ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

37
1 ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Προσοχή : Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων και δεν υποκαθιστούν την παραδοτέα ή την εξεταστέα ύλη

description

ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Προσοχή : Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων και δεν υποκαθιστούν την παραδοτέα ή την εξεταστέα ύλη. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Ρόλος. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

Page 1: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

1

ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Προσοχή: Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων και δεν υποκαθιστούν την

παραδοτέα ή την εξεταστέα ύλη

Page 2: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

2

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Ρόλος

• Επικοινωνία του οργανισμού με το εξωτερικό περιβάλλον

• Επικοινωνία και συντονισμό των ιστών και οργάνων μεταξύ τους

• Εκτέλεση ανώτερων λειτουργιών (βούληση, σκέψη, μνήμη)

Page 3: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

3

Διακρίνουμε

• συντονιστικά κέντρα (εγκέφαλος, γάγγλια), όπου γίνεται η επεξεργασία ερεθισμάτων και εκπομπή εντολών προς τα εκτελεστικά όργανα (μύες, αδένες) και νευρικές οδούς, δηλαδή ομάδες νευρικών ινών που συνδέουν τα υποδεκτικά όργανα με τα συντονιστικά κέντρα και αυτά με τα εκτελεστικά όργανα

Page 4: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

4

• Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα– Κεντρικό– Περιφερικό

• Αυτόνομο νευρικό σύστημα– Συμπαθητικό– Παρασυμπαθητικό – Εντερικό

Πρόκειται για μορφολειτουργικές ενότητες που όμως δεν είναι πλήρως ανεξάρτητες μεταξύ τους

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Δομή

Page 5: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

5

Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημαΚεντρικό

Περιφερικό

Page 6: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

6

Αυτόνομο (φυτικό) νευρικό σύστημα

• Λειτουργεί ανεξάρτητα από τη βούληση

• Το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα – είναι ανταγωνιστικά μεταξύ τους και η ισόρροπη

λειτουργία τους εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία των σπλάχνων

– δίνουν κλάδους που διαπλέκονται και σχηματίζουν πλέγματα: καρδιακό, κοιλιακό, οπίσθιο, μεσεντέριο και πυελικό

Page 7: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

7

Αυτόνομα ΝΑσυμπαθητικό - παρασυμπαθητικό

Page 8: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

8

Νευρικός ιστός

Νευρικά κύτταρα

Κύτταρα γλοίας

Page 9: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

9

Νευρικά κύτταρα (νευρώνες)

– φαιά ουσία (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός) – νευρικά γάγγλια – αισθητήρια όργανα (οσφρητικός

βλεννογόνος, αμφιβληστροειδής χιτώνας)

Page 10: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

10

Κύτταρα γλοίας

– στήριξη και θρέψη των νευρώνων

– σχηματισμός ελύτρων (μόνωση)

– παραγωγή-έκκριση-μεταβίβαση ουσιών

– άμυνα (μικρογλοία)

– προστασία (επενδυματικά κύτταρα)

Page 11: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

11

Νευρικό κύτταρο

• Επικοινωνεί μέσω αποφυάδων (συνάψεις) με άλλα νευρικά, μυϊκά και επιθηλιακά κύτταρα

• Ερέθισμα προκαλεί άμεση αντίδραση και τοπική μεταβολή ηλεκτρικού δυναμικού που σύντομα εξαπλώνεται στο κύτταρο και στα κύτταρα με τα οποία αυτό επικοινωνεί (νευρική ώσηνευρική ώση)

Page 12: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

12

Νευρική σύναψη

• Οι νευρώνες είναι πολωμένοι (& «μονωμένοι»)• Ελεγχόμενη μετάδοση ώσης προς μία μόνο

κατεύθυνση στη σύναψη μέσω νευρομεταβιβαστών:

– κατεχολαμίνες (νοραδρεναλίνη, ντοπαμίνη)

– ακετυλχολίνη

– σεροτονίνη

– πουρίνες (ΑΤΡ)

– πεπτίδια

– αέρια (ΝΟ, CO)

Page 13: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

13

Φαιά και λευκή ουσία

• Σε γενικές γραμμές τα σώματα των νευρώνων σχηματίζουν τη φαιά ουσίαφαιά ουσία

• Οι νευράξονες σχηματίζουν τη λευκή ουσίαλευκή ουσία (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός) και τα νεύρα

Page 14: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

14

Είδη νευρώνων

Αισθητικοί ή προσαγωγοί ή κεντρομόλοι

Διάμεσοι ή συνδετικοί

Κινητικοί ή απαγωγοί ή φυγόκεντροι

Page 15: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

15

Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα

Κεντρικό

• Εγκέφαλος • Δύο ημισφαίρια

• Παρεγκεφαλίδα

• Στέλεχος

• Νωτιαίος μυελός

Στο εσωτερικό των οργάνων διακρίνουμε σύστημα κοιλοτήτων (δύο πλάγιες κοιλίες, τρίτη κοιλία, υδραγωγός του εγκεφάλου) που επικοινωνούν μεταξύ τους και περιέχουν το εγκεφαλονωτιαίο υγρό

Page 16: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

16

Εγκέφαλος

• Το ογκωδέστερο τμήμα με βάρος 400-750g (ίππος), 350-700g (βοοειδή), 90-130g (χοίρος)

• Επιτελεί τις ανώτερες λειτουργίες, δέχεται αισθητικά ερεθίσματα και εκπέμπει κινητικές διεγέρσεις (μύες)

Page 17: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

17

Εγκεφαλικά ημισφαίρια (1)

• Η επιφάνεια παρουσιάζει αύλακες και έλικες ή γύρους

• Σχισμές: βαθιές αύλακες που χωρίζουν τα δύο ημισφαίρια μεταξύ τους (μέση σχισμή) και από την παρεγκεφαλίδα (εγκάρσια σχισμή)

Page 18: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

18

Page 19: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

19

Παρεγκεφαλίδα

• Βρίσκεται πίσω από τα ημισφαίρια και πάνω από το στέλεχος

• Χρησιμεύει για τη διατήρηση της ισορροπίας και του τόνου των μυϊκών ινών

• Εξωτερικά παρουσιάζει λόβια με αύλακες και έλικες και συνδέεται με το στέλεχος με τα παρεγκεφαλικά σκέλη (3 σε κάθε πλευρά)

Page 20: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

20

Στέλεχος του εγκεφάλου (1)

• Ανατομικός σύνδεσμος μεταξύ εγκεφαλικών ημισφαιρίων και νωτιαίου μυελού με βάρος= 1/7 βάρους του εγκεφάλου

Page 21: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

21

Στο στέλεχος εντοπίζονται μεταξύ άλλων (3):

1. Υποθάλαμος: με επιτελικά κέντρα (πείνα, δίψα, έκλυση διαφόρων παραγόντων)

Page 22: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

22

2. Υπόφυση

– (σημαντικότατος ενδοκρινής αδένας) που κρέμεται από το φαιό φύμα και στηρίζεται σε οστεϊνώδη κάψα στη βάση του κρανίου [τουρκικό εφίππειο]

Page 23: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

23

3. Προμήκης μυελός: περιέχει σημαντικούς πυρήνες ή κέντρα (αθροίσματα νευρικών κυττάρων με κοινή λειτουργία) και είναι αγωγός φυγόκεντρων και κεντρομόλων δεματίων νευρικών ινών (το 18).

Page 24: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

24

Νωτιαίος μυελός (1)

• Είναι αγωγός νευρικών ώσεων από τον εγκέφαλο προς τα νεύρα και αντίστροφα, και κέντρο των αντανακλαστικών φαινομένων

• Είναι κυλινδρικός, βρίσκεται μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα και διασχίζεται από τον κεντρικό σωλήνα

Page 25: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

25

• Παρουσιάζει 5 μοίρες αντίστοιχες της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή, ιερή και κοκκυγική) από τις οποίες εκφύονται συζυγίες νωτιαίων νεύρων

Page 26: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

26

Νωτιαίος μυελός (2)

• Τα νοητά εγκάρσια επίπεδα που περνούν μεταξύ των συζυγιών των νωτιαίων νεύρων, διαχωρίζουν το νωτιαίο μυελό σε τμήματα, τα νευροτόμια

• Από το μέσο κάθε νευροτομίου εκφύεται μια συζυγία νωτιαίων νεύρων

• Σε εγκάρσιες τομές διακρίνονται εξωτερικά η λευκή και εσωτερικά η φαιά ουσία

Page 27: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

27

Νωτιαίος μυελός (3)

• Η λευκή ουσία περιβάλλεται από νευρογλοιακή στιβάδα

• Η φαιά ουσία σε εγκάρσιες τομές έχει σχήμα Η

Page 28: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

28

Page 29: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

29

Νευρικές οδοί• Πρόκειται για συστήματα που αποτελούνται από

διαδοχικούς νευρώνες και μεταφέρουν ερεθίσματα από την περιφέρεια προς τον εγκέφαλο (αισθητικές οδοί ή ανιούσες) και κινητικές διεγέρσεις από τον εγκέφαλο προς τους μυς (κινητικές οδοί ή κατιούσες)

Page 30: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

30

Εγκεφαλικά νεύραΠρόκειται για 12 συζυγίες νεύρων που αναδύονται από τον εγκέφαλο και περιλαμβάνουν από

εμπρός προς τα πίσωI. Οσφρητικό (αισθητικό, οι ίνες εκφύονται από δίπολα οσφρητικά κύτταρα)II. Οπτικό (αισθητικό, οι ίνες εκφύονται από γαγγλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδή)III. Κοινό κινητικό (κινητικό)IV. Τροχιλιακό (κινητικό)V. Τρίδυμο (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το γάγγλιο του τριδύμου νεύρου)VI. Απαγωγό (κινητικό)VII. Προσωπικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το γονάτιο γάγγλιο)VIII. Ακουστικό (αισθητικό): διακρίνεται στο αιθουσαίο (οι αισθητικές ίνες εκφύονται

από το αιθουσαίο γάγγλιο) και το κοχλιακό (οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το ελικοειδές γάγγλιο)

IX. Γλωσσοφαρυγγικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το λιθοειδές γάγγλιο)X. Πνευμονογαστρικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το σφαγιτιδκό και το

οζώδες γάγγλιο)XI. Παραπληρωματικό (κινητικό)XII. Υπογλώσσιο (κινητικό)

Οι κινητικές (φυγόκεντρες) ίνες των κινητικών και μικτών εγκεφαλικών νεύρων εκφύονται από κινητικούς πυρήνες του στελέχους του εγκεφάλου

Page 31: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

31

Οι αισθητικές οδοί είναι

1. Της αφής, της πίεσης, του πόνου και της θερμοκρασίας

2. Οι ιδιοδεκτικές (αίσθησης μυών, τενόντων, αρθρώσεων, κινήσεων, βάρους, θέσης μελών και σώματος, μυϊκού τόνου, συντονισμού κινήσεων και ισορροπίας)

3. Η οπτική4. Η ακουστική5. Της γεύσης6. Η οσφρητική

Page 32: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

32

Οι κινητικές οδοί είναι

– Η πυραμιδική ή των εκουσίων κινήσεων

– Η εξωπυραμιδική

Page 33: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

33

Μήνιγγες

Ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός περιβάλλονται από 3 υμένες προστασίας, τις μήνιγγες (από έξω προς τα μέσα) – η σκληρή (παχύτερη, πυκνός συνδετικός ιστός), – η αραχνοειδής, και – η χοριοειδής (λεπτότερη και στενά προσκολλημένη στον

εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό)

Page 34: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

34

Αιματο-εγκεφαλικός φραγμόςΑιματο-εγκεφαλικός φραγμός:

• προστασία των νευρώνων από αποφρακτικές ζώνες στο ενδοθήλιο των τριχοειδών

Page 35: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

35

• Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα– Κεντρικό– Περιφερικό

• Αυτόνομο νευρικό σύστημα– Συμπαθητικό– Παρασυμπαθητικό – Εντερικό

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Δομή (επανάληψη)

Page 36: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

36

Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα

Περιφερικό

• Νεύρα • Εγκεφαλικά

• Νωτιαία

Πολύπλοκο δίκτυο που συνδέει την περιφέρεια του σώματος με το κεντρικό νευρικό σύστημα

• Νευρικά γάγγλιαΜικρά σε μέγεθος σωμάτια από αθροίσματα νευρικών

κυττάρων, εκτός του νευρικού συστήματος αλλά συνδεδεμένα με αυτό

Page 37: ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

37

Τύποι υποδοχέων αισθητικών ινών

• Απτικά σωμάτια ή σωμάτια του Meissner – ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣΑΦΗΣ

• Τελικές κορύνες του Krause – ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΟΥΣΨΥΧΟΥΣ

• Γεννητικά σωμάτια

• Πεταλιώδη σωμάτια ή σωμάτια των Vater-Pacini και σωμάτια του Golgi-Mazzoni – ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ

• Σωμάτια του Ruffini – ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ