ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ

Ιφιγένεια Φουντά, Επιστημονικά Υπεύθυνη έργου

2

Πως ξεκίνησαν τα ανοιχτά ακαδημαϊκά μαθήματα;

Τα ανοικτά ακαδημαϊκά μαθήματα ξεκίνησαν πριν 12 χρόνια ως πρωτοβουλία της ακαδημαϊκής κοινότητας για ελεύθερη, εύκολη διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο από παντού & από όλους. Σήμερα πλέον αποτελούν παγκόσμιο κίνημα και ήδη έχουν δημιουργηθεί μαθήματα 2ης γενιάς, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του όρου Ανοικτά Μαζικά Διαδικτυακά Μαθήματα.

3

Τι γίνεται σήμερα;

OCW Consortium ( κοινοπραξία 280 πανεπιστημίων και οργανισμών σε 40 χώρες και 29 γλώσσες. Διατίθενται πάνω από 30.000 εκπαιδευτικά αντικείμενα)

1ης γενιάς

http://ocw.mit.edu/courses/ (πλατφόρμα του ΜΙΤ με 2100 μαθήματα)

2ης γενιάς

coursera.org (πλατφόρμα 97 ακαδημαϊκών ιδρυμάτων με 440 μαθήματα και 17.000.000 εγγραφές σε δύο χρόνια!)

4

Ανοιχτά Μαθήματα και Ε.Ε.

• Η ανάγκη για ανοικτή πρόσβαση στη γνώση αναγνωρίζεται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Πύλη αφιερωμένη αποκλειστικά στο ανοικτό εκπαιδευτικό περιεχόμενο θέτοντας συγκεκριμένους στόχους μέχρι το 2020. (http://openeducationeuropa.eu/el/initiative)

• Τα "Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα" συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ).

5

Ε.Π. «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»Πρόσκληση 101

• Κάθετη δράση- Ανάπτυξη και διάθεση ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ-Ανοικτά ακαδημαϊκά μαθήματα

• Οριζόντια δράση για το GUNET- Κεντρικό μητρώο ελληνικών ανοιχτών μαθημάτων

http://www.edulll.gr/?p=7133

6

Ψηφιακή διάθεση εκπαιδευτικού υλικού-σημερινή κατάσταση

42.000 προπτυχιακά μαθήματα διδάσκονται στα ελληνικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,

Ο κύριος όγκος εκπαιδευτικού υλικού παραμένει:• Μη διαθέσιμος,

• Μη εύκολα προσβάσιμος σε ψηφιακή μορφή από ένα κεντρικό σημείο.

Καμία πρόσβαση για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. (Υποψήφιοι φοιτητές, απόφοιτοι, φοιτητές άλλων τμημάτων, καθηγητές, αυτό-εκπαιδευόμενοι)

7

Τι είναι ένα ανοιχτό ακαδημαϊκό μάθημα;

• Είναι η δωρεάν και ανοικτή ψηφιακή δημοσίευση εκπαιδευτικού περιεχομένου, το οποίο είναι οργανωμένο σε μάθημα.

• Το περιεχόμενο θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένο, σύμφωνο με το πρόγραμμα σπουδών και να επιτρέπει την αυτοτελή μελέτη του

8

Τι δεν προσφέρει το έργο

• Δεν αποτελεί Πρόγραμμα Σπουδών ή Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης

• Δεν χορηγεί πτυχίο, πιστοποιητικό απόκτησης γνώσης ή αποδεικτικό κατάρτισης

• Δεν παρέχεται διδακτική υποστήριξη από τα ιδρύματα και το προσωπικό τους

9

Βασικοί στόχοι του έργου

• Ανάπτυξη και δωρεάν διάθεση ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου χωρίς τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς για τους φοιτητές και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

• Προώθηση ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης ως ενισχυτικής δράσης της συμβατικής εκπαίδευσης

Εκπαιδευτικό υλικό Ανοικτού Μαθήματος

1. Υπάρχον υλικό σε ψηφιακή μορφή: σημειώσεις, διαφάνειες,

ασκήσεις, υποδείξεις λύσεων, λογισμικό, οδηγίες και λοιπό υλικό …

ψηφιοποίηση υπάρχοντος υλικού

2. Νέο εκπαιδευτικό υλικό (π.χ., νέες διαφάνειες νέες σημειώσεις, κ.α.)

3. Ανάπτυξη πολυμεσικού υλικού (podcast-υλικό μαθήματος και ήχος από διαλέξεις, βιντεοδιαλέξεις)

10

11

Ηλεκτρονική μάθηση ΤΕΙΑ

• Μονάδα Στήριξης Εκπαιδευτικού Εργου (ΜΣΕΕ)

http://msee.teiath.gr/ (Γ’ΚΠΣ 2000-2008)• Προσφερόμενες υπηρεσίες

Πλατφόρμα ασύγχρονης Τηλε-εκπαίδευσης

(e-κπαίδευση)

Τεστ αυτοαξιολόγησης

Αίθουσα τηλεκπαίδευσης

• Πλατφόρμες στα τμήματα (περίοδος Γ’ ΚΠΣ 2000-2008)

12

Σημερινή κατάσταση στο ΤΕΙΕνιαία πλατφόρμα

Ωστόσο πολλά μαθήματα παραμένουν σε πολλές διαφορετικές πλατφόρμες

• Τμήμα ιατρικών οργάνων

• Τμήμα Πληροφορικής

• Κατεύθυνση Μηχανικών Τοπογραφίας & Γεωπληροφορικής ΤΕ

• Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης

• Τμήμα Εμπορίας και Διαφήμισης

Ανομοιογένεια δομής, οργάνωσης, μορφής υλικού (παραδείγματα)

13

Παράδειγμα

14

Στόχοι έργου για ΤΕΙΑ

• Δημιουργία 440 ανοιχτών μαθημάτων τριών κατηγοριών: 271Α-, 100Α, 69Α+.

• Ένα τυπικό μάθημα διδάσκεται 13 εβδομάδες, δύο φορές την εβδομάδα για δύο ώρες.

• Προδιαγραφές Α-, Α, Α+

Το έργο στον τύπο

16

Που απευθύνεται;

• Στα μέλη Εκπαιδευτικού προσωπικού του ΤΕΙ Αθήνας, οι οποίοι δημιουργούν το περιεχόμενο για τα ανοικτά ακαδημαϊκά μαθήματα.

• Στο ευρύ κοινό που θέλει να παρακολουθήσει τα μαθήματα.

17

Ευρύ κοινόΦοιτητές εκτός ΤΕΙ, απόφοιτοι, υποψήφιοι φοιτητές

Μέλη ΕΠ/ΔΕΠ ΤΕΙΑ και άλλων ιδρυμάτων

Αυτό-εκπαιδευόμενοι (εργαζόμενοι για βελτίωση γνώσεων, εργαζόμενοι σε αναζήτηση νέου αντικειμένου, άνεργοι, κτλ)

18

Τι μένει στο ίδρυμα μετά το τέλος του έργου; 1/5

Προστιθέμενη αξία για το ίδιο το εκπαιδευτικό υλικό των μελών ΕΠ– Εκκαθάριση ζητημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

από χρήση υλικού τρίτων (βλ. έγγραφο Αναπληρωτή Προέδρου 19/11/2013 σχετικά με αναπαραγωγή συγγραμμάτων)

19

Αναπαραγωγή συγγραμμάτων

20

Τι μένει στο ίδρυμα μετά το τέλος του έργου; 2/5

Προστιθέμενη αξία για το ίδιο το εκπαιδευτικό υλικό των μελών ΕΠ– Εκπαίδευση καθηγητών σε νέες τεχνολογίες (βλ.

ερωτηματολόγιο Υπ. Παιδείας Γαλλίας σχετικά με ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων στην Αν. Εκπαίδευση). Σωστή εκμάθηση χρήσης ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού

– Οργάνωση υλικού βάσει συγκεκριμένων προτύπων

21

Ψηφιακές δεξιότητες στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

22

Τι μένει στο ίδρυμα μετά το τέλος του έργου; 3/5

Διεύρυνση και αύξηση ακροατηρίουΗ ανάπτυξη και διάθεση ενός ψηφιακού μαθήματος ανοικτής πρόσβασης:

–Διευρύνει και αυξάνει το ακροατήριο που μελετά το αντικείμενο.

– Το ακροατήριο ξεπερνά τους φοιτητές του Τμήματος που παρακολουθούν ένα συγκεκριμένο μάθημα.

– Μπορεί να διευρύνεται σε:

φοιτητές άλλου Τμήματος του ίδιου Ιδρύματος

φοιτητές άλλων Ιδρυμάτων

αποφοίτους του Τμήματος ή άλλων Τμημάτων με:

ίδιο ή παρεμφερές αντικείμενο.

23

Τι μένει στο ίδρυμα μετά το τέλος του έργου; 4/5

Ενίσχυση της φήμης και προβολή των συγγραμμάτων

– Η διεθνής πρακτική έχει δείξει ότι η διάθεση Ανοικτών Μαθημάτων από μέλη ΔΕΠ/ΕΠ βοηθά στην προώθηση των συγγραμμάτων τους.

– Η διάθεση ηλεκτρονικών συγγραμμάτων δεν αποτελεί αντικείμενο ή στόχο του έργου. (kallipos)

24

Τι μένει στο ίδρυμα μετά το τέλος του έργου; 5/5

Ενίσχυση της φήμης και προβολή του Ιδρύματος• Ο αριθμός και η ποιότητα των Ανοικτών Μαθημάτων ενός

Ακαδημαϊκού Τμήματος ή του Ιδρύματος ενισχύει την εικόνα τους, σε σύγκριση με Τμήματα ή Ιδρύματα που διαθέτουν λιγότερα ή καθόλου Ανοικτά Μαθήματα

• Η καλή εικόνα αποτελεί έναν από τους παράγοντες που προσελκύει τους καλύτερους μαθητές να επιλέξουν ένα συγκεκριμένο Τμήμα ή Ίδρυμα προκειμένου να φοιτήσουν σε αυτό.

• Πρώτο βήμα για να προχωρήσει το ίδρυμα σε πιθανή μελλοντική παροχή ψηφιακών μαθημάτων με χρέωση. (e-φυσική, Πανεπιστήμιο Κρήτης)

25

Παράμετροι επιτυχίας του έργου • Βαθμός ενεργοποίησης/συμμετοχής των μελών ΕΠ

• Δημιουργία συνεργιών και χώρων συνεργασίας μεταξύ μελών ΔΕΠ/ΕΠ, Πανεπιστημίων, ΤΕΙ, καθηγητών Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης

Βιωσιμότητα

• Αριθμός & ποιότητα Ανοικτών Μαθημάτων

• Ευρεία χρήση από φοιτητές & αυτοεκπαιδευόμενους

26

Δομές Υποστήριξης

Για την υλοποίηση του έργου, την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση των μελών ΕΠ και την επιτυχή διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου προβλέπεται:• Οριζόντια υποστήριξη από το Gunet• Σύσταση Ιδρυματικής Επιτροπής • Ορισμός εκπροσώπων τμημάτων• Δημιουργία Ομάδας Υποστήριξης Ανάπτυξης

ανοιχτών μαθημάτων για τα μέλη ΕΠ

27

Οριζόντια υποστήριξη Gunet

Ανάπτυξη πλατφόρμας και κεντρικού μητρώου ανοιχτών μαθημάτων Οριζόντια υποστήριξη των Ιδρυμάτων • Στην ανάπτυξη και την φιλοξενία ανοικτών

μαθημάτων• Χάραξη οριζόντιας πολιτικής για ανάπτυξη ΑΑΜ

28

Ιδρυματική Επιτροπή

• Καταρτίζει κείμενο ιδρυματικής πολιτικής για τα θέματα του έργου.

• Καταρτίζει πλαίσιο παρεμβάσεων για διάχυση και ενημέρωση μελών ΕΠ στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου.

29

Εκπρόσωποι Τμημάτων

Αποτελούν την επαφή της Ιδρυματικής Επιτροπής με το Τμήμα και συμμετέχουν • στο συντονισμό των δραστηριοτήτων του

Τμήματος • στην προαγωγή και διάχυση αποτελεσμάτων

έργου και • στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

συναδέλφων τους.

30

Ομάδα Υποστήριξης ανοιχτών μαθημάτων ΤΕΙΑ

• Ψηφιοποίηση εκπαιδευτικού υλικού ή βελτίωση

• Αναδιαμόρφωση παρουσιάσεων και εγγράφων ώστε να ανταποκρίνονται σε απαιτήσεις προσβασιμότητας

• Έλεγχος και πιστοποίηση τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών (πλην περιεχομένου)

• Ανάρτηση εκπαιδευτικού υλικού στην πλατφόρμα

• Αντιμετώπιση ζητημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

• Καταγραφή, επεξεργασία, ανάπτυξη και δημοσιοποίηση βιντεοδιαλέξεων

31

Συχνές ερωτήσεις 1/2

Πόσο χρόνο πρέπει να διαθέσω για την ανάπτυξη ενός Ανοικτού Μαθήματος;

Εξαρτάται από την κατηγορία του μαθήματος.

Ο ρόλος του μέλους ΔΕΠ θα είναι συμβουλευτικός, δηλαδή θα παρέχει το εκπαιδευτικό υλικό μαζί με κατευθυντήριες οδηγίες προς την ομάδα υποστήριξης και θα ελέγχει το τελικό αποτέλεσμα πριν αυτό δημοσιοποιηθεί.

32

Συχνές ερωτήσεις 2/2

Υπάρχει αμοιβή για τη συμμετοχή ενόςμέλους ΔΕΠ;

Προβλέπεται αμοιβή για τα μέλη ΔΕΠ που συμμετέχουν στην ανάπτυξη μαθημάτων με πλήρεις προδιαγραφές (Α+), η οποία αφορά τον έλεγχο του περιεχομένου των βιντεοδιαλέξεων πριν την τελική δημοσιοποίησή του στο Διαδίκτυο.

33

Ανάρτηση μαθημάτων

Το υλικό που θα δημιουργηθεί θα αναρτηθεί στην πλατφόρμα ανοιχτών μαθημάτων του ΤΕΙ Αθήνας και θα είναι διαθέσιμο και μέσω της εθνικής πύλης αναζήτησης ανοιχτών μαθημάτων www.opencourses.gr του Gunet.

34

Τελευταία σελίδα

35

Αδειοδότηση παρουσίασης

Η παρούσα παρουσίαση διατίθεται με άδεια χρήσης Creative Commons Ελλάδα Αναφορά Παρόμοια Διανομή

http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/gr/

Όπου το υλικό διατίθεται με διαφορετική άδεια χρήσης, η σχετική άδεια αναφέρεται ρητώς.

Στην παρουσίαση αυτή γίνεται χρήση υλικού από:• Μεράκος Λ., Μπαλαούρας Π., Κεντρικό Μητρώο Ελληνικών

Ανοικτών Μαθημάτων, Εναρκτήρια Εκδήλωση Οριζόντιας Δράσης Ανοικτά Μαθήματα (Πρόσκληση 101), Αθήνα, 21/9/2012

• Ρουμελιώτης Μ., Ανοιχτά Ψηφιακά Μαθήματα στο ΠΑΜΑΚ, Θεσσαλονίκη, 20/9/2013

Ευχαριστώ

Ιφιγένεια Φουντά, επιστημονικά υπεύθυνη, ifounta@teiath.gr

Ομάδα Υποστήριξης Ανοιχτών Ακαδημαϊκών ΜαθημάτωνΤηλ. επικοινωνίας : 2105385782 - 2105385780Εmail : opencourses@teiath.grΗλεκτρονική Διεύθυνση: opencourses.teiath.gr

37

Συχνές ερωτήσεις

Πνευματικά δικαιώματα• Είναι το υλικό μου καθαρό από πνευματικά

δικαιώματα για να είναι ανοιχτό;• Πως προστατεύεται το υλικό μου όταν γίνει

«ανοιχτό»;