Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

13
SALVADOR MINIJCHIΙ\ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ο Salvador Minuchin γεwÞθηκε το |92Ι σ' Ýνα μικρü χωριü τηò ΑργεντινÞò απü Ρωσσο-εβραßουò γονεßò, που εßχαν Ýρθει στη χþρα απü το Ι 905 μ' Ýνα οργανωμÝνο κýμα μετανÜστευσηò. ΜεγÜλωσε σ' Ýνα δρüμο üπου üλοι σχεδüν οι γεßτονεò Þταν συγγενεßò του. ¹ταν το μεγαλýτερο παιδß στην οικογÝνεια την οποßα περιγρÜφει ωò εξουσιαστικÞ, αυστηρÜ ιεραρχημÝνη και με αρχηγü τον παπποý του απü την πλευρÜ του πατÝρα του. ¼νταò μÝλοò τηò μειονüτηταò βßωσε Ýντονα τα συναισθÞματα τηò καταπßεσηò, τηò ανασφÜλειαò, τηòΙ'εχθρüτηταò, αλλÜ και το ανÞκειν σε μια ομÜδα με ισχυροýò δεσμοýò, ιστορßα, τελετουργßεò και υπερηφÜνεια. Ο ßδιοò Þθελε να σπουδÜσει ψυχολογßα Þ νομικÞ για να ασχολÞθεß με νÝουò παραβÜτεò του νüμου, üμωò στα Ι 8 του χρüνια πÞγε .ιατρικÞ γιατß Þταν προκαθορισμÝνο απü την οικογÝνεια. Σποýδασε παιδιατρικÞ.

description

 

Transcript of Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Page 1: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

SALVADOR MINIJCHIΙ\

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:

Ο Salvador Minuchin γεwÞθηκε το |92Ι σ' Ýνα μικρü χωριüτηò ΑργεντινÞò απü Ρωσσο-εβραßουò γονεßò, που εßχαν Ýρθειστη χþρα απü το Ι 905 μ' Ýνα οργανωμÝνο κýμα

μετανÜστευσηò. ΜεγÜλωσε σ' Ýνα δρüμο üπου üλοι σχεδüν οιγεßτονεò Þταν συγγενεßò του. ¹ταν το μεγαλýτερο παιδß στηνοικογÝνεια την οποßα περιγρÜφει ωò εξουσιαστικÞ, αυστηρÜιεραρχημÝνη και με αρχηγü τον παπποý του απü την πλευρÜ τουπατÝρα του.¼νταò μÝλοò τηò μειονüτηταò βßωσε Ýντονα τα συναισθÞματατηò καταπßεσηò, τηò ανασφÜλειαò, τηòΙ'εχθρüτηταò, αλλÜ και τοανÞκειν σε μια ομÜδα με ισχυροýò δεσμοýò, ιστορßα,τελετουργßεò και υπερηφÜνεια.Ο ßδιοò Þθελε να σπουδÜσει ψυχολογßα Þ νομικÞ για ναασχολÞθεß με νÝουò παραβÜτεò του νüμου, üμωò στα Ι 8 του

χρüνια πÞγε .ιατρικÞ γιατß Þταν προκαθορισμÝνο απü τηνοικογÝνεια. Σποýδασε παιδιατρικÞ.

Page 2: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

ΔΟΜΙΚΗ ΓΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Δημιουργüò αυτοý του μοντÝλου εßναι ο Salvador Minuchin,παιδοψυχßατροò σε συνεργασßα με τον Broulio Montalvo (ΑργεντινÞ).Ο Minuchin δοýλευε στο ΙσραÞλ, πριν μεταναστεýσει οριστικÜ στιòΗνωμÝνεò Πολιτεßεò το 1954.Εκεß συναντÜ τον Nathan W. Acherman ψυχανα2rυrÞ και οικογενειακüθεραπευτÞ - που τον οδÞγησε στα πρþτα βÞματα στην παιδοψυχιατρικÞ.Ο Hoffman Ýγραψε το 1981: με πüση επιμονÞ ο Acherman προσπαθεß νασυνδÝσει το σýμπτωμα με τιò δυσλειτουργικÝò δομÝò τηò οικογÝνειαò. ΟAcherman Ýπαιξε σημαντικü ρüλο στην γÝwηση τηò δομικÞò.Ο Minuchin ακολοýθησε την ψυχαναλυτικÞ εκπαßδευση στο WilliamAlanson White Institute στιò Η.Π., εντυπΦσιÜστηκε απü τουò Harry S.Sullivan, μεγÜλο κλινικü και θεωρητικü τηò εποχÞò.Ο Dick Anerswold τον Ýβαλε στο Wiltwyck School στο τÝλοò του "50Ýξω απü τη ΝÝα Υüρκη με ιατρικü διευθυντÞ τον Dick King.Ο Minuchin ανÝλαβε την ψυχολογικÞ υποστÞριξη αγοριþν μεεγκληματικÞ συμπεριφορÜ. Το κÝντρü ασχολεßτο κυρßωò με παιδιÜφτωχþν Πqρτορικανþν και μαýρων απü το γκÝτο τηò πüληò.--+ Η επικÝντρωση τηò προσÝγγισηò στη δομÞ Þταν Üμεση συνÝπεια τωνσοβαρþν προβλημÜτων δομÞò που αντιμετþπιζαν φτωχÝò καιπεριθω ριοποιη μÝνεò οικογÝνειεò.---+ Σýντομεò, Üμεσεò, συγκεκριμÝνεò τεχνικÝò - ΔαμÞ- Κανüνεò

Ο ßδιοò λÝει δε γνωρßζαμε τßποτα και εφεýραμε τα πÜντα.

ΠÜντα υποστηριζüμενοò απü τον Acherman αλλÜ και απü την ομÜδασυνεργατþν του Montalvo αντικαθιστÜ την ατομικÞ προσÝγγιση τωνπροβλημÜτων μÝχρι τþρα χωρßò επιτυχßα με Ýνα νÝο τρüπο

ο Μια αντßληψη οικογενειακÞ και üχι ατομικÞ.ο ΧρησιμοποιÞθηκε για πρþτη φορÜ σε υποβαθμιζüμενεò τÜξειò.

Ενþ πριν οι οικογενειακοß θεραπευτÝò ενδιαφÝρονταν για τημεσαßα τÜξη.

ο Επικεντρþθηκε στη δρÜση και συγκεκριμÝνεò τεχνικÝò παρÜ στολüγο και σε αφηρημÝνεò θεωρßεò.

. ΧρÞση μονüδρομου καθρÝφτη.

Page 3: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Το 1965 διευθýνει το Child Guidance Clinic στη ΦιλαδÝλφεια. ΜÝσα σε3 χρüνια πÜντα σε σº,)νεργασßα με τον Montalvo το μετατρÝπει σ' ÝνακÝντρο μοντÝλο τηò οικογενειακÞò θεραπεßαò και καλεß τον Haley, οοποßοò Þταν μÝλοò τηò ΕρευνητικÞò ΟμÜδαò του Ραlο Alto για να βÜλουνσε εφαρμογÞ καινοýργιεò κλινικÝò κατευθýνσειò.Δημιουργοýν Ýνα χþρο εκπαßδευσηò επαγγελματιþν και ΣυμβουλευτικÞòΟικογενειþν. ΑυτÞ η συνεργασßα διÞρκεσε 10 χρüνια. ΔημιουργÞθηκαναδÝλφια μοντÝλα αλλÜ καθαρÜ διαφορετικÜ.Δομικü μοντÝλο Minuchin Ι9º6.Στρατηγικü Haley Ι9º3 Ι9º8.

ΚατÜ τον Stanton αυτÜ τα δýο μοντÝλα Ýχουν τα εξÞò κοινÜ:1. Παßρνουν υπüψη τα Üτομα και τιò αντιδρÜσειò τουò μÝσα σ' Ýνα

πλαßσιο το οποßο επιδρÜ πÜνω τουò καß vise versa.2. Την αντßληψη των συμπτωμÜτων σαν εκδηλþσειò που

συντηροýνται απü το σýστημα και συμπρÜττουν στη διατÞρησÞτου. Δεν ξεχωρßζουν τη διÜγνωση απü την παρÝμβαση, τησημαντικüτητα τηò διÜγνωσηò, την επιλογÞ τηò θεραπευτικÞòστρατηγικÞò, τον κýκλο ζωÞò τηò οικογÝνειαò και το στÜδιο τηòοικογÝνεßαò.

3. Την αλληλεπßδραση ανÜμεσα στην ατομικÞ και την αλλαγÞ τουδιαπροσωπικοý συστÞ ματοò.

4. Δßνουν σημασßα στο τþρα και λιγüτερο στο παρελθüν.

Βασικü στοιχεßο στη δομυ«Þ εßναι üτι ο θεραπευτÞò δßνει ιδιαßτερησημασßα στη δομÞ ττ]ò οικογÝνειαò και στον τρüπο με τον οποßο γßνονταιοι αλληλεπιδρÜσειò των μελþν τηò οικογÝνειαò.

ΔομÞ σ' Ýνα σýστημα σýμφωνα με τον ορισμü του Miller1965 εßναι ηδιευθÝτηση των υποσυστημÜτων και των στοιχεßων στο χþρο μ' ÝναορισμÝνο τρüπο και σε μια δεδομÝνη στιγμÞ.

Η δομÞ τηò οικογÝνειαò αναφÝρεται:Α. Στιò ενüτητεò που συνιστοýν τα δομικÜ στοιχεßα τηò οικογÝνειαò:

πατÝρ αζ Ι μη τÝρα//παιδιÜ.Β. Στον τρüπο με τον οποßο τα μÝλη τηò οικογÝνειιιò αλληλεπιδροýν.C. Στουò κανüνεò οι οποßοι ρυθμßζουν τουò τρüπουò επικοινωνßαò

μεταξý των μελþν.

Page 4: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Οι κανüνεò αυτοß καθορßζουν ΠΩΣ, ΠΟΤΕ, ΣΕ ΠΟΙΟΝ, ΜΕ ΠΟΙΟΝΤΡΟΠΟ τα μÝλτ1 τηò οικογÝνειαò θα συναλλÜσσονται.

Ρυθμßζουν τη διευθÝτηση Þ την οργÜνωση των ενοτÞτων τηò οικογÝνειαòσε περισσüτερο Þ λιγüτερο σταθερÝò σχÝσειò. ¸χουμε τουò γενικοýòκανüνεò που αφοροýν κÜθε οικογÝνεια - εßναι παγκüσμιοι και διÝπουν

τον τρüπο με τον οποßο εßναι οργανωμÝνεò οι οικογÝνειεò: η οργÜνωσηστηρßζεται στην ιεραρχημÝνη εξουσßα και στη συμπληρωματικüτητα των

ρüλων.Το δεýτερο εßδοò σχετßζεται με την ιδιοσυγκρασßα τηò οικογÝνειαò.(περιÝχει τιò αμοιβαßεò προσδοκßεò π.χ. συναισθηματικÞ ανταλλαγÞσυγκεκριμÝνη των μελþν τηò οικογÝνειαò.

ΘεωρητικÞ βÜοη τηò δομικÞò εßναι ο στρουκτουραλισμüò: [Η θεωρßα, η

μεθοδολογßα ορισμÝνων επιστημþν του ανθρþπου π.χ. τηò γλωσσολογßαòκ.0., Þ οποßα προσεγγßζει το εκÜστοτε προò εξÝταση αντικεßμενο ωòσý στη μα ο ργανω μÝνων και αλ}ιηλοπ ροσδιο ριζü μενων στοιχεßων.

oΔoμισμüòετυμoλoγικÜ:μεταφoρÜτoυγαλλικoýStructura1ism<structural «δομÞ οικοδüμημα», stuere: οικοδομþ, συντÜσσω,συναρμüζω.

¸,να απü τα βασικÜ γνωρßσματα του στρουκτουραλισμοý εßναι üτι δßνειÝμφαση σε ολüτητεò.Η δομι«Þ αντßληψη δßνει Ýμφαση στον τρüπο επικοινωνßαò καιαλληλοσυσχÝτισηò των μελþν Þ των υποσυστημÜτων σ' Ýνα üλο.

Η εξωτερικÞ οργÜνωση μιαò οικογÝνειαò χαρακτηρßζεται απüυποσυστÞματα.

4

Page 5: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Οι Minuchin και Fishman (1981) χρησιμοποιοýν εναλλÜξ τουò üρουòΟΛΟ1\ και ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ για να περιγρÜψουν μια οντüτητα πουεßναι σýνολο προò τον εαυτü τηò και ταυτüχρονα μÝροò ενüò Üλλουανþτερου συνüλου.

Σ Το πρþτο ΟΛΟΝΙ εßναι το υποσýστημα των συζýγων:ο ρüλοò του συφγικοý υποσυστÞματοò εßναι η αμοιβαßα παροχÞσυναισθηματικÞò στÞριξηò στουò συζυγουò και συγχρüνωò η δημιουργßαπροσωπικοý χþρου για τον κÜθε ουζυγο.

Σ Το δεýτερο ΟΛΟΝ εßναι το υποσýστημα των γονÝων:το οποßο εστιÜζεται στην ανατροφÞ των παιδιþν. Αυτü το üλον μπορεß ν'αποτελεßται απü μια μητÝρα, και Ýναν πατÝρα, μüνο απü μια μητÝρα, Þακüμη και μια μητÝρα και κÜποιο μÝλοò τηò ευρýτερηò οικογÝνειαò.

'!

Σ Το τρßτο ΟΛΟΝ εßναι το υποσýστημα των αδελφþν:ο ρüλοò του εßναι να διδÜξει στα παιδιÜ πþò να αντιμετωπßζουν τηνεξουσßα, πþò να δημιουργοýν και να εδραιþνουν διαπροσωπικÝò σχÝσειòμε τον Ýξω κüσμο διαμορφþνονταò συνασπισμοýò με τουò συνομÞλικουòκαι πþò να στηρßζεται το Ýνα στο Üλλο.

Τα υποσυστÞματα οριοθετοýνται απü κανüνεò για το ποιοò συμμετÝχειστο κÜθε υποσýστημα και με ποιüν τρüπο.

Αυτοß οι κανüνεò ονομÜζονται δομÝò, εßναι τυποποιημÝνεò συναλλαγÝòπου αντανακλοýν την υποκεßμενη δομÞ τηò οικογÝνειαò.Εξυπη ρετοýν την προστασßα τηò οικογενειακÞ ò λειτουργßαò.

ΣυνοπτικÜ τα δομικÜ συστατικÜ αυτÞò τηò προσÝγγισηò εßναι:/ ΤΙ οργÜνωση τηò οικογÝνειαò,/ Η ιεραρχßα (εξουσιþν, κατανομÞ εξουσιþν) αντανακλÜ την

οργÜνωση των διαφορετικþν επιπÝδων υπευθυνüτηταò πουεμπεριÝχει το υποσýστημα. Το οικογενειακü υποσýστημα Ýχει τηνευθýνη να φροντßσει να προστατεýσει και να κοινωνικοποιÞσει ταπαιδιÜ αλλÜ Ýχει και δικαιþματα. Παßρνει αποφÜσειò για τηνεπιβßωση, την επιλογÞ σχολεßων αλλÜ και για τον καθορισμüκανüνων που προστατεýουν τα μÝλη τηò οικογÝνειαò.

/ Να διατηρÞσει την οικειüτητα του γονεßκοý υποσυστÞματοò και νακαθορßσει τον ρüλο των παιδιþν.

Page 6: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

γ]ΠOΣγΣºΓm}flΑºΓΑ , κÜθε υποσýστημα κατÝχει συγκεκριμÝνεòλειτουργßεò και ζητÜει συγκεκριμÝνα πρÜγματα.

0Ρ¶ : δηλαδÞ οι ΚΑΝOΝΕΣ που διÝπουν τη συμμετοχÞ σταοιΚογενειακη συστη ματα.

ΑΥΣΤΗΡσΙΔΙΑΤΡΗΤΟΙΣlΤΚΕΧΥΜΕΝΤΟΙ ¹ ΔΙΑΧΥΤΟΙ ΟΟΟΟΟΟ

Τα λειτουργικÜ συστατικÜ τηò δομικÞò προσÝγγισηò εßναι: ταοικογενειακÞ πρüτυπα συναλλαγÞò λειτουργοýν ωò μÝσα διατÞρησηò τηòοικογενειακÞò μονÜδαò και η επανÜληψÞ τουò εξασφαλßζει τη

βιωσιμüτητα και τη διÜρκεια τηò οικογÝνειαò ωò λειτουργικÞò οντüτηταò.

Η σειρÜ και η λειτουργßα των συναλλαγþν στη ρýθμιση των σχÝσεωντων μελþν δηλ. σχÝσειò εγγýτηταò, επαφÞò και απüστασηò /ανεξαρτησßαò / και τÝλοò η ευελιξßα τηò οικογÝνειαò και η ικανüτηταπροσαρμτογÞò στο stress.

Σýμφωνα με τη δομr,«Þ οι οικογÝνειεò εκδηλþνουν παθολογικÝòσυμπεριφορÝò üταν δεν μποροýν να χειριστοýν εντÜσειò. ¼ταν βρεθοýνσε κρßση αυτÞ τηò ευελιξßαò και προσαρμοστικüτηταò αυξÜνουν τηνακαμψßα των ορßων και προτýπων συναλλαγÞò αντß να βρουνεναλλακτικÝò λýσειò.

Οι αιτßεò τηò παθολογßαò εντοπßζονται στο οικογενειακü σýστημα και üχισε κÜποιο μÝλοò. Το σýμπτωμα εßναι ο δεßκτηò τηò δυσλειτουργßαò ΙΙ τοντρüπο με τον οποßο τα μÝλη μιαò οικογÝνειαò συμπεριφÝρονται σε σχÝσημ' αυτüν που Ýχει το σýμπτωμα.

Ο Umbarger 1983 καθüρισε 4 κατηγορßεò τηò παθολογßαò:1. Παθολογßα των ορßων.2. Παθολογßα τηò συμμαχßαò.3. Παθολογßα των τριγþνων.4. Παθολογßα τηò ιεραρχßαò.

Page 7: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

§Ιfu¶Ψ&\Φ§¹¹.$WΦφ t

Ο Minuchin δημιοýργησε μια θεωρητικÞ κλßμακα, στο Ýνα ÜκροτοποθÝτησε τα συγκεχυμÝνα συστÞματα Ια famille euchevertee (φιμþνω// μπερδεýω) και στο Üλλο τα αποδεσμευμÝνα (desengagee).

Οι συγκεχυμÝνεò οικογÝνειεò δημιουργοýν Ýνα σýστημα κλεισμÝνο στονεαυτü του με τα üρια ασαφÞ. Τα μÝλη Ýχουν μεγÜλεò δυσκολßεò πουπροÝρχονται απü το αυξημÝνο αßσθημα του ανÞκειν ειò βÜροò τηòαυτονομßαò.

Οι διαπροσωπικÝò σχÝσειò χαρακτηρßζονται απü πλεονασμü επικοινωνßαòκαι μια αυξημÝνη Ýγνοια για τιò ανÜγκεò του διπλανοý. Τα προσωπικÜσýνορα εßναι μπερδεμÝνα, η διαφοροποßηση διÜχυτη και η συμπεριφορÜτου ενüò αγγßζει αυτüματα τον Üλλο περνþνταò πολý γρÞγορα απü το Ýναυποσýστημα στο Üλλο.

Στιò αποδεσμευμÝνεò οικογÝνειεò αντßθετα τα σýνορα εßναι αυστηρÜ. ΤαÜτομα λειτουργοýν με αυτüνομο τρüπο ειò βÜροò τηò συναισθηματικÞòεγγýτηταò και το ανÞκειν εßναι πολý ευαßσθητο, εßναι αδýνατον ναλειτουργÞσουν συνεξαρτημÝνοι και δεν μποροýν να ζητÞσουν βοÞθειαοταν εχουν αναγΚη.

Η επικοινωνßα εßναι δýσκολη και οι λειτουργßεò προστασßαò τηòοικογÝνειαò δýσκολα μπαßνουν σε λειτουργßα. Οι δυσκολßεò παßρνουνατομικü χαρακτÞρα.

§!jL\ΨΦι Φ§¶ ¸'trΙχΙ eτ§;lΙ}ßßLt§l_tψ

ΑυτÞ προκýπτει üταν εßτε εßναι συγκεχυμÝνα, εßτε εναντιþνονται το Ýναστο Üλλο για θÝματα που Ýχουν σχÝση με οικογενειακÝò λειτουργßεò καιδραστηριüτητεò.

α. ΠαρÜκαμψη τηò σýγκρουσηò.Αυτüò ο τυποò τηò συμμαχßαò μειþνει την πßεση σ' Ýναυποσýστημα (üπωò των συφγων) και την αυξÜνει σ' Ýνα Üλλο(των παιδιþν). Π.χ. (λεßπει πολý το παιδß). ΑλλÜζονταò την πορεßατηò σýγκρουσηò Ýνα μÝλοò γßνεται αποδιοπομπαßοò τρÜγοò.

b. Συνασπισμοß μεταξý διαφορετικþν γενεþν.Αυτüò ο τýποò Ýχει μεγÜλη χρονικÞ διÜρκεια και χρησιμοποιεßταιγια την αντιπαρÜθεση και την αμφισβÞτηση των Üλλων μελþν τηòοικογÝνειαò, π.χ ΜÜνα που συμμαχεß με τον γιο κüντρα στονπατÝρα.

Page 8: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

3ι§Ι;¶Φ{fu\ψL§'1ßß\,§l§βt ¹'Ψ}I3I .llβ{lleβß

Συγκαλýπτει Þ διακüπτει τη σýγκρουση μεταφ των γονÝων. ¼ταν οιγονεßò δεν εßναι σε θÝση να χειριστοýν τη σýγκρουση προσελκýουν Ýναπαιδß. Ο γονιüò συμμαχεß ανοιχτÜ Þ συγκαλυμμÝνα με κÜποια απü ταπαιδιÜ απαιτþνταò να στραφεß εναντßον του Üλλου.ΨυηrοσωματικÜ: οι γονεßò δεßχνουν υπερβολικÞ προστασßα καιενδιαφÝρον για Ýνα Üρρωστο παιδß.

ÝΙÝßÝψβφΑ{βjΙ¸IJL§'§Ι!§§l}§lΡr§ÝflKl l

Εκδηλþνεται üταν τα üρια των υποσυστημÜτων επαναπροσδιορßζονταικαι η εξουσßα (η δυνατüτητα των μελþν ν' ανταπεξÝρχονται στιòυποχρεþσειò) τοποθετεßται σε λÜθοò σημεßο.Γονεοποßηση: ορßζεται η διαδικασßα κατÜ, την οποßα κÜποιο απü ταπαιδιÜ αναλαμβÜνει λειτουργßεò που Ýχουν σχÝση με το γονεßκü Þσυζυγικü ρüλο ----} στρÝφουν προò τα μÝσα τα συναισθÞματα.

Page 9: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

ΣΥΜΒοΛΑ

]-}

ΣαφÞ üρια

ΔιÜτρητα

ΚλειστÜ

Δεσμüò

ΥπερβολικÞ παρÝμβαση

Σýγκρουση

Συμμαχßα

Τýποι ορßων και σχÝσεων στο σýστημα τηò οικογÝνειαò Minuchin Ι974

Ασýνδετεò οικογ. ΣαφÞ üρια Μη διαφοροποιημÝνεò -Πολý ανοικτÜ üρια

Minuchin 1991

ΚατανομÞ οικογενειþν με βÜση τη διαφοροποßηση των ορßων μεταξý των μελþν.

Page 10: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Η φÜση τηò αξιολüγηοηò εßναι συνεχÞò στη θεραπευτικÞ διαδικασßα.

Η αλληλεπßδραση τηò οικογÝνειαò μπορεß ν' αξιολογηθεß σε 6 τομεßò:l. τη δομÞ καιτα πρüτυπα συναλλαγÞò.2. την ευελιξßα του συστÞματοò (συμμαχßα, stress, üρια).3. το βαθμü αλληλεπßδρασηò τηò οικογÝνειαò (ΕξÝταση πρüτυπηò

εμπλοκÞò και αποδÝσμευσηò).4. το πλαßσιο που ζει η οικογÝνεια (πηγÝò υποστÞριξηò).5. τουò λüγουò που το σýμπτωμα συντηρεß το οικογενειακü σýστημα.

ΕπιπλÝον ο θεραπευτÞò θα πρÝπει να αξιολογÞσει τα λεκτικÜ και μη-λεκτικÜ στοιχεßα --------> ποιοò Ýχει την εξουσßα, την ευαισθησßα,τηò οικογÝνειαò σε σχÝση με τα μÝλη.

ΦτιÜχνει Ýνα οικογενειακü χÜρτη που αποτελεß Ýνα εßδοò οργανωτικοýσχÞματοò, που απεικονßζει τα εßδη των ορßων των υποσυστημÜτων, τουòδεσμοýò, τιò συμμαχßεò και τουò συναüπισμοýò. Σýμφωνα με τονMinuchin, ο θεραπgυτÞò πρþτα παρατηρεß και ýστερα περιγρÜφει κατ'οßκον επßσκεψη.

. , . ΘεραπευτικÝò δεξιüτητεò και τεγνικÝò:

Ο θεραπευτÞò Ýχει ηγετικÞ θÝση: η οικογÝνεια περιμÝνει να παßξειτο ρüλο του καθοδηγητÞ, πρÝπει να διατηρεß μια επαρκÞαπüσταση.Η σýμπραξη του θεραπευτÞ Ýχει Üμεση σχÝση με την αναδüμησητων οικογενειακþν δομþν. Χαρακτηρßζονται απü ι«τκλικüτητα καιεμφανßζεται με μια διαδοχÞ καλειδοσκüπιου.

Η δομικÞ προσÝγγιση Ýγει 2 βασικÝò θεραπευτικÝò δεξιüτητεò:

l. Σýμπραξη: μειþνει την απüσταση ανÜμεσα στην οικογÝνεια.. ΠροσαρμογÞ (συμβιβασμüò): τεχνικÞ που προσφÝρει την

κατανüηση και διαβεβαιþσειò που δßνει ο θεραπευτÞò σχετικÜ μετο πþò να γßνουν υποσýστημα.

. ΔιατÞρηση: ο θεραπευτÞò διατηρεß τα üρια ενüò υποσυστÞματοò,δεν αφÞνει την παρÝμβαση κÜποιου Üλλου.

. Ανßχνευση: κÜνει ανοιμÝò ερωτÞσειò, να αντανακλÜ τοπεριεχüμενο των σκÝψεων που προκýπτουν, να επιδοκιμÜζει και ναπροσÝχει τιò συμπεριφορÝò των μελþν. Συντονßζεται με τη γλþσσατηò οικογÝνειαò.

Page 11: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Μßμηση: μιμεßται προκειμÝνου να επισημÜνει τιò δυσλειτουργικÝòενÝργειεò, ýφοò, επικοινωνßα, συναισθÞματα και σι)μπεριφορÝòτων μελþν. / Ιδιαßτερα στην επικοινωνßα διπλοý δεσμοý.

Αναδüμηση: μετατοπßζει την οικογÝνεια σε σýγχυση παραδüξου -δεν εßναι το μÝλοò που Ýχει πρüβλημα, αλλÜ ολüκλτlρη ηοικογÝνεια. ¼λοι συμβÜλλουν.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΘΒΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Διατυπþνουν ερωτÞσειò.

ΚÜνουν σχüλια / διευκρινßζουν, προσδιορßζουν συναισθÞματα // σκÝψειò,συμπεριφορÝò που τα μÝλη εκφρÜζουν το Ýνα με το Üλλο.

ΚÜνουν ερμηνεßεò

ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Ενεργοποßηση των προτυπων συναλλαγÞò.Τα μÝλη να μιλοýν μεταξý τουò παρÜ με το θεραπευτÞ.

Ο χειρισμüò του χþρου.Ο θεραπευτÞò αλλÜζει θÝσειò.

ΟριοθÝτηση των υποσυστη μÜτων.Ο θεραπευτÞò δημιουργεß μια κατÜσταση διαπερατüτηταò, ενþ ÜλλεòφορÝò την απαγορεýει με την επιβολÞ νÝων κανüνων, δεν επιτρÝπεται ναμιλοýν για κÜποιο μÝλοò που δεν εßναι παρüν.

ΑνÜθεση ασκÞσεων αλληλεπßδρασηò.Η αναβßωση δυσλειτουργικþν συναλλαγþν. ο θεραπευτÞò ζητÜ απü ÝναμÝλοò να παßξει μαζß του μια συναλλαγÞ, üπου εισÜγει Ýνα νÝο πρüτυποσυναλλαγÞò.Εκπαß (υ«μιλοýν ελεýθερα, να εßναι υπεýθυνα, σýναψη συμβολαßων, ανταλλÜξιμεòαμοιβÝò).Η διαχεßριση των συγκροýσεων.Ι.,Ια αφιερþνουν χρüνο για να συζητÞσουν.Η υπερβολÞ τηò διÜθεσηò: ο θεραπευτÞò μεγαλοποιεß τη διÜθεση τωνμελþν τηò οικογÝνειαò εßτε αναπαριστþνταò αυτü που νιþθουν, εßτελειτουργþνταò ωò πρüτυπο μιαò καλýτερηò διÜθεσηò.

)

Page 12: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

Η αναπλαισßωση: ζητÜ απü Ýνα μÝλοò να δει με θετικü τρüπο μιααρνητικÞ συμπεριφορÜ Þ το αντßστΡοψο, χαρακτηρßζει τα ελαττþματα ωòδυνατüτητεò.ΠαρÜδοξεò παρεμβÜσειò: μια συμπεριφορÜ αλλÜζει μüλιò εμφανιστεßμια παρÜλογη εμπειρßα, που εßναι αντßθετη στην κοινÞ λογικÞ. ¸ναòÜνθρωποò πονÜει: διατÞρηση αυτοý του πüνου.Το παρÜδοξο λειτουργεß ωò καθρÝφτηò μÝσα στο οποßο τα Üτομα θα δουντο πρüβλημα να μεγαλοποιεßται.Η δομικÞ δßνει αυξημÝνο βÜροò στη διεργασßα απ' üτι στο περιεχüμενο.Η παρÝμβοοη αυτÞ Ýχει πολý καλÜ αποτελÝσματα στην αντιμετþπισηπροβλημÜτων στα οποßα εμπλÝκονται περισσüτερεò γενιÝò.

Σýμφωνα με τον Hoffinan εßναι ιδιαßτερα αποτελεσματικÞ σε οικογÝνειεòαπü χαμηλÜ οικονομικÜ στρþματα Þ διαφορετικü πολιτισμικüπεριβÜλλον. Σε ψυχοσωματικÝò Þ εξαρτημÝνεò απü χημικÝò ουσßεòεπικρßσειò διαθÝτει περιορισμÝνο αριθμü θεραπευτικþν κινÞ σεων. ΕπειδÞο θεραπευτÞò Ýχει ενεργü και Üμεσο ρüλο,'ενδÝχεται να αφαιρÝσει τηνεξουσßα απü την οικογÝνεια. Η προσÝγγιση αυτÞ μπορεß να εßναι χρÞσιμησε οικογÝνειεò που εκδηλþνουν μεγÜλη αντßσταση Þ αυξημÝνο βαθμüσυγχþνευσηò. Οι τεχνικÝò διδÜσκονται δýσκολα και οι εκπαιδευüμενοιχρειÜζονται αυξη μÝνη εμπειρßα.

Η εξÜπλωση τηò δομικÞò

Ο Ha.ry J. Aponte Þταν Ýναò απü τουò πρþτουò συνεργÜτεò τουMinuchin. Πορτορικανüò, ενδιαφÝρθηκε για τα χαμηλÜ οικονομικÜστρþματα. Αντß να χρησιμοποιεß τον üρο αποδιοργÜνωση μιλÜει για υπο-οργανþσειò (καταγρÜφει καλýτερα το δομικü πρüβλημα αλλÜ του λεßπειη απüσταση, η διαφοροποßηση και η ευελιξßα), üπου Üτομα καιυποσυστÞματα του οικογενειακοý συστÞματοò αντιμετωπßζουν τηνκοινωνικÞ τουò οργÜνωση.Ο M.D. Stanlon et T.C. Todel Þταν μÝλη στο Child Guidance Clinic dePhiladelphia δημιοýργησαν Ýνα μοντÝλο για τιò οικογÝνειεò τωντοξικομανþν, που γßνεται η αιτßα που ενþνει τουò γονεßò και παρÜδοξαμÝνει φεýγονταò.

Ο Luigi Onnis στιò ÝρευνÝò του στη Ρþμιη στα ασθματικÜ απιδιÜ (1936)χρησιμοποßησε τη δομικÞ για τα ψυχοσωματικÜ προβλτlματα. Μßλησε γιατη γλþσσα του σþματοò και χρησιμοποßησε το σýμπτωμα σαν μεταφορÜτηò οικογÝνειαò.Mara Selvini Palazzoli και η ομÜδα τηò (1939) εßναι μια τεχνικÞrestructuration familial

4

Page 13: Δομική προσέγγιση στην οικογενειακή θεραπεία

ΒΙΒΛΙοΓΡΑΦΙΑ:

SALVADOR ΜΙΝΙJCΗΙΝ<<ΟικογÝνειεò και ΟικογενειακÞ Θεραπεßα»»ΕλληνικÜ ΓρÜμματα

SALVADOR MINUCHINΗ. CHARLES FISHMAN<<ΤεχνικÝò Ο ικογενειακÞ ò Θεραπεßαò»»ΕρευνητÝò,200º

SALVADOR MINUCHIN<<Ο ικογενειακü καλειδοσκüπιο>»Ε,ρευνητÝò,200º