ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Σακελλαρίου ΚίμωνΠανεπιστήμιο Θεσσαλίας

ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

• Ορισμός αθλητικής παιδαγωγικής.• Σκοπός και βασικά θέματα αθλητικής

παιδαγωγικής.• Ο ρόλος της φυσικής αγωγής και του αθλητισμού

στη διαπαιδαγώγηση του ατόμου. • Παράγοντες φυσικής αγωγής.• Σχέση του ανθρώπινου σώματος με τη φυσική

αγωγή. • Η αξία της κίνησης στη φυσική αγωγή.• Ο ρόλος του περιβάλλοντος στη φυσική αγωγή.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

• Είναι η θεώρηση της άθλησης μέσω βασικών παιδαγωγικών σημείων.

• Είναι η άθληση του ατόμου μέσα από τις βασικές θεωρίες και αξιώματα, τόσο της παιδαγωγικής επιστήμης όπως και άλλων επιστημών (ψυχολογία, κοινωνιολογία, …)

Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ

• Με παιδαγωγικές κι εκπαιδευτικές ενέργειες στην άθληση και μέσω της άθλησης.

• Με την αγωγή και την ανάπτυξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ατόμου.

• Με όλες τις φάσεις της ηλικίας, με τις επιδόσεις, με τους κανονισμούς και θεσμούς όπου η άθληση και η φυσική αγωγή παίζουν το δικό τους ρόλο.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ

• Να διαπαιδαγωγήσει το άτομο μέσα από τη φυσική αγωγή.

• Να το κοινωνικοποιήσει μέσα από τις αθλητικές δραστηριότητες και τα παιχνίδια.

• Να αναπτύξει στο άτομο τις σωματικές και ψυχοφυσικές ιδιότητες.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ

• Η αγωγή, η εκπαίδευση και η μάθηση μέσα από τη φυσική αγωγή.

• Η ανάπτυξη της κοινωνικοποίησης μέσα από τις κινητικές δραστηριότητες.

• Η ανάπτυξη της προσωπικότητας μέσα από τη φυσική αγωγή, μέσα από τα σπορ και τα παιχνίδια.

ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ

• Η κινητική δραστηριότητα από άποψη κοινωνικο-παιδαγωγική, πολιτιστική και ανθρωπολογική.

• Η αθλητική αγωγή εκτός σχολείου (σύλλογοι, σύνδεσμοι).• Η ηθική αγωγή του αθλητισμού όσον αφορά ένα δίκαιο

παιχνίδι.• Η ανάπτυξη κοινωνικών και ηθικών συμπεριφορών.• Η διά βίου άσκηση του ατόμου για τη διατήρηση της

υγείας.• Ο στόχος για τη βελτίωση της απόδοσης.

Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ

• Με την ψυχολογία• Με την κοινωνιολογία• Με την ανθρωπολογία και την ιατρική• Με τη θεολογία• Με τη φιλοσοφία

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

• To σώμα• Η κίνηση• Το περιβάλλον

ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ

• Είναι ένας ζωντανός οργανισμός.• Είναι μια ανατομικο-λειτουργική δομή (σκελετός, μυς,

σύνολο οργάνων).• Αποτελείται από ένα σύνολο ψυχικών λειτουργιών.• Αποτελεί μια εκφραστική δομή, τη δομή της δικής μας

ταυτότητας, συνείδησης και ύπαρξης.• Εκφράζει την προσωπικότητα του ατόμου με την κίνηση,

την έκφραση των ματιών, τις χειρονομίες, την ομιλία.• Κάνει δυνατή την επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους.

ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

• Η φυσική αγωγή έχει την υποχρέωση μέσα από τις εφαρμογές των τεχνικών του σώματος (κίνηση, χαλάρωση, ένταση) να αποδώσει στο σώμα τη δική του μεγάλη υπαρξιακή αξία.

• Δίνει διέξοδο στη ζωτικότητα.• Διευρύνει τις κινητικές ικανότητες.• Εκφράζει την προσωπικότητα και αποκαλύπτει το βιότυπο

του κάθε ατόμου.• Αποκαλύπτει μέσα από την έκφραση (των ματιών, των

χειρονομιών, της ομιλίας και της κίνησης) το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του ατόμου.

ΤΟ ΣΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ

• Μια δομή της δικής μας ύπαρξης και συνείδησης που περιπλέκονται αμοιβαία για τη δική μας τελειότητα και ελευθερία.

• Μια δομή της δικής μας παρουσίας, ταυτότητας και υπαρξιακής κατάστασης στον κόσμο, που επιτρέπει τη δική μας μεσολάβηση στο περιβάλλον και την επικοινωνία με τους άλλους.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Για να απαντήσουμε στα προβλήματα του σώματος θα πρέπει ν’ απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:

• Τι είναι για τον άνθρωπο το σώμα;• Ποια σχέση υπάρχει μεταξύ της πνευματικότητας

του ανθρώπου και του σώματός του;• Είναι το σώμα όλη η ύπαρξη του ανθρώπου ή

μόνο ένα όργανο που βρίσκεται στη διάθεσή του;

ΚΙΝΗΣΗ

• Να δώσεις μορφή σε κάτι. • Να εκφράσεις κάτι.• Να αγγίξεις κάτι.• Να κινηθείς προς κάποια κατεύθυνση.• Να απομακρυνθείς από κάτι.

ΚΙΝΗΣΗ ΕΙΝΑΙ

• Το μέσο με το οποίο εμείς απευθυνόμαστε στον κόσμο, στα πράγματα, στα άτομα.

• Το μέσο που ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο και εκφραζόμαστε.

• Το μέσο που περικλείει δύο στοιχεία, το εσωτερικό που την προσδιορίζει και το εξωτερικό που την αποκαλύπτει.

Η ΚΙΝΗΣΗ ΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

• Είναι λογική.• Έχει κάποιο προκαθορισμένο σκοπό και

κατευθύνεται με κάποιο ρυθμό έχοντας υπόψη κάποιους κανόνες.

• Οριοθετείται ως απόδοση ή πράξη.• Πραγματοποιεί προθέσεις.• Ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις.

Η ΚΙΝΗΣΗ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ

• Στην έκφραση της προσωπικότητας.• Στην τελειοποίηση άλλων οργανικών

λειτουργιών (τις λειτουργίες της πνευματικής ανάπτυξης, την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη…).

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

• Πειθαρχεί τις αυθόρμητες-φυσικές κινήσεις.• Τις τελειοποιεί, τις εμπλουτίζει, τις εξασκεί

και τις συντονίζει στην άσκηση.• Αναπτύσσει την ατομική πρωτοβουλία.• Πετυχαίνει την ομαλή κοινωνική

συμβίωση.

Η ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

• Αποτελεί τον σπουδαιότερο παράγοντα της φυσικής αγωγής επειδή έχει σα στόχο τη διαμόρφωση και την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου.

• Βοηθά το άτομο να αποκτήσει κινητική επιδεξιότητα.• Επιδρά στις κινητικές ικανότητες του ατόμου με

σκοπό να διεγείρει μαζί με την ψυχοκινητική ανάπτυξη και την ανατομο-φυσιολογική.

• Επιδρά στην ανάπτυξη της νοημοσύνης, στην απόκτηση της ευσυγκινησίας….

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

• Οργανική σημασία• Σημασία αντίληψης κι εμπειρίας• Κοινωνική σημασία • Προσωπική σημασία

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

• Να πετύχει κάτι.• Να παράγει κάτι.• Να εκφράσει κάτι.• Να δοκιμάσει κάτι. • Να αλλάξει κάτι.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

• Να μάθει κάτι για το σώμα του.• Να μάθει κάτι για την υλική υπόσταση των

πραγμάτων.• Να μάθει κάτι για τη φύση και τους άλλους

ανθρώπους.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

• Επικοινωνίας (ανάπτυξη σχέσεων με άλλους ανθρώπους).

• Έκφρασης (μέσω της κίνησης το άτομο εκφράζει τα συναισθήματά του).

• Περιγραφής (είναι δυνατή η έκφραση συγκεκριμένων κοινωνικών σημασιών της κίνησης).

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

• Βιώνει τον εαυτό του.• Αποκτά εμπειρία και προχωράει πιο πέρα.• Μπορεί να αλλάξει ευκολότερα τον εαυτό

του.

ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟΚΤΑ

• Χαλάρωση• Ένταση• Ευημερία• Δυνατότητα ή μη• Επιβάρυνση• Κούραση ή κατάπτωση• Προπόνηση και άσκηση

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

• Το ανθρώπινο σώμα αντιπροσωπεύει το άτομο μέσα στο περιβάλλον.

• Η κίνηση επιδρά στο περιβάλλον σε σχέση με το διάστημα, το χρόνο, τα αντικείμενα.

• Το περιβάλλον αποτελεί την υπαρξιακή κατάσταση, όπου η προσωπικότητα του ατόμου εκφράζει τα δικά της φυσικά και ψυχικά χαρακτηριστικά.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

• Στο περιβάλλον το άτομο μπορεί να ικανοποιήσει τις φυσικές και ψυχικές του ανάγκες μέσα από τη φυσική αγωγή.

• Να βοηθήσει την ατομική έκφραση και τη δημιουργικότητα.

• Να προάγει την κοινωνικοποίηση μέσα από τη συνεργασία και την αποδοχή των κανόνων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Σακελλαρίου, Κ. & Μπεκιάρη, Α. (2001). Αθλητική παιδαγωγική. Αθήνα, Εκδόσεις Leader Books.

• Grupe, O. (1984). Grundlagen der Sportpädagogik. Munchen.

• Grupe, O. & Krüger, M. (1997). Einführung in die Sportpädagogik. Schorndorf.

• Grupe, O. (1998). Kinder-Hochleistungssport: Eine Analyse unter pädagogischen.