ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΩΣ ΠΗΓΗ

ΛΟΙΜΩΞΗΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗΒΝ, MSc , MHP, DiplEd

Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων

Γ.Ν. Πατρών «Ο Άγιος Ανδρέας»

ΑΕΡΑΣ

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

ΑΜΕΣΗ

► Άμεση επαφή

► Εκτόξευση σταγονιδίων

ΕΜΜΕΣΗ

► Αερογενής

► Δια μέσου ενός άψυχου αγωγού

► Δια μέσου ενός "έμψυχου" διαβιβαστή.

Εκτόξευση σταγονιδίων από φτέρνισμα!!!

Πηγή: Jennison, 1942

Μεταφορά αιωρούμενων σωματιδίων

φορτισμέvων με λοιμογόνους παράγοντες

στο αναπνευστικό σύστημα

ενός επιδεκτικού ατόμου

Αερογενής μετάδοση ΔιασποράΔιασπορά

Αιωρούμενα σωματίδια:

►πυρήνες - σταγονίδια« (droplet-nuclei)

μικροσκοπικά κατάλοιπα που προκύπτουνόταν εξατμιστούν τα υγρά συστατικά των σταγονιδίων της άμεσης μετάδοσης

►"σκόνη" (dust)

Η διάμετρός τους ποικίλλει (0,1-10mm.) και επηρεάζει αποφασιστικά το βαθμό διείσδυσης και

κατακράτησής τους στο αναπνευστικό δένδρο

Ο ρόλος του αέρα στη μετάδοση των

μικροργανισμών σε εγκαταστάσεις υγειονομικής

περίθαλψης

ΑΕΡΟΓΕΝΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

►Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS)

►Φυματίωση

►Ιλαρά

► Ανεμοβλογιά – Έρπης ζωστήρας

► Λοιμώξεις από Gram θετικούς μικροοργανισμούς ( π.χ. Staphylococcus aureus , Streptococcus pyogenes)

►Νόσος των λεγεωναρίων

► Μυκητιακές λοιμώξεις

Ασπεργίλλωσηευάλωτοι είναι:

►Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς

►Πρόωρα νεoγνά

διασπείρεται: ► Κατά την διάρκεια

οικοδομικών κατασκευών

► Από απορρίμματα περιστεριών σε αεραγωγούς

► Από μολυσμένα πυράντοχα υλικά

► Από νωπό ξύλο

Σε ασθενείς με λευχαιμία ή καρκίνο Σε ασθενείς με λευχαιμία ή καρκίνο με δευτερογενή διάγνωση με δευτερογενή διάγνωση ασπεργίλλωσης παρατηρήθηκε ασπεργίλλωσης παρατηρήθηκε :: 26 26 μέρες περισσότερο στο νοσοκομείο μέρες περισσότερο στο νοσοκομείο $115,262$115,262 αύξηση κόστους αύξηση κόστους 4 times the mortality rate 4 times the mortality rate σε σύγκριση σε σύγκριση

με τους ίδιους χωρίς με τους ίδιους χωρίς aspergillosisaspergillosis

Dasbach EJ, Davies GM, Teutsch SM. Clin Infect Dis 2000; 31: 1524-1528.

Ασπεργίλλωση

Ιλαρά

Ο ιός της ιλαράς, αν και μεταδίδεται κατά κανόνα άμεσα με σταγονίδια, μπορεί να επιβιώνει στον αέρα για

σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, και να προκαλεί έτσι μεγάλες επιδημίες

Meschede Hospital – Αερογενής μετάδοση Ευλογιά

Fenner, 1988Fenner, 1988

Φυματίωση

Mεγάλα σταγονίδια 1.

Εισπνέονται

2. Πέφτουν στο

έδαφος

Εξατμίζονται

ΠρόληψηΠρόληψη

Μέτρα ελέγχουΜέτρα ελέγχου::

► Απομόνωση ασθενώνΑπομόνωση ασθενών

► υπεριώδη ακτινοβολίαυπεριώδη ακτινοβολία

► Ειδικά φίλτρα αέρα Ειδικά φίλτρα αέρα που παγιδεύουν που παγιδεύουν airborne bacteria airborne bacteria

► Μάσκες Μάσκες

Αερογενής μετάδοση από τους Αερογενής μετάδοση από τους εργαζομένους υγειονομικής εργαζομένους υγειονομικής περίθαλψης στους ασθενείςπερίθαλψης στους ασθενείς

Παθογόνο Παθογόνο ►Bordetella pertussisBordetella pertussis επιδημίες σε τμήματα επιδημίες σε τμήματα

που νοσηλεύονται παιδιατρικοί ασθενείς που νοσηλεύονται παιδιατρικοί ασθενείς ►Streptococcus pyogenesStreptococcus pyogenes

ασυπτωματικός φορέαςασυπτωματικός φορέας;;Διαγχειρητική Διαγχειρητική μετάδοσημετάδοση

►Staphylococcus aureusStaphylococcus aureus(“cloud” healthcare provider)(“cloud” healthcare provider)

Table 1. Επιδημίες Bordetella pertussis που σχετίζονται με επαγγελματίες υγείας και πιθανή αερογενή μετάδοση λοιμώξεων

Πηγή Επαγγελματίες υγείας

Other adults (no.)

Ασθενείς Μολυσμένοι ασθενείς (no.)

Kurt (5) 5 1 Pediatrics 2

4 0 Pediatrics 0

Linneman (6)

13 0 Pediatrics 6

Addis (7) 5 0 Οίκος ευγηρίας 4

Christie (8)

87 0 Pediatrics 1

Nouvellon (9)

1 0 Pediatrics 1

    

Group A Group A Streptococcus Streptococcus pyogenespyogenes (GAS) (GAS)

► Λοιμώξεις χειρουργικής θέσης Λοιμώξεις χειρουργικής θέσης ► 5 Επιδημίες 5 Επιδημίες GASGAS που συνδέονται με τους που συνδέονται με τους

εργαζομένους υγειονομικής περίθαλψης εργαζομένους υγειονομικής περίθαλψης ► Οι περιοχές της αποίκισης Οι περιοχές της αποίκισης GASGAS ορθό, τον κόλπο, ορθό, τον κόλπο,

και το δέρμα. και το δέρμα. ► Ο μηχανισμός από τον οποίο το Ο μηχανισμός από τον οποίο το GASGAS

μεταφέρεται αερογενώς μεταφέρεται αερογενώς δεν είναι εξ ολοκλήρου δεν είναι εξ ολοκλήρου σαφής και θα μπορούσε να περιλάβει την σαφής και θα μπορούσε να περιλάβει την αυξανόμενη δραστηριότητα (14), την τριβή με αυξανόμενη δραστηριότητα (14), την τριβή με τον ιματισμότον ιματισμό

► Επιδημίες Επιδημίες μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο. το θάνατο.

Table 2. Hospital group A streptococcal outbreaks suggesting airborne transmission by asymptomatic health-care workers

Reference Health-care worker Source of GASa,bPatient population Infected patients (no.)

McKee (14,15) Attendant Rectum Gynecologic 11

Schaffner (16)Anesthesiologist Rectum Surgical20

Berkelman (17)OR nurse Vagina Surgical10

Mastro (18) OR technician ScalpSurgical 20

aGAS air cultures were all positivebGAS = Group A Streptococcus, OR = operating room

  

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

1. Συστήματα εξαερισμού

Περιοδικός έλεγχος και μέτρηση της ποιότητας του αέρα

Συντήρηση κλιματισμού (αλλαγή φίλτρων κ.λ.π.)

Αερισμός υψηλού όγκου , μεγαλύτερος από 6 αλλαγές ανά ώρα συμπεριλαμβανόμενης μια με μείγμα φρέσκου αέρα

Συστήματα καθαρισμού φίλτρων HEPA (high effeciency particulate air)

Ultraviolet germicidal irradiation για την αποτελεσματική απολύμανση από τα περιβαλλοντικά αερομεταφερόμενα παθογόνα στο νοσοκομείο

ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ!!!

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΑΕΡΑ

το δείγμα επηρεάζεται από:

► Πυκνότητα αέρα , που ποικίλει από θάλαμο σε θάλαμο αλλά και τις διάφορες ώρες της ημέρας

► Τα ρεύματα αέρα που επικρατούν σε κάθε θάλαμο κατά την διάρκεια της δειγματοληψίας

► Διάρκεια και συχνότητα δειγματοληψίας ► Ύψος από το οποία γίνεται αυτή

2. Κατασκευές- ανακαινίσεις στους

χώρους παροχής υγείας

► Διεπιστημονική συνεργασία ► Εκτίμηση κινδύνων πριν την έναρξη

των εργασιών ► Εξωτερικές κατασκευές ► Εσωτερικές κατασκευές► Φραγμοί ► Επιτήρηση και δειγματοληψία αέρα

► Αρνητική πίεση μέσα στο χώρο εργασίαςΑρνητική πίεση μέσα στο χώρο εργασίας► Φίλτρα ΗΕΡΑ στους αεραγωγούςΦίλτρα ΗΕΡΑ στους αεραγωγούς► «Κυκλοφορία» εργατών και υλικών. «Κυκλοφορία» εργατών και υλικών. ► Σφράγισμα όλων των παραθύρων- θυρών Σφράγισμα όλων των παραθύρων- θυρών

στην περιοχή των εργασιών στην περιοχή των εργασιών ► Φραγμός σκόνης από το πάτωμα μέχρι την Φραγμός σκόνης από το πάτωμα μέχρι την

οροφή οροφή ► Υγρό σφουγγάρισμα ή την σκούπα με φίλτρο Υγρό σφουγγάρισμα ή την σκούπα με φίλτρο

αέρα αέρα

3. Αερογενείς προφυλάξεις

► Θάλαμος Αρνητικής Πίεσης

► Ιδιαίτερο Δωμάτιο Νοσηλείας (απομόνωση) με WC και D/S, με προθάλαμο, με ανεξάρτητο σύστημα αερισμού και εξαερισμού (με φίλτρα HEPA και με 6 – 12 εναλλαγές αέρα την ώρα) και με πόρτα κλειστή

► Νοσηλεία με άλλους ασθενείς που πάσχουν από το ίδιο νόσημα σε δωμάτιο με WC και D/S, με προθάλαμο, με ανεξάρτητο σύστημα αερισμού και εξαερισμού (με φίλτρα HEPA και με 6 – 12 εναλλαγές αέρα την ώρα) και με πόρτα κλειστή

Πηγή : CDC, 1994

ΧΩΡΟΙ ΑΣΘΕΝΩΝ

Μάσκα Μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίαςαναπνευστικής προστασίας

Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού

►Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS)

►Ανεμοβλογιά - Έρπης Ζωστήρας (σε ανοσοκατεσταλμένους)

►Αιμορραγικός πυρετός, π.χ. Ebola κ.λ.π.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!