www.evia.gr

στήσει πλέον τους µυκηναίους βασιλείς και η Εύβοια δύναµη της ισχύος τους, αλλά και οι εµπορικές «Των επτά νήσων, ας δέδειχεν η επαφές µε τους µεσογειακούς πολιτισµούς

φύσις…Εύβοια πέµπτη, στενοφυής…» αντικατοπτρίζεται στα ευρήµατα του τάφου

(Στέφανος Βυζάντιος στο λήµµα Σικελία)του Ηγεµόνα στο Λευκαντί (σήµερα µοιρα-σµένα ανάµεσα στο Εθνικό Αρχαιολογικό

Η Εύβοια οφείλει στο όνοµα της στα Μουσείο Aθηνών και το Αρχαιολογικό Μου-

εύρωστα βόδια που τρέφονταν στην εύφορη σείο Ερετρίας.)

γης της. Ευ + βους = καλά βόδια. οΤον 8 αιώνα π.Χ. ιδρύονται οι µεγάλες

πόλεις-κράτη, µε σπουδαιότερες τη Χαλκίδα, Η Εύβοια ή Αβαντίς ή Μάκρις ή Ασωπίς ή την Ερέτρια, την Ιστιαία και την Κάρυστο. Ελλοπία ή Χαλκίς ή Χαλκοδωντίς, όπως

Οι ευβοϊκές πόλεις συµµετέχουν στον αποι-ονοµάστηκε κατά καιρούς ακολούθησε µια κισµό στην ∆υτική Μεσόγειο και στις βόρειες ιστορική πορεία σηµαδεµένη από τη θάλασσα

και την πολιτική αντιπαράθεση ανάµεσα στο ακτές του Αιγαίου και οι άποικοι µεταφέρουν γένος των γαιοκτηµόνων Ιπποβοτών και των πρώτα στις Πιθηκούσες (σηµερινή Ischia) και µεγαλοαστών Αειναυτών. κατόπιν σε όλη τη Νότια Ιταλία (Μεγάλη Ελλά-

δα) µαζί µε τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο Πλούσια είναι τα ευρήµατα που απέδωσε η αύριο και τα σύµβολα της γραφής τους το παλαιοντολογική έρευνα. Σπάνια απολιθώ-Ευβοϊκό Αλφάβητο, το οποίο θα αποτελέσει µατα θηλαστικών, της πανίδας του Πικερµίου, την βάση του Λατινικού Αλφαβήτου. ανακαλύφθηκαν από τον Αλµυροπόταµο και

την Καρυστία έως την Κερασιά και το Αρτε- Η ναυσικλειτή Εύβοια του Οµηρικού µίσο. Ύµνου στον Απόλλωνα µε τα πλοία της αυτή

την εποχή κυριαρχεί σε όλη την Μεσόγειο.Τα πρώτα σηµάδια του ανθρώπου χρονολο-ουγούνται στην µέση παλαιολιθική περίοδο Το τελευταίο µισό του 7 π.Χ. αιώνα τοποθε-

(100.000 έως 40.000 χρόνια πριν από σήµερα). τείται και ο µεγάλος εµφύλιος σπαραγµός που Ευρέθηκαν εργαλεία από πυριτόλιθο στην κε- ταλάνισε την Εύβοια, αλλά και όλη την Ελλά-ντρική Εύβοια δα, η διαµάχη ανάµεσα σε Χαλκίδα και Ερέτρια

Η νεολιθική περίοδος και η πρώιµη χαλκο- για την κατοχή του Ληλαντίου πεδίου, της κρατία χαρακτηρίζεται στην Εύβοια από τους εύφορης πεδιάδας του σηµερινού Βασιλικού, πολιτισµούς της Βάρκας (περιοχή Ψαχνών στην Κεντρική Εύβοια.Νεολιθική περίοδος 6000-3000 π.Χ.) και της Η αυγή της κλασσικής περιόδου θα βρει την Μάνικας (περιοχή Χαλκίδας 3000-2100 π.Χ.) Εύβοια, όπως και όλη την Ελλάδα, να µάχεται Στη νεολιθική εποχή φαίνεται ότι ο πληθυσµός για την ανεξαρτησία της από τον κίνδυνο του αυξήθηκε και δηµιουργήθηκαν οικισµοί. Κυ- περσικού επεκτατισµού. Στην εκστρατεία του ριότερες ενδείξεις είναι τα πήλινα αντικείµενα 490 π.Χ. οι Πέρσες καταστρέφουν συθέµελα και η ευρεία χρήση της κεραµικής. την Ερέτρια, τιµωρώντας τους κατοίκους της

Στην µετάβαση προς την εποχή του χαλκού για την βοήθεια προς του Μιλησίους κατά την η(3 χιλιετία) έχουµε ενδείξεις για έντονη εµπο- Ιωνική επανάσταση, ενώ το 480 π.Χ. στα νερά

ρική δραστηριότητα µε τις Κυκλάδες, τη Στε- του Αρτεµισίου ο ελληνικός στόλος καθυστε-ρεά Ελλάδα και την απέναντι µικρασιατική ρεί τα εχθρικά πλοία που κατευθύνονται προς ακτή. τα στενά της Σαλαµίνας.

Στους µυκηναϊκούς χρόνους (1650-1050 Στην νικηφόρα µάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ.) πλήθος οικισµών ακµάζουν σε όλο το π.Χ. µετέχουν όλες οι ευβοϊκές πόλεις και τιµής νησί και οι κάτοικοι του Άβαντες, σύµφωνα µε ένεκεν τα ονόµατα τους βρίσκονται και σήµερα το Όµηρο (Β, 536-539), υπό το Βασιλιά της χαραγµένα, µαζί µε αυτά των υπόλοιπων ελλή-Χαλκίδας Ελεφήνωρα µετέχουν στην Τρωική νων, στον χάλκινο τρίποδα που αφιέρωσαν εκστρατεία . στους ∆ελφούς οι νικητές (σήµερα στην Κων-

οΤον 11 π.Χ. αιώνα οι Ευβοείς οργώνουν τις σταντινούπολη).θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου ιδρύ- Οι Ευβοείς που αρχικά συµµετέχουν στην οντας εµπόρια (εµπορικούς σταθµούς). Αθηναϊκή Συµµαχία, κυρίως κατά την διάρκεια

του Πελοποννησιακού Πολέµου, αποστατούν, Οι αριστοκράτες Ιπποβότες έχουν αντικατα-

παλεύοντας για την ανεξαρτησία τους και το µάζεται Negrοponte. νησί γίνεται πεδίο σφοδρών συγκρούσεων Στις αρχές Ιουνίου του 1470 ο Μωάµεθ ο ανάµεσα στους εµπλεκόµενους. Πορθητής καταλαµβάνει την Εύβοια, η

Το 404 π.Χ. συστήνεται το Κοινό των οποία ονοµάζεται Εγριπόζ ή Έγριπος και Ευβοέων, ένα είδος συνοµοσπονδίας των ευ- αποτέλεσε το πασαλίκι του Εγρίπου. βοϊκών πόλεων-κρατών. Στις 8 Μαΐου του 1821 ξεσπά η επανά-

Μετά την µάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. η σταση πρώτα στο Ξηροχώρι µε τον οπλαρ-Εύβοια περνά στην επιρροή του Φιλίππου του χηγό Αγγελή Γοβιό και ακολουθούν η Β' και µακεδονικές φρουρές εγκαθίστανται σε Λίµνη και η Κύµη. Γρήγορα όµως καταπνί-όλες τις πόλεις της. γηκε. Τότε θα διακριθεί και ο οπλαρχηγός

Νίκος Κριεζώτης. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το νησί αποτελεί το µήλον της έριδος ανάµεσα στους Η Εύβοια απελευθερώθηκε τον Απρίλιο Επιγόνους. Συµµετέχει στους αγώνες ενάντια 1833. Ο πρώτος νοµάρχης Γ. Αινιάν, ίδρυσε στον ρωµαϊκό κίνδυνο και το 146 π.Χ. περνά στη Χαλκίδα αλληλοδιδακτικό σχολείο και στην κατοχή της Ρώµης. τυπογραφείο. Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε

Κατά την ρωµαιοκρατία το νησί ακµάζει στη Χαλκίδα η πρώτη εφηµερίδα της Εύ-οικονοµικά, νέες λατρείες εισάγονται, ενώ δη- βοιας µε τον τίτλο ΕΛΛΗΝ. µόσια κτίρια οικοδοµούνται στην ισχυρότερη Στους Βαλκανικούς πολέµους 1912-1913 πόλη του νησιού τη Χαλκίδα. Η Αιδηψός στην στη µάχη του Μπιζανίου διακρίθηκε Βόρειο Εύβοια εξελίσσεται σε σηµαντικό κέν- ιδιαίτερα ο Κυµαίος ταγµατάρχης Ιωάννης τρο λουτροθεραπείας. Βελισσαρίου.

Την Βυζαντινή περίοδο ο πληθυσµός συγκε- Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του ντρώνεται στα µεγάλα αστικά κέντρα και η 1922 κατέπλευσαν στη Χαλκίδα πρόσ-ύπαιθρος ερηµώνεται. Η Χαλκίδα είναι το φυγες από την ελληνική Ανατολή, οι περι-σηµαντικότερο λιµάνι του νησιού, κέντρο του

σσότεροι από αυτούς εγκαταστάθηκαν µό-διαµετακοµιστικού εµπορίου.

νιµα σε προσφυγικούς συνοικισµούς στη Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης Χαλκίδα, τη Ν. Αρτάκη, τη Ν. Λάµψακο και

από τους Φράγκους το 1204 αρχίζει η ενετο- σε όλη την Εύβοια. κρατία στο νησί, που αρχικά περνά στη δικαιο-

Από Τον Απρίλιο του 1941 έως τον Οκτώ-δοσία του Λοµβαρδού Βασιλιά της Θεσσαλονί-

βριο 1944 το νησί ήταν υπό την Γερµανική κης και διανέµεται σε τρεις Βερονέζους ευγε-

και Ιταλική κατοχή. Σε όλη την Εύβοια ανα-νείς υπό των τίτλο των Terzieri (τριτηµόριοι).

πτύχθηκε σηµαντική δράση των αντιστα-Ο Ραβανός ντελλε Κάρστερι παραµένει ο σιακών οργανώσεων και ιδιαίτερα στη Λα-

µόνος κύριος του νησιού και το 1209 αναγνω-µπούσα, τη Στενή, το Βατώντα.

ρίζει την επικυριαρχία της Βενετίας, που Μετά την απελευθέρωση άρχισε για την διόρισε Βάιλο (Κυβερνήτη) στην Χαλκίδα.

Εύβοια µια µεγάλη ανάπτυξη τόσο στον Μικρή ανάπαυλα στην κυριαρχία των Ενε-

οικονοµικό όσο και τον πνευµατικό τοµέα. τών αποτέλεσε η εξέγερση του Καρυστινού Ιππότη Λικάριου. Με ορµητήριο του το Κάσ-

Σήµερα ο Νοµός Ευβοίας ανήκει στην τρο των Ανεµοπυλών άρχισε να καταλαµβάνει περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και αποτε-ένα προς ένα τα ενετικά φρούρια, πλην της λείται από τα νησιά Ευβοίας και Σκύρου, Χαλκίδας, στηριζόµενος από το Βυζαντινό καθώς και χερσαίο τµήµα (Αυλίδα και Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' τον Παλαιολόγο. Ανθηδώνα). Έχει έκταση 3.900 τ.χλµ., πλη-Κατατροπώνει τους εχθρούς του στην µάχη του θυσµό περίπου 210.000 κατοίκους και πρω-Βατώντα το 1278 (κοντά στην Νέα Αρτάκη) τεύουσα τη Χαλκίδα µε 80.000 περίπου. και εγκαθίσταται στο κάστρο των Φύλλων.

Κανείς δεν γνωρίζει το τέλος της κυριαρχίας Αυτή η γεωγραφική συγκρότηση, µαζί στην Εύβοια του φιλόδοξου Ιππότη, που πρόσ- και µε τις δύο γέφυρες που συνδέουν τη φερε µικρή ανάπαυλα ελευθερίας στον ελλη- Χαλκίδα µε τη Στερεά, προσδίδουν τη νικό πληθυσµό του νησιού. δισυπόστατη φυσιογνωµία του Νοµού, να

Την εποχή της ενετοκρατίας η Εύβοια ονο- είναι ταυτόχρονα και νησί και στεριά.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

∆ΗΜΑΡΧΕΙΟ.

ΝΟΜΑΡΧΙΑ.

ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ.

ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΕΧΝΗΣ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ (ΚΡΙΕΖΩΤΕΙΟ).

ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΡΑ-ΜΠΑΜΠΑ.

ΤΑΦΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.

ΜΟΥΣΙΚΟ Ω∆ΕΙΟ ΣΚΑΛΚΩΤΑ.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΟΥΚΟΥΛΗ.

ΡΩΜΑΪΚΟ Υ∆ΡΑΓΩΓΕΙΟ.

ΣΠΙΤΙ ME Τ΄ ΑΓΑΛΜΑΤΑ.

ΤΖΑΜΙ.

ΑΡΕΘΟΥΣΑ.

ΧΑΛΚΙ∆Α

στήσει πλέον τους µυκηναίους βασιλείς και η Εύβοια δύναµη της ισχύος τους, αλλά και οι εµπορικές «Των επτά νήσων, ας δέδειχεν η επαφές µε τους µεσογειακούς πολιτισµούς

φύσις…Εύβοια πέµπτη, στενοφυής…» αντικατοπτρίζεται στα ευρήµατα του τάφου

(Στέφανος Βυζάντιος στο λήµµα Σικελία)του Ηγεµόνα στο Λευκαντί (σήµερα µοιρα-σµένα ανάµεσα στο Εθνικό Αρχαιολογικό

Η Εύβοια οφείλει στο όνοµα της στα Μουσείο Aθηνών και το Αρχαιολογικό Μου-

εύρωστα βόδια που τρέφονταν στην εύφορη σείο Ερετρίας.)

γης της. Ευ + βους = καλά βόδια. οΤον 8 αιώνα π.Χ. ιδρύονται οι µεγάλες

πόλεις-κράτη, µε σπουδαιότερες τη Χαλκίδα, Η Εύβοια ή Αβαντίς ή Μάκρις ή Ασωπίς ή την Ερέτρια, την Ιστιαία και την Κάρυστο. Ελλοπία ή Χαλκίς ή Χαλκοδωντίς, όπως

Οι ευβοϊκές πόλεις συµµετέχουν στον αποι-ονοµάστηκε κατά καιρούς ακολούθησε µια κισµό στην ∆υτική Μεσόγειο και στις βόρειες ιστορική πορεία σηµαδεµένη από τη θάλασσα

και την πολιτική αντιπαράθεση ανάµεσα στο ακτές του Αιγαίου και οι άποικοι µεταφέρουν γένος των γαιοκτηµόνων Ιπποβοτών και των πρώτα στις Πιθηκούσες (σηµερινή Ischia) και µεγαλοαστών Αειναυτών. κατόπιν σε όλη τη Νότια Ιταλία (Μεγάλη Ελλά-

δα) µαζί µε τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο Πλούσια είναι τα ευρήµατα που απέδωσε η αύριο και τα σύµβολα της γραφής τους το παλαιοντολογική έρευνα. Σπάνια απολιθώ-Ευβοϊκό Αλφάβητο, το οποίο θα αποτελέσει µατα θηλαστικών, της πανίδας του Πικερµίου, την βάση του Λατινικού Αλφαβήτου. ανακαλύφθηκαν από τον Αλµυροπόταµο και

την Καρυστία έως την Κερασιά και το Αρτε- Η ναυσικλειτή Εύβοια του Οµηρικού µίσο. Ύµνου στον Απόλλωνα µε τα πλοία της αυτή

την εποχή κυριαρχεί σε όλη την Μεσόγειο.Τα πρώτα σηµάδια του ανθρώπου χρονολο-ουγούνται στην µέση παλαιολιθική περίοδο Το τελευταίο µισό του 7 π.Χ. αιώνα τοποθε-

(100.000 έως 40.000 χρόνια πριν από σήµερα). τείται και ο µεγάλος εµφύλιος σπαραγµός που Ευρέθηκαν εργαλεία από πυριτόλιθο στην κε- ταλάνισε την Εύβοια, αλλά και όλη την Ελλά-ντρική Εύβοια δα, η διαµάχη ανάµεσα σε Χαλκίδα και Ερέτρια

Η νεολιθική περίοδος και η πρώιµη χαλκο- για την κατοχή του Ληλαντίου πεδίου, της κρατία χαρακτηρίζεται στην Εύβοια από τους εύφορης πεδιάδας του σηµερινού Βασιλικού, πολιτισµούς της Βάρκας (περιοχή Ψαχνών στην Κεντρική Εύβοια.Νεολιθική περίοδος 6000-3000 π.Χ.) και της Η αυγή της κλασσικής περιόδου θα βρει την Μάνικας (περιοχή Χαλκίδας 3000-2100 π.Χ.) Εύβοια, όπως και όλη την Ελλάδα, να µάχεται Στη νεολιθική εποχή φαίνεται ότι ο πληθυσµός για την ανεξαρτησία της από τον κίνδυνο του αυξήθηκε και δηµιουργήθηκαν οικισµοί. Κυ- περσικού επεκτατισµού. Στην εκστρατεία του ριότερες ενδείξεις είναι τα πήλινα αντικείµενα 490 π.Χ. οι Πέρσες καταστρέφουν συθέµελα και η ευρεία χρήση της κεραµικής. την Ερέτρια, τιµωρώντας τους κατοίκους της

Στην µετάβαση προς την εποχή του χαλκού για την βοήθεια προς του Μιλησίους κατά την η(3 χιλιετία) έχουµε ενδείξεις για έντονη εµπο- Ιωνική επανάσταση, ενώ το 480 π.Χ. στα νερά

ρική δραστηριότητα µε τις Κυκλάδες, τη Στε- του Αρτεµισίου ο ελληνικός στόλος καθυστε-ρεά Ελλάδα και την απέναντι µικρασιατική ρεί τα εχθρικά πλοία που κατευθύνονται προς ακτή. τα στενά της Σαλαµίνας.

Στους µυκηναϊκούς χρόνους (1650-1050 Στην νικηφόρα µάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ.) πλήθος οικισµών ακµάζουν σε όλο το π.Χ. µετέχουν όλες οι ευβοϊκές πόλεις και τιµής νησί και οι κάτοικοι του Άβαντες, σύµφωνα µε ένεκεν τα ονόµατα τους βρίσκονται και σήµερα το Όµηρο (Β, 536-539), υπό το Βασιλιά της χαραγµένα, µαζί µε αυτά των υπόλοιπων ελλή-Χαλκίδας Ελεφήνωρα µετέχουν στην Τρωική νων, στον χάλκινο τρίποδα που αφιέρωσαν εκστρατεία . στους ∆ελφούς οι νικητές (σήµερα στην Κων-

οΤον 11 π.Χ. αιώνα οι Ευβοείς οργώνουν τις σταντινούπολη).θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου ιδρύ- Οι Ευβοείς που αρχικά συµµετέχουν στην οντας εµπόρια (εµπορικούς σταθµούς). Αθηναϊκή Συµµαχία, κυρίως κατά την διάρκεια

του Πελοποννησιακού Πολέµου, αποστατούν, Οι αριστοκράτες Ιπποβότες έχουν αντικατα-

παλεύοντας για την ανεξαρτησία τους και το µάζεται Negrοponte. νησί γίνεται πεδίο σφοδρών συγκρούσεων Στις αρχές Ιουνίου του 1470 ο Μωάµεθ ο ανάµεσα στους εµπλεκόµενους. Πορθητής καταλαµβάνει την Εύβοια, η

Το 404 π.Χ. συστήνεται το Κοινό των οποία ονοµάζεται Εγριπόζ ή Έγριπος και Ευβοέων, ένα είδος συνοµοσπονδίας των ευ- αποτέλεσε το πασαλίκι του Εγρίπου. βοϊκών πόλεων-κρατών. Στις 8 Μαΐου του 1821 ξεσπά η επανά-

Μετά την µάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. η σταση πρώτα στο Ξηροχώρι µε τον οπλαρ-Εύβοια περνά στην επιρροή του Φιλίππου του χηγό Αγγελή Γοβιό και ακολουθούν η Β' και µακεδονικές φρουρές εγκαθίστανται σε Λίµνη και η Κύµη. Γρήγορα όµως καταπνί-όλες τις πόλεις της. γηκε. Τότε θα διακριθεί και ο οπλαρχηγός

Νίκος Κριεζώτης. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το νησί αποτελεί το µήλον της έριδος ανάµεσα στους Η Εύβοια απελευθερώθηκε τον Απρίλιο Επιγόνους. Συµµετέχει στους αγώνες ενάντια 1833. Ο πρώτος νοµάρχης Γ. Αινιάν, ίδρυσε στον ρωµαϊκό κίνδυνο και το 146 π.Χ. περνά στη Χαλκίδα αλληλοδιδακτικό σχολείο και στην κατοχή της Ρώµης. τυπογραφείο. Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε

Κατά την ρωµαιοκρατία το νησί ακµάζει στη Χαλκίδα η πρώτη εφηµερίδα της Εύ-οικονοµικά, νέες λατρείες εισάγονται, ενώ δη- βοιας µε τον τίτλο ΕΛΛΗΝ. µόσια κτίρια οικοδοµούνται στην ισχυρότερη Στους Βαλκανικούς πολέµους 1912-1913 πόλη του νησιού τη Χαλκίδα. Η Αιδηψός στην στη µάχη του Μπιζανίου διακρίθηκε Βόρειο Εύβοια εξελίσσεται σε σηµαντικό κέν- ιδιαίτερα ο Κυµαίος ταγµατάρχης Ιωάννης τρο λουτροθεραπείας. Βελισσαρίου.

Την Βυζαντινή περίοδο ο πληθυσµός συγκε- Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του ντρώνεται στα µεγάλα αστικά κέντρα και η 1922 κατέπλευσαν στη Χαλκίδα πρόσ-ύπαιθρος ερηµώνεται. Η Χαλκίδα είναι το φυγες από την ελληνική Ανατολή, οι περι-σηµαντικότερο λιµάνι του νησιού, κέντρο του

σσότεροι από αυτούς εγκαταστάθηκαν µό-διαµετακοµιστικού εµπορίου.

νιµα σε προσφυγικούς συνοικισµούς στη Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης Χαλκίδα, τη Ν. Αρτάκη, τη Ν. Λάµψακο και

από τους Φράγκους το 1204 αρχίζει η ενετο- σε όλη την Εύβοια. κρατία στο νησί, που αρχικά περνά στη δικαιο-

Από Τον Απρίλιο του 1941 έως τον Οκτώ-δοσία του Λοµβαρδού Βασιλιά της Θεσσαλονί-

βριο 1944 το νησί ήταν υπό την Γερµανική κης και διανέµεται σε τρεις Βερονέζους ευγε-

και Ιταλική κατοχή. Σε όλη την Εύβοια ανα-νείς υπό των τίτλο των Terzieri (τριτηµόριοι).

πτύχθηκε σηµαντική δράση των αντιστα-Ο Ραβανός ντελλε Κάρστερι παραµένει ο σιακών οργανώσεων και ιδιαίτερα στη Λα-

µόνος κύριος του νησιού και το 1209 αναγνω-µπούσα, τη Στενή, το Βατώντα.

ρίζει την επικυριαρχία της Βενετίας, που Μετά την απελευθέρωση άρχισε για την διόρισε Βάιλο (Κυβερνήτη) στην Χαλκίδα.

Εύβοια µια µεγάλη ανάπτυξη τόσο στον Μικρή ανάπαυλα στην κυριαρχία των Ενε-

οικονοµικό όσο και τον πνευµατικό τοµέα. τών αποτέλεσε η εξέγερση του Καρυστινού Ιππότη Λικάριου. Με ορµητήριο του το Κάσ-

Σήµερα ο Νοµός Ευβοίας ανήκει στην τρο των Ανεµοπυλών άρχισε να καταλαµβάνει περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και αποτε-ένα προς ένα τα ενετικά φρούρια, πλην της λείται από τα νησιά Ευβοίας και Σκύρου, Χαλκίδας, στηριζόµενος από το Βυζαντινό καθώς και χερσαίο τµήµα (Αυλίδα και Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' τον Παλαιολόγο. Ανθηδώνα). Έχει έκταση 3.900 τ.χλµ., πλη-Κατατροπώνει τους εχθρούς του στην µάχη του θυσµό περίπου 210.000 κατοίκους και πρω-Βατώντα το 1278 (κοντά στην Νέα Αρτάκη) τεύουσα τη Χαλκίδα µε 80.000 περίπου. και εγκαθίσταται στο κάστρο των Φύλλων.

Κανείς δεν γνωρίζει το τέλος της κυριαρχίας Αυτή η γεωγραφική συγκρότηση, µαζί στην Εύβοια του φιλόδοξου Ιππότη, που πρόσ- και µε τις δύο γέφυρες που συνδέουν τη φερε µικρή ανάπαυλα ελευθερίας στον ελλη- Χαλκίδα µε τη Στερεά, προσδίδουν τη νικό πληθυσµό του νησιού. δισυπόστατη φυσιογνωµία του Νοµού, να

Την εποχή της ενετοκρατίας η Εύβοια ονο- είναι ταυτόχρονα και νησί και στεριά.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

∆ΗΜΑΡΧΕΙΟ.

ΝΟΜΑΡΧΙΑ.

ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ.

ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΕΧΝΗΣ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ (ΚΡΙΕΖΩΤΕΙΟ).

ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΡΑ-ΜΠΑΜΠΑ.

ΤΑΦΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.

ΜΟΥΣΙΚΟ Ω∆ΕΙΟ ΣΚΑΛΚΩΤΑ.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΟΥΚΟΥΛΗ.

ΡΩΜΑΪΚΟ Υ∆ΡΑΓΩΓΕΙΟ.

ΣΠΙΤΙ ME Τ΄ ΑΓΑΛΜΑΤΑ.

ΤΖΑΜΙ.

ΑΡΕΘΟΥΣΑ.

ΧΑΛΚΙ∆Α

ÅéóáãùãÞ

1

Åýâïéá, ôï äåýôåñï ìåãáëýôåñï óå

Ýêôáóç íçóß ôçò ÅëëÜäáò, áðïôåëåß Ýíáí

éäáíéêü êáé åîáßñåôï ðñïïñéóìü äéáêïðþí

ôüóï ãéá ôïõò ¸ëëçíåò üóï êáé ôïõò

îÝíïõò.

Ç Åýâïéá ìå ôçí ðëïýóéá öõóéêÞ êáé

ðïëéôéóôéêÞ ôçò êëçñïíïìéÜ ôá ôïðßá

ÉäéáéôÝñïõ Öõóéêïý ÊÜëëïõò, ôá

Ìíçìåßá ôçò Öýóçò, ôéò ÅéäéêÝò

Ðñïóôáôåõüìåíåò Ðåñéï÷Ýò Öõóéêïý

ÐåñéâÜëëïíôïò, ôéò Ðåñéï÷Ýò Äéêôýïõ

Natura 2000, ôïõò Õäñïâéüôïðïõò, ôá

åííéáêüóéá ÷éëéüìåôñá áêôïãñáììÞò, êáé

ôá 1.190 ÷éëéÜäåò óôñÝììáôá äáóéêÞò

Ýêôáóçò ðáñáìÝíåé Ýùò óÞìåñá óôáõñï-

äñüìé ðïëéôéóìþí, ôüðï óõíÜíôçóçò

ëáþíêáé ðáñáäüóåùí

Ôï íçóß ìüëéò ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá

Üñ÷éóå íá ãßíåôáé ãíùóôü, óáí

÷Üñç óôéò öõóéêÝò ôïõ ïìïñöéÝò, ôçí

ðïéêéëßá ôïõ åäÜöïõò, ôçí ðïëéôéóôéêÞ

êëçñïíïìéÜ, ôç æùíôáíÞ ôïðéêÞ ðáñÜ-

äïóç, ôç ëáïãñáößá, ôç ëáúêÞ ôÝ÷íç, ôï

÷áìüãåëï êáé ôç öéëïîåíßá ôùí êáôïßêùí,

ôç ãáóôñïíïìßá êáé ôéò ðáñáäïóéáêÝò

óõíôáãÝò.

ÐáñÜ ôçí áíÜðôõîç ôïõ äåí Ý÷åé ìåôá-

ôñáðåß óå ðñïïñéóìü ìáæéêïý ôïõñéóìïý

êáé äåí Ý÷åé áëëïéùèåß ôï öõóéêü ôïõ

ðåñéâÜëëïí. Áõôü åßíáé êáé ôï ìåãÜëï

óõãêñéôéêü ðëåïíÝêôçìÜ ôïõ. Ç Åýâïéá

åßíáé ôüðïò ðïõ ðáñáìÝíåé áêüìç ãíÞóéïò,

áõèåíôéêüò êáé ðáñáäïóéáêüò.

Ç Åýâïéá âñßóêåôáé 75 ÷éëéüìåôñá áðü

ôçí ÁèÞíá êáé ôï äéåèíÝò áåñïäñüìéï

ÅëåõèÝñéïò ÂåíéæÝëïò êáé ðáñÝ÷åé ôç

äõíáôüôçôåò ðñüóâáóçò ôüóï áðü îçñÜ

üóï êáé áðü èÜëáóóá. Ç åýêïëç ïäéêÞ

ðñüóâáóç ìå ôéò äýï ãÝöõñåò óôçí

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá êáé ôç óéäçñïäñïìéêÞ

ãñáììÞÁèçíþí ×áëêßäáò, êáèþò êáé ôéò

Ýîé (6) ðïñèìåéáêÝò óõíäÝóåéò ôçí

êáèéóôïýí ðñïïñéóìü áðïäñÜóåùí ðïõ

äåí áöÞíåé êáíÝíáí åðéóêÝðôç ðáñáðï-

íåìÝíï.

Ç Åýâïéá äéáèÝôåé

ôïõñé-

óôéêüò ðñïïñéóìüò ôåóóÜñùí åðï÷þí

öõóéêÝò ïìïñöéÝò,

áñ÷áéïëïãéêÜ ìíçìåßá, ìïõóåßá, ôï

ìïíáäéêü ðáëéññïéáêü öáéíüìåíï ôïõ

Åõñßðïõ, ôéò ÉáìáôéêÝò ðçãÝò ôçò

Áéäçøïý, ôá ðåñßöçìáÄñáêüóðéôá ôçò

Êáñõóôßáò, ôï áðïëéèùìÝíï äÜóïò êáé

ôï ìïõóåßï áðïëéèùìÝíùí èçëáóôéêþí

ôçò ÊåñáóéÜò, êÜóôñá, ðëÞèïò ìïíþí

êáé åêêëçóéþí ìå êïñõöáßï ôï íáü

ôïõ Ïóßïõ ÉùÜííïõ Ñþóïõ, ôï äáóéêü

÷ùñéü, õäñïâéüôïðïõò, öáñÜããéá, ïñåé-

âáôéêÜ êáôáöýãéá, óðÞëáéá, ðåæïðï-

ñéêÝò, áíáññé÷çôéêÝò êáé ðïäçëáôéêÝò

äéáäñïìÝò, ðßóôá ïñåéíÞò ðïäçëáóßáò,

õðïâñý÷éåò äñáóôçñéüôçôåò, èñçóêåõ-

ôéêÝò äéáäñïìÝò, éððáóßá, ìïíáäéêÞ

÷ëùñßäá êáé ðáíßäá, ãñáöéêÜ ÷ùñéÜ,

ðáñáäïóéáêïýò ïéêéóìïýò, áãñïôïõñé-

óìü, íüóôéìåò ëé÷ïõäéÝò, ðáñáäïóéáêÜ

åäÝóìáôá, ïéíïãåõóßá êáé ðÜíùáðü üëá

ôçíáíèñþðéíç æåóôáóéÜêáéöéëïîåíßá.

ÕøçëÞ ÃÝöõñá(Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

2

3

×áëêßäá

Ç ðüëç ôçò , ç

×áëêßäá, ÷ôéóìÝíç ðÜíù óôï óôåíü ôïõ

Åõñßðïõ ïöåßëåé ôçí åôõìïëïãéêÞ ñßæá ôçò

ïíïìáóßáò ôçò óôï ïõóéáóôéêü ×áëêüò

êáé óôá åñãáóôÞñéá åðåîåñãáóßáò ôïõ

ìåôÜëëïõ ðïõ õðÞñîáí åêåß.

Ç áñ÷áéüôåñç ãñáðôÞ ìáñôõñßá ãéá ôçí

×áëêßäá ðáñáäßäåôáé óôá ÏìçñéêÜ ¸ðç

êáé óõãêåêñéìÝíá óôï íçþí êáôÜëïãï ôçò

ÉëéÜäáò (Â', 536-541). Ï ,

âáóéëéÜò ôùí ×áëêéäÝùí, áñ÷çãüò ôùí

áðü ôçíÅýâïéá, óýìöùíáìå ôï

¸ðïò ôßèåôáé åðéêåöáëÞò ôùí óáñÜíôá

ðëïßùí, ðïõ ïé Üñ÷ïíôåò ôïõ íçóéïý

óõíåéóöÝñïõí óôïí óôüëï ôùí Á÷áéþí,

ðïõ åêóôñáôåýåé óôçíÔñïßá.

Ï ðñùôïåëëáäéêüò ïéêéóìüò ôçò

(3000-1900 ð.×.) ôáõôßæåôáé ìå

ôçí ðñïúóôïñéêÞ×áëêßäá.

Ôç ÌõêçíáúêÞ ðåñßïäï ï ï÷õñüò

ïéêéóìüò ôçò óôç ÂïéùôéêÞ áêôÞ,

ï èïëùôüò ôÜöïò óôï , êáé ïé èáëáìï-

åéäåßò ôáöÝò ìå óðïõäáßá êôåñßóìáôá, ìáò

áðïäåéêíýïõí ôçí óçìáíôéêÞ áíÜðôõîç

ôçò ðåñéï÷Þò.

Óôïõò Ãåùìåôñéêïýò ÷ñüíïõò (ãýñù

óôï 900 ð.×.) ôïðïèåôåßôáé ç äçìéïõñãßá

ôïõ ïéêéóìïý óôï (ôáõôß-

æåôáé ìå ôïí , ôçí áêñüðïëç ôùí

éóôïñéêþí ÷ñüíùí), íïôéïáíáôïëéêÜ ôçò

óçìåñéíÞò ðüëçò. Ç ðüëéò äéïéêåßôáé

áñéóôïêñáôéêÜ áðü ôïõò öåïõäÜñ÷åò

.

ÓõììåôÝ÷åé óôïí áðïéêéóìü ôçò Äýóçò

éäñýïíôáò ôï êáé ôç óôçí

.

ÇóçìáíôéêÞóôñáôçãéêÞ ôçò èÝóç èá ôç

âÜëåé óôï óôü÷áóôñï ôùí Áèçíáßùí Þäç

áðü ôá ôÝëç ôïõ 6 áéþíá ð.×..

ÓõììåôÝ÷åé óôçí Â' ÁèçíáúêÞ Óõììá÷ßá,

áðïóôáôþíôáò ôï 446 ð.×., êáé ï ßäéïò ï

ÐåñéêëÞò åðéêåöáëÞò ôïõ Áèçíáúêïý

Óôüëïõ ôçí åðáíáöÝñåé óôçí ôÜîç,

åãêáèéóôþíôáò 2.000Áèçíáßïõò êëçñïý-

÷ïõò óôá åäÜöç ôçò. Ôï 410 ð.×. áðïóôá-

ôåß ãéá Üëëç ìéá öïñÜ, ï÷õñþíïíôáò ôï

óôåíü ôïõ Åõñßðïõ êáé áðïêôÜ ôçí

éåñÞò ðçãÞòÁñÝèïõóáò

ÅëåöÞíùñ

ÁâÜíôùí

ÌÜíéêáò

Ãëýöáò

ÐÝé

Âáèñïâïýíé

ÊÜíçèï

Éððïâüôåò

ÑÞãéï ÍÜîï

ÊÜôùÉôáëßá

ïõ

…Üíäñáò è' ïé ðßíïõóé ýäùñ éåñÞò Áñåèïýóçò(ÓôñÜâùí ÃåùãñáöéêÜ C449)

Ôï Öñïýñéï

ôïõ Ðïñèìïý,

ëßãï ðñéí ôçí

êáôåäÜöéóÞ

ôïõ óôá ôÝëç

ôïõ 19ïõ áéþíá

ÊõêëáäéêÜ

åéäþëéá áðü

ôçí ÌÜíéêá óôï

Áñ÷áéïëïãéêü

Ìïõóåßï

×áëêßäáò

Áðïãåõìáôéíüò ðåñßðáôïò óôç ×áëêßäá

4

áíåîáñôçóßá ôçò. Ôï 334 ð.×. ôåëåß õðü

ÌáêåäïíéêÞ ðïëéôéêÞ åðéññïÞ, åíþ óôá

ìéóÜ ôïõ 3 ð.×. áéþíá äåß÷íåé ìéá éó÷õñÞ

ïéêïíïìéêÜ ðüëç ìå ÃõìíÜóéï, ÈÝáôñá,

äýï ëéìÜíéá êáé ÁãïñÜ ãåìÜôç êáëëéôå-

÷íÞìáôá.

Ôçí ðåñßïäï ôçò ñùìáéïêñáôßáò åßíáé ôï

ìåãÜëï åìðïñéêü êÝíôñï ôïõ íçóéïý, áí

êáé óôáäéáêÜ áñ÷ßæåé íá ÷Üíåé ôçí ðáëéÜ

ôçò áßãëç.

Ç ÂõæáíôéíÞ ×áëêßäá ï÷õñþíåôáé ìå

ôåß÷ç êáé ôÜöñï, åíþ ôï 1082 ïÁëÝîéïòÁ'

ï Êïìíçíüò åðéôñÝðåé óôïõò Åíåôïýò íá

ôçí ÷ñçóéìïðïéïýí óáí .

Ôçí ßäéá ðåñßïäï áñ÷ßæåé êáé ç áêìÞ ôçò

, ôçò åâñáúêÞò êïéíüôçôáò. Ôï

1204 ôçí êáôáëáìâÜíïõí ïé ÖñÜãêïé êáé

áðü ôï 1216 ðåñíÜ óôïí Ýëåã÷ï ôùí

Åíåôþí.

Ôï 1461 ìðñïóôÜ óôïí ôïõñêéêü êßí-

äõíï ç ×áëêßäá, ôï åíåôéêü Negroponte,

åôïéìÜæåôáé ìå åíßó÷õóç ôçò ï÷ýñùóçò

ôçò íá áíôéìåôùðßóåé ôïõò åéóâïëåßò. Óôéò

12 Éïõëßïõ ôïõ 1470 ôçí êáôáëáìâÜíåé ï

ÌùÜìåè ï Â' êáé ï ôåëåõôáßïò ÂÜéëïò, èá

ìáñôõñÞóåé, åêôåëïýìåíïò äéá ðñéïíé-

óìïý ìðñïóôÜ óôçí Ýäñá ôïõ Ëáôßíïõ

ÐáôñéÜñ÷ç.

Ôï ïèùìáíéêü äéáôçñåß ôçí

åìðïñéêÞ áßãëç ôïõÌåóáßùíá. Ôï 1688 ï

êáé

áðïôõã÷Üíïõí íá ôçí êáôáëÜâïõí áðü

ôïõòÔïýñêïõò.

Óôéò 7Áðñéëßïõ 1833 ï åêðñüóùðïò ôçò

Ðýëçò ðáñáäßäåé ôç ×áëêßäá óôïí åêðñü-

óùðï ôçòÅëëÜäáò ÉÜêùâïÍåñïõëüÑßæï.

Ôï 1885 üôáí ðñùèõðïõñãüò Þôáí ï ×.

Ôñéêïýðçò êáé äÞìáñ÷ïò ×áëêßäáò ï

ÇñáêëÞò ÃáæÝðçò Üñ÷éóå ç êáôåäÜöéóç

ôïõ ìåóáéùíéêïý ôåß÷ïõò ôçò ×áëêßäáò

êáé ç êÜëõøç ôçò ôÜöñïõ ìå ôï õëéêü ôçò

êáôåäÜöéóçò ÌåôÜ ôç ÌéêñáóéáôéêÞ

êáôáóôñïöÞ ôïõ 1922 êáôÝðëåõóáí óôç

×áëêßäá ðñüóöõãåò áðü ôçí åëëçíéêÞ

ÁíáôïëÞ, ïé ðåñéóóüôåñïé áðü áõôïýò

åãêáôáóôÜèçêáí ìüíéìá óå ðñïóöõãé-

êïýò óõíïéêéóìïýò óôç ×áëêßäá, ôç Í.

ÁñôÜêç, ôç Í. ËÜìøáêï êáé óå üëç ôçí

Åýâïéá.

Óôç äéÜñêåéá ôïõ Â' Ðáãêïóìßïõ

ðïëÝìïõ, ç ×áëêßäá âïìâáñäßóôçêå áðü

ãåñìáíéêÜ áåñïðëÜíá. Ôïí Áðñßëéï ôïõ

1941 ï ãåñìáíéêüò óôñáôüò åéóÞëèå óôçí

åõâïúêÞ ðñùôåýïõóá êáé ç ãåñìáíéêÞ

äéïßêçóç åãêáôáóôÜèçêå óôï «Êüêêéíï

Óðßôé». ÊáèïëéêÞ õðÞñîå ç áíôßóôáóç

ôùí ×áëêéäÝùí åíÜíôéá óôïõò êáôá-

êôçôÝò. Ç áðåëåõèÝñùóç ôçò ðüëçò Ýãéíå

ôïíÏêôþâñéï ôïõ 1944.

ÓÞìåñá ç êïóìïðïëßôéêç

ðñùôåýïõóá ôïõ íïìïý, ìå ðåñéóóüôå-

ñïõò áðü 80.000 êáôïßêïõò, êôéóìÝíç óôéò

ïõ

åìðïñéêÞ óêÜëá

Giudecca

Åãñéìðüæ

Ìïñïæßíé ÃïõëéÝëìïò ÊÜéíîìáñê

×áëêßäá,

×áëêßäá

Äçìáñ÷åßï

×áëêßäáò(Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

5

äýï ü÷èåò ôïõ Åõñßðïõ åßíáé ôï äéïéêçôéêü

êáé åìðïñéêü êÝíôñï ôïõ Íïìïý Åõâïßáò,

ó÷åäüí ðñïÜóôéï ôçò ÁèÞíáò. Áðïôåëåß

ôüðï äéáóêÝäáóçò êáé óõíôüìùí áðï-

äñÜóåùí áðü ôçí êáèçìåñéíüôçôá ôïõ

Ëåêáíïðåäßïõ ôçòÁôôéêÞò.

Ç ðüëç ôçò ×áëêßäá Ý÷åé Ýíôïíç

åìðïñéêÞ äñáóôçñéüôçôá, ôïõñéóôéêÞ êáé

ðíåõìáôéêÞ êßíçóç êáé ðëïýóéá íõ÷ôå-

ñéíÞ æùÞ. Åßíáé ìéá ðüëç ìå öõóéêÞ

ïìïñöéÜ êáé êïóìïðïëßôéêï ÷áñáêôÞñá.

Ç êïíôéíÞ áðüóôáóç áðü ôçí ÁèÞíá

(ìüëéò 80 ÷éëéüìåôñá) ôçí êáèéóôÜ ðüëï

Ýëîçò ãéá åîïñìÞóåéò êáé áðïäñÜóåéò ôïõ

Óáââáôïêýñéáêïõ êáé ü÷é ìüíï. Ôá ðáñá-

äïóéáêÜ äéþñïöá êôßñéá, ç ðáëéÜ ãÝöõñá

êáé ôá ðïëëÜ ðáñáëéáêÜ êÝíôñá ôçò

ðñïóäßäïõí ðáñáäïóéáêü ÷áñáêôÞñá. Ç

×áëêßäá åßíáé Ýíá óýã÷ñïíï ðïëéôéóôéêü

êÝíôñï ìå Áñ÷áéïëïãéêü êáé Ëáïãñáöéêü

ìïõóåßï, ÂéâëéïèÞêç, ÅñãáóôÞñé ÔÝ÷íçò,

ÈÝáôñï,ÁèëçôéêÝò åãêáôáóôÜóåéò, Éóôéï-

ðëïúêü üìéëï êáé ðïëëÝò Üëëåò ðáñï÷Ýò.

Ç ðüëç äéáèÝôåé óýã÷ñïíåò îåíïäï-

÷åéáêÝò õðïäïìÝò, ðëÞèïò áðü ðáñáëßåò,

ïõæåñß, ôáâÝñíåò, ðáìð, êáöåíåßá êáé üôé

ìðïñåß íá áðáéôÞóåé êÜèå áðáéôçôéêüò

åðéóêÝðôçò. Óôçí ðáñáëßá, áëëÜ êáé óå

ðïëëÜ óôåíÜ ìðïñåß íá áðïëáýóåé êáíåßò

ôéò èáëáóóéíÝò ãåýóåéò óôá äéÜóçìå ðëÝïí

ïõæåñß ôçò. ÇÏäüòÁâÜíôùí áðïôåëåß ôïí

êëáóéêü åìðïñéêü äñüìï ôçò×áëêßäáò.

Áðïôåëåß éäáíéêü ðñïïñéóìü ãéá

áðïäñÜóåéò áðü ôéò óýã÷ñïíåò ìåãáëïõ-

ðüëåéò

Ôï ðáëéññïúêü öáéíüìåíï óôïí ðïñèìü

ôïõ Åõñßðïõ, ðïõ åßíáé ðáãêüóìéá ìïíá-

äéêü, ÷áñáêôçñßæåé ìå îå÷ùñéóôü ôñüðï

ôçí ðüëç.

Ðïëëïß ðíåõìáôéêïß Üíèñùðïé êáé

êáëëéôÝ÷íåò Ýæçóáí óôç ×áëêßäá ìåôáîý

ôùí ïðïßùí ï óõããñáöÝáò ÃéÜííçò Óêáñß-

ìðáò, ï ãëýðôçò Áíôþíçò Êáñá÷Üëéïò, ïé

çèïðïéïß ÏñÝóôçò ÌáêñÞò êáé Áóðáóßá

Ðáðáèáíáóßïõ.

Óôç ×áëêßäá ãåííÞèçêå ï äéÜóçìïò

ìïõóïõñãüò Íßêïò Óêáëêþôáò (1905-

1949). Ç ×áëêßäá åßíáé ç ðáôñßäá ôïõ

ìåãÜëïõ æùãñÜöïõìáòÄçìÞôñçÌõôáñÜ.

.

×áëêßäá

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

, êôéóìÝíïóôçí âïéùôéêÞ áêôÞ ôçò ×áëêßäáò áðüôïõò Ôïýñêïõò, ãéá íá åíéó÷ýóïõí ôçíáìõíôéêÞ éêáíüôçôá ôçò ×áëêßäáò êáôÜôïí åíåôïôïõñêéêü ðüëåìï ôïõ 1684.

ìå ðñïôïìÝò ðíåõ-ìáôéêþíáíèñþðùíêáé çñþùí

(áðïìåéíÜñé ôçòÌåóáéùíéêÞò ï÷ýñùóçò ôçò ðüëçò)

Ç ãÝöõñá ôïõ Åõñßðïõ êáé ôïðáëéññïéáêüöáéíüìåíï

ÊÜóôñï ÊáñÜ ÌðáìðÜ

ÔÜöïòÓêáñßìðáóôïíÊáñÜÌðáìðÜ

Ðáñáëßá: Äçìáñ÷åßï, Êüêêéíï Óðßôé,Óðßôé ìå ôá áãÜëìáôá, ìíçìåßï åèíé-êÞòáíôßóôáóçò

ÐëáôåßáÁèáíÜôùí

¢ãéïòÍéêüëáïò

ÄçìüóéáÊåíôñéêÞÂéâëéïèÞêç

ÄçìïôéêÞÐéíáêïèÞêç

ÈÝáôñïÐáðáäçìçôñßïõ

ÅñãáóôÞñéÔÝ÷íçòêáé¢ã.ÄçìÞôñéïò

Áñ÷ïíôéêü Êñéåæþôç üðïõ êáé ôáÃåíéêÜÁñ÷åßá ôïõÊñÜôïõòÅõâïßáò

Ðýñãïò ôçò óåéñÞíáò

ÊÜóôñï

ÊáñÜìðáìðá(Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

ÔÜöïò

ÃéÜííç Óêáñßìðá

6

ÄéêáóôéêüÌÝãáñï

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï ×áëêßäáò

ÔÝìåíïò Åìßñ ÆÜäå

Ïéêßá ôçò ïäïýÐáßäùí

Ðñùôï÷ñéóôéáíéêÞ ÂáóéëéêÞ ôçòÁãßáòÐáñáóêåõÞò

ÏéêßáÂÜéëïõ

Ëáïãñáöéêü ìïõóåßï, ðïõ óôåãÜæåôáéóôï ìïíáäéêü áðïìåéíÜñé ôïõ ðåñß-öçìïõ ôåß÷ïõò ôçòðüëçò

ÓéäçñïäñïìéêüòÓôáèìüò

Ôåôáñôïêýêëéá ÐáëáéÜò ÃÝöõñáò,

ËéìÜíé×áëêßäáò

Ó÷ïëÞÐåæéêïý

Óôïí üñìï Âïýñêïõ

ÄçìïôéêÞ ÁãïñÜ

ÐçãÞÁñÝèïõóáò

Âéïìç÷áíéêÞ áñ÷éôåêôïíéêÞ: ÊôßñéïÃåùñãéÜäçêáéÏéíïðïéåßïÁñÝèïõóá

Âáèñïâïýíé:

ÊáìÜñåò

ÌÜíéêá,

Ãëýöá

Ðáñáëßåò×áëêßäáò:ÁóôÝñéá, ÑïäéÝò,ÓïõâÜëá, ÊïõñÝíôé, Ðáðáèáíáóßïõ,ËéáíÞ¢ììïò

Éððéêüò ¼ìéëïò óôï ÐÝé,

.¸íá íåïêëáóéêü êôßñéï ôùí áñ÷þí ôïõ20ïõ áéþíá, ðïõ ðåñéëáìâÜíïíôáéåêèÝìáôá áðü ôéò áíáóêáöÝò ôçòÂÜñêáò, ôçòÌÜíéêáò, ôùíÈáññïõíßùí,ôùí ìåãÜëùí êëáóóéêþí êáé åëëçíé-óôéêþí íåêñïôáöåßùí ôçò ×áëêßäáò,íïìßóìáôá äéáöüñùí ðåñéüäùí áðü üëïôï íçóß, ôáöéêÜ êáé áíáèçìáôéêÜ ïëü-ãëõöá áðü ôçí áñ÷áúêÞ Ýùò êáé ôçí ñù-ìáúêÞ ðåñßïäï êáèþò êáé åðéãñáöéêÝòìáñôõñßåò áðü ôçí áñ÷áéïëïãéêÞÝñåõíáóå üëï ôï íçóß.

êáé ìáñìÜñéíçêñÞíç ôçò éäßáò åðï÷Þò

üôé áðÝìåéíå áðü ôç óýã÷ñïíç äéáìüñ-öùóç óôçí ï÷õñÞ íçóßäá óôï ìÝóïí ôïõÅõñßðïõ åßíáé ôá äýï, åê ôùí ïðïßùí ôïÝíá Ý÷åé äéáìïñöùèåß óå áíáøõêôÞñéï

, áðü ôá åëÜ÷éóôáåíáðïìåßíáíôá êáñíÜãéá

- äéáôçñçôÝï áñ÷éôå-

êôïíéêüóýíïëï ôïõ ýóôåñïõ 19 áéþíá.

Ëáîåõôïß ôÜöïé êáéÁêñüðïëç

-Åíåôéêü õäñáãùãåßï

ðÝíôå ÷ëì. âïñåéïäõôéêÜ ôçò×áëêßäáò åéêÜæåôáé üôé áðïôåëåß ôçíðñïúóôïñéêÞ×áëêßäá

ìå èáõìÜóéåòåãêáôáóôÜóåéò êáé áíáøõêôÞñéï.

ïõ

×áëêßäá

Ôï Êüêêéíï Óðßôé (Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

ÊáìÜñåò

Áãßá ÐáñáóêåõÞ

ÔÝìåíïò Åìßñ ÆÜäå

7

Ôï Ðáëéññïéáêü Öáéíüìåíï ôïõ Åõñßðïõ

Ðñüêåéôáé ãéá ôï öáéíüìåíï ôçò áíÜ åîÜùñï áëëáãÞò êáôåýèõíóçò ôçò ñïÞò ôïõ èáëÜóóéïõ

ñåýìáôïò.

Áðïôåëåß ãåùóåëçíéáêü öáéíüìåíï, ðïõ âñßóêåé ôçí åñìçíåßá ôïõ óôçí óôåíüôçôá ôïõ ðïñèìïý,

ôïí üãêï ôùí õäÜôùíêáé ôéò Ýëîåéò ðïõáóêïýí çÓåëÞíçêáé ï¹ëéïò óôçÃç.

Ãéá ôç ìåëÝôç ôïõ Ý÷ïõí áó÷ïëçèåß áðü ôïí (ï ïðïßïò ðÝèáíå óôç ×áëêßäá) ìÝ÷ñé

óýã÷ñïíïé Ýëëçíåò êáé îÝíïé åðéóôÞìïíåò.

ÏñéóôéêÞ åñìçíåßá Ýäùóå ï êáèçãçôÞò , êáôÜ ôïí ïðïßïí ôï öáéíüìåíï

ïöåßëåôáé óôç äéáöïñÜ óôÜèìçò ôùí õäÜôùí ìåôáîý Âïñåßïõ êáé Íïôßïõ Åõâïúêïý Êüëðïõ, óå

óõíäõáóìüìå ôéò åðéäñÜóåéò ôçò óåëçíéáêÞò Ýëîçò.

¸ôóé ðñïêáëåßôáé ç äçìéïõñãßá , ðïõ ñÝåé åðß 22-23 ìÝñåò åðß Ýîé ðåñßðïõ

þñåò ðñïò ÂïññÜí êáé áíôéóôñüöùò, ôï ïðïßï åíáëëÜóóåôáé ôåôñÜêéò çìåñçóßùò (24 ù. 22' 2'') ìå

óõíÞèç ôá÷ýôçôá Ýùò 10ìßëéá/þñá.

Ôï åìöáíßæåôáé êáôÜ ôïõò ôåôñáãùíéóìïýò ôçò ÓåëÞíçò êáé äéáñêåß äýï Ýùò

ôñåéò çìÝñåò. Ç óõ÷íüôçôá ìåôáâïëÞò ôçò öïñÜò ôïõ ñåýìáôïò ìðïñåß íá öèÜóåé Ýùò êáé ôéò äþäåêá

çìåñçóßùò, åíþç ôá÷ýôçôÜ ôïõ åßíáé Ýíá Ýùò äýïìßëéá/þñá.

ÁñéóôïôÝëç

ÄçìÞôñçò ÁéãéíÞôçò

êáíïíéêïý ñåýìáôïò

áêáíüíéóôï ñåýìá

×áëêßäá

Pho

toVa

thy

Gal

azio

:

Óôçí áñ÷áéüôçôá Þôáí ç åðüìåíç, ìåôÜôç ×áëêßäá, óçìáíôéêÞ ðüëç ôïõ íçóéïý.ÌåôÝ÷åé ìå ôéò Üëëåò åõâïúêÝò ðüëåéò óôïíÔñùúêü Ðüëåìï (ÉëéÜäá, Â, 537) êáé ôïí

8 áéþíá ð.×. óõììåôÝ÷åé óôïí áðïéêéóìüôùí áêôþí ôçò Ìáêåäïíßáò, ôçòÊÝñêõñáò, áëëÜ êõñßùò ôçòÄýóçò.Ëüãùôùí óçìáíôéêþí åìðïñéêþí äñáóôçñéï-ôÞôùí ôçò ãíùñßæåé ïéêïíïìéêÞ Üíèéóç

êáé ôçí ßäéá ðåñßïäï áíåãåßñåôáé óôï éåñüôÝìåíïò ôïõ Áðüëëùíá ï ðñþôïò áøéäù-ôüò íáüò. Ç ÅñÝôñéá äéáäñáìÜôéóå óçìá-íôéêü ñüëï óôçí åðåîåñãáóßá ôïõ Åõâïú-êïý áëöáâÞôïõ êáé óôç äéÜäïóç ôïõ óôçíÄýóç, ìÝóù ôïõáðïéêéóìïý.

Óôïõò áñ÷áúêïýò ÷ñüíïõò åãêáèéäñýå-ôáé óôçí ðüëç ç áñ÷Þ ôùí ,åíþ ç ðüëç Ý÷åé åîåëé÷èåß óå óçìáíôéêÞèáëáóóïêñÜôåéñá äýíáìç. Óôá ôÝëç ôïõ

6 ð.×. áéþíá óôçí èÝóç ôïõ ðáëáéüôåñïõíáïý ôïõ Áðüëëùíá ïéêïäïìåßôáé ìíç-ìåéþäçò ðåñßðôåñïò äùñéêïý ñõèìïý, ïïðïßïò êáôáóôñÜöçêå áðü ôïõò ÐÝñóåòóôçí åéóâïëÞ ôïõ 490 ð.×. Ôï äõôéêüáÝôùìá (510 ð.×.) ôïõ íáïý ìå ðáñÜ-óôáóç êïóìïýóå óôïìÝóïí ôï

(óÞìåñá óôïÁñ÷áéïëïãéêüÌïõóåßï ôçò ðüëçò).

Óôïí 5 áéþíá ð.×. ÷ñïíïëïãåßôáé çðñþôç öÜóç ôïõ êáéôçò , êõêëéêïý ïéêïäïìÞìáôïòóôçí ðåñéï÷Þ ôçò áñ÷áßáò áãïñÜò ôçòðüëçò. Ç ÅñÝôñéá áðï÷ùñåß áðü ôçíÁèçíáúêÞ Óõììá÷ßá óôçí ïðïßá ìåôåß÷åôï 411 ð.×. óõíÜðôïíôáò óõììá÷ßá ìåÜëëåò åõâïúêÝò ðüëåéò, ôï

.ÇìåãÜëç ïéêïíïìéêÞ åõçìåñßá

ôïí 4 êáé 3 ð.×. áéþíá áíôéêáôïðôñßæåôáéóôá ìíçìåßá ôçò. Ç

åßíáé ôï êõñéüôåñï áõôÞò ôçòðåñéüäïõ. ÌåôÜ ôï 338 ð.×. ðåñíÜ óôçí

ï

ïõ

ï

ï ï

Áåéíáõôþí

Áìáæïíïìá÷ßáòóýìðëåãìá ôçò áñðáãÞò ôçò

Áíôéüðçò áðü ôïí ÈçóÝá

áñ÷áßïõ èåÜôñïõÈüëïõ

Êïéíü ôùíÅõâïÝùí

ïéêßá ôùí øçöé-äùôþí

Ìåëáíçßò ä'åêáëåßôï ðñüôåñïí ç ÅñÝôñéá êáé Áñüôñéá(ÓôñÜâùí , ÃåùãñáöéêÜ, C 447)

8

ÅñÝôñéá

Óýìðëåãìá

ÈçóÝá,

Áíôéüðçò

áðü ôï Äõôéêü

áÝôùìá ôïõ

íáïý ôïõ

Áðüëëùíá,

Ìïõóåßï

ÅñÝôñéáò

ÅñÝôñéá

ÅñÝôñéá

9

åðéññïÞ ôïõ . ÁíÜìåóá óôï295 êáé ôï 268 ð.×. ï Êõíéêüò öéëüóïöïò

, äÜóêáëïò ôïõ, éäñõôÞò ôçò ÅñåôñéáêÞò öéëïóï-

öéêÞò ó÷ïëÞò, êõâåñíÜ ôçí ðüëç, åíþ ôï198 ð.×. ç ðüëç êáôáóôñÝöåôáé áðü ôïõòÑùìáßïõò.

Ôï 1834 ôï íåïóýóôáôï åëëçíéêü êñÜ-ôïò áðïöáóßæåé ôçí ßäñõóç íÝáò ðüëçòóôïí åñåéðéþíá ôçò ðáëáéÜò ÅñåôñßáòáíáèÝôïíôáò ôçí åêðüíçóç ôïõ ðïëåïäï-ìéêïý ó÷åäßïõ óôïí ÂáõáñüóõíåñãÜôç ôïõ , äéáíÝìïíôáò ôçãç óå Øáñéáíïýò áãùíéóôÝò, áíÜìåóáóôïõò ïðïßïõò êáé ç ïéêïãÝíåéá ôïõ

.

ÓÞìåñá ç ÅñÝôñéá áðïôåëåß Ýíá áðü ôáóçìáíôéêüôåñá ôïõñéóôéêÜ èÝñåôñá ôïõíçóéïý, ÷Üñç óôï óçìáíôéêü áñ÷áéï-ëïãéêü ôçò ÷þñï, óôéò ìåãÜëåò îåíïäï-÷åéáêÝò ìïíÜäåò, ôéò èáõìÜóéåò ðáñáëßåòôçò, ôçí ðõêíÞ óýíäåóç ìå ôçí ÁôôéêÞìÝóù ðïñèìåßïõ ìå ôç óêÜëá Ùñïðïý, ôéòôáâÝñíåò, ôá ïõæåñß, ôéò ðáìð êáé ôáêáöåíåßá.

Ôá íåüôåñá ÷ñüíéá êáôïéêÞèçêå áðüìéêñáóéÜôåò ðñüóöõãåò.

3áéþíáò ð.×. ðñþôçöÜóç.

íïôéïáíáôïëéêÜ ôçò ðüëçò

ðñþôç öÜóç 4 ð.×. áéþíáò äåýôåñçïéêïäïìéêÞöÜóçìåôÜ ôï 198ð.×.

íïôéïáíáôïëéêÞ

ðëåõñÜ ôçò ðüëçò ðñþôç öÜóç 4 ð.×.áéþíáò

ðñþéìç áñ÷áúêÞðåñßïäïò, ôåëåõôáßá öÜóç

2 ð.×. áéþíáò, ôåëåõôáßá

öÜóç 5 ð.×. áéþíáò,

4 ð.×. áéþíáò, 4 ð.×.áéþíáò, (éåñü ÄÞìçôñáò)

3 ð.×.áéþíáò

, ôÜöïò ìáêåäï-

íéêïý ôýðïõ, 4 ð.×. áéþíáò

óôï

ÁíáóêáöÞ ðáëáéï÷ñéóôéáíéêÞò âáóé-ëéêÞò óôç èÝóç , 3 ÷ëìÍÁôçò ðüëçò

Óôï ,êïíôÜ óôïí áñ÷áéïëïãéêü ÷þñï ôçòáñ÷áßáò ðüëçò åêôßèåíôáé ôá åõñÞìáôááðü ôéò áíáóêáöÝò óôçí ðüëç, êáèþò êáéáõôÜ áðü ôéò áíáóêáöÝò óôïêáé ôçí .

Öéëßððïõ Â'

ÌåíÝäçìïò ÁíôéãüíïõÃïíáôÜ

ÓÜïõìðåñôÊëåÜíèç

ÊùíóôáíôÞÊáíÜñç

ËïõôñÜóôçí ðåñéï÷Þ ôïõËéìáíéïý

Éåñü ºóéäïò

ÊÜôù ÃõìíÜóéï

Áñ÷áéïëïãéêüò ÷þñïò Âüñåéá ôïõÌïõóåßïõ

ÄõôéêÞ ÐýëçÉåñü ¢ñåùò

ÁíÜêôïñï

Íáüò Äéïíýóïõ

¢íù ÃõìíÜóéï,Èåóìïöüñéï

ÔÜöïò ôùí Åñþôùí

ÔÜöïò Ìáêåäïíéêïý ôýðïõÊïôñþíé

Áãßá ÊõñéáêÞ

Áñ÷áéïëïãéêüÌïõóåßï Åñåôñßáò

ËåõêáíôßÁìÜñõíèï

ÓçìáíôéêÜìíçìåéá ôçòÅñÝôñéáò:

ïò

ïò

ïò

ïò

ïò

ïò ïò

ïò

ïò

Êïßëïí

åëëçíéóôéêÞò

ðåñéüäïõ

êáé óêçíÞ

ñùìáúêÞò

ðåñéüäïõ

Éåñü

Áðüëëùíïò

Äáöíçöüñïõ

Pho

toG

iorg

osG

iann

akis

:

10

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

Ç åõñýôåñç ðåñéï÷Þ ôçò ×áëêßäáò

ðñïóöÝñåôáé ãéá ðïëý åíäéáöÝñïõóåò

áðïäñÜóåéò.

Åñ÷üìåíïé áðü ÁèÞíá óõíáíôïýìå ôïí

éóôïñéêü ìå ðñùôåýïõóá

ôï êáé ôá äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá

,

êáé .

ÃíùóôÞ áðü ôïí êáé ôç

ç Áõëßäá âñßóêåôáé óôç

âïéùôéêÞáêôÞ, óôïÍüôéïÅõâïúêü êüëðï.

Ç åõñýôåñç ðåñéï÷Þ äéáèÝôåé áâáèåßò

üìïñöåò ðáñáëßåò, áëéåõôéêü êáôáöýãéï,

åíïéêéáæüìåíá äùìÜôéá êáé ðáíóéüí,

ôáâÝñíåò êáé ïõæåñß, åíþ öçìßæåôáé êáé

ãéá ôç íõêôåñéíÞ ôçò æùÞ.Äåí åßíáé ôõ÷áßï

åðßóçò üôé óôçí ðåñéï÷Þ ôçò Áõëßäáò

áíáðôýóóåôáé ìå ðïëý ôá÷åßò ñõèìïýò ç

åîï÷éêÞ-äåýôåñç êáôïéêßá.

ÏÄÞìïòÁõëßäáò óõíäÝåôáé ìÝóù ðïëý

üìïñöçò ðáñáëéáêÞò äéáäñïìÞò ìå ôï

, ôï , ôç

.

Óôçí Áõëßäá åßíáé ðïëý áíáðôõãìÝíç ç

áìðåëïõñãßá êáé âñßóêïíôáé åãêáôåóôç-

ìÝíåò ìåãÜëåò ïéíïðïéçôéêÝò ìïíÜäåò.

ÓõóôÞíïõìå áíåðéöýëáêôá óôïí åðéóêÝ-

ðôç íááíáæçôÞóåé ôá êñáóéÜ ôçò ðåñéï÷Þò.

ÓÞìåñá

óþæåôáé ç ñùìáúêÞ öÜóç êáôáóêåõÞò

ôïõ íáïý êáé ôïõ ôåìÝíïõò, ðïõ ïé

åñåõíçôÝò ôáõôßæïõí ìå ôï íáü, üðïõ ç

èÞôåõóå ùò ðñþôç éÝñåéá

ìåôÜ ôçí äéÜóùóÞ ôçò áðü ôï

ôåëåôïõñãéêü ìá÷áßñé ôïõ

, áðü ôçí ßäéá ôç èåÜ.

( ) -

åéêÜæåôáé ùò ôï óçìåßï åëëéìåíéóìïý-

áíá÷þñçóçò ôùí Åëëçíéêþí äõíÜìåùí

ãéá ôïí ðüëåìïêáôÜ ôçòÔñïßáò.

***************

Óõíå÷ßæïíôáò ðñïò ×áëêßäá, óå ìéêñÞ

áðüóôáóç áðü ôçí Áõëßäá, áêïëïõèïýìå

ôçí ðáñÜêáìøç ðñïò êáé

óôï .

Ç Üíåôç ïäéêÞ ðñüóâáóç áðü ÁèÞíá,

×áëêßäá êáé ÈÞâá, êáèéóôïýí ôçí

ðåñéï÷Þ éäáíéêü ôüðï äéáóêÝäáóçò êáé

øõ÷áãùãßáò, éäéáßôåñá ôï êáëïêáßñé, ÷Üñç

óôç öõóéêÞ ïìïñöéÜ, óôéò åêôåôáìÝíåò

êáôáðëçêôéêÝò ðáñáëßåò êáé óôç âáèåéÜ

ðåíôáêÜèáñç èÜëáóóá. Óôçí åéêüíá ôçò

ðåñéï÷Þò ðñïóèÝôïõí ïé ãñáöéêÝò

ôáâÝñíåò, ôá ôïðéêÜ ïõæåñß êáé êõñßùò ç

ÄÞìï Áõëßäïò

Âáèý

Êáëï÷ùñßïõ-Ðáíôåé÷ßïõ Ðáñáëßáò

Áõëßäïò ÖÜñïõ

¼ìçñï Èõóßá

ôçò Éöéãåíåßáò

ÄÞëåóé ×áëêïýôóé ÓêÜëá

Ùñùðïý

Íáüò Áõëéäåßïõ ÁñôÝìéäïò.

ÉöéãÝíåéá

ðáôÝñá-

ÁãáìÝìíùíá

Êüëðïò Íáõðçãåßïõ ÌåãÜëï Âáèý

ÄñïóéÜ

Ëïõêßóéá ÄÞìïÁíèçäþíïò

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

Ðáñáëßá Áõëßäïò (Öùôü: Ãéþñãïò ÃéáííÜêçò)

Íáüò

Áõëéäåßïõ

ÁñôÝìéäïò

11

áíáðôõãìÝíç íõêôåñéíÞ æùÞ, éäéáßôåñá

óôçí ðáóßãíùóôçðáñáëßá .

Ç Áíèçäþíá åßíáé ï ôüðïõò ðïõ

. Ï Ðáõóáíßáò ìáò ðáñáäßäåé ðùò ç

ðüëç ðÞñå ôï üíïìÜ ôçò áðü ôï

âáóéëéÜ Þ ôç íýìöç .

ÕðÞñîå äå óðïõäáßï ëéìÜíé ìå ìåãÜëç

óõìâïëÞ óôçí áíÜðôõîç ôçò åõñýôåñçò

ðåñéï÷Þò.

Óôçí ðåñéï÷Þ âñßóêåôáé ï

, ôïõ Âïéùôïý ðëïçãïý ðïõ

åêôåëïýí ïé ÐÝñóåò óôï óçìåßï ôï 480

ð.×., ðéóôåýïíôáò üôé ôïõò åîáðÜôçóå

ïäçãþíôáò ôïõò óôï Óôåíü ôïõ Åõñßðïõ,

ðïõ èåþñçóáíáðñïóðÝëáóôï.

Óôçí ðáñáëßá ôùí Ëïõêéóßùí âñßóêï-

íôáé êáé óçìáíôéêÝò ëéìåíéêÝò åãêáôá-

óôÜóåéò, ðïõ ÷ñïíïëïãïýíôáé áðü ôçí

åëëçíéóôéêÞ ðåñßïäï ùò ôïõò ðñþéìïõò

âõæáíôéíïýò ÷ñüíïõò.

Ôï åîùêëÞóé ôïõ ,

ìåôáîýÄñïóéÜò-Ëïõêéóßùí Ý÷åé óçìáíôé-

êÞ áãéïãñÜöçóç ôïõ 14 -17 áéþíá.

ÁîéïèÝáôï ôçò ðåñéï÷Þò åßíáé ôï

, ãíùóôü êáé ùò ,

áðü ôï ìïíáäéêü êÜôïéêü ôïõ óôç

äåêáåôßá 1930.

Ï üñìïò ôïõ ìå ôçí

åîáéñåôéêÞ áììïõäéÜ êáé ôá ãñáöéêÜ

ôáâåñíÜêéá ìðñïóôÜ óôï êýìá, ìáæß ìå ôç

, ôï ôçí

êáé ôï åßíáé ìåñéêÝò

ìüíïí, áðü ôéò ðïëý üìïñöåò ðáñáëßåò ôçò

ðåñéï÷Þò. Óõíå÷ßæïíôáò óõíáíôïýìå ôçí

áðÝñáíôç ðáñáëßá ôùí Ëïõêéóßùí êáé ï

äñüìïò êáôáëÞãåé óôï ãñáöéêü êüëðï-

öéïñä .

***************

ÁöÞíïíôáò ôç ×áëêßäá ìå âüñåéá

êáôåýèõíóç óõíáíôïýìå ôç ,

÷ùñéü ìéêñáóéáôéêþí ðñïóöýãùí, ðïõ

Ý÷åé åîåëé÷èåß óå óýã÷ñïíç ðïëéôåßá,

ðñïÝêôáóç ó÷åäüí ôçò ×áëêßäáò. ¸ëáâå

ôï üíïìÜ ôçò áðü ôçí , ðüëç ôçò

åðáñ÷ßáò óôçí .

¼ìïñöåò ðáñáëßåò êáé ðëçèþñáïõæåñß ìå

èáëáóóéíÜ êáé ðáñáäïóéáêÝò ìéêñáóéÜ-

ôéêåò ãåýóåéò ôç ÷áñáêôçñßæïõí.

Ç ðåñéï÷Þ Ý÷åé äþóåé Üöèïíï õëéêü ãéá

ôçí ôïõ

áíèñþðïõ óôïí Åëëáäéêü ÷þñï êáé ôéò

äñáóôçñéüôçôÝò ôïõ.

Áîßæåé íá åðéóêåöèïýìå ôï ðñáôÞñéï

ôïõ

óôï êÝíôñï ôçò ðüëçò.

Åäþ åðßóçò âñßóêïíôáé åãêáôåóôçìÝíåò

áñêåôÝò áðü ôéò ìåãáëýôåñåò åëëçíéêÝò

ìïíÜäåò ðáñáãùãÞò ëåõêïý êñÝáôïò.

Óôç ÍÝá ÁñôÜêç ï äñüìïò äé÷Üæåôáé.

Åõèåßá ïäçãåß óôá ÌåóóÜðéá êáé

óõíå÷ßæåé ãéá Âüñåéá Åýâïéá, äåîéÜ

áíçöïñßæåé ðñïò ôçí ðáíÝìïñöç Äßñöõ

êáé ïäçãåß óå ìåñéêÝò áðü ôéò åêðëçêôéêÝò

áíáôïëéêÝò ðáñáëßåò ôçò Åýâïéáò, åíþ

êáíåßò ìðïñåß íá óõíå÷ßóåé óå ãñáöéêÞ

ïñåéíÞ äéáäñïìÞìÝ÷ñé êáé ôçíÊýìç.

ÁëõêÝò

Áíèçäþí

¢íèï Áíèçäþíá

Ôýìâïò ôïõ

ÓáëãáíÝá

Áãßïõ Ãåùñãßïõ

ÊôõðïíÞóé ÅããëåæïíÞóé

Áãßïõ ÌçíÜ

Âáëïðïýëá Ìðïõñíþíôá,

Ðáíáãßôóá ÃÜéäáñï

ÓêïñðïíÝñé

ÍÝáÁñôÜêç

ÁñôÜêç

Êõæßêïõ Ðñïðïíôßäá

ðáëáéïëéèéêÞ êáôïßêçóç

Óõíåôáéñéóìïý Ãõíáéêþí "ÍÝáÊý-

æéêïò" êáé ôïõ óõíåôáéñéóìïý ãõíáéêþí

ÍÝáÊñÞíç»

äßäåé

Üíèç

ïõ ïõ

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

ÊôõðïíÞóé

Áíèçäþíïò

ÍÝá ÁñôÜêç

12

Óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ

ìðïñïýìå íá åðéóêåöèïýìå ôá

(Ýäñá ôïõ ÄÞìïõ), ôá êáé ôç

ìå ôéò åêôåôáìÝíåò ðáñáëßåò, ôá

êáôáðñÜóéíá ïñåéíÜ ÷ùñéÜ óôéò ðáñõöÝò

ôçòÄßñöõïò êáé íá ãíùñßóïõìå ôçí Üãñéá

ïìïñöéÜ ôïõ êáé Üëëùí

ìéêñüôåñùí ðáñáëéþí óôç ìåñéÜ ôïõ

Áéãáßïõ.

Ôá ÌåóóÜðéá åßíáé áðü ôïõò ðéï

ðáñáãùãéêïýò êÜìðïõò ôçò Åýâïéáò ìå

ïíïìáóôÜáãñïêôçíïôñïöéêÜ ðñïúüíôá.

:

óôï

, üðïõ åíåôéêü êÜóôñïêáé ß÷íç áñ÷áßïõ ïéêéóìïý

óôçí. Óôï åóùôåñéêü ôçò Ý÷åé áíá-

óêáöåß ðáëáéï÷ñéóôéáíéêÞ âáóéëéêÞ

, óôçäéáóôáýñùóçØá÷íþí-ÊáóôÝëáò

ðñïóôáôåõüìåíïò ìåÐ.Ä. õãñüôïðïò

, ãÞëïöïò åíôüò ôïõ õãñïôüðïõ,üðïõ åíôïðßóôçêáí ðáñáèáëÜóóéïòïéêéóìüò ôçò íåüôåñçò íåïëéèéêÞò êáéß÷íç êáôïßêçóçò ôçò ìõêçíáúêÞòåðï÷Þò.

***************

ÅðéóôñÝöïíôáò óôç ÍÝá ÁñôÜêç êáé

áêïëïõèþíôáò ÁíáôïëéêÞ äéáäñïìÞ,

áñ÷ßæïõìå íá áíçöïñßæïõìå óôéò

õðþñåéåò ôïõ üãêïõ ôçò Äßñöõïò,

åéóåñ÷üìåíïé óôá üñéá ôïõ

.

Ç öýóç ïñãéÜæåé. Ðåýêá êáé åëéÝò

÷áìçëÜ, ðëáôÜíéá, ëõãáñéÝò êáé áñéÝò óôéò

ñåìáôéÝò, êáóôáíéÝò êáé Ýëáôáøçëüôåñá.

Äåí Ý÷åé ÷áñáêôçñéóèåß ôõ÷áßá ùò

, ðïõ ðñïóôáôåýåôáé ìå

Ð.Ä. ôïõ 1977, åíþ o ïñåéíüò üãêïò ôçò

Äßñöõïò ÷Üñç óôï óðÜíéï ïéêïóýóôçìÜ

ôçò åßíáé åíôáãìÝíïò óôï äßêôõï

(GR2420002).

Åðßóçò äåí åßíáé ôõ÷áßï üôé ç Äßñöõò

áðïôåëïýóå éåñü ôüðï ãéá ôïõò ¸ëëçíåò,

üðïõ ôéìïýóáí ôçí¹ñá.

Åðéâëçôéêü ôï ôïðßï óôç ãñáöéêÞ

(Ýäñá ôïõ ÄÞìïõ), ìå êáôáêüñõöïõò

âñÜ÷ïõò íá ïäçãïýí ôï âëÝììá óôïí

ïõñáíü, åíþ ôá íåñÜ ÷åéìþíá-êáëïêáßñé

èåñéåýïõí ðáíýøçëá ðëáôÜíéá. ÓôÜóç

óôçí ðëáôåßá ãéá êáöÝ êáé ãëõêü ôïõ

êïõôáëéïý, ãåìßæïõìå ôá ðáãïýñéá ìáò

óôç êáé óõíå÷ßæïõìå

ãéá êáé .

Ïé ößëïé ôïõ âïõíïý êáé ôçò öýóçò

Ý÷ïõí ôçí åõêáéñßá íá áðïëáýóïõí, üëï

ôï ÷ñüíï, ôéò ðáíÝìïñöåò êáé êáëÜ

óçìáôïäïôçìÝíåò

, êáèþò êáé ôï ó÷åôéêÜ ðñüóöáôï

.Ìðïñïýí åðßóçò íá

ÄÞìïõ Ìåóóáðßùí

Øá÷íÜ

ÐïëéôéêÜ

ÄÜöíç

Ëéìíéþíá

ËáïãñáöéêüÌïõóåßïØá÷íþí

Éóôïñéêü - Ðïëåìéêü Ìïõóåßï Áíá-óôáóßïõËéÜóêïõ Êïíôïäåóðüôé

Êáóôñß Øá÷íþí

ÅíåôéêüòÐýñãïòÔñéÜäáò

ÅíåôéêüòÐýñãïòÐïëéôéêþí

Ïéêßá Óôñáôçãïý ÊñéåæþôçÔñéÜäá

ÁíäñéÜíôáò ÁããåëÞ Ãïâéïý

ÌïíÞ Ðáíáãßáò ÐåñéâëÝðôïõÐïëéôéêþí

ÌïíÞÁãßïõ ÉùÜííçÊáëõâßôç

ÌïíÞÐáíáãßáòÌáêñõìÜëëçò

ÊïëïâñÝ÷ôçò,

ÂÜñêá

ÄÞìïõ

Äéñöýùí

Áéóèçôéêü äÜóïò

ÖÕÓÇ

2000

ÓôåíÞ

Âñýóç ôïõ Ãéáôñïý

Êáôáöýãéï ×éëéáäïý

ðåæïðïñéêÝò äéá-

äñïìÝò

áíáññé÷çôéêü ðåäßï

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

Éóôïñéêü -

Ðïëåìéêü

Ìïõóåßï

Áíáóôáóßïõ

ËéÜóêïõ

Ëáïãñáöéêü

Ìïõóåßï

Øá÷íþí

Ëéìíßùíáò

13

äéáíõêôåñåýóïõí óôï ôïõ

ÅÏÓ ×áëêßäáò óå

õøüìåôñï 1.100 ì. Ç äéÜñêåéá ôçò áíÜ-

âáóçò áðü ôï Êáôáöýãéï óôçí êïñõöÞ

(1.745 ì) åßíáé ðåñßðïõ äýï þñåò, åíþ

Êáôáöýãéï-Îçñïâïýíé ðåñßðïõ ôñåéò

þñåò. Ãéá ó÷åôéêÝò ðëçñïöïñßåò ï åðé-

óêÝðôçò ìðïñåß íá óõìâïõëåõèåß ôçí

ðñüóöáôç Ýêäïóç ôçò Íïìáñ÷éáêÞò

Áõôïäéïßêçóçò

, åßôå íá åðéêïéíùíÞóåé ìå ôï

ÄÞìïÄéñöýùíêáé ôïíÅÏÓ×áëêßäáò.

Ïé ëÜôñåéò ðÜëé ôçò èÜëáóóáò Ý÷ïõí ôçí

åõêáéñßá íá ÷áñïýí ôéò áðÝñáíôåò

ðáñáëßåò óôç êáé óôï ,

êáèþò êáé Üëëåò ìéêñüôåñåò, ìå ãáëÜæéá,

äéÜöáíá íåñÜ. Éäéáßôåñá ç ×éëéáäïý ôá

ôåëåõôáßá ÷ñüíéá óçìåéþíåé ðïëý ìåãÜëç

áíÜðôõîç ðñïóåëêýïíôáò ÷éëéÜäåò

åðéóêåðôþí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôïõ

êáëïêáéñéïý. Óôç âüñåéá Üêñç ôçò áêôï-

ãñáììÞò õößóôáôáé åéäéêÜ ÷ùñïèåôçìÝíç

.

, , ,

, , ,

êëð öçìßæïíôáé ãéá ôá êôçíïôñïöéêÜ

ôïõò ðñïúüíôá.

:

, óôïõò óå ìéá

ïíåéñéêÞ ñåìáôéÜ. Óôï ßäéï óçìåßï êáé ïé

-ðáëáéüèåí- ðçãÝò ýäñåõóçò ôçò

×áëêßäáò.

, åíåôéêüò ðýñãïò êáé

ðáëáéüò ïéêéóìüò.

, óðçëáéþäåò åîùêêëÞóé

óôáÊáìðéÜ

óôáÊáìðéÜ

, óõíáñðáóôéêÞ ç

äéÜó÷éóÞ ôïõ. Ðñüóöáôá Ý÷ïõí ãßíåé

áðü ôç Í.Á. Åõâïßáò Ýñãá õðïóôÞñéîçò

êáé áíÜäåéîÞò ôïõ.

, óôçíÁãÜëç ìå

ß÷íç ðñïúóôïñéêÞò êáôïßêçóçò.

Êáôáöýãéï

"Ìé÷Üëçò ÍéêïëÜïõ"

"30 ÌïíïðÜôéá ôçò

Åýâïéáò"

×éëéáäïý Ìåôü÷é

ðáñáëßá ãõìíéóôþí

Êáèåíïß Ëïýôóá ¢ãéïò ÁèáíÜóéïò

ÃëõöÜäá Óôñüðùíåò ËÜìáñç Èåïëü-

ãïò

ÌïíÞ Åñßùí Êáèåíïýò

ÓêïõíôÝñé

ÁãßáÊõñéáêÞ

ÅêôñïöåßáðÝóôñïöáò

ÖáñÜããé ÁãÜëçò

ÓðçëéÜ ÂïúäïêëÝöôñá

ÅíåôéêüòÐýñãïòÐéóóþíá

ÐáëáéÜÌïíÞÐáíáãßáò×éëéáäïýò.

¢ëëáóçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

¼ñïò Äßñöõò

Êáôáöýãéï

"Ìé÷Üëçò

ÍéêïëÜïõ"

Ðáñáëßá

×éëéáäïýò,

Ìåôï÷ßïõ

ÖáñÜããé ÁãÜëçò

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

14

ÁöÞíïíôáò ôç ×áëêßäá êáé áêïëïõ-

èþíôáò Íüôéá äéáäñïìÞ, ï åðéóêÝðôçò

ìåôÜ ôÝóóåñá ÷ëì ðåñßðïõ, ìðïñåß íá

åðéóêåöèåß ôç , åðßóçò

÷ùñéü ðñïóöýãùí, äéÜóçìï ãéá ôá ïõæåñß

ôïõ. Ôï ( ) ìå

ðïëý ùñáßá ðáñáëßá, óðïõäáßåò øáñï-

ôáâÝñíåò êáé ß÷íç ï÷õñþóåùí, åßíáé

áêñéâþò áðÝíáíôé áðü ôçíÁõëßäá.

Ôï åßíáé Ýäñá ôïõ

, öéëïîåíåß ìåñéêÝò áðü ôéò ìå-

ãáëýôåñåò âéïìç÷áíéêÝò ìïíÜäåò. Åðßíåéü

ôïõ ôï ðïëý ïñãáíùìÝíï ìå

ðåëþñéá áììïõäéÜ êáé ðåíôáêÜèáñá íåñÜ.

ÕðÜñ÷åé ðëçèþñá áðü ìåãÜëá êáé ìéêñÜ

îåíïäï÷åßá, åíïéêéáæüìåíá äéáìåñßóìáôá,

ôáâåñíÜêéá, ïõæåñß, êáöåôÝñéåò êáé

êëáìð.

:

. Äéáó÷ßæåôáé áðü ôïí

ðïôáìüËÞëáíôá êáé åßíáé êáôÜöõôï ìå

áìðÝëéá, åëéÝò êáé ïðïñùöüñá. ÄéÜ-

óçìï, ìåôáîý Üëëùí, ãéá ôï ðïëý êáëÞò

ðïéüôçôáò êñáóß áðü ìéêñïýò ðáñá-

ãùãïýò.

Öýëëùí, äåìÝíï ìå

ìýèïõò êáé ðñáãìáôéêüôçôá. Filla ïíï-

ìáæüôáí ôï âáñïíéêü öñáãêïêÜóôåëëï

ôïõ 13 áéþíá, Ýäñá ôïõ èñõëéêïý

ËéêÜñéïõ.

êáé

Âáóéëéêïý.

óôï Ëåõêáíôß, ðïõ

Ýäùóå óðïõäáßåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôïõò

ëåãïìÝíïõò .

êïíôÜ óôï ÁíåóêáìÝíïò

íåïëïèéêüò ïéêéóìüò.

ÍÝá ËÜìøáêï

Ìðïýñôæé ¢ãéïò Íéêüëáïò

Âáóéëéêü ÄÞìïõ

Ëçëáíôßùí

Ëåõêáíôß

ËçëÜíôéï ðåäßï

Åíåôéêü ÊÜóôñï

Åíåôéêïß Ðýñãïé Ëçëáíôßïõ Åíå-

ôéêüòÐýñãïò

ÌïíÞÁãßïõÃåùñãßïõÁÑÌÁ.

Áñ÷áßá Îçñüðïëç

Áñ÷áéïëïãéêüò ÷þñïò Êáëïãåñüâñõ-

óçò ÁöñÜôé.

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

ïõ

Óêïôåéíïýò ×ñüíïõò

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

ÍÝá ËÜìøáêïò(Öùôü: Ã. ÃéáííÜêçò)

Ëåõêáíôß, Îçñüðïëç

Åíåôéêïß Ðýñãïé

Ëçëáíôßïõ

15

ÊÁÓÔÑÁÊÁÉ ÐÕÑÃÏÉ

ÓçìáíôéêÝò ï÷õñþóåéò êõñßùò ôçò ìåóáéùíéêÞò ðåñéüäïõ õøþíïíôáé åðéâëçôéêÜ óôçíÅõâïúêÞ ãç. Ïé ðýñãïé êõñßùò, åêôüò áðü êôßóìáôá áìõíôéêïý ÷áñáêôÞñá, óôïóýíïëï ôïõò áðïôåëïýóáí êáé Ýíá åßäïò åðéêïéíùíéáêïý äéêôýïõ, üðïõ ìÝóùöùôåéíþí óçìÜôùí ïé õðåñáóðéóôÝò ôïõò ìðïñïýóáí íá åéäïðïéÞóïõí ãéá ôïí

åðåñ÷üìåíï êßíäõíï, áðü ôçí ìéá ùò ôçí Üëëç Üêñç ôïõ íçóéïý.Ðáñüìïéá ôçí êëáóéêÞ ðåñßïäï óõíÝâáéíå êáé ìå ôéò , ðïõ óÞìåñá Ý÷ïõíåíôïðéóôåß óôï ÊáíôÞëé, ôïí Åñåôñéáêü ¼ëõìðï, ôç Äßñöõ (ïñïðÝäéï ÌáëëÜ), áëëÜ

êáé Üëëá ïñåéíÜ óçìåßá ôïõ íçóéïý.

öñõêôùñßåò

16

ÊÜóôñï Öýëëùí (Öùôü: Âáóßëçò ÓõêÜò)

Ç ðåñéï÷Þ ôçò (Ýäñá ôïõ

ïìùíýìïõ ÄÞìïõ) åßíáé éäåþäçò ôüðïò

ãéá áíÜðáõóç ìå ôéò ðáíÝìïñöåò ðáñá-

ëßåò êáé ôá ïñåéíÜ ÷ùñéÜ.

×Üíåôáé óôá âÜèç ôïõ ÷ñüíïõ ç éóôïñßá

ôçò ðåñéï÷Þò. ËÝãåôáé üôé öÝñåé ôï üíïìá

ôïõ , êõíçãïý êáé óõíôñüöïõ

ôçò ÈåÜò ÁñôÝìéäïò. Óôïõò éóôïñéêïýò

÷ñüíïõò ç ÁìÜñõíèïò åßíáé ðáíåëëÞíéá

ãíùóôÞ áðü ôï éåñü ôçò Þ

ÌåãÜëï åíäéáöÝñïí Ý÷åé êáé ç ïñåéíÞ

ðåñéï÷Þ ôïõ ÄÞìïõ. ÃñáöéêÜ ÷ùñéÜ óå

êáôáðñÜóéíï ðåñéâÜëëïí ðñïêáëïýí ôïí

åðéóêÝðôç. , ,

, óõíèÝôïõí ìéá ðïëý åíäéá-

öÝñïõóáçìåñÞóéá áðüäñáóç.

ò:

Ìáêåäïíéêïý ôýðïõ

óôï äñüìï ãéá¢íùÂÜèåéá

óôçí ¢íù

ÂÜèåéá

óôïÃõìíü

óôçí¢íùÂÜèåéá

óôç ÓÝôôá, êáôáóêåõáóìÝíï êáôÜ ôá

áñ÷áúêÜ ðñüôõðá, ëáîåõìÝíï óå ðÝôñá,

áíÜìåóáóôá Ýëáôá

, óêéáóìÝíï áðü

ðåëþñéá ðëáôÜíéá, ìå ôñå÷ïýìåíá íåñÜ

óôéò ðáñõöÝò åëáôïäÜóïõò ìå áëðéêÜ

ëéâÜäéá

ãéá ôïõò

ðåæïðüñïõò êáé ôïõò ëÜôñåéò ôçòöýóçò

Áìáñýíèïõ

ÁìÜñõíèïõ

Áìáñõíèßáò

ÁìáñõóóßáòÁñôÝìéäïò

¢íù ÂÜèåéá Ãõìíü Êáëëé-

èÝá ÓÝôôá

Ðñüóïøç ôÜöïõ

ÌïíÞ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ

ÅíåôéêüòÐýñãïò

ËáïãñáöéêüÌïõóåßï¢íùÂÜèåéáò

Óôáõñåðßóôåãïò ìåôáâõæáíôéíüò íáüò

Ðáíáãßáò

ÈÝáôñï Íßêïõ Ðáðáêùíóôáíôßíïõ

Ìåôáâõæáíôéíü åîùêêëÞóé ÐáíáãéÜ

ç Áìðïõäéþôéóóá

ÏñïðÝäéï Áìðïõäéþôéóóáò,

.

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôï

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

17

Ãõìíü,

Åíåôéêüò

Ðýñãïò

ÈÝáôñï

ÓÝôôáò(Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

ÁìÜñõíèïò

Óõíå÷ßæïíôáò áðü ôçí ÁìÜñõíèï,

öèÜíïõìå óôï (Ýäñá ôïõ

). Ðñüêåéôáé ãéá ìéá óýã÷ñïíç

ðïëéôåßá ìå óçìáíôéêÞ ïéêïíïìéêÞ

áíÜðôõîç. Åðßíåéï ôïõ Áëéâåñßïõ åßíáé ï

ãñáöéêüò , ðüëïò Ýëîçò ãéá ôçí

åõñýôåñç ðåñéï÷Þ êáé ü÷é ìüíï.

Ç Ýíôïíç íõêôåñéíÞ æùÞ, ïé ôáâÝñíåò

êáé ôá ïõæåñß ìå ôá èáëáóóéíÜ êáé ôï

öñÝóêï øÜñé åíèïõóéÜæïõí ôïõò åðé-

óêÝðôåò. Áîßæåé íá åðéóêåöèïýìå êáé ôá

ãåéôïíéêÜ ÷ùñéÜ üðïõ èá óõíáíôÞóïõìå

åõãåíéêïýò êáé æåóôïýò áíèñþðïõò, üðùò

åðßóçò íá êïëõìðÞóïõìå óôá ãáëáíÜ

íåñÜ ôçò .

:

êáé

óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ èåñìïçëåêôñéêïý

åñãïóôáóßïõÄÅÇ

Êáôáêáëïý

Ôñá÷çëßïõ

Èáññïõíßùí

Þ , åíåôéêü

ðõñãïêÜóôåëëïóôïÁëéâÝñé

óôïÌçëÜêéÁëéâÝñé ÄÞìïõ

ÔáìõíÝùí

ÊÜñáâïò

ÁêôÞòÍçñÝùò

ÑùìáúêÜ ËïõôñÜ Åíåôéêüò Ðýñ-

ãïò

Ìõêçíáúêüò ôÜöïò

ÅíåôéêüòÐýñãïò

ÓðÞëáéïÓêïôåéíÞò

Ñéæüêáóôñï Ñéæüðõñãïò

ÅíåôéêüòÐýñãïò

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

18

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

Åíåôéêüò

Ðýñãïò

óôï ÌçëÜêé

ÁõëùíÜñé(Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

Åíåôéêüò Ðýñãïò Ôñá÷çëßïõ

Ç åðüìåíç óôÜóç ìáò ãßíåôáé óôï

(Ýäñá ôïõ ).

Ç ìïñöïëïãßá êáé ôï áíÜãëõöï ôïõ

åäÜöïõò ðñïóöÝñåôáé ãéá ôïõñéóìü üëï

ôï ÷ñüíï. Ç ðåñéï÷Þ åßíáé ðñïéêéóìÝíç

áðü ôç öýóç ìå áðáñÜìéëëåò ïìïñöéÝò. Ï

óõíäõáóìüò ôçò êáôáðëçêôéêÞò èÜëá-

óóáò, ïé áðÝñáíôåò êáèáñÝò áììïõäéÝò

( , , ,

, êëð), óå

óõíäõáóìü ìå ôçí êáôáðñÜóéíç åíäï-

÷þñá, ðïõ ôç äéáó÷ßæåé ï ðïôáìüòÍçëÝáò,

äçìéïõñãïýí éäáíéêü ðåñéâÜëëïí ãéá ôïõò

åñáóôÝò ôçòöýóçò.

Äåí ðñÝðåé íá ëçóìïíÞóïõìå ôçí

åðßóêåøç óôï êáôÜóôçìá ôïõ

ìå êáôáðëç-

êôéêÜ ðáñáäïóéáêÜóðéôéêÜ ðñïúüíôá.

óôï äñüìï Ëåðïýñùí-

Íåï÷ùñßïõ

óôïÁõëùíÜñé

êáé óôá×Üíéá

Áõëùíáñßïõ

óôá ×Üíéá

Áõëùíáñßïõ

(óðáñÜãìáôá)

óôïÍåï÷þñé

***************

Ç öýóç êáé ôï ãåùáíÜãëõöï ðñïóäéï-

ñßæïõí ôç öõóéïãíùìßá ôïõ

ìå ôçí ïìþíõìç Ýäñá, ðïõ

óõíôåëïýí óôçí áíÜðôõîç ìïñöþí

åíáëëáêôéêïý ôïõñéóìïý. Ç ðåñéï÷Þ

åêôåßíåôáé óôïõò ðñüðïäåò ôùí

( ) êáé óôçí êïéëÜäá

ðïõó÷çìáôßæåé ï ðïôáìüò .

óôïÊÜäé

óôçí ôïðïèåóßá ÄñáãùíÝñá ðÜíù áðü

ôç Âñýóç. Äåóðüæåé óôçí åßóïäï ôïõ

öáñáããéïý ôïõ ÌáíéêéÜôç êáé åßíáé

êôéóìÝíï ðÜíù óå åñåßðéá åëëçíéóôéêÞò

ï÷ýñùóçò

ÁõëùíÜñé ÄÞìïõ Áõëþíïò

Êïñáóßäá ÊÜëáìïò ÌïõñôåñÞ ¢ãéïò

Ìåñêïýñéïò ÌðïõñíéÜò

Óõíåôáéñé-

óìïý Ãõíáéêþí "Avalona"

:

Ìíçìåßï ÅèíéêÞò Áíôßóôáóçò óôç

Ëáìðïýóá -

ÍåïêëáóéêÝò êáôïéêßåò

ÅíåôéêüòÐýñãïò

Íáüò Áãßïõ Äçìçôñßïõ

ÍáüòÁãßáòÈÝêëáò

ÌïíÞËåõêþí

ÌïíÞÊáñõþí

ÊÜóôñïÐïôÞñé

ÊÜóôñïÏêôùíéÜò

ÂñýóçÍéêïëÝôáò

ÄÞìïõ

Êïíéóôñþí

Êïôõ-

ëáßùí Ìáõñïâïýíé

ÌáíéêéÜôçò

ÅíåôéêüòÐýñãïò

ÊÜóôñï-Êáóôñïðïëéôåßá La Cuppa

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

19

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

ÊÜëáìïò(Öùôü:

Åëë. Ðáíüñáìá)

Êáóôñïðïëéôåßá

La Cuppa

20

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

Ç äéáäñïìÞ ðïõ îåêéíÞóáìå áðü ôç

×áëêßäá êáôáëÞãåé óôéò áíáôïëéêÝò áêôÝò

ôçò Åýâïéáò êáé ôçí áñ÷ïíôéêÞ ,

Ýäñá ôïõ ïìùíýìïõ ÄÞìïõ. ÐÞñå ôï

üíïìááðü ôá êýìáôá, äçëþíïíôáò Ýôóé ôç

íáõôéêÞ ôçò éóôïñßá. Åßíáé ðüëç ìå

æùíôÜíéá, ïéêïíïìéêÞ êáé ðíåõìáôéêÞ

áíÜðôõîç, ðïëëÜ áñ÷ïíôéêÜ êáé íåï-

êëáóéêÞ áôìüóöáéñá óá íá ìçí ôçí Ý÷åé

áããßîåé ï ÷ñüíïò. Åßíáé êôéóìÝíç áìöé-

èåáôñéêÜ ðÜíù áðü ôï Áéãáßï ìðáëêüíé

ôïõÁéãáßïõ - óå êáôáðñÜóéíï ðåñéâÜëëïí

ìå ìáãåõôéêÞ èÝá óôï ðÝëáãïò. Ðüëç

êáðåôáíáßùí, ãåíÝôåéñá ôïõ êáèçãçôÞ

, ôïõ ôáãìá-

ôÜñ÷ç

. Áðü ôï ëéìÜíé ôçò

Êýìçò åêôåëïýíôáé äñïìïëüãéá ðñïò

. Ç , ôï , ôï

åßíáé ìåñéêÝò ìüíï áðü ôéò

èáõìÜóéåò ðáñáëßåò ôçò ðåñéï÷Þò, ðÜíù

óôïÁéãáßï.

Óôçí Êýìç ëåéôïõñãåß äñáóôÞñéïò

ìå Ýñãá ÷åéñï-

ôå÷íßáò áðü êïõêïýëé ìåôáîïóêþëçêá, ôá

ëåãüìåíá

Ï åðéóêÝðôçò äåí ðñÝðåé íá

ðáñáëåßøåé íá ðñïìçèåõôåß ôá ôïðéêÜ

ðáñáäïóéáêÜ ãëõêßóìáôá (ìðáêëáâÜ,

áìõãäáëùôÜ, óýêá,).

Áðü ôçí Êýìç ìðïñïýìå íá åðéóôñÝ-

øïõìå óôç ×áëêßäá áðü êáôáðëçêôéêÞ

ïñåéíÞ äéáäñïìÞìÝóùÌåôï÷ßïõ-ÓôåíÞò.

Áðü ôçí ðáñáëßá Êýìçò öåýãåé ôï

ðëïßï ãéá ôç üìïñöçÓêýñï.

(÷ùñéü Ðïôáìßá Êýìçò) ðåñéëáìâÜíåé

ôá åõñÞìáôá áðü ôçí áíáóêáöÞ óôçí

ðåñéï÷Þ.

Êýìç

Ãåùñãßïõ ÐáðáíéêïëÜïõ

ÉùÜííç Âåëéóóáñßïõ êáé ôùí

çñþùí áäåëöþí Íéêïëü êáé ÐáíáãÞ

×áñôóÜ ðïõ åêôåëÝóôçêáí áðü ôïõò

Éôáëïýò ôï 1944

Óêýñï ÐëáôÜíá Óôüìéï

Óïõôóßíé

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí

êïõêïõëÜñéêá êáé ï óõíåôáé-

ñéóìüò Óýêùí ðåñéï÷Þò Êýìçò ôçë.

2222031722.

ËáïãñáöéêüÌïõóåßïÊýìçò

Áñ÷áéïëïãéêÞ ÓõëëïãÞ Ðïôáìßáò

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

Ðáñáëßá

Êýìçò

Êýìç

21

Ãåþñãéïò ÐáðáíéêïëÜïõ

Ï Ãåþñãéïò ÐáðáíéêïëÜïõ ãåííÞèçêå

óôçíÊýìçÅõâïßáò ôï 1883 êáé ðÝèáíå ôï

1962 óôï ÌáúÜìé ôçò Öëþñéäáò. ÕðÞñîå

äéÜóçìïò ãéáôñüò, âéïëüãïò êáé åñåõ-

íçôÞò.

Óðïýäáóå ÉáôñéêÞ óôï ÐáíåðéóôÞìéï

Áèçíþí êáé ôï 1907 ìåôÝâç óôç Ãåñìáíßá

üðïõ ðáñáêïëïýèçóå ìáèÞìáôá âéï-

ëïãßáò êáé óôç óõíÝ÷åéá Üñ÷éóå ôéò

âéïëïãéêÝò ôïõ Ýñåõíåò.

Ôï 1913 áíá÷þñçóå ãéá ôéò ÇÐÁ üðïõ

êáé åñãÜóèçêå ùò âïçèüò óôïí êëÜäï ôçò

áíáôïìßáò óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ

ÊïñíÝë. Áêïëïýèùò åêëÝ÷èçêå õöç-

ãçôÞò, Ýêôáêôïò êáèçãçôÞò êáé ôÝëïò

ôáêôéêüò êáèçãçôÞò ôçò áíáôïìßáò êáé

éóôïëïãßáò ôçò éáôñéêÞò ó÷ïëÞò ôïõ

Ðáíåðéóôçìßïõ áõôïý.

Ôï 1923 åöÜñìïóå ôç ìÝèïäü ôïõ test

pap ãéá ôç äéÜãíùóç ôïõ êáñêßíïõ ôçò

ìÞôñáò.

Åßíáé ï Üíèñùðïò ðïõ ÷Üñéóå æùÞ óôéò

ãõíáßêåò üëïõ ôïõ êüóìïõ. ÔéìÞèçêå ìå

ðïëëÝò äéáêñßóåéò.

Ôï 1949 ç ÉáôñéêÞ ó÷ïëÞ ôïõ

ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí ôïí áíáêÞñõîå

åðßôéìï äéäÜêôïñá ôçò, åíþ ç Áêáäçìßá

Áèçíþí ôï 1957 ôïí áíáêÞñõîå åðßôéìï

ìÝëïò ôçò. ÌåôáèáíÜôéá ôïõ áðåíåìÞèç

êáé ôï âñáâåßï ôïõÏÇÅ.

ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

Äçìáñ÷åßï

ÏéêßáÃåùñãßïõÐáðáíéêïëÜïõ

Ìíçìåßï ÉùÜííçÂåëéóóáñßïõ

Ìíçìåßï ôùí çñþùí áäåëöþí

ÍéêïëüÐáíáãÞ×áñôóÜ

ÊÝíôñï ÐåñéâáëëïíôéêÞò Åêðáßäåõ-

óçò Êýìçò

Ìõëùíïðïýëåñéïõ Éäñýìáôïò

Ó÷ïëÞÅìðïñïðëïéÜñ÷ùí

ÉáìáôéêÝòÐçãÝò×ùíåõôéêïý

ÐáíáãßáËáïõôóÜíéóóá

ÌïíÞÌåôáìïñöþóåùò

ÊÜóôñï Áðïêëåßäé

ÌïíÞÌÜíôæáñç

ÇöáßóôåéïÏîõëßèïõ

Åíïñßá ÊáëçìåñéÜíïé Âßôáëï

ÁíäñïíéÜíïé

Ôïðßï Éäéáé-

ôÝñïõÖõóéêïýÊÜëëïõò

êáé ðïëëÜ áêüìç íåïêëá-

óéêÜ êôßñéá

(õðü êáôáóêåõÞ óôï ÷þñï

ôïõ )

åñåßðéá ìåóáéù-

íéêÞò ï÷ýñùóçò óôçí Êýìç (óôçí

ðåñéï÷Þ ôçòÌïíÞòÌåôáìïñöþóåùò)

(áíåíåñãü)

Ôá áðáñÜìéëëçò ïìïñöéÜò ÷ùñéÜ

( , , ,

êëð) êáé ôï öõóéêü

ðåñéâÜëëïí ôçò åõñýôåñçò ðåñéï÷Þò

Êýìçò. Ïé ïñåéíïß ïéêéóìïß ôçò Êýìçò

åßíáé ÷áñáêôçñéóìÝíïé ùò

(AT2011005)

Óôçí åõñýôåñç ðåñéï÷Þ ôùí ÄÞìùíêáé ôá

êáéåßíáé ÷áñáêôçñéóìÝíá

ùò(AT2011004)

Áõëþíïò, Êïíéóôñþí ÊýìçòÑÝìáôá ÌïõñôåñÞò

ÌáíéêéþôéêïÔïðßá ÉäéáéôÝñïõ ÖõóéêïýÊÜëëïõò

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï Êýìçò (Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

22

Âüñåéá Åýâïéá

23

ÁöÞíïíôáò ðßóù ìáò ôç ×áëêßäá êáé ôá

ÌåóóÜðéá, áíçöïñßæïõìå óôéò óôñïöÝò

ôïõ¢ãéïõ. Óå üëç ôç äéáäñïìÞ Ýùò êáé ôï

øçëüôåñï óçìåßï, ãñáöéêÝò ôáâÝñíåò

ðñïóöÝñïõí íôüðéá êñÝáôá êáé ôõñéÜ, ìå

óðåóéáëéôÝ ÷ùñéÜôéêåò ìáêáñïíÜäåò êáé

ôïöçìéóìÝíï ôçãáíüøùìï.

ÈáõìÜóéï ðåõêïäÜóïò, êïõìáñéÝò,

ðëáôÜíéá, öôåëéÝò êáé äñåéò óõíôñïöåý-

ïõí ôçí ðïñåßá ìáò Ýùò øçëüôåñá, üðïõ

áñ÷ßæïõí ôá ðñþôá Ýëáôá.

ÌåôÜ ôéò ðñþôåò óôñïöÝò ôçò êáôÜ-

âáóçò ìðáßíïõìå óôï ðåñßöçìï ,

ðïõ Þôáí ç ðëÝïí äýóâáôç êáé ï÷õñÞ èÝóç

êáôÜ ôï ðáñåëèüí.

Óôï 52 ÷ëì ôçò äéáäñïìÞò óõíáíôïýìå

ôï , ÷ùñéü ðñïóöýãùí, ðïõ Ý÷åé

ëÜâåé ôçí ïíïìáóßá ôïõ áðü ôï

ôçò . ÓÞìåñá åßíáé

ãíùóôü óôï ðáíåëëÞíéï áðü ôï óêÞíùìá

ôïõ , ðïõ

Ýöåñáí êáôÜ ôïí îåñéæùìü ìáæß ôïõò

åõóåâåßò ðñüóöõãåò êáé åïñôÜæåé óôéò 27

Ìáúïõ.

Áðü ôï Ðñïêüðé ìðïñïýìå íá áêïëïõ-

èÞóïõìå ôï äñüìï ðïõ ïäçãåß óôïÐÞëé ìå

ôçí õðÝñï÷ç ðáñáëßá, íá óõíå÷ßóïõìå

óôçí áêôïãñáììÞ ôïõ Áéãáßïõ ðñïò ôç

êáé ôï .

Åõèåßá ï äñüìïò ïäçãåß óôï

(Ýäñá ôïõ ), ìÝóá áðü

ïíåéñéêü áéùíüâéï ðëáôáíïäÜóïò, áêï-

ëïõèþíôáò ôçí êïßôç ôïõ

.

Ç öýóç ïñãéÜæåé óõíèÝôïíôáò Ýíá ôïðßï

ìïíáäéêü ãéá ôïõò ëÜôñåéò ôïõ ðñÜóéíïõ

êáé ôùí ðåñéðÜôùí. Ïé ðáñáëßåò åðßóçò

åßíáé ìïíáäéêÝò. , ,

, áðïæçìéþíïõí êáé

ôïí ðéï áðáéôçôéêü åðéóêÝðôç.

ÄåñâÝíé

Ðñïêüðé

Ðñï-

êüðéïí Êáðáäïêßáò

Ïóßïõ ÉùÜííç ôïõ Ñþóïõ

Âëá÷éÜ ÓáñáêÞíéêï

Ìáíôïýäé

ÄÞìïõ ÊçñÝùò

ðïôáìïý

ÊçñÝá

ÐÞëé ÁôÜëáíôïò

ÊõìÜóé ÊñýáÂñýóç

ï

…êáé Åëëïðßá ä'ùíïìÜóèç áðü ¸ëëïðïò ôïõ ºùíïò(ÓôñÜâùí, ÃåùãñáöéêÜ, C 445)

ÐÞëé(Öùôü:

Åëë. Ðáíüñáìá)

Ðëáôáíüäáóïò

ÊçñÝá(Öùôü:

ÃéÜííçò Öáöïýôçò)

24

Âüñåéá Åýâïéá

Ç ðåñéï÷Þ

, ðïõ åêôåß-

íåôáé áðü ôï Âüñåéï Åõâïúêü ìÝ÷ñé ôï

Áéãáßï äéáôÝìíïíôáò ôçí Åýâïéá, ðáñïõ-

óéÜæåé ðïëý ìåãÜëï ïéêïëïãéêü åíäéáöÝ-

ñïí êáé åßíáé åíôáãìÝíç óôïí åðéóôçìï-

íéêü êáôÜëïãï ôïõ Äéêôýïõ

(GR2420003). Ç ðåñéï÷Þ äéáôçñåß

ìåãÜëç ðïéêéëßá äáóþäïõò Ýêôáóçò ìå

åíáëëáãÞ öõëëïâüëùí êáé áåéèáëþí

äÝíäñùí, ðïëõÜñéèìá ôïðéêÜ åíäçìéêÜ -

óðÜíéá óôçí ðëåéïøçößá ôïõò- öõôÜ,

êáèþò êáé éêáíïðïéçôéêÞ ïñíéèïðáíßäá,

éäéáßôåñááñðáêôéêÜ.

Óôï ÊáíôÞëé, üðùò êáé óôïí ÐõîáñéÜ,

õðÜñ÷ïõí åíäéáöÝñïíôá ìïíïðÜôéá, ãéá

ôïõò ößëïõò ôçò ïñåéíÞò ðåæïðïñßáò, åíþ

áîßæåé íá äéåñåõíÞóåé êáíåßò üëïõò ôïõò

ïéêéóìïýò ôçò åíäï÷þñáò. ÌåãÜëï åíäéá-

öÝñïí áðïêôÜ ï ìïíáäéêüò

, ðïõ áðüìåéíå óå ëåéôïõñãßá,

óôï .

:

, óôïÐñïêüðé

, ìíçìåßï ôçò öýóçòóôï Ðáñáóêåõüñåìá (ìåôáîý Ðñïêï-ðßïõ êáéÌáíôïõäßïõ)

óôïÌáíôïýäé

Ç äéáäñïìÞ ìáò óõíå÷ßæåôáé óôï

ìå Ýäñá ôçí ðáíÝìïñöç

íáõôéêÞ ðïëéôåßá ôçò (ôï áñ÷áßï

). ÊôéóìÝíç áìöéèåáôñéêÜ ðÜíù

óôï Âüñåéï Åõâïúêü, åßíáé ðüëç ìå

ìáêñáßùíç éóôïñßá êáé ìåãÜëç íáõôéêÞ

ðáñÜäïóç. ¢ãíùóôá óôïí ðïëý êüóìï

ðñïúóôïñéêÜ ôåêìÞñéá, áñ÷áßåò ðïëéôåßåò,

ìïíáóôÞñéá, áðü ôá ðáëáéüôåñá ôçò

÷þñáò, óôç èÝóç éåñþí ôùí Ïìçñéêþí

÷ñüíùí, óðáñÜãìáôá âõæáíôéíþí êôéóìÜ-

ôùí, ìáæß ìå ôç íçóéùôéêÞ áñ÷éôåêôïíéêÞ

ðïõ óõíå÷ßæåé íá äéáôçñåßôáé, åßíáé óôïé-

÷åßá ðïõ êáëïýí ôïí åðéóêÝðôç íá ôá

åîåñåõíÞóåé.

¼ñïò ÊáíäÞëé-ÊïéëÜäá

Ðñïêïðßïõ-ÄÝëôá ÊçñÝá

ÖÕÓÇ 2000

íåñüìõëïò-

íåñïôñéâÞ

ÓðáèÜñé

Íáüò ôïõÏóßïõ ÉùÜííç ôïõÑþóïõ

Ìïõóåßï ôïõÄÜóïõò

ÌÝãáò ÐëÜôáíïò

Ìïõóåßï - Êáëýâá ÓáñáêáôóÜíùí

Ï÷ýñùóçÁñ÷áßáòÊçñßíèïõ

ÄÞìï

Åëõìíßùí,

Ëßìíçò

Åëýìíéïí

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

***************

Ðñïêüðé,

Ìïõóåßï

ôïõ ÄÜóïõò(Öùôü:

ÃéÜííçò Öáöïýôçò)

Ëßìíç

Âüñåéá Åýâïéá

25

Ôï áñ÷áßï Åëýìíéïí êáôáóôñÜöçêå,

ðéèáíüôáôá áðü óåéóìïýò êáé ìáæß ôïõ

êáôáóôñÜöçêáí ïé ðáñáêåßìåíåò Ýíèåí

êáé Ýíèåí êáé , üðùò áíá-

öÝñåé ïÈïõêõäßäçò.

Ç ðëïýóéá ðïëéôéóìéêÞ ðáñÜäïóç

óôåãÜæåôáé áóöõêôéêÜ óôï ÷áñéôùìÝíï

.

Óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ ÄÞìïõ Åëõìíßùí

õðÜñ÷ïõí óðïõäáßåò

.ÁíáæçôÞóôå ôåò.

óôï êÝíôñï ôçòËßìíçò

êáé

óôïõò ðñüðïäåò ôïõÊáíäçëßïõ

, óðáñÜãìáôáêÜóôñïõ ôùí êëáóéêþí ÷ñüíùí óôï

.

óôéò

óáíõðüäåéãìá êáëÞò óõíåôáéñéóôéêÞòðñáêôéêÞò êáé óõëëïãéêÞò ðñïóðÜèåéáò

, ìå õöáíôÜðÜíùóå ðáñáäïóéáêÜìïôßâá

¸íááðüóçìáíôéêüôåñá ðñïóêõíÞìáôá

ü÷é ìüíï ôçòÅýâïéáò áëëÜ êáé ïëüêëçñïõ

ôïõ åëëçíéóìïý åßíáé ï íáüò ôïõ

Óôï íáü

öéëïîåíåßôáé ôï óåðôü óêÞíùìá ôïõ áãßïõ

ÉùÜííç Ñþóïõ, ðïõ ôï ìåôÝöåñáí óôç íÝá

ðáôñßäá ôïõò ôï 1925 ïé îåñéæùìÝíïé

Ðñïêïðéåßò ðñüóöõãåò áðü ôçí Êáððá-

äïêßá. ×éëéÜäåò åßíáé ïé åðéóêÝðôåò -

ðñïóêõíçôÝò- ðïõ åðéóêÝðôïíôáé ôïí

¢ãéï, éäéáßôåñá ôçí çìÝñá åïñôáóìïý

ôïõò óôéò 27 Ìáúïõ. Ïé ÷ñéóôéáíïß áðü

êÜèå ðåñéï÷Þ ðñïóôñÝ÷ïõí íá ôïí

ðñïóêõíÞóïõí êáé íá åðéêáëåóôïýí ôç

âïÞèåéá ôïõóôéò äýóêïëåò óôéãìÝò.

¼ üóéïò ÉùÜííçò ãåííÞèçêå óôç Ñùóßá

ôï 1690, õðçñÝôçóå óôïí Ñþóéêï óôñáôü

êáé êáôÜ ôïí Ñùóïôïõñêéêü ðüëåìï ôïõ

1711 óõíåëÞöèçêå áé÷ìÜëùôïò êáé Ýãéíå

óêëÜâïò åíüò Ôïýñêïõ áîéùìáôéêïý áðü

ôïÐñïêüðé ôçò Êáððáäïêßáò. Ï ÉùÜííçò,

ï ïðïßïò åß÷å áóðáóôåß ôïí ÷ñéóôéáíéóìü,

áíÜëáâå ôçí ðåñéðïßçóç ôùí æþùí ôïõ

ôïýñêïõ õöéóôÜìåíïò ôéò ôáðåéíþóåéò ôùí

Ïèùìáíþí. Ï óôÜâëïò üðïõ æïýóå åß÷å

ìåôáâëçèåß óå ôüðï ðñïóåõ÷Þò, åíþ

ðïëëÜ Þôáí ôá èáýìáôá ðïõ áíáöÝñïíôáé

êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôïõ. Óôéò 27

Ìáúïõ 1730 ï ÉùÜííçò áðïêïéìÞèçêå êáé

ôï óþìá ôïõ åíôáöéÜóôçêå áðü ôïõò

÷ñéóôéáíïýò ôïõ Ðñïêïðßïõ, ïé ïðïßïé ôï

1925 êáôÜ ôçí áíôáëëáãÞ ôùí ðëçèõ-

óìþí ôïìåôÝöåñáíóôç íÝá ðáôñßäá ôïõò.

Ïñïâßáé Áéãáß

Éóôïñéêü êáé Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï

Ëßìíçò

áãñïôïõñéóôéêÝò

ìïíÜäåò

ÁíáóêáöÞ ðáëáéï÷ñéóôéáíéêÞò âáóé-ëéêÞò

ÐáñáëßåòËßìíçò Ñïâéþí

¢ãéïò ÉùÜííçò-Êáôïýíéá

ÌïíÞ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ ÃáëáôÜêç

ÌïíÞÏóßïõÄáõßä

ÅíåôéêüÐõñãüóðéôïÑïâéþí

ÊÜóôñï ÓôåöÜíé

ÌïõñôéÜ

Áñ÷ïíôéêüÔïìðÜæç Êå÷ñéÝò

ÊáôáññÜêôåòÄñõìþíá

ÁãñïôéêüòÓõíåôáéñéóìüòÑïâéþí

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí

Áãßïõ

ÉùÜííç Ñþóïõ ðïõ âñßóêåôáé óôï

Ðñïêüðé Âïñåßïõ Åýâïéáò.

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

¼óéïò ÉùÜííçò Ñþóïò

ÌïíÞ ÃáëáôÜêç

26

Âüñåéá Åýâïéá

Ï äñüìïò óõíå÷ßæåé ðáñáëéáêÜ ãéá ôá

äéÜóçìá (Ýäñá ôïõ

), ðïõ óýìöùíá ìå ôçí

áñ÷áßá åëëçíéêÞ ãñáììáôåßá Þôáí

áöéåñùìÝíá óôïí (

).

Ç ìáãåõôéêÞ ðåñéï÷Þ, åßíáé ãíùóôÞ óå

üëï ôïí êüóìï, áðü ôçí áñ÷áéüôçôá, ãéá

ôï ðñïíüìéï ôïõ ðïëýôéìïõ õðåäÜöïõò

ôçò êáé ôùí äþñùí ðïõ ç ãç ðñïóöÝñåé

áðü ôáóðëÜ÷íá ôçò.

Ç Áéäçøüò ìðïñåß íá ðñïóåëêýóåé êáé

ôïí ðéï áðáéôçôéêü åðéóêÝðôç êáé íá ôïí

ïäçãÞóåé óôçí áðïêÜëõøç ôùí õðÝñï÷ùí

ìõóôéêþí ðïõ êñýâåé. Åßíáé öéëüîåíç,

ðëïýóéá óå æùÞ, ìå Ýíôïíá ÷ñþìáôá êáé

äõíáôÜ áñþìáôá, ÷áñßæïíôáò óå üðïéïí

ôçí åðéóêÝðôåôáé ãáëÞíç êáé ðíåõìáôéêÞ

äéáýãåéá.

Ï ðåñéãñÜöåé ôçí êïé-

íùíéêÞ æùÞ ðïõ åß÷å áíáðôõ÷èåß óôçí

Áéäçøü, ãéá ôçí åõ÷Üñéóôç äéáìïíÞ óôç

ðüëç êáé óôéò äéáóêåäÜóåéò ôçò, åîáßñåé

ìÜëéóôá ôç ëáìðñÞ äéáôñïöÞ ìå Üöèïíá

øÜñéá êáé ðôçíÜ. Ï áíáöÝñåôáé

óôçí åìöÜíéóç íÝùí ðçãþí êáé óôéò

éáìáôéêÝò éäéüôçôÝò ôïõò.

Ç Áéäçøüò áðü ôïõò ðáëáéüôåñïõò

÷ñüíïõò Þôáí ãíùóôÞ ãéá ôá ÷áëêïõñãåßá

ôçò êáé ßóùò áõôü äéêáéïëïãåß, ôï üôé Þôáí

áðü ôéò ëßãåò ðüëåéò ðïõ åß÷áí äéêü ôïõò

íüìéóìá. Ôï íüìéóìá áõôü, ðïõ áðåé-

êïíßæåé ï óôç ôïõ,

åß÷å ÷áñáãìÝíï óôç ìéá ðëåõñÜ êÜâïõñá

êáé óôçí Üëëç Ýíá øÜñé óõìâïëßæïíôáò

ôïí èáëÜóóéï ðëïýôï ôçò ðåñéï÷Þò.

Ç ðåñéï÷Þ, ðÝñáí ôïõ ïäéêïý äéêôýïõ,

åîõðçñåôåßôáé ìå ðõêíÜ äñïìïëüãéá áðü

ôçí ðïñèìåéáêÞ ãñáììÞ ôçò

óôçí áðÝíáíôé öèéùôéêÞ áêôÞ, áëëÜ êáé

áðü ôá ðïñèìåßá .

ÓÞìåñá õðÜñ÷ïõí ðåñéóóüôåñåò áðü 80

éáìáôéêÝò ðçãÝò ðïõ ç èåñìïêñáóßá ôïõò

êõìáßíåôáé áðü 28 C Ýùò 86 C. Ïé

éáìáôéêÝò éäéüôçôåò áõôþí ôùí ðçãþí

óõìâÜëëïõí áðïôåëåóìáôéêÜ óôç èåñá-

ðåßá äéáöüñùíðáèÞóåùí.

Ôï íÝï ÕäñïèåñáðåõôÞñéï ôïõ ÅÏÔ,

êáèþò êáé óýã÷ñïíåò îåíïäï÷åéáêÝò

ìïíÜäåò ðáñÝ÷ïõí üëåò ôéò äõíáôüôçôåò

ãéá ëïõôñïèåñáðåßá.

:

Óôçí

, óôï ôïõ

åêôßèåíôáé êåñáìéêÞ, íïìßóìáôá,

åíåðßãñáöá âÜèñá áãáëìÜôùí, áãÜë-

ËïõôñÜ Áéäçøïý

ÄÞìïõ Áéäçøïý

ÇñáêëÞ ËïõôñÜ

ÇñáêëÝïõò

Ðëïýôáñ÷ïò

ÓôñÜâùí

ÑÞãáòÖåñáßïò ×Üñôá

Áñêßôóáò

Ãëýöáò-Áãéüêáìðïõ

Áñ÷áéïëïãéêÞ ÓõëëïãÞ

Áéäçøïý ÕäñïèåñáðåõôÞñéï

Å.Ï.Ô.

ï ï

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

ËïõôñÜ

Áéäçøïý

ÌïíÞ Çëßùí

ìáôá êáé áíÜãëõöá ðñïåñ÷üìåíá áðü

ôéò óùóôéêÝò áíáóêáöÝò óôçí ðüëç, ôá

ïðïßá óôçí ðëåéïíüôçôá ôïõò ó÷åôß-

æïíôáé ìå ôçí ëïõôñïèåñáðåßá êáôÜ ôçí

åëëçíéóôéêÞ êáé ñùìáúêÞ ðåñßïäï.

, äßðëá óôï

óýã÷ñïíï ôïõÅ.Ï.Ô.

, ðïõ

âñßóêåõôáé óå ìáãåõôéêÞ ôïðïèåóßá ìå

áðÝñáíôï ïñßæïíôá êáé ðëïýóéá

âëÜóôçóç, óôçí êïñõöÞ ôïõ ëïößóêïõ

. Óôç èÝóç ôçò õðÞñ÷å ï íáüò

ôïõ ,

èåïý ôïõ Çëßïõ, åî ïõ êáé ç ïíïìáóßá

ôïõ ðáñáêåéìÝíïõ ïéêéóìïý.

åêôåôáìÝíç

ðáñáëßá ìå åëáéþíåò ðïõ öèÜíïõí ùò

ôç èÜëáóóá, ìå Ýíôïíï ÷ñþìá, äýï ÷ëì

áðü ôáËïõôñÜ

, ãñáöéêü øáñï÷þñé óôï ìõ÷ü

ôïõ ïìùíýìïõ áóöáëïýò êüëðïõ-

öõóéêïý é÷èõïôñïöåßïõ

óôçí ðáñáëßá ôùí

ÃéÜëôñùí.

***************

ÁðÝñáíôåò ðáñáëßåò, äéÜöáíá íåñÜ,

ðåõêïäÜóç ðïõ êáôçöïñßæïõí ìÝ÷ñé ôï

êýìá êáé äéÜóðáñôåò åîï÷éêÝò êáôïéêßåò,

åßíáé ç åéäõëëéáêÞ åéêüíá ðïõ ðñïóöÝñåé

ç ÷åñóüíçóïò ôçò Ëé÷Üäáò óôç ÂÄ Üêñç

ôçòÅýâïéáò.

ÂñÝ÷åôáé áðü ôïí Åõâïúêü êáé ôï

Ìáëéáêü, áíôéêñýæåé ôï Êáëëßäñïìï, ôçí

Ïßôç, êáé ôçí ¼èñõ. Óýìöùíá ìå ôç

ìõèïëïãßá ç ÷åñóüíçóïò áðïôåëåß ìÝñïò

ôïõ óþìáôïò ôïõ , ôïí ïðïßï óêü-

ôùóå ï , åíþ ôï êåöÜëé ôïõ

ó÷çìÜôéóå ôá .

Ìå åðßíåéï ôïí êáé

ôáêôéêÞ ðïñèìåéáêÞ åðéêïéíùíßá ìå ôïí

áðÝíáíôé åßíáé äþñï

ôçòöýóçò óå êÜèå åðéóêÝðôç.

Ç ðëïýóéá éóôïñßá ôçò ðåñéï÷Þò

óõíáñðÜæåé. ÐëÞèïò áðü ìéêñÜ îåíïäï-

÷åßá êáé ôáâÝñíåò êÜíïõí ôç äéáìïíÞ

Üíåôç êáé åõ÷Üñéóôç.

×Üñçóôïöõóéêü ðëïýôï, ôçí ðñáüôçôá

ôïõ ôïðßïõ êáé ôï óýíèåôï ïéêïóýóôçìá ç

ðåñéï÷Þ

åßíáé åíôáãìÝíç óôï Äßêôõï

(GR2420005), åíþ ïé

íçóßäåò (AT2011042),

êáé (AT2011050) åßíáé

÷áñáêôçñéóìÝíåò ùò

, åêðëçêôéêÞ ðåôñü-

êôéóôç êáôáóêåõÞ

: óôç ÓôïããõëÞ ï ðåôñü-

êôéóôïò ÖÜñïò êáé ôá åñåßðéá ÌïíÞò

Áãßïõ Ãñçãïñßïõ. ÏñãáíùìÝíç ðáñá-

ëßá óôç íçóßäá

óôçí êáôá-

ðñÜóéíç åíäï÷þñá

ðïõ ëåéôïõñãåß

üëï ôï ÷ñüíï, êáèþò êáé óêÜöç ãéá åê-

äñïìÝò óôáËé÷áäïíÞóéá.

Íåïêëáóéêü êôßóìá - õäñïèåñáðåõ-

ôÞñéï Áãßùí Áíáñãýñùí

ÑùìáúêÜÂáëáíåßá -ËïõôñÜÓýëëá

ÌïíÞ Áãßïõ Ãåùñãßïõ Çëßùí

ÂáëÜíôé

Öïßâïõ Óåëïõíôßïõ Áðüëëùíïò

Ðáñáëßá Áãßïõ ÍéêïëÜïõ

ÃéÜëôñá

ÑùìáúêÜ Âáëáíåßá

ÊïéíüôçôáËé÷Üäáò

Ëß÷á

ÇñáêëÞò

Ëé÷áäïíÞóéá

¢ãéï Ãåþñãéï

¢ãéï Êùíóôáíôßíï

¼ñïò ÔåëÝèñéï-Ëé÷Üäá-

ÃéÜëôñá

ÖÕÓÇ 2000

ÓôñïããõëÞ

ÌïíïëéÜ Ëé÷Üäåò

Ôïðßá ÉäéáéôÝñïõ

ÖõóéêïýÊÜëëïõò

ÁêñùôÞñéïÊýíáéï

ÖÜñïò Âáóéëßíáò

Ëé÷áäïíÞóéá

ÌïíïëéÜ

ÐåæïðïñéêÝò äéáäñïìÝò

Êáôáäõôéêü ÊÝíôñï

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

Âüñåéá Åýâïéá

27¢ãéïò Ãåþñãéïò Ëé÷Üäáò

Ðáñáëßá

ÌïíïëéÜ

28

Âüñåéá Åýâïéá

Ôï ïäïéðïñéêü óôç Âüñåéá Åýâïéá

óõíå÷ßæåôáé ìå ôïõò (Ýäñá ôïõ

ïìþíõìïõÄÞìïõ). ¸÷ïõí ðÜñåé ôï üíïìÜ

ôïõò áðü ôçí . Óýìöùíá ìå

ôçí éóôïñßá ç ðüëç éäñýèçêå áðü ôïõò

Áèçíáßïõò óôñáôçãïýò Ôïëìßäç êáé

ÐåñéêëÞ ôï 447 ð.×., üôáí åãêáôÝóôçóáí

åäþ 2.000 Áèçíáßïõò êëçñïý÷ïõò. ¾óôå-

ñá áðü ôïí Ðåëïðïííçóéáêü Ðüëåìï

õðïôÜ÷èçêáí óôïõò Ëáêåäáéìüíéïõò, ïé

ïðïßïé åîåäßùîáí ôïõò Áèçíáßïõò. Áñãü-

ôåñá êõñéáñ÷Þèçêáí áðü ôïõò Ìáêåäü-

íåò êáé ôïõò Ñùìáßïõò (200 ð.×.).

Eßíáé ãïñãÜ áíáðôõóóüìåíïé ôïõñé-

óôéêÜ, ìå ùñáßï ëéìÜíé, üðïõ ìðïñåß

êáíåßò íá áðïëáýóåé öñåóêüôáôï øÜñé.

Tï ÷ùñéü öçìßæåôáé ãéá ôá êáëÜ ïõæåñß

ðïõ âñßóêïíôáé óôçí ðáñáëßá ôïõ.

Ïé Ùñåïß ðáñïõóéÜæïõí óçìáíôéêÞ

ôïõñéóôéêÞ êßíçóç. Ôïõò êáëïêáéñéíïýò

ìÞíåò -êáé ôï ÷åéìþíá üôáí ôï åðéôñÝðåé ï

êáéñüò- óõíäÝïíôáé ìå ôï êáé ôï

.

:

Ï ôïõ 4ïõ áé. ð.÷.

óôçí ðáñáëßá.

Tá åñåßðéá áðü ôçí

(ïñáôÜ ôìÞìáôá ôïõ ôåß÷ïõò).

Ôï ôùí Âõæáíôéíþí êáé

Ìåóáéùíéêþí ÷ñüíùí

Ï Bõæáíôéíüò íáüò ôïõ

, ï ïðïßïò öáßíåôáé íá åßíáé ÷ôéóìÝíïò

óå èÝóçðñïãåíÝóôåñïõáñ÷áßïõ íáïý.

Ç , ðïõ

öéëïîåíåßôáé óôï êïéíïôéêü êáôÜóôçìá

óôçí ðáñáëßá ôçò ðüëçò, êïíôÜ óôï

ïëüãëõöï ìáñìÜñéíï Üãáëìá ìå ìïñöÞ

ôáýñïõ, ðåñéëáìâÜíåé åõñÞìáôá áðü

ôçí ðåñéï÷Þ ÷ñïíïëïãïýìåíá êõñßùò

óôçí åëëçíéóôéêÞ êáé âõæáíôéíÞ

ðåñßïäï.

Ç óôï

.

Ç åõñýôåñç èáëÜóóéá ðåñéï÷Þ ôùí

Ùñåþí åßíáé éäáíéêÞ ãéá øÜñåìá áðü ôçí

ðáñáëßá áëëÜ êáé áðü ôï óêÜöïò, óôï

êáé óôçí ðáíÝìïñöç

ðïõ áðÝ÷åé ìüëéò 2 íáõôéêÜ

ìßëéá.

Ãéá ôïõò ëÜôñåéò ôïõ åíáëëáêôéêïý

ôïõñéóìïý õðÜñ÷åé ç äõíáôüôçôá

(÷ùñéÜ

êáé ), áëëÜ êáé

Åðßóçò õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ðåæïðïñéêÝò

äéáäñïìÝò.

Ùñåïýò

áñ÷áßá Ùñåü

Ôñßêåñé

Âüëï

MáñìÜñéíïòTáýñïò

áñ÷áßá áêñüðïëç

ÊÜóôñï

Aãßïõ Báóéëåß-

ïõ

Áñ÷áéïëïãéêÞÓõëëïãÞÙñåþí

Ðáíáãßá ç Íçóéþôéóóá ÍÝï

Ðýñãï

äßáõëï ôùí Ùñåþí

Áñãõñüíçóï

ðïäç-

ëáóßáò óôï âïõíü ÊáìáôñéÜäåò

ÔáîéÜñ÷çò éððáóßáò.

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

Ùñåïß

Ôáýñïò

Ùñåþí

Âüñåéá Åýâïéá

29

Åðüìåíïò óôáèìüò ç Ýäñá ôïõ

ïìþíõìïõ ÄÞìïõ. Ç éóôïñßá ôçò îåêéíÜ

áðü ôç íåïëéèéêÞ åðï÷Þ, ïéêéóìüò ôçò

ïðïßáò Ý÷åé åíôïðéóèåß óôçí ðåñéï÷Þ. Ï

¼ìçñïò ìíçìïíåýåé ôçí

Éóôéáßá áíÜìåóá óôéò ÅõâïúêÝò Ðüëåéò

óôï .

Óôçí ðåñéï÷Þ õðÜñ÷åé Ýíáò áðü ôïõò

ëßãïõò õãñïôüðïõò ôçò áíáôïëéêÞò

çðåéñùôéêÞò ÅëëÜäáò êáé ðáñïõóéÜæåé

Ýíôïíï ïéêïëïãéêü åíäéáöÝñïí. Ôï

êáé áðïôåëïýí óçìá-

íôéêü óôáèìü ìåôáíáóôåõôéêþí êáé

äéá÷åéìáæüíôùí ðïõëéþí. Åðéâéþíåé ï

óçìáíôéêüôåñïò ðëçèõóìüò âýäñáò, åíþ

õðÜñ÷ïõí ìéêñÜ õäñï÷áñÞ äÜóç, åê ôùí

ïðïßùí ôï Ýíá Ý÷åé áíáêçñõ÷èåß

. Ôï

óýìðëåãìá

åßíáé åíôáãìÝíï óôï Äßêôõï

(GR2420004).

Ôá áðïôåëïýí ðüëï Ýëîçò,

éäéáßôåñá ôïõò êáëïêáéñéíïýò ìÞíåò, ãéá

ôçí áðÝñáíôç ðáñáëßá ôïõò êáé ôá

ãñáöéêÜ ôáâåñíÜêéá.

Åîßóïõ åíäéáöÝñïõóá åßíáé êáé ç ïñåéíÞ

ðåñéï÷Þ ìå ôá ãñáöéêÜ êáôáðñÜóéíá

÷ùñéÜ êáé ôá ðõêíÜ äÜóç.

Ï åðéóêÝðôçò ìðïñåß åðßóçò íá åðéóêå-

öèåß ôï , ðïõ

äéáôçñåß ìå ìåãÜëç ðñïóðÜèåéá êáé åðé-

ìÝëåéá ïÊõíçãåôéêüòÓýëëïãïò Éóôéáßáò.

Ôï åßíáé ç Ýäñá ôïõ ïìþ-

íõìïõ ÄÞìïõ. H ðáëáéüôåñç ïíïìáóßá

ôïõ Þôáí KïõñìðÜôóé. Ôï 1926 ìåôïíï-

ìÜóôçêå, ðñïò ôéìÞí ôçò èåÜò ÁñôÝìéäïò,

ðïõ éåñü ôçò ðéèáíïëïãåßôáé üôé õðÞñ÷å

óôç èÝóç¢ãéïòÃåþñãéïò.

Äéáôçñïýíôáé áêüìç áñêåôÝò êáôïéêßåò

áðü ôçí åðï÷Þ ôçò Tïõñêïêñáôßáò êáé ïé

ïðïßåò äßíïõí Ýíá éäéáßôåñï ÷ñþìá óôï

Áñôåìßóéï. Ïé öõóéïëÜôñåò, ìðïñïýí íá

áêïëïõèÞóïõí ôç ñåìáôéÜ ðïõ îåêéíÜ

ëßãï Ýîù áðü ôï ÷ùñéü ìå ðëáôÜíéá, ðåýêá

êáé êáñõäéÝò êáé ïäçãåß óôç èÝóç

Éóôéáßá

ðïëõóôÜöõëëïí

íçþíêáôÜëïãï

Ìéêñü

ÌåãÜëï ËéâÜñé

ÄéáôçñçôÝï Ìíçìåßï ôçò Öýóçò

Ìéêñü êáé ÌåãÜëï ËéâÜñé-

ÄÝëôá ÎçñéÜ-Õäñï÷áñÝò ÄÜóïò Áãßïõ

ÍéêïëÜïõ

ÖÕÓÇ2000

ÊáíáôÜäéêá

ÌïõóåßïÖõóéêÞò Éóôïñßáò

Áñôåìßóéï

***************

Êýêíïé óôï ÌåãÜëï ËéâÜñé

Éóôéáßá,

ÊáíáôÜäéêá

Ðýñãïò

Äñïóßíç

30

Âüñåéá Åýâïéá

Aãñéëßôóá

ÐÞëéï

ÓðïñÜäåò

Ðåõêß

ÓðïñÜäåò

Ðïóåéäþí ôïõ

Áñôåìéóßïõ Üãáëìá íåáíßóêïõ óå

ßððï

ÅèíéêüÁñ÷áéïëïãéêüÌïõóåßï

áêñùôÞñéï Áñôåìßóéï

Ãïýâåò

Ãåþñãéïò Äñïóßíçò

ÁóìÞíéï

ÅëëçíéêÜ Áãñéïâüôáíï

Øáñïðïýëé

Âáóéëéêþí

ÄÞìïõ

ÍçëÝùò. Áãßá ¢ííá

ÁãêÜëç

Levallois

MïõóåßïËáúêÞòTÝ÷íçò

Aãéáííéþ-

ôéêç öïñåóéÜ

ÊáñíáâÜëé

. Aðü åäþ ç èÝá åßíáé åíôõ-

ðùóéáêÞ, âëÝðïíôáò ôï êáé ôéò

.

Ôï äéÜóçìï ïöåßëåé ôç öÞìç ôïõ

óôéò áðÝñáíôåò ðåõêüöõôåò áììþäåéò

ðáñáëßåò êáé óôçí êáèáñÞ èÜëáóóá.

Áðü ôï ëéìÜíé ôïõ åðéâáôçãÜ óêÜöç

ðñáãìáôïðïéïýí çìåñÞóéåò êñïõáæéÝñåò

óôéò .

Áðü ôç èáëÜóóéá ðåñéï÷Þ ôïõ Áñôå-

ìéóßïõ Ý÷ïõí áíáóõñèåß ï

êáé

, ðïõ öõëÜóóïíôáé óÞìåñá óôï

.

Óôï Ýãéíå ç

ìåãÜëç íáõìá÷ßá ôùí åëëçíïðåñóéêþí

ðïëÝìùí ôï 480ð.×.

Óôï ÷ùñéü äéáôçñåßôáé ï ìåóáé-

ùíéêüò ðýñãïò, üðïõ Ýæçóå ï ðïéçôÞò

.

Áîßæåé áêüìç íá åðéóêåöôåß êáíåßò ôéò

ðïëý üìïñöåò ðáñáëßåò óôï ,

, , êáèþò êáé ôï

öçìéóìÝíï , ôçí ðáñáëßá ôùí

.

***************

Ç äéáäñïìÞ óôç Âüñåéá Åýâïéá

êáôáëÞãåé óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ

Ç (Ýäñá ôïõ ÄÞìïõ)

ðíéãìÝíç óôï ðñÜóéíï, åßíáé êôéóìÝíç

áìöéèåáôñéêÜ, ðÜíù áðü ôï Áéãáßï íá

áãíáíôåýåé ôéò áðÝíáíôé ÓðïñÜäåò.

¸ëêåé ôçí ïíïìáóßá ôçò áðü ôç

èáõìáôïõñãÞ åéêüíá ôçòÁãßáò¢ííáò, ðïõ

âñßóêåôáé óôïí ïìþíõìïÍáü.

Ç áñ÷áéïëïãéêÞ Ýñåõíá óôç èÝóç

, Ýöåñå óôï öùò ðáëáéïëéèéêÜ

åñãáëåßá êáôáóêåõáóìÝíá áðü ðõñéôü-

ëéèï ìå ôçí ôå÷íéêÞ .

Óôï ôçòÁãßáò

¢ííáò ï åðéóêÝðôçò ìðïñåß íá èáõìÜóåé,

ìåôáîý Üëëùí, ôç ìïíáäéêÞ

êáé èá ãíùñßóåé ôéò ðáëéÝò

óõíÞèåéåò, êáé ôïí ôñüðï æùÞò ôùí êáôïß-

êùíìÝ÷ñé ôéò ìÝñåò ìáò.

Éäéáßôåñï ÷ñþìá Ý÷åé ôï êáé

Ðáñáëßá

Åëëçíéêþí

Ùñåïß

Ðåõêß

Âüñåéá Åýâïéá

31

ïé áðïêñéÜôéêåò åêäçëþóåéò, ðïõ

óõãêåíôñþíïõí óôçí ÁãéÜííá êüóìï áð'

üëç ôçí ÅëëÜäá. Ï åðéóêÝðôçò ìÝóá óå

ÄéïíõóéáêÞ áôìüóöáéñá èá ãåõôåß êñáóß

êáé ìåæÝäåò ìáæß ìå ôïõò íôüðéïõò êáé èá

Ý÷åé ôçí åõêáéñßá íá äéáóêåäÜóåé, áêïý-

ãïíôáò ìåñéêÜ áðü ôá ÷éëéÜäåò ôñáãïýäéá

êáé óôé÷Üêéá, âùìïëï÷éêïý ÷áñáêôÞñá,

ðïõ åßíáé ôáõôéóìÝíá ìå ôçí ðáñÜäïóç

ôïõ ôüðïõ.

Ôï ( )

îåêéíÜ èåáìáôéêÜ óå ðåñéï÷Þ ìåãÜëïõ

öõóéêïý êÜëëïõò, ôñßá ðåñßðïõ ÷éëéü-

ìåôñá äõôéêÜ ôçò ÁãéÜííáò êáé ïäçãåß,

ìÝóá óôï íåñü, óå ðåñßðïõ äýï þñåò óôç

, åßôå óå ðÝíôå þñåò

óôçí .

Óôï

åãêáéíéÜóôçêå ôï

ÓåðôÝìâñéï 2006, âñßóêåôáé 6 ÷éëéüìåôñá

äõôéêÜ ôïõ ïäéêïý Üîïíá ×áëêßäáò-

Éóôéáßáò, âüñåéá ôçò Áãßáò ¢ííáò.

Öéëïîåíåß ôá åõñÞìáôá ôùí åñåõíþí

(èçëáóôéêÜ ðïõ Ýæçóáí óôçí Åýâïéá ðñéí

áðü ðåñéóóüôåñá áðü Ýîé åêáôïììýñéá

÷ñüíéá), ðïõ Ýãéíáí áðü ôïõò ðáëáéïíôï-

ëüãïõò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí.

Áðïëéèþìáôá ÄåéíïèÞñéùí, Åëëáäï-

èÞñéùí, ÓáìïèÞñéùí êáé ÁãõëïèÞñéùí,

ðëáéóéþíïíôáé áðü ôá õðïëåßììáôá

ìéêñþí èçëáóôéêþí éððáñßùí, âïïåéäþí

êáé ÷ïßñùí áëëÜ êáé óáñêïöÜãùí

áéëïõñïåéäþí, äåßãìáôá ôçò óðÜíéáò

ðñïúóôïñéêÞò ðáíßäáò ôçò ðåñéï÷Þò. Ôá

åõñÞìáôá áõôÜ, êáôÜëëçëá óõíôçñçìÝíá

áðü ôï ÐáíåðéóôÞìéïÁèçíþí, ðáñïõóéÜ-

æïíôáé ãéá ðñþôç öïñÜ óôï êïéíü ìå

ðñùôüôõðï ôñüðï.

Ï åðéóêÝðôçò èá ðñÝðåé íá åðéóêåöèåß

ôéò èáõìÜóéåò áðÝñáíôåò ðáñáëßåò

(Áãßá ¢ííá) êáé

(Á÷ëÜäé)

ÖáñÜããé ôïõ ÍçëÝá ÁñÜðçò

ãÝöõñá ÁìåëÜíôùí

ÊåñáóéÜ

Ìïõóåßï ÁðïëéèùìÝíùí Èçëá-

óôéêþí ÊåñáóéÜò

ÁãêÜëç ÖñáãêÜêç

Áãßá ¢ííá(Öùôü:

Åëë. Ðáíüñáìá)

Á÷ëÜäé, ðáñáëßá ÖñáãêÜêç

ÖáñÜããé

ÍçëÝá

Ìïõóåßï

ÁðïëéèùìÝíùí

èçëáóôéêþí

ÊåñáóéÜò(Öùôü:

Åëë. Ðáíüñáìá)

32

Íüôéá Åýâïéá

33

Ùòóçìåßï åéóüäïõ óôçÍüôéáÊáñõóôßá

ìðïñïýìå íá èåùñÞóïõìå, óôï äñüìï

Áëéâåñßïõ-Êýìçò,

ìå Íüôéá êáôåýèõíóç. Áðü ôï

óçìåßï áõôü ìðïñåß ï åðéóêÝðôçò íá

öèÜóåé ïäéêþò ìÝ÷ñé ôï ìáêñéíüôåñï

ïéêéóìü ôçò Åýâïéáò, óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ

( ).

***************

Ðñþôïò óôáèìüò óôç äéáäñïìÞ ìáò ï

. Ìå ôéò ðïëëÝò öõóéêÝò

ïìïñöéÝò êáé ôïí áíÝããé÷ôï öõóéêü

ðëïýôï ðñïóöÝñåôáé éäéáßôåñá ãéá ôïõò

ëÜôñåéò ôïõ åíáëëáêôéêïý ôïõñéóìïý. Ïé

öõóéïëÜôñåò èá ôïí ëáôñÝøïõí êáé èá

÷áñïýí áìÝôñçôåò þñåò ðåñéðÜôùí óå

ðáíÝìïñöá ôïðßá êáé ðáñáôÞñçóçò óðÜ-

íéùí õäñüâéùí ðïõëéþí

. Ç ëßìíç ÷Üñç óôï

åõáßóèçôï ïéêïóýóôçìÜ ôçò, üðùò êáé üôé

áðïôåëåß âáóéêü ìåôáíáóôåõôéêü óôáèìü

ïñíéèïðáíßäáò, åßíáé åíôáãìÝíç óôï

äßêôõï (GR2420008).

¸äñá ôïõ ÄÞìïõ ôá , áðü ôá

ïðïßá Ýëêåé ôï üíïìÜ ôïõ ï ïðëáñ÷çãüò

.

Óôéò áíáôïëéêÝò áêôÝò ôïõ äÞìïõ

õðÜñ÷åé ç ïñãáíùìÝíç

ìå ðëáæ, îåíïäï÷åßá, åíïé-

êéáæüìåíá äùìÜôéá, ôáâÝñíåò, ïõæåñß,

ðáìð, êáöåíåßá êëð.

Ðñüóöáôá îåêßíçóå êáé ç ëåéôïõñãßá

Ôï ðáëáéü ÷ùñéü ôùí ÆáñÜêùí Ý÷åé ÷á-

ñáêôçñéóôåßùò ðáñáäïóéáêüò ïéêéóìüò.

.

êáéóôçí êïñõöÞ ôïõ ëüöïõìÝóáóôç ëßìíç

êôéñéáêü óõãêñüôçìá ìÝóáóôçí ðåñéï÷Þ ôçò ëßìíçò, ðáñáìÝíùíìíçìåßï öåïõäáñ÷éêÞò ìïñöÞò ïéêïíï-ìéêþíó÷Ýóåùí

ÁíáóêáöÞ ðáëáéï÷ñéóôéáíéêÞò âáóéëé-êÞò

. Äéáôçñïýíôáéáêüìç óå ó÷åôéêÜ êáëÞ êáôÜóôáóç óôïñÝìá ôùíÐåôñéþí

ôç äéáóôáýñùóç óôá

ËÝðïõñá

ÊáöçñÝá ÊÜâïÍôüñï

ÄÞìïò Äõóôßùí

óôïí õãñüôïðï

ôçò Ëßìíçò Äýóôïò

ÖÕÓÇ2000

ÊñéåæÜ

ÍéêüëáïòÊñéåæþôçò

ðáñáëßá Áãßùí

Áðïóôüëùí

êáôáäõôéêïýêÝíôñïõ.

¢ëëåò ðáñáëßåò: Öñõíéáêüò, Ðüñôï

Ìðïýöáëï, ¢ãéïò ÄçìÞôñéïò, Óôüìéï

êáé×åéñïìÞëé

Áñ÷áßá Äýóôïò Åíåôéêüò Ðýñãïò

ÓáñÜé -

ÁãßáòÔñéÜäïò

ÅíåôéêüòÐýñãïòÊïõôïõìïõëÜ

Íåñüìõëïé Ðåôñéþí

ÁíåìüìõëïéÆáñÜêùí

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

Åíåôéêüò Ðýñãïò ÊïõôïõìïõëÜ (Öùôü: Âáóßëçò ÓõêÜò)

Ëßìíç

Äýóôïõ

Óôüìéï

& ×åéñïìÞëé

34

Íüôéá Åýâïéá

35

Ç äéáäñïìÞ ìáò óôç Íüôéá Êáñõóôßá

óõíå÷ßæåôáé ìÝóááðü ôï ,

óÞìåñá Ýäñá ôáõ ÄÞìïõ ãñáöéêÜ .

Ç ãåùãñáöéêÞ èÝóç, ïé öõóéêÝò êáëëïíÝò,

ôï êáëü êëßìá êáé ç ðõêíÞ åðéêïéíùíßá,

ìÝóù , ìå ôéò áðÝíáíôé áêôÝò

ôçòÁôôéêÞò ( - &

), áíÝäåéîáí ôçí ðåñéï÷Þ

óå Ýíáóýã÷ñïíï ðáñáèåñéóôéêü êÝíôñï.

Óýã÷ñïíá îåíïäï÷åßá, åíïéêéáæüìåíá

äùìÜôéá, èáëÜóóéá óðïñ, ãñáöéêÜ ôáâåñ-

íÜêéá ðÜíù óôï êýìá êáé Ýíôïíç íõêôå-

ñéíÞ æùÞ óõíèÝôïõí ìéá êïóìïðïëßôéêç

åéêüíá ôùí .

Óôïí åðéóêÝðôç ðñïôåßíåôáé ó÷åôéêÜ

Þðéá ðåæïðïñéêÞ äéáäñïìÞ, äéÜñêåéáò

ðåñßðïõ äõüìéóé ùñþí, ðïõ ðåñíÜ áðü

, êáé êáôá-

ëÞãåé óôçí êïñõöÞ óå óðáñÜãìáôá

, üðïõ âñßóêïíôáé

åñåßðéá ôçò

Ýìâëçìá ôïõÄÞìïõÓôõñáßùí.

Ï åðßóçò ôïõñéóôéêü

êÝíôñï ìå ùñáßåò ðáñáëßåò êáé êáôáëý-

ìáôá Ý÷åé äþóåé áðïëéèþìáôá èçëáóôé-

êþíìå çëéêßá ðÜíùáðüïêôþ åê. ÷ñüíéá.

áêñüðïëçò óôçí

êïñõöÞ ôùí Óôýñùí êáé ç Ðýëç ôùí

ÁñìÝíùí

óôï Íáü ÊïéìÞ-

óåùò ôçò Èåïôüêïõ óôïí Áëìõñï-

ðüôáìï

êáé

Ðáñáëßåò: , ,

, ,

ÄÞìïÓôõñáßùí

Óôýñá

ðïñèìåßùí

ÁãßáÌáñßíá ÍÝáÓôýñá

Áëìõñïðüôáìïò

Í.Óôýñùí

Äñáêüóðéôá áñ÷áßá ëáôïìåßá

êõêëþðåéïõ ôåß÷ïõò

Áêñüðïëçò ôùí Óôýñùí êáé

ç ìåãáëéèéêÞ Ðýëç ôùí ÁñìÝíùí,

Áëìõñïðüôáìïò,

Åñåßðéá ôçò áñ÷áßáò

Ï ìýëïò ôïõÌáõñïìé÷Üëç - êïêêéíü-

ìõëïò

Ðëáôåßá Óôýñùí, ç âñýóç Þ ðçãÞ ôçò

ËáÀäïò

ÄñáêüóðéôïÊáøÜëùí

ÄñáêüóðéôáÐÜëëçËÜêá

Áñ÷áßáËáôïìåßáÓôõñßáòËßèïõ

ÍÝáÓôýñá- ðëáôåßáÇñþùí

ËáïãñáöéêüÌïõóåßïÊáøÜëùí

Õðåñáéùíüâéåò åëéÝò

ÍçóßäåòÁëìõñïðïôÜìïõ Óôýñùí

ÍÝá Óôýñá Ðüñôï ËÜöéá

Íçìðïñéü Ëéìíéþíáò Áëìõñß÷é

ÖáñÜããé ôïõ×Üñáêá

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

Óôýñá

Íçìðïñéü

Ðýëç ôùí ÁñìÝíùí

36

Íüôéá Åýâïéá

Åðüìåíïò óôáèìüò åßíáé ç ðåñéï÷Þ ôïõ

ìå ïìþíõìç Ýäñá. Ç

ïíïìáóßá ôïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü ôï ðåñß-

öçìï ìÜñìáñï ðïõ åîïñýóóåôáé óôçí

ðåñéï÷Þ. Ãíùóôü áðü ôçí áñ÷áéüôçôá Ý÷åé

êïóìÞóåé íáïýò êáé ðïëõôåëåßò êáôïéêßåò

ìå ôçìïñöÞêéüíùí, åßôåùò äÜðåäï.

Ôï , êôéóìÝíï áìöéèåáôñéêÜ,

åßíáé Ýíá óýã÷ñïíï ôïõñéóôéêü èÝñåôñï.

Ôï êáëïêáßñé ìåôáìïñöþíåôáé áðü

ãñáöéêü øáñï÷þñé óå Ýíá áðü ôá ðëÝïí

ðïëõóý÷íáóôá ðáñáèåñéóôéêÜ êÝíôñá ôïõ

íïìïý. Óõíôåëåß óå áõôü êáé ç ðõêíÞ

åðéêïéíùíßá, ìÝóù , ìå ôçí

áðÝíáíôé . Ç äéáäñïìÞ äéáñêåß

ìßáþñá.

Ôï ÌáñìÜñé äéáèÝôåé ùñáßåò ðáñáëßåò

,

, , ,

, , ,

, , , .

Ï åðéóêÝðôçò Ý÷åé íá ÷áñåß, åêôüò ôùí

Üëëùí êáé ôï áñéóôïõñãçìáôéêü óýìðëå-

ãìá ôùí íçóßäùí , ðïõ áðïôå-

ëåßôáé áðü äåêáôñßá ìåãÜëá êáé ìéêñÜ

íçóéÜ, ðëïýóéá óå âëÜóôçóç. Ôï êáëï-

êáßñé ðëïéÜñéá êÜíïõí óõ÷íÜ äñïìïëüãéá

ãéá êïëýìðé.

Áîßæåé ìéá âüëôá óôá ðïëý ãñáöéêÜ

÷ùñéÜ ìå ôç ìïíáäéêÞ öõóéïãíùìßá

( , ,

, , ,

, , , ),

üðùò êáé êïëýìðé óôéò ðáñáëßåò

Ïé ößëïé ôçò ðåæïðïñßáò ìðïñïýí íá

äéáó÷ßóïõí ôï öáñÜããé ôïõ

, ìÝóá óå ôïðßï ìå ðïëý åíäéá-

öÝñïõóåò åíáëëáãÝò, ðïõ êáôáëÞãåé óôç

èÜëáóóá. ÅíáëëáêôéêÜ ìðïñïýí íá áíç-

öïñÞóïõí ãéá ôçí êïñõöÞ

ôçò , óôï ìïíïðÜôé ðïõ îåêéíÜ áðü

ôïí ¢ãéï ÄçìÞôñéï êáé êáôáëÞãåé óôçí

äáóùìÝíç êïñõöÞ, üðïõ öýïíôáé ìåñéêÝò

áðü ôéò ìåãáëýôåñåò óå çëéêßá êáóôáíéÝò

ôçò¼÷çò.

Ç ðåñéï÷Þ öçìßæåôáé åðßóçò ãéá ôçí

Üñéóôç ðïéüôçôá ôùí êôçíïôñïöéêþí

ðñïúüíôùí.

:

óôï Ãéáííß-

ôóé

óôï Êá-

ôóáñþíé

ÄÞìïõ Ìáñìáñßïõ

ÌáñìÜñé

ðïñèìåßùí

ÑáöÞíá

×ñõóÞ¢ììïò, Êïêêßíé, ÖõãéÜò, ÊÜâïé

ÆÜóôáíé Ëõêüñåìá Áãßá ÅéñÞíç

ÌðáíéÝñá Ñþóá Âáóéëéêü Ó÷ïéíï-

äáýëé Ëéìíéþíá Âáñåëáßïé Êáëëéáíïß

Ðåôáëéïß

Ðáñáäåßóé Ìåëéóóþíáò ¢ãéïò Äç-

ìÞôñéïò Êáëëéáíïß Êáôóáñþíé Óôïõ-

ðáßïé Âáñåëáßïé Áêôáßï Ãéáííßôóé

Áãßïõ

Äçìçôñßïõ

¼÷çò

ÊÜóôñïÖõëÜãñáò

ÅêêëçóÜêé Ïóßïõ ËïõêÜ

ÅîùêëÞóé Áãßïõ Éóßäùñïõ

Ìðïýìðëéá

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò

ÌáñìÜñé

ÖáñÜããé

Áãßïõ

Äçìçôñßïõ

Íüôéá Åýâïéá

37

Óôï íïôéüôåñï Üêñï ôçò Åýâïéáò êáé óå

ìéá áðü ôéò ðéï üìïñöåò ôïðïèåóßåò

óõíáíôïýìå ôçí . Êõêëáäßôéêï

ôïðßï, êáôáðñÜóéíåò ñåìáôéÝò êáé áóôñá-

öôåñÝò áðÝñáíôåò ðáñáëßåò, óõíèÝôïõí

Ýíá ðáíÝìïñöï ôüðï.

Ç éóôïñßá ôçò åßíáé ðáíÜñ÷áéç êáé

äåìÝíç ìå èñýëïõò. Ï åðéâëçôéêüò üãêïò

ôçò , ðïõ äåóðüæåé ðÜíù óôçí

ðåñéï÷Þ ìå ôï ìåãáëýôåñï êáé êáëýôåñá

äéáôçñçìÝíï äßíåé ôïí ôüíï

óôïõò ìýèïõò. Óôçí êïñõöÞ ôçò ëÝãåôáé

üôé Ýóìéîå ï Äßáò ìå ôçí ¹ñá Ï÷åßá- êáé

áðü åêåß êáé ôï üíïìá ôïõ âïõíïý¼÷ç

Åäþ êáé ðïëëÜ ÷ñüíéá ç ÊÜñõóôïò

áíáðôýóóåôáé ôïõñéóôéêÜ. Åßíáé áãáðç-

ìÝíïò ðñïïñéóìüò åëëÞíùí êáé îÝíùí åðé-

óêåðôþí êáé Ý÷åé öáíáôéêïýò èáõìáóôÝò

óõíäõÜæïíôáò èÜëáóóáêáé âïõíü.

Ç ìåãÜëç ïéêïíïìéêÞ ôçò áíÜðôõîç,

ðïõ ïöåßëåôáé óôçí ðëïýóéá åíäï÷þñá

êáé óôçí åîüñõîç ôïõ ðñÜóéíïõ ìáñìÜ-

ñïõ, ãíùóôïý êáé ùò ,

ìáæß ìå ôç óôñáôçãéêÞ ôçò èÝóç êáé ôï ëé-

ìÜíé, Þôáí ðåéñáóìüò ãéá êÜèå êáôáêôçôÞ.

Ôï ,

ðïõ ÷ôßóôçêå áðüËïìâáñäïýò óôéò áñ÷Ýò

ôïõ 13 áéþíá, ðÜíù óôçí áñ÷áßá áêñü-

ðïëç, óå åîáéñåôéêÜ ï÷õñÞ êáé äõóðñü-

óéôç èÝóç, ÷ñçóéìïðïéÞèçêå áðü üëïõò

ôïõò ìåôÝðåéôá êáôáêôçôÝò. Ãýñù áðü ôï

êÜóôñï ôçò ìåóáéùíéêÞò ðåñéüäïõ

áðëùíüôáí ç ðåñßöçìç êáóôñïðïëéôåßá.

Ðßóù áðü ôï êÜóôñï óþæåôáé ôï

.

Ôï , äéþñïöï ï÷õñü óôï

ëéìÜíé ôçò Êáñýóôïõ, êôßóôçêå åðßóçò ôï

13 áéþíá. Åßíáé áðü ôá ëßãá ôïõ åßäïõò

ôïõ êáé äéáôçñåßôáé óå ðïëý êáëÞ

êáôÜóôáóç. Ùò õëéêü ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí

ìáñìÜñéíïé äüìïé áðü ôï

, ðïõ âñéóêüôáí óôï åìðïñéêü

êÝíôñï ôçò ðüëçò (Åâñáßéêá).

Óôçí áíáôïëéêÞ ðëåõñÜ ôçò ðáñáëßáò

äåóðüæåé ôï

ðïëéôéóôéêü êÝíôñï

ðïõ öéëïîåíåß ôç êáé ôï

êáé ðåñéëáìâÜ-

íåé åêèÝìáôá áðü ôçí ðåñéï÷Þ ôçò

Êáñõóôßáò üëùí ôùí ðåñéüäùí, êáèþò

êáé ôá óðïõäáéüôåñá åõñÞìáôá áðü ôçí

áíáóêáöÞ ôïõ óôçí êïñõ-

öÞ ôçò¼÷çò.

Ìéá åðßóêåøç óôï

( ) èá ìáò äþóåé

åéêüíá ôçò æùÞò ôçò ôïðéêÞò êïéíùíßáò

óôï ðáñåëèüí.

Ç ðïëåïäïìßá ôçò óçìåñéíÞòÊáñýóôïõ

ìå ôçí Üñéóôç ñõìïôïìßá ïöåßëåôáé óôïí

¼èùíá êáé ôï Âáõáñü ìç÷áíéêü ,

ðïõ ó÷åäßáóå ôç íÝá ðüëç ìå ïñéæüíôéïõò

ÊÜñõóôï

¼÷çò

Äñáêüóðéôï

ðÝôñá Êáñýóôïõ

Êïêêéíüêáóôñï-Castello Rosso

åíåôéêü

Õäñáãùãåßï

Ìðïýñôæé

Íáü ôïõ

Áðüëëùíïò

ÃéïêÜëåéï - äùñåÜ ôçò ïéêï-

ãÝíåéáò Êüôóéêá -

ÂéâëéïèÞêç

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï

Äñáêüóðéôïõ

Êáñõóôéíü óðßôé

ÓõëëïãÞ Äåëçãéþñãç

Birbach

ïõ

ï

ÊÜñõóôïò(Öùôü:

Âáèý ÃáëÜæéï)

Êïëþíåò

38

Íüôéá Åýâïéá

39

êáé êÜèåôïõò äñüìïõò. Ðñïò ôéìÞ ôïõ ç

ðüëç ïíïìÜóèçêå Ïèùíïýðïëç ìÝ÷ñé ôï

1862, ïðüôå îáíáðÞñå ôï áñ÷áßï ôçò

üíïìá.

Ïé ößëïõ ôïõ âïõíïý ìðïñïýí íá äéá-

íõêôåñåýóïõí óôï ôçò ¼÷çò

(ðñüóâáóç áðü êáêÞò âáôüôçôáò äñüìï),

êáé áðü åêåß óå 45' íá áíÝâïõí óôçí êï-

ñõöÞ êáé óôï Äñáêüóðéôï. ÅíáëëáêôéêÜ

ìðïñïýí íá áêïëïõèÞóïõí ôï ìïíïðÜôé

ðïõ îåêéíÜ áðü ôïõò , ðåñíÜ áðü

ôï áñ÷áßï ëáôïìåßï ìå ôéò åðéâëçôéêÝò

êáé öèÜíåé óôïÊáôáöýãéï, ìåôÜ

áðüðïñåßá ôñéþí ðåñßðïõùñþí.

óôï ÷ùñéü Êáëýâéá.

¸êèåóç-Ìïõóåßï ôçò ôïðéêÞò öõóéêÞò

éóôïñßáò êáé ç÷üñáìá ãéá ôá Äñáêü-

óðéôá.Ôçë. 2224026200

óôçí ÐáëáéÜ

×þñá, ðïõ ÷Üñç óôçí êáëëéåñãÞóéìç

êáé éäéáéôÝñùò ãüíéìç ãç ôïõ õðÞñîå

áíÝêáèåí óçìåßï áíáöïñÜò óôçí

ìáêñáßùíç éóôïñßá ôçòÊáñýóôïõ

ðëÜôùìá ìå ðÝôñéíï

ïéêßóêï, áðü åäþáñ÷ßæåé ç ðïñåßá óôï

, , ,

, , , ,

, ìå ðåñßöçìåò ôáâÝñíåò óå

ïñéóìÝíá.

, ôï ðñþôï êáé ìåãáëý-

ôåñï áðü ôá ÷ùñéÜ ôïõ Êáâïíôüñïõ ðïõ

óõíáíôïýìå áöÞíïíôáò ôçí ÊÜñõóôï.

Áîßæåé íá äïýìå êáé íá èáõìÜóïõìå ôá

ðÝôñéíá ãéïöýñéá, ôïõò ðáñáäïóéáêïýò

íåñüìõëïõò, ôï ôñá÷ý ôïðßï ôçò ðåñéï-

÷Þò êáé ôçí áðÝñáíôç êáé ãñáöéêÞ ðá-

ñáëßá ìå ôçí åîáßóéá áììïõäéÜ.

, äéÜñ-

êåéáò ìéáò þñáò ìå áöåôçñßá ôï ÷ùñßï

êáé êáôÜëçîç óôçí ïíåéñéêÞ ðá-

ñáëßá ôçò Áñ÷Üìðïëçò, üðïõ êáé

áíáóêáöÞ ïéêéóìïý ìå ìåôáëëïõñãéêÜ

åñãáóôÞñéá.

Óôçí ÊÜñõóôï ëåéôïõñãåß

ìå õðïâñý÷éåò äñáóôçñéüôçôåò.

Ôçë. 2224025766

¼ëç ç ðåñéï÷Þ ôçò Êáñõóôßáò ÷áñáêôç-

ñßæåôáé áðü ôá êôçíïôñïöéêÜ ðñïúüíôá,

ôõñéÜ, êáôóéêÜêé, áñíÜêé, êüêïñáò, ìáêá-

ñüíéá ãêüãêëéåò, ÷õëïðßôåò, ðßôåò, êñáóß,

ôóßðïõñïêáé ïýæï.

Óôçí ðåñéï÷Þ õðÜñ÷ïõí óðïõäáßåò

Êáôáöýãéï

Ìýëïõò

Êïëþíåò

Äçìáñ÷åßï -ÍáüòÁã.ÍéêïëÜïõ - ðñï-

ôïìÝò ôùí åõåñãåôþíÊüôóéêá

ÃéïêÜëåéï -Ìðïýñôæé - ÐëáôåßáÁìá-

ëßáò - ìíçìåßï Çñþùí êáé Áöáíïýò

Íáýôç

ÊÝíôñï ÐåñéâáëëïíôéêÞò ÅíçìÝñù-

óçò Êáñõóôßáò

ÊôÞìá Ìïíôïöþëé

ÊïêêéíüêáóôñïÞ

ÓðÞëáéïÁãßáòÔñéÜäáò.

ÐåôñïêÜíáëï

ÖáñÜããéÄçìïóÜñçò

Ôá ÷ùñéÜ ôçò Ãïýñíáò ËÜëá ÍéêÜóé

Êáëýâéá ÃñáìðéÜ Ìýëïé Áåôüò

Ìåôü÷é

Ðëáôáíéóôüò

ÐïôÜìé

Ðåæïðïñßá óôçí Áñ÷Üìðïëç

Èýìé

Êáôáäõôéêü

ÊÝíôñï

áãñïôïõñéóôéêÝòìïíÜäåò.

Óçìåßá åíäéáöÝñïíôïò:

CastelloRosso

Ìðïýñôæé

Êïêêéíüêáóôñï(Öùôü:

Âáóßëçò ÓõêÜò)

KÜñõóôïò (Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

40

Íüôéá Åýâïéá

Äñáêüóðéôá

Ôï êýñéï ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò Êáñõ-

óôßáò åßíáé ôá ðåñßöçìá äñáêüóðéôá.

Ðñüêåéôáé ãéá ïéêïäïìÞìáôá ìåãÜëùí

äéáóôÜóåùí, êáôáóêåõáóìÝíá áðü ìå-

ãÜëåò ðëÜêåò ãêñéæùðïý áóâåóôïëßèïõ,

÷ùñßò êïíßáìá, êôéóìÝíá ìå ôüëìç êáé

ãíþóç.

Óôçí åõñýôåñç ðåñéï÷Þ Ý÷ïõí ðåñéãñá-

öåß ðÜíù áðü 20 äñáêüóðéôá êáé ç çëéêßá

ôïõò êõìáßíåôáé ìåôáîý ôïõ 7 êáé 2 ð.÷.

áéþíá.

Ïé íôüðéïé ôá ïíïìÜæïõí Þ

, èåùñþíôáò ôá Ýñãá êáé êáôïé-

êßåò ôùí õðåñöõóéêþí äñÜêùí.

Åêåßíï, üìùò ðïõ âñßóêåôáé óôçí êïñõ-

öÞ ôçò ¼÷çò åßíáé ôï óðïõäáéüôåñï êáé

êáëýôåñá óõíôçñçìÝíï. ¸÷åé äéáóôÜóåéò

4,85 ì × 9,80 ì. êáé ç åßóïäïò åßíáé óôç

ìåãÜëç ðëåõñÜ óå áíôßèåóç ìå ôïõò

áñ÷áßïõò íáïýò üðïõ ç åßóïäïò åßíáé óôç

ìéêñÞðëåõñÜ

×áñáêôçñéóôéêüò åßíáé ï ôñüðïò êáôá-

óêåõÞò ôçò óôÝãçò, ï ëåãüìåíïò åêöï-

ñéêüò. Ïé ðÝôñåò ôçò ïñïöÞò åéó÷ùñïýí

åóùôåñéêÜ ç ìßá óôçí Üëëç êáé ó÷çìáôß-

æïõí Ýíá êáôáóêåýáóìá ðïõ èõìßæåé áíá-

ðïäïãõñßóìáôç óêÜöç. Êñßíïíôáò áðü ôá

åõñÞìáôá éó÷ýåé áíáìöéóâÞôçôá ç Üðïøç

üôé Þôáí íáüò, ôüðïò ëáôñåßáò.Ìå ôá äñá-

êüóðéôá áó÷ïëÞèçêå êõñßùò ï êáèçãçôÞò

Í.Ê.Ìïõôóüðïõëïò.

ïõ ïõ

Íôñáãêü

Äñáãêü

Íüôéá Åýâïéá

41

ÄçìïóÜñçò

"Êáèþò äéÜâáéíá ôïýôç ôçí ðõêíüöõôç, ôç óêéáäåñÞ ÷áñÜäñá, ãéïìÜôç äñüóï êáé

êåëáçäéóìü, ìïõ 'ñèå íá ôçí ïíïìáôßóù ÊáñõóôéíÜ ÔÝìðç, êáèþò ðáñáâãáßíåé óå ïìïñöéÜ,

óå íåñÜ êáé óå ðñÜóéíï ðëïýôïò êåßíá ôáÈåóóáëéêÜÔÝìðç"

Áðü ôéò ãíùóôüôåñåò êáé ïéêïëïãéêïý åíäéáöÝñïíôïò ðåñéï÷Ýò ôçò Íïôßïõ Åýâïéáò. Ç

ïíïìáóßáÄçìïóÜñçò åßíáé âõæáíôéíü ôïðùíýìéï. Ôï ìïíïðÜôé ôïõ öáñáããéïý äéáó÷ßæåé ôçí

Üãñéá öýóç ôçò ¼÷çò êáé áðïôåëåß Ýíáí áðü ôïõò êõñéüôåñïõò äéáäñüìïõò åðéêïéíùíßáò. Ç

ðéï åëêõóôéêÞ êáé ëéãüôåñï êïõñáóôéêÞ äéáäñïìÞ Ý÷åé áöåôçñßá ôï äéÜóåëï ÐåôñïêÜíáëï

(954 ì. õøüìåôñï). Ôï ôïðßï åßíáé ìïíáäéêü êáé åîü÷ïõ öõóéêïý êÜëëïõò. ¼ëç ç äéáäñïìÞ

÷áñáêôçñßæåôáé áðü ôï êáôáðñÜóéíï ôïðßï, ôá êáëíôåñßìéá, ôéò äåêÜäåò ðçãÝò, ôéò ìéêñÝò

ëéìíïýëåò, ôïõò êáôáññÜêôåò, ôçí Üãñéá æùÞ ðñïóöÝñïíôáò êÜèå öïñÜ êáéíïýñãéåò

ðáñáóôÜóåéò óôïõò ðåæïðüñïõò. Ôï ìïíïðÜôé êáôáëÞãåé óôçí ðáñáëßá ôïõÊáëëéáíïý, åßíáé

âáôü êáé óçìáôïäïôçìÝíï. Óôá äõï ôñßôá ôçò äéáäñïìÞò âñßóêåôáé ôï ÷ùñéü ôùíËåíïóáßùí.

Áðü åêåß êáé Ýðåéôá ç ðïñåßá ãßíåôáé ðÜíù óå ÷ùìáôüäñïìï êáé óå Ýíá íÝï ìïíïðÜôé ðïõ

ïäçãåß óôç èÜëáóóá êÜôù áðü ôïí ðñÜóéíï èüëï ôùí ðëáôáíéþí.ÌïíáäéêÞ åßíáé ç ÷ëùñßäá

êáé ðáíßäá ôçò ðåñéï÷Þò

Ç åõñýôåñç ðåñéï÷Þ ¼÷ç-ÊáöçñÝáò, óôçí ïðïßá áíÞêåé êáé ôï öáñÜããé ôïõ ÄçìïóÜñç,

÷Üñç óôá ìïíáäéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ ïéêïóõóôÞìáôüò ôçò åßíáé åíôáãìÝíç óôï Äßêôõï

(GR2420001).

Ôï (AT2011001), ôï êáé ï óôçí ¼÷ç

(AT2011105), êáèþò êáé ç (AT2011002) åßíáé ÷áñáêôçñéóìÝíá óáí

.

ÔÜóïò ÆÜððáò, ÅõâïúêÜ Ã', 1984, óåë. 119

Öýóç2000

ÁêñùôÞñéï Êáöçñåýò ÄçìïóÜñé Káóôáíüëïããïò

ÊïéëÜäá Ñïõêëßùí

Ôïðßá ÉäéáéôÝñïõÖõóéêïýÊÜëëïõò

42

Óêýñïò

43

Ôï ìåãáëýôåñï íçóß ôùí Âïñåßùí Óðï

ñÜäùí ìáãåýåé ìå ôéò ðëïýóéåò åíáëëáãÝò

ôïõ ôïðßïõ. Ïñåéíü Ýäáöïò, ðåõêüöõôåò

åêôÜóåéò, ðáíÝìïñöåò áììïõäåñÝò áêôÝò,

ãñáöéêïß êüëðïé. ÓõíáñðÜæåé ìå ôï éäéáß

ôåñï íçóéþôéêï ÷ñþìá ôçò êáé ðñïóöÝ

ñåôáé ãéá êÜèå åßäïõò äñáóôçñéüôçôá êáé

ìïñöÞ ôïõñéóìïý.

¸ëêåé ôï üíïìÜ ôïõ áðü ôçí ðåñßöçìç

, ôï ðåñßöçìï óêõ

ñéáíü ÷ñùìáôéóôü ìÜñìáñï, ìå ôçí ïðïßá

óôüëéæáí ôááñ÷ïíôéêÜ ôïõò ïé Ñùìáßïé.

Ïé êÜôïéêïé ôçò Óêýñïõ áó÷ïëïýíôáé

êõñßùò ìå ôçí êôçíïôñïößá. Áîßæåé ðñá

ãìáôéêÜ íá ãåõèåßôå êáé íá ðÜñåôå ìáæß

óáò ôá ôõñïêïìéêÜ ðñïúüíôá ôïõ íçóéïý,

üðùò êáé ôá åêëåêôÜáñíéÜ êáé êáôóßêéá.

Ç Óêýñïò ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ý÷åé

Ýíôïíç ôïõñéóôéêÞ áíÜðôõîç.ÐëÞèïò áðü

óýã÷ñïíåò ìïíÜäåò ðñïóöÝñïõí áíÝóåéò

óôïí åðéóêÝðôç.

Ç ðñüóâáóç åõíïåßôáé ôüóï áðü ôï íÝï

ï÷çìáôáãùãü ðëïßï ðïõ ðéÜíåé óôç

, üóï êáé áðü ôï áåñïäñüìéï.

ÁðÝ÷åé áðü ôçí 22 í.ì., ðåñßðïõ ìßá

þñáêáé 45´ ìå ôï êáñÜâé.

Ðëïýóéåò ïé éóôïñéêÝò áíáöïñÝò, åîß

óïõ ðëïýóéïé ïé ìýèïé êáé ïé èñýëïé, íá

ïìïñöáßíïõí ôçí éóôïñßá ôïõ ôüðïõ.

Åäþ ðÝèáíå ï , åîïñéóìÝíïò

áðü ôçí ÁèÞíá, üôáí ï âáóéëéÜò

, öïâïýìåíïò ãéá ôï èñüíï ôïõ, ôïí

Ýñéîå óôï ãêñåìü.

Åäþ ç Ýêñõøå ôïí íôõ

ìÝíï êïñßôóé ãéá íá ôïí ðñïóôáôåýóåé êáé

åäþ ôïí áíáêÜëõøå ï êáé ôïí

ðÞñå ìáæß ôïõóôçíÔñïßá.

Óôá êáôïðéíÜ ÷ñüíéá áêïëïõèåß ôç ìïß

ñá ôçò ÷þñáò. Åíåôïß, ðåéñáôÝò, Ôïýñêïé,

ìÝ÷ñé êáé ôï 1829 ðïõ áðåëåõèåñþíåôáé

ìáæß ìå ôéò õðüëïéðåò ÓðïñÜäåò.

Éäéáßôåñá áíáðôõãìÝíç åßíáé ç ëáúêÞ

ôÝ÷íç ìå ôçí , ôçí

, ôçí , ôçí

. ÓÞìåñá áðïôåëåß Ýíá æùíôáíü

ìïõóåßï, ÷Üñç óôç äéáöýëáîç áõôÞò ôçò

êëçñïíïìéÜò.

Åßíáé öçìéóìÝíï ôï ðáñáäïóéáêü

ìå ôçí éäéáß

ôåñç áéóèçôéêÞ êáé ôçí ðëÞñç ëåéôïõñãé

êüôçôáóôïìéêñüôåñï äõíáôü ÷þñï.

Ôá äéáêïóìçôéêÜ ìïôßâá ôçò ôïðéêÞò

ëáúêÞò ôÝ÷íçò Ý÷ïõí óôáèåñÞ ðçãÞ

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

óêõñßá ðïéêßëç ëßèï

ËéíáñéÜ

Êýìç

ÈçóÝáò

Ëõêï

ìÞäçò

ÈÝôéò Á÷éëëÝá

Ïäõóóåýò

îõëïãëõðôéêÞ õöá

íôïõñãßá êåíôçôéêÞ áããåéï

ðëáóôéêÞ

êõâüó÷çìï Óêõñéáíü óðßôé

Xþñá

Óêýñïõ

Ðáñáäïóéáêü "Óêõñéáíü óðßôé"

44

Óêýñïò

Ýìðíåõóçò ôï öõóéêü êáé êïéíùíéêü

ðåñéâÜëëïí.

ÐïëëÝò ðáñáäüóåéò êáôáãñÜöïõí ôç

ãíÞóéá ëáúêÞ óõíåßäçóç ôùí êáôïßêùí

ôçò. Áðïêïñýöùóç áðïôåëåß ôï áðïêñéÜ

ôéêï , ðïõ ïé êáôá

âïëÝò ôïõ ÷Üíïíôáé óôá âÜèç ôïõ ÷ñüíïõ,

Ý÷ïíôáò ôç ñßæá ôïõò óôéò ðñïáéþíéåò

áíèñþðéíåò áíçóõ÷ßåò êáé áíáæçôÞóåéò

ãéá ôç æùÞ êáé ôï èÜíáôï. Ïé ðñùôáãùíé

óôéêÝò öéãïýñåò ôïõ Êáñíáâáëéïý åßíáé ï

, ç êáé ï , ðïõ

ðñïóôÝèçêå áñãüôåñá óå äéáêùìþäçóç

ßóùò ôùí ðñþôùí öñÜãêéêùí ñïý÷ùí

(ðáíôåëüíé-óáêÜêé). Éäéáßôåñá ç ìïñöÞ

ôïõ ÃÝñïõ áðïôåëåß ìïíáäéêÞ ðñïóÝããéóç

óå üëç ôçí åëëçíéêÞ ëáúêÞ ðáñÜäïóç. Ôï

ÊáñíáâÜëé ðñáãìáôïðïéåßôáé ÷ùñßò

óõãêåêñéìÝíï ðñüãñáììá, ÷Üñç óôç

óõììåôï÷Þ êáé óôïí åíèïõóéáóìü ôùí

Óêõñéáíþí.

Ç åßíáé êôéóìÝíç áìöéèåáôñéêÜ

ðåñß ôïí ëüöï, óôçí êïñõöÞ ôïõ ïðïßïõ

âñßóêåôáé ç áñ÷áßá , ç ïðïßá

êáôÜ ôïõò Âõæáíôéíïýò ÷ñüíïõò ìåôå

ôñÜðç óå , üðïõ óþæïíôáé áêüìç

áñ÷áßá ôåß÷ç êáé åñåßðéá âõæáíôéíþí êáé

åíåôéêþí ï÷õñùìÜôùí. Ç

, óå ï÷õñÞ èÝóç, äåóðüæåé óáí

óôÝììá. ¸÷åé áîéüëïãç áãéïãñÜöçóç êáé

îýëéíï ôÝìðëï. Åêôßóèç ôï 10 áéþíá áðü

ôïõò áõôïêñÜôïñåò êáé .

ÔïðåñéëáìâÜíåé åêèÝìáôá áðü ôçí áíáóêáöÞ óôï , áðü ôï

óôïí ëüöï ôçò , åíþáîéüëïãç åßíáé êáé ç, ðïõ öéëïîåíåßôáé óôï ÷þñï ôïõ êáé

ðåñéëáìâÜíåé ôçí áíáðáñÜóôáóç åíüò ôõðéêïý ðáñáäïóéáêïý .

Ôï áðü ôá ðëÝïíáîéüëïãá åëëçíéêÜ ëáïãñáöéêÜ ìïõóåßá,ðïõ åßíáé ðáñÜëëçëá êáé

.

Áðü ôçí ðïõ âñßóêåôáé ç Ýîï÷çåêêëçóßá ôçò êáé ï

ôïõ (), ¢ããëïõ

ðïéçôÞ êáé öéëÝëëçíá, Ý÷ïõìå ìéá èáõìÜóéá êáé ìïíáäéêÞ åéêüíá ôïõ êáéôçò áðÝñáíôçò ðáñáëßáò óôá . ÏôÜöïò ôïõ Ìðñïõê, ðïõ ðÝèáíå óôç Óêýñï ôï 1915 õðçñåôþíôáò óåÁããëéêü ðïëåìéêü ðëïßï, âñßóêåôáé óôéò, öõóéêü ëéìÜíé óôï íïôéüôåñï óçìåßï

ôïõ íçóéïý, ðïõ ôï áóöáëßæïõí áöÞíïíôáò ôñåéò äéüäïõò (ìðïýêåò) äõï ìåãÜëáíçóéÜ, ôï êáé ç .

Óôï áíáóêÜðôåôáé ïéêéóìüò

ôçò 3 ÷éëéåôßáò, ôïõ ïðïßïõ ïé êÜôïéêïéåß÷áí áíáðôýîåé ó÷Ýóåéò ìå Üëëá íçóéÜôïõ áñ÷éðåëÜãïõò. Ç Óêýñïò êáôïéêåßôáéÞäçáðü ôçí ðñþéìç íåïëéèéêÞ ðåñßïäï.

-

-

-

-

-

-

-

-

-

---

-

Óêõñéáíü ÊáñíáâÜëé

ÃÝñïò ÊïñÝëá ÖñÜãêïò

×þñá

Áêñüðïëéò

ÊÜóôñï

ÌïíÞ Áãßïõ

Ãåùñãßïõ

ÔóéìéóêÞ ÖùêÜ

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Óêýñïõ

ÐáëáìÜñé íáü ôïõÁðüëëùíá Öïýñêáò

ëáïãñáöéêÞ óõëëïãÞ

óêõñéáíïýóðéôéïý

Ìïõóåßï ÖáëôÜéôò

ÊÝíôñï ÐáñáäïóéáêþíÓðïõäþí

ðëáôåßáÁãßáò ÔñéÜäáò

áíäñéÜíôáò Ñüìðåñô Ìðñïõê

ÊÜìðïõÌáãáæéÜ

Ôñåéò Ìðïýêåò

ÓáñáêÞíéêï ÐëáôåéÜ

ÐáëáìÜñé

ï

çò

Ýñãïôïõ êáèçãçôÞ Ìé÷Üëç Ôüìðñïõ

ËéíáñéÜ

Ìïõóåßï ÖáëôÜéôò ÐáëáìÜñé

Óêýñïò

45

Ç Óêýñïò Ý÷åé ðåñßðïõ

, ðïëëÝò áðü ôéò ïðïßåò åßíáé

óçìáíôéêÝò. ÊÜèå Ýíá áðü ôá îùêêëÞóéá

Ý÷åé ôç äéêÞ ôïõ èÝóçêáé ôç äéêÞ ôïõ ÷Üñç.

Ïé ðáñáëßåò ôïõ íçóéïý åßíáé áìÝôñçôåò.

ÁíáöÝñïõìå ìåñéêÝò ìüíï: Þ

, , , ,

, , ,

, , ,

, ,

, , ,

Ôï íçóß óõãêñïôåßôáé áðü äýï ôìÞìáôá,

ðïõ óõíäÝïíôáé ìå åðßðåäç ëùñßäá ãçò

áðü ôçí ìÝ÷ñé ôï (ôïí

üñìï áíá÷þñçóçò ôïõ Á÷éëëÝá ãéá ôçí

Ôñïßá). Ôï ÂÄ ôìÞìá ðïõ åßíáé êáôÜöõôï

êáé êáëýðôåôáé áðü äÜóç

êáé ôï ÍÁ ðïõ åßíáé ïñåéíü êáé

âñá÷þäåò, äçìéïõñãþíôáò Ýôóé ìéá ðëÞñç

áíôßèåóç.

Ï (792 ì.) óôï íüôéï êáé ðéï

äõóðñüóéôï ôìÞìá ôïõ íçóéïý åßíáé

åíôáãìÝíïò óôï Äßêôõï

(GR2420006). Áîßæåé ìéá ðåæïðïñßá óôï

âïõíü, ðïõ ðáñÜ ôçí õðåñâüóêçóç êáé ôéò

öùôéÝò, óôéò õãñÝò ñåìáôéÝò ôïõ öýïíôáé

áêüìç (quercus coccifera) êáé

(acer monspessulanum) óå

äåíäñþäç ìïñöÞ. Áðü óöÝíäáìï Þôáí

öôéáãìÝíï ôï áêüíôéï ôïõ Á÷éëëÝá. ÓôïíÊü÷õëá æåé ãéá áéþíåò, åëåýèåñï êáé çìé

Üãñéï, ôï ìïíáäéêü óôïí êüóìï ìéêñüóù

ìï (öõëÞ ôïõ Equus

cabalus, ðïõ äåí îåðåñíÜ ôï 1,07m).

Ç (AT5011062), ï

, ç êáé ôï

ãåéôïíéêü (AT2011032),

üðùò êáé ç

(AT5011061) åßíáé ÷áñáêôçñéóìÝíá

300 åêêëçóßåò-

îùêêëÞóéá

ÌáãáæéÜ

Ãéáëüò Ìþëïò Ãõñßóìáôá ÐïõñéÜ

Ðåýêïò ¢ãéïò ÐÝôñïò ÊõñÜ ÐáíáãéÜ

¢ãéïò ÖùêÜò Á÷åñïýíåò ÊïëõìðÜäá

Ôñåßò Ìðïýêåò Êáëáìßôóá Á÷ßëëé,

Áóðïýò ÐáëáìÜñé Ðáððïý ôï ×ïýìá

Áôóßôóá.

Êáëáìßôóá Á÷ßëëé

÷áëåðßïõ

ðåýêçò

Êü÷õëáò

ÖÕÓÇ 2000

ðïõñíÜñéá

óöÝíäáìïé

Óêõñéáíü áëïãÜêé

×þñá Óêýñïõ

üñìïò ÊáëïãñéÜò Áôóßôóá

ÐåõêïäÜóïò

íçóßäá Óáñáêçíü

Ôïðßá ÉäéáéôÝñïõÖõóéêïýÊÜëëïõò

-

-

46

Åýâïéá

47

ÐñïóêõíÞìáôá êáé ÌïíÝò

ÓÞìåñá óå üëï ôï ìÞêïò êáé ðëÜôïò ôçò

Åýâïéáò ëåéôïõñãïýí ðïëëÝò ìïíÝò,

ìíçìåßá ôçò åëëçíéêÞò ïñèïäïîßáò, ôá

ïðïßá áðïôåëïýí áíáðüóðáóôï ôìÞìá

ôçò åèíéêÞò ìáò êëçñïíïìéÜò, áîéüëïãï

ðüëï Ýëîçò åðéóêåðôþí êáé ðñïóöÝñïõí

Ýíôïíåò óõãêéíÞóåéò óôïõò ëÜôñåéò ôïõ

èñçóêåõôéêïý ôïõñéóìïý.

. Éåñü

ðñïóêýíçìáðïõ âñßóêåôáé óôï

. Óôï íáü ðïõ êáôáóêåõÜ-

óôçêå ôï 1951, öõëÜóóåôáé ôï óêÞíùìá

ôïõÏóßïõ, ôï ïðïßï Ýöåñáí ìáæß ôïõò ïé

åõóåâåßò ðñüóöõãåò ôï 1925, êáôÜ ôïí

îåñéæùìü ôïõò áðü ôï Ðñïêüðé ôçò

Êáððáäïêßáò.

. Éåñü Ðñïóêý-

íçìáðïõâñßóêåôáé óôç .

. Ï «øçëüò êáé

Üêïìøïò íáüò» ðïõ ðåñéãñÜöåé ï

ÁëÝîáíäñïò ÐáðáäéáìÜíôçò óôç

Öüíéóóá, áðïôåëåß ôï ìïíáäéêü, ßóùò,

áêÝñáéï ðáëáéï÷ñéóôéáíéêü åëëçíéêü

ìíçìåßï. Âñßóêåôáé êïíôÜ óôï ëéìÜíé

êáé ôçÓ÷ïëÞÐåæéêïý.

.

Óôáõñåðßóôåãïò íáüò óôç èÝóç ×Üíéá

Áõëùíáñßïõ. ºóùò ç ðéï üìïñöç áñ÷é-

ôåêôïíéêÜ åêêëçóßá ôçòÅýâïéáò.

ÐñïóêõíÞìáôáêáéÍáïß:

Íáüò Ïóßïõ ÉùÜííç ôïõ Ñþóïõ

Ðñïêü-

ðé ÊçñÝùò

Ðáíáãßá ÖáíåñùìÝíç

ÍÝáÁñôÜêç

Ðñùôï÷ñéóôéáíéêÞ ÂáóéëéêÞ Áãßáò

ÐáñáóêåõÞò ×áëêßäáò

Íáüò Áãßïõ Äçìçôñßïõ Áõëùíáñßïõ

Íáüò Áãßáò ÈÝêëáò. Êïóìåßôáé áðü

ðëïýóéá áãéïãñÜöçóç ìå ïñéóìÝíåò

÷áñáêôçñéóôéêÝò õðåñöõóéêÝò ìïñöÝò

áãßùí.

ÌïíÞ

ÃáëáôÜêç,

Ëßìíç(Öùôü:

ÃéÜííçò Öáöïýôçò)

ÓêÞíùìá Ïóßïõ ÉùÜííç ôïõ Ñþóïõ, Ðñïêüðé Ðáíáãßá ÖáíåñùìÝíç, ÍÝá ÁñôÜêç

ÌïíÝò:

ÌïíÞÁãßïõÃåùñãßïõÇëßùí

ÌïíÞÏóßïõÄáõßäÑïâéþí

ÌïíÞ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ ÃáëáôÜêç

Ëßìíçò

ÌïíÞ Ðáíáãßáò ÐåñéâëÝðôïõ Ðïëé-

ôéêþí

ÌïíÞ Ïóßïõ ÉùÜííïõ Êáëõâßôç

Øá÷íþí

ÌïíÞ ÊïéìÞóåùò Èåïôüêïõ Ìáêñõ-

ìÜëëçò

ÌïíÞÁãßïõÃåùñãßïõÁÑÌÁ

ÌïíÞÁãßïõÍéêïëÜïõ¢íùÂÜèåéáò

ÌïíÞ Áãßïõ ×áñáëÜìðïõò Ëåõêþí

ÌïíÞÁãßïõ ÉùÜííïõÊáñõþí

ÌïíÞÁãßïõ Äçìçôñßïõ ÊáôáññÜêôç

ÏêôùíéÜò

ÌïíÞ ÌÜíôæáñç Ïîõëßèïõ

.

.

, óôïõò ðñüðïäåò ôïõ Êáíäç-

ëßïõ. Óôïí ðåñßâïëï ôçòÌïíÞò õðÜñ÷åé

ìåóáéùíéêü áìõíôéêü ï÷õñü-ðýñãïò

ôïõ 16ïõáéþíá.

.

.

.

.

.

.

Ïöåßëåé ôï üíïìÜ ôçò óôéò ðáíýøçëåò

ëåýêåò ðïõ ôçí ðåñéâÜëïõí.

. Ï íáüò

åßíáé óôáõñåðßóôåãïò ìå åîáéñåôéêÝò

ôïé÷ïãñáößåò, áíÜìåóá óôéò ïðïßåò

áîéïèáýìáóôç åßíáé áõôÞ ôçò Óôáýñù-

óçò.

. Ìïíáäéêüôçôá áðïôåëåß ç

ðáñÜóôáóç ôçò ÄåõôÝñáò Ðáñïõóßáò

óôï Ä ôïß÷ï, üðïõ ç ðïéêéëßá ôùí èåìÜ-

ôùí êáé ç ìéêñïæùãñáöéêÞ åßíáé åîáéñå-

ôéêÞ.

. Èåùñåß-

ôáé ç ðáëáéüôåñç ôçò Åýâïéáò ìåôÜ áðü

ôçÌïíÞÃáëáôÜêç.

48

ÅýâïéáÐñïóêõíÞìáôá êáé ÌïíÝò

Áãßá ÊõñéáêÞ,

ÊáìðéÜ(Öùôü:

Âáóßëçò ÓõêÜò)

ÓðÞëáéï

Ïóßïõ

×ñéóôïäïýëïõÜ,

Ëßìíç(Öùôü:

Âáèý ÃáëÜæéï)

ÌïíÞ Ðáíáãßáò ÐåñéâëÝðôïõ Ðïëéôéêþí (Öùôü: Âáèý ÃáëÜæéï)

Åýâïéá

49

ÌïíÞ Ìåôáìüñöùóçò ôïõ ÓùôÞñïò

Êýìçò

ÌïíÞ Áãßïõ Ãåùñãßïõ Óêýñïõ

Óêýñïò 300 åêêëçóßåò-

îùêêëÞóéá

Áñ÷ïíôï-

ðáíáãéÜ ÐáíáãéÜ çËåìïíÞôñéá Ðáíá-

ãéÜ ô'ÈïäùñÞ ÐáíáãéÜ Ôóõñáøùìïý

Ðáíáãßá ôùí Âïóêþí ÐáíáãéÜ Ä'÷ïý-

íéá ×ñéóôüò ô'Áñêïýäç

õðüóêáöåò óðç-

ëáéþäåéò åêêëçóßåò

Áãßïõ Ãåùñãßïõ

ÄñïóéÜò Ëïõêéóßùí

ÌïíÞ ÕðáðáíôÞò Åñßùí Ìïíïìå-

ñßôéóóá Êáèåíïýò

Áãßá ÐáñáóêåõÞ Ëïýôóáò

ÁãßáÊõñéáêÞ

ÊáìðéÜÓôåíÞò

ÌïíÞ ÊïéìÞóåùò Èåïôüêïõ Ðáíá-

ãßá ×éëéáäïý

Ìåôáâõæáíôéíü åîùêêëÞóé ÐáíáãéÜ

ç Áìðïõäéþôéóóá

ÓÝôôáò

Åêêëçóßäéï ÊïéìÞóåùò ôçò Èåïôü-

êïõ ÁëéâÝñé

ÓðÞëáéï Ïóßïõ ×ñéóôïäïýëïõ

Ëßìíç

¢ãéïò Báóßëåéïò Ùñåþí

¢ãéïò ÄçìÞôñéïò ÖåñÝêáìðï

Óêýñïõ

.

. Óå

ï÷õñÞ èÝóç, äåóðüæåé óáí óôÝììá. ¸÷åé

áîéüëïãç áãéïãñÜöçóç êáé îýëéíï

ôÝìðëï.

Ç Ý÷åé ðåñßðïõ

, ðïëëÝò áðü ôéò ïðïßåò åßíáé

óçìáíôéêÝò. ÊÜèå Ýíá áðü ôá îùêêëÞóéá

Ý÷åé ôç äéêÞ ôïõ èÝóçêáé ôç äéêÞ ôïõ ÷Üñç.

×áñáêôçñéóôéêÝò ïíïìáóßåò:

, ,

, ,

,

, . ×áñáêôçñéóôé-

êÝò åðßóçò åßíáé êáé ïé -

, óå áðïìáêñõóìÝíá

êáé äõóêïëïäéÜâáôáóçìåßá.

ÅíäéáöÝñïí ãéá ôïí åðéóêÝðôç Ý÷ïõí ãéá

ôá éäéáßôåñá áñ÷éôåêôïíéêÜ, äïìéêÜ, éóôï-

ñéêÜ êëð ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé óôïé÷åßá

ôïõò ôá áêüëïõèáìíçìåßá:

Ôï åîùêëÞóé ôïõ , ìå-

ôáîý - Ý÷åé óçìá-

íôéêÞ áãéïãñÜöçóç ôïõ 14ïõ-17ïõ

áéþíá.

Þ

, óôïõò . Óýìöùíá ìå

ôçí êôçôïñéêÞ åðéãñáöÞ åßíáé ôïõ 1637.

. Ç ðáñÜ-

óôáóç óêçíþí ôçò ÄåõôÝñáò Ðáñïõ-

óßáò óôï äõôéêü ôïß÷ï åßíáé åöÜìéëëç óå

ôÝ÷íç, èÝìáôá êáé ìéêñïæùãñáöéêÞ áõ-

ôÞò ôïõÁãßïõÄçìçôñßïõÊáôáññÜêôç.

, óðçëáéþäåò åîùêêëÞóé

óôá .

Þ

.ËÝãåôáé üôé ôï üíïìÜ ôçò

ôï ðÞñå åðåéäÞ Þôáí ç ÷éëéïóôÞ ðïõ

Ýêôéóå ç ÂõæáíôéíÞ áõôïêñÜôåéñá

Èåïäþñá.

, óôéò ðáñõöÝò åëá-

ôïäÜóïõò ìå áëðéêÜ ëéâÜäéá, ÂÁ ôçò

.

óôï , óôáõñåðßóôåãç ôïõ

1393 êáé êáôÜãñáöç áðü ðïëý êáëÝò

ôïé÷ïãñáößåò.

óôç

. Åäþ áóêÞôåøå ï ¼óéïò ×ñéóôü-

äïõëïò óôï ôÝëïò ôïõ 10ïõáéþíá.

. Bõæáíôéíüò

íáüò ôïõ ïðïßïõ ç Áãßá ÔñÜðåæá åßíáé

ëáîåõìÝíçóôïí âñÜ÷ï.

óôï

.

ÐñïóêõíÞìáôá êáé ÌïíÝò

¢ãéïò

Íéêüëáïò

óôá ÐïõñéÜ,

Óêýñïò

ÌïíÞ ÕðáðáíôÞò Åñéþí, Êáèåíïß

¢ãéïò

ÄçìÞôñéïò,

ÁõëùíÜñé

50

ÅýâïéáÐïëéôéóìüò, Åêäçëþóåéò

ÐïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò êáé ôïðéêÜ

ðáíçãýñéá äéïñãáíþíïíôáé óôéò ðüëåéò

êáé ôá ÷ùñéÜ ôçò Åýâïéáò êáè' üëç ôç

äéÜñêåéá ôïõ ÷ñüíïõ. Ïé ðïëéôéóôéêÝò

åêäçëþóåéò ðåñéëáìâÜíïõí óõíáõëßåò,

åêèÝóåéò, èåáôñéêÝò êáé êéíçìáôïãñáöé-

êÝò ðáñáóôÜóåéò êáé ðñïâïëÝò, áèëçôé-

êïýò áãþíåò ê.á. Ôá ðáíçãýñéá åßíáé ìéá

êáôÜëëçëç åõêáéñßá ãéá Ýíá äéáöïñåôéêü

åßäïò äéáóêÝäáóçò, ðïõ óõíäÝåé ôï ðáñá-

äïóéáêü ìå ôï óýã÷ñïíï. ÄéáóêåäÜóôå

ìáæß ìå ôïõò íôüðéïõò, ìå ôç óõíïäåßá

ðáñáäïóéáêÞò ìïõóéêÞò êáé ôïðéêþí

ðáñáäïóéáêþí åäåóìÜôùí.

. Ïé êáôáâïëÝò

ôïõ ÷Üíïíôáé óôá âÜèç ôïõ ÷ñüíïõ,

Ý÷ïíôáò ôç ñßæá ôïõò óôéò ðñïáéþíéåò

áíèñþðéíåò áíçóõ÷ßåò êáé áíáæçôÞóåéò

ãéá ôç æùÞ êáé ôï èÜíáôï. Ðñáãìáôï-

ðïéåßôáé ÷ùñßò óõãêåêñéìÝíï ðñüãñá-

ììá, ÷Üñç óôç óõììåôï÷Þ êáé óôïí

åíèïõóéáóìü ôùíÓêõñéáíþí.

. Óå äéïíõóéá-

êÞ áôìüóöáéñá êáé áðü ôá ðéï ãíùóôÜ,

ôï âùìïëï÷éêü êáñíáâÜëé ôçò Áãßáò

¢ííáò, ðñáãìáôïðïéåßôáé óôçí ðëáôåßá

ôïõ ÷ùñéïý.

Ïé ðéï óçìáíôéêÝò åêäçëþóåéò ÷ñïíï-

ëïãéêÜ åßíáé ïé ðáñáêÜôù:

Óêõñéáíü ÊáñíáâÜëé

ÊáñíáâÜëé Áãßáò ¢ííáò

Pho

to:G

iann

akis

Åýâïéá

51

Ðïëéôéóìüò, Åêäçëþóåéò

Ôç ôï Ýèéìï ôçò

óôç .

Óõìâïëßæåé ôï ðÝñáóìá áðü ôï âáñý

÷åéìþíá óôçí Üíïéîç êáé ôï áíÝâáóìá

ôùí âïóêþí áðü ôá ÷áìçëÜ ÷åéìáäéÜ

ðÜíùóôéò êáôáðñÜóéíåò ðëáãéÝò.

Óôéò ç åïñôÞ ôïõ

óôï

.Ðñáãìáôïðïéåßôáé ìåãáëïðñåðÞò

ëéôÜíåõóç ôïõ óêçíþìáôïò ôïõ Áãßïõ

ìå ôç óõììåôï÷Þ ÷éëéÜäùí ðñïóêõíç-

ôþí, áñêåôïß ôùí ïðïßùí Ýñ÷ïíôáé ìå ôá

ðüäéá áðü ôç×áëêßäá.

Ôï ðñþôï äåêáÞìåñï ôïõ Ìáúïõ

Ôï ðñþôï äåêáÞìåñï Éïõíßïõ ç

óôï ,

Ôï ðñþôï äåêáÞìåñï Éïõëßïõ ç

óôçí

, ç óôç

, ç

óôïõò

, Óôéò ôï

. ÌåãÜëç åðôáÞìåñç åìðïñïðá-

íÞãõñéò ìå áöïñìÞ ôçí åïñôÞ ôçòÁãßáò

ÐáñáóêåõÞò, ðïëéïý÷ïõ ôçò×áëêßäáò.

, . Êýêëïò ðïëéôéóôéêþí

åêäçëþóåùí ôïí Éïýëéï êáéÁýãïõóôï.

, . Êýêëïò ðïëé-

ôéóôéêþí åêäçëþóåùí ôïí Éïýëéï êáé

Áýãïõóôï.

, . Êýêëïò ðïëéôé-

óôéêþí åêäçëþóåùí ôïí Éïýëéï êáé

Áýãïõóôï.

, . Êýêëïò ðïëéôé-

óôéêþí åêäçëþóåùí ôïí Éïýëéï êáé

Áýãïõóôï.

, .

Êýêëïò ðïëéôéóôéêþí åêäçëþóåùí ôïí

Éïýëéï êáéÁýãïõóôï.

Óôéò óôçí ÌåãÜëï

ðáñáäïóéáêü ðáíçãýñé, üðùò êáé óå

ðïëëÝò ðüëåéò êáé ÷ùñéÜ ôçòÅýâïéáò.

Óôéò ç

óôá .

. Èåáôñé-

êÝò ðáñáóôÜóåéò êÜèå Óáââáôïêýñéáêï

ôïõ Áõãïýóôïõ áðü ôï

.

, . Óôï ôÝëïò

Áõãïýóôïõ óôéò åãêáôáóôÜóåéò ôïõ

ÁÓÁ×.

Óôéò ðñáãìáôïðïéåßôáé ôï

.ÌåãÜëç åìðïñï-

ðáíÞãõñéò óôá×Üíéá.

.

Ôï ðñþôï äåêáÞìåñï Ïêôùâñßïõ êáé

ãéá Ýíá ðåíèÞìåñï ç ãßíåôáé

ôï óçìåßï óõíÜíôçóçò ôùí ÅëëÞíùí

Êéíçìáôïãñáöéóôþí.

ÄåõôÝñá ôïõ ÐÜó÷á

Êáæáíßôóáò Ëïýôóá Äéñöýùí

27 ÌáÀïõ Oóßïõ

IùÜííïõ ôïõ Ñþóïõ Ðñïêüðé Êç-

ñÝùò

ç

ÃéïñôÞ ôçòÍåüôçôáò «ÍéêïëÝôá» óôï

Íåï÷þñé.

ÃéïñôÞ

Êåñáóéïý Ìåôü÷é Êýìçò ÃéïñôÞ

ôóáãéïýóôçÓÝôôá.

ÃéïñôÞ

Êáëáìáñéïý Ðáñáëßá ×éëéáäïý

Äéñöýùí ÃéïñôÞ Ïýæïõ ÍÝá

ËÜìøáêï Ëçëáíôßùí ÃéïñôÞ Óáñ-

äÝëáò Áãßïõò Áðïóôüëïõò Ðå-

ôñéþí 26 Éïõëßïõ ÐáæÜñé×áë-

êßäáò

Åëýìíéá Ëßìíç

Êõæßêåéá ÍÝá ÁñôÜêç

ÊáíÜñåéá ÅñÝôñéá

ÌåóóÜðåéá Øá÷íÜ

Ðïëéôéóôéêü Êáëïêáßñé ÊÜñõóôïò

15Áõãïýóôïõ Êýìç

16 Áõãïýóôïõ ÃéïñôÞ Óýêïõ

ÂßôáëáÊýìçò

ÈÝáôñï ÓÝôôáò Áìáñýíèïõ

èßáóï Êáóôá-

ëßá

ÃéïñôÞ Êñáóéïý Âáóéëéêü

6Ïêôùâñßïõ

ÐáæÜñéÁõëùíáñßïõ

ÖåóôéâÜë Åëëçíéêïý ÍôïêéìáíôÝñ

×áëêßäá

Pho

to:G

iann

akis

Pho

to: G

iann

akis

52

Åýâïéá

53

Êáôáäýóåéò

Windsurfing

Ç ãåùãñáößá ôçò Åýâïéáò, ç áêôïãñá-

ììÞ ôçò êáé ç äéáìüñöùóç ôïõ âõèïý

åßíáé ôÝôïéá ðïõ ðáñÝ÷åé ôç äõíáôüôçôá

ãéá åêðëçêôéêÝò êáôáäýóåéò 365 ìÝñåò ôï

÷ñüíï, áíåîáñôÞôùò êáéñéêþí óõíèçêþí.

Ç éäéáßôåñç ãåùãñáöéêÞ èÝóç êáé ôá êáôÜ

ôüðïõò éó÷õñÜ ìüíéìá ñåýìáôá, óõíôå-

ëïýí óôç äéáôÞñçóç óôçí åõñýôåñç ðå-

ñéï÷Þ åîáéñåôéêÜ ðëïýóéáò õðïâñý÷éáò

âéïðïéêéëüôçôáò.

Ôá ðéï ãíùóôÜ êáôáäõôéêÜ óçìåßá âñß-

óêïíôáé óôï ÌáñìÜñé êáé ôçí ÊÜñõóôï,

óôç Íüôéá Åýâïéá, óôç ðåñéï÷Þ ×áëêßäáò

êáé ôçí Êýìç óôçí ÊåíôñéêÞ Åýâïéá, óôá

Ëé÷áäïíÞóéá, ôïÁñôåìßóéï, ôïÁ÷ëÜäé êáé

ôï ÐÞëé óôç Âüñåéá Åýâïéá êáé âÝâáéá ó'

üëåò ó÷åäüí ôéò áêôÝò ôçò Óêýñïõ, üðïõ

åßíáé ðïëý åíôõðùóéáêÝò ïé õðïèáëÜóóéåò

óðçëéÝò.

Óôçí Åýâïéá ëåéôïõñãïýí ôá áêüëïõèá

:

,

êáé óôç .

óôç

.

óôçí .

êáé

óôçí .

óôç .

óôïõò Áãßïõò Áðïóôü-

ëïõò.

Ïé óôáèåñïß âüñåéïé Üíåìïé, ç äéÜñêåéÜ

ôïõò, ç êëåéóôÞ êáé áóöáëÞò èÜëáóóá,

ìåôáîý ôùí äõôéêþí áêôþí ôçò

êáé ôùí ,

êáèþò êáé ôá éó÷õñÜ ñåýìáôá óôï óôåíü

êáíÜëé, êÜíïõí ôï éäáíéêü ôüðï

ãéá windsurfing, üðùò ðåñéãñÜöïõí

åîåéäéêåõìÝíá åõñùðáúêÜ ðåñéïäéêÜ êáé

ïñãáíéóìïß.

êáôáäõôéêÜêÝíôñá

Houlieris Diving Chalkis Sport Apo-

llon ThalassaDiving ×áëêßäá

Lihadonisia Diving Center Ëé÷Ü-

äá

KalamosDivers Êýìç

Dive In Evia Karystos Dive Ce-

nter ÊÜñõóôï

SkyrosDivingCenter Óêýñï

Petries Divers

Íüôéáò

Êáñõóôßáò íçóßäùí Ðåôáëéïß

ÌáñìÜñé

ÅíáëëáêôéêÝò ìïñöÝò ôïõñéóìïý óôçí Åýâïéá

54

Åýâïéá

Êáíü-ÊáãéÜê

ÉáìáôéêüòÔïõñéóìüò

Óõíåäñéáêüò ôïõñéóìüò

Ôá ïñìçôéêÜ íåñÜ ôïõ ðïôáìïý

, óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ

, áðïêôïýí üëï êáé ìåãáëýôåñç

äçìïôéêüôçôá ìåôáîý ôùí ïðáäþí ôïõ

áèëÞìáôïò. Ôï ðïôÜìé ðñïóöÝñåôáé ãéá

áãùíéóôéêÞ êáôÜâáóç, üðùò êáé ãéá

÷áëáñÞðåñéÞãçóç.

Óôá õðÜñ÷ïõí

ðåñéóóüôåñåò áðü ïãäüíôá ðçãÝò ìå

èåñìïêñáóßá áðü 28ï Ýùò 86 C. Ïé

éáìáôéêÝò ôïõò éäéüôçôåò óõìâÜëïõí

áðïôåëåóìáôéêÜ óôç èåñáðåßá äéáöüñùí

ðáèÞóåùí. Ëïõôñïèåñáðåßá ðáñÝ÷åôáé

óôï óýã÷ñïíï

.

ÁñêåôÜ îåíïäï÷åßá äéáèÝôïõí åãêáôá-

óôÜóåéò ëïõôñïèåñáðåßáò. ÏñéóìÝíá ëåé-

ôïõñãïýí üëï ôï ÷ñüíï ïñãáíùìÝíåò ìï-

íÜäåò , üðùò:

, , , ,

, .

Ôï èåñìïäõíáìéêü ôçò ðåñéï÷Þò ôñïöï-

äïôåß åðßóçò ìéêñüôåñåò éáìáôéêÝò ðçãÝò

óôá êáé .

Óôçí éáìáôéêÞ ðçãÞ óôï

ôï íåñü öçìßæåôáé ãéá ôçí åõåñãå-

ôéêÞ ôïõ åðßäñáóçóôéò íåöñïðÜèåéåò.

ÌåãÜëåò îåíïäï÷åéáêÝò ìïíÜäåò äéáèÝ-

ôïõí óõíåäñéáêÜ êÝíôñá ìå üëåò ôéò

óýã÷ñïíåò õðïäïìÝò ãéá ôç äéïñãÜíùóç

óõíåäñßùí, ðáñÜëëçëá ìå ôç öéëïîåíßá

ôùíóõíÝäñùí.

Óôç ôá îåíïäï÷åßá

, , .

Óôçí ôá îåíïäï÷åßá

, ,

.

Óôá ôï îåíïäï÷åßï

.

Óôï ôï îåíïäï÷åßï

.

Ìáíé-

êéÜôç ÄÞìïõ Êïíé-

óôñþí

ËïõôñÜ Áéäçøïý

ÕäñïèåñáðåõôÞñéï ôïõ

ÅÏÔ

SPA ÈÝñìáé Óýëëá Spa

Welness Êíùóóüò ÅéñÞíç Áýñá

Êåíôñéêüí Óêïõñôáíéþôç

ÃéÜëôñá ¹ëéáÁéäçøïý

×ùíåõôéêü

Êýìçò

×áëêßäá Ðáëßñ-

ñïéá Ëïýóõ ÐÝëáãïò

ÅñÝôñéá Negro-

ponte Resort Palmariva Eretria

Village

ËïõôñÜ Áéäçøïý

ÈÝñìáéÓýëëáSpaWelness

ÌáñìÜñé Marmari

Bay

Éððáóßá

Óôï ëåéôïõñãåß

, óå êáôáðñÜóéíï åéäõëëéáêü

ðåñéâÜëëïí, ìå èáõìÜóéåò ïñãáíùìÝíåò

åãêáôáóôÜóåéò êáé áíáøõêôÞñéï.

Óôïí êáé óôéò

óôç ëåéôïõñãïýí êÝíôñá

åëåýèåñçò éððáóßáò, üðïõ ìðïñåßôå íá

êÜíåôå éððáóßá ìÝóá óå äéáìïñöùìÝíï

÷þñïÞóôï üñïòÔåëÝèñéï.

Óôïõò óôç

ëåéôïõñãåß åðßóçò êÝíôñï åëåýèåñçò

éððáóßáò.

ÐÝé ×áëêßäáò Éððéêüò

¼ìéëïò

ÔáîéÜñ÷ç ÊáìáôñéÜäåò

Âüñåéá Åýâïéá

ÁíäñïíéÜíïõò Íüôéá Åý-

âïéá

ï

ÅíáëëáêôéêÝò ìïñöÝò ôïõñéóìïý óôçí Åýâïéá

Åýâïéá

55

ÌïíïðÜôéáóôçíÊåíôñéêÞÅýâïéá: ÌïíïðÜôéá óôç Âüñåéá Åýâïéá:

ÓôåíÞ - Êáôáöýãéï Äßñöõïò

Êáôáöýãéï Äßñöõïò-Îçñïâïýíé

ÖáñÜããé Óôñïðþíùí-×éëéáäïý

ËÜìáñç-×éëéáäïý

Êáôáö. Äßñöõïò - ÖáñÜããé ÁãÜëçò

ÖáñÜããé ÁãÜëçò-ÑÜ÷ç ÃëõöÜäáò

ÄÜöíç-ÌÝëïõíá

Åõâïúêüò ¼ëõìðïò

Áìðïõäéþôéóóá-ÓêïôåéíÞ

ÁíäñïíéÜíïé-Ìåôü÷é

¢ãéïò-Ðñïêüðé

Ìíçìåßï-ÐõîáñéÜò

Âëá÷éÜ-ÐõîáñéÜò

ÐÞëé-ÐõîáñéÜò

Ôñïýðé-Óôñïõãêßôóá

¼ñïò ÊáíäÞëé (ÌÜêéóôïò)

ÖáñÜããé ÍçëÝá (ÁñÜðçò)

ÊáôáññÜêôåò Äñõìþíá-Îçñüí ¼ñïò

Îçñüí ¼ñïò

¼ñïò ÔåëÝèñéï, Êáóôáíéþôéóóá-

ÓÞìéá

Ëé÷Üäá

(þñåò ðïñåßáò:2.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:4, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2,

åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:5.5, ëéãüôåñï åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:4, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:3.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:6, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:6, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:6.5, ëéãüôåñï åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:6, ëéãüôåñï åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:3.5, ëéãüôåñï åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:7.5, ëéãüôåñï åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:3.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:3, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:4, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

ÅíáëëáêôéêÝò ìïñöÝò ôïõñéóìïý óôçí Åýâïéá

Ïñåéâáóßá -Äñáóôçñéüôçôåò âïõíïý

Ãéá ðåñéóóüôåñç ðåñéðÝôåéá ìðïñåßôå « ». Ç Åýâïéá äéáó÷ß-æåôáé áðü

Ýíá åêôåôáìÝíï äßêôõï óçìáôï-äïôçìÝíùí, Þðéùí ó÷åôéêÜ, ðåæïðïñéêþí äéáäñïìþí.

ÕðÜñ÷ïõí åðßóçò áñêåôÝò á÷áñôïãñÜöçôåò ðåñéï÷Ýò, üðïõ ôá äáóù-ìÝíá áíçöïñéêÜ

ìïíïðÜôéá äéáäÝ÷ïíôáé ðáíÝìïñöá ïñïðÝäéá êáé êïñõöÝò ìå èÝá ðïõ êüâåé ôçí áíÜóá. Óôïí

ïñåéíü üãêï ôçò Äßñöõïò, ìåôÜ ôç ÓôåíÞ, óå Ýíáí áõ÷Ýíá ìå åíôõðùóéáêÞ áìößðëåõñç èÝá

ðñïò ôï Áéãáßï êáé ôïí Åõâïúêü, âñßóêåôáé ôï

(õøïì. 1.100 ì.), ðïõ áíÞêåé óôïí Ïñåéâáôéêü Óýëëïãï ×áëêßäáò. Ìðïñåß íá

öéëïîåíÞóåé ìå ðïëëÝò áíÝóåéò ôïõëÜ÷éóôïí ðåíÞíôá ïñåéâÜôåò. Óôçí ðåñéï÷Þ ôçòÊáñýóôïõ

âñßóêåôáé ôï ìéêñüôåñï êáé ìå ëéãüôåñåò áíÝóåéò .

íá ðÜñåôå ôá âïõíÜ

Ïñåéâáôéêü Êáôáöýãéï ÌÉ×ÁËÇÓ

ÍÉÊÏËÁÏÕ

ÏñåéâáôéêüÊáôáöýãéï¼÷çò

Êáôáöýãéï

Äßñöõïò,

"Ìé÷Üëçò

ÍéêïëÜïõ"

56

Åýâïéá

57

ÅíáëëáêôéêÝò ìïñöÝò ôïõñéóìïý óôçí Åýâïéá

ÌïíïðÜôéá óôç Íüôéá Åýâïéá:

ÐåôñéÝò-Íåñüìõëïé-Óôüìéï

ÖáñÜããé ×Üñáêá Óôýñùí

Äñáêüóðéôá Óôýñùí-Áêñüðïëç

ÁñìÝíùí

ÖáñÜããé Áãßïõ Äçìçôñßïõ,

ÌïíïðÜôé ôçò ÓÜñáò

ÖáñÜããé ÄçìïóÜñçò

Ìýëïé-Êáôáöýãéï-Äñáêüóðéôï-

ÊïñõöÞ ¼÷çò

Ðáñáëßá Áñ÷Üìðïëçò-

ÖáñÜããé Áñ÷Üìðïëçò

áíáññé÷çôéêÝò äéáäñï-

ìÝò

Ôï ðïäÞëáôï âïõíïý

ÐáðÜäåò ÍçëÝùò

Äáóéêü ×ùñéü

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:2.5, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:4, åýêïëï) **

(þñåò ðïñåßáò:4, åýêïëï)

(þñåò ðïñåßáò:1, åýêïëï)

ÏÏñåéâáôéêüò Óýëëïãïò×áëêßäáò Ý÷åé

áíïßîåé áîéüëïãåò êáé ìå äéÜöïñïõò âáè-

ìïýò äõóêïëßáò

óå ðåäßá óôçí ðåñéï÷Þ ôçòÄßñöõïò.

åßíáé ìéá íÝá

äñáóôçñéüôçôá ìå ðïëëïýò öáíáôéêïýò

ößëïõò. Ïé ïñåéíïß üãêïé ôçò Âüñåéáò êáé

ÊåíôñéêÞò Åýâïéáò ðñïóöÝñïíôáé éäéáß-

ôåñá ãéá ðáíÝìïñöåò äéáäñïìÝò ìÝóá áðü

ðõêíÜ äÜóç. Ïé üãêïé ôïõ ÔåëÝèñéïõ êáé

ôïõ Îçñïý üñïõò óôç Âüñåéá Åýâïéá, ç

ðåñéï÷Þ ôçò Äßñöõïò, ôïõ Ïëýìðïõ êáé

ôùí Êïôýëáéùí óôçí ÊåíôñéêÞ Åýâïéá

åßíáé éäáíéêïß ãéá óýíôïìåò Þ ïëïÞìåñåò

åîïñìÞóåéò.

Óôïõò õðÜñ÷åé ôï

íåüôåõêôï . Ïé ïéêßóêïé

åßíáé öôéáãìÝíïé áðü îýëï êáé ðÝôñá,

ðåñéôñéãõñéóìÝíïé ìå ãêáæüí, ëïõëïýäéá,

ðÝôñéíá ôïé÷ßá êáé üìïñöïõò äéáäñüìïõò.

Âñßóêåôáé ìÝóá óå äÜóïò áðü ðåýêá êáé

äñõò.

**Óôï ÄçìïóÜñç ôï êáëïêáßñé ðñáãìá-

ôïðïéïýíôáé ïñãáíùìÝíåò åêäñïìÝò áðü ôï

ÄÞìï Êáñýóôïõ êáé ôïõñéóôéêÜ ãñáöåßá

ôçò ðåñéï÷Þò.

Äáóéêü

×ùñéü,

ÐáðÜäåò

ÍçëÝùò

Åýâïéá

ÉáìáôéêÝò ðçãÝò ïíïìÜæïíôáé ïé öõóé-

êÝò áíáâëýóåéò ôùí èåñìþí íåñþí, ôá

ïðïßá ìå ôá óõóôáôéêÜ ðïõ ðåñéÝ÷ïõí

åßíáé êáôÜëëçëá ãéá ôçí ßáóç äéáöüñùí

ðáèÞóåùí.

ÖçìéóìÝíá ãéá ôéò éáìáôéêÝò ðçãÝò ôïõò

åßíáé ôá

. Ïé éáìáôéêÝò ðçãÝò ôçò Áéäçøïý

èåùñïýíôáé áðü ôéò ðéï ðåñéå-êôéêÝò óå

èåñáðåõôéêÜ óõóôáôéêÜ êáé ôéò ðéï

áðïôåëåóìáôéêÝò ðáãêïóìßùò.

ÓÞìåñá õðÜñ÷ïõí ðåñéóóüôåñåò áðü 80

éáìáôéêÝò ðçãÝò ðïõ ç èåñìïêñáóßá ôïõò

êõìáßíåôáé áðü 28 CìÝ÷ñé 80 C .

Ïé åêèÝóåéò ôùí åéäéêþí õäñïëüãùí

ãéáôñþí, áëëÜ êáé Üëëùí åðéóôçìüíùí,

êáôáëÞãïõí óå óõìðåñÜóìáôá, üôé ôá éá

ìáôéêÜ íåñÜ ôçò Áéäçøïý êáé ôùí ÃéÜë-

ôñùí åíäåßêíõíôáé ãéá ðáèÞóåéò üðùò:

ÁñèñïðÜèåéåò, ÑåõìáôïðÜèåéåò, Óðïíäõ-

ëïáèñßôéäåò, Ïóöõáëãßåò, Éó÷éáëãßåò,

Áãêõëþóåéò, Çìéêñáíßåò, Ôåíïíôßôéäåò,

×ñüíéåò ãõíáéêïëïãéêÝò ðáèÞóåéò, Áããåé-

ïðÜèåéåò, áëëÜ êáé ôçò áíáæùïãüíçóçò

ôçò áéóèçôéêÞò êáé ôçò ïìïñöéÜò êëð.

ÉáìáôéêÜ ëïõôñÜ ìå èåñáðåõôéêÝò éäéü

ôçôåò õðÜñ÷ïõí åðßóçò óôá ÃéÜôñá êáé ôá

¹ëéá.

ËïõôñÜ Áéäçøïý óôç Âüñåéá

Åýâïéá

ï ï

-

-

58

ÉáìáôéêÜ ËïõôñÜ êáé Åõåîßá

ËïõôñÜ

Áéäçøïý

Åýâïéá

59

Áãñïôïõñéóìüò - Óõíåôáéñéóìïß

Ãáóôñïíïìßá

Ï

óôç

Ç

.

Ç ×áëêßäá åßíáé îáêïõóôÞ ãéá ôá ìïíá-

äéêÜ ïõæåñß êáé ôïõò ìåæÝäåò ôïõò. Öñå-

óêüôáôá èáëáóóéíÜ êáé øÜñéá ðáñáóêåõ-

Üæïíôáé êáé ìáãåéñåýïíôáé óôç óôéãìÞ êáé

óõíïäåýïíôáé áðü åêëåêôü ïýæï Þ ôóß-

ðïõñï.ÁíÜëïãá ïõæåñß êáé øáñïôáâÝñíåò

õðÜñ÷ïõí óå üëïõò ôïõò ðáñáëéáêïýò

ïéêéóìïýò.

Óå üëç ôçí Åýâïéá åîßóïõ öçìéóìÝíåò

åßíáé ïé ôáâÝñíåò ìå êñåáôéêÜ, ôõñéÜ, ðßôåò,

êñáóß, ôóßðïõñï êáé ðïëëïýò ìåæÝäåò. Ôá

êôçíïôñïöéêÜ êáé ôõñïêïìéêÜ ðñïúüíôá

ôçò Êáñõóôßáò, ôçò Óêýñïõ, ôçò Êå-

íôñéêÞò êáé Âüñåéáò Åýâïéáò, åßíáé ðáóß-

ãíùóôá ãéá ôçí ðïéüôçôá êáé ôç íïóôéìéÜ

ôïõò. ¼ëá ôá åóôéáôüñéá êáé ïé ôáâÝñíåò

øÞíïõí êáé Ý÷ïõí

ìåãÜëç ðïéêéëßá óôá ìáãåéñåõôÜ. Óå ìåñé-

êÜ áðü áõôÜ óåñâßñïíôáé

êáé .

Óôçí Êáñõóôßá îå÷ùñßæïõí êáôóéêÜêé,

ðñïâáôßíá êáé ãßäá ìáãåéñåìÝíá óå ðïë-

ëÝò ðïéêéëßåò, ìå

(åßäïò ÷åéñï-

ðïßçôïõ æõìáñéêïý).

Óôç Óêýñï äïêéìÜóôå ôç öçìéóìÝíç

áóôáêïìáêáñïíÜäá,

Ãåõèåßôå ôá ôïõ ôáøéïý, ôïí ìðá-

êëáâÜ, ôá , ôá îåñÜ óýêá, ôï

ôïðéêü ôá

ôïõ

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí

"Êýæéêïò" ÍÝá ÁñôÜêç.

ôïðéêÞ êïõæßíá ôçò Åýâïéáò åßíáé

ðëïýóéáêáé åíäéáöÝñïõóá

íïóôéìüôáôáðáúäÜêéá

íôüðéá ëïõêÜ-

íéêá æõìùôüøùìß

êïêêéíéóôüò êüêêïñáò

êïõñêïõ Þãêüãêëéåò

ãëõêÜ

áìõãäáëùôÜ

ðáóôÝëé, ÷åéñïðïßçôá ãëõêÜ

êïõôáëéïý.

ÄïêéìÜóôå ÅõâïéþôéêÜ êñáóéÜ, ôóß-

ðïõñï, ïýæï, ëéêÝñêëð.

Ï

óôç

Ï

óôá

Ï

êáôáóêåõÜæåé ïíïìáóôÜ

ìå êïõêïýëé

ìåôáîïóêþëçêá.

Ï

êáôáóêåõÜæåé ðÜíù óå ðáñá-

äïóéáêÜìïôßâá.

Ï

ðáñÜãåé êáé ôõðïðïéåß

.

Ï

ðáñÜãåé ðåñßöçìá

.

Ï

óôïõò

ðáñÜãåé ôï öçìéóìÝíï

.

Ìéêñüôåñá êáé ìåãáëýôåñá ïéíïðïéåßá

óôçí åõñýôåñç ðåñéï÷Þ ôçò

( ),

ðáñÜãïõí áîéüëïãåò åôéêÝ-

ôåò êáé ôá ðåñéóóüôåñá äÝ÷ïíôáé åðé-

óêÝðôåò. ÖçìéóìÝíï åßíáé ôï

ðïõ áðïóôÜæïõí ìéêñïß ðáñáãùãïß óôéò

ðïëëÝò ðåñéï÷Ýò ôçòÅýâïéáò.

Óôá ëåéôïõñãåß

, ïé ïðïßåò ðñïóöÝñïíôáé

óôéò ôáâÝñíåò ôïõ ÷ùñéïý.

ÁñêåôÝò áîéüëïãåò

ëåéôïõñãïýí óôç Âüñåéá, Êå-

íôñéêÞ,ÍüôéáÅýâïéá êáé óôçÓêýñï.

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí

"Áñôáêåßá ÊñÞíç" ÍÝá ÁñôÜêç.

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí

"Avalona" ×Üíéá Áõëùíáñßïõ.

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí Êýìçò

êïõêïõ-

ëÜñéêá ÷åéñïôå÷íÞìáôá

Óõíåôáéñéóìüò Ãõíáéêþí Ëßìíçò

õöáíôÜ

Áãñïôéêüò Óõíåôáéñéóìüò Ñïâéþí

åëéÝò âéïëïãéêÞò

êáëëéÝñãåéáò

Áãñïôéêüò Óõíåôáéñéóìüò ÔáîéÜñ-

÷ç Ùñåþí îåñÜ

óýêá

Áãñïôéêüò Óõíåôáéñéóìüò Ðåñéï-

÷Þò Êýìçò ÊáëçìåñéÜíïõò

óýêï Êýìçò-

ÐÏÐ

×áëêßäáò

Áõëßäá,ËçëÜíôéï óôçíÊåíôñéêÞ êáé

ÍüôéáÅýâïéá

ôóßðïõñï

ÊáìðéÜ ÓôåíÞò åêôñï-

öåßï ðÝóôñïöáò

áãñïôïõñéóôéêÝò

ìïíÜäåò

www.artakia.gr

www.figkimi.gr

ìðßíåò

60

61

Pho

to:G

iann

akis

62

Åýâïéá

Ç ðñüóâáóç óôçí Åýâïéá åßíáé ðïëýåýêïëç. Ç ×áëêßäá áðÝ÷åé ìüëéò ïãäüíôá÷ëì áðü ôçí ÁèÞíá. Ôï ÊÔÅË Åõâïßáòåêôåëåß ðõêíÜ êáèçìåñéíÜ äñïìïëüãéá áðüôçí ÁèÞíá (óôáèìüò Ëéïóßùí êáé ÊÜôùÐáôÞóéá) ðñïò ×áëêßäá, Êýìç, ËïõôñÜÁéäçøïý, Éóôéáßá,ÁëéâÝñé,Êýìç,ÊÜñõóôï,áëëÜ êáé áðü Èåóóáëïíßêç, ÐÜôñá êáéÉùÜííéíá ðñïò×áëêßäá.

Ï ÏÓÅ åðßóçò åêôåëåß ðõêíÜ êáèçìå-ñéíÜ äñïìïëüãéá áðü ôï Óôáèìü Ëáñßóçòðñïò ôç×áëêßäá.

Ç Åýâïéá óõíäÝåôáé ìå ôçíÁôôéêÞ êáé ôçÓôåñåÜ ÅëëÜäá ìå ðïñèìåßá ðïõ åêôåëïýíêáèçìåñéíÜ äñïìïëüãéá:

Áðü ôç ÑáöÞíá ÁôôéêÞò ðñïò ôï Ìáñ-ìÜñé.

Áðü ôçí Áãßá Ìáñßíá ÁôôéêÞò ðñïò Óôý-ñá êáéÁëìõñïðüôáìï.

Áðü ôïíÙñùðüÁôôéêÞò ðñïòÅñÝôñéá.

Áðü ôçí Áñêßôóá Öèéþôéäáò ðñïò ôáËïõôñÜÁéäçøïý.

Áðü ôïí ¢ãéï Êùíóôáíôßíï Öèéþôéäáòðñïò ôïí¢ãéïÃåþñãéïËé÷Üäáò.

Áðü ôç Ãëýöá Öèéþôéäáò ðñïò ôïíÁãéüêáìðï.

Áðü ôçí Êýìç ðñïò ôç Óêýñï, ÓðïñÜäåòêáé ôïÂüñåéïÁéãáßï.

Äéåõèýíóåéò - ÔçëÝöùíáÄéåýèõíóç Ôïõñéóìïý-ÐïëéôéóìïýÍ.Á. Åõâïßáò:

Åðáñ÷åßï Óêýñïõ:

Áéäçøïý:

Áìáñõíèßùí:

Áíèçäþíïò:

Áñôåìéóßïõ:

Áõëßäáò:

Áõëþíïò:

Äéñöýùí:

Äõóôßùí:

Åëõìíßùí:

Åñåôñßáò:

Éóôéáßáò:

Êáñýóôïõ:

ÊçñÝùò:

Êïíéóôñþí:

Êýìçò:

Ëçëáíôßùí:

Ìáñìáñßïõ:

Ìåóóáðßùí:

ÍÝáò ÁñôÜêçò:

ÍçëÝùò:

Óêýñïõ:

ÓôõñÝùí:

ÔáìõíÝùí:

×áëêéäÝùí:

Ùñåþí:

2221061156

2222091840

2226350303, 2226350322

2229037790, 2229039090

2221351600, 2221062171

2226040650, 2226040950

2221031228, 2221031000

2223032350

2228051220

2223051373, 2223052122

2227031215, 2227031603

2229062207

2226052146

2224022246

2227350200, 2227350212

2222058333, 2222059835

2222024000

2221063000

2224031280, 2224032380

2228022505, 2228024929

2221042122, 2221044022

2227061115, 2227061220

2222091207

2224051235, 2224051202

2223022555

2221022314, 2221086300

2226071454, 2226071987

www.evia.gr

www.edipsos.net

www.anthidona.gov.gr

www.avlonari.gr

www.dirfion.gr

www.distos.gr

www.elimnion.gr

www.dimos-eretrias.gr

www.istiaia.gr

www.dimoskireos.gr

www.konistra.gr

www.kimi.gr

www.lilantio.gr

www.marmari.gr

www.messapia.gr

www.skyros.gr

www.dimos-styreon.gr

www.chalkida.gr

www.orei.gr

ÄÞìïé

Ðëçñïöïñßåò

Åýâïéá

63

Êïéíüôçôåò

Íïóïêïìåßá

ÊÔÅË Åõâïßáò

ÏÓÅ

ÍáõôéêÜ ðñáêôïñåßá:

ÏëõìðéáêÞ Áåñïðïñßá

Ìïõóåßá

Ðïëéôéóôéêïß öïñåßò

ÊáöçñÝùò:

Ëé÷Üäïò:

Íïóïêïìåßï ×áëêßäáò:

Íïóïêïìåßï Êýìçò:

Íïóïêïìåßï Êáñýóôïõ:

ÁèÞíá:

Èåóóáëïíßêç:

ÐÜôñá:

ÉùÜííéíá:

×áëêßäá:

ÁèÞíá:

×áëêßäá:

Áãßáò Ìáñßíáò:

Áãéüêáìðïõ:

ÁëìõñïðïôÜìïõ:

Áñêßôóáò:

Ãëýöáò:

ÅñÝôñéáò:

Êýìçò:

Ëïõôñþí Áéäçøïý:

Ìáñìáñßïõ:

Í. Óôýñùí:

ÑáöÞíáò:

Óêýñïõ:

Ùñùðïý:

ÁèÞíá:

Óêýñïò:

Áåñïäñüìéï Óêýñïõ:

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï ×áëêßäáò:

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï ÅñÝôñéáò:

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Êáñýóôïõ:

Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï Óêýñïõ:

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï Êýìçò:

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï Ëßìíçò:

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï ×áëêßäáò:

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï Øá÷íþí

Ëáïãñáöéêü ìïõóåßï ÊáøÜëùí

Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï ÖáëôÜéôò:

Ìïõóåßï ÁðïëéèùìÝíùíÈçëáóôéêþí ÊåñáóéÜò:

Ìïõóåßï ïóôñÜêùí ï ÍÁÕÔÉËÏÓ:

Ìïõóåßï ÖõóéêÞò ÉóôïñßáòÉóôéáßáò:

Éóôïñéêü-Ðïëåìéêü ÌïõóåßïÁíáóôáóßïõ ËéÜóêïõ óôïÊïíôïäåóðüôé

ÃåíéêÜ Áñ÷åßá ôïõ ÊñÜôïõò-ÉóôïñéêÜ Áñ÷åßá ×áëêßäáò:

Åóôßá Ãíþóçò ×áëêßäáò:

Ëýêåéï ôùí Åëëçíßäùí ×áëêßäáò:

ÖåóôéâÜë Åëëçíéêïý ÍôïêéìáíôÝñ:

Åëëçíéêüò Ïñåéâáôéêüò Óýëëïãïò×áëêßäáò:

ÊÝíôñï ÐåñéâáëëïíôéêÞòÅíçìÝñùóçò Êáñõóôßáò:

2224025802

2226033298, 2226033280

2221021901

2222029300

2224024001

2108317163

2310595409

2610623888

2651041248

2221020400

2105240601, 2105240646-8

2221022386

2294063000,2294063000

2226031245

2223053768

2233091121

2238061255

2229067007,-8

2222022020, 2222022522

2226023330,2226060530

2224032404,-5

2224041266

2294024398, 2294024882

2222091790, 2222091165

2295032511

2109666666

2222091600

2222091625

2221025131

2229062206

2224022472

2222091327

2222022011

2227031335

2221021817

2222091232

2227061115,2227061220

2226031662, 69722406477

2226052224

2221085295 gak.eyv.sch.gr

2221077599, 221077199

2106981112

2221025230

2224026200

www.lixada.gr

www.ktelevias.gr

www.ose.gr

www.olympicairlines.com

www.faltaits.gr

www.kerasiamuseum.gr

www.nautilusmuseum.com

www.estiagnosis.gr

www.likioellinidonchalkida.gr

www.docfest.gr

www.eoschalkidas.gr

Ðëçñïöïñßåò

Í.Á. Åýâïéáò - Äéåýèõíóç ÔïõñéóìïýÌåóóáðßùí 4, 341 00 ×áëêßäá - Ôçë.: 22210 61156e-mail: tourismos@naevias.gr www.naevias.gr

www. e v i a . g r

ÐçãÝò:

Öùôïãñáöéêü õëéêü:

•

•

• •

• •

•

•

• •

•

• •

• • • •

• • •

Ôáìåßï Áñ÷áéïëïãéêþí Ðüñùí êáé Áðáëëïôñéþóåùí - Ðïëéôéóìéêüò Êüìâïò Ïäõóóåýò www.culture.gr

ÖÉËÏÔÇÓ ÂÜóç äåäïìÝíùí ãéá ôçí ÅëëçíéêÞ Öýóç http://www.itia.ntua.gr/filotis/main.html

Âéâëéïãñáößá Èåïäþñïõ Óêïýñá Ç ðåñéï÷Þ ôçò ¼÷çò, ÂáóéëéêÞ ÂëÜìç

Áñ÷áéïëïãßá, Ôåý÷ïò 42 Ðåñéïäéêü Åëëçíéêü Ðáíüñáìá, Ôåý÷ç 33-45-51-52

Ôïõñéóôéêïß ïäçãïß Åõâïßáò (Ïäçãïß Í.Á. Åõâïßáò-1997 & 2004, Ïäçãüò Íïìáñ÷ßáò Åõâïßáò-1971, Ïäçãüò

Ìé÷áÞë ÊáñôóÜêç, Ïäçãüò Ìé÷áÞë Ôïýìðç-1982, Ðáñáäßñöõåò Êïéíüôçôåò-1998, Ïäçãüò DemoCom-2005,

Ïäçãüò Óõëëüãïõ Óêõñéáíþí) Ôïõñéóôéêüò ÷Üñôçò Åõâïßáò, Í.Á. Åõâïßáò

ÌïíïðÜôéá ôçò Åýâïéáò, Í.Á. Åõâïßáò Ïäçãïß êáé éóôüôïðïé ÄÞìùí êëð öïñÝùí Åõâïßáò

Öùôïãñáöéêü áñ÷åßï Ôáìåßïõ Áñ÷áéïëïãéêþí Ðüñùí êáé Áðáëëïôñéþóåùí

Öùôïãñáöéêü áñ÷åßï ÐåñéöÝñåéáò ÓôåñåÜò ÅëëÜäáò Ðåñéïäéêü Åëëçíéêü Ðáíüñáìá

Ðåñéïäéêü Âáèý ÃáëÜæéï ÃéÜííçò Öáöïýôçò Ìáñßá Âïëéþôç ÐáíôåëÞò ÁããÝëïõ

Âáóßëçò ÓõêÜò Ãéþñãïò ÃéáííÜêçò ÅðéìåëçôÞñéï Åýâïéáò

• Áñ÷åßï Åôáéñåßáò Åõâïúêþí Óðïõäþí

Åýâïéá

στήσει πλέον τους µυκηναίους βασιλείς και η Εύβοια δύναµη της ισχύος τους, αλλά και οι εµπορικές «Των επτά νήσων, ας δέδειχεν η επαφές µε τους µεσογειακούς πολιτισµούς

φύσις…Εύβοια πέµπτη, στενοφυής…» αντικατοπτρίζεται στα ευρήµατα του τάφου

(Στέφανος Βυζάντιος στο λήµµα Σικελία)του Ηγεµόνα στο Λευκαντί (σήµερα µοιρα-σµένα ανάµεσα στο Εθνικό Αρχαιολογικό

Η Εύβοια οφείλει στο όνοµα της στα Μουσείο Aθηνών και το Αρχαιολογικό Μου-

εύρωστα βόδια που τρέφονταν στην εύφορη σείο Ερετρίας.)

γης της. Ευ + βους = καλά βόδια. οΤον 8 αιώνα π.Χ. ιδρύονται οι µεγάλες

πόλεις-κράτη, µε σπουδαιότερες τη Χαλκίδα, Η Εύβοια ή Αβαντίς ή Μάκρις ή Ασωπίς ή την Ερέτρια, την Ιστιαία και την Κάρυστο. Ελλοπία ή Χαλκίς ή Χαλκοδωντίς, όπως

Οι ευβοϊκές πόλεις συµµετέχουν στον αποι-ονοµάστηκε κατά καιρούς ακολούθησε µια κισµό στην ∆υτική Μεσόγειο και στις βόρειες ιστορική πορεία σηµαδεµένη από τη θάλασσα

και την πολιτική αντιπαράθεση ανάµεσα στο ακτές του Αιγαίου και οι άποικοι µεταφέρουν γένος των γαιοκτηµόνων Ιπποβοτών και των πρώτα στις Πιθηκούσες (σηµερινή Ischia) και µεγαλοαστών Αειναυτών. κατόπιν σε όλη τη Νότια Ιταλία (Μεγάλη Ελλά-

δα) µαζί µε τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο Πλούσια είναι τα ευρήµατα που απέδωσε η αύριο και τα σύµβολα της γραφής τους το παλαιοντολογική έρευνα. Σπάνια απολιθώ-Ευβοϊκό Αλφάβητο, το οποίο θα αποτελέσει µατα θηλαστικών, της πανίδας του Πικερµίου, την βάση του Λατινικού Αλφαβήτου. ανακαλύφθηκαν από τον Αλµυροπόταµο και

την Καρυστία έως την Κερασιά και το Αρτε- Η ναυσικλειτή Εύβοια του Οµηρικού µίσο. Ύµνου στον Απόλλωνα µε τα πλοία της αυτή

την εποχή κυριαρχεί σε όλη την Μεσόγειο.Τα πρώτα σηµάδια του ανθρώπου χρονολο-ουγούνται στην µέση παλαιολιθική περίοδο Το τελευταίο µισό του 7 π.Χ. αιώνα τοποθε-

(100.000 έως 40.000 χρόνια πριν από σήµερα). τείται και ο µεγάλος εµφύλιος σπαραγµός που Ευρέθηκαν εργαλεία από πυριτόλιθο στην κε- ταλάνισε την Εύβοια, αλλά και όλη την Ελλά-ντρική Εύβοια δα, η διαµάχη ανάµεσα σε Χαλκίδα και Ερέτρια

Η νεολιθική περίοδος και η πρώιµη χαλκο- για την κατοχή του Ληλαντίου πεδίου, της κρατία χαρακτηρίζεται στην Εύβοια από τους εύφορης πεδιάδας του σηµερινού Βασιλικού, πολιτισµούς της Βάρκας (περιοχή Ψαχνών στην Κεντρική Εύβοια.Νεολιθική περίοδος 6000-3000 π.Χ.) και της Η αυγή της κλασσικής περιόδου θα βρει την Μάνικας (περιοχή Χαλκίδας 3000-2100 π.Χ.) Εύβοια, όπως και όλη την Ελλάδα, να µάχεται Στη νεολιθική εποχή φαίνεται ότι ο πληθυσµός για την ανεξαρτησία της από τον κίνδυνο του αυξήθηκε και δηµιουργήθηκαν οικισµοί. Κυ- περσικού επεκτατισµού. Στην εκστρατεία του ριότερες ενδείξεις είναι τα πήλινα αντικείµενα 490 π.Χ. οι Πέρσες καταστρέφουν συθέµελα και η ευρεία χρήση της κεραµικής. την Ερέτρια, τιµωρώντας τους κατοίκους της

Στην µετάβαση προς την εποχή του χαλκού για την βοήθεια προς του Μιλησίους κατά την η(3 χιλιετία) έχουµε ενδείξεις για έντονη εµπο- Ιωνική επανάσταση, ενώ το 480 π.Χ. στα νερά

ρική δραστηριότητα µε τις Κυκλάδες, τη Στε- του Αρτεµισίου ο ελληνικός στόλος καθυστε-ρεά Ελλάδα και την απέναντι µικρασιατική ρεί τα εχθρικά πλοία που κατευθύνονται προς ακτή. τα στενά της Σαλαµίνας.

Στους µυκηναϊκούς χρόνους (1650-1050 Στην νικηφόρα µάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ.) πλήθος οικισµών ακµάζουν σε όλο το π.Χ. µετέχουν όλες οι ευβοϊκές πόλεις και τιµής νησί και οι κάτοικοι του Άβαντες, σύµφωνα µε ένεκεν τα ονόµατα τους βρίσκονται και σήµερα το Όµηρο (Β, 536-539), υπό το Βασιλιά της χαραγµένα, µαζί µε αυτά των υπόλοιπων ελλή-Χαλκίδας Ελεφήνωρα µετέχουν στην Τρωική νων, στον χάλκινο τρίποδα που αφιέρωσαν εκστρατεία . στους ∆ελφούς οι νικητές (σήµερα στην Κων-

οΤον 11 π.Χ. αιώνα οι Ευβοείς οργώνουν τις σταντινούπολη).θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου ιδρύ- Οι Ευβοείς που αρχικά συµµετέχουν στην οντας εµπόρια (εµπορικούς σταθµούς). Αθηναϊκή Συµµαχία, κυρίως κατά την διάρκεια

του Πελοποννησιακού Πολέµου, αποστατούν, Οι αριστοκράτες Ιπποβότες έχουν αντικατα-

παλεύοντας για την ανεξαρτησία τους και το µάζεται Negrοponte. νησί γίνεται πεδίο σφοδρών συγκρούσεων Στις αρχές Ιουνίου του 1470 ο Μωάµεθ ο ανάµεσα στους εµπλεκόµενους. Πορθητής καταλαµβάνει την Εύβοια, η

Το 404 π.Χ. συστήνεται το Κοινό των οποία ονοµάζεται Εγριπόζ ή Έγριπος και Ευβοέων, ένα είδος συνοµοσπονδίας των ευ- αποτέλεσε το πασαλίκι του Εγρίπου. βοϊκών πόλεων-κρατών. Στις 8 Μαΐου του 1821 ξεσπά η επανά-

Μετά την µάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. η σταση πρώτα στο Ξηροχώρι µε τον οπλαρ-Εύβοια περνά στην επιρροή του Φιλίππου του χηγό Αγγελή Γοβιό και ακολουθούν η Β' και µακεδονικές φρουρές εγκαθίστανται σε Λίµνη και η Κύµη. Γρήγορα όµως καταπνί-όλες τις πόλεις της. γηκε. Τότε θα διακριθεί και ο οπλαρχηγός

Νίκος Κριεζώτης. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το νησί αποτελεί το µήλον της έριδος ανάµεσα στους Η Εύβοια απελευθερώθηκε τον Απρίλιο Επιγόνους. Συµµετέχει στους αγώνες ενάντια 1833. Ο πρώτος νοµάρχης Γ. Αινιάν, ίδρυσε στον ρωµαϊκό κίνδυνο και το 146 π.Χ. περνά στη Χαλκίδα αλληλοδιδακτικό σχολείο και στην κατοχή της Ρώµης. τυπογραφείο. Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε

Κατά την ρωµαιοκρατία το νησί ακµάζει στη Χαλκίδα η πρώτη εφηµερίδα της Εύ-οικονοµικά, νέες λατρείες εισάγονται, ενώ δη- βοιας µε τον τίτλο ΕΛΛΗΝ. µόσια κτίρια οικοδοµούνται στην ισχυρότερη Στους Βαλκανικούς πολέµους 1912-1913 πόλη του νησιού τη Χαλκίδα. Η Αιδηψός στην στη µάχη του Μπιζανίου διακρίθηκε Βόρειο Εύβοια εξελίσσεται σε σηµαντικό κέν- ιδιαίτερα ο Κυµαίος ταγµατάρχης Ιωάννης τρο λουτροθεραπείας. Βελισσαρίου.

Την Βυζαντινή περίοδο ο πληθυσµός συγκε- Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του ντρώνεται στα µεγάλα αστικά κέντρα και η 1922 κατέπλευσαν στη Χαλκίδα πρόσ-ύπαιθρος ερηµώνεται. Η Χαλκίδα είναι το φυγες από την ελληνική Ανατολή, οι περι-σηµαντικότερο λιµάνι του νησιού, κέντρο του

σσότεροι από αυτούς εγκαταστάθηκαν µό-διαµετακοµιστικού εµπορίου.

νιµα σε προσφυγικούς συνοικισµούς στη Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης Χαλκίδα, τη Ν. Αρτάκη, τη Ν. Λάµψακο και

από τους Φράγκους το 1204 αρχίζει η ενετο- σε όλη την Εύβοια. κρατία στο νησί, που αρχικά περνά στη δικαιο-

Από Τον Απρίλιο του 1941 έως τον Οκτώ-δοσία του Λοµβαρδού Βασιλιά της Θεσσαλονί-

βριο 1944 το νησί ήταν υπό την Γερµανική κης και διανέµεται σε τρεις Βερονέζους ευγε-

και Ιταλική κατοχή. Σε όλη την Εύβοια ανα-νείς υπό των τίτλο των Terzieri (τριτηµόριοι).

πτύχθηκε σηµαντική δράση των αντιστα-Ο Ραβανός ντελλε Κάρστερι παραµένει ο σιακών οργανώσεων και ιδιαίτερα στη Λα-

µόνος κύριος του νησιού και το 1209 αναγνω-µπούσα, τη Στενή, το Βατώντα.

ρίζει την επικυριαρχία της Βενετίας, που Μετά την απελευθέρωση άρχισε για την διόρισε Βάιλο (Κυβερνήτη) στην Χαλκίδα.

Εύβοια µια µεγάλη ανάπτυξη τόσο στον Μικρή ανάπαυλα στην κυριαρχία των Ενε-

οικονοµικό όσο και τον πνευµατικό τοµέα. τών αποτέλεσε η εξέγερση του Καρυστινού Ιππότη Λικάριου. Με ορµητήριο του το Κάσ-

Σήµερα ο Νοµός Ευβοίας ανήκει στην τρο των Ανεµοπυλών άρχισε να καταλαµβάνει περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και αποτε-ένα προς ένα τα ενετικά φρούρια, πλην της λείται από τα νησιά Ευβοίας και Σκύρου, Χαλκίδας, στηριζόµενος από το Βυζαντινό καθώς και χερσαίο τµήµα (Αυλίδα και Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' τον Παλαιολόγο. Ανθηδώνα). Έχει έκταση 3.900 τ.χλµ., πλη-Κατατροπώνει τους εχθρούς του στην µάχη του θυσµό περίπου 210.000 κατοίκους και πρω-Βατώντα το 1278 (κοντά στην Νέα Αρτάκη) τεύουσα τη Χαλκίδα µε 80.000 περίπου. και εγκαθίσταται στο κάστρο των Φύλλων.

Κανείς δεν γνωρίζει το τέλος της κυριαρχίας Αυτή η γεωγραφική συγκρότηση, µαζί στην Εύβοια του φιλόδοξου Ιππότη, που πρόσ- και µε τις δύο γέφυρες που συνδέουν τη φερε µικρή ανάπαυλα ελευθερίας στον ελλη- Χαλκίδα µε τη Στερεά, προσδίδουν τη νικό πληθυσµό του νησιού. δισυπόστατη φυσιογνωµία του Νοµού, να

Την εποχή της ενετοκρατίας η Εύβοια ονο- είναι ταυτόχρονα και νησί και στεριά.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

∆ΗΜΑΡΧΕΙΟ.

ΝΟΜΑΡΧΙΑ.

ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ.

ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΕΧΝΗΣ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ (ΚΡΙΕΖΩΤΕΙΟ).

ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΡΑ-ΜΠΑΜΠΑ.

ΤΑΦΟΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.

ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ.

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.

ΜΟΥΣΙΚΟ Ω∆ΕΙΟ ΣΚΑΛΚΩΤΑ.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΟΥΚΟΥΛΗ.

ΡΩΜΑΪΚΟ Υ∆ΡΑΓΩΓΕΙΟ.

ΣΠΙΤΙ ME Τ΄ ΑΓΑΛΜΑΤΑ.

ΤΖΑΜΙ.

ΑΡΕΘΟΥΣΑ.

ΧΑΛΚΙ∆Α

www.evia.gr