Οι «Θησαυροί» Που Κρύβει η Εθνική Βιβλιοθήκη Της...

8/11/2015 Οι «θησαυροί» που κρύβει η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας | Newsbeast

http://www.newsbeast.gr/weekend/arthro/2017594/ithisavripoukriviiethnikivivliothikitiselladas 1/22

0:06 • 08/11/2015

Οι «θησαυροί» που κρύβει η ΕθνικήΒιβλιοθήκη της ΕλλάδαςΠεριήγηση στις εγκαταστάσεις της μέσα από ένα πλούσιοφωτορεπορτάζ - Τι λέει στο newsbeast.gr o γενικός διευθυντής τηςβιβλιοθήκης

WEEKEND

Φωνές από το παρελθόν ή η εικόνα ενός επιβλητικού κτιρίου; Συλλογήπληροφοριών ή αποτίμηση των ελληνικών γραμμάτων στο πέρασματων αιώνων; Η αλήθεια είναι πως όταν μπήκα στην Εθνική Βιβλιοθήκηδεν περίμενα να συναντήσω την ατμόσφαιρα που είδα να απλώνεταιμπροστά μου.

Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης - Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος

Αμέσως χαμήλωσα τον τόνο της φωνής μου, έβαλα το κινητό μου στοαθόρυβο και ζήτησα από τη γυναίκα που βρισκόταν στην είσοδο να μεοδηγήσει το γραφείο του διευθυντή της, Φίλιππου Τσιμπόγλου.

http://www.newsbeast.gr/weekend



Σε λίγους μήνες η Εθνική Βιβλιοθήκη θα διανύσει τη δική τηςδιαδρομή, μήκους 3,5 χιλιομέτρων. Αυτή είναι η απόσταση που τηχωρίζει από τις νέες εγκαταστάσεις, δωρεά του ιδρύματος ΣταύρουΝιάρχου, στο Δέλτα Φαλήρου.

Το παλιό κτίριο όμως έχει τη δική του εξέχουσα γοητεία. Δωρεά τωναδελφών Βαλλιάνου, παραδόθηκε για χρήση το 1903. Δημιουργός του οαρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν, ο οποίος επιμελήθηκε τόσο το κτίριοτης Ακαδημίας Αθηνών, όσο κι εκείνο στο οποίο στεγάζεται ηπρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών.



Επιβλέπων του έργου ο Ερνέστος Τσίλλερ, ο οποίος ανέλαβε τηνεσωτερική διακόσμηση και την επίβλεψη της κατασκευής. Ακόμα καιοι καρέκλες ή τα εσωτερικά βιβλιοστάσια φέρουν τη δική τουυπογραφή.

Μπαίνοντας στο γραφείο του γενικού της διευθυντή, ΣάββαΤσιμπόγλου, συναντήσαμε έναν άνθρωπο με καταιγιστική σκέψη καιχειμαρρώδη λόγο.



Σπούδασε οικονομικά, τον κέρδισε όμως το βιβλίο. Θήτευσε στοΕθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και η αγάπη του για την πληροφορία τονώθησε να υποστηρίξει διδακτορικό στη Βιβλιοθηκονομία και τηνΕπιστήμη της Πληροφόρησης. Έφυγε από την βιβλιοθήκη της Κύπρου,αφήνοντας πίσω του έναν καλό μισθό και την γενέτειρά του, καιεπέλεξε να αναλάβει την… παλινόρθωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης τηςΕλλάδας.

Στις 30 Μαρτίου του 2016 θα ξεκινήσει η μετεγκατάσταση τηςβιβλιοθήκης στις νέες εγκαταστάσεις, ξετυλίγοντας την αλυσίδα πουσυνδέει το χθες με το σήμερα.



Το newsbeast.gr, επισκέφθηκε το ιστορικό κτίριο της οδούΠανεπιστημίου και σας το παρουσιάζει:

- Κύριε Τσιμπόγλου σκόπευα να ξεκινήσω διαφορετικά τησυνέντευξη, αλλά η εικόνα που αντίκρισα μπαίνοντας στην ΕθνικήΒιβλιοθήκη με έκανε να αλλάξω γνώμη. Οι εγκαταστάσεις δεν έχουνκαμία σχέση με αυτό που περίμενα να δω. Στην πραγματικότητααισθάνομαι περίεργα που δεν είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ ένακτίριο όπως αυτό, το οποίο μου θυμίζει μεγάλες βιβλιοθήκες τουεξωτερικού.

Η αλήθεια είναι ότι πολύς κόσμος δεν το έχει επισκεφθεί μέχρι αυτήτη στιγμή που μιλάμε. Δεν είναι μόνο ευθύνη του καθενός από εμάς.Ευθύνη έχει και η Εθνική Βιβλιοθήκη, η οποία δεν έχει διαδώσει τηνανάγκη να δούμε από μέσα το κτίριο. Ήμαστε λίγο… κλειστοί, κάτι πουαιτιολογείται εάν σκεφθείτε ότι φιλοξενούμε θησαυρούς, οι οποίοιαπαιτούν προφύλαξη.

http://www.newsbeast.gr/



- Ποιοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην Εθνική Βιβλιοθήκη; Μπορείνα έρθει κάθε πολίτης του κόσμου;

Μπορεί να έρθει όποιος θέλει. Πολλοί από τους επισκέπτεςπροέρχονται από ξένα πανεπιστήμια. Δεν εννοούμε τον τουρίστα πουαπλά θαυμάζει εξωτερικά το κτίριο, μπαίνει έως τον πρόδρομο καιβγάζει μία αναμνηστική φωτογραφία. Αναφέρομαι σε εκείνους, οιοποίοι έρχονται εδώ με σκοπό να εκπονήσουν μία εργασία βασισμένησε χειρόγραφα, παλαίτυπα, εφημερίδες, περιοδικά ή οτιδήποτε άλλοανήκει στην περιουσία της βιβλιοθήκης. Αρκεί να έχει μαζί τηνταυτότητα του και να καταθέσει τα στοιχεία του για να μπορέσει ναπάρει άδεια εισόδου, εξασφαλίζοντας έτσι ότι δεν θα γίνουν φθορέςστην περιουσία της Βιβλιοθήκης.



- Τι θα δει όποιος επισκεφθεί τη βιβλιοθήκη;

Έργα του Αριστοτέλη, του Ανακρέοντα, Ευαγγέλια, Πίνδαρο, Όμηρο,Πλάτωνα, όλη την αρχαία ελληνική γραμματεία, σε βιβλία των πρώτωναιώνων της τυπογραφίας. Αναφερόμαστε χρονολογικά στη διάστημααπό το 1450 και ύστερα.



- Ποια στοιχεία κάνουν ξεχωριστό ένα βιβλίο από ένα άλλο; Πώςκαταλαβαίνουμε ότι ένα βιβλίο είναι θησαυρός, ενώ ένα άλλο όχι;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν το γεγονός αυτό.Καταρχάς το περιεχόμενο. Επειδή όμως μπορεί πλέον να βρει κανείςτο περιεχόμενο και ψηφιακά, σημασία έχει και το αντικείμενο. Να σαςδώσω ένα παράδειγμα: Το πρώτο ελληνικό βιβλίο που τυπώθηκε είναιτου 1476. Πρόκειται τα «Μέρη του Λόγου» του ΚωνσταντίνουΛασκάρεως. Μιλάμε για μόλις 23 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης.Κάποιοι λόγιοι φεύγουν από εκεί και πηγαίνουν στο Παλέρμο. Έτσιόταν χρειάζεται να εκδώσουν μία γραμματική, η οποία θα έχεισυγκεκριμένη εμφάνιση και θα μπορούν να την παρουσιάσουν σεκάποια πριγκίπισσα, χρησιμοποιούν πολύ ξεχωριστά και ακριβά υλικά.

Έχει διαφορά ένα βιβλίο που είναι τυπωμένο σε απλό χαρτί και έναβιβλίο, το οποίο είναι τυπωμένο σε δέρμα νεογέννητου μοσχαριού -vellum- απευθυνόμενο στον Λορέντζο των Μεδίκων. Κι ας έχουν και ταδύο το ίδιο περιεχόμενο. Το πρώτο είναι ένα βιβλίο της σειράς, ενώ τοδεύτερο είναι μοναδικό. Επίσης, οι σημειώσεις ενός σπουδαίουπροσώπου στα περιθώρια ενός βιβλίου μπορούν να το κάνουνμοναδικό.



- Τα σφάλματα κάνουν ένα βιβλίο μοναδικό;

Παρά το γεγονός ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη δεν είναι συλλεκτικήφιλοξενεί και κακέκτυπα τα οποία μπορεί να είναι όντως σπάνια ήμοναδικά.

- Είναι διαθέσιμα όλα τα βιβλία; Ακόμα και αυτά τα οποία βλέπουμεκλειδωμένα στο γραφείο σας;

Όλα είναι διαθέσιμα. Ακόμα και αυτά. Τα βλέπετε κλειδωμένα,δεδομένου ότι δεν υπάρχει ειδικός χώρος φύλαξής σεθησαυροφυλάκια, όπως θα συμβεί στο νέο κτίριο του ΚέντρουΠολιτισμού, Σταύρος Νιάρχος, στο οποίο θα μετακομίσουμε τοπροσεχές διάστημα.

Φανταστείτε ότι εγώ δεν έχω πρόσβαση σε αυτά τα βιβλία πουβλέπετε κλειδωμένα στις προθήκες του γραφείου μου, καθότι είναιχρεωμένα σε κάποιον άλλον. Δεν μπορώ δηλαδή να πάρω ένα κλειδίκαι να αρχίσω αυθαίρετα να ξεκλειδώνω τις προθήκες.



- Να υποθέσω ότι υπάρχουν ειδικοί συντηρητές, οι οποίοιαναλαμβάνουν το διαχωρισμό των πολύτιμων από τα υπόλοιπαβιβλία, καθώς και τη συντήρησή τους;

Έτσι ακριβώς συμβαίνει. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι διαχωρίζουν τα



πολύτιμα βιβλία από τα υπόλοιπα, και στη συνέχεια τα συντηρήσουν.Κάποια από τα βιβλία δεν πρέπει να τα πειράξει κανείς παρά μόνο οισυντηρητές. Τα υπόλοιπα αναλαμβάνει να τα καθαρίσει ειδικόσυνεργείο, από τα χέρια του οποίου θα περάσουν 1.000.000 τόμοι!

- Θέλετε, συναισθηματικά μιλώντας, να φύγετε από αυτό το ιστορικόκτίριο για να μετακομίσετε σε ένα σύγχρονο όπως αυτό στο ΔέλταΦαλήρου;

Το κτίριο που βρισκόμαστε τώρα έχει δώσει ιστορικά ό,τι ήταν ναδώσει. Εδώ και δεκαετίες όμως δεν επαρκεί. Μπορεί να φιλοξενήσειμόνο 100 άτομα. Ωστόσο δεν νοείται Εθνική Βιβλιοθήκη με μόλις 100αναγνώστες. Πρέπει να είναι 1.000! Και το νέο κτίριο θα έχειπερισσότερες από 1.000 θέσεις. Συν τοις άλλοις υπάρχουν βιβλία, ταοποία φυλάσσονται σε ακατάλληλες συνθήκες. Δεν υπήρξαν ποτέρυθμιζόμενες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας. Αν εξαιρέσουμετο γεγονός ότι δεν βρέχονται, κατά τα λοιπά τα βιβλία είναιεκτεθειμένα σε συνθήκες εξωτερικού περιβάλλοντος. Όταν τοκαλοκαίρι η θερμοκρασία φτάνει τους 37 βαθμούς, την ίδιαθερμοκρασία έχουμε και στο εσωτερικό του κτιρίου. Στο νέο κτίριοόμως έχουν δημιουργηθεί ελεγχόμενες συνθήκες.



- Ποια είναι μερικά από τα βιβλία για τα οποία καμαρώνει ηβιβλιοθήκη;

Η Εθνική Βιβλιοθήκη διαθέτει 5.000 χειρόγραφα, ενώ το παλαιότεροαπό αυτά χρονολογείται στον 9ο αιώνα και το πιο πρόσφατο στον 18ο



αιώνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήρθαν επιστήμονες από το ΚέντροΧειρογράφων Καινής Διαθήκης του Τέξας. Μας επισκέφθηκανεπιστήμονες από το Χάρβαρντ, για να μελετήσουν τα ομηρικάχειρόγραφα. Επίσης έχουμε συνεργαστεί με την αφρόκρεμα τωνΓερμανών αριστοτελιστών, οι οποίοι έδειξαν ενδιαφέρον για τααριστοτελικά χειρόγραφα, τα οποία είναι περισσότερα από 150. Ταχειρόγραφα αυτά γράφηκαν από γραφείς μετά το 1453 καιπαρουσιάζουν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Συν τοις άλλοις διαθέτουμε εικονογραφημένα Ευαγγέλια καθώς καιμία από τις μεγαλύτερες συλλογές χειρογράφων της Καινής Διαθήκης.Είμαστε υποχρεωμένοι από το νόμο να αγοράζουμε και να διαθέτουμεοτιδήποτε εκδίδεται ακόμα και στο εξωτερικό και να το εντάσσουμεστη συλλογή μας.



- Ανάμεσα στα έντυπα συναντά κανείς και εφημερίδες ή περιοδικά;

Στην ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να βρει τομεγαλύτερο όγκο φύλλων επτά εφημερίδων, όπως η Ακρόπολη, ηΑυγή, το Εμπρός, ο Ριζοσπάστης, ελεύθερα προσβάσιμα με δυνατότητααναζήτησης στο κείμενο. Αποστολή μας είναι να εντοπίζουμε, νακαταγράφουμε, να διαθέτουμε και να διαδίδουμε ό,τι παράγεται στηχώρα σε έργα λόγου, περιοδικό τύπο, εφημερίδες, ακόμα και κείμενασε ηλεκτρονική μορφή. Ακόμα και το περιεχόμενο των blog.Συγκεντρώνουμε επιστολές πολιτικών, αφίσες και κάθε λογήςέγγραφα.



- Ακόμα και περιοδικά με άσεμνο περιεχόμενο;

Ακόμα και αυτά. Ωστόσο δεν θα πάρουμε όλα τα τσοντοπεριοδικά. Θακοιτάξουμε κυρίως να προμηθευτούμε κυρίως τα περιοδικά μεφιλολογικό περιεχόμενο, τα οποία μας ενδιαφέρουν. Περιοδικά όπως ο«Πορφύρας».

- Πόσες εφημερίδες περνάνε από τα χέρια σας καθημερινά;

Σύμφωνα με το νόμο παραλαμβάνουμε σε καθημερινή βάση 107αθηναϊκές εφημερίδες και γύρω στις 200 επαρχιακές. Υπάρχουνπερισσότερες, απλώς αυτές έχουμε εντοπίσει μέχρι στιγμής. Άλλωστεποτέ δεν ξέρετε πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον μία παλιάεφημερίδα. Ακόμα και στο σκηνικό μιας παράστασης, επειδή κάτι είδεσε αυτήν ή σε μία συγκεκριμένη φωτογραφία κάποιος από τουςσυντελεστές. Η πρόσληψη της πληροφορίας άλλωστε είναιεξατομικευμένη υπόθεση. Όλοι λαμβάνουμε υπόψη μας την ώρα μεδιαφορετικό τρόπο. Άλλος λέει ότι θέλει να πάρει το φάρμακό του,άλλος να πάρει τα παιδιά του από το σχολείο και άλλος βιάζεται ναπρολάβει το λεωφορείο.



- Υπάρχει τρόπος να διαχειριζόμαστε τις πληροφορίες όπως εμείςθέλουμε και να μην γινόμαστε δέκτες επιλεκτικής ενημέρωσης;

Χρειάζονται προαπαιτούμενα. Έως και σήμερα το βιβλίο ήταν το κύριομέσο μετάδοσης των πληροφοριών. Επομένως ένα ζευγάρι γυαλιάήταν αρκετό για να διαβάσει κάποιος το περιεχόμενό του. Όσομεσολαβούν άλλα πράγματα όπως δίκτυα, πρότυπα, format, ταπράγματα – τεχνικά και μόνο – δυσκολεύουν. Σημασία έχει νακρίνουμε και να αξιολογούμε.

- Ελπίζω να έχετε το χρόνο όταν μετακομίσετε στο νέο κτίριο να μαςκεράσετε έναν καφέ όπως και σήμερα!

Θα προλάβουμε οπωσδήποτε! Ήδη ετοιμαζόμαστε, εντοπίζουμε ταπαλαίτυπα, τα ταξινομούμε για να μπορέσουμε να είμαστε έτοιμοι ότανπρέπει. Κάθε βιβλίο θα διαθέτει ταυτότητα ραδιοσυχνότητας, και θαταυτίζεται με τον κατάλογο των βιβλίων. Μπαίνει στο κουτί του καιέτσι ξέρουμε τι περιέχει το κάθε κουτί. Μεταφέρεται, απεντομώνεταικαι στη συνέχεια τοποθετείται στο ράφι. Σημασία έχει να βοηθήσει καιτο κράτος σε όλη αυτή την ιστορία. Η ιδιωτική πρωτοβουλία από μόνητης δεν είναι αρκετή.



Δείτε όλα τα θέματα του Weekend

http://www.newsbeast.gr/weekend

Οι «Θησαυροί» Που Κρύβει η Εθνική Βιβλιοθήκη Της...

Documents

Transcript of Οι «Θησαυροί» Που Κρύβει η Εθνική Βιβλιοθήκη Της...