Τουριστικός οδηγός Λήμνου και Άη Στράτη

Λήμνος Άγιος Ευστράτιος

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

ΤΟΥΡ

ΙΣΤΙ

ΚΟΣ

ΟΔ

ΗΓΟ

Σ 2

011

Λ

ΗΜ

ΝΟ

Σ &

ΑΓΙ

ΟΣ

ΕΥΣΤ

ΡΑΤΙ

ΟΣ

&Με την υπογραφή του

Λήμνος, ένα νησί με σχήμα πεταλούδας που ακουμπά την πανάρχαια ιστορία του στα νερά του Βόρειου Αιγαίου. Αυθεντική, πανέμορφη, απρόσμενη. Με δανδελωτές ακτές, χρυσές αμμουδιές, γραφικούς οικισμούς. Με τις μοναδικές της αμμοθίνες, τα σπάνια είδη πουλιών και τα ελάφια της. Τα αμπέλια, τα τυριά τα φλομάρια και τα φρέσκα ψάρια της. Ευλογημένη και αστείρευτη. Με ζωντανή την παράδοση και τον πολιτισμό να καθρεφτίζονται στο χαμόγελο των ανθρώπων της. Αυτή είναι η Λήμνος. Το νησί του Ηφαίστου, πού ύμνησε ο Όμηρος. Με το βυζαντινό της κάστρο, την Ηφαιστεία, το Καβείριο και την Πολιόχνη, τον πρώτο οικισμό της Ευρώπης.Και δίπλα ο Αγ. Ευστράτιος. Τόπος αληθινής απόδρασης. Λήμνος και Αγ. Ευστράτιος. Ένας άγνωστος παράδεισος του Αιγαίου, σε περιμένει να τον ανακαλύψεις.

ΛΗΜΝΟΣAΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

Ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

lemnosΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤOURISTIC

LEMNOS TOURISTIC

Lice

nce

d im

age

by

V.T

rian

tafy

llid

is

ΛΗΜΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Μ.Κ.Ε • Τηλ. 2254350015

ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ

LEMNOSΛΗΜΝΟΣ

ΑΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

AG. EFSTRATIOS

a place of thousand feelingsένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

LEMNOSΛΗΜΝΟΣ


AG. EFSTRATIOS

Developmental of Lemnos S.A.Developmental Anonymous Company Local Authority


2

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες


LEMNOSΛΗΜΝΟΣ


AG. EFSTRATIOS



3

Γενικές πληροφ

ορίες


LEMNOSΛΗΜΝΟΣ


AG. EFSTRATIOS



Φίλες και φίλοι απανταχού της Ελλάδας.

Αν κρατάτε στα χέρια σας αυτόν τον οδηγό τότε πιθανόν να σκέφτεστε το ενδεχόμενο να επισκεφθείτε για διακοπές τη Λήμνοή/και τον Άγιο Ευστράτιο. Σας διαβεβαιώνω πως κάνατε την καλύτερη επιλογή!

Ως Λημνιός, με ιδιαίτερη χαρά και περηφάνια σας παρουσιάζω τον ανανεωμένο οδηγό Λήμνος – Αη Στράτης 2011, (με την υπογραφή της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ). Στις επόμενες 128 σελίδες περιλαμβάνονται με λεπτομέρεια όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε, αν επιθυμείτε να ανακαλύψετε τα μυστικά των δυο νησιών.

Ο οδηγός θα προσπαθήσει να σας ενημερώσει για την ιστορία, το περιβάλλον, την αναψυχή, το φαγητό, τη διασκέδαση, τις δραστηριότητες, τα αξιοθέατα και ασφαλώς τις παραλίες της Λήμνου και του Άη Στράτη, με λιτό και πρακτικό τρόπο. Στόχος μας είναι με μια ματιά να μάθετε τα τί, πώς και πού. Και όλ’ αυτά σε μέγεθος τσέπης για να μην τον αποχωρίζεστε ποτέ.

Επίσης για τη δική σας διευκόλυνση έχουμε συμπεριλάβει χρήσιμους χάρτες, διαγράμματα και διάφορες άλλες πληροφορίες που σίγουρα θα σας χρειαστούν κατά τη παραμονή σας εδώ.

Όπως βλέπετε τα έχουμε προβλέψει όλα, οπότε το μόνο που μένει είναι να σας καλωσορίσουμε και φέτος στα νησιά μας τη Λήμνο και τον Άη-Στράτη… δύο κομμάτια γης, καταμεσής του Αιγαίου, σαν πεταλούδες με ανοιγμένα τα πολύχρωμα φτερά, με ομορφιά απαράμιλλη, φιλόξενους ανθρώπους και ξεχωριστή ιστορική σημασία.

Δύο νησιά που οργώνουνε υπομονετικά το χωράφι του χρόνου εδώ και χιλιετίες. Δύο επίγειοι παράδεισοι με πλατιές, χρυσαφένιες αγκαλιές που σας προσκαλούν να τις χαρείτε…Τί λέτε, ξεκινάμε;

Με εκτίμησηΚώστας Ζαφειρίου

Συγγραφέας

Editorial

Τουριστικός ΟδηγόςΛήμνου & Άι Στρατη 2011

www.limnosgreece.grΕιδική Έκδοσητης Εφημερίδας «Εμπρός»

Εκδότης: Μανόλης ΜανώλαςΕπιμέλεια κειμένων: Κώστας ΖαφειρίουΦωτογραφίες: Παντελής Πραβλής, Γιάννης Γιαννέλος, αρχεία εφημερίδας «EMΠPOΣ»και Δήμου ΛήμνουArt Director:Μαρία ΑριστοτέλουςΜακέτες:Μαρία Αριστοτέλους,Χαρίκλεια Ματζουράνη,Μυρτώ Παπαδέλλη

Eμπορική Διεύθυνση:Νίκος MάγειραςΕμπορικό - Διαφημιστικό:Μαντώ ΧλαχλάΣυντονισμός έκδοσης:Μαντώ Χλαχλά

Παραγωγή: Eπικοινωνία Λέσβου A.E.Εκτύπωση: Βιβλιοσυνεργατική Α.Ε.Π.Ε.Ε.

Χάρτης: GEOPSIS

Eφημερίδα «EMΠPOΣ»Kαρά Tεπέ, 81100 ΜυτιλήνηΤηλ. 22510 41619, Fax 22510 27300Γραφείο Λήμνου:Γαροφαλλίδου 2, ΜύριναΤηλ. - Fax: 22540 25526e-mail: [email protected]: http://www.emprosnet.gr

Τουριστικός ΟδηγόςΛήμνου & Aγίου Ευστρατίου 2011Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, η αντιγραφή και γενικότερα η μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, μέρους ή ολόκληρης της ύλης του «Τουριστικού Οδηγού Λήμνου & Aγίου Ευστρατίου 2011» χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.Διανέμεται δωρεάν.

3 Editorial

7 Γενικές Πληροφορίες

39 Περιήγηση Διαδρομές

79 Τα Αξιοθέατα με μια ματιά

85 Παραλίες

91 Άλλες Δραστηριότητες

101 Γαστρονομία

113 Άι Στράτης

121 Data

7


ορίες

ΓενικέςΠληροφορίες

Η Λήμνος ............................... σελ. 8

Ιστορία-Μυθολογία ....... σελ.16

Φυσικό Τοπίο ..................... σελ.24

Αρχιτεκτονική .................... σελ.30

Κάτοικοι .................................. σελ.36

8

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Η Λήμνος

Λήμνος. Μυθική πατρίδα του Ηφαί-στου και των Κάβειρων, σταυροδρό-μι πολιτισμών, αρχαίων όσο τα πρώτα σκιρτήματα της ιστορίας, η τόσο αγα-πητή γη του Ομήρου και των αρχαίων τραγωδών. Πού και πώς θα την ανακα-λύψετε;

Το νησί βρίσκεται στο κέντρο του Β. Αιγαίου, ανάμεσα στη Λέσβο, τη Σαμο-θράκη και τον Άγιο Ευστράτιο. Τόπος με ιδιαίτερο χρώμα και ομορφιά, εκτείνε-ται σε περισσότερα από 450 τετραγω-νικά χιλιόμετρα (το όγδοο μεγαλύτερο

9


ορίες

10

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

της Ελλάδας). Η Λήμνος απ’ το 2011 αποτελεί έναν

ενιαίο Δήμο. Έχει 32 χωριά και περίπου 18.000 μόνιμους κατοίκους. Η πρωτεύ-ουσα και το κεντρικό λιμάνι του νησιού είναι η Μύρινα. Το σύγχρονο αεροδρό-μιο της Λήμνου βρίσκεται βολικά ακρι-βώς στο κέντρο του νησιού και διαθέ-τει έναν απ’ τους μακρύτερους αεροδια-δρόμους στην Ελλάδα. Το κεντρικό οδι-κό της δίκτυο είναι σε άριστη κατάστα-ση και προσφέρει πρόσβαση σχεδόν σε κάθε άκρη της με ευκολία και ασφά-

11


ορίες

12

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

λεια. Δε θα ξοδέψετε παραπάνω από μισή ώρα στο αυτοκίνητο για να φτά-σετε σε οποιονδήποτε προορισμό μέσα στο νησί.

Για τον επισκέπτη η Λήμνος διαθέτει πολλά καταλύματα και χώρους φιλοξε-νίας. Από ενοικιαζόμενα δωμάτια, έως υπερπολυτελή ξενοδοχεία. Είναι σίγου-ρο πως καμία υπηρεσία δε θα σας λεί-ψει όταν έρθετε στο νησί, καθώς χρόνια σταθερής ανάπτυξης έχουν δημιουργή-σει ευέλικτες υποδομές, που μπορούν να καλύψουν ακόμη και τους πιο απαι-

13


ορίες

14

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

τητικούς.Το ήμερο, σχεδόν σεληνιακό, τοπίο

της Λήμνου με την εντυπωσιακή δαντε-λωτή ακτογραμμή της, κρύβει αμέτρη-τα μυστικά, τα οποία αυτός ο οδηγός ελ-πίζει να σας αποκαλύψει σελίδα-σελίδα.

Με το αγνάντι πάντα στη θάλασσα και οδηγούς τους ανέμους σας ευχόμαστε ολόψυχα καλό ταξίδι και ξέγνοιαστες διακοπές στο νησί μας.

15


ορίες

16

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Ιστορία-Μυθολογία

Προϊστορικοί χρόνοιΗ Λήμνος ξεπρόβαλε κατά τη διάρ-

κεια μιας φυσικής κοσμογονίας που έλα-βε μέρος κατά την καταπόντιση της Αι-γαιίδας και με την τήξη των τελευταίων παγετώνων περίπου 15.000 χρόνια π.Χ. Η ανθρώπινη παρουσία στο νησί μετρά περισσότερα από 10.000 χρόνια όπως μαρτυρούν οι πλέον πρόσφατες αρχαιο-λογικές ανακαλύψεις.

Το όγδοο μεγαλύτερο σε μέγεθος

νησί της Ελλάδας βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Β. Αιγαίου, σε ίση σχε-δόν απόσταση από τον Ελλήσποντο και το Άγιο Όρος. Έχει πολυάριθμους κόλ-πους με ασφαλή αγκυροβόλια στα τέσ-σερα σημεία του ορίζοντα και αποτελεί θαλάσσιο σταυροδρόμι στις μετακινή-σεις από Βορρά προς Νότο και από Ανα-τολή προς Δύση.

Στην αρχαιότητα τονίστηκε ιδιαίτερα η σημασία της γεωγραφικής θέσης της Λήμνου καθώς και ο ρόλος που διαδρα-μάτισε στα Ομηρικά έπη και στην Αργο-ναυτική εκστρατεία.

17


ορίες

18

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες Λίγη μυθολογία

Ήφαιστος: ο πάτρωνας θεός

Ο μύθος αναφέρει πως ο Ήφαιστος μπλέχτηκε σε μια αψιμαχία με τον Δία, με αποτέλεσμα ο βασιλιάς των θεών να τον εκσφενδονίσει απ’ τον Όλυμπο. Ο Ήφαιστος έπεφτε για μέρες, ώσπου προσγειώθηκε στη Λήμνο. Οι κάτοικοι του τόπου εκεί τον περιποι-ήθηκαν και ο αρχιμεταλλουργός θεός, για να τους ευχαριστήσει, έστησε ένα εργαστήρι στο νησί στο οποίο έφτιαχνε διάφορα θαυμαστά αντικείμενα.

Πράγματι ο μύθος απηχεί έντονα στην πραγματι-κότητα μιας και το νησί, εκτός απ’ την έντονη μεταλ-λουργική παράδοσή του, έχει και ηφαιστειογενή σύ-σταση εδάφους. Πριν χιλιάδες χρόνια πιθανόν να δι-έθετε και ενεργό ηφαίστειο με το όνομα Μόσυχλος, του οποίου η θέση σήμερα είναι αβέβαιη. Επίσης απέχει ελάχιστα από τα μεταλλεία του Εύξεινου Πό-ντου και της Μικράς Ασίας. Πηγές πλούτου και ανά-πτυξης.

Η σύνδεση του σιδήρου με το όνομα των πρώ-των κατοίκων της Λήμνου, των Σιντίων, (που υποδέ-χτηκαν τον Ήφαιστο) είναι προφανής. Σημερινά το-πωνύμια και ιδιαίτερα αυτό ενός μικρού νησιού στα Β.Δ. της Λήμνου, που ονομάζεται Σιδηρίτης ή Σεργί-τσι, μαρτυρά του λόγου το αληθές.

Οι Κάβειροι

Ο Ήφαιστος παίρνοντας για νύφη του τη νύμφη Καβειρώ έκαναν ένα παιδί. Τον Καδμίλο. Ο Καδμί-λος με τη σειρά του γέννησε τρεις γιους, τους Κάβει-ρους. Αυτά τα υποχθόνια πνεύματα της θάλασσας, της γης και της φωτιάς, οι τότε κάτοικοι της Λήμνου τα αναπαριστούσαν με το σφυρί και τη λαβίδα του μεταλλουργού. Η μορφή τους γήινη ή εξωτική ανά-λογα, κοσμούσε διάφορα καλλιτεχνήματα της επο-χής. Η λέξη Κάβειρος πιθανόν να προέρχεται απ’ το

Το όνοματου νησιού

Το όνομά Λήμνος, που παρέμεινε αναλλοίωτο στους αιώνες,

πιθανώς έχει ρίζα φοινικική και σημαίνει «λευκή», καθώς από μακριά φαντάζει ασπριδερή.

Κατά καιρούς,όμως της έδωσαν ποικίλες άλλες

προσωνυμίες, όπως:

Σιντηίς: από το όνομα των πρώτων κατοίκων της, τους

«αγριόφωνους» Σιντύες.

Υψιπύλεια: από τη θρυλική βασίλισσά της, την Υψιπύλη.

Αιθάλεια, Πυρόεσσα ή Vulcania:

για την ηφαιστειακή φύση της και την παράδοσή της στη

μεταλλουργία.

Δίπολις: ονομασία των κλασικών χρόνων, κατά τη διάρκεια των οποίων αναπτύχθηκαν οι δύο πόλεις Μύρινα και Ηφαιστεία.

Σταλιμένη: Παραφθορά των Φράγκων κατά τα μεσαιωνικά

χρόνια που προκύπτει απ’ τη φράση «Σ’τη Λήμνο».

19


ορίες

2 Οι Πελασγοί, που ήταν συγγενείς των Τυρρηναίων και των Ετρούσκων της Ιταλίας, καταλαμβάνουν τη Λήμνο το 1000 π.Χ. Το 511 π.Χ., το νησί πέφτει στην κατοχή των Περσών.

2 Το 510 έως το 509 π.Χ., περνάει στην κυριαρχία των Αθηναίων του Μιλτιάδη και μεταβάλλεται σε κληρουχία της Αθήνας.

2 Κατά την περίοδο των περσικών πολέμων, οι Πέρσες κυριεύουν για δεύτερη φορά τη Λήμνο, αλλά το 479 π.Χ., ο Αθηναϊκός στόλος τους διώχνει από το νησί.

2 Επί κυριαρχίας των Μακεδόνων, την κατακτά ο Φίλιππος, το 353 π.Χ., αλλά την ξαναδίνει στους Αθηναίους.

2 Στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, το νησί κατακτάται από τους Ρωμαίους, το 166 π.Χ.

2 Στα βυζαντινά χρόνια υπάγεται διοικητικά στο «Θέμα» του Αιγαίου πελάγους και αποτελεί ιδιαίτερη επισκοπή - ως πρώτος επίσκοπός της μνημονεύεται ο Στρατήγιος, που μετείχε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας.

2 Το 267 έως το 269 μ.Χ., το νησί υφίσταται τις καταστροφικές επιδρομές των Γότθων και των Ερούλων.

2 Το 900 μ.Χ., η Λήμνος λεηλατείται από τον περιβόητο αρνησίθρησκο πειρατή Λέοντα Τριπολίτη (Ελ-Ζουράφα).

2 Το 924 μ.Χ., ο βυζαντινός ναύαρχος Ιωάννης Ραδινός κατατροπώνει το στόλο των πειρατών και απαλλάσσει τη Λήμνο, αλλά και τα υπόλοιπα Αιγαιοπελαγίτικα νησιά, από τους Σαρακηνούς.

2 Το 1207 μ.Χ., περνάει στην εξουσία της επιφανέστατης ενετικής οικογένειας του Φιλοκάλου Ναβιγκαγιόζι, υπό τις διαταγές του δόγη της Βενετίας Βαλδουίνου και των διαδόχων του. Η κυριαρχία των Ναβιγκαγιόζι διαρκεί 70 χρόνια.

2 Μεσολαβούν πολλές περιπέτειες και το νησί πέφτει στα χέρια των Γενουατών Γατελούζων, οι οποίοι δεσπόζουν από το 1355 στη γειτονική Λέσβο.

2 Ύστερα από έναν αιώνα, το 1460, οι Οθωμανοί, αφού τακτοποιούν και ισχυροποιούν τις θέσεις τους στην Ηπειρωτική χώρα και τα Βαλκάνια, στρέφουν τις βλέψεις τους προς τα νησιά. Καταλαμβάνουν τη Λήμνο και την παραχωρούν, μαζί με την Ίμβρο, στο δεσπότη Δημήτριο Παλαιολόγο, ο οποίος αναγνωρίζει την επικυριαρχία τους.

2 Το 1464, ο Βενετός Ιάκωβος Λορεδάνος κατακτά και παραμένει στο νησί μέχρι τον Ιανουάριο του 1479, οπότε, ύστερα από συνθήκη, η Λήμνος παραχωρείται στους Οθωμανούς.

2 Προηγουμένως, το 1478, ο Σουλεϊμάν Πασάς πολιορκεί το κάστρο του Κότσινα. Με την ηρωική δράση της, η Μαρούλα, η κόρη του σκοτωμένου φρούραρχου, απομακρύνει τους Οθωμανούς από το νησί, γίνεται θρύλος και ονομάζεται «ένοπλη Παλλάδα» και «Ζαν ντ’ Αρκ της Λήμνου».

2 Στη διάρκεια της μακραίωνης κυριαρχίας των Οθωμανών, το νησί υφίσταται τις ολέθριες συνέπειες όχι μόνο του νέου βενετοτουρκικού πολέμου, από το 1684 έως το 1699, αλλά και του ρωσοτουρκικού, από το 1768 έως το 1774 και από το 1787 έως το 1792. Για σύντομο μόνο διάστημα, κατακτούν το νησί οι Βενετοί.

2 Κατά τον πρώτο ρωσοτουρκικό πόλεμο, το 1770 συγκεκριμένα, εμφανίζεται στη Λήμνο ο ρωσικός στόλος, υπό τον Αλέξιο Ορλόφ, και αρχίζει να πολιορκεί το κάστρο, όπου είναι κλεισμένος ο τουρκικός πληθυσμός της πρωτεύουσας. Η πολιορκία, από ξηρά και θάλασσα, διαρκεί τρεις μήνες.

2 Είναι έτοιμη η παράδοση του κάστρου, με συνθήκη,

όταν ξαφνικά αποβιβάζονται στο νησί 3.000 Τούρκοι, υπό τον Καπουδάν Χασάν Πασά Τζετζάερλη, τρέπουν σε φυγή τους Ρώσους και, αμέσως μετά, προβαίνουν σε βιαιότητες εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Απαγχονίζεται ο επίσκοπος Λήμνου Ιωακείμ ο Χίος και θανατώνονται πολλοί πρόκριτοι.

2 Με την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου, τον Οκτώβριο του 1912, το νησί, που έχει σημαίνουσα γεωγραφική θέση, απελευθερώνεται από τον αρχηγό του ελληνικού στόλου, το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη.

2 Ο κόλπος του Μούδρου γίνεται ορμητήριο του στόλου και με τη θρυλική ναυαρχίδα «Αβέρωφ», ελευθερώνονται ένα ένα τα νησιά του Αιγαίου.

2 Ο Μούδρος συνδέεται με την πρώτη πολεμική αεροναυτική ενέργεια στα παγκόσμια χρονικά. Από τα νερά αυτά αποθαλασσώνεται, στις 24 Ιανουαρίου 1913, το υδροπλάνο «Ναυτίλος», με αξιωματικούς τους γενναίους Μουτούση και Μωραϊτίνη, που χαρτογραφούν και βομβαρδίζουν τον τουρκικό στόλο στο ναύσταθμο του Ναγαρά.

2 Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, 250 αγγλογαλλικά πολεμικά πλοία ναυλοχούν στη θάλασσα του Μούδρου και από εκεί αρχίζουν πολύμηνη εκστρατεία κατά της Καλλίπολης, προκειμένου να ανακουφίσουν τους Ρώσους, που έχουν υποστεί σοβαρά πλήγματα από τους Γερμανούς.

2 Γνωστή η ανακωχή του Μούδρου, που υπογράφεται τον Οκτώβριο του 1918 από τους συμμάχους και την ηττημένη Τουρκία. Το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έχει σημάνει.

2 Τον Απρίλιο του 1941, το νησί καταλαμβάνεται από τους Γερμανούς και μένει υπό την κατοχή τους έως τον Οκτώβριο του 1944.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ XPONOΛOΓIO

20

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

σημιτικό καβιρίμ, που σημαίνει ισχυρος, δυνατός, ή απ’ το Ελληνικό καίω. Λέγονταν και Καρκίνοι, μιας και οι λαβίδες του σιδηρουργού παρέπεμπαν στα γνω-στά καβούρια.

Καβείρια μυστήρια

Ήταν η ετήσια γιορτή προς τιμήν των Καβείρων, στο ομώνυμο ιερό τους που σήμερα βρίσκεται Β.Α. του νησιού. Η τελετή εικάζεται πως είχε σχέση με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα της γης. Για εννέα μέρες που διαρκούσε η γιορτή και μέχρι να φτάσει το πλοίο με την ιερή φλόγα από τη Δήλο, οι φωτιές και οι εστίες παρέμεναν σβηστές σε όλο το νησί. Η υποδοχή της φλόγας ήταν πανηγυρική, με δε-ήσεις και καθαγιασμούς. Με την υποδοχή του φωτός η ζωή επανερχόταν αμέσως στον κανονικό της ρυθ-μό.

Οι μη μυημένοι απαγορευόταν να πατήσουν στο ιερό των Καβείρων και η ανυπακοή τιμωρούνταν με θάνατο. Λέγεται πως η Ολυμπία, η μητέρα του Μεγά-λου Αλεξάνδρου, ήταν μία εκ των διασημότερων μυ-στών των Καβείριων μυστηρίων.

Ανάμεσα σε μυθολογία και ιστορία

Μέσα από μυθολογικά και ιστορικά κείμενα, προ-

21


ορίες

κύπτει το συμπέρασμα ότι ο αρχαίος κόσμος έδει-χνε ζωηρό ενδιαφέρον για τη Λήμνο και τον πο-λιτισμό της. Μετά τους Σιντίες, κυριάρχησαν στο νησί οι Κάρες. Ύστερα ήρθαν οι Κρήτες, τους οποίους οι Λημνιοί δέχθηκαν φιλικά. Θέλοντας να τους ευχαριστήσει για την ευγένεια και τη φι-λοξενία τους, ο βασιλιάς των Κρητών, Ραδάμαν-θυς, τους έδωσε το Θόαντα, γιο του θεού Διόνυ-σου και της Αριάδνης, ο οποίος έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Λήμνου. Αργότερα, ο βασιλιάς της Ιωλκού, Κρηθέας, προκειμένου να χρησιμοποιή-σει τη Λήμνο ως ενδιάμεσο σταθμό στα αποικι-στικά του ταξίδια προς τη Μ. Ασία και τον Εύξεινο Πόντο, έδωσε για γυναίκα στο Θόαντα, την κόρη του Μύρινα.

Τα Λήμνια δεινά

Στα χρόνια της βασιλείας του Θόαντα, οι γυναί-κες του νησιού διέπραξαν ύβρι εναντίον της θεάς Αφροδίτης η οποία τις καταράστηκε να έχουν άσχημη μυρωδιά και γι’ αυτό οι άντρες μοιχεύ-σανε και έφεραν στο νησί γυναίκες απ’ τη Θράκη. Οι σύζυγοί τους πίσω στη Λήμνο, όμως, μη μπο-ρώντας να ανεχτούν τη μεγάλη αυτή προσβολή

22

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

και υπό την καθοδήγηση της κόρης του βασιλιά, της Υψιπύλης τούς σκότωσαν όλους. Όχι πολύ αρ-γότερα, οι μυθικοί Αργοναύτες, ταξιδεύοντας για την Κολχίδα, έκαναν ενδιάμεση στάση στη Λήμνο. Όλες οι γυναίκες εκεί τους υποδέχτηκαν θερμά και τους παντρεύτηκαν. Η Υψιπύλη πήρε μάλιστα για σύζυγο της τον αρχηγό τους τον Ιάσονα και γέννη-σε μαζί του τον ομηρικό βασιλιά Εύνηο.

Μια άλλη εκδοχή, κατά τον Ηρόδοτο αυτή τη φορά, σχετικά με τα Λήμνια Κακά, είναι πως οι Πε-λασγοί, διωγμένοι απ’ την Αττική έκλεψαν όλες τις παρθένες γυναίκες -ή «άρκτους»- και τις πήραν μαζί τους στη Λήμνο, όπου και εγκαταστάθηκαν. Εκεί ωστόσο οι γυναίκες άρχισαν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τα Αττικά έθιμα και γι αυτό οι Πελασγοί τις σκότωσαν όλες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, ότι στις δύο εκδοχές του μύθου, «ξε-καθαρίζονται» αντίθετα φύλα.

23


ορίες

24

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Φυσικό Τοπίο

Η Λήμνος αποτελείται κυρίως από επίπεδες άδεντρες εκτάσεις και πεδιά-δες. Μόνο στα Β.Δ. του νησιού υψώνο-νται ορεινοί όγκοι που δεν ξεπερνούν όμως σε ύψος τα 470 μέτρα. Το έδαφος της είναι ηφαιστειογενές, άλλοτε αμ-μώδες, (άμ’δα κατά τους ντόπιους) ενί-οτε βραχώδες, και εναλλασσόμενο συ-νεχώς με εύφορα κομμάτια καλλιεργή-σιμης γης. Κύρια μοτίβα του τοπίου, τα

αμέτρητα χωράφια σταριού και δημη-τριακών, τα μεγάλα αμπέλια, οι βοσκό-τοποι και φυσικά οι...

...ΠαραλίεςΤο ήμερο τοπίο της Λήμνου, περιβάλ-

λεται από μια δαντέλα γεμάτη με μερι-κές απ’ τις πιο όμορφες παραλίες της Ελ-λάδας. Κάποιες ή όλες απ’ τις περίπου 30 επισκέψιμες αμμουδιές είναι ο φυσικός προορισμός για κάθε επισκέπτη του νη-σιού.

25


ορίεςΣπάνια οικοσυστήματαΟ τόπος, εκτός των άλλων, κρύβει και

μια μεγάλη ποικιλία από ανεκτίμητα και σπάνια οικοσυστήματα. Τα ηφαιστεια-κά τοπία της, οι γεμάτοι με αποδημητι-κά πουλιά υδροβιότοποι, η φυσική Αλυ-κή, οι περίφημες «αμμοθίνες», τα πλού-σια ενδημικά είδη φυτών, ένα σπάνιο υπολειπόμενο δάσος βελανιδιών, απέ-ραντα βοσκοτόπια, ακόμη και καταρρά-χτες, αποκαλύπτουν εκλεκτή ομορφιά και μοναδικότητα.

Υδροβιότοποι: πόλος έλξης για εναλλακτικό τουρισμό

Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες της περιβαλλοντολογικής οργάνωσης WWF HELLAS (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση) με έκπληξη κατέγραψαν στη Λήμνο όχι μόνο τους μεγαλύτερους σε έκταση υδροβιότοπους της Μεσογείου, αλλά και τους καλύτερα διατηρημένους.

Δεκατρείς καταγεγραμμένοι υδροβιό-τοποι καλύπτουν το 2,62% των εδαφών της και την κατατάσσουν στους σημα-

ντικότερους και μεγαλύτερους σε μεσο-γειακό επίπεδο. Η ύπαρξή τους, έχει με-γάλη σημασία για τη διατήρηση και την ποικιλία της άγριας ζωής στο Αιγαίο. Τα τελευταία χρόνια οι υδροβιότοποι προ-σελκύουν πλήθος ατόμων που ασχολεί-ται συστηματικά με την παρατήρηση πουλιών (bird watching).

26

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Πανίδα

Το νησί είναι σπίτι για έναν τεράστιο αριθμό αγριοκούνελων, τα οποία αναπαράγονται ανεξέλεγκτα και προκαλούν τεράστι-ες ζημιές στους τοπικούς καλλιεργητές. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει δοθεί οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό. Πολύ συχνά θα δείτε πολλά κουνέλια να περιφέρονται ελεύθερα στους δρόμους και στα χωράφια.

Η Λήμνος φιλοξενεί επίσης ένα μεγάλο πληθυσμό νησιώτικης πέρδικας (alectoris chukar) η διατήρηση της οποίας, παρά το αυστηρά ελεγχόμενο κυνήγι, οφείλεται στο ότι υπάρχουν ακό-μα μεγάλες καλλιεργημένες εκτάσεις και έλλειψη των λεγόμε-νων «επιβλαβών» ζώων (αλεπού, κουνάβι). Τα τελευταία χρόνια, ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι «φτερωτοί κάτοικοι» των υγρό-τοπων, όπως είναι τα εντυπωσιακά Φλαμίνγκο. Άλλα πουλιά που ευδοκιμούν στο νησί είναι οι Τσαλαπετινοί, οι Αετογερακίνες, τα γεράκια, τα κιρκινέζια και πολλά άλλα. Τέλος στη Λήμνο ζουν ποικίλα είδη ερπετών και εντόμων.

Χλωρίδα

Σήμερα στο νησί υπάρχουν πάρα πολλές αστοιβιές (είδος ακανθώδους θάμνου), το περίφημο θυμάρι, ρίγανη και άλλα μι-κρά αρωματικά φυτά, αμάραντα και διάφορα είδη βάτων. Πολ-λά δέντρα δεν υπάρχουν, εκτός βέβαια απ’ τα οπωρικά, πολύ λί-γες ελιές, ελάχιστα πλατάνια στην περιοχή του Κοντιά, αρμυρί-κια και φυσικά το υπολειμματικό «δάσος» βελανιδιών quercus macrolepis, ανάμεσα στα χωριά Ρεπανίδι και Κοντοπούλι.

Η έλλειψη πυκνών δασών οφείλεται, κατά πολύ, στην ανθρώ-πινη παρέμβαση μέσω της κτηνοτροφίας και της υλοτομίας, στις ειδικές γεωλογικές συνθήκες αλλά και στους δυνατούς ανέ-μους που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξή τους.

27


ορίες

28

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, στις παράκτιες αμμοθίνες φυτρώνει το κρινάκι της θάλασσας. Πρό-σεξε μην το κόψεις

ποτέ, γιατί είναι προ-στατευόμενο είδος.

φωτό

: ant

ijitn

a (fli

ckr)

Oι Αμμοθίνες στο Γομάτι Στα βόρεια του νησιού θα συναντήσεις μια πραγματική

έκπληξη. Κοντά στο χωριό Κατάλακκος και λίγο μακρύτε-ρα από την παραλία Γομάτι, σ’ ένα μέρος που δε φαίνεται να δικαιολογεί την ύπαρξή τους, απλώνονται αμμοθίνες σε έκταση 70 στρεμμάτων περίπου. Ένα εξαιρετικά σπά-νιο και αλλόκοσμο τοπίο με ελάχιστη βλάστηση, που προ-σελκύει ολοένα και περισσότερους λάτρεις των αξιοπερί-εργων της φύσης.

Το απολιθωμένο δάσος της Λήμνου

Μπορεί να αγνοούσατε παντελώς ότι η Λήμνος φιλοξε-νεί στην αγκαλιά της ένα απολιθωμένο δάσος. Σύμφωνα με την Παλαιοντολογία, πριν από 23 έως 18 εκατομμύρια χρόνια, κάλυπταν την επιφάνειά της πυκνά δάση από φοί-νικες, πεύκα και γιγαντιαίες σεκόιες, που τελικά θάφτηκαν κάτω από ηφαιστειακή λάβα. Το μεγαλύτερο τμήμα τους βρίσκεται στο Μούδρο και στην ευρύτερη ανατολική Λή-μνο, καθώς και στην περιοχή του Φακού ενώ σημαντικά φυτικά απολιθώματα βρέθηκαν στο χωριό Βάρος και στην περιοχή των Θέρμων, στη Μάντρα Κατραμάδου.

29


ορίες

φωτό

: ant

ijitn

a (fli

ckr)

30

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Αρχιτεκτονική

Μάρτυρες της πολιτιστικής υπόστασης της Λήμνου, είναι οι αρχιτεκτονικοί «θησαυροί» της: από τα πέτρινα αρχοντικά στον Ρωμαίικο Γιαλό και τις τόσο επιβλητικές όσο και ιδιότυ-πες εκκλησίες, μέχρι τις απέριττες μάντρες της και τους ανεμόμυλους, όλα αποτελούν «απο-στάγματα» της λαϊκής αρχιτεκτονικής σοφίας. Ας τους δούμε, όμως, επί μέρους:

• Το λημνιακό παραδοσιακό σπίτι, διακρί-νεται όχι μόνο για την απλότητα και τη σωστή μελέτη στη διαμόρφωση των χώρων του, αλλά και για το αρμονικό «δέσιμό» του με το φυσικό περιβάλλον. Διαθέτει, ως επί το πλείστον, έναν όροφο και τζάκι, που είναι η γωνιά για το μα-γείρεμα. Εξέλιξη αυτού του καλυβιού, είναι το διώροφο ή δίπατο κτίσμα (κατώι, ως βοηθη-τικός χώρος, και ανώι, ως σπίτι) με εξωτερική πέτρινη σκάλα. Τα περισσότερα είναι πετρόχτι-στα και, από κάποια εποχή και μετά, με κερα-μίδια, κάτι που χαρίζει στο νησί μεγάλη γρα-φικότητα.

• Τα ξωκλήσια, που ξεπερνούν στον αριθμό τα τετρακόσια και βρίσκονται διάσπαρτα, σαν αγριολούλουδα, στο νησί. Πολλά απ’ τα ξωκλή-σια βρίσκονται σε θέσεις που κάποτε υπήρχαν αρχαίοι ναοί. Μερικά απ’ αυτά μάλιστα διατη-ρούν στα θεμέλια τους, τα ίδια μαρμάρινα θε-μέλια του παλιού ιερού.

• Τα ηρώα, τα λιθόγλυπτα, τα πηγάδια, οι κρήνες, φέρουν ανεξίτηλα το στίγμα της αρ-χιτεκτονικής και της ιδιαιτερότητας αυτού του τόπου.

31


ορίες

32

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Οι μάντρες της ΛήμνουΕιδική μνεία αξίζουν οι περί-

φημες πετρόχτιστες και στεγα-σμένες μάντρες που είναι -στην πλειονότητά τους- μεγάλα αγρο-τοκτηνοτροφικά συγκροτήματα. Διασκορπισμένες σ’ ολόκληρο το νησί, έχουν προσανατολισμό τέτοιο, ώστε να προστατεύουν

από το δυνατό βοριά και να εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες. Πρό-κειται για κτίσματα, που αρχικά κατασκευάστηκαν για να στεγάζουν τους Λημνιούς Κεχαγιάδες (βοσκούς) και, στη συνέχεια, τα ζώα και τους καρ-πούς της γης. Έχουν ως επί το πλείστον χωμάτινο δάπεδο, ξύλινες στέγες, κοντή πόρτα εισόδου, παρόμοιο νότιο παράθυρο και μια πέτρινη, ελά-χιστα υπερυψωμένη, πεζούλα, που παλιά χρησίμευε ως κρεβάτι του βο-σκού. Εντυπωσιακή παραμένει η έμφυτη αίσθηση αρμονίας των σχημά-των που ενέπνεε τους τεχνίτες, οι οποίοι τις έχτισαν κατευθείαν επάνω στο χώμα «ακολουθώντας» τις εκάστοτε κλίσεις του εδάφους με απίστευ-τη πλαστικότητα. Αυτή η άγνωστη -και συχνά αγνοημένη- αρχιτεκτονική, περικλείει στο σύνολό της τα αποτυπώματα ενός αρχέγονου λαϊκού πολι-τισμού που σεβάστηκε το φυσικό τοπίο και δημιούργησε υποδομές από-λυτα εναρμονισμένες με αυτό.

33


ορίες

34

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Οι ανεμόμυλοι Από τα πολλά αρχιτεκτονικά στολίδια της Λήμνου,

οι ανεμόμυλοι κατέχουν εξέχουσα θέση. Οι Φράγκοι εγκατέστησαν για πρώτη φορά ανεμόμυλους στον Ελλαδικό χώρο το 1204, και φυσικά η πρώτη επιλο-γή λόγω των ισχυρών ανέμων της, ήταν η Λήμνος. Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν μια παράδοση που διήρκησε σχεδόν 800 χρόνια. Οι ανεμόμυλοι μπορεί πλέον να μη χρησιμοποιούνται, αλλά έχουν παραμείνει, μνη-μεία μιας άλλης εποχής και μάλιστα σε κάποιες περι-πτώσεις επιμελώς αναπαλαιωμένοι. Αξίζει τον κόπο να τους επισκεφθείτε.

Οι εκκλησίες της ΛήμνουΟι καταπληκτικές πετρόχτιστες εκκλησίες, έργα

μεγάλων μαστόρων και πετροπελεκάνων της Λή-μνου του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, κυρι-ολεκτικά κοσμούν κάθε χωριό. Ιδιαίτερου κάλλους δε είναι και τα πετρόχτιστα πυργοειδή καμπαναριά που σε κάποιους απ’ τους ναούς ακόμη χρησιμοποι-ούνται. Η αρχαιότερη εκκλησία του νησιού που βρί-σκεται στο χωριό Ρεπανίδι είναι χτισμένη σε ρυθμό Βασιλικής και από το 2010 αναπαλαιώνεται. Κατέχει δε ένα αριστουργηματικό ξυλόγλυπτο τέμπλο που χρονολογείτα απ’ το 18ο αιώνα.

Τα κάστρα της ΛήμνουΤα κάστρα και οι βίγλες της Λήμνου είναι επίσης

σημαντικά στοιχεία του δομημένου περιβάλλοντος. Απ’ τις δεκάδες στρατιωτικές κατασκευές της φρα-γκοκρατίας έχει παραμείνει σε πάρα πολύ καλή κα-τάσταση το κάστρο της Μύρινας. Άλλωστε τη Μύ-ρινα οι ντόπιοι την λένε ενίοτε και Κάστρο- το όνο-μα Κάστρο, επίσημα αντικαταστάθηκε μόλις τη δε-καετία του ‘50.

Ένας ταξιδιώτης θα έρθει πολύ συχνά καταπρό-σωπο με τα στοιχεία της παρουσίας των Φράγκων στο νησί. Κάστρα, αλλά σε πιο κακή κατάσταση, θα βρει κανείς επίσης στο Μούδρο και στον Κότσινα.

35


ορίες

36

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Οι κάτοικοι

Ο σημερινός ΛημνιόςΛιτό τοπίο, απλοί άνθρωποι. Νησιώτες με αυθεντική φινέ-

τσα, καλοσυνάτοι και ιδιαίτερα φιλόξενοι. Κινούνται σε αρ-γούς «αστρεσάριστους» ρυθμούς, χωρίς το άγχος που ταλανί-ζει τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων.

Οι περισσότεροι Λημνιοί, όπως από τα αρχαία χρόνια, έτσι και σήμερα ασχολούνται ως επί το πλείστον με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Όμως δε λείπουν και άλλα επαγγέλματα. Ψαράδες, επιχειρηματίες, έμποροι, βιοτέχνες, σιδεράδες ακό-μη και καλλιτέχνες είναι μερικά.

Σε ορισμένα χωριά θα συναντήσει κανείς έντονο το μικρα-σιάτικο στοιχείο, αφού δεν ήταν λίγες οι οικογένειες που βρή-καν καταφύγιο στη Λήμνο, μετά το διωγμό τους από τα απένα-ντι παράλια και τα σπίτια τους.

Μετανάστευση παλαιά και σύγχρονηΑναφέρεται ότι πολλοί εύποροι Λημνιοί εγκατέλειψαν το

1770 το νησί, μαζί με τις οικογένειές τους, προκειμένου να γλιτώσουν από την εισβολή των στρατευμάτων του Τούρκου ναύαρχου Χασάν Χατζή Τζετζάερλη, και κατέφυγαν στην Αίγυ-πτο, όπου έκαναν περιουσίες με τις οποίες ωφέλησαν σημα-ντικά την πατρίδα τους.

Στην Αλεξάνδρεια, οι Λημνιοί διέπρεψαν ως βαμβακέμπο-ροι. Κατά τη δεκαετία του ΄50 μάλιστα, έφεραν και φύτεψαν το συγκεκριμένο σπόρο στο νησί, τα εδάφη του οποίου έχουν τα απαραίτητα ,για την ανάπτυξή του, επιφανειακά νερά, κι από τότε η Λήμνος έγινε κέντρο παραγωγής βάμβακος. Τότε δια-νοίχτηκαν και τα περισσότερα πηγάδια καθώς επίσης χτίστη-

37


ορίες

κε και το εκκοκκιστήριο που δεσπόζει στην είσοδο της Μύρι-νας. Η καλλιέργεια ωστόσο εγκαταλείφθηκε σύντομα και αντι-καταστάθηκε από τα σιτηρά, το σουσάμι και τα αμπέλια.

Πολλοί ντόπιοι μετανάστευσαν επίσης μαζικά κατά τις δεκα-ετίες του 1890 έως 1910 προς την Αμερική.

Την δεκαετία του ‘50 πολλοί Λημνιοί αναγκάστηκαν να μετα-ναστεύσουν ξανά κυρίως στην Αυστραλία. Εντούτοις είναι γε-γονός πως ποτέ δε σταμάτησαν να επιστρέφουν στη γενέτειρα τους, μερικοί ακόμα και κάθε χρόνο.

Οι ιστορικοί ΚεχαγιάδεςΣτη Λήμνο, από τα πολύ παλιά χρόνια, η κοινωνική δομή

κάθε τόπου χαρακτηριζόταν από την παρουσία του παραδοσι-ακού κτηνοτρόφου. Οι Κεχαγιάδες, λοιπόν, αλλοτινοί άρχοντες στα βοσκοτόπια και κυρίαρχοι στα κοπάδια, ήταν εγκατεστη-μένοι δίπλα στις μάντρες τους, για να φροντίζουν τα ζώα, και ασχολούνταν με την καλλιέργεια της γης. Ανέπτυξαν μάλιστα τη δική τους κουλτούρα που διατηρείται μέχρι σήμερα μέσω της διασωθείσας παράδοσης (π.χ. κεχαγιάδικα τραγούδια και χοροί).

Είναι πολύ πιθανό ν’ ακούσετε τους παρακάτω στίχους με συ-νοδεία αχλαδόσχημης λύρας, αν ο δρόμος σας βγάλει σε κά-ποιο πανηγύρι ή γιορτή.

Βρε κιαχαγιά, βρε κιαχαγιά περήφανε!Με τις πλατιές λαγάρες, έλα πέρασε,παίξε και γέλασε!

38

Γενι

κές

πληρ

οφορ

ίες

Οι σφουγγαράδες της ΛήμνουΗ αλιεία και η επεξεργασία του φυσικού σπόγγου, άνθι-

σε για πολλές δεκαετίες στο νησί. Ακόμα και σήμερα μπορεί να συναντήσεις κάποιον από τους τελευταίους σφουγγαρά-δες στο καφενείο κάποιου χωριού, ο οποίος θα μοιραστεί μαζί σου τις εμπειρίες του. Η τέχνη αυτή δεν ασκείται πια στο νησί, αλλά αξίζει να επισκεφθείς το μουσείο Σπογγαλιείας, που βρί-σκεται στην Ν. Κούταλη.

Οι σιδεράδες ή κατσίβελοιΟι Λημνιοί πάντα κατεργάζονταν και ακόμη το κάνουν,

ασφαλώς σε μικρότερο βαθμό -λόγω της τεχνολογικής ανά-πτυξης- το μέταλλο και τη φωτιά. Περίφημα τα Λημνιά σιδε-ράδικα ή «κατσιβελαριά» απ’ τα οποία λίγα έχουν απομείνει πλέον. Φαίνεται πως στο σώμα του Λημνιού πάντα κυλάει ο «ιχώρ» του Ηφαίστου.

Οι τσουκαλάδες

Τέλος ειδική αναφορά αξίζουν και οι αγγειοπλάστες της Λή-μνου, απ’ τους οποίους έχουν απομείνει επίσης λίγοι. Γνήσιοι εργάτες της παραδοσιακής τέχνης ζυμώνουν τη ‘’Λημνία γη’’ και φτιάχνουν όμορφα αντικείμενα χρηστικής ή διακοσμητι-κής αξίας όπως λαγήνια, θυμιατά κ.α. Οπωσδήποτε αξίζει τον κόπο να επισκεφθείς ένα λημνιό παραδοσιακό τσουκαλάδικο και να ‘’λερωθείς’’ με το μαλακό πηλό πάνω στον αγγειοπλα-στικό ποδήλατο τροχό.

Περιήγηση-Διαδρομές

39


ορίες

Περιήγηση-Διαδρομές

Στην περιοχή της Μύρινας .................... σελ.40

Στην περιοχή της Νέας Κούταλης .... σελ.50

Στην περιοχή της Ατσικής ..................... σελ.55

Στην περιοχή του Μούδρου .................. σελ.68

40

Περ

ιήγη

σηΔ

ιαδρ

ομές

Περιοχή Μύρινας

Μύρινα: Γνωριμία με την ΠόληΗ καρδιά της Λήμνου χτυπά στην πρωτεύουσά της,

την ειδυλλιακή Μύρινα, που είναι απλωμένη ανάμεσα σε δύο ορμίσκους: τον κοσμοπολίτικο Ρωμαίικο Γιαλό, και τον Τούρκικο Γιαλό ή απλώς Λιμάνι, που βρέχεται από τη θάλασσα της Νέας Μαδύτου και πλαισιώνεται από το εμπορικό και το βενετσιάνικο λιμάνι.

Ως πρωτεύουσα του νησιού, είχε ήδη αρχίσει να ακ-μάζει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Έτσι, κοντά στο φρούριο, ζούσαν η τουρκική φρουρά και οι οικο-γένειες των Τούρκων - εξ ου και το Τούρκικος Γιαλός. Η άλλη πλευρά του κάστρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες, γύρω από τη Μητρόπολη και την εκκλησία τους, ονομάστηκε Ρωμαίικος Γιαλός. Eδώ, θα σου δη-μιουργηθεί η εντύπωση ότι βρέθηκες ξαφνικά σ’ έναν άλλο κόσμο. Και πράγματι. Το χάζι στα αρχοντόσπιτα και στις μοσχομυριστές αυλές, η περαντζάδα και τα ψώνια στον πολύ ζωντανό μαγαζότοπο, η στάση για καφέ ή μεζέ στα στέκια του κέντρου, όλα αποτελούν μια πρωτόγνωρη, άλλοτε αρχοντική κι άλλοτε απλοϊκή και ξεχασμένα αγνή, αίσθηση.

2 Η Λήμνος μέχρι και το 2010 διέθετε τέσ-σερις Δήμους που είχαν επιμεριστεί με βάση τις μεγαλύτερες οικιστικές περιοχές του νησιού, τη Μύρινα, την Ν.Κού-ταλη, την Ατσική και το Μούδρο. Παρ’ όλο που το νησί σήμερα αποτε-λεί έναν ενιαίο Δήμο, εμείς προτιμήσαμε να χρησιμοποιήσουμε την παλιά δομή για τις ανά-γκες αυτού του οδηγού.

41

Περιήγηση

Διαδρομές

Η συνοικία του Ρωμαίικου ΓιαλούΈχει κηρυχθεί διατηρητέα και είναι η πιο αρχοντική

της Μύρινας. Τα δίπλα στο κύμα και στη σκιά του κά-στρου, μεγαλοπρεπή και νεοκλασικού στυλ αρχοντό-σπιτά της, φέρουν έντονο το αποικιοκρατικό στίγμα, μιας και έχουν χτιστεί, πριν από έναν αιώνα περίπου, από πλούσιους Λημνιούς, που είχαν εγκατασταθεί και διαπρέψει στην Αίγυπτο.

Εδώ, μπροστά από τα μάτια σου, περνάει μια ολό-κληρη εποχή αυθεντικότητας, πλούτου και μεγαλείου. Πάρε, τώρα, το δρόμο για τη θάλασσα και άσε το αγνά-ντεμά της να σε χαλαρώσει την ώρα που θα πίνεις το καφεδάκι σου στα περιποιημένα café του Γιαλού. Αν ο ορίζοντας είναι καθαρός, το βλέμμα σου θα φτάσει μέ-χρι τον Άθω.

Μην ξεχάσεις:Μια βόλτα στο Κάστρο

Τα βράδια, που φωταγωγεί-ται, είναι σκέτη απόλαυση!

Εκεί θα συναντήσεις και τους πιο γοητευτικούς «φρου-ρούς» του: πρόκειται για πα-

νέμορφα ελαφάκια (πλατώνια), που τα έφεραν τη δεκαετία

του ‘70 από τη Ρόδο, και σή-μερα, χάρη στην αγάπη και τη φροντίδα των κατοίκων, έχουν πολλαπλασιαστεί και κοντεύ-

ουν να φτάσουν τα εκατό.

42

Περ

ιήγη

σηΔ

ιαδρ

ομές

Εστιατόριο Κόσμος

Στον μαγευτικό Ρωμέικο, πάνω στα καταγάλανα νερά της θάλασσας, βρίσκεται το εστιατόριο Κό-σμος που αποτελεί κυριολεκτικά έναν ολόκληρο κόσμο γεύσεων και γαστριμαργικών λιχουδιών.

Απολαύστε πιάτα κάθε είδους, όπως σαρδέλα ψητή στα κάρβουνα, φρέσκα ψάρια, φαγητά της ώρας, αλλά και την περίφημη αστακομακαρονά-δα.

Μοναδική συνταγή που θα βρείτε μόνο στο Κό-σμος, τα μύδια με σκόρδο. Συνοδέψτε τα όλα με λημνιό κρασί ή ούζο και όλος ο κόσμος... δικός σας!

Μία στάση, που οπωσδήποτε δεν πρέπει να χά-σετε, στο Ρωμέικο Γυαλό...

La Mer lounge cafe bar

Αν πάλι κάνετε την πρωινή σας βόλτα στο Ρω-μέικο, αξίζει να σταματήσετε κι απ’ το cafe bar La Mer. Θα το βρείτε ανοιχτό όλη μέρα.

Ιδανικό για το πρωινό καφεδάκι ή το βραδινό ποτό. Μόνο στο La Mer μπορείτε φέτος να απο-λαύσετε βάφλες και κρέπες.

Εντυπωσιακή η τοποθεσία του, στη σκιά του Κά-στρου της Μύρινας και με θέα φυσικά τι άλλο, το Άγιο Όρος!

43

Περιήγηση

Διαδρομές

44

Περ

ιήγη

σηΔ

ιαδρ

ομές

Αρκετά από τα αρχοντικά του Γιαλού μετατράπη-καν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ πολλά αρχοντό-σπιτα συντηρούνται από οικονόμους, οι οποίες περι-μένουν τους κυρίους τους να έρθουν το καλοκαίρι από την Αθήνα ή το εξωτερικό, για να ξαναφωτίσουν οι πο-λυέλαιοι, να ανοίξουν οι σιδερένιες πόρτες και να ξα-ναζωντανέψει ο χώρος από την ανθρώπινη παρουσία. Άλλα, χρόνια κλειστά, περιμένουν ίσως κάποιους και-νούργιους ιδιοκτήτες, για να τα κατοικήσουν ή να τα μετατρέψουν σε ξενώνες.

Η ευρύτερη περιοχή της Μύρινας περιλαμβάνει εκτός απ’ την πρωτεύουσα του νησιού και τα γραφικά χωριά Θάνος, Κάσπακα, Κορνό και Πλατύ. Άλλοι προ-ορισμοί είναι τα ιαματικά λουτρά στα Θέρμα (μόλις 6 χιλ. ανατολικά της Μύρινας), ο λόφος του Προφήτη Ηλία με το εκκλησάκι του και την πανοραμική θέα ολό-κληρου του νησιού, ο λόφος Κάκκαβος στο Θάνος και οι φανταστικές παραλίες της περιοχής.

45

Περιήγηση

Διαδρομές

Τα χωριάΘάνοςΧτισμένο στους πρόποδες του λόφου Κάκκαβος

αριθμεί σήμερα περίπου 450 κατοίκους. Το προσκεί-μενο μονύδριο της Παναγιάς Κακκαβιώτισας στην καρδιά του λόφου αναφέρεται ήδη απ’ το 1305 ως με-τόχι της Μεγίστης Λαύρας. Η ομώνυμη παραλία του Θάνους βρίσκεται εδώ. Κάθε καλοκαίρι αποτελεί μια απ’ τις πιο δημοφιλείς επιλογές μιας και διαθέτει τα πιο ζωντανά μπαράκια και καταπληκτική θάλασσα. Αξίζει τον κόπο να περπατήσετε ως το μονύδριο της Πανα-γιάς της Κακκαβιώτισας που απέχει περίπου 3 χιλ. απ’ τον δημόσιο δρόμο.

ΚάσπακαςΈνα από τα παλαιότερα χωριά της Λήμνου διαθέ-

τει μακραίωνη ιστορία που φτάνει ως τα όψιμα Βυζα-ντινά χρόνια. Χτισμένος αμφιθεατρικά φέρνει στο νου ορεινό χωριό της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έχει περίπου 850 κατοίκους και πλούσια παράδοση στην παραγω-γή γλυκών, ζυμαρικών και άλλων εδεσμάτων. Περάστε ένα όμορφο απόγευμα σε ένα απ’ τα καφενεδάκια του χωριού, κουβεντιάστε με τους ντόπιους και μην ξεχά-σετε να δοκιμάσετε... τις τοπικές λιχουδιές! Απ’ τον Κά-σπακα περνά κανείς για να φτάσει στο επίνειο του Άη Γιάννη και την ερημική παραλία του Καρβουνόλακα.

46

Περ

ιήγη

σηΔ

ιαδρ

ομές

Πλατύ

Με περίπου 500 κατοίκους το Πλατύ βρίσκεται στην κορυφή του όρμου που περικλείεται απ’ τα ακρωτήρια Τηγάνι και Διαβάτης. Διαθέτει πανέμορφη θέα προς το Άγιο Όρος και μία εξαιρετική, αμμουδερή παραλία. Πολύ όμορφη η πλατεία του χωριού με τα δυο μπα-ράκια της και τα μεζεδοπωλεία της. Τακτικός προορι-σμός για κρασάκι και μεζέδες νωρίς το βράδυ. Η ευ-ρύτερη περιοχή του Πλατύ έχει γνωρίσει τα τελευταία 20 χρόνια αξιόλογη άνθηση στο χώρο του ξενοδοχει-ακού τουρισμού με μεγάλη ανοικοδόμηση και πολλές τουριστικές επιχειρήσεις. Εκλεκτές οι ψαροταβέρνες της παραλίας για τους καλοφαγάδες. Στην άκρη του κόλπου του Πλατύ λειτουργεί και το μεγάλο ξενοδο-χείο Lemnos Village για τους λάτρεις του ξεχωριστού και της πολυτέλειας.

47

Περιήγηση

Διαδρομές

48

Περ

ιήγη

σηΔ

ιαδρ

ομές

Κορνός

Το παραδοσιακό χωριό Κορνός με τα εντυπωσια-κά αρχοντικά του είναι φημισμένο για τη βιοτεχνία παραγωγής γλυκών που διαθέτει. Ένα απ’ τα λίγα χω-ριά που δεν έχει κοντινή παραλία, παραμένει ήσυχο και ανεπηρέαστο απ’ το καλοκαιρινό κύμα της πολυ-κοσμίας. Απαραίτητη επιλογή αν θέλετε να ζήσετε στιγμές απόλυτης ηρεμίας και χαλάρωσης. Σε από-σταση αναπνοής απ’ τον Κορνό βρίσκεται και η ια-ματική πηγή των Θέρμων. Αριθμεί σήμερα περίπου 350 κατοίκους.

49

Περιήγηση

Διαδρομές

50

Περιήγηση

Διαδρομές

Περιοχή Νέας Κούταλης

Ο πρώην δήμος Νέας Κούταλης με έδρα τον Κοντιά περιλαμβάνει τα χω-ριά Νέα Κούταλη, Τσιμάνδρια, Πορτιανού, Πεδινό, Αγκαρυώνες, Καλλιθέα και Λιβαδοχώρι. Τα θαυμάσια πέτρινα σπίτια του Κοντιά, ο υδροβιότοπος του Διαπορίου, η διαδρομή προς το Φακό με τα πλούσια βοσκοτόπια και τα ηφαιστειακά πολύχρωμα πετρώματα και απολιθώματα δένδρων ηλικί-ας εκατομμυρίων ετών, το χωριό των Κεχαγιάδων τα Τσιμάνδρια, το γραφι-κό Πορτιανού με το λαογραφικό μουσείο και το ανακαινισμένο σχολείο κα-θώς και η Νέα Κούταλη, παλιότερα σημαντικό σπογγαλιευτικό κέντρο, απο-τελούν μερικά από τα σημεία που κάνουν την νότια περιοχή της Νέας Κού-ταλης να ξεχωρίζει.

Τα χωριάΚοντιάς

Απ’ το 14ο αιώνα το «Παλαιοκάστελον» του Κοντέα αναφέρεται ως με-τόχι της Μεγίστης Λαύρας. Παραδοσιακός οικισμός με γνήσια αρχιτεκτο-νική ομορφιά και φινέτσα που αντικατοπτρίζεται στα πάμπολλα ανακαινι-σμένα πέτρινα σπίτια. Με περίπου 600 μόνιμους κατοίκους ο Κοντιάς, μέσω του συλλόγου του, αποτελεί ένα απ’ τα πιο δραστήρια χωριά στον τομέα του πολιτισμού με πρόσφατες πρωτοβουλίες την οργάνωση της Πινακοθή-κης που επιδεικνύει μόνιμα εκθέματα Βαλκανικής ζωγραφικής και τους δύο πλήρως αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους στην είσοδο του χωριού.

51

Περιήγηση

Διαδρομές

Διαπόρι

Αν μετά τον Κοντιά, στρίψεις δεξιά, πριν από το βενζινάδικο της ΕΚΟ, θα βρεθείς σ’ ένα χωματόδρομο. Θα περάσεις μέσα από αγρούς, όπου έχουν χτιστεί μερικές μονοκατοικίες, και θα φτάσεις σ’ ένα φυσικό, απάνεμο λιμά-νι, το Διαπόρι. Τα νερά του βαθαίνουν μόλις στα 2-3 μ. από την παραλία. Η ταβέρνα «Διαπόρι καφέ-ψησταριά» είναι ανοιχτή όλο το χρόνο και σερβί-ρει ψαρικά και άλλους μεζέδες. Ο μόλος μαζεύει αρκετούς ερασιτέχνες ψα-ράδες.

Στο Διαπόρι έχει δημιουργηθεί ένα έλος γλυκού νερού, το οποίο ξεραίνε-ται κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Το έλος αυτό αποτελεί έναν σημα-ντικό υδροβιότοπο για τη διαχείμαση, τη μετανάστευση και την αναπαρα-γωγή διαφόρων σπάνιων πουλιών, όπως είναι τα φλαμίνγκο, οι καστανό-παπιες, οι χαλκόκοτες, αλλά και πολλοί ερωδιοί, πάπιες, νεροχελώνες και βάτραχοι. Η μεγάλη πινακίδα μπροστά στο λιμάνι, θα σε ενημερώσει και ο χάρτης θα σε καθοδηγήσει.

Ακρωτήρι Φακός

Σ’ αυτή την απόμακρη γωνιά γης, μαζεύονται πολλά πουλιά, κάποια από τα οποία είναι είδη προς εξαφάνιση. Κιρκινέζια, θαλασσοκόρακες, μαυρο-πετρίτες (καλοκαιρινοί επισκέπτες), αλλά και νησιώτικες πέρδικες, που είναι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού και θα τις αναγνωρίσεις από το καμαρωτό περ-πάτημα και τις όμορφες πιτσίλες των φτερών τους. Απ’ το ακρωτήρι Φακός περνάς για να περπατήσεις ως την εντυπωσιακή παραλία Κόκκινα.

52

Περιήγηση

Διαδρομές

Ν.Κούταλη

Απ’ τα πλέον πρόσφατα χτισμένα χωριά της Λήμνου, η Ν. Κούτα-λη ιδρύθηκε μόλις το 1926 για να εγκατασταθούν εκεί οι πρόσφυγες της Κούταλης απ’ την Προποντίδα (την πατρίδα του ξακουστού Π. Κουταλιανού). Στη σκιά του φυτεμένου αλσυλλίου της Αγ. Τριάδας, το χωριό ξεχωρίζει για την καλή ρυμοτομία του και τους όμορφους, πολύχρωμους κήπους των σπιτιών του καθώς και για το γραφικό ψα-ράδικο λιμάνι της που «κοιτά» τον κόλπο του Μούδρου. Η Ν. Κούτα-λη έχει πλούσια παράδοση στη σπογγαλιεία που αποτελεί ακόμη και σήμερα μια βασική πλουτοπαραγωγική πηγή. Μερικά απ’ τα καλύ-τερα ψαροταβερνάκια του νησιού καθώς και μία μονάδα καλλιέρ-γειας μυδιών βρίσκονται εδώ. Κύριοι προορισμοί για τον περιηγητή είναι το Μουσείο ναυτικής παράδοσης και σπογγαλιείας και ο ναός της Αγίας Μαρίνας.

Πορτιανού

Το χωριό Πορτιανού του οποίου το όνομα σημαίνει «καινούριο λι-μάνι» πρωτοαναφέρεται σε έναν ταξιδιωτικό χάρτη του 1785. Το χω-ριό οχυρώθηκε κατά το 17ο αιώνα απ’ τους Ενετούς. Σήμερα παρα-μένει ερειπωμένος ένας ενετικός πύργος στο σημείο Μέλαγγας. Το χωριό διαθέτει πλούσια λαογραφική και καλλιτεχνική παράδοση. Στο Πορτιανού κανείς μπορεί να επισκεφθεί το διώροφο Λαογραφι-κό Μουσείο. Κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, εμπνευστής της εκστρατείας της Καλλίπολης οργάνωσε το στρατη-γείο του στο Πορτιανού. Η πολυθρόνα του εκτίθεται ακόμη στο Λαο-γραφικό Μουσείο. Πολλοί πεσόντες της εκστρατείας θάφτηκαν στο συμμαχικό νεκροταφείο που υπάρχει στο χωριό. Διάφοροι αξιόλο-γοι πετροπελεκάνοι και αγιογράφοι κατάγονταν απ’ το Πορτιανού.

53

Περιήγηση

Διαδρομές

Αγκαρυώνες

Το χωριό έχει όμορφη πανο-ραμική θέα προς τον κόλπο του Μούδρου μιας και είναι χτισμένο σε χαμηλό λόφο, διαθέτει όμορ-φη εκκλησία και ένα φυτεμένο άλσος πευκοειδών. Είναι απ’ τα μικρότερα χωριά της Λήμνου με μόλις 140 κατοίκους.

Καλλιθέα

Όπως και οι Αγκαρυώνες έτσι και η Καλλιθέα έχει (όπως μας λέει και το όνομα της) εκπληκτι-κή πανοραμική θέα στον Κόλπο του Μούδρου, αλλά και προς τα βόρεια, κοιτά τη Σαμοθράκη και την Ίμβρο. Στην Καλλιθέα λει-τουργούσε κάποτε η Παλαιολο-γική Σχολή ενώ σήμερα λειτουρ-γεί Σχολείο Ειδικής Αγωγής. Έχει περίπου 200 κατοίκους.

54

Περιήγηση

Διαδρομές

Τσιμάνδρια

Το χωριό των Κεχαγιάδων! Τα Τσιμάντρια - εξ’ ου και ο λεβέντικος χορός της Λήμνου ο Κεχα-γιάδ’κος. Το έμπα του χωριού θα σε εντυπωσι-άσει, αφού πρόκειται για έναν υπέροχο δρόμο, ενός περίπου χιλιομέτρου, που είναι φυτεμέ-νος και από τις δύο πλευρές με πανύψηλα δέ-ντρα. Το όνομα του χωριού παρουσιάζεται απ’ το 1569 με τη μορφή Σεμάνδρα, και προέρχε-ται απ’ την έκφραση «Στ’ς μάντρες». Ο εκπολιτι-στικός Σύλλογος του χωριού οι Κεχαγιάδες συ-νεισφέρει μέχρι και σήμερα τα μέγιστα για τη διατήρηση της παραδοσιακής μουσικής, του τραγουδιού, του χορού και της φορεσιάς της Λήμνου. Στο χωριό υπάρχει μια καλή ψησταριά και ο ιδιοκτήτης της Αθ. Κοτσιναδέλλης (που έχει χαρίσει τις ερμηνείες του σε πολυάριθμες ηχογραφήσεις λημνιακών τραγουδιών), αν έχει κέφια, θα σου παίξει παραδοσιακή λύρα.

Πεδινό (παλαιό και νέο)Ένα ακόμη πανέμορφο, αλλά εγκαταλειμ-

μένο (από το μεγάλο σεισμό του 1968) πέτρι-νο χωριό. Τα τελευταία χρόνια, κάποιοι μερα-κλήδες αναστηλώνουν τα ερείπια, με σκοπό να το ξανακάνουν το πιο όμορφο του νησιού. Σεργιάνισε τα στενά του και βγες από την πίσω μεριά, όπου υπάρχουν το λακαριό και το πα-λιό οινοποιείο του Κρεμμύδα. Αργά τον Οκτώ-βρη εκεί καζανιάζουν το ρακί, που σκορπίζει το άρωμά του σε όλη την περιοχή. Κάποιο βρα-δάκι κανόνισε οπωσδήποτε μια επίσκεψη στην περίφημη ταβέρνα της πλατείας, όπου θα γευ-τείς πολλές νοστιμιές και υπέροχα ντόπια κρέ-ατα όλα στα κάρβουνα. Οι σεισμοπαθείς του Παλαιού Πεδινού μένουν σήμερα στο παρακεί-μενο Νέο Πεδινό που έχει συνολικό πληθυσμό 300 κατοίκων περίπου.

ΛιβαδοχώριΤο Λιβαδοχώρι εφάπτεται της εθνικής οδού

Μύρινας-Αεροδρομίου. Κατά το 14ο και 15ο αι-ώνα, ονομαστό ήταν το μοναστήρι του Αγίου Παύλου, που αποτελούσε την έδρα του Μητρο-πολίτη. Εδώ κοντά, συναντάς τη μεγάλη δια-σταύρωση, που οδηγεί σε διάφορα σημεία του νησιού. Στην περιοχή αυτή λειτουργούν δυο μεγάλες φασαριόζικες κοσμικές ταβέρνες, που συχνά φέρνουν ζωντανό πρόγραμμα και είναι το στέκι πολλών Λημνιών.

55

Περιήγηση

Διαδρομές

Περιοχή Ατσικής

Η ευρύτερη περιοχή της Ατσικής εκτός από το ομώ-νυμο χωριό περιέχει τα χωριά Άγιος Δημήτριος, Βάρος, Δάφνη, Καρπάσι, Κατάλακκο, Προπούλι και Σαρδές. Σ’ αυτή την εξόρμηση ο επισκέπτης δεν πρέπει να παρα-λείψει να επισκεφθεί την Ατσική, το χωριό Βάρος με τα υπέροχα πέτρινα σπίτια, τον φημισμένο για τ’ αμπέλια του Άγιο Δημήτριο, την αμμουδερή παραλία στο Γο-μάτι κοντά στη Δάφνη, την περιοχή Παχιές Αμμουδιές στον Κατάλακκο, όπου θα συναντήσει το ασυνήθιστο τοπίο με τους αμμόλοφους καθώς και την περιοχή των Φαρακλών με τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς των βράχων κοντά στο Προπούλι.

56

Περιήγηση

Διαδρομές

Τα χωριάΑτσική

Στην κεντρική πεδιάδα του νησιού και 22 χλμ. από τη Μύρινα, προς το αεροδρόμιο, βρίσκεται ένα από τα πιο αρχαία και πλούσια χωριά της Λήμνου, η Ατσική. Το χωριό χτίστηκε πάνω στον εύφορο και μεγάλο κά-μπο στο κέντρο του νησιού. Το όνομά της, απ’ ό,τι λέ-γεται, προήλθε από την παράφραση της λέξης Αττική. Το όμορφο αυτό μεγαλοχώρι έχει το μεγαλύτε-ρο καμπαναριό του νησιού, στην εκκλησία του Άη-Γιώργη.

Απ’ την Ατσική κατάγονται πολλοί σημαντι-κοί άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, όπως ο διάσημος βυζαντινολόγος και πρύτα-νης Peter Charanis και ο σημαντικός ιστορικός της Λήμνου, Τάσος Καψιδέλης. Σήμερα το χω-ριό έχει περίπου 1.000 κατοίκους.

Στην περιοχή λειτουργεί και ένα -από τα λίγα εναπομείναντα της Ελλάδας- εργοστάσιο με ντόπιες λεμονάδες, πορτοκαλάδες και άλλα αναψυκτικά. Το χωριό έχει διάφορα μπαράκια και νυχτερινά μαγαζιά. Όμορφη απόδραση αποτελεί η παραλία του Αγιαρμόλα.

57

Περιήγηση

Διαδρομές

58

Περιήγηση

Διαδρομές

Αγ. Δημήτριος

Ένα χωριό με πρόσφυγες από το Ρέις-Δερέ Ερυ-θραίας της Μ. Ασίας. (το δεύτερο προσφυγικό μαζί με τη Ν.Κούταλη). Εδώ, όπως λένε οι Λημνιοί, «οι άνθρωποι ακολουθούν το δικό τους μονοπάτι». Με μεγάλη εμπειρία στην καλλιέργεια της ελιάς, της σταφίδας και των καπνών, υπήρξαν σπουδαί-οι εκτροφείς αλόγων, αλλά και φημισμένοι ψάλτες. Ριζώνοντας στη νέα πατρίδα, έγιναν οι κύριοι πα-ραγωγοί σταφυλιών, κρασιού και ούζου της περι-οχής.

Το χωριό είναι γνωστό για τα αμπέλια και τα κα-λής ποιότητας σταφύλια του, γι’ αυτό και έχει πολ-λά λακαριά. Αν βρεθείς εδώ νωρίς το φθινόπωρο, όταν, δηλαδή, αρχίζουν να ζεσταίνονται τα καζά-νια για να βγάλουν ρακί, φρόντισε να σε καλέσουν σε κάποιο λακαριό. Το γλέντι, η φιλοξενία και το τραπέζωμα των Λημνιών, θα σου μείνουν αξέχα-στα.

59

Περιήγηση

Διαδρομές

Παχιές Άμμουδιές

Πάνω από την παραλία Γομά-τι, βρίσκεται η περιοχή με τις

γνωστές αμμοθίνες. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται

για τη μοναδική έρημο της Ευ-ρώπης. Εκεί θα συναντήσεις τα ερείπια του μεσαιωνικού

κάστρου και του βυζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνεται ο γραφι-κότατος ορμίσκος και η παρα-λία Παπιάς. Καθώς προχωράς

στους αμμόλοφους, ανεβαίνο-ντας προς τις Παχιές Αμμου-διές, μια δύσκολη, αλλά εκ-

πληκτική διαδρομή θα σε φέ-ρει στη μέση μιας απρόσμενης

ερήμου – κάτι που μαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη παλαιολιθι-

κή εποχή.

Κατάλακκο

Ξεκινώντας από τη Μύρινα από τον κεντρικό δρόμο και με βορειοδυτική κατεύθυνση, θα συναντήσεις ένα άλλο μικρό, αλλά καταπληκτικό χωριό, τον Κατάλακ-κο. Αν δεν φτάσεις στο βάθος της ρεματιάς, δεν μπο-ρείς να τον δεις. Χτισμένος στη χαράδρα, κυριολεκτι-κά κρέμεται από τους βράχους. Κάνε μια χαλαρωτική βόλτα στα στενά δρομάκια και μέσα από τα χαλάσμα-τα των μισογκρεμισμένων κτισμάτων του, ταξίδεψε σε παλιές εποχές. Αρκετά από τα σπιτάκια του είναι κα-λοδιατηρημένα, με περιποιημένες αυλές. Εδώ σώζο-νται κάποια ερείπια παλιών μοναστηριών και ένα κά-στρο του 13ου αιώνα. Αξίζει οπωσδήποτε μία στάση στο μαγαζάκι «Το Όνειρο». Είναι ένα ανακαινισμένο παντοπωλείο, που λειτουργεί και σαν καφενείο. Εκτός από καφέ, ρακί και γλυκό του κουταλιού, προσφέρει μεζέ με ψητά σχάρας. Τέλος απ’ το Κατάλακκο μπορείς να φτάσεις πολύ γρήγορα στις περίφημες Παχιές Άμ-μουδιές, ίσως το πιο εντυπωσιακό γεωμορφικό στοι-χείο της Λήμνου. Το Κατάλακκο έχει σήμερα λιγότε-ρους απο 120 κατοίκους.

60

Περιήγηση

Διαδρομές

Δάφνη

Ένα αμφιθεατρικό χωριό, χτισμένο ανάμεσα σε λό-φους γεμάτους θυμάρι. Αναφέρεται ήδη απ’ το 1284 με το όνομα Σβέρδια. Εδώ λέγεται ότι δεν πάτησε ποτέ Τούρκος κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Περπά-τησε στα στενά δρομάκια της και μπες στη χτισμένη με πέτρα Μάλτας, εκκλησιά των Αγίων Αναργύρων. Βγαί-νοντας, αγνάντεψε από ψηλά την Ατσική και το Καρ-πάσι. Ο δρόμος θα σε οδηγήσει σε μια υπέροχη βορι-νή αμμουδερή παραλία, το Γομάτι, στη θέση Άγιος Νι-κόλαος. Αυτή είναι μια από τις πιο ήρεμες και απάτητες παραλίες του νησιού. Μην μπερδευτείς, αν οι ντόπιοι σου πουν πως το εκκλησάκι είναι η Αγία Βαρβάρα. Σή-μερα η Δάφνη έχει μόλις 150 κατοίκους.

Σαρδές

Ο κεντρικός δρόμος μετά τον Κορνό, οδηγεί στο ορεινό χωριό Σαρδές. Ένας ασφαλτοστρωμένος δρό-μος με πολλές στροφές, θα σε φέρει σε ένα γλυκύτα-το οικισμό. Απέναντί σου υψώνονται τα 220 μέτρα του βουνού Βίγλα, κατάφυτο από μοσχομυριστά θυμάρια. Εδώ θα βρεις το καλύτερο μέλι του νησιού, αλλά και την περίφημη πλέον ταβέρνα του Μαντέλα, με τα φλο-μάρια, τα αυτούδια, το κουνέλι, τις μοναδικές ντόπιες σπεσιαλιτέ και, βέβαια, το γλυκόπιοτο λημνιό κρασί. Πολύ ξεχωριστό το καφενεδάκι «η αγροτιά» του Κώ-στα Τρύπου που μοιάζει σα να μην το έχει αγγίξει ο χρόνος. Αξίζει τον κόπο να πιάσεις κουβέντα με τον μπαρμπα-Κώστα, να δοκιμάσεις τη ιδιότυπη μαγειρική του και να πιεις ένα τσίπουρο στην υγειά του. Το χωριό αριθμεί 300 κατοίκους.

61

Περιήγηση

Διαδρομές

62

Περιήγηση

Διαδρομές

λυτελής ξενοδοχειακή μονάδα που έχει στηθεί με βάση τις αρχές του εναλλα-κτικού τουρισμού και αξιοποιεί πολλά απ’ τα πέτρινα κτίρια του χωριού για να προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία δι-αμονής. Στην όμορφη πλατεία του Βά-ρους, λειτουργούν ακόμη γραφικό ου-ζερί, καφετέρια και καφενές για τους με-ρακλήδες. Μη βαρεθείτε να περάσετε απ’ το... Βάρος!

Καρπάσι

Το Καρπάσι πρωτοαναφέρεται το 1785 στον ταξιδιωτικό χάρτη του Goufier. Οι κάτοικοι του ρίζωσαν στη σημερινή το-ποθεσία για να αποφύγουν τις πειρα-τικές επιδρομές. Σήμερα στο Καρπάσι μπορεί κανείς να θαυμάσει τον ιερό Ναό

του Αγίου Παχωμίου. Στο Καρπάσι βρί-σκεται και το πρότυπο επισκέψιμο οινο-ποιείο του Πέτρου Χατζηγεωργίου, που παράγει τα εξαιρετικής και βραβευμέ-νης ποιότητας ομώνυμα κρασιά.

Προπούλι

Το μικρο χωριό Προπούλι έχει σήμερα περίπου 50 κατοίκους και αποτελεί κυ-ρίως δίοδο προς τις παραλίες της Τρυ-γής και τα Φαρακλά με τους όμορφους βραχώδεις σχηματισμούς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξωκλήσι της Παναγί-ας στην Τρυγή, όπου εορτάζεται στις 15 Αυγούστου με ολονυκτία και πανηγύρι.

Βάρος

Από τον κεντρικό δρόμο προς το αε-ροδρόμιο, γύρω στα 25 χιλιόμετρα από τη Μύρινα και χτισμένο στο ύψω-μα, βρίσκεται ένα ακόμα γραφικό χω-ριό με εξαιρετικά πέτρινα σπίτια, το Βά-ρος. Κάνε μια στάση εδώ, για να θαυμά-σεις μερικά απ’ τα καλύτερα διατηρημέ-να δείγματα της παραδοσιακής αρχιτε-κτονικής της Λήμνου. Τα τελευταία χρό-νια στο Βάρος λειτουργεί μια υπερπο-

63

Περιήγηση

Διαδρομές

64

Περιήγηση

Διαδρομές

Μία απ’ τις πιο ξεχωριστές εμπειρίες δι-αμονής σε όλο το βόρειο Αιγαίο, σας πε-ριμένει... στην καρδιά του χωριού Βάρους!

Το Varos Village Hotel είναι ένα ολοκαί-νουριο, υπερπολυτελές ξενοδοχείο, που λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια στο Βάρος Λήμνου, και στην παραλία του Κό-τσινα. Με σεβασμό στην τοπική αρχιτε-κτονική και με υπερσύγχρονες εγκαταστά-σεις, υπόσχεται να σας χαρίσει πολύτιμες στιγμές ξεγνοιασιάς και χαλάρωσης.

ΔιαμονήΤΤο Varos Village Hotel έχει να σας προ-

σφέρει ένα πλήθος επιλογών για μία αξέ-χαστη διαμονή σε ένα έναλλακτικό περι-βάλλον. Τα παραδοσιακά κτίρια που στε-γάζουν τα πολυτελή δωμάτια του Varos Village είναι ανακαινισμένα με μεράκι και σεβασμό προς την αυθεντική τοπική αρχι-τεκτονική. Σήμα κατατεθέν, οι δύο αναπα-

λαιωμένοι ανεμόμυλοι, που κρύβουν μέσα τους τις superior σουίτες του ξενοδοχείου.

Υπηρεσίες πολλών αστέρωνΤο Varos Village είναι πλήρως οργανω-

μένο και ως προς τις ξενοδοχειακές του υπηρεσίες, που περιλαμβάνουν, εκτός απ’ τα standard facilities ενός πεντάστερου, και τη μεγαλύτερη πισίνα στο βόρειο Αι-γαίο, μία παραδοσιακή ταβέρνα «το Ουζε-ρί μας», καθώς και το εστιατόριο «Ελιά» με gourmet μενού που θα ικανοποιήσει ακό-μη και τους πιο εκλεκτικούς καλοφαγάδες.

Το Ammos beach Club που βρίσκεται σε μικρή απόσταση απ’ το ξενοδοχείο, στην παραλία του Κότσινα, είναι επίσης κομμάτι του ξενοδοχείου. Στο Ammos beach club η πολυτέλεια... πάει παραλία και υπόσχεται να μετατρέψει το μπάνιο σας σε εμπειρία αληθινού παραδείσου.

Παντρεύεστε; Το Varos Village Hotel είναι η top επι-

λογή για να γιορτάσετε την ομορφότε-ρη στιγμή της ζωής σας. Ο κεντρικός χώ-ρος «Λημνία Γη», όπου βρίσκεται η πισίνα και το εστιατόριο του ξενοδοχείο μοιάζει να σε παίρνει μαζί του σε μια νέα διάστα-ση πολυτέλειας και ομορφιάς. Στην κορυ-φή του λόφου με τη φανταστική θέα προς τη θάλασσα, υπάρχει ακόμη και πετρόχτι-στη ορθόδοξη εκκλησία!

Όταν έρθετε στη Λήμνο, είτε έχετε ορ-γανώσει τις διακοπές σας ή όχι, μία βόλτα απ’ το Varos Village Hotel, απ’ το «Ουζερί μας» και το Ammos Beach club θα σας μεί-νει αξέχαστη! Όλ’ αυτά σε απόσταση ανα-πνοής απ’ το αεροδρόμια και μόλις 20 λε-πτά με το αυτοκίνητο απ’ την Μύρινα.

65

Περιήγηση

Διαδρομές

ΚΕΡΚΥΡΑ

προς ΜΠΑΡΙ

προς ΜΠΡΙΝΤΙΖΙ

προς ΑNΚΟΝΑ

ΖΑΚΥΝΘΟΣ

ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ

ΛΗΜΝΟΣ

ΧΙΟΣ

ΨΑΡΑ


ΜΥΤΙΛΗΝΗ

ΙΚΑΡΙΑΣΑΜΟΣ

ΑΪΒΑΛΙ

ΔΙΚΕΛΙ

ΣΜΥΡΝΗ

ΚΑΒΑΛΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΒΟΛΟΣ

ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΚΟΡΙΝΘΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΛΑΥΡΙΟ

ΣΠΟΡΑΔΕΣ

ΚΥΚΛΑΔΕΣ

ΑΘΗΝΑ

www.nel.gr

H δική σας γραμμή πλεύσης!

Πληροφορίες και κρατήσεις

22540 24617

Λαύριο Θεσσαλονίκη

Καβάλα Αγ. Ευστράτιο

Μυτιλήνη Χίο

Σάμο Ικαρία

Δρομολογια προσ

68

Περιήγηση

Διαδρομές

Περιοχή Μούδρου

Σ’ αυτό το κομμάτι του νησιού που βρίσκεται στα ανατολικά θα χαρείτε γραφικά λιμανάκια, βραχώ-δεις και γεμάτες σπηλιές παραλίες, αλλά και παραλίες με αμμόλοφους, πλούσιους υγροβιότοπους, βραχώ-δη τοπία με απίστευτους χρωματισμούς, τους αρχαι-ολογικούς χώρους της αρχαίας πόλης Πολιόχνης, της Ηφαιστείας και του ιερού των Καβείρων καθώς και τη γνωστή από το μύθο σπηλιά του Φιλοκτήτη. Ο Μού-δρος είναι επίσης γνωστός και από τη σύγχρονη ιστο-ρία, αφού εδώ υπεγράφη στις 31 Οκτωβρίου 1918 η γνωστή Συνθήκη Ανακωχής του Μούδρου μεταξύ των Συμμάχων και της Τουρκίας με την οποία έληγε επισή-μως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Στην μεγάλη αυτή περιοχή που ουσιαστικά αποτελεί ολόκληρη την ανατολική Λήμνο υπάρχουν η ομώνυμη πόλη και τα χωριά Καλλιόπη, Καμίνια, Λύχνα, Κοντο-πούλι, Παναγιά, Πλάκα, Ρεπανίδι, Ρουσσοπούλι, Ρωμα-νού, Σκανδάλι, Φισίνι και Αγιά Σοφιά.

69

Περιήγηση

Διαδρομές

70

Περιήγηση

Διαδρομές

Τα χωριάΜούδρος

Αν δεχτούμε ότι η Μύρινα είναι η «κοσμοπολίτισσα» της Λήμνου, ο Μούδρος έχει την δική του ιδιαιτερότη-τα, που στηρίζεται στην προνομιακή του θέση μιας και ο όρμος του θεωρείται απ’ τους ασφαλέστερους της Μεσογείου.

Μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα διαχέεται γύρω από το γραφικό λιμάνι του με τις ψαροταβέρνες, που ενδεί-κνυται κυρίως για την απογευματινή ραστώνη. Εδώ, ετοίμασε το φωτογραφικό σου φακό και πάρε θέση σε κάποιο λόφο. Η θέα τη στιγμή που ο ήλιος συνα-ντά τον ορίζοντα, είναι συγκλονιστική και αξίζει να την απαθανατίσεις. Μια βόλτα νοτιοανατολικά της πόλης, θα σε φέρει στο Συμμαχικό Νεκροταφείο, το οποίο θυ-μίζει εκείνους που έχασαν τη ζωή τους στην ιστορική εκστρατεία και τη μάχη της Καλλίπολης. Εδώ έγινε και η περίφημη ναυμαχία της Λήμνου.

Λίγο πριν μπεις στο χωριό, αντικρίζεις μέσα στον κόλπο μια μικρή νησίδα, το Κουκονήσι, που ενώνεται με τη στεριά με μια στενή λωρίδα γης. Εκεί, τα τελευ-ταία 20 χρόνια, η αρχαιολογική σκαπάνη με επικεφα-λής τον αρχαιολόγο Χρήστο Μπουλώτη ανέδειξε έναν οικισμό απ’ την εποχή της Χαλκοκρατίας με ευρήμα-τα μυκηναϊκής προέλευσης. Στο Μούδρο μπορεί κα-νείς να θαυμάσει ορισμένους ιερούς Ναούς ιδιαίτε-ρης ομορφιάς όπως την εκκλησία των Ταξιαρχών. Επί-σης διαθέτει ένα υπέροχο πέτρινο δημοτικό σχολείο. Στο λιμάνι του Μούδρου πραγματοποιούνται κάθε κα-λοκαίρι ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και συναυλί-ες. Νυχτερινά καταστήματα, καφετέριες καθώς και εν-διαφέροντα εμπορικά μαγαζιά υπάρχουν στη «συμμα-ζεμένη» αγορά του Μούδρου. Σήμερα το χωριό έχει γύρω στους 1.000 κατοίκους.

Το Συμμαχικό Νεκροταφείο του Μούδρου

Το λιμάνι του Μούδρου κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο απο-τέλεσε την κύρια βάση των Συμμαχικών Δυνάμεων για την εκστρατεία της Καλλίπο-λης (1915).Η νότια παραλία, ο λεγόμενος μέχρι σήμερα “Αερολιμένας”, διαμορφώθηκε σε χώρο προ-σγείωσης υδροπλάνων.Εκατοντάδες νεκροί στρατιώ-τες της εκστρατείας της Καλλί-πολης, κυρίως Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, θάφτηκαν στο συμμαχικό νεκροταφείο του Μούδρου, το οποίο σήμερα αποτελεί παγκόσμιο μνημείο που δέχεται κάθε χρόνο εκα-τοντάδες επισκέπτες.

71

Περιήγηση

Διαδρομές

Κοντοπούλι

Το χωριό βρίσκεται κοντά στις λίμνες Αλυκή και Χορταρόλιμνη. Πέτρινα σπίτια, αυλές, ξερικά μποστά-νια, εξαιρετική εκκλησία και υπέροχη βουκολική ατμό-σφαιρα συνθέτουν ένα ονειρεμένο σύνολο. Έγινε ευ-ρύτερα γνωστό ως τόπος εξορίας του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος έγραψε πολλά ποιήματα για το Καπνι-σμένο Τσουκάλι εδώ. Στο Κοντοπούλι λειτουργεί παρα-δοσιακό τσουκαλάδικο και η όμορφη πλατεία του έχει πολλές επιλογές διασκέδασης και φαγητού, είτε θέλετε ταβερνάκι, μεζεδοπωλείο ή πιτσαρία. Το χωριό διαθέ-τει έναν δραστήριο σύλλογο νέων που οργανώνει δι-άφορες καλοκαιρινές εκδηλώσεις στο σχολείο και την πλατεία του χωριού. Αν είστε τυχεροί, όλο και κάτι «θα παίζει» στο Κοντοπούλι. Σήμερα στο χωριό ζουν περί-που 700 μόνιμοι κάτοικοι.

Καλλιόπη

Λίγες εκατοντάδες μέτρα ΝΑ απ’ το Κοντοπούλι, θα βρεις το χωριό Καλλιόπη. Χρονολογείται απ’ το 1200 ήδη και σήμερα έχει περίπου 300 κατοίκους. Θαυμάσι-ος ο Ναός του Αγ. Γεωργίου με το πέτρινο καμπαναριό του. Προς τιμήν του πολιούχου του χωριού πραγματο-

72

Περιήγηση

Διαδρομές

Κέρος – Χορταρόλιμνη – Αλυκή

Ανάμεσα στις δυο λίμνες του νησιού υπάρχει μια εκπληκτι-κή, 5 χιλιομέτρων περίπου, παραλία με αμμοθίνες και κρι-νάκια της θάλασσας. Είναι το Κέρος. Όλη η περιοχή είναι κα-τάσπαρτη από μικρές αγροικί-ες. Το Κέρος θεωρείται εξαιρε-τική περιοχή για τους λάτρεις του σέρφινγκ, αφού το πιά-νει ο βοριάς. Στο τέλος της πα-ραλίας, αριστερά, υπάρχει ένα πευκοδάσος, όπου μπορείς να κάνεις ελεύθερα κάμπινγκ, με σκηνές ή τροχόσπιτα. Οδηγώ-ντας στο χωματόδρομο κατά μήκος της παραλίας, μετά το Κέρος, θα δεις αριστερά σου την Ασπρολίμνη. Λίγο παρα-κάτω βρίσκεται η Αλυκή, αλλά μην την επισκεφθείς με το αυ-τοκίνητο, γιατί, όπως λένε οι ντόπιοι, η άμμος της περιοχής είναι ύπουλη. Είναι καλύτερα να επιστρέψεις και να πας εκεί από τον κεντρικό δρόμο. Κάνοντας την υπέροχη δια-δρομή προς το χωριό Πανα-γιά, περνάς από έναν όμορφο αγροτικό οικισμό. Στα δεξιά σου απλώνει νωχελικά τα νερά της η Αλυκή, ένας σπουδαί-ος υδροβιότοπος, που το χει-μώνα γεμίζει με πουλιά (φλα-μίνγκο, ερωδιούς κ.λπ.) και το καλοκαίρι γίνεται κάτασπρος από το αλάτι. Πηγαίνοντας προς το Κέρος, περνάς επίσης και από την Χορταρόλιμνη, που το χειμώνα είναι γεμάτη νερό και το καλο-καίρι μετατρέπεται σε έλος.

ποιούνται ιπποδρομίες στην γιορτή του στις 23 Απριλί-ου. Η Καλλιόπη βρίσκεται ανάμεσα στην παραλία του Κέρους, και τις λίμνες Αλυκή και Χορταρόλιμνη.

Καμίνια

Περνώντας από την πλαγιά του λόφου Κουρακά, συναντάς το χωριό Καμίνια. Εδώ λέγεται πως κάποτε υπήρχαν καμίνια, όπου έψηναν πήλινα αγγεία.

Στη γεμάτη ακακίες πλατεία, στο εξαιρετικό ταβερ-νάκι του Αντρέα, θα χορτάσεις με ψητούρα και διά-φορους μεζέδες. Μια πολύ ωραία εκκλησία δεσπόζει στη μέση του χωριού. Τα Καμίνια είναι ένα από τα πα-λαιότερα χωριά του νησιού και βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης. Εκεί, τα ευρή-ματα των ανασκαφών, που κάνουν Ιταλοί αρχαιολόγοι από το 1930, δείχνουν επτά διαδοχικά στρώματα πό-λεων, χτισμένων η μια πάνω στην άλλη - κάτι που μαρ-τυρά έναν πολιτισμό τουλάχιστον 5.000 ετών. Μιας και βρίσκεσαι δίπλα, αξίζει τον κόπο να τον επισκεφθείς.

Στα χαλάσματα του ναού του Αγίου Αλεξάνδρου, στην περιοχή Σώκαστρο, βρέθηκε η περίφημη «Πλά-κα των Καμινίων», μια πελασγική-τυρρηνική επιγραφή, που ακόμα δεν έχει ερμηνευτεί. Το χωριό φημίζεται για το εξαιρετικής ποιότητας γλυκάνισό του, το οποίο εί-ναι απαραίτητο στην παρασκευή ούζου, αλλά και για το κόκκινο κρασί, από τη λημνιά ποικιλία καλαμπάκι.

73

Περιήγηση

Διαδρομές

74

Περιήγηση

Διαδρομές

Αγία Σοφία

Καθώς μπαίνεις στο χωριό, συναντάς ένα μπακάλι-κο-πρώην καφενεδάκι, που τώρα πια λειτουργεί μόνο σαν λακαριό. Εκεί πάνε με τη σειρά οι κάτοικοι των γύρω χωριών και αποστάζουν το ρακί τους. Αν βρεις κάποιον μέσα, μπορεί να σε κεράσει ένα ποτηράκι.

Βγαίνοντας από το χωριό, μετά το λακαριό, αριστε-ρά βλέπεις την πινακίδα για την αρχαία πόλη του νη-σιού, την Πολιόχνη. Δεξιά βρίσκεται το Παραδείσι, με τα θυμάρια και τους αμπελώνες, και αριστερά το Πα-ραχείρι. Αν προχωρήσεις νοτιότερα, θα συναντήσεις τα ερείπια του κάστρου της Σκάλας.

Ρουσσοπούλι

Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Μούδρου και είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου. Πη-γαίνοντας προς τα εκεί, συναντάς βράχους με απίστευ-τους χρωματισμούς, αλλά και τη Χορταρόλιμνη.

Το Ρουσσοπούλι είναι ένα μικρό επίπεδο χωριό, με παλιά, αλλά και κάποια ανακαινισμένα σπίτια. Εκεί θα δεις και τα απομεινάρια ενός βυζαντινού ναού, αλλά και μερικών εκκλησιών που υπήρχαν παλαιότερα στην περιοχή, η οποία, γενικώς, αποπνέει μια αίσθηση ερη-μιάς.

Παναγιά - Πλάκα

Ένας φάρος, από τους ωραιότερους της Ελλάδας, υψώνεται στο ανατολικό άκρο του ακρωτηρίου της Πλακάς, ενώ το λιμάνι με τις ψαρόβαρκες σε «στέλ-νει» σε άλλες εποχές. Κάνε μια βουτιά από την αμμου-δερή παραλία με τα αρμυρίκια. Στη φυσική αυτή χερ-σόνησο, που απλώνεται μέσα στη θάλασσα, σώζονται τα ερείπια του μεσαιωνικού φρουρίου Παλαιόκαστρο, στο βυθό της έχουν εντοπιστεί τα ίχνη αρχαίας πόλης ενώ πάνω στο κύμα της αναβλύζει αγίασμα (ραδιούχο νερό με ιαματικές ιδιότητες).

Στην άκρη της παραλίας του Αγίου Χαραλάμπους, θα συναντήσεις μια ταβέρνα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Μην ξεχάσεις να γευτείς «φρούτα του πάθους» που φημίζονται για τις αφροδισιακές τους ιδιότητες. Πηγαί-νοντας προς Πλακά, περνάς και από το χωριό Παναγιά. Ζωντανό χωριό, με αρκετό κόσμο και ένα τοπίο προς το φάρο καθαρά σεληνιακό γεμάτο αστιβιές. Πάρε το χωματόδρομο, που θα σε βγάλει στο φημισμένο για τις πέρδικες και τα σιτηρά του Ζεματά. Η παραλία του έχει αρμυρίκια και μια καντίνα. Από μακριά αγνα-ντεύεις την ακτή Νευτίνα. Πηγαίνοντας, τώρα, προς το ιερό των Καβείρων, αριστερά σου θα δεις μια τεράστια εγκαταλελειμμένη ξενοδοχειακή μονάδα, που μοιάζει λεηλατημένο χωριό.

Λημνία Γη

Η Λημνία Γη, ξακουστό και πρότυπο φάρμακο απ’ την εποχή του Γαληνού έως και τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν μία ειδική λάσπη, κάτι σαν πη-λός που εξορυσσόταν κατά τη διάρκεια τελετών, με μεγάλη προσοχή και ευλάβεια σε διά-φορες ιστορικές περιόδους. Η Λημνία Γη ή terra sigilata κατά τα μεσαιωνικά χρόνια ήταν φημισμένη για τις θεραπευτι-κές της ιδιότητες. Καθώς λέ-γεται πως προφύλασσε απ’ τις δηλητηριάσεις, αποτελού-σε σπουδαίο δώρο για τη Δυ-τική και Ανατολική αριστο-κρατία. Πολλές φορές μάλιστα προσφερόταν και ως βασιλικό δώρο σε αυτοκράτορες. Ο εξορυσσόμενος πηλός περ-νούσε ειδική κατεργασία κα-θαρισμού και κατόπιν του δι-νόταν η μορφή δισκίου το οποίο σφραγιζόταν. Στην αρ-χαία εποχή με την κεφαλή της θεάς Αρτέμιδος, κατά την Τουρκοκρατία με την ημισέλη-νο κλπ. Το πρώτο παγκοσμίως πρότυπο φάρμακο -και μάλι-στα με σφραγίδα- γεννήθηκε στη Λήμνο!

75

Περιήγηση

Διαδρομές

Ρεπανίδι

Το χωριό αναφέρεται απ’ το 1285 σε μοναστηριακά έγγραφα. Απ’ τα αρχαιό-τερα του νησιού έχει τόσες βελανιδιές, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έκα-νε εξαγωγή στα βυρσοδεψεία της Δύ-σης. Κοντά στο Ρεπανίδι στο εκκλησά-κι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, γι-νόταν η εξόρυξη της Λημνίας Γης, που ήταν γνωστή από την εποχή του Θεό-φραστου και του περίφημου γιατρού της αρχαιότητας Γαληνού, για τις θερα-πευτικές της ιδιότητες.

Κότσινας

Φεύγοντας απ’ το Ρεπανίδι προς τα βόρεια και μετά από 2 χιλ., θα φτάσεις

στο ιδιαίτερης ομορφιάς επίνειο του Κό-τσινα. Κατεβαίνοντας στον όρμο θα δεις στα δεξιά σου την εκκλησία της Ζωοδό-χου Πηγής. Η εκκλησία είναι χτισμένη πάνω σε έναν τεχνητό γήλοφο που κά-ποτε στήριζε το μεσαιωνικό κάστρο της περιοχής.

Πήγαινε μια βόλτα από την πλευρά της θάλασσας, για να δεις κάποια απο-μεινάρια του αρχαίου κάστρου. Σ’ αυτό ζήτησε προστασία ο τελευταίος αυτο-κράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντί-νος Παλαιολόγος. Εδώ, επίσης, έδρασε η θρυλική κόρη της Λήμνου, Μαρούλα, η οποία, όπως λέγεται, κατάφερε να τρέ-ψει σε φυγή τους Τούρκους το 1478. Το άγαλμά της που στολίζει το λόφο, μας θυμίζει την πράξη της. Αν κατέβεις 64

76

Περιήγηση

Διαδρομές

σκαλοπάτια, θα βρεθείς κάτω από την εκκλησία, μέσα στο λαξευμένο βράχο, και θα βρεις το αγίασμα που αναβλύζει από την υπόγεια πηγή.

Στο λιμανάκι του Κότσινα υπάρχουν τρεις εξαιρετι-κές ταβέρνες και μία όμορφη παραλία με ρηχά και ζε-στά νερά.

Λύχνα

Τα Λύχνα σύμφωνα με την παράδοση πήραν το όνο-μα τους απ’ τους λύχνους των σπιτιών, τους οποίους έβλεπαν οι ναυτικοί ερχόμενοι απ’ τη θάλασσα του Μούδρου. Σήμερα στο χωριό υπάρχει ένας αναστη-λωμένος μύλος που δεσπόζει σε λόφο στην έξοδο του χωριού. Στα Λύχνα κατοικούν περίπου 300 άτομα.

Ρωμανού

Το χωριό Ρωμανού με τα τέλεια διατηρημένα πετρό-χτιστα σπίτια του βρίσκεται ανάμεσα στο Μούδρο και το Ρεπανίδι. Θαυμάστε καθώς μπαίνετε στο χωριό απ’ το Ρεπανίδι, τα υπέροχα σπίτια και τις μάντρες του χω-ριού και ξαποστάστε στην όμορφη πλατεία του. Αξιο-σημείωτος ο ναός του χωριού καθώς και οι μύλοι του.

77

Περιήγηση

Διαδρομές

Σκανδάλι – Σκίδι – Παρθενόμυτος

Πετρόχτιστος και με πολλές μάντρες, ο Παρθενό-μυτος είναι ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό χωριό, χτι-σμένο στη μέση του πουθενά. Η αμέσως επόμενη, επίσης απέραντη και εντυπωσιακή, παραλία είναι το Σκίδι. Αμμουδερή και εύκολα προσβάσιμη, αποτελεί το τέλειο μέρος για κάμπινγκ, κάτω από τη δροσε-ρή σκιά των αρμυρικιών. Αριστερά υπάρχει και μια πηγούλα, που αναβλύζει πόσιμο δροσερό νερό. Το ήσυχο και γραφικό χωριό Σκανδάλη, στο νοτιοδυτι-κό άκρο του νησιού, είναι το κέντρο της μελισσοκο-μίας.

Φίσίνη – Λιμανάκι της Αγιάς – Άγιος Μάρνος

Η Φισίνη είναι ένα μικρό, σχεδόν εγκαταλελειμ-μένο, χωριό, γεμάτο μουριές. Το όνομά της το πήρε από τους ισχυρούς ανέμους που φυσάνε στην περιο-χή. Φεύγοντας από εκεί, κατευθύνεσαι προς το λιμα-νάκι της Αγιάς. Αριστερά του βλέπεις το εκκλησάκι του Αγίου Σώζοντα. Ο παραδοσιακός αυτός λατρευ-τικός χώρος διέθετε, πάνω ακριβώς από τη θάλασ-σα, πετρόχτιστα κελιά για τους προσκυνητές. Τώρα τα βλέπεις εκεί εγκαταλελειμμένα. Ο δρόμος μέχρι εκείνο το σημείο είναι ασφαλτοστρωμένος. Αν εί-σαι σε φάση περιπέτειας, μπορείς να περπατήσεις ή να οδηγήσεις ένα 4Χ4 μέχρι την παρθένα και άγνω-στη στους πολλούς παραλία του Αγίου Μάρνου. Αρι-στερά και δεξιά της υπάρχουν δεκάδες τζιτζιφιές και πάνω στο λόφο της απλώνεται μια σειρά από ανεμό-μυλους.

Τα Αξιοθέατα με μια ματιά

Τα Αξιοθέατα με μια ματιά

Μουσεία .................................................. σελ.80

Κάστρα ...................................................... σελ.81

Αρχαιολογικοί χώροι ...................... σελ.81

Ναοί και ξωκλήσια ......................... σελ.81

Το Απολιθωμένο Δάσος .............. σελ.84

80

Αξιοθέατα

Μουσεία

Αρχαιολογικό Μουσείο ΛήμνουΕξαιρετικά και αξιόλογα τα ευρήματα που

φυλάσσονται σ’ αυτό το μουσείο, όλα από ανασκαφές που έγιναν στην Πολιόχνη, την Ηφαιστεία, την Ίμβρο, και στο Καβείριο. Περί-φημο το αντίγραφο της Στήλης των Καμινίων, που φέρει παράσταση πολεμιστή και μια τυρ-ρηνική επιγραφή. Εδώ θα δεις τον κρατήρα με τις διπλές λαβές, του 8ου & του 7ου αιώνα π.Χ. καθώς και το πήλινο ειδώλιο της Κυβέλης.

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή8:30 – 15:00. (Δευτέρα κλειστά) Μύρινα, τηλ. 22540 22990

Μουσείο Ναυτικής παράδοσης και σπογγαλιείας

Σήμερα στο χωριό Νέα Κούταλη λειτουργεί το Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης και Σπογ-γαλιείας, με πολλές σημαντικές πληροφορίες για τη σπουδαία αυτή τέχνη, που για τη Λή-μνο χάθηκε, δυστυχώς, τη δεκαετία του ’70.

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη -Παρασκευή 10:00-14:00 (Τρίτη κλειστά)Νέα Κούταλη, τηλ. 2254092383

Λαογραφικό ΜουσείοΣτο Λαογραφικό μουσείο του Πορτιανού

εκτίθενται παραδοσιακές ενδυμασίες και διά-φορα χρηστικά αντικείμενα της καθημερινής

ζωής, όπως αργαλιοί, στημόνια, γεωργικά ερ-γαλεία κλπ. Επίσης παρουσιάζονται αναπαρα-στάσεις των γνήσιων χρηστικών χώρων του λημνιού σπιτιού όπως η γωνιά με τη χόβολη, το καθιστικό με τους σοφράδες κ.α. Όλα μέσα σε ένα ιδιαίτερα όμορφο διώροφο κτίριο που έχει αξία από μόνο του.

Πορτιανού, τηλ. 2254051785

81

Αξιοθέατα

Κάστρα

Το Κάστρο της ΜύριναςΤο κάστρο της Μύρινας ή "Παλιόκα-

στρο" αποτελεί ένα από τα πιο καλο-διατηρημένα κάστρα του Αιγαίου πε-λάγους. Σ’ αυτό μπορούν να αναγνωρι-στούν πολλές περίοδοι της ιστορίας του νησιού. Στα νότια της πρώτης πύλης του γενουάτικου κάστρου διατηρείται ένα τμήμα των κυκλώπειων πελασγικών τει-χών. Οι βυζαντινοί έκτισαν το 1186, επί αυτοκρατορίας Ανδρόνικου Α' Κομνη-νού, ένα μικρό αλλά ισχυρό κάστρο, από το οποίο όμως σώζονται ελάχιστα στοι-χεία. Στη συνέχεια, την περίοδο της Φρα-γκοκρατίας επισκευές πραγματοποιή-θηκαν από τον Filocalo Navigajoso. Κυ-ρίως όμως το κάστρο αναδιαμορφώθη-κε και επισκευάστηκε από τους Γενου-άτες και κατόπιν από τους Οθωμανούς. Σήμερα διακρίνονται ερείπια από κτή-ρια διοίκησης, και διαμονής της οθωμα-νικής φρουράς, συγκροτήματα δεξαμε-νών, στοές κ.α. Το κάστρο είναι επισκέ-ψιμο, όμως δε διαθέτει ειδικούς χώρους υποδοχής και ξενάγησης, επίσης χρειά-ζεται λίγη προσοχή κατά την περιδιάβα-σή του γιατί υπάρχει ελαφρά ολισθηρό-τητα στα πλινθόστρωτα δρομάκια του.

Το Φρούριο του ΚότσινουΤο φρούριο του Κότσινου ήταν από

τα σημαντικότερα φρούρια του νησιού μετά το φρούριο της Μύρινας και του Μούδρου.

Χτίστηκε πιθανότατα από τους Ναβι-γκαγιόζους που εξουσίαζαν το νησί με-ταξύ 1207 - 1276. Το 15ο αιώνα ήταν από τα ισχυρότερα φρούρια του νησιού.

Κατά την περίοδο που η Λήμνος ήταν υπό την κατοχή των Ενετών το Κάστρο δέχτηκε τέσσερις επιθέσεις από τους Τούρκους με αποτέλεσμα να υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές.

Σήμερα διακρίνονται μόνο κάποια τμήματα των τειχών του φρουρίου στο λόφο του Κότσινου όπου δεσπόζει ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής και το άγαλ-μα της Μαρούλας, η οποία, όπως λέγε-ται, κατάφερε να τρέψει σε φυγή τους Τούρκους το 1478.

Το Κάστρο του ΜούδρουΣτην περιοχή μεταξύ Μούδρου και

Ρουσσοπουλίου εκτεταμένα ερείπια οχυρωματικών έργων και τειχισμάτων βρίσκονται στον λόφο μεταξύ των δύο χωριών όπου οι μαρτυρίες τοποθετούν τον πρώτο οικισμό του Μoύδρoυ. Το Κά-στρο ήταν ένα από τα ισχυρότερα της Λήμνου, μαζί με αυτά της Μύρινας και του Κότσινου. Υπέστη κατά περιόδους μεγάλες ζημιές από επιθέσεις, ωστόσο αναφέρεται ότι βρίσκεται σε καλή κα-τάσταση μέχρι και το 1620. Σήμερα δυ-στυχώς ό,τι έχει απομείνει από το κά-στρο του Μούδρου είναι ελάχιστα ίχνη των τειχών. Η πρόσβαση στην περιοχή του Κάστρου είναι δυνατή από αγροτι-κό δρόμο μέχρι τη θέση «Μενάλπη» και στη συνέχεια με μονοπάτι μέχρι την κο-ρυφή.

Αρχαιολογικοί χώροι

Ο αρχαιολογικός χώρος της ΗφαιστείαςΚοντά στο Κοντοπούλι, προς τα βο-

ρειοανατολικά, βρίσκεται ο αρχαιο-

82

Αξιοθέατα

λογικός χώρος της Ηφαιστείας, όπου ήταν χτισμένο το περίφημο ιερό της με-γάλης θεάς της Λήμνου. Αποτελούσε κατά τους ιστορικούς χρόνους, τη δεύ-τερη σημαντικότερη πόλη της Λήμνου, μετά τη Μύρινα. Χρoνoλoγείται από την Χαλκoλιθική επoχή και φαίνεται ότι κατoικείτo συνεχώς μέχρι και τα Βυζα-ντινά χρόνια. Οι αρχαιολογικές ανασκα-φές μπόρεσαν να αποκαλύψουν μεταξύ των άλλων τo ιερό της Μεγάλης Θεάς, νεκρoπόλεις, λoυτρά, ένα μεγάλo oίκη-μα -πιθανότατα ανάκτoρo και πλήρως αναπαλαιωμένο ελληνιστικό-ρωμαϊκό θέατρo το οποίο εγκαινιάστηκε μόλις το 2010.

Όσοι επιθυμούν να θαυμάσουν από κοντά την αρχαία Ηφαιστεία, μπορούν να την επισκέπτονται καθημερινά, από τις 8:30π.μ. έως τις 3:00μ.μ. (Δευτέρα κλει-στά). Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθε-ρη και είναι δυνατή, η πρόσβαση με αυ-τοκίνητο μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο.

Το Ιερό των ΚαβείρωνΚοντά στο χωριό Παναγιά βρίσκεται

ο χώρος, όπου γινόταν κατά την αρχαι-ότητα η μύηση των πιστών στα Καβείρια Μυστήρια, το ιερό των Καβείρων. Τα Κα-βείρια μυστήρια ήταν η λαμπρή ετήσια γιορτή προς τιμήν των Καβείρων, στο ομώνυμο ιερό των θεών, και είχε σχέση με την αναγέννηση της φύσης και τη γο-νιμότητα της γης.

Το ιερό των Καβείρων μπορείτε να το επισκεφθείτε καθημερινά εκτός Δευτέ-ρας, από τις 9:00-15:00.

Η σπηλιά του ΦιλοκτήτηΚοντά στο ιερό των Καβείρων, υπάρ-

χει η σπηλιά του Φιλοκτήτη. Σύμφω-να με το μύθο οι Αχαιοί, πηγαίνοντας προς την Τροία, σταμάτησαν στο νησί και εγκατέλειψαν εκεί το Φιλοκτήτη, ο οποίος είχε δαγκωθεί από φίδι με απο-τέλεσμα το πόδι του να αναδύδει μια ανυπόφορη δυσοσμία. Σύμφωνα με τον θλύλο, ο Οδυσσέας τον ξαναπήρε ύστερα από κάποια χρόνια και τον πήγε στην Τροία, γιατί, σύμφωνα με τους χρη-σμούς του μάντη Έλενου, μόνο με τα όπλα του (το τόξο και τα βέλη του Ηρα-κλή) θα μπορούσαν να την καταλάβουν. Είναι ο ήρωας που ενέπνευσε τους τρεις τραγικούς ποιητές μας - η τραγωδία «Φι-λοκτήτης», του Σοφοκλή, σώζεται ακέ-ραια μέχρι τις μέρες μας.

Πολιόχνη: Ίσως η αρχαιότερη πόλη της ΕυρώπηςΤο καλοκαίρι του 1930, η Αρχαιολογι-

κή Σχολή Αθηνών ανακάλυψε την προϊ-στορική πόλη Πολιόχνη, που θεωρείται μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευ-ρώπης. Πρόκειται για έναν οικισμό που πέρασε από πολλές φάσεις αρχιτεκτονι-κής και πολιτιστικής ανάπτυξης, σε μια χρονική περίοδο που διήρκεσε από το 5000 π.Χ. μέχρι το 1600 π.Χ., οπότε και καταστράφηκε, πιθανώς, από γεωλογι-κά αίτια (ανύψωση της στάθμης του Αι-γαίου κ.ά.).

83

Αξιοθέατα

Τα μεταλλικά αντικείμενα (μήτρες, κα-λούπια, μεταλλευτικές χοάνες, λίθινος σφυροπέλεκυς) που βρέθηκαν εκεί και που χρονολογούνται στις αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ., αλλά και οι αποδείξεις ότι αυτά τα όπλα και εργαλεία κατασκευά-ζονταν επί τόπου, μαρτυρούν ότι η Λή-μνος έγινε πολύ πρώιμα ένα σπουδαίο μεταλλουργικό κέντρο και διαδραμάτι-σε σημαντικότατο ρόλο στα πράγματα του Αιγαίου. Ο πλούτος που συγκέντρω-σε από την κατεργασία και τη διακίνη-ση των μετάλλων και της τεχνογνωσίας της, καθρεφτίζεται στην υψηλής στάθ-μης αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της Πολιόχνης.

Το πρώτο βουλευτήριο του κόσμου

Η Κοινοτική Αποθήκη και η Αίθουσα Συνελεύσεων (βουλευτήριο) που απο-κάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη, απο-δεικνύουν ότι η Λήμνος εισήγαγε πρώ-τη θεσμούς συλλογικής διακυβέρνησης στο Αιγαίο και στον κόσμο γενικότερα.

Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ. 22540 91249

Ο παλαιολιθικός οικισμός στο ΛουρίΠρόσφατες ανασκαφές απ' το αρχαι-

ολογικό τμήμα του ΑΠΘ το 2009 στην περιοχή Λουρί κοντά στο χωριό Φισίνη, έφεραν στο φως ένα οικιστικό σύνολο και λίθινα εργαλεία εξαιρετικής ποιότη-τας της επιπαλαιολιθικής εποχής, ηλικί-ας 14.000 ετών. Φαίνεται πως η Λήμνος κατοικούταν ήδη απ' το 12.000 π.Χ από ομάδες ψαράδων, κυνηγών και τροφο-συλλεκτών. Πρόκειται για τον πλέον πρώιμο ορίζοντα της ιστορίας του Αι-

γαίου. Οι ανασκαφές στο Λουρί συνεχί-ζονται ακόμη αποκαλύπτοντας συνεχώς νέα στοιχεία.

Ιερό της ΑρτέμιδοςΑνάμεσα στις εγκαταστάσεις του ξε-

νοδοχείου Porto Palace που βρίσκεται στην περιοχή του Αυλώνα μετά τα Ρηχά Νερά, υπάρχει το ιερό της Αρτέμιδος. Το έφεραν στο φως οι εργασίες ανέγερσης του ξενοδοχείο. Αποτελείται από αψι-δωτά κτίσματα και τον κυρίως ναό με το βωμό στο κέντρο του. Οι αρχαιολόγοι ανέσυραν διάφορα ειδώλια Ταύρων και άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα που μαρ-τυρούν τη λατρεία της θεάς στην περιο-χή της Μύρινας.

Επισκέψιμο κάθε μέρα και οποιαδή-ποτε ώρα, με πρόσβαση απ' το ξενοδο-χείο Porto Palace

Προϊστορική ΜύριναΗ πρωιμότερη εκδοχή της Μύρινας

ως τώρα, χρονολογείται απ' την 4η χι-λιετία π.Χ., δηλαδή την ύστερη νεολιθι-κή περίοδο. Οι πρώτοι κάτοικοι της Μύ-ρινας επέλεξαν την περιοχή που σήμε-ρα βρίσκεται η Λέσχη των Αξιωματι-κών, στα Ρηχά Νερά, ενώ μέχρι το 2000 π.Χ. επεκτεινόταν σε 80.000 στρέμματα και αριθμούσε 3-4.000 κατοίκους. Σήμε-ρα το μοναδικό κομμάτι που είναι ορ-γανωμένα επισκέψιμο είναι αυτό στα Ρηχά Νερά. Εκεί μπορείτε να θαυμάσε-τε παραδείγματα λιθοδομών, σπιτιών και δρόμων απ' την μακρινή αυτή επο-χή, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη το 2004.

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 8:00-15:00, τηλ. 2254022257

Ναοί και ξωκλήσια

Η Παναγιά η ΚακκαβιώτισσαΟδηγώντας ανάμεσα από τα εντυπω-

σιακά γεωλογικά σχήματα των λόφων και διασχίζοντας το όρος Κάκκαβος, έχε το νου σου για την πινακίδα που δείχνει

84

Αξιοθέατα

το δρόμο για την Παναγία την Κακκα-βιώτισσα. Ακολούθησε το χωματόδρο-μο, ξέροντας ότι σύντομα θα βρεθείς μπροστά σ’ ένα συγκλονιστικό θέαμα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρων σχημάτων, κρύβουν μέσα στα σπλάχνα τους ένα εκκλησάκι.

Ο Ναός του ΕυαγγελισμούΗ μεγάλη αυτή εκκλησία βρίσκεται

στον Μούδρο, την παλιά πρωτεύουσα της Λήμνου. Είναι ένα από τα πιο σημα-ντικά αξιοθέατα και προσελκύει χιλιά-δες προσκυνητές ανήμερα του Ευαγγε-λισμού της Θεοτόκου, στις 25 Μαρτίου.

Ο Ναός του Άγιου ΣώζονταΗ Φυσίνη είναι ένα μικρό, σχεδόν

εγκαταλειμμένο, χωριό, γεμάτο μουριές. Το όνομά της το πήρε από τους ισχυ-ρούς ανέμους που φυσάνε στην περιο-χή. Φεύγοντας από εκεί, κατευθύνεσαι προς το λιμανάκι της Αγιάς. Αριστερά του βλέπεις το Ναό του Αγίου Σώζοντα. Ο παραδοσιακός αυτός λατρευτικός χώ-ρος διέθετε, πάνω ακριβώς από τη θά-λασσα, πετρόχτιστα κελιά για τους προ-σκυνητές. Τώρα τα βλέπεις εκεί εγκατα-λειμμένα. Ο δρόμος μέχρι εκείνο το ση-μείο είναι ασφαλτοστρωμένος.

Ο Άγιος Υπάτιος στο ΡεπανίδιΤο ξωκλήσι του Άγιου Υπάτιου στα βό-

ρεια του χωριού Ρεπανίδι διαθέτει ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και είναι χτισμένο σε αρχαία μαρμάρινη λιθοδο-μή.

Ο παλαιός Άγιος Γεώργιος ΡεπανιδίουΗ παλιά εκκλησία του χωριού έχει ξε-

χωριστή αξία μιας και έχει διατηρή-σει αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά των ναών της Λήμνου του 19ου αιώνα. Βρί-σκεται ακριβώς πίσω απ' τη νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Από το 2010 ξεκίνησε η αναπαλαίωσή της.

Το Απολιθωμένο Δάσος

Το απολιθωμένο δάσος του Μούδρου δημιουργήθηκε εξαιτίας ευνοϊκών συν-θηκών απολίθωσης του δάσους που υπήρχε στην περιοχή πριν από 30 εκα-τομμύρια χρόνια. Η δημιουργία του πε-τρωμένου δάσους συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση της ευρύτε-ρης περιοχής του Αιγαίου, όπου υπήρ-χαν ενεργά ηφαίστεια. Έτσι σε περίο-δο έντονης ηφαιστειακής δραστηριότη-τας εκσφενδονίζονταν από τον κρατή-ρα του ηφαιστείου λάβες, πυροκλαστι-κά υλικά, ηφαιστειακή στάχτη, η οποία κάλυψε την πλούσια υποτροπική βλά-στηση της περιοχής.

Η μεγαλύτερη εμφάνιση των φυτι-κών λειψάνων και κορμών της Λήμνου παρατηρείται μέσα στους πυροκλαστι-κούς σχηματισμούς της ενότητας Ρωμα-νού, του Βάρους, του Κότσινου και του Πορτιανού. Μια από τις καλύτερες επι-λογές σήμερα είναι η επίσκεψη στο Δη-μαρχείο του Μούδρου όπου παρουσιά-ζονται εντυπωσιακά ευρήματα από τις νέες ανασκαφές της ομάδας του Πανε-πιστημίου Αθηνών από την ευρύτερη περιοχή του Μούδρου.

Για περισσότερες πληροφορίες:Δήμος Λήμνου, τηλ.: 22543 50015

Παραλίες

Παραλίες

Στη Μύρινα και τη γύρω περιοχή ............ σελ.86

Περιοχή Μούδρου ............................................... σελ.89

Περιοχή Νέας Κούταλης ................................. σελ.89

Περιοχή Ατσικής ................................................. σελ.90

86

Παραλίες

Στη Μύρινα και τη γύρω περιοχή

Άη ΓιάννηςΜια αγαπημένη και ιδιαίτερα δημοφι-

λής παραλία, με εξαιρετικά διαυγή νερά.Καθώς κατεβαίνεις προς την άκρη της

παραλίας, το περιποιημένο καφέ-μπαρ «Cave» σε περιμένει δίπλα στην αμμου-διά και ακριβώς κάτω από τη σκιά του βράχου. Με ομπρέλες, ξαπλώστρες και μοδάτα μπαμπού έπιπλα, θα σου χαρί-σει μια αίσθηση εξωτικής πολυτέλειας. Ένας κηπάκος, φυτεμένος πάνω στην άμμο και κοντά στην είσοδο της σπη-λιάς, σε υποδέχεται, ενώ καταπράσινες αγγελικές, τζιτζιφιές, φοινικιές και κυ-παρισσοειδή, σε προετοιμάζουν για την απόλυτη χαλάρωση.

Δίπλα ακριβώς, το ταβερνάκι, υπό την επιμέλεια του ίδιου ιδιοκτήτη, έχει να σου προσφέρει ποικιλία από μεζέδες,

ψάρι και αυθεντικό περιβάλλον. Λίγο πιο πέρα, στο λοφάκι πάνω από το διπλανό ορμίσκο με την άμμο και τα βότσαλα, θα συναντήσεις το καφέ-μπαρ «Edem», όπου μπορείς να κάνεις μια απογευμα-τινή στάση, και να απολαύσεις τον καφέ ή το ποτό σου. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά ταβερνάκια με ψάρι και άλλες λιχουδιές, καθώς και πολλά ενοικιαζό-μενα δωμάτια. Τα περιποιημένα διαμε-ρίσματα «Sunset apartments» είναι από τα καλύτερα της περιοχής.

Lemnos VillageΑπό τις πιο φημισμένες παραλίες

του νησιού είναι αυτή που βρίσκεται μπροστά από το ξενοδοχείο «Lemnos Village». Πεντακάθαρη αμμουδιά και μάλιστα με γαλάζια σημαία, όπου προ-σφέρεται όλο το σετ για τους ψαγμέ-νους καλοπερασάκηδες τουρίστες, και, φυσικά, άψογη οργάνωση με ξαπλώ-στρες, ομπρέλες και θαλάσσια σπορ.

87

Παραλίες

88

Παραλίες

Ρηχά ΝεράΗ πιο κοσμική παραλία της Μύρινας, όπου βρίσκεται

και το θρυλικό πλέον συγκρότημα «ΑΚΤΗ ΜΥΡΙΝΑ», κοντά στο Ρωμαίικο Γιαλό. Το target group της, περι-λαμβάνει ηλικίες από πολύ μικρές μέχρι πολύ μεγά-λες και προσφέρει χαλάρωση και άραγμα στα μπαρά-κια της παραλίας ή σπορ πάνω στο κύμα. Όσον αφο-ρά στη μουσική, θα ακούσεις από ελληνική μέχρι chill out ξένη. Διατηρεί την αίγλη του κλασικού παραλιακού θέρετρου, προσθέτοντας κάθε χρόνο νέες αφίξεις στο δυναμικό της.

ΑυλώναςΟ πρώτος κόλπος αμέσως μετά τα Ρηχά Νερά, με

υπέροχη αμμώδη παραλία, για πιο ήσυχο μπάνιο. Τα ηφαιστειώδη γύρω νησάκια είναι ό,τι πρέπει για τους ψαροντουφεκάδες. Με θαλάσσια σπορ για μικρούς και μεγάλους και μπαράκια για παγωμένες μπίρες και σνακ. Πάνω στον Αυλώνα είναι χτισμένο και το VIP ξε-νοδοχείο «PORTO MYRINA PALACE».

89

Παραλίες

ΠλατύΑπό τις ομορφότερες αμμουδιές

-πολύ κοντά στην πόλη- που συγκε-ντρώνει και πολύ κόσμο. Η περιοχή ανα-πτύσσεται τουριστικά ολοένα και πε-ρισσότερο. Απόλαυσε οικογενειακώς την παραλία με τις ομπρέλες, τις ξαπλώ-στρες, τα μπαράκια και τα θαλάσσια σπορ στα beach bar.

Παραλία ΘανούςΞεχωριστή και δημοφιλής. Εδώ χτυπά

η καρδιά της τουριστικής σεζόν: άπει-ρα ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, καφέ, ψάθινες ομπρέλες, ξύλινα τραπέ-ζια, ξαπλώστρες, μουσικές, αλλά και γυ-μνισμός –αν αυτό ψάχνεις- σε μια ιδι-αίτερη παραλία. Ιδιαίτερα προσεγμέ-νο το beach bar «Παντελής». Στο γειτο-νικό «Boomerang» θα έχεις την ευκαι-ρία να παίξεις beach volley σε επαγγελ-ματικές αθλητικές εγκαταστάσεις και θα απολαύσεις ξεχωριστά events και happenings.

Περιοχή Μούδρου

Χαβούλι, Σαγρίδα, ΦαναράκιΤρεις υπέροχες παραλίες, η μια δί-

πλα στην άλλη, με ξεχωριστή αμμου-διά. Στο Φαναράκι υπάρχει ταβέρνα και

beach bar και, αν είσαι φίλος των σπορ, ένα φιλέ για volley ball σε περιμένει. Κο-ντά στο Φαναράκι, οι αμμόλοφοι με τις αστοιβιές και τους θάμνους και τα βρά-χια με τις λιμνούλες που σχηματίζονται μέσα στις κοιλότητές τους, συνθέτουν ένα γεωλογικό πανόραμα, που δεν χορ-ταίνεις να κοιτάς. Μοναδική εμπειρία στο φαναράκι είναι η διάβαση μέσα απ ‘το κτήμα του «Γερμανού» προς τα βρα-χάκια για βουτιές, κολύμπι και μάσκα.

ΚέροςΤο Κέρος θεωρείται εξαιρετική πε-

ριοχή για τους λάτρεις του σέρφινγκ (wind- και kitesurfing), αφού το πιάνει ο βοριάς. Εδώ παραδίδονται μαθήμα-τα wind- και kitesurfing. Κατά τους κα-λοκαιρινούς μήνες, λειτουργεί και ένα beach bar.

Περιοχή Νέας Κούταλης

Εάν είσαι κοντά στον Κοντιά, πάρε το δρόμο για άλλη μια γνωστή παραλία, το Νεβγάτη ή Ζεματά. Απόλαυσε τα κα-ταγάλανα νερά του και κάνε αμμόλου-τρο στην υπέροχη λεπτή άμμο του, που απλώνεται σε μήκος 2 χλμ. περίπου.

Διαθέτει πληθώρα από θαλάσσια σπορ, μπαράκια και καλό φαγητό, ένα μέρος που μπορεί να σε κρατήσει από

90

Παραλίες

το πρωί μέχρι το βράδυ. Εδώ θα βρεις και το «κινού-μενο» καράβι του Χάρη, ένα ξεχωριστό café-bar restaurant, ανοιχτό μόνο τα καλοκαίρια. Είναι, στην κυριολεξία, ένα μεγάλο καράβι με τροχούς, που πάει κι έρχεται πάνω στην άμμο! Από τα πιο κεφάτα στέ-κια. Εδώ θα βρεις, επίσης, θαλάσσια σπορ, ομπρέλες και ξαπλώστρες. Στην περιοχή λειτουργούν και ενοικι-αζόμενα αν δεν μπορείς να αποχωριστείς με τίποτα τη θάλασσα.

Περιοχή Ατσικής

ΓομάτιΜια υπέροχη βορινή αμμουδερή παραλία, το Γομά-

τι, στη θέση Άγιος Νικόλαος. Αυτή είναι μια από τις πιο ήρεμες και απάτητες παραλίες του νησιού. Μην μπερ-δευτείς, αν οι ντόπιοι σου πουν πως το εκκλησάκι είναι η Αγία Βαρβάρα.

ΚότσιναςΑπό τις πιο οικογενειακές παραλίες του νησιού, με

νότες τροπικής ατμόσφαιρας. Βουτιές και αθλοπαιδι-ές στα πολύ ρηχά νερά της παραλίας και ταβέρνες με εξαιρετικούς μεζέδες και φρέσκο ψάρι. Τοπ επιλογές για την παραλία το Ammos Beach Club με την εντελώς χαλαρωτική ατμόσφαιρα, αλλά και το Bahia στο τέρ-μα του κολπου.

Στο ξεχασμένο μουράγιο, το άγαλμα της τοπικής ηρωϊδας Μαρούλας, που στέκει αγέρωχο, και η εκκλη-σία της Ζωοδόχου Πηγής, θα σου δώσουν μια ακόμη εικόνα του όμορφου νησιού και θα σε κάνουν σίγου-ρα να αισθανθείς πως βρίσκεσαι σε έναν επίγειο πα-ράδεισο.

Άλλεςδραστηριότητες

Ιαματικά Λουτρά στα Θέρμα ............................ σελ.92

Παρατήρηση Πουλιών (bird watching) .... σελ.94

Πεζοπορία ....................................................................... σελ.95

Ποδηλασία .................................................................... σελ.96

Ψάρεμα ............................................................................. σελ.97

Θαλάσσια Σπορ ........................................................... σελ.97

Θρησκευτικός Τουρισμός ..................................... σελ.98

Γιορτές – Πολιτισμός – Πανηγύρια ............. σελ.99

Κατασκήνωση ............................................................. σελ.99

92

Άλλες

δραστ/τητες

Ιαματικά Λουτρά στα Θέρμα

Φεύγοντας από την πόλη της Μύρι-νας, προς βόρεια και ανατολικά του νη-σιού, ακολούθησε στον κεντρικό δρόμο την ταμπέλα, που θα σε οδηγήσει στα Θέρμα. Αν οδηγήσεις όλο ευθεία, θα βρεθείς σε μια περιοχή κατάφυτη από πλατάνια και λεύκες.

Στα Θέρμα, υπάρχουν ιαματικές πη-γές, που αξιοποιούνται απ’ την αρχαι-ότητα. Ο Χασάν Πασάς Τζεζάερλης το 1770 έχτισε ένα χαμάμ για την υγεία των κατοίκων της περιοχής, η διατηρημένη μορφή του οποίου ακόμη υπάρχει και λειτουργεί. Τα Therma Spa είναι ένα ορ-γανωμένο συγκρότημα λουτρών και άλ-λων θεραπειών, που λειτουργεί καθημε-ρινά, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, και προσφέρει μια εναλλακτική μορ-φή αναψυχής σε όσους επιθυμούν να επωφεληθούν από τις ιαματικές ιδιότη-τες των θερμών υδάτων του Ηφαίστου, μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον. Με-ρικές απ’ τις προτάσεις του δραστήριου ιδιοκτήτη τους Χ. Χαλαμανδάρη είναι:

Λουτροθεραπεία

Το νερό είναι χαμηλό σε άλατα και η θερμοκρασία του κυμαίνεται στους 44ο C. Η θερμοκρασία αυτή είναι βασικό

στοιχείο της θεραπείας μιας και επιδρά στο σώμα με πολλαπλούς τρόπους.

Πηλοθεραπεία

Βασίζεται στη χρήση ώριμου πηλού που εφαρμόζεται με εμβάπτιση ή επά-λειψη. Το «αγιόχωμα» των Θέρμων ωφε-λεί το δέρμα και βοηθά στην απορρό-φηση πολύτιμων ιχνοστοιχείων που πε-ριέχονται στον ιαματικό πηλό.

Μασάζ

Χαλαρώστε και θεραπευτείτε με τη βοήθεια ενός μασάζ απ’ τον πλούσιο κα-τάλογο των therma spa.

Αισθητική

Νιώστε και δείξτε την ομορφιά σας επιλέγοντας μια περιποίηση όπως σας αρμόζει. Αφήστε στους έμπειρους την εμφάνιση του προσώπου, των νυχιών και του δέρματός σας

Γαστρονομία

Τέλος μετά από μία απόλυτα χαλαρω-τική εμπειρία απολαύστε ένα gourmet πιάτο στο εστιατόριο των Τherma Spa, με συνοδεία ζωντανής lounge μουσι-κής και συναρπαστικές γεύσεις με τοπι-κό χρώμα και άρωμα Λήμνου.

93

Άλλες


22540 24365

Θέρµα - Μύρινα, Τηλ. 22540 [email protected]

Therma SpaΙαµατικά Λουτρά

Therma Spa

94

Άλλες


Παρατήρηση Πουλιών(bird watching)

Όσους ενδιαφέρει η παρατήρηση πουλιών, θα βρουν στη Λήμνο το κατάλ-ληλο μέρος για να απολαύσουν την αγα-πημένη τους δραστηριότητα.

Oι σημαντικότεροι υγρότοποι του νη-σιού, όπου έρχονται πάρα πολλά μετα-ναστευτικά πουλιά (έχουν καταγραφεί μέχρι και 4.000) για τη διαχείμασή τους, είναι το σύμπλεγμα των λιμνών Αλυ-κής, Χορταρόλιμνης και Ασπρολίμνης, που καλύπτει έκταση 14.000 στρεμ-μάτων περίπου και εντάσσεται στο δί-κτυο NATURA 2000. Σημαντικός υγρο-βιότοπος είναι και ο ιστορικός κόλπος του Μούδρου. Τόσο το μέγεθος όσο και η θέση του, δημιουργούν το τέλειο πε-ριβάλλον για τη διατήρηση πλούσιας ιχθυοπανίδας και οστρακοπανίδας.

• Ασπρολίμνη

Βρίσκεται ανάμεσα στην Αλυκή και τη Χορταρόλιμνη, χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα αλατιού και έχει έκταση 500 στρεμμάτων. Το καλοκαί-ρι ξεραίνεται. Οι δυο λίμνες του νησιού κατακλύζονται από αγριόχηνες, αγριό-παπιες, αγριόκυκνους, ερωδιούς, αλκυ-όνες, χαλκόκοτες, πελεκάνους, γλάρους, γλαρόνια, βουτηχτάρες, νερόκοτες και πυκνά σμήνη από ροζ φλαμίνγκο.

• Αλυκή

Η λίμνη αυτή βρίσκεται στην περιο-

χή του χωριού Κοντοπούλι, η έκτασή της ξεπερνά τα 6.300 στρέμματα, είναι αλμυρή και επικοινωνεί με τη θάλασσα μέσω μιας μικρής διώρυγας. Το χειμώνα γεμίζει με θαλασσινό νερό, που εξατμί-ζεται το καλοκαίρι, αφήνοντας πίσω του αλάτι άριστης ποιότητας.

• Του Παλαιού Πεδινού & της Νέας Κούταλης

Αβαθείς αλμυροί βάλτοι και άλλοι υγρότοποι, που σχηματίζονται από τα νερά της βροχής στο Διαπόρι και στην παραλία του Θάνους, αποτελούν κά-ποια από τα μαγικά τοπία του νησιού. Οι περιοχές αυτές φαίνονται φτωχές σε βλάστηση, φιλοξενούν, ωστόσο, πολλά απειλούμενα είδη, καθώς παρόμοιοι οι-κότοποι, σε διεθνές επίπεδο, έχουν εξα-φανιστεί.

• Χορταρόλιμνη

Είναι μια υφάλμυρη λίμνη, έκτασης 2.300 στρεμμάτων, που βρίσκεται στη διοικητική περιφέρεια του χωριού Καλ-λιόπη. Το καλοκαίρι είναι εντελώς στε-γνή, αλλά τις υπόλοιπες εποχές μοιάζει σαν γαλάζια ζωγραφιά σε πράσινο φό-ντο, με εκατοντάδες κελαηδήματα από ερωδιούς, καστανόπαπιες, καλαμοκα-νάδες και αβοκέτες, που δίνουν το δικό τους αγώνα για επιβίωση.

Είδη πουλιών που θα συναντήσεις.

Φοινικόπτερο: το ροζ φλαμίνγκο

Ένα εξωτικό ροδόχρωμο πτηνό, που

95

Άλλες

δραστ/τητεςχρησιμοποιεί το ιδιόμορφο ράμφος του σαν σουρωτήρι και ταΐζει τα μικρά του με ένα υγρό που μοιάζει με γάλα. Αφου-γκράσου το πέταγμά τους και θαύμασε τις μεγάλες ροζ φτερούγες, τα ψηλά πό-δια, το ανάστημα, το μακρύ λαιμό και το ιδιαίτερο σχήμα του κεφαλιού τους. Θε-ωρούνται οι ομορφότεροι και οι πλέον επιβλητικοί «επισκέπτες» της Λήμνου, στους φιλόξενους υγροτόπους της οποί-ας αναζητούν καταφύγιο κάθε χρόνο.

Κιρκινέζι

Μικρόσωμο γεράκι, που δεν φοβάται τον άνθρωπο και κινδυνεύει να πληρώ-σει το τίμημα με εξαφάνιση. Έρχεται στη Λήμνο την άνοιξη και προς το τέλος Αυ-γούστου πετά ως τα νότια της Σαχάρας, για να ξεχειμωνιάσει.

Καστανόπαπια

Μια πάπια που μοιάζει με χήνα. Έρχε-ται από την Ασία και είναι είδος υπό εξα-φάνιση.

Πολλά άλλα ορνιθοειδή, μερικά εξαι-ρετικά σπάνια όπως ο τσαλαπετεινός, (λίγα ζευγάρια έχουν απομείνει σε όλο το νησί) άλλα αγέρωχα όπως η αετογε-ρακίνα, ορισμένα νυχτόβια όπως οι κου-κουβάγιες και οι μπούφοι, είναι μερι-κά ακόμη πουλιά που θα δεις να πετάνε στον ουρανό της Λήμνου.

Πεζοπορία

Η Λήμνος διαθέτει μαγευτικές δια-δρομές που προσφέρονται για πεζοπο-ρία. Μερικές απ’ αυτές είναι:

Παναγία η Κακκαβιώτισσα

Οδηγώντας ανάμεσα από τα εντυπω-σιακά γεωλογικά σχήματα των λόφων και διασχίζοντας το όρος Κάκκαβος, έχε το νου σου για την πινακίδα που δείχνει το δρόμο για την Παναγία την Κακκα-βιώτισσα. Ακολούθησε το χωματόδρο-μο, ξέροντας ότι σύντομα θα βρεθείς μπροστά σ’ ένα συγκλονιστικό θέαμα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρων σχημάτων,

κρύβουν μέσα στα σπλάχνα τους ένα εκκλησάκι.

Το λευκό του χρώμα κάνει μια κα-ταπληκτική αντίθεση με το γήινο των βράχων, ενώ τα μπλε κάγκελά του, σου υπενθυμίζουν ότι πράγματι βρίσκεσαι σε ένα από τα πιο όμορφα αιγαιοπελαγί-τικα νησιά. Αν είσαι φαν της πεζοπορίας, ξεκίνα νωρίς το πρωί και πάρε το μονο-πάτι που οδηγεί εκεί. Ο καθαρός αέρας, η διαδρομή, αλλά και η θέα, θα σου μεί-νουν αξέχαστα.

Φακός

Ώρα για μερικές πρωτόγνωρες εμπει-ρίες, αφού από το Διαπόρι ξεκινούν οι οικολογικές διαδρομές Φακός και Αγία Ευφημία.

Μια φυσική στενή διώρυγα ανάμεσα στον κόλπο του Μούδρου και του Δια-πορίου, οδηγεί στη χερσόνησο του Φα-κού, με τα πολλά ξωκλήσια. Θα βρεθείς ανάμεσα σε μεγάλες καλλιεργημένες εκτάσεις, πλούσια βοσκοτόπια, αγρο-κτηνοτροφικές μονάδες και εξαιρετικής λαϊκής αρχιτεκτονικής μαντριά – πρό-κειται, άλλωστε, για την αρχαία περιο-

96

Άλλες


χή των Κεχαγιάδων της Λήμνου. Ένα κα-ταφύγιο άγριας ζωής, με δυνατή αύρα, πολλούς φρυγανότοπους, απόκρημνες ακτές, στενές παραλίες, ενδιαφέροντα ηφαιστειακά πολύχρωμα πετρώματα και απολιθώματα δένδρων, ηλικίας 17-21 εκατομμυρίων ετών. Μερικά σημεία αυτών των διαδρομών, μπορείς να τα περάσεις μόνο περπατώντας, γι’ αυτό, αν σκοπεύεις να το κάνεις, φρόντισε να έχεις μαζί σου αθλητικά παπούτσια και σακίδιο με όλα τα απαιτούμενα της πε-ζοπορίας.

Παχιές Αμμουδιές

Πάνω από την παραλία Γομάτι, βρί-σκεται η περιοχή με τις γνωστές Παχιές Αμμουδιές. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για τη μοναδική έρημο της Ευρώπης. Εκεί θα συναντήσεις τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου και του βυζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνεται ο γραφι-κότατος ορμίσκος και η παραλία Παπιάς. Καθώς προχωράς στους αμμόλοφους, ανεβαίνοντας προς τις Παχιές Αμμου-διές, μια δύσκολη, αλλά εκπληκτική δια-δρομή θα σε φέρει στη μέση μιας απρό-σμενης ερήμου – κάτι που μαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη παλαιολιθική εποχή.

Προφήτης Ηλίας

Αν έχεις χρόνο, περπάτησε από τα Θέρμα προς το βουνό -μια φανταστική διαδρομή 374 μέτρων- μέχρι το εκκλη-σάκι του Προφήτη Ηλία. Η θέα από εκεί είναι πανοραμική και πραγματικά απί-στευτη: δαντελωτά ακρογιάλια, ξέρες και στεριές ολόγυρα, το φράγμα που

βρίσκεται ανάμεσα στο βουνό Κρύκε-λα και τον Άγιο Δημήτριο και, αν η ατμό-σφαιρα είναι καθαρή, η κορφή του Αγί-ου Όρους, η Θάσος, η Σαμοθράκη και η Ίμβρος!

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα απ’ τις επιλεγμένες διαδρομές που προτεί-νει αυτός ο οδηγός, η Λήμνος αποτελεί έναν ανεξάντλητο σχεδόν τόπο αυτο-σχεδιασμού και επιλογών όσον αφορά το περπάτημα, πράγμα το οποίο οφεί-λεται φυσικά στην επίπεδη και άδεντρη φύση του νησιού. Φορέστε άνετα πα-πούτσια, πάρτε μαζί σας αρκετό νερό και ένα χάρτη και κάντε ένα μεγάλο πε-ρίπατο!

Ποδηλασία

Η Λήμνος προσφέρει πάρα πολύ ωραίες ευκαιρίες στον επίδοξο ποδη-λάτη. Πολύ συχνά θα δείτε ποδηλατικές ομάδες κυρίως ξένων τουριστών να κυ-λάνε ήρεμα στις ήπιες ανηφοριές και κα-τηφοριές του οδικού δικτύου. Θαυμά-σιες για ποδήλατο όλες οι κοντινές δι-αδρομές από τη Μύρινα, μέχρι τα χω-ριά Πλατύ, Κάσπακα και Κορνό, αλλά και μέσα στην πόλη είναι σίγουρο ότι θα σας λύσει τα χέρια και θα ωφελήσει πολύ την υγεία σας.

Η Λήμνος έχει αγκαλιάσει ήδη το πο-δήλατο και κάθε χρόνο οργανώνει μία η δύο ποδηλατοδρομίες στην πόλη της Μύρινας, όπου λαμβάνει μέρος πολύς και ενθουσιώδης κόσμος, νέοι και ενήλι-κες. Το ποδήλατο ωφελεί σημαντικά και το περιβάλλον, αν λοιπόν σας επιτρέπε-ται επιλέξτε το σαν μέσο μετακίνησης και δε θα το μετανιώσετε.

97

Άλλες


Ψάρεμα

Φίλοι ψαροτουφεκάδες, ψαράδες και συλλέκτες οστράκων! Βρίσκεστε στο πλέον ιδανικό μέρος για να εξασκήσετε το χόμπι σας και να κάνετε τους πάντες να τρίβουν τα μάτια τους με τα καλούδια που θα «βγάλετε» (και τις ιστορίες που θα τους πείτε).

Θεωρητικά κάθε όρμος, κολπίσκος, ηφαιστειακό βραχάκι και παραλία κρύ-βει στην αγκαλιά του θαλασσινά, ψάρια και όστρακα που περιμένουν για να μα-ζευτούν. Το ψάρεμα όμως είναι μια ιστο-ρία που ενώ πολλοί θέλουν να ακούνε, λίγοι ξέρουν να αφηγηθούν. Μέσα απ’ την κουβέντα και την επαφή με τους ντόπιους θα «ψαρέψετε» πρώτα πληρο-φορίες. Τα που και πώς της τέχνης. Έπει-τα βουρ στα μαγαζιά της Μύρινας για μονοδώλια, εξαρτήματα, εργαλεία και εξοπλισμό. Η θάλασσα θα γίνει ο ουρα-νός σας.

Αν σας αρέσει η περιπέτεια του ψα-ρέματος, το ψαροντούφεκο, η βάρκα ή συλλογή οστράκων γρήγορα θα πιάσε-τε τα κατατόπια και θα νιώσετε άνετα σε κάθε μόλο και ακτή της Λήμνου μιας

και οι ντόπιοι είναι φιλικοί και πολύ επι-κοινωνιακοί. Πιστέψτε μας, το ψάρι που έχετε βγάλει εσείς θα έχει άλλη γεύση όταν το βράδυ το ψήσετε στο αναμμέ-νο κάρβουνο.

Θαλάσσια Σπορ

Αν η αδρεναλίνη σας ανεβαίνει δύ-σκολα και αναζητάτε μια έντονη εμπει-ρία στο νερό, τότε ανήκετε στην κατη-γορία αυτή. Κυρίως στην Ανατολική Λή-μνο, αλλά και γενικότερα σε όλο το νησί, φυσούν βοριάδες και άνεμοι που είναι ιδανικοί για θαλάσσια σπόρ όπως το surfing και το kite surfing. Πόλος έλξης, η παραλία στο Κέρος, στο οποίο υπάρ-χει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα προ-σεγμένη οργάνωση που προσφέρει μα-θήματα για τους ανειδίκευτους και θαυ-μάσιες ευκαιρίες για τους έμπειρους αθλητές. Σε διάφορες μεγάλες παραλίες του νησιού θα έχετε την ευκαιρία να ξε-νοιάσετε με άλλες θαλάσσιες δραστηρι-ότητες και παιχνίδια.

Τοπ επιλογές ψαρέματος

- Το λιμανάκι του Μούδρου που είναι ιδι-αίτερα καθαρό, μιας και δεν έχει τακτικό αγκυροβόλιο - Το λιμανάκι του Κότσινα οπωσδήπο-τε, οι βράχοι στην άκρη του κόλπου έχουν πολλούς αχινούς. - Οι παραλίες του Άη Γιάννη σε όλο το μή-κος και το λιμανάκι της Ν.Κούταλης.

98

Άλλες


Θρησκευτικός Τουρισμός

Κάθε χωριό της Λήμνου έχει να λέει για την εκκλησία του. Με πάνω από 1.000 χρό-νια συνεχούς εκκλησιαστικής ιστορίας στο νησί, με πάμπολλα μεσαιωνικά, (όμως τώρα εξαφανισμένα) μοναστήρια και με-τόχια του Αγίου Όρους, η παρακαταθήκη τους σήμερα είναι ολοφάνερη στη μορφή των σύγχρονων εκκλησιών τις οποίες οι κά-τοικοι δεν άφησαν στην τύχη τους. Η θρη-σκεία άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της στη Λήμνο. Οι εκκλησίες είναι έργα τέχνης οι ίδιες, μιας και οι περισσότερες είναι δημι-ουργίες ξακουστών πετροπελεκάνων που τους έδωσαν την σημερινή τους μορφή κυ-ρίως το 19ο και πρώιμο 20ο αιώνα. Κρύ-βουν δε υπέροχα ξυλόγλυπτα τέμπλα, κα-θώς και σπάνιες -ενίοτε βυζαντινές- εικό-νες. Στη Μητρόπολη του νησιού, που βρί-σκεται στα Ρηχά Νερά υπάρχει επισκέψι-μο εκκλησιαστικό μουσείο με, σκεύη, κώ-δικες, εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά αντι-κείμενα.

Αν σας αρέσει η ιδέα του θρησκευτικού ταξιδίου, τότε σίγουρα θα βρείτε γαλή-νη και σε ένα απ’ τα 400 ξωκλήσια που κο-σμούν το αγροτικό τοπίο της Λήμνου. Πολ-λά απ’ αυτά παμπάλαια εκκλησάκια είναι ιδιοκτησίες ευσεβών Λημνιών, ενώ σ’ αυτά γίνονται κάθε καλοκαίρι λειτουργίες που είναι ανοιχτές προς όλον τον κόσμο. Αν ποτέ βρεθείτε σε μία τέτοια περάστε άφο-βα, και είναι σίγουρο ότι στο τέλος όλο και κάτι θα σας φιλέψουν οι φιλόξενοι Λημνιοί.

Τι δεν πρέπει να χάσετεΤην εκκλησία σε ρυθμό βασιλικής του 19ου αιώνα, στο χωριό Ρεπανίδι. Μην μπερδευτείτε όμως, δεν εννοούμε την καινούρια εκκλησία, αλλά την παλαιά

που βρίσκεται ακριβώς από πίσω. Έχει ξεχωριστή αξία, μιας και η συ-γκεκριμένη εκκλησία έχει διατηρή-

σει εντελώς αναλλοίωτη τη μορφή που είχε τον 19ο αιώνα. Από το 2010

έχει αρχίσει η αναπαλαίωσή της από ειδικό συνεργείο.

Μια βόλτα στον Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου όπου πραγματοποιείται

ένα απ’ τα πιο όμορφα πανηγύρια και ολονυκτίες του νησιού.

Τη λειτουργία της μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο παραθαλάσσιο ξωκλήσι

που βρίσκεται ανάμεσα στην Παναγιά και την Πλάκα, στις 6 Αυγούστου.

Στις 23 Αυγούστου τα εννιάμερα της Παναγίας, στον Κότσινα όπου πάλι

πραγματοποιείται ολονυκτία.

99

Άλλες


Γιορτές – Πολιτισμός – Πανηγύρια

Στη Λήμνο όλον τον χειμώνα λειτουργούν δραστήριοι πολιτιστικοί σύλλογοι νέων και ενη-λίκων που ανυπομονούν να παρουσιάσουν τα προϊόντα των κόπων τους στον καλοκαιρινό επι-σκέπτη, είτε με τη μορφή θεατρικού, μουσικής συναυλίας, έκθεσης φωτογραφίας ή ζωγραφικής κλπ. Μη χάσετε τις παραστάσεις του ΜΕΑΣ Λή-μνου, τις εκδηλώσεις του Συλλόγου «Ηφαιστεία» στο Κοντοπούλι, καθώς επίσης και τις όμορφες εκδηλώσεις του Συλλόγου του Κοντιά. Ο Δήμος Λήμνου διοργανώνει επίσης πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις στις οποίες αξίζει να παρευρεθείτε. Μη ξεχάσετε να ρίξετε μια ματιά στο πρόγραμ-μα του 2011, το οποίο πέρα απ’ τις μεγάλες πολι-τιστικές εκδηλώσεις, θα σας ενημερώσει για τις ημερομηνίες των κυριότερων πανηγυριών που γίνονται στη Λήμνο και είναι πάντα πολύ δημο-φιλή κυρίως για το κεφάτο και παρεΐστικο κλίμα τους γεμάτο χορό, τραγούδι και κρασί.

Η Λήμνος είναι πατρίδα πολλών καλλιτεχνών από την εποχή του Αλκαμένη, του περίφημου γλύπτη της Ακρόπολης, ακόμη και σήμερα συ-νεχίζει να παράγει ακάματους εργάτες του πο-λιτισμού σε όλους τους τομείς, απ’ τη ζωγραφι-κή έως τη λογοτεχνία και απ’ το θέατρο έως τη μουσική. Η γνωστή συγγραφέας Μαρία Λαμπα-δαρίδου Ποθου κατάγεται απ’ τη Μύρινα και επα-νέρχεται κάθε χρόνο στον αγαπημένο της τόπο. Οι γνωστοί ζωφράφοι Γρηγόριος Παπάμαλης και Ράλλης Κοψίδης κατάγοντασι επίσης από τη Λή-μνο. Ο δημοφιλής τραγουδιστής Στέλιος Ρόκκος δηλώνει αμετανόητος Λημνιός.

Κατασκήνωση

Στη Λήμνο δεν υπάρχει κάποιο οργανωμέ-νο κάμπινγκ, όμως μπορείτε να βρείτε πολλούς μικρούς παραδεισένιους τόπους για να αράξε-τε ελεύθερα με τη σκηνή ή τον υπνόσακό σας. Παρέα και καλή διάθεση χρειάζεται μόνο για να φτιάξετε μια χαλαρή ατμόσφαιρα. Τακτικός αν και άτυπος προορισμός των κατασκηνωτών η παραλία του Κέρους με το μικρό δασάκι από πέ-υκα, και η παραλία της Χαβούλης που διαθέτει σκιά κυρίως από αρμυρίκια και τζιτζιφιές. Οι πε-ρισσότερες ήσυχες παραλίες που υπάρχουν στο νησί είναι φυσικοί προορισμοί για τους κατασκη-νωτές μιας και απλά δεν πρόκειται να σας ενο-χλήσει κανείς.

Μη χάσετεΤις συναυλίες στο γυμνάσιο της Μύρινας. Με ξεχωριστή ατμόσφαιρα και για φόντο το πανέμορφο Γυμνάσιο της Μύρινας αποτελούν μια σίγουρη επένδυση χρόνου.Βρείτε μια ευκαιρία να επισκεφθείτε ένα πανηγύρι. Η θεότρελη κουλέρ λοκάλ κατάσταση που θα συναντήσετε θα σας διασκεδάσει και θα σας ψυχαγωγήσει.

AIGAION


Απλότητα και ποιότητα ................... σελ.102

Γνήσια προϊόντατης Λημνίας Γης .................................. σελ.103

Η ιστορία... του κρασιού ................. σελ.108

102


Η Λήμνος έχει μια στιβαρή γαστρο-νομική παράδοση που αναδίδει ένα δι-ανθισμένο από μικρασιατικές επιρροές άρωμα και προσφέρει αξέχαστες στιγ-μές ψαροφαγίας δίπλα στο κύμα.

Η μακραίωνη ιστορία του τόπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγω-γή μοναδικών προϊόντων, όπως το λη-μνιό κρασί, το τυρί καλαθάκι, το σιτά-ρι και το εξαιρετικής ποιότητας σουσά-μι, που στήριξαν την τοπική οικονομία σε πολλές και διαφορετικές εποχές - κά-ποια απ’ αυτά συνεχίζουν να το κάνουν μέχρι σήμερα.

Εδώ η κουζίνα εξελίσσεται μέσα στο πλαίσιο της παραδοσιακής διατροφής, μιας και τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν, ακόμα και σήμερα, τα αγνά και παραδο-σιακά προϊόντα της λημνίας γης. Οι πε-ριπτώσεις δημιουργικής κουζίνας είναι σχεδόν ανύπαρκτες, χωρίς αυτό να ενο-χλεί καθόλου, αφού όλα όσα φτάνουν στο πιάτο σου, είναι αγνά, ολόφρεσκα και καλομαγειρεμένα.

Σε τούτο το νησί θα γευτείς μια μεγά-λη ποικιλία εδεσμάτων, μεζέδων, ψαρι-κών, θαλασσινών και κρεάτων, και θα εκπλαγείς ευχάριστα από την αναπάντε-χα απλή και εντελώς αυθεντική φινέτσα τους.

Απλότητα και ποιότητα

Καθώς η Λήμνος είναι ένα από τα πλουσιότερα νησιά του Αιγαίου (από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξε σχεδόν αυ-τάρκες), έχει μια αξιόλογη γαστρονομία, η οποία διατηρείται σε πολύ καλά επί-πεδα λόγω της έλλειψης μαζικού τουρι-σμού. Εδώ ο φτηνός Greek mousaka εί-ναι άγνωστος, ακόμα και στις πιο τουρι-στικές περιοχές, και τα φαγητά παραμέ-νουν αυθεντικά και βασίζονται στις εξαι-ρετικές πρώτες ύλες του νησιού, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Η παγκόσμια τάση, που αποζητά την αυθεντική απλότητα, είναι κάτι που ού-τως ή άλλως διαθέτει ήδη το νησί. Η κουζίνα της Λήμνου έχει να παρουσιά-σει ένα μοναδικό πλούτο, που παραμέ-νει ανέγγιχτος από την εμπορευματο-ποίηση και το «δήθεν».

Οι Λημνιοί, που από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξαν γεωργοί και κτηνοτρό-φοι, φτιάχνουν τα φαγητά τους με ντό-πια προϊόντα, και ακολουθούν μια δια-τροφή ίδια με το τοπίο του νησιού τους: λιτή και απέριττη. Αυτό που σήμερα θε-ωρείται «must» σε παγκόσμιο επίπεδο, για τους κατοίκους αποτελεί το αυτονό-ητο εδώ και αιώνες.

Σιτάρι, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊ-όντα, χορταρικά, χοιρινό, κατσικίσιο και αρνίσιο κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι, ψά-ρια και θαλασσινά (τα νοστιμότερα του Αιγαίου) αφθονούν σ’ αυτήν τη γη, σε αντίθεση με το μοσχαρίσιο κρέας, που σπανίζει, μιας και τα μοσχάρια στο νησί είναι λιγοστά. Περίφημες θεωρούνται οι

πίτες με τυριά και η κίτρινη κο-λοκύθα.

Ψάξε μόνο για τα αυθεντικά. Τα μα-γαζιά όπου συχνάζουν οι ντόπιοι, είναι το μυστικό και η εγγύηση για να γευτείς το καλύτερο. Και μην σου περάσει ποτέ από το μυαλό ότι εί-ναι λίγα εκείνα τα στέκια που μπο-ρούν να ικανοποιήσουν τους απαι-τητικούς ουρανίσκους.

Ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χω-

ριουδάκια, θα βρεις το καφενεδάκι, για

να πιείς ένα ρακί με μεζέ. Πολλές φο-

ρές μπορεί να σε κεράσουν και να νιώσεις

στο πετσί σου την πηγαία φιλοξενία, που σε

άλλα μέρη έχει, δυστυχώς, εκλείψει.

Ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χω-

ριουδάκια, θα βρεις το καφενεδάκι, για

να πιείς ένα ρακί με μεζέ. Πολλές φο-

ρές μπορεί να σε κεράσουν και να νιώσεις

στο πετσί σου την πηγαία φιλοξενία, που σε

άλλα μέρη έχει, δυστυχώς, εκλείψει.

Γνήσια προϊόντατης Λημνίας ΓηςΣιτάρι, Μέλι, Κρασί Αυτά τα τρία αγαθά αποτελούν τη

βάση της λημνιακής γαστρονομίας. Από εκεί και πέρα, ψάξε και βρες τον περίφη-μο, από εξαιρετικό γάλα, τραχανά με τον οποίο φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, ξεχωριστές πίτες, πλιγούρι, - όλα από το ευλογημένο σιτάρι. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η Λήμνος χαρακτηρίστη-κε ως ο σιτοβολώνας της Αθηναϊκής Δη-μοκρατίας, την εποχή της παντοδυνα-μίας της, και, αργότερα, της Κωνσταντι-νούπολης.

Εξαιρετική φήμη έχουν, επίσης, τα παξιμάδια και το λημνιό αλεύρι, με το οποίο φτιάχνουν όχι μόνο θαυμάσιο ψωμί, αλλά και φλομάρια.

Τυρί

Σπουδαία θέση στο καθημερινό τρα-πέζι κατέχουν και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με πρώτο και καλύτερο το λευκό λημνιό καλαθάκι. Για την παρα-σκευή του, χρησιμοποιούν πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το οποίο πήζουν μέσα στα τυροβόλια (καλαθάκια πλεγμένα

από βούρλα). Υπάρχει επίσης το φρέ-σκο (μελίχλωρο) και το ξερό (μελίπα-στο) τυρί ιδανικό για σαγανάκι ή για να τρίψεις σε ζυμαρικά.

Μέλι Το εξαιρετικής ποιότητας μέλι της Λή-

μνου, μοσχοβολάει θυμάρι και θεωρεί-ται ένα από τα καλύτερα και ακριβότερα της Ελλάδας. Παλαιότερα το παρήγαγαν εύποροι κάτοικοι του νησιού, που είχαν σαν χόμπι τη μελισσοκομία, σήμερα, όμως, υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες και άλλοι τόσοι σωστοί επαγγελματίες, από τους οποίους μπορείς να προμηθευτείς αγνό προϊόν. Μη φύγεις σε καμία περί-πτωση από το νησί χωρίς να γευτείς το μέλι του.

Κρέας

Για τους Λημνιούς, κρέας σημαίνει αρνί ή κατσίκι. Το χοιρινό το έσφαζαν την επομένη των Χριστουγέννων και το γεγονός αυτό αποτελούσε οικογενεια-κή γιορτή. Απ’ αυτό δεν πετούσαν σχε-δόν τίποτα. Το μοσχάρι έπαιζε και παί-ζει πολύ μικρό ρόλο στην καθημερινό-τητά τους. Κρέας για τους κατοίκους εί-ναι, επίσης, και ο κόκορας, με τον οποίο φτιάχνουν σούπα ή κοκκινιστό με φλο-μάρια.

104


Ψάρια

Οι Λημνιοί έγιναν ψαράδες και εξοι-κειώθηκαν με τη γεύση των θαλασσι-νών μόλις τους 2 τελευταίους αιώνες, μετά την απομάκρυνση, δηλαδή, του κινδύνου των πειρατών. Τη μαγεία του περιττού και της πολυτέλειας, τη διδά-χθηκαν από τους Μικρασιάτες και τους πρόσφυγες της Πόλης, και επηρεάστη-καν από τις κοσμοπολίτικες διατροφι-κές συνήθειες των πλουσίων του Ρωμαί-ικου Γιαλού. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμε-ρα, δεν παύει να υπάρχει στην κουζίνα τους έντονο το στοιχείο της παράδοσης.

Ψωμί και παξιμάδια

Εξαιρετικές είναι οι ποικιλίες ψωμιών και παξιμαδιών, από σταρένιο, σιμι-γδαλένιο ή ανάμεικτο με κριθάρι αλεύ-ρι: εφτάζυμα -αφράτα και αρωματικά παξιμάδια, ζυμωμένα με μαγιά και μύ-κητα ρεβιθιού-, κλίκια -μικρά τυρόψω-μα σε σχήμα σαλίγκαρου-, κλεφτόψω-μο -ψωμί αλειμμένο με μέλι και πασπα-λισμένο με άχνη ζάχαρη, που, σύμφω-να με την παράδοση, φτιάχνεται από τη μάνα της νύφης, πριν από το γάμο, και «κλέβεται» από μια γειτόνισσα, η οποία το μοιράζει στη γειτονιά.

105


Τραχανάς

Είναι περίφημος ο λημνιός σταρέ-νιος τραχανάς. Την παλιά εποχή, άλε-θαν το σιτάρι σε πέτρινο χερόμυλο, το ανακάτευαν με ξινισμένο γάλα, το άφη-ναν στον ήλιο να στεγνώσει και, τέλος, το περνούσαν από σήτες. Μέχρι σήμε-ρα τον χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, πίτες, γεμιστούς ντολμάδες ή για να συνοδεύουν το αρ-νίσιο κρέας.

Φάβα ή, σύμφωνα με την ντοπιολαλιά, αύκος

Ένα εξαιρετικά σπάνιο όσπριο. Πρό-κειται για μικρό μπιζέλι, που, αφού ξε-

ραθεί στον ήλιο, τρίβεται σε μυλόπε-τρες. Όταν βράσει, γίνεται σαν κρέμα, και είναι ιδιαίτερα νόστιμο με ελαιόλα-δο και κρεμμύδι.

Τουρσιά

Το μελιτζανάκι και το αγγουράκι δεν λείπουν ποτέ από τα καφενεία, αλλά και από τα περισσότερα σπίτια. Δοκιμά-στε αν βρείτε την περίφημη άγρια ρόκα τουρσί, αλλά και πιο σπάνιες γεύσεις, όπως το κρίταμο.

Λαχανικά

Άγρια χόρτα του βουνού, μαυρομά-τικα φασολάκια, κουκιά φρέσκα ή ξερά και αμπελοφάσουλα, είναι κάποια μόνο από τα απαραίτητα λαχανικά στο λη-μνιό τραπέζι. Όπως και κολοκυθάκια, κρεμμύδια, μελιτζάνες, πατάτες και η εξαιρετική ντόπια ποικιλία ντομάτας, το «μ’λουδ» όπως τη λένε οι ντόπιοι. Μ’ αυτά φτιάχνουν και το τουρλού, την ονομαστή, δηλαδή, σπεσιαλιτέ της Λή-μνου, που θυμίζει μπριάμ, αλλά μαγει-ρεύεται στην κατσαρόλα.

106


Θαλασσινά

Μεγάλη και η ποικιλία στις συνταγές των ψαρικών και των θαλασσινών. Υπέ-ροχη σπεσιαλιτέ θεωρείται ο αστακός με άγρια χόρτα, άνηθο και κριθαράκι ή κοφτό μακαρονάκι, αλλά και τα καλα-μαράκια, οι σουπιές ή το χταπόδι πιλά-φι, με ή χωρίς ντομάτα όπως επίσης και ξυδάτο. Δε λείπει το σαλάχι, η τηγανιτή αθερίνα και τα παστά ψάρια όπως η λα-κέρδα και η σαρδέλα που ψαρεύεται απ’ τα ανοιχτά νερά βόρεια του νησιού.

Σκορδαλιά

Φτιάχνεται κυρίως με αμύγδαλα και ψωμί, αφού η περιοχή έχει πολλές αμυ-γδαλιές. Ταιριάζει υπέροχα στα τηγανη-τά ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος ή το σκυ-λόψαρο, αλλά και στα φρέσκα κουκιά ή παντζάρια.

Πίτες

Στη Λήμνο οι πίτες αποτελούσαν και αποτελούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Χορτόπιτες, τυρόπιτες, μπουγάτσες, πί-τες με τραχανά και τόσες άλλες

Ζυμαρικά

Οι περιβόητες μακαρόνες, οι χυλο-πίτες και τα ζυμαρικά της Λήμνου, λίγο βαριά για τα αμάθητα στομάχια, γίνο-νται πρόκληση ειδικά όταν σερβίρονται με πετιμέζι και τυρί. Περίφημο είναι και το φλομάρι της Λήμνου.

Φρέσκα φρούτα

Τα οπωρικά δέντρα της Λήμνου κυ-ρίως αχλαδιές, συκιές, βερυκοκιές, λίγα εσπεριδοειδή, μηλιές και ροδιές ωριμά-ζουν τους νοστιμότερους καρπούς. Μη λησμονείσετε ασφαλώς να δοκιμάσετε τα δαμάσκηνα ή «μούσκλες», τα λημνιά σταφύλια και φυσικά το τζάνερο, ένα νόστιμο ζουμερο φρούτο με κουκούτσι που γίνεται γρήγορα... μανία!

107


Γλυκίσματα

Αναζητήστε τους σαμσάδες, φύλλα ζύμης τυ-λιγμένα στο σουσάμι και πασπαλισμένα με μέλι. Πολλά σιροπιαστά, γλυκά του κουταλιού, πίτες γλυκές, πασχαλινές κουλούρες, γλυκά με μέλι ή πετιμέζι και τα βενιζελικά, είδος φοντάν με αμύ-γδαλο και σοκολάτα σκεπασμένα με γλάσο βανί-λιας

Σουσάμι

Ένα προιόν που έχει πολλαπλά ωφέλη και πα-ράγεται στη Λήμνο είναι και το ταχίνι που είναι αλεσμένο σουσάμι. Παντρέψτε το με πετιμέζι πάνω σε ζυμωτό ψωμί. Μια απόλαυση γλυκιά σαν αμαρτία.

108


Η ιστορία του κρασιού

Oι αρχαιότατες μαρτυρίες αμπελο-καλλιέργειας στο νησί, αποτελούν, εκτός των άλλων, και την πρώτη ρητή πληρο-φορία για τους διαθαλάσσιους δρόμους οινεμπορίου στο Αιγαίο.

Κρασί Το στίγμα του αμπελιού και τη σημα-

σία του στο νησί, τα δίνει η σύνδεση του Ηφαίστου με τον πρώτο βασιλιά της Λή-μνου, το Θόαντα.

Η αμπελοοινική Λήμνος είναι γνωστή στον Όμηρο, ο οποίος αναφέρει στην Ιλιάδα ότι με λημνιό κρασί ευφραίνο-νταν οι Αχαιοί, όσο βαστούσε η πολιορ-κία της Τροίας.

Από τότε μέχρι και σήμερα, το κρασί, πλάι στα σιτηρά, δεν έπαψε να συγκα-ταλέγεται σταθερά στα κύρια προϊόντα του νησιού, με ικανό πλεόνασμα για εξα-γωγές.

Τη σημασία, ακριβώς, της τοπικής οι-νοπαραγωγής, οι αρχαίοι κάτοικοι της Ηφαιστείας την έχουν απεικονίσει σε κά-ποιες νομισματικές κοπές, άλλοτε με την κεφαλή του Διόνυσου κι άλλοτε με ένα τσαμπί σταφύλι.

Λημνία άμπελος Όπως οι περισσότεροι οίνοι πολυτε-

λείας της ελληνικής αρχαιότητας ήταν γνωστοί με το όνομα του τόπου παρα-γωγής τους, έτσι και το κρασί της Λή-μνου: «Τας λήμνιας αμπέλους» τραγού-δησε ο χορός των γεωργών της Αττικής στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, και ο Πολυδεύκης, στον «Ονομαστικό», ανα-φέρεται ομοίως στη «λημνίαν άμπελον».

Οι πρώτες αξιόπιστες όσο και εμπερι-στατωμένες μαρτυρίες σχετικά με τους αμπελώνες και το ύψος παραγωγής του κρασιού στη Λήμνο, που ανάγονται στα υστεροβυζαντινά χρόνια (1261-1453 μ.Χ.), αφορούν στα κτήματα, κυρίως τα μετόχια, των μονών του Αγίου Όρους.

Το Λημνιό ή ΚαλαμπάκιΗ πιο αρχαία ποικιλία του νησιού εί-

ναι το καλαμπάκι. Με ρώγα στο μέγεθος ενός νυχιού, έχει πολλά κουκούτσια και έντονη χρωστική. Αν και σχετικά νόστι-μο, δεν προορίζεται για βρώση, αλλά μόνο για παρασκευή κρασιού.

Η ποικιλία των μαύρων σταφυλιών καλαμπάκι διαδόθηκε σε διάφορα ση-μεία της Ελλάδας, κυρίως στη Χαλκιδι-κή, όπου εκεί -εκτός συνόρων του νη-σιού- απέκτησε την ονομασία προέλευ-σης: Λημνιό.

109


Μοσχάτο ΑλεξανδρείαςΜέχρι το 1910 περίπου, οπότε και ει-

σήχθη στη Λήμνο η ποικιλία μοσχάτο Αλεξανδρείας (οι ντόπιοι το ονομάζουν εγγλέζικο ή εγγλέζικα κλήματα), καλλι-εργούνταν μόνο μαύρα σταφύλια, δη-λαδή οι ποικιλίες καλαμπάκι, γκντούρα και φωκιανά.

Σήμερα, το μοσχάτο Αλεξανδρείας, όντας περισσότερο προσοδοφόρο, έχει παραγκωνίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις υπόλοιπες ντόπιες ποικιλίες, αφού, σύμ-φωνα με επίσημα στοιχεία, το 1992 κά-λυψε το 95% της συνολικής σταφυλοπα-ραγωγής. Ωστόσο τα τελευταία 2 χρόνια το Μοσχάτο εξορθολογίζεται όσον αφο-ρά την παραγωγή του.

Υψηλόβαθμα κρασιάΤο ηφαιστειογενές του εδάφους, που

είναι φτωχό σε ασβέστιο, οι κλιματολο-γικές συνθήκες, τα θερμά και ξηρά κα-λοκαίρια και οι λίγες βροχοπτώσεις, βο-

ηθούν στο να δώσουν τα σταφύλια της Λήμνου, τόσο το μοσχάτο Αλεξανδρεί-ας όσο και το λημνιό, υψηλούς αλκοολι-κούς βαθμούς .

Η γιορτή του ΤρύγουΑνάλογα με τις καιρικές συνθήκες,

γύρω στις 15-20 Σεπτέμβρη, ο τρυγη-τός γινόταν κυρίως από γυναίκες, ενώ το ταυτόχρονο πάτημα των σταφυλιών το έκαναν, κατά κανόνα, άντρες.

Οι πυκνές συστάδες των πατητη-ριών στο Ρωμανού και το Ρεπανίδι, με-τατρέπονταν τότε σε «πολύβουο μελίσ-σι». Με σύμπνοια και αμοιβαία προθυ-μία, η μία οικογένεια βοηθούσε εθελο-ντικά την άλλη, τόσο στον τρυγητό και στη μεταφορά των φορτωμάτων από τα αμπέλια, όσο και στο πάτημα των στα-φυλιών. Τα πρώτα φορτώματα, ένα-δύο γομάρια, πατιούνταν κατά βούληση κα-τευθείαν μέσα στις ίδιες γούβες, ενώ την υπόλοιπη ποσότητα σταφυλιών την πα-

110


τούσαν μέσα σε ξύλινα ή λαξευμένα πα-ραβούτια. Στέμφυλα και γλεύκος διο-χετεύονταν στη γούβα, για τη ζύμωση, και παρέμεναν εκεί μία εβδομάδα περί-που. Όσοι επιθυμούσαν μπρούσκο κρα-σί, τα άφηναν περισσότερο, μέχρι και 40 ημέρες, κλείνοντας το στόμιο με λίθι-νο πώμα. Για την άντληση, βύθιζαν στη γούβα ένα καλάθι, σούρωναν μέσα του το κρασί και, απαλλαγμένο πλέον από τα στέμφυλα, το έβαζαν σε μικρά εύ-χρηστα δοχεία ή σε κρατούνες (νεροκο-λοκύθες). Μετά το πέρας των οινοπαρα-σκευαστικών δραστηριοτήτων, οι γού-βες καθαρίζονταν επιμελώς, αφήνονταν ανοιχτές, ώσπου να στεγνώσουν και, τέ-λος, σφραγίζονταν ερμητικά, για να δι-

ατηρηθούν καθαρές μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο.

Στα υπόλοιπα χωριά της Λήμνου, αντί για λαξευτούς ληνούς (γούβες), είχαν μεγάλα πήλινα πιθάρια, που τα έχωναν στο έδαφος.

Η μεταφορά του κρασιού Για τη μεταφορά του στο σπίτι, όπου

το μετάγγιζαν σε μικρά, συνήθως, βα-ρέλια, χρησιμοποιούσαν μεγάλα λαγή-νια, τους σουρλάδες. Οι σουρλάδες ει-σάγονταν, αρχικά, στο νησί, αργότερα όμως άρχισαν να τους κατασκευάζουν στα τσουκαλαριά του γειτονικού Κότσι-να. Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο σπάσιμο των σουρλάδων, τοποθετού-σαν μέσα στα κοφίνια άχυρα και χόρτα.

Τεχνικές οινοποίησηςΗ προετοιμασία του βαρελιού, προ-

κειμένου να δεχτεί το καινούργιο κρα-σί, ήταν σύνθετη: αφαιρούσαν την πα-λιά οινολάσπη ή ουλιά, πλένοντάς το καλά δύο-τρεις φορές με νερό, μέσα στο οποίο έριχναν μικρά χαλίκια, ενώ, στη συνέχεια, για την αποτελεσματικότερη απολύμανσή του, έκαιγαν στο εσωτερι-κό του θειαφοκέρια (χοντρές κλωστές διαποτισμένες με διάλυμα θειαφιού, που τις κρεμούσαν από την επάνω με-γάλη τρύπα του).

Η όλη προετοιμασία έκλεινε με το στυφάρισμα: έπλεναν το βαρέλι με ζε-ματιστό, αυτήν τη φορά, νερό, μέσα στο οποίο έριχναν δεντρολίβανο, φύλλα κυ-δωνιάς, φλισκούνι, θυμάρι και βασιλικό. Μ’ αυτό τον τρόπο, προσέδιδαν στα βα-

111


ρέλια, αλλά και στο ίδιο το κρασί, όλες αυτές τις χαρακτηριστικές ευωδιές.

Λακαριά - ρακαριά: το λημνιό τσίπουρο και ούζοΜετά την ολοκλήρωση της άντλησης

από τις γούβες, κάλυπταν τα εναπομεί-ναντα στέμφυλα με μια στρώση κουμ-διών (ξερών φυκιών), ώστε να εξασφα-λίσουν την απαιτούμενη υγρασία, ξανα-σφράγιζαν το στόμιο με το λίθινο πώμα και αχυρολάσπη, και τα άφηναν έτσι για ενάμιση-δύο μήνες περίπου. Κατόπιν τα μετέφεραν στα λακαριά ή ρακαριά (από τη λέξη ρακί), όπου, μετά από βρασμό και διπλή απόσταξη, έβγαζαν το τσίπου-ρο. Σύκα, σταφίδες, κριθάρι, κρεμμύδια, καλαμπόκι, μοσχοκάρυδο, μέλι, μαστίχα και κυρίως γλυκάνισο, ήταν τα συστατι-κά που προσέθεταν στο τσίπουρο, προ-κειμένου να αποκτήσει περισσότερη γλυκύτητα και ευωδιά, αλλά και το γαλα-κτερό χρώμα ύστερα από την πρόσμει-ξή του με το νερό. Στη Λήμνο επιτρέπε-ται από την εποχή που επισκέφθηκε το νησί ο Ελ. Βενιζέλος, η διπλή απόστα-ξη του τσίπουρου που το κάνει περιεκτι-κότερο σε αλκοόλ. Ένα δυνατό ποτό για δυνατούς πότες αν το δοκιμάσετε σκέ-το, αν και πίνεται θαυμάσια αραιωμένο με νερό και τον κατάλληλο ψαρομεζέ. Το τσίπουρο θεωρείται το πλέον ανερχόμε-νο αμπελοπαραγωγικό προϊόν της Λή-μνου και κερδίζει σταθερά έδαφος στις προτιμήσεις των φίλων του νησιού. Στη Λήμνο παράγεται και εξαιρετικής ποιό-τητας ούζο. Υπάρχουν δε και ορισμένες δημοφιλείς ετικέτες που θα τις βρείτε σε

όλο το νησί και στα σούπερ μάρκετ.

Συνοπτικά οι ποικιλίες του νησιού:

1. Το μοσχάτο Αλεξανδρείας, που έχει σχετικά αραιές και μεγάλες ρώγες και στην Ελλάδα καλλιεργείται σχεδόν απο-κλειστικά στη Λήμνο. Τα σταφύλια αυτά έχουν κουκούτσια και είναι εξαιρετικά νόστιμα, ενώ, αν ξεραθούν στον ήλιο, δίνουν μια γευστική σταφίδα. Η ιδέα πα-ραγωγής γλυκού κρασιού από τη συγκε-κριμένη ποικιλία, οφείλεται στην ιδιότη-τά της να φτάνει σε μεγάλο βαθμό περι-εκτικότητας σακχάρων.

2. Η ερυθρή αρχαία ελληνική ποικιλία λημνιό, που τοπικά την ονομάζουν κα-λαμπάκι και δεν προτείνεται για βρώση.

Συνοπτικά τα κρασιά της Λήμνου

Λευκός Ξηρός Οίνος, Ημίξηρος Λευ-κός και Ημίγλυκος, Μοσχάτος Λήμνου, Λευκός-Γλυκύς, Γλυκύς Φυσικός, από διαλεχτούς αμπελώνες, Αιγαιοπελαγί-τικος Λευκός Ξηρός, Ερυθρός Ξηρός, Ροζέ Ξηρός, Ρετσίνα και οι πρώτης ποι-ότητας, βιολογικής καλλιέργειας, Άρω-μα Λήμνου και Δρύινος Άρωμα Λήμνου.

112


ΕΑΣ ΛήμνουΜύρινα 81400Τηλ.: 22540-22212, 22296e-mail : [email protected]Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου, που ιδρύθηκε το 1937Μερικά από τα κρασιά της : • Οίνοι ΟΠΕ: Μuscat de Lemnos & Muscat de Lemnos Gran Cru • Oίνοι ΟΠΑΠ: Άρωμα Λήμνου, Άρωμα Λήμνου δρύινος, Λήμνος ξηρός, Λήμνος Ημίγλυκος, Λήμνος ημίξηρος.

Άλλοι οινοπαραγωγοί του νησιού:

Ιωάννης Κρεμμύδας & Σια ΕΕΠεδινό Λήμνου,τηλ.: 22540-92635, 92316e-mail : [email protected] Η οικογενειακή αυτή επιχείρηση λειτουργεί από το 1935. Οι οίνοι της επιχείρησης: • Δίπολις, λευκός ξηρός, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Ντούγια, ερυθρός ξηρός από λημνιό καλαμπάκι • Άνθοινος, ερυθρός ξηρός από γεωργιανό

Οινοποιία Χατζηγεωργίου81401 Καρπάσι ΛήμνουΤηλ: 22540 31082Ιδρύθηκε από τον πολυπράγμονα Πέτρο Χατζηγεωργίου, το 1987 Τα κρασιά του είναι από τα πιο γνωστά λημνιά της χώρας μας. Μεγάλη εμπορικότητα σημειώνει • το κρασί ΟΠΑΠ «Λήμνια Γη». Απο φέτος λειτουργεί στο Καρπάσι και το επισκέψιμο οινοποιείο του.

ΟινοποιίαΠ. Χωνά - Π. Βάσταρδου & Σια ΟΕ.81401 Καμίνια Μούδρου, ΛήμνοςΤηλ: 22540-91100Λειτουργεί από το 1994. Γνωστότερα κρασιά του τα λευκά ξηρά • Φιλονόη & Ιλιόνη Λήμνος

Ι. Σαββόγλου – Π. Τσιβόλας«Οίνοι και Αποστάγματα Λήμνου»81400 Κάσπακας Λήμνου

Τηλ.: 22540 22270, 210-2024806Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2002 και παράγει ποιοτικά κρασιά και αποστάγματα, από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας. Κρασιά της εταιρείας: • Ταξίδι στη Λήμνο, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Ηφαιστιάς Λημνιό, με cabernet Sauvignon La Terra, επιδόρπιος οίνος από μοσχάτο Αλεξανδρείας

Ν. Κουκουληθρας & Υιοί Ο.ΕΑτσική Λήμνου 814 01Τηλ.: 22540 31207, Fax 22540 31470email: [email protected]Καθαρά οικογενειακή επιχείρηση (έξι αδέλφια), λειτουργεί από το 1977 παράγοντας και εμφιαλώνοντας τα παραδοσιακά αναψυκτικά ΚΡΗΝΗ.Από το 1995 λειτουργεί παραδοσιακό αποστακτήριο για τσίπουρο. Το 2008 ίδρυσε μικρό σύγχρονο οινοποιείο και αποσταγματοποιείο. Διαθέτει 100 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων και έχει πιστοποιηθεί με ISO 22000 για την ασφάλεια και την ποιότητα των προΪόντων της.Παράγει και εμφιαλώνει: • Λημνιά Άμπελος ΟΠΑΠ, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Λημνιά Γεύση, ερυθρό από καλαμπάκι λημνιό • Κρασί λευκό και ερυθρό, σε συσκευασίες ασκού • Τσίπουρο, χωρίς & με γλυκάνισο

Οινοποιείο ΓκαράληΤηλ.: 22540 61884, Kιν.: 6977706491e-mail: [email protected]Το οινοποιείο λειτουργεί από το 2007 και βρίσκεται στον Αγιο Δημήτριο.Τα σταφύλια από τα οποία παράγει τα προιόντα του είναι αποκλειστικά βιολο-γικής γεωργίας και από τους ιδιόκτητους αμπελώνες του.Παράγει και εμφιαλώνει: • Ερυθρό ξηρό “Γκαράλη”, • Λευκό ημίγλυκο,ρετσίνα και τέλος • Λευκό ξηρό “Γκαράλη” βραβευμένο για δύο συνεχή έτη.

Οι Οινοπαραγωγοί Του Νησιού

Άη Στράτης

Γνωριμία με το νησί ......................................... σελ.114

Διαδρομές στο νησί .......................................... σελ.117

Η γαστρονομία στο νησί ............................... σελ.118

Παραλίες ................................................................... σελ.119

Χρήσιμα για το ταξίδι ..................................... σελ.120

114

Άι Σ

τράτ

ης

Γνωριμία με το νησί

Ενεργειακό και εντυπωσιακά ειδυλλιακό τοπίο το νησί του Άη Στράτη, είναι αφημένο στην ονειρική γα-λήνη του Αρχιπελάγους. Κατάφυτο από δάση βελανι-διάς, διαθέτει πολλά χιλιόμετρα αμμουδιάς.

Μακριά από τα φασαριόζικα λιμάνια, τις ορδές του μαζικού τουρισμού, τις γεμάτες παραλίες από ομπρέ-λες και ξαπλώστρες, το μικρό νησί του βορειοανατο-λικού Αιγαίου, θα σε γαληνέψει αλλά και θα σε συνε-πάρει.

Καταγάλανες θάλασσες, χρυσαφένιες αμμουδιές να λαμπυρίζουν, σμαραγδένια βράχια, ψάρια και αστακοί στα λίγα γραφικά ταβερνάκια του μοναδικού οικισμού.

Όνειρο του ταξιδευτή, ολόκληρο το νησί μοιάζει να αιωρείται κάπου ανάμεσα στη Λέσβο, τη Σκύρο, τη Λήμνο και τις Σποράδες. Έχει έκταση 49 km² και πλη-θυσμό 300 κατοίκους περίπου. Το νησί αυτό, πήρε το όνομα του από έναν καλόγερο που μόναζε εξόριστος εκεί κατά τον 19ο αι.

Αγνός και παρθένος τόποςΤο σίγουρο είναι, πως οι ταξιδιώτες που τελικά φτά-

νουν εδώ, κινδυνεύουν να αποκαλύψουν τον ίδιο τους τον εαυτό χωρίς ενδοιασμό. Κι αυτό, γιατί μαζί με την ανακάλυψη αυτού του αγέρωχου προμαχώνα, θα βρε-θούν μπροστά σ’ έναν απόλυτα αυθεντικό τόπο, που προκαλεί εσωτερικές διεργασίες.

Ένας τόπος, ακουστός στους περισσότερους από μας, από τις εξορίες στα δύσκολα χρόνια των πολιτι-κών αντιπαραθέσεων της Ελλάδας.

Τα καλύτερα• Μπες στη διαδικασία της πιο χαλαρής εξε-ρεύνησης που έχεις ποτέ βιώσει. Κάνε διαδρομές στους χωματόδρομους, να είσαι σίγουρος πως οι περισσότεροι θα σε οδη-γήσουν σ’ έναν όρμο ή μια μεγάλη αμμουδιά.

• Όλο και θα πέσεις πάνω στα μικρά ιδιό-κτητα αγροκτήματα, που παρουσιάζουν μια βιβλι-κή εικόνα. Εννέα μικρές φάρμες ξεφυτρώνουν ει-δυλλιακά στους γύρω λό-φους ανάμεσα στο δά-σος της βελανιδιάς. Αγε-λάδες, κατσίκες, κότες, πάπιες, χήνες, γαλοπού-λες, στρουθοκάμηλοι (!!!), είναι ο μικρός πληθυ-σμός τους. Εδώ θα βρεις πεντανόστιμα τυριά με γεύση ξεχασμένη, δυστυ-χώς επαρκή μόνο για την ντόπια παραγωγή.

• Τοπίο μοναδικό και απόλυτα παρθένο, θα σε φιλέψει με την αύρα της νηνεμίας του κι αν εί-σαι ψαράς εκ πεποιθήσε-ως, εδώ ο τόπος τούτος θα σε ανταμείψει με την πληθώρα του ψαροβασι-λείου του.Εδώ οι αστακοί βρίθουν, και μαζί τα ψάρια και οι καβουρομάνες – που βγαίνουν στα ρηχά, νωρίς την άνοιξη- έχουν μια εντελώς δική τους νο-στιμιά.

115

Άι Στράτης

Στη μαγεία ενός ακριτικού νη-σιού

Με το που θα επιβιβαστείς στο «Αι-ολίς» ( αν επιλέξεις να ‘ρθείς μέσω Λή-μνου) το καράβι που σε μεταφέρει από το λιμάνι της Μύρινας στο νησί του Άη Στράτη, είναι σαν να γυρίζεις πίσω στο χρόνο. Ένα πανύψηλο «παλιακό» πα-γοθραυστικό, αποτελεί την πιο πιστή γραμμή σύνδεσης των δύο νησιών. Θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για ένα και μοναδικό δρομολόγιο ημερη-σίως και μάλιστα στην επιστροφή, ετοι-μάσου να σηκωθείς βάρβαρες πρωινές ώρες. Μη φανταστείς να είναι ποτέ γε-μάτο, ούτε καν τον Αύγουστο. Λίγα αυ-τοκίνητα ή μηχανάκια, κάποιοι κάτοικοι που πήγαν για προμήθειες ή άλλες δου-λειές στη Λήμνο και κάποιοι ψαγμένοι επισκέπτες που τολμούν.

Το τοπίο και οι οικισμοίΤα καλοκαίρια, η περιοχή σφύζει από

ζωή. Μικρά παιδιά κάνουν σούζες με τα ποδήλατα στο τσιμεντένιο δρόμο του λιμανιού. Τα λιγοστά αυτοκίνητα, αγρο-τικά και ΙΧ που κυκλοφορούν τα τελευ-ταία μόλις χρόνια, ελάχιστα ενοχλούν. Απλά δίνουν μια μικρή αίσθηση της εισβολής του σύγχρονου πολιτισμού,

χωρίς όμως να αφαιρούν τίποτα από το παρθένο και νοσταλγικά απόκοσμο στυλ του νησιού.

Πάρε μια γεύση Άη ΣτράτηΠαιδιά που δεν βιάζονται να μεγαλώ-

σουν, ενήλικες που ρουφάνε την καθη-μερινότητα στωικά, γυναίκες που θαρ-ρείς πως περιμένουν το άδηλο μέλλον με λαχτάρα. Όλα γύρω μικρά, όμορφα, χαριτωμένα. Μικροσυμβάντα στιγμιαίας ευτυχίας, αποδεκτής μοναξιάς, ένα το-πίο στεγνό που διεκδικεί το δικαίωμα να παίρνει ανάσα από το μπλε του Αιγαίου και το γαλάζιο τ’ ουρανού. Εικόνες που δεν βολεύονται παρά μονάχα στο φως του νησιού, που είναι άπλετο!

Την ώρα του δειλινού, το μικρό λιμα-νάκι θα γαληνέψει την ψυχή σου. Αν εί-

Ιατρείο

Σημαντικό είναι πως το νησί διαθέτει αγροτικό πολυδύναμο ιατρείο, καλά οργα-νωμένο, με δύο γιατρούς και νοσηλευτή.

116

Άι Σ

τράτ

ης

σαι σκαφάτος, εδώ θα βρεις αυτό που ζητάς, καθώς αρμενίζεις στο πέλαγος. Τις πιο απάνεμες παραλίες για βουτιές και ηλιοθεραπεία, άραγμα για μεση-μεριανή σιέστα στη σκιά ενός βράχου, αλλά και σίγουρο αγκυροβόλι στο ήσυ-χο λιμανάκι του Άη Στράτη. Κάθε καλο-καίρι, δεκάδες μοδάτα σκαριά, ταχύ-πλοα ή ιστιοπλοϊκά, κάνουν την περα-ντζάδα τους στο νησί.

Στο νότιο ανατολικό τμήμα, υπάρ-χει αρκετή βλάστηση και ένα μοναδικό δάσος με αυτοφυείς βελανιδιές. Αρκε-τοί δρόμοι αγροτικοί (ένα 4κίνητο τζιπ θα στέναζε λιγότερο) θα σε οδηγή-σουν στα διάφορα σημεία του νησιού. Η αγνότητα του τοπίου αλλά και η παρθε-νική όψη του, θα σε κάνουν κάποιες φο-ρές να το θεωρήσεις μεγαλονήσι.

Οι κάτοικοι Λίγοι κάτοικοι, φιλόξενοι, αγνοί και

χαμογελαστοί παραπέμπουν σε μια ατμόσφαιρα άλλης εποχής.

Εμπιστέψου την εμπειρία τους- πολ-λοί απ’ αυτούς και τις οικογένειες τους, ταξίδεψαν ή έζησαν σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή του εξωτερικού, κυνηγώντας μια καλύτερη μοίρα.

Οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται αποκλειστικά με την κτη-νοτροφία, την παραγωγή τυριού και το ψάρεμα. Παλιά υπήρχαν μεγάλες εκτά-σεις με οπωροφόρα δέντρα, λεμονιές, πορτοκαλιές κλπ, αλλά με την ερήμωση του νησιού μετά τον καταστροφικό σει-σμό, σιγά - σιγά εγκαταλείφτηκαν. Τότε ακόμα κάθε σπιτικό διέθετε το δικό του αμπελώνα και πολλοί καλλιεργούσαν αμπέλια βγάζοντας τα δικά τους σταφύ-λια, σταφίδες, μούστο και φυσικά κρασί.

Οι 300 κάτοικοι που μένουν ολοχρο-νίς στο νησί, περιμένουν τα καλοκαίρια τους άλλους 1000 περίπου ετεροδημό-τες μαζί και τους λιγοστούς τουρίστες, για να φρεσκάρουν την ατμόσφαιρα και να ζωντανέψει το νησί. Και μετά, στο τέ-λος της σεζόν, κλείνουν τα εξοχικά, τα πατρογονικά σπίτια, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και καθώς αδειάζει ο τόπος, η ζωή επανέρχεται στους δικούς της ρυθ-μούς.

Η ζωή στον Άη ΣτράτηΣτον τόπο τούτο της ηρεμίας, τα μο-

ναδικά μαγαζιά που υπάρχουν, είναι αρ-κετά για να δώσουν ένα δικό τους στυλ ζωής, σ’ έναν άλλοτε τόπο εξορίας, που έχει όλα τα προσόντα σήμερα, να γίνει ένας μικρός παράδεισος διακοπών.

Σήμερα υπάρχουν τέσσερα στέκια στο νησί. Δύο μπαρ και δυο ταβέρνες. Οι τιμές είναι κάτι παραπάνω από «από-κοσμες»… χωρίς να μπορούν επ’ ουδενί, να συγκριθούν με τις τιμές άλλων τουρι-στικών προορισμών. Εδώ πραγματικά είναι το απόλυτο value for money κυρι-ολεκτικά!

Αυτά τα λιγοστά καφενεία μ’ ένα μα-γικό και απόλυτα φυσικό τρόπο, μετα-τρέπονται σε ουζερί, καφετέριες, κρε-περί ή ταβέρνες. Ανάλογα με την ώρα, την εποχή, τη διάθεση, την αναγκαιότη-τα. Έχουν ένα δικό τους στυλ, μια πηγαία αυθεντικότητα

Μικρές παρέες συναντιόνται σε καθη-μερινή βάση, οι κουβέντες δίνουν και παίρνουν. Δεν θα αντιμετωπίσεις καμιά δυσκολία να ενταχθείς. Εδώ οι ξένοι εί-ναι καλοδεχούμενοι!

Στα must το μπαράκι της Βέρας. Η «Βασίλισσα του λιμανιού» ( τηλ. 22540 93369) ανοιχτό μόνο τα καλοκαίρια, όλη μέρα μέχρι αργά το βράδυ. Σερβί-ρει καφέδες, μπύρες, ούζο, αναψυκτικά, ποτά αλλά και κρέπες και σάντουιτς και σνακ για κολατσιό. Από εδώ περνούν όλοι, ντόπιοι και ξένοι, και ανταλλάσ-σουν κουβέντες χαλαρωτικές, «ανεβά-ζουν και θα κατεβάζουν» κυβερνήσεις, δίνουν το «παρών» και τον τόνο της μι-

117

Άι Στράτης

κρής κοινωνίας .

Η «PUB ΄Ομηρος», του Μαντζανά Δημήτρη, τηλ. 22540 93270, με κανα-πεδάκια και ξύλινα τραπεζάκια, δίπλα στην ταβέρνα «Αρτεμώνας». Είναι άλλο ένα στέκι του Άη Στράτη. Με πίτσες, μα-καρονάδες, καφέ, ποτά. Μια ευχάριστη εναλλακτική πρόταση.

Η «Βεράντα», του Θανάση Μωρέ, τηλ. 22540 93269, το κοινοτικό καφε-νείο ακριβώς δίπλα στη θάλασσα, είναι μια πραγματική βεράντα στο κύμα. Σερβίρει ποικιλία από νόστιμα μαμαδί-στικα μαγειρευτά και λαδερά. Ένας πα-ράδεισος για τους ερασιτέχνες ψαρά-δες, που επιθυμούν να απολαύσουν τα φρέσκα ψάρια που έπιασαν. Δώσε στη κουζίνα τους ό,τι πιάσεις. Με χαρά εδώ θα στα μαγειρέψουν, με τον καλύτερο τρόπο. Σούπα, ψητά, στο φούρνο. Εσύ απλά απόλαυσε το ουζάκι σου, περιμέ-νοντας και αγναντεύοντας το απέρα-ντο γαλάζιο. Εδώ είναι η περίφημη μα-γείρισσα Αίμη. Ο χώρος ενδείκνυται για μεγάλες παρέες, γλέντια στη βεράντα με μουσικές φευγάτες σαν το Θανάση. Εδώ μπορεί να βρεις και το Δημήτρη τον τυ-

ροκόμο. Με σπουδές στα Γιάννενα, θα σε ξεναγήσει στο κόσμο της παραδοσι-ακής τυροκομίας.

Πριν ενάμιση χρόνο, ο Γιάννης Κου-τρούλης, τηλ. 22540 93333, έστησε μπροστά στη θάλασσα, 40 μ. περίπου από το λιμάνι, την ταβέρνα «Αρτεμώ-νας». Υποστηρίζει πως είναι εξπέρ σε ό,τι ψήνεται. Κρέατα και ψαρικά αλλά και μαγειρευτά, σ’ ένα γλυκύτατο περι-βάλλον με πολύ φιλικό σέρβις.

Διαδρομές στο νησί

Τρεις τρόποι υπάρχουν για να ανακα-λύψεις τη μαγεία του νησιού. Από τη θά-λασσα με σκάφος, με τα πόδια σε διάφο-ρες διαδρομές ή με αυτοκίνητο.

Στο νησί δεν υπάρχουν ταξί γι’ αυτό καλό είναι να πάρεις το δικό σου αυτο-κίνητο ή να νοικιάσεις ένα από τη Λή-μνο. Καθημερινά υπάρχει δρομολόγιο φεριμπότ από τη Λήμνο για τον Άγιο Ευ-στράτιο αλλά και από άλλα λιμάνια. Ένα αγροτικό δίκτυο 50 περίπου χιλιομέ-τρων από βατούς χωματόδρομους, σε οδηγεί σε διάφορες κατευθύνσεις, για

118

Άι Σ

τράτ

ης

να ανακαλύψεις τις ομορφιές του νησιού.Αν είσαι με το σκάφος, κάνε ανεφοδιασμό στο γρα-

φικό λιμανάκι και μετά ξεκίνα το γύρο του νησιού. Στά-ση στις πιο απάτητες παραλίες και βουτιές στα βαθιά, θα σου μείνουν αξέχαστα. Δεν χρειάζεσαι πυξίδα. Αφέ-σου απλώς στις εκπλήξεις που κρύβει κάθε στροφή.

Μη χάσεις τη βόλτα στα ανατολικά, για να επισκε-φτείς κάποια ερείπια από τη Μυκηναϊκή περίοδο, που διατηρήθηκαν μέχρι τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή.

Ξωκλήσια Στα αξιοθέατα του νησιού, τα γραφικά ξωκλήσια,

κάπου 15 που απέμειναν μετά τον σεισμό. Της Πανα-γίας Ευαγγελίστριας, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Νικολάου. Η θέση τους ξεχωριστή με συγκλονιστικό αγνάντι στο πέλαγος.

Η γαστρονομία στο νησί Ψαροκατάνυξη

Εδώ η γαστρονομία χτυπά στους ρυθμούς των ολό-φρεσκων αστακών, στα πετρομπάρμπουνα –από τα σπανιότερα του Αιγαίου σε νοστιμιά- και συναγρίδες. Ένας ψαρότοπος υψηλοτάτων γευστικών προδιαγρα-φών.

Πολλές σπεσιαλιτέ του νησιού θυμίζουν τη γειτονι-κή Λήμνο, όπως τα φλομάρια, ο τραχανάς, αλλά εδώ το ντόπιο απολύτως organic κρέας και τα ψάρια, που δεν κινδυνεύεις με τίποτα να είναι εισαγωγής, έχουν την τι-μητική τους. Απόλαυσε τα στο έπακρο.

Οι σπεσιαλιτέ Ζητείστε να σας τις μαγειρέψουν στις ταβέρνες. Αν

υπάρχει χρόνος, διάθεση και πρώτη ύλη, με χαρά θα σας τα ετοιμάσουν.

• ψάρια • οστρακοειδή • ντόπια κρεατικά.• γεμιστό αρνί• Καβουρομάνες γεμιστές με ρύζι• Πεταλίδες με ρύζι και σκόρδο• Φλομάρια (σπιτικά ζυμαρικά, σαν χυλοπίτες) • Ο αστακός με ρύζι αντί μακαρόνια.• Τα μπαρμπούνια σαβόρο . • .... και όλα τα κλασικά ελληνικά πιάτα επικρατούν

στο καθημερινό τραπέζι.

Το γλυκατζίδικο «Ροδοκάλι»Ένα γουστόζικο και γλυκό μαγαζάκι με σπιτικά γλυ-

κά, βρίσκεται απέναντι σχεδόν από την ταβέρνα «Βε-ράντα». Η μυρωδιά του φρέσκου βούτυρου θα σου πάρει την μύτη. ΄Ο,τι γευτείς, θα σου μείνει αξέχα-

Οπωσδήποτε :3 Να φας κουκιά ξερά με λάδι και δυόσμο και την ασύλληπτη αστακομακαρονάδα της Αίμης στη «Βεράντα» -από τις καλύτερες του Αιγαίου.

3 Να πιείς ρακί στο καφέ- μπαρ- κρεπερί «Βίλια» με ντιπ ρέγγας με παξιμάδι και μαστιχωτό χταποδάκι, που ψήνεται στο μουράγιο.

119

Άι Στράτης

Μην χάσεις:

3 Την παραλία Αλωνίτσι, αν είσαι fan του σέρφινγκ. Εδώ θα δεις κι έναν από τους λιγοστούς αμπελώνες του νησιού.

3 Την παραλία Καραβοτσάκισμα (!) με το πολύχρωμο βοτσαλάκι και τον εντυπωσιακό βράχο. Εκεί μπορείτε να πάτε μόνο με βάρκα

στο. Πάρε μαζί σου μπισκότα σπιτικά και κουλουράκια φτιαγμένα από τα χέρια της κυρίας Δέσποινας και του κου Νίκου.

Για πρωινό, οι τυρόπιτες από ντόπιο τυρί, μοσχοβο-λάνε!

Κτηνοτροφικά προϊόνταΜοναδική γεύση έχουν τα αρνιά και τα κατσίκια

αλλά και τα μοσχάρια του νησιού, που είναι απόλυτα βιολογικά, καθώς είναι μόνο ελευθέρας βοσκής.

και …OrganicsΤα λαχανικά και φρούτα που καλλιεργούνται στο

νησί, δεν είναι μόνο νόστιμα αλλά και βιολογικά. Από-λαυσε εξαιρετικές τομάτες, αγγούρια, καρπούζια κι άλλα ζαρζαβατικά και φρούτα από τα περιβόλια της περιοχής, για να θυμηθείς ή να γνωρίσεις την αληθινή γεύση που πάει να ξεχαστεί.

Παραλίες

Η πιο εύκολα προσβάσιμη παραλία είναι αυτή που βρίσκεται ακριβώς μπροστά στον οικισμό. Στις υπό-λοιπες, που δεν είναι καθόλου λίγες, μπορείς να πας οδικώς μια και έχουν ανοίξει αρκετοί αγροτικοί δρό-μοι βατοί όμως μόνο με τζιπ, ή να νοικιάσεις βάρκα για να ανακαλύψεις και τις πιο απόκρυφες μεριές του νη-σιού. Το σίγουρο είναι πως θα μαγευτείς από τη παρ-θενικά ανέγγιχτη ομορφιά του, τις αμέτρητες σπηλιές, τη νηνεμία.

Για τους ντόπιους, οι πιο φημισμένες παραλίες εί-ναι:

το Παχύ, του Αγίου Δημητρίου, το Τρυγάρη, η Τρυπη-τή, το Φτελιό, του Γκουρνιά, το Λυδαριό. Απέναντι από την παραλία Αλονίτσι, υπάρχει στα 200 μέτρα ένα μο-ναχικό ξερονήσι, η Βέλια, που μπορείς να φτάσεις ακό-μα και κολυμπώντας.

122

Dat

a

ΔΙΑΜΟΝΗΜύρινα

ΝεφέληΕπιπλωμ. Διαμερ./ΣουίτεςΤηλ.: 22540-22825

Αρμονία 1 και 2Ενοικιαζόμενα ΔωμάτιαΕβγάτηςΤηλ.: 22540-51757

Apollo PavillionΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΦρύνης 8, Μύρινα Τηλ.: 22540-23712

Mabella BeachΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΠλατύΤηλ.: 22540-22962

Arion BeachΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΠαραλία Ρηχά Νερά Τηλ.: 22540-22144

Cavo BiancoΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΠλατύΤηλ.: 22540-25298 210-5786647

ΥψίπυληΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΑμυγδαλιές Κιν.: 6973308864

Lemnos Village ResortΞενοδοχείοΠλατύ - ΜύριναΤηλ.: 22540-23500

Hotel ArtemisΠαραδοσιακό ΞενοδοχείοΑνδρώνι Τηλ.: 22540-24075

Διαμαντίδης Α.Ε.Mύρινα - ΞενοδοχείαDIAMANTIDIS HotelΤηλ.: 22540 24002IFESTOS HotelΤηλ.: 22540 24960PARIS HotelΤηλ.: 22540 24927SEVDALIS HotelΤηλ.: 22540 22303

Plati Beach HotelΕνοικιαζόμενα δωμάτιαΠλατύ ΜύριναςΤηλ.: 22540-23583

ΑτσικήVaros VillageΞενοδοχείοΒάρος ΛήμνουΤηλ.: 22540-31728

Άγ. Γιάννης - ΚάσπακαςΠινάκος ΕλευθέριοςΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΤηλ.: 22540-61873

Άγιος ΕυστράτιοςΣπερδούλη ΕλένηΔιαμερίσματαΆγιος ΕυστράτιοςΤηλ.: 22540-93343

Άγιος ΓεώργιοςΕνοικιαζόμενα ΔωμάτιαΤηλ.: 22540-22181

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑLa MerΡωμαίικος ΓιαλόςΤηλ.: 22540-22050

Αιγαίον Καφέ Λήμνος

Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-22617

Παπαγάλος

Πλατεία ΚΤΕΛΤηλ.: 22540-22291 BAR / BEACH BAR

Pandelis beach barΠαραλία ΘανούςΤηλ.: 22540-22821

Amorosso beach barΠλατύ, Τηλ.: 22540-23583

Xavouli beach barΜούδρος

ΚαράβιΕβγάτης

CAFFE

Καρνάγιο Μούδρος Τηλ.: 22540-71112

CLUB

Καραγκιόζης Club

Ρωμαίικος ΓιαλόςΤηλ.: 22540-24055

Νεφέλη

Πρόποδες Κάστρου ΜύριναςΤηλ.: 22540-22825

RESTAURANT

Ζέφυρος

Πλατύ, Τηλ.: 22540-22180

Μεσόγειος

Ρωμαίικος Γιαλός Τηλ.: 22540-22540

ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΑ

Ποδήλατο

4ο χλμ Μύρινας-Θέρμων Τηλ.: 22540-24244

ΟΥΖΕΡΙ

Το 11

ΚΤΕΛ ΜύριναςΤηλ.: 22540-22635

ΤΑΒΕΡΝΕΣ / ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΕΣ

Βεράντα

Άγιος Ευστράτιος Κιν.: 6947050153

Κοράλι

ΚότσιναςΤηλ.: 22540-41249

Κόσμος

Ρωμαίικος ΓιαλόςΤηλ.: 22540-22050

Μάρθα (η)

Νέα ΚούταληΤηλ.: 22540-92236

Γλάρος

Λιμάνι ΜύριναςΤηλ.: 22540-22220

Φάρος

Λιμάνι Μούδρου Τηλ.: 22540-71771

123

Data

ΤΑΧΥΦΑΓΕΙΑ

Άχνη Κανέλλα

Πλατεία ΟΤΕ Τηλ.: 22540-26088

Λαδόκολλα

Λιμάνι ΜύριναςΤηλ.: 22540-26027

ΟΙΝΟΠΟΙΙΑΟινοποιία Χατζηγεωργίου

ΚαρπάσιΤηλ.: 22540-31082 210-5715122

Σαββόγλου Ι. - Π.Τσιβόλας Ο.Ε

ΚάσπακαςΤηλ.: 22540-22270

Γκάραλη Οινοποιία

Άγιος ΔημήτριοςΤηλ.: 22540-61884

Ν. Κουκουλήθρας& Υιοι ΟΕ

Ατσική, Τηλ.: 22540-31207

ΠΟΤΟΠΟΙΪΕΣΚρήνη

Ατσική, Τηλ.: 22540-31207

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΓΑΛΑΤΟΣΓαλακτοκομική Λήμνου

Άγιος ΔημήτριοςΤηλ.: 22540 92655

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝΑΛΙΠΑΣΤΑ / ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ

ΌκτάπουςΜούδρος , Τηλ.: 22540-71001

ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ

Χρυσάφη ΑΒΕΕ

Καρπάσι Τηλ.: 22540-31330

ΟΠΩΡΟΠΩΛΕΙΑ

Φρουταγορά Λήμνος

Τρίφωτο ΜύριναςΤηλ.: 22540-22790ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Γκαράλη Γεύσεις

Αγ. ΔημήτριοςΤηλ.: 22540-61518

Κασπακινές Λιχουδιές

ΚάσπακαςΤηλ.: 22540-61059

Αχιλλαδέλης

6ο χλμ Μύρινας-Κορνού Τηλ.: 22540-61250

Χρυσάφη ΑΒΕΕ

Καρπάσι Τηλ.: 22540-31330

Ζέφυρος

Μύρινα Τηλ.: 22540-25588

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑPetrides

Καρατζά 118, Μύρινα Τηλ.: 22540-22039 6947 601516

Pavlis Travel


Atzamis Travel


Sun Flight Travel Agency

Πλατεία ΚΤΕΛΤηλ.: 22540-29571

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ-ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣΤΑΞΙΜαρκάκης ΗλίαςΤηλ.: 22540-61175 6941 624214

ΓΡΑΦΕΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Λήμνος ΜεταφορικήΚρυσταλλάς3 χλμ Μύρινας - Θέρμων Τηλ.: 22540-23156 210 3423403

2310 752981

Γεωργούδης-ΜωραΐτηςExpress Μεταφορική5χλμ Μύρινας ΜούδρουΤηλ.: 22540-61177 210 4826485

Μεταφορές ΛήμνουΜατσικάς-Βακιρτζής

1ο χλμ Μύρινα-ΘέρμαΤηλ.: 22540-23928 2310 753844 Γενικές Μεταφορές ΛήμνουΥιοι Ν. Φυλλαδίτη

3ο χλμ Μύρινα-ΘέρμαΤηλ.: 22540-23087 210 3420506

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΟΔΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

Express service 3ο χλμ Λιβαδοχωρίου - Αγ. ΔημητρίουΤηλ.: 22540-92493

InteramericanΟδική ΒοήθειαΤσαπτσαλής Τριαντάφυλλος ΜούδροςΤηλ.: 6932 449940

ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ

ΠάρηςΠλυντήρια ΑυτοκινήτωνΛ. ΔημοκρατίαςΤηλ.: 22540-27007 ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ

Τσαπτσαλής ΤριαντάφυλλοςΜούδρος Τηλ.: 22540-71301

ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΑMoto CenterΦτωχογιάννης Γιώργος1ο χλμ Μύρινας Αεροδρομίου Τηλ.: 22540-23394

ΣΚΑΦΗ/ΕΞΩΛΕΜΒΙΕΣΕΠΙΣΚΕΥΗSea ServiceΠαπαδόπουλος Κ. & ΣΙΑ ΟΕ4ο χλμ Μύρινας - Θέρμων

124

Dat

a

Τηλ.: 22540-25400

ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝΑφοι Χ. Μαρή4ο χλμ Μύρινας-ΘέρμαΤηλ.: 22540-25100

Τσαπτσαλής ΤριαντάφυλλοςΜούδρος Τηλ.: 22540-71301

ΔΟΜΗΣΗΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Κτίσμα Ο.ΕΜύρινα Λήμνου, Τηλ.: 22540-23746

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ

Ζεάκης Θεόδωρος Πολ. ΜηχανικόςΠλατεία ΚΤΕΛ ΜύριναςΤηλ.: 22540-25701

ΕΠΙΠΛΩΣΗ-ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣΣΠΙΤΙΟΥNeoset Λήμνου1ο χλμ Μύρινας Θέρμων Τηλ.: 22540-25114

Home Sweet HomeΜύριναΤηλ.: 22540-24570

Πατσαρίσου Σούλα Πλατεία ΚΤΕΛ - Μύρινα Τηλ.: 22540-25790

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗPC Lab ΜύριναΤηλ.: 22540-26111

ΙΑΤΡΟΙ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΙΖέρφος Θέμης Ακτινοδιαγνώστης Αιόλου 2 ΜύριναΤηλ.: 22540-25414

ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΙ

Γιαννακοπούλου - Τσιπουρίδου ΕλένηΜύρινα Τηλ.: 22540-24896Κιν.: 6932743272

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΙ

Μαρινάκης ΝικόλαοςΜητροπόλεως& Αντωνιάδη1,Μύρινα Τηλ.: 22540-24477 ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΙΦαρμάκη ΕλένηΜητροπόλεως& Αντωνιάδη1,Μύρινα Τηλ.: 22540-23170

ΙΜΑΤΙΣΜΟΣΕΝΔΥΜΑΤΑBig - BluΚεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-23031

Lak...yΚεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-23007

VoltΠλατεία ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-24020

ΕΣΩΡΟΥΧΑΣαμαρτζή ΕυαγγελίαΜύρινα ΛήμνουΤηλ.: 22540-22514

ΜΟΔΑ - ΟΜΟΡΦΙΑΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ

Θέρμα SpaΘέρμαΤηλ.: 22540-62062

ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ

La ProfumeriaΛιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-29575

Μονδάνου ΟλυμπίαΜύρινα ΛήμνουΚιν.: 6972034815

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑArt CoiffureΛιμάνι Μύρινας

Τηλ.: 22540-25990

Κομμώσεις ΚοντογιάννηςΜύριναΚιν.: 6971814167

ΚΟΣΜΗΜΑΤΑΔέπαςΚεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-25601

Foli Folie-SwarovskiΚεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-20063

ΥΓΕΙΑ & ΑΛΛΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣΔιαγνωστικό ΕργαστήριοΛήμνου Ιατρική Α.ΕΛεωφ. Δημοκρατίας 20 Τηλ.: 22540-22147

Αρναρέλλη ΝυμφοδώραΤρίφωτο Μύρινας Τηλ.: 22540-22298

ΟΠΤΙΚΑΟπτικά ΚατακουζηνόςΚεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-25930

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙΓεωργά ΕλεονώραΠλατεία ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-22570

ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΓερμανός ΛήμνουΠλατεία ΚΤΕΛ ΛήμνουΤηλ.: 22540-29370800-11-40000

ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑΧρυσάφη ΑΒΕΕΚαρπάσιΤηλ.: 22540-31330

ΖέφυροςΛεωφ. Δημοκρατίας 4Τηλ.: 22540-25588

125

Data

ΛΗΜΝΟΣΧρήσιμα Τηλέφωνα

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΗΜΝΟΥ 22540 82000 ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ 22540 22166 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 22540 22199 ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 22200 ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 22225 AEPOΔPOMIO ΛHMNOY 22540 92700EXPRESS SERVICE 22540 92155 ΚΤΕΛ ΛΗΜΝΟΥ 22540 22464 ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ 22543 50000ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 25890ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΟΥΔΡΟΥ 22543 50700ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΤΣΙΚΗΣ 22543 50600ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Ν.ΚΟΥΤΑΛΗΣ 22543 50500ΔΗΜΟΣ ΜΥΡΙΝΑΣ 22543 50032 ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΔΡΟΥ 22540 71444-5 ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΚΟΥΤΑΛΗΣ 22543 50511 ΔΗΜΟΣ ΑΤΣΙΚΗΣ 22543 50621 ΤΑΞΙ 22540 23820

Πώς θα πάτεMε αεροπλάνοH Mύρινα συνδέεται με την Aθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Μυτιλήνη, τη Ρόδο και τη Σάμο.Για κρατήσεις και πληροφορίες απευθυνθείτε στα κεντρικά γραφεία των εταιριών ή στα τουριστικά πρακτορεία του νησιού:AEPOΔPOMIO ΛHMNOΥ Tηλ.: 22540 92700Olympic Air Tηλ.: 210 3550500Sky Express Tηλ.: 8011128288

Mε πλοίοAκτοπλοϊκά δρομολόγια συνδέουν το λιμάνι της Mύρι-νας με το Λαύριο, τη Θεσσαλονίκη, την Kαβάλα, τη Mυ-τιλήνη, τη Xίο, τη Σάμο, τον Aη Στράτη και τον Άγιο Κή-ρυκο Ικαρίας. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυν-θείτε στα κεντρικά γραφεία των εταιρειών ή στα τουρι-στικά πρακτορεία του νησιού:NEL LINES Tηλ.: 210 4115015

ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣΧρήσιμα Τηλέφωνα

ΔιαμονήΣήμερα στο νησί υπάρχουν γύρω στις 200 κλίνες, που λειτουργούν κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Τηλέφωνα για ενοικιαζόμενα δωμάτια:Μπαλάσκα Ιουλία Τηλ.: 22540 93329Παύλου Παρασκευή Τηλ.: 6974201920Πανέρας Απόστολος Τηλ.: 22540 93343

Πώς θα πατε στον Άη ΣτράτηΑπό ΛήμνοΑΙΟΛΙΣ Τηλ.: 22540 22460NEL LINES Tηλ.: 210 4115015

Από Μύρινα με καραβάκιΛιμεναρχείο Μύρινας: 22540 22225

Από Καβάλα Τηλ.: 2510-223716

Από ΛαύριοΛιμενικός Σταθμός 22920 26859, 22920 25249Πρακτορείο Μιχάλη Κριαλή 22920 26040, 69006, 69257

Χρήσιμα Τηλέφωνα1. Λιμεναρχείο: 22540-933932. Ταχυδρομείο: 22540-932213. Αστυνομία: 22540-932014. Ιατρείο: 22540-932225. Δήμος Αγίου Ευστρατίου: 22540-93210

Πληροφορίες

Διαβάστε για τη Λήμνο*

Ιστορία-λαογραφίαΘ. Μπελίτσος «Η Λήμνος και τα χωριά της» Αθήνα 1994

Κ. Κοντέλης «Τα κάστρα της Λήμνου» Λήμνος 2004Χ. Κολλερός «Ενα πανί μας λειπ’ για να σαλπάρωμ’» (στην τοπική διάλεκτο)

εκδ. Στεφανίδη 2010

ΛογοτεχνίαΜ.Λαμπαδαρίδου-Ποθου «Η Μαρούλα της Λήμνου» εκδ. Κέδρος

Ευ. Μπουτλούκου-Βρεττάκη «Το λευκό χρυσάφι της Λήμνου»Ουρ. Βαγιάκου «Σα φυλαχτό από τη Σμύρνη» εκδ. Καλέντη 2003

Φωτογραφικά – ΛευκώματαΣυλλογικό «Ναοί και ξωκλήσια της Λήμνου» εκδ. Λιβάνης 2003

Χ. Καζόλης «Λήμνος: Θέα στο βόρειο Αιγαίο» δίγλωσσο εκδ. Terra Lemnia 2009Ν. Σηφουνάκης «Οι μάντρες στη Λήμνο» εκδ. Καστανιώτη 1993

ΠαραμύθιαΚ. Ζαφειρίου-Γ. Τυρίκος-Εργάς

«Μαγεμένες ιστορίες απ’ τη Λέσβο και τη Λήμνο» εκδ. Αιολίδα 2010

Ταξιδιωτικά – οδοιπορικάΔ. Αναστασιάδης

«Διαδρομή στο χρόνο με τη ματιά ενός ερασιτέχνη Λημνιού» εκδ. Παπαζήση 2008

Ποίηση Σ. Τραγάρας

«Λήμνος» εκδ. Θριάσιο 2007

ΜαγειρικήΟυρ. Βαγιάκου

«Συνταγές Λημνιακής Κουζίνας» Λήμνος 2004

*Ο κατάλογος αυτός είναι μόνο ένα σταχυολόγημα απ’ το πλούσιο εκδοτικό κομμάτι που αφορά τη Λήμνο.

ΒιβλιογραφίαΤουριστικοί οδηγοί Λήμνος – Αη Στράτης Life in style, 2007-08-09-10.

με την υπογραφή του ΕΜΠΡΟΣ.Θ. Μπελίτσος «Η Λήμνος και τα χωριά της» Αθήνα 1994

Κ. Κοντέλης «Τα κάστρα της Λήμνου» Λήμνος 2004Ν. Σηφουνάκης «Οι μάντρες στη Λήμνο» εκδ. Καστανιώτη 1993

Λήμνος, ένα νησί με σχήμα πεταλούδας που ακουμπά την πανάρχαια ιστορία του στα νερά του Βόρειου Αιγαίου. Αυθεντική, πανέμορφη, απρόσμενη. Με δανδελωτές ακτές, χρυσές αμμουδιές, γραφικούς οικισμούς. Με τις μοναδικές της αμμοθίνες, τα σπάνια είδη πουλιών και τα ελάφια της. Τα αμπέλια, τα τυριά τα φλομάρια και τα φρέσκα ψάρια της. Ευλογημένη και αστείρευτη. Με ζωντανή την παράδοση και τον πολιτισμό να καθρεφτίζονται στο χαμόγελο των ανθρώπων της. Αυτή είναι η Λήμνος. Το νησί του Ηφαίστου, πού ύμνησε ο Όμηρος. Με το βυζαντινό της κάστρο, την Ηφαιστεία, το Καβείριο και την Πολιόχνη, τον πρώτο οικισμό της Ευρώπης.Και δίπλα ο Αγ. Ευστράτιος. Τόπος αληθινής απόδρασης. Λήμνος και Αγ. Ευστράτιος. Ένας άγνωστος παράδεισος του Αιγαίου, σε περιμένει να τον ανακαλύψεις.

ΛΗΜΝΟΣAΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

Ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

lemnosΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤOURISTIC

LEMNOS TOURISTIC

Lice

nce

d im

age

by

V.T

rian

tafy

llid

is

ΛΗΜΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Μ.Κ.Ε • Τηλ. 2254350015


LEMNOSΛΗΜΝΟΣ


AG. EFSTRATIOS


LEMNOSΛΗΜΝΟΣ


AG. EFSTRATIOS



Λήμνος Άγιος Ευστράτιος

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

ΤΟΥΡ

ΙΣΤΙ

ΚΟΣ

ΟΔ

ΗΓΟ

Σ 2

011

Λ

ΗΜ

ΝΟ

Σ &

ΑΓΙ

ΟΣ

ΕΥΣΤ

ΡΑΤΙ

ΟΣ

&Με την υπογραφή του

Τουριστικός οδηγός Λήμνου και Άη Στράτη

Documents

Transcript of Τουριστικός οδηγός Λήμνου και Άη Στράτη