Η καλλιέργεια των κάκτων

36
Η καλλιέργεια των κάκτων Οι κάκτοι γενικά, δεν είναι πολύ απαιτητικά φυτά, σε σύγκριση με άλλα φυτά εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου. Ίσως, μάλιστα, είναι τα μόνα φυτά που δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα εάν τα αφήσετε μόνα τους, χωρίς κάποιον να τα φροντίζει κατά τις διακοπές σας! Το πιο σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να γνωρίζει κανείς είναι ότι οι κάκτοι λειτουργούν ως αποθήκες νερού (όπως όλα τα παχύφυτα) και ως τέτοια έχουν μια ειδική σχέση με το νερό. Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι αυτό σημαίνει να μην ποτίζουν καθόλου έναν κάκτο. Φυσικά, αυτό είναι λάθος, καθώς τίποτα δε ζει χωρίς νερό (τουλάχιστον σʹ αυτόν τον πλανήτη). Πολλά από όσα διαβάζει κανείς σε βιβλία και ιστοσελίδες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με επιφύλαξη, καθώς οι διαφορετικές κλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής επιβάλλουν διαφορετική αντιμετώπιση των φυτών. Έτσι, καλά θα ήταν να ενημερώνεστε μεν από κάποιο εξειδικευμένο βιβλίο, ιστοσελίδα κ.λπ., αλλά κυρίως να παρατηρείτε και τα φυτά σας. Οι κάκτοι είναι πολύ συμπαθητικά φυτά, τα οποία δεν πιάνουν και πολύ χώρο σε σχέση με άλλα φυτά (εκτός, βέβαια, και αν δεν μπορείτε να συγκρατηθείτε να αγοράζετε καινούργιους, οπότε, φυσικά, και θα χρειαστείτε κάποιο επιπλέον χώρο). Το να τους φροντίζετε είναι κάτι που θα βελτιώσετε με τον καιρό και καθώς ασχολείστε μαζί τους. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία διαρκή εξερεύνηση όπου θα ανακαλύπτετε τις ιδανικές συνθήκες για καθέναν από αυτούς. Αυτό σημαίνει, ότι έχει σημασία να βρείτε το όνομα του κάκτου σας. Έτσι, θα μπορείτε να βρείτε ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του σε σχετικά βιβλία και σελίδες στο Ιντερνετ. Υπάρχουν γύρω στα 3000 είδη κάκτων. Μάλιστα το θέμα ʺκάκτοιʺ δεν έχει ʺκλείσειʺ για τους βοτανολόγους. Ακόμη και στις μέρες μας ανακαλύπτονται νέα είδη. Τί είναι οι κάκτοι; Οι κάκτοι είναι παχύφυτα (φυτά που αποθηκεύουν νερό). Υπάρχουν κι άλλα παχύφυτα, αλλά όλα τα παχύφυτα δεν είναι κάκτοι. Οι κάκτοι εμφανίζονται μόνο στην αμερικανική ήπειρο, ενώ κάποια άλλα παχύφυτα προέρχονται από την Αφρική ή άλλες περιοχές. Γιατί αποθηκεύουν νερό; Στις περιοχές από τις οποίες προέρχονται δεν έχουν συχνές βροχοπτώσεις. Έτσι, έχουν προσαρμοστεί ώστε να αποθηκεύουν νερό για να επιβιώνουν μακρές περιόδους ξηρότητας.

description

Τί είναι οι κάκτοι; Πρώτος κανόνας: Οι κάκτοι δεν θα ήταν τα πιο ευτυχισμένα φυτά εάν δεν τα ποτίσετε καθόλου, ωστόσο πιθανόν να χαλούσαν εάν τα ποτίζατε πολύ. Θα πρέπει, λοιπόν, να βρείτε τη ʺχρυσή τομήʺ. Αλληλεπίδραση παραγόντων Οι εποχές των κάκτων Πότισμα Φως Χώμα Οι εποχές Αγοράζοντας κακτοειδή Μηνιαία φροντίδα

Transcript of Η καλλιέργεια των κάκτων

Page 1: Η καλλιέργεια των κάκτων

Η καλλιέργεια των κάκτων Οι κάκτοι γενικά δεν είναι πολύ απαιτητικά φυτά σε σύγκριση με άλλα φυτά εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου Ίσως μάλιστα είναι τα μόνα φυτά που δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα εάν τα αφήσετε μόνα τους χωρίς κάποιον να τα φροντίζει κατά τις διακοπές σας Το πιο σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να γνωρίζει κανείς είναι ότι οι κάκτοι λειτουργούν ως αποθήκες νερού (όπως όλα τα παχύφυτα) και ως τέτοια έχουν μια ειδική σχέση με το νερό Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι αυτό σημαίνει να μην ποτίζουν καθόλου έναν κάκτο Φυσικά αυτό είναι λάθος καθώς τίποτα δε ζει χωρίς νερό (τουλάχιστον σʹ αυτόν τον πλανήτη) Πολλά από όσα διαβάζει κανείς σε βιβλία και ιστοσελίδες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με επιφύλαξη καθώς οι διαφορετικές κλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής επιβάλλουν διαφορετική αντιμετώπιση των φυτών Έτσι καλά θα ήταν να ενημερώνεστε μεν από κάποιο εξειδικευμένο βιβλίο ιστοσελίδα κλπ αλλά κυρίως να παρατηρείτε και τα φυτά σας Οι κάκτοι είναι πολύ συμπαθητικά φυτά τα οποία δεν πιάνουν και πολύ χώρο σε σχέση με άλλα φυτά (εκτός βέβαια και αν δεν μπορείτε να συγκρατηθείτε να αγοράζετε καινούργιους οπότε φυσικά και θα χρειαστείτε κάποιο επιπλέον χώρο) Το να τους φροντίζετε είναι κάτι που θα βελτιώσετε με τον καιρό και καθώς ασχολείστε μαζί τους Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία διαρκή εξερεύνηση όπου θα ανακαλύπτετε τις ιδανικές συνθήκες για καθέναν από αυτούς Αυτό σημαίνει ότι έχει σημασία να βρείτε το όνομα του κάκτου σας Έτσι θα μπορείτε να βρείτε ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του σε σχετικά βιβλία και σελίδες στο Ιντερνετ Υπάρχουν γύρω στα 3000 είδη κάκτων Μάλιστα το θέμα ʺκάκτοιʺ δεν έχει ʺκλείσειʺ για τους βοτανολόγους Ακόμη και στις μέρες μας ανακαλύπτονται νέα είδη Τί είναι οι κάκτοι Οι κάκτοι είναι παχύφυτα (φυτά που αποθηκεύουν νερό) Υπάρχουν κι άλλα παχύφυτα αλλά όλα τα παχύφυτα δεν είναι κάκτοι Οι κάκτοι εμφανίζονται μόνο στην αμερικανική ήπειρο ενώ κάποια άλλα παχύφυτα προέρχονται από την Αφρική ή άλλες περιοχές Γιατί αποθηκεύουν νερό Στις περιοχές από τις οποίες προέρχονται δεν έχουν συχνές βροχοπτώσεις Έτσι έχουν προσαρμοστεί ώστε να αποθηκεύουν νερό για να επιβιώνουν μακρές περιόδους ξηρότητας

Πρώτος κανόνας Οι κάκτοι δεν θα ήταν τα πιο ευτυχισμένα φυτά εάν δεν τα ποτίσετε καθόλου ωστόσο πιθανόν να χαλούσαν εάν τα ποτίζατε πολύ Θα πρέπει λοιπόν να βρείτε τη ʺχρυσή τομήʺ Αλληλεπίδραση παραγόντων Μόνο του το πότισμα δεν είναι σημαντικό Σκεφτείτε τι συμβαίνει εάν ρίξετε νερό σε φυτόχωμα και μετά σε άμμο ορισμένα μείγματα χώματος παραμένουν για περισσότερο καιρό υγρά 2ος κανόνας Οι κάκτοι χρειάζονται χώμα που στραγγίζει εύκολα Εάν παραμείνουν για πολύ σε υγρό χώμα μπορεί να σαπίσουν οι ρίζες τους και να χάσετε τα φυτά σας Κάθε φορά που ποτίζουμε ένα μόνο ποσοστό του νερού χρησιμοποιείται από τα φυτά μας Ένα άλλο ποσοστό διαφεύγει από τις τρύπες στον πάτο της γλάστρας και ένα ακόμη ποσοστό εξατμίζεται με τη ζέστη Αυτό σημαίνει ότι το χώμα παραμένει υγρό όταν ο καιρός είναι υγρός και κρύος και αντίθετα στεγνώνει γρήγορα όταν ο καιρός είναι ξηρός και ζεστός 3ος κανόνας Το πότισμα εξαρτάται από την εποχή ήκαι τις κλιματικές συνθήκες Συνοπτικά η ευτυχία των κάκτων εξαρτάται από όλα τα τρία παραπάνω Πόσο τα ποτίζετε Σε τι χώμα τα έχετε φυτέψει Ποιες είναι οι κλιματικές συνθήκες Οι εποχές των κάκτων Εάν έχετε ποτέ φροντίσει άλλα φυτά (αλλά κι αν απλά παρατηρήσετε γύρω σας) θα γνωρίζετε ότι όλα τους έχουν έναν κύκλο στη ζωή τους που εξαρτάται από την εποχή του έτους αναπτύσσονται την άνοιξη παράγουν άνθη ίσως φρούτα το καλοκαίρι ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο και ξεκουράζονται το χειμώνα Το ίδιο συμβαίνει και με τους κάκτους Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να κάνετε κάποιες ειδικές εργασίες κατά τη διάρκεια του χρόνου να τους δώσετε περισσότερο νερό και λίπασμα την άνοιξη κι όσο ζεσταίνει περισσότερο ο καιρός να μειώσετε λίγο το πότισμα όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι και όσο πλησιάζει το φθινόπωρο και να τους αφήσετε σε κρύες (όχι παγωνιά) θερμοκρασίες και ξηρό χώμα το χειμώνα Πότισμα Οι κάκτοι έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με το νερό έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύουν νερό έτσι ώστε να επιβιώνουν στις συνθήκες μακροχρόνιας ανομβρίας που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι το πότισμά

τους θα πρέπει να γίνεται με προσοχή λαμβάνοντας πάντα υπόψη αυτή τους την ιδιότητα Ωστόσο οι κάκτοι προέρχονται από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους περιοχές της αμερικανικής ηπείρου όπου φυσικά οι κλιματικές συνθήκες είναι διαφορετικές Υπάρχουν κάκτοι πχ του γένους copiapoa που λαμβάνουν υγρασία σχεδόν αποκλειστικά από την ομίχλη που σχηματίζεται από τη θάλασσα στην περιοχή που ζουν Άλλοι πάλι κυρίως οι επιφυτικοί κάκτοι ζουν σε περιοχές τροπικές όπου η υγρασία που παίρνουν τόσο από τις ρίζες όσο και από το περιβάλλον είναι περισσότερη απʹ ότι συνήθως για τους υπόλοιπους κάκτους Οι περισσότεροι κάκτοι χαλούν από το πολύ πότισμα κι όχι από το ελλιπές πότισμα Έτσι μέχρι να αποκτήσει κανείς μία αίσθηση για το πόσο συχνά και με πόσο νερό θα πρέπει να ποτίζει τους κάκτους του είναι προτιμότερο αυτό να γίνεται με προσοχή να προτιμάται δηλαδή το λιγότερο πότισμα από το πολύ πότισμα Χρήσιμες συμβουλές ποτίσματος Ξεκινάτε να ποτίζετε τους κάκτους την άνοιξη όταν οι θερμοκρασίες αρχίσουν να ανεβαίνουν Σταματάτε το πότισμα όταν πλησιάζει το φθινόπωρο και ο καιρός γίνεται πιο κρύος και υγρός Την άνοιξη όταν ξεκινούν να αναπτύσσονται και να βγάζουν λουλούδια χρειάζονται περισσότερο νερό Ωστόσο κάποιοι δικοί μου κάκτοι ανθίζουν από το Φεβρουάριο Τότε είναι καλά να τους δοθεί λίγο νερό έστω κι αν ακόμη δεν είναι ακριβώς άνοιξη Κάποιοι κάκτοι ανθίζουν το φθινόπωρο Ακόμη κι αφού έχω σταματήσει να ποτίζω τους υπόλοιπους κάκτους αυτοί που ανθίζουν χρειάζονται λίγη υγρασία Το χειμώνα αφήνω τους κάκτους μου εντελώς στεγνούς Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αντέξουν και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ακόμη και κάτω από το 0 Ποτέ μην τοποθετείτε πιατάκι κάτω από τις γλάστρες των κάκτων γιατί διατρέχετε τον κίνδυνο να σας σαπίσει το φυτό Ποτέ μην ποτίζετε τους κάκτους μέρα μεσημέρι και εάν τους χτυπάει απευθείας ήλιος Εγώ ποτίζω τους κάκτους μου το πρωί κατά την άνοιξη και το απόγευμα το καλοκαίρι Μαζί με το πότισμα δώστε στους κάκτους κάποιο ειδικό λίπασμα για κάκτους Αν δε βρείτε ειδικό ζητήστε κάποιο με το πρώτο στοιχείο χαμηλότερο από τα άλλα δύο (πχ 6‐10‐10) Επίσης στο εμπόριο υπάρχουν κάποια λιπάσματα που έχουν ετικέτα ʺγια ανθοφόρα φυτάʺ Αυτά τα λιπάσματα έχουν συνήθως παρόμοια αναλογία στοιχείων με αυτή των ειδικών λιπασμάτων για κάκτους Το πρώτο στοιχείο στα λιπάσματα είναι το άζωτο ενώ τα άλλα δύο είναι φώσφορο και κάλιο Αναζητήστε γενικώς ένα λίπασμα χαμηλό σε άζωτο Το άζωτο ευνοεί

την ανάπτυξη της μάζας του φυτού Όμως επειδή οι κάκτοι έχουν φυσιολογικά αργή ανάπτυξη σε σχέση με άλλα φυτά που βγάζουν για παράδειγμα συνεχώς νέα φύλλα το πολύ άζωτο περισσότερο βλάπτει τους κάκτους παρά τους ωφελεί Εγώ τους βάζω λίπασμα μία φορά το μήνα από τον Απρίλιο‐Μάιο μέχρι τον Ιούλιο Όταν ποτίζετε φροντίστε το χώμα να διαποτιστεί πλήρως με νερό Μην ποτίζετε δηλαδή τη γλάστρα επιφανειακά Διαφορετικά οι ρίζες δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά και μπορεί να κατευθύνονται στην επιφάνεια και όχι σε βάθος της γλάστρας όπως θα έπρεπε Προτιμότερο δηλαδή είναι να ποτίζετε όταν πρέπει με τρόπο τέτοιο μέχρι το νερό να βγαίνει κάτω από τη γλάστρα Θυμηθείτε ότι οι κάκτοι είναι προσαρμοσμένοι να αντέχουν στην έλλειψη νερού Έτσι είναι δυνατόν να απορροφούν και την υγρασία που βρίσκεται στον αέρα Ο καλύτερος κανόνας εάν δεν είστε σίγουροι για το αν χρειάζεται το φυτό πότισμα μην το ποτίσετε Πριν ποτίσουμε βεβαιωνόμαστε ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Εγώ δοκιμάζω το χώμα με ένα σουβλακόξυλο βάζοντας το σουβλακόξυλο ή οδοντογλυφίδα μερικά εκατοστά στο χώμα μπορείτε να καταλάβετε εάν είναι στεγνό ή υγρό Αν είναι στεγνό το ξυλαράκι θα είναι στεγνό όταν το βγάλετε από το χώμα εάν είναι υγρό το χώμα θα δείτε επάνω στο ξυλάκι κομματάκια χώματος Στην πρώτη περίπτωση ποτίζουμε στη δεύτερη όχι Σε γενικές γραμμές από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο ποτίζω μία φορά περίπου την εβδομάδα το πολύ δύο Οι περισσότεροι κάκτοι προτιμούν το ph του χώματος να είναι ελαφρώς όξινο (6‐65) Δυστυχώς ακόμη κι αν αγοράσει κανείς το καλύτερο χώμα το πότισμα με νερό της βρύσης συνήθως με τον καιρό κάνει το χώμα αλκαλικό (θα δείτε συνήθως στον πάτο τις γλάστρας άλατα) Έτσι εάν είναι δυνατόν προτιμήστε το βροχόνερο που μπορείτε να συλλέξετε σε έναν απλό κουβά ή θυμηθείτε να μεταφυτεύσετε με νέο χώμα το φυτό ύστερα από 2‐3 χρόνια το πολύ Το λανθασμένο πότισμα (δηλαδή πολύ συχνό πότισμα) είναι το συχνότερο σημείο σφαλμάτων στην καλλιέργεια των κάκτων Πολλές φορές κάποιες γενικές οδηγίες που δίνονται πχ μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες στην πραγματικότητα είναι ενδεικτικές και όχι απόλυτες Ένας πιο σωστός κανόνας είναι μετά το πότισμα αφήνουμε το χώμα να στεγνώσει έπειτα περιμένουμε ακόμη 5‐6 μέρες κι ύστερα μπορούμε να ποτίσουμε Συχνά η αναφορά στο 1 εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες γίνεται διότι ο χρόνος βάσει του παραπάνω κανόνα συμπίπτει με αυτό δηλαδή περίπου 1 εβδομάδα ή 10 μέρες ανάλογα με κάποιους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη χρονική διάρκεια Οι παράγοντες αυτοί παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω και μπορούν να επιμηκύνουν ή να μικρύνουν το διάστημα ανάμεσα στο πότισμα

το αν το φυτό βρίσκεται σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία (όταν βρίσκεται το φυτό σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία χρειάζεται περισσότερο νερό) την εποχή του χρόνου (παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι ξεκινούν την ανάπτυξή τους την άνοιξη υπάρχουν και εξαιρέσεις) τις ειδικές κλιματικές συνθήκες μίας περιοχής (περισσότερη ή λιγότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι συνολικά χαμηλότερες) τη σύσταση του χώματος (πολύ στραγγιστερό χώμα ή χώμα που συγκρατεί περισσότερο νερό) το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (στη μικρή γλάστρα ή σε πήλινη γλάστρα το χώμα στεγνώνει γρηγορότερα απʹ ότι σε μεγάλη γλάστρα ή σε πλαστική γλάστρα) η θέση στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (σε θέση με περισσότερη ώρα ηλιοφάνειας οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες γιατί υπάρχει γρηγορότερη εξάτμιση νερού) το είδος του κάκτου (ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές με πολύ λίγη βροχόπτωση ή με συχνή βροχόπτωση αλλά ιδιαίτερα στραγγιστερό χώμα που αποτελείται στο μεγαλύτερο βαθμό από χαλικάκι άμμο κλπ) η ηλικία ή το μέγεθος του κάκτου Όσο περισσότερο μεγαλώνει ένας κάκτος έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί περισσότερο νερό στο σώμα του με αποτέλεσμα το πότισμα να μην είναι αναλογικά το ίδιο με εκείνο που χρειαζόταν όταν το φυτό ήταν πολύ μικρό Η ευαισθησία αυτή βέβαια οφείλεται και στο ότι ο μεγαλύτερος κάκτος βρίσκεται σε μεγαλύτερη γλάστρα με περισσότερο χώμα το οποίο συγκρατεί περισσότερο νερό για περισσότερες ημέρες Έτσι όταν σκέφτεται κανείς το πότισμα θα πρέπει να ακολουθεί μία τέτοια λογική ώστε τελικώς ούτε να στερήσει από τον κάκτο την απαραίτητη υγρασία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά ούτε να το ποτίσει υπερβολικά Συχνά με τον καιρό και την εμπειρία αποκτά κανείς την ικανότητα να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ευκολότερα και ο κύριος κανόνας για την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι αυτός που αναφέρθηκε και παραπάνω δηλαδή εάν κανείς δεν είναι σίγουρος ότι πρέπει να ποτίσει καλύτερα να περιμένει μερικές ακόμη μέρες για να ποτίσει Φως Η συντριπτική πλειοψηφία των κάκτων ζει σε περιοχές με πολλή ηλιοφάνεια Έτσι ο ήλιος και γενικότερα ο καλός φωτισμός είναι στοιχείο ουσιαστικό για την καλλιέργεια των κάκτων Μάλιστα ορισμένοι κάκτοι ανοίγουν πλήρως τα άνθη τους μόνο όταν τα χτυπάει απευθείας ήλιος Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις απαιτήσεις σε ήλιο που βασίζονται στο φυσικό περιβάλλον προέλευσης κάποιων ειδών Για

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 2: Η καλλιέργεια των κάκτων

Πρώτος κανόνας Οι κάκτοι δεν θα ήταν τα πιο ευτυχισμένα φυτά εάν δεν τα ποτίσετε καθόλου ωστόσο πιθανόν να χαλούσαν εάν τα ποτίζατε πολύ Θα πρέπει λοιπόν να βρείτε τη ʺχρυσή τομήʺ Αλληλεπίδραση παραγόντων Μόνο του το πότισμα δεν είναι σημαντικό Σκεφτείτε τι συμβαίνει εάν ρίξετε νερό σε φυτόχωμα και μετά σε άμμο ορισμένα μείγματα χώματος παραμένουν για περισσότερο καιρό υγρά 2ος κανόνας Οι κάκτοι χρειάζονται χώμα που στραγγίζει εύκολα Εάν παραμείνουν για πολύ σε υγρό χώμα μπορεί να σαπίσουν οι ρίζες τους και να χάσετε τα φυτά σας Κάθε φορά που ποτίζουμε ένα μόνο ποσοστό του νερού χρησιμοποιείται από τα φυτά μας Ένα άλλο ποσοστό διαφεύγει από τις τρύπες στον πάτο της γλάστρας και ένα ακόμη ποσοστό εξατμίζεται με τη ζέστη Αυτό σημαίνει ότι το χώμα παραμένει υγρό όταν ο καιρός είναι υγρός και κρύος και αντίθετα στεγνώνει γρήγορα όταν ο καιρός είναι ξηρός και ζεστός 3ος κανόνας Το πότισμα εξαρτάται από την εποχή ήκαι τις κλιματικές συνθήκες Συνοπτικά η ευτυχία των κάκτων εξαρτάται από όλα τα τρία παραπάνω Πόσο τα ποτίζετε Σε τι χώμα τα έχετε φυτέψει Ποιες είναι οι κλιματικές συνθήκες Οι εποχές των κάκτων Εάν έχετε ποτέ φροντίσει άλλα φυτά (αλλά κι αν απλά παρατηρήσετε γύρω σας) θα γνωρίζετε ότι όλα τους έχουν έναν κύκλο στη ζωή τους που εξαρτάται από την εποχή του έτους αναπτύσσονται την άνοιξη παράγουν άνθη ίσως φρούτα το καλοκαίρι ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο και ξεκουράζονται το χειμώνα Το ίδιο συμβαίνει και με τους κάκτους Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να κάνετε κάποιες ειδικές εργασίες κατά τη διάρκεια του χρόνου να τους δώσετε περισσότερο νερό και λίπασμα την άνοιξη κι όσο ζεσταίνει περισσότερο ο καιρός να μειώσετε λίγο το πότισμα όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι και όσο πλησιάζει το φθινόπωρο και να τους αφήσετε σε κρύες (όχι παγωνιά) θερμοκρασίες και ξηρό χώμα το χειμώνα Πότισμα Οι κάκτοι έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με το νερό έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύουν νερό έτσι ώστε να επιβιώνουν στις συνθήκες μακροχρόνιας ανομβρίας που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι το πότισμά

τους θα πρέπει να γίνεται με προσοχή λαμβάνοντας πάντα υπόψη αυτή τους την ιδιότητα Ωστόσο οι κάκτοι προέρχονται από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους περιοχές της αμερικανικής ηπείρου όπου φυσικά οι κλιματικές συνθήκες είναι διαφορετικές Υπάρχουν κάκτοι πχ του γένους copiapoa που λαμβάνουν υγρασία σχεδόν αποκλειστικά από την ομίχλη που σχηματίζεται από τη θάλασσα στην περιοχή που ζουν Άλλοι πάλι κυρίως οι επιφυτικοί κάκτοι ζουν σε περιοχές τροπικές όπου η υγρασία που παίρνουν τόσο από τις ρίζες όσο και από το περιβάλλον είναι περισσότερη απʹ ότι συνήθως για τους υπόλοιπους κάκτους Οι περισσότεροι κάκτοι χαλούν από το πολύ πότισμα κι όχι από το ελλιπές πότισμα Έτσι μέχρι να αποκτήσει κανείς μία αίσθηση για το πόσο συχνά και με πόσο νερό θα πρέπει να ποτίζει τους κάκτους του είναι προτιμότερο αυτό να γίνεται με προσοχή να προτιμάται δηλαδή το λιγότερο πότισμα από το πολύ πότισμα Χρήσιμες συμβουλές ποτίσματος Ξεκινάτε να ποτίζετε τους κάκτους την άνοιξη όταν οι θερμοκρασίες αρχίσουν να ανεβαίνουν Σταματάτε το πότισμα όταν πλησιάζει το φθινόπωρο και ο καιρός γίνεται πιο κρύος και υγρός Την άνοιξη όταν ξεκινούν να αναπτύσσονται και να βγάζουν λουλούδια χρειάζονται περισσότερο νερό Ωστόσο κάποιοι δικοί μου κάκτοι ανθίζουν από το Φεβρουάριο Τότε είναι καλά να τους δοθεί λίγο νερό έστω κι αν ακόμη δεν είναι ακριβώς άνοιξη Κάποιοι κάκτοι ανθίζουν το φθινόπωρο Ακόμη κι αφού έχω σταματήσει να ποτίζω τους υπόλοιπους κάκτους αυτοί που ανθίζουν χρειάζονται λίγη υγρασία Το χειμώνα αφήνω τους κάκτους μου εντελώς στεγνούς Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αντέξουν και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ακόμη και κάτω από το 0 Ποτέ μην τοποθετείτε πιατάκι κάτω από τις γλάστρες των κάκτων γιατί διατρέχετε τον κίνδυνο να σας σαπίσει το φυτό Ποτέ μην ποτίζετε τους κάκτους μέρα μεσημέρι και εάν τους χτυπάει απευθείας ήλιος Εγώ ποτίζω τους κάκτους μου το πρωί κατά την άνοιξη και το απόγευμα το καλοκαίρι Μαζί με το πότισμα δώστε στους κάκτους κάποιο ειδικό λίπασμα για κάκτους Αν δε βρείτε ειδικό ζητήστε κάποιο με το πρώτο στοιχείο χαμηλότερο από τα άλλα δύο (πχ 6‐10‐10) Επίσης στο εμπόριο υπάρχουν κάποια λιπάσματα που έχουν ετικέτα ʺγια ανθοφόρα φυτάʺ Αυτά τα λιπάσματα έχουν συνήθως παρόμοια αναλογία στοιχείων με αυτή των ειδικών λιπασμάτων για κάκτους Το πρώτο στοιχείο στα λιπάσματα είναι το άζωτο ενώ τα άλλα δύο είναι φώσφορο και κάλιο Αναζητήστε γενικώς ένα λίπασμα χαμηλό σε άζωτο Το άζωτο ευνοεί

την ανάπτυξη της μάζας του φυτού Όμως επειδή οι κάκτοι έχουν φυσιολογικά αργή ανάπτυξη σε σχέση με άλλα φυτά που βγάζουν για παράδειγμα συνεχώς νέα φύλλα το πολύ άζωτο περισσότερο βλάπτει τους κάκτους παρά τους ωφελεί Εγώ τους βάζω λίπασμα μία φορά το μήνα από τον Απρίλιο‐Μάιο μέχρι τον Ιούλιο Όταν ποτίζετε φροντίστε το χώμα να διαποτιστεί πλήρως με νερό Μην ποτίζετε δηλαδή τη γλάστρα επιφανειακά Διαφορετικά οι ρίζες δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά και μπορεί να κατευθύνονται στην επιφάνεια και όχι σε βάθος της γλάστρας όπως θα έπρεπε Προτιμότερο δηλαδή είναι να ποτίζετε όταν πρέπει με τρόπο τέτοιο μέχρι το νερό να βγαίνει κάτω από τη γλάστρα Θυμηθείτε ότι οι κάκτοι είναι προσαρμοσμένοι να αντέχουν στην έλλειψη νερού Έτσι είναι δυνατόν να απορροφούν και την υγρασία που βρίσκεται στον αέρα Ο καλύτερος κανόνας εάν δεν είστε σίγουροι για το αν χρειάζεται το φυτό πότισμα μην το ποτίσετε Πριν ποτίσουμε βεβαιωνόμαστε ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Εγώ δοκιμάζω το χώμα με ένα σουβλακόξυλο βάζοντας το σουβλακόξυλο ή οδοντογλυφίδα μερικά εκατοστά στο χώμα μπορείτε να καταλάβετε εάν είναι στεγνό ή υγρό Αν είναι στεγνό το ξυλαράκι θα είναι στεγνό όταν το βγάλετε από το χώμα εάν είναι υγρό το χώμα θα δείτε επάνω στο ξυλάκι κομματάκια χώματος Στην πρώτη περίπτωση ποτίζουμε στη δεύτερη όχι Σε γενικές γραμμές από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο ποτίζω μία φορά περίπου την εβδομάδα το πολύ δύο Οι περισσότεροι κάκτοι προτιμούν το ph του χώματος να είναι ελαφρώς όξινο (6‐65) Δυστυχώς ακόμη κι αν αγοράσει κανείς το καλύτερο χώμα το πότισμα με νερό της βρύσης συνήθως με τον καιρό κάνει το χώμα αλκαλικό (θα δείτε συνήθως στον πάτο τις γλάστρας άλατα) Έτσι εάν είναι δυνατόν προτιμήστε το βροχόνερο που μπορείτε να συλλέξετε σε έναν απλό κουβά ή θυμηθείτε να μεταφυτεύσετε με νέο χώμα το φυτό ύστερα από 2‐3 χρόνια το πολύ Το λανθασμένο πότισμα (δηλαδή πολύ συχνό πότισμα) είναι το συχνότερο σημείο σφαλμάτων στην καλλιέργεια των κάκτων Πολλές φορές κάποιες γενικές οδηγίες που δίνονται πχ μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες στην πραγματικότητα είναι ενδεικτικές και όχι απόλυτες Ένας πιο σωστός κανόνας είναι μετά το πότισμα αφήνουμε το χώμα να στεγνώσει έπειτα περιμένουμε ακόμη 5‐6 μέρες κι ύστερα μπορούμε να ποτίσουμε Συχνά η αναφορά στο 1 εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες γίνεται διότι ο χρόνος βάσει του παραπάνω κανόνα συμπίπτει με αυτό δηλαδή περίπου 1 εβδομάδα ή 10 μέρες ανάλογα με κάποιους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη χρονική διάρκεια Οι παράγοντες αυτοί παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω και μπορούν να επιμηκύνουν ή να μικρύνουν το διάστημα ανάμεσα στο πότισμα

το αν το φυτό βρίσκεται σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία (όταν βρίσκεται το φυτό σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία χρειάζεται περισσότερο νερό) την εποχή του χρόνου (παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι ξεκινούν την ανάπτυξή τους την άνοιξη υπάρχουν και εξαιρέσεις) τις ειδικές κλιματικές συνθήκες μίας περιοχής (περισσότερη ή λιγότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι συνολικά χαμηλότερες) τη σύσταση του χώματος (πολύ στραγγιστερό χώμα ή χώμα που συγκρατεί περισσότερο νερό) το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (στη μικρή γλάστρα ή σε πήλινη γλάστρα το χώμα στεγνώνει γρηγορότερα απʹ ότι σε μεγάλη γλάστρα ή σε πλαστική γλάστρα) η θέση στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (σε θέση με περισσότερη ώρα ηλιοφάνειας οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες γιατί υπάρχει γρηγορότερη εξάτμιση νερού) το είδος του κάκτου (ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές με πολύ λίγη βροχόπτωση ή με συχνή βροχόπτωση αλλά ιδιαίτερα στραγγιστερό χώμα που αποτελείται στο μεγαλύτερο βαθμό από χαλικάκι άμμο κλπ) η ηλικία ή το μέγεθος του κάκτου Όσο περισσότερο μεγαλώνει ένας κάκτος έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί περισσότερο νερό στο σώμα του με αποτέλεσμα το πότισμα να μην είναι αναλογικά το ίδιο με εκείνο που χρειαζόταν όταν το φυτό ήταν πολύ μικρό Η ευαισθησία αυτή βέβαια οφείλεται και στο ότι ο μεγαλύτερος κάκτος βρίσκεται σε μεγαλύτερη γλάστρα με περισσότερο χώμα το οποίο συγκρατεί περισσότερο νερό για περισσότερες ημέρες Έτσι όταν σκέφτεται κανείς το πότισμα θα πρέπει να ακολουθεί μία τέτοια λογική ώστε τελικώς ούτε να στερήσει από τον κάκτο την απαραίτητη υγρασία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά ούτε να το ποτίσει υπερβολικά Συχνά με τον καιρό και την εμπειρία αποκτά κανείς την ικανότητα να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ευκολότερα και ο κύριος κανόνας για την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι αυτός που αναφέρθηκε και παραπάνω δηλαδή εάν κανείς δεν είναι σίγουρος ότι πρέπει να ποτίσει καλύτερα να περιμένει μερικές ακόμη μέρες για να ποτίσει Φως Η συντριπτική πλειοψηφία των κάκτων ζει σε περιοχές με πολλή ηλιοφάνεια Έτσι ο ήλιος και γενικότερα ο καλός φωτισμός είναι στοιχείο ουσιαστικό για την καλλιέργεια των κάκτων Μάλιστα ορισμένοι κάκτοι ανοίγουν πλήρως τα άνθη τους μόνο όταν τα χτυπάει απευθείας ήλιος Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις απαιτήσεις σε ήλιο που βασίζονται στο φυσικό περιβάλλον προέλευσης κάποιων ειδών Για

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 3: Η καλλιέργεια των κάκτων

τους θα πρέπει να γίνεται με προσοχή λαμβάνοντας πάντα υπόψη αυτή τους την ιδιότητα Ωστόσο οι κάκτοι προέρχονται από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους περιοχές της αμερικανικής ηπείρου όπου φυσικά οι κλιματικές συνθήκες είναι διαφορετικές Υπάρχουν κάκτοι πχ του γένους copiapoa που λαμβάνουν υγρασία σχεδόν αποκλειστικά από την ομίχλη που σχηματίζεται από τη θάλασσα στην περιοχή που ζουν Άλλοι πάλι κυρίως οι επιφυτικοί κάκτοι ζουν σε περιοχές τροπικές όπου η υγρασία που παίρνουν τόσο από τις ρίζες όσο και από το περιβάλλον είναι περισσότερη απʹ ότι συνήθως για τους υπόλοιπους κάκτους Οι περισσότεροι κάκτοι χαλούν από το πολύ πότισμα κι όχι από το ελλιπές πότισμα Έτσι μέχρι να αποκτήσει κανείς μία αίσθηση για το πόσο συχνά και με πόσο νερό θα πρέπει να ποτίζει τους κάκτους του είναι προτιμότερο αυτό να γίνεται με προσοχή να προτιμάται δηλαδή το λιγότερο πότισμα από το πολύ πότισμα Χρήσιμες συμβουλές ποτίσματος Ξεκινάτε να ποτίζετε τους κάκτους την άνοιξη όταν οι θερμοκρασίες αρχίσουν να ανεβαίνουν Σταματάτε το πότισμα όταν πλησιάζει το φθινόπωρο και ο καιρός γίνεται πιο κρύος και υγρός Την άνοιξη όταν ξεκινούν να αναπτύσσονται και να βγάζουν λουλούδια χρειάζονται περισσότερο νερό Ωστόσο κάποιοι δικοί μου κάκτοι ανθίζουν από το Φεβρουάριο Τότε είναι καλά να τους δοθεί λίγο νερό έστω κι αν ακόμη δεν είναι ακριβώς άνοιξη Κάποιοι κάκτοι ανθίζουν το φθινόπωρο Ακόμη κι αφού έχω σταματήσει να ποτίζω τους υπόλοιπους κάκτους αυτοί που ανθίζουν χρειάζονται λίγη υγρασία Το χειμώνα αφήνω τους κάκτους μου εντελώς στεγνούς Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αντέξουν και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ακόμη και κάτω από το 0 Ποτέ μην τοποθετείτε πιατάκι κάτω από τις γλάστρες των κάκτων γιατί διατρέχετε τον κίνδυνο να σας σαπίσει το φυτό Ποτέ μην ποτίζετε τους κάκτους μέρα μεσημέρι και εάν τους χτυπάει απευθείας ήλιος Εγώ ποτίζω τους κάκτους μου το πρωί κατά την άνοιξη και το απόγευμα το καλοκαίρι Μαζί με το πότισμα δώστε στους κάκτους κάποιο ειδικό λίπασμα για κάκτους Αν δε βρείτε ειδικό ζητήστε κάποιο με το πρώτο στοιχείο χαμηλότερο από τα άλλα δύο (πχ 6‐10‐10) Επίσης στο εμπόριο υπάρχουν κάποια λιπάσματα που έχουν ετικέτα ʺγια ανθοφόρα φυτάʺ Αυτά τα λιπάσματα έχουν συνήθως παρόμοια αναλογία στοιχείων με αυτή των ειδικών λιπασμάτων για κάκτους Το πρώτο στοιχείο στα λιπάσματα είναι το άζωτο ενώ τα άλλα δύο είναι φώσφορο και κάλιο Αναζητήστε γενικώς ένα λίπασμα χαμηλό σε άζωτο Το άζωτο ευνοεί

την ανάπτυξη της μάζας του φυτού Όμως επειδή οι κάκτοι έχουν φυσιολογικά αργή ανάπτυξη σε σχέση με άλλα φυτά που βγάζουν για παράδειγμα συνεχώς νέα φύλλα το πολύ άζωτο περισσότερο βλάπτει τους κάκτους παρά τους ωφελεί Εγώ τους βάζω λίπασμα μία φορά το μήνα από τον Απρίλιο‐Μάιο μέχρι τον Ιούλιο Όταν ποτίζετε φροντίστε το χώμα να διαποτιστεί πλήρως με νερό Μην ποτίζετε δηλαδή τη γλάστρα επιφανειακά Διαφορετικά οι ρίζες δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά και μπορεί να κατευθύνονται στην επιφάνεια και όχι σε βάθος της γλάστρας όπως θα έπρεπε Προτιμότερο δηλαδή είναι να ποτίζετε όταν πρέπει με τρόπο τέτοιο μέχρι το νερό να βγαίνει κάτω από τη γλάστρα Θυμηθείτε ότι οι κάκτοι είναι προσαρμοσμένοι να αντέχουν στην έλλειψη νερού Έτσι είναι δυνατόν να απορροφούν και την υγρασία που βρίσκεται στον αέρα Ο καλύτερος κανόνας εάν δεν είστε σίγουροι για το αν χρειάζεται το φυτό πότισμα μην το ποτίσετε Πριν ποτίσουμε βεβαιωνόμαστε ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Εγώ δοκιμάζω το χώμα με ένα σουβλακόξυλο βάζοντας το σουβλακόξυλο ή οδοντογλυφίδα μερικά εκατοστά στο χώμα μπορείτε να καταλάβετε εάν είναι στεγνό ή υγρό Αν είναι στεγνό το ξυλαράκι θα είναι στεγνό όταν το βγάλετε από το χώμα εάν είναι υγρό το χώμα θα δείτε επάνω στο ξυλάκι κομματάκια χώματος Στην πρώτη περίπτωση ποτίζουμε στη δεύτερη όχι Σε γενικές γραμμές από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο ποτίζω μία φορά περίπου την εβδομάδα το πολύ δύο Οι περισσότεροι κάκτοι προτιμούν το ph του χώματος να είναι ελαφρώς όξινο (6‐65) Δυστυχώς ακόμη κι αν αγοράσει κανείς το καλύτερο χώμα το πότισμα με νερό της βρύσης συνήθως με τον καιρό κάνει το χώμα αλκαλικό (θα δείτε συνήθως στον πάτο τις γλάστρας άλατα) Έτσι εάν είναι δυνατόν προτιμήστε το βροχόνερο που μπορείτε να συλλέξετε σε έναν απλό κουβά ή θυμηθείτε να μεταφυτεύσετε με νέο χώμα το φυτό ύστερα από 2‐3 χρόνια το πολύ Το λανθασμένο πότισμα (δηλαδή πολύ συχνό πότισμα) είναι το συχνότερο σημείο σφαλμάτων στην καλλιέργεια των κάκτων Πολλές φορές κάποιες γενικές οδηγίες που δίνονται πχ μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες στην πραγματικότητα είναι ενδεικτικές και όχι απόλυτες Ένας πιο σωστός κανόνας είναι μετά το πότισμα αφήνουμε το χώμα να στεγνώσει έπειτα περιμένουμε ακόμη 5‐6 μέρες κι ύστερα μπορούμε να ποτίσουμε Συχνά η αναφορά στο 1 εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες γίνεται διότι ο χρόνος βάσει του παραπάνω κανόνα συμπίπτει με αυτό δηλαδή περίπου 1 εβδομάδα ή 10 μέρες ανάλογα με κάποιους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη χρονική διάρκεια Οι παράγοντες αυτοί παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω και μπορούν να επιμηκύνουν ή να μικρύνουν το διάστημα ανάμεσα στο πότισμα

το αν το φυτό βρίσκεται σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία (όταν βρίσκεται το φυτό σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία χρειάζεται περισσότερο νερό) την εποχή του χρόνου (παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι ξεκινούν την ανάπτυξή τους την άνοιξη υπάρχουν και εξαιρέσεις) τις ειδικές κλιματικές συνθήκες μίας περιοχής (περισσότερη ή λιγότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι συνολικά χαμηλότερες) τη σύσταση του χώματος (πολύ στραγγιστερό χώμα ή χώμα που συγκρατεί περισσότερο νερό) το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (στη μικρή γλάστρα ή σε πήλινη γλάστρα το χώμα στεγνώνει γρηγορότερα απʹ ότι σε μεγάλη γλάστρα ή σε πλαστική γλάστρα) η θέση στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (σε θέση με περισσότερη ώρα ηλιοφάνειας οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες γιατί υπάρχει γρηγορότερη εξάτμιση νερού) το είδος του κάκτου (ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές με πολύ λίγη βροχόπτωση ή με συχνή βροχόπτωση αλλά ιδιαίτερα στραγγιστερό χώμα που αποτελείται στο μεγαλύτερο βαθμό από χαλικάκι άμμο κλπ) η ηλικία ή το μέγεθος του κάκτου Όσο περισσότερο μεγαλώνει ένας κάκτος έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί περισσότερο νερό στο σώμα του με αποτέλεσμα το πότισμα να μην είναι αναλογικά το ίδιο με εκείνο που χρειαζόταν όταν το φυτό ήταν πολύ μικρό Η ευαισθησία αυτή βέβαια οφείλεται και στο ότι ο μεγαλύτερος κάκτος βρίσκεται σε μεγαλύτερη γλάστρα με περισσότερο χώμα το οποίο συγκρατεί περισσότερο νερό για περισσότερες ημέρες Έτσι όταν σκέφτεται κανείς το πότισμα θα πρέπει να ακολουθεί μία τέτοια λογική ώστε τελικώς ούτε να στερήσει από τον κάκτο την απαραίτητη υγρασία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά ούτε να το ποτίσει υπερβολικά Συχνά με τον καιρό και την εμπειρία αποκτά κανείς την ικανότητα να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ευκολότερα και ο κύριος κανόνας για την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι αυτός που αναφέρθηκε και παραπάνω δηλαδή εάν κανείς δεν είναι σίγουρος ότι πρέπει να ποτίσει καλύτερα να περιμένει μερικές ακόμη μέρες για να ποτίσει Φως Η συντριπτική πλειοψηφία των κάκτων ζει σε περιοχές με πολλή ηλιοφάνεια Έτσι ο ήλιος και γενικότερα ο καλός φωτισμός είναι στοιχείο ουσιαστικό για την καλλιέργεια των κάκτων Μάλιστα ορισμένοι κάκτοι ανοίγουν πλήρως τα άνθη τους μόνο όταν τα χτυπάει απευθείας ήλιος Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις απαιτήσεις σε ήλιο που βασίζονται στο φυσικό περιβάλλον προέλευσης κάποιων ειδών Για

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 4: Η καλλιέργεια των κάκτων

την ανάπτυξη της μάζας του φυτού Όμως επειδή οι κάκτοι έχουν φυσιολογικά αργή ανάπτυξη σε σχέση με άλλα φυτά που βγάζουν για παράδειγμα συνεχώς νέα φύλλα το πολύ άζωτο περισσότερο βλάπτει τους κάκτους παρά τους ωφελεί Εγώ τους βάζω λίπασμα μία φορά το μήνα από τον Απρίλιο‐Μάιο μέχρι τον Ιούλιο Όταν ποτίζετε φροντίστε το χώμα να διαποτιστεί πλήρως με νερό Μην ποτίζετε δηλαδή τη γλάστρα επιφανειακά Διαφορετικά οι ρίζες δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά και μπορεί να κατευθύνονται στην επιφάνεια και όχι σε βάθος της γλάστρας όπως θα έπρεπε Προτιμότερο δηλαδή είναι να ποτίζετε όταν πρέπει με τρόπο τέτοιο μέχρι το νερό να βγαίνει κάτω από τη γλάστρα Θυμηθείτε ότι οι κάκτοι είναι προσαρμοσμένοι να αντέχουν στην έλλειψη νερού Έτσι είναι δυνατόν να απορροφούν και την υγρασία που βρίσκεται στον αέρα Ο καλύτερος κανόνας εάν δεν είστε σίγουροι για το αν χρειάζεται το φυτό πότισμα μην το ποτίσετε Πριν ποτίσουμε βεβαιωνόμαστε ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Εγώ δοκιμάζω το χώμα με ένα σουβλακόξυλο βάζοντας το σουβλακόξυλο ή οδοντογλυφίδα μερικά εκατοστά στο χώμα μπορείτε να καταλάβετε εάν είναι στεγνό ή υγρό Αν είναι στεγνό το ξυλαράκι θα είναι στεγνό όταν το βγάλετε από το χώμα εάν είναι υγρό το χώμα θα δείτε επάνω στο ξυλάκι κομματάκια χώματος Στην πρώτη περίπτωση ποτίζουμε στη δεύτερη όχι Σε γενικές γραμμές από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο ποτίζω μία φορά περίπου την εβδομάδα το πολύ δύο Οι περισσότεροι κάκτοι προτιμούν το ph του χώματος να είναι ελαφρώς όξινο (6‐65) Δυστυχώς ακόμη κι αν αγοράσει κανείς το καλύτερο χώμα το πότισμα με νερό της βρύσης συνήθως με τον καιρό κάνει το χώμα αλκαλικό (θα δείτε συνήθως στον πάτο τις γλάστρας άλατα) Έτσι εάν είναι δυνατόν προτιμήστε το βροχόνερο που μπορείτε να συλλέξετε σε έναν απλό κουβά ή θυμηθείτε να μεταφυτεύσετε με νέο χώμα το φυτό ύστερα από 2‐3 χρόνια το πολύ Το λανθασμένο πότισμα (δηλαδή πολύ συχνό πότισμα) είναι το συχνότερο σημείο σφαλμάτων στην καλλιέργεια των κάκτων Πολλές φορές κάποιες γενικές οδηγίες που δίνονται πχ μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες στην πραγματικότητα είναι ενδεικτικές και όχι απόλυτες Ένας πιο σωστός κανόνας είναι μετά το πότισμα αφήνουμε το χώμα να στεγνώσει έπειτα περιμένουμε ακόμη 5‐6 μέρες κι ύστερα μπορούμε να ποτίσουμε Συχνά η αναφορά στο 1 εβδομάδα ή κάθε 10 μέρες γίνεται διότι ο χρόνος βάσει του παραπάνω κανόνα συμπίπτει με αυτό δηλαδή περίπου 1 εβδομάδα ή 10 μέρες ανάλογα με κάποιους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη χρονική διάρκεια Οι παράγοντες αυτοί παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω και μπορούν να επιμηκύνουν ή να μικρύνουν το διάστημα ανάμεσα στο πότισμα

το αν το φυτό βρίσκεται σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία (όταν βρίσκεται το φυτό σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία χρειάζεται περισσότερο νερό) την εποχή του χρόνου (παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι ξεκινούν την ανάπτυξή τους την άνοιξη υπάρχουν και εξαιρέσεις) τις ειδικές κλιματικές συνθήκες μίας περιοχής (περισσότερη ή λιγότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι συνολικά χαμηλότερες) τη σύσταση του χώματος (πολύ στραγγιστερό χώμα ή χώμα που συγκρατεί περισσότερο νερό) το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (στη μικρή γλάστρα ή σε πήλινη γλάστρα το χώμα στεγνώνει γρηγορότερα απʹ ότι σε μεγάλη γλάστρα ή σε πλαστική γλάστρα) η θέση στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (σε θέση με περισσότερη ώρα ηλιοφάνειας οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες γιατί υπάρχει γρηγορότερη εξάτμιση νερού) το είδος του κάκτου (ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές με πολύ λίγη βροχόπτωση ή με συχνή βροχόπτωση αλλά ιδιαίτερα στραγγιστερό χώμα που αποτελείται στο μεγαλύτερο βαθμό από χαλικάκι άμμο κλπ) η ηλικία ή το μέγεθος του κάκτου Όσο περισσότερο μεγαλώνει ένας κάκτος έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί περισσότερο νερό στο σώμα του με αποτέλεσμα το πότισμα να μην είναι αναλογικά το ίδιο με εκείνο που χρειαζόταν όταν το φυτό ήταν πολύ μικρό Η ευαισθησία αυτή βέβαια οφείλεται και στο ότι ο μεγαλύτερος κάκτος βρίσκεται σε μεγαλύτερη γλάστρα με περισσότερο χώμα το οποίο συγκρατεί περισσότερο νερό για περισσότερες ημέρες Έτσι όταν σκέφτεται κανείς το πότισμα θα πρέπει να ακολουθεί μία τέτοια λογική ώστε τελικώς ούτε να στερήσει από τον κάκτο την απαραίτητη υγρασία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά ούτε να το ποτίσει υπερβολικά Συχνά με τον καιρό και την εμπειρία αποκτά κανείς την ικανότητα να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ευκολότερα και ο κύριος κανόνας για την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι αυτός που αναφέρθηκε και παραπάνω δηλαδή εάν κανείς δεν είναι σίγουρος ότι πρέπει να ποτίσει καλύτερα να περιμένει μερικές ακόμη μέρες για να ποτίσει Φως Η συντριπτική πλειοψηφία των κάκτων ζει σε περιοχές με πολλή ηλιοφάνεια Έτσι ο ήλιος και γενικότερα ο καλός φωτισμός είναι στοιχείο ουσιαστικό για την καλλιέργεια των κάκτων Μάλιστα ορισμένοι κάκτοι ανοίγουν πλήρως τα άνθη τους μόνο όταν τα χτυπάει απευθείας ήλιος Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις απαιτήσεις σε ήλιο που βασίζονται στο φυσικό περιβάλλον προέλευσης κάποιων ειδών Για

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 5: Η καλλιέργεια των κάκτων

το αν το φυτό βρίσκεται σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία (όταν βρίσκεται το φυτό σε ανάπτυξη ήκαι ανθοφορία χρειάζεται περισσότερο νερό) την εποχή του χρόνου (παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι ξεκινούν την ανάπτυξή τους την άνοιξη υπάρχουν και εξαιρέσεις) τις ειδικές κλιματικές συνθήκες μίας περιοχής (περισσότερη ή λιγότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι συνολικά χαμηλότερες) τη σύσταση του χώματος (πολύ στραγγιστερό χώμα ή χώμα που συγκρατεί περισσότερο νερό) το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (στη μικρή γλάστρα ή σε πήλινη γλάστρα το χώμα στεγνώνει γρηγορότερα απʹ ότι σε μεγάλη γλάστρα ή σε πλαστική γλάστρα) η θέση στην οποία βρίσκεται ο κάκτος (σε θέση με περισσότερη ώρα ηλιοφάνειας οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες γιατί υπάρχει γρηγορότερη εξάτμιση νερού) το είδος του κάκτου (ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές με πολύ λίγη βροχόπτωση ή με συχνή βροχόπτωση αλλά ιδιαίτερα στραγγιστερό χώμα που αποτελείται στο μεγαλύτερο βαθμό από χαλικάκι άμμο κλπ) η ηλικία ή το μέγεθος του κάκτου Όσο περισσότερο μεγαλώνει ένας κάκτος έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί περισσότερο νερό στο σώμα του με αποτέλεσμα το πότισμα να μην είναι αναλογικά το ίδιο με εκείνο που χρειαζόταν όταν το φυτό ήταν πολύ μικρό Η ευαισθησία αυτή βέβαια οφείλεται και στο ότι ο μεγαλύτερος κάκτος βρίσκεται σε μεγαλύτερη γλάστρα με περισσότερο χώμα το οποίο συγκρατεί περισσότερο νερό για περισσότερες ημέρες Έτσι όταν σκέφτεται κανείς το πότισμα θα πρέπει να ακολουθεί μία τέτοια λογική ώστε τελικώς ούτε να στερήσει από τον κάκτο την απαραίτητη υγρασία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά ούτε να το ποτίσει υπερβολικά Συχνά με τον καιρό και την εμπειρία αποκτά κανείς την ικανότητα να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ευκολότερα και ο κύριος κανόνας για την ανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι αυτός που αναφέρθηκε και παραπάνω δηλαδή εάν κανείς δεν είναι σίγουρος ότι πρέπει να ποτίσει καλύτερα να περιμένει μερικές ακόμη μέρες για να ποτίσει Φως Η συντριπτική πλειοψηφία των κάκτων ζει σε περιοχές με πολλή ηλιοφάνεια Έτσι ο ήλιος και γενικότερα ο καλός φωτισμός είναι στοιχείο ουσιαστικό για την καλλιέργεια των κάκτων Μάλιστα ορισμένοι κάκτοι ανοίγουν πλήρως τα άνθη τους μόνο όταν τα χτυπάει απευθείας ήλιος Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις απαιτήσεις σε ήλιο που βασίζονται στο φυσικό περιβάλλον προέλευσης κάποιων ειδών Για

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 6: Η καλλιέργεια των κάκτων

παράδειγμα ορισμένοι κάκτοι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει κι άλλη βλάστηση και μπορεί να ζουν στον ίσκιο θάμνων Κάποιοι άλλοι ζουν εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας Τέλος όπως είναι φυσικό οι μικρής ηλικίας κάκτοι φυτρώνουν συχνά δίπλα σε κάποιο μεγαλύτερο φυτό το οποίο τους παρέχει κάποιο ίσκιο για μερικές τουλάχιστον ώρες Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ώστε να παρέχει στους κάκτους τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού Χρήσιμες συμβουλές για το φωτισμό ‐ ήλιο Οι κάκτοι χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο φως και ήλιο Ένας πολύ χρήσιμος κανόνας είναι να παρέχεται κάποιος ίσκιος σε κάκτους που έχουν αραιά αγκάθια και το δέρμα τους είναι εμφανές Αντιθέτως κάκτοι που είναι ʺασπριδεροίʺ και με πολύ πυκνά αγκάθια προτιμούν την άμεση έκθεση στον ήλιο Την άμεση έκθεση στον ήλιο ʺαγαπούνʺ και οι κάκτοι που έχουν γαλαζωπό δέρμα Πολλοί κάκτοι ανοίγουν τα λουλούδια τους όταν ο ήλιος τούς χτυπάει απευθείας Το χειμώνα έχω τους περισσότερους κάκτους μου στο μπαλκόνι σκεπασμένους με μουσαμά δημιουργώντας ένα αυτοσχέδιο θερμοκήπιο Έτσι και το χειμώνα έχουν φως και κατά τις ηλιόλουστες αλλά κρύες ημέρες μπορεί να έχουν κάποια φυσική θέρμανση και να αντέχουν καλύτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας Εάν μένετε σε μέρος όπου ο χειμώνας είναι πολύ δριμύς μπορείτε να τους έχετε σε κάποιο δωμάτιο χωρίς θέρμανση (αποθήκη υπόγειο κλπ) για τις ημέρες με πολύ κρύο Ορισμένοι κάκτοι χρειάζονται και το χειμώνα αρκετή ηλιοφάνεια για τη δημιουργία λουλουδιών Οπωσδήποτε χρειάζονται ηλιοφάνεια το χειμώνα κάκτοι που ανθίζουν κατά τους χειμερινούς μήνες Την άνοιξη που ο ήλιος ξεκινάει να γίνεται πιο έντονος κάποιοι κάκτοι μπορεί να καούν από τον ήλιο (δεν παίρνουν ακριβώς φωτιά ‐) αλλά δημιουργούνται αλλοιώσεις στην επιδερμίδα τους) Έτσι όταν θα δείτε να αλλάζει το χρώμα της επιδερμίδας του φυτού σε καφέ κοκκινωπό κλπ μάλλον κάτι τέτοιο έχει συμβεί) Γιʹ αυτό χρειάζεται σταδιακή έκθεση στον ήλιο ή κάποια σκίαση (δείτε στη φωτογραφία πώς δημιουργώ ίσκιο) Το ίδιο ίσως χρειαστεί κατά τις πολύ ζεστές ημέρες (καύσωνας) Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο σκίαστρο που θα βρείτε σε καταστήματα αγροτικών ειδών Έχετε πάντα στο νου σας την ισορροπία μεταξύ φωτός νερού και θερμοκρασίας Σε ένα σκοτεινό μέρος με ζέστη οι κάκτοι σας θα υπέφεραν Μάλιστα εάν τους ποτίζατε (καλό από τη μία) θα δημιουργούσαν περίεργη ανάπτυξη (κορμούς με δυσανάλογη και αφύσικη επιμήκυνση) Αυτό πιθανόν να το δείτε σε κάποια καταστήματα που πωλούν κάκτους και συμβαίνει από την προσπάθεια του φυτού να φτάσει

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 7: Η καλλιέργεια των κάκτων

σε μέρος με φως Οι επιφυτικοί κάκτοι χρειάζονται λιγότερο ήλιο από ότι συνήθως οι περισσότεροι κάκτοι Αυτοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κάποιο σκιερό μέρος με κάποια λίγη ηλιοφάνεια για λίγη ώρα το πρωί ή το απόγευμα Οπωσδήποτε δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε θέση με πολύωρη απευθείας έκθεση στον ήλιο Χώμα Η γλάστρα των φυτών είναι το σπίτι τους Σε αντίθεση με τα ζώα τα φυτά δεν μπορούν να μετακινηθούν και να διαλέξουν τη γλάστρα με το χώμα που θα προτιμούσαν Στη φύση βέβαια έχουν κάνει αυτές τις επιλογές κι έτσι κάποια φυτά εξελίχθηκαν με ορισμένο τρόπο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη όπου ζουν και είναι ο φυσικός τους χώρος Καλλιεργώντας τους κάκτους αλλά και ένα οποιοδήποτε φυτό σε γλάστρα θα πρέπει να φροντίζουμε να του παρέχουμε όμοιες συνθήκες με εκείνες του περιβάλλοντός του Ειδικά για τους κάκτους το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το χώμα στο οποίο τοποθετούνται να είναι όσο το δυνατόν στραγγιστερό Να επιτρέπει δηλαδή τη γρήγορη αποστράγγιση του νερού κάθε φορά που το ποτίζουμε Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν ότι οι κάκτοι ζουν σε έρημο όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μόνο άμμος Αυτό είναι λανθασμένο Ορισμένοι κάκτοι μπορεί να ζουν σε ημι‐ερημικές τοποθεσίες όπου όμως έχουν διαθέσιμα πολλά στοιχεία στο χώμα Ωστόσο όπως και με τις άλλες ανάγκες των κάκτων έτσι και με το χώμα υπάρχουν ορισμένες ειδικές απαιτήσεις αναλόγως του είδους του κάκτου που είναι χρήσιμο να αναζητήσει και να μάθει κανείς ώστε να παρέχει τις καλύτερες συνθήκες Χρήσιμες συμβουλές για το χώμα των κάκτων Προμηθευτείτε κάποιο ειδικό χώμα για κάκτους Το σημαντικό κριτήριο είναι να επιτρέπει το γρήγορο στράγγισμα του νερού Ένα καλό χώμα για κάκτους μπορεί να έχει κάποιο ποσοστό άμμου ήκαι πετραδάκια που βοηθούν στο στράγγισμα Εάν δεν μπορείτε να βρείτε χώμα ειδικό για κάκτους μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε κάποιο μίγμα από κοινό φυτόχωμα τύρφη και κάποιο ποσοστό άμμου ή και πολύ ψιλό πετραδάκι Η τύρφη παίζει το ρόλο του να κάνει πιο όξινο το ph του χώματος (που αρέσει στους περισσότερους κάκτους) Έτσι αν δε βρείτε τύρφη μπορείτε να βάλετε κάποιο ποσοστό χώματος για οξύφυτα (αζαλέες γαρδένιες κλπ) Τα βοτσαλάκια και πετραδάκια που μπορεί να δείτε ότι τοποθετούνται στο επάνω μέρος της γλάστρας πιστεύεται ότι προστατεύουν από κάποια ζιζάνια Ένας άλλος λόγος που χρησιμοποιούνται είναι για να προστατεύουν τη βάση του φυτού από το να έρχεται σε άμεση επαφή με

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 8: Η καλλιέργεια των κάκτων

το χώμα Όταν το χώμα είναι υγρό για αρκετό καιρό αυτό μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της βάσης του φυτού Εκτός από αυτά δίνουν και ωραιότερη εμφάνιση στο φυτό Μία πολύ καλή συμβουλή που έχω διαβάσει είναι να τοποθετείται στον πάτο της γλάστρας πριν μπει το χώμα ένα κομμάτι χαρτιού ή φίλτρο του καφέ Με τον τρόπο αυτό συγκρατείται το χώμα και δε φεύγει από τις τρύπες της γλάστρας Για να εξασφαλιστεί το ότι το χώμα στη γλάστρα δε θα παραμείνει υγρό για πολύ είναι καλό να προτιμούνται όσο το δυνατόν μικρές γλάστρες (ανάλογα με το μέγεθος του φυτού) Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να έχετε καλύτερο έλεγχο της υγρασίας του χώματος (και πιάνουν και λιγότερο χώρο) Οι εποχές Οι κάκτοι όπως όλα τα φυτά ακολουθούν έναν κύκλο κατά τη διάρκεια του έτους κατά τις διάφορες φάσεις του οποίου αναπτύσσονται ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους ανθοφορούν κλπ Το ρυθμό αυτό θα πρέπει να τον σεβαστεί ο καλλιεργητής ώστε να παρέχει στα φυτά του εκείνο που χρειάζονται τη δεδομένη στιγμή Έτσι για παράδειγμα αρκετά παχύφυτα του νότιου ημισφαιρίου ακολουθούν αυτό το ρυθμό ανάπτυξης ακόμη κι όταν κάποιος τα έχει στο βόρειο ημισφαίριο Δηλαδή αναπτύσσονται και ανθίζουν την εποχή που στο δικό μας ημισφαίριο είναι φθινόπωρο και χειμώνας Οι περισσότεροι κάκτοι έχουν προσαρμοστεί στο ρυθμό του βόρειου ημισφαιρίου με κάποιες λίγες εξαιρέσεις που θα πρέπει κανείς να γνωρίζει αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο είδος Χρήσιμες συμβουλές για το ρόλο των εποχών στην ανάπτυξη των κάκτων Οι κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση το χειμώνα και όταν οι θερμοκρασίες είναι πάρα πολύ υψηλές το καλοκαίρι Κατά την εποχή της ανάπαυσης οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται και βρίσκονται σε μία κατάσταση νάρκης Έτσι εάν τους προσθέσετε νερό κατά την περίοδο αυτή δε θα απορροφηθεί από το φυτό και θα έχει ως αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες του Το χειμώνα δεν ποτίζω καθόλου τους κάκτους μου και μένουν έξω ακόμη και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού χρειάζεται κάποιο πολύ αραιό πότισμα μόνο (κάθε δύο εβδομάδες) Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όχι μόνο δεν πρέπει να αποφεύγονται αλλά πρέπει να επιδιώκονται καθώς απαιτούνται για την παραγωγή λουλουδιών την άνοιξη Καλή χειμερινή θερμοκρασία

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 9: Η καλλιέργεια των κάκτων

θεωρείται κάτω από τους 15 ή 10 βαθμούς Κελσίου και μέχρι 8 Ωστόσο οι περισσότεροι δικοί μου έχουν μείνει έξω και με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις Βρείτε το όνομα του κάκτου σας και αναζητήστε τυχόν ειδικές πληροφορίες Σημαντικός παράγοντας για να αντέξουν τις χαμηλές θερμοκρασίες είναι το χώμα των φυτών να είναι απολύτως στεγνό Εάν δεν μπορείτε να αφήσετε τους κάκτους σας έξω σε κάποιο μπαλκόνι επιλέξτε κάποιο δωμάτιο που δεν έχει θέρμανση ή τουλάχιστον έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το υπόλοιπο σπίτι Όταν έρθει η άνοιξη και εξαλειφθεί ο κίνδυνος παγωνιάς μπορείτε να ʺξυπνήσετεʺ τα φυτά ψεκάζοντάς τα με λίγο νερό Με τον τρόπο αυτό θα πάρουν κάποια λίγη υγρασία χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να σαπίσουν και θα αισθανθούν ότι μπορούν να ξεκινήσουν τον θερινό τους κύκλο Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται και ξεσκόνισμα του δέρματός τους που είναι απαραίτητο για να αναπνέουν Αγοράζοντας κακτοειδή Η προμήθεια ενός νέου κάκτου συνδέεται με κάποια σημεία τα οποία πρέπει να προσέξει κανείς και αφορούν κυρίως την κατάσταση της υγείας του Αλλωστε όποιος αγοράζει ένα φυτό δεν το αγοράζει για να του χαλάσει αλλά για να το διατηρήσει Έτσι μπορεί να συμβεί ένας κάκτος να μην είναι σε καλή κατάσταση υγείας κατά την αγορά του με αποτέλεσμα να μας χαλάσει ή ακόμη και να μεταδώσει ασθένειες στα άλλα μας φυτά Ακόμη ένα νέο είδος φυτού στο μπαλκόνι μας ή στον κήπο μας πάντα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον που διαθέτουμε Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ορισμένα σημεία που θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ειδικά για την περίπτωση των κάκτων Συμβουλές για την αγορά κάκτων Στην Ελλάδα η αγορά κάκτων μπορεί να γίνει από ανθοκομικές εκθέσεις απευθείας από ορισμένα φυτώρια που καλλιεργούν κάκτους αλλά και από ανθοπωλεία κι ακόμη και από supermarket Επίσης μπορεί κανείς να προμηθευτεί κάκτους από φυτώρια χωρών του εξωτερικού Γενική κατάσταση υγείας Κατά την αγορά ενός κάκτου από ανθοπωλείο ή supermarket θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση υγείας του φυτού Επειδή συνήθως τα φυτά μπορεί να βρίσκονται αρκετό καιρό στο κατάστημα από τότε που μεταφέρθηκαν από το φυτώριο είναι δυνατόν οι συνθήκες στις οποίες διατηρούνται να μην είναι οι καλύτερες Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι κάκτοι να έχουν προσβληθεί από ασθένειες ή να έχουν σάπιο ριζικό σύστημα από το πολύ πότισμα Έτσι είναι χρήσιμο να ελέγχεται το φυτό για τυχόν έντομα επάνω του και

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 10: Η καλλιέργεια των κάκτων

η κατάσταση των ριζών του Ο κάκτος θα πρέπει να δείχνει γενικώς υγιής και να μην έχει τραυματισμούς στο σώμα του Δυσανάλογη επιμήκυνση Ένα δεύτερο σημείο προβλημάτων σʹ αυτά τα σημεία πώλησης είναι η έλλειψη φωτός στις θέσεις όπου τοποθετούνται οι κάκτοι Η μακροχρόνια παραμονή κάκτων σε σημείο χωρίς φυσικό φως είναι δυνατόν να οδηγήσει τα φυτά σε επιμηκύνσεις του σώματός τους που γίνονται για να φτάσει ο κάκτος σε σημείο με περισσότερο φως Θα δείτε για παράδειγμα ορισμένους κάκτους όπου ενώ το κάτω μέρος του φυτού είναι σκούρο πράσινο και έχει σχήμα σφαιρικό στην κορυφή η νέα ανάπτυξη του κάκτου να είναι πολύ ανοιχτόχρωμη και στενόμακρη Αποφύγετε να αγοράσετε τέτοιους κάκτους γιατί το παραμοφωμένο σχήμα τους δε θα επανέλθει στο φυσιολογικό του και επιπλέον οι κάκτοι αυτοί είναι πιο ευαίσθητοι στην προσβολή από ασθένειες Ξένα σώματα Το τρίτο σημείο προσοχής αφορά κάποια ʺδιακοσμητικάʺ άνθη που τοποθετούνται επάνω στους κάκτους ή ακόμη και πλαστικά ματάκια Αυτά μπορεί να είναι είτε κολλημένα με κόλλα () είτε ακόμη χειρότερα καρφιτσωμένα () Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση τα καρφιτσωμένα ξένα σώματα επάνω στον κάκτο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά καθώς η οπή που δημιουργείται μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου ασθενειών ή να προκαλέσει το σάπισμα του κάκτου Τα κολλημένα άνθη μπορεί να είναι λιγότερο βλαβερά ωστόσο μπορεί και αυτά να προκαλέσουν ζημιά στον κάκτο με το τράβηγμά τους οπότε μπορεί και να αφαιρεθούν και αγκάθι μαζί με την κόλλα ή και κομμάτι του σώματος του κάκτου Ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί εάν είναι τοποθετημένα σε σημεία ανάπτυξης του κάκτου Η αγορά από εξειδικευμένα φυτώρια Είναι ίσως το καλύτερο μέρος για να προμηθευτεί κανείς κάκτους Οι καλλιεργητές γνωρίζουν τις απαιτήσεις των κάκτων και τους φροντίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για αντικείμενα αλλά για φυτά πάντα είναι δυνατόν να υπάρχουν κι εδώ ορισμένα προβλήματα Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν φυτά λιγότερο υγιή φυτά που έχουν προσβληθεί από ασθένειες κλπ Για το λόγο αυτό είναι χρήσιμο πάντα οι κάκτοι να εξετάζονται για την κατάσταση υγείας τους απʹ όπου κι αν προέρχονται Το όνομα του κάκτου Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την βοτανική ονομασία φυτών είναι δυνατόν τα ονόματα των κάκτων να θεωρηθούν ως κάτι το πολύπλοκο και μη σημαντικό Ωστόσο η σημασία τού να γνωρίζει κανείς το όνομα του κάκτου που έχει δεν έγκειται στην επίδειξη γνώσης ή για να εντυπωσιάσει τους μη σχετικούς Η γνώση του ονόματος ενός κάκτου βοηθάει στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό του περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες ζει έτσι ώστε να μπορεί

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 11: Η καλλιέργεια των κάκτων

κανείς να του παρέχει τις καλύτερες συνθήκες από άποψη ποτίσματος χώματος και θερμοκρασίας Οι κάκτοι σε αντίθεση με άλλα είδη φυτών είναι ʺαυθεντικάʺ είδη δηλαδή συναντώνται στη φύση έτσι ακριβώς όπως και στις συλλογές ενώ είναι λίγες οι περιπτώσεις υβριδίων ή ειδών που έχουν δημιουργηθεί με ειδικές διασταυρώσεις Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πολλά εύκολα (ʺκαταναλωτικάʺ) ονόματα όπως πχ κάθισμα της πεθεράς (συνήθως echinopsis) ή πάγος (μία ευρεία γκάμα παχύφυτων) Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται είναι οι επίσημες βοτανικές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στη βοτανική και περιγράφουν το γένος (πρώτη λέξη) και το είδος (δεύτερη λέξη) Έτσι για παράδειγμα ένα ολόκληρο γένος κάκτου μπορεί να συναντάται σε ορισμένες μόνο περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κλιματολογικά (πχ οι κάκτοι του γένους copiapoa συναντώνται στη Χιλή) Σε άλλες περιπτώσεις κάκτοι του ίδιου γένους μπορεί να συναντώνται σε διάφορες περιοχές όμως κάποια είδη μόνο σε ορισμένες κάποιες φορές πολύ ειδικές περιοχές Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ειδικές συνήθειες ως προς το πότισμα τη σύσταση του εδάφους αλλά και το σχήμα και το μέγεθος του κάκτου Αυτές οι ονομασίες είναι αρχικώς δύσκολες για κάποιον μη εξοικειωμένο σε αντίθεση με άλλα φυτά όπου συνήθως μία γενική ονομασία είναι αρκετή (πχ τριανταφυλλιά αζαλέα τούγια γαρύφαλλο κλπ) Και βέβαια δεν είναι απαραίτητη η γνώση τους για κάποιον που έχει ένα‐δύο κάκτους που φημίζονται για την αντοχή τους και τις λίγες τους απαιτήσεις σε φροντίδα Αποκτούν όμως σημασία όταν κανείς αποκτά περισσότερους κάκτους και ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα γιʹ αυτούς και για τη φροντίδα τους Οι κάκτοι που πωλούνται συνήθως στα περισσότερα ανθοπωλεία ή supermarket δεν έχουν ένδειξη της ονομασίας τους κι αυτό μπορεί να δυσκολέψει κάποιον που αγοράζει έναν κάκτο Στην περίπτωση αυτή μπορεί να προσπαθήσει να αναγνωρίσει τον κάκτο μέσα από φωτογραφίες στο internet ή μέσα από σχετικά βιβλία Τα εξειδικευμένα φυτώρια συχνά μπορούν να δώσουν αυτές τις πληροφορίες που αφορούν τόσο το όνομα του κάκτου αλλά και ειδικές πληροφορίες για τη φροντίδα του Οι πρώτες μέρες στο νέο σπίτι Απʹ όπου και να έχει προμηθευτεί κανείς ένα νέο φυτό είναι χρήσιμο να του δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις πρώτες μέρες στο νέο του περιβάλλον Ήλιος Για παράδειγμα ακόμη κι αν κανείς γνωρίζει ότι σε ένα συγκεκριμένο είδος κάκτου αρέσει ο απευθείας ήλιος είναι καλό να του δοθεί κάποιος χρόνος προσαρμογής μερικών ημερών ή και εβδομάδας τουλάχιστον σε μία ημισκιερή θέση

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 12: Η καλλιέργεια των κάκτων

Ασθένειες Ένας νέος κάκτος στο σπίτι μπορεί να φέρει μαζί του κάποιες ασθένειες που μπορεί να μην παρατήρησε κανείς κατά την αγορά του Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν προνύμφες εντόμων που δεν ήταν ορατές με γυμνό μάτι Έτσι προς αποφυγή μετάδοσης και στους άλλους κάκτους είναι χρήσιμο ο νέος ή οι νέοι κάκτοι να μην τοποθετούνται πολύ κοντά στους υπόλοιπους για ένα διάστημα δύο εβδομάδων περίπου Μεταφύτευση Συνήθως οι κάκτοι πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια και το μέγεθος του κάκτου μπορεί να έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας Για να δοθεί στον κάκτο η ευκαιρία να αναπτυχθεί καλύτερα αλλά και για να γίνει καλύτερη εξέταση των ριζών για ασθένειες είναι προτιμότερο να μεταφυτευτεί ο κάκτος σε μία αναλόγως του μεγέθους του μεγαλύτερη γλάστρα Οι κάκτοι είναι μία οικογένεια φυτών της οποίας τα μέλη μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι ανάγκες τους αλλά και οι συνήθειές τους είναι πανομοιότυπες Όσο περισσότερους κάκτους αποκτά ένας συλλέκτης τόσο περισσότερα μαθαίνει για τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του κάθε κάκτου ακόμη και μέσα στο ίδιο γένος Διαφορετικοί χρόνοι ανάπτυξης που απαιτούν προσαρμογή ποτίσματος διαφορετικά σχήματα που απαιτούν ορισμένες γλάστρες διαφορετικό ριζικό σύστημα διαφορετικό μέγεθος και άλλα πολλά είναι εκείνα που θα μετατρέψουν τον κάθε κακτόφιλο σε έναν εξερευνητή που διαρκώς ανακαλύπτει όλο και περισσότερα για τα αγαπημένα του φυτά Η ανταμοιβή υγιή φυτά που χαρίζουν όμορφα άνθη Ειδικά χαρακτηριστικά Κάποιοι κάκτοι θεωρούνται εύκολοι ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται δύσκολοι στη φροντίδα Η δυσκολία ή ευκολία συνήθως αφορά τη δυνατότητα να παρέχει κανείς στους κάκτους του συνθήκες όμοιες με εκείνες που υπάρχουν στο φυσικό τους περιβάλλον Έτσι παρόλο που οι περισσότεροι κάκτοι προσαρμόζονται στις συνθήκες του δικού μας κλίματος ορισμένοι χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζουν είναι πολύ εξειδικευμένες και κάποιες φορές δύσκολο να επιτευχθούν στο δικό μας χώρο Θερμοκρασία Συνήθως αφορά τη χαμηλότερη θερμοκρασία που ʺαντέχειʺ ένας κάκτος Οι περισσότεροι κάκτοι αντέχουν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κάποιοι ακόμη και κάτω του μηδενός Υπάρχουν όμως είδη που απαιτούν υψηλότερες θερμοκρασίες ακόμη και το χειμώνα οπότε θα πρέπει κανείς να τα έχει σε χώρο που θα

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 13: Η καλλιέργεια των κάκτων

προστατεύονται από το κρύο Βέβαια ισχύει και το αντίστροφο μεγάλος αριθμός κάκτων απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα για να ανθίσει την άνοιξη Υγρασία Η ʺΑχίλλειος πτέρνα των κάκτωνʺ και αφορά τόσο την υγρασία στο χώμα όσο και την υγρασία του αέρα Όσες φορές και να το επαναλάβει κανείς δεν είναι αρκετές οι κάκτοι είναι φυτά κατασκευασμένα για να αντέχουν την έλλειψη νερού Κάποια είδη που ζουν σε ημι‐ερήμους κι έχουν εξελιχθεί ώστε η απώλεια υγρασίας από το σώμα τους να είναι ελάχιστη είναι πολύ πιο ευαίσθητα στο περισσότερο νερό από κάποια άλλα είδη Ορισμένα είδη έχουν ρίζα χοντρή σε σχήμα καρότου Αυτά τα είδη για παράδειγμα είναι από τα πιο ευαίσθητα και δύσκολα στο θέμα της υγρασίας καθώς έχουν την τάση να σαπίζουν εάν ποτιστούν πολύ Σύσταση του χώματος Αφορά συνήθως το πόσο στραγγιστερό είναι ένα είδος μίγματος Ορισμένοι κάκτοι ζουν σε χώμα που είναι ιδιαίτερα στραγγιστερό Ακόμη ορισμένα είδη απαιτούν πιο όξινο ph χώματος ενώ κάποια άλλα απαιτούν προσθήκη ασβεστίου στο χώμα τους για καλύτερη ανάπτυξη Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς αναζητώντας ειδικές πληροφορίες για το κάθε είδος σε ειδικά βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες στο internet Κάποιος που θα ήθελε να μη δυσκολευτεί πολύ θα μπορούσε να αγοράσει κάκτους που θεωρούνται σχετικά εύκολοι Για παράδειγμα οι κάκτοι του γένους mammillaria (που είναι και η πολυπληθέστερη κατηγορία) δε σαπίζουν εύκολα αντέχουν συνήθως σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα σας ανταμείψουν σχετικά εύκολα και γρήγορα με πάρα πολλά λουλούδια από την άνοιξη και μερικοί όλο το καλοκαίρι Στην πραγματικότητα όλοι οι κάκτοι βγάζουν άνθη Ωστόσο μερικοί από αυτούς πρέπει να φτάσουν σε ορισμένο μέγεθος και ηλικία για να ανθοφορήσουν Μέγεθος Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το μέγεθος Ορισμένοι κάκτοι γίνονται στη φύση μέχρι και 20 μέτρα ψηλοί και μερικά μέτρα διάμετρο (θυμηθείτε τις ταινίες western με τους καουμπόϊδες) γεγονός που μας δείχνει ότι σε ένα διαμέρισμα ειδικά εκ των πραγμάτων η ανάπτυξή τους θα περιοριστεί από τη γλάστρα που θα τους έχετε (εκτός κι αν έχετε κάποιο χώρο έξω και κάποιο θερμοκήπιο) Αυτό ισχύει για τους κάκτους που από μικροί συνήθως έχουν σχήμα κυλινδρικό Οι κάκτοι του γένους mammillaria μεγαλώνουν κυρίως σε διάμετρο (10‐20 εκ) παρά σε ύψος και έχουν περισσότερο σφαιρικό σχήμα Καθώς επίσης γενικά η ανάπτυξή

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 14: Η καλλιέργεια των κάκτων

τους είναι αργή θα μπορείτε να χαρείτε τους κάκτους και οι ανάγκες σε χώρο δεν είναι μεγάλες Το ίδιο συμβαίνει με τους κάκτους του γένους parodia κάποιοι echinopsis (συνήθως με θεαματικά μεγάλα άνθη) rebutia gymnocalycium κα που όλοι τους βγάζουν σχετικά γρήγορα άνθη και το μέγεθός τους είναι λογικό για οποιοδήποτε χώρο Εάν είναι δυνατόν ρωτήστε για το όνομα ήκαι τις συνήθειες του κάκτου από εκεί που θα το αγοράσετε (λίγο δύσκολο να πετύχετε κάποιον που να γνωρίζει αλλά ποτέ δεν ξέρεις) Μηνιαία φροντίδα Ιανουάριος Οι κάκτοι βρίσκονται ακόμη στη χειμερινή τους ανάπαυση Εκτός από ορισμένους που ανθίζουν αυτή την εποχή οι υπόλοιποι πρέπει να παραμείνουν στεγνοί Κάποιοι κάκτοι που ανθίζουν ή ετοιμάζονται να ανθίσουν είναι καλά να βρίσκονται σε θέση με αρκετό φως και να ποτίζονται κάθε 2‐3 εβδομάδες με λίγο νερό και προσεκτικά Το πότισμά τους είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρωϊνές ώρες κατά τις ημέρες που ο καιρός είναι σχετικά καλός κι όχι τις ημέρες που ο καιρός είναι βροχερός με αυξημένη υγρασία και κρύο Επίσης προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε κατά το πότισμα να μη βραχεί το σώμα του φυτού γιατί έτσι διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίσει Οι κάκτοι αυτοί που ανθίζουν μπορούν να παραμείνουν και μέσα στο σπίτι αλλά σε θέση με πολύ φυσικό φως Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν οπωσδήποτε έξω ώστε να επωφεληθούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες για τη θερινή τους ανθοφορία εκτός από τα είδη που δεν αντέχουν χαμηλές θερμοκρασίες Κατά τις ημέρες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (15+) ‐ κατά τις ʺαλκυονίδες ημέρεςʺ ‐ και με ηλιοφάνεια μπορούν να δοθούν ορισμένες σταγόνες νερού στους notocactus parodia και gymnocalycium φροντίζοντας να μη βραχεί το σώμα των κάκτων Οι κάκτοι πρέπει να είναι προστατευμένοι από τυχόν βροχές ήκαι χιόνι Εάν είναι σε θερμοκήπιο ή ʺσκεπασμένοιʺ με νάυλον μουσαμά κλπ πρέπει κατά τις ημέρες με καλό καιρό να αερίζεται ο χώρος αποφεύγοντας κρύα ρεύματα αέρα να ʺχτυπούνʺ απευθείας επάνω στα φυτά Επίσης την περίοδο αυτή χρήσιμο είναι να εξεταστούν οι κάκτοι για τυχόν προσβολές από μυζητικά έντομα Τα φυτά αυτά καλά είναι να απομονωθούν από τα υπόλοιπα ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η εξάπλωση των εντόμων Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria plumosa eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που βλέπετε παρακάτω

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 15: Η καλλιέργεια των κάκτων

Αυτή την εποχή ανθίζουν και ορισμένα παχύφυτα Και αυτά χρειάζονται ορισμένες ποσότητες νερού αλλά με προσοχή για να μη σαπίσουν Μπορείτε προληπτικά να προσθέσετε κάποιες φορές που θα ποτίσετε λίγο αντιμυκητιακό Φεβρουάριος Το Φλεβάρη κι αν φλεβίσει Κάποιες ημέρες ίσως δώσουν την αίσθηση ότι ο χειμώνας τελείωσε Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος χαμηλών θερμοκρασιών και παγωνιάς Έτσι οι κάκτοι πρέπει να παραμείνουν στην προστατευμένη από βροχή και χιόνι χειμερινή τους θέση Μη σας ξεγελάσουν ορισμένοι κάκτοι στους οποίους φαίνεται να ξεμυτίζουν κάποια μπουμπούκια Αυτοί μπορούν να μείνουν και απότιστοι ώσπου να σχηματιστούν καλύτερα τα μπουμπούκια τους Φυσικά χρειάζονται αρκετό ήλιο και μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά και με ελάχιστο νερό κατά τις ηλιόλουστες και σχετικά ζεστές ημέρες Φως Όλοι οι κάκτοι εξακολουθούν να χρειάζονται αρκετό φως και καθώς οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν αυτό είναι ότι καλύτερο Αν δεν έχετε τους κάκτους σε χώρο εκτός σπιτιού (προστατευμένο κλπ) αλλά μέσα στο σπίτι μπορείτε να τους βγάζετε έξω κατά τις ώρες της ημέρας που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές και να τους φέρνετε πάλι σε προστατευμένο χώρο το βράδυ Αερισμός Κάτι ακόμη που μπορείτε να κάνετε είναι να αερίζετε καλά το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι κάκτοι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας Ειδικά κατά τις ζεστές μέρες σε ένα χώρο σκεπασμένο με νάυλον ή θερμοκήπιο μπορούν να αναπτυχθούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες Αφήστε το χώρο ανοιχτό για να αερίζεται αλλά φροντίστε να είναι κλειστός όταν ενημερωθείτε για άσχημες καιρικές συνθήκες Εγώ χρησιμοποιώ κομμάτια από χαρτόνι (από χαρτοκούτια) τα οποία βάζω γύρω γύρω από τη μέσα μεριά και αν πρόκειται η θερμοκρασία να πέσει κάτω από το 0 σκεπάζω όλη την κατασκευή με μια παλιά κουβέρτα ή ένα παλιό χαλί Νερό Μην μπείτε στον πειρασμό να ποτίσετε τους κάκτους έστω κι αν κάποιες μέρες δείχνουν ανοιξιάτικες Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό στην περίπτωση μιας ξαφνικής μεταβολής του καιρού (που είναι συχνές αυτή την εποχή) με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες Εάν κανείς νομίζει ότι πρέπει να ποτίσει (πχ κάκτοι που ανθίζουν αυτή την εποχή) καλό είναι προηγουμένως να εξετάσει την πρόγνωση του καιρού και το πότισμα να γίνει όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις για χαμηλές θερμοκρασίες τις

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 16: Η καλλιέργεια των κάκτων

επόμενες μέρες Εξαίρεση και πάλι οι κάκτοι του γένους notocactus και parodia που μπορούν να ποτιστούν πολύ προσεκτικά 1‐2 φορές το μήνα επίσης όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) Μεταφύτευση Αυτό το μήνα που οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Βέβαια καλό είναι να μη μεταφυτευτούν κάκτοι με μπουμπούκια ή άνθη αυτή την εποχή αλλά κάκτοι που ανθίζουν αργότερα Αυτή η περίοδος είναι καλή διότι οι κάκτοι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν την νέα τους ανάπτυξη της άνοιξης μέσα στη νέα τους γλάστρα Για μεταφυτεύσεις αυτής της εποχής προτιμώ επίσης τις ημέρες με καλό καιρό γιατί έτσι έχει την ευκαιρία να στεγνώσει το χώμα το οποίο σχεδόν πάντα είναι ελαφρώς υγρό (εκτός κι αν κανείς χρησιμοποιεί απόλυτα στεγνό χώμα) Φυσικά μετά τη μεταφύτευση δε μας περνάει καν απʹ το μυαλό να ποτίσουμε Ορισμένοι κάκτοι που μπορεί να ανθίζουν αυτή την εποχή mammillaria gracilis mammillaria hahnianna mammillaria conspicua mammillaria carmenae κάκτοι του γένους echinofossulocactus (stenocactus) mammillaria rekoi Μάρτιος Ότι και να συμβεί μυρίζει άνοιξη σιγά σιγά Μια ματιά σε κάθε συλλογή θα το αποδείξει οι κάκτοι που ανθίζουν και άλλοι που ετοιμάζουν μπουμπούκια είναι περισσότεροι ωστόσο περιορίζονται κυρίως στο γένος mammillaria ακόμη Ίσως έχει ανθίσει ή ετοιμάζεται να ανθίσει κάποιος stenocactus (echinofossulocactus) Οι ημέρες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο και κάποιες μέρες είναι τόσο ζεστές που μάς έρχεται να πιάσουμε το ποτιστήρι το λίπασμα τις γλάστρες και τα χώματα να πάρουμε άδεια από τις δουλειές μας και να χαζεύουμε και να φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας Όμως καθώς πρόκειται για μεταβατική περίοδο ‐ από το χειμώνα στην άνοιξη ‐ είναι συχνές και οι βροχές Γιʹ αυτό η προστασία από τη βροχή είναι ακόμη απαραίτητη Όπως είναι απαραίτητος και ο καλός αερισμός ʺκλειστών χώρωνʺ όπου βρίσκονται οι κάκτοι Σε ένα σκεπασμένο με μουσαμά χώρο οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 30 βαθμούς Έτσι χρειάζεται οπωσδήποτε συχνός αερισμός του χώρου ειδικά τις ηλιόλουστες και ζεστές ημέρες Μη μαζέψετε ακόμη στην αποθήκη οριστικά τα υλικά έκτακτης ανάγκης (μουσαμά παλιά χαλάκια χαρτόνια κλπ) που μπορεί να χρειαστούν για σκέπασμα Ο μήνας αυτός και ο επόμενος συχνά επιφυλάττουν εκπλήξεις που φτάνουν μέχρι και το χιόνι Πότισμα ‐ Νερό Αναλόγως του καιρού και το είδος των κάκτων μπορεί να ξεκινήσει σιγά

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 17: Η καλλιέργεια των κάκτων

σιγά το πότισμα Προσοχή όμως στα παρακάτω 1 Στις αρχές του μήνα ποτίζουμε μόνο τους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία Καλύτερο είναι να ποτιστούν οι κάκτοι που έχουν ήδη άνθη κι όχι ακόμη όσοι αναπτύσσουν τα μπουμπούκια τους Εξαίρεση οι stenocactus (echinofossulocactus) και notocactus που χρειάζονται κάποια υγρασία Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ξεκινήσει η ανάπτυξη του σώματος του φυτού και να ανασταλλεί η ανάπτυξη των λουλουδιών 2 Οι ποσότητες νερού είναι αρχικά μικρές Οι ρίζες πρέπει να προσαρμοστούν σιγά σιγά στην περισσότερη υγρασία 3 Το πότισμα να γίνεται πρωινές ώρες ώστε να προλάβει να απορροφηθεί ήκαι να στεγνώσει τυχόν πλεονάζουσα υγρασία (και φυσικά χωρίς πιατάκι κάτω από τις γλάστρες) 4 Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δοθεί λίπασμα κατά το πρώτο πότισμα (όταν δηλαδή το χώμα είναι εντελώς στεγνό από το χειμώνα) Εγώ δε βάζω ακόμη από αυτό το μήνα λίπασμα 5 Στα μέσα του μήνα ή προς το τέλος του και ανάλογα τον καιρό πάντα μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι mammillaria echinofossulocactus κάποια gymnocalycium με σημεία ανάπτυξης eriosyce parodia και rebutia Επίσης στο τέλος του μήνα ποτίζoυμε για πρώτη φορά προσεκτικά τους κυλινδρικούς κάκτους όπως pachycereus stenocereus carnegiea cephalocereus και cleistocactus Τέλος μπορεί να γίνει ένας ελαφρύς ψεκασμός με νερό των copiapoa ή να δοθεί μία μικρή ποσότητα μόνο νερού (όχι κανονικό πότισμα) 6 Σε καμία περίπτωση να μην ποτιστούν ακόμη οι echinopsis και οι echinocereus 7 Απαραίτητο είναι πάλι να παρακολουθεί κανείς την πρόγνωση του καιρού και η οποιαδήποτε χρήση νερού να γίνει τις ημέρες που η πρόγνωση για τις επόμενες 4‐5 ημέρες είναι καλός καιρός χωρίς βροχές υγρασία και χαμηλές θερμοκρασίες 8 Γενικότερα το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι ακόμη σχετικά αραιό δηλαδή περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες Από τους παραπάνω κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν το πότισμα ένα ελαφρύ ψέκασμα με νερό το οποίο θα καθαρίσει την επιδερμίδα των κάκτων αλλά θα τους ʺξυπνήσειʺ σιγά σιγά από το λήθαργο Βέβαια αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την άποψη του καιρού και δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση τις ημέρες με αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα ή όταν υπάρχει πρόγνωση για χαμηλές θερμοκρασίες ήκαι βροχερό καιρό Ακόμη αυτό θα πρέπει να γίνει πρωινές ώρες ώστε να στεγνώσει εντελώς ο κάκτος μέχρι το βράδυ Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί είναι καλό να είναι βροχόνερο διαφορετικά θα αφήσει σημάδια από άλατα επάνω στο φυτό Αν δε θέλετε να διακινδυνέψετε το σάπισμα των κάκτων μπορείτε το ξεσκόνισμα να το κάνετε με ένα πινέλο Ακόμη στους κάκτους με πυκνό

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 18: Η καλλιέργεια των κάκτων

αγκάθι θα ανακαλύψετε ότι με ένα δυνατό φύσημα επάνω τους θα φύγει αρκετή ποσότητα σκόνης Αυτό συμβαίνει ειδικά όταν οι κάκτοι βρισκόταν σε κλειστό χώρο χωρίς αερισμό Αν αυτό γίνεται τακτικά διατηρεί γενικότερα την αισθητική του φυτού καθώς δε συσσωρεύονται σκουπιδάκια και σκόνη ανάμεσα στις πτυχές του σώματος του κάκτου Ήλιος Οι κάκτοι που βρισκόταν ως τώρα σε χώρο με λιγότερο φως και ήλιο θα πρέπει σιγά σιγά να μεταφερθούν σε πιο φωτεινό σημείο Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην απευθείας έκθεση στον ήλιο που μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στην επιδερμίδα των κάκτων Ένας τρόπος είναι να βάζετε τους κάκτους σε σημείο με περισσότερο ήλιο για λίγες ώρες αρχικά και σταδιακά να αυξάνετε αυτό το χρόνο έκθεσης Ένας άλλος τρόπος (πιο εύκολος γιατί δεν απαιτεί διαρκείς μετακινήσεις των φυτών) είναι να χρησιμοποιήσετε ένα σκίαστρο (δίχτυ) Αυτό αφορά κυρίως τους κάκτους με λιγότερο πυκνό αγκάθι Οι κάκτοι με πυκνό αγκάθι που προτιμούν τον ήλιο καθώς και οι κάκτοι που ήταν σε ηλιόλουστο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα σταδιακά θα προσαρμοστούν μόνοι τους Προς το τέλος του μήνα όλοι οι κάκτοι θα έπρεπε να βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο (πχ μπαλκόνι) ειδικά όταν οι νυκτερινές θερμοκρασίες δεν ʺπέφτουνʺ κάτω από τους 10 περίπου βαθμούς Η διαφορά θερμοκρασίας νύκτας ‐ ημέρας σκληραγωγεί τους κάκτους και βοηθάει στη σωστή ανάπτυξή τους Εξαίρεση οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι (πχ melocactus discocactus) που μπορούν να βγαίνουν λίγη ώρα έξω τις ώρες με υψηλότερες θερμοκρασίες στο περισσότερο φως εάν μέσα όπου βρίσκονται δεν έχουν αρκετό Μεταφύτευση Αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις όπου αυτό είναι απαραίτητο Ωστόσο δε θα πρέπει ακόμη να μεταφυτευτούν οι κάκτοι που βρίσκονται ήδη σε ανθοφορία ή εκείνοι που πρόκειται να ανθίσουν σύντομα Οι κάκτοι που αναπτύσσονται αργότερα και μπορούν να μεταφυτευτούν είναι πχ οι echinocereus ferocactus echinopsis matucana echinocactus και οι κεροειδείς κάκτοι (κυλινδρικοί ψηλοί) Προσοχή θα πρέπει να δοθεί ώστε το χώμα στο οποίο θα μεταφυτευτούν οι κάκτοι να είναι εντελώς στεγνό Επειδή το χώμα που συνήθως πωλείται στα καταστήματα είναι πάντα ελαφρώς υγρό εάν δεν είναι δυνατόν να το ʺστεγνώσετεʺ είναι προτιμότερο να αφήσετε τη μεταφύτευση για τον επόμενο μήνα Μετά τη μεταφύτευση θα πρέπει να περάσει μία εβδομάδα τουλάχιστον και μετά να ποτιστεί ο κάκτος Επίσης καλό είναι να γίνεται έλεγχος των ριζών και αν εντοπιστούν άσπρα σαν βαμβάκι σωματίδια (root mealy bugs) ο κάκτος να μπει σε καραντίνα (μακρυά από τους υπόλοιπους) και να αντιμετωπιστεί

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 19: Η καλλιέργεια των κάκτων

Ασθένειες Αυτό το μήνα που λόγω καιρού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει καλύτερα τους κάκτους είναι δυνατόν να ανακαλύψει προσβολές από μυζητικά έντομα Εάν είναι να χρησιμοποιηθεί φάρμακο αυτό είναι καλύτερα να γίνει μετά το 1ο‐2ο πότισμα και προληπτικά να αντιμετωπιστούν είτε όλοι οι κάκτοι είτε μόνο όσοι βρίσκονται κοντά σε εκείνους που έχουν προσβληθεί Εναλλακτικά μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το μήνα όσους έχουν ξεκινήσει να ποτίζονται και τον επόμενο μήνα να αντιμετωπιστούν όλοι προληπτικά (αφού τότε όλοι οι κάκτοι σχεδόν ποτίζονται) Εξαιρούνται οι έκτακτες περιπτώσεις όπου η προσβολή είναι μεγάλη οπότε καλό είναι να αντιμετωπιστούν σύντομα (λαμβάνοντας πάλι υπόψη τις συνθήκες του καιρού) για να μην ανασταλλεί η ανοιξιάτικη ανάπτυξη του φυτού Ακολουθείτε οπωσδήποτε τις υποδείξεις του φαρμάκου και του γεωπόνου Ανθίζουν Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria gracilis mammillaria carmenae mammillaria haageana conspicua mammillaria rekoi leptacantha mammillaria bombycina mammillaria microhelia mammillaria densispina mammillaria hahnianna mammillaria candida echinofossulocactus Απρίλιος Η άνοιξη έχει έρθει για τα καλά και όλο και περισσότεροι κάκτοι ανθίζουν Ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες ανθίζουν περισσότεροι ή λιγότεροι κάκτοι Εκτός από τους κάκτους του γένους mammillaria το μήνα αυτό ξεκινούν να βγάζουν μπουμπούκια και να ανθίζουν οι κάκτοι του γένους gymnocalycium echinocereus και notocactus κα Νερό Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες που συνοδεύονται από συχνές βροχοπτώσεις γενικότερα στην Ελλάδα κι αυτό είναι ίσως το κεντρικό σημείο που θα πρέπει να προσέξει κανείς κατά τους μήνες αυτούς οι ποσότητες νερού στις γλάστρες των κάκτων Από τη μία πλευρά λοιπόν θα πρέπει να φροντίσει κανείς οι κάκτοι που βρίσκονται εκτός σπιτιού (και καλά θα ήταν να βρίσκονται εκτός σπιτιού) να είναι προστατευμένοι από τη βροχή Έτσι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση με κάποιο σκέπαστρο όπου δε θα είναι εκτεθειμένοι στις βροχοπτώσεις ή να υπάρχει κάποιο μέσο προφύλαξης (πχ νάυλον μουσαμάς) που να χρησιμοποιηθεί όταν βλέπουμε στον ουρανό να ετοιμάζονται σύννεφα βροχής Η άλλη πλευρά αφορά τη δική μας συμμετοχή στο νερό που θα δεχτούν οι κάκτοι Το μήνα αυτό που ανθίζουν ετοιμάζουν μπουμπούκια και ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι περισσότεροι κάκτοι δε θα πρέπει να

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 20: Η καλλιέργεια των κάκτων

γίνεται υπερβολικό πότισμα Το ξαφνικό ʺπλημμύρισμαʺ της γλάστρας με νερό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι κάκτοι να ʺτραβήξουνʺ υπερβολικές ποσότητες και είτε να δημιουργηθούν σκασίματα στην επιδερμίδα τους ή (ακόμη χειρότερα) να σαπίσουν Ένας χρήσιμος κανόνας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι να ξεκινήσει αρχικά με μικρές ποσότητες νερού στους κάκτους που δείχνουν εμφανή σημάδια ανάπτυξης (πχ νέα αγκάθια στην κορυφή) προετοιμασία μπουμπουκιών και ανθοφορία Αντισταθείτε στον πειρασμό να ποτίσετε όλους τους κάκτους ειδικά εκείνους που δείχνουν ότι δεν αναπτύσσονται ακόμη Συνήθως ξεκινώ να ποτίζω τους κάκτους όταν έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό το μπουμπούκι και ορισμένους κυρίως mammillaria αρκετές μέρες αφού ανοίξουν τα πρώτα λουλούδια Οι κάκτοι του γένους notocactus βρίσκονται σε περίοδο που απαιτούν σχετικώς αρκετές ποσότητες νερού ειδικά όταν είναι εμφανή μπουμπούκια και νέα αγκάθια στην κορυφή Το ίδιο ισχύει και για τις mammillaria που έχουν ξεκινήσει την ανθοφορία Θυμηθείτε λιγότερο νερό δε βλάπτει περισσότερο μπορεί να καταστρέψει Έτσι σε κάκτους που ανθίζουν βρίσκονται σε χώμα στραγγιστερό σε θέση που έχουν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας και με καλές γενικά καιρικές συνθήκες και θερμοκρασίες υψηλές το πότισμα μπορεί να γίνεται μία φορά στις 7 ή 10 μέρες Προσαρμόστε το παραπάνω σε διαφορετικές συνθήκες δηλαδή λιγότερο στραγγιστερό χώμα λιγότερη ηλιοφάνια κλπ Λίπασμα Το μήνα αυτό μπορεί να ξεκινήσει η χρήση λιπάσματος Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος (άλλωστε το λίπασμα προστίθεται συνήθως με το πότισμα) αυτό είναι σκόπιμο να γίνει στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και όχι σε όσους ακόμη δεν αναπτύσσονται Το λίπασμα είναι καλό να είναι ειδικό για κάκτους αλλά ελλείψει τέτοιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάποιο άλλο σε μικρότερη (πχ μισή) αναλογία από την προτεινόμενη στη συσκευασία Όπως και στην περίπτωση του ποτίσματος η υπερβολική χρήση λιπάσματος στους κάκτους μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα Οι κάκτοι μπορεί μεν να δείξουν γρηγορότερη ανάπτυξη ωστόσο αυτό τους κάνει πιο ευαίσθητους και λιγότερο ανθεκτικούς σε ασθένειες Δε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ακόμη λίπασμα στους κάκτους που μόλις έχουν μεταφυτευτεί με νέο χώμα γιατί στα φυτοχώματα υπάρχει σχεδόν πάντα ήδη κάποια ποσότητα λιπάσματος Προσωπικά στους νεο‐μεταφυτευμένους κάκτους (με αγορασμένο κακτόχωμα) δεν βάζω καθόλου λίπασμα τον πρώτο χρόνο Μεταφυτεύσεις Το μήνα αυτό μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις παλαιών κάκτων που μεγάλωσαν σε νέες μεγαλύτερες γλάστρες ή των νέων κάκτων που

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 21: Η καλλιέργεια των κάκτων

αγοράστηκαν και συνήθως πωλούνται σε πολύ μικρά γλαστράκια Όσοι βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να παραμείνουν και να μεταφυτευτούν μετά την ανθοφορία τους εκτός κι αν το επιβάλλουν ειδικές περιστάσεις (μη αρκετό χώμα στη γλάστρα με εμφανείς ρίζες ή ο κάκτος έχει ξεπεράσει το μέγεθος της γλάστρας και καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος) Κατά τη μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται έλεγχος του χώματος για έντομα και να αντιμετωπιστούν ανάλογα Μετά τη μεταφύτευση οι κάκτοι δεν ποτίζονται για αρκετές ημέρες γιατί κινδυνεύουν να σαπίσουν λόγω τραυματισμών στις ρίζες τους κατά τη μεταφύτευση Ηλιος Φυσικά ο ήλιος είναι απαραίτητος αλλά θα πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στις περιπτώσεις που μεταφέρονται κάκτοι από σκιερό μέρος σε μέρος που απευθείας έκθεση στον ήλιο Εάν αυτό δεν έχει γίνει από τον προηγούμενο μήνα απαραιτήτως αυτό το μήνα οι κάκτοι θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση όπου θα έχουν αρκετή ηλιοφάνεια Τοποθετήστε τους κάκτους με πυκνό αγκάθι σε θέση με περισσότερο ήλιο και σε ημισκιερή θέση τους κάκτους με λιγότερα αγκάθια και εμφανή επιδερμίδα Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria carmenae mammillaria rekoi leptacantha mammillaria candida mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria zeilmanianna mammillaria bombycina mammillaria bocasana mammillaria spinosissima (cv un pico) mammillaria microhelia και άλλες mammillaria gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus κα Μάϊος Ο Μάιος είναι ο μήνας με τα περισσότερα λουλούδια και τη μεγαλύτερη ορατή πρόοδο στην ανάπτυξη των κάκτων Έτσι ο περισσότερος χρόνος αφιερώνεται στην παρακολούθησή τους και στο θαυμασμό των λουλουδιών Ωστόσο κάποιες εργασίες μπορούν να γίνουν και αυτό το μήνα Νερό Σχεδόν όλοι οι κάκτοι ποτίζονται κανονικά αυτό το μήνα Εκτός από την περίπτωση που για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ο καιρός είναι βροχερός και κρύος οι κάκτοι ποτίζονται κάθε 7 ή 10 ημέρες Το διάστημα αυτό ανάμεσα στα ποτίσματα είναι ενδεικτικό κι ένας ακόμη χρήσιμος κανόνας είναι να ποτίζονται όταν το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και αυτό το μήνα ώστε οι κάκτοι να είναι προστατευμένοι από τις έντονες βροχοπτώσεις που είναι συχνές αυτή την εποχή Λίπασμα Αυτό το μήνα είναι χρήσιμο να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 22: Η καλλιέργεια των κάκτων

πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Και αυτό το μήνα μπορούν να γίνουν μεταφυτεύσεις Ωστόσο όταν κάποιοι κάκτοι έχουν λουλούδια ανοιχτά καλύτερο είναι να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει η ανθοφορία Εξαιρούνται έκτακτες περιπτώσεις όπως κάκτοι με ασθένειες ή πολύ μεγάλοι κάκτοι σε πολύ μικρές γλάστρες που καθιστά δύσκολο το πότισμα και τον έλεγχο της υγρασίας του χώματος Αυτή η εποχή είναι η καλύτερη για τον πολλαπλασιασμό των κάκτων Οι κάκτοι που έχουν παραγάγει νέα κεφάλια με παραφυάδες μπορούν να αφαιρεθούν προσεκτικά από το μητρικό φυτό και να τοποθετηθούν σε νέα γλάστρα Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή είτε μεταφυτεύουμε είτε τοποθετούμε μικρά κεφάλια παραφυάδων σε νέα γλάστρα αφήνουμε να περάσουν 5‐6 ημέρες πριν τους ποτίσουμε ώστε να μη σαπίσουν Ασθένειες Οι κάκτοι είναι δυνατόν να παρουσιάσουν διάφορες προσβολές και αυτή την περίοδο Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχός τους για την παρουσία τυχόν εντόμων ώστε να αντιμετωπιστούν και να περιοριστεί η εξάπλωσή τους σε όλα τα φυτά Ήλιος Οι περισσότεροι κάκτοι ιδιαίτερα όσοι ανθίζουν χρειάζονται τώρα οπωσδήποτε μία ηλιόλουστη θέση τουλάχιστον για κάποιες ώρες την ημέρα Προσοχή στα εγκαύματα σε κάκτους που δεν έχουν συνηθίσει τον άμεσο ήλιο Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria spinosissima mammillaria backebergiana mammillaria uncinata mammillaria spinosissima mammillaria magnimamma mammillaria prolifera mammillaria matudae mammillaria melanocentra mammillaria karwinksiana mammillaria duwei mammillaria bocasana mammillaria zeilmanniana και άλλες mammillaria notocactus (parodia) schlosseri notocactus uebelmannianus notocactus fuscus parodia rutilans και άλλοι notocactus‐parodia gymnocalycium echinofossulocactus echinocereus rebutia hatiora κα Ιούνιος Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη υψηλότερες και οι κάκτοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και ανθοφορία Την τιμητική τους αυτό το μήνα από άποψης λουλουδιών έχουν οι κάκτοι του γένους echinopsis και echinocereus Αυτό το μήνα κυρίως βέβαια θαυμάζουμε και φωτογραφίζουμε τους κάκτους μας (για να μπορούμε να παρακολουθούμε την ανάπτυξή τους και για να θαυμάζουμε το χειμώνα

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 23: Η καλλιέργεια των κάκτων

τα λουλούδια τους) Κάποια λίγα σημεία όμως χρειάζονται και αυτό το μήνα την προσοχή μας Νερό Το πότισμα κατά το μήνα αυτό είναι κανονικό δηλαδή μία φορά την εβδομάδα ή κάθε 10 ημέρες Είναι καλύτερο ωστόσο να ελέγχουμε πάντα ότι το χώμα έχει στεγνώσει από το προηγούμενο πότισμα Οι κάκτοι που βρίσκονται σε ανθοφορία μπορούν να ποτιστούν και πιο συχνά Τον Ιούνιο ξεκινούν την ανάπτυξή τους οι κάκτοι του γένους matucana coryphantha και echinocactus Οπότε χρειάζεται σταδιακά η αύξηση του ποτίσματος στους κάκτους αυτούς Παρόλο που οι κάκτοι βρίσκονται στην ανάπτυξη προσέχουμε και πάλι να μην βρέχονται συνεχόμενα από τυχόν βροχές Στους κάκτους με λίγα αγκάθια και εμφανή το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας τους αρέσει τα βράδια το ψέκασμα με νερό Κυρίως επωφελούνται οι κάκτοι του γένους melocactus gymnocalycium και echinopsis Αποφεύγουμε βέβαια να χρησιμοποιούμε νερό της βρύσης το οποίο μπορεί να αφήσει αντιαισθητικά σημάδια αλάτων στην επιδερμίδα των φυτών αλλά και μακροπρόθεσμα βλάπτει τους κάκτους Χρησιμοποιούμε κυρίως νερό της βροχής ή απιονισμένο Λίπασμα Και αυτό το μήνα είναι μπορεί να δοθεί λίπασμα στους κάκτους μαζί με το πότισμα Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στους κάκτους που βρίσκονται σε ανθοφορία στους κάκτους με εμφανή σημάδια ανάπτυξης και σε όσους έχουν μεταφυτευτεί από πέρυσι ή και παλαιότερα Επιλέξτε ένα λίπασμα κατάλληλο για κάκτους με χαμηλότερο άζωτο από τα άλλα δύο στοιχεία Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή δεν είναι η καλύτερη για μεταφυτεύσεις καθώς οι κάκτοι είναι δυνατόν να ανακόψουν την ανάπτυξή τους Κατά τη μεταφύτευση είναι δυνατόν να καταστραφούν οι νέες ρίζες που δημιουργήθηκαν από την άνοιξη ως τώρα και ο κάκτος να αργήσει να βγάλει νέες Εάν βέβαια συντρέχουν ειδικοί λόγοι (πχ αντιμετώπιση ασθένειας) και εκτιμηθεί ότι οι βλάβες από τη μη μεταφύτευση είναι μεγαλύτερες από τη μεταφύτευση μπορεί να επιχειρηθεί Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο πότισμα μετά τη μεταφύτευση Αφήνουμε να περάσουν τουλάχιστον 4‐5 ημέρες ή και περισσότερες προτού ποτίσουμε για πρώτη φορά Ήλιος Για τον ήλιο μάλλον δε χρειάζεται να πούμε πολλά Το μήνα αυτό είναι άφθονος καίει και οι περισσότεροι κάκτοι τον απολαμβάνουν Ωστόσο προσοχή στα ευαίσθητα είδη που θα δείτε να αλλοιώνεται το χρώμα της επιδερμίδας τους Αν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο τοποθετήστε τον κάκτο σε πιο σκιερό μέρος μέχρι να επανέλθει και στη συνέχεια διαλέξτε μία θέση με λιγότερο ήλιο Όσοι έχετε αρκετό καιρό κάποιους κάκτους θα παρατηρήσετε ότι ορισμένοι δεν ανοίγουν εντελώς τα άνθη τους παρά

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 24: Η καλλιέργεια των κάκτων

μόνο όταν βρίσκονται εκτεθειμένοι στον ήλιο Κάποιοι άλλοι πάλι (πχ echinopsis lobivia) ανοίγουν τα άνθη τους τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί και μαραίνονται μόλις τα χτυπήσει ο ήλιος Αυτά τα στοιχεία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε ώστε να τοποθετήσετε το φυτό σε ένα ιδανικό σημείο (με λιγότερο ή περισσότερο ήλιο πρωινό ή απογευματινό ήλιο κλπ) Τέλος οι κάκτοι που βρίσκονται σε θέση με πολύωρη ηλιοφάνεια σημαντικό είναι να αερίζονται σωστά δηλαδή να βρίσκονται σε σημείο όπου ο αέρας περνάει και όχι σε ʺκλειστόʺ μέρος Ασθένειες Αυτό το μήνα είναι δυνατόν να εμφανιστούν μυζητικά έντομα στους κάκτους (mealy bugs) Κυρίως χρειάζεται να εξεταστούν οι κάκτοι στα σημεία που εφάπτουν με το χώμα σε πτυχές που δε βρίσκονται άμεσα εκτεθειμένες στον ήλιο αλλά και σε μπουμπούκια Ειδικά θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα άνθη που μαράθηκαν αλλά δεν είναι ακόμη ξερά Στη βάση τους συχνά τα έντομα αυτά βρίσκουν καταφύγιο λόγω αυξημένων χυμών περνούν απαρατήρητα και πολλαπλασιάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis cinnabarina Echinopsis haematantha Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Mammillaria backebergiana Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria magnimamma Mammillaria polythele Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia neocumingii Rebutia muscula Rebutia deminuta Echinocereus sciurus Echinocereus reichenbachii ssp fitchii Echinocereus reichenbachii Echinocereus pulchellus Echinocereus palmeri Echinocereus subinermis ssp ochoterenae Parodia rutilans Parodia microsperma Parodia formosa και άλλοι Ιούλιος Ο ζεστός αυτός μήνας του καλοκαιριού φέρνει στους κάκτους μας σχετικώς λιγότερα λουλούδια από τους προηγούμενους μήνες Κάποιοι κάκτοι όμως που ανθίζουν επανειλλημμένα κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού συνεχίζουν και αυτό το μήνα όπως πχ οι echinopsis thelocactus κα Το σημαντικό ιδιαίτερο στοιχείο του μήνα αυτού είναι το γεγονός ότι αρκετοί κάκτοι είναι δυνατόν να εισέλθουν σε κατάσταση ανάπαυσης ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές Αυτό βέβαια ισχύει περισσότερο για τους κάκτους που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται από την άνοιξη και λιγότερο για όσους έχουν αυτή την εποχή ως κύρια εποχή ανάπτυξης Έτσι κυρίως σε αυτούς θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή ειδικά στο πότισμα Νερό Στα μέσα κυρίως αυτού του μήνα μεγάλος αριθμός κάκτων εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης ιδίως όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 25: Η καλλιέργεια των κάκτων

Αυτό σημαίνει ότι όπως και στη χειμερινή περίοδο οι κάκτοι δεν αναπτύσσονται δεν απορροφούν το νερό που τους δίνουμε και κινδυνεύουν να σαπίσουν Έτσι χρήσιμο θα ήταν να παρατηρήσει κανείς τους κάκτους του και όταν δε βλέπει εμφανή σημεία ανάπτυξης (νέα αγκάθια στην κορυφή) ή ανθοφορία να περιορίσει το πότισμα Στους κάκτους αυτούς μπορεί να αραιώσουν τα ποτίσματα στη δική μου περίπτωση από μία φορά την εβδομάδα γίνεται μία στις 10‐15 ημέρες Δεν ισχύει το ίδιο βέβαια για όσους αυτή η περίοδος είναι η κύρια εποχή ανάπτυξής τους (πχ echinocactus coryphantha) ή για όσους ανθίζουν ή ετοιμάζουν μπουμπούκια Λίπασμα Συνδέοντας τα παραπάνω για τη φάση ανάπτυξης των κάκτων προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στο λίπασμα αυτό το μήνα Περισσότερο βλαβερό παρά ωφέλιμο μπορεί να αποδειχθεί το λίπασμα όταν οι κάκτοι εισέρχονται ή πρόκειται να εισέλθουν σε περίοδο ανάπαυσης Και εδώ βέβαια δεν ισχύει το ίδιο για όσους αναπτύσσονται αυτή την εποχή και ανθίζουν Ήλιος Τις πολύ ζεστές μέρες (καύσωνας) χρήσιμο είναι να παρέχεται κάποια σκίαση κατά τις μεσημεριανές ώρες Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τη θέση που βρίσκονται οι κάκτοι σας Εάν δηλαδή βρίσκονται σε σημείο που ο ήλιος τους ʺχτυπάειʺ πολλή ώρα καλό είναι να παρέχεται κάποια σκίαση ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και παραμένει υψηλή και κατά τη διάρκεια της νύχτας Ασθένειες Και αυτή την εποχή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν προβλήματα με τα μυζητικά έντομα Ελέγχουμε την επιφάνεια των κάκτων για τυχόν ασπριδερά έντομα ή τη γενικότερη εμφάνιση του κάκτου (αν φαίνεται ʺμαζεμένοςʺ ή πολύ ʺζαρωμένοςʺ) που συχνά αποτελεί ένδειξη για παρουσία μυζητικών εντόμων στις ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria albicoma Mammillaria bocasana Mammillaria duwei Mammillaria polythele Mammillaria fraileana Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Rebutia muscula Notocactus claviceps Echinopsis glaucina και άλλοι Αύγουστος Ο μήνας αυτός είναι συνήθως πολύ ζεστός και συνήθως είναι και ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους Έτσι χρειάζεται κανείς να φροντίσει μερικά πράγματα πριν αποχωρήσει για τις διακοπές Κατά τα άλλα για το πρώτο μισό του μήνα τουλάχιστον ισχύουν τα ίδια με τον

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 26: Η καλλιέργεια των κάκτων

προηγούμενο μήνα Δηλαδή αρκετοί κάκτοι βρίσκονται σε ανάπαυση και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο πότισμα των κάκτων αυτών Νερό Τις πολύ ζεστές μέρες λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί το πότισμα ιδίως των κάκτων που βρισκόταν σε ανάπτυξη και ανθοφορία νωρίς την άνοιξη Ένα πότισμα κάθε 2 εβδομάδες συνήθως είναι αρκετό Ωστόσο υπάρχουν και κάκτοι που αυτή την εποχή αναπτύσσονται κανονικά και το πότισμα μπορεί να γίνεται κανονικά μία φορά την εβδομάδα ή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλοί κυλινδρικοί (κεροειδείς) κάκτοι που την εποχή αυτή αναπτύσσονται Το ίδιο ισχύει και για τους κάκτους του γένους gymnocalycium coryphantha και echinopsis που αυτό το μήνα αναπτύσσονται και ανθοφορούν αλλά και για τους επιφυτικούς κάκτους Διακοπές Το μήνα αυτό συνήθως οι περισσότεροι φεύγουν για διακοπές Εκτός από τα άλλα φυτά που τυχόν έχετε για τους κάκτους είναι το μόνο που δε χρειάζεται να ανησυχήσει κανείς Θα πρέπει όμως να φροντίσουμε οι κάκτοι να βρίσκονται σε σημείο που δε θα ʺπλημμυρίσουνʺ με νερό σε περίπτωση βροχής ή κάποιας έντονης καταιγίδας που μπορεί να συμβεί το μήνα αυτό Ακόμη σε σχέση με τον ήλιο η θέση που βρίσκονται να μην τα αφήνει εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο πάρα πολλές ώρες ειδικά εάν κάποιοι κάκτοι που έχει κανείς χρειάζονται ορισμένη σκίαση Τέλος μία συμβουλή για τους κάκτους που είναι ψηλοί οι οποίοι είναι δυνατόν να πέσουν εάν φυσήξει δυνατός αέρας Εκτός από το ότι αυτό μπορεί να τραυματίσει τον κάκτο όταν λείπει κανείς μπορεί ο κάκτος να μείνει εκτεθειμένος στη βροχή για μέρες και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη Καλό είναι οι κάκτοι αυτοί βέβαια να μπουν σε γλάστρα μεγαλύτερη με μεγάλη βάση ώστε να μη κινδυνεύουν να πέσουν Όμως την ώρα που ασχολείται κανείς με τις διακοπές που περίμενε όλο το χρόνο δεν είναι και ότι καλύτερο να ασχολείται με μεταφυτεύσεις ‐) Έτσι φροντίζουμε οι κάκτοι αυτοί να βρίσκονται κοντά σε κάτι σταθερό πχ τοίχος όπου με τον αέρα δε θα κινδυνέψουν να πέσουν Επιστρέφοντας από τις διακοπές μπορεί να γίνει ένας έλεγχος για την κατάσταση των κάκτων δηλαδή ασθένειες και πότισμα όσων το χρειάζονται Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis oxygona Gymnocalycium baldianum Gymnocalycium damsii Gymnocalycium michanovichii Gymnocalycium michanovichii var stenogonum Gymnocalycium buenekeri Mammillaria polythele Mammillaria polythele var nudum Thelocactus setispinus Thelocactus bicolor Echinocereus scopulorum και άλλοι

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 27: Η καλλιέργεια των κάκτων

Σεπτέμβριος Οι πολύ ζεστές μέρες τελειώνουν και καθώς βαδίζουμε προς το φθινόπωρο τα άνθη λιγοστεύουν όλο και περισσότερο Ο μήνας αυτός είναι ο πρώτος επίσημος του φθινοπώρου αλλά ο καλός καιρός μπορεί να διαρκεί για αρκετές μέρες ακόμη και για ολόκληρο το μήνα Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι κάκτοι σταδιακά σταματούν την ανάπτυξή τους αλλά κάποιοι άλλοι συνεχίζουν ακόμη να αναπτύσσονται Νερό Για όσο συνεχίζονται οι καλές ημέρες το πότισμα μπορεί να γίνεται στους κανονικούς ρυθμούς Θα πρέπει κανείς όμως να προσέξει την κατάσταση που βρίσκονται οι κάκτοι από την άποψη της ανάπτυξης Την εποχή του φθινοπώρου έχω παρατηρήσει ότι συνεχίζουν να αναπτύσσονται οι ψηλοί κυλινδρικοί κάκτοι Αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από τον προηγούμενο μήνα και συνεχίζεται και αυτό το μήνα Οι κάκτοι αυτοί μπορούν να ποτιστούν κανονικά δηλαδή όταν στεγνώσει εντελώς το χώμα τους περίπου μία φορά την εβδομάδα Φυσικά θα πρέπει πάλι κανείς να λάβει υπόψη του το μέγεθος της γλάστρας το μέγεθος του φυτού τη σύσταση του χώματος αλλά και τις συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη συχνότητα ποτίσματος Το μήνα αυτό με τις κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες το χώμα μπορεί να στεγνώνει πιο αργά στις γλάστρες Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να το λάβει κανείς υπόψη Τέλος εννοείται ότι για να αποφευχθούν απρόοπτα οι κάκτοι είναι καλό να προστατεύονται από τυχόν βροχές αφού αυτές μπορεί να είναι έντονες και σε ʺλάθοςʺ στιγμή σε σχέση με το πότε πότισε κανείς τα φυτά του Ήλιος Δεν υπάρχει λόγος να μετακινηθούν οι κάκτοι από εκεί που βρισκόταν όλο το καλοκαίρι (εκτός κι αν η θέση εκείνη ήταν προσωρινή και χωρίς ήλιο) Οι κάκτοι αγαπούν τον ήλιο και καθώς μικραίνουν σιγά σιγά οι ημέρες και ο καιρός γίνεται πιο δροσερός θα πρέπει να παραμείνουν σε θέση με ήλιο ώστε να αναπτύξουν σταδιακά αντοχή στις δυσκολότερες καιρικές συνθήκες που ακολουθούν Θερμοκρασία Το μήνα αυτό είναι δυνατόν η θερμοκρασία να πέσει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το καλοκαίρι ιδίως τη νύχτα Ωστόσο την ημέρα συνήθως τις ηλιόλουστες ημέρες η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά Αυτή είναι συνθήκη που αρέσει ιδιαίτερα στους κάκτους και δε σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατευτούν και να μεταφερθούν σε θέση μέσα στο σπίτι Εξαιρούνται οι περιπτώσεις των κάκτων που είναι ευαίσθητοι στο κρύο όπως melocactus και discocactus Κατά τη νύχτα που κυρίως τότε η θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς οι κάκτοι αυτοί μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικό χώρο Την ημέρα

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 28: Η καλλιέργεια των κάκτων

όμως όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει είναι καλύτερο να τοποθετούνται πάλι σε εξωτερικό χώρο όπου έχουν περισσότερο φωτισμό και αερίζονται καλύτερα Έτσι εάν κάποιος σκοπεύει να αφήσει κατά τη διάρκεια του χειμώνα τους κάκτους σε εξωτερικό χώρο αυτός και οι επόμενοι μήνες είναι οι καλύτεροι για να δώσουν στα φυτά τη δυνατότητα προσαρμογής στις πιο κρύες θερμοκρασίες Ασθένειες Ο μήνας αυτός είναι ίσως ο καλύτερος για να φροντίσει κανείς τους κάκτους από την άποψη των ασθενειών Κι αυτό γιατί είναι ένας μήνας μεταβατικός με αρκετά ζεστές ημέρες και όχι πολλή υγρασία όπως οι επόμενοι που ακολουθούν Επειδή λοιπόν η αντιμετώπιση ασθενειών γίνεται με ψέκασμα ή ριζοπότισμα ο μήνας αυτός δίνει την ευκαιρία να γίνουν οι εργασίες αυτές χωρίς ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο σαπίσματος των κάκτων λόγω πολλής υγρασίας που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και να στεγνώσει Επιπλέον η αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών είναι χρήσιμο να γίνει τώρα δηλαδή πριν τοποθετήσει κανείς τους κάκτους σε χώρο κλειστό και σχετικώς λιγότερο αεριζόμενο για το χειμώνα Τα μυζητικά έντομα μπορεί να παραμείνουν ενεργά για αρκετό καιρό και να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται προσβάλλοντας και άλλα φυτά Κατά το πρώτο πότισμα αυτού του μήνα λοιπόν είναι χρήσιμο να ελέγξει κανείς προσεκτικά κάθε κάκτο (ιδιαίτερα ανάμεσα στις πτυχές του κοντά σε απομεινάρια λουλουδιών κοντά στο σημείο που ο η βάση του κάκτου εφάπτει με το χώμα κοκ) Εάν εντοπιστούν έντομα οι επιλογές είναι δύο Η πρώτη επιλογή αφορά την απομόνωση (τοποθέτηση μακριά από τους υγιείς) των προσβεβλημένων κάκτων και η αντιμετώπισή τους με κάποιο σκεύασμα Η δεύτερη επιλογή είναι η αντιμετώπιση όλων των κάκτων Θεραπευτικά για τους άρρωστους και προληπτικά για τους υπόλοιπους Η επιλογή αυτή έχει νόημα γιατί μπορεί ή να μας έχει ʺξεφύγειʺ κάτι κατά τον έλεγχο των φυτών για ασθένειες ή να υπάρχουν αυγά των εντόμων που δεν ήταν άμεσα ορατά Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πάλι να μεταδοθούν ασθένειες και στους άλλους κάκτους Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Echinopsis Gymnocalycium baldianum ορισμένες Mammillaria Thelocactus setispinus Parodia laui Parodia formosa Rebutia neocumingii Echinocereus primolanatus και άλλοι Οκτώβριος Το μήνα αυτό ακόμη λιγότεροι κάκτοι ανθίζουν και περισσότεροι ξεκινούν σταδιακά την παύση της ανάπτυξής τους Έτσι προσοχή θα πρέπει να δοθεί κυρίως στο πότισμα στην προστασία από τη βροχή και

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 29: Η καλλιέργεια των κάκτων

στις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας για τους πιο ευαίσθητους κάκτους Νερό Αυτό το μήνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν περισσότερο και η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι συχνά αυξημένη απαιτείται αρκετά μεγάλη προσοχή στο νερό που δέχονται οι κάκτοι Πάνω απʹ όλα είναι σκόπιμο να υπάρχει προστασία από τη βροχή αφού είναι παράγοντας που δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την ποσότητα του νερού και τη συχνότητα που μπορεί να ποτιστούν οι κάκτοι Σε συνδυασμό με τη συχνά αυξημένη υγρασία της ατμόσφαιρας το παρατεταμένα υγρό χώμα στους κάκτους μπορεί να οδηγήσει σε μυκητιάσεις και σε σάπισμα των κάκτων Ωστόσο σε αντίθεση με πιο κρύες περιοχές του κόσμου οι κάκτοι μπορούν και είναι απαραίτητο να ποτιστούν και αυτό το μήνα Ένας χρήσιμος κανόνας που ακολουθώ βασίζεται στη μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας Ειδικότερα όταν η θερμοκρασία την ημέρα βρίσκεται κοντά στους 20 βαθμούς για αρκετές ημέρες σε συνδυασμό με ηλιοφάνεια και υπάρχει πρόγνωση του καιρού για παρόμοιες θερμοκρασίες τις επόμενες ημέρες ποτίζω τους κάκτους Συνολικά το πότισμα αυτό το μήνα αφορά 1 ή το πολύ 2 φορές σε αντίθεση με τον προηγούμενο μήνα που μπορεί να γίνει και 3 φορές Φυσικά και πάλι θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες της περιοχής όπου ζει Για παράδειγμα σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλότερες Άλλος παράγοντας είναι οπωσδήποτε η σύσταση του χώματος (ιδιότητες συγκράτησης νερού δυνατότητα αποστράγγισης) το οποίο πάντα θα πρέπει να είναι απολύτως στεγνό πριν ποτίσουμε ξανά Ένας ακόμη παράγοντας αφορά το είδος των κάκτων που έχει κανείς Το μήνα αυτό ορισμένοι κάκτοι ανθίζουν και χρειάζονται κάποια περισσότερη υγρασία Ακόμη κάποια είδη κάκτων αναπτύσσονται αυτή την εποχή όπως για παράδειγμα ορισμένοι κεροειδής κάκτοι (cleistocactus pilosocereus azureus myrtillocactus carnegiea κα) αλλά και σφαιρικοί κάκτοι του γένους neoporteria copiapoa melocactus κα και είναι φυσικό ότι χρειάζονται πότισμα Τέλος οι κάκτοι του γένους notocactus χρειάζονται τουλάχιστον 1‐2 ποτίσματα το μήνα αυτό γιατί διαφορετικά χάνουν τις ρίζες τους όταν το χώμα στεγνώσει εντελώς Αυτό συμβαδίζει και με τις αυξημένες βροχοπτώσεις στις περιοχές πρέλευσής τους κατά το φθινόπωρο και την έναρξη του χειμώνα Τα παραπάνω αφορούν φυσικά παρατηρήσεις από τους δικούς μου κάκτους στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης και σε χώρο με ορισμένη ηλιοφάνεια κλπ Είναι χρήσιμο να προσαρμόσει κανείς αυτές τις οδηγίες στις δικές του συνθήκες και στα είδη κάκτων που διαθέτει Θερμοκρασία Οι χαμηλότερες νυχτερινές θερμοκρασίες αυτού του μήνα κυρίως σηματοδοτούν τη μεταφορά των ευαίσθητων στις χαμηλές θερμοκρασίες

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 30: Η καλλιέργεια των κάκτων

κάκτων σε χώρο εσωτερικό Έτσι όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15 βαθμών καλό είναι να ετοιμαστεί κάποιος χώρος εντός του σπιτιού για να μεταφερθούν οι κάκτοι του γένους melocactus και discocactus Είναι καλό να επιλεγεί ένας χώρος αρκετά φωτεινός αφού στο χώρο αυτό θα μείνουν όλους τους χειμερινούς μήνες και είναι απαραίτητος ο καλός φωτισμός Για τους υπόλοιπους κάκτους όπως και τον προηγούμενο μήνα οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη θερμοκρασία της ημέρας και της νύχτας δε βλάπτει αντιθέτως σκληραγωγεί τους κάκτους και τους προετοιμάζει καλύτερα για το χειμώνα Ασθένειες Εάν δεν έχει γίνει αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών κατά τον προηγούμενο μήνα είναι δυνατόν να γίνει κατά το μήνα αυτό Όμως από εδώ και έπειτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αντιμετώπιση ασθενειών διότι συνήθως αυτή συνδέεται με κάποια χρήση νερού και ο καιρός από εδώ και στο εξής θα γίνεται όλο και πιο κρύος και με μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα Έτσι εάν κρίνει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βλάψει το φυτό ο ψεκασμός ή το ριζοπότισμα λόγω χαμηλών θερμοκρασιών υγρασίας κλπ που μπορεί να οδηγήσουν σε σάπισμα του κάκτου είναι προτιμότερο να απομονώσει το προσβεβλημένο φυτό από τα υπόλοιπα Εάν πρόκειται για αντιμετώπιση που απαιτεί μία εφαρμογή μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί κάποιες καλές ημέρες και να την εφαρμόσει Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα Mammillaria polythele mammillaria polythele var nudum mammillaria schiedeana mammillaria plumosa thelocactus setispinus matucana madisoniorum κα Νοέμβριος Οι περισσότεροι κάκτοι φαίνεται να σταματούν εντελώς την ανάπτυξή τους αυτό το μήνα καθώς προετοιμάζονται για το χειμώνα Ο μήνας αυτός σηματοδοτεί το τέλος του φθινοπώρου και συχνά αυτό μεταφράζεται σε αυξομειώσεις της θερμοκρασίας που κάποιες μέρες μπορεί να είναι υψηλή γύρω στους 20 βαθμούς και κάποιες άλλες μέρες πολύ χαμηλότερη χειμωνιάτικη Αυτό σε γενικές γραμμές δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους κάκτους απεναντίας επωφελούνται Εξαιρούνται οι ευαίσθητοι στο κρύο κάκτοι δηλαδή του γένους melocactus discocactus οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε εσωτερικό χώρο με πολύ φυσικό φως Νερό Λόγω της φάσης ανάπαυσης στην οποία εισέρχονται οι κάκτοι το πότισμα είναι κάτι που είτε το ξεχνάμε εντελώς είτε το εφαρμόζουμε πολύ προσεκτικά Ποιο από τα δύο θα επιλέξουμε εξαρτάται κυρίως από

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 31: Η καλλιέργεια των κάκτων

τις καιρικές συνθήκες και το είδος του κάκτου Κατά το πρώτο μισό του μήνα είναι δυνατόν ορισμένοι από τους κεροειδείς (κυλινδρικούς) κάκτους να συνεχίζουν την ανάπτυξή τους Αυτοί μπορούν να ποτιστούν μόνο όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές (πάνω από 15 βαθμούς) και ο καιρός δεν είναι βροχερός και υγρός Συνήθως ένα προσεκτικό πότισμα το μήνα αυτό είναι αρκετό Ένα είδος κάκτου που αυτό το μήνα φαίνεται να αναπτύσσεται είναι η copiapoa (τουλάχιστον η c calderana που έχω παρατηρήσει εγώ) Ο κάκτος βγάζει νέα αγκάθια και αναπτύσσεται την περίοδο αυτή Εάν ο καιρός είναι βροχερός και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι υψηλή ο κάκτος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει υγρασία από την ατμόσφαιρα Επειδή στην περιοχή προέλευσής του συχνά λαμβάνει υγρασία από την ομίχλη που αναπτύσσεται εφαρμόζω 2‐3 φορές το μήνα ένα καλό ψέκασμα με νερό τις λιγότερο υγρές μέρες Ουσιαστικά δεν ποτίζω άμεσα το χώμα και το νερό του ψεκάσματος που κυλάει στο χώμα είναι το μόνο νερό που θα μπει στη γλάστρα Μία άλλη περίπτωση όπου μπορεί να γίνει πότισμα είναι στους κάκτους του γένους notocactus parodia και gymnocalycium Ιδίως στους πρώτους δύο χρειάζεται ένα πότισμα καλό μία φορά αυτό το μήνα προσέχοντας αυτό να γίνει μία ημέρα με καλό καιρό και θερμοκρασία σχετικώς υψηλή Αυτό το μήνα ανθίζουν ορισμένοι κάκτοι του γένους mammillaria όπως m plumosa m schiedeana m camptotricha και ετοιμάζει μπουμπούκια η m gracilis Και αυτοί οι κάκτοι ποτίζονται μία φορά τουλάχιστον το μήνα αυτό με προσοχή Ένας ακόμη κάκτος που συνεχίζει από τον προηγούμενο μήνα να αναπτύσσεται είναι ο melocactus azureus Ο κάκτος αυτός βέβαια βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο και ποτίζεται προσεκτικά 1 ή 2 φορές αυτό το μήνα Τέλος αυτή την περίοδο αναπτύσσονται ορισμένοι κάκτοι του γένους eriosyce και ειδικότερα όσοι ανήκαν στην παλιά ονομασία neoporteria Κάποιοι απʹ αυτούς είναι δυνατόν να ξεκινούν και ανάπτυξη μπουμπουκιών το μήνα αυτό ή και να ανθίζουν ήδη Αυτό σημαίνει τουλάχιστον ένα πότισμα κατά το μήνα αυτό προσέχοντας πάλι να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ημέρας με καλό καιρό και πρόγνωση για καλό καιρό τις επόμενες ημέρες Οι παραπάνω είναι οι μόνες περιπτώσεις τουλάχιστον για εμένα και τα είδη κάκτων που έχω εγώ όπου γίνεται χρήση νερού το μήνα αυτό Οι υπόλοιποι κάκτοι παραμένουν στεγνοί Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εκτός από την παρατήρηση του καιρού (να μην είναι βροχερός τη μέρα του ποτίσματος και τις επόμενες 5‐6 μέρες και κατά προτίμηση να είναι ηλιόλουστες οι μέρες) το πότισμα γίνεται πρωινές ώρες και όχι βραδυνές

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 32: Η καλλιέργεια των κάκτων

Ετοιμασία χώρου για το χειμώνα Εκτός από τα παραπάνω που αφορούν το πότισμα το μήνα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει προετοιμασία του εξωτερικού χώρου όπου θα παραμείνουν οι κάκτοι (εκτός από εκείνους που έχουμε σε εσωτερικό χώρο του σπιτιού) Προσωπικά ʺκατασκευάζωʺ αυτοσχέδιο ʺθερμοκήπιοʺ με νάυλον διαφανές χρησιμοποιώντας ως ʺσκελετόʺ τις ραφιέρες όπου βρίσκονται οι κάκτοι και το καλοκαίρι Αυτό γίνεται για να κρατηθεί μακριά από τους κάκτους τυχόν υγρασία από βροχές που από αυτό το μήνα συνήθως είναι αρκετές στη Θεσσαλονίκη Επίσης δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας τους επόμενους πιο κρύους μήνες του χειμώνα Για παράδειγμα όταν υπάρχει πρόγνωση για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι ή παγετό τοποθετώ κομμάτια χαρτονιού εσωτερικά της κατασκευής και συμπληρωματικά μπορεί όλη η κατασκευή να σκεπαστεί από πάνω εξωτερικά με κάποιο ύφασμα χαλί κλπ τη νύχτα Με τον τρόπο αυτό έχω πετύχει να διατηρήσω εσωτερικά του χώρου θερμοκρασία πάνω από το 0 όταν τη νύχτα η εξωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από το 0 Στη φωτογραφία φαίνεται η εσωτερική άποψη του μικρού αυτοσχέδιου θερμοκηπίου Ανάλογα με τα είδη κάκτων που διαθέτει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι καθόλου απαραίτητο Πχ μεγάλος αριθμός κάκτων αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν Στη δική μου περίπτωση φροντίζω η κατώτερη θερμοκρασία για τους περισσότερους κάκτους να είναι μέχρι 3‐4 βαθμούς γιατί απλά δεν έχω χώρο για να μεταφέρω κάποιους περισσότερο ευαίσθητους στο κρύο εντός του σπιτιού

Η θέση που επιλέγω είναι νοτιο‐δυτική ώστε οι ώρες που οι κάκτοι εκτίθενται στον ήλιο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει αρκετά υψηλά κατά τη διάρκεια της

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 33: Η καλλιέργεια των κάκτων

ημέρας ακόμη και τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι 18‐20 βαθμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα Συχνά όμως τις ημέρες με ηλιοφάνεια και σχετικώς υψηλή θερμοκρασία την ημέρα (10‐15 βαθμούς) η θερμοκρασία εντός του χώρου μπορεί να ανέβει πολύ πάνω από τους 20 βαθμούς Τότε η μία πλευρά του θερμοκηπίου παραμένει ανοιχτή κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να αερίζεται ο χώρος και η θερμοκρασία να διατηρείται σε πιο χαμηλά επίπεδα Με τον παραπάνω τρόπο ʺξεχειμωνιάζωʺ τους κάκτους μου για αρκετά χρόνια με πολύ θετικά αποτελέσματα Σημαντικά στοιχεία για οτιδήποτε επιλέξει κανείς ως εξωτερική χειμερινή θέση των κάκτων 1 Προστασία από βροχήχιόνι Ακόμη και σε περίπτωση βροχής που ο αέρας μπορεί να κατευθύνει επάνω στα φυτά το νερό θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να μη βραχούν οι κάκτοι 2 Η διάρκεια της ημέρας κατά το χειμώνα είναι πολύ μικρή και η τροχιά που διαγράφει ο ήλιος είναι σύντομη Έτσι οι κάκτοι πρέπει να τοποθετηθούν σε προσανατολισμό τέτοιο όπου θα έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες έκθεσης στον ήλιο Καλύτερη είναι η νότια θέση ή η νότιο‐δυτική ή νότιο‐ανατολική Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δημιουργία λουλουδιών κυρίως για τους κάκτους που ανθίζουν την άνοιξη (μία χρονιά παρέβλεψα τον κανόνα αυτό με αποτέλεσμα κάποιες mammillaria και notocacti να μην ανθίσουν καθόλου) 3 Εάν ʺσκεπαστούνʺ οι κάκτοι με νάϋλον θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι όσο πιο μικρός είναι ο χώρος που δημιουργείται τόσο πιο γρήγορες είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας εντός του χώρου Δηλαδή εάν για παράδειγμα τυλιχτεί με νάυλον μία ραφιέρα με το χτύπημα του ήλιου επάνω της ακόμη κι όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή η θερμοκρασία στο σκεπασμένο χώρο ανεβαίνει γρήγορα και ίσως σε επικίνδυνα για τα φυτά επίπεδα Το ίδιο συμβαίνει και με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπου η εσωτερική θερμοκρασία συχνά εξισώνεται άμεσα με την εξωτερική Αντίθετα μία μικρή αύξηση του όγκου του σκεπασμένου χώρου μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της θερμοκρασίας πχ δύο ράφια τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο μπορούν εάν τυλιχτούν περιμετρικά με νάυλον να δημιουργήσουν ένα σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο με περισσότερο ʺαέραʺ στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ραφιέρες Ένας τέτοιος χώρος δεν θερμαίνεται ούτε ψύχεται το ίδιο γρήγορα γιατί δημιουργείται μία πιο σταθερή μικρή ατμόσφαιρα 4 Σημείωση όλα τα στοιχεία που περιγράφονται εδώ αφορούν τις καιρικές συνθήκες στην πόλη της Θεσσαλονίκης Εδώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα δεν πέφτουν πολύ κάτω από το 0 Σε πολύ πιο κρύες περιοχές ίσως είναι απαραίτητο ένα θερμοκήπιο με θέρμανση ή σε

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 34: Η καλλιέργεια των κάκτων

πιο ζεστές περιοχές ίσως απαιτείται μόνο ένα σκέπαστρο για προστασία από βροχή Εσωτερικοί χώροι Εκτός από τους κάκτους που λόγω ευαισθησίας στο κρύο παραμένουν εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο για τους υπόλοιπους δεν έχω προσωπικά θετικές εμπειρίες Ένας ιδανικός εσωτερικός χώρος για τους κάκτους αυτούς θα ήταν κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο με θερμοκρασίες πιο χαμηλές από αυτές που αρέσουν συχνά στους ανθρώπους το χειμώνα δηλαδή γύρω στους 10 βαθμούς Διαφορετικά σε πιο υψηλές θερμοκρασίες οι κάκτοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και είναι δυνατόν να μην ανθοφορίσουν το καλοκαίρι Εάν πάλι ο χώρος είναι ζεστός και με λίγο φως αναπτύσσονται δυσανάλογα Ο πλησιέστερος στον ιδανικό αλλά όχι ιδανικός χώρος ήταν για μένα η κουζίνα για ένα χειμώνα Όμως αρκετοί κάκτοι δεν άνθισαν το καλοκαίρι Μάλιστα είχα και απώλειες λόγω σαπίσματος πιθανόν λόγω της αυξημένης υγρασίας στο χώρο της κουζίνας (υδρατμοί κλπ) Χωρίς κίνδυνο ʺμη ανθοφορίαςʺ λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών είναι ορισμένοι κάκτοι όπως πχ του γένους notocactus και gymnocalycium Αυτοί μπορούν να μείνουν στον εσωτερικό χώρο και να ποτίζονται μία φορά το μήνα και παρόλα αυτά να ανθίσουν το καλοκαίρι Αντίθετα για κάποιους άλλους οι χαμηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη νερού το χειμώνα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη δημιουργία λουλουδιών όπως πχ κάκτοι του γένους echinopsis rebutia κα Η επιλογή εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου λοιπόν είναι θέμα διαθέσιμου χώρου και των συνθηκών που μπορεί ο καθένας να παρέχει Αυτό σημαίνει βέβαια ότι σε περιοχές με πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα είναι δυνατόν ένας εσωτερικός χώρος του σπιτιού να μην είναι ακριβώς ιδανικός αλλά να είναι καλύτερος από κάποιον εξωτερικό χώρο με ακραίες συνθήκες Χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς τα είδη των κάκτων που έχει και τις συνθήκες στο χώρο προέλευσής τους που θα υποδείξουν και την αντοχή τους στο κρύο και συνεπώς τη θέση που μπορούν να ʺξεχειμωνιάσουνʺ Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα Δεκέμβριος Έναρξη χειμώνα κι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις οι κάκτοι έχουν αναστείλει την ανάπτυξή τους Αυτό το μήνα η διάρκεια της ημέρας εξακολουθεί ακόμη να μικραίνει μέχρι το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου Λιγότερο φως και ηλιοφάνεια σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες συνθέτουν μία εικόνα ηρεμίας στη συλλογή των κάκτων Παρόλα αυτά κάποιοι λίγοι κάκτοι ανθίζουν και ετοιμάζουν

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 35: Η καλλιέργεια των κάκτων

μπουμπούκια Αυτό το μήνα δε γίνεται σχεδόν καμία χρήση νερού και χρειάζεται μόνο ετοιμότητα για την περίπτωση ακραίων συνθηκών (πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χιόνι και βροχές) Εάν τους προηγούμενους δύο μήνες το πότισμα είχε περιοριστεί σταδιακά και οι κάκτοι βρίσκονταν εκτός σπιτιού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το χειμώνα Αντιθέτως αν κάποιος είχε τους κάκτους μέσα στο σπίτι ή αγόρασε κάποιο καινούργιο ο οποίος βρίσκεται σε χώμα υγρό ‐ ποτισμένο (συμβαίνει συχνά στα super market) οι κάκτοι αυτοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το χειμώνα έξω και είναι προτιμότερο να μείνουν εντός του σπιτιού Νερό Οι κάκτοι γενικώς δεν ποτίζονται αυτό το μήνα Εξαίρεση στη δική μου περίπτωση και αναλόγως των ειδών κάκτων που έχει κανείς στη συλλογή του οι κάκτοι mammillaria gracilis mammillaria plumosa και eriosyce subgibbosa (neoporteria rapifera) που ανθίζουν Το πότισμα γίνεται με προσοχή δηλαδή σχετικώς μικρή ποσότητα νερού δύο φορές κατά τη διάρκεια του μήνα Το μήνα αυτό μπορεί να αρχίσουν να διακρίνονται μικρά μπουμπούκια και σε άλλα είδη κάκτων συνήθως mammillaria Αυτά δεν ποτίζονται καθόλου παρά μόνο όταν ανοίξει το πρώτο μπουμπούκι Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να ποτιστούν οι κάκτοι του γένους notocactus Ένα πότισμα κατά τη διάρκεια όλου του μήνα είναι αρκετό μόνο βέβαια όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν Εάν πάλι οι notocacti βρίσκονται εντός του σπιτιού σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ποτιστούν κανονικά μία φορά το μήναανεξαρτήτως καιρού Τέλος οι melocacti που βρίσκονται φυσικά σε θερμαινόμενο χώρο μπορούν να ψεκαστούν με νερό και να ποτιστούν ελάχιστα Επειδή η ασχολία με τους κάκτους αυτούς κατά τους χειμερινούς μήνες είναι λιγότερο συχνή για να να μπορώ να θυμάμαι πότε να κάνω τι ακολουθώ ένα πολύ απλό πλάνο για τους κάκτους αυτούς μοιράζω το ψέκασμα και το πότισμά τους σε διαστήματα 15 ημερών Δηλαδή για παράδειγμα γίνεται ψεκασμός με νερό την 1η του μήνα και ελαφρύ πότισμα στις 15 του μήνα στη συνέχεια ψεκασμός την 1η του επόμενου μήνα κοκ Παρομοίως δύο φορές το μήνα ποτίζονται κάκτοι του γένους hatiora και rhipsalis που επίσης βρίσκονται σε εσωτερικό θερμαινόμενο χώρο Μεταφυτεύσεις Αυτή η εποχή μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή ακόμη και για μεταφυτεύσεις Οι κάκτοι ʺκοιμούνταιʺ και όταν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες η μεταφύτευση μπορεί να γίνει χωρίς τον κίνδυνο απώλειας αναπτυσσόμενων ριζών όπως είναι πιθανό να γίνει την άνοιξη Προσοχή θα πρέπει κυρίως να δοθεί στο να μην είναι πολύ υγρό το χώμα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκήτων και το σάπισμα των κάκτων Έτσι οι κάκτοι που θα μεταφυτευτούν αυτή την εποχή θα είναι ʺέτοιμοιʺ να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους στη νέα τους

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα

Page 36: Η καλλιέργεια των κάκτων

γλάστρα όταν θα έρθει η άνοιξη κι αρχίσουν να ʺξυπνούνʺ και να βγάζουν νέες ρίζες Κάκτοι που ανθίζουν αυτό το μήνα mammillaria plumosa mammillaria schiedeana neoporteria rapifera (eriosyce subgibbosa) κα