Ψυχοκοινωνικές Ψυχοκοινωνικές παράμετροιπαράμετροι

Δρ Παναγιώτης Β. Δρ Παναγιώτης Β. ΤσακλήςΤσακλήςΑναπληρωτής Αναπληρωτής ΚαθηγητήςΚαθηγητήςΕμβιομηχανικήςΕμβιομηχανικήςΑΤΕΙΘΑΤΕΙΘ

Ψυχοκοινωνικές παράμετροι…Ψυχοκοινωνικές παράμετροι…

• Στρες στο χώρο εργασίας Στρες στο χώρο εργασίας • Σχέσεις και καθεστώς στο χώρο εργασίαςΣχέσεις και καθεστώς στο χώρο εργασίας• Κόπωση και εργασίαΚόπωση και εργασία• Ανάπαυση Ανάπαυση • Σεξουαλική ζωή και εργασίαΣεξουαλική ζωή και εργασία

Στρες!!!Στρες!!!

Στρες!!!Στρες!!!

• Όταν λέμε στρες εννοούμε πίεση ή ένταση. Όταν λέμε στρες εννοούμε πίεση ή ένταση. Στη ζωή υποβαλλόμαστε συνεχώς σε Στη ζωή υποβαλλόμαστε συνεχώς σε πιέσειςπιέσεις

• Οι πιέσεις μπορεί να είναι σωματικές Οι πιέσεις μπορεί να είναι σωματικές (κόπωση, ασθένειες), συναισθηματικές (κόπωση, ασθένειες), συναισθηματικές (πένθος, λύπη) ή ψυχολογικές (φόβος)(πένθος, λύπη) ή ψυχολογικές (φόβος)

Στρες!!!Στρες!!!• Πως αντιδρά το σώμα μας στο στρες;Πως αντιδρά το σώμα μας στο στρες;

• Πεπτικό σύστημαΠεπτικό σύστημα: Οι πόνοι στο στομάχι είναι συχνοί λόγω : Οι πόνοι στο στομάχι είναι συχνοί λόγω καθυστέρησης της κένωσης του στομαχιού. Επίσης παρατηρείται καθυστέρησης της κένωσης του στομαχιού. Επίσης παρατηρείται διάρροια λόγω υπερβολικής δραστηριότητας του παχέως εντέρου διάρροια λόγω υπερβολικής δραστηριότητας του παχέως εντέρου

• ΠαχυσαρκίαΠαχυσαρκία: Παρατηρείται αύξηση της όρεξης που οδηγεί στην : Παρατηρείται αύξηση της όρεξης που οδηγεί στην παχυσαρκία. Η παχυσαρκία είναι μια σύγχρονη μάστιγα που παχυσαρκία. Η παχυσαρκία είναι μια σύγχρονη μάστιγα που προκαλεί πολλές σοβαρές ασθένειες όπως καρδιοπάθειες, καρκίνο, προκαλεί πολλές σοβαρές ασθένειες όπως καρδιοπάθειες, καρκίνο, διαβήτη, ψηλή πίεση, καρκίνο, σεξουαλικά προβλήματαδιαβήτη, ψηλή πίεση, καρκίνο, σεξουαλικά προβλήματα

• Ανοσοποιητικό σύστημαΑνοσοποιητικό σύστημα: Μείωση των δυνατοτήτων του συστήματος : Μείωση των δυνατοτήτων του συστήματος άμυνας του οργανισμού. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερη ευπάθεια άμυνας του οργανισμού. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερη ευπάθεια σε μολύνσεις όπως κρυολόγημα, γρίπη, έρπητας και άλλεςσε μολύνσεις όπως κρυολόγημα, γρίπη, έρπητας και άλλες

• Νευρικό σύστημαΝευρικό σύστημα: Άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία, απώλεια : Άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία, απώλεια ενδιαφέροντος για σωματική άσκηση. Η μνήμη και η ικανότητα ενδιαφέροντος για σωματική άσκηση. Η μνήμη και η ικανότητα λήψης αποφάσεων, μπορεί να επηρεαστείλήψης αποφάσεων, μπορεί να επηρεαστεί

• Καρδιακό και αγγειακό κυκλοφορικό σύστημαΚαρδιακό και αγγειακό κυκλοφορικό σύστημα: Αύξηση της πίεσης, : Αύξηση της πίεσης, του ρυθμού της καρδίας, των λιπιδίων του αίματος (χοληστερόλη, του ρυθμού της καρδίας, των λιπιδίων του αίματος (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια). Αύξηση της γλυκόζης αίματος ιδιαίτερα τις τριγλυκερίδια). Αύξηση της γλυκόζης αίματος ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες. Μεγαλύτερη όρεξη που οδηγεί σε υπερφαγία και βραδινές ώρες. Μεγαλύτερη όρεξη που οδηγεί σε υπερφαγία και κίνδυνο παχυσαρκίας. Το σύνολο των παθολογικών αυτών κίνδυνο παχυσαρκίας. Το σύνολο των παθολογικών αυτών αντιδράσεων δημιουργούν τις προϋποθέσεις για καρδιοπάθεια, αντιδράσεων δημιουργούν τις προϋποθέσεις για καρδιοπάθεια, αρτηριοσκλήρυνση, διαβήτη και παχυσαρκίααρτηριοσκλήρυνση, διαβήτη και παχυσαρκία

Στρες και ανασφάλεια στην Στρες και ανασφάλεια στην εργασία..εργασία..

• Ο αριθμός των ανθρώπων που Ο αριθμός των ανθρώπων που απασχολούνται σε εργασίες που απασχολούνται σε εργασίες που χαρακτηρίζονται από ψηλό στρες και χαρακτηρίζονται από ψηλό στρες και ανασφάλεια όσον αφορά τη συνέχιση της ανασφάλεια όσον αφορά τη συνέχιση της εργοδότησης τους συνεχώς αυξάνεται..εργοδότησης τους συνεχώς αυξάνεται..

• Εκτός από την ανασφάλεια που Εκτός από την ανασφάλεια που αισθάνεται ένας υπάλληλος λόγω του αισθάνεται ένας υπάλληλος λόγω του κινδύνου απόλυσης, υπάρχει και η ένταση κινδύνου απόλυσης, υπάρχει και η ένταση εξ' αιτίας της φύσης της εργασίαςεξ' αιτίας της φύσης της εργασίας

Ποιες όμως είναι οι επιπτώσεις Ποιες όμως είναι οι επιπτώσεις της κατάστασης αυτής στη της κατάστασης αυτής στη

σωματική και ψυχική υγεία των σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων;εργαζομένων;

• Σε μια πρόσφατη έρευνα που έγινε στην Σε μια πρόσφατη έρευνα που έγινε στην Αυστραλία, εξετάστηκε το ζήτημα αυτό σε Αυστραλία, εξετάστηκε το ζήτημα αυτό σε 1.188 εργαζόμενους ηλικίας 40 χρονών και 1.188 εργαζόμενους ηλικίας 40 χρονών και άνω που ανήκαν σε ψηλά άνω που ανήκαν σε ψηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Τα άτομα αυτά απάντησαν σε άτομα αυτά απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τις συνθήκες ερωτηματολόγια σχετικά με τις συνθήκες εργασίας τους και την κατάσταση της εργασίας τους και την κατάσταση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας….σωματικής και ψυχικής τους υγείας….

Τα αποτελέσματα ήταν τα ακόλουθα:Τα αποτελέσματα ήταν τα ακόλουθα:

25% των εργαζομένων δήλωσαν ότι η δουλειά τους 25% των εργαζομένων δήλωσαν ότι η δουλειά τους χαρακτηριζόταν από ψηλό στρες και ένταση λόγω του ότι χαρακτηριζόταν από ψηλό στρες και ένταση λόγω του ότι οι απαιτήσεις από αυτούς ήσαν πολύ ψηλές και ο έλεγχος οι απαιτήσεις από αυτούς ήσαν πολύ ψηλές και ο έλεγχος που είχαν πάνω στην εργασία τους ήταν πολύ χαμηλόςπου είχαν πάνω στην εργασία τους ήταν πολύ χαμηλός Ακόμη ένα ποσοστό της τάξης του 25% των εργαζομένων Ακόμη ένα ποσοστό της τάξης του 25% των εργαζομένων δήλωσε ότι ένιωθε ανασφάλεια όσον αφορά τη συνέχιση δήλωσε ότι ένιωθε ανασφάλεια όσον αφορά τη συνέχιση της απασχόλησης τους και τον κίνδυνο απόλυσής τουςτης απασχόλησης τους και τον κίνδυνο απόλυσής τους Τα άτομα που βρίσκονταν σε ψηλές διευθυντικές θέσεις και Τα άτομα που βρίσκονταν σε ψηλές διευθυντικές θέσεις και άλλοι επαγγελματίες που διέτρεχαν κίνδυνο απόλυσης, άλλοι επαγγελματίες που διέτρεχαν κίνδυνο απόλυσης, παρουσίαζαν 3 φορές συχνότερα κατάθλιψη, άγχος και παρουσίαζαν 3 φορές συχνότερα κατάθλιψη, άγχος και προβλήματα σωματικής υγείας σε σύγκριση με προβλήματα σωματικής υγείας σε σύγκριση με εργαζόμενους που βρίσκονταν σε περισσότερο ασφαλείς εργαζόμενους που βρίσκονταν σε περισσότερο ασφαλείς θέσεις εργασίαςθέσεις εργασίας Ο αντίκτυπος του στρες και της ανασφάλειας για την Ο αντίκτυπος του στρες και της ανασφάλειας για την εργασία μπορεί να είναι μεγαλύτερος σε ενήλικες που έχουν εργασία μπορεί να είναι μεγαλύτερος σε ενήλικες που έχουν υποχρέωση για υποστήριξη της οικογένειάς τουςυποχρέωση για υποστήριξη της οικογένειάς τους Εκτός από τους παράγοντες της ανασφάλειας και της Εκτός από τους παράγοντες της ανασφάλειας και της απουσίας ελέγχου, το εργασιακό περιβάλλον πιθανόν να απουσίας ελέγχου, το εργασιακό περιβάλλον πιθανόν να παίζει ένα επιπρόσθετο ρόλο στην επιβάρυνση της υγείας παίζει ένα επιπρόσθετο ρόλο στην επιβάρυνση της υγείας των εργαζομένωντων εργαζομένων

Ποιες όμως είναι οι επιπτώσεις Ποιες όμως είναι οι επιπτώσεις της κατάστασης αυτής στη της κατάστασης αυτής στη

σωματική και ψυχική υγεία των σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων;εργαζομένων;• Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά και πρέπει να Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά και πρέπει να

λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψη τόσο από τις λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψη τόσο από τις οικογένειεςοικογένειες όσο και από τους όσο και από τους εργοδότεςεργοδότες και τις και τις εταιρείεςεταιρείες

• Η Η υποστήριξη από τους συγγενείς και φίλουςυποστήριξη από τους συγγενείς και φίλους είναι καθοριστικός παράγοντας βοήθειας προς είναι καθοριστικός παράγοντας βοήθειας προς τους εργαζόμενους που υποφέρουν από τις τους εργαζόμενους που υποφέρουν από τις καταστάσεις ανασφάλειας σε σχέση με την καταστάσεις ανασφάλειας σε σχέση με την εργασία τουςεργασία τους

• Περισσότερη Περισσότερη αυτονομία, προσαρμογή και αυτονομία, προσαρμογή και ελαστικότητα των ωραρίωνελαστικότητα των ωραρίων ανάλογα με τις ανάλογα με τις δυνατότητες και υποχρεώσεις θα μπορούσαν να δυνατότητες και υποχρεώσεις θα μπορούσαν να κάνουν τους εργαζόμενους πιο ευτυχισμένους και κάνουν τους εργαζόμενους πιο ευτυχισμένους και κατά συνέπεια περισσότερο αποδοτικούς για την κατά συνέπεια περισσότερο αποδοτικούς για την εταιρεία και εργοδότη τουςεταιρεία και εργοδότη τους

Πως θα μειώσετε το στρες που Πως θα μειώσετε το στρες που απορρέει από το περιβάλλον απορρέει από το περιβάλλον

σας…σας…• Πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε Πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε

τους παράγοντες αυτούς και να τους τους παράγοντες αυτούς και να τους απομακρίνουμε…απομακρίνουμε…

• Ποιοι είναι οι παράγοντες στο καθημερινό μας Ποιοι είναι οι παράγοντες στο καθημερινό μας περιβάλλον που μπορούν να μας δημιουργούν περιβάλλον που μπορούν να μας δημιουργούν στρες και πως μπορούμε να τους στρες και πως μπορούμε να τους απομακρίνουμε;απομακρίνουμε;

1.1. Η ποιότητα του αέρα στους χώρους που Η ποιότητα του αέρα στους χώρους που βρισκόμαστεβρισκόμαστε

2.2. Ο θόρυβοςΟ θόρυβος3.3. Το χρώμαΤο χρώμα4.4. Η ακαταστασία και η διάταξη των επίπλωνΗ ακαταστασία και η διάταξη των επίπλων5.5. Ο χώρος εργασίας σας στον ηλεκτρονικό Ο χώρος εργασίας σας στον ηλεκτρονικό

υπολογιστήυπολογιστή6.6. Απομακρύνετε τον καπνό του τσιγάρουΑπομακρύνετε τον καπνό του τσιγάρου7.7. Δημιουργείστε το δικό σας προσωπικό χώροΔημιουργείστε το δικό σας προσωπικό χώρο

Στρες στην εργασία: Στρες στην εργασία: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο

θανάτου από καρδιά;θανάτου από καρδιά;• Τα άτομα τα οποία που υποφέρουν από στρες Τα άτομα τα οποία που υποφέρουν από στρες

λόγω της εργασίας τους, διατρέχουν 2 φορές λόγω της εργασίας τους, διατρέχουν 2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή πάθησηπάθηση

• Τα ευρήματα έρευνας έδειξαν ότι υπήρχαν δύο Τα ευρήματα έρευνας έδειξαν ότι υπήρχαν δύο βασικές καταστάσεις, που συσχετίζονταν με βασικές καταστάσεις, που συσχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιοπαθειών, αυξημένο κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιοπαθειών, σε εργαζομένους που κατά την έναρξη της σε εργαζομένους που κατά την έναρξη της έρευνας ήσαν υγιείςέρευνας ήσαν υγιείς

1.1. Το άγχος στην εργασίαΤο άγχος στην εργασία: ύπαρξη πολύ ψηλών : ύπαρξη πολύ ψηλών απαιτήσεων από τον εργοδότη προς τον απαιτήσεων από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο ενώ παράλληλα συνυπάρχει λίγος εργαζόμενο ενώ παράλληλα συνυπάρχει λίγος έλεγχος από τον εργαζόμενο για το τι δουλειά θα έλεγχος από τον εργαζόμενο για το τι δουλειά θα πρέπει να κάνειπρέπει να κάνει

2.2. ΑνισότηταΑνισότητα μεταξύ προσφοράς και ανταμοιβής… μεταξύ προσφοράς και ανταμοιβής…

Στρες στην εργασία: Στρες στην εργασία: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο

θανάτου από καρδία;θανάτου από καρδία;• Οι εργαζόμενοι που κατά την αρχή της έρευνας Οι εργαζόμενοι που κατά την αρχή της έρευνας

ήσαν υγιείς και στη συνέχεια παρουσίαζαν τις ήσαν υγιείς και στη συνέχεια παρουσίαζαν τις πιο πάνω καταστάσεις, που χαρακτηρίζουν το πιο πάνω καταστάσεις, που χαρακτηρίζουν το ψυχικό άγχος και ένταση στην εργασία, είχαν ψυχικό άγχος και ένταση στην εργασία, είχαν διπλάσιο κίνδυνο σε σύγκριση με τους άλλους διπλάσιο κίνδυνο σε σύγκριση με τους άλλους να πεθάνουν λόγω καρδιακού προβλήματοςνα πεθάνουν λόγω καρδιακού προβλήματος

• Επίσης οι εργαζόμενοι με ψηλό επίπεδο στρες, Επίσης οι εργαζόμενοι με ψηλό επίπεδο στρες, είχαν αυξημένη χοληστερόλη και ψηλό δείκτη είχαν αυξημένη χοληστερόλη και ψηλό δείκτη μάζας σώματος…..μάζας σώματος…..

• …….Η παχυσαρκία συνοδεύεται από ψηλό .Η παχυσαρκία συνοδεύεται από ψηλό κίνδυνο για πολλές παθήσεις όπως μεταξύ κίνδυνο για πολλές παθήσεις όπως μεταξύ άλλων καρδιοπάθειες, διαβήτη, καρκίνο και άλλων καρδιοπάθειες, διαβήτη, καρκίνο και ψηλή πίεσηψηλή πίεσηWork stress and risk of cardiovascular mortality: prospective cohort study of Work stress and risk of cardiovascular mortality: prospective cohort study of

industrial employees, British Medical Journal 2002;325:857, 19 Οκτωβρίου industrial employees, British Medical Journal 2002;325:857, 19 Οκτωβρίου 20022002

Γιατί οι άνδρες είναι πιο Γιατί οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι στο στρες;ευάλωτοι στο στρες;

• Ορισμένα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή Ορισμένα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή κάποιου ατόμου, μπορεί να προκαλέσουν κάποιου ατόμου, μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογικά προβλήματα και στρες. Ο θάνατος ή η ψυχολογικά προβλήματα και στρες. Ο θάνατος ή η ασθένεια ενός μέλους της οικογένειας, οι ασθένεια ενός μέλους της οικογένειας, οι διαπροσωπικές διαμάχες, οι οικονομικές διαπροσωπικές διαμάχες, οι οικονομικές δυσκολίες, οι πράξεις βίας και η απώλεια δυσκολίες, οι πράξεις βίας και η απώλεια εργασίας προκαλούν ψυχολογική καταπόνηση με εργασίας προκαλούν ψυχολογική καταπόνηση με στρες…στρες…

• Σε έρευνα που έγινε από Φιλανδούς ερευνητές, Σε έρευνα που έγινε από Φιλανδούς ερευνητές, βρέθηκε ότι οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι από τις βρέθηκε ότι οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι από τις γυναίκες στις αρνητικές επιδράσεις του στρες στη γυναίκες στις αρνητικές επιδράσεις του στρες στη σωματική υγεία και εκδηλώνουν για το λόγο αυτό σωματική υγεία και εκδηλώνουν για το λόγο αυτό περισσότερες ασθένειες…περισσότερες ασθένειες…

Γιατί οι άνδρες είναι πιο Γιατί οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι στο στρες;ευάλωτοι στο στρες;

Τα αποτελέσματα της έρευνας Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν:έδειξαν:• Μεταξύ των ανδρών, ο θάνατος ή η ασθένεια ενός παιδιού Μεταξύ των ανδρών, ο θάνατος ή η ασθένεια ενός παιδιού

ή της συζύγου, οι οικονομικές δυσκολίες και οι πράξεις ή της συζύγου, οι οικονομικές δυσκολίες και οι πράξεις βίας προκαλούσαν μεγαλύτερα ψυχολογικά προβλήματαβίας προκαλούσαν μεγαλύτερα ψυχολογικά προβλήματα

• Παράλληλα, οι άνδρες κάτω από αυτές τις συνθήκες, Παράλληλα, οι άνδρες κάτω από αυτές τις συνθήκες, παρουσίαζαν αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και παρουσίαζαν αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και τσιγάρων και περισσότερες ασθένειεςτσιγάρων και περισσότερες ασθένειες

• Επίσης οι πράξεις βίας οποιασδήποτε μορφής και οι Επίσης οι πράξεις βίας οποιασδήποτε μορφής και οι οικονομικές δυσκολίες, συσχετίζονταν στους άνδρες με οικονομικές δυσκολίες, συσχετίζονταν στους άνδρες με περισσότερη αγωνία και άγχος. Επιπρόσθετα είχαν έντονο περισσότερη αγωνία και άγχος. Επιπρόσθετα είχαν έντονο το αίσθημα ότι έχαναν τον έλεγχο και ότι τα πάντα ήσαν το αίσθημα ότι έχαναν τον έλεγχο και ότι τα πάντα ήσαν μάταιαμάταια

• Και οι γυναίκες υπέφεραν από ψυχολογικά προβλήματα Και οι γυναίκες υπέφεραν από ψυχολογικά προβλήματα μετά από τα τραυματικά γεγονότα της ζωής που μετά από τα τραυματικά γεγονότα της ζωής που καταγράφοντανκαταγράφονταν

• Οι γυναίκες όπως και οι άντρες, είχαν τάση να καπνίζουν Οι γυναίκες όπως και οι άντρες, είχαν τάση να καπνίζουν περισσότερο μετά από τέτοιες καταστάσεις περισσότερο μετά από τέτοιες καταστάσεις

• Οι γυναίκες έπαιρναν λιγότερες ημέρες άδειας ασθένειας Οι γυναίκες έπαιρναν λιγότερες ημέρες άδειας ασθένειας από την εργασία τους. Το γεγονός αυτό δείχνει σύμφωνα από την εργασία τους. Το γεγονός αυτό δείχνει σύμφωνα με τους ερευνητές ότι η σωματική υγεία των γυναικών με τους ερευνητές ότι η σωματική υγεία των γυναικών είναι ανθεκτικότερη από αυτή των ανδρών στα είναι ανθεκτικότερη από αυτή των ανδρών στα τραυματικά γεγονότα της ζωήςτραυματικά γεγονότα της ζωής

Death or Illness of a Family Member, Violence, Interpersonal Conflict, and Financial Difficulties as Death or Illness of a Family Member, Violence, Interpersonal Conflict, and Financial Difficulties as Predictors of Sickness Absence: Longitudinal Cohort Study on Psychological and Behavioral Links, Predictors of Sickness Absence: Longitudinal Cohort Study on Psychological and Behavioral Links, Psychosomatic Medicine 2002;65:817- 825, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2002Psychosomatic Medicine 2002;65:817- 825, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2002

Οι εργαζόμενες γυναίκες και οι Οι εργαζόμενες γυναίκες και οι επιπτώσεις επιπτώσεις του στρες…του στρες…

• Η εργαζόμενη γυναίκα εκτός από τις επαγγελματικές Η εργαζόμενη γυναίκα εκτός από τις επαγγελματικές της υποχρεώσεις, είναι υποχρεωμένη να καλύψει τις της υποχρεώσεις, είναι υποχρεωμένη να καλύψει τις ανάγκες του σπιτιού, να φροντίσει τα παιδιά της, να ανάγκες του σπιτιού, να φροντίσει τα παιδιά της, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του συζύγου της και ανταποκριθεί στις προσδοκίες του συζύγου της και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που είναι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που είναι υποχρεωμένη να μεριμνήσει για τους ηλικιωμένους υποχρεωμένη να μεριμνήσει για τους ηλικιωμένους γονείς ή τα πεθερικά της….γονείς ή τα πεθερικά της….

• Η κατάσταση αυτή προκαλεί σημαντικό σωματικό Η κατάσταση αυτή προκαλεί σημαντικό σωματικό και ψυχικό κόστος στις εργαζόμενες γυναίκεςκαι ψυχικό κόστος στις εργαζόμενες γυναίκες

• Η ψηλή πίεση, και οι καρδιακές προσβολές είναι Η ψηλή πίεση, και οι καρδιακές προσβολές είναι μεταξύ των σημαντικότερων κινδύνων που τις μεταξύ των σημαντικότερων κινδύνων που τις απειλούν κάτω από αυτές τις συνθήκες.απειλούν κάτω από αυτές τις συνθήκες.

• Όταν οι γυναίκες βρίσκονται σε θέσεις από τις Όταν οι γυναίκες βρίσκονται σε θέσεις από τις οποίες μπορούν να εξασκήσουν τις ικανότητες τους οποίες μπορούν να εξασκήσουν τις ικανότητες τους και να λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία λήψης και να λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τότε αυτό επενεργεί θετικά στο ψυχικό αποφάσεων, τότε αυτό επενεργεί θετικά στο ψυχικό τους κόσμο, μειώνει το στρες και έχει θετικά τους κόσμο, μειώνει το στρες και έχει θετικά αποτελέσματα για την υγεία τουςαποτελέσματα για την υγεία τους

……..τι πρέπει να γίνει για την ..τι πρέπει να γίνει για την καταπολέμηση των προβλημάτων καταπολέμηση των προβλημάτων

αυτών….?αυτών….?• Από την πλευρά του εργοδότη θα Από την πλευρά του εργοδότη θα

μπορούσαν να γίνουν τα ακόλουθα:μπορούσαν να γίνουν τα ακόλουθα:

1.1. Οι εργοδότες θα μπορούσαν να Οι εργοδότες θα μπορούσαν να μεριμνήσουν για τη διοργάνωση μεριμνήσουν για τη διοργάνωση μαθημάτων για την αντιμετώπιση του μαθημάτων για την αντιμετώπιση του στρεςστρες

2.2. αλλαγές που αφορούν για παράδειγμα, το αλλαγές που αφορούν για παράδειγμα, το θεσμό του ελαστικού ωραρίου ή θεσμό του ελαστικού ωραρίου ή περισσότερης αυτονομίας στην εργασία, περισσότερης αυτονομίας στην εργασία, θα μπορούσαν να βοηθήσουν θα μπορούσαν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τη γυναίκααποτελεσματικά τη γυναίκα

Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μια Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μια γυναίκα μπορεί να κάνει για να γυναίκα μπορεί να κάνει για να

αναγνωρίσει ποιες είναι οι πηγές του αναγνωρίσει ποιες είναι οι πηγές του στρες και το τι θα πρέπει να κάνει για στρες και το τι θα πρέπει να κάνει για να τροποποιήσει προς όφελος της, την να τροποποιήσει προς όφελος της, την

κατάσταση…κατάσταση…• Τοποθέτηση προτεραιοτήτωνΤοποθέτηση προτεραιοτήτων• Αξιολόγηση του στρεςΑξιολόγηση του στρες• Εξετάστε ξανά τις συνήθειες εργασίας που έχετεΕξετάστε ξανά τις συνήθειες εργασίας που έχετε• Εξερευνήστε νέα πράγματαΕξερευνήστε νέα πράγματα• Μιλήστε για το πρόβλημα σαςΜιλήστε για το πρόβλημα σας• Μάθετε που πρέπει να απευθύνεστε για τα Μάθετε που πρέπει να απευθύνεστε για τα

παράπονά σαςπαράπονά σας• Ασχοληθείτε με πράγματα εκτός χώρου εργασίαςΑσχοληθείτε με πράγματα εκτός χώρου εργασίας• Αφιερώστε χρόνο για την οικογένεια και τους Αφιερώστε χρόνο για την οικογένεια και τους

φίλους σας.φίλους σας.• Διατηρήστε τις δραστηριότητες και ενασχολήσεις Διατηρήστε τις δραστηριότητες και ενασχολήσεις

εκείνες που σας δίνουν την περισσότερη εκείνες που σας δίνουν την περισσότερη ευχαρίστηση από πνευματική, διανοητική και ευχαρίστηση από πνευματική, διανοητική και συναισθηματική άποψησυναισθηματική άποψη

Στρες στην εργασία, επιπτώσεις Στρες στην εργασία, επιπτώσεις στις συζυγικές σχέσεις και στις συζυγικές σχέσεις και

διαζύγιοδιαζύγιο• Το στρες λόγω της εργασίας μεταφέρεται στο σπίτι Το στρες λόγω της εργασίας μεταφέρεται στο σπίτι

και μπορεί να επηρεάζει πολύ αρνητικά τις συζυγικές και μπορεί να επηρεάζει πολύ αρνητικά τις συζυγικές σχέσειςσχέσεις

• Τα ψηλά επίπεδα του εργασιακού στρες, οδηγούν σε Τα ψηλά επίπεδα του εργασιακού στρες, οδηγούν σε ένταση και διαφωνίες στο ζευγάρι που μπορεί να ένταση και διαφωνίες στο ζευγάρι που μπορεί να είναι γενεσιουργός ενός διαζυγίουείναι γενεσιουργός ενός διαζυγίου

• Αρχικά οι εργαζόμενοι είναι καλό να κατανοήσουν το Αρχικά οι εργαζόμενοι είναι καλό να κατανοήσουν το τι συμβαίνει. Καταλαβαίνοντας τι τους προκαλεί το τι συμβαίνει. Καταλαβαίνοντας τι τους προκαλεί το εργασιακό στρες, θα μπορέσουν να αντιληφθούν εργασιακό στρες, θα μπορέσουν να αντιληφθούν καλύτερα τη δική τους συμπεριφορά και τις καλύτερα τη δική τους συμπεριφορά και τις επιπτώσεις πάνω στους άλλουςεπιπτώσεις πάνω στους άλλους

• Οι δύο σύζυγοι θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται Οι δύο σύζυγοι θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται σε ποιες μέρες βρίσκονται κάτω από το ψηλότερο σε ποιες μέρες βρίσκονται κάτω από το ψηλότερο βαθμό έντασης και στρες, κατανοώντας έτσι βαθμό έντασης και στρες, κατανοώντας έτσι καλύτερα τον άλλο και να χειρίζονται δύσκολες καλύτερα τον άλλο και να χειρίζονται δύσκολες καταστάσεις με μεγαλύτερη ηρεμίακαταστάσεις με μεγαλύτερη ηρεμία

Σχέσεις και καθεστώς στο χώρο Σχέσεις και καθεστώς στο χώρο εργασίας…εργασίας…

Σχέσεις προϊσταμένου και Σχέσεις προϊσταμένου και υφισταμένων…υφισταμένων…

• Οι σχέσεις μεταξύ προϊσταμένου και υφισταμένων Οι σχέσεις μεταξύ προϊσταμένου και υφισταμένων έχουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγικότητα και έχουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγικότητα και στα κίνητρα στο χώρο εργασίας..στα κίνητρα στο χώρο εργασίας..

• Ο προϊστάμενος είναι ο ισχυρότερος παράγοντας Ο προϊστάμενος είναι ο ισχυρότερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάζει τα κίνητρα και το που μπορεί να επηρεάζει τα κίνητρα και το ομαδικό πνεύμα εργασίας των υφισταμένων τουομαδικό πνεύμα εργασίας των υφισταμένων του

• Η εκτίμηση που νιώθουν ότι έχουν οι υφιστάμενοι Η εκτίμηση που νιώθουν ότι έχουν οι υφιστάμενοι από τον προϊστάμενο τους, είναι από τους από τον προϊστάμενο τους, είναι από τους ισχυρότερους παράγοντες που τους επιτρέπουν να ισχυρότερους παράγοντες που τους επιτρέπουν να αφοσιώνονται στο έργο τουςαφοσιώνονται στο έργο τους

• Είναι πολύ σημαντικό από την αρχή να θέτει Είναι πολύ σημαντικό από την αρχή να θέτει ξεκάθαρα το τι αναμένει από τους υφισταμένους ξεκάθαρα το τι αναμένει από τους υφισταμένους τουτου

Σχέσεις προϊσταμένου και Σχέσεις προϊσταμένου και υφισταμένων…υφισταμένων…

• Μια από τις συχνότερες αιτίες αποτυχίας, είναι Μια από τις συχνότερες αιτίες αποτυχίας, είναι διότι η διότι η επικοινωνίαεπικοινωνία σχετικά με τις νέες σχετικά με τις νέες απαιτήσεις και για τους λόγους που αυτές έχουν απαιτήσεις και για τους λόγους που αυτές έχουν δημιουργηθεί, δεν γίνεται σωστάδημιουργηθεί, δεν γίνεται σωστά

• Ο προϊστάμενος πρέπει να έχει μια Ο προϊστάμενος πρέπει να έχει μια άριστη άριστη επικοινωνίαεπικοινωνία με τους υφισταμένους του όχι μόνο με τους υφισταμένους του όχι μόνο για να τους μεταφέρει τις νέες ανάγκες και για να τους μεταφέρει τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις αλλά και για να διαισθάνεται τις απαιτήσεις αλλά και για να διαισθάνεται τις δικές τους σκέψεις, αντιδράσεις και επιθυμίες. δικές τους σκέψεις, αντιδράσεις και επιθυμίες.

• Παράλληλα οι υφιστάμενοι χρειάζονται Παράλληλα οι υφιστάμενοι χρειάζονται να να γνωρίζουνγνωρίζουν για το πως νιώθει ο προϊστάμενος τους για το πως νιώθει ο προϊστάμενος τους για την ποιότητα της εργασίας και της για την ποιότητα της εργασίας και της προσφοράς τους.προσφοράς τους.

Η πίεση, ο υπάλληλος και ο Η πίεση, ο υπάλληλος και ο προϊστάμενος…προϊστάμενος…

• …….η επιρροή του προϊσταμένου είναι .η επιρροή του προϊσταμένου είναι δυνατόν να συσχετίζεται με δυνατόν να συσχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα και αυξημένη θνησιμότητα και νοσηρότητα λόγω καρδιαγγειακών νοσηρότητα λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων των υφισταμένων στα παθήσεων των υφισταμένων στα κατώτερα στρωματά της οργανικής κατώτερα στρωματά της οργανικής ιεραρχίας…ιεραρχίας…

……ερευνητές από το Ηνωμένο ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο, εξέτασαν την επιρροή της Βασίλειο, εξέτασαν την επιρροή της

προσωπικότητας του προϊσταμένου σε προσωπικότητας του προϊσταμένου σε 28 εργαζόμενες γυναίκες ηλικίας από 28 εργαζόμενες γυναίκες ηλικίας από

18 έως 45 ετών…18 έως 45 ετών…• Οι γυναίκες που εργάζονταν μαζί με ένα προϊστάμενο Οι γυναίκες που εργάζονταν μαζί με ένα προϊστάμενο

τον οποίο θεωρούσαν μη δίκαιο και μη ευγενικό, τον οποίο θεωρούσαν μη δίκαιο και μη ευγενικό, παρουσίαζαν μια αύξηση της συστολικής τους πίεσης παρουσίαζαν μια αύξηση της συστολικής τους πίεσης της τάξης των 15 mmHg ενώ η διαστολική τους της τάξης των 15 mmHg ενώ η διαστολική τους πίεση παρουσίαζε αύξηση της τάξης 7 mmHg. πίεση παρουσίαζε αύξηση της τάξης 7 mmHg.

• Να σημειωθεί ότι έχει παρατηρηθεί ότι μια αύξηση Να σημειωθεί ότι έχει παρατηρηθεί ότι μια αύξηση των 10 mmHg στη συστολική πίεση και μια αύξηση των 10 mmHg στη συστολική πίεση και μια αύξηση των 5 mmHg στη διαστολική πίεση αυξάνουν κατά των 5 mmHg στη διαστολική πίεση αυξάνουν κατά 16% τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο της καρδίας 16% τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο της καρδίας και κατά 38% τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιοκαι κατά 38% τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο

• Οι εργαζόμενες γυναίκες που ένιωθαν ότι ο Οι εργαζόμενες γυναίκες που ένιωθαν ότι ο

προϊστάμενος τους ήταν δίκαιος, λογικός και προϊστάμενος τους ήταν δίκαιος, λογικός και ευγενικός, παρουσίαζαν μια μικρή πτώση της ευγενικός, παρουσίαζαν μια μικρή πτώση της αρτηριακής τους πίεσης τουςαρτηριακής τους πίεσης τους

……η ατμόσφαιρα που επικρατεί η ατμόσφαιρα που επικρατεί στο εργασιακό περιβάλλον έχει στο εργασιακό περιβάλλον έχει

αντίκτυπο στην υγεία των αντίκτυπο στην υγεία των εργαζομένωνεργαζομένων

• Η βελτίωση των σχέσεων στο Η βελτίωση των σχέσεων στο περιβάλλον εργασίας, η ύπαρξη περιβάλλον εργασίας, η ύπαρξη θετικών αισθημάτων με την θετικών αισθημάτων με την επικράτηση του αλληλοσεβασμού, της επικράτηση του αλληλοσεβασμού, της εκτίμησης και του δικαίου, μπορούν εκτίμησης και του δικαίου, μπορούν να αποτελέσουν μια στρατηγική να αποτελέσουν μια στρατηγική πρόληψης των καρδιακών παθήσεων πρόληψης των καρδιακών παθήσεων και των εγκεφαλικών επεισοδίωνκαι των εγκεφαλικών επεισοδίων

The effect on ambulatory blood pressure of working under favourably and unfavourably perceived supervisors, Occupational and Environmental Medicine 2003;60:468-474, 1 Ιουλίου 2003

Η ψυχολογία των καλών σχέσεων Η ψυχολογία των καλών σχέσεων

στο χώρο εργασίαςστο χώρο εργασίας• Οι σχέσεις που έχουμε με τους Οι σχέσεις που έχουμε με τους

συναδέλφους μας στο χώρο εργασίας, συναδέλφους μας στο χώρο εργασίας, επηρεάζουν τη ψυχολογική μας επηρεάζουν τη ψυχολογική μας κατάσταση, την παραγωγικότητα και κατάσταση, την παραγωγικότητα και την ποιότητα της ζωής μας γενικάτην ποιότητα της ζωής μας γενικά

• Αναμφίβολα η ποιότητα των σχέσεων Αναμφίβολα η ποιότητα των σχέσεων που επικρατεί μεταξύ των μελών μιας που επικρατεί μεταξύ των μελών μιας ομάδας που εργάζονται για ένα κοινό ομάδας που εργάζονται για ένα κοινό σκοπό σε ένα χώρο εργασίας, αποτελεί σκοπό σε ένα χώρο εργασίας, αποτελεί ένα καθοριστικό παράγοντα για την ένα καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της ομάδας αυτήςεπιτυχία της ομάδας αυτής

Η ψυχολογία των καλών σχέσεων Η ψυχολογία των καλών σχέσεων

στο χώρο εργασίαςστο χώρο εργασίας• ……σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον, θα σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον, θα

πρέπει να αναμένεται να υπάρχουν πρέπει να αναμένεται να υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης για διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης για την επίλυση προβλημάτων. την επίλυση προβλημάτων.

• Οι διαφωνίες, οι ανταγωνιστικές Οι διαφωνίες, οι ανταγωνιστικές συμπεριφορές και η κακή επικοινωνία, συμπεριφορές και η κακή επικοινωνία, μπορούν να οδηγήσουν σε άσχημες μπορούν να οδηγήσουν σε άσχημες σχέσεις μεταξύ των μελών μιας ομάδας σχέσεις μεταξύ των μελών μιας ομάδας που εργάζονται για ένα κοινό στόχοπου εργάζονται για ένα κοινό στόχο

……στρατηγικές προσέγγισης που στρατηγικές προσέγγισης που μπορούν να υιοθετηθούν από τα μπορούν να υιοθετηθούν από τα

μέλη μιας ομάδας…μέλη μιας ομάδας…• Σεβασμός, εκτίμηση και επαγγελματισμόςΣεβασμός, εκτίμηση και επαγγελματισμός• Μάθετε να ακούτεΜάθετε να ακούτε• Προσπαθήστε να καταλάβετε τον άλλοΠροσπαθήστε να καταλάβετε τον άλλο• Αναγνωρίστε τις ανησυχίες και φόβους του Αναγνωρίστε τις ανησυχίες και φόβους του

άλλουάλλου• Να είστε πρόθυμοι για συνεργασίαΝα είστε πρόθυμοι για συνεργασία• Ψάξτε για θέματα που συμφωνείτεΨάξτε για θέματα που συμφωνείτε• Δηλώστε τα αισθήματα σαςΔηλώστε τα αισθήματα σας• Μην παίρνετε τα πράγματα προσωπικάΜην παίρνετε τα πράγματα προσωπικά• Μάθετε να παραδέχεστε ότι κάνατε λάθοςΜάθετε να παραδέχεστε ότι κάνατε λάθος• Μην βιάζεστε να συμφωνήσετε αμέσωςΜην βιάζεστε να συμφωνήσετε αμέσως• Σκεφτείτε για λύσεις πριν μια συνάντησηΣκεφτείτε για λύσεις πριν μια συνάντηση• Η λύση των αντιπαραθέσεων είναι σταδιακή, Η λύση των αντιπαραθέσεων είναι σταδιακή,

βήμα με βήμαβήμα με βήμαNational Institute of Mental Health National Institute of Mental Health Twelve strategies for effective communication and collaboration in medical teams, Twelve strategies for effective communication and collaboration in medical teams, British Medical Journal 2002;325:S45, 10 Αυγούστου 2002.British Medical Journal 2002;325:S45, 10 Αυγούστου 2002.

Επίλυση προσωπικών διαφορών Επίλυση προσωπικών διαφορών στο χώρο εργασίαςστο χώρο εργασίας

• Η ύπαρξη προσωπικών διαφορών σε μια ομάδα Η ύπαρξη προσωπικών διαφορών σε μια ομάδα εργασίας, είναι ένας εξαιρετικά αρνητικός εργασίας, είναι ένας εξαιρετικά αρνητικός παράγοντας που υπονομεύει επί μονίμου παράγοντας που υπονομεύει επί μονίμου βάσεως την παραγωγικότητα και βάσεως την παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητααποτελεσματικότητα

• Αντίθετα, αποδεχόμενοι ότι οι προσωπικές Αντίθετα, αποδεχόμενοι ότι οι προσωπικές αντιπαραθέσεις, διαφορές, διαμάχες ή και αντιπαραθέσεις, διαφορές, διαμάχες ή και συγκρούσεις, είναι αναπόσπαστο μέρος της συγκρούσεις, είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης δραστηριότητας, μπορούμε να ανθρώπινης δραστηριότητας, μπορούμε να λάβουμε μέτρα και να ενεργοποιήσουμε λάβουμε μέτρα και να ενεργοποιήσουμε μηχανισμούς που να αντιμετωπίζουν τέτοιες μηχανισμούς που να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσειςκαταστάσεις

……η προσπάθεια επίλυσης ενός η προσπάθεια επίλυσης ενός προβλήματος προσωπικής προβλήματος προσωπικής

αντιπαράθεσης με ένα συνάδελφο, αντιπαράθεσης με ένα συνάδελφο, έχει μεγαλύτερη αξία από την άρνηση έχει μεγαλύτερη αξία από την άρνηση

και αποφυγή που οδηγούν σε και αποφυγή που οδηγούν σε διαιωνισμό και κλιμάκωση της διαιωνισμό και κλιμάκωση της

διαφοράς…διαφοράς…• Η επιλογή της χρονικής στιγμής και του χώρου Η επιλογή της χρονικής στιγμής και του χώρου που θα λάβει χώρα η έναρξη των προσπαθειών που θα λάβει χώρα η έναρξη των προσπαθειών επίλυσης, είναι καθοριστικέςεπίλυσης, είναι καθοριστικές

• Η προσεκτική ακρόαση του άλλου, με στόχο την Η προσεκτική ακρόαση του άλλου, με στόχο την καλύτερηκαλύτερη κατανόηση των θέσεων του, θέτει τις κατανόηση των θέσεων του, θέτει τις βάσεις της προσέγγισηςβάσεις της προσέγγισης

• Εκ των προτέρων πρέπει να ξέρουμε τι Εκ των προτέρων πρέπει να ξέρουμε τι επιδιώκουμεεπιδιώκουμε

• Η αναγνώριση των σημείων διαφοράς είναι Η αναγνώριση των σημείων διαφοράς είναι καθοριστικής σημασίαςκαθοριστικής σημασίας

……Οι απολύσεις και η υγεία των Οι απολύσεις και η υγεία των υπαλλήλων…υπαλλήλων…

• Ο κίνδυνος απόλυσης που διαισθάνονται οι Ο κίνδυνος απόλυσης που διαισθάνονται οι υπάλληλοι μετά από την απόλυση συναδέλφων υπάλληλοι μετά από την απόλυση συναδέλφων τους, έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην τους, έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τουςυγεία τους

• Η ψυχολογική διαταραχή που παραμένει χρόνια Η ψυχολογική διαταραχή που παραμένει χρόνια στους υπαλλήλους που μένουν μετά από στους υπαλλήλους που μένουν μετά από σημαντική μείωση του προσωπικού του σημαντική μείωση του προσωπικού του οργανισμού όπου εργάζονται λόγω απολύσεων, οργανισμού όπου εργάζονται λόγω απολύσεων, μπορεί να επιδεινώνει μια πάθηση του μπορεί να επιδεινώνει μια πάθηση του καρδιαγγειακού συστήματος που πιθανόν να καρδιαγγειακού συστήματος που πιθανόν να προϋπάρχει και να εξελίσσεται αθόρυβαπροϋπάρχει και να εξελίσσεται αθόρυβα

• Οι μαζικές απολύσεις δημιουργούν αλλαγές στο Οι μαζικές απολύσεις δημιουργούν αλλαγές στο περιβάλλον εργασίαςπεριβάλλον εργασίας

Σε μια έρευνα Φιλανδοί ερευνητές Σε μια έρευνα Φιλανδοί ερευνητές εξέτασαν τις περιπτώσεις 22.430 εξέτασαν τις περιπτώσεις 22.430 υπαλλήλων που διατήρησαν τις υπαλλήλων που διατήρησαν τις

εργασίες τους από το 1991 έως το εργασίες τους από το 1991 έως το 2000…2000…• Σε εταιρείες όπου απολύθηκαν περισσότεροι από Σε εταιρείες όπου απολύθηκαν περισσότεροι από

το 18% των υπαλλήλων, παρατηρήθηκαν οι το 18% των υπαλλήλων, παρατηρήθηκαν οι περισσότερες αρνητικές συνέπειες για τους περισσότερες αρνητικές συνέπειες για τους υπαλλήλους που διατήρησαν την απασχόληση τουςυπαλλήλους που διατήρησαν την απασχόληση τους

• Η αύξηση της θνησιμότητας που παρατηρήθηκε Η αύξηση της θνησιμότητας που παρατηρήθηκε οφειλόταν μόνο σε καρδιαγγειακές παθήσεις οφειλόταν μόνο σε καρδιαγγειακές παθήσεις (καρδιακή προσβολή λόγω στεφανιαίας νόσου και (καρδιακή προσβολή λόγω στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικά επεισόδια) και όχι σε άλλες εγκεφαλικά επεισόδια) και όχι σε άλλες ασθένειες…ασθένειες…

• Είναι πολύ σημαντικό οι εργοδότες και οι Είναι πολύ σημαντικό οι εργοδότες και οι πολιτικοί, προτού να προχωρούν σε μεγάλους πολιτικοί, προτού να προχωρούν σε μεγάλους αριθμούς απολύσεων, να λαμβάνουν πολύ σοβαρά αριθμούς απολύσεων, να λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπ' όψη το γεγονός ότι η σημαντική μείωση του υπ' όψη το γεγονός ότι η σημαντική μείωση του αριθμού των υπάλληλων σε οργανισμούς ή αριθμού των υπάλληλων σε οργανισμούς ή εταιρείες, αυξάνει τις άδειες ασθένειας και τους εταιρείες, αυξάνει τις άδειες ασθένειας και τους θανάτους λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων στους θανάτους λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων στους υπαλλήλους που δεν απολύονταιυπαλλήλους που δεν απολύονται

Organisational downsizing, sickness absence, and mortality: 10-town prospective Organisational downsizing, sickness absence, and mortality: 10-town prospective cohort study, British Medical Journal 2004;10.1136/bmj.37972.496262.0D, 23 cohort study, British Medical Journal 2004;10.1136/bmj.37972.496262.0D, 23 Φεβρουαρίου 2004Φεβρουαρίου 2004

Η απόλυση από την εργασία Η απόλυση από την εργασία διπλασιάζει τον κίνδυνο διπλασιάζει τον κίνδυνο

εμφράγματος και εγκεφαλικού…εμφράγματος και εγκεφαλικού…• Η απόλυση μετά την ηλικία των 50 ετών, Η απόλυση μετά την ηλικία των 50 ετών,

μπορεί να είναι μοιραία. Συνοδεύεται από μπορεί να είναι μοιραία. Συνοδεύεται από διπλάσιο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και διπλάσιο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίουεγκεφαλικού επεισοδίου

• Το σύνολο των ανεπιθύμητων καταστάσεων Το σύνολο των ανεπιθύμητων καταστάσεων που δημιουργούνται μετά από μια απόλυση σε που δημιουργούνται μετά από μια απόλυση σε ηλικιωμένους, όχι μόνο εξαιτίας του στρες ηλικιωμένους, όχι μόνο εξαιτίας του στρες αλλά και άλλων παραγόντων σωματικής και αλλά και άλλων παραγόντων σωματικής και ψυχικής καταπόνησης, πρέπει να λαμβάνονται ψυχικής καταπόνησης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις στρατηγικές αντιμετώπισης και υπόψη στις στρατηγικές αντιμετώπισης και στήριξης των εργαζομένων που απολύονταιστήριξης των εργαζομένων που απολύονται

The impact of late career job loss on myocardial infarction and stroke: a 10 year follow up using the The impact of late career job loss on myocardial infarction and stroke: a 10 year follow up using the health and retirement survey, Journal Of Occupational and Environmental Medicine 2006;Online health and retirement survey, Journal Of Occupational and Environmental Medicine 2006;Online First, doi 10.2236/oem.2006.026823, 22 Ιουνίου 2006First, doi 10.2236/oem.2006.026823, 22 Ιουνίου 2006

Κόπωση και εργασίαΚόπωση και εργασία

Το σύνδρομο της χρόνιας Το σύνδρομο της χρόνιας κούρασηςκούρασης

• Το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι Το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι μια κλινική κατάσταση που μια κλινική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αδυναμία και χαρακτηρίζεται από αδυναμία και κούραση η οποία καταβάλλει τον ασθενήκούραση η οποία καταβάλλει τον ασθενή

• Η διάρκεια της νοσολογικής αυτής Η διάρκεια της νοσολογικής αυτής κατάστασης που μοιάζει με την κλινική κατάστασης που μοιάζει με την κλινική εικόνα της γρίπης ή του κρυολογήματος, εικόνα της γρίπης ή του κρυολογήματος, διαρκεί περισσότερο από 6 μήνεςδιαρκεί περισσότερο από 6 μήνες

……θα πρέπει να υπάρχουν στον ασθενή θα πρέπει να υπάρχουν στον ασθενή τουλάχιστο 4 ή περισσότερα από τα τουλάχιστο 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα και αυτό για ακόλουθα συμπτώματα και αυτό για

μια χρονική διάρκεια μεγαλύτερη των μια χρονική διάρκεια μεγαλύτερη των 6 μηνών…6 μηνών…

• Απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης και Απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης και σοβαρές δυσκολίες στη συγκέντρωσησοβαρές δυσκολίες στη συγκέντρωση

• Πόνος στο λαιμό με φαρυγγίτιδαΠόνος στο λαιμό με φαρυγγίτιδα• Μεγάλοι λεμφαδένες στο λαιμό ή στις μασχάλεςΜεγάλοι λεμφαδένες στο λαιμό ή στις μασχάλες• Μυϊκοί πόνοιΜυϊκοί πόνοι• Πόνοι στις αρθρώσεις χωρίς όμως σημεία Πόνοι στις αρθρώσεις χωρίς όμως σημεία

φλεγμονής όπως για παράδειγμα ερύθημα ή φλεγμονής όπως για παράδειγμα ερύθημα ή πρήξιμοπρήξιμο

• Έντονοι πονοκέφαλοι που μπορούν να Έντονοι πονοκέφαλοι που μπορούν να παρουσιάζονται με διαφορετικό τρόπο και τύποπαρουσιάζονται με διαφορετικό τρόπο και τύπο

• Ο ύπνος δεν ξεκουράζει τον ασθενή με Ο ύπνος δεν ξεκουράζει τον ασθενή με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ικανότητα του να αποτέλεσμα να επηρεάζει την ικανότητα του να λειτουργήσει κανονικάλειτουργήσει κανονικά

• Κούραση που εγκαθίσταται μετά από Κούραση που εγκαθίσταται μετά από οποιαδήποτε προσπάθεια και η οποία διαρκεί οποιαδήποτε προσπάθεια και η οποία διαρκεί περισσότερο από μία ημέραπερισσότερο από μία ημέρα

Η αντιμετώπιση του Η αντιμετώπιση του προβλήματος…προβλήματος…

• Αλλαγή του τρόπου ζωήςΑλλαγή του τρόπου ζωής• ΨυχοθεραπείαΨυχοθεραπεία• Φαρμακευτική αγωγήΦαρμακευτική αγωγή• Συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνεςΣυμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες

• Άλλες μορφές θεραπείαςΆλλες μορφές θεραπείας:: Ορισμένοι ασθενείς Ορισμένοι ασθενείς με το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης με το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης ανακουφίζονται από το βελονισμό, τη ανακουφίζονται από το βελονισμό, τη θαλασσοθεραπεία, τη χειροπρακτική, τα μασάζ, θαλασσοθεραπεία, τη χειροπρακτική, τα μασάζ, την ύπνωση, το γιόγκα, από τεχνικές χαλάρωσης την ύπνωση, το γιόγκα, από τεχνικές χαλάρωσης και άλλες ανάλογες μορφές θεραπείας.και άλλες ανάλογες μορφές θεραπείας.

Το σύνδρομο της εργασιακής Το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσηςεξουθένωσης

• Το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης Το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης χαρακτηρίζεται από μια κατάσταση χαρακτηρίζεται από μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής και σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής εξάντλησης. Προκαλείται πνευματικής εξάντλησης. Προκαλείται λόγω μακροχρόνιας εργασίας κάτω από λόγω μακροχρόνιας εργασίας κάτω από ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκεςιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες

• Το σύνδρομο μπορεί να προσβάλει άτομα Το σύνδρομο μπορεί να προσβάλει άτομα από πολλούς επαγγελματικούς τομείς με από πολλούς επαγγελματικούς τομείς με

απαιτήσεις και ευθύνεςαπαιτήσεις και ευθύνες

……κινδυνεύουν περισσότεροκινδυνεύουν περισσότερο……

• Οι εργαζόμενοι που υποφέρουν από εργασιακή Οι εργαζόμενοι που υποφέρουν από εργασιακή εξουθένωση, χάνουν το αίσθημα της χαράςεξουθένωση, χάνουν το αίσθημα της χαράς

• Αισθάνονται ότι οι δυσκολίες που Αισθάνονται ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους είναι αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους είναι ανυπέρβλητεςανυπέρβλητες

• Συχνά παραπονιούνται για πονοκέφαλους, Συχνά παραπονιούνται για πονοκέφαλους, πόνους στον αυχένα ή στην πλάτηπόνους στον αυχένα ή στην πλάτη

• Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ατόμων που Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ατόμων που καταφεύγουν σε φάρμακα για να καταφεύγουν σε φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τη δυσάρεστη κατάσταση που αντιμετωπίσουν τη δυσάρεστη κατάσταση που βιώνουνβιώνουν

Είναι σημαντικό το σύνδρομο της Είναι σημαντικό το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης να εργασιακής εξουθένωσης να

αναγνωρίζεται έγκαιρααναγνωρίζεται έγκαιρα• Οι υπερβολικές απαιτήσεις από τη δουλειά, Οι υπερβολικές απαιτήσεις από τη δουλειά,

η συνεχής έντονη δραστηριότητα και το η συνεχής έντονη δραστηριότητα και το μεγάλο φάσμα καθηκόντων, χρειάζονται μεγάλο φάσμα καθηκόντων, χρειάζονται συνεχή εγρήγορση και ενέργεια από τον συνεχή εγρήγορση και ενέργεια από τον εργαζόμενοεργαζόμενο

• το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης, το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης, μπορεί να έχει μια σύνθετη μπορεί να έχει μια σύνθετη πολυπαραγοντική αιτιολογίαπολυπαραγοντική αιτιολογία

• Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό, να Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό, να ανιχνεύεται έγκαιρα στους εργαζομένουςανιχνεύεται έγκαιρα στους εργαζομένους

Σύνδρομο εργασιακής Σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης: Πως θα το εξουθένωσης: Πως θα το

αποφύγετεαποφύγετε• Μερικές βασικές αρχέςΜερικές βασικές αρχές::1.1. ΠροτεραιότητεςΠροτεραιότητες2.2. ΕλαστικότηταΕλαστικότητα3.3. ΠροσαρμογήΠροσαρμογή4.4. ΕπικοινωνίαΕπικοινωνία5.5. ΦιλτράρισμαΦιλτράρισμα6.6. Χρόνος για την οικογένειαΧρόνος για την οικογένεια7.7. ΔημιουργικότηταΔημιουργικότητα

…… να τονίσουμε ότι είναι να τονίσουμε ότι είναι δυνατόν σε λιγότερο χρόνο δυνατόν σε λιγότερο χρόνο εργασίας, να είμαστε πιο εργασίας, να είμαστε πιο

αποτελεσματικοί, παράγοντας αποτελεσματικοί, παράγοντας έτσι μεγαλύτερη αξία. έτσι μεγαλύτερη αξία.

Είναι θέμα εκπαίδευσης μας και Είναι θέμα εκπαίδευσης μας και τελειοποίησης της τεχνικής τελειοποίησης της τεχνικής

καλύτερης χρήσης του χρόνου καλύτερης χρήσης του χρόνου που αποτελεί ένα εξαιρετικά που αποτελεί ένα εξαιρετικά

πολύτιμο πόροπολύτιμο πόρο

Κούραση: Συνέπειες στο χώρο Κούραση: Συνέπειες στο χώρο εργασίαςεργασίας

• Η ανεπάρκεια του ύπνου οδηγεί στην Η ανεπάρκεια του ύπνου οδηγεί στην κούραση, η οποία με τη σειρά της κούραση, η οποία με τη σειρά της μειώνει την προσοχή και την μειώνει την προσοχή και την αποδοτικότητα στο χώρο εργασίαςαποδοτικότητα στο χώρο εργασίας

• Η κούραση στο χώρο εργασίας μπορεί Η κούραση στο χώρο εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε τραγικές καταστάσεις να οδηγήσει σε τραγικές καταστάσεις λόγω του αυξημένου κινδύνου για λόγω του αυξημένου κινδύνου για ατυχήματα, τραυματισμούς και ατυχήματα, τραυματισμούς και προβλήματα υγείαςπροβλήματα υγείας

Κούραση: Συνέπειες στο χώρο Κούραση: Συνέπειες στο χώρο εργασίαςεργασίας

• Η κούραση των εργαζομένων αποτελεί την κύρια Η κούραση των εργαζομένων αποτελεί την κύρια και άμεση αιτία για το 18% όλων των ατυχημάτων και άμεση αιτία για το 18% όλων των ατυχημάτων και τραυματισμών στους χώρους εργασίαςκαι τραυματισμών στους χώρους εργασίας

• Υπολογίζεται επίσης ότι 25% όλων των Υπολογίζεται επίσης ότι 25% όλων των δυστυχημάτων στους αυτοκινητόδρομους δυστυχημάτων στους αυτοκινητόδρομους οφείλονται στην κούρασηοφείλονται στην κούραση

• Τα άτομα που εργάζονται με το σύστημα της Τα άτομα που εργάζονται με το σύστημα της βάρδιας έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω κούρασηςβάρδιας έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω κούρασης

• Έρευνες έχουν δείξει για παράδειγμα ότι 75% των Έρευνες έχουν δείξει για παράδειγμα ότι 75% των νοσηλευτών, δηλώνουν ότι η κούραση στο χώρο νοσηλευτών, δηλώνουν ότι η κούραση στο χώρο εργασίας συσχετίζεται με το στρες και τον εργασίας συσχετίζεται με το στρες και τον υπερβολικό φόρτο εργασίαςυπερβολικό φόρτο εργασίας

Τι μπορεί να γίνει για την Τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση αντιμετώπιση

του προβλήματος;του προβλήματος;• Ρύθμιση, έλεγχος και μείωση των ωρών εργασίας σε Ρύθμιση, έλεγχος και μείωση των ωρών εργασίας σε

επαγγέλματα υψηλού κινδύνου όπως γιατροί, πιλότοι, οδηγοίεπαγγέλματα υψηλού κινδύνου όπως γιατροί, πιλότοι, οδηγοί • Αξιολόγηση του εργατικού δυναμικού των εταιρειών, με στόχο Αξιολόγηση του εργατικού δυναμικού των εταιρειών, με στόχο

να βρεθούν τα πλέον κατάλληλα ωράρια για αυτούς που να να βρεθούν τα πλέον κατάλληλα ωράρια για αυτούς που να είναι το λιγότερο κουραστικά και να βελτιώνουν την είναι το λιγότερο κουραστικά και να βελτιώνουν την αποδοτικότητα και ασφάλεια τουςαποδοτικότητα και ασφάλεια τους

• Να παρέχεται εκπαίδευση στους εργαζομένους στο χώρο Να παρέχεται εκπαίδευση στους εργαζομένους στο χώρο

εργασίας για τρόπους μείωσης των κινδύνων που συνδέονται εργασίας για τρόπους μείωσης των κινδύνων που συνδέονται με την επαγγελματική τους δραστηριότηταμε την επαγγελματική τους δραστηριότητα

• Να γίνονται περιοδικά στους χώρους εργασίας αξιολογήσεις Να γίνονται περιοδικά στους χώρους εργασίας αξιολογήσεις της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων με στόχο την της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων με στόχο την εφαρμογή προγραμμάτων που θα μειώνουν τον κίνδυνο εφαρμογή προγραμμάτων που θα μειώνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων λόγω του ανθρώπινου παράγονταατυχημάτων λόγω του ανθρώπινου παράγοντα

• Μέτρηση του επιπέδου κούρασης του εργαζομένου κατά τη Μέτρηση του επιπέδου κούρασης του εργαζομένου κατά τη διάρκεια των καθηκόντων του και παροχή εναλλακτικών διάρκεια των καθηκόντων του και παροχή εναλλακτικών ωραρίων εργασίαςωραρίων εργασίας

ΑνάπαυσηΑνάπαυση

Ο απογευματινός ύπνος αυξάνει Ο απογευματινός ύπνος αυξάνει την παραγωγικότητατην παραγωγικότητα

• ΗΗ παραγωγικότητα και παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα των εργαζομένων αποτελεσματικότητα των εργαζομένων αυξάνεται σημαντικά μετά από ένα αυξάνεται σημαντικά μετά από ένα απογευματινό ύπνοαπογευματινό ύπνο

• ……σχετικό ερωτηματολόγιο σε 12.000 σχετικό ερωτηματολόγιο σε 12.000 άτομα απόάτομα από διάφορες χώρες του κόσμου. Το διάφορες χώρες του κόσμου. Το 41% απάντησε ότι ήσαν περισσότερο 41% απάντησε ότι ήσαν περισσότερο παραγωγικοί το πρωί ενώ το 38% παραγωγικοί το πρωί ενώ το 38% απάντησε ότι ήσαν περισσότερο εργατικοί απάντησε ότι ήσαν περισσότερο εργατικοί και αποτελεσματικοί κατά το βράδυκαι αποτελεσματικοί κατά το βράδυ

Ο απογευματινός ύπνος φαίνεται Ο απογευματινός ύπνος φαίνεται ότι αποτελεί μια φυσιολογική ότι αποτελεί μια φυσιολογική

ανάγκη του ανθρώπινου ανάγκη του ανθρώπινου οργανισμούοργανισμού• ……..η διάρκεια του ύπνου αυτού δεν πρέπει η διάρκεια του ύπνου αυτού δεν πρέπει

να είναι μεγάλη αλλά να κυμαίνεται από να είναι μεγάλη αλλά να κυμαίνεται από 30 έως 45 λεπτά.30 έως 45 λεπτά.....

• Με βάση τα δεδομένα αυτά οι εργοδότες Με βάση τα δεδομένα αυτά οι εργοδότες πρέπει να μελετήσουν κατά πόσο τα πρέπει να μελετήσουν κατά πόσο τα ωράρια εάν γίνουν περισσότερο ευέλικτα, ωράρια εάν γίνουν περισσότερο ευέλικτα, θα μπορούσαν να εναρμονιστούν με το θα μπορούσαν να εναρμονιστούν με το βιολογικό ρολόι των εργαζομένων το βιολογικό ρολόι των εργαζομένων το οποίο φαίνεται ότι έχει οποίο φαίνεται ότι έχει προγραμματισμένο τον απογευματινό προγραμματισμένο τον απογευματινό ύπνο, με αποτέλεσμα την αύξηση της ύπνο, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότηταςπαραγωγικότητας

Γιατί οι γυναίκες κοιμούνται Γιατί οι γυναίκες κοιμούνται λιγότερο λιγότερο

από τους άνδρες;από τους άνδρες;• Οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από Οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από

έλλειψη ύπνου σε σύγκριση με τους άνδρεςέλλειψη ύπνου σε σύγκριση με τους άνδρες

• Στις γυναίκες που έχουν το διπλό ρόλο της Στις γυναίκες που έχουν το διπλό ρόλο της μητέρας και της εργαζόμενης, το πρόβλημα μητέρας και της εργαζόμενης, το πρόβλημα της στέρησης ύπνου είναι ακόμη πιο της στέρησης ύπνου είναι ακόμη πιο σοβαρόσοβαρό

• Οι λόγοι που κάνουν τις γυναίκες να Οι λόγοι που κάνουν τις γυναίκες να υποφέρουν από τη στέρηση ύπνου είναιυποφέρουν από τη στέρηση ύπνου είναι::

1.1. Ορμονικοί λόγοιΟρμονικοί λόγοι2.2. Επαγγελματικοί λόγοιΕπαγγελματικοί λόγοι

……να προσθέσουμε ότι οι γυναίκες να προσθέσουμε ότι οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς στους μυϊκούς είναι πιο ευπαθείς στους μυϊκούς πόνους και στην κατάθλιψη και πόνους και στην κατάθλιψη και

αυτοί είναι παράγοντες που αυτοί είναι παράγοντες που συμβάλλουν στη στέρηση ύπνου…συμβάλλουν στη στέρηση ύπνου…

• Η χρόνια απώλεια ωρών ύπνου, δημιουργεί Η χρόνια απώλεια ωρών ύπνου, δημιουργεί καταστάσεις μείωσης των λειτουργικών καταστάσεις μείωσης των λειτουργικών ικανοτήτων της γυναίκας, μείωση της ικανοτήτων της γυναίκας, μείωση της μνήμης, της συγκέντρωσης, της προσοχής μνήμης, της συγκέντρωσης, της προσοχής και των γνωστικών ικανοτήτωνκαι των γνωστικών ικανοτήτων

• Ακόμη επιφέρει και αλλαγές στη ψυχική Ακόμη επιφέρει και αλλαγές στη ψυχική διάθεση με αποτέλεσμα οι γυναίκες να διάθεση με αποτέλεσμα οι γυναίκες να υποφέρουν συνολικά από μια τέτοια υποφέρουν συνολικά από μια τέτοια κατάστασηκατάσταση

Διακοπές: Απαραίτητες για την Διακοπές: Απαραίτητες για την υγεία, υγεία,

μειώνουν τη θνησιμότηταμειώνουν τη θνησιμότητα• Οι διακοπές είναι απαραίτητες για την υγεία Οι διακοπές είναι απαραίτητες για την υγεία

και μπορούν να σώσουν τη ζωή μας…και μπορούν να σώσουν τη ζωή μας…

• ……οι εργαζόμενοι άνδρες ηλικίας από 35 έως 57 οι εργαζόμενοι άνδρες ηλικίας από 35 έως 57 ετών, που παίρνουν κανονικές διακοπές, έχουν ετών, που παίρνουν κανονικές διακοπές, έχουν μειωμένο κίνδυνο θανάτου κατά 20%, σε μειωμένο κίνδυνο θανάτου κατά 20%, σε σχέση με αυτούς που στερούνται τις διακοπές σχέση με αυτούς που στερούνται τις διακοπές τουςτους

• Στις εργαζόμενες γυναίκες ηλικίας από 45 έως Στις εργαζόμενες γυναίκες ηλικίας από 45 έως 64 ετών που παίρνουν τις διακοπές τους, ο 64 ετών που παίρνουν τις διακοπές τους, ο κίνδυνος θανάτου μειώνεται κατά 50%, σε κίνδυνος θανάτου μειώνεται κατά 50%, σε σχέση με τις γυναίκες που δεν παίρνουν σχέση με τις γυναίκες που δεν παίρνουν κανονικά τις διακοπές τουςκανονικά τις διακοπές τους

……απαιτείται τουλάχιστο να απαιτείται τουλάχιστο να τηρούνται δύο βασικές τηρούνται δύο βασικές

προϋποθέσεις:προϋποθέσεις:

• Η χρονική διάρκεια της περιόδου Η χρονική διάρκεια της περιόδου ανάπαυσης πρέπει να είναι ικανοποιητικήανάπαυσης πρέπει να είναι ικανοποιητική

• Η ποιότητα των διακοπών πρέπει να είναι Η ποιότητα των διακοπών πρέπει να είναι καλήκαλή

• Το πρόβλημα των πολλών ωρών εργασίας Το πρόβλημα των πολλών ωρών εργασίας και απουσίας ικανοποιητικών διακοπών και απουσίας ικανοποιητικών διακοπών σε χρόνο και σε ποιότητα, είναι ένα σε χρόνο και σε ποιότητα, είναι ένα πολυσύνθετο πρόβλημα με κοινωνικές, πολυσύνθετο πρόβλημα με κοινωνικές, οικογενειακές και ιατρικές προεκτάσειςοικογενειακές και ιατρικές προεκτάσεις

Σεξουαλική ζωή και εργασίαΣεξουαλική ζωή και εργασία

Πολλές ώρες εργασίας Πολλές ώρες εργασίας και σεξουαλική ζωήκαι σεξουαλική ζωή

• Οι πολλές ώρες εργασίας μπορούν να βλάπτουν Οι πολλές ώρες εργασίας μπορούν να βλάπτουν την ποιότητα ζωής και την πνευματική υγεία. την ποιότητα ζωής και την πνευματική υγεία. Ακόμη περισσότερο, η φυσική εξάντληση Ακόμη περισσότερο, η φυσική εξάντληση επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή αυτών επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή αυτών που εργάζονται υπερβολικάπου εργάζονται υπερβολικά

• άτομα που εργάζονται περισσότερο από 48 ώρες άτομα που εργάζονται περισσότερο από 48 ώρες την εβδομάδα, επηρεάζονται από υπερκόπωση με την εβδομάδα, επηρεάζονται από υπερκόπωση με αποτέλεσμα να υποφέρει η σεξουαλική τους ζωήαποτέλεσμα να υποφέρει η σεξουαλική τους ζωή

• Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει και την Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει και την πνευματική υγεία του εργαζομένου. Λόγω του ότι πνευματική υγεία του εργαζομένου. Λόγω του ότι στερείται δραστηριοτήτων που τον στερείται δραστηριοτήτων που τον αναζωογονούν πνευματικά και σωματικά, αναζωογονούν πνευματικά και σωματικά, καθίσταται περισσότερο ευάλωτος σε περιόδους καθίσταται περισσότερο ευάλωτος σε περιόδους δύσκολες ή περιόδους κρίσης που αναπόφευκτα δύσκολες ή περιόδους κρίσης που αναπόφευκτα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής του αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής του καθενόςκαθενός

……να φροντίζουμε για μια να φροντίζουμε για μια καλύτερη, πιο ισοζυγισμένη καλύτερη, πιο ισοζυγισμένη

κατανομή χρόνου μεταξύ κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωήςεργασίας και προσωπικής ζωής• Πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν ευερέθιστοι Πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν ευερέθιστοι λόγω των πολλών ωρών εργασίαςλόγω των πολλών ωρών εργασίας

• Η υπερένταση, η κούραση επηρεάζουν Η υπερένταση, η κούραση επηρεάζουν αρνητικά τη σεξουαλική ζωή σε αρνητικά τη σεξουαλική ζωή σε περισσότερο από 50% των εργαζομένων περισσότερο από 50% των εργαζομένων που εργάζονται περισσότερες από 48 ώρες που εργάζονται περισσότερες από 48 ώρες την εβδομάδατην εβδομάδα

• Οι σχέσεις του ζευγαριού μπορούν να Οι σχέσεις του ζευγαριού μπορούν να επιδεινωθούν και σίγουρα αυτό λειτουργεί επιδεινωθούν και σίγουρα αυτό λειτουργεί αρνητικά στη σεξουαλική δραστηριότητααρνητικά στη σεξουαλική δραστηριότητα

Επάγγελμα και στειρότηταΕπάγγελμα και στειρότητα

• Η στειρότητα είναι μια ασθένεια του Η στειρότητα είναι μια ασθένεια του αναπαραγωγικού συστήματος που αναπαραγωγικού συστήματος που επηρεάζει τη σύλληψη και την επηρεάζει τη σύλληψη και την τεκνοποίηση οι οποίες είναι από τις τεκνοποίηση οι οποίες είναι από τις βασικότερες λειτουργίες του οργανισμούβασικότερες λειτουργίες του οργανισμού

• Πρέπει να σημειωθεί ότι μόνο στο 20% των Πρέπει να σημειωθεί ότι μόνο στο 20% των ανδρών που πάσχουν από στειρότητα είναι ανδρών που πάσχουν από στειρότητα είναι δυνατόν να βρεθεί μια αιτία η οποία είναι δυνατόν να βρεθεί μια αιτία η οποία είναι υπεύθυνη για το πρόβλημαυπεύθυνη για το πρόβλημα

Οι ερευνητές μελέτησαν τα Οι ερευνητές μελέτησαν τα χαρακτηριστικά χαρακτηριστικά

640 ανδρών...640 ανδρών...• Άνδρες που είχαν επαγγέλματα όπως τεχνικοί μηχανικοί, Άνδρες που είχαν επαγγέλματα όπως τεχνικοί μηχανικοί,

οικονομικοί αναλυτές, δάσκαλοι, διευθυντές εταιρειών και οικονομικοί αναλυτές, δάσκαλοι, διευθυντές εταιρειών και διευθυντές πληροφορικής είχαν περισσότερες πιθανότητες να διευθυντές πληροφορικής είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν στειρότητα παρά από τους άνδρες με άλλα επαγγέλματαέχουν στειρότητα παρά από τους άνδρες με άλλα επαγγέλματα

• Οι δάσκαλοι είχαν 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να Οι δάσκαλοι είχαν 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να

παρουσιάσουν στειρότητα σε σχέση με άλλουςπαρουσιάσουν στειρότητα σε σχέση με άλλους • Οι οικονομικοί αναλυτές είχαν 5 φορές περισσότερο κίνδυνο Οι οικονομικοί αναλυτές είχαν 5 φορές περισσότερο κίνδυνο

στειρότηταςστειρότητας • Οι τεχνικοί μηχανικοί, οι διευθυντές εταιρειών, οι διευθυντές Οι τεχνικοί μηχανικοί, οι διευθυντές εταιρειών, οι διευθυντές

πληροφορικής είχαν 3 φορές περισσότερο κίνδυνοπληροφορικής είχαν 3 φορές περισσότερο κίνδυνο • Οι στρατιωτικοί και οι υπάλληλοι είχαν τις λιγότερες Οι στρατιωτικοί και οι υπάλληλοι είχαν τις λιγότερες

πιθανότητες να παρουσιάσουν στειρότηταπιθανότητες να παρουσιάσουν στειρότητα

• Οι άνδρες οι οποίοι κάπνιζαν είχαν 3 φορές ψηλότερο κίνδυνο Οι άνδρες οι οποίοι κάπνιζαν είχαν 3 φορές ψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν στειρότητα σε σχέση με τους μη καπνιστέςνα παρουσιάσουν στειρότητα σε σχέση με τους μη καπνιστές

Εργασία στις μητέρες Εργασία στις μητέρες και πνευματική ανάπτυξη των και πνευματική ανάπτυξη των

παιδιώνπαιδιών• Πόσο επηρεάζεται η πνευματική ανάπτυξη του Πόσο επηρεάζεται η πνευματική ανάπτυξη του

παιδιού όταν η μητέρα του εργάζεται;παιδιού όταν η μητέρα του εργάζεται;

• Η πνευματική και διανοητική ανάπτυξη του Η πνευματική και διανοητική ανάπτυξη του παιδιού επηρεάζεται αρνητικά όταν η μητέρα παιδιού επηρεάζεται αρνητικά όταν η μητέρα του εργάζεται και αυτό είναι πιο έντονο κατά του εργάζεται και αυτό είναι πιο έντονο κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιούτους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού

• Οι ειδικοί ανησυχούν για τις αρνητικές Οι ειδικοί ανησυχούν για τις αρνητικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η εργασία της επιδράσεις που μπορεί να έχει η εργασία της μητέρας στα παιδιά, ιδιαίτερα όταν αυτά μητέρας στα παιδιά, ιδιαίτερα όταν αυτά στερούνται της μητρικής φροντίδας κατά το στερούνται της μητρικής φροντίδας κατά το πρώτο έτος της ζωής τους, που είναι κρίσιμο πρώτο έτος της ζωής τους, που είναι κρίσιμο για την μελλοντική τους πνευματική εξέλιξηγια την μελλοντική τους πνευματική εξέλιξη

……έρευνα που έγινε στις έρευνα που έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες…Ηνωμένες Πολιτείες…

• Εξετάστηκαν οι ώρες και η χρονική περίοδος Εξετάστηκαν οι ώρες και η χρονική περίοδος κατά την οποία εργαζόταν η μητέρα του κατά την οποία εργαζόταν η μητέρα του παιδιού, το οικογενειακό περιβάλλον, οι ώρες παιδιού, το οικογενειακό περιβάλλον, οι ώρες που περνούσε το παιδί σε νηπιαγωγείο ή κάτω που περνούσε το παιδί σε νηπιαγωγείο ή κάτω από τη φροντίδα άλλων και η ποιότητα της από τη φροντίδα άλλων και η ποιότητα της συνολικής φροντίδας που δινόταν στο παιδίσυνολικής φροντίδας που δινόταν στο παιδί

• Στη συνέχεια εξετάστηκαν η απόδοση του Στη συνέχεια εξετάστηκαν η απόδοση του παιδιού σύμφωνα με καθιερωμένα παιδιού σύμφωνα με καθιερωμένα επιστημονικά τεστ (Bracken School Readiness επιστημονικά τεστ (Bracken School Readiness test) στην ηλικία των 3 και 7 ή 8 ετώνtest) στην ηλικία των 3 και 7 ή 8 ετών

Αποτελέσματα…Αποτελέσματα…

• Τα παιδιά των μητέρων οι οποίες εργάζονταν Τα παιδιά των μητέρων οι οποίες εργάζονταν περισσότερες από 30 ώρες εβδομαδιαίως μέχρι περισσότερες από 30 ώρες εβδομαδιαίως μέχρι που αυτά να γίνουν 9 μηνών, παρουσίαζαν που αυτά να γίνουν 9 μηνών, παρουσίαζαν χαμηλότερη απόδοση στα τεστ, σε σύγκριση με τα χαμηλότερη απόδοση στα τεστ, σε σύγκριση με τα παιδιά των μητέρων που δεν εργάζονταν παιδιά των μητέρων που δεν εργάζονταν

• Οι αρνητικές συνέπειες της μητρικής εργασίας Οι αρνητικές συνέπειες της μητρικής εργασίας

κατά το πρώτο έτος της ζωής του παιδιού κατά το πρώτο έτος της ζωής του παιδιού παραμένουν και όταν τα παιδιά φτάσουν στην παραμένουν και όταν τα παιδιά φτάσουν στην ηλικία των 7 ή 8 ετώνηλικία των 7 ή 8 ετών

• Σε παιδιά των οποίων η μητέρα άρχισε να Σε παιδιά των οποίων η μητέρα άρχισε να εργάζεται μετά που αυτά είχαν γίνει ηλικίας ενός εργάζεται μετά που αυτά είχαν γίνει ηλικίας ενός έτους, δεν παρατηρήθηκανέτους, δεν παρατηρήθηκαν οποιεσδήποτε οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσειςαρνητικές επιπτώσεις

συμπέρασμα…συμπέρασμα…

• Η Η βελτίωση της φροντίδαςβελτίωση της φροντίδας που δίνεται που δίνεται στο παιδί, η περισσότερη και καλύτερη στο παιδί, η περισσότερη και καλύτερη εμπλοκή του πατέραεμπλοκή του πατέρα, η , η μείωση του μείωση του χρόνουχρόνου εργασίας της μητέρας και η εργασίας της μητέρας και η μείωση των επιβαρύνσεωνμείωση των επιβαρύνσεων που της που της προκαλούν στρες, πιθανόν να είναι προκαλούν στρες, πιθανόν να είναι βοηθητικοί παράγοντες που θα βοηθητικοί παράγοντες που θα βοηθήσουν το παιδί στις περιπτώσεις βοηθήσουν το παιδί στις περιπτώσεις εκείνες που είναι αδύνατο η μητέρα να εκείνες που είναι αδύνατο η μητέρα να μην εργάζεταιμην εργάζεται