ2ν» συγ>ρνισµ8να τ? λ@-για στ1 στ@µα τ2 [θπι2, γ!νεται τ1 λεγ@µεν ντυµπλ0 0 λγθεσα.

Casting. Eπιλγ: [θπιν, G διανµD τν >αρακτ*ρων (ρ@λων). Γι? ν? συ\ητηθ2ν τ?πρJλ*µατα, & τρ@πς Mργασ!ας κα κ3θε θ8µα π 7φρ% στ: δηµιυργ!α τ2 Xργυ κα ν?παρθ2ν 7πφ3σεις, γ!ννται δι3φρα meeting. ‘H +λληνικ: λ8<η εFναι: συσκ)ψεις.

Mι? &µ3δα σκηνν, µι? σειρ? (7κλυθ!α) κινηµατγραφικν γεγν@των 7πτελεO µ!ασεκνς σκηνν. ∆ηλαδ: Jντητα σκηνν. ( Aντιστι>εO στ1 κεφ3λαι τ2 µυθιστρ*µατς).T1 δU πλXν, _ς ]λικ1 τεµ3>ι, 7πτελεO, =πως πραναφ8ραµε, nρµ1 τ2 Xργυ. Eννιλ-γικ? 0 πι1 σωστ? σηµειλγικ? αLτ: G φωτγραφικ? 7πτυπωµ8νη εAκ@να 7πτελεO aνα φω-τγραµµα.

ALτ? σ?ν aνα πρτ σηµε!ωµα, π 7πευθνεται στ ς κινηµατγραφφιλυς (σινεφ*λ),7λλ? κυρ!ως στ ς 7νθρ6πυς τ2 κινηµατγρ3φυ κα τ,ς τηλε@ρασης, π >ρησιµπι2νκαθηµεριν? =λυς αLτ ς τ ς =ρυς, >ωρς, cσως, πτU ν? X>fη περ3σει 7π1 τ1 ν2 τυς G σκ8-ψη, πiς θ? µπρ2σαν κ3λλιστα ν? 7ντικατασταθ2ν µU =ρυς τ,ς δικ,ς µας γλ6σσας.

ΓιKργς Kρδ)λλαςΣκηνθ8της

Σ.«∆.»: DO Γιργς Kρδ8λλας Mργ3\εται στ1ν κινηµατγρ3φ κα τ:ν τηλε@ραση.Σκηνθ8τησε τς τηλεπτικUς σειρ8ς: «EAναστασ*α», «EAπ"ν», «Mι ν($τα σν κι α:τ»,«T0ι@α6ρι», «T& φτερ(γισµα τ8 Γλρυ» κ.C.

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913228

O ∆IAΣHMOΣ MOYΣIKOΣ ∆. ΠAΠAΠOΣTOΛOY ∆IAΠIΣTΩNEI:

H APIΣTOYPΓHMATIKH TEΛEIOTHTA THΣ ΓΛΩΣΣAΣ

«DYπ@Jαθρ

τ,ς µυσικ,ς

=λων τν λαν

εFναι G

DEλληνικ:

Mυσικ:»

DO διεθν2ς φ*µης µυσικλ@γς κα µυσικσυνθ8της ∆ηµ.τρηςΠαπαπστλυ µ!λησε στ1 «∆αυλ1» γι? τ: µυσικ@τητα τ,ς +λλη-νικ,ς Γλ6σσας κα γι? τ1 µεγαλεO τν &µηρικν Mπν. Mελ8τη-σε τ: µυσικ: παρ3δση δεκ3δων λαν τα<ιδεντας σ’ =λ τ1νκ@σµ κα διαπ!στωσε τελικ?, =τι G DEλληνικ: Mυσικ: σU πα-ν3ρ>αιες Mπ>Uς δια>θηκε σ’ =λν τ1ν κ@σµ. «Tα<ιδεντας στ:νDEλλ3δα κα γνωρ!\ντ3ς την µυσικ3, εFναι σ?ν ν? τα<ιδεfης σ’=λν τ1ν κ@σµ», εFναι τ1 συµπ8ρασµα τ2 πλ>ρνυ Mρευνητι-κ2 τυ µ@>θυ, aνα συµπ8ρασµα π τ1 7πδ8>νται κα R µε-γαλτερι <8νι µελετητ8ς τ,ς παγκ@σµιας µυσικ,ς, κι =µως πα-ραµ8νει Cγνωστ στ1 πλατ κιν@. «T1 ]π@Jαθρ τ,ς µυσικ,ς=λων τν λαν εFναι G DEλληνικ: Mυσικ*», πρσθ8τει στ: συ-νταρακτικ: αLτ: διαπ!στωσ* τυ & dEλληνας µυσικ@ς. Aκ-λυθεO τ1 πλ,ρες κε!µεν τ,ς συ\ητ*σεως π εc>αµε µα\! τυ.

ΣYNT.: qOταν λ6µε, κ(ριε Παπαπστλυ, τι γλKσσα µας εναι µυσικ, G$ει µυ-σικτητα, τ1 νν8µε µ uπλX λγια;

∆HM. ΠAΠAΠOΣTOΛOY: DH µυσικ: παρ3γεται µ8σα 7π1 τ:ν Mναρµ@νια σ>8σησυµφ6νυ-φων*εντς κα φων*εντς-ν*µατς µ8σα σU µι? λ8<η. DH cδια Mναρµ@νια σ>8-ση πρ8πει ν? Mµφαν!\εται κα στ:ν διαδ>: τν λ8<εων τ2 λ@γυ. K3θε Cκυσµα, κ3θεS>ς δUν X>ει µ8σα τυ µυσικ*. YAλλ κρ@τς 0 θ@ρυJς κι Cλλ µυσικ*. Eκ τ,ς nρµ-ν!ας κρ!νεται & S>ς κα κατατ3σσεται. Kα τ? Jασικ? στι>εOα τ2 µυσικ2 λ@γυ εFναι

G Aσρρπ!α, G Aσµετρ!α, G περιδικ@τητα, G δι? τ2 ν*µατς τ,ς λ8<ης 7π@δει<η συ-ναισθ*µατς.

H «ριστυργηµατικ τελειτητα» τς µηρικς γλσσαςΣYNT.: T ;µηρικ Gπη µφαν*0υν α:τ7 τ7 µυσικτητα σ )ψηλ π*πεδα τελει-

τητας;∆.Π.: Πρ@κειται γι? 7ριστυργηµατικ: τελει@τητα. Στ1ν dOµηρ τ1 κυρ!αρ> µ8τρ

εFναι τ1 Gρωικ1-Mπικ@, π σ*µερα τ1 7πδ!δυµε στ1 δεκαπεντασλλαJ κυρ!ως. EκεOν=µως π X>ει σηµασ!α εFναι, πiς G &µηρικ: π!ηση Mκπ8µπει µυσικ: G cδια. Tραγυ-δ3ει µ@νη της. Kι αLτ1 Vφε!λεται στ1 γεγν1ς, =τι & dOµηρς δUν σταθµεει σU καν@νεςγλωσσικς, =σ στ:ν καταπλ*ττυσα πιητικ* τυ µεγαλφυ!α, ν? µετυσι6νfη σU λ8-<εις nρµνικ8ς, καταστ3σεις, h>υς, φση, συναισθ*µατα. Γι’ αLτ1 κα R λ8<εις τυ γε-µ!\υν µU φων*εντα, γι? ν? Mκφρ3συν τς Mντ3σεις. ALτ: εFναι G αAτ!α π Mκπ8µπειµυσικ: & λ@γς τυ, & στ!>ς τυ κα G σνθεσ* τυ. EFναι aνας µυσικσυνθ8της π Xκαµε τς λ8<εις ν@τες κα τς ν@τες Xκφραση π3θυς. EFναι λιπ1ν φωνητικ: κα g>ι γραµ-µατικ: –vν κα σ8Jεται 7π@λυτα τ: γλσσα– G σνθεσ* τυ. Πλ3θει τ: γλσσα, δUν τ:ν

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913230

,IθαγενDς τυ Mπαντ πα>ντας Oκλαδν τν α7λ τ Πανς (στDν PδιακριKς στ%ση µ$ τν παν%ραι QEλληνα θε: λ. Hναντι σελδας).

13231∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

O παν%ραις QEλληνας θες ΠRν πα>ει τν «α7λν τ Πανς» τ φερGνυµ τυ παν%ραι Jλληνικ µυ-σικ Sργαν τς ,Aρκαδας. Tν «α7λν τ Πανς» AγνGρι>αν κα& τν Hπαι>αν λα& δι%σπαρτι σ’ Uλα τR µ)-ρη τς Yδργευ, Uπως πρκλµιαν& ,Aµερικαν& ,IνδιVνι στ Περ, δι%φρες φρικανικ$ς φυλ)ς, κ%-τικι τKν νησιKν τς ,Iνδνησας, λα& τς WAπω ,Aνατλς κ.λπ., πρVγµα πX πδεικνIει Uτι σ$ YγνωστηAπD τ πωτ%τυ παρελθντς Z EλληνικD MυσικD «διαIθηκε» στDν Yδργει, Uπως διαπιστGνει C µε-γ%λς QEλληνας µυσικς ∆. Παπαπστλυ κα& C δι%σηµς Eλετς µυσικλγς Mπ[ MπI. (Λεπτµ)

ρεια ναθηµατικ ναγλIφυ τ 4υ π.X. α^Kνς. ,Aθ.να, ,Eθνικ ,Aραιλγικ Mυσε_).

πρσαρµ@\ει σU σ>*µατα. Συνδασε τ: µυσικ: µU τ: φση κα τ: λ8<η, π.>. & στ!>ς τυ«BιKσ* τε %κτα*», π τ1ν µετ8φρασε & Aργρης Eφταλι6της «κι %ντι@γγ"ντας στε-ν0υν κυµατδαρτι + κ@ι», δ!νει =λ τ1 µ3νιασµα τ2 φυσικ2 στι>ε!υ. dOπωςπ3λι G λ8<η «$αρ» X>ει =λ τ1 Cνιγµα τ,ς καρδι%ς. DH λ8<η «λ(πη» X>ει aνα κλε!σιµ,aνα µυσικ1 >αµ*λωµα, καθiς σκJυν R ψυ>Uς θλιµµ8νες.

ΣYNT.: EAναγκαστικ δηλαδ7 Bλληνικ7 γλKσσα Gπρεπε ν Zµιλε'τ «τραγυδιστ»;∆.Π.: M? 7λλις δUν XJγαινε ν@ηµα. Γι’ αLτ@, vν συνµιλ*συµε στ1ν 7ρ>αO +λληνικ1

λ@γ, κ3πις π δUν γνωρ!\ει τ: γλσσα, θ? 7ρ8σκεται ν? 7κfη κι vς µ:ν καταλαJα!νfη

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913232

τ1 ν@ηµα.ΣYNT.: Eναι λιπ&ν Bλληνικ7 γλKσσα στ*$ς κα1 µυσικ;∆.Π.: Aπλτως. Kι αLτ1 τ1 Jλ8πυµε στς 7ρ>αOες τραγPωδ!ες, =πυ δUν ]π3ρ>ει Xµµε-

λς λ@γς καταφαν*ς. DYπ3ρ>ει Xµµελς πε\1ς λ@γς, =µως X>ει τ8τια µυσικ@τητα, oστεν? εFναι µελPωδικ6τερς 7π1 Cλλα µυσικ? 7ριστυργ*µατα.

H µυσικτητα ρεται π τ δι τ Σ!µπανΣYNT.: Mπως λιπ&ν µ τ& µυσικ& λγ γ*νεται κανε1ς πι& αSσθητς, πι& κατανη-

τς;∆.Π.: DH γλσσα _ς MργαλεO Mπικινων!ας θ8λει ν? Mκφρ3σfη σµπαντα τ? 7νθρ6πινα

συναισθ*µατα, ν? τ ς δ6σfη τ: δι3σταση κα τ: λεπτµ8ρεια. ΠλλUς φρUς aνα Mπιφ6-νηµα πλλαπλασι3\ει στ: σκ8ψη τ2 συνµιλητ, τ1 συνα!σθηµα. T1 Mπιφ6νηµα εFναιaνα µυσικ1 στι>εO, π διαπερνw%.

ΣYNT.: Συνθως λ6µε, τι σκεφτµαστε µ λ6Aεις. Mπως µυσικτητα τ3ς γλ"σσαςvταν γι τ ς qEλληνες πρϊ&ν µυσικ3ς σκ6ψης;

∆.Π.: Θ!<ατε aνα φJερ1 \*τηµα. YOντως G µυσικ@τητα σκ8ψεως, G nρµν!α σκ8ψεωςκ3νει τ1ν Mναρµ@νι λ@γ. Kι αLτ: τ:ν µυσικ@τητα τ:ν πα!ρνει 7π’ τ: φση, 7π’ τ:ναAσθητικ: τ2 >6ρυ π \f,, 7π’ τ1 cδι τ1 Σµπαν. Eδ εFναι κα G 7παρ>: τ,ς φιλ-σφ!ας, τ2 Λ@γυ. DO κ@σµς 7ντικατπτρ!\εται µ8σα στ1ν Cνθρωπ κα αLτ1ς & κ@σµςX>ει µυσικ@τητα, G &π!α δνεO στ1 ρυθµ@ της τ:ν 7νθρ6πινη σκ8ψη κα τ:ν Xκφρασ*της, τ1ν λ@γ.

ΣYNT.: Γι’ α:τ& + %ρ$α'ι qEλληνες Gθεταν τ7ν µυσικ7 σ %νλγη σπυδαιτητα µτ7 φιλσφ*α.

∆.Π.: AκριJς. Eδ Jρ!σκεται G J3ση τ2 +λληνικ2 Aδεγρ3µµατς, τ2 +λληνικ2τρ@πυ σκ8πτεσθαι κα \,ν. ALτ1 δε!>νει τ1 γιατ R 7<!ες τ2 DEλληνικ2 Πνεµατς θ?παραµε!νυν 7ναλλ!ωτες στ1 >ρ@ν, αA6νιες.

ΣYNT.: >H µυσικ7 Zς τ6$νη στ7ν %ρ$α*α >Eλλδα vταν δηλαδ7 µι πρ6κταση τ3ςγλ"σσας;

∆.Π.: ∆Uν ]π3ρ>ει διαφρ3. Στ1 τραγδι τν!\εται G M<ωραϊστικ: µελPωδ!α, π λε-πτµερεO τ1 συνα!σθηµα. DO «καµJ%ς» =µως αLτ2 τ2 λεπτµερ2ς «κεντ*µατς» εFναι& µυσικ1ς λ@γς, G γλσσα. DO µελPωδ1ς Xφτια>νε τ? κεντ!δια τυ π3νω στ1ν καµJ% τ,ςκαθαρ@τητας κα τ,ς nρµν!ας.

«T ληθιν ε%ναι πι “ρσενικ”...»ΣYNT.: A:τ7 )ψηλ7 πιτητα κα1 καθαρτητα τ3ς >Eλληνικ3ς Γλ"σσας µ6$ρι πτε δια-

τηρε'ται;∆.Π.: Mπρ ν? π, π6ς, =σ 7πµακρυν@µαστε 7π1 τ1ν dOµηρ, 7ρ>!\υν ν? «θ-

λ6νυν τ? νερ3». ALτ1 εFναι MµφανUς κα στ:ν +λληνικ: τραγPωδ!α. ALτ: G φθ!νυσα π-ρε!α Xρ>εται aως σ*µερα. Kα πιστεω, =τι G αAτ!α Jρ!σκεται στ1 =τι & καθαρ1ς λ@γς, &Gρωικ1ς κι 7ντρ!κεις, σταδιακ? ]πτ3σσεται στ: σκπιµ@τητα. dOταν σκ8φτεσαι τς συ-ν8πειες αLτ2 π θ8λεις ν? πf,ς, =ταν G πλιτικ:-ρητρικ: µεθ@δευση καθρ!\υν τ1λ@γ, τ@τε τελει6νει G αLθεντικ@τητα. YIσως τ1 7ληθιν1 ν? εFναι πι1 «7ρσενιν1» 7π’ =,τινµ!\υµε· κι αLτ1 τ1 πρσφ8ρει & dOµηρς.

ΣYNT.: Eναι πλ σηµαντικ α:τ& π λ6τε.∆.Π..: DH ]πταγ: τ2 λ@γυ στ1 δ@γµα, στ1ν τπ, στ1ν αLστηρ1 γραµµατικ1 καν@να

δηλiνει M<υσ!α, σκπιµ@τητα.ΣYNT.: `Aς πιστρ6ψυµε στ& παρν. Παρατηρε'ται, τι σηµεριν7 «π*σηµη» Bλλη-

νικ7 γλKσσα, «πρωτευυσινικη», πρφρικ τρ"γει σιγ - σιγ τ1ς τπικς διαλ6-κτυς, π(, νµ*0ω, εναι κα1 µυσικ"τερες.

∆.Π.: Συµφων 7π@λυτα µU τ:ν παρατ*ρησ* σας. Kα Mπαυ<3νω. Θεωρ Mθνικ: αLτ-

κτν!α τ:ν &µιγενπ!ηση τ,ς γλ6σσας κα τ:ν 7π6λεια τν τπικν διαλ8κτων, R&πOες Mκφ8ρυν τ1 Aδ!ωµα, γεωγραφικ1 κα ψυ>ικ@, κ3θε τ@πυ. DH πλυσ>ιδ*ς µυ Mνα-σ>@ληση µU τ1 +λληνικ1 γλωσσικ1 Aδ!ωµα κ3θε γωνι%ς τ,ς πατρ!δας µας µU κ3νει ν? Jλ8-πω µι? 7νθδ8σµη πλµρφη, πλ>ρωµη και πλυαρωµατικ*. ALτ1 τ1 >ωνευτ*ρι τ,ςµι%ς Mπ!σηµης γλ6σσας &δηγεO στ:ν µνλιθικ@τητα, στ:ν 7δυναµ!α 7ν3πλασης. dOτανσυρρικν6νυµε aναν τ@σ µεγ3λ πλ2τ δι6>νντας τ? φων*νετα –αLτ1 κυρ!ως γ!νεται–,δι6>νυµε τ1ν S>, π%µε στ:ν 7φων!α. Kα vς πρσ8<υµε τ1 +<,ς: τ1 παραδσιακ@, δη-µτικ1 τραγδι, π δUν εFναι σ*µερα τ1 «Mπ!σηµ» τραγδι τ,ς >6ρας, X>ει &µηρικUςκαταJλ8ς: T1 µ8τρ τν 7/8 τ2 Kαλαµατιαν2 ταυτ!\εται µU τ1ν dOµηρ: «Nνδρα µ7Gνεπε, M8σα, πλ(τρπν...». T1 Tσ3µικ Mπ!σης εFναι aνας 7πκαλυπτικ1ς >ρευτικ1ςAδιωµατισµ@ς, 7π@λυτα +λληνικ@ς.

ΣYNT.: T& Zεϊµπ6κικ;∆.Π.: T1 Zεϊµπ8κικ εFναι µι? περ!πτωση, π θ8λει πρσεκτικ: µελ8τη. Xρεεται στ?

4/3, 7φ*νει =µως Mλευθερ!α στ1ν >ρευτ*· & Zεϊµπ8κης εFναι Mλεθερς ν? αLτσ>εδι3σfη.

H παγκσµια δι)υση τς Eλληνικς MυσικςΣYNT.: >H κλασσικ7 ε:ρωπαϊκ7 µυσικ7 λ6γεται τι, παρ’ τι κι α:τ7 Wλκει τ7ν κατα-

γωγ της %π& τ7ν Bλληνικ7, ν τ(τις τ7ν περιρ*0ει. Πι εναι δικ σας γν"µη;∆.Π.: YEτσι 7κριJς εFναι. DYπ,ρ<ε µ!α 7ν3γκη τν ELρωπα!ων ν? Mκφρ3συν µυ-

σικ? τ1ν δικ@ τυς τρ@π σκ8ψης, π 7ντιστι>εO στ1ν δικ@ τυς γεωγραφικ1 >ρ, στ1δικ@ τυς ψυ>ισµ@, π εFναι διαφρετικ1ς 7π’ τ1ν δικ@ µας. EFναι λα µU σταθερ: ρεα-λιστικ: 7ντ!ληψη, G &π!α σηκ6νει περι>αρακ6σεις. Γι’ αLτ1 κα G µυσικ* τυς περι-ρ!\εται· X>ει Πεντ3γραµµ, MνP G DEλληνικ: εFναι Mλεθερη.

ΣYNT.: oE$ετε ταAιδ6ψει πλ σ’ λ τ&ν κσµ µελετKντας τ7 µυσικ7 Gκφραση πλλKνλαKν, %π& τ7ν EAφρικ7 µ$ρι τ& N6 Kσµ. Πι& vταν τ& τελικ σας συµπ6ρασµα;

∆.Π.: Tα<ιδεντας στ:ν DEλλ3δα κα X>ντας τ? 7κρ3µατα τ,ς +λληνικ,ς µυσικ,ς=λων τν τ@πων, εFναι σ?ν ν? τα<!δεψες σ’ =λν τ1ν κ@σµ. MU 7π@λυτη JεJαι@τηταµπρ ν? π, =τι τ1 ]π@Jαθρ τ,ς µυσικ,ς =λων τν λαν εFναι G +λληνικ: µυσικ*.MU τ:ν Cπψ* µυ συµφωνεO κα & µεγ3λς DEλJετ1ς λαγρ?φς κα µυσικλ@γς MπiMπJ· κα J8Jαια g>ι µ@ν αLτ@ς.

ΣYNT.: Mιλ8µε λιπ&ν γι µι παγκσµια «δι$υση» τ8 Bλληνικ8 πλιτισµ8, π κντ στ’ Nλλα δι6δωσε κα1 τ7 µυσικ.

∆.Π.: AκριJς. Kα G µεγ3λη µυ 7πρ!α εFναι, π@τε 7κριJς Xγινε αLτ: G παγκ@σµιαδι3>υση. EFναι καταπληκτικ@, ν? γνωρ!\fης τ1 πς π3νω στ:ν +λληνικ: µυσικ: =λι Rλα «X>τισαν» µU J3ση τ:ν δικ* τυς φση, τ1 δικ@ τυς Xθς, τ:ν µυσικ* τυς. N?Jλ8πfης στ ς Mασ3ι τ,ς Aφρικ,ς τ:ν Πεντατν!α τ,ς Hπε!ρυ. DH +λληνικ: µυσικ:εFναι παρ2σα κα 7π1 πλευρ%ς >ρνικν στιγµν (µ8τρ) κα µελPωδικν διαδρµν κα7π1 πλευρ%ς nρµνικν σ>8σεων. YAπειρα παραδε!γµατα τ1 µαρτυρ2ν. dOταν & Cνθρω-πς Sταν Oδυσσ8ας, φα!νεται =τι τ@τε µπρ2σε ν? τα<ιδεσfη, ν? διαδ6σfη τ:ν πλυµη->ανσνη τυ. OR dEλληνες τ,ς &µηρικ,ς Mπ>,ς Sταν καθαρ Cνθρωπι, µU καθαρ? λ@-για κα καθαρ3, δηµιυργικ? >8ρια.

Παν. Λ. Kυαλ%κης

DO κ. ∆.Π. εFναι Rδρυτ:ς κα διευθυντ:ς τ,ς πλυJραJευµ8νης (πρτ πανελλ*νι κα πρτ παγκ@σµι JραJεO)Πειραµατικ,ς XρPωδ!ας Aθηνν κα τ2 Oργανικ2 Συν@λυ Pro-Arte, συγκρτηµ3των π κατ? κρι λ@γ+ρµηνευν τς συνθ8σεις τυ. Στ: >ρPωδιακ: µυσικ: δηµιργησε καινργια σ>λ*. Kρι >αρακτηριστικ@ τηςεFναι G σνδεση –>ρνικ? κα >ωρικ?– τ,ς σνθετης +λληνικ,ς µυσικ,ς ταυτ@τητας. Mελπ!ησε Xργα τν κρυ-φα!ων DEλλ*νων πιητν Παλαµ%, KαJ3φη, Σεφ8ρη, Eλτη, P!τσυ, Aντων!υ κ.C. ΠλλUς συνθ8σεις τυ π8ρασανστ1 >ρ τ,ς δισκγραφ!ας κα X>υν µεταδθ, 7π1 τ? σηµαντικ6τερα τηλεπτικ? κα ραδιφωνικ? δ!κτυα τ,ςELρ6πης κα τ,ς Aµερικ,ς «France Cultur», «BBC», «CBS», «CNN».

13233∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

Στ: Bι8ννη ]π,ρ>ε 7π1 τ? µ8σα τ2 IH´ αAνς µι? 7νθηρ: +λληνικ: παρικ!α. DH κιν@τητατ,ς Eκκλησ!ας τ2 DAγ!υ Γεωργ!υ συγκ8ντρωνε dEλληνες µU τυρκικ: ]πηκ@τητα κα G κι-ν@τητα τ,ς Eκκλησ!ας τ,ς DAγ!ας Tρι3δς dEλληνες µU αLστριακ: ]πηκ@τητα. Στ: συν8λευσητ,ς κιν@τητας τ2 DAγ!υ Γεωργ!υ στς 27 Mαρτ!υ 1784 7πεφασ!σθη, R δ κιν@τητες ν? δια-τηρ*συν τ:ν αLττ8λει3 τυς. DO Mµπρικ1ς αLτ1ς πυρ*νας π παρικ2σε στ: Bι8ννη Sταν]πλγ!σιµη Aκνµικ: δναµη, γι’ αLτ1 7πλ3µJανε 7ρκετ? πρν@µια, =πως G 7ν3πτυ<η τ2+λληνικ2 JιJλιεµπρ!υ, τ:ν &π!α εLν@ησαν 7π1 τ? µ8σα τ2 IH´ αAνς R ALστριακ!, γι? ν?M<υπηρετ*συν τ? συµφ8ρνται κα τς JαλκανικUς τυς Jλ8ψεις. T1 +λληνικ1 JιJλ! Xπρεπε ν?φ8ρfη Aκνµικ? Vφ8λη στ:ν αLτκρατρ!α κα ν? διεισδσfη στ:ν 7γρ? τ,ς Oθωµανικ,ς ALτ-κρατρ!ας. Hταν 7ναπ@φευκτς & 7νταγωνισµ1ς µU τ:ν παραγωγ: +λληνικ2 JιJλ!υ –κυρ!ως–τ,ς Bενετ!ας, π γι? τρεOς αAνες εF>ε τ1 µνπ6λι στ1 +λληνικ1 JιJλιεµπ@ρι. DH αLστριακ:νµθεσ!α τ,ς Mπ>,ς εLν2σε Mγ>ειρ*µατα τ8τιυ εcδυς: T? πργεν8στερα διατ3γµατα π M<8δωσε & αLτκρ3τωρ Iωσ:φ & B´ περ Mλευθερτυπ!ας (11.6.1781), περ 7νε<ιθρησκε!ας(13.10.1781) κα µι? σειρ? µεταρρυθµ!σεων, π καθιερ6θηκαν µU τ1ν =ρ «Sωσηφισµς». Πρϋ-π@θεση γι? ν? γ!νfη 7νταγων!σιµ τ1 +λληνικ1 JιJλ! τ,ς Bι8ννης Sταν G δηµιυργ!α +λληνικντυπγραφε!ων, πρ%γµα δσκλ, καθiς τ? τυπγραφεOα τ,ς Bι8ννης Sταν κλειστ? Mπαγγ8λµατα·τ:ν Cδεια Xδινε Mκτ1ς 7π1 τ1ν δ,µ κα G συντε>ν!α. DO Γ. Bεντ@της Sταν & Rδρυτ:ς τ2 πρ6τυστ: Bι8ννη +λληνικ2 τυπγραφε!υ. DH Cδεια M<ασκ*σεως Mπαγγ8λµατς π τ2 Mδ@θη, δηµι-ργησε 7ντιδρ3σεις µετα< τν τυπγρ3φων. OR διαµαρτυρ!ες στηρ!>θηκαν στ1 hδη κρεσµ8-ν Mπ3γγελµα, στ1 γεγν1ς =τι τ? µεγ3λα JιJλιπωλεOα(1) τπωναν +λληνικ? JιJλ!α κα πiς & Γ.Bεντ@της δUν Sταν Mπαγγελµατ!ας τυπγρ3φς. Στ:ν 7π@φαση περισσ@τερ 7π1 τς διαµαρτυρ!εςJ3ρυναν R πρθ8σεις τν 7ρ>ν κα τ1 γεγν1ς πiς & Γ. Bεντ@της ]πστηρι\@ταν 7π1 τ ς dEλλη-νες Mµπ@ρυς τ,ς παρικ!ας. Στ ς cδιυς λ@γυς κα στ:ν «7ρ>: τ2 δεδικασµ8νυ» –στ:ναLστριακ: Mπικρ3τεια κυκλφρ2σαν Mφηµερ!δες σ’ =λες τς γλσσες– στηρ!>θηκε & Γ. Bεντ@-της, γι? ν? Mκδ6σfη τ:ν πρ6τη +λληνικ: Mφηµερ!δα.

Aκλθησε µι? Mκδτικ: παραγωγ:, π π8ρασε τ? =ρια τ,ς παρικ!ας τ,ς Bι8ννης: G « Eφη-µερς» τν Mαρκιδν-Πλιυ, «EAδ*σεις γι? τ? Aνατλικ? M8ρη» τ2 Iωσ:φ Φραγκ!σκυHalle, π µετωνµ3σθηκε 7ργ@τερα σU «DEλληνικ1ν Tηλ8γραφν», & «DEρµ,ς & Λ@γις», µU Mκδ@-τες τ1ν YAνθιµ Γα\,, τ1ν θε@κλητ Φαρµακ!δη κα 7ργ@τερα τ1ν KωνσταντOν Kκκιν3κη, G«Kαλλι@πη», µU Mκδ@τη τ1ν συγγραφ8α τ,ς « Ωγυγ!ας» Aθαν3σι Σταγειρ!τη. Στ1 Παρ!σι Mκδ@-θηκαν τ? περιδικ3: «M8λισσα» 7π1 τ1ν Σ. K@νδ, « Aθην%» 7π1 µι? τετραµελ, &µ3δα («DH DEται-ρ!α τ,ς Aθ*νας») κα ]πεθυν Xκδσης τ1ν ΣµυρναO Π. Iωανν!δη µU τ1 ψευδ6νυµ «ΦιJα-π@λλων». Mετ? τ:ν 7ναστλ: Xκδσης τ,ς « Aθην%ς» & Π. Iωανν!δης M<8δωσε τ1 περιδικ1 «Mυ-σεOν». Στ:ν Aγγλ!α Mπι>ειρ*θηκε G Xκδση τ2 περιδικ2 «Iρις 0 τ? ν2ν DEλληνικ3»· Mµπνευ-στUς αLτ2 τ2 περιδικ2 Sταν & φιλ8λληνας λ@ρδς Γκ!λφρδ κα & ∆. Σ>ιν%ς.

«,Eργαστ-ριν τς ν.ας τ/ν Γραικ/ν φιλλγ2ας»Στς Jλ8ψεις τν αLστριακν δUν Sταν µν3>α & 7νταγωνισµ1ς µU τ: JιJλιπαραγωγ: τ,ς Bε-

EΛΛHNIKOΣ ∆IAΦΩTIΣMOΣ KAI EKKΛHΣIADH Cνθιση τ,ς +λληνικ,ς διαν*σεως στ: Bι8ννη

(1) Baumeister, Gerold, Grund, Tüchler.

13235∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

νετ!ας, 7λλ? κα µU τ: Pωσ!α, στ1 Jαθµ1 π R Pσι Xδιναν πρν@µια στ1 +λληνικ1 Mµπ@ρι, µUσκπ1 ν? τ1 κηδεµνεσυν. DYπ’ αLτ1 τ1 πρOσµα G πρ6τη +λληνικ: Mφηµερ!δα τ2 Bεντ@τη µπ-ρεO ν? θεωρηθf, κα _ς 7ντ!Jαρ στ1 Mµπρικ1 σµφων τ2 1784 µετα< Pωσ!ας-Tυρκ!ας µUσκπ1 τ:ν πρ6θηση τ2 +λληνικ2 Mµπρ!υ.

OR dEλληνες τ,ς παρικ!ας τ,ς Bι8ννης, τ2 δυναµικ6τερυ Mκε!νη τ:ν Mπ>: κ8ντρυ τ,ς +λλη-νικ,ς διασπρ%ς, δ8>τηκαν τ:ν πρ@κληση «σ?ν aτιµι 7π1 καιρ@». T? πατριωτικ? αAσθ*µατα,τ1 Mµπρικ1 κ8ρδς, G 7π3ντηση στ ς Φαναριτες π τ ς ]πτιµ2σαν (R Φαναριτες τ ςν@µα\αν ]πτιµητικ? «@αρ@ρυς»), Xκαναν τ ς Mµπ@ρυς ν? πλαισι6συν αLτ: τ:ν πρσπ3-θεια. MU τ1ν καιρ1 G Bι8ννη –κµJικ1 σηµεO γι? τ:ν Mπικινων!α µU τ:ν ]π@λιπη ELρ6πη, τ:νDEλλ3δα κα τ:ν εLρτερη Bαλκανικ:– Xγινε & ν8ς πνευµατικ1ς φ3ρς τ2 παρικιακ2 DEλλη-νισµ2. DH Mκδτικ: παραγωγ: τ,ς Bι8ννης Mκτ1ς 7π1 τ? Mκκλησιαστικ? JιJλ!α περιελ3µJανε µε-γ3λ 7ριθµ1 JιJλ!ων γενικ2 Mνδιαφ8ρντς κα περιε>µ8νυ, π πτετ τ2 διαφωτισµ2, &&πOς δUν Xγινε στ:ν Bενετ!α =σ Xπρεπε αAσθητ@ς. Aκ@µα στ: Bι8ννη Xγινε G Xκδση τ,ς πρ6-της +λληνικ,ς Mφηµερ!δας. ∆!καια & Kρα,ς, π τ@σ 7ρεσκ@ταν ν? Jαπτ!\fη τς π@λεις, ν@µασετ: Bι8ννη «τ& ργαστριν τ3ς ν6ας τKν ΓραικKν φιλλγ*ας» (Mπιστλ: πρ1ς Aλ. Bασιλε!υ, 6Mαρτ!υ 1805).

Στ1ν αAνα αLτ@ν, π XJαινε στ1 τ8λς τυ, σηµει6θηκε µι? Mντυπωσιακ: 7ν3πτυ<η τ,ς +λλη-νικ,ς Mκδτικ,ς παραγωγ,ς, π πρδηλ2σε τ:ν πνευµατικ: Xκρη<η τν κατπινν δεκαετινς τ:ν Mπαν3σταση τ2 1821. DO Cνεµς τ,ς 7ναγ8ννησης, π δειλ? <εκ!νησε στς 7ρ>Uς τ2 IH´αAνς κα Xκανε &ρµητ*ρι τν DEλλ*νων τ,ς διασπρ%ς τ: Bι8ννη, πρ1ς δυσµ?ς τ2 αAνςπ,ρε σαρωτικ: µρφ: κα Xδει<ε τ3σεις ν? σηµατδτ*σfη κα ν? &ριθετ*σfη τς M<ελ!<εις στ1ν+λλαδικ1 >ρ. Tτη G παρ3µετρς δUν Sταν στ ς σ>εδιασµ ς τν ALστριακν, γι? τ: δηµι-υργ!α JιJλιεµπρικ,ς παραγωγ,ς, καθiς πρ@τυπ εF>αν τ:ν >ωρς Mντ3σεις Mκδτικ: παραγωγ:τ,ς Bενετ!ας. T1 αLστριακ1 κρ3τς, τ1 στηριγµ8ν στ:ν 7στυν@µευση κα τ: λγκρισ!α, δUν ]π-λ@γισε –Cλλωστε δUν µπρ2σε, δι@τι Sταν π@θς,Cπιαστ gνειρ κα γι? τ ς dEλληνες τ ς πα-ρικ2ντες τ: Bι8ννη– τ:ν πιθαν@τητα ν? γ!νfη G +λληνικ: τυπγραφ!α, τ? JιJλ!α, R Mφηµερ!δες,G =λη παραγωγ: τ,ς παρικ!ας MργαλεO κα πρπµπ1ς τ2 +λληνικ2 7γνς.

DH πρ6τη +λληνικ: Mφηµερ!δα τυπ6θηκε στ: Bι8ννη τ1ν Iνι τ2 1784, 7π1 τ1ν Γ. Bεντ@τη.«ΠρKτς», σηµει6νει & Γ. ZαJε!ρας, «$ρηµτισεν εSς τ& γ6νς µKν πυ A6δτ φηµερ*δας εSςτ7ν γλKσσαν µας κα1 καλενδρια τια8τα, ;π :δ6πτε ε$ε πρτερν τ& γ6νς µας». DΩς τ@τεεFδς Mφηµερ!δας θ? µπρ2σαν ν? θεωρηθ2ν R MπιστλUς τν λγ!ων –Aδ!ως τ2 M<ωτερικ2–,R &πOες διαJ3\νταν σU συναθρ!σεις κα πα!ρνανε τ1 >αρακτ,ρα 7νταπκρ!σεων. DO Kρα,ςγρ3φει: «... µ %ναγκ0εις ν γ*νωµαι συγγραφε ς γα06ττας» [(=Mφηµερ!δας) (Mπιστλ: πρ1ς πρω-τψ3λτη ∆ηµ. Λτν, 1 Iυλ!υ 1790)].

Στ:ν κρ!σιµη τελευτα!α πρεπαναστατικ: δεκαετ!α & «DEρµ,ς & Λ@γις», Xγινε τ1 σηµεO 7να-φρ%ς τ2 Xντυπυ +λληνικ2 λ@γυ. Συσπε!ρωσε τ ς dEλληνες λγ!υς κα πρ6θησε τ? µην-µατα τ2 διαφωτισµ2. Hταν & συλλ8κτης τ,ς 7π@λη<ης =λων τν +λληνικν Mκδτικν πρ-σπαθειν κα συν3µα G Mκδτικ: δναµη, π κατεθυνε τ1 γ8νς Mκ τ2 7σφαλ2ς πρ1ς τ: >ει-ραφ8τησ* τυ στ:ν τ@σ κρ!σιµη γι? τ1ν DEλληνισµ1 τρ!τη δεκαετ!α τ2 IΘ´ αAνς.

H στ)ση τ3 O5κυµενικ3 Πατριαρε2υDH περ!δς 1774-1821 στ1 >ρ τ2 DEλληνισµ2 &ρ!\εται _ς περ!δς πλλαπλ,ς 7ντ!δρασης

κα 7νε<8λεγκτης, καθiς Mµφαν!\νται ν8ες δυν3µεις κα ν8ες Aδ8ες, π 7πειλ2ν τ:ν παγιωµ8-νη τ3<η πραγµ3των. T1 Πατριαρ>εO Kωνσταντινυπ@λεως πι8στηκε Mκ τν πραγµ3των ν? π3ρfηθ8ση στς M<ελ!<εις κα ν? M<ηγ*σfη τς σ>8σεις τυ µU τ ς Oθωµανς. OR T2ρκι στ:ν δια-

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913236

δρµ: τ,ς σκλαJι%ς Mπεδ!ω<αν τ: διατ*ρηση τ2 Πατριαρ>ε!υ _ς µρφ: M<υσ!ας, γι? ν? πε-τ>υν µ8σPω τ,ς ]πακ,ς τν >ριστιανν στ: θρησκευτικ: M<υσ!α, τ:ν MπιJλ: τ,ς κσµικ,ς.OR σ>8σεις Πατριαρ>ε!υ- Oθωµανν στηρ!>θηκαν σU δ πρϋπθ8σεις, π Mπ8Jαλαν R Oθω-µαν γι? ν? διατηρ*σfη τ1 Πατριαρ>εO τ: θρησκευτικ* τυ M<υσ!α: N? µε!νfη θρησκευτικ1ς θε-σµ1ς κα ν? δε!>νfη νµιµφρσνη Xναντι τ,ς κσµικ,ς M<υσ!ας. OR πρϋπθ8σεις αLτUς Mπιδ8->νταν δι3φρες +ρµηνεOες τ@σ 7π1 τ:ν Πλη =σ κα 7π1 τ1 Πατριαρ>εO, π εF>ε Jι6σει Mπτ,ς Bυ\αντιν,ς ALτκρατρ!ας τ8τιες Aσρρπ!ες. Aπτ8λεσµα Sταν, τ@σ G Πλη =σ κα τ1Πατριαρ>εO ν? Mκµεταλλευτ2ν στ1 Xπακρ αLτ: τ: συµφων!α. T1 Πατριαρ>εO 7π1 συντηρητι-σµ@, MγκλωJισµ8ν στ: λ8<η«νµιµφρσνη», περι>αρακ6θηκε στ? τ2 cκυ τυ κα πρση-λ6θηκε στ: διατ*ρηση τ2 πιµν!υ τυ κα τ:ν Rεραπστλ*. T1 «στ3τυς» αLτ1 Cρ>ισε ν’ 7µφι-σJητ,ται 7π1 τ? µ8σα τ2 IH´ αAνς, =ταν τ1 Πατριαρ>εO Jρ8θηκε 7ν3µεσα στ ς Oθωµανς,π 7παιτ2σαν σµπλευση κα τν Gγετικν &µ3δων τ2 DEλληνισµ2, π \ητ2σαν Xντνα τ:συµπαρ3σταση τ2 Πατριαρ>ε!υ. T? >ρ@νια π τ1 Πατριαρ>εO Xκανε τ1ν Aσρρπιστ: µετα< Oθωµανν κα ραγι3δων, εF>αν >αθ, 7νεπιστρεπτ!. ∆Uν 7πτελ2σαν πλ8ν Aσ>υρ? Mρε!σµατα γι?πλιτικ8ς, =πως G Tυρκ!α εFναι G «θεθεν τεταγµ6νη φ’ )µXς %ρ$», jτε πiς R MνδτικUς 7π-φ3σεις (πρ@>ειρα: R 5 Mγκκλιι 7π1 τ1ν Πατρι3ρ>η, κατ? τ: δι3ρκεια τ2 Pωστυρκικ2 π-λ8µυ, 1788-1796, πρ1ς τ ς Xριστιανς, ν? µ:ν παρασυρθ2ν 7π1 τ? κηργµατα τν &µ@δ<ωνP6σων, 7λλ? M>θρν τ,ς Oθωµανικ,ς ALτκρατρ!ας) X>υν ν? κ3νυν µU τ: σωτηρ!α τν ρα-γι3δων 7π1 τς σφαγ8ς. T ς 7σκ ς τ2 AA@λυ Cνι<αν G Γαλλικ: Eπαν3σταση (1789), R φι-λ@σφι κα R Aδ8ες τ2 ∆ιαφωτισµ2. DH Γαλλικ: Mπαν3σταση 7ντιµετωπ!στηκε 7π1 τ1 Tυρκικ1κρ3τς, µετ? τ1 τ8λς τ2 Pωστυρκικ2 πλ8µυ. T1 +π@µενς Xτς στ3λθηκε 7π1 τ:ν Πληστ1ν πατρι3ρ>η Γρηγ@ρι τ1ν E´ τ1 « Iστικλ?λ Mπυγιυρδ!», =πυ Mπεσ*µανε µετα< Cλλων:«N φρντ*0Vης %διαλε*πτως εSς τ& ν συν0Vης µ6σα περιπιητικ τ3ς ε:ταA*ας τ8 µιλλετ*υ συκα1 ν µ7 λε*πVης µ συµ@υλς κα1 παραιν6σεις συ ν διδσκVης πντα τ ς @ασιλικ ς ραγι-δες τ τ3ς )πακ3ς των $ρ6η».

T1 τ8λς τ2 Pωστυρκικ2 πλ8µυ σ*µανε κα τ:ν 7λλαγ: στ3σης τ,ς AAκατερ!νης B´ (1729-1796), 7ναφρικ? µU τ ς φιλσ@φυς (BλταOρ κ.C.). DH καλ: σ>8ση π ]π,ρ>ε τ? πρηγ-µενα >ρ@νια πρ1ς >3ριν τ2 φιλελεθερυ πρσωπε!υ τ,ς αLτκρ3τειρας εF>ε 7ναγκ3σει τ1 Πα-τριαρ>εO ν? συνυπ3ρ<fη µU τ ς φιλσ@φυς, τυλ3>ιστν στ:ν κατεθυνση π θεµελι6θηκε στ?Jυ\αντιν? >ρ@νια: ]πταγ: τ,ς φιλσφ!ας κα τ,ς Mπιστ*µης στ: θρησκε!α. DH ν8α κατ3σταση_δ*γησε σU διατ3ρα<η τν σ>8σεων Πατριαρ>ε!υ-λγ!ων, MνP Mνδυναµ6θηκε G 7ν8καθεν 7γα-στ: σ>8ση µU τ ς Φαναριτες, κα!τι γι? 7ρκετ? >ρ@νια R Φαναριτες ]π,ρ<αν R πρεικνι-στUς τ2 ∆ιαφωτισµ2 (πρ@>ειρα: & Gγεµ@νας τ,ς MλδαJ!ας Nικ@λας Mαυρκρδ%τς κα τ1Xργ τυ «Φιλθ8υ Π3ρεργα», 1714, & ∆ηµ*τρις Kαταρτ\,ς µU Vπαδ ς τ ς P*γα ΦεραO,∆ανι:λ Φιλλιπ!δη, Γρηγ@ρι Kωνσταντ%). Eδ, κντ3 στ1 τ8λς τ2 αAνς, 7σπ3\νται συντη-ρητικ? σ>*µατα. dEνας λ@γς εFναι πiς νι6θυν τ ς τριγµ ς τ,ς M<υσ!ας τυς 7π1 µι? Cλλητ3<η, τν Mµπ@ρων. DH 7ντ!ληψη, =τι G Γαλλικ: Eπαν3σταση κ*ρυσσε τ:ν 7θεα κα δι8στρεφε=λες τς θρησκεOες, 7πτελ2σε γι? τ:ν Oθωµανικ: ALτκρατρ!α αAτ!α πλ8µυ. ALτ: G θ8σηπρσ8γγι\ε τς πατριαρ>ικUς 7π@ψεις, π hδη 7π1 τ1 1791 Mγκαιν!ασαν Cλλ πνε2µα στ:ν 7ντι-µετ6πιση τ,ς Γαλλικ,ς Eπαν3στασης. T1 Πατριαρ>εO µπρεO ν? συµφων2σε µU τς κατ’ Mπ!φασηδικαιλγ!ες τν Oθωµανν, =µως Lσιαστικ? 7ντιδρ2σε, γιατ G Γαλλικ: Eπαν3σταση 7πε-λευθ8ρωνε τ:ν 7τµικ: \ω: 7π1 τ1 κινωνικ1 σµα, ]πδαυλ!\ντας Xτσι τ:ν πατριαρ>ικ: αLθε-ντ!α Xναντι τ2 πιµν!υ. T1 ν8 πνε2µα τ2 Πατριαρ>ε!υ στηρ!>θηκε σU µι? Mκδτικ: δραστη-ρι@τητα Mν3ντια στ: Γαλλικ: Eπαν3σταση, στ? +λληνικ? πρεπαναστατικ? Xντυπα, στς ν8ες Aδ8-ες, στ1 ∆ιαφωτισµ@.

13237∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

O WAνθιµς Γα>ς (1764-1828), C µεγ%λς διαφωτιστDς κα& Aκδτης τ σηµα-ντικGτερυ πρεπαναστατικ Jλληνικ περιδικ, τ «Eρµ τ Λγυ»τς Bι)ννης, τ Cπ_ πρετµασε ^δελγικR κα& ψυλγικR τν Eλληνισµ

γιR τDν ,Eπαν%σταση κα& Παλιγγενεσα τ 1821.

H 7π2θεση τ3 Πατριαρε2υ κατ8 τ3 ∆ιαφωτισµ3 Aπδ8κτες αLτ,ς τ,ς Mπ!θεσης Sταν R φιλ@σφι κα & BλταOρς, π θεωρεOται πρδρµικ:

φυσιγνωµ!α τ,ς Γαλλικ,ς Eπαν3στασης κα τ2 ∆ιαφωτισµ2. DO πατρι3ρ>ης Kωνσταντινυ-π@λεως καταδ!κασε Mπ!σηµα τ1ν BλταOρ σU µι? Mγκκλι@ τυ (1793): «>O παµπνηρς κα1 µι-σνθρωπς ∆α*µων ηxρε εSς τ ς παρντας αSKνας lργανα παντελ8ς %σε@ε*ας κα1 %θεyας, τ ςBλτα*ρυς». OR καταδ!κες κα R 7φρισµ!, =πως τ2 Xριστ@φρυ Παµπλ8κη 7π1 τ1ν πα-τρι3ρ>η Nε@φυτ κα τ2 P*γα Φερα!υ 7π1 τ1ν Γρηγ@ρι E´, >ρησιµπι*θηκαν _ς κατασταλ-τικ µη>ανισµ!. DH τακτικ: τν 7φρισµν εF>ε Mγκαινιαστ, 7ρκετ? νωρ!τερα π.>. & 7φρισµ1ςτ2 Mεθ@διυ Aνθρακ!τη (1724). DO πατρι3ρ>ης Γρηγ@ρις E´ Xστειλε τ:ν Mγκκλι κατ? τν7ρ>α!ων Vνµ3των, «λαµ@ανµ6νην Zς µ*αν καταφρνησιν τ3ς $ριστιανικ3ς aνµατθεσ*ας», µUσκπ1 ν? 7νακ@ψfη τ1 ρε2µα πρ1ς τ:ν +λληνικ: 7ρ>αι@τητα, π M<8φρα\ε µι? τ3ση 7νε<αρτη-τπ!ησης 7π1 τ: θρησκευτικ: \ω*.

Eπ8λε<ε Xτσι τ1 δρ@µ τ,ς ρ*<ης, π Mκφρ3στηκε µU τ:ν 7ντιπαρ3θεση τ,ς Cρ>υσας τ3<ηςτν Φαναριωτν µU τ:ν 7νερ>@µενη τ3<η τν Mµπ@ρων, τ2 σ>λαστικισµ2 µU τ1 διαφωτισµ@,τ,ς Oρθδ<!ας µU τ1 7ρ>αO DEλληνικ1 Πνε2µα. DH ]π>ρ8ωση τ2 Πατριαρ>ε!υ ν? συντηρf,τ:ν Vθωµανικ: M<υσ!α, Cνι<ε τ ς 7σκ ς τ2 AA@λυ κα 7να\ωπρωσε πρσωπικUς 7ντιπα-ραθ8σεις ( Aδ. Kρα,ς - Π. Kδρικ%ς), AδελγικUς 7ντιπαραθ8σεις (Σ>λαστικισµ1ς - ∆ιαφωτι-σµ@ς), π λειτργησαν κατασταλτικ? κα 7πετ8λεσαν τ:ν µικργραφ!α τν διεν8<εων, π τα-λ3νισαν τ ς dEλληνες 7π1 τ:ν +πµ8νη τ,ς DEλληνικ,ς Eπαν3στασης.

T8τιες τ3σεις Mκπρσωπ2ν τ? 7ν6νυµα JιJλ!α: «DO Aν6νυµς τ2 1789» (Xργ Mναντ!ν κ3-θε µρφ,ς κατεστηµ8νυ), «DO Pωσγ3λλς» (δι3λγς Mναντ!ν τ2 κλ*ρυ, τν Φαναριωτν κατν κτσαµπ3σηδων), «DH DEλληνικ: Nµαρ>!α», 1806 (µU Xντν τ1 στι>εO τ,ς Eλευθερ!ας),«Kρ!τωνς Στ>ασµ» (Mναντ!ν τ2 κλ*ρυ).

T1 συντηρητικ1 πνε2µα MκπρσωπεO & Aθαν3σις Π3ρις κα τ1 JιJλ! τυ « Aντιφ6νησις»,π τυπ6θηκε στ1 νεϊδρυθUν (1798) τυπγραφεO τ2 Πατριαρ>ε!υ. Στ1 τυπγραφεO τ2 Πα-τριαρ>ε!υ τυπ6θηκαν κα τ? Xργα «Xριστιανικ: Aπλγ!α» κα «Πατρικ: ∆ιδασκαλ!α».

DH Xναρ<η τ,ς Mπαν3στασης κα & 7φρισµ1ς τ2 Aλ. DYψηλ3ντη 7π1 τ1ν πατρι3ρ>η Γρηγ@-ρι E´ Xπαι<αν σηµαντικ1 ρ@λ στ:ν πρε!α τν +λληνικν περιδικν. Στ:ν Bι8ννη & «DEρµ,ς &Λ@γις» κα G «Kαλλι@πη», κατ@πιν πι8σεως 7π1 τ1 αLστριακ1 κρ3τς δηµσ!ευσαν τ1ν 7φρι-σµ@. DO «DEρµ,ς & Λ@γις» δηµσ!ευσε τ1ν 7φρισµ1 σU παρ3ρτηµα, =πυ & KωνσταντOνς Kκ-κιν3κης σηµει6νει µ’Xµφαση σU θ8ση τ!τλυ: «EEπαρακαλ6σθην ν δε$θK τ& φεA3ς Sδια*τερνπαρρτηµα». Eκτ1ς τ2 «DEλληνικ2 Tηλεγρ3φυ», π δηµσ!ευσε Cνευ 7ντιρρ*σεως τ1ν 7φ-ρισµ1 (αLτ1 Sταν κα G αAτ!α ν? συνε>!σfη aως τ1 1836 τ:ν Xκδσ* τυ), & «DEρµ,ς & Λ@γις» καG «Kαλλι@πη» σταµ3τησαν τ:ν Xκδσ* τυς. A<!\ει ν? σηµειωθf,, =τι & Mκδ@της τ2 «DEρµ, τ2Λγ!υ» KωνσταντOνς Kκκιν3κης φυλακ!σθηκε 7π1 τς αLστριακUς 7ρ>8ς. Hταν G oρα τν=πλων κα 7νε<3ρτητα 7π1 τς AδελγικUς 0 πρσωπικUς διαφρUς τ? MπιτελεOα =λων τν +λλη-νικν Mφηµερ!δων συστρατεθηκαν στ1ν ]πUρ π3ντων 7γνα.

,EνδεικτικD ιλιγραφα1. K.Θ. ∆ηµαρ%ς, «Nεελληνικ1ς ∆ιαφωτισµ@ς, Mκδ@σεις «DEρµ,ς», Aθ*να 1993.2. Παναγ. Kνδλης, «DO Nεελληνικ1ς ∆ιαφωτισµ@ς», Mκδ@σεις «Θεµ8λι», Aθ*να 1988.3. Mανυ:λ I. Γεδε6ν, «DH Πνευµατικ: K!νησις τ2 Γ8νυς κατ? τ1ν IH´ κα IΘ´ αAνα».4. T3σς Bυρν%ς, «Γαλλικ: Eπαν3σταση κα DEλλ3δα», Mκδ@σεις «Tλ!δη», Aθ*να 1989.5. Iω3ννης Σ. Π8τρυ, « Eκκλησ!α κα Πλιτικ*», Mκδ@σεις «Kυριακ!δη», Θεσσαλν!κη 1992.6. ∆ηµ*τρης Γ. Aπστλ@πυλς, «DH Γαλλικ: Eπαν3σταση στ:ν Tυρκκρατµενη DEλληνικ: Kινων!α», Aθ*να 1989.

∆ηµ.τρις Γ. Παπαϊω%ννυ

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913238

H ΠPO TOY IΠΠOKPATOYΣ IATPIKHT συµανει πµνως µ τν Iππκρ-

τη; Πις ταν; τ πρσφερε; !Aν δε$θ&' κα-νε(ς )π τ*ν πρηγηθε,σα )νλυση .τι δνε/ναι 0 πρ1τς, .τι 3π'ρ$ε πρ-ϊππκρα-τικ* 5ατρικ6, ττε πι θ7 µπρ8σε ν7ε/ναι α9τ6; Πι τ θς της; Πις : ;πι-τυ$ες της; T περφηµ «ργτησιν νδρ-σιν πρις», τ8 :ππκρατικ8 .ρκυ, π<)νελµαναν τ<ς «λιθιντας», σ πι=ς)ναφρεται;

Στ*ν ;π$* τ8 Iππκρτυς, θεραπευ-τικς δραστηριτητες ;λµαναν $?ρα κα(στ7 περφηµα @Aσκληπιε,α. T ταν .µως τ7@Aσκληπιε,α, τ7 0π,α Bφεραν τ Cνµα νςµακριν8 πργνυ τ8 Iππκρτυς;Kατ7 τ(ς σηµερινς )πψεις τ7 @Aσκληπιε,ασαν λατρευτικ( $1ρι, να( κα( δευτε-ρευντως $1ρι 5ατρικ'ς πρσφρFς.GHσαν τεµνη λατρεας κα( 5ατρικ'ς η-θεας, )φιερωµνα στν @Aσκληπι. ∆νσαν νσκµε,α, )λλ7 θρησκευτικ7 :δρ=-

Aνγλυφ π πεικνει τν θεραπεα σθε-νς π τν Θε Aσκληπι, κατ! τν "γκµησ$

τυ. (Aρ'αιλγικ Mυσε) Πειραι+ς).

H λαµπρ* πρϊπκρτεια 5ατρικ*OI EΛΛHNEΣ EIXAN ∆IAXΩPIΣEI THN EΠIΣTHMHAΠO THN ΘEOYPΓIA ΣE ΠANAPXAIEΣ EΠOXEΣ

[Στ τε'ς 207 τ Mαρτυ ?γινε µα @Aµα πρς @Aµα µελBτη τ Cππ-κρατικ ?ργυ, µBσα π τν Dπα νεδFθη τ «περεργ» στι'ε) τ+νκαταπληκτικ+ν Cππκρατεων "πιτευγµτων π τ µα καJ τ+ν νεπαρ-κεσττων "πιστηµνικ+ν τυ γνKσεων π τν Lλλη. MEτσι καταλ$Nαµεν! µιλOµε γι! τ «µυστ$ρι» τAς CππκρατικAς PατρικAς. QO QIππκρτηςφνηκε Pδιατερα δFνατς "πιστηµνικ, γι! ν! ναλ@Rη τ ?ργ π τ πδδεται. Tν εSδαµε ν! στBλνRη λλ τ! δFσκλα περιστατικ. ∆Tνµπρε) συνεπ+ς ν! 'αρακτηρεται Uς D «πατρ» τAς PατρικAς. Eπσης,"πισηµνθηκε τ γεγνς, Vτι σFµφωνα µT τν "NBλιNη τ+ν "πιστηµ+ν, γι!ν! συλληφθRA καJ ν! πραγµατπιηθRA Wνα τBτι σπυδα) ?ργ, θ! παι-τε)τ σν τ)ς Lλλις X πρYπαρNη δµηµBνων "πιστηµνικ+ν γνKσεων,τ+ν Dπων τ Cππκρτει ?ργ θ! πτελσε φωτειν "NBλιNη. Συνεπ+ςκαJ πλι D QIππκρτης δTν θ! µπρσε ν! 'αρακτηρισθRA Uς D «πατρ»µιOς "πιστ$µης, λλ! D LNις συνε'ιστς της. Παρ! τατα X "πσηµη Lπ-ψη θBλει τν QIππκρτη «πατBρα» τAς PατρικAς, θBλει τν πρ α[τ "π'περδ «θαυµτων» καJ θευργι+ν. Συνεπ+ς τ µυστ$ρι παραµBνει. M$-πως Vµως \πAρNε τελικ! πρ τ QIππκρτυς "πιστ$µη;]

µατα, .πυ :ερε,ς, ;κτελ1ντας $ρη θεραπευτ8, )σκ8σαν 5αµατικ* ;πδραση. H θερα-πευτικ* πρετιµασα τ1ν )σθεν1ν πρσελµανε τελετυργικ $αρακτ'ρα κα( περιε-λµανε σωµατικς )σκ6σεις, λυτρ, συγκεκριµνη δαιτα κα( ψυ$αγωγα. Στ ;γκι-µητ6ρι (ατν) ;λµανε $?ρα J λεγµενη γκµησις, .πυ, ;νK1 ;κιµFτ 0 πσ$ων,παρυσιαLταν στ Cνειρ τυ 0 @Aσκληπις, πρκειµνυ ν7 τν θεραπε=σ&η. O: τπ-θεσες, : 0π,ες ;πελγντ γι7 ν7 κτισθ8ν τ7 @Aσκληπιε,α, δν σαν τυ$α,ες, )φ8Bπρεπε ν7 ;NασφαλLυν Oριστ κλ,µα, καθαρ )ρα, µεγλη Jλιφνεια, Oφθνα Pδα-τα (5αµατικς πηγς), πλ=σια λστηση, ε5δυλλιακ* θα. SEτσι : πσ$ντες πρδιετ-θεντ ε9νϊκ7 κα( τ θεραπευτικ )πτλεσµα ;µεγιστπιε,τ.5 ∆ηλαδ6, J δµηµνηστ(ς µρες µας Oπψη περ( @Aσκληπιεων, δ$εται περισστερ τ*ν µNη 3πλ'ς κα(θευργας, µ ;φαρµγ* Vρισµνων $ρ6σιµων 3γιεινδιαιτητικ1ν παρατηρ6σεων, παρ7τ*ν Oσκηση 5ατρικ'ς. Συνεπ1ς τ7 ;ρωτ6µατα παραµνυν. WOµως ε/ναι Bτσι τ7 πργµα-τα;

T )κρι1ς σαν τ7 @Aσκληπιε,α; T )κρι1ς συναινε ;κε,; @Aκµη κα( Oρθρα π< δ-$νται τν KK1 5ατρ Vς «πατρα» τ'ς 5ατρικ'ς, )µ6$ανα στκνται µπρστ7 στ7 @Aσκλη-πιε,α κα( α9ταναιρ=µενα δηλ?νυν, .τι στ7 @Aσκληπιε,α ε/$αν συγκεντρωθ&' τελικ7;µπειρα κα( γν?σεις.3 SAρθρα, π< δ$νται τ*ν :ππκρατικ* 3περ$6, )ναφρυν .τιστ7 @Aσκληπιε,α ;NετLνταν πρσεκτικ7 : )σθενε,ς, )νγνταν )πστ6µατα κα( δ-θι'νες (δερµατικ7 )πστ6µατα), )φαιρ8νταν µ τ*ν [δντγρα δντια.3 SE$υν δια-σωθ' λγα κεµενα, π< )ναφρυν .τι στ7 @Aσκληπιε,α γννταν ;γ$ειρ6σεις. !Aν τ7διασωθντα κεµενα ε/ναι λγα, τ7 )ρ$αιλγικ7 ε3ρ6µατα Bρ$νται ν7 καλ=ψυν τ κε-ν. Στ7 )σκληπιε,α B$υν ρεθ' $ειρυργικ7 ;ργαλε,α.3 Bρθηκαν )ρκετς δεκδες δια-φρετικ1ν $ειρυργικ1ν ;ργαλεων, γεγνς π< )πδεικν=ει .τι J $ειρυργικ* ε/$ε ]δη;Nελι$θ'.3 Γεγνς π< πρωτστως )πδεικν=ει, .τι 3π'ρ$ε κα( δµηµνη 5ατρικ* κα( $ει-ρυργικ* στ<ς πρ-ϊππκρατικ<ς $ρνυς. Γεγνς π< σηµανει, π_ς κανε(ς δν πε-ρµενε τν KK1 5ατρ ν7 ;µφανισθ&', γι7 ν7 δια$ωρισθ&' J ;πιστ6µη )π τ θα8µα. T7 πε-ρφηµα @Aσκληπιε,α, α9τ7 π< στ(ς µρες µας θεωρ8νται «θαυµατπιε#α» κα( «γκι-µητρια», σαν κα( κτι Oλλ: GHσαν κα( θεραπευτ6ρια. H )ρ$αιλγικ* σκαπνη φρ-νει στ φ1ς )ναθ6µατα. T γεγνς α9τ )πδεικν=ει περτρανα, .τι ;κε, κατφευγανOνθρωπι )σθεν8ντες, π=, θεραπευµνι ;ν συνε$εaα, )φιρωναν στ bδρυµα τ7 )να-θ6µατα µ τ*ν παρσταση τ8 θεραπευθντς µλυς c τµ6µατς τ8 σ?µατς τυς. @Aνα-φρεται .τι «$ κυρι%τερι πισκ&πτες τν 'Aσκληπιεων *σαν α+τ, π- .π&φεραν π01ρ2νιες, νατες 3 δυσατες ρρ%στιες».6

Συνεπ1ς 3π'ρ$ε πρ-ϊππκρατικ* 5ατρικ6. O: WEλληνες τ8 πρ-ϊππκρατικ8 πα-ρελθντς ε/ναι αιν, .τι δν περµεναν τ<ς πρσωκρατικ<ς φιλσφυς c τν@Aλκµαωνα, γι7 ν7 τ<ς π8ν τ ε/ναι «3γεα». T ]Nεραν πλ< καλ. O eδις 0 @Aσκλη-πις ]Nερε πλ< καλ7 κα( τ ε/ναι 3γεα κα( τ ε/ναι eαση κα( τ ε/ναι )πδτικ7 φρµα-κα, fστε ν7 [νµσ&η )ντστι$α τ(ς θυγατρες τυ Yγεα, @Iασ_ κα( Πανκεια. O eδις0 Iππκρτης ρντφωνLει στν .ρκ τυ: «'Oµν5ω 'Aπ2λλωνα 6ητρ0ν κα, 'Aσκλη-πι2ν», π< σηµανει .τι 0 @Aπλλων ε/ναι γι7 τν «πατρα» τ'ς 5ατρικ'ς ;κτς )π θεςκα( «6ητρ0ς» κα( µλιστα πλ< πργενστερς τυ. T eδι εαως ε/ναι κα( 0 @Aσκλη-πις: «6ητρ0ς» κα( C$ι θευργς κα( ;γκιµιστ6ς. Στ eδι κεµεν, στ κεµεν τ8 .ρκυ,0 Iππκρτης διαλαλε,: «τ0ν διδαντ µε τ7ν τ&1νην τα5την». SEτσι σαφ1ς )ναφρειτ*ν πρhπαρNη δµηµνης γν?σεως. WOµως .λα α9τ7 δν ;NετLνται. SE$µε eσως συ-νηθσει ν7 τ7 περνFµε «στ7 ψιλ». ∆ν ε/ναι δυνατ ν7 «5σπεδ?νωνται» τ7 @Aσκληπιε,αVς θεραπευτ6ρια κα( ν7 ;κλαµνωνται Vς :ερυργητ6ρια. Γιατ .µως B$ει πρκληθ'τση παρεN6γηση )ναφρικ7 µ τ7 @Aσκληπιε,α; H ;πσηµη σηµεριν* Oπψη, π< ε/ναι.τι τ7 @Aσκληπιε,α )πτελ8σαν $?ρυς, στ<ς 0πυς ;πιτυγ$ανταν θεραπεα )σθεν1ν

∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 199913240

µ ;γκιµ6σεις κα( θε,α Cνειρα, µπρε, εsκλα ν7 ;Nηγ6σ&η τ*ν παρεN6γηση τ1ν θερα-πευτηρων α9τ1ν. SEτσι µπρε, εsκλα ν7 νµισθ&', .τι ;κε, tπλ1ς ;λµαναν $?ρα θε-υργες κα( ν7 στηθ&' πµνως τ σκηνικ, .τι 0 Iππκρτης ταν ;κε,νς π< κατ7τ<ς κλασσικ<ς $ρνυς διε$?ρισε τ*ν 5ατρικ* )π τ θα8µα τ1ν @Aσκληπιεων κα(α9τµτως δικαι8ται ν7 γν&η 0 «πατρας» της. WOµως στ7 @Aσκληπιε,α γινταν 5ατρι-κ6. Mα 5ατρικ* eσυ κα( µεγαλ=τερυ )ναστ6µατς )π’ α9τ*ν π< συναντ8µε στνIππκρτη, µα 5ατρικ* Bτσι .πως τ*ν )ντιλαµανµαστε στ(ς µρες µας. T8τ τεκµα-ρεται τσ )π τ7 διασωθντα κεµενα, .σ κα( )π τ7 ε3ρ6µατα κα( τ7 )ναθ6µατα.

Eπµνως πρ(ν τ*ν :ππκρατικ* 3πρ$ει J )σκληπιακ* 5ατρικ6. A9τµατα τ7 πρ-λ6µατα περ( τ'ς :ππκρατικ'ς µεθδλγας (µ ;Nαρεση wνα) πα=υν ν7 3φστανται.Στ θς $ρνυ τ'ς πανρ$αιας 5ατρικ'ς τ8 @Aσκληπι8 3π'ρ$ε J δυναττητα τ'ς ;πε-Nεργασας παρατηρ6σεων κα( δεδµνων, τ8 σ$ηµατισµ8 κα( ;NελNεως )νατµικ1νε5κνων, τ'ς καταν6σεως τ'ς σηµασας τ1ν φυτ1ν κα( τ1ν [ρυκτ1ν, τ'ς ;πιν6σεωςκα( δκιµασας θεραπευτικ1ν µεθδων, τ'ς δµ6σεως σταδιακ7 ;πιστ6µης. H )νλυσητ'ς [νµασας τ1ν )νατµικ1ν .ρων ;πιεαι?νει, .τι : [νµασες δν ε/ναι τυ$α,ες, )λλ7;µπερικλευν γν?σεις, : 0π,ες ε/$αν κατακτηθ' κα( )πετλεσαν τ θρ κθε [ν-µατδσας2. H κατανηση τ1ν )ντισηπτικ1ν, παυσ?δυνων κα( ;πυλωτικ1ν 5διτ6τωνVρισµνων φυτ1ν, J κατανηση τ8 ρλυ τ'ς )ντισηψας κα( τ'ς )πστειρ?σεως )π-τελ8ν )παρατητες συνθ'κες, κα( φανεται .τι κα( α9τς : γν?σεις ε/$αν κατακτηθ'.SHδη στ7 πανρ$αια Oµηρικ7 Bπη )ναφρεται, .τι τ 8λκς (τ*ν πληγ*) θ7 τ*ν ;Nετσ&η0 6ητ7ρ (5ατρς) κα( θ7 ;πιθσ&η φρµακα, π< θ7 σταµατ6συν τ(ς [δ=νες (τ<ς φε-ρ<ς πνυς)1. Σ Oλλ σηµε, τ'ς @Iλιδς 0 WOµηρς, π< [νµLει τ<ς 5ατρ<ς τ8λληνικ8 στρατπδυ «πλυφαρµκυς», περιγρφει τ(ς θεραπευτικς γν?σεις τ8 Mα-$νς, υ:8 τ8 @Aσκληπι8, κα( )ναφρει τν τρπ µ τν 0π, )ντιµετ?πιLε τ7 τρα=-µατα )π λη, .πυ )φαιρ8σε τ λς, ;NταLε τ*ν πληγ* κα( )φ8 ;κµυL8σε (ρυ-φ8σε µ τ στµα τυ) τ αxµα, τ*ν πασπλιLε µ ]πια (παυσ?δυνα-)ντισηπτικ) φρ-µακα. ∆ν Nρω ε5λικριν, τ καλ=τερ θ7 ε/$ε )ντστι$α ν7 πρσφρ&η wνας στρατιω-τικς 5ατρς στ(ς µρες µας πνω στ πεδ τ'ς µ$ης. Σ Oλλ σηµε, τ'ς @Iλιδς )να-φρεται, .τι 0 E9ρ=πυλς, B$ντας τραυµατισθ' στν µηρ, λγει στν Πτρκλ: «Σσεµε τ%ρα πηγανντς µε στ0 πλ# κα, γλε µυ π0 τ0ν µηρ0 τ0 &λς, &πλυνε π’α+τ0ν τ0 µα;ρ α<µα µ= 1λιαρ0 νερ0 κα, πασπλισ& τ µ= >πια κα, σθλ? (παυσ?δυνα κα(yφλιµα) φρµακα, τ? @π#α σ; δδαε @ 'A1ιλλε5ς, τ0ν @π#ν δδαε @ Xερων. COΠτρκλς, πινντς τν κτω π0 τ0 στ&ρνν (στ'θς), τ0ν Eφερε στ7ν σκην τυ κα,,φ; @ κ2λυθ2ς τυ τ0ν πλωσε πνω σ= δ&ρµατα ν, µ= τ0 µα1αρι Eσ1ισε τ0νµηρ0 κα, τ; Eγαλε τ0 περιπευκ=ς (;π?δυν) &λς κα, πνω στ7ν πληγ7 Eαλε «πικρ7ρFα» τρντς την µ= τ? 1&ρια, γι? ν? σταµατσυν $ π2νι· Eτσι ερθηκε H πληγ7 κα,σταµτησε τ0 α<µα»1. !Aν α9τ7 γννταν πρ$ειρα στ7 πεδα τ1ν µα$1ν κα( στ(ς παρα-κεµενες σκηνς, σγυρα στ ]ρεµ κα( )πδτικ?τερ περιλλν τ1ν @Aσκληπιεων τ7πργµατα θ7 σαν πλ< καλ=τερα. H $ρ6ση ;N Oλλυ τ8 eνυ (κα( )π τν eδι τνIππκρτη) γι7 τ*ν Bκπλυση τ1ν )πστηµτων ε/$ε θετικ?τατες ;πιπτ?σεις, )φ8, .πως)πδε$θηκε στ(ς µρες µας, : περιε$µενες στν /ν φαινλες B$υν :κανπιητικς)ντισηπτικς 5διτητες3.

Πραν τ1ν )νωτρω J µελτη τ8 Oµ6ρυ B$ει δ?σ&ει κα( Oλλες $ρ6σιµες πληρφρες,π< καταδεικν=υν .τι : φαρµακλγικς γν?σεις τ'ς ;π$'ς ;πεκτενντ κα( σ Oλλυςτµε,ς. Στ*ν @Oδ=σσεια (στ. 220-21) J Eλνη, π< B$ει πλν ;πιστρψει στ*ν Σπρτη, στ)νκτρ τ8 Mενελυ, ρ$νει «φρµακν νηπενθ=ς τ’ 1λ2ν τε, κακν πληθν π-ντων» στ πτ6ρι τ8 στενα$ωρηµνυ Tηλεµ$υ, 0 0π,ς B$ει φθσει ;κε, Lητ1νταςπληρφρες γι7 τν πατρα τυ τν @Oδυσσα. P$νει δηλαδ* στ πτ6ρι φρµακ, π<

13241∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 1999

δι?$νει τ* λ=πη κα( τν καηµ κα( κνει ν7Nε$ασθ8ν .λα τ7 κακ. Yπ'ρ$αν πµ-νως γν?σεις )λλ7 κα( δυναττητα )σφαλ8ς$ρ6σεως ψυ$τρπων φαρµκων. H Eλ-νη $ρηγε, στν Tηλµα$ wνα ρεµιστικc )ντικαταθλιπτικ φρµακ, .πως θ7 λ-γαµε στ(ς µρες µας.

Συνεπ1ς )π τ θς τ8 $ρνυ, )πτ*ν ;π$* τ8 @Aσκληπι8 κα( τ1ν υ:1ν τυ(Mα$νς κα( Πδαλειρυ) )λλ7 κα( πρω-τ=τερα 3πρ$υν 5ατρικς γν?σεις, : 0π,εςσυλλγνται, τεκµηρι?ννται, ;Nελσσνταικα( τελικ1ς δµε,ται µα καταπληκτικ* ;πι-στ6µη, µα ;πιστ6µη π< µπρ8σε ν7 θε-ραπε=&η δυσατες κα( )νατες )σθνειες.

AΣKΛHΠIOΣΠις ταν .µως 0 @Aσκληπις; GHταν µυ-

θικ πρσωπ, .πως )ρκετ( πιστε=υν στ(ςµρες µας; O Πλτων Bλεγε, π_ς J µυθλ-γα ε/ναι J :στρα τ8 $θς. Σ=µφωναλιπν µ τ*ν µυθλγα, τ*ν :στρα τ8παρελθντς, 0 @Aσκληπις ε/ναι υ:ς τ8@Aπλλωνς κα( τ'ς Kρωνδς, κρης τ8Θεσσαλ8 ασιλως Φλεγ=υ. H τελευταακυφρ8σε τν υ: τ8 @Aπλλωνς µOλλ Oνδρα, τν SIσ$υ, γεγνς π< ;N?ργι-

σε τν @Aπλλωνα .ταν τ Bµαθε. O θες φνε=ει τν SIσ$υ κα( J )δελφ6 τυ SAρτεµιςτ*ν Kρωνδα. T*ν fρα π< Lυν φωτι, γι7 ν7 κψυν τ σ1µα τ'ς νεκρ'ς, 0 @Aπλ-λων tρπLει )π τ7 σπλγ$να τν ν6πι @Aσκληπι κα( τν ;µπιστε=εται στν Kνταυ-ρ Xερωνα, π< τ8 µαθανει «πλυπµνας νθρ%πισιν 6Iσθαι ν2συς» (Πνδ., Πυθ.3,46 κ..)12. Kατ’ )ρ$*ν 0 µ8θς α9τς ε/ναι πανρ$αις κα( τ8τ ;µφανεται )π τ*ν συ-ν6θεια τ'ς κα=σεως τ8 νεκρ8 κα( C$ι τ8 ;νταφιασµ8 τυ. O @Aπλλων, π< )ναφ-ρεται στν µ8θ, δν ε/ναι wνας 0πισδ6πτε θες, ε/ναι ταυτ$ρνα wνας 5ατρς. !Aς θυ-µηθ8µε ;δ1 τν :ππκρτει .ρκ: «'Oµν5ω 'Aπ2λλωνα 6ητρ2ν».

O @Aσκληπις NεκινF τ*ν 5ατρικ6 τυ σταδιδρµα )π τ*ν περι$* τ'ς @Eπιδα=ρυ(δν ε/ναι τυ$α,, .τι πλ<-πλ< )ργτερα τ πρ1τ @Aσκληπιε, θ7 :δρυθ&' στ*ν eδια πε-ρι$6). H σταδιδρµα τυ 3π'ρNε 0µλγυµνως µναδικ6. O @Aπλλδωρς )να-φρει γι’ α9τν, .τι «... γεν2µενς 1ειρυργ0ς κα, τ7ν τ&1νην ασκσας π, πλ5, + µ2-νν κ%λυ&ν τινας πθνJσκειν, λλ? νγειρε κα, τ-ς πθαν2ντας»13. Yπερλ* τ8@Aπλλδ?ρυ; Πιθανν. ΠρNενε, ;ντ=πωση .µως, γι7 ν7 µ*ν π&' κανε(ς BκπληNη, κ-πι Oλλ σηµε, τ8 κειµνυ τ8 @Aπλλδ?ρυ, στ 0π, )ναφρεται, .τι «... λαKντ0 κ φλεν ρυ=ν α<µα, 1ρετ πρ0ς σωτηραν, κα, δι? τ;τ τ-ς τεθνηκ2τας νγει-ρεν».13 SIσως : «τεθνηκ2τες» τ8 @Aπλλδ?ρυ ν7 µ*ν ε/ναι αια 9σιαστικ7 τεθνη-κτες, )λλ, .πως θ7 λγαµε σ6µερα, «τ8 θανατF»· .µως τ σηµε, π< πρληµατLεικα( )νατρπει δµηµνες )πψεις κα( «γν?σεις», ε/ναι τ σηµε, τ'ς µεταγγσεως αbµα-τς, διτι περ( α9τ8 πρκειται. E/ναι καταπληκτικ. Kα( ν )κµη 3πθσ&η κανε(ς, .τι.λα α9τ7 ε/ναι tπλς 3περλς τ8 @Aπλλδ?ρυ, τ ;ρ?τηµα παραµνει. Π8 ε/$ε

∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 199913242

MAνδρας φιερKνει στν θε Aσκληπι Uς ν-θηµα Wνα τερστι Dµωµα σκBλυς.

)κ=σει 0 @Aπλλδωρς ν7 γνεται λγς γι7µεταγγσεις αbµατς; O @Aσκληπις λιπν )π-γει?νει τ*ν 5ατρικ6, φθνντς την σ δυσθε?-ρητα Pψη. O @Oρφε=ς (πανρ$αι πρσωπ,κατ7 πλλ<ς :δρυτ*ς τ1ν µυστηρων) τν $α-ρακτηρLει «6ητLρα πντων» κα( ;πσης «θ&λ-γντα νθρ%πων πλυαλγ&α πµατα ν2σων,Mπι2δωρν Φυ 'Aπ2λλωνς κραται0ν θλ-λς».14 O Στα,ς )ναφρει, .τι 0 @Aσκληπιςε/$ε συγγρψει 5ατρικ7 Bργα. @Aναφρνται τ7«Περ, σωµτων κατασκευLς», «Περ, ν2σων»,«Περ, φαρµακεων», «Περ, Oφθαλµιν», «περ,Γυναικεων».15 O Παντελ'ς K. @Iωαννδης στιλ τυ «CH γνωστη πρϊστρα τν CEλλ-νων» )ναφρει, .τι θεωρ8νται Vς µελτες τ8@Aσκληπι8 κα( τ7 συγγρµµατα «Περ, τραυ-µτων κεφαλLς», «Περ, α$µρρTδων», «Περ,συριγγων», «Περ, Oστ&ων φ5σεως», «Περ,1υµν», «Περ, κρσεως» κα, τ0 «6ητLρς γ1ει-ρδιν».16 Στ eδι ιλ )ναφρεται, .τι 3πρ-$ει J πληρφρα )π τν Πλνι, .τι 0 Iππ-κρτης ε/$ε )ντλ6σει τ(ς γν?σεις τυ )π τ7 5α-τρικ7 συγγρµµατα τ8 @Aσκληπι8. O @Aσκλη-πις θ7 θεπιηθ&' )ργτερα. H ;ντ=πωση π<πρNνησε στ<ς )νθρ?πυς τ Bργ τυ, κα(αια J ε9γνωµσ=νη στ πρσωπ τ8 µεγ-λυ α9τ8 θεραπευτ8, π< µπρεσε ν7 συστη-µατπι6σ&η τ* γν?ση κα( τ(ς 5αµατικς διαδι-κασες, Vδ6γησαν στ*ν θεπησ6 τυ.

O πανρ$αις µ8θς τ'ς καταγωγ'ς τ8@Aσκληπι8 δε$νει, .τι κατ6γετ )π γενε7 5α-τρ1ν (@Aπλλων). YπενθυµLεται, .τι 0 πατ-ρας τυ ;νεπιστε=θη τ*ν ;κπαδευσ6 τυ στνKνταυρ Xερωνα, wνα α5νιγµατικ µυθικ πρσωπ, τν 0π, κα( 0 WOµηρς )ναφ-ρει Vς ;κπαιδευτ* 5ατρ1ν (0 WOµηρς )ναφρει, .τι 0 @A$ιλλε<ς ε/$ε διδα$θ' )π τνXερωνα τ*ν θεραπεα τ1ν πλεµικ1ν τραυµτων). T γεγνς, .τι 0 @Aσκληπις διδ-$θηκε τ*ν 5ατρικ*, 0δηγε, στ συµπρασµα τ'ς 3πρNεως κα( πρ-ασκληπιακ'ς 5ατρικ'ς.T τελευτα, ε/ναι ;Nαιρετικ7 σηµαντικ Vς συµπρασµα, γιατ( δε$νει .τι J ;νασ$λη-ση τ8 WEλληνα µ τ(ς ;πιστ'µες κα( J πρσπθει τυ ν7 νικ6σ&η τν πν κα( τ*ν )ρρ?-στια $νεται στ*ν α9γ* τ'ς :στρας. Kα( ς γρφεται στ7 σ=γ$ρνα Oρθρα, .τι στ*νπρϊππκρατικ* )ντληψη : )σθνειες θεωρ8νται Vς )πτελσµατα θεϊκ1ν ;πιρρ1νκα( παρεµσεων6. O Xερων, 0 WOµηρς κα( κυρως 0 @Aσκληπις θ7 ε/ναι παρντες, γι7ν7 ;Nηγ8ν στ<ς παρερµηνε=ντες, .τι α9τ7 σαν tπλ1ς λαϊκς πρκαταλ6ψεις κα( φ-ες. Kα( δν $ρειLεται Oλλωστε ν7 πρστρ$&η κανε(ς στ(ς )π?τατες $ιλιετες, γι7 ν7ρ&' παγιωµνες ττιες )ντιλ6ψεις: ς ρN&η µα µατι7 γ=ρω τυ, τ?ρα στ(ς µρες µας π=,.ταν συµαν&η κπι καταστρφικ φυσικ φαινµεν c κπια ;πιδηµα, )µσως 0Θες κα( : )νθρ?πινες tµαρτες... ε/ναι : πρNενι τ'ς καταστρφ'ς.

13243∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 1999

QO θες τAς IατρικAς Aσκληπις.

O POΛOΣ TΩN IEPATEIΩNH γν?ση πντως π< συγκεντρ?θηκε, δν φανεται ν7 διατθεται στν καθνα. @Eτ-

θη 3π τ*ν ;ππτεα τ1ν :ερατεων. H 5ατρικ6 )νδρ?θηκε ;ντς τ1ν να1ν (eσως γι’ α9τπαρερµηνε=θηκε τσ Bντνα J πρ-ϊππκρατικ* περδς). Πις ταν : )νγκες, π<3παγρευσαν τ*ν περι$αρκωση τ1ν γν?σεων κα( τ*ν φυλκισ6 τυς ;ντς τ1ν να1ν,παραµνει Oγνωστ. H 5ατρικ* )σκε,ται κυρως )π τ<ς )πγνυς τ'ς eδιας 5κγ-νειας. SEτσι δηµιυργ8νται 5ατρικς 5κγνειες. T :ερατε, Bλεγ$ε τ7 πντα κα( J πρ-σαση στ*ν γν?ση πρϋπθετε δεσµ<ς αbµατς, διτι Bτσι µπρ8σε ν7 )σκηθ&' πι )π-δτικς Bλεγ$ς. @Aπ τν Mα$να κα( τν Πδαλερι µ$ρι τν Iππκρτη J 5κγ-νεια ε/ναι παρ8σα. Bεαως 3πρ$υν κα( ;Nαιρσεις. Παρδειγµα 0 @A$ιλλας, π< µα-θανει τ*ν θεραπεα τ1ν πλεµικ1ν τραυµτων, ;νK1 δν ε/ναι γνς 5ατρικ'ς 5κγνει-ας. O )ντλγς ε/ναι, .τι στ*ν περπτωση α9τ* παρ$εται )πσπασµατικ* γν?ση (π-λεµικ7 τρα=µατα). O :δρυτ*ς τ8 5κγενειακ8 δνδρυ B$ει πντα κπια ;παφ* µτν @Aπλλωνα κα( τθεται 3π τ*ν πρστασα-;ππτεα τ8 θε8. O @Aσκληπις ε/ναιwνας περεργς «υ:ς τ8 θε8». @Aλλ7 κα( 0 Mελµπυς, :δρυτ*ς µιFς Oλλης µεγλης 5α-τρικ'ς 5κγνειας τ'ς )ρ$αιτητς, τ'ς 5κγνειας τ1ν Mελαµπδιδ1ν, B$ει κα( α9τςπερεργες ;παφς µ τν @Aπλλωνα. @Ωνµσθηκε Mελµπυς (µαυρπδαρς), διτι,.ταν γενν6θηκε, J µητρα τυ τν )πθεσε σ wνα σ=δενδρ κα( ;νK1 τ σ1µα τυ ταν στ*νσκι, τ7 πδια τυ Bµειναν BNω, ;κτεθειµνα στν λι, κα( µα=ρισαν (µελµπυς)17. !Aςµ*ν διαφε=γ&η )π τ*ν µυθλγικ* α9τ* )ναφρ, .τι 0 λις, π< «ε9θ=νεται» γι7 τ7αφτσια τ8 νεγννητυ, )ντιπρσωπε=εται στ*ν µυθλγα )π τν @Aπλλωνα, τνθε τ8 φωτς. Πλι λιπν 0 5ατρς @Aπλλων στ*ν µση. @Eπσης σ=µφωνα µ τ*ν πα-ρδση 0 Mελµπυς )πκτησε τ*ν µαντικ* κα( θεραπευτικ6 τυ :καντητα, .ταν Bσω-σε νεγν7 φιδι1ν17. !Aς µ*ν διαφε=γ&η κα( πλι τ γεγνς, .τι τ7 φδια σ$ετLνται µτν @Aσκληπι κα( γενικ?τερα τ*ν 5ατρικ6 )λλ7 αια κα( µ τν eδιν τν @Aπλλωνα.H παρδση γνεται πλν σαφ6ς, .ταν )ναφρ&η .τι 0 Mελµπυς Vλκλ6ρωσε τ(ς :κα-ντητς τυ, )φ8 συναντ6θηκε µ τν @Aπλλωνα κντ7 στν @Aλφει17. Γνωστς )π-γνς τ8 Mελµπδς κα( µεγλς 5ατρς 3π'ρNε 0 @Aµφιρας, πρς τιµ*ν τ8 0π-υ κτσθηκε )ργτερα στν @Ωρωπ @Aµφιρει, π< ταν wνα θεραπευτ6ρι µ )ρκετς0µιτητες πρς τ7 @Aσκληπιε,α5.

T :ερατε, ;κπαιδε=ει τ ν µλς-5ατρ. O: πανρ$αιι δεσµ( τ8 πρκλασσικ8Eλληνικ8 Πλιτισµ8 µ τ*ν 3πτως τ8 A5γαυ ε3ρισκµνη $?ρα, γνωστ* ;N α9τ8Vς «AUγυπτ», B$ει µνηµνευθ' )π πλλ=ς. T α5γυπτιακ :ερατε, )πετλεσε τν θε-µατφ=λακα κα( συνε$ιστ* πανρ$αιων παραδσεων )λλ7 κα( γν?σεων. ∆ν ε/ναι τυ$α,,.τι τσι κα( τσι ;πιφανε,ς WEλληνες τ1ν κλασσικ1ν κα( τελευταων πρκλασσικ1ν$ρνων περν8ν )π τ<ς α5γυπτιακ<ς να=ς, πρτ8 ;πιστρψυν κα( «σταδιδρµ6-συν» στ*ν Eλλδα. WEνας )π’ α9τ<ς ε/ναι αια κα( 0 Iππκρτης, 0 0π,ς δν µα-θανει )νατµα παρακλυθ1ντας µυµιπι6σεις (π1ς θ7 µπρ8σε Oλλωστε), )λλ7µαθανει γενικ?τερα 5ατρικ6· µα 5ατρικ* π=, .ταν θ7 )ρ$σ&η ν7 ;φαρµL&η )ργτερα,θ7 γν&η wνας πασγνωστς θεραπευτ6ς, ONις γνς τ8 @Aσκληπι8. O κθε νς ;κπαι-δευµενς 5ατρς ρσκεται µπρστ7 σ wνα θησαυρ γν?σεων α5?νων. Πλλς τ(ς )π-δ$εται κα( τ(ς ;φαρµLει (τ7 )ναφερµενα θαυµσια $ειρυργικ7 «;πιτε=γµατα» τ8Iππκρτυς), γι7 Oλλες τ8 πρκαλ8νται )µφιλες κα( θλει ν7 σ$ηµατσ&η πρσω-πικ* Oπψη κα( πειραµατLεται (: )διανητι πειραµατισµ( τ8 Iππκρτυς). A51νεςπερν8ν )π τ*ν δµηση τ'ς ;πιστ6µης. O Iππκρτης ε/ναι 0 18ς )πγνς τ8@Aσκληπι8.5,6 !Aν δε$θ8µε, .τι J κθε γενε7 διαρκε, 25 Bτη, συνγεται: 25X18=450. !Aνθυµηθ&' κανες, .τι γενν6θηκε τ 460 π.X., ττε α9τµτως φθνµε στ 910 π.X. O@Aσκληπις πµνως δρaF πιθανν τν 10 π.X. α51να. YπενθυµLεται, .τι 0 γυις τ8

∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 199913244

@Aσκληπι8, 0 Mα$ων, Bλαε µρς στν Tρωικ πλεµ. !Aν δε$θ&' κανε(ς τ*ν ;πση-µη $ρνλγηση, 0 ;ν λγKω πλεµς Bλαε $?ρα περ( τ 1.200 π.X.18 Eπµνως 0 @Aσκλη-πις δρaF περ( τ 12 µ 13 π.X. α51να. !Aν .µως δε$θ8µε τ(ς πρωτπριακς )πψειςVρισµνων ;ρευνητ1ν, τ $ρνικ πλασι διεNαγωγ'ς α9τ8 τ8 πλµυ µετακυλεταιπερ( τ 3.087.19,20 Συνεπ1ς 0 @Aσκληπις δρaF σ πλ< )ρ$αιτερ $ρνικ 0ρLντα. WOπια$ρνικ* ;κτµηση κα( ν τελικ1ς δε$θ&' κανες, )ντιλαµνεται .τι τ θς $ρνυ ε/ναιπραγµατικ7 πλ< µεγλ. M τ πρασµα τ1ν α5?νων : α5τες π< δηµι=ργησαν τ*νκλειστ* γν?ση $αλαρ?νυν. @EµφανLνται 5ατρικς σ$λς. Kπιι )πγνι, 3π τ*ν)ν$* τ1ν :ερατεων, ;πιθυµ8ν ν7 δηµσιπι6συν τ*ν γν?ση. SIσως 0 πρ1τς )π’α9τ<ς ν7 ε/ναι 0 Iππκρτης. Γι7 τ σκπ α9τ ;πιδδεται σ wνα πλ=σι συγγρα-φικ 5ατρικ Bργ (;N α5τας τ8 0πυ γνεται )ν7 τ<ς α51νες πασγνωστς), µεταφ-ρντας γν?σεις στ(ς µFLες. KατασκευLει κα( )φιερ?νει wνα $ρυσ )νθρ?πιν σκελετστ µαντε, τ1ν ∆ελφ1ν πρς µελτη )π :νδ6πτε ;νδιαφερµεν. H )φιρωση τ8σκελετ8 δν γνεται, .πως θ7 ταν φυσικ, στ*ν 5ατρικ* σ$λ* τ'ς K1, τ'ς 0πας3π'ρNε σπυδαστ6ς, )λλ7 σ :ερατικ κντρ (µαντε, τ1ν ∆ελφ1ν). @Aπ α9τ*ν λιπντ*ν Oπψη, κα( α9στηρ7 µν )π’ α9τ6ν, 0 Iππκρτης $αρLει καιν=ργι δρµ.

EΠIΛOΓOΣ∆ν τθεται πλν καµµα )µφιλα, .τι 3π'ρ$ε δµηµνη 5ατρικ* πλ< πρ(ν τ*ν :ππ-

κρτει περδ. T γεγνς α9τ Bρ$εται ν7 διρθ?σ&η τ*ν Oπψη, .τι J Eλληνικ* 5α-τρικ* ε/ναι δηµι=ργηµα τ1ν κλασσικ1ν κα( τελευταων πρκλασσικ1ν $ρνων. T -θς τ8 $ρνυ τ1ν πρ-ϊππκρατικ1ν 5ατρικ1ν )ναLητ6σεων µπρε, Oριστα ν7 ;Nη-γ6σ&η τ*ν κατανηση τ1ν )σθενει1ν, τ*ν )νπτυNη τ'ς πλεµικ'ς 5ατρικ'ς, τ*ν )νακ-λυψη φαρµκων κ.λπ. Παρ7 τα8τα κα( α9τ* J θε?ρηση B$ει τ7 «σκτειν» της σηµε,α.T πρληµα τ'ς )ναλγησας κατ7 τ(ς ;πι$ειρ=µενες ;πεµσεις παραµνει µυστηρι1δες.T7 παυσ?δυνα τανα τ1ν πλεµικ1ν τραυµτων δν µπρ8ν ν7 δ?συν πλ6ρη ;N6-γηση. O Πτρκλς, π=, .πως εeδαµε, περιπι6θηκε τ πλεµικ τρα8µα τ8 E9ρ=πυ-λυ κα( Bθεσε τανα γι7 τ*ν )ντιµετ?πιση τ8 Oλγυς, Bκανε πρηγυµνως τµ* γι7τ*ν )φαρεση τ8 λυς $ωρ(ς τ*ν δυναττητα )ναλγησας. @Aπντηση )κρι*ς στ;ρ?τηµα τ'ς $ειρυργικ'ς )ναλγησας c )ναισθησας eσως δν ε/ναι δυνατ ν7 3πρN&η.O $ρνς, )λλ7 κυρως J καταστρφ* πλλ1ν )ρ$αων συγγραµµτων (.ρα ;µπρησµςBιλιθ6κης τ'ς @AλεNανδρεας) στθηκαν πρNενι )πωλεας τ8 3λικ8, π< θ7 µπ-ρ8σε ν7 δ?σ&η )πντηση στ7 ;ρωτ6µατ µας. Παρ7 τα8τα, J )νε=ρεση $ειρυργικ1ν;ργαλεων κα( )ναθηµτων Bρ$εται ν7 φωνN&η )π τ θς τ1ν $ιλιετι1ν, .τι ;γ$ειρ6-σεις κα( )πτελεσµατικς θεραπε,ες ;λµαναν $?ρα στ7 @Aσκληπιε,α. H µνη eσως λ-γικ* ;N6γηση, π< µπρε, ν7 δθ&' στν γρφ, ε/ναι J )πδ$* τ'ς µυστηρι?δυς ;γκι-µ6σεως. T )κρι1ς ταν J ;γκµηση, παρ7 τ7 υ:θετ=µενα, δν ε/ναι ;πακρι1ς γνω-στ. SIσως ν7 συνδεταν µ κπια τε$νικ* ;φαρµγ'ς )ναλγησας, γεγνς π< ;π-τρεπε ;πιτυ$ε,ς ;γ$ειρ6σεις.

H σταση στ7 @Aσκληπιε,α κα( γενικ?τερα στ*ν πρ-ϊππκρατικ* 5ατρικ* µπρε, ν7δ?σ&η διNδ στ7 )διNδα. O Iππκρτης ε/ναι @Aσκληπιδης. SE$ει συνεπ1ς τ=$ει)ναλγυ µαθητεας κα( ;κπαιδε=σεως κα( δν κνει τπτε Oλλ στ*ν 5ατρικ6 τυ στα-διδρµα, παρ7 ν7 ;φαρµL&η c κα( ν7 ;Nελσσ&η .λα .σα Vς @Aσκληπιδης ;διδ$θη.Π1ς ε/ναι δυνατν τ?ρα, κπις π< )ναγνωρLει ;πισ6µως Oλλυς 5ατρ<ς πρ(ν )πα9τν, κα( µλιστα τσ µεγλυς κα( ;πιτυ$ηµνυς, fστε ν7 0ρκLεται σ’ α9τ=ς· π1ςε/ναι δυνατν, κπις π< παραδ$εται .τι B$ει διδα$θ' τ*ν 5ατρικ* π< ;φαρµLει,α9τς ν7 θεωρ'ται πατρας τ'ς 5ατρικ'ς; O Iππκρτης αια πτ δν τλµησε ν75σ$υρισθ&' κτι ττι. SAλλι τ 5σ$υρσθηκαν. O Iππκρτης δν )ππειρθηκε ν7

13245∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 1999

)ν&η στ θρ τ8 :δρυτ' τ'ς 5α-τρικ'ς ;πιστ6µης, π< ;κ τ8 µ* Cντςδηµιυργε, τ7 πντα σ µα Lω6. SAλλιτν )νασαν. !Aν δε$θ8µε .τι 0 Iππ-κρτης θεµελωσε τ*ν 5ατρικ6, α9τµα-τα δηµιυργε,ται µα $ινστιδα ;ρω-τηµτων, π< παρασρνει C$ι µν τθρ τυ )λλ7 κα( τν eδι. O: πρ-λε,ς π< ε/ναι µνµως στραµµνι στν4 π.X. κα( στν 5 π.X. τ πλ< α51να,eσως θ7 πρπ&η σιγ7-σιγ7 ν7 )λλLυνδιε=θυνση στ$ε=ντας κα( φωτLνταςπλ< πι )ρ$α,ες ;π$ς, )ναδεικν=-ντας στ φ1ς τυς γεγντα περισστε-ρ σπυδα,α )π τ7 )ντστι$α τ'ςκλασσικ'ς περιδυ. SEτσι )ναδ=εται τθς τ8 $ρνυ τ8 Eλληνικ8 Πλι-τισµ8 κα( δδεται διNδς στ7 )διN-δα, π< : µυωπικς θεωρ6σεις τ8 $ρ-νυ πρκαλ8ν.

∆ΑΥΛlΣ/210, @I=νις 199913246

BIBΛIOΓPAΦIA1. Kυτρυλης K., H @Iατρικ* Oρλγα τ8 Oµ6ρυ. «∆αυλς» 1996, 175: 10623-10630.2. Στρατ'ς K., ∆ι7 τ'ς ;τυµλγας πανρ$αιων [νµασι1ν τ1ν [ργνων τ8 )νθρωπνυ σ?µατς )π-

δεικν=εται αθει7 γν?ση τ'ς )νατµας. «∆αυλς» 1998, 199: 12437-12448.3. Γερυλνς Στ., @Aρ$αα Xειρυργικ6, )π τ<ς Oµηρικ<ς Xρνυς ς τ(ς Xειρυργικς @Eπεµσεις

τ'ς Iππκρατικ'ς Περιδυ. Eλληνικ* 5ατρικ* στ*ν @Aρ$αιτητα κα( τ BυLντι. SEνθετ τ'ς @Eφη-µερδς «Kαθηµεριν*» Eπτ7 Hµρες, Kυριακ* 12η @Oκτωρυ 1997.

4. @Eκπαιδευτικ* Eλληνικ* @Eγκυκλπαδεια, Παγκσµι Bιγραφικ ΛεNικ, Tµς 4ς. @Eκδτικ*@Aθην1ν, 1991: 139-41.

5. Mαρκτς Σπ., Iππκρτης 0 Ka1ς, @Aρ$ς, @Eπιτε=γµατα, @Hθικ* κα( ∆ια$ρνικτητα τ'ς Iππκρατικ'ς@Iατρικ'ς. SEνθετ τ'ς @Eφηµερδς «Kαθηµεριν*» Eπτ7 Hµρες, Kυριακ* 12η @Oκτωρυ 1997.

6. Iστρα τ8 Eλληνικ8 SEθνυς, Tµς Γ2. @Eκδτικ* @Aθην1ν: 513-23.7. Γλεµτης B., H @ENλιNη τ'ς Xειρυργικ'ς στ: Xειρυργικ* Παθλγα. @Iατρικς @Eκδσεις Π.X. Πα-

σ$αλδης. @Aθ6να 1990: 19-31.8. Xαρτφυλακδη Γ. - Γαρφαλδη. Θµατα @Oρθπεδικ'ς κα( Tραυµατιλγας. @Eπιστηµνικς @Eκδ-

σεις Γρ. Παρισινς, @Aθ'ναι 1981: 72-73.9. Kατρτση @Eπ., @Aνατµικ* τ8 @Aνθρ?πυ. Σπλαγ$νλγα. @Eκδσεις Λτσας. @Aθ'ναι 1982: 97-98.

10. Στρατ'ς K., Φαρµκης N., M6λις Γ., Kλιτσης ∆., Mπαλαρ8τσς X., Mαστρνικλας E., @Eκτµ*@Eπιπεπλεγµνων @Oρθπρωκτικ1ν Συριγγων µ τ*ν Mθδ τ'ς ∆ιασ=ρσεως. Περιλ6ψεις XIX Πα-νελληνυ Συνεδρυ Xειρυργικ'ς. Θεσσλνκη 1994: 71.

11. Xρ6στυ X. H Xειρυργικ* κα( J τ$νη, J Xειρυργικ* σ7ν T$νη κα( J Xειρυργικ* στ*ν T$νη στ:Γλεµτης B. Xειρυργικ* Παθλγα. @Iατρικς @Eκδσεις Π.X. Πασ$αλδης. @Aθ6να 1990: 55-59.

12. @Eγκυκλπαδεια Ππυρς Λαρ<ς Mπριτννικα, Tµς 11ς, 422-24.13. @Aπλλδωρς, Bιλ. Γ´, ;δφ. 118-20.14. @Oρφικ7 )πσπσµατα XVII. WYµνς πρς @Aσκληπιν: 91.15. Skott W. Hermetica, τµς A´: 195.16. @Iωαννδη K.Π., H SAγνωστη Πρϊστρα τ1ν Eλλ6νων. Συγγρµµατα τ8 @Aσκληπι8, @Eκδσεις ∆,ν.

Θεσσαλνκη 1996: 115-16.17. Mεγλη Eλληνικ* @Eγκυκλπαδεια, Tµς IΣT´. @Eκδτικς @Oργανισµς 0 «Φ,νιN». @Aθ'ναι: 852.18. Ππυρς Λαρ=ς, @Eπτµ ;γκυκλπαιδικ κα( Eρµηνευτικ ΛεNικ. @Aθ6να 1972: 842.20. Kυτρυλης B.K., SAνθρακες 0 Θησαυρς τ8 Πριµυ, «∆αυλς» 1994, 147: 8597-8608.

Kωνσταντ)νς ΣτρατAς@Iατρς $ειρυργς

Aνγλυφ π θεραπεα τ Aµφιαρυ. QO θεςθεραπεFει τν νB, "νb+ δεNι! τ Cερ φδι τ Aσκλη-πι, γγει τν cµ σθενς κατ! τν "γκµησ$

τυ.

Πλλκις ω πιδεει µετρν νθυσιασµν, πτε ντιλαµνµαι τ ν δηµσευσινπιστηµνικ"ν ρθρων. Kτι π%, π&ρα τ'ς (δικ'ς µυ πιµρφ*σεως, µ+ δδει τ ν ε,και-ραν ν. µαθ%νω ναλυτικ. στ. πιστηµνικ. πρλ/µατα κα0 ν. κφρσω τ0ς κατα-µητες σκ&ψεις µυ 2ς πιφαν&στατς (γιατ0 ν. τ5 κρ%ψωµεν λλωστε) καθηγητ ς µπυρ-δλγας. 7Aφρµ γι. τ5 ν& µυ α,τ5 ρθρ στθη τ5 νθετ τ+ «7I+ τ'ς Kυριακ'ς»τ+ περιδικ+ «E» στ ν «Kυριακτικη7Eλευθερτυπα» τ'ς 10/11-4-1999. Σ’ α,τ5 τ5 νθε-τ, πD ει γι. ττλ «OF 7Iυλιαν0 τ+ 2004» συµπλ&κνται H Iρθδα, H πρσπθειαναι*σεως τ'ς ραας Jλληνικ'ς θρησκεας π5 µερικDς κα0 K δρ. 7Iωσ φ ΓκαMµπελς.Γνεται δN κτεταµ&νη ναφρ. στ5 περιδικ, πD ν. εMρας συ εις ναγν*στη,παρ’λν πD K «∆αυλ5ς» εPναι πλ%τως σετς πρ5ς λα α,τ. 7Aλλ. Qς µ ν πιRητ+µεπιστηµνικ ν πρωτπραν π5 δηµσιγρφυς· δNν θ. αντλ/σωµεν τ ν α,στηρτητµας π’ α,τ"ν. TAις εPναι K µισθς τυς, πD θεσαν τ5 R/τηµα π0 τπητς· κυρως δNγι. τ ν φιλεναν τ'ς συνεντε%εως τ+ πατρ5ς Γ. Mεταλλην+. EPναι συγκλνιστικ/. 7Iδι-ατερα τ5 παρακτω παρατιθ&µεν πσπασµα, πD διεκτραγVωδεM τ5 µεγαλ%τερ σ%γ-ρν πρληµα.

Λ&γει K πατ ρ Mεταλλην5ς ε(ς τDς «7IDς» τ'ς «7Eλευθερτυπας»: «YO καθ&νας ει τ5πνευµατικ τυ νσκµεM, (ατρεMν πνευµατικν, λ&γει K Xρυσστµς. YEπµ&νως, κα-θ&νας πιλ&γει τ5 νσκµεMν τυ. OF συγκρ%σεις εPναι H κατθεση τ'ς πστεως, Kπι-ασδ/πτε πστεως. TAρα πιστε%ω στ ν συν%παρη λων τ"ν πστεων, λων τ"ν νθρ*-πων, µN τ ν λευθερα µως τ+ καθεν5ς ν. πιλ&γ[η τ5 δικ τυ νσκµεM».

Θ. παραλ&ψω τ ν πιθαντητα ν. διασ[η τ. περ0 νσκµευ τ+ Π. Mεταλλην+K *τατς ]φυπυργ5ς YYγεας κα0 ν. ντ[η τ ν κκλησα (Kπιαδ/πτε κκλησα)στ5 E.Σ.Y.: 7Eθνικ5ν Σ%στηµα YYγεας. _Aς λπσωµεν, τι δNν θ. `δωµεν τια%τας ]περ-λς. aOµως H πισ/µανσις τ+ πατρ5ς Mεταλλην+, τι λι ε`µεθα σθενεMς κι υµενγκη νσηλεας, εPναι συγκλνιστικ/, 2ς πρεMπν. ∆Nν ]πρει ]γι/ς. Kατ. τ5 κινν:πρτε τα, ρρωστι. Bεαως σN µα συν&ντευιν δNν εPναι δυνατ5ν K πατ ρ Mεταλλην5ςν. µαθ%ν[η στ0ς µρφNς τ"ν σθενει"ν, πD κατατρ*γυν τ5ν σ%γρνν νθρωπ. TIσωςν. µ ν cταν κα0 πρ5ς τ5 συµφ&ρν τυ, φ+ πρεπε ν. µαθ%ν[η κα0 στ ν νσ, σων κα-ταφε%γυν στ5 ριστιανικ5ν νσκµεMν. M+ δδει µως µα θαυµσια ε,καιρα ν. πε-κταθ" π0 τ+ θ&µατς. TIσως δN δυνηθ" ν. πρσφ&ρω τ5 αµα, πD θ. θεραπε%σ[η «πdσαννσν κα0 µαλακαν» κατ. τ.ς γραφς. Kι σ πλησιRει τ5 τ&λς τ'ς ιλιετας, τσ θ.πιδηµ+ν «H πια νσς κα0 H πια µαλακα». TEαρσιν τ"ν πιδηµι"ν θ. ωµεν.

E,τυ"ς µως πD ]πρει H πιστ/µη κι τσι διρθ+νται µερικ. A`φνης πρ0ν π5 Hµ&-ρες διασα στ0ς φηµερδες, τι τ5 τηλεσκπι «Xµπλ», πD ε]ρσκεται τπθετηµ&νστ5 διστηµα, νεκλυψε eνα ν& Hλιακ5 σ%στηµα στ5 «Y» τ'ς 7Aνδρµ&δας. Γι. ν. εPµαιε(λικριν/ς, fρ&µησα· π&ει µνν 40 τη φωτς. T εPναι 40 τη φωτς; Mα δρασκελι,πD λ&ει K λας, κι φθασες. TH, γι. ν. κριλγ+µε, κι φθασαν. TAσε πD α,τ5ς K ν&-ς «jλις» ει τρεMς πλαν'τες, πυ kτε ]πρει θερµκρασα 11.000 αθµ"ν, πως KΣερις A´, kτε κα0 κπι αρD στρ µN σκληρτητα λυς, πως K Σερις B´. EPναιδN F πλαν'τες τυ τερστιι. 7EκεM, σ’ eναν α,τ"ν, στ ν περαντσ%νη τ+ σ%µπαντς,F πργν µας µεγαλ%ργησαν· ν&πτυαν τ5ν πλ&ν πρηγµ&ν πλιτισµ5ν τ+ σ%-

H «Oµδα E» κα «Oµδα M»(κα τ νσκµε τ π. Mεταλλην)

ΓEΛOPAMA

µπαντς. MN τ. πλ&ν πρηγµ&να τυς τηλεσκπια µελ&τησαν τ0ς συνθ'κες Rω'ς τ"ννθρ*πων στ ν Γ'. ∆ιεπστωσαν δ&, τι κυριαρεM H αραρτης κι νδηµεM H «νσς κα0H µαλακα». TEυσε τ ν γενειδα τυ K σεσµις κεMνς 7Aτλντις κα0 πεφσισε: YOZεDς 2ς ρηγς, K TAρης 2ς πλ&µαρς, K aHφαιστς 2ς τενλγς, H 7Aφρδτη κα0λλι 8 (σ%νλν 12) πιλεγµ&νι ]π&ρι σκαπανεMς στλησαν µN τ5 πλ&ν πρηγµ&νδιαστηµπλι στ ν Γ', γι. ν. θεραπε%συν «πdσαν νσν κα0 µαλακαν» κα0 ν. διδ-υν τ5ν πρηγµ&νν πλιτισµν τυς. Kα0 α,τ H ωγ/ινη Kµ.ς oνµσθη Kµ.ς «M» δι’ε,ε/γητυς λγυς. Kα0 σι ]πστηρRυν, τι H Kµ.ς α,τ IνµRεται «E» θ. µ+πιτρ&ψυν α,τ ν τ ν διρθωσιν. Σ.ν ν*τατς καθηγητ ς µπυρδλγας γιγν*σκωκλλιν κενων.

7Aλλ’ Qς φ/συµε τ ν Kµδα «M» (p «E» πως τDς ρ&σει), φ+ qι µνν δNν εPναιθεπλαη, πως ε`µεθα F ]πλιπι κι υµε νγκη νσηλεας, λλ. τ,ναντν εPναιµα τ"ν λπδων µας, φ+ τ. µ&λη της, σ.ν πευθεας πγνι τ+ ∆ι5ς κα0 τ"ν λλωνπργνων, υν διαφυλει λη τ ν ]περ&υσα ρααν τενγνωσα σN αθειNς σπη-λιNς κα0 τ ν κατλληλη στιγµ θ. τ ν νασ%ρυν π5 τ. σκτειν. θη κα0 θ. πιλυντ ν παγκσµια τιν κι rρµνα. T%φλα ν[η H «∆ευτ&ρα Παρυσα». Kι πειδ ττε τ.γνωστα µ&λη της θ’ πκαλυφθ+ν, θ. δθ[' στ ν δηµσιτητα τ5 ν& ε,αγγ&λι, πυθ. περι&ωνται κα0 τ. γενεαλγικ. δ&ντρα τ"ν µελ"ν τ'ς Kµδς κα0 F νµι γι. τ νπιλ ν τ'ς παγκσµιας τεως κι rρµνας. Kα0 ττε θ. πρσκυν/συν λε%θερα FKραµατιRµενι ν. παναφ&ρυν τ ν ραα θρησκεα, τDς ν&υς φ&ντες. Kα0 θ. πψυνF καηµ&νι ν. πυλ+ν συµµετNς κα0 ε(σιτ/ρια σN σεµινρια κα0 τελετ&ς. Tτε 2ς στε-λ&η τ'ς ν&ας τεως θ. τ. (κνµ+ν ρκ%ντως. Kα0 τ. κ&ρδη θ. εPναι πλλαπλd γι.λυς. Kατ’ ρ.ς θ. αλειφθ[' H λαερ αsρεσις τ+ θνικισµ+, πD τσ ει θρυ-/σει τ5ν καλ5 ]πλαγ5 τ+ τυρκικ+ στρατ+ (κυµενικ5 πατριρη κ.κ. Bαρθλ-µαM. Πρ"τν, διτι σ.ν ωγ/ινι δNν θ. υν σ&σιν µN καν&να θνς. Okτε µN τ5 (υ-δαϊκ5 kτε µN τ5 (νδικ5 kτε µN τ5 κινεRικ· δNν θ. ]πρ[η πλ&ν (υδαϊσµς, ριστιανι-σµς, υδισµ5ς κ.λπ. Kα0 Qς µ ν κµπρρηµν+ν µερικ0 aEλληνες, λγVω Iνµτων.Zε%ς, TAρης, YEρµ'ς κα0 τσα λλα Iνµατα δNν εPναι Jλληνικ. EPναι Iνµατα τ"ν κ τ+Σειρυ ωγ/ινων κλµπρων πργνων, πD rπλ"ς π&λεαν τ ν YEλλδα 2ς τπνστρατηγευ, γι. ν. κπλιτσυν τDς νθρ*πυς κα0 ν. δι*υν πdσαν νσν κα0 µα-λακαν. Kα0 κατ. δε%τερν κανε0ς δNν θ. δ%ναται ν. ]περηφανευθ[' γι. τ ν φυλετικ ν ]πε-ρ/ν τυ, φ+ λι θ. ε`µεθα `σι ν τ[' δυλεuα µας πρ5ς α,τ%ς.

7Aφ+ δN πιληθ[' α,τ H πλυπθητς rρµνικ (στης, ττε θ’ πκαλυφθ[' κα0 Hπραγµατικ φ%σις τ+ Θε+. Okτε ΓιαN kτε 7Aατ.ρ kτε καν&νας. Kα0 εPναι λ/θεια,τι, πειδ F κλαµπρι πργν µας Rων στ5 *τερ διστηµα κα0 εPαν πλιτισµ5νµυρικις πι5 ελιγµ&ν, θ. εPαν (κα0 τ ν εPαν) τ ν δυναττητα ν. λθυν σ’ παφ µNτ5ν eναν, τ5ν µναδικν, κτστην τ+ σ%µπαντς. Kι Qς λ&[η K YHρκλειτς, τι τ5ν κσµτ+τν καν&νας θε5ς p νθρωπς δNν τ5ν πλασε. TIσα-`σα πD α,τ5 πδεικν%ει τ5ν (συ-ρισµν µυ, τι F γηγενεMς aEλληνες δNν εPαν σ&σιν µN τDς κλµπρυς πργνυςκπλιτιστ&ς. Tτε, πατ&ρα Mεταλλην&, µN τ ν πκλυψιν τ+ ληθιν+ Θε+ θ. α-φανιστ+ν κα0 F µφ%λιι σπαραγµ, πD τσ πλD φdσθε κα0 ρκRετε. Bεαωςσ’ α,τ ν τ ν συν&ντευιν καταν", τι δNν ]π'ρε "ρς ν’ ναφ&ρετε, τι ,δ&πτε FaEλληνες πλ&µησαν γι. τ ν πιλ ν τ'ς θρησκεας τυς. Kι δ" πD τ. λ&µε, καν&ναςυδιστ/ς, πιστ5ς τ'ς θρησκεας τ"ν TIνκας, πιστ5ς τ+ δωδεκαθ&υ νωλ/θη, γιατ0 K δι-πλανς τυ πστευε στ5 Για&, τ5 Xριστ5 p τ5ν 7Aλλ. Okτε φυσικ. κα0 συνεκρτησαν

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913248

µαR0 µN τ5ν π. Mεταλλην5 «αφιεδικNς» JπταµελεMς πιτρπ&ς, γι. ν. παρακλυθ+ν τDςπιστDς τ"ν λλων θρησκει"ν p γι. ν. καταγρφυν πις κα0 τ λ&ει ντθετ πρ5ς τ5δγµα. 7Aντθετα YEραMι (κατ. δ/λωσν τυς, φ+ F φυκαρδες cσαν πντα δ+λι),ριστιαν0 κα0 µυσυλµdνι σφααν µN τ ν ψυ/ν τυς, πρκειµ&νυ F πιστι ν’ ν-υν τ. µτια τυς στ ν µναδικ «λ/θεια».

7Aλλ. ε`παµε, λ’ α,τ. µ&ρις δ". 7Eµανµε σN ν&αν π/ν. 7Aλλ. µ ν νησυ'τε,πτερ Mεταλλην&· κα0 σ’ α,τ τ ν ν&α τιν πραγµτων &υσα θ. κατ&ετε θ&σιν, φ+εPστε F σκαπανεMς τ'ς (δελγικ'ς µας «πλατφρµας», πως θ. λεγαν κα0 F λ/στυ µν/-µης Mαριστ&ς. aOλι µεMς F πλανηταρδες (Iπαδ0 τ+ (κυµενισµ+) ριν µεγληνρεωστ+µε στ5ν Xριστ, πD διετ%πωσε τ ν ασικ ρ/ µας: «YO µ vν µετ’ µ+ κατ’µ+ στ· K µ συνγων µετ’ µ+ σκρπRει» (Λυκdς, IA´, 23). 7Eπεθ%µησαν F δυστυ-εMς Tσεσλκι τ5 1968 ν. διαφρπιηθ+ν π5 τ ν µαριστικ ν-λενινιστικ ν «λ/-θεια» κα0 ν. µ συνγυν µετ. τ'ς Σιετικ'ς YEν*σεως; TDς σκρπισαν τ. στρατε%-µατα τ+ Συµφ*νυ τ'ς Bαρσας. TEκψε τ5 α,γλ&µν στ ν παγκσµια σ%πα K Σα-ντµ; Bλ&πει τ*ρα τ. παιδι. τ+ 7Iρ.κ ν. πεθανυν σ.ν τ0ς µυMγες π5 τ ν λλειψιν φαρ-µκων. 7Aντιτθενται α,τ0 F πθανι Σ&ρι στ0ς πιταγNς τ"ν πικυριρων τυς; ΣNλγ καιρ5 δNν µεινε λθς π0 λθυ σ’ Kλκληρη τ ν Σερα. 7Aντιδρ+ν F λλεθνεMςκα0 λλθρησκι λανφωνι στDς Kµδυς µας θνικιστ.ς Σ&ρυς; 7EκεM ν. δ'τεσκρπισµα. Kι πειδ «,δε0ς µετ. Xριστ5ν πρφ/της», ννς πεδεθη K TRyρτRTOργυελ. Okτε τ5 eνα ιλιστ5 δNν πρφ/τευσε. Mετα% µας: kτε γι. ηθ µυ στ νeδρα τ'ς µπυρδλγας θ. τ5ν δι*ριRα.

Kα0 cρθε H zρα ν. σdς συµυλε%σω, πως ω καθ'κν σ.ν ν*τατς µπυρδλγς.Πρ&πει ν. πικρατ/σ[η H λγικ/. TOι µως τ+ 7Aρισττ&λυς, λλ. H ν*τατη λγικ τ'ς µπυρδλγας. Kα0 α,τ H λγικ πιτσσει: ν. αδσυµε πρσεκτικ. 7Aφ+ τ5λ&[η κα0 K πατ ρ Mεταλληνς, τι εPναι θεµιτ5ν ν. πιλ&γυµε τ5ν (ατρν µας κα0 ν. πι-καλ%µεθα διακρτως τ5ν Xριστν, τ5ν ∆α p τ5ν 7Aλλ. p πιν λλν, πρκειµ&νυν. στελυν τ0ς ρατες δυνµεις τυς κα0 ν. δι*υν τ5 κακ· πρ&πει ν. κσυγρνι-σθ"µεν, πως λ&ει κα0 K µακαριτατς Xριστδυλς. Mακρυ. µνν π’ συς θ&λυν ν.τιµ+ν τ5ν ∆α σ.ν eνα µακριν5 πργν, πD oφ&λησε τ ν νθρωπτητα κα0 πιστε%υντι δNν ]πρυν ρατες δυνµεις, ]περφυσικ&ς, πD τ0ς κινεM κπις θες. A,τDς ν.πρσ&ετε. aOλι F λλι τ5 `δι ε`µαστε: ρρωστι, πD καρτερ+µε τ ν `ασν µας π5]περφυσικ. qντα. Kα0 συγαρω τ5ν πατ&ρα Mεταλλην, πD εPε τ5 θρρς ν. τ5 παρα-δεθ['. Γι. τ5ν λγ α,τ5 πρ&πει ν. καθσυµε κα0 ν. συσκεφθ+µε· ν. παραµερσυµε τ0ςδιαφρ&ς µας κα0 ν. µφανισθ+µε µN τ5 ν& µας δγµα: eναν «ταρµd» λων τ"ν λλων.Kα0 α,τ5 πρ&πει ν. γν[η τ*ρα· τ*ρα, πD υµε eνα πι5 δυνατ5 φς π5 τ5 ρωµαϊκ:τ5 παγκσµι υσιαστικ, πD δNν γνωρRει πατρδα. Mνν µα συµυλ πιστηµ-νικ ω ν. δ*σω στDς πικυριρυς µας: Στ ν&α θρησκεα κυραρη ν. εPναι H 7Aφρ-δτη. Γιατ0 καλ0 cταν F µ&ρι τ*ρα θε. Mdς επλτισαν· µdς διωαν πdσαν νσν,λλ. ωρ0ς τ ν 7Aφρδτη θ. µdς φ[η H...

Θανσης Nακ%πυλςΠανελλγιµ*τατς καθηγητ ς

Mπυρδλγας

Y.Γ. Πρ5ς τDς «7IDς» τ'ς «7Eλευθερτυπας»: Kανε0ς ΓκαMµπελς δNν πρκειται ν. &λθ[η νικητ/ς, φ’ σνκπις δNν ππειρdται ν. πιλ[η µN τ ν α νσιν συγκρητισµν.

I.A.X.

13249∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

∆αυ δ κα Γλι+θO µικρσωµς κα! "δνατς ∆αυ&δ φνευσε τ)ν γ+γαντα Γλι.θ µ0 τ1ν σφενδνα. O

Φιλιστα4ς (6Eλλην) :µως Γλι.θ ;φερε σφενδνα; =O>ι. Γιατ+; ∆ιτι ? σφενδνα σκτ@-νει "π) µακριC. Kι αEτ) ? Fλληνικ1 ψυ>H, ? Fλληνικ1 ντρπ+α τ) θεωρε4 δλι, Iναν-δρ, "νJντιµ, "νCKι "νδρLν. Kντλγ!ς «µπαµπεσιC».

OO πλ4τες-Pπλ+τες 6Eλληνες πλεµQσαν µν µ0 "γ>Jµα>α :πλα· πτ0 µ0 τKα, διτιτ. SJλη τυς σκτ@νυν "π) µακριC. TKτες Uταν O δQλι. OO Vλεθερι πλεµQσανµ0 K4φς κα! δρυ· πρσωπ µ0 πρσωπ. Kα! τ. παιδι. τWς B+Sλυ, τ. παιδι. τLν H.Π.A.;Σκτ@νυν \>ι "π) τ. 50 µJτρα, π^ σκτ@νει ? σφενδνα _ τ) SJλς, "λλ. "π) 50 κα! πλJ-ν >ιλιµετρα. Kα! O EEρωπα4ι;

MπρCS σας, EEρωπα4ι· O aπ) τ)ν bυγ)ν τLν H.Π.A. 6Iνα VκπληρωθcW τ) ρηθ0ν aπ)τQ πρφHτυ N+τσε 150 >ρνια πρ!ν συµScW: «YO µεγαλ%τερς ευτελισµ5ς τ'ς E,ρ*πηςθ. εPναι ν. αµερικανιστ['». Πις θ. τ) λγCριαbε ττε, :τι θ. συµScW κα! τ) >ειρτερ::τι θ. "µερικανSιαστcW;

ΠιC θ. Uσαν fραγε τ. >ειρτερα, π^ θ. µπρσαµε ν. aπλγ+συµε; Mgλλν δ0νaπCρ>υν. H Vντιµτητα πCτωσε, κριι. T1ν πατ@σατε Vσε4ς µ0 τ!ς hυδαϊ>ριστιανικJςσας "ρετJς. Kα! O λιπ! SεSα+ως µ0 τ!ς hσλαµικJς τυς "ρετ0ς τQ OερQ πλJµυ (τbι>C-ντ). 6Aπασες τJκνα τQ VκδικητW ΘεQ τQ ∆αυ+δ: τQ Για>SJ· τQ πατJρα τQ XριστQ.AEτQ τQ θεQ τQ VκλεκτQ λαQ τυ: τQ IσραHλ. AEτQ τQ λαQ, >Cριν τQ Pπ+υlπαντες O λιπ! πρJπει ν. καταστQν aππδι τLν πδLν τυ. 6Oµως P Vκλεκτ)ς λα)ςπλHθυνε. AEγCτισε. Πις εmναι τ@ρα; M. φυσικ. O Aµερικαν+. H B+Sλς εmναι τ) EEαγ-γJλι τQ κCθε AµερικανQ. T) λατρευτ τυ SιSλ+.

Kι nς πCψυν µερικ! ν. ψευδεKηγQν τ. διεθνLς κακLς κε+µενα, "πδ+δντCς ταστ^ς ESρα+υς aπυργ^ς τLν H.Π.A. κα! στ^ς ESρα+υς "Kιωµατ>υς τQ NATO( OλµπρCιτ, K0ν κ.I.). T) πρSληµα δ0ν εmναι O ESρα4ι "λλ. ? hυδαϊκ1 ντρπ+α, ?Pπ+α µJσoω τQ XριστιανισµQ pπλ@θηκε σ’ :λη τ1ν hκυµJνη τLν "νθρ@πων. rAς "κ-συµε δ0 sναν ESρα4, P Pπ4ς γνωρ+bντας Iριστα τ1ν φυλH τυ, δ0ν δ+στασε ν. Kε-σκεπCσcη Pλτερα τ1ν ντρπ+αν της. O M.ρK λιπ)ν στ) SιSλ+ τυ «T) FSραϊκ) bHτη-µα» (Vκδ. OδυσσJας 1978) πρ)ς τ) τJλς λJει: «YO ριστιανισµ5ς cταν π5 τ ν ρ κ-µα K θεωρητικRων YEραMς, Jπµ&νως K YEραMς εPναι K πρακτικ5ς ριστιανς, κα0 Kπρακτικ5ς ριστιαν5ς ανγινε YEραMς. YO ριστιανισµ5ς µν φαινµενικ. εPε επε-ρσει τ5ν (υδαϊσµ. Hταν πρα πλD ριστκρατικς, πρα πλD πνευµατικς γι. ν.αφανσ[η τ ν ντρκπι. τ'ς πρακτικ'ς νγκης µN λλ τρπ π5 τ µεταρσωσ/ τηςστ5ν ,ραν... T5 ρ'µα εPναι K φλγερ5ς θε5ς τ+ 7Iσρα/λ, πD µπρστ τυ δNν µπρεMν. σταθ[' λλς θες. T5 ρ'µα ευτελRει λυς τDς θεDς τ+ νθρ*πυ κα0 τDς µε-τατρ&πει σN µπρευµα... YO θε5ς τ"ν Jραων ει γνει πγεις θες. YH συναλλαγµα-τικ εPναι K πραγµατικ5ς θε5ς τ+ YEραυ. YO Θες τυ δNν εPναι παρ. H πατηλ συ-ναλλαγµατικ/ τυ. YH ειραφ&τηση τ"ν YEραων στ ν σατη σηµασα της εPναι H ει-ραφ&τηση τ'ς νθρωπτητας π5 τ5ν 7Iυδαϊσµ».

Kλε+νντας τ) παρ)ν θJτυµε τ) Vρ@τηµα: ΠLς εmναι δυνατ)ν ν. KεπεραστcW ? hυδαϊκ1ντρπ+α, :ταν :λς P >ριστιανικ)ς κσµς VKυµνcW τ^ς πργνυς (κα! τ. κατρθ@µα-τα) τLν Iυδα+ων, λησµνLντας µ0 "σJSεια P κCθε λα)ς τ^ς δικς τυ πργνυς µ0 τ!ς"νθρωπιν@τερες "ρετJς τυς;

Σταρς Bασδ0κης

1. EIΣAΓΩΓH. Aπ µικρς πισκεπτµυν τν «Πργ τν Aνµων» στςAρηδες τς Πλ κας. M$ %κτ& 'νµυς-'γγλυς τριγρω µνει %ρθς, σε+α-στς 'π καιρ κα, 'νθρ-πυς, 'φ/ 0ρησιµπι1θηκε 2ς +απτιστ1ρι, πα-ρεκκλ1σι κα, τεκ$ς (4ερν) τν δερ+6σηδων. Tν 8ανα+ρ6σκω 2ς «9Ωρλγιντ/ Kυρρ1στυ» (= κατ6κυ τς Kυρρηστικς τς Συρ6ας) 'πτυπ-νντ ς τν2ς σπυδαστ1ς, 'φ/ ε>ρκα τ? σ0δια τ/ Stuart (1762). Aπ ττε Dδε,ς 'σ0-λ1θηκε (πλEν τ/ καθαρισµ/ τυ) Fως τν Freedman µ$ τEν µελτη τυ «OHκ6αKυρρ1στυ» 1983 κα, τEν πρσφατη 'δηµσ6ευτη 'πτπωση τ/ Kienast (Γερ-µανικ Aρ0αιλγικ Iνστιτ/τ). Aλλ’ π, τλυς πις τν κατασκεασε; 9OTραυλς τν κατνµ Pει «9Ωρλγιν τ/ Aνδρν6κυ». 9O Aνδρνικς('στρνµς-γεωµτρης, Qγνωστς στ? περισστερα λε8ικ?) πα6ρνει ντλE ('ππις;) ν? κατασκευ σRη τ «9Ωρλγιν» (Ω) τ 47 π.X. (Xωρµη, «Aρ0αι-

Πργς τ/ µυστηρ6υ U τν θαυµ των;

T Ωρλγιν τ Aνδρνκυ

∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 199913252

Horologion of Andronikos, elevation and section. Drawn by Stuart and Revett.

Plan of the Horologion of Andronikos.

ANOΨIΣ TOY ΠYPΓOYKατ? Vitruv. I 6, 5 «De architect.»

HOROLOGION OF ANDRONIKOS

Σµα 1. (Bλ. στ κεµεν.)

λγ6α Aθηνν», κδ. ∆1µυ Aθ.). T µνηµεb εcναι π6τευγµα τε0νικς, τ0νης,µαθηµατικν κα, µη0ανικς· περι0ει δ$ 8ωτερικ? eλιακ 2ρλγι κα, σω-τερικ? >δραυλικ (κλεψδρα). ADτ? µνν; gIδωµεν.

2. H IΣTOPIA. T 47 π.X. h Γ ις-Iλις Kαbσαρ, 'φ/ iδραι-νRη τE θσητυ στE P-µη κα, 2ς δικτ τωρ ν µσjω γενικν 'νακατατ 8εων, θτει σ$ Hσ0τ λιακ eµερλγι τ/ Σωσιγνυς. gEτσι τελει-νει e συνπαρ8η σεληνιακ/-eλιακ/ eµερλγ6υ· e «κλα σελνα» (Σαπφ&) 8+ελ6Pεται, µνντας µνςκυρ6αρ0ς h sol-imperator. 9H ν6κη πισφραγ6Pεται µ$ Hκδµηση κα, Qλλωνeλιακν 2ρλγ6ων.

EHδικ? γι? τ «Ω» e 'ρ0α6α γραµµατε6α λ 0ιστα µmς διαφωτ6Pει. 9O Παυσα-ν6ας δ$ν τ 'ναφρει (δ$ν εc0ε κτισθ 'κµη)· µνν h OD ρρων κα, h Bιτρ-+ις τ µνηµνευν. Iδια6τερα h δετερς («... turris marmorea octacogonos»)hµιλεb γι? τς gnomones (= δεbκτες) κα, amussium (= πλ κα νδε68εων· µσ-σω=0αρ σσω µ$ indicatores, δηλαδE δεbκτες κασσιτερωµνυς) «... παρ’ Eλλη-σι» sciotheres (=σκι-θρες U σκι-θρες· a, στ σ0µα 1). 9Yπ ρ0ει κα, σ0δι τ/Bιτρ+ιυ µ$ Qνψη (;) τ/ «Ω». Eκεb h συν1θως 'κρι+Eς στ? σ0δια Bιτρ-+ις µmς δε60νει περ6εργυς κκλυς στ,ς γων6ες (oνθετα µεταλλικ? eµικκλια;),π6σης 4 'π τ,ς 8 %π$ς κα, κυρ6ως 'κατανητες συντεταγµνες κα, σµ+λαστEν %ρφ1. (κεφ. 7).

3. H ΓNΩΣH. gH8εραν 'π νωρ,ς 4 'ρ0αbι pEλληνες τ 'κρι+$ς eλιακν oτς,q0ι µνν 2ς 365,25 eµ. 'λλ? µ$ 'κρ6+εια δευτερλπτυ rτι 365 eµ. 5 2. 48,5´(+λ. «T δανικν µερλγιν...» σ$ πρσε0$ς τε/0ς τ/ «∆αυλ/»). 9Aπλς hΣωσιγνης πρτεινε τ? δ6σεκτα oτη κα, 0-ρισε (αDθα6ρετα) τ oτς σ$ 12 µνεςδιαφρετικ/ 'ριθµ/ eµερν (2ς σ1µερα). Πς tµως µετρ/σαν κα, rλεγ0αντν 0ρν; M$ δ τρπυς: (α) M εvρεση w0νυς 'κτ6νας τ/ eλ6υ (σ$ hριP-ντι U κατακρυφ π6πεδ) τν Hσηµεριν κ.λπ. (π.0. 21η Mαρτ6υ) κα, τατι-ση µ$ τ iπµενν oτς. (+) M$ τEν 'κρι+στατη µτρηση (σ$ πεδι δα/θ λασσα)δ διαδ0ικν 'νατλν, εHδικτερα Hσηµερ6ας ('π 'νατλς µ0ρι δσεως τ/µ συ τ/ eλιακ/ δ6σκυ = 12 xρες 'κρι+ς κα, Qλλες 12 µ0ρι τEν iπµενη 'να-τλ1). 9H µτρηση θ? γ6νετ µ$ τEν κλεψδραν, κατ λληλ δ0εb-0ρνµετρvδατς µ$ αDλ6σκ µετ? στρφιγγς στν πυθµνα. 9H µναδικE κλεψδρα πε>ρθη (Mυσεbν Aγρmς), 0ωρητικτητς 2 0ν (= 6,5 λ6τρων), σ$ πε6ραµ µυ Qδειασε σ$ 6 λεπτ? µ$ σταθερE ρE 1,08 lt/min (6,5:6) rτι συνε0ς γεµ τη,µ$ τ νερ ν? 0νεται σ$ Qλλ δ0εb 0ωρητικτητς 2 0ν. 9H δι µετρς τς%πς τ/ αDλ6σκυ µετρ1θηκε σ$ d= 3,5 mm., µικρτερη δηλαδE τς >π ρ0υ-σας 5 mm. 9Eπµνως U µετρ/σαν 6 περ6πυ λεπτ? (ρ1τρς) µ$ yπα8 πλ1ρω-ση κα, Qνιση ρE U 6 'κρι+ς λεπτ? (± 1´´) µ$ σταθερE 2ς Qνω ρE µ$ %ρει0 λ-κιν αDλ6σκ ντς τς %πς.

M$ τν δετερ τρπ θ? εvρισκαν 'κρι+ς τEν πστητα vδατς π ρει π,12/ωρ (στEν περ6πτωσ1 µας 788 lt = 20 'µφρεbς / µετρητ1ς!)· θ? τ o+αPαν σ$12 wσα δ0εbα µιmς ρας ρς 65,66 lt κα, τ δκατν αDτ/ θ? |ταν δ0εb 6,56=2 0ες, e κλεψδρα µας.

4. TA ΠAPAENA. 9H Aθ1να 0τ6στηκε γρω 'π τν 9Iερ Bρ 0 µ$ >πδει-8η δ θεν. 9O Πλ των τEν θεωρεb πρκατακλυσµια6α. 9H θση της εcναι στ

13253∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 1999

∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 199913254

Σµα 2. (Bλ. στ κεµεν.)

NOTOΣ25°

32

6

5

4

3

III

2

IIII12

IB´

25

32B

7

89

10

11

6

11

10

9

8

7

6

0,48

1,5 π.

1 I.Π.0.3 ρ.

IΣHMEPIA

ANATOΛH

XEIMΩN

IΣHMEPIA

ΘEPOΣ

ΠPAΓMATIKEΣ ΩPEΣ I, II ...

APXAIOEΛΛ. ΩPEΣ 1, 2 ...

ΘEPOΣ

Aνατλ: ∆<σις

κντρ τν 0αρτν (tρα κα, 0 ρτη Piry Reis, Dänigen) πιλεγµνη µ$ τριγωνι-σµ (Θ. Mανιmς), τπθετηµνη στν 38 παρ λληλ (9O Πλικς 'στρας σ$κλ6ση 38°).

Γι? τEν 'κρ6+εια τ «Ω» κεbται Fνα πρτ λεπτ ντι-τερα = 1850 µ. 9O πα-ρ λληλς περν ει 'π τν λφ Στρφη, µ$ πιθαν παρατηρητ1ρι-2ρλγι.Σ$ tλα τ? eλιακ? 2ρλγια τν Aθηνν, 4 γν-µνς τυς o0υν κλ6ση τς 'κε-

13255∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 1999

Σµα 3. (Bλ. στ κεµεν.)

NOTIOANATOΛIKOΣ

Γ

25

Γ6

6

VI7

8

9

10

11

Γ1

11

3 π.0,9

3

67

89

1011

12

Γ1 32

XEIMΩN

IΣHMEPIA

ΘEPO

Σ

KATOΨIΣ

ANATOΛH

ρα6υς 'ριθµς 25:32 = 0,78125 = φ. 38° µ$ >πτε6νυσα 40,55 40,45 = 25xΦ(Φ= 1,618 ... h 0ρυσ/ς 'ριθµς).

gAλλ παρ δ8: Mν στν 38° παρ λληλ κατ? τEν θερινE κα, 0ειµερινEτρπE (22 Iυν6υ κα, ∆εκεµ+ρ6υ) h λις 'νατλλει κα, δει >π γων6α 30°'κρι+ς. Kα, τ %κτ γων «Ω» πλενεκτεb oναντι τν 2 τετραγ-νων π >πρ0ανστEν Aθ1να, γιατ, e 'κτ,ς AX τν 30° (tρα σ0. 4) σηµαδεει τEν 'πναντι γω-ν6α (ΛPς, «9Hλιασµς Kτιρ6ων»). T vψς τ/ «Ω» πρς τ πλ τς τυ εcναι12,4:7,7= 1,610 1,618=Φ. Σµπτωση; ΣτEν δυτικE qψη +ρ1καµε 0αραγµνη (|τσνηθες) σ0εδν κατακρυφη γραµµE στ vψς τ/ 'νθρ-πυ, µ1κυς 30,90 iκ.(= 1 9Iερς Π/ς; «∆αυλς», τ. 205 «T µυστ$ρι τ% γαλλικ% µ τρυ» κ.λπ.),tσ κα, τ vψς τν σκαλπατιν. ΣτEν wδια qψη τ µκς τς πλευρmς εcναι3,236 µ (tλες 4 Qλλες Qνισες 'π 3,252 µ. Fως 3,280 µ.), π Hσ/ται µ$ 2xΦ = 2,00µx1,618. Π/ εcναι tµως τ «γαλλικ» δ6µετρ, τ «κσµικν µτρν»; Στ? πδιαµας, στ τρ6τ σκαλ6, π τ µκς τυ 'π ρµ σ$ ρµ εcναι 2 µ. 'κρι+ς. ∆$ν>π ρ0ει Qλλ µ ρµαρ στ «Ω» µ$ τσ µεγ λ µκς. Kα, tλα αDτ? στE ∆πλευρ? 2ς 4ερ-τερη τς A (τ? Qδυτα τν ναν στE ∆ση).

5. TO HΛIAKO POΛOΪ. Tρεbς ρευνητ$ς 'σ0λ1θηκαν 'π τEν 'ρ0E τ/ αHναµας µ$ αDτ (Παλ σκας, πλ6αρ0ς· Kωστ κης, 'στρνµς· κα, Aντωνακ-πυλς, µαθηµατικς). 9O τελευταbς µ$ H/Y 'πδει8ε, tτι τ? 0αραγµνα σ0διαστς τ60υς εcναι σωστ , 0ωρ,ς ν? +ρR τς γν-µνες. M$ τς >π ρ0ντεςγν-µνες τ ρλι λγει 'λλ’ Qντ’ Qλλων.

Eπανασ0εδ6ασα λιπν τ? αHνιγµατικ? 0αρ γµατα τ/ Nτυ (NA κα, A)στEν wδια κλ6µακα τ/ Stuart, µ$ στι0εbα-γων6ες 'π τν ΛP, 0ρησιµπινταςπλ$ς κατασκευ$ς (τρ6γωνα). Aπτλεσµα; O4 καµπλες τ/ Θρυς κα, Xειµναtπως κα, e νδι µεση εDθεbα τν Hσηµεριν συνπιπταν 'πλτως κα, στ? τρ6ασ0δια (tρα σ0. 2,3). Eκλα +ρκα κα, τEν θση, µκς κα, κατεθυνση, τν'ρ0α6ων γνωµνων. (Στ Nτ, στ κντρ A καθτως στ π6πεδ µ1κυς 30,9iκ. = 1 9Iερς π/ς· στ? NA, στE γων6α Γ, hριPντις κα, παρ λληλς τ/ 'να-τλικ/ πιπδυ σ$ µκς 93 iκ. = 3 4ερ, πδες· κα, στEν Aνατλ1, στ σηµεbB, κ θετς στ π6πεδ µ1κυς 48 iκ. 1,5 4.π.).

O4 'κτινωτ$ς γραµµ$ς τν πραγµατικν 2ρν tµως δ$ν συνπιπταν µ$ τν0αραγµνων παρ? µν στ? σηµεbα τµς µ$ τ,ς Hσηµερ6ες (σ0. 2, 3, 4). Bε+α6ως4 >πλγισµ, oγιναν µ$ τς γν-µνες τν πραγµατικν (τπικν) 2ρν, πe Qκρη τυς θ? |ταν κεb π τς 2ρ6σαµε πρηγυµνως, 'λλ? θ? o0υν κα-τεθυνση πρς τν Πλικν Aστρα (38° = 25:32) κα, iπµνως στ1ρι8η στ? ση-µεbα A´, B´, Γ´ (τπικE ρα = συµ+ατικ1, Greenwich –24´). Συµπερασµατικ? e µEσµπτωση %φε6λεται στ tτι 4 Aρ0αbι δ$ν 0ρησιµπι/σαν τEν συνε0 πραγ-µατικE ρα 'λλ? τEν Qνισης δι ρκειας ρα, 'φ/ 0-ριPαν τEν eµρα σ$ 'να-τλ1, µεσηµ+ρ6α κα, δσιν σ$ 6+6 wσες xρες. TEν κ θε 'νατλE κα, δση τEννµαPαν Fκτη ρα, κα, oτσι e δι ρκεια µιmς ρας τν Xειµνα (21 ∆εκ.) Qρ0ι-Pε 'π 5,0:6=48´, µεγ λωνε καθηµερινς, κατ? τEν Hσηµερ6α |ταν e πραγµατικE60´ Fως τEν 21η Iυν6υ, π εc0ε τEν µεγαλτερη τιµE rτι 7,0:6 = 1 xρες 10´.

O4 πλ6τες τς Aθ1νας κιτ Pντας τE σκι? τ/ γν-µνα σ$ σ0ση µ$ τ,ς(oγ0ρωµες;) 0αρ 8εις τ/ «Ω», θ? µ θαιναν τEν ρα κα, 'π τ µκς τς σκιmς,

∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 199913256

ν πλησ6αPαν 4 γιρτ$ς τν Tρπν κα, Iσηµεριν. gIσως δ$ ν? Qκυγαν κα,τ σ λπισµα τς 'νατλς-µεσηµ+ρ6ας-δσεως.

6. TO Y∆PAYΛIKO POΛOΪ. Γι? τEν µτρηση τ/ 0ρνυ κατ? τ,ς 'ν1λιες πε-ριδυς κα, τEν νκτα κατασκευ σθηκε στ σωτερικ τ/ «Ω» Fνα >δραυλικρλι, 'π τ hπb δ$ν 'πµεινε σ0εδν τ6πτα, π ν? +ηθm στEν 'ναπαρ -σταση τς λειτυργ6ας τυ. Aσαφστατς κα, h Bιτρ+ις κδηλ-νει µmλλντν θαυµασµ τυ, παρ? περιγρ φει τ? >πρ0α τεκταινµενα σ$ αDτν τν µε-τεωρλγικ σταθµ-πλανητ ρι. 9O De Sola (1966), µ$ + ση Fνα 'ντ6στι0 π+ρθηκε στ Σ λτσµπυργκ κα, τEν περιγραφE τ/ Bιτρυ+6υ, πρτε6νει τρ-π λειτυργ6ας: Aπ δε8αµενE στ π6σω κυκλικ κτbσµα oρ0εται νερ, π γε-µ6Pει τEν κλεψδρα µ$ πλωτρα συνδεδεµν µ$ σκιν6, π γυρ6Pει δε6κτη π,δ6σκυ µ$ νδε68εις 24 2ρν. Πρτε6νει δ$ e ρE τ/ νερ/ ν? εcναι συνε0ς µε-

13257∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 1999

Σµα 4. Xειµεριν: τρπ: (21 ∆εκεµ?ρυ).

HΛIOΣ

NτςKαθρAπτηςCριDντις

Kαθρ.CριDντις

X E I M E P I N H T P O Π H

Kαθρ.CριD.

TOMH

12 Eρα

1,69

Fπ:

∆<ση

Bρ.

0 m 1 2 3 ANOΨIΣ∆YΣIΣΠPΩΪ

Aνατλ:

τα+αλλµενη (µ$ στρφιγγα) vτως, στε ν? ταυτ6Pεται µ$ τ 8ωτερικ eλιακρλι, δε60νντας κ θε (µετα+αλλµενη) 'νατλ1, µεσηµ+ρ6α κα, δση 'κρι+ς6 π.µ. 12 κα, 6 µ.µ.

Θεωρ λγικ-τερ κα, πλ πι πλ ν? µετρ/σαν τν πραγµατικ 0ρν µ$µεγ λη 'κρ6+εια, δι0ετεντας νερ σταθερς πισεως πρς πλ1ρωση σταθερ/qγκυ δ0ε6ων (π.0. δι0ων 6,5 lt). Aντιθτως τ eλιακ ρλι θ? oδει0νε τνσ0ετικ 0ρν κα, µ λιστα περ6πυ. gEτσι 4 πιφρτισµνι µ$ τEν λειτυργ6ατυ >π ληλι θ? γν-ριPαν τEν 'κρι+ ρα (κα, λεπτ) 'ν? πmσα στιγµ1, 2ς κα,τ,ς Hσηµερ6ες κα, τρπ$ς κα, ταυτ0ρνα τEν %ρθE oναρ8η τν iρτν (π.0. 21Mαρτ6υ = EαρινE Iσηµερ6α, τ? ∆ινσια).

Hταν πιτρεπτE e εwσδς στ σωτερικ τ/ «Ω»; Kανε,ς δ$ν 8ρει. M$ τ? 2ςQνω δεδµνα τ >δραυλικ ρλι θ? µπρ/σε ν? λειτυργ1σRη µ$ δεκ δες τρ-πυς. Tτε π, διακσια τυλ 0ιστν oτη e τε0νλγ6α |ταν σ$ >ψηλ? π6πεδα

∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 199913258

Σµα 5. Iσηµερες (21 Mαρτυ καI 23 Σεπτεµ?ρυ).

HΛIOΣ

Nτς

ΠPΩΪ

Bρ.

ANOΨIΣ

KαθρAπτηςKαθρAπτης

KαθρAπτης

KαθρAπτηςCριDντις

µ$ γνωστς κατασκευαστ$ς (Kτησ6+ις, Φ6λων, pHρων, Aρ0ιµ1δης κ.λπ.).Aς πρτε6νυµε µ6α κατασκευ1: Aπ µικρE δε8αµενE oρ0εται νερ µ0ρι λα-

φρmς >περ0ειλ6σεως σ$ Kλεψδρα µ$ αDλ6σκ, π 8ρ0εται µ$ σταθερE ρE(π.0. 2 0$ς 'ν? i8 λεπτ). T νερ πληρb διαδ0ικ? δκα δ60α 'γγεbα τπ-θετηµνα τ Fνα δ6πλα στ Qλλ, στEν περιφρεια hριPντιυ περιστρεφµενυδ6σκυ (D 2µ.), π φρει στ κντρ γραν Pι δκα %δντων. K θε περιφρ?τ/ δ6σκυ γ6νεται σ$ 6´x10=60´ 'κρι+ς. T γραν Pι αDτ µπλκεται µ$ τς240 (10x24 x.) %δντες µεγ λυ κατακρυφυ δ6σκυ µ$ δε6κτη, π δε60νειxρες/eµ6ωρα, καθ’ tλ τ 24/ωρ. Aν τ? κυλινδρικ? δ0εbα τ? >πδιαιρσυµεµ$ 0αραγς, µπρ/µε ν? µετρ1συµε 'ν? 6 iκ. Fνα 1´ κα, 'ν? 1 0λσ. 1 δευτερ-λεπτ.

Hταν 'κρι+$ς τ >δραυλικ ρλι; Φυσικ? q0ι. ∆ιαφρ? ± %λ6γων λεπτν|ταν 'πτλεσµα 'τελ/ς λειτυργ6ας (π.0. µE oγκαιρη περιφρ? τν δ0ε6ων,

13259∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 1999

Σµα 6. Θεριν: τρπ: (21 Iυνυ).

HΛ

IOΣ

12 E

ρα

Kαθρ.

Kαθρ.

Nτς

Aνατ λ:Jλυ

TOMH

Aνατλ:

Aνατλικ

BρρKς

∆<σηKαθρ.CριDντ.

Kαθρ.CριDντ.

ANOΨIΣ

+υλ-µατα, 'π-λεια νερ/ κ.λπ.)· θ? 'παιτεbτ δ$ διρθωση κ θε 12η µεσηµ-+ριν1. T eλιακ ρλι tµως δ$ν oδει0νε λεπτ . Λιπν;

7. TO MYΣTIKO POΛOΪ. Στν τb0 τ/ δυτικ/ δωµατ6υ µυ (πλ. 2µ.) δκα, 4 0ρνια σηµε6ωνα, π/ oπεφτε e σκι? τς γων6ας τ/ παραθρυ στ,ς 4 xρ.,στ,ς 5 κα, στ,ς 6. Eπ6σης 0 ρα8α µ6α hριPντια γραµµE vψυς wσυ µ$ τ παρ -θυρ. Ecναι h hρ6Pων, tπυ σηµε6ωνα (ν πρλ +αινα) κα, τE δση. K θε eµε-ρµην6α |ταν µ6α γραµµ1 45°, π h λις πρ0ωρ/σε περ6πυ 1 iκ. 'ν? λεπτ.gEτσι µ$ τ πρσωπικ µυ eµερλγι γνωρ6Pω τEν eµερµην6α κα, τEν διεθνρα 9Eλλ δς µ$ 'κρ6+εια ± 6´´ (κ θε δ6σεκτ oτς αDτδιρθ-νεται).

Σκφθηκα, tτι τ τ0νασµα θ? τ γν-ριPε h Aνδρνικς. Παρ θυρα tµως δ$ν>πρ0αν ('ν6γµατα δερ+6σηδων). Aλλ? κα, ν? >πρ0αν 4 διαστ σεις θ? |σανµεγ λες (λγjω π 0υς τ/ τ60υ), δηλαδE tλα πλ. 1,08 µ. κα, vψυς Aνατ. =∆ = 0,97 µ., NA = N∆ = 1,56 κα, N= 2,16.

AναPητ %πς, +ε+α6ως κωνικς, πρς τ? κ τω, γι? ν? περνm τ φς. T6πτα.Παρατηρντας πρσεκτικ-τερα τ? σ0δια τ/ Stuart 'νακ λυψα «'εραγωγς»π νω 'π τ? φτερ? τν Aνµων 8ωτερικν διαστ σεων 54x5 iκ., µ$ 0 νηστραµµνη πρς τEν %ρφE (6x1+4). Aπτλεσµα, τε 'ερισµς γ6νεται τε hλις περνm στ κτ1ρι. Aπελπ6στηκα. Mρες 'ργτερα εcδα φς eλ6υ στEν%ρφE τ/ δωµατ6υ µυ, πρερ0µεν 'π καθρπτη σ$ τραπPι. Φωτ6στηκα.9H λση τ/ πρ+λ1µατς |ταν 4 hριPντιι µικρ, καθρπτες στς «'εραγω-γς»; (Bιτρ+ις, κεφ. 2). pOταν e κλ6ση τ/ eλ6υ εcναι µικρ1, ττε 4 'κτbνεςπερν/ν τ,ς σ0ισµ$ς κα, πρ+ λλνται στE 0αµηλE κωνικE %ρφ1. pOταν tµωςτEν µεσηµ+ρ6α τς 21ης Iυν6υ 4 'κτbνες εcναι σ0εδν κ θετες (75°), ττε εcναι'δνατν ν? περ συν, κτς ?ν h καθρπτης o0ει κλ6ση 'π 0° Fως 25°, στα-διακ? κινµενς π, hριPντ6ων στρφων (µεντεσδων).

M$ + ση τEν 2ς Qνω >πθεση 8εκιν τ? σ0δια µ$ +1θηµα π λι τν «9Hλια-σµν» τ/ ΛPυ (σ0. 4, 5, 6). Aπτλεσµα: Eκπληκτικ$ς τρ0ι$ς τν 'κτ6νωνστEν %ρφE µ$ σηµειωµνες τ,ς πραγµατικ$ς xρες (δι στηµα µετα8 τυς 2-3 µ.rτι 6 iκ. τ λεπτ). gIσως εc0αν καθηµεριν$ς τρ0ις, δηµιυργντας πλγµακαµπυλν γι? τEν εvρεση τς eµερµην6ας κα, τς ρας 'ν? πmν λεπτν. EπειδEτ πλγµα |ταν πλπλκ, wσως δ$ν τ εc0αν 0αρ 8ει στEν %ρφ1, 'λλ? εc0ανPωγραφ6σει δ διαγρ µµατα (0ειµ&ν-Hσηµερ6α) κα, (Hσηµερ6α-θρς) σ$ περ-γαµηνE κα, τ τπθετ/σαν στEν %ρφ1. Bε+α6ως στ 3 δι Pωµα (µ$ τ? θαυ-µ σια διακσµηµνα κλων κια, π δ$ν διακρ6ννται 'π τ δ πεδ) θ? >πρ0ε8λιν πατ ρι λα06στυ vψυς 2 µ., tπυ θ? 'ν+αιναν 4 >πεθυνι µ$ 'νεµ-σκαλα vψυς 8 µ.

9H >πθεση 'ληθεει; Θ? 'πδει0θR µν µ$ πε6ραµα, µ$ oρευνα στEν %ρφEκα, εvρεση τν ντµν στ1ρι8ης τν καθρεπτν στς «'εραγωγς» (rδηεcναι κλεισµνι µ$ τσιµντ!). gIσως κα, ν? µEν 'πδει0θR πτ. pOπως κα, γι?τ >δραυλικ ρλι, h Πργς τν Θαυµ των κρ+ει πεισµατικ? τEν 'λ1θεια.M1πως κρ+ει κα, Qλλα µυστικ ; Σ6γυρα να6.

Kων. KαρµιρMντDςAρ0ιτκτων

∆ΑΥΛZΣ/210, Iνις 199913260

O Aρισττλης τ Nικµυ κα τς Φαστιδς, κ τν Σταγρων τς Xαλ-κιδικς, %πρ'εν πλυµερ)ς κα πλυσιδ)ς δινια, συνδυ*υσα τ)ν πιητικ)νπτσιν µετ+ τς λγικς ,ναλ-σεως κα τ)ν πλιτικ)ν µετ+ τν ,πδεικτικν πι-στηµν. Mγας φιλ1σφς, πιστηµλ1γς, φυσικ2ς κα 3ιλ1γς, ,λλ+ κα πλι-τειλ1γς, ψυλ1γς, λαγρφς κα πιητ5ς, συνγραψε τετρακ1σια 6ργα κατ+τ2ν 7Eρµιππν 9 σραντα τσσερις µυριδες στων, κατ+ τ2ν ∆ιγνη Λαρτιν,%περισ-σας 6τσι τ ∆ηµκρτυ, <στε ,ντ «πνταθλς» @νµσθηκε «∆κα-θλς».

∆σκαλς κα συνργανωτ)ς µετ+ τ Πλτωνς τς πιστηµνικς ρε-νηςπ εBκσαεταν στ)ν Aκαδ5µεια, πτα'ε τ2 δ1ρυ τς γνCσεως πλD µακρι, ,να-δειθες 6τσι Bσ'ις τ Πλτωνς κα τ Σωκρτυς –µα τρι+ς πD κατευθ--νει κα θ+ κατευθ-νFη σαε τ)ν σκψιν κα τ)ν πλιτιστικ)ν πρεα τς ,νθρω-π1τητς. T2 Λ-κειν, πD Hδρυσε µετ+ τ2ν θνατν τ Πλτωνς στDς πρ1π-δες τ Λυκα3ηττ δαπναις τ Aλε'νδρυ, κατστη τ2 ργαστ5ριν τν πι-στηµν κα τ ,νθρωπισµ, µι+ δε-τερη «Aκαδηµα».

O Aρισττλης θεωρεIται Jς Kδρυτ)ς τ γνωσιλγικ νεργισµ (,κτι3ι-σµ). Φρνσε, Nτι O ,νθρCπινη γνσις µπρεI ν+ εBσωρ5σFη µρι τ)ν ,ντ-ληψιν τν Pντων καθαυτν, ,φ αQτ+ δRν εSναι παρ+ συνδυασµ2ς µρφς καTλης, πD ,πτελν γνωστικ+ ,ντικεµενα. T+ Pντα µπρεI ν+ ωρισθν ,π2τ)ν Qσα τυς, ωρς Jστ1σ ν+ συν τ)ν %π1στασν τυς. Θεωρσε τ)ν QσανJς αQθ-παρκτν Pν, πD %πρει ν VαυτW κα δRν ,πτελεI Bδι1τητα 9 κατηγ-ρ-µεν Nπως O πσ1της, O πι1της, O θσις κ..κ. ,λλ+ τ2 %πκεµεν καθαυτ1,τ)ν Bδα 9 εSδς, πD νυπρει στ+ Pντα κα τ+ κνει αQτ2 πD κθε στιγµ) εSναι.Πα-υν λιπ2ν K Bδες ν’ ,πτελν %περ3ατικRς Yντ1τητες ν σσει πρ2ς τ+Pντα –τ+ ZπIα µετυν 9 µεταλαµ3νυν αQτν (Πλτων)– κα καθστανται ZεBδητικ2ς πυρ5ν, πD νυπρει σ’ Nλα τ+ Pντα.

Γνωστικ2ν Pργαν τ ,νθρCπυ εSναι O ψυ5, πD δRν εSναι \ρµνα 9 δυσαρ-µνα ,ντιθετικν δυνµεων 9 εBδν ,λλ+ λ1γς κα εSδς (Bδα). Aφ Nλι K]νθρωπι 6υν ψυ5ν, ]ρα «πντες τ εBδναι Yργνται» κα 3ε3αως «π^σι µ-τεστι γιγνCσκειν VωυτDς κα φρνεIν» (Hρκλειτς). `Aν κα O ψυ) 6Fη φ-σειτ)ν δ-ναµιν τς γνCσεως· bν κα µσα της φρFη «δυνµει» κθε γνσιν, εBς τ)ν,ληθιν)ν γνσι φθνει 3αθµηδ2ν κα κυραστικ. Yπηρτες τς ψυς κατ+ τ)νγνωστικ5ν της πρεα εSναι Z νς κα K αBσθ5σεις, πD εSναι πιδεκτικ Z µRνπρτς τ νητ εdδυς, K δR δε-τερες τ αBσθητ. T+ νητ+ κα τ+ αBσθητ+,φ5νυν τ’ ,πτυπCµατ τυς π τς ψυς, πD εSναι ,ληθ, ,κρι3 κα ,νε'-τηλα. H µν5µη ,νακαλεI κπια ' αQτν κατ+ περπτωσιν, O δR δινια τενει ν+τ+ συνδσFη δι+ λγικν κρσεων, νW συγρ1νως παρακλυθεI τDς συνδυασµ-ς,πD µφαν*ει O να αQτ) πραγµατικ1της, µι+ διαδικασα πD %π1κειται σR λθηκα ,στες· Z νς Jστ1σ κα K αBσθ5σεις eτε λανθνυν eτε ψε-δνται. Γ-νεται σαφς, Nτι O ,λ5θεια 6γκειται στ)ν Yρθ)ν σ-νθεσιν τν ,πτυπωµτων τννητν κα αBσθητν, στ)ν διασκεπτικ)ν συνισταµνη συνθσεως κα διαιρσεωςτν νηµτων κα στ)ν συµφωνα τν διανηµτων πρ2ς τ2ν 6'ω κ1σµν.

κ. Aρισττλης

OI ΓENNHTOPEΣ TOY ΠAΓKOΣMIOY ΠOΛITIΣMOY

Edδαµε, Nτι O διασκεπτικ) διαδικασα νει τ2ν κνδυν τ σφλµατς, κτι πDκαθιστf^ πιτακτικ)ν τ)ν ,νγκη τς θεµελιCσεως Vν2ς αQστηρ τρ1πυ σκπτε-σθαι κα συναγωγς συµπερασµτων, τς θεµελιCσεως δηλαδ) µι^ς πιστ5µης τνκρσεων κα συλλγισµν, τς Λγικς τυτστιν. Γι+ τ)ν ,π1δει'ιν Vν2ς Kυδ5-πτε Bσυρισµ ,νγκη ν+ 6υν ZρισθF τ2 πιστητ2ν κα τ+ ,'ιCµατα, K γενικRςπρτσεις δηλαδ5, πD θεωρνται ,ληθινRς κα ,διαµφισ35τητες ,π2 τ2ν κιν2νν. O Aρισττλης 6δωσε Bδιατερην σηµασα στDς ν1µυς τς Tυπικς Λ-γικς, τς Zπας εSναι Z γενν5τωρ, πD εSναι: Z τς ταυτ1τητς, Z τς ,ντιφσε-ως, Z τς εBς ]τπν ,παγωγς κα Z τς τ τρτυ 9 µσυ ,πκλεσεως κα 6υνJς V'ς: ESναι ,δ-νατν Z dδις πρσδιρισµ2ς ν+ ,πδδεται κα ν+ µ)ν ,πδ-δεται στ2 dδι πρ^γµα, τ)ν dδια ρνικ) στιγµ) κα ,π2 τ)ν dδιαν 6πψιν· κα εSναι,δ-νατν πσης ν+ %φσταται κτι µετα'D δ- µελν ,ντιφσεως· εdµαστε %π-ρεωµνι ν+ κφρυµε 9 µα 3ε3αωσιν 9 µαν ]ρνησιν· O καρδι+ 9 πλλει 9 δRνπλλει· τρτν τι δRν %πρει (Mετ+ Φυσικ+ 10113).

OK παραπνω ν1µι τς Λγικς εSναι θεµελιCδεις δι+ τ)ν µαθηµατικ)ν πι-στ5µην, παρ+ τ2 Nτι K µρφκρτες κα K θετικιστRς ,µφισ3ητν τ2ν δε-τερνν1µ εBς τ)ν θεωραν τν συν1λων, θλντας ν+ παρυσισυν κτι δικ1 τυς καπρωτ1τυπν. Παρ+ τ)ν εQγεν τυς πρσπθεια Jστ1σ, εSναι %πρεωµνι ν+ 3α-δ*υν π τς σιδηρτρι^ς τ Aρισττλυς, Nπως παρατηρεI Z M1ριτς Kντωρ.

Aπστλ) τ πιστ5µνς εSναι, κατ+ τ2ν Aρισττλη, ν+ µφανσFη µετ+ 3ε-3αι1τητς τ2ν λ1γν, π τ Zπυ θεµελιται O ,λ5θεια µι^ς δθεσης πρτ-σεως, κτι πD πιτυγνεται δι+ τς ,ναγωγς τς πρτσεως αQτς εBς ]λλεςκα κατ1πιν εBς ]λλες φανερRς ,ρς, τ+ ,'ιCµατα, τν Zπων O ,π1δει'ις δRνεSναι πλν δυνατ5. T2 ,ναπ1δεικτν τν ,'ιωµτων κα συµ31λων ,πασ1λησεκα τ2ν Aρισττλη Nσ κα τ2ν Πλτωνα, Z ZπIς αρακτ5ρισε, Jς γνωστ1ν, Nλεςτς πιστµε σετικRς· συνστησε µλιστα στDς διαλεκτικDς ν+ µ)ν %πλαµ3-νυν τς %πθσεις (,'ιCµατα, σ-µ3λα) Jς ,ρς, ,λλ+ Jς 3θρα κα Zρµητ5ρια,<στε δι’ αQτν ν+ φθνυν µρι «τ)ν ,νυπ1θετν ,ρ5ν», δηλαδ) τ)ν Bδαν.

O Aρισττλης δRν δεται τ2 νεργεfα ]πειρν παρ+ µ1ν τ2 δυνµει: «T2 ]πει-ρν Qκ 6ει ,ρ5ν, µσν κα τλς eτε %πρει καθ’ Vαυτ1, ,λλ+ γγνεται». Aπρ-ρπτει πσης τ)ν Tπαρ'ιν τ κεν τν ,τµιστν κα %πλαµ3νει τ2ν ρ1ν Jςπρϊ2ν τς κιν5σεως, ,φ θεωρεI Nτι O ,πυσα κιν5σεως συνεπγεται τ)ν ,πυ-σαν ρ1νυ. Mεγλη %πρ'εν O συµ3λ) τ Σταγιρτυ κα εBς τ)ν 3ιλγαν. OK6ρευνς τυ %πρ'αν λεπτµερεIς κα πρωτ1τυπες, K δR ,νακαλ-ψεις τυ θαυµα-στς. Yφσταται, λγει, lνας Bθ-ς, πD φνε-ει τ)ν λεαν τυ δι’ κκενCσεως mλε-κτρικ φρτυ, πρκαλυµνυ κ τς Qρ^ς τυ, Nταν αQτ) κτυπf^ τ2 θµα της,πρ^γµα πD σηµανει Nτι γνCρι*ε τ2ν mλεκτρισµ2 κα τς Bδι1τητς τυ.

OK ]νθρωπι 33αια «πρ2ς τ2 ,ληθRς πεφ-κασιν Kκανς»· φιλσφν Nµως Nσι,πρν κα θαυµ*υν: «∆ι+ γ+ρ τ2 θαυµ*ειν... nρ'αντ φιλσφεIν K ]νθρω-πι· Z ,πρν κα θαυµ*ων dεται ,γνεIν (δι2 κα Z φιλ1µυθς φιλ1σφ1ς πωςστ· Z γ+ρ µθς κ θαυµασων σ-γκειται)» (M.T.Φ. 9833). ∆εδµνυ Nτι 3ασικ2στιεI τ πι5µατς εSναι Z µ-θς, γνεται σαφς, Nτι «πησις Kστρας φιλ-σφCτερν».

Σαρντς Π!ν

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913262

«Στ κατφλι τ 21υ α!"να τ# θεµ'λια τ Xριστιανι-σµ γκρεµ-.νται κα/ 0 διεθν2ς 3καδηµαϊκ2 κιν6τητα 7α-ρακτηρ-.ει 8δη τ2ν 9π7; µας µετα-Xριστιανικ;». Eρευ-νητ?ς κα/ θελ6γι καταδεικνυν, @τι τ# κε-µενα τAς B--Cλυ Cρ-θυν 3π µεταγεν'στερες πρσθAκες, D EπFες φα-νερνυν 3ρ7αFες πρθ'σεις τ Iυδαϊκ GIερατε-υ γι#Hσκηση 9Iυσ-ας. AKθεντικ# κε-µενα τAς KαινAς ∆ιαθ;κης3λλ# κα/ 0 3ρ7αιλγικ2 σκαπMνη ρ-7νυν φ"ς στ 9ρτη-µα πN O7ει τεθA στ# τελευτα-α παγκ6σµια CιCλικ# συν'-δρια: «Πι6ς Rταν E πραγµατικς Iησς;». Γι# τ# θ'µατααKτM, EµιλεF 7ωρ/ς περιστρφ?ς E VEλληνας καθηγητ2ς τTµ;µατς Φιλσφ-ας κα/ Θρησκε-ας τ Πανεπιστηµ-υτAς Bρε-υ Kαρλ-νας, στ Γυ-λµινγκτων, κ. T.Zρτ. Zερ-C6ς.

NEA ∆E∆OMENA THΣ EPEYNAΣ THΣ K. ∆IAΘHKHΣ

ΣYNENTEY^H TOY KAΘHΓHTH THΣ ΘEOΛOΓIAΣTOY ΠANEΠIΣTHMIOY B. KAPOΛINAΣ Γ. ZEPBOY

OD κρατσες

σ;µερα

στ2ν Eπιστ;µη

3ντιλ;ψεις

γι# τν Iησ

O κ. Γ. Zερ32ς γενν5θηκε στς HΠA κα σπ-δασε στ2 Πανεπιστ5µι UNC-G Aραα κα Mεσαιωνικ) Iστρα, AραIα Eλληνικ+ κα Λατινικ. T2 1973uρθε στ)ν Eλλδα, Nπυ φτησε στ2 Tµµα Θελγας τ ΠανεπιστηµυAθηνν. T2 1977 'εκινf τ)ν διδακτρικ5 τυ διατρι3) στ2 Πανεπιστ5µι DukeσR Bι3λικRς ΣπυδRς κα στ)ν Eλληνικ) Παπυρλγα. T2 1983 ειρτν5θηκεKερας κα %πηρτησε π ννι+ ρ1νια σR τρεIς VλληνικRς νρες στς HΠA.

T2 1991 παραιτεIται Jς κληρικ2ς κα διδσκει στ2 Πανεπιστ5µι τς BρευKαρλνας «Iστρα τ Xριστιανισµ», «Kαιν) ∆ιαθ5κη», «Eλληνικ) Γλσσατς Kαινς ∆ιαθ5κης» κα «EBσαγωγ) στ)ν Θρησκεα».

– Π'ς (ντιµετωπ-εται . Xριστιανισµ0ς σ1µερα (π0 τ2ν διεθν5 (καδηµαϊκ2 κι-ν8τητα;

– T# θεµ'λια τ κλασσικ Xριστιανισµ γκρεµ-στηκαν 3π τ2ν διεθνA 3κα-δηµαϊκ2 κιν6τητα. T6σ 0 B-Cλς (Kαιν2 κα/ Παλαι# ∆ιαθ;θη) @σ κα/ 0 λεγ6-µενη GIερ# ΠαρMδσις O7υν καταρρεσει. GH B-Cλς O7ει 3πδει7θA, @τι g7ι µ6ννδ?ν 3πτελεFται 3π θε6πνευστα κε-µενα, 3λλ# 3ντιθ'τως συστηµατικ# καταγρM-φηκε 3π DερεFς τ 3ρ7α-υ Iσρα;λ, 3π hνα DερατεF πN εi7ε στ67 τ2ν Hσκη-ση 9Iυσ-ας κα/ 9λ'γ7υ.

GH 3ρ72 Oγινε τν περασµ'ν α!"να, @ταν Γερµαν/ 9πιστ;µνες Oθεσαν τ# θεµ'λιατAς Oρευνας κα/ τAς 3να.;τησης τAς DστρικAς πραγµατικ6τητας. ∆ιστακτικ# 3κ-λθησαν D 9πιστ;µνες τ"ν jπλ-πων κρατ"ν τAς ∆σης.

Γεγνς πMντως εiναι, @τι E Xριστιανισµς στ2ν κλασσικ; τυ µρφ2 jπ7ωρεFµπρστ# στ2ν πρ6δ τAς BιCλικAς Eπιστ;µης. GH Pωµαικαθλικ2 Eκκλησ-α τO7ει καταλMCει κα/ δεκαετ-ες τρα πρσπαθεF ν# πρσαρµσθkA στ# ν'α δεδµ'να.OD Oρθ6δIι @µως 3γνν τ# δεδµ'να αKτM.

– :Yπρ;υν (ντιφσεις µσα στ2ν B->λ...– Bρισκ6µαστε 8δη στ2ν τρ-τη φMση τAς 3να.ητ;σεως τ Dστρικ Iησ:

«Πι6ς Rταν E Dστρικς Iησς;». T 9ρτηµα αKτ O7ει 3πασ7λ;σει τ# τελευ-ταFα CιCλικ# συν'δρια. lHταν θε6ς; lHταν Hνθρωπς; lHταν πρφ;της;

Iδ D 3ντιφMσεις: GO IωMννης παρυσιM.ει τν Iησ mς τν «∆ηµιυργικνΛ6γν τ Θε» (Oννια πN πρ'ρ7εται 3π τ2ν nλληνικ2 φιλσφ-α). Eπ-σηςτν 9µφαν-.ει «Zµ-σιν τW Πατρ» κα/ mς τ2ν µ6νη δ-δ, γι# ν# πλησιMσkη κα-νε/ς τν Πατ'ρα Θε6. KντλγAς E Iησς τ IωMννη εiναι «9γωιστ;ς». Λ'γει:«Eγw εBµ ... τ2 φς τ κ1σµυ, Z ]ρτς Z *ν, O θ-ρα τν πρ3των, O Zδ2ς καO ,λ5θεια κα O *ω5 ...».

GO Iησς τ"ν Hλλων εKαγγελ-ων εiναι πι 3νθρπινς, πι oπλ6ς. T κατ#Mpρκν EKαγγ'λι θεωρεFται 3π τNς 9πιστ;µνες mς τ πι γν;σι κα/ τ πρ"τεKαγγ'λι. Eiναι φανερ6, @τι E MατθαFς κα/ E Λυκpς 3ντ'γραψαν τν Mpρκ.

O ντιφσεις στ ιλα τς Kαινς ∆ιαθκης

TO KEIMENO THΣ ΣYNENTEY!EΩΣ TOY KAΘHΓHTH ZEPBOY

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913264

GO Mpρκς εiναι αKτ6ς, πN τ 70 µ.X. µpς παρυσιM.ει hναν Iησ πι κντ#στ2ν πραγµατικ6τητα, πι κντ# στν Dστρικ Iησ. GO sδις E Iησς φ'ρεταιστ κατ# Mpρκν EKαγγ'λι ν# 3ρνAται, @τι εiναι «Eµσις τt" Πατρ-». VOταν τνπρσφωνν «διδσκαλε ,γαθ», 3πκρ-νεται: «OQδες ,γαθ2ς εB µ) εxς Z Θε1ς».T# τελευταFα λ6για τ Iησ στ σταυρ εiναι: «O Θε1ς µυ, Z Θε1ς µυ, Hνα τγκατλειπς µε;». GO Iησς δ?ν εi7ε θεϊκ2 jπ6σταση, @πως !σ7υρ-σθηκε 0 Πρ-τη O!κυµενικ2 Σνδς.

GO Mpρκς Iεκινup τ2ν Dστρ-α τ Iησ 3π τ2ν CMπτισ; τυ κα/ τ2ν Eλκλη-ρνει στν κεν τMφ. AγνεF τ# jπερφυσικ# στι7εFα τAς συλλ;ψεως, τAς γεν-ν;σεως κα/ τAς 3ναστMσεως τ Iησ –στι7εFα πN jπερτν-.νται στ# HλλαεKαγγ'λια. GO Iησς τ MMρκυ φα-νεται ν# «υDθετ;θηκε» 3π τν Θε κατ#τν GECραϊκ τρ6π στ2ν CMπτισ; τυ. Γι’ αKτ E Θες «Oπρεπε» ν# τ πkA: «ΣD εSZ υK1ς µυ Z ,γαπητ1ς». GO Λυκpς 3ντιγρMφει τν Mpρκ πιστ#, 3λλ# E Mατ-θαFς 3λλM.ει τ# λ6για αKτ# τ Θε σ': «Ozτ1ς στιν Z υK1ς µυ Z ,γαπητ1ς».

∆ηλαδ2 E Θες στν MατθαF δ?ν µιλσε κατ’ εKθεFαν στν Iησ, δι6τι E Mατ-θαFς θεωρσε 3παρMδεκτ, E sδις E Θες ν# «πληρφρ5σFη» τν Iησ @τιεiναι υD6ς τυ. ∆?ν 8Iερε E Iησς πι6ς Rταν;

– Πις ε?ναι @ πηγς, (π0 τCς .πDες @ Eπιστ1µνες (ντλFν στι;εDα;– GH πρτη πηγ2 πληρφρι"ν γι# τ2ν πρ'λευση τ"ν EKαγγελ-ων εiναι E Πα-

π-ας, 9π-σκπς τAς GIεραπ6λεως (130 µ.X.), E EπFς Oγραψε hνα CιCλ- µ? τ-τλ:«Kυριακ"ν Λγ-ων 9I;γησις». T# κε-µενα αKτ# 7Mθηκαν. ∆ιασt.νται mστ6σπληρφρ-ες 3π σ7ετικ?ς παραπµπ'ς, πN Oκανε στ Oργ τυ E EKσ'Cις Kαι-

Aντιφσεις τ5ς Kαιν5ς ∆ιαθ1κης

Πραγµατικ+ O Kαιν) ∆ιαθ5κη περιει πλλς ,ντιφσεις. ∆ηµιυρ-γεIται O ντ-πωση, Nτι K συγγραφεIς της 6αναν τ2ν εKρµ2 τν σκψεCν των9 «6ρρα3αν» κµµτια κειµνων ωρς ν+ λγυν τ) συρραφ5. ∆ενυνπσης ]γνια τν περιν πD περιγρφυν 9 ,κ1µα κα τς E3ραϊκςνµθεσας. IδD µερικRς ,π2 αQτς:

1. :H γννηση τF IησFO MατθαIς ,ναφρει, πwς Z Iησς γενν5θηκε «Eν Iµραις :HρJδυ τF

>ασιλως» (2,I) κα ννεI τ2ν HρCδη τ2ν Mεγλ, γιατ στς παραγρ-φυς 19-23 τ dδιυ κεφαλαυ τ2 διευκριν*ει καθαρ. O Λυκ^ς Nµως6ει ,ντθετη γνCµη. Λει, πwς γενν5θηκε, Nταν Oγεµ1νας στ) Συρα uτανZ Kυρ5νις (2, 1-8) µR τ) λεπτµρεια πwς τ)ν Oµρα τς ,πγραφς '-

13265∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

σπασε πανσταση («Πρ'εις» 5, 37) κα ]ρα Z HρCδης Z Mγας τ Mατ-θαυ uταν πεθαµνς, Zπ1τε γι+ τ2ν Λυκ^ γενν5θηκε στς Oµρες τHρCδη τ Aρλαυ, γιατ γνωρ*υµε πι+ Kστρικ+ πwς αQτ) O πνα-σταση τ I-δα τ Γαλιλαυ 6γινε τ2 6 µετ+ Xριστ1ν. Kα 6υµε κιNλας τ)ν πρCτη ,ντφαση.

2. :H θεανθρωπ-α τF IησFO MατθαIς (1, 18 κα 20) λει, πwς O Mαρα «εMρθη Eν γαστρC N;υσα

Eκ πνεOµατς Pγ-υ» κα Nτι «τ0 Eν αQτR5 γεννηθSν Eκ πνεOµατ8ς Eστι Pγ--υ». AQτ+ τ+ σηµεIα K BκυµενικRς σ-νδι '5γησαν, πwς ννν τ2ν«φυσικ0», τ2ν «.µOσι» υK2 τ Θε. M+ bν αQτ2 uταν δεδµν γι+τ2ν MατθαI, πς 'ενf^ Nτι λγ πι2 πνω µR τ)ν «τραντατ)» πικεφαλ-δα «B->λς γενσεως IησF XριστF» (1, 1-16) «Hδρωσε», γι+ ν+ ,πδε'Fηπwς Z Iωσ5φ, Z ]ντρας τς Mαρας, κρατf^ ,π2 τ) 3ασιλικ) γενε+ τ ∆α-

σαρε-ας τ2ν 9π72 τ Kωνσταντ-νυ. GO Παπ-ας εi7ε CασισθA στ 3ντ-τυπ nνς3ρ7αι6τερυ EKαγγελ-υ, τ EπF «9Iαφαν-σθηκε», µ? περιε76µεν «T# λ6για τ Iησ», µ-α καταγραφ2 δηλ. τ"ν λ6γων τ Iησ, D EπFι µpς παρυσιM.υντ2ν 3λ;θεια γι# 9κεFνν.

AKτ?ς τ/ς πηγ?ς D 9π-σκπι φρ6ντι.αν ν# τ/ς 9Iαφαν-.υν, δι6τι 9µφMνι.αν τν Iησ mς σπυδαF Hνθρωπ, 3λλ# δ?ν τ πρσ'διδαν θεϊκ2ν jπ6σταση. GO Πα-π-ας jπστηρ-.ει, @τι E Mpρκς Rταν Cηθς τ Π'τρυ, τν EπF συνδευεστNς λ6γυς τυ. VOταν E N'ρων σκ6τωσε τν Π'τρ τ 65 µ.X., E Mpρκς, @πωςjπστηρ-.ει E Παπ-ας, Oγραψε @,τι θυµ6ταν 3π τ/ς διδασκαλ-ες τ πρτυ.

OD σκ6πιµες µεταγεν'στερες πρσθAκες τ Mατθα-υ στ εKαγγ'λι6 τυ εiναι9µφανεFς. Γι# ν# καθιερωθkA 0 Dερατικ2 9Iυσ-α δι# στ6µατς τ Iησ, πρσθ'-τει τ2ν περικπ;, σµφωνα µ? τ2ν Eπ-α E Iησς λ'γει στν Π'τρ: «ΣD εS Πτρς». Eνt" λιπν E Λυκpς 3ντιγρMφει τν Mpρκ πιστM, εiναι φανερ @τι E MατθαFςπρσθ'τει περικπ'ς. « Eπ/ τατkη τkA π'τρuα !κδµ;σω µυ τ2ν 9κκλησ-αν».

GO MατθαFς πρσπαθεF ν# 3πδε-Ikη, @τι E Iησς καθιερνει τ2ν Dερσνη.Eiναι εKρ'ως γνωστ @µως, @τι E Dστρικς Iησς Rταν 9ναντ-ν τAς xργανωµ'-νης θρησκε-ας. Kι αKτ καθ-σταται φανερ π.7. στ2ν παραCλ2 τ Kαλ Σαµα-ρε-τη, @πυ E Iησς, θ'λντας ν# δσkη δ κακ# παραδε-γµατα, 3ναφ'ρεται σ’hναν Dερ'α κα/ σ’ hναν λεC-τη. GH λ'Iη «κκλησα» 3παντpται µ6ν δ φρ?ς στ#EKαγγ'λια κι αKτ?ς µ6ν στν MατθαF, σ? περικπ?ς πN E sδις πρσθ'τει.

– ΠλλC Mπστηρ-υν, Tτι . IησFς UµιλFσε Vλληνικ! W ε?;ε Vλληνικ2 παιδε-α...

T περ+ σ,-σεως Xριστιανισµ12 κα+ 3Eλληνισµ12

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913266

– OD πρ6σφατες 3νασκαφ?ς στ2ν Σ'πφωριν 9νισ7υν αKτ2 τ2ν Hπψι. GH Σ'π-φωρις Rταν µ-α διικητικ2 π6λις, πN τ2ν Oκτισαν στ2ν περι72 τAς Γαλιλα-ας τ20 µ.X. κα/ 3πεF7ε µ6λις 3 µ-λια 3π τ2 Nα.αρ'τ. Σ’ αKτ2ν Cρ'θηκαν nλληνιστικ#κτ;ρια, µωσαϊκM, 9πιγραφ?ς κ.τ.λ. Συνεπ"ς E Iησς .σε κα/ 9ργα.6ταν σ’ hναπεριCMλλν, πN εi7ε jπστA Oντνη nλληνικ2 9π-δραση. Tν περασµ'ν µAνα συµ-µετεF7α σ’ hνα συν'δρι στ Πανεπιστ;µι Duke, @πυ mρισµ'νι καθηγητ?ς κα/9ρευνητ?ς 3ρν;θηκαν @τι E Iησς Rταν καθ’ Dνδ;πτε τρ6π 9πηρεασµ'νς 3πτν nλληνισµ6.

– Π'ς περιελ1φθη τ0 EQαγγλι τF Mατθα-υ στ2ν B->λ;– Kα/ E Παπ-ας περιγρMφει hνα κατ# MατθαFν εKαγγ'λι, 3λλ# δ?ν φα-νεται ν#

εiναι αKτ πN Cρ-σκεται σ;µερα στ2ν Kαιν2 ∆ιαθ;κη. GO Παπ-ας, πN εiναι E πι3ρ7αFς κα/ πιστ6ς µας µMρτυρας γι# τ# εKαγγ'λια, 3ναφ'ρει @τι κMπις Mατ-θαFς συν'ταIε τ# «Λ6για» στ# GECραϊκM. Aλλ’ αKτ2 0 περιγραφ2 µιM.ει περισ-σ6τερ µ? τ 7αµ'ν εKαγγ'λι τ"ν «λγων» κα/ λιγτερ µ? τ καννικ κατ#MατθαFν εKαγγ'λι, τ EπF πρφαν"ς δ?ν εiναι τ# «Λ6για» τ Iησ κα/ δ?νγρMφτηκε στ# GECραϊκ# 3λλ# στ# GEλληνικM, @πως !σ7υρ-.νται D ε!δικ-. Θ# µπ-ρσε κανε/ς ν# πkA, @τι στν δετερ α!"να µ.X. κMπιι 3ντικατ'στησαν τ γν;-σι κατ# MατθαFν εKαγγ'λι, δηλαδ2 τ# «Kυριακ# Λ6για», µ? τ ψευδεπ-γραφCιCλ-, πN 3π τ6τε hως τρα κατ'7ει τ2ν πρτη θ'ση 3νMµεσα στ# καννικ#εKαγγ'λια. GO σκπ6ς τυς Eπωσδ;πτε Rταν ν# παρυσιMσυν hναν jπερφυσικν Iησ, E EπFς Rταν κα/ Dδρυτ2ς τAς «9κκλησ-ας». GH Pωµαικαθλικ2 Eκκλη-σ-α ε!δικ# πρτ-µησε τ κατ# MατθαF εKαγγ'λι γι’ αKτNς τNς λ6γυς κα/ γι#

3δ, ,παριθµντας λεπτµερς τς γενεRς ,πγ1νων τ «πρφητνακτς»,πD µεσλ3ησαν µρι τ2ν τελευταI ,π1γν Iησ;

3. :H Mαρ-α Eπεµ>α-νει στ0 Nργ τF IησFO Λυκ^ς (1, 26-39) µR µεγλη µυσταγωγικ1τητα διηγεIται τ2ν εQαγγε-

λισµ2 τς Mαρας, πD τς 6γινε ,π2 τ2ν ,ργγελ Γα3ρι5λ, Z ZπIς τ)νδια3ε3αωσε πwς Z Θε2ς τ) διλε'ε ν+ γενν5σFη τ2ν «φυσικ2ν» υK1 τυ. AQτ1,bν uταν ,ληθιν2 γεγν1ς, θ+ uταν πρωτκυστ κα σ+ν ττι θ+ τ2 n'ε-ραν κι K ]λλι εQαγγελιστς. Kα Nµως eτε K EQαγγελιστRς τ2 'ρυν eτεO dδια O Mαρα. `Aν πραγµατικ+ Z εQαγγελισµ2ς εSναι γν5σις κα O Mα-ρα πστεψε στ2 ]γγελµα τ Γα3ρι5λ, τ1τε θ+ 6πρεπε ν+ uταν σγυρη γι+τ2 πι1ς uταν Z γι1ς της κα γι+ τ2 πι uταν O ,πστλ5 τυ. Παρ’ Nλα αQτ+Nµως κπια µρα µα*ε-ει τ+ ,δλφια τ Iησ, µα* τυς κι αQτ) (Mατ-θαIς 12, 47-50) κα τρει στ2 σπτι, Nπυ εSε τ)ν συγκντρωσ5 τυ µR τ)ν

13267∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

πρ1θεση ν+ τ2ν µπδσFη ,π2 τ2 6ργ τυ (M^ρκς 3, 20-22). `H λιπ2ν OMαρα εSδε τ2ν ]γγελ κα πστεψε 9 O δι5γηση τ Λυκ^ εSν’ πινηµ-νη κα γι’ αQτ2 κυνηγf ν+ «συµµα*ψFη» τ2ν γι1 της, γιατ µR αQτς τυ τς,σ-νετες νργειες κινδ-νευε ν+ συλληφθF κα θανατωθF.

4. T0 πλD µS τ! ψριαESν’ lνα ψρεµα τν µαθητν τ Iησ (Iωννης 21, 4-7) πD 6γινε µR

ντλ5 τυ, Nταν uταν ,ναστηµνς. H «ψαρι+» uταν τ1ση, πD τ2 πλIγµισε. 7Oµως τ2 dδι θαµα διηγεIται κα Z Λυκ^ς (5, 4-6), µ+ τ2 παρυ-σι*ει Nτι 6γινε πρν ,π2 τ)ν ,νστασ5 τυ. Tελικ+ π1τε 6γινε, πρν 9 µε-τ;

5. \Eνα θαFµα στ! ΓδαραAQτ2 τ2 θαµα τ2 διηγνται τρεIς εQαγγελιστς· κα Nµως Z MατθαIς

τ2ν !κδ6µηση 3π τν Iησ τAς 9κκλησ-ας τυ στν Π'τρ. GO AKγυστFνς jπ-στηρ-.ει τ2ν παρMλγη Hπψη, @τι τ κατ# MατθαFν Rταν τ πρ"τ εKαγγ'λι κα/E Mpρκς τ 3ντ'γραψε. ∆ηλαδ2 E Mpρκς 3φα-ρεσε τ# jπερφυσικ# στι7εFα τAςγενν;σεως κα/ τAς 3ναστMσεως κα/ τ# λ6για τ Iησ 3π τν MατθαF κα/ κα-τ'Cασε τν Iησ 3π τ2ν jψηλ2 θεϊκ2 θ'ση τυ κα/ τν Oκανε Hνθρωπ. Eiναι3διαν6ητ, γιατ/ E Mpρκς θHκανε κMτι τ'τι. Aλλ’ εiναι φανερ6, γιατ/ E ψευδ-MατθαFς θHκανε τ 3ντ-θετ. Mετ# 3π τ2ν τελειωτικ2 καταστρφ2 τ Iσρα2λτ 70 µ.X. 3π τNς Pωµα-υς, 0 9κκλησ-α 7ωρ-σθηκε 3π τν !υδαϊσµ κα/ CγAκεν# κατακτ;σkη τν GEλλην-Pωµαϊκ κ6σµ. T CρAκε πλN εyκλ ν# πρσαρµ-σθkA µ? τ# στι7εFα αKτ τ κ6σµυ.

T2ν sδια 3κριC"ς 9π72 0 9κκλησ-α περνσε 0γετικ2 κρ-ση. GO N'ρων µ6λιςεi7ε σκτσει τν Π'τρ κα/ τν Παλ, D EπFι ν6µι.αν κα/ δ-δασκαν, @τι 0 δευ-τ'ρα παρυσ-α θ3ρ76τανε πρ/ν πεθMνυν. M? τ/ς 3λλεπMλληλες καταστρφ?ς τAς0γεσ-ας τAς 9κκλησ-ας κα/ τAς µητ'ρα της (τ Iσρα;λ), D Xριστιαν/ 3ναγκM-σθηκαν ν# φτιMIυν ν'α 0γεσ-α κα/ ν# διαφηµ-συν τν Iησ στν GEλλην-Pω-µαϊκ κ6σµ. Kατ'ληIαν στ2ν Dερατικ2 0γεσ-α τ Mναρ7ικ EπισκπMτυ,3κριC?ς 3ντ-γραφ τAς πλιτικAς διικ;σεως τAς PωµαϊκAς αKτκρατρ-ας, κα/στν µνγενA, Eµσι YD τ Θε, 3κριC?ς 3ντ-γραφ τ GHρακλ'υς, τ Aσκληπι κ.τ.λ. Eπ-σης 3ντ'γραψαν D Xριστιαν/ πλλ# στι7εFα 3π τ/ς µυ-στηριακ?ς θρησκεFες τ M-θρα, τAς zIσιδς κα/ τ Oσ-ριδς κ.τ.λ. Φα-νεται, @τιD 9π-σκπι Rταν πρωτπ6ρι αKτAς τAς ρι.ικAς µεταCλAς τ Xριστιανισµκα/ δ?ν δ-στασαν ν# πλαστγραφ;συν «εKαγγ'λια», @πως τ Mατθα-υ, κα/ «9πι-στλ?ς» δAθεν τ Π'τρυ κα/ τ Παλυ, @πως εiναι 0 πρς E3ραυς πιστ-

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913268

λ5, πN δε-7νει τν Iησ σ#ν «3ρ7ιερ'α» κα/ D λεγ6µενες πιµαντικ?ς 9πιστλ?ςπρς T-τν κα/ Tιµ6θεν, πN δε-7νυν τν Παλ δAθεν ν# φτιM7νkη 9πισκ6πυς.GH Dστρ-α τAς 9πικρατ;σεως τ"ν 9πισκ6πων στ2ν 9κκλησ-α κι 3κ6µα σ? Eλ6κλη-ρυς λαNς σ#ν πνευµατικ"ν «δεσπτν» εiναι πλN 9νδιαφ'ρυσα κα/ µιM.ει σ?mρισµ'νες φMσεις της µ? τ2ν 9IMπλωση µιpς τυραννικAς αKτκρατρ-ας πMνω στ2ν3νθρωπ6τητα. Kι 9πικρατν µ'7ρι σ;µερα στν κλασσικ Xριστιανισµ6, τν Pω-µαικαθλικισµ κα/ τ2ν « OρθδI-α».

– :O Xριστιανισµ0ς λιπ0ν δανε-εται πλλ! στι;εDα (π0 τ2ν :Eλληνικ2 φιλ-σφ-α;

– VEνα µ'ρς τ"ν συγ7ρ6νων 9ρευνητ"ν jπστηρ-.υν τ2ν θ'ση, @τι E Dστρικς Iησς Rταν περιπλανµενς, κυνικς φιλ6σφς. GO Burton Mack στ CιCλ- τυ«A Myth of Innocence: Mark and Christian Origins» !σ7υρ-.εται, @τι 0 Γαλιλα-α στ2ν9π72 τ Iησ εi7ε Oντν nλληνιστικ Rθς κα/ E Iησς, Cαθι# 9πηρεασµ'νς3π’ αKτ τ στι7εF, O.ησε κα/ δ-δαIε @πως D κυνικ/ φιλ6σφι τAς 3ρ7α-αςGEλλMδς. zIσως E πι 9πιφαν2ς 9ρευνητ2ς τ Dστρικ Iησ, E John DominicCrossan, πρην Pωµαικαθλικς Dερες, στ CιCλ- τυ «The Historical Jesus: theLife of a Mediterranean Jewish Peasant» περιγρMφει hναν Iησ, πN εiναι κυνικςφιλ6σφς 3λλ# περισσ6τερ !υδαFς 3ντ/ VEλληνας. Kα/ µMλιστα 0 Hπψι περ/τ Iησ mς Iυδα-υ φα-νεται ν# 9πικρατkA.

– :Yπ5ρ;ε (νταγωνισµ0ς µετα]^ τF V>ραϊκF καC τF VλληνικF στι;ε-υ στ2ν(ρ;α-α Eκκλησ-α;

3O «N-1ς 5Iσρα6λ» κα+ 8 πλ9ση :γκεφλ1υ τ=ν 3Eλλνων

(8, 28-32) κα Z Λυκ^ς (8, 27-33) λνε, πwς 6γινε στ) Cρα τν Γαδαρηνν,νW Z M^ρκς (5, 1-13) τ2 dδι θαµα λει πwς 6γινε στ) Cρα τν Γερα-σηνν. ΛRς κα K συγγραφεIς τν εQαγγελων συναγων*νται στς ,ντι-φσεις, γιατ Z M^ρκς κα Z Λυκ^ς λνε, πwς Z θεραπευθες δαιµνι-σµνς uταν lνας, νW Z MατθαIς θλει ν+ εSναι δ-. M+ τ2 σπυδαI εSναι,πwς στ+ Γδαρα δRν %πρε eτε %πρει λµνη. Kα ,κ1µα, πς uταν δυ-νατ2ν ν+ 31σκωνται κεI γυρ-νια, ,φ uταν αQστηρ+ ,παγρευµντ2 ιριν2 κρας; Kα bν παρ+ τ)ν ,παγ1ρευση, bς πµε πwς 31σκνταν,πς καταστρφει κπις Zλκερη περιυσα; B3αια εSν’ πινηµνθαµα, γιατ πρ1κειται γι+ πιληπτικ2ν ]νθρωπ 9 φρεν3λα3, κα Nλι'ρυµε πwς K καταστσεις αQτRς εSναι νσ5µατα. Πς λιπ2ν Z θεν-θρωπς Iησς, πD σ-µφωνα µR τ2ν δγµατικ2 Nρ («δι’ ` τ! πντα Eγ-νετ»), δRν γνωρ*ει αQτ)ν τ) 3λ3η, παρ+ πιστε-ει κα αQτ2ς πwς πρ1-κειται περ δαιµνων, πD εBσλθαν σ+ν ,γλη µσα στ2ν ]νθρωπ;

13269∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

6. Πι8ς ε?δε πρ'τς τ0ν (ναστηµν IησF;Γι+ τ2ν εQαγγελιστ) κα µαθητ) τ Iησ MατθαI (28, 1-10), τ2ν ,να-

στηµν Iησ K πρτες πD τ2ν εSδαν uταν O Mαρα O Mαγδαλην) καµα ]λλη Mαρα, πD uρθαν τ+ αρµατα ν+ δν τ2ν τφ τυ. Tς εSδε,κα µλιστα τς αιρτησε µR τ2 «Xα-ρετε». Aν πρσ'υµε τ2ν M^ρκ (16,1-8), θ+ δµε πwς Pι µ1ν δRν συµφωνεI µR τ2ν MατθαI, ,λλ+ κα ,ντι-φσκει πρ2ς Vαυτ1ν. Λει λιπ1ν, πwς στ2 µνµα δRν πγαν µ1νν K δ-Mαρες, ,λλ+ uταν κα O ΣαλCµη κα πwς δRν πγαν τ+ 3αθι+ αρµατα,λλ+ µR τ)ν ,νατλ) τ λιυ. T2ν ,ναστηµν Nµως Iησ δRν τ2ν συ-νντησαν πυθεν. T2 γεγν2ς τ2 µθανε ,π2 lνα νεαρ2 λευκφρεµν,πD τDς εSπε ν+ τρ'υν ν+ τ2 πν στDς µαθητRς γι+ ν+ αρν. Kα συ-µπληρCνει Z M^ρκς: «AQτSς >γ5καν καC Nφυγαν (π0 τ0 µν5µα, µ! (π0 τ0νφ8> τυς δSν ε?παν σS καννα τ-πτα». ∆ηλαδ) δRν τ2 εdπανε eτε στDςµαθητς τυ; Aπεναντας Z MατθαIς, πι2 πνω, µ^ς λει πwς φ35θηκαν

– Aπ τ2ν 3ρ72 τ Xριστιανισµ jπAρ7ε τ'τις 3νταγωνισµ6ς. GO Xριστια-νισµς πMνττε παρυσ-α.ε τν nαυτ6ν τυ σ#ν τν «N'ν Iσρα;λ». ΠMνττε πρ-τιµσε τ# nCραϊκ# στι7εFα κα/ 3ρνεFτ τ# nλληνικ# στι7εFα. T πρ6Cληµα Rταν,πN 0 Iυδα-α κατ# τ2ν 9π72 τ Iησ εi7ε 9IελληνισθA σ? πMρα πλN µεγMλCαθµ6, κα/ εiναι δσκλ ν# Iε7ωρ-σkη κανε/ς τNς GECρα-υς 3π τNς VEλληνες.GO πρ"τς «καυγpς» στ2ν 3ρ7α-α 9κκλησ-α Rταν µεταIN τ"ν GEλληνιστ"ν GECρα--ων κα/ τ"ν !υδαϊ.6ντων GECρα-ων. Kα/ µMλιστα D στλι τAς πρτης 9κκλησ-ας,E IMκωCς E 3δελφ6θες, E Π'τρς κα/ E IωMννης, mς 3ντιπρ6σωπι τ"ν !υδαϊ-.6ντων, πρσπαθσαν ν# περιρ-συν τNς nλληνιστ?ς GECρα-υς, τNς πρτυςδιακ6νυς. VEνας 3π’ αKτς, E λεγ6µενς πρωτµMρτυς Στ'φανς, σκτθηκε 3πτNς GECρα-υς, δι6τι OCγαλε hναν δηµ6σι λ6γ, στν EπF µ-λησε 9ναντ-ν τMωσαϊκ N6µυ κα/ τ Nα. GO Παλς 9π-σης εi7ε τ/ς sδιες 3π6ψεις κα/ γι’αKτ 9κδι7θηκε 3π τNς GECρα-υς, @πυ π;γαινε ν# κηρIkη jπ?ρ τ Iησ.Eiναι πλN σηµαντικ6, πN D GECραFι 3ρν;θηκαν τν Iησ mς Mεσσ-α, 3λλ# DXριστιαν/ τν δ'7θηκαν. T παρMIεν εiναι πZς D VEλληνες Xριστιαν/ Oφθασανστ σηµεF ν# 3ρνηθν τ2ν nλληνικ6τητM τυς. GH µακρα-ωνη πλση 9γκεφMλυτ nλληνικ λα σ’ αKτ τ .;τηµα O7ει πρκαλ'σει σCαρ# πρCλ;µατα στ/ςnλληνικ?ς κιν6τητες τ"ν HΠA.

– Γιατ- Eγκαταλε-ψατε τ2ν @ερωσOνη;– ^6δεψα τ# νειMτα µυ ν# µελετ" κα/ ν# 9ρευν" τ/ς πηγ?ς κα/ τ/ς παραδ6σεις

τ Oθνυς µας. VOταν 9π'στρεψα στ/ς HΠA, µετ# τ/ς σπυδ'ς µυ στ nλληνικ πα-νεπιστ;µι, CρAκα τ/ς nλληνικ?ς κιν6τητες δι7ασµ'νες σ? δ παρατMIεις. T

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913270

σ7Fσµα αKτ σ;µερα O7ει φθMσει στ 3πκρφωµM τυ µ? τ/ς γνωστ?ς διαµM7εςστ2ν Aρ7ιεπισκπ;.

OKσιαστικ# πρ6κειται γι# τ sδι πρ6Cληµα πN Cασαν-.ει τ Oθνς µας γι# δ7ιλιMδες 7ρ6νια τρα: Esµαστε VEλληνες | εsµαστε Oρθ6δIι Xριστιαν-; GH διαρ-κ2ς πλση 9γκεφMλυ µpς Oκανε ν# πιστ'ψυµε, @τι εsµαστε «GEλληνρθ6δIιXριστιαν-». Σ;µερα τ σ7Aµα αKτ κατ'ρρευσε. T σ7Fσµα σ;µερα στ/ς κιν6τη-τες τAς AµερικAς 3φρup στ2ν διαµM7η µεταIN 9κε-νων πN θ'λυν ν# κρατ;συντ# nλληνικM µας 8θη κα/ Oθιµα κα/ αKτ"ν πN 9πιθυµν ν# θυσιMσυν τν GEλλη-νισµ6 µας γι# µ-α δAθεν « Aµερικανικ2 Oρθ6δIη Eκκλησ-α», µ? τ πρ6σ7ηµα ν#πρσελκσυν τNς AµερικανNς στ2ν OρθδI-α... Tρα E « Oρθ6δIς Xρι-στιανισµς» µpς δε-7νει τ πραγµατικ6 τυ πρ6σωπ: τ 3νθελληνικ6. AρκεF κα-νε/ς ν# 3νατρ'Ikη στ# Hφθνα 3νθελληνικ# στι7εFα στ# Oργα τ"ν «GEλλ;νων Πα-τ'ρων τAς Eκκλησ-ας» (Σηµ. «∆»: Γι+ τ2ν ,νθελληνισµ2 τν Πατρων τς Eκκλη-σας 3λπε τ+ σετικ+ ,πσπσµατα ,π2 τ+ 6ργα τυς στ+ τε-η 197, 198, 200 κα204 τ «∆αυλ»).

Xειρτν;θηκα λιπ6ν, µ? σκπ ν# Cηθ;σω τNς VEλληνες τ 9Iωτερικ ν#καταλMCυν τ2ν πλMνη. Eπι7ειρσα ν# διαδσω τ/ς 3I-ες τ nλληνισµ, τ# 8θηκα/ τ# OθιµM µας. GO π6λεµς πN jπ'στην Rταν µεγMλς. T6τε 3ντιλ;φθηκα τνπραγµατικ 7αρακτAρα τAς 9κκλησ-ας, 0 Eπ-α δ?ν 3φ;νει καν'να περιθρι γι#πρσωπικ2 πρωτCυλ-α | 9λεθερη σκ'ψη. GH 3λ;θεια εiναι τ6σ 3ντ-θετη πρς@,τι διδMσκει 0 « OρθδI-α». Mαταιπνσα.

Nνσυ Mπ-σκα

33αια, ,λλ+ µR αρ+ τρ'ανε ν+ τ2 πν στDς µαθητς. EκεIν Nµως πDκνει τ2ν M^ρκ ν+ ,ντιφσκFη, εSναι Nτι, νW παραπνω λει πwς «E]ελ-θFσαι Nφυγν (π0 τF µνηµε-υ», ]ρα 6φυγε µα* κα O Mαγδαλην5, Jστ1-σ πι2 κτω ντελς 'εκρφωτα συµπληρCνει: «bρετε, πρ'τα στ2 Mαρ-ατ2 Mαγδαλην2 φανερJθηκε . IησFς». Γι+ τ2 dδι θµα Z Λυκ^ς (24, 1-11) δνει διαφρετικ) πληρφρα. B3αια «cρθρυ >αθως» πγαν στ2µνµα K δ- Mαρες, ,λλ+ ,ντ τς ΣαλCµης, πD µ^ς ,νφερε Z M^ρκς,µα* τυς εSναι κπια Iωννα κα Pι µ1νν αQτRς K τρεIς ,λλ+ κα ]λλεςγυναIκες. B3αια τ2 π1σες τελικ+ πγαν, αQτ2 δRν 6ει κα µεγλη σηµα-σα. Kατ+ τ2ν Λυκ^, ,κ1µα τ)ν Aνσταση τ Iησ δRν τ)ν µαθανυν,π2 lναν ]γγελ, Nπως µ^ς εSπε Z MατθαIς 9 ,π2 lνα νεαρ2 κατ+ τ2νM^ρκ, ,λλ+ ,π2 δ- ,γγλυς. H 3ασικ) Nµως διαφρ+ τ Λυκ^ ,π2τDς πρηγ-µενυς εQαγγελιστRς εSναι, Nτι, γι+ µRν τ2ν MατθαI K δ-µ1ν Mαρες εSδαν κα αιρτησαν τ2ν ,ναστηµν Iησ, πD 6τρε'αν κα

13271∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

τ2 εdπανε στDς µαθητς, γι+ τ2ν M^ρκ δRν τ2ν εdδανε, µ+ κα πD τ2 6µα-θαν, δRν τ2 εdπανε ,π2 φ13 πυθεν+ κα παρ1λ πD 6φυγαν ,π2 τ2 µνµα,«πρJτη I Mαγδαλην2 τ0ν ε?δε»· Z Λυκ^ς ,ναφρει, Nτι να µRν δRν τ2νεSδαν, µ+ Nταν τ2 6µαθαν, πγαν κα τ2 εSπαν στDς µαθητς, µ+ κεIνιπραν τ+ λ1για τυς γι+ φλυαρα. Kα πρσθτει µα πληρφρα-«31µ3α»Z «Λυκ^ς», πD τιν*ει στ2ν ,ρα Nλα Nσα λνε K πρηγ-µενι εQαγγε-λιστς: 7Oτι δηλαδ) Z ,ναστηµνς Iησς πρτα στ2ν Σµωνα-Πτρ φα-νερCθηκε. Nα, «cντως dγρθη . KOρις καC eφθη Σ-µωνι» (Λυκ^ς 24,34).

Στ2 dδι θµα τ2 dδι ,ντιφατικ2ς εSναι κα Z Iωννης. Γι’ αQτ1ν, µ1νητης bν κα γυνακα, O Mαγδαλην) φτνει µσα στ2 σκτδι στ2 µνµα τIησ. M+ Nταν 3λπFη τρα3ηγµνη τ)ν ταφ1πετρα, τρει πσω στ)ν π1-λη κα αQτ2 πD εSδε µ1ν στ2ν Πτρ κα στ2ν Iωννη τ2 λει (Iωννης20, 1-2). Kα παρ’ Nλ πD δRν µπκε µσα στ2 µνµα ν+ δF, Nµως δRν τDςλει Nτι 3ρκε τ)ν ταφ1πετρα τρα3ηγµνη, ,λλ+ Nτι σ5κωσαν ,π2 τ2 µνµατ2ν K-ρι κα δRν n'ερε π τ2ν 63αλαν. Tλς πντων. OK δ- µαθητς,µ1λις τ2 6µαθαν, 6τρε'αν µσα σ’ κεIν τ2 πρωιν2 µισσκ1ταδ, γι+ ν+φτσυν στ2 µνµα κα ν+ διαπιστCσυν πwς uταν ]δει. T2 περεργεSναι, Nτι Z Iωννης δRν µ^ς ,ναφρει, bν O Mαγδαλην) τDς ,κλ-θησε9 6µεινε στ)ν π1λη. Ωστ1σ δRν 'ενf^ ν+ πF πwς K µαθητRς αQτ, NτανεSδαν τ2 µνµα ]δει, δRν κθισαν κεI, ,λλ+ 6φυγαν πσω. Aλλ+ ,φ ZΠτρς κα Z Iωννης γ-ρισαν πσω, πς 3ρθηκε 'αφνικ+ O Mαγδαλην)ν+ κλαFη 6'ω ,π2 τ2 µνµα; Aν %πθσυµε, πwς O Mαγδαλην) τDς ,κ-λ-θησε, τ1τε κα στ2 γυρισµ2 τDς ,κλ-θησε.

Γι+ ν+ 6λθFη κι αQτ1ς, Z Iωννης σR ,ντθεση µR τ2ν συµµαθητ5 τυ κασυνευαγγελιστ5 τυ MατθαI (28, 9), πD ,ναφρει πwς Z Iησς ]φησε τςδ- Mαρες ν+ τ ,γγ'υν τ+ π1δια κα ν+ τ2ν πρσκυν5συν, νW αQτ2ςλει πwς Z Iησς τς εSπε: «µ1 µυ fπτυ», γιατ δRν ,ν3ηκε ,κ1µα στ2νΠατρα τυ. 7Oταν Nµως στς Yτw Oµρες πνω κλεσε τ2ν Θωµ^ ν+ τ2ν,γγ'Fη, εSε ,νε3 στ2ν Πατρα τυ; Oι. Γιατ, στ2 *ενθ τν Aγιγρα-φικν ,ντιφσεων στ2 dδι θµα, πD τ2 συναντµε στ2ν Παλ, κλητ2ν,π1στλ Nπως Bσυρ*εται Z dδις (A´ Kρινθυς 15, 1-6), δR µνηµνε-ε-ται πwς Z Iησς φανερCθηκε πρτα στς γυναIκες. IδD τ λει: «Γνωρ--ω... Tτι . Xριστ0ς πθανε, Tτι θφτηκε καC Tτι (ναστ1θηκε τ2ν τρ-τη Iµ-ρα καC πgς φανερJθηκε στ0ν Kηφh (Πτρ) καC iστερα στ^ς δJδεκα».Aλµν...

7. ΣS πι8 µρς ε?δαν γι! πρJτη φρ! @ µαθητSς τ0ν (ναστηµν IησF;O µαθητ)ς κα εQαγγελιστ)ς MατθαIς (28, 10) Bσυρ*εται, πwς K lνδε-

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913272

κα µαθητRς πραν µ5νυµα τ Iησ µR τς γυναIκες πD τ2ν εSδαν ,να-στηµν, ν+ τ2ν συναντ5συν πνω στ2 γνωστ1 τυς 3υν2 τς Γαλιλαας,κα τελικ, λει, 6γινε αQτ) O συνντηση. Kα τ2 Bσυρ*εται αQτ2 µR τ1σηπειστικ1τητα, ,γνντας πwς αQτ) O ,π1σταση (,π2 Iερυσαλ)µ) εSναιπνω ,π2 Vκατ2 ιλι1µετρα, πD 6πρεπε ν+ περπατηθF πρτ δ-σFη Z λις,γι+ ν+ δν κα ν+ τ2ν πιστψυν.

Ωστ1σ κ+τι «δRν πει καλ+» µR τ2ν M^ρκ (16, 7) γιατ, νW µ^ς µετα-φρει τ)ν πληρφρα πwς Z Iησς παραγγλλει στDς µαθητς τυ ν+π^νε πι2 µπρστ+ ,π2 αQτ2ν στ2 3υν2 τς Γαλιλαας ν+ τ2ν περιµνυν,αQτστιγµε τ2 'ενf^, γι+ ν+ µ^ς πF πwς Z Iησς κεIν τ2 3ρδυ συνα-ντ5θηκε µα* τυς σR κπι σπτι στ+ Iερσ1λυµα τ)ν <ρα τ δεπνυ(16, 14) κα uταν κα K lνδεκα µα*. O Λυκ^ς (24, 36-41) δRν 'ρει κααQτ2ς τ) συνντηση στ) Γαλιλαα, 'ρει Nµως πwς κεIν τ2 3ρδυ Z Iη-σς συναντ5θηκε κα µR τDς lνδεκα σR κπι σπτι στ+ Iερσ1λυµα,Nπυ, Nταν τ2ν εSδαν, τ2ν πρασαν γι+ φντασµα.

Eρεται ν+ µ^ς 'αφνισFη Z Iωννης (20, 19-29), πD δRν 'ρει καµµι+συνντηση στ) Γαλιλαα. H συνντηση, λει, 6γινε σR κπι σπτι στ+ Iε-ρσ1λυµα, µ+ 6λειπε Z Θωµ^ς. 7Oµως Nλι K πραναφερθντες συνευαγ-γελιστς τυ πιµνυν, πCς, Nπυ 6γινε O συνντηση, uσαν κα K lνδεκα.Λιπ1ν; Θµα θεπησης.

8. :H (νληψη τF IησFT)ν ,νληψη τ Iησ στDς QρανDς µετ+ τ)ν ,νστασ5 τυ τ)ν πλη-

ρφρ-µαστε ,π2 τ2ν M^ρκ (16, 9-20), τ2ν Λυκ^ (24, 33-53), τς «Πρ-'εις» (1, 1-12) κα σ+ν \πλ θ-µιση ,π2 τ)ν A´ Tιµ1θ. (3, 16). O MατθαIςκα Z Iωννης δRν λνε τπτε γι+ καµµι+ ,νληψη, κι bς uταν κα µαθη-τς τυ. 7Oµως κα K δ- εQαγγελιστRς πD µιλν γι+ ,νληψη δRν συµ-φωνν µετα'- τυς. O M^ρκς 3ε3αιCνει, πwς ,νελ5φθη τ)ν dδια µρατς ,νστασης. O Iησς κατ+ τ2ν M^ρκ φανερCνεται στDς µαθητςτυ 3ρδυ, τ)ν <ρα τ δεπνυ, δηλαδ) σR κπι σπτι στ+ Iερσ1λυµα,κα τ)ν <ρα πD εSε τελειCσει τ+ λ1για τυ µα* τυς, ,νελ5φθη, λει,στDς QρανDς κα κθισε στ+ δε'ι+ τ Θε. O Λυκ^ς (24, 33-53) Bσυ-ρ*εται, πwς να µRν ,νελ5φθη τ)ν dδια µρα τς ,νστασης, ,λλ+ ,φπρτα συναντ5θηκε κα 6φαγε ψηµν ψρι κα µλι ,π2 κµµτι κηρ-θραςµα* µR τDς µαθητς τυ, τDς περπτησε (ν-κτα) µρι τ) Bηθανα, Zπ1-τε σηκCθηκε ,π2 ,νµεσ τυς κα π5γαινε στ2ν Qραν1. T2 Nτι γι+ τ2νΛυκ^ O ,νληψη 6γινε τ2 dδι 3ρδυ τς ,νστασης, συµπερανεται κι ,π2τ2 9, 51. Λει δηλαδ5: «\Oταν συµπληρJθηκαν @ Iµρες καC Eπλησ-αε IIµρα τ5ς (νληψ1ς τυ, τF µπ5κε I lδα ν! πRη στ! :Iερσ8λυµα». Kι

13273∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

αQτ2 33αια λγες µρες πρν σταυρωθF. 7Oµως K «Πρ'εις» δRν συµφω-νν µR τDς πρηγ-µενυς. Γι’ αQτRς Z Iησς ,νελ5φθη µετ+ σαρνταOµρες κα Pι ,π2 τ)ν Bηθανα µ+ ,π2 τ2 Pρς τν Eλαιν. Kα µα ,κ1-µα λεπτµρεια: Γι+ τ2ν Λυκ^ K µαθητRς, µετ+ τ)ν ,νληψη, γ-ρισαν π-σω κα 6µεναν πανττιν+ στ2 Nα1, δ'*ντας τ2ν Θε1. Γι+ τς «Πρ'εις»K µαθητRς δRν πγαν ν+ µενυν στ2 Nα1, ,λλ+ στ2 «,νCϊ», µσα στ+ Iε-ρσ1λυµα.

9. T0 θαFµα στ2ν KανhAQτ2 τ2 θαµα, τ2 πρτ µλιστα τ Iησ, τ2 ,ναφρει µ1ν Z Iων-

νης (2, 1-11). Kαννας ]λλς εQαγγελιστ)ς δRν τ2 'ρει. Kαννικ+ Nµωςπρτ θ+ πρπFη ν+ uταν τ2 θαµα µR τ+ ψρια στ) θλασσα τς Tι3ερι-δς (MατθαIς 4, 18-22, M^ρκς 1, 16-20 κα Λυκ^ς 5, 1-11). Kα νW γι’αQτDς τDς τρεIς Z εQαγγελιστ)ς Iωννης uταν θεατ)ς αQτ τ θα-µα-τς, γιατ uταν µσα στ2 πλI τ πατρα τυ, τ Zε3εδαυ (Λυκ^ς 5,10), Jστ1σ δRν τ2 «θυµ^ται» κα ,ναφρει ]λλ περιστατικ1, πD ,φρf^στ)ν κλγ) τν µαθητν τ Iησ (1, 35-51). Eτσι γι+ τ2ν Iωννη τ2θαµα τς Kαν^, Nπυ τ2 νερ2 6γινε κρασ, uταν τ2 πρτ. 7Oµως κα αQτ2%π2 σκψιν κα ν+ γιατ: Σ-µφωνα µR τ)ν δι5γηση τ dδιυ τ Iωννη(1, 19-28) Z Πρ1δρµς 3ρσκεται στ) Bηθα3αρ, πραν τ Iρδνη καδεται ,πεσταλµνυς τν Iυδαων, γι+ ν+ τDς πF, bν αQτ2ς εSναι ZXριστ1ς, πρ^γµα πD 33αια τ2 ,ρν5θηκε. T)ν ]λλη µρα, δηλαδ) µετ+ ,π2αQτ)ν τ) συνντηση, Z Πρ1δρµς 3λπντας τ2ν Iησ ν+ 6ρεται κνττυ (Iωννης 1, 29-41, Nπυ δRν 'εκαθαρ*εται bν πγε γι+ ν+ 3αφτισθF 9Pι) φCνα'ε: «Iδ^ . (µν0ς τF ΘεF . αnρων τ2ν Pµαρτ-αν τF κ8σµυ».

Kα Z Iωννης συνε*ει: T)ν ]λλη Oµρα, δηλαδ) µετ+ τ)ν συνντησητ Iησ µR τ2ν Πρ1δρµ, 'ανα3λπει Z Πρ1δρµς τ2ν Iησ κα τλει τ+ dδια παραπνω λ1για, πD τ+ ]κυσε Z Aνδρας κα τ2ν ,κλ--θησε (Iωννης 1, 35-51). Kα ρ1µαστε στ2 κρσιµ σηµεI: «Kα τ)ν τρ-την Oµρα γµς γιν1ταν στ)ν Kαν^ τς Γαλιλαας κα uσαν κεI O µητ-ρα τυ, Z Iησς κα K µαθητς τυ...». T)ν τρτη Oµρα. ∆ηλαδ) τ)ν πρC-την Oµρα uταν O συνντηση τ Iησ µR τ2ν Πρ1δρµ (Iωννης 1, 29-34). T) δε-τερη Oµρα uταν O συνντησ5 τυ 'αν+ µR τ2ν Πρ1δρµ κα Oγνωριµα τυ µR τ2ν Aνδρα κα τ2ν Πτρ, γνωριµα πD συν3η στ)ν Bη-σα3αρ, πραν τ Iρδνη, σεδ2ν κντ+ στ) Nεκρ+ Θλασσα (Iωννης1, 35-51). H τρτη λιπ2ν Oµρα uταν αQτ) πD Z Iησς uταν παρwν στ2νγµ τς Kαν^, στ) Γαλιλαα. E, λιπ1ν, δRν µπρν ν+ σταθν στ)νπραγµατικ1τητα, αQτ, γιατ Vκατ1ν πεν5ντα ιλι1µετρα δRν 3αδ*νταισR µα Oµρα...

E. Aττα>Oρις

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913274

Πρµηθες, Aπλλνι κα ∆ινυσιακ Πνεµα

∆ιαντας στ τες 200-201 τ «∆αυλ» διεδικ τννλυση γι τ ∆ινυσιακ κα! "Aπλλ%νι Πνεµα γεµ(ει )ψυ τ νθρ%πυ µεγαλωσ.νη κα! καλωσ.νη. T1τε, στν"Aραι1τητα, τ «Συµπαντικ µηνηµα» 4νθρωπς λειτυργε5σ6 7λ τ ε8ρ9 φσµα τ;ς <παρ=ς τυ. >Eνας παµµ@γιστς π-λιτισµ ς στρφτει στ Σ.µπαν – ντανκλαση Bπωσδ=πτε τ;ςναµφισ=τητης µεγαλωσ.νης τυ. CO Πρµηθ@ας Eστρωσε µ6Fλευθερ(α τ δρ1µ. GEτσι τ πνεµα σ6 µι µεγαλει%δη περ(-σκεψη δ@εται τ γιγαντι1τητα τ "Aπε(ρυ µ@σα π τ!ς δυ-νατ1τητες τ;ς Hπ1στασ=ς µας. >Oµια ) µ@θη τIν αJσθ=σεων κα!τIν συναισθηµτων σκιρτKL κι α8τ στ Hπ@ρ νθρ%πινσIµα, 7πως Mταν τ1τε. "Eκε5 π9 ) παγκσµι1της φθνει στννθρ%πινη Eκσταση τ Eρωτα κα! σ6 7,τι 4λλ Nµρφ Eει )ψυ τ νθρ%πυ. GIσως Eτσι P τερατ%δεις δυνµεις τ;ς φ.-σης, π9 γεννν τ Σ.µπαν, Eρνται στ ν πλαν=τη Γ;, ν πντ τραγ.δι τυς. CO µικρ ς 4νθρωπς στν γκαλι της τρµ-ει! Kα! τ;ς Γ;ς κα! τ;ς "Aνδρµης B >Eκτρας γει τν πε-ρικεφαλα(α, λλ κα! γι ν JδT; τ νθρ%πιν πρ1σωπ1 τυ B µι-κρ1ς τυ γι1ς, π9 εUναι τρµαγµ@νς στν γκαλι τ;ς µνας τυκα! ν )συσTη παιρετIντας τν...

Συγκρ.σεις γαλαιIν κα! στ@ρες ν1α, τερατ%δη φαιν1µεναπ9 νακαλ.πτει τ δρυφρικ τηλεσκ1πι Hubble. Mαρεςτρ.πες, Fκε5 7πυ ) αρ.της σ6 σ.λληπτυς ριθµ9ς καταργε5τ9ς γνωστ9ς φυσικ9ς ν1µυς κα! φυλακ(ει τ πανελε.θερφIς. CAρµν(α 7µως µετ π 7λα ττα· µετ τ!ς φωτι6ς, τ σφυ-ρι κα! τ µ1νια τ CHφα(στυ στ GAπειρ. Στ θεωρ(α τIνκντα (µικρσωµατιδ(ων) 4λλς [νας 4πειρς κ1σµς, Fκτ ςπ τ µεγκσµ, \πλ%νεται. ∆6ν εUναι ]τε πλ.τως πρκα-θωρισµ@νς (ρ τ;ς «πρσδιριστ(ας») ]τε FντελIς καθ1-ριστς. EUναι «Fλαστικ1ς», «ωνταν1ς», «ναπν@ει». GEτσι ) ωHφασµ@νη στ δ!ς τIν ^ργανικIν τυ _ν%σεων, 7πως ) µριακιλγ(α λ@ει, κλυµπL κι α8τ στ τα(δι της.

«`Ω! τ;ς α8γ;ς κρκτη γα, γαρ.φαλα τ δειλιν», λ@ειB πιητ=ς. "EδI Eρεται γι πρ%τη φρ ) καταπλητικ ρα(αT@νη, ν µLς δ%σTη τν ντια τ σ.µπαντς Eκφρασ= της. T

γιγντι τ "Aπε(ρυ ("Aπλλ%νι) κα! τ ωνταν (∆ινυ-σιακ ) τ µικρ1κσµυ µLς δ(νυν τ κλλς. Mι νθρ%πινηFπιτµ τ Σ.µπαντς. CH Hπ@ρτατη τενικ τIν καλλιτενIντης δ(νει τ τ(µηµα, γι ν µπT; B 4νθρωπς στν bδια τ δηµι-υργ(α.

GEτσι, [νας Φειδ(ας πα(ρνει τ πρ1σωπ ιλγικ πλσµα,τ ν 4νθρωπ, κα! τ καται%νει Fκφραστικ σ6 [να Hπ@ρπλσµα τ Σ.µπαντς. CO γαλις πλαν=της φ@ρνει Eτσι τ δε5γµα («Fκ1µισα εJς τν T@νην», K. Kαφης), µ@σα π τναJσθητικ=, τν π(ηση, τ φιλσφ(α.

dAν ) νθρωπ1της @πεσε στ σηµεριν λι π κυταµρατης, τ( ν κνωµε; δικαιλγηµ@νη. >Oµως B _ραιριστιανι-σµ ς (Hπρει [να κµµτι τ Παπαδιαµντη, fς µε(νTη πε(-ρατ!) Nι π κυταµρα λλ π λυσσ%δη κακ(α, π9 σνµεσα(ωνας, καπιταλισµ1ς, µαρισµ1ς, σσιαλισµ1ς, Eει στι(-σει _κατντδες _κατµµ.ρια νεκρ9ς κα! κατντησε 7λη τννθρωπ1τητα ψυικ 4ρρωστη. GE! εUναι δικαιλ1γητ. Φα-νατικ! δ(στατι µετ@τρεψαν µεθδικ κα! µ6 πλ=ρη Fπ(γνω-ση τ µεγαλωσ.νη στ λι π9 λ@πυµε. OJκνµικπ(ησαντ πντα, ρ(νντας τ ν 4νθρωπ στν νγκη κα! στ αµηλ Fπ(πεδ ω;ς, γιατ! λλ(ωσαν τ!ς (ες της. Kα! Eρνται Hπ-κριτικ µ6 τ ν Φρ1υντ ν µLς θεραπε.συν, µ6 τν Fπιστ=µη τHπσυνε(δητυ, τν κκωση π9 Fπ@φεραν στν νθρωπ1τητα.Γι θεραπε(α δ6 συστ=νυν ν αναρµε πλι τ ν αµ@ν πα-ρδεισ. "Aλλ κυ@ντα γι ∆ι1νυσ... Γενε6ς Bλ1κληρες γα-λυ=θηκαν µ6 τ ψ@µµα τ Xριστιανισµ-Kαπιταλισµ-Mαρ-ισµ. "EνhI εUναι 7λα [να πρLγµα, π9 πρρ@ει π τ «φιλ-σφ(α» τυς, τν καθαρ νθελληνικ=· παριστνυν τ9ς τα-τες Fθρ9ς µετα. τυς κα! B [νας τ ρ(νει στ ν 4λλ, iστε Bφτα(της ν εUναι 4πιαστς. ∆λι1της, λλ, 7πυ τ9ς συµφ@-ρει, καπ=λευση τ;ς "Aραι1τητς κα! Hπκρισ(α.

GEτσι, γι ν φ@ρωµε τ πργµατα στ νεελληνικ πραγµατι-κ1τητα, π τ µι P «κυλτυριρηδες» κα! π τν 4λλη τ Xριστεπ%νυµν πλ=ρωµα –καηµ@νη CEλλδα!

T εUπε B Kαραγκι1ης διερωτ%µενς: «ΠIς κρατLς τ κερα-µ(δια εκρφωτα;»

Παντελς Γλρς

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913276

1. !O Παρµεν#δηςO ραι Eλληνες µ% µ&νην τ(ν παρατ*ρησιν τ,ς φσεως κα0 µ% 1πλ2 µ3σα,

ωρ0ς τ4 56ε7ητηµ3να 8λεκτρνικ4 9ργανα τ,ς 5π,ς µας, 5π3τυαν τ(ν νακ<λυ-ψιν µεγ<λων ληθει@ν, Aπες, λησµνηθεσες 5π0 αB@νες, µ&λις σ*µερα ναγνω-ρC7νται κα0 π<λιν Dς Eρθ3ς.

GO ΠαρµενCδης διετπωσε τ(ν Jπψιν, Kτι δ%ν Lπ<ρει µεταMλ( εBς τNν κ&σµν.Oπως A GHρ<κλειτς, Pτσι κα0 A ΠαρµενCδης, ντιλαµMαν&µενς Eρθ@ς τ(ν Lφ(ντQ ρ&νυ, ρνεται τ(ν Rπαρ6ιν τ,ς µναδικ,ς πρϋπθ3σεως γι4 τNν AρισµNναTτQ, γι4 ν4 ρνηθU, κλθως τ(ν Rπαρ6ιν αTτQ ττυ τQ ρ&νυ. GH µνα-δικ( αTτ( πρϋπ&θεσις πN τ,ς σκπι2ς τυ συνCσταται εBς τ(ν µεταMλ(ν τ@ν µερ@ντQ κ&σµυ δι4 τ,ς κιν*σεως. Π@ς 56ηγεται λγικ@ς τQτ, θ4 δειθU, κατωτ3ρω.

GH φιλσφCα περ0 ρ&νυ τQ ΠαρµενCδυ εVεν Wνα δι<σηµν θιασXτην εBς τ(νK<τω IταλCαν: GO Z*νων A Eλε<της Pµεινε γνωστNς εBς τ(ν στρCαν Wνεκα τ@ν λ-γικ@ν «παραδ1ων», τ4 Aπα κατεσκεασε πρNς στ*ρι6ιν τ,ς φιλσφCας τQ δι-δασκ<λυ τυ. Eκ τ@ν πλ3ν γνωστ@ν παραδ&6ων τQ Z*νωνς τQ Eλε<τυ εVναιτ4 \6,ς:

α) TQ Aιλλ3ως κα0 τ,ς ελXνης, τ(ν AπCα Tδ3πτε θ4 φθ<σUη A Aιλλε`ς εBςγ@να τατητς, 54ν a ελXνη Pει ρικ@ς κ<πι µικρNν πρM<δισµα.

M) TQ πταµ3νυ M3λυς, τN Aπν µ3νει κCνητν, 5φ’ Kσν ν4 π2σαν στιγµ(νπ2ν µ3ρς τυ ταυτC7εται πρNς κCνητν σηµεν τQ Xρυ.

Ocτς 5δCδα6ε, δηλαδ*, περ0 νυπαρ6Cας κιν*σεως, M<σει τ,ς AπCας (κιν*σεως)9ι µ&νν µετρεται, λλ4 κα0 δηµιυργεται ρ&νς. Kατ4 π&σν eτ Eρθ( f 9ι5κεCνη a Jπψις τQ ΠαρµενCδυ, θ4 56ετασθU, κατωτ3ρω. B3Mαιν π<ντως εVναι, KτιαTτ( σετC7εται ρρ*κτως πρNς τ(ν Pννιαν τQ ρ&νυ.

EκτNς τ@ν κλασσικ@ν παραδ&6ων Lπ<ρυν πλλ4 παρ<δ6α κα0 εBς τ(ν σγ-

[Στ τες Mαρτ(υ, σσ. 13043-13049, B τ. πρ.τανις τ Πανεπιστηµ(υ Πα-τρIν κ. Kων. Σρς σ6 Eρευν τυ µ6 τ(τλ «!O “*πκειµενικς +ρ,νς” τ !Hρα-κλε#τυ κα 0 1φαρµγ4ς τυ στ5ν K6αντικ5 θεωρ#α» κατ@δειε, 7τι B ρ1νς, BBπ5ς στν κλασσικ νευτ%νεια φυσικ Fθεωρ=θη Hπαρκτ1ς, µ6 ντικειµενικHπ1σταση, πεδε(θη µ6 τν φυσικ τ Πλνκ 7τι δ6ν Hπρει ντικειµενικ,λλ µ1νν Fφ’ 7σν Hπρει παρατηρητς· πρ1κειται δηλαδ γι τρ1π λει-τυργ(ας τ παρατηρντς νθρωπ(νυ ν, πρκειµ@νυ ν θ@σTη σ6 σειρ τφαιν1µενα p γεγν1τα. CH νε%τερη α8τ 4πψη περ! νυπαρ(ας τ ρ1νυ συ-µπ(πτει µ6 Fκε(νη τIν ρα(ων CEλλ=νων φιλσ1φων (κα! δ τ CHρακλε(τυ),P Bπ5ι Fπ(σης εUαν συλλει κα! τν Eννια τ ωρρ1νυ. Στν συν@ειατ;ς Eρευνας π9 κλυθε5, B καθηγητς Σρς διερευνKL τ!ς π1ψεις περ! ρ1-νυ τ Παρµεν(δυ, τ Σφκλ@υς κα! τ Πλτωνς π τν σ.γρνη σκ-πι τ;ς ρντπλγ(ας.]

!H 8ννια τ «καιρ» τ9ν !Eλλ;νωνφιλσ,φων κα < K6αντικ5 θεωρ#α

OI ANTIΛHΨEIΣ TΩN ΠAPMENI∆H, ΣOΦOKΛH,KAI ΠΛATΩNOΣ ΠAPAMENOYN AoEΠEPAΣTEΣ

ρνν 5πιστ*µην, τ4 Aπα πρρ3υν πN τ(ν µερικ&τητα τ,ς γνXσεως γι4 τ(νφσιν κα0 τ(ν τπλγCαν τQ ρ&νυ.

Eκ τ@ν παραδ&6ων τ,ς συγρ&νυ φυσικ,ς τ4 πλ3ν γνωστ4 εVναι:γ) T,ς πρεCας πρNς τN παρελθ&ν.δ) T,ς διασπ<σεως τ,ς δ3σµης κυµ<των.ε) TQ «Γ<τυ τQ Schroedinger» κ.J. Aλλ4 πρ3πει ν4 θεωρηθU, Dς πCθανς a 5κδ*, Kτι A ΠαρµενCδης 5σκ3πτετ

1πλϊκ@ς, δε&µενς τ(ν νυπαρ6Cαν τ,ς κιν*σεως. Συνεπ@ς πρρCπτεται a Jπ-ψις, Kτι 5στερετ τ,ς καν&τητς δι4 τ(ν διαπCστωσιν τ@ν µεταMλ@ν εBς τ(ν πρα-κτικ(ν θεXρησιν τ,ς φσεως.

GH Jπψις τQ ΠαρµενCδυ, a AπCα φαCνεται κατ4 Πλ<τωνα τελεCως Eρθ*, εVναι,Kτι τ4 LπN µεταMλ(ν παρατηρµενα εBς τ(ν φσιν ντικεCµενα δ%ν εVναι τ4 9ντακαθ’ \αυτ<, λλ4 πτελQν 5κφ<νσεις τ@ν πραγµατικ@ν 9ντων. TQτ, δι&τι, 54ν τ49ντα eσαν τ4 LπN µεταMλ(ν παρατηρµενα, τ&τε δ%ν θ4 eτ δυνατ( π.. µCα µ&νι-µς ντιστιCα µετα6` γλXσσης κα0 µερ@ν τQ κ&σµυ: MCα λ36ις, ντιστιQσαπρNς κ<πι φυσικNν ντικεCµενν, παραµ3νει πN τ(ν µCαν aµ3ρα πρNς τ(ν \πµ3-νην σταθερ<. TN ντικεCµενν Kµως, πρNς τN Aπν ντεστCει «θ%ς» a λ36ις, PειµεταMληθ, σ*µερα κα0 συνεπ@ς διαφ3ρει τQ «θεσινQ».

Eκ τQ Kτι a γλ@σσα δ%ν µετεMλ*θη, συν<γει A ΠαρµενCδης Kτι τN παρατηρµε-νν δ%ν πτελε τ(ν εBκ&να τQ κ&σµυ, λλ4 εBκ&να τQ µεταMαλλµ3νυ. Συνεπ@ςTδ%ν εBς τNν κ&σµν µεταM<λλεται κα0 παρατηρµενες µεταMλ%ς πτελQν µε-ταMλ%ς τ@ν εBκ&νων µερ@ν τQ µεταMλ*τυ κ&σµυ. Eπειδ( A ρ&νς δ%ν εVναι τNπρωταρικ&ν, λλ4 a πεικ&νισις µεταMλ@ν τQ κ&σµυ, Wπεται Kτι δ%ν Lπ<ρει εBςαTτNν ρ&νς, δι&τι A κ&σµς δ%ν µεταM<λλεται. GOµCως δ%ν Lπ<ρει κCνησις, δι&τιαRτη 5µπερι3ει τ(ν µεταMλ*ν.

GH διαφρ4 φιλσφCας τQ ΠαρµενCδυ 5ντπC7εται εBς τN 54ν A παρατηρµενςκ&σµς εVναι A πραγµατικNς f πτελε 1πλ@ς εBκ&να αTτQ. GHρ<κλειτς κα0 Παρ-µενCδης, tν κα0 διαµετρικ4 ντCθετι, συναντ@νται εBς τ(ν φιλσφCαν τQ Πλ<τω-νς, A Aπς δ3εται τ(ν Rπαρ6ιν κεωρισµ3νως µφτ3ρων τ@ν κ&σµων: TQ κ&σµυτ@ν Bδε@ν (κ&σµς τQ ΠαρµενCδυ κα0 ργ&τερα τQ Πλ<τωνς) κα0 κ&σµυ τ@ν9ντων (µεταMλητ@ν τQ GHρακλεCτυ, κα0 σκι@ν τQ Πλ<τωνς). Πρκπτει Kθεν aνωτ3ρω διατυπωθεσα Jπψις, καθ’ uν A GHρ<κλειτς κα0 A ΠαρµενCδης Lπ,ρ6αντρ&πν τιν< πρ&δρµι τQ Πλ<τωνς, A Aπς 5π3τυε ν4 \νπι*σUη τ0ς δ φιλ-σφCες «ντCπδες».

2. !O ΣφκλςGH 5νασ&λησις τQ Σφκλ3υς εBς τ(ν φιλσφCαν τQ ρ&νυ, tν κα0 cτς δ%ν

Lπ,ρ6εν δεδηλωµ3νς φιλ&σφς, τεκµαCρεται 56 \νNς τ@ν πφθεγµ<των, περιε-µ3νυ εBς τ4 πσπ<σµατ< τυ: «... 7στις ν@ς τIν µυσIν µελε5, τ1ν τε παρελθ1ντ’π%λεσε ρ1νν κα! τ ν µ@λλντα (ρ1νν) τ@θνηκε». GO ρ&νς διαιρεται συνεπ@ςδι4 τNν Σφκλ, εBς παρ&ν, παρελθNν κα0 µ3λλν.

TC σηµαCνει Kµως ρ&νς δι4 τNν Σφκλ,; E4ν ν3ς τις τ@ν µυσ@ν µελε, δη-λαδ( δ%ν πρMαCνει εBς πρ<6εις, συνεπαγ&µενες τ(ν µεταMλ(ν (αw6ησιν) τ,ς µρ-φXσεXς τυ, τ&τε δ%ν Lπ,ρ6ε παρελθxν ρ&νς δι’ αTτ&ν. E6 αTτQ πρκπτει, KτιA Σφκλ,ς συνδ3ει τ(ν Rπαρ6ιν ρ&νυ πρNς τ(ν Rπαρ6ιν δρ<σεως, Aδηγσης εBςµεταMλ*ν τινα κα0 5ν πρκειµ3νyω εBς τ(ν αw6ησιν τ,ς κατ4 τ0ς MQσες µρφXσεωςτQ ν3υ νθρXπυ.

∆%ν ρκεται, Kµως, 1πλ@ς εBς αTτ(ν τ(ν διατπωσιν, λλ4 συνεC7ει: «... κα! τ ν

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913278

µ@λλντα τ@θνηκε». EVναι αTτ&ρηµα δραµατικ( a διαπCστωσις αTτ( τQ Σφκλ3-υς! TQτ, 9ι µ&νν πN πιητικ,ς π&ψεως, λλ4 καC, κυρCως, πN π&ψεως φι-λσφCας τQ ρ&νυ: GO Σφκλ,ς ταυτC7ει 9ι µ&νν τNν ρ&νν λλ4 κα0 τ(ν 7ω(νπρNς τ(ν δρ2σιν. Eπ0 πλ3ν συσετC7ει A Σφκλ,ς τ(ν δρ2σιν πρNς τ(ν 5ργασCανδι’ αw6ησιν τ,ς µρφXσεως, τ(ν δρ2σιν πρNς τ(ν µεταMλ*ν, τ(ν µεταMλ(ν πρNςτNν ρ&νν.

TN γνωµικNν Kθεν τQ Σφκλ3υς 5κφρ<7ει, κατ’ φαCρεσιν, τ(ν \6,ς σηµατικ4παριστανµ3νην περ0 ρ&νυ φιλσφCαν τυ:

TQτ, δι&τι a Rπαρ6ις τQ ρ&νυ δι4 παρατηρητ*ν τινα πρϋπθ3τει τ(ν λει-τυργCαν τ@ν αBσθ*σεXν τυ κα0 Jρα τ(ν 7ω*ν.

EVναι καταπληκτικNν τN γεγν&ς, Kτι κριM@ς αTτ( a Jπψις τQ Σφκλ3υς περ0τ,ς λειτυργCας τ@ν αBσθ*σεων νακαλπτεται εBς τ(ν θεωρCαν ρ&νυ κα0 τ&πυ,a AπCα πκλCνει πN τ,ς τρεσης περ0 ρ&νυ σηµεριν,ς διεθνQς ντιλ*ψεως. AντCθετα πρNς τNν Σφκλ, a Jπψις τQ Newton eτ, Kτι A ρ&νς ρ3ει νε6αρτ*-τως τ@ν αBσθ*σεων τQ παρατηρητQ. GH κλνι7µ3νη πN τ,ς 5π,ς τQ NewtonκρατQσα περ0 ρ&νυ Jπψις, συν3Mαλε µ%ν εBς τ(ν πρ&δν τ,ς 5πιστ*µης, λλ4πN αB@νς περCπυ Jρισε ν4 ταλανC7Uη αTτ(ν µ3σyω παραδ&6ων παντ*σεων εBς θε-λιXδη φιλσφικ4 5ρωτ*µατα. Aτυ@ς δ%ν διαθ3τω Jλλες πηγ%ς τQ Σφκλ3υς κα0τερµατC7ω 5δ@ τ(ν ν<λυσιν τ,ς περ0 ρ&νυ φιλσφCας τQ µεγ<λυ Eλληνς τρα-γικQ πιητQ.

3. !O ΠλτωνGO Πλ<των, 5κενς A γCγας τ,ς φιλσφικ,ς διαν*σεως, δµε τ(ν περ0 ρ&νυ

φιλσφCαν εBς τNν δι<λγ&ν τυ «TCµαις» M<σει τ,ς διαφρ2ς µετα6` τQ 9ντςκα0 τQ γCγνεσθαι. GH διαφρ4 µετα6` αTτ@ν τ@ν δ κατηγρι@ν τ,ς πλατωνικ,ςφιλσφCας συνCσταται εBς τN Kτι τN µ%ν |ν εVναι αBXνιν, τN δ% γCγνεσθαι παρδικ&ν.TN σηµαντικXτατν αρακτηριστικNν τQ πλατωνικQ AρισµQ τQ καιρQ συνCστα-ται εBς τN Kτι 5κ τQ γCγνεσθαι πηγ<7ει A ρ&νς. TQτ πρκπτει διαφιλνικ*τως5κ τ,ς κλθυ διατυπXσεως τQ Πλ<τωνς: «CH µ6ν rν τ h%υ φ.σις Fτ.γα-νεν rσα αJ%νις, κα! ττ µ6ν δ τhI γεννητhI παντελIς πρσπτειν 8κ Mν δυνα-τ1ν, εJκs δ’ Fπεν1ει κινητ1ν τινα αJIνς πι;σαι κα! διακσµIν tµα 8ραν ν πιε5µ@νντς αJIνς Fν _ν! κατ’ ριθµ ν Jσαν αJ%νιν εJκ1να, ττν uν δ ρ1ννvνµκαµεν».

EBς τN Jνω ωρCν A Πλ<των ρησιµπιε τ(ν λ36ιν 7y@ν, δι4 ν4 5κφρ<σUη τ(ναTτ&µλν δναµιν, 5κ τ,ς AπCας 5κπρεεται π2ν τN γεννητ&ν, Aπν εVναι πρϊNνµεταMλ,ς. TN µεταMαλλ&µενν πδεικνει φ’ \αυτQ τρ&πν τιν4 τ(ν παρδικ&-τητ< τυ: ∆%ν εVναι δυνατNν τN “µεταMαλλ&µενν” ν4 εVναι ταυτρ&νως κα0 µετ<-Mλητν, δηλαδ* αBXνιν. TN µεταMαλλ&µενν δ%ν δναται ν4 εVναι αBXνιν, δι&τι aαBωνι&της τQ µεταMαλλµ3νυ θ4 πρϋπ3θετε τ(ν Rπαρ6ιν τQ πεCρυ µεγ3θυς εBςτ(ν φσιν τ@ν πραγµ<των, στε ν4 παραµ3νUη σν πρNς τN «ρικNν µεταMαλλ&µε-νν» παρ4 τ(ν κατ4 πεπερασµ3νες πσ&τητες µεταMλ*ν τυ. TQτ πρφαν@ς ντι-φ<σκει πρNς τ(ν Jµεσν 5µπειρCαν. TN Jπειρν µ3γεθς δ%ν Lπ<ρει εBς τ(ν φσιν.

∆ρ?σις → Mετα6λ5 → Xρ,νς → Zω5Σ. 1. CH γ@νεσις τ ρ1νυ, κατ τ ν Σφκλ;, πραγµατπιε5ται µ@σhω τ;ς δρσεως κα!

τ;ς παρατηρ=σεως Hπ τ νθρ%πυ. CH δρLσις Fπγει µεταλν κα! ) µετα-λ=, 7ταν παρατηρ;ται, δηµιυργε5 ρ1νν. "Aντιθ@τως, ) δρνεια Jσδυναµε5κατ τ ν Σφκλ; πρ ς θνατν («... κα! τ ν µ@λλντα τ@θνηκε»).

13279∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

GH µεταMλ( εLρCσκεται εBς τ(ν ρC7αν τ,ς δηµιυργCας κα0 γενν2 π2ν τN γεννητ&ν.TN γεννητNν δ%ν δναται ν4 εVναι αBXνιν Dς γεννηθ%ν 5κ τ,ς µεταMλ,ς.

Mεταλ (ρ( τQ GHρακλεCτυ) κα0 αJωνι1της (µετ<Mλητν τQ ΠαρµενCδυ)εVναι 5ννιλγικ@ς µιMαι ντ(πδες. T`ς ντCπδες αTτ`ς \νπιε a πλα-τωνικ( φιλσφCα µ3σyω τ,ς παραMλ,ς τ@ν σκι@ν τQ σπηλαCυ. E6 Jλλυ, a µε-ταλ κα0 a κ(νησις δι’ TδεµCας δυν<µεως εVναι διαωριστ4 εBς τ(ν φσιν. Π2σαµεταMλ( περι3ει κCνησιν. Aλλ4 a κCνησις δ%ν περι3ει π2σαν µεταMλ*ν.

Συνεπ@ς, a δηµιυργCα ντιστιCας µετα6` τQ αBωνCυ κα0 τ,ς κιν*σεως παρ<-γει µCαν πεικ&νισιν τ,ς αBωνι&τητς 5π0 τ,ς µεταMλ,ς. ARτη 56ελCσσεται κατ4 τNνΠλ<τωνα συµφXνως πρNς τ`ς ν&µυς τ@ν ριθµ@ν. T(ν µεταMαλλµ3νην τατηνεBκ&να τ,ς αBωνι&τητς, τN γCγνεσθαι, τN κλυθQν τ`ς ν&µυς τ@ν ριθµ@ν, Eν-µ<7ει A Πλ<των ρ&νν («ρ&νν νµ<καµεν»). ∆ι4 τNν Πλ<τωνα Bσει, συνεπ@ς,τN \6,ς δι<γραµµα αBτιατ,ς λληλυCας:

Aλλ4 τN γ(γνεσθαι πτελε π&δει6ιν τ,ς λλαγ,ς (ρ,ς τQ GHρακλεCτυ), Pκφρα-σιν τ@ν µεταMλ@ν τQ κ&σµυ κατ4 τ`ς ν&µυς τ@ν ριθµ@ν µ3σyω τ@ν τεσσ<ρωνθεµελιωδ@ν δυν<µεων τ,ς φσεως. AκριM@ς κατ’ αTτNν τNν τρ&πν εBσ<γεται µ3σyωτ@ν µαθηµατικ@ν ν3α θεωρCα ρ&νυ κα0 τ&πυ κα0 συµφωνε εBς µεγ<λν Mαθµ&ν,Dς θ4 πδειθU, µ3σως, κα0 πρNς τ(ν φιλσφCαν ρ&νυ τQ Aρισττ3λυς.

GIστρικ@ς Kµως εVναι σαφ3ς, Kτι A AρισµNς τQ ρ&νυ LπN τQ Πλ<τωνς πιθαν@ςπαρεν*θη. AκριM3στερα: κατεν*θη λεκτικ<, λλ4 πλλ%ς ναλσεις τQ AρισµQτης Dς κιν*σεως τ,ς σφαCρας Lπ,ρ6αν φιλλγικ3ς, 9ι φιλσφικ3ς. T(ν Mαρυσ*-µαντν αTτ(ν διαπCστωσιν συν<γω 5κ τ,ς Lπαρσης σ3σεως µετα6` τQ ρ1νυκα0 τQ µετααλλµ@νυ κατ4 τNν Πλ<τωνα, 5ν ντιθ3σει πρNς τN “J-ρνν”, µε-τ<Mλητν κα0 κCνητν, τN αJ%νιν (τQ ΠαρµενCδυ). GH σ3σις τQ ρ1νυ τ Πλ-τωνς πρNς τNν µακρσκπικ ν ρ1νν τ;ς θεωρ(ας ρ1νυ κα! τ1πυ θ4 πδειθU,κατωτ3ρω.

GYψCστης σηµασCας εVναι a σαφ(ς δι<κρισις µετα6` τ@ν δ φιλσφικ@ν κατη-γρι@ν LπN τQ Πλ<τωνς: Aφ’ \νNς µ%ν παρελθ1ντς κα0 µ@λλντς κα0 φ’ \τ3ρυτQ παρ1ντς. EBς µ&νν τN παρ ν διαπιστQται a φυσικ( πραγµατικ&της. GH ρ3-γνς κα0 στιειXδης de facto π&δει6ις τ,ς πραγµατικ&τητς 5πιτυγ<νεται δι4 τ,ς1πλ,ς παρατηρ*σεως. Aλλ4 κ&µη κα0 a 1πλυστ<τη παρατ*ρησις τ,ς φσεωςπραγµατπιεται εBς Wνα κα0 µναδικNν στιεν τQ καιρQ: εBς τN παρ ν τQ πα-ρατηρητQ. GH π&δει6ις εVναι 1πτ( δι4 τ,ς µ3συ αBσθητπι*σεως τ,ς εBκ&νς τ,ςπραγµατικ&τητς µ3σyω τ@ν αBσθητηρCων Eργ<νων τυ.

Aντιθ3τως, τN παρελθ ν κα0 τN µ@λλν φ3ρυν σαφ, τNν µεταφυσικNν αρακτ,ρα:O δ αTτ%ς διαφρετικ%ς ρνικ%ς κατηγρCες τQ Πλ<τωνς διαφεγυν τ,ς µ3-συ παρατηρ*σεως, εVναι πρ&σιτες εBς τ4 αBσθητ*ρια 9ργανα τQ νθρXπυ κα0 δ%νπτελQν ντικεCµενν µ3συ φυσικ,ς πραγµατικ&τητς. TQτ δ%ν συµMαCνει εBςτ(ν περCπτωσιν παντNς φυσικQ ντικειµ3νυ, Kταν τQτ εLρCσκεται εBς τN παρ&ν.

«... CHµ@ρας γρ κα! ν.κτας κα! µ;νας κα! Fνιαυτ.ς, 8κ Nντς πρ!ν 8ραν ν γε-

ACωνι,της → Aπεικ,νισις → K#νησις → Mετα6λ5 → Xρ,νς

Σ. 2. CO ρ1νς κατ τ ν Πλτωνα, 7πως κα! κατ τ ν Σφκλ;, πτελε5 καταγραφνπαρατηρυµ@νυ Hπ τ νθρ%πυ συν1λυ µεταλIν. T ν@ν κα! συναρπα-στικ ν εJς τ ν ρ1νν τ Πλτωνς συν(σταται εJς τν διαπ(στωσιν τ;ς Hπακ;ςτ ρ1νυ εJς τ9ς ν1µυς τIν ριθµIν. Tτ εUναι πλ.τως σ.µφωνν πρ ς τνσ.γρνν µαθηµατικν θεωρ(αν τIν πεικν(σεων.

∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 199913280

Bι6λιγραφ#α1. Πλ<των, T(µαις, εBς τN MιMλCν «∆ι<λγι», τ&µς 2ς, «Π<πυρς» (1975), σ. 52-58.2. Aρισττ3λης, Φυσικ;ς "Aκρσεως ∆´, εBς τN MιMλCν «Φυσικ<», «Π<πυρς» (1975), 184-214.3. Isaac Newton, Principia mathematica philosophiae naturalis (1686).4. Immanuel Kant, Kritik der reinen Vernunft (1787).5. Henri Bergson, L’evolution creatrice, PUF (1970).6. A. Eddington, The nature of the physical world, Cambridge University Press (1928).7. A. Whitehead, Process and reality: An Essay in Cosmology, D.R. Griffin and D.W. Sherburn (eds), Free

Press N.Y. (1979).8. P.A.M. Dirac, Proc. Roy. Soc. London 136 (1932), p. 453.9. I. Prigogine and I. Stengers, (α) From being to becoming, W.H. Freeman, San Francisco (1980)· (M) Das

Paradox der Zeit, Piper, München, (1993).10. S.W. Hawking, A brief history of time, N.Y., Bantam (1988).11. R. Penrose, (a) The Emperor’s New Mind, Penguin Books (1993), p. 354. (b) Shadows of the mind, Oxford

University Press (1994), p. 312.12. C. Syros and C. Schulz-Mirbach, Quantum chrono-topology of nuclear reactions, Internet, hep-th/9609093,

11 Sep. 1996 (1-76).Kων. H. Σρς

τ. Πρτανις ΠανεπιστηµCυ Πατρ@ν

13281∆ΑΥΛΣ/210, Iνις 1999

ν@σθαι (συσετισµNς τ,ς µεταMλ,ς πρNς τNν ρ&νν), τ1τε tµα Fκε(νhω υνισταµ@νhωτν γ@νεσιν α8τIν µηανLται τατα δ6 πντα µ@ρη ρ1νυ, κα! τ τ’ Mν τ τ’ Eσταιρ1νυ γεγν1τα εbδη, x δ φ@ρντες λανθνµεν Fπ! τν yδιν 8σ(αν 8κ ^ρθIς.Λ@γµεν γρ δ ς Mν Eστι τε κα! Eσται, τT; δ6 τ Eστι µ1νν κατ τ ν ληθ; λ1γνπρσ=κει, τ δ6 Mν τ τ’ Eσται περ! τν Fν ρ1νhω γ@νεσιν Jσαν πρ@πει λ@γεσθαι...».

TN ωρCν «... CHµ@ρας γρ κα! ν.κτας κα! µ;νας κα! Fνιαυτ.ς...» τQ Πλ<τωνς5κ τQ διαλ&γυ «T(µαις» 5πιθυµ@ ν4 φ3ρω εBς σγκρισιν πρNς ντCστιν ωρCντQ Newton 5κ τ@ν “Principia...”: «Absolute true and mathematical time, of itself, and fromits own nature, flows equably without relation to anything external, and by another nameis called duration: relative, apparent, and common time, is some sensible and external(whether accurate or unequable) measure of duration by means of motion, which iscommonly used instead of true time; such as an hour, a day, a month, a year...»

Aν κα0 δναµαι ν4 Lπθ3σω Kτι A Newton 5γνXρι7ε τN κεCµενν τQ Πλ<τωνς,εBσ<γει (A Newton) τ(ν ν3αν Jπψιν, καθ’ uν A ρ&νς «flows equably without relationto anything external». GH Jπψις αTτ( τQ Newton πκλCνει πN τ(ν Jπψιν τQ Πλ<-τωνς· A Πλ<των πδCδει τ(ν γ3νεσιν τQ ρ&νυ 9ι µ&νν εBς τ(ν κCνησιν λλ4 κα0εBς τ(ν 5ν τy@ παρ&ντι παρατ*ρησιν. Aντιθ3τως A Newton γρ<φει «without relation toanything external», A Aπς, Dς πεδεCθη, εBς τ(ν XρντπλγCαν δηµιυργε τ0ςπρϋπθ3σεις δι4 τ4 παρ<δ6α τ,ς θεωρCας τ@ν κM<ντων.

Συναφ@ς ναφ3ρει A Πλ<των: «... κα0 πρNς ττις τ4 τι<δε, τ& τε γεγνNς εVναιγεγνNς κα0 τN γιγν&µενν εVναι γιγν&µενν, Pτι δ% τN γενησ&µενν εVναι γενησ&µε-νν κα0 τN µ( |ν µ( |ν εVναι, ν Tδ%ν κριM@ς λ3γµεν...». Eν@ κατ4 τNν Newtonπ2ν τµ,µα ρ&νυ εVναι ταυτ&σηµν πρNς δ*πτε Wτερν τµ,µα ρ&νυ, τN πα-ρελθNν f τN µ3λλν, A Πλ<των διακηρττει, Kτι λ3γµεν νακρCMειες, 54ν Bσυρι7&-µεθα, Kτι τN γεγνNς (δηλαδ( K,τι Pει δη γCνει εBς τN παρελθNν) εVναι (κα0 εBς τNπαρNν) «γεγν&ς», δηλαδ( τN γεγνNς εVναι δι<φρν τQ γινµ3νυ κα0 τN παρελ-θNν εVναι δι<φρν τQ παρ&ντς.

Oθεν, a δι<κρισις αTτ( τQ Πλ<τωνς εVναι λCαν TσιXδυς σηµασCας πN τ,ςσκπι2ς τ,ς KMαντικ,ς θεωρCας δι4 τ(ν \ρµηνεCαν τ@ν φαινµ3νων τQ µικρκ&-σµυ τ@ν κM<ντων, Kπως πδεικνεται εBς τ(ν XρντπλγCαν.

Θ4 συνεCσωµε τ(ν Pρευν< µας εBς πρσε, τεη τQ «∆αυλQ».

HΠA, Eρπη κα λληντυρκικΣτν περπτωση τ ν Bαλκανων µς λνε, τι πλεµς γνεται γι τ δικαιµατα τ ν

Kσσυφπεδιν ν, µις #$φτας %νθρπων (σ( σ#ση µ( τ)ς K$ρδυς στν Tυρκα),π) %µερικανικ,ς λα,ς -τε .ρει π/ 0ρσκεται. E3ναι µως .εκ4θαρ, τι πλεµς δ(ν05θησε τ/ς Kσσυφπδιυς. 6Aντθετα 8κµηδνισε τν πρ, τ/ πλµυ πλυ4νθρωπη%λ0ανφωνη πλειντητα τ/ Kσσυφπεδυ. 9H %κλυθ$µενη δ( τακτικ µεγαλνειτ’ %δι.δ4 τυς.

9H %π4ντηση θ πρπ<η ν 0ρσκεται στ, τι = κυ0ρνηση τ ν H.Π.A. στ#ε$ει %λλ/ κι?#ι τι @#υµε ν κ4νυµε µ( πεσµατα =γετ ν. 9H 8πιλγ5, µετ %π, µελτη 8τ ν, ν γν<ηπλεµς στ Bαλκ4νια, @γινε, γιατA = περι# αBτ ε3ναι = %#λλεις πτρνα τCς EBρπης.ΓιατA ν’ %πκλειστ<C τ, 8νδε#µεν, τι = κυ0ρνηση τ ν H.Π.A. 8λπEει στ δι4σπαση τCςEBρπης γι ν τν γνατσ<η. T, παι#νδι ε3ναι σ0αρτερ καA τ συµφρντα πλ) πι,Eωτικ4. FAν = EBρπη, µ( δεσπEυσα δ$ναµη τν Γερµανα, πρ#ωρ5σ<η στ σ#δι4 της,ττε θ κινδυνε$συν τ G0ραϊκ συµφρντα στAς H.Π.A. κι %λλ/ –παλαιA λγαριασµ.

Στν 9Eλλ4δα µως τ, πρ0ληµα θ µεγαλσ<η καA #ρει4Eεται διπλC πρσ#5. ∆(ν ε3ναιτυ#αα = %π, 8πσηµα #ελη %ναφρ σ( πλεµ µετα.) 9Eλλ4δας καA Tυρκας καA µ4λι-στα στ συν#εια τCς %νακινσεως, τι τ, 6Iσραλ συνεργ4Eεται µ( τν Tυρκα Mδιατε-ρα στ,ν στρατιωτικ, τµα καA δ(ν ε3ναι τυ#αN γεγν,ς = 8νσ#υσ5 της. T σεν4ρια π-λµυ µετα.) 9Eλλ4δας καA Tυρκας πρπει ν 8ντ4σσωνται κι αBτ στ, γενικτερ σ#-δι περA EBρπης. OEτσι, Pν γν<η κι αBτ,ς πλεµς, θ πετ$#υν «µ’ Rνα σµπ4ρ τρα τρυ-γνια». ∆$ 8.υθενωµνες # ρες, π) θ Eητιανε$υν ττε τ κεφ4λαι4 τυς γι’ %νικ-δµηση, µι πληγωµνη EBρπη ν E<C Tπ, τ, φ4σµα %πρ0λεπτων 8.ελ.εων καA συγ-#ρνως µι 8νισ#υµνη Mσραηλιν πλεµικ 0ιµη#ανα. 6Aν5µπρα κρ4τη γ$ρω %π, τ,6Iσραλ ε3ναι = Mσ#)ς τ/ 6Iσραλ (ν γιατA δ(ν πCγαν U S300 στν K$πρ) καA µ( µα λα-0ωµνη EBρπη 8λα#ιστπιεNται κνδυνς στ Mκνµικ4 τυς συµφρντα.

9H συνδρµ τCς EBρπης στν 8.ε$ρεση διε.δυ %π, τ πρ0λ5µατα, π) δηµιυρ-γ/ν Xλλι στν 9Eλλ4δα, ε3ναι %παρατητη γι τ, συµφρν καA τCς Yδιας τCς EBρπης.OU λ$σεις π4ντως θ πρλθυν %π, τν 9Eλληνσ$νη, 8µς τ)ς Yδιυς, %ρκεN ν συνει-δητπι5συµε τι λι µαEA πρπει:

N σ#εδι4Eυµε σωστ τν Xµυν4 µας, 8πενδ$ντας περισστερ στν Gλληνικ τε-#νλγα, %ναγνωρEντας %π, π/ πρρ#εται κνδυνς καA κ4νντας συνε# ς κα-τανητ, στ)ς T$ρκυς, π]ς Rνας πλεµς µετα.$ µας θ ^φελ5σ<η µν τρτυς.N 8ργαστ/µε γι τν _δρυση Gν,ς Bαλκανικ/ 6Oργανισµ/ Συνεργασας καA 6Eνη-µρωσης, γι ν µν τρµ4E<η Rνας τ,ν Xλλν καA ν’ %ναλαµ04νωνται @ργα %π, κι-ν/.N δυναµσυµε τν παρυσα µας σ’ λη τν EBρπη, µιλ ντας στ)ς λα$ς της γιτ κιν4 µας συµφρντα, πλιτιστικ4, Mκνµικ4, στρατηγικ4.N `ργανσυµε συµµα#ες στAς HΠA, aστε ν Tπ4ρ.υν εBνϊκτερες Mσρρπες σ(τι %φρb στν πλιτικ5 τυς στν περι#5 µας, κινητπι ντας τν Gλληνικ µγ-νεια.N 0γ/µε 8πιτλυς %π, τ, τλµα τCς µικρκρατικCς ντρπας καA ν .αναρµεν-συµε στ)ς κεαν)ς τCς παγκσµιας Gλληνικτητας, 8παναφρντας τν Gλληνικ λ-γικ5.

Πρϋπθεση γι’ λα αBτ ε3ναι = κατανηση %π, τ)ς πνευµατικ)ς καA πλιτικ)ςφρεNς µας τCς πρλευσης τ/ κινδ$νυ κι = %ν4ληψη πρωτ0υλι ν σ( συνεργασα µ(τ)ς eEλληνες τ/ 8.ωτερικ/. Xρει4Eνται γρ5γρες κι 8.αιρετικ πρακτικ(ς 8νργειες.

Nικηφρς Πλτης6Aγγλα

5.

4.

3.

2.

1.

OU πλεις κατ τν µινωικ 8π# ε3#αν γεωδαιτικ καA %στρνµικ %λληλε.4ρ-τηση µ( παγκσµι σηµεN %ναφρς τν Kνωσ, = πα 0ρσκεται µαEA µ( τν Φαι-στ, καA τν Π4φ τCς K$πρυ στ,ν 35° παρ4λληλ, %ριθµ,ς δ( τ ν φ$λλων π) @#υνU ρδακες καA τ δι4φρα νµαEµενα σ5µερα «%στρια», ε3ναι #αρακτηριστικ,ς τ/κ4θε γεωγραφικ/ παραλλ5λυ. OEτσι µπρ/µε %π, τ Eωγραφικ µ( ρδακες ν δια-κρνωµε, Pν Rνα %γγεN @#<η σ#ση π.#. µ( τν Kρ5τη i µ( τAς MυκCνες, π) 0ρσκνταιστ,ν 38° παρ4λληλ. OU πλεις µετα.$ τυς σ#ηµατEυν MσσκελC τργωνα: τ, τργω-ν Kνωσς-Σπ4ρτη-∆ωδνη ε3ναι Mσσκελ(ς πως καA τ τργωνα 6Oλυµπα-∆ελφ-6AθCναι, Σπ4ρτη-6AθCναι-∆Cλς, Σπ4ρτη-∆ωδνη-6AθCναι, ∆ελφA-OAργς-6AθCναικ.X. 9O πρσανατλισµ,ς τ ν Uερ ν γινταν µ( 04ση lρισµνα Gστιακ κντρα (µφα-λς) πως π.#. τ)ς ∆ελφ$ς, τν ∆Cλ, τAς Σ4ρδεις, τ, Uερ, τ/ OAµµωνς ∆ι,ς στν?αση Σ0α τCς AMγ$πτυ, τ, πN ε3#ε κτσει τ, 570 π.X. Φαρα] OAµασις στ, ?νµατ/ 9Hλυ OAµµωνα. 9YπCρ#ε δ( 8κεN µαντεN, τ, πN συµ0$λεψε τ,ν Mγα 6Aλ-.ανδρ, τι ε3ναι αBτ,ς π) δικαι/ται ν κυριαρ#5σ<η στν AYγυπτ. OU δυν4στες τ νAMγυπτων ε3#αν 8κτραπC %π, τ, σ$στηµα αBτ, στ, πN πρσπ4θησε ν τ)ς 8πα-ναφρ<η Φαρα] 6A#ενατ ν #ωρAς 8πιτυ#α. 6Aργτερα Mενλας, κ4τ#ς τCς γν-σης τCς γεωδαισας %π, τ,ν πργν τυ Θυστη, %νανωσε τ, σ$στηµα αBτ, τ/ %π-τατυ παρελθντς, #τEντας τν K4νωπ σ#εδ,ν π4νω στ 8ρεπια τCς πρδυναστικCςπρωτε$υσας Mπε#νττ, = πα 8ναρµνιEταν γεωδαιτικ µ( µι σειρ µφαλ ν τ/0ρειυ =µισφαιρυ. (Bλ. περισστερα εMς Θ. Mανι, «T γνωστα µεγαλυργµατατ ν ραων Eλλνων»). Θαυµ4σαµε τAς γεωδαιτικ(ς γνσεις τ ν Mινωιτ ν σ( συν-δυασµ, µ( τν θρησκευτικ συνεδησ5 τυς, ταν 8ρευν ντας παρατηρ5σαµε τ G.Cς:

1) T, `µφ4λι πεδ τCς Kνωσ/, τ, πN qταν κντρ γεωδαιτικCς %ναφρς, 0ρ-σκεται στ, 0αρ$κεντρ (κντρ 04ρυς), δηλαδ στ, σηµεN τµCς τ ν µεσκαθτων τ/Mσσκελ/ς τριγνυ, τ/ πυ = πρ0λ @#ει κρυφ(ς τ µεγ4λα λατρευτικ σπ5-λαια 6Aρκαλ#ωρυ-Ψυ#ρ/-Σκτειν/, τ, κντρ τ/ πυ 0ρσκεται κντ στ,%ερδρµι Kαστελλυ Πεδι4δς στ,ν νµ, 9Hρακλευ Kρ5της καA συγκεκριµνα λ-γ 0ρειανατλικ τ/ #ωρι/ EBαγγελισµς.

!Oµφαλς στν %ρ#αιτητα #αρακτ5ριEαν καA τ γεωγραφικ κντρα. 6E. Xλλυ =σωστ `νµασα ε3ναι !Oµφ#λιν π&δν = πεδν = = µεσ#ωρι κατ τ,ν N. Σταυρα-κ4κη. KαA Spratt τπθετεN τ, πεδ αBτ, στν σηµεριν πεδι4δα τ/ Kαστελλυ τCς8παρ#ας Πεδι4δς (δ(ν γνωρEω, 8ν = τπθτηση τ/ Spratt @#ει γεωµετρικ στη-ργµατα) καA τAς Θεν(ς στ, σηµεριν, #ωρι, Σαµπς τCς Yδιας 8παρ#ας 0ρειδυτικ τ/Kαστελλυ.

6Aπ, τν πεδι4δα τ/ Kαστελλυ πηγ4Eει πταµ,ς Kαρτερς, %ρ#αNς 6Aµνισ,ςi Tρτων. Kατ τ,ν ∆ιδωρ τ,ν Σικελιτη στν περι# τ ν πηγ ν τ/ Tρτωνς γεν-ν5θηκε = 6Aθην %π, τ,ν ∆α, καA %π, αBτ,ν τν @λεγαν Tριτγνειαν. «Mυθλγ*σιδ+ κα- τ.ν !Aθην1ν κατ τ.ν Kρτην 3κ ∆ι5ς 3ν τα6ς πηγα6ς τ* Tρτωνς πταµ*γεννηθ7ναι, δι5 κα- Tριτγ&νειαν νµασθ7ναι. :Eστι δ+ κα- ν*ν ;τι περ- τς πηγςτα<τας =ερ5ν >γιν τ7ς θε* τα<της, 3ν ?@ τAπ?ω τ.ν γ&νεσιν αBτ7ς Cπ#ρDαι µυθλ-γ*σι». 9H Yδια = λ.η !Aθην1, στν Kρητικ δι4λεκτ !Aτ#να (Tν στν Kρ5τη ∆ας),

"O γεωδαιτικ(ς τριγωνισµ(ς τ+ν πλεωνκα τ+ν ,ερ+ν τ-ς Mινωικ-ς Kρ0της

ΠAΓKOΣMIO ΣHMEIO ANAΦOPAΣ H KNΩΣOΣ

8τυµλγικ Gρµηνε$ει τ παραπ4νω. 9H τπθτηση τ/ Pape, τι U Θεν(ς ε3ναι στ,KαννA Kαστλλι, Xρα τ, 6Oµφ4λιν πεδν, π) %ναφρει Kαλλµα#ς στ,ν «EYµννπρ5ς τ5ν ∆α», τι ε3ναι στν κιλ4δα µετα.) Kνωσ/ καA τ/ #ωρι/ αBτ/, ε3ναι λαν-θασµνη, %φ/ δ(ν στηρEεται πυθεν4. 9O µ/θς τ/ Kαλλµα#υ, ταν λγ<η τι U K$-δωνες καλ/σαν 6Oµφ4λιν τ, µρς π) @πεσε `µφαλ,ς τ/ νεγννητυ ∆α, Tπ-κρ$πτει τ,ν γεωδαιτικ, `µφαλ, τ/ γεωδαιτικ/ `µφαλυ πεδυ τCς Kνωσ/.

2) T, σηµεN πυ 0ρσκεται = %ρ#αα πλις τ ν Mαλων µ( τ σηµεNα πυ 0ρσκ-νται τ Uερ σπ5λαια Ψυ#ρ/ καA Σκτειν/ σ#ηµατEυν Mσσκελ(ς τργων µ( κ-ρυφ τ M4λια. OE#µε δηλαδ στAς %πστ4σεις: Σπ5λαι Σκτειν/ - Σπ5λαι 6Aρκα-λ#ωρυ = Σπ5λαι 6Aρκαλ#ωρυ - Σπ5λαι Ψυ#ρ/, Ψυ#ρ,-M4λια = M4λια-Σκ-τειν.

3) 9H %πσταση µετα.) Kνωσ/ - 6Aρκαλ#ωρυ = Σπηλαυ Σκτειν/ - Σπηλαυ6Aρκαλ#ωρυ.

4) Περιφρεια κ$κλυ µ( %κτNνα τν %πσταση 6Aρκαλ#ρι - Ψυ#ρ, καA µ( κντρτ, 6Aρκαλ#ρι περν %π, Σκτειν, καA Kνωσ.

9O EB5µερς %ναφρει, τι U παν4ρ#αιι eEλληνες MινωικA KρCτες δηγ$µενι Tπ,τ/ ∆ι,ς ε3#αν 8πικσει τν 6Aρα0α, τν Περσα, τ νησι τ/ 6Iνδικ/ 6Ωκεαν/, τννCσ Παγ#αα, τν Mεσπταµα, πυ πλ) %ργτερα νµ4σθηκαν Συµριι καA τ,νE-.ειν Πντ, πυ 8µφανσθηκαν καA 8γκαταστ4σθηκαν lς X4λυ0ες. Φιλλληνες6IνδA τCς Kαλκ$τας λνε: «Πιστε$υµε, τι xρθαµε %π’ τν Kρ5τη πλ) πρAν %π, τ,ν6Aλ.ανδρ (τBλ4#ιστν κ4πιι %π, 8µς). Kρητικ(ς σφραγδες @#υν %νακαλυφθCστν περι#5 µας. T, λιµ4νι Γινγκ qταν πλ) %ρ#αN λιµ4νι, καA = Uστρα τ ν πραγ-µατικ ν 6Aργναυτικ ν πρπει ν ε3ναι κρυµµνη 8κεN» («OMκνµικ,ς Tα#υδρµς»,

∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 199913284

1Iδα3ν 4Aντρν, τ( «τπγραφικ( λκν» τ7 ∆ι(ς κα τ( κ9ντρ (;µφαλ(ς)τ7 γεωδαιτικ7 τριγωνισµ7 τ+ν πλεων κα τ+ν ,ερ+ν τ-ς Mινωικ-ς

Kρ0της.

6-10-94). M5πως αBτ = λεγµενη «Mνδευρωπαϊκ γλ σσα» καA = κ4πια «Xγνωστη µε-σγειακ» θ @πρεπε ν λγεται 9Eλληνκρητµινωϊκ5; 9O %ρ#αιλγς S. K. Chattergiστ, κεφ4λαι τ/ περφηµυ 0ι0λυ τυ «Iστρα κα- πλιτισµ5ς τ* !Iνδικ* λα*»?#ι µν4#α παραδ#εται τν µεγ4λη µεταν4στευση %π, τ νησι τ/ AMγαυ µ( 8π-κεντρ τ νCσ Kρ5τη, %λλ 8πιµνει στν καταγωγ τ/ Mνδικ/ λα/ %π, τ)ς «πρ-λληνες» τ/ AMγαυ. eEνας 6Iνδ,ς %ρ#αιλγς, %ναEητ ντας παλι)ς 0υδδικ)ςνα)ς στ, Πακιστν τ, 1922, 0ρCκε τ,ν Rνα µετ τ,ν Xλλ R.ι σφραγιδλιθυς µ( εMκ-νγραφικ %ν4γλυφη παρ4σταση τλειας τ#νης. M κατρθνντας ν Gρµηνε$σ<ηαBτ$ς, %πτενεται στ,ν %νατλιστ %ρ#αιλγ Sir John Marshal, στ,ν πN παρ-δωσε τ εTρ5µατ4 τυ. Στ 1925 @γινε γνωστ, τι κ4πια σ#ση %ν4µεσα σ’ αBτ)ςτ)ς δακτυλιλιθυς πρπει ν Tπ4ρ#<η µ( τν εMκνγραφικ παρ4σταση τ/ ∆σκυτCς Φαιστ/.

Σ( µα πρσφατη %νακνωση τ/ καθηγητC τCς θεωρητικCς φυσικCς τ/ πανεπι-στηµυ τCς Γικ#4µα Γισρ Tακ4ν, = πα %ναφρεται στν µιτητα τCς Mι-λ5τυ πρ,ς τν µητρπλ5 της Mλατς τCς Kρ5της· µιτητα τπγραφικ5, πλε-δµικ5, %ρ#ιτεκτνικ καA π4νω %π’ λα γεωγραφικ5, δ(ν %φ5νει %µφι0λα, π]ς UMκιστ(ς τCς Mιλ5τυ µετφεραν στ να πατρδα τυς τAς γεωγραφικ(ς γνσεις τ ν µη-τρπλιτικ ν %ρ#εων. 9H µινωϊκ %πικιακ δραστηριτητα, = πα πρσδιρEεταιxδη στ µσα τCς 2ης π.X. #ιλιετας, 8ντ4θηκε %π, τ µεγ4λη @κρη.η τ/ =φαιστευτCς Θ5ρας. OU πρσφυγες-Xπικι µετφεραν στAς νες πατρδες τυς ,τι πλ$τιµ µπ-ρ/σαν ν διασσυν. 9H Bρ4νια σφαNρα, π) 0ρθηκε στν κατ# τ/ ΘαλC τ/Mιλ5σιυ καθ]ς καA U γνσεις τ/ µεγ4λυ αBτ/ σφ/, στ, 8νεργητικ, τ/ πυπρστθεται καA = συγγραφ τ/ 0ι0λυ «Nαυτικ. !Aστρλγα», θ πρπ<η ν ε3#ανπρλευση τ µινωικ Kρ5τη. 9H µινωικ γεωγραφα διακρνεται ε-κλα στAς γεωδαι-τικ(ς καA τπγραφικ(ς %ντιλ5ψεις τ ν Mινωιτ ν κατασκευαστ ν καA %πκων. 9O συγ-γραφας τ/ «KαταλAγυ τ ν Πλων» στ B ραψωδα τCς !Iλι#δας %ναφρει, τι UMινωτες, π) συνδευαν τ, στλ τ/ 6Iδµενα στν 8κστρατεα τCς Tρας, πρρ-#νταν %π, Gκατ, πλιτεNες.

∆(ν θ ε3ναι @κπλη.η, Pν διαπιστωθ<C %π, τAς %ρ#αιλγικ(ς %νασκαφς, τι αBτ(ςqταν κατανεµηµνες σ$µφωνα µ( τ,ν γεωδαιτικ, τριγωνισµ, π) πως %ναφραµεTπ4ρ#ει στ Uερ σπ5λαια. T, µαντεN τ/ 6Oµφαλ/ στ, 6Oµφ4λιν Πδν (πεδ) στ,Kαστλλι Πεδι4δς, σ( συγκεκριµν γεωγραφικ, πλ4τς, aστε ν %πτελ<C κλειδA Tπ-λγισµ/ γι τAς γεωγραφικ(ς %πστ4σεις 0ρευ καA ντυ =µισφαιρυ, ε3ναι Rναγεγν,ς π) σηµατδτ<C τν 8.λι.η π) ε3#αν U Mινωτες στ,ν # ρ αBτν. M4λιστα= παρυσα τ ν Mινωιτ ν Uερων («Kρ7τες π5 Kνωσ* Mινωυ», «!OργιAνες») στ,ν`µφαλ, τ/ κσµυ, στ)ς ∆ελφ$ς, πως %ναφρεται στ,ν 9Oµηρικ, «EYµνν εJς !AπAλ-λωνα», %πτελεN 8πιπρσθετη µαρτυρα, π) Tπδηλνει τ σ#ση τ ν δ$ περι# νµ( τν Uερ γεωγραφα. 9H ναυσιπλα τ ν Mινωιτ ν στ,ν 6Aτλαντικ, πωσδ5πτε γι-νταν µ( 04ση κ4πιες γ5ινες καA %στρνµιικ(ς συντεταγµνες. T, πρασµα %π, τνναυτικ %στρλγα στ συστ5µατα γεωγραφικ ν συντεταγµνων TπCρ.ε περπλκ,%φ/ αBτA π) καθιρωσαν τ γεωγραφικ µ5κη καA πλ4τη (στν %ρ#γνη γεωδαι-τικ µρφ) #ρει4στηκε ν 8πιστρατε$συν τAς 8µπειρες %µτρητων τα.ιδων καA τνγνση τ ν 0ασικ ν 8πιστηµ ν τCς 8π#Cς τυς.

Γεγν,ς ε3ναι, τι U ρEες τCς γεωγραφας καA τCς γεωδαισας .εκιννε %π, τ,ν Mι-νωικ, # ρ καA στAς πιες παρακαταθCκες τ ν %ρ#αων Kρητ ν ναυτικ ν καA 8.ε-ρευνητ ν.

1Aντνης Θ. Bασιλ?κης

13285∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 1999

Φνικες στAν KBπρ

Xαρ#! µ+ πληµµυρMει N αρ#, κ#θε φρ π Oλ&πω ν σπαρταρ*ν σνψ#ρια στ.ν στερι Qσι νµMυν, Qτι εRναι δυνατ5 ν τ O#λυν µαM µυ.ΠιAς Mαρτ-ν Mπερν#λ, πιAς λησµAνητς NτιρM&λ... !Eδ Sµιλ*µε γιτ5ν Tναν κα- τ5ν µναδικA. ABτ5ς φησε πσω τυ κα- MπαµπινιUτηδες κα-Mαρωντηδες κα- Nτ*µες κα- Qλυς τς λιπ<ς. :Aσε π µαM τυ δ+ν;ω ν#γκη ν σπ&ρνω φινικικ+ς 3πιγραφ&ς, Qπως ;κανα στ.ν Kρτη κα-κινδ<νεψα ν µ+ σπ#συν στ5 D<λ = Kρητικ, π µ+ ;πιασαν στ πρ#σ-σα. :Eλαµψε φ ς. Mεγ#λε ΓιαO&, κα- θαυµαστ τ ;ργα συ! !EφUτισεςαBτ5 τ5 Cπ&ρ µυαλA. Kα- αBτ5ς µ+ τ.ν σειρ# τυ 3φUτισε τ5ν δρAµ τ7ς3Dυσας µυ. Kα- S τρAπς τυ εRναι Wπλ5ς σν τ5 Oγ5 τ* KλAµOυ. M+3νUλησε N ρνλAγησις τ7ς Xιρκιτας, Qτι εRναι µα πAλις τ* 7.000π.X.. ERναι λθεια, Qτι µ’ ;πιασε πανικ5ς κα- Cπερ&ωσα τς καλς µυραιλAγυς 3κε6 στς Wγυς τAπυς ν’ νακαλ<ψυν ν&α Iερι[ τ*7.200, κα- 3γ&λασε κα- τ5 παρδαλ5 κατσκι. !Eν? τUρα µ+ τ5ν Tνα, τ5ν µ-ναδικA, τ5ν Kασαρα (αBτ5 εRναι ]νµα· τ- ν σ* κ#ν_η Tνας Γι#ννης, TναςΓι ργς, ;στω Tνας Mαρτ6νς; 3δ Sµιλ*µε γι SλAκληρ Kασαρα κα-µ#λιστα Mαυρ#τσα), ;ω καθαρσει µα κι ;Dω. T5 εRπε λιπ5ν S Kα6σαρµυ (τ δ<ναµη κρ<Oει αBτ5 τ5 ]νµα...): = K<πριι δ+ν εRναι EEλληνες. Tστ.ν εB. τ* ΓιαO&, τAσες ιλι#δες παιδι# ;σπειραν = DιµνηµAνευτιπρπ#τρ&ς µας· κ#πι π’ αBτ 3π7γε στ.ν κατκητη K<πρ κα- τ.ν3γ&µισε νθρUπυς. Kαιρ5ς εRναι ν Oηθσω τ5ν Kασαρ# µυ, τ5 καµ#ριµυ. Θ O#λω ν πρσθ&συν ν& OιOλ στ.ν Π. ∆ιαθκη, Qπυ Tνας τ νµεγ#λων πρφητ ν θ παραδδ_η σν δ ρ τ.ν K<πρ σ’ Tνα τ&κν, ;στω τ*N ε. Kατ’ 3ντλ.ν τ* ΓιαO+ OεOαως- OεOαως. Kα- σε αBτς π π-τελ*ν τ.ν Sµ#δα «ΠρωτOυλας γι τ5 Πανεπιστµι K<πρυ» ν 3κδ-δυν OιOλ, γι ν νατρ&ψυν τ λεγAµενα τ* KασαρAς µυ. cAς Oγ#-λυν κα- δε<τερ OιOλ· τ5 dδι µ* κ#νει. !Eδ ;υµε SλAκληρ λ&κτραστ5 πανεπιστµι, π διδ#σκει κα- διαµρφUνει συνειδσεις. :Eστω κα-Tναν φιτητ τυ ν πεσ_η, εRναι µεγ#λη νκη, π δ+ν νατρ&πεται ]ι µ+Tνα λλ’ eτε µ+ λια OιOλα. !Aφστε τυς λιπ5ν ν λ&νε αBτς τ7ς «Πρω-τOυλας». !Eδ Sµιλ*ν = πανεπιστηµιακ+ς αBθεντες. «:Eα αBτς α-ρειν», π ;λεγαν κα- = καταραµ&νι ρα6ι EEλληνες. Kιν ς: «στυς νκυρε<ωνται». Kι αBτ5ς εRναι S ν&ς τρAπς· σφαλ.ς κα- σγυρς. M’ 3ν-λε6 τ5 κραν τ7ς Xαλκιδικ7ς; ∆+ν εRναι EEλληνες = κ#τικι τ7ς Xαλκι-δικ7ς. M’ 3νλε6 S µινωικ5ς πλιτισµ5ς κα- N γραφ τυ; ∆+ν εRναι EEλλη-νες = Kρητικ- κα- ρα N γραµµικ. δ+ν εRναι fλληνικ. Kα- φστε τ5ν M.B&ντρις κα- αBτς τ* «∆αυλ*» ν φων#Mυν.

∆ικ# µυ τ πανεπιστµια, Qπιν θ&λω θ διρM?ω. Kι hν δ+ν εRα Oρε6τAσυς κα- τAσυς «Kασαρες», θ µ+ εRε π#ρει π5 καιρ5 τ5

Σ?ρωθρν

O KAΛAΘOΣ TΩN AXPHΣTΩN

Στ, τε/#ς 6Iανυαρυ τ/ «∆αυλ/» Tπ4ρ#ει Rνα 8.αιρετικ 8νδιαφρν καA8µπεριστατωµν Xρθρ τ/ κ. K. Kαρµιρ4νEυ, %ρ#ιτκτνς, σ#ετικ µ( τ, «Mυ-στ5ρι τ/ Γαλλικ/ Mτρυ» κ.λπ. (σελ. 12869-12875). ΠρAν i πρ0 σ( Rνα σ$ντ-µ σ#λι σ#ετικ µ( τν %ριθµλγικ 8πε.5γηση τ ν %ναφερµνων στ, κεµεν%ρ#αων µτρων µ5κυς, θ 8πισηµ4νω µαν %κµη σ$µπτωση σ$γ#ρνης παρυ-σι4σεως τ/ #ρυσ/ %ριθµ/ φ τσ στ, Xρθρ τ/ κ. Kαρµιρ4ντEυ (στν παρ4-γραφ «T, Γαλλικ, Mτρ καA 9Iερ,ς Π/ς», σελ. 12874) σ καA σ( Xρθρ τ/ γρ4-φντς τ, παρν, στ, Yδι τε/#ς τ/ «∆αυλ/», στν σελ. 12865: 6Eντ,ς πλαισυ,παρυσι4Eνται δ$ %π, τAς «Φιλσφικ(ς 6E.ισσεις τCς Φ$σεως», lς @#υν `ν-µασθC Tπ, τ/ γρ4φντς τ, παρ,ν (0λ. 1), π) 8πσης 0ασEνται τσ στ,ν #ρυσ,%ριθµ, φ σ καA τ,ν «%ριθµ, τ/ Πλ4τωνς», τ,ν 216, π) @#ει Xµεση σ#ση µ( τ,ν%ριθµ, 6 (216 = 63 κ.λπ.). OAλλη παρµια σ$µπτωση, σ#ετικ µ( «%ριθµσυνδσµυς»τ/ #ρυσ/ %ριθµ/ φ καA Xλλων «%ριθµ ν τCς Φ$σεως» καA τ,ν «τετραγωνισµ, τ/κ$κλυ» τ/ κ. Kαρµιρ4ντEυ σ#λι4σθηκε στ, τε/#ς τ/ «∆αυλ/» τ/ Nεµ0ρ-υ 1998 (0λ. II). Σ( µερικ(ς περιπτσεις ττιες «πληρφριακ(ς συµπτσεις», συν-δυασµνες µ( «%ριθµητικ(ς συµπτσεις», %πκτ/ν Mδιατερ 8νδιαφρν.

Θ πρπ<η κατ’ %ρ#ς ν παρατηρ5συµε, τι τ, 8ν 8πικεφαλδι 8ρτηµα («O= Γ#λ-λι τ5 “ντ&γραψαν” π5 τ.ν !AκρAπλη;» -δηλ. τ, Γαλλικ, Mτρ) ε3ναι κ4πως8.εEητηµν. Πλ) πι, 8ντυπωσιακ, ε3ναι τ, γεγνς, τι U %ρ#αNι µας πργνι#ρησιµπησαν µτρα µ5κυς π$, lς %πδεικν$εται, @#υν Xµεση σ#ση µ( τ ση-µεριν καA 8πιστηµνικ ς παραδεδεγµνα µτρα µ5κυς. Γι τν Gρµηνεα αBτ/τ/ γεγντς θ παραπµψυµε τ,ν %ναγνστη στν 37η Φιλσφικ 6E.σωσητCς Φ$σεως, πως τν παρυσι4σαµε στ, τε/#ς τ/ «∆αυλ/» τ/ 6Iυνυ 1998, σελ.12341 (0λ. I), π) %νφερε τ,ν κατωτρω σηµαντικ, %ριθµσ$νδεσµ καA ρµνικ%ναλγα:

=

lς καA µαν %κµη «8.σωση», π) συνδυ4Eει τν Yδια µση µEα %νδρ,ς-γυναικ,ςµ( τ,ν #ρυσ, %ριθµ, φ κ.λπ. OU Xνω συµµετρικA %ριθµσ$νδεσµι 8παληθε$νται γιµση µEα %νδρ.-γυν. 57650 γραµ., 58 #γµ., καA µEες πρωτνυ καA 9Hλυ στ, σ$-στηµα µετρ5σεως cgs, δηλ. σ( γραµµ4ρια. 9Yπ4ρ#υν 8πσης σ( Xλλες φιλσφικ(ς 8.ι-σσεις, πλλA Xλλι σηµαντικA %ριθµσ$νδεσµι, π) συνδυν δεδµνα διαστ4-σεων τCς ΓCς µ( µετρικ δεδµνα τ/ 9Hλυ, τ/ Γαλα.α, τ/ Σ$µπαντς κ.λπ. κυ-ρως µσω τ ν `νµαEµνων «%λφα05των κωδικ ν τCς Φ$σεως» (τ,ν λγ X καAτ, %λφ40ητ N). eOσν καA Pν φανεται παρ4δ., πλλ(ς %π, αBτ(ς τAς διαστ4σειςµ5κυς, µ4Eης, #ρνυ κ.λπ. ε3ναι συνδεδεµνες %ριθµητικ ς µετα.$ τυς. Συµπε-ρανυµε λιπν, τι 8κτ,ς %π, τ)ς «εMδικ)ς %ριθµ)ς τCς Φ$σεως» καA τ «%λφ4-0ητα τCς Φ$σεως» Tπ4ρ#ει Rνας Xµεσς %ριθµητικ,ς συσ#ετισµ,ς µετα.) λων τ ν

(MEα 9Hλυ)(Mση τιµ µ4Eης %νδρ.-γυν.)

(Mση τιµ µ4Eης %νδρ ν-γυν.)

(MEα πρωτνυ)

OU «Mδιατερες» Mδιτητες τ ν %ριθµ νστν %ρ#αα καA σηµεριν 8πιστ5µη

«XPYΣOYΣ APIΘMOΣ», «IEPOΣ ΠOYΣ», «ΠΛEΘPON» κ.λπ.

κυρων δηµιυργηµ4των τCς Φ$σεως, π) συµπεριλαµ04νει καA τAς διαστ4σεις τ/Yδιυ τ/ %νθρωπνυ σµατς. OU %ριθµητικA αBτA συσ#ετισµA καA %ριθµητικ(ςσυµπτσεις (π) Tπ4ρ#υν καA µ( µετρ5σεις στ, σ$στηµα cgs σ καA στ, σ$στηµαSI, %λλ Gρµηνε$ται κυρως στ, σ$στηµα cgs) @#υν διερευνηθC καA µελετηθC καA%π, Xλλυς 8ρευνητς, π) συµπεριλαµ04νυν τ)ς διασ5µυς 8πιστ5µνες A. S.Eddington, Paul Dirac, W. Chandrasekhar, Paul Davies καA πλλ)ς Xλλυς (0λ. I),κατ καννα µως lς πλ(ς κσµλγικ(ς συµπτσεις. 9O γρ4φων τ, παρ,ν τ)ς %π-δδει «πληρφριακ» κυρως #αρακτηριστικ παραδεδεγµνων συγ#ρνων 8πι-στηµνικ ν θεωρι ν, %λλ καA 8.αιρετικ 8νδιαφρυσες διασυνδσεις µ( τ,ν #ρυσ,%ριθµ, φ, τ, %ριθµ, 216 καA Xλλυς πυθαγρευς %ριθµ$ς, π) %π, τ ν %ρ#αων#ρνων U eEλληνες φιλσφι καA 8ρευνητ(ς τ)ς %πδιδαν Mδιατερες Mδιτητες.OEτσι λιπ,ν = 8πιλγ Tπ, τ ν %ρ#αων 9Eλλ5νων τ ν µν4δων µ5κυς, π) %να-φρνται στ, %νωτρω Xρθρ, 8νσυνειδ5τως %λλ καA Tπσυνειδ5τως %κλ$θησετAς ρµνικ(ς συµµετρες τ ν εMδικ ν πυθαγρεων %λλ καA Xλλων %ριθµ ν τCς Φ$-σεως. 9O %ρθργρ4φς µς %ναφρει π.#., τι: «... = ρα6ι EEλληνες γνUριMαν QτιN γινη περµετρς kταν κατ µ&σν Qρ 6606060= 1.296.000 πλ&θρα». 9O %ριθµ,ς6 ε3ναι κ$ρις παρ4γων τ/ %ριθµ/ τ/ Πλ4τωνς, τ/ 216 = 63. 9O %ριθµ,ς 60, π)τ,ν #ρησιµπι/µε τσ στν µτρηση #ρνυ σ καA lς Tπδιαρεση µιρ ν πε-ριφερεας κ$κλυ, ε3ναι Yσς πρ,ς 3#4#5 = 60, δηλ. τ)ς %ριθµ)ς τ/ πρτυ πυθα-γρευ `ρθγωνυ τριγνυ (32+42=52). 9H σ#ση τυ πρ,ς τ, πυθαγρει µτρ(2φ2) ε3ναι Mδιαιτρυ 8νδιαφρντς: loglog60! 2φ2 (φυσικA λγ4ριθµι) καA µσωτ/ πυθαγρευ µτρυ συσ#ετEεται καA µ( τ)ς κωδικ)ς/%λφ40ητα τCς Φ$σεως,

xτι loglog60! lloo

ggXN

κ.λπ. (0λ. III). Στν σελδα 12874 %ρθργρ4φς %ναφρει,

τι: «... τ5 EκατAµπεδν εRναι Wπλ ς δι#σταση!= 30.901 τ* Παρθεν νς... ERναι τ5Iερ5ν Πλ&θρν τ ν ραων Eλλνων κα- συγρAνως τ5 δε<τερ λεπτ5 (1´´) τ7ς µ-ρας τ ν περιµ&τρων τ7ς Γ7ς, µι γινη σταθερ#». Στν Gπµενη παρ4γραφ δδεταικαA = σ#ση τ/ Γαλλικ/ Mτρυ πρ,ς τ,ν 9Iερ,ν Πδα %λλ καA τ,ν #ρυσ, %ριθµ,

φ: «... hν λ#Oυµε rς µν#δα Tνα γαλλικ5 µ&τρ (M=1), τ5 21φ αBτ* εRναι S =ερ5ς

π*ς Π = 2Mφ (κα- ντιστρAφως)». 9O γρ4φων τ, παρ,ν θεωρεN, τι αBτ = τελευταα

σ#ση lδ5γησε τ)ς %ρ#αυς eEλληνες στν 8πιλγ τ/ «9Iερ/ πδ,ς» καA πι-θαν ς καA τ ν Xλλων %ναφερµνων «πδ ν», – κιν/ αMγυπτιακ/ κ.λπ. – καA8κεNθεν στν δι4σταση τ/ 9Eκατµπδυ τ/ Παρθεν νς. T/τ, διτι µσω τ/#ρυσ/ %ριθµ/ καA τ/ 9Iερ/ πδ,ς %πεδδετ κ4πια «Uερ συµµετρα» στν δι4-σταση τ/ Παρθεν νς. 9H 8πιλγ Tπ, τCς ΓαλλικCς 6Eθνσυνελε$σεως lς µν4-δς µετρ5σεως µ5κυς τ/ 1:40.000.000 τ/ γηνυ µεσηµ0ριν/ ε3ναι 8κ πρτης ?ψε-ως περεργη. Π4ντως καA U Γ4λλι lδηγ5θηκαν κατ πσαν πιθαντητα, 8κ πρ-θσεως i λγω τ/ Tπσυνειδ5τυ δεσµ/ καA %λληλε.αρτ5σεως τ/ %νθρπυ τCςΓCς πρ,ς τ,ν #ρυσ,ν %ριθµ, καA τAς γ5ινες διαστ4σεις, %π, τ, γεγν,ς τι:

[

4

3

0

6

.

0

0

x

0

6

0

0

.0

x

0

6

0

0] = 30,8642 µτρα =

120φ0. Σηµειωτν τι τ 3086,42 Gκατστ µτρυ

(σ$στηµα cgs) @#υν Xµεση λγαριθµικ σ#ση µ( τ, 21φ = 0.309017 λγω τ/ %ριθ-

∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 199913288

µσυνδσµυ (π) %ν5κει σ( µ4δα «ΦιλσφικCς 6E.ισσεως»).

(φυσικA λγ4ριθµι) loglogloglog [3086.42] = -0.3089975 - 21φ,

τ/ πυ µως τν σηµασα, lς καA τν εBρ$τερη σηµασα τ ν %ριθµσυνδσµων,%σφαλ ς %γν/σαν U Γ4λλι κατ τν 8πιλγν τ/ πρτ$πυ µτρυ. (Παρλντι τ, θµα τCς %λληλεπιδρ4σεως καA %λληλε.αρτ5σεως τ ν %ριθµ ν καA διαστ4-σεων, τCς Tπ4ρ.εως εMδικ ν %ριθµ ν καA συνθηκ ν «Mδανικ/ σ#εδιασµ/» τCς Φ$-σεως κ.λπ. %ρ#Eει ν διαφανεται σ( πλ) πρσφατες 8ργασες Γ4λλων 8πιστηµνωνκαA 8ρευνητ ν, %π, τ/ 1980 καA µετ4, τ, γενικτερ θµα παραµνει διεθν ς σ#εδ,ντελεως Xγνωστ. T, παρ4δ. ε3ναι, τι U %ρ#αNι eEλληνες φιλσφι, %λλ καAU φιλσφες Xλλων %ρ#αων λα ν, ε3#αν πλ5ρως %ντιληφθC τν σηµασα τυ, πα-ρλν τι = 8πε.5γησ5 τυ παρµενε στ,ν τµα τ ν «Uερ ν µυστηρων» i τ ν «Uερ ν%πρρ5των»). Σ5µερα τ, διεθνς πρτυπ µτρ δ(ν ε3ναι πλν τ, πρτυπ µτρµ5κυς τ ν Σε0ρ ν, %λλ τ, «µτρν» ρEεται 04σει κυµ4των %κτιν0λας lς: «τ5µ7κς 1.650,763.73 κυµ#των κτινOλας κριO ς καθωρισµ&νης φασµατικ7ς γραµ-µ7ς, π ντιστιε6 σ+ δι#Oαση µεταD δ< συγκεκριµ&νων 3πιπ&δων τ* στιευκρυπτ5ν - 86». Σηµειωτν τι καA lς Xνω %ριθµ,ς συνδεται 8πσης µ( Xλλυς 0α-σικ)ς %ριθµ)ς τCς Φ$σεως. eOσν %φρb στAς διαστ4σεις %ρ#αων να ν, πυραµ-δων κ.λπ., γι τAς πNες Tπ4ρ#υν σηµαντικ(ς @ρευνες καA µελτες, ε3ναι γεγν,ς τικατ καννα ε3#αν συµµετρες καA ρµνικ(ς διαστ4σεις συνδεδεµνες µ( τ,ν #ρυσ,%ριθµ, i τ, πυθαγρει µτρ i τ)ς Xλλυς πυθαγρευς %ριθµ$ς. (MερικA %π,τ)ς %ριθµ)ς αBτ)ς παρυσι4Eνται στ)ς γραµµικ)ς συνδυασµ)ς τ/ κ. K.Kαρµιρ4ντEυ στ, σ#δι τCς σελ. 12874. Σ#ετικ ς µ( τν πυθαγρεια φιλσφακαA %ριθµσφα 0λ. 8πσης τ λεπτµερC καA τεκµηριωµνα @ργα τ/ 8ρευνητC καAGρµηνευτC τCς πυθαγρευ φιλσφας κ. 9Iππκρ4τη ∆4κγλυ, V). E3ναι π4ντως8κπληκτικ, τ, γεγν,ς, τι U %ριθµA %ναπηδ/ν καA παρυσι4Eνται στ σηµεριν8πιστηµνικ δεδµνα καA τAς σ$γ#ρνες θεµελιδεις σταθερς, πως καA σ( δι4-φρες διαστ4σεις καA δεδµνα τ/ µικρκσµυ, τ/ =λιακ/ συστ5µατς, lς καAτ/ Σ$µπαντς (0λ. IV).

13289∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 1999

ΣKετικ?:I. «9H Φιλσφα τCς Φ$σεως καA U %ριθµ», Tπ, Π. 6AναλυτC, σελ. 12331-12341 «∆αυλ/», τε/#ς

198, 6I$νις 1998. II. «9O τετραγωνισµ,ς τ/ K$κλυ». «9H #ρνικ συγκυρα µις %ριθµητικCς συµπτσεως», Tπ, Π.

6AναλυτC, σελ. 12730 «∆αυλ/», τε/#ς 203, Nµ0ρις 1998.III. «T, κεν,ν καA τ, πλCρες Σ$µπαν. T, .ερνιν τCς πληρφρας», Tπ, Π. 6AναλυτC, σελ. 12861-

12867 ∆αυλ/, τε/#ς 205, 6Iανυ4ρις 1999.IV. «The Digital Philosophy and the Design Conditins of Nature», Tπ, Π. 6AναλυτC· καA Xλλα @ργα τ/

Mδυ, 8κδ. P.G.A., Athens (1996).V. 9Iππ. ∆4κγλυ, «9O µυστικ,ς κδικας τ/ Πυθαγρα», τµι I, II, II, IV, 8κδ. Nα Θσις, 6Aθ5-

να (1987-1996), lς καA Xρθρα τ/ Mδυ στ,ν «∆αυλ», τµι 1992, 1993, 1994, 1995 καA 1996.

Παναγιτης 1AναλυτAς

1Aναµν0σειςT σ* εRναι τ&λς π#ντων αBτ+ς = ναµνσεις! ∆+ν σ+ φνυν ν Nσυ#σ_ης κα- ν συµ-

OιOασθ_7ς µ+ τ.ν παρ*σα κατ#σταση. Kι Qλ θυµ1σαι περασµ&να µεγελε6α κα- δ<ρεσαι γιτ.ν πUλει# τυς. K#τι τ&τι, φανεται, ;παθε N κυρα Mπ#ρµπαρα Σπ&νγκλερ-!ADιπ<λυστ5 ρθρ της «N µικρ. !Iερυσαλ.µ στ5 AJγα6 - Θ<µηση τ7ς EOραϊκ7ς Θεσσαλνκης» στ5περιδικ5 «Eλληνικ κα- λλα», π 3κδδεται π5 τ.ν κινAτητ# µας στ. Γττγγη. :A! κα-ν µπρ*σε N 3ν λAγ?ω κυρα ν γ<ριMε τ5 ρλAι τ* ρAνυ πρ5ς τ πσω κα- ν τ5 κ#ρφω-νε στ.ν 3π. τ7ς Tυρκκρατας! TAτε π Qλα γι’ αBτς kταν τAσν rρα6α· λειτυργ*σαντρι#ντα συναγωγ+ς κα- = σ&σεις EOραων κα- Γεννιτσ#ρων kταν Jδιατερα στεν&ς. (Nα, ρ+παιδι#, τ5 γρ#φει κι αBτ5 N καλ. fλληνιστ- γρ#φυσα συγγραφε<ς). Φυσικ τ5 γεγν5ς QτιSλAκληρς S fλληνικ5ς λα5ς 3στ&ναMε κ#τω π5 τ5ν τυρκικ5 MυγA, αBτ5 εRναι µι σµαντηλεπτµ&ρεια, π δ+ν φρx1 στ.ν κυρα !ADιπ<λυ, φ* γι’ αBτ.ν τ5 Mητ<µεν kταν, Qτιπ&ρναγαν φνα κα- rρα6α = EOρα6ι τ7ς συµπρωτε<υσας.

ΩστAσ Qλα τ rρα6α πρ#γµατα ;υν Tνα τ&λς. K#πτε κατ&λαOαν τ.ν Θεσσαλνκη =κακ- EEλληνες κα- Cπ&ταDαν τς καηµ&νυς τς EOραυς, π ;ασαν Qλα τ πρνAµι#τυς. !Aκ*ς 3κε6 θρ#σς = ν#γωγι, = 3θνικιστ&ς, = φαστστες ν θ&λυν ν πελευθερU-συν παν#ραια Eλληνικ 3δ#φη κα- ν τς DεOλ&ψυν τς νθρUπυς. Tυρκκρατακα- π#λι Tυρκκρατα! Kι ;πειτα, µετ τ.ν Mικρασιατικ. καταστρφ. kταν ν#γκη ν 3γκα-τασταθ*ν 3κε6 fκατ5ν ιλι#δες πρAσφυγες; cAς πγαιναν στ.ν !Aλ#σκα, στ.ν Γ7 τ* Πυρ5ςκα- στ5ν δι#Oλ κAµη. :Oι, π kλθαν στ. Θεσσαλνκη κα, !, π7ραν τ5 3µπAρι π’τ &ρια τ ν δυστυισµ&νων EOραων, π ναγκ#στηκαν ν µεταναστε<συν, καθ[ς δ+νµπρ*σαν ν νεθ*ν τ5ν 3Dελληνισµ5 τ7ς πAλης! Kα- εRαν δκι = νθρωπι. Π* Dα-νακ<στηκε Qτι N Θεσσαλνκη kταν πτ+ Eλληνικ, γι ν 3Dελληνισθ_7 κα- π#λι; ΦυσικN κ. !ADιπ<λυ, Dια τ* (Qπιυ) µισθ* της, κατηγρε6 τ.ν κινωνα µας rς 3θνικιστικν,καταπι&Mυσαν παντ- τρAπ?ω τ5ν EOραϊσµA. :Aντε τUρα ν τ7ς 3Dηγσ_ης, Qτι κAµη µ1ς κυ-Oερν*ν = EOρα6ι κα- Qτι N 3θνικιστικ. Eλλ#δα δνει ψωµ- σ+ π#νω π5 Tνα κα- µισ5 fκα-τµµ<ρι Jκνµικ ν πρσφ<γων.

EOµως 3κε6 π S θρ7νς τ7ς καλ7ς ρθργρ#φυ φθ#νει στ5 πκρ<φωµ# τυ, εRναι µ+τ.ν διαπστωση Qτι = ν&ι !Iσραηλτες αJσθ#ννται EEλληνες. T ν σ1ς π ; ABτ5 εRναι πλrρα6, γι ν εRναι ληθινA. !Aλλ π* D&ρεις; Στ.ν Uρα τ* γενικ* µπ#αλυ Qλα εRναιπιθαν#. T&λς = λλυγµ της σ* ραγMυν τ.ν καρδι#, Qταν µ+ νεπωτη φρκη παραδ&-εται Qτι = µικτ- γ#µι 3Dασθεν*ν τ.ν !Iσραηλιν. κινAτητα τ7ς Θεσσαλνκης. :E! τUρατ ν κ#νυµε, µαντ#µ, hν S Mητσ#ρας π5 τ* Xαριλ#υ γυστ#ρει κ#ργα τ.ν Pα.λ κα-θ&λυν ν φτει#Dυν τ5 τσαρδ τυς; Mπως θ πρ&π_η ν ;λθ_η στ.ν Γττγγη, ν σ+ ρωτσ_ηπ* θ O#λ_η τ5 «πυλ» τυ; Mπ#, σ+ καλA συ!

P+ πατρι τες π5 τ.ν Γττγγη, π* τ.ν ψωνσατε αBτ. τ.ν καλ. Eλληνδα κα- µ1ς τ.νσερOρετε ;τσι στ.ν ψ<ρα. ABτ.ν πρ&πει ν τ.ν δ&σετε στ5 δ&νδρ, Qπως κ#νυν = Γαλ#τεςστ5ν O#ρδ KακφUνιD στ κAµικς τ* !AστερD. Γιατ- τ&τια πρOλ. τ7ς Uρας µας Jσδυ-ναµε6 µ+ πρσOλ. Λγ κAµη κα- θ µ1ς ;γραφε, Qτι πλ κακ ς Cπ#ρυµε rς κρ#τς κα-Qτι εRναι µεγ#λ δυστ<ηµα π δ+ν µ1ς ;σφαDαν Qλυς = T*ρκι τ5 1821. Kα- π ς εRναι δυ-νατ5ν ν συνυπ#ρ_η τ5 3θνωφελ+ς αBτ5 κεµεν δπλα σ+ δκµια γι τ5ν «EYµν στ.ν !Eλευ-θερα» τ* ∆ιν<σιυ Σλωµ*; H γυνακα αBτ. Cµνε6 τ.ν Tυρκκρατα #ριν τ ν EOρα-ων, ναιρ ντας πταµς Eλληνικ* αµατς π5 τ5 1821 µ&ρι κα- τ5 1922. T5 ντιλαµO#-νεσθε αBτA; Kι hν τ5 ντιλαµO#νεσθε, π ς κα- δ+ν τ.ν ;ετε µπυγελUσει κAµη; Γι δκιµ#στετ, γιατ µπρε6 κα- ν συν&λθ_η N ... κυρα !ADιπ<λυ.

Γι+ργς Πετρπυλς

O AΛΛOΣ ΛOΓOΣ

CAROLA REINSBERG, Γ#µς, fτα6ρες κα- παιδεραστα στ.ν !Aραα Eλλ#δα9H γερµανδα Uστρικ,ς καA %ρ#αιλγς µ( 8πιστηµνικ συνπεια καA 8µ0ρθεια µελετb καA κα-

τανεN τAς παραπ4νω πτυ#(ς τCς κινωνικCς EωCς τ ν %ρ#αων 9Eλλ5νων. Στν 9Oµηρικ κινω-να γ4µς καA = Mκγνεια %πτελ/σαν Tπρτατες %.ες, π) κ4λυπταν καA τν συναισθηµατικ-8ρωτικ λκλ5ρωση τ/ Eε$γυς: «:Oι µAν τ5 κιν5 νικκυρι5 κα- N µιρασµ&νη φρντδα γιτ.ν περιυσα, λλ κα- τ5 ν εRναι S Tνας πρσηλωµ&νς στ5ν λλν κα- ν γαπι*νται τρυφε-ρ#, αBτ5 µAν θ πλρωνε τ5 Jδε δες τ* γ#µυ». Kατ τ)ς κλασσικ)ς #ρνυς, Pν καA = Mκ-γνεια διατηρ<C τ, κ$ρς της, 8ν τ$τις = 8ρωτικ Eω τ ν 6Aθηναων πλιτ ν .επερνb τ ριατ/ γ4µυ. OU GταNρες καA = συναναστρφ τ ν %νδρ ν µαE τυς qταν µι κινωνικ %ναγνωρι-σµνη συν5θεια. 9H Reinsberg .ε#ωρEει τν %ρ#αα Gταρα %π, τν σηµεριν περιθωριπιηµνηκαA κινωνικ 8κφυλισµνη πρνη. OU GταNρες qταν πνευµατικ καλλιεργηµνες, φιλµυσες, «κα-παρατητ τµ7µα τ7ς στικ7ς κινωνας. !Eπειδ. = γυνα6κες τ ν !Aθηναων πκλενταν π’τ. δηµσιAτητα, = fτα6ρες ;παιρναν τ. θ&ση τ7ς θηλυκ7ς συνδ* κα- ;παιMαν τ5 ρAλ τ* συ-ντρAφυ στ.ν περι. τ7ς πAλαυσης τ7ς Mω7ς κα- τ7ς Nδυπ#θειας».

6Eπσης = γερµανδα Uστρικ,ς πρ0ανει σ( σαφC δι4κριση µετα.) τCς µφυλφιλας καA τCς«παιδεραστας». 9H µφυλφιλικ πρ4.η «3π&συρε τ.ν παγAρευση κ#θε πλιτικ7ς δραστηριA-τητας, π5 τ.ν ν#ληψη Cπυργηµ#των µ&ρι τ7ς 3λευθερας τ* λAγυ στ. λαϊκ συν&λευση. B#-ση αBτ7ς τ7ς συν&πειας kταν N ντληψη Qτι Tνας, S Sπ6ς πυλ#ει τ5 κρµ τυ, δ+ θ δσταMε3πσης ν πυλσ_η κα- τ συµφ&ρντα τ* κιν* τ7ς πAλεως (AJσνης 1, 29-32)». 9H µφυλφι-λικ συµπεριφρ λιπ,ν qταν Yδιν τCς ταπενωσης καA τCς %τιµας. Γι τ, E5τηµα τCς παιδερα-στας = Reinsberg µλγεN τν δυσκλα καταν5σεως σ5µερα τCς φ$σης αBτ/ τ/ 8ρωτικ/ δε-σµ/, π) συνδεε τ,ν 8ραστ (διδ4σκαλ, µντρα) µ( τ,ν 8ρµεν (παNδα, µαθητ5). 9Ωστσ πα-

HH KK II NN HH ΣΣ II ΣΣ TT ΩΩ NN II ∆∆ EE ΩΩ NN

Περ τ-ς δ-θεν πρτεραιτητς τ+ν ANγυπτωνKυκλφAρησε σ+ fλληνικ. µετ#φραση Tνα OιOλ τ* Nανκ-µ Mαφ<M, AJγ<-

πτιυ OραOευµ&νυ µ+ NAµπελ. MεταD λλων ναγρ#φεται στ5 πισθAφυλλ τ*3ν λAγ?ω OιOλυ: «"H AOγυπτς PKει τ(ν QρKαιτερ πλιτισµ. Mετ τRς ΦαραSTλθαν , Π9ρσες, κατπιν , UEλληνες, Pπειτα , Pωµα3ι κα , 4AραVες...».

Ως γνωστAν, = Π&ρσες κατ&κτησαν τ.ν Adγυπτ γ<ρω στ5 525 π.X. EOµως ι-λι#δες ρAνια πρ-ν S :Aτλας, S Πρµηθ&ας, S !IαπετAς, S KρAνς κυOερν*σαν π5κρυ σ+ κρ Qλη τ.ν BAρεια !Aφρικ. µ&ρι κα- τ.ν AJθιπα, πρ-ν κAµη N Σε-λνη γν_η δρυφAρς τ7ς Γ7ς, δηλαδ. τ5 28.140 π.X., SπAτε διερAµενς S κµ-της Tυφωες πρφαν ς 3π&φερε µαγνητικ. διαταρα. κα- N ν*ν δρυφAρς τ7ςΓ7ς, π kταν στ5ν στερισµ5 τ* Λ&ντς, σταµ#τησε στ5ν AJγAκερ. (NAννυ,«∆ινυσιακ#», στ. 654-659).

H EHρα εRναι δελφ. τ* ∆α κα- σ<MυγAς τυ. O HρAδτς δ&εται τ5 πα-ραπ#νω, ρνε6ται Qµως Qτι S Hρακλ7ς εRναι EEλληνας. EOµως 3κτ5ς τ* Qτι εRναιγι5ς τ* ∆α, τ5 ]νµ# τυ εRναι σ<νθετ π5 τ UHρα κα- κλ9ς. Γνεται ν µ.ν

εRναι EEλληνας; O= θε- τ7ς AJγ<πτυ ∆ας-:Aµµων (ναA τυ ;κτισε S ∆ανα5ςκντ στ.ν Συα), N Iσις (!IU), S :Aπις (:Eπαφς), S Eρµ7ς, S ΠσειδUν, πρA-γνς τ* Hρακλ7 τ7ς !Aλκµνης τ* !Hλεκτρωνς κ.λπ. εRναι EEλληνες. O= πε-ρισσAτερες πAλεις τ7ς AJγ<πτυ, παλαι+ς κα- ν&ες, εRναι fλληνικ&ς, Qπως: M&µφις,Σ#ιδ=∆ας, Συ&M=Z&υς=Zε<ς, !Aσσυ#ν= N#υσσα Nα*σα, Hλι<πλις, Θ-Oα τ* !Aγνρα κ.λπ. Γι πι5ν πλιτισµ5 µιλ#ει S συγγραφ&ας; Hταν = Πε-λασγ- κα- διικ*σαν ιλι#δες ρAνια Qλη τ.ν Adγυπτ κα- τ. BAρεια !Aφρικ.K#πια στιγµ. = AJθπες, 3κπλιτισθ&ντες, ναµεθηκαν µ+ τς EEλληνες κα-;υµε τς µιγ#δες ΦαραU, µ&ρι τ5ν :Aµασι. cAς µ. Dεν1µε τς Kρ7τες πτ5 3.000 π.X. κυριαρ*σαν µ+ τς NαDυς, π π5 τ5 λιµ#νι τυς Kωφ5ν π7ρετ5 ]νµα S X&ψ κα- N πυραµδα. !Aκλυθ*ν τ5ν 5ν π.X. αJ να = Π&ρσες, ;πει-τα S !Aλ&Dανδρς κα- ργAτερα = Pωµα6ι κα- = :AραOες.

Π ς εRναι δυνατ5ν N Adγυπτς ν εRναι Dεωριστ. ντAτητα, φ* Qλα τ φε-λει στς EEλληνες, κAµη κα- τ5 ]νµ# της Qπως κα- τ νAµατα Qλων σεδ5ν τ νπAλεUν της; O Adγυπτς εRναι S γι5ς τ* EEλληνα !Aγνρα: «... κα- τ5ν σφA...Adγυπτ γ&ννησε...» (NAννς Πανπλτης, «∆ινυσιακ#», στ. 300, Aσµα γ´).

ρατηρεN, τι ταν γν,ς @ρως µετα.) τ/ 8ραστC καA τ/ 8ρωµνυ @παιρνε -σπανως- τν φ$σητ/ 8ρωτικ/ #αδι/, «παιτ*νταν Sπωσδπτε ν µ. µετ&_η S πα6ς σεDυαλικ#, καθ[ς κα- NαBστηρ. πAκρυση εJσαγωγ7ς γεννητικ* ργ#νυ. H σταθερ. ρ<θµιση τ7ς σεDυαλικ7ς συ-µπεριφρ1ς κατ τ.ν παιδεραστα πρστ#τευε τ5ν 3ρωµ&ν, τ5ν µ&λλντα πλτη, π’ τ5ν κνδυνν γν_η Cπδε&στερς κα- ντικεµεν, κα- µ’ αBτ5ν τ5ν τρAπ ν παραO_7 τς κανAνες, στς Sπ-υς Cπ&κειντ = πρ#Dεις fν5ς 3λευθ&ρυ νδρα κα- !Aθηναυ πλτη».

Tλς θ πρπ<η ν σηµεισυµε, τι τ, θετικ, αBτ, @ργ τCς κυρας Reinsberg @ρ#εται σ( µι8π# π) 8δ , στν 9Eλλ4δα, U κ4θε λγCς «εMδ5µνες» τ/ «8πιστηµνικ/» καA «καλλιτε#νικ/»κατεστηµνυ διακηρ$σσυν 8νθρµως τ,ν δCθεν 8ρωτικ, 8κφυλισµ, τCς %ρ#αας 9Eλλ4δας, Tπη-ρετ ντας Gκυσως i %κυσως %λλτριες 8πιδι.εις, %φ/ στ#ς τυς ε3ναι ν φρυν τ, @νδ.-κατ τ’ Xλλα- πως λνε, παρελθ,ν στ µτρα τ ν... παθ ν τυς.

Παν. Λ. KυVαλ?κης

EΛENH KOYKOY, Iστρα τ ν EπτανσωνOE#υµε συνηθσει ν TπλγEυµε lς %ρ#ν 8λευθερας τ/ Gλληνικ/ γνυς τν @ναρ.ιν τCς

6Eπαναστ4σεως τ/ 1821. KαA µως τ, πρ τ %νε.4ρτητ κρ4τς Gλληνικ, %νεγνωρισµν καA µ(δικ τυ 8θνικ, σ$µ0λ, TπCρ.ε = «Πλιτεα τ ν 9Hνωµνων 9Eπτ N5σων», µ( 04σιν τν ρωσ-τυρκικ σ$µ0ασιν τCς Kωνσταντινυπλεως τCς 21ης Mαρτυ 1800. Σ( αBτ, τ, πρ τ Gλληνικ,κρ4τς καA γι τν περδ π) πραγµατε$εται = συγγραφε$ς (%π, τ, 1797 µ#ρι τν 6Aγγλκρα-τα), Tπ4ρ#υν σα θ ταλαιπωρ5συν %ργτερα τ,ν νετερ Gλληνισµ. Γρ4φει = Yδια στ,ν πρ-λγ της: «TAτε 3κδηλUνεται στ5 ρ αBτ5 S νταγωνισµ5ς γι 3πικρ#τηση ν#µεσα στ-ς τAτε µε-γ#λες δυν#µεις: Γαλλα, !Aγγλα, Pωσα κα- Tυρκα, π σπε<δυν ν πρσφ&ρυν στ νησι τ-ς“καλ+ς Cπηρεσες” τυς, µ+ τ. µρφ. τ7ς “Cψηλ7ς πρστασας”, π ;κττε θ’ πτελ&σ_η Tνα π5τ µεγ#λα πρOλµατα τ7ς νεσ<στατης Eπτανσυ Πλιτεας, Qπως κα- τ* νεσ<στατυ fλλη-νικ* κρ#τυς ργAτερα, µετ τ.ν πελευθ&ρωση τ7ς Eλλ#δας».

Στ, 0ι0λ της µως = καθηγ5τρια κ. K$κυ δ(ν σταµατb µν στ Uστρικ φαινµενα. Σ( µασ$ντµη, %λλ µεστ5 Uστρικ %ναδρµ τ ν πλιτικ ν καA κινωνικ ν καταστ4σεων π) 8πε-κρ4τυν στ 6Iνια Rως τ, 1797, καταδεικν$ει καA τ αYτια διεισδ$σεως τ ν .νων. KαA φυσικ

∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 199913292

(%φ/ @#ει τ4.ει σκπ, τ/ πνευµατικ/ της κπυ τν %ν4δει.ιν τCς πρσωπικτητς καA τ/@ργυ τ/ I. Kαπδστρια) φωτEει κατ τ,ν καλ$τερ τρπ τ πρ τα πλιτικ 05µατα τ/ 8θνι-κ/ κυ0ερν5τυ. ABτ τ πρ τα 05µατα, = «δηµκρατικ» γενικ Uστρα τ «περν στ ψιλ» καAσ( καµµα νµικ σ#λ δ(ν διδ4σκνται τ Συντ4γµατα τCς 9Eπταν5συ Πλιτεας, π) συνετ4-#θησαν µ( τν %πφασιστικ συµµετ# τ/ I. Kαπδστρια. eOσ γι τ, π4θς τ/ Kαπδστριαν µρφσ<η τ, γνς, αBτ, τ, %πσιωπ/ν. Π4λι καλ π) Tπ4ρ#ει µα µικρ πρτµ5 τυ ριγ-µνη σ( µα γωνα τ/ 6Eθνικ/ K5πυ. EBτυ# ς µως π) Tπ4ρ#υν %κµη Xνθρωπι, πως = κυ-ρα K$κυ, π) τιµ/ν τ, πανεπιστηµιακ τυς λειτ$ργηµα· δ(ν σταµατ/ν σ( σκπιµτητες·φωτEυν µ( τ, @ργ τυς ?#ι µνν τν σπυδ4Eυσα νελαα %λλ κι 8µς τ)ς Tπλπυς.

1Aθαν?σις KυκVστας

ΓIANNHΣ KOPI∆HΣ, YπAθεση !Oτσαλ#νΣτ, %ν #εNρας αBτ, 0ι0λ τ/ δηµσιγρ4φυ Γι4ννη Kρδη γνεται µι 8κτεταµνη %ναφρ

στ, κυρδικ, E5τηµα καA στ σ$λληψη τ/ 6Aµπτυλλ# 6Oτσαλν σ( σ#ση π4νττε µ( τ γεω-πλιτικ συµφρντα τ ν π4σης φ$σεως 8.υσιαστ ν στν περι# τCς 6Eγγ)ς 6AνατλCς. Συµ-φρντα π) lδ5γησαν, πως ε-στ#α παρατηρεN συγγραφε$ς, καA παλαιτερα στAς γενκτνεςτ ν 6Aρµενων, τ ν 9Eλλ5νων καA τ ν 6Aρα0φνων τCς Tυρκας, γι τAς πNες = γετων πCρεσυγ#ωρ#4ρτι %π, τν «πλιτισµνη» ∆υτικ πλιτικ =γεσα, µ( %πτλεσµα ν %πθρασυνθ<C καAν %πειλ<C µ( πλεµ τAς µρς της # ρες. ∆(ν ε3ναι λιπ,ν καθλυ παρ4.εν, π) τ, «#αϊδεµ-ν παιδA» τ ν ∆υτικ ν γρ4φει στ παλαιτερα τ ν Tπδηµ4των τυ συνθCκες, συµ04σεις, ψηφ-σµατα καA διεθν(ς δκαιν γι τ, Kυπριακ. M( δεδµνη τν τυρκφιλα τCς ∆$σης ε3ναι %δ$-νατη πσα δκαιη λ$ση τ/ Kυπριακ/. Γι’ αBτ, καA U δικαιλγες τ ν 6Aµερικαν ν, τι θλυνν λ$συν τ, Kυπριακ, %λλ %ντιδρ κ. Nτενκτ4ς, Tπτιµ/ν τ νηµσ$νη τ/ 9Eλληνικ/ λα-/. 9Ωστσ ε3ναι θλι0ερ, καA τ, θαµα τCς 9Hνωµνης EBρπης, π) ρυµυλκεNται Gκ/σα-Xκυ-σα %π, τν 8πεκτατικ πλιτικ %λλτρων συµφερντων.

Στ, µ4τι τ/ κυκλ να καA = #ρα µας, µλς τ/ NATO καA τCς EBρωπαϊκCς eEνωσης, π) µ(τν πλιτικ τCς Tπτλειας π) %κλυθεN γνεται εB4λωτη στAς κ4θε εYδυς πισεις. Θλντας @τσιν %πδε.<η πσ Tπ4κυη ε3ναι στ κελε$σµατα τ ν 8.υσιαστ ν, Xσ#ετα Pν U δι4φρες κυ0ερ-

cAν N Adγυπτς ν7κε κ#πυ λλ*, δ+ν θ εRε fλληνικ τπων<µια. cAν δε-θ*µε τ.ν πψη, Qτι Cπ7ραν αBτAθνες AJγ<πτιι, π#λι S Kρνδης κα- S:Aτλας τς 3κπλτισαν κα- τς κυO&ρνησαν τυλ#ιστν 20.000 ρAνια, φ*S Mαφ<M, ρν<µενς τ5ν 3κπλιτισµ5 τ ν AJγυπτων π5 τς EEλληνες, πα-ραδ&εται Qτι S Hρακλ7ς (π = EOραι#ραOες «εBν<ισαν» τ5 ]νµ# τυ,Qπως κα- λλα νAµατα κα- τ5ν ;καναν «Mελκ#ρθ», π >µα διαOασθ7 ντθεταOγανει Hρακλ7ς: (Θ)Eρακλ+µ –Qπυ τ5 Θ εRναι N δασε6α κα- S ν ν νετω), ;Mη-σε πρ-ν 19.500 ρAνια: «... Wς δX ατ λ9γυσι, Pτε? Yστι πτακισKλια κα µBριαYς 4Aµασιν VασιλεBσαντα...». (HρAδτς, "Iστρα B´, «EBτ&ρπη», παρ. 43): T5µπ&ρδεµα τ* HρδAτυ φελεται στ5 Qτι δ+ν ν&τρεε στ5ν Hσδ κα- τςλλυς EEλληνες, σν τς σηµερινς EEλληνες π φO*νται ν π*ν τ.ν =στ-ρικ. λθεια. EBτυ ς Qµως π π5 µAνς τυ νατρ&πει τ λεγAµεν# τυ κα-;τσι = νθρωπι µ+ κριτικ5 ν* Oγ#Mυν τ συµπερ#σµατ# τυς. (:Eτσι δ+ν κ#-νυµε σµερα µ+ τ-ς 3φηµερδες κα- τ λλα µ&σα «3νηµερUσεως»; ERναι γνωστA,Qτι = περισσAτερι µ1ς παραπληρφρ*ν #ριν τ7ς πλιτικ7ς «γραµµ7ς» των).O HρAδτς ;OαMε τ-ς Qπιες πληρφρες Cπ5 τ.ν κρση µας.

13293∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 1999

Kαλ5 θ εRναι ν ρDυµε κα- καµµι µατι στς ραυς συγγραφε6ς, κυτ-τ#Mντας κα- τ ρα6α τπων<µια. Παραδεγµατα: = κ*ρδι ναφ&ρνται π5τ5ν Θυκυδδη. O !Oτσαλν κατ#γεται π5 τ.ν παρ τ5 Kυρδιστν «B&ρρια».ABτ5 σηµανει, Qτι 3κε6 Cπ7ραν EEλληνες. MεταD ΘιO+τ κα- Σαϊγκ5ν Cπ#ρειµα περι. π λ&γεται «Γιυν?ν», δηλαδ. !Iωνα· κα- στ γρ#µµατα τ7ς κινε-Mικ7ς γραφ7ς περιλαµO#ννται Qλα τ γρ#µµατα τ* Eλληνικ* !AλφαOτυ.Π7ραν = κιν&Mι τ-ς Γραµµικ+ς Γραφ+ς τ ν Eλλνων. !Aλλ κα- κ#τι λλ: = πε-ρφηµι Φνικες κατ#γνται π5 τ5ν Φνικα, πAγν τ* !Iν#υ κα- δελ-φ5 τ* !Aγνρα, π ;κτισε τ.ν fκατAµπυλη ΘOα. Kαλ5 θ εRναι S κ. Mπα-µπινιUτης ν πρσ&D_η αBτ+ς τ-ς λεπτµ&ρειες rς ντιστ#θµισµα τ7ς φερεφωναςτυ, µι π ;ει πλ&ν νερωµ&ν τ5 κρασ τυ γι τ.ν «!ED !Aνατλ ν τ5 φ ς»δDασα τυ· κα- εRναι λυπηρ5, #ριν δ7θεν τ7ς 3λευθερας τ* λAγυ, ν συνε-M_η ν συντηρ_7 τ 3πιστηµνικ δAγµατα τ7ς διεθν*ς γλωσσλγας, διAτι ;τσικατ#ντησε τ5 πανεπιστηµιακ5 συλ πρστατευτικ5 ντρ σκταδιστ ν.

Nκς Zωγραφ?κηςΓ<θει

νητικ(ς 8πιλγ(ς εTρσκνται σ( πλ5ρη δι4σταση µ( τ, λαϊκ, περA δικαυ αYσθηµα. 9O Γι4ννηςKρδης λα αBτ τ καταγρ4φει µ( πραγµατικ, πν ψυ#Cς, σν γν5σις πατριτης π) ε3ναι,%λλ καA µ( σαφ5νεια καA 8ν4ργεια, aστε ν µν 8πιδ#ωνται %µφισ0ητ5σεις. M( θ4ρρς δ( καA παρ-ρησα στρφεται κατ τCς νας τ4.ης πραγµ4των, στ, ?νµα τCς πας θ$της γνεται θ/µα καA%ντιστρφως. Σ’ αBτ, τ, 0ι0λ %ναγντης σγυρα θ 0ρ<C τAς %παντ5σεις στAς πιες %πρεςτυ γι τ τεκταινµενα στ, διεθν(ς πλιτικ, παρασκ5νι, π) %φρ/ν Xµεσα στν εMρ5νη καA τνσταθερτητα στ,ν εBασθητ # ρ τ ν Bαλκανων καA τCς 6Eγγ)ς 6AνατλCς, %λλ καA θ κατα-ν5σ<η τν 0ρωµι τ/ «πλιτισµ/ µας», π) π4νω %π’ λα 04Eει τ, θεµιτ, καA κυρως τ, %θµιτκρδς.

Γι+ργς Πετρπυλς

«RIA MUSIC», H :Hπειρς τ7ς ΠεντατναςE3ναι πλν γνωστ, π]ς U ρEες τ/ δηµτικ/ µας τραγυδι/ #4ννται στ 04θη τ/ %πω-

τ4τυ Gλληνικ/ παρελθντς καA δι τCς %εEωης λαϊκCς παρ4δσης, µ( τAς %ναπφευκτες µεταλ-λ4.εις της στ, πρασµα τ ν αMνων, φθ4νει ς τAς µρες µας. «9H OHπειρς τCς Πεντατνας» ε3ναιµι µναδικ παραγωγ στ, ε3δς της -µι µυσικ Tπεραπαραγωγ5-, = πα %να0ινει τν αBθε-ντικτητα τCς πειρωτικCς µυσικCς, 0ασιEµενη στν Tπε$θυνη Uστρικ µελτη καA στν Xριστηκαλλιτε#νικ %πδση τ ν τραγυδι ν. Στν παρ/σα συλλγ περι#νται καA τ εBρως γνω-στ πειρωτικ τραγ$δια, µ( 8κτλεση µως τσ διαφρετικ5, aστε δνεται = αYσθηση τι %να-πηδ/ν µσα %π’ τν Gλληνικ φ$ση καA τν %νθρπινη Uστρα της.

Mι πλει4δα κατα.ιωµνων καλλιτε#ν ν, τε#νικ ν τ/ x#υ, µυσικλγων, #ρησιµπι νταςπλCθς %ρ#αων καA νων µυσικ ν ργ4νων, 8ργ4στηκαν περισστερ %π, Rνδεκα #ρνια, γι νφρυν σ( πρας αBτ, τ, 8.αιρετικ, @ργ, π) περιλαµ04νεται σ( τσσερις µυσικ)ς δσκυς (CD),Rνα σ#ετικ µ( τν πρηγηθεNσα @ρευνα 0ι0λ καA Rνα «CD ROM». Συγ#αρητ5ρια λιπ,ν στνGλληνικ δισκγραφικ Gταιρα «RIA MUSIC» καA τ,ν διεθνC # ρ τCς κατανησης, καταγραφCςκαA δι4δσης τCς γν5σιας GλληνικCς µυσικCς.

Παν. Λ. KυVαλ?κης

∆ΑΥΛ|Σ/210, 6I$νις 199913294