2

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός MSc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου

*Ευχαριστούμε θερμά τις ψυχολόγους κα Κασσιανή Μαδεμλή και κα Αγ-γελική Γιαντσελίδου για την συμβολή τους στην επιστημονική επιμέ-λεια του Οδηγού.

ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός Msc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Μαραγκοπούλου Ελένη - Εκπ. Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγεί-ας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Γκουλιαμτζή Παναγιώτα - Κοινωνική Λειτουργός, Εθελόντρια, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου

ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρία Καδόγλου - Κοινωνική Λειτουργός MSc, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Ευαγγελία Κοσμαδάκη - Προϊσταμένη Δ/νσης Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέ-ριμνας Π.Ε. Έβρου Αρτεμησία Καλαϊτζή - Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Δήμος Κιορφελεκίδης - Κοινωνικός Λειτουργός, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Έβρου Ειρήνη - Μαρία Κελεσίδου - Ψυχολόγος, Δ/νση Δημ. Υγείας & Κοιν. Μέ-ριμνας Π.Ε. Έβρου

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:Μαρία Κιτσάτη - Εκπαιδευτικός

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: πι τετράγωνο

ΕΚΔΟΣΗ: Α , 2014

3

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφε-ρειακής Ενότητας Έβρου εκδίδει αυτόν τον Οδηγό, με σκοπό την ενη-μέρωση και την ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού για την υι-οθεσία. Ο Οδηγός απευθύνεται κυρίως σε ζευγάρια που επιθυμούν να υιοθετήσουν ένα παιδί.

Το Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Υπηρεσίας με τους Κοινωνι-κούς Λειτουργούς του, τους εκπαιδευόμενους και τους εθελοντές που διαθέτει, επιμελήθηκε επιστημονικά τον Οδηγό, αξιοποιώντας τις μεθόδους και τις εφαρμογές της επιστήμης της Κοινωνικής Εργα-σίας σε επίπεδο πρόληψης.

Η συγγραφή του Oδηγού βασίζεται στην υπάρχουσα νομοθεσία, στη σύγχρονη βιβλιογραφία, σε διαδικτυακές πηγές και σε προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν την εμπειρία της υιοθεσίας.

4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ

ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΝΕΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ

1A. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕ-ΣΙΑ................................................8

2A. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ;..............10

3A. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ........10

4A. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ.........................11

5A. ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΘΕΤΟΥ ΓΟ-ΝΙΟΥ............................................12

6A. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ;.........13

1Β. H ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΙ-ΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.....................18

2Β. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΙΟ-ΘΕΣΙΑ......................................19

3Β. TO ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝ-ΔΡΟΜΟ....................................21

Α Β

5

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ, ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

1Δ. ΕΓΩ: ΕΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ.......................................30

2Δ. ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΣΕΝΑ!...32

1Γ. Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩ-ΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥ-ΣΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ.......................24

2Γ. ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ....26

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΕΝΔΙ-ΑΦΕΡΕΤΑΙ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ;..................................................................34

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ....................................................................................................36

Γ Δ

6

7

Ο σημερινός χαρακτήρας του θεσμού της υιοθεσίας διαμορφώθηκε μέσα στον 20ο αιώνα, έχοντας ως ουσιαστικό στοιχείο διάκρισής του από το παρελθόν τον ίδιο του τον στόχο: η οικογενειακή και κοινωνική αποκα-

τάσταση του παιδιού, το οποίο για κάποιους λόγους δεν μπορεί να ζήσει με την φυσική του οικογένεια.

Σήμερα γνωρίζουμε καλά πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη ενημέρωση του παι-διού για την υιοθεσία του. Ξέρουμε για την κρίση ταυτότητας αλλά και τα υπό-λοιπα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει στην εφηβεία του εξαιτίας της υιο-θεσίας του. Πάνω από όλα ξέρουμε, πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος των θε-τών γονέων που πρώτοι αυτοί πρέπει να βοηθήσουν το παιδί στους προβλημα-τισμούς και στα ερωτήματα του. Δεν αρκεί ένα ζευγάρι που δεν έχει παιδιά να θέλει απλά να υιοθετήσει. Απαιτείται ωριμότητα, ευαισθησία, προετοιμασία, για να αντιμετωπίσει τις ειδικές και πολλαπλές ανάγκες του θετού παιδιού.

Η σωστή επιλογή θετής οικογένειας για το κάθε παιδί και η προετοιμασία του παιδιού, των θετών και των φυσικών γονέων προσφέρουν τις περισσότερες εγγυήσεις για τη καλή έκβαση της υιοθεσίας και την διασφάλιση του συμφέρο-ντος του παιδιού.

Στη χώρα μας, υιοθετούνται περίπου 500 παιδιά κάθε χρόνο. Από αυτά μόνο το 1/5º αφορά στα παιδιά που προστατεύονται από Ιδρύματα. Η αναμονή για τη δι-εκπεραίωση των αιτήσεων υιοθεσίας από τα ιδρύματα δεν οφείλεται σε χρο-νοβόρες διαδικασίες, όπως συχνά αναφέρεται, αλλά στην έλλειψη παιδιών για υιοθεσία συγκριτικά με τον μεγάλο αριθμό ζευγαριών που επιθυμούν να υιοθε-τήσουν.

Επιπλέον, μόνο ένα μέρος των παιδιών σε ιδρύματα είναι νομικά ελεύθερα για να δοθούν για υιοθεσία. Κι αυτό γιατί οι φυσικοί τους γονείς πρέπει να συναινέ-σουν για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς όμως, αρκετοί είναι οι φυσικοί γονείς που ακό-μη κι αν παραμελούν ή κακοποιούν τα παιδιά τους, εμποδίζουν κάθε διαδικα-σία που θα τους κόστιζε την επιμέλεια του παιδιού τους και αρνούνται να δώ-σουν τη συγκατάθεσή τους για υιοθεσία. Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή παι-διά με αναπηρία, ο χρόνος αναμονής είναι κατά πολύ μικρότερος, λόγω του μι-κρού αριθμού αιτήσεων υιοθεσίας για αυτά αλλά και της προτεραιότητας που δίνεται στις αιτήσεις ζευγαριών που έχουν δεκτικότητα.

8

1Α. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ

Πολλά νέα ζευγάρια που επιθυμούν να γίνουν γονείς, έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της ατεκνίας. Τα συναισθήματα που βιώνουν είναι δυσάρεστα: υπάρ-χει το αίσθημα της στεναχώριας και της πικρίας, ενώ συνήθως μετά από αποτυχημένες προσπάθειες τεκνο-ποίησης αρχίζουν να αναρωτιούνται ποιο είναι το με-ρίδιο ευθύνης του κάθε συζύγου ξεχωριστά. Μπορεί να εκφράζουν αλληλοκατηγορίες, ωστόσο συνήθως συνεχίζουν την κοινή τους ζωή. Συχνά καταφεύγουν σε ειδικούς αναζητώντας τους λόγους της ατεκνίας τους, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επιπλέον αι-σθήματα ανασφάλειας και να εντείνει το άγχος. Ακόμη, κάποιες φορές αισθάνονται ντροπή, κατώτεροι και σε μειονεκτική θέση απέναντι στην πατρική οικογένεια του καθενός και στον κοινωνικό του περίγυρο.

Τα άτεκνα ζευγάρια μπορεί να αποφεύγουν εκδηλώ-σεις που σχετίζονται με τα παιδιά ή δείχνουν να ενο-χλούνται σε υπερβολικό βαθμό από την παρουσία ενός παιδιού που κλαίει ή τρέχει τριγύρω τους σε έναν χώρο μαζικής εστίασης. Υπάρχει όμως και η αντίθε-τη περίπτωση, κατά την οποία το ζευγάρι υπερεπενδύ-ει σε συναισθήματα, αγοράζοντας δώρα και αφιερώνο-ντας χρόνο σε ανίψια, βαφτιστήρια και παιδιά φίλων.

Κάθε άτομο περνάει από μια περίοδο πένθους για τον χαμό της δυνατότητάς του για τεκνοποίηση, για τα χαμένα

9

όνειρα και τις προσδοκίες του για παιδί που δεν πραγματοποιήθηκαν. Όταν όμως η θλίψη πάρει έντονη μορφή κι αρχίσει να εκδηλώνεται με στεναχώρια, έλλειψη ενδιαφέροντος, κλάμα, παραίτηση, αυτοκα-τηγορίες, αίσθηση ότι η ζωή δεν αξίζει, τότε το μέλος του ζευγαριού που αισθάνεται έτσι θα πρέπει να αναζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού τόσο ατομικά, όσο και ως ζευγάρι.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες που δεν έχουν κάνει παιδιά είναι πιο πιθανό να νιώθουν κατάθλιψη συγκριτικά με τις γυναίκες που δεν έχουν δημιουργήσει οικογένεια. Πολλές φορές οι άνδρες αισθάνονται περισσότερο θυμό και στεναχώρια σε σχέση με τις γυναίκες, βιώνουν την κοινωνική απομόνωση, όχι όμως και ενοχές όπως αυτές. Οι επιρ-ροές που δέχονται οι άνδρες και οι γυναίκες για την απόκτηση παιδιού είναι διαφορετικές. Οι γυναίκες αναφέρουν συχνότερα την προσωπι-κή επιθυμία και την έντονη βιολογική ανάγκη να αποκτήσουν παιδί ως σημαντικότερα κίνητρα για την δημιουργία οικογένειας. Οι άνδρες από την άλλη μεριά αισθάνονται μεγαλύτερη πίεση από την κοινωνία και την οικογένεια.

Μετά την περίοδο άγχους και δυσαρέσκειας και αφού το ζευγάρι έχει αποδεχθεί την ατεκνία του, έχοντας εξαντλήσει φυσικούς και τεχνη-τούς τρόπους, επιλέγει την λύση της υιοθεσίας. Τι είναι όμως η Υιοθεσία;

10

3Α. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

α. Ιδιωτική υιοθεσία: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί το παιδί κά-ποιου άλλου προσώπου (συγγενικού ή αγνώστου). β. Υιοθεσία από ίδρυμα: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παι-δί από ίδρυμα.

γ. Διακρατική υιοθεσία: Ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παι-δί από το εξωτερικό (Σύμβαση της Χάγης).

2Α. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ;

Η υιοθεσία είναι μια νομική πράξη, η οποία καθιστά το παιδί που δεν μπορεί να ζήσει με τη φυσική του οικογένεια, ως μόνιμο μέλος μιας άλλης οικογένειας, ακριβώς σα να είχε γεννηθεί σε αυτή. Στη θετή οι-κογένεια, το υιοθετημένο παιδί μπορεί να απολαμβάνει όλα τα προνό-μια και τα δικαιώματα ενός φυσικού παιδιού. Οι δε θετοί γονείς, έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις απέναντι στο υιοθετημένο παιδί σαν να ήταν φυσικό τους τέκνο. Η υιοθεσία είναι μια πράξη αμετάκλητη.

Ακόμη, η υιοθεσία περιλαμβάνει μια κατάσταση πολύπλοκων διαπρο-σωπικών ενδοοικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων, οι οποίες μπο-ρεί να επηρεάζουν τόσο θετικά, όσο και αρνητικά τη συμπεριφορά των ανθρώπων που τις βιώνουν: του παιδιού, των θετών και των φυσι-κών γονέων. Για αυτό και η υιοθεσία μπορεί να δώσει πολλές χαρές, αλλά και απογοητεύσεις. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι θε-τοί γονείς απογοητεύονται από το παιδί, διότι δεν είναι όπως το περί-μεναν ή το παιδί αισθάνεται ότι αν ζούσε με τη φυσική του οικογένεια θα ήταν καλύτερα.

11

4Α. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Η ηλικία τουλάχιστον ενός εκ των δύο υποψήφιων θετών γονέων πρέπει να είναι άνω των 30 ετών και κάτω των 60 ετών. Επιπλέον ο θετός γονέας απαιτείται να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστον κατά 18 έτη, αλλά όχι και πάνω από 50 έτη. Οι θετοί γονείς δεν πρέπει να έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα ή να εκ-κρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για τα αδικήματα εκείνα που επι-σύρουν έκπτωση από τη γονική μέριμνα, σύμφωνα με το άρθρο 1537 του Αστικού Κώδικα, καθώς και για τα προβλεπόμενα από την εκάστο-τε ισχύουσα νομοθεσία περί ναρκωτικών και περί εμπορίας ανθρώ-πων και οργάνων. Απαιτείται να έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα δι-ατροφής, μόρφωσης και ιατρικής περίθαλψης του παιδιού, διαθέτο-ντας επαρκείς γι αυτό οικονομικούς πόρους. Επίσης απαιτείται να έχουν καλή ψυχική, διανοητική και σωματική υγεία και ιδίως να μην πάσχουν από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα. Είναι απαραίτητη η συμφωνία και των δύο συζύγων. Επιπλέον, ένας άντρας ή μία γυναίκα έχει το δικαίωμα να υιοθετήσει παιδί, χωρίς να είναι έγγαμος/η. Είναι απαραίτητη η συναίνεση του προς υιοθεσία ανήλικου παιδιού, αν αυτό έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του. Η τελική συναίνεση των φυσικών γονέων δίδεται αφού περάσουν τρεις μήνες από τη γέννηση του παιδιού. Επομένως, μία απόφαση για υιοθεσία μπορεί να εκδοθεί μετά τη συμπλήρωση τριών μηνών από τη γέννηση του παιδιού.

*Σημείωση: Οι παραπάνω προϋποθέσεις αφορούν μόνο την υιοθεσία ανηλίκου.

12

5Α. ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΘΕΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ

Ο κατάλογος με τα προσόντα που είναι απαραίτητα να διαθέτει ένας θετός γονιός είναι αρκετά μεγάλος, ωστόσο παρακάτω αναφέρονται μερικά από τα πιο ουσιαστικά: Να έχει ως κύριο κίνητρό του την προσφορά των αποθεμάτων αγάπης σε ένα παιδί που δεν είναι φυσικό του παιδί. Εάν τυχόν έχει δικά του παιδιά, αυτά θα πρέπει να γνωρίζουν και να αναμένουν ότι θα μοιράζο-νται την αγάπη αυτή. Να μπορεί να αναπτύξει μαζί με το παιδί μια υγιή συναισθηματική σχέ-ση που θα το βοηθήσει να αναπτυχθεί ομαλά σε ψυχολογικό επίπεδο. Να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της προσωπικότη-τας και της ταυτότητας του παιδιού. Να προάγει την υγεία, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των ικανοτή-των του παιδιού. Να προσφέρει στο παιδί θετικές εμπειρίες οικογενειακής ζωής και να το υποστηρίζει στις καλές και κακές του στιγμές. Να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει ποικίλες καταστάσεις, συμπεριφο-ρές και συναισθήματα του παιδιού και να αντιλαμβάνεται τις πολλές και διαφορετικές του ανάγκες. Να διαθέτει υπομονή και να μπορεί να χειρίζεται επαρκώς την φροντί-δα του παιδιού ή τυχόν δύσκολη συμπεριφορά του. Να μπορεί να αναπτύξει στο παιδί το αίσθημα ότι αξίζει. Να ενθαρρύνει το παιδί να αναπτύσσει την κοινωνικότητα του (π.χ. πα-ρέες/φιλίες).

13

6Α. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ;

Α) Για την ιδιωτική υιοθεσία Οι υποψήφιοι θετοί γονείς, εφόσον γνωρίζουν το παιδί προς υιοθεσία, χρειάζεται αρχικά να συντάξουν μια συμβολαιογραφική πράξη, στην οποία θα αναφέρεται η συναίνεση της φυσικής μητέρας για την προ-σωρινή φιλοξενία του παιδιού της. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά στην αρμόδια υπηρεσία (αυτοπροσώπως ή μέσω δικηγόρου). Οι υποψήφιοι θετοί γονείς συμμετέχουν στις διαδικασίες της κοινω-νικής έρευνας, την οποία διενεργεί η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία με τον κοινωνικό λειτουργό της, με σκοπό να εκτιμηθεί η καταλληλότητά τους για τον ρόλο των θετών γονέων και αν η υιοθεσία είναι προς το συμφέρον του ανήλικου παιδιού. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία αναζητά τους φυσικούς γονείς στην περιοχή κατοικίας τους, με σκοπό να διενεργηθεί για εκείνους κοινω-νική έρευνα και να συνταχθεί η αντίστοιχη έκθεση από τον κοινωνι-κό λειτουργό. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία αποστέλλει στο δικαστήριο την έκθε-ση κοινωνικής έρευνας για τους θετούς και φυσικούς γονείς και τη βεβαίωση καταλληλότητας των υποψήφιων θετών γονέων. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς και η φυσική μητέρα ή φυσικοί γονείς συμ-μετέχουν στη διεξαγωγή της δίκης για την έκδοση της τελικής από-φασης της υιοθεσίας του παιδιού.

14

Β) Για την υιοθεσία από ίδρυμα

Οι υποψήφιοι θετοί γονείς απευθύνονται στα ιδρύματα της χώρας, όπου καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά. Το ίδρυμα αποστέλλει έγγραφο στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία της περιοχής κατοικίας των υποψήφιων θετών γονέων για διενέργεια κοινωνικής έρευνας από κοινωνικό λειτουργό για τους υποψήφιους θετούς γονείς αλλά και τη φυσική μητέρα.

Οι υποψήφιοι θετοί γονείς συμμετέχουν στις διαδικασίες της κοινω-νικής έρευνας, την οποία διενεργεί η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, με σκοπό να εκτιμήσει την καταλληλότητα των υποψήφιων θετών γονέ-ων και το αν η υιοθεσία είναι προς το συμφέρον του ανηλίκου. Το ίδιο και η φυσική μητέρα. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς αναμένουν ειδοποίηση από το ίδρυμα ότι υπάρχει εκεί το κατάλληλο γι’ αυτούς παιδί, εφόσον η παραπάνω δια-δικασία είναι θετική. Οι υποψήφιοι θετοί γονείς αλλά και οι φυσικοί γονείς συμμετέχουν στη διεξαγωγή της δίκης για την έκδοση της τελικής απόφασης της υιοθε-σίας του παιδιού.

15

Γ) Για τη διακρατική υιοθεσία

Οι υποψήφιοι θετοί γονείς, αφού πρώτα απευθυνθούν στην κοινωνι-κή υπηρεσία της περιοχής τους, καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητι-κά στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία: Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Αττικής, με έδρα την Αθήνα (Λεωφόρος Αλεξάνδρας 196, 115 21, Αθήνα), για τον Νομό Αττικής (Αθήνα, Πειραιά, Ανατολική και Δυτική Αττική), τους Νομούς των περιφερειών Στερεάς Ελλάδος και Θεσσαλίας, καθώς και τους Νομούς των περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.

Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακε-δονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη για τους Νομούς των περιφερειών Κε-ντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονί-ας και Θράκης.

Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, με έδρα την Πάτρα για τους Νομούς των περιφερειών Δυτικής Ελλά-δας, Πελοποννήσου και Ιονίων νήσων.

Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερείας Κρήτης, με έδρα το Ηράκλειο.

Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα.

Τον Ελληνικό Κλάδο της Διεθνούς Κοινωνικής Υπηρεσίας με έδρα την Αθήνα.

Το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης «Άγιος Στυλιανός» και οι Μο-νάδες Κοινωνικής Φροντίδας που μετατράπηκαν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με το άρθρο 14 του ν. 3329/2005 (ΦΕΚ 81/Α΄), στις οποίες περιλαμβάνονται και οι Μονάδες «Αναρρωτήριο Πεντέλης», Κέντρο Βρεφών «Η ΜΗΤΕΡΑ» και Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας Καλαμακίου».

16

17

Είναι σημαντικό και απαραίτητο, ακριβώς μετά την απόφαση ενός ζευγαριού να υιοθετήσει ένα παιδί και πολύ πριν αυτό τοποθετηθεί στην θετή οικογένεια, οι γονείς να λάβουν ανά-

λογη συμβουλευτική και ψυχολογική προετοιμασία και εκπαίδευ-ση, ώστε να δεχτούν ομαλά τη νέα οικογενειακή τους κατάσταση: τώρα μια νέα ζωή ξεκινά που επιφέρει όμως δομικές αλλαγές στην καθημερινότητα, στις συμπεριφορές και στις σχέσεις των μελών. Το κάθε υιοθετημένο παιδί φέρει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τα οποία το οδηγούν στο να βιώνει την υιοθεσία του διαφορετι-κά (π.χ. ως απόρριψη), ιδίως αν δεν βρίσκεται πλέον στην βρεφι-κή του ηλικία, κάτι που απαιτεί και τους ανάλογους χειρισμούς από τους γονείς.

Τα υιοθετημένα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ξεκινούν τη νέα ζωή τους με ένα τραύμα που άλλες φορές διαρκεί πολύ και άλλες λίγο. Κάποιες φορές η ένταξή τους σε μια οικογένεια, ακόμη και με τις καλύτερες προδιαγραφές, δεν είναι αρκετή για την επούλωση αυ-τού του τραύματος. Για αυτό το λόγο, η προσπάθεια της θετής οι-κογένειας για μια ομαλή ένταξη του παιδιού απαιτείται να είναι δι-αρκής και επίμονη.

Παράλληλα, για τον ίδιο σκοπό πραγματοποιείται για τα πρώτα τρία χρόνια η διαδικασία της μεταπαρακολούθησης. Σκοπός της είναι η παροχή υποστήριξης στη νέα οικογένεια, ώστε να προσαρμοστεί στην καινούργια κατάσταση. Ο Κοινωνικός Λειτουργός της αρμόδι-ας Κοινωνικής Υπηρεσίας επισκέπτεται την οικογένεια και διερευ-νά τις συνθήκες διαβίωσης του παιδιού. Ενδιαφέρεται να ενημε-ρωθεί για τη σωματική και ψυχική του υγεία, την κοινωνικοποίησή του, την εξέλιξη της γλώσσας του, τη συμπεριφορά του, την ένταξή του σε αντίστοιχη με την ηλικία του βαθμίδα εκπαίδευσης κλπ. Στο τέλος, συντάσσει έκθεση κοινωνικής έρευνας που πιστοποιεί την ικανότητα των θετών γονέων να ανταπεξέλθουν στον ρόλο τους και στις νέες ανάγκες. Σε περίπτωση διαπίστωσης δυσλειτουργί-ας στην οικογένεια η παρέμβαση του Κοινωνικού Λειτουργού εί-ναι άμεση, προκειμένου οι θετοί γονείς να υποστηριχτούν ανάλογα.

18

1Β. Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Σε περίπτωση υιοθεσίας ενός παιδιού μικρής ηλικίας, συχνά παρατη-ρείται ότι η προσαρμογή του σταδιακά ομαλοποιείται. Το παιδί αρχί-ζει να ανταποκρίνεται συναισθηματικά και να εμπιστεύεται τους νέ-ους του γονείς.

Σε άλλες περιπτώσεις, το άγχος των νέων γονιών για το πώς τους βλέπει το παιδί μπορεί να το οδηγήσει στην εκδήλωση διστακτικότη-τας, δυσφορίας, παραπόνων ή παλινδρομήσεων.

Επιπλέον, σε περιπτώσεις υιοθεσίας αν ένα παιδί από ίδρυμα, όταν το παιδι για μεγάλο χρονικό διάστημα έχει παραμείνει ή έχει βιώσει πα-ραμέληση και στερήσεις, μπορεί να εμφανίσει επιθετικότητα, δυσκολί-ες στην πρόσληψη τροφής, ανυπακοή, συνεχές κλάμα ή υπερκινητικό-τητα. Ακόμη, μπορεί να ζητά ολοένα και περισσότερες υλικές και συ-ναισθηματικές παροχές από το νέο περιβάλλον του, προσπαθώντας έτσι επίμονα να αποκτήσει πράγματα και φέρνοντας παράλληλα σε δύ-σκολη θέση τους γονείς του. Για τους λόγους αυτούς, χρειάζεται μεγα-λύτερη προσοχή και φροντίδα, πάντοτε με σκοπό την ομαλή προσαρμο-γή του στο νέο περιβάλλον.

Οι δυσκολίες των παιδιών μπορεί να γίνονται αντιληπτές με μερικές φράσεις όπως: Νιώθω αμήχανα, όταν έχω γενέθλια. Θέλω εσείς να ανοίγετε τη συζήτηση για τη φυσική μου οικογένεια. Όταν ξεσπάω και φέρομαι άσχημα, τότε σας χρειάζομαι ακόμα περισσό-τερο. Μείνετε κοντά μου. Φοβάμαι μήπως και εσείς με εγκαταλείψετε.

Κάθε υιοθετημένο παιδί έχει την ανάγκη:Να υποστηριχθεί για να διαχειριστεί τον αποχωρισμό του από τη φυσική του μητέρα προκειμένου να μπορέσει να δεχτεί την αγάπη των άλλων.

19

2B. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΣΙΑ

Σχέσεις μεταξύ των θετών γονέων & του υιοθετημένου παιδιού:

Οι θετοί γονείς, στην προσπάθεια κοινωνικοποίησης του παιδιού τους, φροντίζουν να του εξασφαλίζουν τις ανάλογες συνθήκες για παιχνί-δι, επαφή με άλλα παιδιά, ανάπτυξη του συναισθηματικού του κόσμου, της εδραίωσής του κτλ. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας.

Στις περιπτώσεις που οι μητέρες είναι υπερπροστατευτικές, υπάρχει το ενδεχόμενο να ενισχυθεί η εξάρτηση και η προσκόλληση του παιδιού σε αυτές. Επίσης συχνά επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των θετών γο-νέων στα υλικά αγαθά, σε μια προσπάθεια αναπλήρωσης των στερήσε-ων. Σε άλλες περιπτώσεις, οι γονείς προσπαθούν να επιβάλλουν πει-θαρχία και να οριοθετήσουν το παιδί, με αποτέλεσμα να περιορίζουν ταυτόχρονα και τη γενικότερη έκφραση των επιθυμιών του.

Να δεχτεί τη διαβεβαίωση ότι ανεξάρτητα από τις επιλογές του, για τους θετούς γονείς θα είναι πάντα το παιδί τους. Να αισθανθεί την αποδοχή και παραδοχή της διαφορετικότητας της εμ-φάνισης ή της προσωπικότητας από τους θετούς γονείς. Να λάβει την ειλικρινή πληροφόρηση για τη φυσική του οικογένεια.

20

Σχέσεις μεταξύ των θετών γονέων:

Συχνά επικρατεί ενθουσιασμός, χαρά και αίσθημα πληρότητας. Το ενδι-αφέρον στρέφεται στην περιποίηση και στην εκπλήρωση των επιθυμι-ών του παιδιού, για τις οποίες αφιερώνεται αρκετός χρόνος. Οι θετοί γονείς, μπορεί, μέσα από την προσήλωσή τους στο παιδί, να αμελήσουν ο ένας τον άλλον ή να διαταράξουν τη σχέση τους. Στην προσπάθεια για διατήρηση ισορροπιών, μπορεί να προκύψουν διαφωνίες και ένταση.

Μετά την περίεργη αυτήν περίοδο προσαρμογής, συνήθως, οι σχέσεις ομαλοποιούνται και ο χρόνος επιμερίζεται σωστότερα στην οικογενει-ακή & κοινωνική ζωή.

Σχέσεις μεταξύ αδελφών (φυσικού παιδιού & υιοθετημένου παιδιού):

Το φυσικό παιδί σταδιακά αποδέχεται και προσαρμόζεται ικανοποιη-τικά στον ερχομό του υιοθετημένου αδελφού του. Συνήθως τα αδέρ-φια μεγαλύτερης ηλικίας δείχνουν υπερπροστατευτικότητα προς το νέο μέλος.

Σε περιπτώσεις, όμως που το θετό παιδί αντιμετωπίζεται ως ξεχωρι-στό μέλος από τους γονείς του, τα φυσικά αδέρφια μπορεί να εκδηλώ-σουν αντιζηλία, αντιπαλότητα, να υποβαθμίσουν και να περιθωριοποιή-σουν το υιοθετημένο παιδί. Ακόμη, όταν οι γονείς διαχωρίζουν εξ΄ αρ-χής το θετό παιδί, τα φυσικά παιδιά εσωτερικεύουν αυτήν την στάση και δημιουργούν τάσεις κτητικότητας προς τους γονείς τους.

21

3Β. ΤΟ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Οι επεξηγήσεις που δίνονται σε ένα παι-δί για την υιοθεσία του χρειάζεται να είναι απλές και περιγραφικές. Σε αυτό βοηθούν επιπλέον οι συγκρίσεις των συνθηκών δια-βίωσης των υιοθετημένων παιδιών με τις συνθήκες διαβίωσης σε ορφανοτροφεία ή ανάδοχες οικογένειες. Ο τρόπος αυτός βο-ηθά τα παιδιά, μέσω του μηχανισμού της μνήμης (μερική λήθη, αφομοίωση) να απλο-ποιούν τα στοιχεία, να προσαρμόζονται και να ισορροπούν ψυχικά & σωματικά.

Σε περίπτωση που οι διεργασίες αυτές εί-ναι αδύνατες για το παιδί ή διακοπούν, μπο-ρεί να παρατηρηθούν συμπτώματα μετα-τραυματικού συνδρόμου που εκδηλώνο-νται με αϋπνία, απαισιόδοξες σκέψεις, φα-ντασιώσεις επανάληψης γεγονότων, αί-σθημα μοναξιάς- εγκατάλειψης- ανασφά-λειας ή κινδύνου για το μέλλον του. Μπο-ρεί ακόμη οι παραπάνω εκδηλώσεις να αποτυπώνονται σε σωματικά συμπτώμα-τα όπως κοιλιακά άλγη, εμετοί, τραυλισμοί, ανορεξία, βουλιμία, πονοκέφαλοι.

Σε καμία περίπτωση η εκδήλωση κάποιων από τα παραπάνω δεν πρέπει να πανικο-βάλλει, διότι συχνά τα παιδιά εμφανίζουν τέτοιες συμπεριφορές παίζοντας, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης ενδιαφέροντος. Αν παρ΄ όλα αυτά συνδυάζονται αρκετά από τα παραπάνω και εμποδίζουν την βιοψυχο-κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, θεωρεί-ται χρήσιμη η επικοινωνία και η συνεργα-σία με κάποιον ειδικό.

22

23

Καθώς το υιοθετημένο παι-δί μεγαλώνει, του δημι-ουργούνται απορίες για

την προέλευσή του. Αυτή η κατά-σταση δεν είναι μια απλή επιθυ-μία που χρειάζεται να ικανοποι-ηθεί, αλλά αποτελεί ταυτόχρο-να ένα δικαίωμά του να γνωρίζει τις ρίζες του και να νιώθει ολο-κληρωμένο. Μετά την ενηλικίω-σή του, αν το επιθυμεί, μπορεί να αναζητήσει τους φυσικούς του γονείς. Τις αρχικές πληροφορί-ες μπορεί να τις λάβει από τους θετούς του γονείς και την αρ-μόδια κοινωνική υπηρεσία, που είχε πραγματοποιήσει την υιοθε-σία του και τηρεί φάκελο με όλα τα στοιχεία.

Βέβαια, το γεγονός της αποκάλυ-ψης της υιοθεσίας και της γνώ-σης της προέλευσης ενός υιοθε-τημένου παιδιού φαίνεται πως αντιμετωπίζεται διαφορετικά κατά καιρούς από κοινωνία σε κοινωνία, ενέχοντας τον κίνδυ-νο του στιγματισμού του παιδιού.

24

1Γ. Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία;

Η κατάλληλη ηλικία για να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί ένα παιδί για την υιοθεσία του είναι όταν αρχίζει να αναρωτιέται για την προέλευση του ανθρώπου (από πού έρχονται τα μωρά), δηλαδή μετα-ξύ 2 & 5 ετών. Σε αυτήν την ηλικία οι εξηγήσεις χρειάζεται να έχουν τη μορφή ενός παραμυθιού ή μιας ιστορίας, που να μπορούν να γίνουν κατανοητά από το παιδί.

Το γεγονός ότι τα παιδιά ενημερώνονται νωρίς δε σημαίνει ότι κα-ταλαβαίνουν πλήρως το νόημα της υιοθεσίας. Μόνο μετά την ηλικία των 6 έως 7 ετών αρχίζουν σταδιακά να συνειδητοποιούν και να αντι-λαμβάνονται την ιδιαιτερότητα της θέσης τους. Συχνά, πολλοί γονείς αναζητούν βοήθεια από κάποιον ειδικό για περαιτέρω καθοδήγηση, συμβουλές και τρόπους διαχείρισης των δύσκολων ερωτημάτων του παιδιού τους.

Στην περίπτωση που οι γονείς αποφασίσουν να αποκαλύψουν στο παι-δί την υιοθεσία μετά τα 10 χρόνια της ζωής του ή έστω στην εφηβεία με το πρόσχημα ότι τότε θα αντιληφθεί τη σημασία της πληρέστερα, είναι καλό να γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια περίοδο άγχους και ει-δικών δυσκολιών του παιδιού ως προς τη συγκρότηση της προσωπι-κότητας και της ταυτότητάς του.

25

Η αποκάλυψη από πρόσωπα εκτός οικογένειας

Ίσως το υιοθετημένο παιδί να ακούσει από συγγενείς, φίλους και άλ-λους ανθρώπους του περιβάλλοντός του ότι είναι υιοθετημένο. Η βί-αιη αυτή αποκάλυψη μπορεί να γίνει τυχαία ή σκόπιμα. Ενδεχομένως, να προκαλέσει τρόμο, διατάραξη των σχέσεων του παιδιού με την οικο-γένεια και να επηρεάσει την κοινωνικότητά του κ.ά.

Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, οι θετοί γονείς πρέπει να αφιε-ρώσουν χρόνο για να ακούσουν τις ανησυχίες του παιδιού, να δεχθούν τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να προκύψουν π.χ. εκρήξεις θυ-μού, αρνητικά σχόλια, παράπονα και βίαια επεισόδια, να του εξηγήσουν για τους φυσικούς του γονείς, τους λόγους και τον τρόπο που δόθη-κε για υιοθεσία, να το καθησυχάσουν για τα συναισθήματα τους προς αυτό και για το ότι δε θα αλλάξουν οι ίδιοι απέναντί του.

Λόγοι απόκρυψης της αλήθειας

Οι λόγοι που προβάλλουν οι θετοί γονείς για να υποστηρίξουν την άποψή τους ότι το παιδί δεν πρέπει να μάθει την αλήθεια ή τουλάχι-στον να τη μάθει όσο γίνεται πιο αργά, είναι ποικίλοι:

1. Φόβος ότι το παιδί θα πληγωθεί και θα απογοητευτεί.

2. Φόβος ότι το παιδί θα γίνει ανυπάκουο & επιθετικό, ότι θα τους κρί-νει αυστηρά, θα τους αμφισβητήσει ή θα τους απορρίψει.

3. Ανησυχία μήπως το παιδί τους εγκαταλείψει και αναζητήσει την φυσική του οικογένεια.

4. Φόβος για το τι θα συμβεί, όταν το παιδί συνειδητοποιήσει τη δια-φορετικότητά του από τα άλλα παιδιά.

5. Προσπάθεια αποφυγής ρατσιστικών εκδηλώσεων από την κοινω-νία.

6. Τυχόν ενοχλήσεις ή παρεμβάσεις από τη φυσική οικογένεια του παιδιού, εφόσον αυτή κατοικεί στην ίδια περιοχή.

26

2Γ. ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Ο στιγματισμός ενός υιοθετημένου παιδιού αρχίζει συνήθως στο σχο-λείο. Εκεί σταδιακά βλέπει τον εαυτό του διαφορετικό από τους άλ-λους. Ιδιαίτερα όταν οι άνθρωποι του περιβάλλοντός του χρησιμοποι-ούν αρνητικές εκφράσεις που μπορεί να νιώσει συναισθήματα θλίψης και απόρριψης, μπορεί να νιώσει ανησυχία και να επηρεαστεί σημαντι-κά η ομαλή ανάπτυξη της προσωπικής του ταυτότητας.

Επιπλέον, ο περίγυρος της οικογένειας, όπως η γειτονιά ή οι φίλοι του ζευγαριού, μπορούν να στιγματίσουν την οικογένεια με το υιοθετημέ-νο παιδί. Οι συζητήσεις τους περιλαμβάνουν συχνά την κακοπροαίρε-τη κριτική και την περιέργεια, επίσης μπορεί να αναφέρονται σε θέ-ματα όπως οι λόγοι που υιοθετήθηκε το παιδί, τα συναισθήματα που υπάρχουν λόγω της ατεκνίας κλπ.

Το στίγμα και η προκατάληψη φαίνεται να σχετίζονται και με το τι «κουβαλά» το θετό παιδί από τη φυσική του οικογένεια (τυχόν παρα-βατική συμπεριφορά των φυσικών γονέων, ιστορικό υγείας, νοητικό επίπεδο κτλ.). Πολλοί θεωρούν ότι τα παραπάνω μεταβιβάζονται αυ-τομάτως στο παιδί. Όμως, κάτι τέτοιο δε φαίνεται να ισχύει απόλυ-τα, καθώς ακόμα και αν η κληρονομικότητα έχει διαδραματίσει σημα-ντικό ρόλο, η επίδραση του περιβάλλοντος, στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί είναι εξίσου ικανή, προκειμένου να αποτραπεί η εκδήλωση κλη-ρονομικών ασθενειών.

Πολύ σημαντικός παράγοντας για την άμβλυνση ή την αποφυγή του στίγματος φαίνεται να είναι ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται το θέμα η ίδια η οικογένεια. Χρειάζεται να γνωρίζει πότε είναι η κατάλληλη ηλι-κία να αποκαλύψει στο παιδί την υιοθεσία του, τον τρόπο με τον οποίο θα το προετοιμάσει γιαυτό, σε ποιους άλλους πρέπει να μιλήσει κτλ.

Εντούτοις δεν αποκλείεται η περίπτωση να διαταραχθεί η ισορροπία των υπαρχόντων σχέσεων μέσα στην οικογένεια αλλά και με τον κοι-νωνικό περίγυρο. Γι αυτό, είναι σημαντικό να μπορούν τα μέλη να εκ-φράζουν τις ανησυχίες τους, να αποφορτίζονται, να ενισχύονται και κυρίως το παιδί να καθοδηγείται αναλόγως.

27

28

29

Σε συνέχεια όσων περιγράφτηκαν παραπάνω, έχει ιδιαίτερη σημα-σία η κατάθεση των απόψεων των

ίδιων των εμπλεκόμενων ατόμων, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να βιώνουν όσα συνοδεύουν μια υιοθεσία (συναισθή-ματα, συμπεριφορές κτλ.). Οι προσωπι-κές τους μαρτυρίες μπορούν να συμβά-λουν στη διαμόρφωση των στάσεων των μελλοντικών θετών γονέων αλλά και του περιβάλλοντός τους και να τους βο-ηθήσουν να κατανοήσουν περισσότερο το ζήτημα της υιοθεσίας μέσα από τη δική τους εμπειρία.

30

1Δ. “ΕΓΩ: ΕΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ…”

Είμαι 26 χρονών και στα 22 μου έμαθα ότι είμαι υι-οθετημένο παιδί. Η αλήθεια είναι ότι ήταν (και είναι ίσως) ένα γεγονός που ταρακούνησε όλες τις ισορρο-πίες της ζωής μου. Τα συναισθήματα πολύπλοκα και δύσκολο να εξηγηθούν και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και να ειπωθούν με λόγια.

Όλα αυτά τα χρόνια λοιπόν παρακολουθώ στην τηλε-όραση κάποιες συζητήσεις που αφορούν στο θέμα και ακούω τους ειδικούς να λένε ότι πρόκειται για λεπτό και φλέγον ζήτημα. Δεν ξέρω όμως κατά πόσο ακόμα και αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν τι ση-μαίνει να νιώθεις ότι ένας κόσμος γκρεμίζεται γύρω σου, ότι ζεις ένα ψέμα στο οποίο δεν ανήκεις και δεν ανήκες ποτέ. Ότι το αίσθημα της απόρριψης από τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι θα σε αγαπούν πιο πολύ και από τη ζωή τους είναι τόσο έντονο που σε κάνει να αμφισβητείς ακόμα και την “καλημέρα” που σου λένε καμιά φορά.

Δεν ξέρω αν κάποιος από εσάς νιώθει ότι το θέμα τον αφορά. Στα παιδιά που είναι υιοθετημένα θέλω να πω να εκφράσουν αυτό που νιώθουν ακριβώς και να μην το κρύψουν από κανέναν (έκανα το λάθος και ίσως γι’ αυτό τώρα νιώθω την ανάγκη να βγάλω κάποια πράγ-ματα).

31

Και να μην ξεχνάνε ποτέ: Γονιός δεν είναι αυτός που σε γεννάει. Είναι αυτός που σε μεγαλώνει, που ξενυχτάει στο προσκεφάλι σου, που πονάει όταν πο-νάς, που είναι ευτυχισμένος όταν κάνει εσένα ευ-τυχισμένο.

Στους θετούς γονείς θέλω να πω να φροντίζουν να το μαθαίνουν τα παιδιά τους σε μικρή ηλικία. Και να τα στηρίξουν ψυχολογικά. Να τα στηρίξουν ακό-μα κι όταν εκείνα τους δείχνουν ότι είναι μια χαρά. Μπορεί να μην είναι. Μπορεί να το παίζουν “καρα-γκιόζηδες” για να διαφυλάξουν την ψυχολογία των γονιών τους (το έκανα και πονάει πολύ). Σε όλους αυτούς που έχουν γύρω τους έναν άνθρωπο υιοθε-τημένο θέλω να πω να του κρατήσουν το χέρι τρυ-φερά. Να μην προσπαθήσουν να καταργήσουν τα συναισθήματά του με θεωρίες, γιατί θα τον κάνουν αμυντικό και εσωστρεφή. Να του δείξουν ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου και ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει.

32

33

34

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ;

Οι υποψήφιοι θετοί γονείς μπορούν να απευθύνονται στη Διεύ-θυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφε-ρειακής Ενότητας της περιοχής τους. Εκεί θα λάβουν πληροφο-ρίες και για τις τρεις κατηγορίες υιοθεσιών.

Τα αρμόδια ιδρύματα για υιοθεσία στη χώρα μας είναι:

Το Κέντρο Βρεφών ÒΜητέραÓΤο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης ÒΆγιος ΣτυλιανόςÓΤο ÒΑναρρωτήριο ΠεντέληςÓ Η Παιδόπολη ÒΆγιος Ανδρέας ΚαλαμακίουÓ.

Για τις δε διακρατικές υιοθεσίες βλ. Μέρος Α΄- παρ. 6Αγ.

35

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΕΒΡΟΥ:

Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περι-φερειακής Ενότητας Έβρου- Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Τηλ: 2551355335, 2551355340Φαξ: 2551024599Email: merimna.evrou@pamth.gov.grhttp://www.peevrou.eu/

36

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βιβλία

1. Γυιόκας, Κ. (1982). Η υιοθεσία ανηλίκων: ουσιαστικαί προϋποθέσεις κατά το Ν. Διά-ταγμα 610/1970. Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας2. Καλούτση- Ταυλαρίδου, Α. (1970). Συμβολή στην κατανόηση προβλημάτων υιο-θεσίας: η διαταραχή της ταυτότητας στην υιοθεσία. Αθήνα: Φιλοσοφική σχολή, Αρι-στοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης3. Μαρκαντώνη Ι., Ρήγα Α., (1991). Οικογένεια, μητρότητα, αναδοχή, Αθήνα: Μαυρο-μάτη4. Παράσχου, Σ. (2005). Το παιδί της καρδιάς. 4η έκδοση. Αθήνα: Καστανιώτη5. Σπυριδάκης, Ι.Σ. (1997). Η υιοθεσία ανηλίκων Αθήνα, Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας6. Φουντεδάκη, Κ. (1998). Υιοθεσία: προϋποθέσεις, διαδικασία, προσβολή: συμβολή στη μελέτη του δικαίου της υιοθεσία. Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας. (Δημοσιεύματα Οικο-γενειακού Δικαίου)7. Sherrie, E. (2004). Τι θα ήθελα να γνώριζαν οι γονείς μου όταν με υιοθέτησαν. 2η έκ-δοση. Αθήνα: Θυμάρι

Νομοθεσία

1. Νόμος Υιοθεσίας 2447/1996, ΦΕΚ 278/τ. Α /30-12-19962. Νόμος Υιοθεσίας 610/1970 3. Αστικός Κώδικας, Οικογενειακό δίκαιο, Υιοθεσία4. Κεντρική Αρχή Διακρατικών Υιοθεσιών - ÇΣχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης της 29-5-1993 για την προστασία των παιδιών και την συνεργασία σχετικά με την διακρατική υιοθεσίαÈ (ΑΔΑ: 4Α15Θ-Ρ)

Ηλεκτρονικές πηγές

1. Ευαγγέλου Όλγα (2010). Υιοθεσία: ουσιαστικές προϋποθέσεις και έννομα αποτελέ-σματα- Διπλωματική εργασία στο Αστικό Δίκαιο (προσπελάστηκε στις 12/05/2013) δι-αθέσιμο από http://invenio.lib.auth.gr/record/126063/files/GRI-2011-6411.pdf2. Καππάτου Αλεξάνδρα, Υιοθετημένο παιδί: Η στοργή και η ενημέρωση (προσπελά-στηκε στις 15/05/2013) διαθέσιμο από www.akappatou.gr/index.php/2011-09-09-08-35-15/2010-10-12-20-45-14-210/2010-10-12-20-45-14-219/305-2010-11-06-10-10-553. Καραγιάννης Δημήτριος, Αστικός Κώδικας - Οικογενειακό δίκαιο Υιοθεσία (προ-σπελάστηκε στις 20/05/2013) διαθέσιμο από www.karagiannislawfirm.gr/astiko-dikaio/152-yiothesia4. Κέντρο Βρεφών ÒΜητέραÓ (προσπελάστηκε 13/05/2013 και στις 10/10/2013) διαθέ-σιμο από www.kvmhtera.gr/index.php?detail_id=24

37

5. Κωττάκη Μαριλένα, Ανδοχή και Υιοθεσία (προσπελάστηκε στις 10/10/2013) διαθέ-σιμο από http://familyclub.gr/ 6. Μπέης Κώστας, Ν. 2447/1996 - ÒΥιοθεσία, επιτροπεία και αναδοχή ανηλίκου, δικα-στική συμπαράσταση, δικαστική επιμέλεια ξένων υποθέσεων και συναφείς ουσιαστι-κές, δικονομικές και μεταβατικές διατάξειςÓ, (προσπελάστηκε στις 15/05/2013) διαθέ-σιμο από www.kostasbeys.gr/articles.php?s=4&mid=1479&mnu=3&id=191827. Μπίτσικα Παναγιώτα, Οι έμποροι των παιδιών, οι αγοραπωλησίες, οι εξαφανίσεις βρεφών και τα πλοκάμια των διεθνών κυκλωμάτων (προσπελάστηκε στις 10/05/2013) διαθέσιμο από www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=887918. Παπαβασιλείου Βάσω, Η ψυχοσωματική εξέλιξη των υιοθετημένων παιδιών (προσπελάστηκε στις 16/05/2013) διαθέσιμο από www.zougla.gr/oikogenia/article/i-psixosomatiki-ekseliksi-ton-io8etimenon-pedion9. Παπαδοπούλου Μαρία, Το υιοθετημένο παιδί (προσπελάστηκε στις 13/05/2013) δια-θέσιμο από www.dromostherapeia.gr/paidi-efivos/to-iiothetimeno-paidi.html10. Παπάνης Ευστράτιος, Το υιοθετημένο παιδί - η στάση των θετών γονιών (προσπε-λάστηκε στις 13/05/2013) διαθέσιμο από http://epapanis.blogspot.gr/2007/11/blog-post_8227.html

38

39

40