Χορτιάτης 570 - Φύλλο 148

ΚΩΔ. 4672

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ • ÅÔÏÓ ÉÄÑÕÓÇÓ 1990 • ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 148 • ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 • ΤΙΜΗ € 0,01

www.hortiat is570.gr e_mail : [email protected]

Να γίνει ο Χορτιάτης το Κέντρο Μνήμης των Ολοκαυτωμάτων της Βόρειας Ελλάδας

Σε κάθε επέτειο ιστορικού γεγονότος και μετά τους πανηγυρισμούς και πανηγυρικούς της ημέ-ρας, επανέρχεται μονότονα στη σκέψη μας το

βασανιστικό ερώτημα: Μνήμη ή λήθη; Σε τι ωφελεί να θυμόμαστε και να ξαναφέρνουμε διαρκώς στη μνήμη μας το ιστορικό παρελθόν, ηρωικό και πένθιμο, δαφ-νοστεφανομένο ή μαυροφορεμένο; Και όταν πρόκειται για γεγονός με ευτυχή κατάληξη (νικηφόρος πόλεμος, επιτυχής επανάσταση) που άλλαξε θετικά τη ζωή μας, η εξήγηση θα μπορούσε να είναι αυτή: Το ευχάριστο συναίσθημα που γεννά η ανάπλαση του στη μνήμη μας ομορφαίνει το παρόν που βιώνουμε σήμερα και μας δί-νει δύναμη στον αγώνα μας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του μέλλοντος. Έτσι, όσο πιο δύσκολο είναι το παρόν και όσο πιο δυσοίωνο διαγράφεται το μέλλον, τόσο πιο χρήσιμη είναι η ιστορική μνήμη και η αναπαράσταση των θετικών ιστορικών στιγμών του πα-ρελθόντος. Σ’ αυτή την περίπτωση η λήθη θα ισοδυνα-μούσε με αυτοκτονία.

Τι γίνεται όμως όταν πρόκειται για γεγονότα με δυ-σάρεστη έκβαση (ήττες, γενοκτονίες, ολοκαυτώματα); Γιατί θα πρέπει να αναπαράγεται σήμερα η δυστυχία του χθες, όταν μάλιστα δε λείπουν τα δυσάρεστα ζη-τήματα που έτσι και αλλιώς ασχημαίνουν τη ζωή μας; Η συνηθισμένη εδώ απάντηση ανάγεται στη χρησιμότητα της ιστορίας: «Η ιστορία – ευχάριστη ή δυσάρεστη – μας διδάσκει. Η μνήμη είναι απαραίτητη για να παρα-δειγματιζόμαστε από τα λάθη μας και ν’ αποφεύγουμε

Του Γιάννη Μανωλεδάκη, καθηγητή Νομικής Α.Π.Θ.*

την επανάληψή τους». Όσο κι αν είναι δημοφιλής και παιδαγωγικά εύχρηστη αυτή η απάντηση, φοβούμαι πως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Δυστυχώς η ιστορία δεν μας διδάσκει! Γιατί αν μας δίδασκε δεν θα επαναλαμβανόταν –όχι βέβαια κατ’ ακριβολογία και κυριολεξία, αλλά έστω κατ’ ομοίωμα, ακόμα κι «ως φάρσα»! – Η αλαζονεία των δυνατών και των αφρόνων εκδηλώνεται με κάθε ευκαιρία, σε κάθε περίπτωση και δεν επηρεάζεται από τη μνήμη της κα-ταστροφής και των ερειπίων που σώρευσε στο παρελ-θόν. Απλώς μπορεί να αλλάζει η τακτική (και γι’ αυτή τη βελτίωση της ασφαλώς βοηθά η πείρα του παρελθό-ντος) αλλά οι εγκληματικοί στόχοι δεν εγκαταλείπονται. Η εμπειρία του Βιετνάμ δεν εμπόδισε τις Η.Π.Α. και το Ν.Α.Τ.Ο. να πραγματοποιήσουν την πρόσφατη επιχείρη-ση στη Γιουγκοσλαβία. Απλώς τα «έξυπνα όπλα» κατα-στροφής αντικατέστησαν τις παραδοσιακές «χερσαίες δυνάμεις», έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες των επιτιθέμενων και να αυξάνει η αποτελεσματικότητα τους. Αλλά η ιστορία του Βιετνάμ δεν δίδαξε τους Αμε-ρικάνους. Όπως και το Ολοκαύτωμα δεν δίδαξε τους Γερμανούς, που πρόθυμα στήριξαν την πρόσφατη επι-χείρηση του Ν.Α.Τ.Ο. , ούτε η θύμηση και η παγκόσμια κατακραυγή για τις γενοκτονίες του παρελθόντος απέ-τρεψαν τη γενοκτονία των Κούρδων, που επιχειρείται σήμερα από τους ευνοούμενους των Ισχυρών της Γης Τουρκίας. Απλά, ο καθένας «διαβάζει» την ιστορία σύμ-φωνα με τα συμφέροντά του και τη χρησιμοποιεί όπως

τον βολεύει για την ικανοποίηση τους, αλλά όχι για να διδαχθεί, αν μάλιστα το δίδαγμα δεν τον βοηθά στα σχέ-δια και στις επιδιώξεις του. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος είναι συλλογικά ζώο αδιόρθωτο. Κι αυτό είναι η πραγ-ματικότητα.

Ωστόσο η αρνητική αυτή διαπίστωση για τη χρησι-μότητα της ιστορίας δεν οδηγεί αναπόφευκτα στην επι-λογή της λήθης του δυσάρεστου παρελθόντος. Η ανα-παράσταση των ολοκαυτωμάτων κάθε χρόνο δεν έχει ιστορική αλλά καλλιτεχνική λειτουργία. Είναι όπως η παράσταση μίας αρχαίας τραγωδίας. Αποτελεί «παθη-μάτων κάθαρση», όχι μάθηση.

Κι εμείς, άλλοι αφηγητές, άλλοι μέλη του χορού κι άλλοι βουβοί θεατές μετέχουμε σ’ αυτή την κάθαρση με την ίδια, αμείωτη συγκίνηση κάθε φορά. Μόνο που την τραγωδία δεν την έγραψε ποιητής, αλλά με τη ζωή και το αίμα τους οι ίδιοι οι άνθρωποι- οι άνθρωποί μας.

*«ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570»

Το άρθρο αυτό του αείμνηστου Γιάννη Μανωλε-δάκη, γράφτηκε – και δημοσιεύτηκε στον «ΧΟΡΤΙΑΤΗ 570»- πριν 12 χρόνια, τον Σεπτέμβριο το 1999 και ήταν η ουσία της ομιλίας του στην εκδήλωση της «Κίνησης Πολιτών» στις 2-9-1999 με θέμα: «Μνήμη ή λήθη;»

Το δημοσιεύουμε και πάλι σήμερα και για τη δι-αχρονική του αξία και ως ελάχιστο φόρο τιμής στον σπουδαίο διανοητή –δάσκαλο, που χρόνια μας τιμούσε με την συνεργασία και την ειλικρινή φιλία του.

Μνήμη ή Λήθη ;

XΟΡΤΙΑΤΗΣ 570 / ΣΕΛΙΔΑ 2

Εφημερίδα της ευρύτερης περιοχής του ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Ιδιοκτήτης: "Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Χορτιάτης 570"

Διεύθυνση: Χορτιάτης 570, Τ.Κ. 57010 Χορτιάτης - Θεσσαλονίκη

Υπεύθυνος έκδοσης: Μπάμπης Νανακούδης, Μαρτύρων 2ας Σεπτεμβρίου 57ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ • Τηλ. - Fax: 2310/349.500

www.hortiatis 570.grE-MAIL: [email protected] [email protected]

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συντακτών

Σελιδοποίηση - Ctp - Εκτύπωση: "ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ"Ι. Αντωνιάδης - Θ. Ψαρράς • Νέα Ραιδεστός • Θεσσαλονίκη • Τ.Κ. 570 01

Τηλ. 2310.466.776 • Fax: 2310.466.699

Για συνδρομές και ενισχύσεις: τηλ. 2310.349.500

«… από την εκλεκτική και πολύτιμη σαν διαμάντι βιβλιοθήκη του.»SIMON WINCHSTER

«Ο Καθηγητής και ο τρελλός»

Βιβλιοθήκη: 2α: αίθουσα ή κτίριο που διαθέτει μεγάλο αριθμό και ποικιλία βιβλίων για χρήση από το κοινό: Εθνική/ Δημοτική/Πανεπιστημιακή/ Δανειστική / Κινητή.

«ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ»Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη

Σε κοινωνίες με διαφορετικό πολιτισμό απ’ το δικό μας, ο θά-νατος ενός σοφού γέροντα ισοδυναμεί με την καταστροφή μιας βι-βλιοθήκης. Η δική μας κοινωνική οργάνωση πέραν της προφορικής διάσωσης των πολιτισμικών στοιχείων της έχει εντάξει αναπόσπα-στα στο σώμα της το γραπτό λόγο και την έντυπη μορφή του.

Το στοιχείο αυτό που ξεκίνησε ως αναγκαιότητα έχει εξελιχθεί σε δομικό χαρακτηριστικό του πολιτισμικού μας οικοδομήματος. Κι επειδή σχεδόν κανένας από τους κοινούς θνητούς δε διαθέτει την απεριόριστη δυνατότητα απομνημό-νευσης βιβλίων όπως ο Παλαιοπώλης Μέντελ στην ομώνυμη νουβέλα του Στέφαν Τσβάιχ, γι’ αυτό τα βιβλία μάς περιμέ-νουν καρτερικά να τα επισκεφτούμε.

Οι σκέψεις αυτές καθώς κι εκείνες που ακολουθούν έχουν ως αφορμή το εξής περιστατικό: Στις αρχές του καλοκαιριού βρισκόμουν στον απαστράπτοντα προθάλαμο της αίθουσας εκδηλώσεων του νεοαναγερθέντος δημαρχιακού μεγάρου του τέως Δήμου Πανοράματος και νυν Πυλαίας - Χορτιάτη. Στο χώρο αυτό με πλησίασε μία γνωστή κυρία με τα δύο παιδιά της και με ρώτησε «αν υπάρχει στο κτίριο δανειστική βιβλιοθήκη». Της απάντησα πως απ’ όσα γνώριζα δεν υπήρχε και την πα-ρέπεμψα στη βιβλιοθήκη του «Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Πανοράματος» στο κέντρο του οικισμού. Αυτή αποφεύγοντας με νόημα την προτροπή μου με ξαναρώτησε αν λειτουργεί η δανειστική βιβλιοθήκη του 1ου Δημοτικού Σχολείου, πράγμα που δεν μπορούσε να συμβαίνει λόγω των καλοκαιρινών διακοπών. Η κύρια αποχώρησε απογοητευμένη, πόσο μάλλον τα πιτσιρίκια που ετοιμάζονταν να δανειστούν βιβλία!

Πίσω από το μικρό αυτό συμβάν, υπάρχει μια συγκεκριμέ-νη αναγκαιότητα:

Η ίδρυση Δημοτικής Βιβλιοθήκης στο Πανόραμα την οποία σε καμία περίπτωση ούτε κάλυπτε ούτε καλύπτει η προανα-φερθείσα του Συλλόγου Γυναικών.

Διαβάζουμε κατά καιρούς σε διάφορα έντυπα εκκλήσεις για αποστολή βιβλίων σε διάφορες νεοϊδρυόμενες βιβλιοθήκες ανά την Ελλάδα που σε μερικές απ’ αυτές κάποιοι από μας αντα-ποκρίνονται και συγχρόνως αναρωτιούνται πώς απουσιάζει ένα τέτοιο ίδρυμα απ’ το δικό μας τόπο ενώ στη μητρόπολή του ορ-γανώνονται κάθε χρόνο δύο φεστιβάλ βιβλίου!

Πιστεύουμε πως μία σύγχρονη και καλά οργανωμένη βι-βλιοθήκη στο Πανόραμα μπορεί να παίξει έναν πολλαπλό και πολυεπίπεδο ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα της τοπικής κοι-νωνίας. Όσο για τα πρακτικό ζήτημα του χώρου, μια άμεσα εφαρμόσιμη πρόταση είναι το κτίριο του παλιού δημαρχείου και μία δεύτερη, η αξιοποίηση μίας αίθουσας του νέου δημαρ-χιακού μεγάρου. Είναι σίγουρο πως σε μια τέτοια απόφαση, ο δήμος θα βρει αρωγούς κι άλλους φορείς αλλά και ενεργούς πολίτες. Επειδή όλα είναι ζήτημα προτεραιότητας, ας πρυτα-νεύσει στην ιεράρχηση των αναγκαιοτήτων, το ουσιώδες και το διαχρονικό. Η εμπειρία μου απ’ τη λειτουργία της δανειστικής βιβλιοθήκης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Πανοράματος που δεν παραμένει μόνο στο δανεισμό βιβλίων αλλά οργανώνει και σχετικές εκδηλώσεις, καταδεικνύει του λόγου το αληθές.

Γιάννης Βρεττός

Στις 7 Ιουλίου 2011 πραγματοποιήθηκε από την Δημοτική παρά-ταξη «Δίκτυο Ενεργών Πολιτών» παρέμβαση στον «πεζόδρομο» της Πυλαίας δηλαδή στο τμήμα της οδού Παραφεντίδου μεταξύ οδ.Πο-λυτεχνείου και οδ. Παύλου Μελά, (μεταξύ του Πέτρινου Πολτιστικού Κέντρου και του πάρκου-παιδικής χαράς), με αίτημα ο πεζόδρομος αυτός να ξαναδωθεί ως πραγματικός πεζόδρομος στους δημότες της Πυλαίας, μικρούς και μεγάλους.

Το τμήμα του δρόμου αυτού κατασκευάστηκε για πεζόδρομος και κόστισε γι’ αυτό πολλά χρήματα. Όλοι μπορούμε να διαπιστώσουμε, ότι τα ακριβά και ωραία υλικά με τα οποία κατασκευάστηκε, πέτρες, κεραμικά, φανοστάτες κλπ έχουν καταστραφεί. Από την αρχή σχεδόν της κατασκευής του, χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης, παρόλο που δίπλα υπάρχει δημοτικό πάρκινγκ το οποίο σχεδόν πάντα έχει ελεύ-θερες θέσεις. Αν ήταν να χρησιμοποιηθεί ως χώρος στάθμευσης γιατί δαπανήθηκαν τόσα πολλά χρήματα και να αλλάξει αμέσως μετά; Έτσι όπως καταπατείται από τα αυτοκίνητα, διασπά την ενότητα όσο αφορά την λειτουργικότητα και την αισθητική όλης της περιοχής και επιπλέον καθίσταται και επικίνδυνος για παιδιά που παίζουν στο διπλανό χώρο.

Είναι λάθος να νομίζουμε ότι, ως χώρος στάθμευσης εξυπηρετεί το εμπορικό κέντρο. Γιατί, τα αυτοκίνητα που παρκάρουν εκεί, παραμένουν πολλές ώρες ή και όλη τη μέρα. Άρα για ποιά εξυπηρέτηση πρόκειται; Αντιθέτως, ένας χώρος που δίνει μια ανάσα, που είναι όμορφος, ανα-βαθμίζει όλη την περιοχή του εμπορικού κέντρου, ελκύει επισκέπτες που θα μπορούσαν να συνδυάσουν τη βόλτα σε ένα όμορφο κέντρο στην πόλη, με ψώνια. Είναι θετική λοιπόν η ύπαρξη ενός πεζόδρομου και για την τόνωση της αγοράς.

Στην παρέμβαση έγινε μια ενημέρωση και συζήτηση με τους κατοί-κους, που έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα, αλλά ταυτόχρονα συνέβη και ένας καταιγισμός από αναφορές παρόμοιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στις γειτονιές τους. Πράγματι η Πυλαία, παρόλη την μεγάλη ανάπτυξη και επέκτασή της τα τελευταία χρόνια, δεν έχει αρκε-τούς ελεύθερους χώρους, ούτε ποδηλατόδρομους, ούτε καν επαρκή και κατάλληλα πεζοδρόμια για να την «ανακουφίζουν», να την κάνουν να «αναπνέει» ελεύθερα προσφέροντάς της έτσι τη δυνατότητα να είναι φιλική προς τα παιδιά. Όπως αναφέρεται και στη Διακήρυξη-Πρόταση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πόλεων που είναι Φιλικές προς τα Παιδιά: «Μια πόλη φιλική προς τα παιδιά είναι φιλική προς όλους».

Συγκεντρώθηκαν επίσης πολλές υπογραφές για να κατατε-θούν στο δημοτικό συμβούλιο με το αίτημα της επαναφοράς της χρήσης του χώρου αυτού ως πεζόδρομος.

Παράλληλα πραγματοποιούνταν μία ωραία και πρωτότυπη δράση, με σκοπό να υποδείξει, πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας ελεύθερος χώ-ρος. Στο χώρο είχαν στηθεί μεγάλα φορητά τηλεσκόπια με τη βοήθεια φί-λων ερασιτεχνών αστρονόμων, που έδειχναν στα παιδιά τη σελήνη, τους πλανήτες και τα άστρα που φαινόταν εκείνη την ώρα. Τα παιδιά, αλλά και οι γονείς τους και οι γιαγιάδες τους, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον.

Ζητάμε λοιπόν ο χώρος αυτός να ξαναγίνει πεζόδρομος και να γίνει μια μελέτη ανασχεδιασμού, ώστε τα αυτοκίνητα να μπορούν να παρκάρουν κάπου αλλού με ελεγχόμενη στάθμευση, να διευκολυν-θεί η είσοδος στο διπλανό πάρκινγκ στην αυλή του πέτρινου και να γίνουν κατάλληλες μονοδρομήσεις στη γύρω περιοχή.

Mε μια μικρή παρέμβαση στο χώρο αυτό και με ελάχιστο οικονο-μικό κόστος θα έχουμε όλοι ένα μεγάλο όφελος.

ΟΧΙ ΠΑΡΚΙΝΓΚ ΣΤΟΝ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΔίκτυο Ενεργών Πολιτών Πυλαίας-Χορτιάτη

Ο πεζόδρομος ανήκει στους πεζούς

Θέλουμε & πάρκα & πάρκινγκ στην ΠυλαίαΠαρέμβαση στην Πυλαία του Δικτύου Ενεργών Πολιτών

Στον χώρο που πραγματοποιήθηκε για άλλη μια χρονιά η «βραδιά ωραίων λέξεων» της Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη οι φίλοι που μας τίμησαν με την παρουσία τους είχαν την ευκαιρία να δουν ένα μέρος της δουλειάς των μαθητών του τμήματος εικαστικών του δημοτικού σχολείου Χορτιάτη.

Το τμήμα εικαστικών εμπνεύστηκε και λειτούργησε αρχικά η πολύ καλή συνάδελφος συντηρήτρια αρχαιοτήτων- εκπαιδευτικός Χαρούλα Σαλβαρά, και από κάποιο σημείο και μετά ο υπογράφων συντηρητής αρχαιοτήτων-κεραμίστας και όλα αυτά τα χρόνια λειτούργησε υπό την σκέπη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του δημοτικού σχολείου.

Το πρόγραμμα του τμήματος με αφετηρία τη ζωγραφική και την ιστορία τέχνης επεκτείνεται και στην δημιουργία κατασκευών, εφαρμογή άλλων τεχνών, επαφή με διάφορα υλικά, επισκέψεις σε εκθέσεις και εργαστήρια.

Φέτος θα λειτουργήσει ένα τμήμα ως είχε και ένα τμήμα που θα αφορά αποκλειστικά στη ζωγραφική. Τα μαθήματα θα ξεκινήσουν αναγνωριστικά κάθε Σάββατο του Σεπτέμβρη από ενάρξεως της σχολικής χρονιάς και

κανονικά από το πρώτο Σάββατο του Οκτώβρη.Υ.Γ. Μια ειλικρινή συγγνώμη που στο βίντεο που προβλήθηκε εκείνη τη βραδιά δεν γίνεται αναφορά στη εμπνευστή και στους αρωγούς του τμήματος όλα αυτά τα χρόνια και που αναφέρω παραπάνω…

Παπαδόπουλος Φώτης, Συντηρητής αρχαιοτήτων- κεραμίστας, Υπεύθυνος τμήματος , Τηλ. 6972 807 164

Αναμένουμε απαντήσεις κ. ΚαϊτεζίδηΑκόμη περιμένουμε απαντήσεις από τη δημοτική αρχή για

θέματα που θέσαμε στις προηγούμενες εκδόσεις μας.Για την παράνομη – ανεξέλεγκτη χωματερή στο ανενεργό

λατομείο «Παπαγιάννη» στο Χορτιάτη, για τις «Παράγκες», για την κατάρρευση της τοιχοποιΐας της Βυζαντινής Μονής, Χορταΐτισας , για τον Σταθμό μετεπιβίβασης του Ο.Α.Σ.Θ., για το ύψος των χρεών που παρέλαβε η διοίκηση του Δήμου, για την εγκατάλειψη της Πύλης του Σανατόριου στην Εξοχή κ.α.

Ελπίζουμε κ. Καϊτεζίδη, το Γραφείο Τύπου να πάρει εντο-λή και να απαντάει άμεσα στα ερωτήματα που θέτει ο τοπικός τύπος. Είναι αυτονόητη υποχρέωση.

Α.Τ.Ε. «ΚΙΣΣΟΣ» Ε.Μ.Ο.: Ερωτήσεις που ζητούν απαντήσεις Επειδή αρκετοί Χορτιατινοί και όχι μόνον μας ρωτούν τελευταία, τι γίνεται με την Α.Τ.Ε. «ΚΙΣΣΟΣ» Ε.Μ.Ο., ποια είναι η νέα

διοίκηση και εάν εξακολουθούν οι θέσεις του Προέδρου και του Διευθύνοντα Συμβούλου να είναι αμειβόμενες σε μία ανενεργή χρόνια τώρα εταιρεία και βέβαια πιο είναι το μέλλον της.

Και επειδή εμείς αδυνατούμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα τους, καλούμε τον Δήμαρχο κ. Καϊτεζίδη να το πράξει ο ίδιος, όπως έχει υποχρέωση αλώστε. Αναμένουμε λοιπόν απαντήσεις.

Να προστατευτούν τα δημόσια οικόπεδαΜε αφορμή ένα συμβάν (συμμετείχαν και στελέχη της δη-

μοτικής αρχής) πριν λίγες μέρες στο Χορτιάτη, σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς ενός κεντρικού οικοπέδου και αν αυτό ανήκει σε ιδιώτη ή στην Πρόνεια, δηλαδή είναι δημόσιο.

Και επειδή ανάλογα θέματα είχανε προκύψει και στο πα-ρελθόν (οικόπεδο Πρόνειας στην περιοχή «Πολτοκήπου»). Πρέπει η δημοτική αρχή ‘άμεσα να διερευνήσει όλες αυτές τις περιπτώσεις και να υπερασπιστεί το δημόσιο χαρακτήρα (όπου είναι ξεκάθαρο βεβαίως…) τούτης της γης σ’όλα τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη.

Η αρχή έγινε…

Η καμπάνια της «Κίνησης Πολιτών» και του «ΧΟΡΤΙΑΤΗ 570» για την προστασία του Δάσους και την ανακήρυξη του ως «Προστατευόμενου Δρυμού» έφερε τα πρώτα αποτελέσμα-τα. Έτσι βλέπουμε τελευταία να έχουν τοποθετηθεί στην αρχή των μονοπατιών του δάσους απαγορευτικές πινακίδες για την μηχανοκίνητη κίνηση σ’ αυτά.

Αυτό είναι ένα από τα αιτήματα μας, αφού χρόνια τώρα βλέ-πουμε οι «εντουράδες» και οι «γουρουνάδες» να καταστρέφουν τα ιστορικά μονοπάτια και να προκαλούν σοβαρά προβλήματα, στο δίκτυο υδροδότησης απ’ τις πηγές, στους πεζοπόρους, και βεβαίως στην άγρια πανίδα από την τεράστια όχληση που προ-καλούν. Ελπίζουμε ότι το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης που πρέπει να αναφέρουμε πως τελευταία δείχνει μια ιδιαίτερη ευαισθησία για το δάσος του Χορτιάτη, δεν θα σταθεί μόνον στη τοποθέτη-ση των πινακίδων, αλλά θα προχωρήσει και στα άλλα αιτήματα μας (απαγόρευση κυνηγιού στα όρια του δάσους κ.λ.π.)

Σ’ ευχαριστούμε ΆρτεμηΈνα μεγάλο ευχαριστώ στην Άρτεμη Λεβεντάκη, φίλη μας από το Φίλυρο, που επιμελήθηκε την πολύ ωραία αφίσα για την εκδήλωση Μνήμης της «Κίνησης Πολιτών», που κάναμε και πρωτοσέλιδο στο τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας.

ΤΜΗΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ


Ιωάννης Μανωλεδάκης:«...ήταν φωτοδότης για όσους θαλασσοδέρνοντε...»

Δύο μήνες συμπληρώθηκαν από τη μέρα που χάσαμε για πάντα από κοντά μας τον Γιάννη Μανωλεδάκη. Τον πανεπιστημιακό δάσκαλο, τον διανοητή, τον ανιδιοτελή πολίτη, μα πάνω απ’ όλα τον ΑΝΘΡΩΠΟ Γιάννη Μανωλεδάκη. Σημαντικότατη η απουσία του, μας κάνει πολύ φτωχότερους. Ιδιαίτερα στις εξαιρετικά άνυδρες εποχές που ζούμε. Το πλούσιο και πολύ σπουδαίο συγγραφικό του έργο όμως είναι η κληρονομιά που μας αφήνει. Ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές. Γι’ αυτό και η «Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη» και η εφημερίδα μας, που ο Γιάννης Μανωλεδάκης χρόνια τώρα στήριξε, αρθρογραφώντας και προσφέροντας πολύτιμες νομικές και όχι μόνον συμβουλές, θα προχωρήσουν στην έκδοση ενός τόμου με όλα τα άρθρα του που δημοσιεύτηκαν στον «ΧΟΡΤΙΑΤΗ 570» και όλες τις ομιλίες του στις εκδηλώσεις της «Κί-νησης Πολιτών», άρθρα και ομιλίες με διαχρονική αξία. Και σε κεντρική εκδήλωση-πολιτικό μνημόσυνο τέλη του χρόνου, αρχές του νέου θα γίνει η παρουσίασή του. Είναι η ελάχιστη οφειλή μας.

Στη συνέχεια δημοσιεύουμε άρθρα-σκέψεις για τον Γιάννη Μανωλεδάκη, των πανεπιστημιακών δασκάλων Ζήση Παπαδημητρίου και Νίκου Παρασκευόπουλου, που ανταποκρίθηκαν άμεσα, όταν τους το ζητήσαμε. Τους ευχαριστούμε.

O χαμός μιας ευρέως αναγνωρισμένης προσωπικότητας του δημόσιου βίου, όπως αυτός του συναδέλφου και αγαπημένου φίλου καθηγητή Ιωάννη Μανωλεδά-κη, είναι απώλεια όχι μόνον για το συγγενικό και το φιλικό του περιβάλλον αλλά για το σύνολο της κοινωνίας. Έφυγε σε μια εποχή που η χώρα μας διέρχεται μια πρωτόγνωρη οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική κρίση με απρόβλεπτες ακόμη συνέπειες για το μέλλον της πατρίδας μας, γεγονός που κάνει την απουσία του ακόμη πιο οδυνηρή, καθώς υπήρξε, τόσο ως ακαδημαϊκός δάσκαλος όσο και ως ενεργός πολίτης, εκφραστής και στυλοβάτης μιας ηθικής αντίληψης των πραγμάτων που εδώ και χρόνια σπανίζει στη χώρα μας.

Ως ακαδημαϊκός δάσκαλος δίδαξε ήθος, ενώ η προσφορά του στην επιστήμη, όντας ο Νέστορας του Ποινικού Δικαίου, υπήρξε μοναδική και αδιαμφισβήτητη. Άψο-γος στην εκτέλεση των ακαδημαϊκών του υποχρεώσεων, αυστηρός στην αξιολόγηση αλλά και προσηνής σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των φοιτητών/τριών και με πλήρη κατανόηση για τα προβλήματά τους έτυχε δικαίως βαθύτατης εκτίμησης, συμβάλλο-ντας με τη στάση του τα μέγιστα στην εύρυθμη λειτουργία της Νομικής Σχολής, την οποία και διακόνησε με πάθος. Διανοούμενος με τη σωστή σημασία του όρου έδωσε τις μικρές και μεγάλες μάχες με παρρησία, έχοντας ως γνώμονα το συμφέρον του λαού μας. Χωρίς ίχνος έπαρσης που δυστυχώς βρίθει στους κύκλους της αυτοαπο-καλούμενης ακαδημαϊκής διανόησης, στάθηκε τόσο με το λόγο όσο και με τις πρά-ξεις του, στο ύψος των περιστάσεων στηλιτεύοντας, χωρίς υστεροβουλία, τα κακώς έχοντα στην κοινωνία μας, έτοιμος να συγκρουστεί με την αδικία και το ψεύδος, πάντα στις επάλξεις του αγώνα για μια δίκαιη ανθρώπινη κοινωνία.

Ως ενεργός πολίτης υπήρξε ακέραιος, έτοιμος να εκφράσει δημόσια τις απόψεις του, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά θέματα δικαιοσύνης, χωρίς να υπολογίζει το προσωπικό κόστος, υπακούοντας αποκλειστικά και μόνον στη λογική της υπεράσπισης του δη-μόσιου συμφέροντος. Ανοικτός στην επικοινωνία με όλα τα επιστημονικά, φιλοσοφικά και πολιτικά ρεύματα, συμμετείχε ενεργά σε δημόσιες εκδηλώσεις, υποστηρίζοντας με ζέση την ανάγκη του διαλόγου, εκ των ων ουκ άνευ για την εξεύρεση αποδεκτών λύσεων στα πάμπολλα και δύσκολα προβλήματα που ταλανίζουν τις κοινωνίες μας.

Ο καθηγητής Γιάννης Μανωλεδάκης έφυγε, όμως η θύμησή του θα παραμείνει αναλλοίωτη στη μνήμη της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και όλων εκείνων που είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν και να τον βιώσουν από κοντά. Καθώς με συνέδεε μαζί του εικοσιπέντε ετών αδιατάραχτη φιλία, δυσκολεύομαι να συμφιλιωθώ με την απουσία του. Είναι και θα μείνει στη συνείδησή μου ως ο ευπατρίδης μιας γενιάς που τόλμη-σε, αφήνοντας ως παρακαταθήκη την εντιμότητά και την αγωνιστικότητά του.

Η Σχολή Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών με βαθειά θλίψη αποχαι-ρετά τον καθηγητή ΙωάννηΜανωλεδάκη.

Θα προσπαθήσω, ως άμεσος μαθητής του, να αναφερθώ σε ό,τι είναι ανεξίτηλο χωρίς να αποτυπώνεται εύκολα στις σελίδες ενός βιογραφήματος. Κατ’ εξαίρεση μόνο, προτάσσω κάτι τυπικό: το λειτούργημα του κοσμήτορα της Σχολής ΝΟΕ αποτέ-λεσε την υψηλότερη θεσμική θέση που υπηρέτησε ο Ι. Μανωλεδάκης. Παράδοξο για άλλους, ήταν όμως φυσικό για τον ίδιο: δεν δέχθηκε ανώτερα αξιώματα, αν και του απευθύνθηκαν προτάσεις και συνέτρεχαν οι όροι για την ανάληψη υπουργικής ευθύ-νης και για την εκλογή του σε θέση Πρύτανη του Α.Π.Θ. Απέφευγε τα λειτουργήματα εκείνα που είχαν βαρύνοντα και κύριο τον διοικητικό τους χαρακτήρα, επειδή ο ίδιος είχε τάξει τον εαυτό του σε μια αποστολή προεχόντως ακαδημαϊκή.

Ως επικεφαλίδα του τόσο σημαντικού επιστημονικού του έργου μπορούμε να κρα-τήσουμε την ιδέα του ότι το ποινικό δίκαιο είναι μέτρο προστασίας, αλλά και μέτρο ελευθερίας. Το έργο του είχε χαρακτηριστικά κοσμοθεωρίας, συνδέοντας την ποινι-κή επιστήμη και το κράτος δικαίου με την κοινωνία, την οικονομία, τη φιλοσοφία και την ιστορία. Ως κύριο χαρακτηριστικό της στάσης ζωής του, κρατούμε την αφοσίωση στο δημόσιο πανεπιστήμιο και την καλλιέργεια των αρχών του. Ως πρώτος πρόεδρος της Νομικής μετά την θέσπιση του Ν. 1268/1982, χάραξε νέους δρόμους με τις γνώμες του και την πρακτική εφαρμογή, δίνοντας παράδειγμα σε διστακτικούς συνα-δέλφους του, όταν ακόμη οι νέες δομές έμοιαζαν ριζοσπαστικές και εύθραυστες.

Ο Ιωάννης Μανωλεδάκης χάριζε υπερηφάνεια σε όσους ευτύχησαν να βρίσκονται κοντά του, ή μοιράζονταν κάποιες ιδιότητες κοινές: οι μαθητές του καμαρώνουν που τον είχαν δάσκαλο, οι πανεπιστημιακοί, οι νομικοί, οι δικαστές, οι δικηγόροι που τον είχαν ομότεχνο ή συνάδελφο, οι Θεσσαλονικείς που τον είχαν συντοπίτη, οι Έλλη-νες, οι άνθρωποι…

Η απώλειά του σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής. Η φράση είναι βαρειά, επειδή η συνέχειά της είναι οφειλόμενη: τέλος εποχής και αρχή μιας άλλης, όπου η πνευμα-τική του κληρονομιά θα είναι πολύτιμη.

Το σύμβολο που του ταιριάζει, πίστευα ανέκαθεν, είναι ο φάρος. Ο Ιωάννης Μα-νωλεδάκης ήταν φωτοδότης για όσους ταξιδεύουν στο ταξίδι της ζωής και στα ταραγ-μένα πέλαγα της επιστήμης, ιδίως την ώρα του πυκνού σκοταδιού, ιδίως για όσους θαλασσοδέρνονται. Η εικόνα των θαλασσοδαρμένων, βέβαια, δεν είναι τυχαία: στην ανοικτή πόρτα του γραφείου του και στην ευγενική του γνώμη προσέφευγαν αδύναμοι νέοι και διαδηλωτές που αντιμετώπιζαν, έστω όπως πίστευαν, μια άδικη μεταχείριση. Τους προσέφερε απλόχερα την ακριβοδίκαια και τόσο χρήσιμη γνώση του, καθώς και την ηθική του στήριξη, όταν οι υπόλοιποι σμίγαμε τα φρύδια: ήταν άραγε το ζήτημα αρκετά νομικό ή λόγιο, δηλαδή αρκετά ασφαλές, ώστε να παρέμβουμε;

Ακόμα όμως κι όταν ένας διακόπτης θα κλείσει απότομα το ρεύμα, ο φάρος δεν χάνεται. Παραμένει στους χάρτες σημείο αναφοράς, δείκτης προσανατολισμού και πορείας, πηγή καλής ελπίδας.

Ο φάρος αυτός δεν έσβησε, υπάρχει πάντοτε, κόσμημα πολιτισμού πανέμορφο.Σε χαιρετώ δάσκαλε, με πολλή αγάπη

* Ο Νικ. Παρασκευόπουλος είναι Καθηγητής / Κοσμήτορας

Σχολής ΝΟΠΕ του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης

Ένας αποχαιρετισμόςτου Νίκου Παρασκευόπουλου*

Αποχαιρετώντας έναν ευπατρίδητου Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΟΥ

Η Οδοντίατρος Σοφία Π. Ιγνατιάδου- Κολοκοτρώνη μετέφερε το Ιατρείο της από την Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 42) στο Χορτιάτη

Μεταμορφώσεως 1- Πλατεία Μνημείου Ολοκαυτώματος (τέρμα λεωφορείων ΟΑΣΘ).

Ιατρείου.: 2310 267366, Οικίας: 2310349590, FAX: 2310267362, Κιν.: 6955 495408


Σκέψεις του Γερμανού Γενικού Προξένου στη Θεσσαλονίκη με αφορμή μια επίσκεψη στο ∆ημαρχείο Πυλαίας-Χορτιάτη και τη συνάντησή του με τον

∆ήμαρχο Ιγνάτιο Καϊτεζίδη

∆ρόμοι μνήμηςστο Χορτιάτη

Του Βόλφγκανγκ Χέλσερ - Όμπερμαϊερ*

“ Στο Χορτιάτη βρέθηκα σε μια από τις πρώτες μου εξόδους ως Γενικός Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, προσκαλεσμένος

στην εκδήλωση μνήμης για τη σφαγή του Χορτιάτη.Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 η ειδική αποστολή καταδίωξης Σούμπερτ σκότωσε 149 άμαχους πολίτες του Χορτιάτη,

πολλοί από τους οποίους κάηκαν ζωντανοί...”

ΠΡΟΣΩΠΟ10

“

“

«….Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 η ειδική αποστολή καταδίωξης Σούμπερτ σκότωσε 149 άμαχους πολίτες του Χορτιάτη, πολλοί από τους οποίους κάηκαν ζωντανοί …»

Αυτά αναφέρει σε άρθρο του στο περιοδικό του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη ο Γενικός Πρό-ξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη κ. Βολ-φγκανγκ Χέλσερ – Ομπερμάϊερ. Ούτε λίγο ούτε πολύ ο Πρόξενος μας λέει, ότι ο Σούμπερτ και οι ταγματαλήτες σουμπερτέοι (Καπετανάκης, Γερ-μανάκης, κ.λ.π.) οργάνωσαν και υλοποίησαν το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη.

Καμία αναφορά στη Βέρμαχτ, τον τακτικό γερμανικό στρατό που οργάνωσε πολλές μέ-ρες πριν την 2 Σεπτεμβρίου και υλοποίησε με

εκατοντάδες στρατιώτες και επικεφαλείς αξιωματικούς το φρικιαστικό έγκλημα. Ο Σούμπερτ έκανε τη «βρώμικη» δου-λειά με καθοδήγηση της Βέρμαχτ κ. Πρόξενε. Αδιάψευστοι μάρτυρες όσοι επέζησαν από τα κρεματόρια του «φούρνου Γκουραμάνη» και της «οικίας Νταμπούδη», που και εσείς στο άρθρο σας τους χαρακτηρίζεται «…μάρτυρες της τρα-γωδίας».

Το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη ήταν καλά οργανωμένο έγκλημα του τακτικού γερμανικού στρατού κατοχής κ. Πρόξενε της Γερμανίας

Επειδή ένας διπλωμάτης καριέρας, όπως ο κ. Ομπερ-μάϊερ, υπερασπίζεται πάντα τα συμφέροντα της χώρας του, της Γερμανίας στην προκειμένη περίπτωση , καταλαβαίνουμε όλοι μας, ότι η αποσιώπηση της αλήθειας έχει συγκεκριμέ-νους στόχους. Εκτός και αν δεν αποδόθηκαν στο περιοδικό του Δήμου σωστά οι σκέψεις του, οπότε περιμένουμε εξη-γήσεις και από τον ίδιο, αλλά και από τον δημοσιογράφο κ. Λασκαρέλια, ειδικό συνεργάτη χρόνια τώρα του κ. Καϊτεζίδη και υπεύθυνο ύλης του περιοδικού, ο οποίος μάλιστα τη συ-γκεκριμένη δήλωση – σκέψη του κ. πρόξενου την παρουσι-άζει με ιδιαίτερη βαρύτητα.

Αλήθεια γιατί;Κλείνοντας, θα συμφωνήσουμε με σκέψεις του κ.

Πρόξενου για προγράμματα ανταλλαγών για νέους και εθελοντική εργασία στα μνημεία και στη δημιουργία ενός «δρόμου – μνήμης», που θα υπενθυμίζει στο χώρο και στο χρόνο, ότι το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη ήταν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ότι ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στη Λήθη δεν πρέπει να υποβαθμισθεί. Το αντίθετο μάλι-στα.

Γι’ αυτό χρόνια τώρα αγωνιζόμαστε ο Χορτιάτης να γίνει το Κέντρο Μνήμης της Ναζιστικής θηριωδίας στη Βόρεια Ελ-

λάδα. Να γίνει ένα διαρκές εργαστήρι ειρηνικής συνύπαρξης των Λαών. Και το γερμανικό κράτος οφείλει ως ελάχιστη υποχρέωση να συνεισφέρει και υλικά στη κατεύθυνση αυτή. Με την εξ’ ολοκλήρου για παράδειγμα δημιουργία και μόνι-μη συντήρηση ενός Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου στο Χορτιάτη.

Αυτονόητο βέβαια, ότι σε καμία περίπτωση δεν ξεχνάμε τις οφειλές της Γερμανίας προς τη χώρα μας (κατοχικό δά-νειο, πολεμικές επανορθώσεις, αποζημιώσεις).

Τέλος, θα επιδιώξουμε συνάντηση με τον κ. Πρόξενο για να συζητήσουμε όλα τα παραπάνω.

ERBEITSKREIS DISTOMO**Ομάδα Εργασίας Δίστομο

Πριν μερικά χρόνια, είχαμε δημοσιεύσει τη φωτογρα-φία μιας ομάδας γερμανών ακτιβιστών, που άνοιξαν πανό μέσα στο περίφημο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο.

Στόχος τους, να ενημερώσουν τη γερμανική και όχι μόνο κοινή γνώμη για τα εγκλήματα που διέπραξαν οι ναζι-στικές δυνάμεις κατοχής στην Ελλάδα και την υποχρέωση της χώρας τους να πληρώσει αποζημιώσεις και προς τη χώρα μας και για τα θύματα των 89 Ολοκαυτωμάτων. Από τότε, η «Ομάδα Εργασίας Δίστομο», όπως έχουν ονομα-σθεί, έρχονται κάθε χρόνο αρχές Ιούνη στην Αθήνα και στο Δίστομο για την επέτειο του Ολοκαυτώματος. Πέρυσι και φέτος στις 6 Ιούνη οι γερμανοί αντιφασίστες φίλοι μας δια-δήλωσαν μαζί με το Μανώλη Γλέζο έξω από την γερμανική πρεσβεία, επιμένοντας να θυμίζουν στη χώρα τους όσα αυτή δεν θέλει να θυμάται. Δημοσιεύουμε παρακάτω σχε-τικό άρθρο του δημοσιογράφου Αρίστου Γιαννόπουλου, που δημοσιεύτηκε στο «ΕΨΙΛΟΝ» της «Κ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ» στις 26 Ιούνη και με πολλές ευχαριστίες μας επέτρεψε να το δημοσιεύσουμε ο καλός δημοσιογράφος.

Τον ευχαριστούμε πολύ.

Αυτοί οι Γερμανοί είναι φίλοι μας!

Το μήνυμα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έλαβα το 2004 από μια φίλη και συνάδελ φο από το Αμβούργο ήταν σα-φές: «Σε λίγες μέρες έρχονται κάποιοι σύντροφοι για να επι-σκεφθούν το Δίστομο. Βρες τους ένα φθηνό ξενοδοχείο στα Εξάρχεια και κλείσε τους ραντεβού με τον Μανώλη Γλέζο». Φυσικά, γνωρίζοντας την αποστολέα και τις απόψεις της, δεν ανα ρωτήθηκα ούτε στιγμή κατά πόσο ήταν σοφό να επισκε-φθούν αυτοί οι Γερμανοί το Δί στομο και τα Καλάβρυτα. Από τότε, κάθε χρόνο η παρέα του «ERBEITSKREIS DISTOMO*», ευγενείς, τυπικοί, ακριβείς και πάντα χαμο γελαστοί Γερμανοί, που έχουν περάσει την πρώτη τους νεότητα, έρχονται στο ξενοδο χείο του λόφου του Στρέφη, με θέα στο ηλιοβασίλεμα, να αγναντεύουν την Ακρό πολη, ασφυκτικά πολιορκημένη από την αχανή, καπνισμένη τσιμεντούπολη.

Ομως, αυτοί οι φίλοι μας δεν είναι γενικά φιλέλληνες ή απλοί θιασώτες της ημετέ ρας παιδείας. Φυσικά, όπως οι περισσότε ροι Γερμανοί της γενιάς τους, έχουν κι αυ τοί διδα-χθεί τα αρχαία ελληνικά στο λύκειο

και στα νιάτα τους σίγουρα εκτίμησαν δεό-ντως τις ελληνικές πα-ραλίες. Όμως αυτά δεν είναι αρκετά. Και η Αν-γκελα Μέρκελ της ίδιας γενιάς είναι. Η ενασχόληση τους με τις ναζιστικές θηριωδίες, για τις οποίες ποτέ δεν πλήρωσε η μεταπολεμική Γερμανία, ξε κίνησε από τη βαθιά αντιφασιστική τους συνείδηση. Γιατί, όσο κι αν το αγνόησαν ή αποσιώπησαν τα Μ Μ Ε, που κάλυψαν τη μι κρή τους διαδήλωση το μεσημέρι της 6ης Ιουνίου, αυτοί οι τύποι είναι αριστεροί. Και μάλιστα της γερμανικής σχολής.

Η συζήτηση για το πώς θα μπορούσαν να πιέσουν τη σύγ-χρονη Γερμανία να καταβάλει τις νόμιμες αποζημιώσεις (και να επι στρέψει τα κλοπιμαία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου) είχε ξεκινήσει στους αντιφασι στικούς κύκλους του Αμβούργου και άλλων πόλεων ήδη από τη δεκαετία του ‘90. Η Γερ μανία είχε μόλις ενοποιηθεί, η Αριστερά απα ξιωνόταν από τους κρατού-ντες, η αλαζονεία της εξουσίας γινόταν όλο και ισχυρότερη κι ο ρατσισμός έδειχνε πάλι το σάπιο χαμόγε λο του. Ένας καλός τρόπος να αντιδράσουν οι αριστεροί Γερμανοί ήταν να θυμίσουν στη χώρα τους ό,τι δεν ήθελε να θυμάται: όσα έκανε στην Ευ-ρώπη την τελευταία φορά που αφέθηκε να παρασυρθεί από το μεγαλομανιακό παραλήρημα ενός λαϊκιστή, ο οποίος τάιζε τις γερμανικές βιομηχανίες με το αίμα των κατακτημένων χωρών.

Έκατσαν, λοιπόν, και διάβασαν την ιστο ρία της περιόδου, κάτι που επιμελώς αποφεύ γουν οι Γερμανοί, που σέβονται τη χώρα τους, αλλά -παραδόξως- και αρκετοί Έλληνες, που κατά τα άλλα είναι υπερήφανοι για την δική μας τρισχιλιετή. Η συγκρότηση της «Ομάδας Εργασίας Δίστομο» στηρίχτηκε στη νομική δουλειά, αλλά είναι λανθασμέ νη η φήμη πως αποτελεί-ται αποκλειστικά από δικηγόρους. Περιλαμβάνει, φυσικά, και νομικούς, αλλά κύριο μέλημα της είναι η πληροφόρηση της κοινής γνώμης σχετικά με όσα έγιναν τότε και τις ευθύνες, που συ νεχίζει να φέρει η Γερμανία. Και, όπως φα ντάζεστε, δεν υπάρχει δυσκολότερο έργο από τη μεταφορά κακών ει-δήσεων σε μια κοινωνία που δεν θέλει να ξέρει. Τον Ιούνιο του 2002 μια ισχυρή ομάδα αντιφασιστών μπήκε στο διάσημο Μουσείο της Περγά μου, στο Βερολίνο, και άνοιξε πανό (ένα εκ των οποίων σε πολυτονικά ελληνικά!) που ζητούσαν απο-ζημιώσεις για την Ελλάδα και υπενθύμιζαν τα φονικά σκορ των ναζιστι κών δυνάμεων κατοχής. Εντάξει, η Πέργα μος βρίσκε-

ται στη σημερινή Τουρκία, αλλά δεν μπορούσαν οι άνθρωποι να πάνε στο Μουσείο του Λονδίνου, να διαδηλώσουν μπρο-στά στα Ελγίνεια. Πάντως, και εκεί βρέ θηκαν κάποιοι να τους κατακεραυνώσουν για βεβήλωση του χώρου - όπως αυτοί που σκούζουν όποτε αριστερά κόμματα αναρ τούν πανό στην Ακρόπολη, αλλά έκαναν πως δεν ήξεραν όταν φωτογραφήθη-κε η Τζένιφερ Λόπεζ στον Παρθενώνα.

Μόλις ενημερώθηκε για την ύπαρξη αυ τής της ομάδας, ο δικηγόρος των Διστομιτών, ο αείμνηστος Γιάννης Σταμούλης, τους κάλεσε στην Ελλάδα. Είχε ήδη κερδίσει στον Άρειο Πάγο, τον Μάιο του 2000, την τελεσί δικη καταδίκη της Ομοσπονδι-ακής Δημοκρα τίας της Γερμανίας σε αποζημίωση 28.000.000 ευρώ προς τους απογόνους των 218 σφαγιασθέντων Διστομι-τών. Το 2002 οι «Ομά δα Εργασίας Δίστομο» επισκέφθηκαν για πρώτη φορά το Δίστομο και τα Καλάβρυτα. Ο νομικός αγώνας, που τώρα συνεχίζεται από την κόρη του, Κέλλυ Σταμούλη, δεν είχε ακόμα λάβει τις σημερινές διεθνείς διαστάσεις. Η ιταλική δικαιοσύνη δεν είχε ακόμη λάβει την κοσμοϊστορική απόφαση για απο ζημίωση των κατοίκων ενός μικρού χωριού στη βόρεια Ιταλία, οι οποίοι είχαν σφαγια στεί από τη Βέρμαχτ. Αυτή η απόφαση επι τρέπει στην ελληνική κυβέρνηση (αν έχει τα κό-τσια) να διεκδικήσει τις γερμανικές α ποζημιώσεις, κατάσχο-ντας γερμανική ιδιο κτησία επί ιταλικού εδάφους. Και σ’ αυτό ακριβώς το σημείο η «Ομάδα Εργασίας Δί-στομο» εγκαλεί την ελληνική κυβέρνηση ότι «για τα μάτια του κόσμου» τον Ιανουά-ριο ανακοίνωσε τη συμμετοχή της στη δίκη που θα γίνει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χά γης σχετικά με το εάν τα ιταλικά δικαστή ρια είναι αναρμόδια (όπως ισχυρίζεται η Γερ μανία) να εκδίδουν αποφάσεις εις βάρος της. Πραγματικά, η κυβέρνηση της «υπερή φανης Ελλάδας» δεν δήλωσε στο Διεθνές Δικαστή-ριο ότι ζητά την απόρριψη της αγωγής της γερμανικής κυβέρνη-σης και ποτέ δεν υποστήριξε τις απαιτήσεις αποζημίω σης, που υπέβαλαν υπήκοοί της. Αυτά, μά λιστα, μισόν αιώνα μετά την ουσιαστική α θώωση του Μαξ Μέρτεν από την κυβέρνηση Κων-σταντίνου Καραμανλή. Και τότε, άλλω στε, όπως και τώρα, εκ-κρεμούσε η υπογραφή κάποιου δανείου από τη Γερμανία προς την Ελλάδα και δεν έπρεπε να ταραχθούν τα πνεύματα…


Προλεγόμενα: Κατά γενική ομολογία, ο Χορτιάτης, αν και ορεινό χωριό, μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου 1944 δεν έδωσε αφορμή για να γίνει στόχος τρομοκράτησης ή αντιποίνων από τους Γερμανούς και τους Έλληνες συνεργατές τους. Αντίθετα λόγω της γειτνίασής του με τη Θεσσαλονίκη, γενικά καλλιέργησε καλές σχέσεις με τις γερμανικές αρχές ήδη από το 1942 όταν Χορτιατινοί με πρωτοβουλία του προ-έδρου Χρ. Μπατάτσιου περιέθαλψαν τους Γερμανούς τραυματίες, όταν το αεροπλάνο τους λόγω κακών καιρικών συνθηκών κατέπε-σε έξω από το χωριό. Αμέσως μετά την εκκένωση του δημοτικού σχολείου από ένα γερμανικό τμήμα στο τέλος Αυγούστου του 1943 στο χωριό ‘φιλοξενήθηκε’ο Μαξ Μέρτεν, ανώτερος σύμβουλος στη Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης-Αιγαίου ο οποίος και φωτο-γραφήθηκε με τους μαθητές, δασκάλους και το Κοινοτικό Συμ-βούλιο κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους(φώτο με Μέρτεν από Θ. Βαλαχά). Την άνοιξη του 1944 στρατωνίσθηκε στο Χορτιάτη μια γερμανική μονάδα η οποία αποχώρησε τον Ιούνιο, καθότι η πα-ρουσία της δεν κρίθηκε πια αναγκαία λόγω της εγκατάστασης του διαβόητου επιλοχία Φριτς Σούμπερτ στη Νέα Απολλωνία, ο οποίος ήλεγχε την περιοχή των Ζερβοχωρίων ( ΒΑ παρυφές του Χορτιάτη) και τις διαβάσεις ανταρτών εκατέρωθεν της λίμνης Βόλβης. Στις 19 Ιουνίου ο Σούμπερτ πυρπόλησε το Ζερβοχώρι Μαραθούσα μαζί με τους παραμείναντες κατοίκους. Οι προσπάθειες του ΕΛΑΣ Χαλκι-δικής και ιδιαίτερα του καπετάν Κίτσου (ψευδώνυμο του Γεωργίου Τσιτουρίδη από την περιοχή Κιλκίς) να εκδιώξει το τάγμα ή να εξο-ντώσει τον ίδιο τον Σούμπερτ απέτυχαν.

Τα πράγματα όμως έλαβαν διαφορετική τροπή, όταν ο κα-πετάν Κίτσος, διοικητής του 2ου τάγματος του ΕΛΑΣ Χαλκιδικής, μετέφερε το λημέρι του λίγα χιλιόμετρα ΝΑ από το Χορτιάτη, στην τοποθεσία «Κερασιές», κοντά στο χωριό Λιβάδι, και στις 12 Ιου-λίου σχεδίασε την πρώτη του επιδρομή εναντίον του Σανατορίου Ασβεστοχωρίου με θετικά αποτελέσματα: απήχθησαν οι χωρο-φύλακες του ιδρύματος καθώς και μερικοί δωσίλογοι και κατά τη σύντομη συμπλοκή σκοτώθηκαν δυο Γερμανοί ασυρματιστές. Στις 26 Ιουλίου το Σανατόριο και το Ασβεστοχώρι πλήρωσαν ακριβά την ενέργεια του Κίτσου με αντίποινα του Φριτς Σούμπερτ και των αι-μοβόρων «κυνηγών» του. Επιπλέον οι γερμανικές δυνάμεις Θεσ-σαλονίκης καταδίωξαν τον Κίτσο από την περιοχή του Λιβαδιού και στις αρχές Αυγούστου μετέθεσαν τον ίδιο τον Σούμπερτ με τους 80 περίπου γερμανοντυμένους Έλληνες από τη Νέα Απολ-λωνία στο Ασβεστοχώρι για να ελέγχει την ΒΔ ζώνη ασφαλείας της Θεσσαλονίκης στην οποία ανήκε και ο Χορτιάτης.

Συνοπτικά, το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου από άπο-ψη στρατιωτικής οργάνωσης και δραστηριοτήτων αποδείχθηκε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους του πολέμου. Πρώτον, ύστερα από διαταγή του Χίτλερ οι Γερμανοί άρχισαν τη σταδιακή έκκένωση της Ελλάδας, η οποία κηρύχθηκε ζώνη πολεμικών επιχειρήσεων, πράγ-μα που σήμαινε ότι ο ελληνικός πληθυσμός βρέθηκε στο έλεος των κατακτητών. Δεύτερον, πραγματοποιήθηκε αναδιοργάνωση των διαφόρων εθνικιστικών-αντικομμουνιστικών σωμάτων – περίπου 6.000 ένοπλοι - της Κεντροδυτικής Μακεδονίας η οποία είχε δυο στόχους: 1) να κρατηθεί ο ΕΛΑΣ μακριά από τις πόλεις και τους οδικούς άξονες ενόψει της αποχώρησης των Γερμανών και 2) να ενταθούν τα αντίποινα εναντίον των αμάχων στις πόλεις και στην ύπαιθρο ώστε με τη δημιουργία κλίματος τρόμου να περιορισθούν οι επιθέσεις και οι δολιοφθορές των ανταρτών. Τρίτον, ο ΕΛΑΣ αντι-δρώντας ενέτεινε τις επιθέσεις του εναντίον του συγκοινωνιακού δικτύου και άρχισε να συγκεντρώνει τις δυνάμεις του γύρω από τις πόλεις κάνοντας τον κλοιό όλο και ασφυκτικότερο με απώτερο σκοπό την κατά το δυνατόν αποτροπή του εχθρού από επιδρομές εναντίον του υπαίθριου πληθυσμού. Τέταρτον, οι συχνές επιθέσεις του ΕΛΑΣ, «εξώθησαν τους παρακρατικούς, όπως τον Πούλο και τον Σούμπερτ, σε ακραίες συμπεριφορές έναντι των αμάχων, οι οποίες εκδηλώθηκαν με τη μορφή των καθαρά ληστρικών επιδρο-μών» [Βλ. Στράτο Δορδανά, Το αίμα των αθώων, Αθήνα 2007, σελ. 529]. Πέμπτον, οι επιδρομές Ταγματασφαλιτών, Γερμανών αλλά και Βουλγάρων αποσκοπούσαν πρωτίστως στη διαρπαγή ζώων για με-ταφορές και κρέας. Ενδεικτικά, τα αιγοπρόβατα από την Κάρπη άλλα καταναλώθηκαν από το τάγμα του Σούμπερτ και άλλα πουλήθηκαν στη μαύρη αγορά της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι των χωριών στην όμορη περιοχή του Χορτιάτη ανήμποροι έβλεπαν τα ζώα τους να διαρπάζονται από τους εχθρούς χωρίς οι μικρές ανταρτικές ομάδες της περιοχής να μπορούν να ανταποκριθούν στις εκκλήσεις τους

ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ: απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματαΤου Θανάση Σ. Φωτίου, καθηγητή πανεπιστημίου, Οτάβα, Καναδάς

Από τις Εκδόσεις Επίκεντρο προγραμματίζεται να δημοσιευθεί το Σεπτέμβριο ενεστώτος έτους η εργασία του γράφοντος «Η ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και Μακεδονία». Από τη στήλη αυτή γίνεται προσπάθεια να παρουσιασθούν συνοπτικά μερικά βασικά σημεία που αναπτύσσονται διεξοδικά στο σχετικό κεφάλαιο για το Χορτιάτη κατά την Κατοχή.

για προστασία [βλ. αναφορές στο αρχείο του κ. Χορτιάτη στο βι-βλίο του Θ. Βαλαχά – Δ. Θεοχάρη, 2 Σεπτεμβρίου 1944, Χορτιάτης, 2008, σελ.131,132,134, 137].

Νέες μαρτυρίες. Στο πλαίσιο των παραπάνω εξελίξεων το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου δυο λόχοι του 2ου τάγματος Χαλκιδικής προωθήθηκαν ( να σημειωθεί ότι και όλο το 31ο Σύ-νταγμα του ΕΛΑΣ Χαλκιδικής μετακινήθηκε στα μέσα Αυγούστου προς την κατεύθυνση της Θεσσαλονίκης, από το λημέρι του έξω από τη Μεγάλη Παναγία στην περιοχή της Παλαιόχωρας) για πρώτη φορά στα υψώματα του Χορτιάτη, ο 2ος λόχος υπό τον καπετάν Φλωριά (Αντώνης Καζάκος, 26ετής δάσκαλος) στρα-τοπέδευσε στη ΝΑ πλευρά στη θέση «Καστανιές» ενώ ο 1ος λόχος υπό τον καπετάν Χορτιάτη (Γεώργιος Κιρκιμτζής, 23ετής ανθυπολοχαγός) στη ΒΔ μεριά του χωριού στη θέση «Δραγάνα». Αποστολή των λόχων δύναμης 120 περίπου ανδρών, ήταν «να καταστεί η περιοχή γύρω από το Χορτιάτη ασφαλισμένη και ελεγ-χόμενη και ό,τι εχθρικό όχημα κυκλοφορήσει στη ζώνη αυτή να χτυπηθεί».Τα λόγια αυτά είναι του Κώστα Πασχαλούδη, ο οποίος σε μια σειρά συνεντεύξεων στο γράφοντα δέχθηκε να αφηγηθεί το επεισόδιο της 2ας Σεπτεμβρίου «όπως το έζησα από κοντά και το ξέρω κατευθείαν από τη διοίκηση του τάγματος [...]. Εγώ άκουσα και την προφορική αναφορά που έκανε ο Ρικούδης στο Φλωριά και του Φλωριά στο τάγμα του καπετάν Κίτσου». Ο Κ. Πασχαλούδης, ο οποίος μέχρι τώρα δεν είχε δώσει συνέντευ-ξη για την εμπειρία του αυτή, υπηρετούσε τότε ως πολιτικός υπεύθυνος της Υποδειγματικής Ομάδας Νεολαίας της ΕΠΟΝ και αποτελούσε μέλος του επιτελείου του καπετάν Φλωριά. Λόγω της θέσης του ήταν μέτοχος και γνώστης των αποφάσεων που λαμβάνονταν στο αρχηγείο του ακόμη και για θέματα στρατιωτι-κής φύσης, όπως αυτό του Χορτιάτη.

Εδώ παρατίθενται περιληπτικά κατ’ επιλογήν σημεία της διεξοδικής αφήγησης του Πασχαλούδη: 1) Ο στρατιωτικός υπεύθυνος του Χορτιάτη [Γιάννης Λουτζιούδης] «ανέβηκε στις ‘Καστανιές’ και έθεσε υπόψη του καπετάν Φλωριά ότι κατά τις πληροφορίες που είχε οι Γερμανοί εκείνες τις μέρες θα έρχο-νταν στο Χορτιάτη για επίταξη ζώων». Ο Φλωριάς μεταβίβασε αυθημερόν την πληροφορία στον καπετάν Κίτσο στο Λιβάδι, ο οποίος κατέβηκε στις «Καστανιές» και ύστερα από σύσκεψη με το Φλωριά έδωσε εντολή στο διμοιρίτη Βάιο Ρικούδη «να διαφυλαχθούν οι διαβάσεις ώστε να αποτραπεί η επίταξη ζώων του Χορτιάτη». Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με μαρτυρίες, ο κα-πετάν Κίτσος έδειχνε πάντα ευαισθησία σε εκκλήσεις χωρικών που ζητούσαν προστασία από διαρπαγές ζώων. 2) «Επειδή υπήρχαν τρεις προσβάσεις» συνεχίζει ο Πασχαλούδης «από τις οποίες ο εχθρός μπορούσε να μπει στο Χορτιάτη, ο καπε-τάν Φλωριάς τη νύχτα της 1ης προς 2α Σεπτεμβρίου τοποθέ-τησε μια ομάδα από 10 έως 15 άνδρες στην κάθε πρόσβαση και μια τέταρτη ως ‘προειδοποιητική ενέδρα’ πάνω από το Σανατόριο για να καθυστερήσει τον εχθρό σε περίπτωση που θα ερχόταν με μεγάλες δυνάμεις [...]. Για επίταξη ζώων δεν περιμέναμε ολόκληρη φάλαγγα αλλά μικρή δύναμη με ένα ή δυο αυτοκίνητα». 3) Όσον αφορά την χλωρίωση της πηγής από ομάδα Ελλήνων και Γερμανών ο Πασχαλούδης πρόσθεσε την εξής ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια «Το γεγονός ότι Γερμανοί και Έλληνες του Ο.Υ.Θ. έρχονταν μαζί κατά περιόδους – μια φορά κάθε δεκαπενθήμερο – και απρογραμμάτιστα ήταν γνω-στό σε όλους μας, στο Φλωριά, στο Ρικούδη και στους άνδρες του λόχου. Δεν ξέραμε όμως ούτε τη μέρα ούτε και την ώρα που θα ερχότανε». Ο Επονίτης αφηγείται τους τύπους των δυο αυτοκινήτων, τη χρονική απόσταση που τα χώριζε, και τι ώθη-σε το Ρικούδη, τον επικεφαλής της ενέδρας στην «Καμάρα», να αποφασίσει και να ενεργήσει όπως ενήργησε. Η αφήγηση συμπληρώνεται με στοιχεία από την εκκένωση του χωριού και την άφιξη των πρώτων στρατιωτικών οχημάτων από το Ασβε-στοχώρι με Γερμανούς και ταγματασφαλίτες του Σούμπερτ τον οποίον θεωρεί «αίτιο του ολοκαυτώματος του Χορτιάτη».

Ήταν εύλογο η Ελασίτικη μαρτυρία να προκαλέσει την αντίδρα-ση μερίδας Χορτιατινών οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η αρπαγή ή η επίταξη ζωων από τους Γερμανούς είναι απλώς ένα κατασκεύασμα, μια δικαιολογία του ΕΛΑΣ για να απενοχοποιήσει τους πρωταγωνι-στές Φλωριά και Ρικούδη από τη κατηγορία ότι έδωσαν αφορμή να καταστραφεί ο Χορτιάτης. Σύμφωνα με τους επικριτές αυτούς, οι

υπεύθυνοι του ΕΛΑΣ γνώστες ότι το Σάββατο, 2 Σεπτεμβρίου, το Γερμανικό αυτοκίνητο θα ανέβαινε στο Χορτιάτη για την απολύμαν-ση εσκεμμένα το χτύπησαν με ενέδρα. Ένας από τους επικριτές ήταν ο 20ετής τότε Γ.Χ. Γκουραμάνης που έγραψε ότι «κάθε Σάβ-βατο πρωί ένα μικρό φορτηγό αυτοκίνητο του Δήμου Θεσσαλονίκης [..] ερχόταν στο υδραγωγείο για απολύμανση [...]. Δεν γνωρίζω για ποιους λόγους το αυτοκίνητο αυτό συνόδευε πάντα ένα Γερμανι-κό μικρό αυτοκίνητο με τρεις οπλίτες» [Βλ. Ο ιστορικός Χορτιάτη, 1988, σελ. 32]. Άλλοι όμως μάρτυρες διαφωνούν με τον Γκουραμά-νη, όπως ο Σωτ. Πανίλας που στις 7 Σεπτεμβρίου 1944 δήλωσε ότι το αυτοκίνητο του Ο.Υ.Θ. ερχόταν «δυο φορές εβδομαδιαίως» και ο Γ. Μήττας που το 1976 μίλησε στο ρεπόρτερ της εφημερίδας Τα Νέα για άφιξη αυτοκινήτων «κάθε δεκαπενθήμερο».

Εξήγηση για τη μεγάλη σύγχυση που διαπιστώνει κανείς στις υπάρχουσες πηγές αναφορικά με το χρόνο αποστολής αυτοκι-νήτου ή αυτοκινήτων για τη χλωρίωση, έδωσε ο Γιάννης Ταμι-ωλάκης, πρώην ανώτερος υπάλληλος του Ο.Υ.Θ, σε πρόσφατη συνέντευξη με το γράφοντα. Ο Ταμιωλάκης για τη συγγραφή του βιβλίου του Η ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκη, 1985, ερεύνησε τα αρχεία του Ο.Υ.Θ. και πήρε συνεντεύξεις από τους συναδέλφους του Αλ. Σωτηρχόπουλο, επιβάτη της γερμανικής κούρσας εκείνο το Σάββατο, και από τον Ιωάν. Στανίνου, προ-ϊστάμενο και συντονιστή των αποστολών στο Χορτιάτη. Εδώ επισημαίνονται μερικά στοιχεία από τη μακροσκελή συνέντευξή του: 1) Η αποστολή δεν προγραμματιζόταν να γίνεται σε τακτή ημέρα, δηλαδή κάθε Παρασκευή ή κάθε Σάββατο, αλλά μπο-ρούσε να δρομολογηθεί οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας. Γενικά η Ύδρευση φρόντιζε να αποστέλλεται το αυτοκίνητο μια φορά την εβδομάδα, αν και αυτό δεν αποτελόυσε κανόνα, γιατί οι έκτακτες ανάγκες του Οργανισμού δεν επέτρεπαν τέ-τοια πολυτέλεια. 2) Η αποστολή χλωρίου στο Χορτιάτη στις 2 Σεπτεμβρίου ήταν συμπτωματική και απρογραμμάτιστη, καθότι η απόφαση ελήφθη το πρωί της ίδιας ημέρας 3) Ούτε ο Τρώντσιος δεν μπορούσε να γνωρίζει ποια μέρα ακριβώς θα είχε ο Ο.Υ.Θ. την ευχέρεια να στείλει αυτοκίνητο. Ανάλογα με τις ανάγκες του Οργανισμού, η αποστολή μπορούσε να εκτελεσθεί δυο φορές την εβδομάδα ή μια φορά το δεκαπενθήμερο. Ο Ταμιωλάκης κα-ταλήγει ως εξής «Οι πληροφορίες που σας έδωσα προέρχονται εξ εγκύρου πηγής, από ανθρώπους που ήταν υπευθυνοι για τη χλωρίωση του Χορτιάτη».

Ελπίζω οι μαρτυρίες που πολύ συνοπτικά εκτίθενται παραπά-νω να αποτελέσουν το εφαλτήριο για μια καλύτερη κατανόηση των γεγονότων που έδωσαν την αφορμή για τις φρικαλεότητες που δια-πραχθηκαν εναντίον ανήμπορων και αθώων κατοίκων του Χορτιάτη.

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570:Ευχαριστούμε πολύ τον καλό μας φίλο πλέον Θανάση Φω-

τίου για την τιμή που μας έκανε να δημοσιεύσουμε το άρθρο του, που αποτελεί προδημοσίευση του υπό έκδοση βίβλου του, καρπός πολύχρονης και ιδιαίτερα επίπονης, όπως είμα-στε σε θέση να γνωρίζουμε, έρευνας. Αναμένουμε με πολύ ενδιαφέρον το βιβλίο του και για να το παρουσιάσουμε στο Χορτιάτη. Τότε θα τοποθετηθούμε συνολικά.


Δεν γιορτάζουμε, τιμούμε τους νεκρούς μας

Ήρθε πάλι η καταραμένη μέρα της 2ας Σεπτεμβρίου. Τη μέρα αυτή δεν «γιορτάζουμε» την επέτειο, όπως συχνά αναφέρεται στις ομιλίες και τα γραφόμε-να, αλλά τιμούμε τους νεκρούς μας. Το έχω γράψει και άλλη φορά. Δεν «γιορτά-ζουμε» με χορούς και τραγούδια, αλλά τιμούμε την επέτειο του ολοκαυτώματος του χωριού μας με σεβασμό προς τους 149 νεκρούς συγχωριανούς μας, με τη μεγαλύτερη δυνατή σοβαρότητα.

Κάτι άλλο που προσπαθώ να δείξω στους συγχωριανούς μου με τις έρευνες και τα γραφόμενα μου, είναι πως για να κατανοήσουμε σωστά τι έγινε στο χωριό μας και γιατί έγινε αυτό ή εκείνο, θα πρέ-πει να δούμε τα γεγονότα μέχρι τη μέρα

της καταστροφής και να μην τα μπερ-δεύουμε με όσα ακολούθησαν μετά την απελευθέρωση και κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αν θέλετε και αρκετά αργότερα.

Όποιος άθελά του ή ακόμη και εσκεμ-μένα μπερδεύει τις χρονικές αυτές περι-όδους, κατά τη γνώμη μου δεν τιμά τους νεκρούς μας, αλλά τους απαξιώνει, για να μην πω τους βρίζει.

Αφορμή για την σημερινή μου έρευνα στάθηκε η πληροφορία που μου έδωσε συγχωριανός μας σχετικά με τις φασαρί-ες που έγιναν στο χωριό μας το 1976, την ημέρα της μνήμης 2-9-44. Ακολούθησαν δημοσιεύματα στις 19-9-76 του δημοσιο-γράφου της εφημερίδας «Ελληνικός Βορ-ράς», Βαγγέλη Παντελίδη, όπου μεταξύ άλλων αφηγείται ο Γιώργος Τρώντσιος πώς βρέθηκε στο δεύτερο αυτοκίνητο με τους γερμανούς, πως γλύτωσε από τα πυρά της ενέδρας των ανταρτών και άλλες λεπτομέρειες. Στην ίδια εφημερί-δα ο Αναστάσιος Ζέκκας, καλός μου φί-λος, θέτει ένα «εύλογο» ερώτημα, που ακόμη και σήμερα μερικοί Χορτιατινοί το ρωτούν: Γιατί τα περισσότερα θύματα του

Πως σκέφτονταν και ενεργούσαν οι πατεράδες μας στη κατοχή

Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 1944, η αποφράδα μέρα

ολοκαυτώματος ανήκουν σε οικογένειες της μίας πλευράς; H απορία αυτή κατά τη γνώμη μου, έχει ήδη απαντηθεί στο βιβλίο μου «Ο,τι απόμεινε από τη μέρα εκείνη, η μνήμη είναι» και άλλα κατοπινά δημοσιεύ-ματα μου. Σας είπα μην μπερδεύουμε τα γεγονότα μετά την κατοχή.

Στο χωριό μας εκείνη την εποχή όλοι οι Χορτιατινοί, εκτός από δυό τρία άτομα, ήμασταν κατά των γερμανών κατακτητών. Ίσως μερικοί πιο ένθερμοι, ίσως μερικοί πιο απρόθυμοι, πάντως όλοι ήμασταν κατά των γερμανών. Και ο ένας βοηθούσε τον άλλο. Ας τα θυμηθούμε με τη σειρά:

Την άνοιξη του 1943 ήρθαν στο χωριό και εγκαταστάθηκαν στις βίλες οι ένο-πλοι των Τζαμαλούκα και Μήτσου. Ένας

αξιωματικός τους στραμπού-

λιξε το πόδι του και ζήτησε την βοήθεια του «γιατρού» μας του μπάρμπα-Κώτσιου Γλαρούδη. (Αφήγηση Παναγιώτη Γλαρού-δη). «Πήγε-ήρθε στο σπίτι μας αρκετές φορές για το πόδι του και τι να κάναμε, παρά την πείνα που μας έδερνε, τον φι-λέψαμε κι’ όλας. Μόλις φύγαν οι ταγμα-τασφαλίτες, λέει ο Παναγιώτης, ήρθαν οι αντάρτες και κάλεσαν τον πατέρα μου σε απολογία. Τότε ο δάσκαλος (Γ. Βαλαχάς) τον ορμήνεψε τι έπρεπε να πει. Έτσι γλύτωσε ο πατέρας μου.»

Το καλοκαίρι του 1943 οι γερμανοί συνέλαβαν το δάσκαλο (Γ. Βαλαχά) με την κατηγορία ότι έκανε έρανο υπέρ του ΕΑΜ στη σχολική γιορτή, και τον έκλεισαν στη φυλακή «Βαγιανού». Έφαγε αρκετό ξύλο, δεν μαρτύρησε, επενέβει ο Πρόεδρος Χρήστος Μπαντάτσιος με τις γνωριμίες που είχε και τον γλύτωσε.

Την ίδια χρονιά χρειάστηκε στον Χορ-τιάτη να εκλέξουν στο ΕΑΜ στρατιωτικό υπεύθυνο του χωριού και όπως μας βε-βαιώνει ο Θανάσης Κυρούδης στη σύσκε-ψη που έγινε στου «Ζαχαρά το λάκκο» προτάθηκε στο Χρήστο Μπαντάτσιο να αναλάβει την θέση αυτή (βλ. περισσότερα

στο βιβλίο μου σελ. 41)Την ημέρα του ολοκαυτώματος, όταν

με τους πυροβολισμούς στην «Καμάρα» δημιουργήθηκε σύγχυση και πανικός οι κάτοικοι του χωριού που δεν ανήκαν στους «πιο ένθερμους» όπως τους ονόμασα πιο πάνω, έλεγαν σους άλλους: Εσείς να φύ-γετε. Έτσι γλύτωσαν τα αδέλφια μου με την προτροπή της θείας Αρετής Ζέκκα. Ο ίδιος ο πρόεδρος του χωριού Χρήστος Μπαντάτσιος προέτρεπε τους οργανωμέ-νους στην Αντίσταση (μαρτυρία Γιώργου Μήττα και Θανάση Κυρούδη) εσείς να φύγετε. Τελικά, ευτυχώς, έφυγε το με-γαλύτερο μέρος των κατοίκων. Έμειναν δυστυχώς 149.

Την ίδια μέρα 2-9-44 όταν ήρθε το δεύτερο αυτοκίνητο με

τους άνδρες της Γκεστάπο, μαζί με τους γερμανούς ήταν και οι Γεώργιος Τρώντσι-ος και Αλ. Σωτηρχόπουλος, υπάλληλοι της ύδρευσης. Στις 19-9-76 στην εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» ο μπάρμπα Γιώργος Τρώντσιος αφηγείται στον δημοσιογράφο Βαγγέλη Γουσίδη: «Ήμουν 42 ετών τότε υπάλληλος της ύδρευσης Θεσσαλονίκης [….} εκείνο το πρωϊνό του Σαββάτου, οι αντάρτες είχαν αποκλείσει το χωριό μας και όλοι ξέραμε ότι κάτι ετοίμαζαν. [….]. Ξεκίνησα για τη Σαλονίκη γιατί συνέπεσε να μην έχουμε χλώριο και έπρεπε να πω στους γερμανούς να στείλουν χλώριο. Στη Νεάπολη, στη γέφυρα των «Στεναγ-μών» συνάντησα την κούρσα των γερμα-νών. Τους είπα ότι δεν έχουμε χλώριο και ότι στο χωριό υπήρχαν αντάρτες. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Εγώ, ο χημικός, οι δύο της Γκεστάπο και ο Αλέκος Σωτηρχόπουλος. Στην «Καμάρα» μας χτύπησαν. Μια σφαίρα πέτυχε στο πρόσωπο τον ένα της Γκεστάπο και μια άλλη τον χημικό στο μπράτσο. Πηδήξαμε από το αυτοκίνητο και κατεβήκαμε στο ποτάμι [….]. Μας έπιασαν οι άνδρες του «ΕΛΑΣ» και μας πήγαν στο Λειβάδι όπου

λειτουργούσε το Λαϊκό Δικαστήριο. Μου πήραν δυό καταθέσεις και με κράτησαν ως την Πέμπτη. Ίσως δεν θα γλύτωνα αν δεν συνέβαινε να ήμουν θείος του καπετάν «Άγρα» (Σημ. συντ.: Όταν μετά το 1981 επαναπατρίσθηκαν οι πολιτικοί πρόσφυγες, ο Γιάννης Λιουτζιούδης πήγε να βρει τον μπάρμπα – Γιώργο, είχε όμως πεθάνει. Και όπως μου είπε ο γιός του Αναστάσιος, ο Λιουτζιούδης ισχυρίστηκε ότι αυτός τον γλύτωσε).

Σε πέντε-έξη μέρες μετά το δημοσί-ευμα του «Ελληνικού Βορρά», έρχεται στο χωριό μας, ο δημοσιογράφος τότε κ. Βασίλης Βασιλικός, κάνει δημοσιογραφική έρευνα και στις 25-9-76 στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» δημοσιεύει τα συμπεράσματά

του. Μιλάει με τον μακαρίτη Γιώργο Μήτ-τα αντιπρόεδρο της κοινότητας ο οποίος μεταξύ άλλων λέει στον κ. Βασίλη Βασιλι-κό: «…Όταν λέμε ότι δεν άκουσα τάζησα, αυτό σημαίνει ότι μιλώ από μέσα. Από το χωριό μας φεύγαν τροφές και σύνδεσμοι για το αντάρτικο της Χαλκιδικής. Γι’ αυτό το είχαν βάλει από νωρίς στο μάτι οι γερμανοί».

Στην συνέχεια ο Γιώργος Μήττας πε-ριγράφει το πρώτο και το δεύτερο επει-σόδιο στην «Καμάρα» και προσθέτει: […] Σε μισή ώρα μετά το γεγονός κατά τις 12 με 1 έρχονται 14 αυτοκίνητα. Ήταν ο Σούμπερτ κι ο Καπετανάκης. Φτάσαν στην «Καμάρα» και ακροβολιστήκαν, οι αντάρ-τες δεν είχαν δυνάμεις και οπισθοχώρη-σαν. Τότε ο πρόεδρος του χωριού είπε: μη φοβάστε, θα τη γλυτώσουμε. Όσοι τον άκουσαν πιάστηκαν και κάηκαν. Έπαιξε διπλό παιχνίδι, όπως ήταν η εποχή. Κά-ψαν κ’ αυτόν και τον παππά του χωριού.

Ρωτάει τον Μήττα ο κ. Βασίλης Βασιλι-κός: η κατηγορία της δεξιάς είναι ότι σκότω-σαν γερμανό για να αναγκασθούν οι χωρικοί να βγουν στο βουνό. Και ιδού η απάντηση: Ο κόσμος που ήταν να βγει στο αντάρτικο,

Γράφει ο Θεόδωρος Βαλαχάς


είχε ήδη βγει. Ήταν ο τελευταίος καιρός. Τότε είχε τόση ανταρτιά εδώ που δεν εί-χαν όπλα να τους δώσουν» και συνεχίζει ο Γ. Μήττας: «εκείνη την εποχή, οι αντάρτες γλύτωσαν πολλές οικογένειες που σήμερα δυστυχώς είναι εθνικόφρονες. Υπερδεξιοί. Το ξέρω, ότι γλύτωσαν απ’ των γερμανών τα βόλια χάρη στο αντάρτικο. Σύνδεσμος ήμουν εγώ.»

Στην συνέχεια του δημοσιεύματος των «ΝΕΩΝ» ο κ. Βασίλης Βασιλικός κά-νει ανάλυση των καταθέσεων Τρώντσιου και Μήττα και καταλήγει σε συμπεράσμα-τα, που όμως εγώ δεν συμφωνώ.

Έτσι ή κάπως έτσι σκέπτονταν και λει-τουργούσαν οι πατεράδες μας την εποχή εκείνη, αγαπητοί μου συγχωριανοί. Ο Γ. Βαλαχάς βοηθάει τον «γιατρό» Κώστα Γλαρούδη, ο Χρήστος Μπαντάτιος βγάζει

από τη φυλακή των γερμανών τον Γ. Βα-λαχά. Η θεία Αρετή Ζέκκα συμβουλεύει τα παιδιά του Βαλαχά να φύγουν. Ο Χρήστος Μπαντάτσιος λέει στους αντιστασιακούς να φύγουν και τέλος ο «Άγρας» (Κώστας Γκατζούδης) μαζί με τον στρατιωτικό υπεύθυνο του χωριού Γιάννη Λουτζιούδη γλυτώνουν τον Γιώργο Τρώντσιο (Γνωστό και ως νερατζή).

Όποιος προσπαθεί να δώσει διαφορετική ερμηνεία στα γεγονότα εκείνης της τραγικής ημέρας, δεν τιμά αλλά βρίζει τους νεκρούς μας.

Να γνωρίζουμε ότι την δύσκολη εκείνη εποχή, που η ανθρώπινη ζωή είχε πολύ μικρή αξία, στο χωριό μας δεν είχαμε κα-νέναν νεκρό ούτε από τη μία, ούτε από την άλλη πλευρά. Εκτός βέβαια από τους νεκρούς του ολοκαυτώματος.

Όσοι γνωρίζουμε προσωπικά τον Γιώργο Φαρσακίδη δεν ξαφνιαστήκαμε με το νέο του βιβλίο «μια επαίσχυντη συμφωνία και το Ολοκαύτωμα του Χορ-τιάτη». Μας είχε προϊδεάσει γι’ αυτό από πέρυσι. Ο Γιώργος Φαρσακίδης είναι ο μόνος επιζών από την πολυπλη-θή ενέδρα που είχαν στήσει στην «Κα-μάρα» οι άνδρες του 2ου Λόχου του ΕΛΑΣ. Και στάθηκε η αιτία να προλάβουν και να φύγουν οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού.

Ο Γιώργος Φαρσακίδης έχει εκδώσει δεκαοχτώ βιβλία και λευκώματα. Ακόμη έχει κάνει εκθέσεις ντοκουμέντων σε διάφορες πόλεις της χώρας. Στο τελευ-ταίο του βιβλίο «μια επαίσχυντη συμφω-νία και το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη» στα δύο πρώτα μέρη αναφέρεται περι-ληπτικά στα γεγονότα της κατοχής και τη δράση του ΕΛΑΣ.

Στο τρίτο μέρος. Που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Χορτιατινούς, περιγράφει το ολοκαύτωμα του χωριού μας. Σχολιάζει το αρχείο του Καπετάν Χορτιάτη. Αναφέρει τις προσωπικές του εμπειρίες και μνήμες. Ένα περιληπτικό, καλογραμμένο βιβλίο, που σίγουρα θα συζητηθεί στο χωριό μας κατά την παρουσίασή του το φθινόπωρο θα βοηθήσει πολλούς νέους να καταλάβουν τι έγινε την περίοδο 41-44 και πως φθάσαμε στον εμφύλιο.

Ο Γιώργος Φαρσακίδης είναι βραβευμένος λογοτέχνης και εικαστικός.Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στο Χορτιάτη στους «Περικλήδες»

Θ. Βαλαχάς

Η τραγωδία του Χορτιάτη, όπως την έζησε ο Γιώργος Φαρσακίδης

Ώρα 6:30:Τρέμων και υποβασταζόμενος για να μην πέση κατεβαίνει τη στενή πέτρινη σκάλα του

γραφείου των φυλακών ο Σούμπερτ. Τον υποδέχεται εκεί η αρά και το ανάθεμα του άτυχου πατέρα ενός από τα αναρίθητα αθώα θύματα του.

Εκείνος που υποδέχεται έτσι τον Σούμπερτ είναι ο συμπολίτης μας Ε. Μάλαμας του οποί-ου το παιδί εξετέλεσε μαζί με άλλους 15 στο Ασβεστοχώρι, την 26ην Ιουλίου ο Σούμπερτ.

Αποτείνεται ύστερα προς τον επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ο τραγικός πατέρας:

-Κύριε ανθυπολοχαγέ! Ήμουν Έλλην αξιωματικός και υπηρέτησα την πατρίδα. Σε πα-ρακαλώ να μ’ επιτρέψης να δώσω εγώ την χαριστικήν βολήν για να ικανοποιήσω την ψυχήν του παιδιού μου!

Ο αξιωματικός με ευγένειαν και συμπόνοια αρνείται την χάρι που του ζητεί ο κ. Μάλα-μας και η συνοδεία ξεκινά για τον “συνήθη τόπον“.Ώρα 6:40:

Ο Σούμπερτ βρίσκεται εις απόστασιν 6 βημάτων από του εκτελεστικού αποσπάσματος. Τρέμει σύγκορμος. Φοβάται τον θάνατο το κτήνος που κάποτε τον είχε για γλέντι. Φοβάται τόσο που ασφαλώς θα σωριασθή αν δεν τον συγκρατούν δυο στρατιώται μας.

(Εν τω μεταξύ ο ατυχής Μάλαμας έξω φρενών από πόνον και μανίαν εκδικήσεως αρπά-ζει μίαν πέτραν δια να χτυπήση τον μελλοθάνατον.

-Κακούργε! Μ’ έφαγες τον Κωστάκη, είκοσι τεσσάρων χρονώ παιδί. Την χαριτικήν βο-λήν σας ικετεύω ! φωνάζει)Ώρα 6:43:

Αναγιγνώσκεται η καταδικαστική απόφασις:“Εν ονόματι του βασιλέως των Ελλήνων, το δικαστήριον εγκληματιών πολέμου καταδι-

κάζει τον υπαξιωματικόν Σούμπερτ Φριτς του Σπυρίδωνος εις θάνατον! Τόπος εκτελέσεως της ποινής ορίζεται η Θεσσαλονίκη”.

Ύστερα ακούεται μια βροντερή φωνή. Είναι η φωνή του νέου βασιλικού επιτρόπου κ. Σπυρόπουλου, ο οποίος απευθυνόμενος προς του στρατιώτας τους εκτελεστικού αποσπά-σματος, λέγει τα εξής:

“Στρατιώται, Προ εξ περίπου ετών τα ελληνικά όπλα εσίγησαν… Η θεία Νέμεσις ηθέλησε σήμερον

να κροτήσουν και πάλιν τιμωρά και νικητήρια! Αι ψυχαί των θυμάτων του τέρατος την στιγ-μήν αυτήν είναι ενσφηνωμέναι εις τας κάννας των όπλων σας, και αναμένουν από σας να τας εξαποστείλε τε υπό μορφήν βολίδος ες την καρδιάν του δημίου των”

Και προς τον ανθυπολοχαγόν διοικητήν του αποσπάσματος:-Κύριε ανθυπολοχαγέ. Εκτελέσατε την απόφασιν!”

Ώρα 6:45:Ακούγεται το παράγγελμα “πυρ”. Μια εκπυρσοκρότησις και ο Σούμπερτ σωριάζεται στη

γη δια να δεχθή σε λίγο τη χαριστική βολή που κόβει το νήμα της αμαρτωλής ζωής του..

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΣ ΦΟΒΕΡΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΑ

Απόσπασμα από την εφημερίδα «Μακεδονία» 23-10-47Επιμέλεια: Θεόδωρος Βαλαχάς

Η Γερμανία μας οφείλει τις επανορθώσεις της κατοχήςΓια την καταστροφή της Ελλάδας (108 δις. Ευρώ) για το αναγκαστικό δάνειο (54 δις. Ευρώ)

χωρίς τους τόκους

Και τις αποζημιώσεις των θυμάτων της Ναζιστικής θηριωδίας

&

Τον περασμένο Μάϊο το Δ.Σ. της «Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη», συναντήθηκε στο Δημαρχείο με τον κ. Καϊτεζίδη- πάγια τακτική με όλους τους δημάρχους- για να του εκθέσεις τις απόψεις του για τα μικρά και μεγάλα προβλήματα που χρόνια τώρα απασχολούν την ευρύτερη περιοχή μας (πάρκο Κεραιών, Δάσος, προστασία και ανάδειξη ιστορικών μνημείων, έλλειψη πολιτιστικής και αθλητικής υποδομής κ.λ.π.).Ο κ. Καϊτεζίδης άκουσε προσεκτικά τις θέσεις μας για τα παραπάνω και έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν αναφερθήκαμε στο Ολοκαύτωμα και στην υποχρέωση μας να διατηρήσουμε, αλλά κυρίως να αναβαθμίσουμε τη Μνήμη του. Αφού μας ανάφερε, ότι συμμερίζεται τις απόψεις μας, μας ζήτησε να τις εκθέσουμε και γραπτώς. Κάτι που κάναμε άμεσα. Αξίζει να αναφέρουμε, ότι οι προτάσεις μας, η κεντρική ομιλία στο Μνημείο Ολοκαυτώματος να γίνεται από μια σημαντική προσωπικότητα, έγινε άμεσα αποδεκτή και έτσι για πρώτη φορά ο δήμαρχος θα χαιρετίσει, ενώ η Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Ευρώπης κ. Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ θα είναι η κεντρική ομιλήτρια. Όπως και η άμεση επέμβαση – αναβάθμιση στο υπάρχον Μνημείο, έως ότου δημιουργηθεί το νέο Μνημείο – Μαυσωλείο. Ελπίζουμε το ίδιο να γίνει και με τις άλλες προτάσεις – σκέψεις μας.

Το Δ.Σ.

Μια πολύ καλή αρχή…

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570:

Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε σήμερα μας παραχωρήθηκαν από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Είναι του Σωκράτη Ιορδανίδη. Τους ευχαριστούμε πολύ.


Στην Αθήνα εκδηλώθηκε το μαζικότερο αντιστασια-κό κίνημα της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι

στην κορύφωση των κινητοποιήσεων στο κέντρο της πό-λης, τη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943 ενάντια στην επέκταση της ζώνης ελέγχου των βουλγαρικών στρα-τευμάτων στην κεντρική Μακεδονία, περισσότεροι από 100.000 Αθηναίοι, πολλοί ανεβάζουν τον αριθμό μέχρι και τις 300.000, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τα γερμανικά άρματα μάχης και τα ελληνικά Σώματα Ασφαλείας, σε μια σύγκρουση που άφησε περίπου 15 νεκρούς και του-λάχιστον 50 τραυματίες διαδηλωτές στους κεντρικούς δρόμους της πόλης.

Οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στη μεγάλη ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος στην Αθήνα, μπορούν συνο-πτικά να εντοπιστούν:

α) Στην τραυματική εμπειρία του κατοχικού λιμού που οδήγησε στο θάνατο 45.000 περίπου ανθρώπους, ανα-τρέποντας από πολύ νωρίς (χειμώνα 1941-1942) την αντίληψη ότι η στάση αναμονής απέναντι στη στρατιωτική κατοχή μπορούσε να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές της συνέπειες.

β) Στο γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα του πληθυ-σμού της πόλης, 20 με 25%, αποτελούνταν από μικρασιά-τες πρόσφυγες που στη μεγάλη τους πλειοψηφία ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες σε όλη τη διάρκεια του Μεσο-πολέμου και δεν είχαν τα υλικά αλλά και ψυχικά αποθέμα-τα για να αντιμετωπίσουν μια ακόμη τραυματική εμπειρία, όπως αυτή της στρατιωτικής κατοχής.

γ) Στο πολιτικό κενό, που προέκυψε μετά την ανα-χώρηση της ελληνικής κυβέρνησης και του βασιλιά στο εξωτερικό και στις συνέπειές του, οι οποίες βιώθηκαν με σαφώς εντονότερο τρόπο στο πολιτικό και διοικητικό κέντρο της χώρας, αλλάζοντας απότομα την καθημερινό-τητα των κατοίκων της.

δ) Στην ανεπάρκεια και αδράνεια των προσωπικο-τήτων του προπολεμικού αστικού πολιτικού χώρου να συνδράμουν τους κατοίκους της πόλης, που οδήγησε σύντομα στην πλήρη απαξίωση του προπολεμικού πολιτι-κού συστήματος στις συνειδήσεις μεγάλου τμήματος των Αθηναίων και στην αναζήτηση πολιτικής έκφρασης μέσα από τις αντιστασιακές οργανώσεις που εμφανίστηκαν ήδη από το φθινόπωρο του 1941 στην Αθήνα.

Σύντομα το ΕΑΜ, εκμεταλλευόμενο την προπολεμική εμπειρία του ΚΚΕ στην παράνομη δράση, εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση στην Αθήνα. Κορυ-φώνοντας τη δράση του το 1943, αρχικά με τον αγώνα ενάντια στο μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης, που θα είχε ως συνέπεια την αποστολή χιλιάδων εργατών προς αναγκαστική εργασία στην Ελλάδα ή στα εργοστάσια της ναζιστικής Γερμανίας, και στη συνέχεια με τις κινητοποιή-σεις ενάντια στην επέκταση της ζώνης ελέγχου του βουλ-γαρικού στρατού κατοχής στην κεντρική Μακεδονία, απο-τέλεσε τον κύριο πολιτικό αντίπαλο της δοσίλογης κυβέρ-νησης του Ιωάννη Ράλλη και των δυνάμεων κατοχής. Το γεγονός ότι το ΕΑΜ διεκδικούσε την απελευθέρωση της χώρας, αλλά παράλληλα και την αποτροπή επαναφοράς του προπολεμικού πολιτικού συστήματος μετά τη λήξη του πολέμου, συσπείρωσε τμήμα του αστικού κόσμου γύρω από την κυβέρνηση Ράλλη. Η δημιουργία των Ταγ-μάτων Ασφαλείας την άνοιξη του 1943 και η μετατροπή

Η ταξική γεωγραφία των Μπλόκων της Αθήνας

κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχήςτου Μενέλαου Χαραλαμπίδη*

των Σωμάτων Ασφαλείας σε αντικομμουνιστικές ομάδες κρούσης, αποτέλεσαν το πλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα της ταξικής πολιτικής της κυβέρνησης Ράλλη.

Στο παρόν άρθρο θα περιοριστούμε σε έναν από τους άξονες της αντικομμουνιστικής – αντιεαμικής αυ-τής πολιτικής και συγκεκριμένα στα μπλόκα που πραγ-ματοποιήθηκαν στην Αθήνα από τα Ευζωνικά Τάγματα Ασφαλείας, τη Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας της Χω-ροφυλακής και το Μηχανοκίνητο Τμήμα της Αστυνομίας Πόλεων, υπό την εποπτεία και τις εντολές Γερμανών αξιωματούχων.

Όλα τα μεγάλα μπλόκα πραγματοποιήθηκαν σε προ-σφυγικές συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά. Στη Γούβα (περιοχή πίσω από το Α’ νεκροταφείο Αθηνών), στις 18 Ιουνίου 1944 με 1.000 συλληφθέντες και στις 4 Ιουλίου 1944 με 200 συλληφθέντες, στον Βύρωνα, την 1 Αυγούστου 1944 με 200 συλληφθέντες και στις 7 Αυγούστου 1944 με 1.000 συλληφθέντες και 12 επιτό-που εκτελεσθέντες, στου Δουργούτη (περιοχή του ση-μερινού Νέου Κόσμου) - Κατσιπόδι (σημερινή Δάφνη) - Φάρο Ν. Σμύρνης στις 9 Αυγούστου 1944 με 5.000 συλληφθέντες και 190 επιτόπου εκτελεσθέντες, στην Κοκκινιά (Νίκαια) στις 17 Αυγούστου 1944 με 3.000 συλληφθέντες και 137 επί τόπου εκτελεσθέντες, στην Καλλιθέα στις 24, 25 και 28 Αυγούστου 1944 με 93 συνολικά εκτελεσθέντες. Αν στα ανωτέρω προστεθεί και το μπλόκο στην Καλογρέζα, στις 15 Μαρτίου 1944 με 160 συλληφθέντες και 23 επί τόπου εκτελεσθέ-ντες, προκύπτει μια σαφής εικόνα της γεωγραφίας των μπλόκων στην Αθήνα και τον Πειραιά.1

Οι κάτοικοι των προσφυγικών συνοικιών όπου πραγμα-τοποιήθηκαν τα μπλόκα, συγκέντρωναν όλα τα χαρακτηρι-στικά για να αποτελέσουν στόχους της κυβέρνησης Ράλλη και των αρχών κατοχής. Στις συνοικίες αυτές κατοικούσαν στην πλειοψηφία τους εργατικά στρώματα, γεγονός που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των κατακτητών για εργατικά χέρια. Παράλληλα όμως η ιδιότυπη αυτή εξορία του ενερ-γού ανδρικού πληθυσμού στόχευε και στην αποδυνάμωση του ΕΑΜ στην μεταπολεμική Αθήνα, καθώς οι συνοικίες αυτές είχαν συνδεθεί κατά τη διάρκεια της Κατοχής με το εαμικό στρατόπεδο. Η άσκηση ένοπλης τρομοκρατίας, η φυσική εξόντωση με τις μαζικές εκτελέσεις, ο μαζικός εγκλεισμός στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και η ιδιότυπη εξορία του ενεργού ανδρικού πληθυσμού στα εργοστάσια της ναζιστικής Γερμανίας, είχαν ως στόχο την κάμψη του εαμικού κινήματος και συνεπώς την αποδυνάμωση του βασικού εχθρού που είχε να αντιμετωπίσει ο αστικός πο-λιτικός κόσμος στη μεταπολεμική Αθήνα.

Τα μπλόκα οργανώνονταν βάσει στοιχείων που συγκέ-ντρωνε κυρίως η Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κρά-τους που υπάγονταν στη Χωροφυλακή, είτε μετά από επι-τόπιες έρευνες στις συνοικίες, είτε βάσει πληροφοριών που αποσπούσαν μετά από βασανισμό μελών του ΕΑΜ. Την ημέρα πριν τη διενέργεια του μπλόκου, πραγματο-ποιούνταν ευρεία σύσκεψη του συνόλου των επικεφαλής των Σωμάτων Ασφαλείας και των Ευζωνικών Ταγμάτων Ασφαλείας, με την παρουσία Γερμανών αξιωματικών και αξιωματούχων του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου καθο-

1 Οι αριθμοί συλληφθέντων και εκτελεσθέντων προέρχονται από τα δελτία συμβάντων των κατά τόπους αστυνομικών τμημάτων από το ΕΛΙΑ, Αρχείο Αριστοτέλη Κουτσουμάρη, φακ. 46.

ρίζονταν το σχέδιο δράσης. Η διαδικασία υλοποίησης του μπλόκου ξεκινού-

σε με τη μεταφορά ανδρών, συνήθως κατά τη διάρκεια της νύκτας, την αποβίβασή τους στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και τη διασπορά τους στην περιοχή, με στόχο την περικύκλωση της συνοικίας σε όσο το δυνατόν συντομό-τερο διάστημα και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τους κατοίκους. Στη συνέχεια, μόλις ξημέρωνε, καλούσαν με ντουντούκες τους άρρενες από 15 έως 65 ετών, να πα-ρουσιαστούν σε κεντρικό σημείο της συνοικίας, συνήθως στην κεντρική πλατεία, προς έλεγχο των ταυτοτήτων τους. Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης του πλήθους, άνδρες των Ευζωνικών Ταγμάτων Ασφαλείας πραγματο-ποιούσαν ελέγχους σε σπίτια με στόχο τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσοτέρων ατόμων στο μπλόκο, ενώ παράλληλα προέβαιναν σε πλιάτσικο, χτυπώντας και βρί-ζοντας γυναίκες και παιδιά. Στη συνέχεια και αφού είχε συγκεντρωθεί το πλήθος, με εντολή Γερμανού αξιωμα-τικού που είχε πάντα το γενικό πρόσταγμα, διαβάζονταν κατάλογος ονομάτων που περιλάμβανε μέλη του ΚΚΕ και των εαμικών οργανώσεων της συνοικίας. Η ταυτοποίηση των προσώπων, αλλά και ο εντοπισμός άλλων που δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο, πραγματοποιούνταν από έναν ή περισσότερους κουκουλοφόρους. Στις πε-ρισσότερες των περιπτώσεων ακολουθούσε η επί τόπου εκτέλεση των ατόμων αυτών, η σύλληψη υπόπτων από τη Χωροφυλακή με στόχο την άντληση νέων στοιχείων που θα οδηγούσαν σε νέες συλλήψεις και η ομηρία, μετά από επιλογή, των ικανών προς εργασία, οι οποίοι οδηγούνταν στο, υπό τη διοίκηση των Ες-Ες, στρατόπεδο Χαϊδαρίου και στη συνέχεια επιβιβάζονταν σε τρένα με προορισμό τα εργοστάσια ή διάφορα στρατόπεδα εργασίας στη Γερ-μανία.

Τα μπλόκα δεν παρουσίασαν απλά μια διαφορετική μορφή τρομοκράτησης των κατοίκων της Αθήνας από τα Σώματα Ασφαλείας. Επεκτείνοντας τη βία στο σύνολο των κατοίκων ολόκληρων συνοικιών, αποτέλεσαν τομή για την κατανόηση και ερμηνεία των γεγονότων της Κατοχής από δεκάδες χιλιάδες Αθηναίους. Τα μπλόκα υπήρξαν έντονα τραυματικές εμπειρίες που δημιούργησαν ένα διακριτό ερμηνευτικό πλαίσιο, στο οποίο για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο κύριος εχθρός δεν ήταν τα γερ-μανικά στρατεύματα κατοχής αλλά οι Έλληνες συνεργά-τες τους.

Με άλλα λόγια, τα μπλόκα δημιούργησαν συλλογικά τραυματικά βιώματα τα οποία πέρα από την ταξική διάστα-ση της σύγκρουσης ανάμεσα στο ΕΑΜ και την κυβέρνηση Ράλλη, χάραξαν μια βαθιά διαχωριστική γραμμή στη βάση της ελληνικής κοινωνίας, καθώς η βία και οι απώλειες σε ζωές που υπέστησαν οι κάτοικοι, προκλήθηκαν κυρίως από τη δράση των ελληνικών Σωμάτων Ασφαλείας και όχι από αυτή του γερμανικού στρατού κατοχής.

*Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης είναι διδάκτορας ιστο-ρίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και οικονομολόγος. Αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έρευνάς του γύρω από το εαμικό αντιστασιακό κίνημα της Αθήνας, υπήρξε η διδακτορική διατριβή με τίτλο: «Η εμπειρία της Κατο-χής και της Αντίστασης στην Αθήνα. Το εαμικό αντιστα-σιακό κίνημα στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας: Καισαριανή, Βύρωνας, Παγκράτι, Γούβα, Υμηττός», η οποία αναμένεται να εκδοθεί.


Σ’ αυτούς τους χαλεπούς οικονομικά και όχι μόνο καιρούς, η «Κίνηση Πολιτών Χορτιά-τη» συνεχίζει απτόητη να πραγματοποιεί εκδρομές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν επισκέ-ψεις ψυχαγωγικού και πολιτιστικού περιεχομένου, που επίσης αποσκοπούν στον κοινωνικό και περιβαλλοντικό προβληματισμό μας. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτών των εκδρομών πραγμα-τοποιήθηκε η εκδρομή στο Πήλιο στα τέλη του Ιουνίου του 2011.

Διαμείναμε σε ένα όμορφο παραλιακό ξενοδοχείο του Βόλου, όπου το βράδυ αν άφηνες ανοιχτό το παράθυρό σου απολάμβανες την θαυμάσια συντροφιά του φεγγαριού, της γαλήνιας θάλασσας και του έναστρου ουρανού. Εκεί είχαμε μια ενδιαφέρουσα συνάντηση - συζήτηση με μια ομάδα νέων του Βόλου που προωθεί ένα νέο τρόπο ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών.

Την πρώτη μέρα επισκεφθήκαμε διάφορα γραφικά χωριά του Πηλίου, όπως το Τρίκερι και ο Λαύκος, όπου επισκεφθήκαμε και ξεναγηθήκαμε από τον φίλο μας τον Στάθη στο υπέροχο μουσείο Ραδιοφώνου, το μοναδικό σε ολόκληρη τη χώρα, αφιερωμένο σε αυτόν τον ηχητικό φάρο που φώτισε και συνεχίζει να φωτίζει περήφανος το τοπίο της ενημέρω-σης, της ψυχαγωγίας και της τέχνης.

Την επόμενη μέρα πήραμε το περίφημο «Τρενάκι του Πηλίου» και ξεκινήσαμε μαζί του για μια συναρπαστική, μοναδική και αξέχαστη για όλους μας διαδρομή μέσα στην οργιαστική φύση του Πηλίου. Καθ’όλη τη διάρκεια απολαμβάναμε την υπέροχη θέα του Παγασητικού. Το τρένο έκανε μια μικρή στάση στην Άνω Γατζέα, όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθού-με το «Μουσείο του Λαδιού» και να πιούμε έναν θαυμάσιο καφέ. Τέλος, φτάσαμε στις Μη-λιές που έχουν την τιμή να κοσμούνται από τον Ναό των Ταξιαρχών, ο οποίος στο εσωτερικό του διακοσμείται από μια σειρά εκπληκτικών τοιχογραφιών που πέρα από το θρησκευτικό του χαρακτήρα αποκαλύπτουν και συνταρακτικές αλήθειες για την ζωή του ανθρώπου. Θαυμάσια από κάθε πλευρά η ξενάγηση του κ. Μιχάλη.

Έπειτα πήραμε τον δρόμο της επιστροφής, αφού κάναμε ένα θαυμάσιο γεύμα στου Παινακάτες, έχοντας ο καθένας στο νου του τις δικές του ιδανικές αναμνήσεις από αυτό το γοητευτικό ταξίδι που αποτέλεσε για όλους μας μια διέξοδο από την εφιαλτική πραγμα-τικότητα που βιώνουμε. Καλή αντάμωση στην επόμενη εκδρομή μας.

Σταύρος Γιαπουτζής, Μαθητής Α’ Λυκείου

Σούρουπο! Απ’ τη μικρή πλατεία μπροστά, για την ακρίβεια πίσω, από την πανέμορ-φη βυζαντινή εκκλησία του Δ.Δ. Χορτιάτη, πλαστικά λευκά καθίσματα, σ’ ελεύθερη διάταξη προσμένουν πολίτες!! Κάθε χρόνο περισσότερους πολίτες που περιμένουν ν’ ακούσουν όχι καινούρια πράγματα, αλλά λέξεις, λέξεις ωραίες, λέξεις που μιλούν για έρωτα, έρωτα για ωραία πράγματα, για καημούς, καημούς ανείπωτους, ανθρώπινους, για αγγελική πλάση όμορφη αυτή που μας περιβάλλει και την αγνοούμε προκλητικά, γι’ ανθρώπους που σκέφτη-καν και πόνεσαν ή χάρηκαν πολύ, γι’ ανθρώπους που από μέσα τους ανθίζουν συναισθήματα σαν κόκκινα λουλούδια γι’ αυτούς που κουβαλούν τη συλλογική εικόνα της ανθρώπινης φύ-σης της ομορφιάς της Γαίας, του κόσμου μας! ...Και στα μισά το σούρουπο γίνεται βράδι και η όμορφη σύναξη Μυσταγωγία! Οι μουσικοί με τη μουσική τους ποτίζουν τους στίχους και την ψυχή μας, την ψυχή αυτής της βραδιάς που θα μπορούσε να ήταν η κάθε βραδιά μας, η κάθε ζωή, η ζωή μας όλη!

Γιάννα Παπανικολάου - Μανώλα

Βραδιά ωραίων λέξεων

Μία υπέροχη εκδρομή στο Πήλιο με τη «Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη»

Οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις και δράσεις της «Κίνησης» για το επόμενο χρονικό διάστημα συνεχίζονται με την ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ στις 25 Σεπτέμβρη, όπως πάντα στη Κοινοτική Αί-θουσα Χορτιάτη, ενώ τη Κυριακή 18 Οκτώβρη θα γίνει η 2η Ορεινή Ποδηλασία σε μονοπάτια του δάσους. Στη συνέχεια, τη Κυριακή 1 Νοέμβρη, θα γίνει για μια ακόμη χρονιά η καθιε-ρωμένη και πολύ πετυχημένη Πεζοπορία στα μονοπάτια των παλιών παγοποιών, μια δράση στην οποία συμμετέχουν εκατοντάδες πολίτες απ’ το Χορτιάτη και τη Θεσσαλονίκη.

Ακόμη, τη Κυριακή 15 Νοέμβρη σε ειδική εκδήλωση στη Κοινοτική Αίθουσα, θα γίνει η ολοκλήρωση της 2χρονης Καμπάνιας της «Κίνησης» για την προστασία του δάσους και τη ανακήρυξη του από την Πολιτεία ως «Προστατευτικού και Αισθητικού Δάσους».

Τέλος, η «Κίνηση Πολιτών» και ο «ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570» τον Δεκέμβρη, σε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί, θα τιμήσουν τον αείμνηστο Γιάννη Μανωλεδάκη, τον Καθηγητή, τον Ακαδη-μαϊκό, τον σπουδαίο διανοητή, μα πάνω απ’όλα τον υπέροχο άνθρωπο, που αγάπησε τίμησε και υπερασπίστηκε το Χορτιάτη στην 30χρονη σχέση μαζί του.

Στην ίδια εκδήλωση θα παρουσιασθεί και ο τόμος που θα περιλαμβάνει τα σπουδαία άρθρα του στην εφημερίδα μας και τις ομιλίες του στις εκδηλώσεις της «Κίνησης».

Στο τελευταίο Δημοτικό συμβούλιο της 27/7/2011 η διοίκηση του Δήμου μας παραχώρη-σε με συνοπτικές διαδικασίες ένα οικόπεδο έκτασης Ε=655.00τ.μ. στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μετά από αίτημα της τελευταίας. Είναι το δεύτερο οικόπεδο που παραχωρεί στην Δημοτική ενότητα Πυλαίας μετά από αυτό των Κωνσταντινουπολιτών. Πρόκειται για οι-κόπεδο που βρίσκεται στον οικισμό Τοπογράφων επί της οδού Νυμφών και μέσα έχει πεύκα 50 ετών. Στο παραπάνω οικόπεδο η Ι.Μ.Θ. θέλει να ανεγείρει ναό για την εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής. Μιας περιοχής όπου βέβαια δεν πάρθηκε υπόψη της η βούληση των κατοίκων της. Μιας περιοχής όπου έχουν αρχίσει ήδη οι αντιδράσεις από τους κατοίκους. Εμείς θα είμαστε αλληλέγγυοι στον αγώνα τους για διατήρηση του χώρου πρασίνου γιατί πιστεύουμε ότι η ψυχή των ανθρώπων απαλύνεται περισσότερο κοντά στη φύση παρά στα κτίρια.

Για το ΔΙΚΤΥΟ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Απόστολος Αντωνούδης, Δημοτικός Σύμβουλος, Τηλ. 6976111440,

email: [email protected]

ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΣΤΗN ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Εκδηλώσεις – Δράσεις «Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη»

Ένα μεγάλο ευχαριστώ δημόσια θέλουμε να εκφράσουμε στον μέχρι χθες Διευθυντή του Λυκείου Χορτιάτη, Νίκο Χράντα, για την πολύχρονη και πολύ επίπονη προσπάθειά του, έξω και πέρα από τις συμβατικές του υποχρεώσεις, το Λύκειο Χορτιάτη να είναι σήμερα ένα –σχολείο πρότυπο σ’ όλα τα επίπεδα.

Τυχεροί οι Λαγκαδιανοί που θα σ’ έχουν Δ/ντή στο Λύκειο τους. Ελπίζουμε η ίδια τύχη να συνεχισθεί στα παιδιά του Λυκείου Χορτιάτη με τον νέο Διευθυντή που τον καλωσορίζουμε.

Σ’ ευχαριστούμε Νίκο Χράντα


Ο Αύγουστος αποτελούσε πάντοτε τον μήνα που οι πραγ-ματικές ειδήσεις έλλειπαν και που όσοι άτυχοι είχαν πάρει την καλοκαιρινή τους άδεια κατά τους πρώτους καλοκαιρι-νούς μήνες, ήταν αναγκασμένοι να παρακολουθούν τηλεοπτι-κές επαναλήψεις όπως στην καλύτερη περίπτωση, του θρυλι-κού «Ρετιρέ» και στη χειρότερη των «Φρουρών της Αχαΐας».

Το φετινό καλοκαίρι, όμως, ήταν διαφορετικό μια και στιγματίστηκε από τις στυγνές δολοφονίες νεαρών παιδιών - μελών του κυβερνώντος κόμματος της Νορβηγίας, τα βίαια επεισόδια στη Μεγάλη Βρετανία και την τύχη της ίδια της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα. Μιας Ένωσης που ήρθε πριν από 54 χρόνια να καλύψει τις ανάγκες και τις επιθυμίες ενός ευρωπαϊκού λαού, για ειρήνη, ευημερία και ανθρώπινα δικαι-ώματα. Τα επεισόδια στο Παρίσι το 2005, στην Αθήνα το 2008 και τον Αύγουστο του 2011 στο Λονδίνο, με μια τυχαία (πι-θανόν) περιοδικότητα έρχονται να αμφισβητήσουν τον δρόμο που χάραξε η Ευρωπαϊκή Ένωση για όλους εμάς.

Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά, όταν βιώνουμε την ανισότητα και την αδικία στον τρόπο αντιμε-τώπισης των πολιτών -με το διαχωρισμό σε πολίτες δύο ή πολλές φορές τριών ταχυτήτων- πράγμα που γίνεται ακόμα πιο εμφανές όταν αφορά παράνομες πράξεις; Φαίνεται, λοι-πόν, να έχει ξεχαστεί με μεγάλη ευκολία το θέμα με τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο της Siemens (και αυτό που έμεινε είναι οι απολυμένοι του εργοστασίου, που τυχαίνει να εδρεύει στο Δήμο μας), το σκάνδαλο του Βατοπεδίου (και συνεχίζουμε να παραχωρούμε οικόπεδα για εκκλησίες), να έχουν παραγραφεί ευθύνες υπουργών (χωρίς κανείς τους να αντιμετωπίζει βιοποριστικό πρόβλημα), να αναγνωρίζουν όλοι τις σπατάλες σε Δήμους και κανείς να μην τιμωρείται (μόνο τα χρέη Δημοτικών Επιχειρήσεων σε όλη την Ελλάδα προς το ΙΚΑ αγγίζουν τα 30 εκ. ευρώ) και φυσικά όλα αυτά, τα καθημερινά, μικρά ή μεγάλα σκάνδαλα, που αφορούν «επιχειρηματίες» που αφού δημιούργησαν περιουσίες εκα-τοντάδων εκατομμυρίων ευρώ πτώχευσαν τις επιχειρήσεις

Ο Αύγουστος αναβλήθηκε για φέτος Ανοιχτή επιστολή στον κ. Καϊτεζίδη

του Νίκου Νυφούδηεπικεφαλής της παράταξης «Νέο Πρόσωπο για το Δήμο»

τους και διέφυγαν στο εξωτερικό. Παρόλα αυτά, το σύστημα σοκάρετε βλέποντας τον κόσμο

να αντιδρά, να ξεσηκώνετε, μην έχοντας καν το ανάστημα να παραδεχθεί πως οι ευθύνες του ανήκουν. Μένει κανείς με το στόμα ανοιχτό διαβάζοντας τις δηλώσεις του Βρετανού πρω-θυπουργού πως τα επεισόδια στο Λονδίνο δεν ήταν κοινωνι-κές αναταραχές αλλά εγκληματικές πράξεις. Σε κάποια άλλη εποχή, εάν η κοινή γνώμη είχε κοινή φωνή, θα έλεγε το ίδιο και για τις πολιτικές πράξεις της γενιάς του κυρίου Κάμερον, είτε αυτό αφορά τις εθνικές πολιτικές είτε την τοπική αυτοδι-οίκηση, είτε τη βρετανική πολιτική είτε τα δικά μας χάλια.

Ο Σεπτέμβρης που ήρθε, και μαζί του έφερε τους εορ-τασμούς μνήμης για το ολοκαύτωμα του Χορτιάτη 67 χρό-νια μετά, βάζει το δήμο, τη χώρα και την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμέτωπους με τεράστιες αλλαγές που στόχο έχουν να μεταμορφώσουν τον ίδιο τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας. Μια κοινωνία που σε τοπικό επίπεδο είχε μάθει να λειτουρ-γεί ρουσφετολογικά (πράγμα που δυστυχώς συνεχίζεται), σε εθνικό επίπεδο έπαιζε κρυφτό με το νόμο (λες και αυτός υπήρχε εκεί για το κακό μας) και σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να πάρει την απόφαση είτε να προχωρήσει στη δημι-ουργία της Ευρώπης των πολιτών είτε να ρίξει την Αυλαία.

Εμείς, οι πολίτες αυτής της χώρας, πρέπει να μάθου-με να ζούμε σε μια νέα κοινωνία που είναι υπό κατασκευή. Δικαιολογίες του παρελθόντος, πως κανείς δεν προσπαθεί για την αλλαγή δεν αρμόζουν στο σημερινό πολιτικό πε-ριβάλλον. Υπάρχει ένα υγιές κομμάτι της κοινωνίας, που ολοένα και μεγαλώνει, που κρίνει τους πολιτικούς από τα έργα και όχι τα ρουσφέτια, παρά τα μεγάλα βιοποριστικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Νομίζω, πως όσο το γρη-γορότερο αντιληφθούμε ότι μόνη επιλογή μας είναι η ρήξη με το παρελθόν και η χάραξη μιας νέα πορείας, τόσο πιο πολλές ελπίδες έχουμε για να το καταφέρουμε.

Εμείς είμαστε εδώ και τη δική μας ρήξη την κάναμε εδώ και καιρό. Ας το κάνουμε μαζί.

Στο Δημοτικό Συμβούλιο της 27-6-2011 συζητήθηκε η συμ-μετοχή του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη ως συμπράττοντος φορέα στο πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας του Υπουργείου Εργασί-ας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης και η εξουσιοδότηση του Δημάρ-χου για την υπογραφή μνημονίου με υποψηφίους δικαιούχους.

Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιδοτούμενο από την

Ε.Ε., ύψους 280 εκατομμυρίων ευρώ, για την «αντιμέτωπι-ση», όπως μεγαλόσχημα λέγεται, της ανεργίας. Στόχος της κυβέρνησης, με το πρόγραμμα που προωθεί, είναι η πρό-σληψη 55.000 νέων ανέργων με πεντάμηνες συμβάσεις, μέσω διαφόρων κοινωνικών φορέων. Δηλαδή οι άνεργοι υπογράφουν σύμβαση με φορείς που είναι κυρίως Μη Κυ-βερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), αλλά ακόμα και συνδικαλι-στικές οργανώσεις και στη συνέχεια υπενοικιάζονται από τους φορείς αυτούς στους δήμους για να εργαστούν.

Ο Δήμος δεν μπορεί να πραγματοποιήσει άμεσα προσλήψεις κάνοντας χρήση του προγράμματος, αλλά μόνο έμμεσα ως συ-μπράττων φορέας με κάποιον άλλον φορέα που θα αξιοποιήσει το πρόγραμμα της κοινωνικής εργασίας. Οι προσλαμβανόμενοι άνεργοι θα αμείβονται με ειδική επιχειρησιακή σύμβαση, με μι-κτά 625 ευρώ - καθαρά 525 ευρώ για απασχόληση μόνο 5 μη-νών. Μέσω δηλαδή της ειδικής συμφωνίας για την αμοιβή τους, που ρητά προβλέπεται από το ίδιο το πρόγραμμα, επιτυγχάνεται η κατάργηση της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Καμιά διευκρίνιση δεν παρέχεται σχετικά με το ποιοί φορείς θα είναι αυτοί και τι φερεγγυότητα έχουν, σε ποιούς τομείς, με ποιά προοπτική και με ποιό σχεδιασμό θα προτείνονται οι συ-γκεκριμένες θέσεις, με ποιούς όρους θα τους «ενοικιάζει» ο Δήμος. Καμιά εξήγηση γιατί οι προσλήψεις πρέπει να γίνονται μέσω των ΜΚΟ ή άλλων φορέων και όχι απ’ευθείας απ’τον Δήμο όπου θα απασχοληθούν; Η απάντηση ίσως βρίσκεται στο ότι οι κοινωνικοί φορείς που θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα, θα έχουν προμήθεια 5% επί του προϋπολογισμού. Δηλαδή πε-ρίπου 9,5 εκατομμύρια ευρώ θα είναι συνολικά η προμήθειά τους, για την υπηρεσία της «υπενοικίασης» ανθρώπων, που θα προσφέρουν. Πρόκειται για μια ιδέα για ακόμα μεγαλύτερη εκμετάλλευση της ανέχειας και της ανάγκης των ανθρώπων,

Αξιότιμε κύριε ΔήμαρχεΕίμαι πολίτης του Δ.Δ. Ασβεστοχωρίου. Θυμάμαι αυτό τον τόπο

πριν 50 χρόνια, όταν ο πατέρας μου έκανε έλεγχο των μετατροπών των λεωφορείων του Κ.Τ.Ε.Λ. και μ’ έπαιρνε μαζί του ως το τέρμα του Ασβεστοχωρίου. Ήταν όμορφος τόπος με προσωπικότητα, κοντά στο κέντρο της πόλης. Ένα μικρό ποτάμι διέσχιζε το χωριό ακριβώς κάτω από τον κεντρικό δρόμο!

Έτσι το ’81 μετακομίσαμε από το κέντρο εδώ ώστε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν στον γλυκό αυτό τόπο!! …Και χθες μαζί με την υπό-λοιπη αλληλογραφία πήρα και το λογαριασμό της Δ.Ε.Η.. Έγραφε: Για το ρεύμα πληρώνετε 60 €, για το Δήμο 90 €. Αυτόματα το μυαλό μου έκανε την αναδρομή στο παλιό καλό χωριό με το πλούσιο και καθαρό νερό και η αγανάκτηση μ’ έκανε να διερωτηθώ: Τόσο χέρσος είναι αυτός ο τόπος; ΤΟΣΟ ΧΕΡΣΟΣ! Πρέπει να τον μισούν πραγματικά όσοι πέρασαν σαν αφέντες από εδώ και να εκπαίδευσαν και τους κατοί-κους γι’ αυτό!– Πρώτα σκέφτηκα το δρόμο που ανεβοκατεβαίνω 2 και 3 φορές

την ημέρα από το σπίτι. Άθλια εικόνα του άθλιου πια χωριού μας! Δρόμοι με 1.000 μπαλώματα και τρύπες, δρόμοι που υποχρεωτι-κά πρέπει ν’ ασφαλτοστρωθούν (κι όπου είναι πολύ κατηφορικά με γκρο-μπετόν) και κυρίως να ΜΟΝΟΔΡΟΜΗΘΟΥΝ.

– Μετά ο κεντρικός δρόμος δεν είναι χώρος στάθμευσης και ειδικά τα πεζοδρόμια. Πρέπει να δενδροφυτευθούν. Ο δρόμος πρέπει να γίνει καταπράσινος. Δεν χρειάζονται χρήματα γι’ αυτό. Διασχί-ζεις τους δρόμους του Δήμου Θέρμης και χαίρεσαι!

– Στο πάρκο υπήρχε παλιά ένα υποτυπώδες αναψυκτήριο και γέμιζε κόσμο! Πρέπει ν’ ΑΝΑΠΛΑΣΘΕΙ ο μόνος κήπος που έχει το χωριό, να φύγει η προσβλητική προκάτ σχολική στέγη και να προστε-θεί ένα σχετικά μικρό κτίσμα από πέτρα και ασβέστη, υλικά του χωριού μας, για ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ Δημοτικό!! Δεν νομίζω ότι στην Ελλάδα υπάρχει άλλο χωριό χωρίς μια πλατεία, ένα πάρκο, έναν τόπο συνάντησης των πολιτών! Δεν χρειάζονται πολλά χρήματα!!

– Ο χαρισματικός τόπος με τη δροσιά του και την υποβολή του πα-λιού λατομείου Αργυρό, μπορεί να μετατραπεί σε ΘΕΡΙΝΗ ΣΚΗ-ΝΗ θεάτρου και κινηματογράφου ώστε να υπάρχει διέξοδος για νέους και γέρους στον τόπο τους. Κάντε τους πολίτες να σεβα-στούν και ν’ αγαπήσουν το χωριό τους!

– Πιο κάτω από το Λατομείο Αργυρό, χάσκουν και ερειπώνονται τα παλαιά ΑΣΒΕΣΤΟΚΑΜΙΝΑ μαζί τους χάνεται και η ιστορία του τό-που!

– Τα ριγμένα με τρόπο ασυνείδητο ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ στον τόπο που αντλείται το νερό που πίνουμε, είναι μια εικόνα που μπορεί να κά-νει το γύρω του κόσμου στο διαδίκτυο για την ασχήμια της, μπορεί ίσως να σας συγκινήσει αν τη δείτε ο ίδιος με τα μάτια σας!!Ανταποδοτικά (για τα 90 € που πληρώνουμε στο Δήμο) δικαιού-

μαστε καθαρό νερό, καθαρούς δρόμους με πράσινο, ένα χώρο συ-νάθροισης, μερικούς χώρους ψυχαγωγίας κάτι που να θυμίζει ότι ο καινούργιος μας Δήμαρχος είναι διαφορετικός, νοιάζεται για το ότι ένα Δ.Δ. ασφυκτιά τόσο χρόνια!! Επειδή όμως ποτέ δεν γίνεται κάτι, ακόμη κι αν ο Δήμαρχος το θέλει, σάς μένει κύριε Δήμαρχε να μας εκ-παιδεύσετε! Στείλτε 2 φορές το μήνα ειδικούς στο Πνευματικό Κέντρο να μας μιλήσουν για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών, την ανακύκλωση, την αγάπη για το ωραίο, την αγάπη για το πράσινο, το σεβασμό στους νόμους και τις διατάξεις, σεβαστό στο χωριό μας που είναι η προέκταση του ΣΠΙΤΙΟΥ μας.

Είμαι σίγουρη ότι θα κάνετε την ανταπόδοση πράξη γιατί υπήρξα-τε άξιος Δήμαρχος και θέλω να πιστεύω ότι θα παραμείνετε ΑΞΙΟΣ.

Μ’ εκτίμηση Γιάννα Παπανικολάου - Μανώλα

Κοινωνική εργασία ή νέα γενιά stage;

που εντείνεται ακόμα περισσότερο με την οικονομική κρίση. Εκείνο που επιδοτείται δεν είναι η εργασία, αλλά η επιχειρη-ματικότητα με την πιο αισχρή της μορφή. Όπως έγινε γνωστό, ήδη άρχισαν να στήνονται ΜΚΟ για να επωφεληθούν από το πρόγραμμα. (Συνεργάτες βουλευτή του ΠΑΣΟΚ στις Σέρρες, έστησαν ΜΚΟ για το λόγο αυτό, και το ποσό της προμήθειάς τους είναι πάνω από 150.000 ευρώ).

Επιπλέον, με τη διαδικασία αυτή, στην ουσία αποκρύ-πτονται οι πραγματικές ανάγκες του Δήμου σε θέσεις ερ-γασίας και οι εργαζόμενοι με αυτό το καθεστώς, εφόσον δε θα ανήκουν στο δυναμικό του Δήμου δε θα μπορούν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Το συγκεκριμένο πρό-γραμμα εξαπατά την κοινή γνώμη εφαρμόζοντας «κοινωνική πολιτική» με εργασιακές σχέσεις δουλείας, συγκαλύπτει τα πραγματικά ποσοστά ανεργίας μια και οι «εργαζόμενοι» αυ-τοί δεν θα εμφανίζονται για ένα διάστημα ως άνεργοι, και, ενώ μπορεί να ανακουφίζει με ψίχουλα κάποιους ανέργους συνδημότες μας για ένα μικρό χρονικό διάστημα, προφα-νώς, δεν αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας. Ουσιαστικά ανακυκλώνει την ανεργία και δημιουργεί μεταξύ των ανέργων νέα χειρότερη κατηγορία εργαζομένων stage, της τάξης των 525 ευρώ και πεντάμηνης απασχόλησης.

Μια σοβαρή αντιμετώπιση της ανεργίας είναι η δημιουργία δομών και υπηρεσιών σταθερής και πλήρους απασχόλησης, με πλήρη ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζο-μένων σε αυτές, και με συμπληρωματικό μόνο ρόλο θέσεων ευέλικτης απασχόλησης, ως επιλογής (εναρμόνιση με προ-σωπικές ή οικογενειακές ανάγκες) και όχι ως καταναγκασμού (κυρίαρχος τύπος δημιουργούμενων θέσεων εργασίας).

Επίσης, ο Δήμος θα μπορούσε να αξιοποιήσει την οδη-γία 18/2004 Ε.Ε. (στο υπό δημιουργία νομοθετικό πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας) που επιτρέπει π.χ. την απαίτηση σε ένα κατασκευαστικό έργο την χρησιμοποίηση π.χ. 10% εργατών από ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και με χωρική δι-άσταση (λίστες ανέργων μακροχρόνια, νέων, μεταναστών κλπ) της περιοχής εκτέλεσης.

Όπως κι αν έχει πάντως, ας μη συνεργήσουμε στην ανοιχτή βαρβαρότητα.

της Εύης Πάτκου , δημοτική σύμβουλος, Δίκτυο Ενεργών Πολιτών

Θέλουμε να ρωτήσουμε τον Δήμαρχο κ. Καϊτεζίδη και τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Γεράνη, εάν τελικά έγινε η προσφυγή του Δήμου στο Κτηματολόγιο κατά της απόφασής του, με την οποία αναγνωρίζει την εκκλησία του Χορτιάτη και όχι τον Δήμο, ως ιδιόκτητη όλων σχεδόν των δημόσιων χώρων εντός, αλλά και ορισμένων εκτός, οικισμού. Όπως για παράδειγμα του γηπέδου ποδοσφαίρου, των χώρων θυσίας του Ολοκαυτώματος, του μνημείου στην κεντρική πλατεία, του νεκροταφείου, κ.λ.π.

Να θυμίσουμε, ότι η προσφυγή αποφασίσθηκε ομόφωνα από το τελευταίο δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χορτιάτη, ανατέθη-κε σε νομικό γραφείο (της Αθήνας…) η υπόθεση, αλλά παρά τις συνεχείς οχλήσεις μας και του νομικού μας συνεργάτη κ. Παπα-γιάννη δεν είχε προχωρήσει η προσφυγή.

Επειδή το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό, το οποίο έχει χα-ρακτηρισθεί μάλιστα από την τοπική κοινωνία και ως Χορτιατινό Βατοπέδι, άμεσα πρέπει να δοθούν απαντήσεις από τους κ.κ. Καϊτεζίδη και Γεράνη.

Εκτός και αν το Χορτιατινό…Βατοπέδι, εντάσσεται στην γε-νικότερη πολιτική της δημοτικής μας αρχής για προσφορά οικο-πέδων στην ….πάσχουσα εκκλησία.

Που βρίσκεται το Χορτιατινό Βατοπέδι;


ΚΥΡΚΥΜΤΖΗΣΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ

ΛΟΓΙΣΤΗΣ - ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ: Μ. ΜΠΟΤΣΑΡΗ 51(1ος όροφος)

ΤΗΛ.: 2310/832.890 - FAX: 2310/850.204

e-mail: [email protected]

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ:

Σ Π Α Ν Ι Α Σ Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο ΣΣας ευχαριστούμε μέσα απ’ την καρδιά μας,

για την αγάπη και την υποστήριξή σας και σας διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να είμαστε κοντά σας, με τις καλύτερες τιμές.

ΒΙΒΛΙΑ – ΣΧΟΛΙΚΑ – ΧΑΡΤΙΚΑ – ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ – ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ – ΕΙΔΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ – ΔΩΡΑ – ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΟ: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 22-24 / ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΗΛ.: 2310.281.026ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: ΜΑΡΤΥΡΩΝ 2ΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΙ

ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ / ΧΟΡΤΙΑΤΗ - ΤΗΛ.: 2310.348.404

Ανοιχτή επιστολή στον κ. Καϊτεζίδη

Στέλλα Νάκου - ΚυρίμηΣυμβουλευτική ΨυχολόγοςMSc Counselling Psychology

• Συμβουλευτική Ενηλίκων (Διαχείριση Άγχους, Φοβίες, Κατάθλιψη)• Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός Εφήβων και Νέων

Κανάρη 15, Συκιές, 56 626ΘεσσαλονίκηΤηλ. 6976774078

ΝΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Μαρτύρων 2ας Σεπτεμβρίου 61ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ


Πρέπει ή δεν πρέπει να θυμόμαστε; Συντελεί η συλλο-γική ιστορική μνήμη στην επούλωση των τραυμάτων ή τα κακοφορμίζει; Οι χώροι όπου σάπιζαν πολιτικοί κρατούμε-νοι είναι «τόποι μνήμης» ή είναι μνημεία μίσους και πρέ-πει να κλείσουν; Είχε δίκιο ο Νίτσε που θεωρούσε τη λήθη «υπέρτατη μορφή ευτυχίας»;

Ο συγγραφέας Χόρχε Σεμπρούν – σεναριογράφος του «Ζ» και άλλων γνωστών ταινιών του Κ. Γαβρά - που έφυγε πρόσφατα, υπογράμμιζε την ανάγκη να διασωθεί και να αναδειχθεί το παρελθόν, χωρίς αυτό να θεωρείται «αναμόχλευση των πολιτικών παθών». Ο Σεμπρούν, αυ-θεντικός φορέας των συγκλονιστικών εμπειριών του 20ου αιώνα, αφού τις έζησε κυριολεκτικά «στο πετσί» του τόσο στον ισπανικό εμφύλιο όσο και στη γαλλική αντίσταση και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης (βλ. το έργο του «Γραφή ή ζωή», ΕΞΑΝΤΑΣ 1996), είναι κατηγορηματικά αντίθετος όχι μόνο με κάθε παραγραφή εγκλημάτων κατά της ανθρω-πότητας αλλά και της σκόπιμης αποσιώπησής τους, όπως συνέβη στην πατρίδα του την Ισπανία τη δεκαετία του ’70.

Η αναμέτρηση των σύγχρονων κοινωνιών με το πα-ρελθόν τους αντανακλάται κατ’ εξοχήν στη διδακτική της σχολικής ιστορίας, που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική συγκρότηση των νέων. Από εδώ και το έντονο ενδιαφέρον για την καθιέρωση κρατικών αλλά και υπερε-θνικών-οικουμενικών «πολιτικών μνήμης», με ολοένα αυ-ξανόμενο το ρόλο της UNESCO, του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γεγονός που υποβάλει στα κράτη λογικές ενιαίας διαχείρισης του πα-ρελθόντος – στο όνομα, συνήθως, ευγενών σκοπών, όπως π.χ. η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Οι πολιτικές αυτές τροφοδοτούνται από ένα «πληθωρι-σμό» μνήμης: κατασκευή μνημείων, καθιέρωση ιστορικών επετείων, ίδρυση μουσείων-ερευνητικών ιδρυμάτων, κατα-

γραφές μαρτυριών και τραυ-ματικών εμπειριών, αλλά και από συμβολικούς «πολέμους μνήμης», ιδιαίτερα στα ΜΜΕ, που, εν είδει δικαστηρίων, απονέμουν αναδρομικά και επιλεκτικά ιστορική δικαιο-σύνη σε ομάδες-θύματα της εθνικής, ευρωπαϊκής ή πα-

Και ποιος σου ’πε πως τέλειωσε ο πόλεμος;

Επειδή δεν βλέπεις νεκρούς που σου μάθανε να τους αναγνωρίζεις από τα λερωμένα στρατιωτικά με αίμα;

Όμως νεκροί δεν είναι οι στρατιές των ανέργων στα χαρακώματα το πρωί για δουλειά που δεν βρίσκουν;

Στρατιωτικά ρούχα δεν είναι τα ράκη που περιφέρουνε στους δρόμους αναζητώντας ένα κομμάτι ψωμί;

Αίμα δεν είναι το χαρτί της απόλυσης;

Τα βομβαρδιστικά δεν πετάνε πια ψηλά και δεν ρίχνουν τις γνωστές βόμβες με ήχο και καταστροφή. Τα νέα όπλα είναι τα χρηματιστήρια, οι νόμοι τους που σε αλυσοδένουν, ο εφεδρικός στρατός των ανέργων.

Τα κρεματόρια στο Άουσβιτς δεν σβήσανε. Γεμίζουν κάθε μέρα με τα όνειρα των παιδιών και τις ελπίδες που απανθρακώνονται μυρίζοντας απαίσια ανθρώπινη σάρκα. Το σύστημά τους μυρίζει ανθρώπινη σάρκα.

Ποιος σου ’πε πως τέλειωσε ο πόλεμος;

Επειδή δεν το λέει η τηλεόραση και δεν το διαβάζεις στις εφημερίδες;

Άνοιξε τις μικρές αγγελίες και θα δεις το στρατιωτικό ανακοινωθέν των απωλειών στο μέτωπο του πολέμου της ζωής. Διάβασε τις αυτοκτονίες απελπισμένων ανθρώπων. Μάθε για τα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης που στοιβάζονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Αναγνώρισε τους σύγχρονους δωσίλογους που τα κάνανε πλακάκια μ’ αυτούς που κρατάνε τα όπλα και αισχροκερδούν στο σώμα της χώρας και των ανθρώπων της.

Στο τέλος μάθε για την Αντίσταση και όσους αρνούνται να καταταγούν σφαχτάρια στο μέτωπο του πολέμου.

Όχι ο πόλεμος δεν τέλειωσε. Είμαστε εν καιρώ πολέμου.

Τάσος Κουράκης, Βουλευτής

Εν καιρώ πολέμου «Θυμάμαι άρα υπάρχω!»του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη*

γκόσμιας ιστορίας.Ο Τζβετάν Τοντόρωφ αποδίδει αυτή την «αναψηλάφη-

ση» της ιστορίας στη «μετάλλαξη» που έχει υποστεί η συλλογική μνήμη, αφού στις μέρες μας «γίνονται αντικεί-μενο ύψιστης φροντίδας και εξύμνησης τα θύματα και όχι οι ήρωες του παρελθόντος: οι αδικίες που υπέστη κανείς βαραίνουν περισσότερο από τα κατορθώματα που πέτυ-χε... που μαρτυρεί εμμέσως μια ενίσχυση της ιδέας της δικαιοσύνης της κοινωνίας μας: ποιος θα σκεφτόταν να διεκδικήσει την θέση του θύματος, αν δεν έλπιζε να ανα-γνωριστούν τα δεινά του και να αποζημιωθεί γι’ αυτά;» (Ο φόβος των Βαρβάρων, σελ. 110, εκδ. Πόλις). Ας μην ξεχνάμε ότι «η έρευνα της ιστορικής αλήθειας είναι ουσι-αστικό στοιχείο της ελευθερίας της έκφρασης», σύμφωνα με το αρθρ. 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώ-πινα Δικαιώματα.

Το ερώτημα, επομένως, πώς θα αναμετρηθούμε με τις «σκοτεινές» ή θα γράψουμε τις «λευκές»» σε-λίδες της ιστορίας - κυρίως του Β΄ Παγκοσμίου Πολέ-μου η οποία παραμένει τραυματική και επίμαχη, όπως το φρικαλέο έγκλημα στο Χορτιάτη το Σεπτέμβριο του ‘44, χωρίς αυτό να καταντά μαρτυρολόγιο ή επετειακό ηθικό καθήκον, είναι κρίσιμο και απαιτεί τεκμηριωμένες απα-ντήσεις.

Γιατί, όπως τονίζει ο Τέοντορ Αντόρνο στο δοκίμιό του Η Εκπαίδευση μετά το Άουσβιτς, «Η απειλή υπο-τροπής στη βαρβαρότητα συνεχίζει να υπάρχει, καθώς οι βασικές συνθήκες που ευνόησαν αυτή την υποτροπή εξακολουθούν, σε μεγάλο βαθμό, να μην έχουν αλλά-ξει. Αυτός είναι ο καθολικός τρόμος. Η κοινωνική πίε-ση εξακολουθεί να υφίσταται, αν και ο κίνδυνος παρα-μένει αόρατος στις μέρες μας. Ωθεί τους ανθρώπους στο ανείπωτο και μαζικά εγκλήματα εξακολουθούν να διαπράττονται...Πρέπει κανείς να γνωρίζει τους μηχα-νισμούς που καθιστούν τους ανθρώπους ικανούς για τέτοιες πράξεις και να μοχθήσει ξυπνώντας την κοινή συνείδηση γύρω από αυτούς τους μηχανισμούς, ώστε να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να γίνουν ξανά έτσι».

*Ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, είναι φιλόλογος, δημοτικός σύμβουλος Δήμου Θεσσαλονίκης

ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΗ Τράπεζα Αίματος Χορτιάτη διοργανώσει τη Κυριακή 25

Σεπτεμβρίου στη Κοινοτική Αίθουσα, τη 2η τακτική εθελοντική αιμοληψία για το 2011, από τις 10.00 - 13.00.

Σάββατο 10 Σεπτέμβρη 2011

Αγωνιστικό Ραντεβού στους δρόμους της Θεσσαλονίκης

για να υποδεχθούμε «θερμά» τον Πρωθυπουργό της Τρόϊκας

στο κλείσιμο του 95,8 FM της ΕΡΤ3ΛΟΥΚΕΤΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΟΧΙ

Χορτιάτης 570 - Φύλλο 148

Documents

Transcript of Χορτιάτης 570 - Φύλλο 148