Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

38
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ & Ο ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : ΚΟΥΤΕΛΙΕΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012 2013

description

Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ 2013

Transcript of Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

Page 1: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

«Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ &

Ο ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΣ ΣΤΗΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ»

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ :

ΚΟΥΤΕΛΙΕΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012 – 2013

Page 2: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

1

Π ρ ό λ ο γ ο ς

Η ιστορία της πόλης μας είναι στενά συνδεδεμένη με τη θάλασσα, από την

αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Έτσι, αποφασίσαμε με τους μαθητές της ομάδας μας

να μελετήσουμε το ρόλο της στην κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης,

διαχρονικά.

Ανατρέξαμε σε ιστορικές πηγές για να μάθουμε το παρελθόν της, ταξινομήσαμε

τα επαγγέλματα που αναπτύσσονται γύρω από τη θάλασσα, χωριστήκαμε σε ομάδες

και μιλήσαμε με επαγγελματίες. Καταγράψαμε τις συνεντεύξεις, φωτογραφίσαμε τις

περιοχές γύρω από το λιμάνι και επισκεφθήκαμε επαγγελματικούς χώρους. Γράψαμε

τις δικές μας θαλασσινές ιστορίες και φτιάξαμε επιτραπέζιο παιχνίδι για το Λαύριο.

Σήμερα, σας παρουσιάζουμε τη δουλειά μας.

Τα παιδιά της ομάδας δούλεψαν με μεράκι για να βγει αυτό το αποτέλεσμα,

θυσιάζοντας εκδρομές και ελεύθερο χρόνο για διασκέδαση. Έμαθαν, όμως, αρκετά

πράγματα για την ιστορία της πόλης τους.

Οι προπάπποι τους έχτισαν κάθε γωνιά αυτής της πόλης με πολύ κόπο και

πάνω της στήριξαν τις ελπίδες τους, για να έχουν, κυρίως τα παιδιά τους, μια

καλύτερη ζωή. Μας άφησαν κληρονομιά τα κτήρια,, για να στέκουν εκεί και να μας

θυμίζουν την ιστορία μας, καλή ή κακή δεν έχει σημασία, αρκεί να μην την ξεχνάμε

και να μαθαίνουμε από αυτήν, για να μην υποχρεωθούμε να την ξαναζήσουμε.

Πάνω στα ίδια κτήρια, σήμερα, τα παιδιά μας ακουμπούν τα δικά τους

όνειρα και την ελπίδα να έχουν ένα καλύτερο μέλλον. Εμείς τους ευχόμαστε να τα

πραγματοποιήσουν.

Page 3: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

2

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ:

• ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ (Α1)

• ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΩΝ/ΝΑ (Α1)

• ΑΚΡΙΒΟΥ ΕΥΗ (Α1)

• ΓΚΑΓΚΩΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Α1)

• ΙΜΠΗ ΕΛΟΝΑ (Α1)

• ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ (Α1)

• ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (Α1)

• ΜΕΡΑΣΕΔΟΓΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (Α2)

• ΞΕΣΤΕΡΝΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ (Α2)

• ΜΟΥΚΑ ΕΥΤΥΧΙΑ (Α2)

• ΠΡΟΜΟΙΡΑ ΜΑΡΙΑ (Α2)

• ΧΙΩΤΕΛΛΗ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ (Α3)

• ΒΑΜΒΟΥΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Β1)

• ΚΑΪΛΑ ΜΑΡΙΑ (Β1)

• ΚΟΝΤΟΥ ΣΟΦΙΑ (Β1)

• ΠΥΡΓΑΡΟΥΣΗ ΠΟΛΥΤΙΜΗ (Β3)

• ΤΖΩΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ (Β3)

• ΤΣΟΛΛΑΚΟΥ ΤΖΕΣΙΚΑ (Β3)

• ΦΑΡΑΩ ΟΛΓΑ (Β3)

• ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ (Β3)

Page 4: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

3

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟ ΡΟΛΟ ΠΟΥ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΣΕ Η

ΘΑΛΑΣΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗ ΜΑΣ

ΝΑ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΝ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ

ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ

ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΤΙΣ

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ

ΝΑ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΝ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΩΣ ΧΩΡΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ

ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ

ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ

ΗΗ ΖΩΗΖΩΗ ΓΥΡΩΓΥΡΩ ΑΠΟΑΠΟ ΤΟΤΟ ΛΙΜΑΝΙΛΙΜΑΝΙ

ΛΙΜΑΝΙ ΛΑΥΡΙΟΥ

ΑΛΙΕΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1η ΟΜΑΔΑ : ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΛΙΜΑΝΙΟΥ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

2η ΟΜΑΔΑ : ΑΛΙΕΙΑ -ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ- ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΤΗΡΙΩΝ

3η ΟΜΑΔΑ : ΛΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ και ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Page 5: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

4

ΣΤΑΔΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΕ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΠΕ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΑΚΕΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ ΧΘΕΣ & ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

ΣΗΜΕΡΑ (ΛΙΜΑΝΙ)

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ «ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΩΝ

ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ»

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Page 6: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

5

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Το όνομα Λαύρειο προέρχεται από τη λέξη λαύρα ή λαύρη, που σημαίνει

πετρώδης στενωπός, λιθόστρωτη οδός και στον Όμηρο διάδρομος, πάροδος.

Η ονομασία αυτή αποδίδεται στον ορεινό μεταλλοφόρο όγκο, συνδέθηκε με τις

υπόγειες σήραγγες των μεταλλείων και θεωρήθηκε, ότι οι μεταλλευτικές στοές

έδωσαν το όνομα στην περιοχή, μετά τα ομηρικά χρόνια.

Εργαστήρια ονόμαζαν οι αρχαίοι τις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού των

αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων (πλυντήρια) και των καμίνων τήξης, που

υπήρχαν και στο λιμάνι του Λαυρίου, γι’ αυτό η περιοχή γύρω από το λιμάνι,

ονομαζόταν «Εργαστήρια ή Αργαστηράκια», ήδη από τα αρχαία χρόνια και έμεινε

έτσι ως τα νεότερα.

Το λιμάνι του Λαυρίου ονομαζόταν «Πόρτο Αργαστηράκια (εργαστηριάκια)».

Η ιστορία της πόλης μας, σύμφωνα με τις ανασκαφικές έρευνες που

πραγματοποίησε η Βελγική Αρχαιολογική αποστολή, ξεκινάει στα μέσα της

νεολιθικής εποχής, στο λόφο Βελατούρι. Τρεις είναι οι περιοχές στον κόσμο με τα

αρχαιότερα μεταλλευτικά και μεταλλουργικά έργα: στην Ινδία, στο Ρίο Τίντο της

Ισπανίας και στο Λαύριο.

Μολύβδινα και ασημένια αντικείμενα που βρέθηκαν στη Θεσσαλία, τις

Κυκλάδες και την Κρήτη, και χρονολογήθηκαν στα μέσα της 4ης π.Χ. χιλιετίας,

προέρχονται από το Θορικό.

Πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων, μυκηναϊκοί τάφοι - το Ιερό της Δήμητρας

και της Κόρης – το αρχαίο θέατρο στο Θορικό – οι αρχαίες εγκαταστάσεις εξόρυξης

και επεξεργασίας των μεταλλευμάτων – ο Ναός του Ποσειδώνα και το Ιερό της

Σουνιάδος Αθηνάς , μας πληροφορούν για τη θαυμαστή τεχνολογία και τον τρόπο

ζωής στην περιοχή.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα εντατικοποιείται στους κλασικούς χρόνους (5ος

– 4ος π.Χ. αιώνας) και με τον άργυρο της περιοχής κόβεται νόμισμα «το αθηναϊκό

τετράδραχμο – η λαυρωτική γλαύκη» και χτίζεται ο αθηναϊκός στόλος.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Η Λαυρεωτική βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της Αττικής και βρέχεται από τη

θάλασσα σε μήκος 15 χιλιομέτρων. Η στρατηγική θέση του Σουνίου ήταν γνωστή

από την αρχαιότητα. Το κράτος – πόλη των Αθηνών χρησιμοποίησε την περιοχή για

τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού αλλά και για την προσάραξη των πλοίων της, όταν οι

συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές στον Πειραιά.

Επίσης το Λαύριο είναι πιο κοντά στις Κυκλάδες, την Κρήτη και τα παράλια της

Μικράς Ασίας, δηλ. των δρόμων του εμπορίου της αρχαίας Ελλάδας.

Η παρακμή του κράτους των Αθηνών και η έλλειψη δούλων είχε σαν αποτέλεσμα

την εγκατάλειψη των μεταλλευτικών εργασιών και το Λαύριο, για δύο περίπου

χιλιετίες, έμεινε σιωπηλό.

Page 7: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

6

Η θάλασσα, όμως, επρόκειτο να παίξει σημαντικό ρόλο στην αναγέννηση της

πόλης. Το 1860, το Ελληνικό κράτος αναθέτει στον Ανδρέα Κορδέλλα, ορυκτολόγο

από τη Σμύρνη, να μελετήσει τις εκβολάδες (σκουριές) των αρχαίων υπολειμμάτων

για την οικονομική τους εκμετάλλευση. Ένας άλλος ορυκτολόγος, ο Ιωάννης

Βαπτιστής Σερπιέρι, ο οποίος είχε ορυχεία στο Κάλιαρι της Σαρδηνίας, γνωρίζει ήδη

από κάποιον καπετάνιο του για τις εκβολάδες και με την θετική έκθεση που

καταθέτει ο Ανδρέας Κορδέλλας για τα μεταλλεύματα της Λαυρεωτικής,, έρχεται σε

συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρνηση. Έτσι, το 1864 ιδρύει την εταιρεία “Roux-

Serpieri- Fressynet S.A.” και το 1865, γενέθλια ημερομηνία του νεότερου Λαυρίου,

το «Πόρτο Εργαστηριάκια» ξαναπαίρνει ζωή.

Την περίοδο αυτή το μόνο, τεχνολογικά εξελιγμένο, μέσο μεταφοράς φορτίων είναι

το ατμόπλοιο. Η ίδρυση των εγκαταστάσεων αλλά και η μεταφορά των

εμπορευμάτων θα ήταν αδύνατη χωρίς το λιμάνι. Γύρω από το λιμάνι χτυπά ξανά η

καρδιά της πόλης, που σιγά- σιγά αρχίζει να διαμορφώνεται. Μεγάλα ατμόπλοια

πηγαινοέρχονται μεταφέροντας μεταλλεύματα αλλά και πολιτιστικά στοιχεία. Ο

μόχθος των εργατών συνυπάρχει με τον πολιτισμό. Ανάμεσα στα εργαστήρια

χτίζονται εκκλησίες, σχολεία και αίθουσες μουσικών και θεατρικών παραστάσεων. Η

περιοχή έχει νοσοκομείο (λόγω των πολύ δύσκολων αλλά και επικίνδυνων συνθηκών

εργασίας), τελωνείο, ξενοδοχείο και σύντομα αποκτά σιδηροδρομικό δίκτυο, το

δεύτερο στην Ελλάδα, που την ενώνει με την Κηφισιά και την Αθήνα. Επίσης, έχει

δύο εναέρια τοπικά σιδηροδρομικά δίκτυα, για την μεταφορά των μεταλλευμάτων.

Τα βιομηχανικά κτήρια της μεταλλουργικής δραστηριότητας δεσπόζουν σε όλο

τον ιστό της πόλης, μα κυρίως στην περιοχή του λιμανιού, για πολλές δεκαετίες.

Το 1917, η Ελληνική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου κλείνει και μέχρι λίγο

πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, η μοναδική βιομηχανική δραστηριότητα της πόλης

είναι η Γαλλική Εταιρεία. Ωστόσο, πάλι γύρω από το λιμάνι θα αναπτυχθεί η

σύγχρονη βιομηχανία. Κοντά στην ξύλινη αποβάθρα και το σιδηροδρομικό σταθμό

χτίζονται τα «ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΛΑΥΡΙΟΥ». Κτήρια της Ε.Μ.Ε.Λ., ακολουθώντας τις

ανάγκες της εποχής, θα αλλάξουν χρήση. Στο χώρο του μεταλλουργείου στήνεται μία

υπερσύγχρονη μονάδα κλωστοϋφαντουργίας, η οποία θα δώσει άλλη πνοή στην

πόλη, το «ΑΙΓΑΙΟΝ Α.Ε.». Πλήθος οικονομικών μεταναστών θα έρθουν στο

Λαύριο για να βρουν εργασία, αρχικά από τις γύρω περιοχές και αργότερα από όλη

την Ελλάδα , και όχι μόνο.

Επίσης, σταδιακά αναπτύσσεται και η ναυσιπλοΐα στα γειτονικά νησιά των

Κυκλάδων, την Κέα (Τζια) και την Κύθνο.

Page 8: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

7

ΑΛΙΕΙΑ

Με τον όρο αλιεία, κοινώς ψάρεμα, χαρακτηρίζεται γενικά τόσο η άγρα όσο και η

τέχνη (τρόπος) της όλης δραστηριότητας, με την οποία γίνεται η σύλληψη και

απόσπαση των ιχθύων και άλλων υδροβίων ζώων από τον βιότοπό τους, (θάλασσες,

λίμνες, ποτάμια, ιχθυογενετικούς σταθμούς κ.λ.π.), είτε για τροφή είτε για

βιομηχανικούς σκοπούς (παραγωγή ιχθυαλεύρων, ελαίων, λιπασμάτων κλπ.).

Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το ουσιαστικό αλιεύς <άλιος

"θαλάσσιος"<αλς(η)"θάλασσα". Το ψάρεμα είναι μια πανάρχαια και παγκόσμια πρακτική με ποικιλία τεχνικών

και παραδόσεων που έχουν μεταμορφωθεί εν μέρει από τα σύγχρονα τεχνολογικά

επιτεύγματα. Εκτός από το ότι παρέχει μια σημαντική, σε ποιότητα και σε ποσότητα,

πηγή τροφής και θέσεις εργασίας, η σύγχρονη αλιεία αποτελεί επίσης μορφή

ψυχαγωγίας (η ερασιτεχνική αλιεία), αλλά και επαγγελματικό σπορ.

Η αλιεία είναι μια πανάρχαια πρακτική που χρονολογείται τουλάχιστον από την

Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή, πριν περίπου 40.000 χρόνια. Αρχαιολογικά ευρήματα

κοχυλιών και υπολειμμάτων από ψαροκόκαλα, καθώς και σχετικές βραχογραφίες σε

σπήλαια δείχνουν ότι τα αλιεύματα αποτελούσαν σημαντική σε ποσότητα πηγή

τροφής, αλλά και είδος ανταλλαγής για τους ανθρώπους της περιόδου.

Κατά τη Νεολιθική Εποχή μεταξύ των μεγάλων νέων τεχνολογικών

επιτευγμάτων της εποχής περιλαμβάνονταν και πολλές βασικές τεχνικές αλιείας, που

πολλές απ' αυτές χρησιμοποιούνται παρόμοια ως τις μέρες μας.

Page 9: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

8

Η ΑΛΙΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Αλιευτικές σκηνές σχετικά σπάνια παρουσιάζονται στην Αρχαία Ελληνική τέχνη, μια

αντανάκλαση του σχετικά χαμηλού κοινωνικού επιπέδου των ιχθυέων στην Αρχαία

Ελληνική Κοινωνία. Έχει βρεθεί πάντως ένας κρατήρας χρονολογημένος γύρω στα

510 - 500 π.Χ., που εικονίζει ένα αγόρι να σκαρφαλώνει πάνω σε ένα βράχο με ένα

ράβδο ψάρια στο κεφάλι του και ένα καλάθι στα αριστερά του. Στο νερό κάτω, ένα

στρογγυλεμένο αντικείμενο από το ίδιο υλικό με ένα άνοιγμα από πάνω. Αυτό

θεωρείται ότι ήταν μια ιχθυοπαγίδα που διατηρούσε τα ψάρια ζωντανά. Σίγουρα δεν

είναι από δίχτυ. Αυτό το αντικείμενο βρίσκεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της

Βοστώνης, Η.Π.Α.

Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος περιγράφει την αλιεία ξιφία χρησιμοποιώντας

καμάκι με κατάληξη οδοντωτή και μυτερή. Ο Οππιανός της Κόρυκας (Oppian of

Corycus), ένας Έλληνας συγγραφέας, συνέγραψε (177-180 π.Χ.) μια μεγάλη μελέτη

για τη θαλάσσια αλιεία, την «Αλιευτική». Είναι η αρχαιότερη γνωστή γραπτή μελέτη

για το θέμα που έχει επιβιώσει ως τις μέρες μας. Ο Οππιανός περιγράφει αρκετά

μέσα αλιείας, που περιλαμβάνουν τη χρήση διχτυών από αλιευτικά σκάφη,

παγιδευτικά (scoop) δίχτυα, συγκρατημένα με στεφάνη, καμάκια και τρίαινες, καθώς

και πολλές αλιευτικές παγίδες, «...που λειτουργούν ενώ οι ιδιοκτήτες τους

κοιμούνται...».

Από αρχαίες αναπαραστάσεις και γραπτές πηγές είναι φανερό ότι τα αλιευτικά

σκάφη είναι τυπικά μικρά και χωρίς κατάρτι ή ιστίο, κατάλληλα επομένως μόνο για

παράκτια αλιεία με σχετική ασφάλεια.

Η ΑΛΙΕΙΑ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

Η Αλιεία αποτελεί ένα από τα παλαιότερα επαγγέλματα της πόλης του Λαυρίου και

ασκείται μέχρι σήμερα από έναν μεγάλο αριθμό κατοίκων.

Από το 2008 λειτουργεί στο λιμάνι σύγχρονο αλιευτικό καταφύγιο, στο οποίο

ελλιμενίζονται 31 επαγγελματικά αλιευτικά παράκτιας αλιείας με μήκη από 7-15

μέτρα, 4 γρι - γρι με μήκη από 18-29 μέτρα, 2 βοηθητικά αλιευτικά των γρι - γρι ενώ

φιλοξενούνται και αρκετά ερασιτεχνικά σκάφη αλιείας. Τα περισσότερα είναι τα

παραδοσιακά ξύλινα "Τρεχαντήρια" και πολλά από αυτά έχουν κατασκευαστεί στο

καρνάγιο που βρίσκεται και λειτουργεί εντός της Χερσαίας Ζώνης του Λιμένα.

ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ

ΣΤΟ

ΛΙΜΑΝΙ ΛΑΥΡΙΟΥ

Page 10: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

9

ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΨΑΡΑΔΩΝ

ΡΟΜΠΟΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΩΝ ΨΑΡΙΩΝ ΒΙΝΤΖΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΤΑ ΔΥΧΤΙΑ

Page 11: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

10

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΠΟ ΕΝΑ ΨΑΡΑ ΠΟΥ ΖΕΙ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΙ ΤΟΥ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

Την Παρασκευή, 23/11/2012, η ομάδα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, που ασχολείται με τη ζωή των

ψαράδων μαζί με τους υπεύθυνους καθηγητές της, επισκεφθήκαμε το λιμάνι της πόλης μας, και

συγκεκριμένα το αλιευτικό καταφύγιο, προκειμένου να συζητήσουμε με τον Καπετάν Σαράντη για τις

δυσκολίες της δουλειάς των ψαράδων.

- Καλημέρα Καπετάν Σαράντη,

Είμαστε μαθητές του 1ου Γυμνασίου Λαυρίου και μελετάμε τη ζωή των ανθρώπων που εργάζονται σε

διάφορους τομείς του λιμανιού, προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα τις αγωνίες και τα προβλήματά

τους αλλά και το ρόλο που παίζει το λιμάνι στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης μας.

- Καλημέρα παιδιά,

Χαίρομαι που ενδιαφέρεστε να μάθετε για την ζωή μας. Είμαι στη διάθεσή σας να σας δώσω

οποιαδήποτε πληροφορία θέλετε.

- Καταρχήν να μας πείτε λίγα λόγια για το σκάφος;

Είναι ένα τρεχαντήρι από πλαστικό κατασκευασμένο εξ’ ολοκλήρου στην Olympic Marine, εδώ στο

Λαύριο.

- Επομένως η οικονομική δραστηριότητα ξεκινάει με την κατασκευή του σκάφους;

Ναι. Σήμερα η Olympic Marine δεν κατασκευάζει πλέον σκάφη, αλλά υπάρχουν μικρότερα

ναυπηγεία στην περιοχή για μικρότερα σκάφη. Υπάρχουν φυσικά και οι τεχνίτες που επισκευάζουν

τις ζημιές.

- Ποιος είναι ο εξοπλισμός του;

Ο εξοπλισμός του αποτελείται από βίντζια που σηκώνουν το δίχτυ, από άλλα βίντζια που μαζεύουν το

σύρμα και από τον γερανό ο οποίος μεταφέρει τα οποιαδήποτε βάρη του σκάφους. Υπάρχουν επίσης τα

ρομπότ τα οποία χρησιμοποιούμε για να φωτίσουν την περιοχή και να συγκεντρωθούν τα ψάρια.

- Ποιες είναι οι δυσκολίες στο επάγγελμά σας; Οι δυσκολίες είναι πολλές, κυρίως από την καταπόνηση λόγω των καιρικών συνθηκών. Υπάρχει μετά,

όταν «πιάνουμε» τα ψάρια πως θα τα πουλήσουμε, αν θα τα πουλήσουμε σωστά… και τις περισσότερες

φορές πωλούνται σε χαμηλές τιμές, αλλά στον καταναλωτή φτάνουν πάντα σε ακριβές και αυτό είναι ένα

πρόβλημα.

- Το επάγγελμά σας έχει να κάνει με το πιο δυνατό στοιχείο της φύσης σωστά; Σωστά. «Πυρ, γυνή και θάλασσα» δεν λέμε; Οι δυσκολίες είναι περισσότερο, στο πως θα φύγουμε για

δουλειά, αν θα είναι ο καιρός για να καταφέρουμε να ψαρέψουμε όπως πρέπει χωρίς κίνδυνο, αλλά και

πάλι είναι, αν «πιάσεις», αν δεν «πιάσεις», αν θα πουληθούν, αν δεν πουληθούν, δηλαδή σου φέρνει

πολύ άγχος το επάγγελμα αυτό. Πολλές φορές ξεκινάμε για ψάρεμα και οι καιρικές συνθήκες μας

αναγκάζουν να γυρίσουμε πίσω χωρίς να έχουμε πιάσει ψάρια, οπότε επιβαρυνόμαστε με τα έξοδα για τα

Page 12: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

11

καύσιμα και τον πάγο που μας είναι απαραίτητος. Άλλοτε πάλι μπορεί να αποκλειστούμε σε κάποιο μέρος

μέχρι να φτιάξει ο καιρός.

- Τον πάγο τι τον χρειάζετστε;

Το ψάρι είναι ένα προϊόν το οποίο είναι φρέσκο, πολύ ευάλωτο, ευαίσθητο στο χρόνο και έτσι

πρέπει να καταναλωθεί το πολύ σε δύο μέρες το αργότερο. Εμείς πρέπει να το παραδώσουμε άμεσα

στον καταναλωτή ή τον χοντρέμπορο και ο πάγος μας το εξασφαλίζει αυτό. Από εκεί και πέρα

γίνονται άλλα «παιχνίδια».

- Από τις ποσότητες των ψαριών τι πιάνετε εσείς και τι ποσοστό πάει κατευθείαν στον

καταναλωτή δηλαδή σε όλους εμάς με κάποιο τρόπο και τι ποσοστό πάει για άλλη χρήση

δηλαδή στις βιομηχανίες, για να γίνει δηλαδή παστό ή κάτι άλλο; Μικρές ποσότητες διατίθενται στην τοπική αγορά αλλά τα περισσότερα από τα ψάρια που πιάνουμε

πάνε στον καταναλωτή, μέσω της ιχθυόσκαλας Κερατσινίου με ένα μεσάζοντα μεγαλέμπορο που έχουμε

εμείς εκεί που τα διακινεί σε μικρότερους μικροπωλητές λιανικής, τα οποία μετά τα παίρνει ο

καταναλωτής. Υπάρχουν και οι ποσότητες που όταν μείνουν πάνε σε κονσερβοποιία, σε πιο χαμηλές τιμές,

από το να το πετάξεις πηγαίνουν σε άλλη χρήση.

- Υπάρχει ανταγωνισμός; Πολύς και δύσκολος.

- Ποια είναι η ποσότητα των αλιευμάτων, σε καθημερινή βάση. Είναι αρκετή για να καλύψει τις

ανάγκες σας; Αυτό δεν είναι σίγουρο, «μπαίνεις» και δεν ξέρεις τι θα «πιάσεις». Πολλές φορές έρχεσαι χωρίς να

«πιάσεις» τίποτα, άλλες φορές είναι πολλά τα ψάρια που θα πιάσεις και δεν πωλούνται εύκολα, όπως θα

έπρεπε να πωλούνται, δηλαδή είναι δίκοπο μαχαίρι.

- Ψαρεύεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο και τι είδος ψάρια ανά εποχή; Όχι σε συγκεκριμένα σημεία, σε πολλά σημεία. Σε όλη την επικράτεια μπορούμε να ψαρέψουμε. Αλλά

ανάλογα που έχει ψάρια πας τις περισσότερες φορές. Εμείς ψαρεύουμε κυρίως στις Κυκλάδες.

Παλαιότερα φτάναμε μέχρι τα Δωδεκάνησα και μέναμε εκεί για πολύ καιρό. Τα ψάρια τα στέλναμε με

φορτηγά ψυγεία. Τώρα όμως τα έξοδα έχουν γίνει πάρα πολλά και επιστρέφουμε πίσω.

- Τι προετοιμασία χρειάζεται για το ψάρεμα; Η προετοιμασία είναι κάθε μέρα η ίδια. Πρέπει να έχεις πάντα πετρέλαιο μέσα δηλαδή καύσιμα για να

μπορείς να κινηθείς, πάγο σίγουρα, φαγώσιμα γιατί δεν ξέρεις αν έρθεις την ίδια μέρα, μπορεί να κάτσεις

και μια, δύο και τρεις μέρες ανάλογα με το που θα είσαι. Βέβαια όταν επιστρέψουμε πρέπει να πλύνουμε

πολύ καλά τα δίχτυα και το σκάφος, αν υπάρχουν ζημιές πρέπει να διορθωθούν για να είμαστε έτοιμοι να

ξαναφύγουμε.

- Ποιες ώρες ψαρεύεται; Είναι ανάλογα με την εποχή του ψαρέματος, γιατί υπάρχει εποχή που πρέπει να ψαρέψεις ημέρα, για να

πιάσεις πιο μεγάλα ψάρια όπως είναι η παλαμίδα και υπάρχουν και μέρες που ψαρεύεις νύχτα δηλαδή

δεν έχει ωράριο. Αυτή την εποχή υπάρχουν όλα τα είδη ψαριών και μπορείς να ψαρέψεις όλες τις ώρες,

είναι όμως δύσκολη λόγω των καιρικών συνθηκών. Μπορεί να ψαρέψεις δύο ώρες και να έρθεις, αλλά

μπορεί να ψαρέψεις και όλη νύχτα και να μην κάνεις τίποτα.

- Υπάρχουν περιορισμοί στο ψάρεμα ανά εποχή; Βέβαια υπάρχουν περιορισμοί, έχουμε δύο μήνες που καθόμαστε. Τα εργαλεία νύχτας από τις 15/12

μέχρι την 1/3 απαγορεύεται να δουλέψουν αλλά μπορείς να δουλέψεις και με άλλα εργαλεία την ημέρα

Page 13: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

12

για παλαμίδες και άλλα είδη ψαριών. Επίσης δεν ψαρεύουμε δύο μέρες πριν και δύο μέρες μετά την

πανσέληνο. Η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε διάφορες ζώνες, στις οποίες το ψάρεμα απαγορεύεται κάποιες

χρονικές περιόδους.

- Αν ψαρέψετε σε περιοχή που απαγορεύεται μπορούν να σας ανακαλύψουν; τι θα συμβεί;

Σε κάθε σκάφος υπάρχει ένα ηλεκτρονικό μηχάνημα, το bleu box, το οποίο αυτόματα εκπέμπει

κάθε μία ώρα στο λιμεναρχείο και δίνει το στίγμα μας, δηλαδή τις γεωγραφικές συντεταγμένες του

τόπου στον οποίο βρισκόμαστε και τα στοιχεία του σκάφους. Έτσι μπορούν ανά πάσα στιγμή να

ξέρουν που είμαστε. Αυτό βέβαια είναι καλό και για τη δική μας ασφάλεια σε περίπτωση κινδύνου.

Αν λοιπόν ψαρεύουμε σε περιοχή που απαγορεύεται το ψάρεμα θα πρέπει να πληρώσουμε

πρόστιμο.

- Πληρώνετε κάποια εισφορά στον δήμο; Με τον δήμο δεν έχουμε σχέση εμείς, μόνο με το λιμάνι δηλ. τον Οργανισμό Λιμένα Λαυρίου, που

πληρώνουμε νερό και ρεύμα, ανάλογα με την κατανάλωσή μας, και κάποια λεφτά σε λιμανιάτικα, είναι

ένα συμβολικό ποσό για το χώρο που χρησιμοποιούμε.

- Τι σημαίνει για εσάς η θάλασσα; Η θάλασσα είναι ζωή για εμάς.

- Από ποια ηλικία ασχολείστε με αυτό το επάγγελμα καπετάνιε; Από το 17 μου χρόνια.

- Είναι οικογενειακό επάγγελμα; Ναι είναι ένα οικογενειακό επάγγελμα. Ήταν οικογενειακή επιχείρηση, ξεκίνησε από πιο μικρά σκάφη

και κατέληξε σε αυτό.

- Πώς έχει επηρεάσει τη ζωή σας αυτό το επάγγελμα; Όπως όλος ο κόσμος έχει ένα επάγγελμα για να ζει, έτσι και εμείς «μπήκαμε» σε αυτό από την αρχή και

τώρα λέμε πως πάμε καλά.

- Θα θέλατε ένα από τα παιδία σας να συνεχίσει αυτό το επάγγελμα; Θα το ήθελα πολύ αλλά δεν γίνεται.

- Γιατί;

Γιατί είναι κορίτσια και τα τρία.

Καπετάν Σαράντη, ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας αφιερώσατε, για όσα μας είπατε σήμερα

για τη δουλειά σας και σας ευχόμαστε καλές δουλειές.

.

Page 14: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

13

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Η γεωγραφική θέση της πόλης, βρίσκεται πολύ πιο κοντά στις Κυκλάδες από

τον Πειραιά, ο αρχαιολογικός πλούτος που διαθέτει, ο Ναός του Ποσειδώνα στο

Σούνιο – το αρχαίο θέατρο Θορικού – οι αρχαίες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις, αλλά

και οι πολυάριθμες ακτές της είναι πόλος

έλξης πολλών επισκεπτών. Ιδιαίτερα τους

καλοκαιρινούς μήνες, πολλά τουριστικά

σκάφη δένουν στο λιμάνι ή σε κάποια από τις

ακτές της Λαυρεωτικής, για να απολαύσουν

οι επιβάτες το μπάνιο τους στη θάλασσα και

να βυθιστούν στην ομορφιά του

ηλιοβασιλέματος από το Ναό του

Ποσειδώνα, στο Σούνιο.

Page 15: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

14

ΝΑΥΠΗΓΟΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ

ΜΟΝΑΔΕΣ

Στην περιοχή του λιμανιού δημιουργούνται μικρά καρνάγια, για την επισκευή

των παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών σκαφών. Έτσι, εμφανίζονται και νέα

επαγγέλματα, όπως αυτό του καραβομαραγκού.

Ώθηση, στα επαγγέλματα που σχετίζονται με την κατασκευή και

συντήρηση σκαφών, έδωσε η ίδρυση, στη θέση Πάνορμος, της ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ.

Σήμερα, υπάρχουν στην περιοχή ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες, οι

οποίες απασχολούν ένα σημαντικό αριθμό ειδικευμένων τεχνητών.

ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ Α.Ε.

Το 1969, ιδρύεται η OLYMPIC YACHTS S.A. (η μετέ-πειτα ΟΛΥΜΠΙΚ

ΜΑΡΙΝ Α.Ε.), πρωτοπόρα στην Ελλάδα υπερσύχρονη ναυπηγοεπισκευαστική

μονάδα κατασκευής και συντήρησης ιστιοφόρων σκαφών αναψυχής από ενισχυμένο

πλαστικό (G.R.P.). Στην ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ κατασκευάστηκαν σκάφη όπως

CARTER, OLYMPIC 33, OLYMPIC 47, τα οποία εντυπωσίασαν την Ελληνική και

Διεθνή αγορά (1970-1977).

Αργότερα κατασκευάστηκαν σκάφη για τις ανάγκες του λιμενικού σώματος,

ιστιοφόρα αλλά και αλιευτικά.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, λειτουργεί ως ιδιωτική Μαρίνα

ελλιμενισμού σκαφών, με πελάτες απ’ όλο τον κόσμο.

Η ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ ΤΟ 1969…………… Λίγα χρόνια αργότερα

Η ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ ΤΟ 2002

Page 16: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

15

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Το 1864, στην περιοχή του λιμανιού, ιδρύεται από τον Ιωάννη Βαπτιστή Σερπιέρι, η

πρώτη μεταλλευτική βιομηχανία στο Λαύριο, η Roux Serpieri & Fressynet C.E. (Port

of the Ergastiria). Μετά τη λύση του λαυρεωτικού ζητήματος (1873), η εταιρεία

αγοράζεται από τον εκπρόσωπο της τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως, Ανδρέα Συγγρό,

και μετονομάζεται σε Ελληνική Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου. Η ελληνική

εταιρεία διακόπτει τη λειτουργία της το 1917, ενώ το 1930 εκποιείται το μεγαλύτερο

μέρος της περιουσίας της στην αγγλική «Thracian Mineral Products L.t.d.».

Παράλληλα, ο Σερπιέρι ιδρύει την Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου

(Τεχνολογικό Πάρκο), η οποία θα λειτουργήσει μέχρι το 1982 για θα κλείσει

οριστικά το 1987.

«ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΛΑΥΡΙΟΥ Α.Ε.»

Το εργοστάσιο ιδρύθηκε από τους

Αμπάζογλου και Δέδε, το 1939, και

λειτούργησε μέχρι το 1991.

Παρήγαγε βαμβακερά νήματα και

εριονήματα και απασχολούσε περί τους

200 εργαζόμενους.

ΚΤΗΡΙΑΚΤΗΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΣΤΟΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙΛΙΜΑΝΙΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΑΛΑ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΑΛΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΕΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΜΕ ΤΟ ΡΟΛΟΪ ΤΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΤΟ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Page 17: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

16

ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΗΡΙΟ «ΑΙΓΑΙΟΝ Α.Ε.»

Το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1956. Περιελάμβανε σύγχρονο κλωστήριο

δυναμικότητας 40.000 ατράκτων και υφαντήριο 600 αργαλειών. Στα πρώτα χρόνια

λειτουργίας του το εργατικό του δυναμικό προερχόταν από το Λαύριο και τους

γειτονικούς Δήμους. Αργότερα ήρθαν και πολλοί εγχώριοι μετανάστες, από τη

Θεσσαλία και τη Μακεδονία, αλλά και ξένοι. Το εργοστάσιο δούλευε σε τρεις

βάρδιες.

Ο ιδιοκτήτης της βιομηχανίας, το 1990, την εγκατέλειψε και άφησε τους 1500

εργαζόμενους χωρίς ταμείο ανεργίας, αποζημίωση και πληρωμή των δεδουλευμένων

τους.

Page 18: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

17

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Στην περιοχή του λιμανιού αναπτύχθηκαν, παράλληλα με την έναρξη της

μεταλλευτικής δραστηριότητας, πολλές υπηρεσίες:

Τελωνείο και λιμεναρχείο, λόγω της θαλάσσιας διακίνησης εμπορευμάτων

(εισαγωγές – εξαγωγές), το οποίο λειτουργούσε στον ίδιο χώρο μέχρι πριν από

λίγα χρόνια. Τώρα το κτήριο υπηρεσιών στεγάζεται στο νέο λιμάνι.

Τα γραφεία και η οικία του Δ/ντή της εταιρείας Roux – Serpieri – Fressynet

S.A.(1864), σήμερα στεγάζουν το Δημαρχείο της πόλης.

Ξενοδοχείο, το οποίο δεν λειτουργεί.

Σταθμός του τρένου (σήμερα γραφεία πολιτιστικού συλλόγου),το καφενείο

του σταθμού και ο ξενώνας των σιδηροδρομικών υπαλλήλων, σήμερα

καφετερίες.

ΟΟ ΣΤΑΘΜΟΣΣΤΑΘΜΟΣ ΤΟΥΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥΤΡΕΝΟΥ ΚΑΙΚΑΙ ΤΟΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥΣΤΑΘΜΟΥ

ΣΤΑΣΤΑ ΤΕΛΗΤΕΛΗ ΤΟΥΤΟΥ 1919ουου ΑΙΩΝΑΑΙΩΝΑ ΣΗΜΕΡΑΣΗΜΕΡΑ

ΤΑΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑΓΡΑΦΕΙΑ ΚΑΙΚΑΙ ΗΗ ΟΙΚΙΑΟΙΚΙΑ ΤΟΥΤΟΥ ΔΔ//ΝΤΗΝΤΗ ΤΟΤΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣΤΗΣ ΠΟΛΗΣΠΟΛΗΣ

ΤΗΣΤΗΣ ROUXROUX--SERPIERISERPIERI--FRESSYNET (1864) FRESSYNET (1864) ((ΣΗΜΕΡΑΣΗΜΕΡΑ) )

ΤΟΤΟ ΚΤΗΡΙΟΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥΤΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΟΥΤΕΛΩΝΕΙΟΥ –– ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟΥΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΤΟ ΝΕΟΝΕΟ ΚΤΗΡΙΟΚΤΗΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΤΟΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΣΤΟΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙΛΙΜΑΝΙ ΚΑΙΚΑΙ ΟΟ ΞΕΝΩΝΑΣΞΕΝΩΝΑΣ ΤΩΝΤΩΝ ΣΙΔΗΔΡΟΜΙΚΩΝΣΙΔΗΔΡΟΜΙΚΩΝ

Page 19: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

18

ΛΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ

Η λαϊκή αγορά γίνεται κάθε Πέμπτη στην πόλη μας και οριοθετείται πίσω από το

εργοστάσιο «ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΛΑΥΡΙΟΥ», το οποίο δε λειτουργεί από το 1991, στην

περιοχή του λιμανιού.

Μεγάλος αριθμός παραγωγών πουλούν φρούτα και λαχανικά αλλά και είδη

σπιτιού, ρούχα και παπούτσια.

Τα παιδιά της ομάδας που ασχολείται με τη λαϊκή αγορά συνέθεσαν

ερωτηματολόγια και έκαναν έρευνα για τις δυσκολίες των εμπόρων και την άποψη

των καταναλωτών για τη λαϊκή.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΩΛΗΤΩΝ ΛΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο συντάχθηκε από τους μαθητές της ομάδας της

λαϊκής αγοράς στα πλαίσια του προγράμματος « Η ζωή στο λιμάνι του Λαυρίου». Οι

μαθητές πήραν τις συνεντεύξεις στις 22/11/2012 και στη συνέχεια επεξεργάστηκαν

τις απαντήσεις.

Το γενικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι πως η οικονομική κρίση έχει

επηρεάσει σημαντικά ακόμα κι ένα θεσμό που έχει καταφέρει να διατηρηθεί στο

πέρασμα των χρόνων. Είναι φανερή η ευαισθησία των ανθρώπων της λαϊκής

απέναντι στα άτομα που δεν έχουν οικονομική δυνατότητα.

Στην ερώτηση: «Θεωρείτε καλή τη συγκεκριμένη οριοθέτηση της λαϊκής

αγοράς;» Tο μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε «Ναι».

Στην ερώτηση: «Αυτήν την εποχή αντιμετωπίζουμε οικονομική κρίση.

Σας επηρεάζει;» Αυτονόητα το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε «παρά πολύ».

Στην ερώτηση: «Σε σχέση με άλλα χρόνια, τώρα σας επισκέπτονται

πιο πολλοί ή πιο λίγοι;» Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε πιο λίγοι.

Στην ερώτηση: «Σε άλλες περιοχές που πηγαίνετε για να πουλήσετε το

εμπόρευμα σας, σας επισκέπτονται πιο πολλοί από ότι στο Λαύριο;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε πως δεν υπάρχει αξιοσημείωτη διαφορά.

Στην ερώτηση: «Σας επηρεάζουν οι καιρικές συνθήκες; »

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε « ναι».

Στην ερώτηση: «Οι πιο πολλοί πελάτες σας είναι νέοι, υπερήλικες ή μεσήλικες;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε «υπερήλικες».

Page 20: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

19

Στην ερώτηση: «Τι πιστεύετε ότι ελκύει πιο πολλοί τους ανθρώπους να έρθουν να

αγοράσουν; (η ποιότητα των προϊόντων, οι τιμές ή και τα δυο)»;

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε και τα δύο.

Στην ερώτηση: «Πιστεύετε ότι πολλοί έμποροι δεν έρχονται, επειδή

οι άνθρωποι δεν ψωνίζουν το εμπόρευμα ή για κάτι άλλο;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε επειδή ο πελάτης δεν ψωνίζει.

Στην ερώτηση: «Λόγω της οικονομικής κρίσης , πιστεύετε ότι πρέπει να

χαμηλώσετε τις τιμές;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε « ναι»

Στην ερώτηση: «Τι συμβαίνει με τα εμπορεύματα που δεν πουλιούνται μέχρι τη

λήξη της αγοράς; Τα δίνετε σε χαμηλότερες τιμές; Τα χαρίζετε σε φτωχούς;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε πως τα χαρίζουν σε φτωχούς.

Στην ερώτηση: «Τι διαδικασίες χρειάζονται για να αποκτήσει κάποιος άδεια για

την λαϊκή αγορά;»

Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε πως δεν είναι εύκολο να αποκτήσει κάποιος

άδεια, γιατί υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία.

Page 21: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

20

Τα παιδιά της ομάδας, την Τετάρτη 16/01/2013 επισκέφθηκαν τον αντιδήμαρχο

Νικόλαο Στάμου στο γραφείο του και μίλησαν μαζί του για τη λαϊκή αγορά.

- Κύριε αντιδήμαρχε μπορείτε να μας πείτε ποιος είναι υπεύθυνος για την ομαλή

και σωστή λειτουργία της Λαϊκής αγοράς του Λαυρίου; Υπεύθυνη για την έκδοση αδειών είναι η Περιφέρεια Αττικής. Ο δήμος

υποδεικνύει μόνο το χώρο που θα γίνει με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Το

Σωματείο προτείνει την ακριβή θέση βάσει των προϊόντων που πουλάνε. Ο δήμος

είναι υπεύθυνος για την καθαριότητα μόλις τελειώσει η Λαϊκή, δεν έχουμε δικαίωμα

ελέγχου σε τιμές και σε προϊόντα που πωλούνται. Σε αυτά όλα υπεύθυνη είναι η

Περιφέρεια και το υπουργείο Ανάπτυξης.

- Γνωρίζεται πότε ξεκίνησε να λειτουργεί η Λαϊκή αγορά του Λαυρίου;

Δεν μπορώ να το γνωρίζω. Εγώ είμαι δυο χρόνια εδώ στο Λαύριο ως αντιδήμαρ-

χος, και αυτό που ξέρω είναι πως η Λαϊκή λειτουργεί πάρα πολλά χρόνια.

- Πως επιλέγεται ο χώρος που λειτουργεί η Λαϊκή Αγορά; Αυτός ο χώρος αλλάζει

και αν ναι κάθε πότε;

Ο χώρος επιλέγεται από το Δημοτικού Συμβούλιο σε συνεργασία πάντα με την

Περιφέρεια. Σε περίπτωση που δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα τότε σε συνεννόηση

με την Περιφέρεια ορίζεται άλλος χώρος για την λειτουργία της Λαϊκής.

- Υπάρχουν διαμαρτυρίες κατοίκων για ενοχλήσεις τους από την Λαϊκή Αγορά; Βεβαίως υπάρχουν διαμαρτυρίες κατοίκων και επαγγελματιών, διότι υπάρχουν και

οι ασυνείδητοι επαγγελματίες οι οποίοι πετάνε για παράδειγμα το ψάρι κάτω το

οποίο ξέρετε μυρίζει πάρα πολύ άσχημα, δεν είναι κάποια φρούτα. Όταν τελειώνει η

Λαϊκή στέλνω την Σκούπα με πολλούς υπαλλήλους που θέλουν τουλάχιστον δύο

ώρες για να καθαρίσουν.

- Ποια προετοιμασία από μέρους του δήμου υπάρχει και πότε ξεκινά και τελειώνει

η λειτουργία της Λαϊκής αγοράς; Έρχονται από της 5 η ώρα το πρωί και στήνουν τους πάγκους τους και τελειώνουν

μέχρι της 3 η ώρα το μεσημέρι. Ακόμη υπάρχουν και δυο Σωματεία που ελέγχουν

εκεί την Λαϊκή αγορά το ένα μάλιστα είναι και το μεγαλύτερο της Ανατολικής

Page 22: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

21

Αττικής. Υπάρχουν βέβαια χημικές τουαλέτες και φύλαξη που είναι υποχρεωτικά

από το υπουργείο.

- Τι προϊόντα επιτρέπονται να πωλούνται στην Λαϊκή αγορά; Αυτό δεν το γνωρίζω, από ότι ξέρω την άδεια για το τι προϊόντα που θα πωλούνται

τα εγκρίνουν το Υπουργείο Ανάπτυξης και η Περιφέρεια. Υπάρχει και υπεύθυνος

Αντιπεριφεριάρχης Λαϊκών Αγορών που εκδίδει τις άδειες αυτές. Νομίζω πως

πωλούνται λαχανικά, είδη σπιτιού, φρούτα, ψάρια κ.α.

- Πόσο κοστίζει η κάθε άδεια για κάθε πάγκο; Υπάρχει κάποιος που ελέγχει τις

τιμές;

Ο δήμος εισπράττει για τα 4 τ.μ. 12€, και εάν κάποιος έχει δυο πάγκους

υπάρχει μείωση. Την άδεια την βγάζουν από την Περιφέρεια και τα χρήματα τα

εισπράττει ο δήμος. Στην διάρκεια της λαϊκής ένας υπάλληλος πηγαίνει και

εισπράττει τα χρήματα για τους πάγκους.

- Όταν τελειώνει η Λαϊκή υπάρχουν πολλά σκουπίδια στον χώρο; Ξεχωρίζουν όσα

είναι για ανακύκλωση; Βεβαίως. Όταν τελειώνει η Λαϊκή στέλνω δυο απορριμματοφόρα από τα οποία το

ένα είναι για ανακύκλωση για το χαρτί κλπ. Πάνε 6-7 άτομα για να καθαρίσουν τα

πεζοδρόμια, το πάρκο και γενικά όλο το χώρο. Όμως το θέμα είναι πως τα νερά από

τα ψάρια μυρίζουν πολύ και για να φύγει η μυρωδιά πάει μια Σκούπα με ειδικό

φάρμακο. Για να καθαριστούν χρειάζονται περίπου 2 ώρες.

- Περισσεύουν τρόφιμα για να δοθούν σε οικογένειες που έχουν οικονομικό

πρόβλημα; Δεν το γνωρίζω αυτό. Τα χαλασμένα τα πετάνε και τα υπόλοιπα τα παίρνουνε,

ξέρετε λόγω της συγκυρίας που υπάρχει δεν αφήνουν τίποτα. Πάνε βέβαια και

φτωχές οικογένειες και αν μείνει κάτι το παίρνουν.

- Πως επιλέχθηκε η συγκεκριμένη μέρα για την Λαϊκή Αγορά στο Λαύριο;

Κάνει μία πρόταση το Σωματείο των Λαϊκών Αγορών για τις ημέρες της Λαϊκής σε

όλες τις γύρω περιοχές. Πχ Τετάρτη θα γίνει στην Κερατέα, Πέμπτη στο Λαύριο κλπ.

Αυτή η μέρα προτάθηκε και εγκρίθηκε από το τότε δημοτικό συμβούλιο του

Λαυρίου.

- Έχει αυξηθεί ή μειωθεί ο αριθμός των πωλητών λόγω της οικονομικής κρίσης;

Όχι, δεν υπάρχει σχεδόν καμία διαφορά σε σχέση με το πλήθος των πωλητών.

πωλητές.

Σας ευχαριστούμε πολύ κύριε Αντιδήμαρχε για το χρόνο που μας διαθέσατε.

Page 23: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

22

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ

Η ομάδα που ασχολήθηκε με τις συνεντεύξεις επισκεπτών στην πόλη μας, αφού

επισκέφτηκε τα καταστήματα του λιμανιού τρεις φορές ( μία αργία, ένα Σάββατο και

μία καθημερινή) κατέληξε στα παρακάτω συμπεράσματα:

Το Λαύριο έχει πολλούς επισκέπτες από την Αθήνα τα Σαββατοκύριακα και

τις αργίες ενώ τις καθημερινές οι θαμώνες των καταστημάτων ακόμα κι αν

δηλώνουν πως έρχονται από την Αθήνα εντούτοις επισκέπτονται τα μαγαζιά

της πόλης στα πλαίσια κάποιας δουλειάς ή επειδή έχουν εξοχικό κοντά.

Οι περισσότεροι επισκέπτονται την πόλη για πολλοστή φορά.

Τα Σαββατοκύριακα επισκέπτονται την πόλη μας οικογένειες, ενώ τις

καθημερινές όχι. Οι οικογένειες που έχουν παιδιά έρχονται γιατί τους αρέσει η

θάλασσα, το καλό φαγητό, η θέα στο λιμάνι, η εγγύτητα στην Αθήνα και ο

καλός δρόμος. Θα ήθελαν όμως να υπάρχουν και κάποιες δραστηριότητες για

παιδιά κοντά στο λιμάνι π.χ. μία παιδική χαρά ή ένα λούνα παρκ ή χώρος για

ποδήλατο ή κάποιος αθλητικός χώρος με δραστηριότητες για παιδιά. Οι

άνθρωποι που επισκέπτονται την πόλη με φίλους προτιμούν το Λαύριο και τα

καταστήματα του λιμανιού, γιατί ηρεμούν, γιατί τους αρέσει η άμεση επαφή

με τη θάλασσα, γιατί έχουν επιλογές για φαγητό και καφέ και φτάνουν σε αυτό

πολύ γρήγορα. Ζητούν όμως περισσότερα καταστήματα αγοράς καθημερινών

ειδών στο λιμάνι, κάποιου ζαχαροπλαστείου για αγορά γλυκών, καθώς

διαπιστώνουν πως υπάρχει μόνο ένα περίπτερο. Οι περισσότεροι δήλωσαν πως

συνδυάζουν την επίσκεψη στο λιμάνι με εκδρομή και πεζοπορία στο δρυμό,

στις παραλίες γύρω από το Λαύριο και στο ναό του Ποσειδώνα.

Όλοι συμφώνησαν πως η επέκταση του προαστιακού θα τους έκανε να

επισκέπτονται συχνότερα την πόλη. Επίσης η πλειοψηφία δήλωσε πως γνώρισε το

Λαύριο μετά το άνοιγμα της Αττικής οδού.

Page 24: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

23

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η ομάδα μας πραγματοποίησε, στα πλαίσια του προγράμματος, δύο επισκέψεις σε

ναυπηγεία προκειμένου να γνωρίσει από κοντά επαγγέλματα που σχετίζονται με την

κατασκευή και τη συντήρηση των σκαφών, τον τρόπο και τα υλικά κατασκευής τους.

Το Σάββατο, 16 Μαρτίου 2013, με τα παιδιά που μελετούν τα ψαράδικα, πήγαμε

στο ναυπηγείο Μπλιζιώτη. Εκεί είδαμε τις εγκαταστάσεις και παρακολουθήσαμε ένα

μέρος από τη διαδικασία κατασκευής ενός αλιευτικού από ενισχυμένο πλαστικό,

πάνω σε ένα ξύλινο μοντέλο.

Page 25: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

24

Την Παρασκευή, 22 Μαρτίου 2013, επισκεφθήκαμε το ναυπηγείο της

ΟΛΥΜΠΙΚ ΜΑΡΙΝ Α.Ε. Οι υπεύθυνοι του ναυπηγείου μας είπαν για τις

δραστηριότητές του, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, μας ενημέρωσαν

για τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος από τα βιομηχανικά

απόβλητα (βιολογικός καθαρισμός), την ανακύκλωση άχρηστων

μπαταριών από τα σκάφη και τα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης της

θαλάσσιας ρύπανσης τα οποία θα πρέπει να τηρούνται. Επίσης μας

ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου και παρακολουθήσαμε την

ανέλκυση ενός σκάφους.

Page 26: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

25

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

Στα πλαίσια του πραγράμματος πραγματοποιήσαμε δύο εκπαιδευτικές

επισκέψεις:

- Στις 14 Φεβρουαρίου 2013 επισκεφτήκαμε το ΚΠΕ Δραπετσώνας, για να

παρακολουθήσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Το λιμάνι του Πειραιά Χθες και

σήμερα». Οι μαθητές μέσα από βιωματικές δραστηριότητες και κυρίως μέσα από

παιχνίδι ρόλων έμαθαν για το λιμάνι του Πειραιά και προέβησαν σε συγκρίσεις με το

χθες και το σήμερα του λιμανιού του Λαυρίου. Επίσης επισκέφτηκαν το χώρο του

λιμανιού και συζήτησαν για τις προοπτικές του.

Page 27: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

26

- Στις 18 Απριλίου 2013, πήγαμε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και

συμμετείχαμε στο πρόγραμμα «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων – το Πλοίο, οι

Θησαυροί, ο Μηχανισμός».

Σε αυτήν την περιοδική έκθεση του μουσείου παρουσιάζεται για πρώτη φορά το

σύνολο των αρχαιοτήτων, οι οποίες ανελκύστηκαν σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση

(1900 – 1901) η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από σφουγγαράδες της Σύμης με τη

συνδρομή πλοίων του πολεμικού ναυτικού, εγκαινιάζοντας έτσι την ενάλια

αρχαιολογία στην Ελλάδα. Οι έρευνες της δεύτερης φάσης διενεργήθηκαν από την

Αρχαιολογική Υπηρεσία με τη συνδρομή του ωκεανογραφικού πλοίου του Ι.Υ.

Cousteau «ΚΑΛΥΨΩ».

Τριακόσιες εβδομήντα οκτώ αρχαιότητες και νομίσματα, καθώς και τμήματα του

πλοίου αναδεικνύουν τον πλούτο του φορτίου του και τη γνώση της αρχαίας

ναυπηγικής και ναυσιπλοΐας. Πρότυπα έγγραφα και φωτογραφίες από τη Διεύθυνση

Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού ρίχνουν

φως στις δυσκολίες της ανέλκυσης του ναυαγίου, η οποία αποτέλεσε την πρώτη

ενάλια έρευνα παγκοσμίως.

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Το πλοίο ναυάγησε το 60 – 50 π.Χ., ενώ το φορτίο του

χρονολογείται από τον 4ο έως τον 1

ο αιώνα π.Χ. Ήταν

φορτηγό, εκτιμώμενης χωρητικότητας 300 τόνων και

κατευθυνόταν προς την Ιταλία. Μαρμάρινα και χάλκινα

αγάλματα, πολυτελή γυάλινα σκεύη, χρυσά κοσμήματα,

πλήθος κεραμικών αγγείων και χάλκινες κλίνες

συνιστούσαν τον κύριο όγκο του φορτίου του. Μαζί με

αυτά, ο πολύτιμος «Μηχανισμός των Αντικυθήρων»

εξακολουθεί έως και σήμερα να μας πληροφορεί για την

αρχαία ελληνική τεχνολογία και αστρονομία.

Page 28: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

27

«Ο ΕΦΗΒΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ»

ΧΆΛΚΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ ΠΟΥ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΚΕ

ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Page 29: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

28

Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

(ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ,

ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΕ, ΠΙΘΑΝΑ, ΣΤΗ ΡΟΔΟ

ΤΟ 2ο π.Χ. αιώνα)

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων περιλαμβάνει οδοντωτούς τροχούς, κλίμακες,

άξονες και δείκτες.

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ, ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΓΡΑΝΑΖΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΞΥΛΙΝΟΥ

ΚΟΥΤΙΟΥ ΠΟΥ ΤΟΝ ΠΕΡΙΕΙΧΕ

ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Page 30: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

29

Οι επιγραφές στην επιφάνεια του Μηχανισμού σχετίζονται με αστρονομικούς και

ημερολογιακούς υπολογισμούς, ενώ οι επιγραφές στις μεταλλικές πλάκες που τον

προστάτευαν αφορούν τις οδηγίες χρήσεις του οργάνου.

Είναι ο αρχαιότερος πολυσύνθετος αστρονομικός φορητός υπολογιστής, με τον

οποίο προσδιορίζονταν οι θέσεις του Ήλιου και της Σελήνης και πιθανότατα των

πέντε γνωστών κατά την αρχαιότητα πλανητών. Επίσης, χρησιμοποιείτο για την

πρόβλεψη των εκλείψεων του Ήλιου και της Σελήνης, για την τήρηση ενός

πολυετούς ημερολογίου με μεγάλη ακρίβεια και για τον προσδιορισμό του χρλονου

τέλεσης των Ολυμπιακών αλλά και άλλων Πανελληνίων Αγώνων στην Ολυμπία, τη

Νεμέα, την Ισθμία, τους Δελφούς και τη Δωδώνη.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΑΚΕΤΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΥ

ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

Με όλους τους μαθητές της Β΄ Γυμνασίου

φτιάξαμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι γνώσεων

με την πόλη μας και τη μακέτα του λιμένα

Λαυρίου σε δύο εποχές: στις αρχές του 20ου

αιώνα και σήμερα.

ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ

ΜΑΚΕΤΑ

ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΙ

Page 31: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

30

ΣΥΝΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ

ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΙ ΜΕ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ

ΤΡΟΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΑΠΟ

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ (G.R.P.)

ΜΑΚΕΤΑ ΤΗΣ

ΠΟΛΗΣ ΜΕ ΚΕΝΤΡΟ

ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ

Page 32: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

31

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ

Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΜΠΝΕΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΟΥΝ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ

ΤΟΥΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΨΑΡΑ»

Η ιστορία μας αναφέρεται στις δύσκολες και απογοητευτικές στιγμές ενός

δύσμοιρου νεαρού ψαρά, ο οποίος σε σχέση με τους άλλους συναδέλφους του

έχει λιγότερη πείρα αλλά και … τύχη. Τα γεγονότα αυτά διαδραματίζονται,

ένα απρόβλεπτο φθινόπωρο, το Νοέμβρη του 1973.

Ο νεαρός ψαράς μας δεν είναι ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα της

ψαριάς του. Ο μεγάλος ανταγωνισμός και η απειρία του τον οδηγούν στην

απελπισία. Μια μέρα, λοιπόν, που ο ψαράς καθισμένος στην προβλήτα,

σκεφτόταν τρόπους για να τα βγάλει πέρα οικονομικά, εμφανίζεται ένας

πιτσιρίκος, ο οποίος έμελε να γίνει στήριγμά του, αλλά και η αιτία να

ξεπεράσει τα θέματα που τον απασχολούσαν.

- Εε φιλαράκο, σε βλέπω τόση ώρα που στέκεσαι εδωπέρα. Τι συμβαίνει;

- Άσε με και συ στον καημό μου.

- Μήπως η ψαριά σου είναι το πρόβλημα που σε απασχολεί;

- Όντως, αυτό είναι αλλά τι μπορεί να κάνεις εσύ γι’ αυτό;

- Άκουσε ξαδερφάκι, εγώ είμαι ντόπιος εδώ και ξέρω τα κατατόπια σαν την

παλάμη του χεριού μου, ακολούθησέ με και το καΐκι σου θα ξεχειλίσει από

ψάρια.

Εκείνος τον ακολούθησε μην έχοντας άλλη εναλλακτική λύση. Ο μικρός

τον οδήγησε σε ένα απόμερο μέρος που υπήρχαν πολλά ψάρια.

- Λοιπόν, εδώ είμαστε. Ρίξε τα δίχτυα σου και θα εκπλαγείς.

Ο ψαράς ρίχνει τα δίχτυα και περιμένει. Η ώρα περνά και δε φαίνεται τίποτα.

Αρχίζει να υποψιάζεται πως ο μικρός τον έχει κοροϊδέψει.

- Το καλό που σου θέλω να μη μου λες ψέματα.

- Τις αμφιβολίες σου τις λύνει αυτό που ανεβαίνει.

Ο νεαρός δεν πιστεύει στα μάτια του. Ένας τεράστιος αριθμός σπάρων,

χάνων και κεφαλόπουλων είναι αγκιστρωμένος στα παραγάδια του.

- Μπράβο σπόρε, τελικά είχες δίκιο!

- Αδελφέ, να ξέρεις από δω και πέρα να μη με υποτιμάς ποτέ.

Από εκείνη τη μέρα ο νεαρός ψαράς ψάρευε κάθε πρωί σε εκείνο το σημείο.

Η λαιμαργία του όμως όλο και μεγάλωνε, ήθελε όλο και περισσότερα ώσπου

μια μέρα με πολύ αέρα, η λαιμαργία και η επιπολαιότητά του, τον οδήγησαν να

Page 33: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

32

πάει εκεί για ψάρεμα. Η φουρτουνιασμένη θάλασσα φυλούσε γι’ αυτόν τα

χειρότερα. Τα τεράστια κύματα αναποδογύρισαν τη βάρκα του και τον

παρέσυραν, με αποτέλεσμα να βρει τραγικό τέλος. Ψαράδες τον βρήκαν, την

άλλη μέρα, όταν είχαν πάει για ψάρεμα.

Στην κηδεία του ήταν όλοι παρόντες και πρώτος -πρώτος ο απαρηγόρητος

φίλος του, ο οποίος δεν μπορούσε να το πιστέψει. Βλέπετε η επιπολαιότητα

και η απληστία, πολλές φορές, οδηγούν τον άνθρωπο στην καταστροφή.

Page 34: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

33

«TO ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ»

Είναι αργά τα μεσάνυχτα στο καζίνο της περιοχής. Γύρω-γύρω μεθυσμένοι. Ο πιο

νέος ψαράς βάζει στοίχημα 20.000 λίρες, με το μεγάλο του αντίπαλο, πως θα περάσει

την Ερυθρά θάλασσα και θα επιστρέψει ζωντανός.

Η περιοχή αυτή ήταν πολύ επικίνδυνη λόγω των ληστρικών επιθέσεων, στα διερχόμενα

πλοία, από τους πειρατές και κανένας ψαράς δεν τολμούσε να πάει εκεί να ψαρέψει. Εμείς

φυσικά μιλάμε για τον ξακουστό Jacob Malley. Μπορεί εσείς να μην ξέρετε πολλά για

αυτόν, αλλά … θα μάθετε σε λίγο.

Ο Jacob, μια μέρα, νωρίς το πρωί, ετοίμασε τη βάρκα του, πήρε όλα τα απαραίτητα και

ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι, στο οποίο δεν πέρασε και λίγα (και μεταξύ μας, αν δεν είχε

κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες δε θα τα κατάφερνε).

Έπλεε ήρεμα μέχρι τα μέσα της διαδρομής του και ήταν σίγουρος πως είχε κερδίσει το

στοίχημα. Ένα γεγονός όμως, τον έκανε να δυσανασχετήσει. Ενώ κοιμόταν, άκουσε γλέντια

κοντά του και ανοιγοκλείνοντας τα μάτια του διέκρινε φλόγες να πετάγονται στον ουρανό,

σαν πυροτεχνήματα. Κατάλαβε πως ήταν ένα πλοίο και πίστεψε πως αυτό θα μπορούσε να

τον οδηγήσει στον προορισμό του ακόμα πιο γρήγορα. Έτσι προσπάθησε να του αποσπάσει

την προσοχή. Έπειτα από λίγη ώρα κατάλαβε ότι επρόκειτο για πειρατές. Προσπάθησε να

τους αποφύγει με κάθε δυνατό τρόπο. Όμως ήταν πλέον αργά, γιατί εκείνοι τον είδαν και

γρήγορα τον πήραν στο πλοίο τους. Τον ρώτησαν από ποιο πλοίο ήταν, που βρισκόταν

αυτό το πλοίο και τι εμπόρευμα μετέφερε. Ο Jacob, όμως, αρνήθηκε να μιλήσει. Εξ’ άλλου

δεν είχε και τίποτα να τους πει. Έτσι αυτοί του είπαν πως θα τον πάρουν μαζί τους για

δούλο.

Μετά τα λόγια τους αυτά, οι πειρατές αποφάσισαν να τον δέσουν για να μην ξεφύγει.

Έτσι κι έγινε. Τον έδεσαν σε μια πανύψηλη κολώνα και έβαλαν ένα φύλακα να τον

προσέχει. Ο Jacob περίμενε να κοιμηθούν όλοι κι ύστερα με τα μαγικά του χέρια

κατάφερε να λύσει τον περίπλοκο κόμπο, να γλυστρίσει αθόρυβα πάνω στην κολώνα και να

κλέψει το σπαθί του κοιμισμένου φύλακα.

Η ιστορία θα τελείωνε λίγο μονότονα αν γινόταν ότι φαντάζεστε, δηλ. ότι ο Jacob

κατάφερε να ξεφύγει. Αρκούσε, όμως, ένας μικρός ήχος, ένα τρίξιμο στο ξύλινο

κατάστρωμα για να τους ξυπνήσει και αυτό έγινε. Ο καπετάνιος του πλοίου άκουσε τον

θόρυβο και μονομιάς πετάχτηκε έξω. Η μάχη ξεκίνησε. Ξύπνησε όλο το πλήρωμα και τα

σπαθιά πήραν φωτιά. Ήταν σίγουρο πως θα νικούσαν γιατί ήταν 100 εναντίον ενός.

Τελικά, όμως, δεν ακούστηκε ένα μπουμ στη θάλασσα αλλά 100! Ο μικρός Jacob, με τις

μαγικές του ικανότητες, όπως όλοι ξέρουμε οι μάγοι όλους τους νικούν, είχε καταφέρει να

τους νικήσει και ήταν πια σίγουρος ότι μπορούσε να κερδίσει το στοίχημα και όχι μόνο

αυτό, γύρισε πίσω με ένα τεράστιο πλοίο, το οποίο έκρυψε … αλλά αυτό είναι μια άλλη

ιστορία.

Ο Jacob διηγήθηκε στους φίλους του τις περιπέτειές του και εκτός από το στοίχημα

κέρδισε και τον θαυμασμό τους για την τόλμη που έδειξε. Τα χρήματα δεν τα πήρε από τον

αντίπαλό του, έγιναν οι δυο τους οι καλύτεροι συνεργάτες και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς

καλύτερα!!!

Page 35: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

34

Page 36: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

35

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ – ΓΕΩΡ. Ν. ΔΕΡΜΑΤΗ

ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ - ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΟ ΛΑΥΡΙΟ - ΓΕΩΡΓ. Κ.

ΜΑΝΘΟΥ

ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (χορηγία της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ)

- ΛΑΥΡΙΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΝΙΟΥ - Μ. ΣΑΛΛΙΩΡΑ –

ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ

ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ ΛΑΥΡΕΙΟΥ - ΓΕΩΡ. Ν.

ΔΕΡΜΑΤΗΣ / ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΛΑΥΡΙΟΥ

ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΡΑΒΗΞΕΙ

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

Page 37: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

36

Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ

Page 38: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

37