ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑ 44

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

• Τι περιλαμβάνει το μάθημα;Τι περιλαμβάνει το μάθημα;• Δεξιότητες ενός συμβούλου Δεξιότητες ενός συμβούλου

διατροφής διατροφής • Συμβουλευτικές δεξιότητεςΣυμβουλευτικές δεξιότητες

Μοντέλο αλλαγής Μοντέλο αλλαγής συμπεριφοράςσυμπεριφοράς

Βασικά στοιχεία του μοντέλουΒασικά στοιχεία του μοντέλου

Εκτίμηση του σταδίου Εκτίμηση του σταδίου αλλαγήςαλλαγής

• Πόσο έτοιμος είσαι να κάνεις αλλαγές στον Πόσο έτοιμος είσαι να κάνεις αλλαγές στον τρόπο ζωής σου για να χάσεις βάρος και να τρόπο ζωής σου για να χάσεις βάρος και να μην το ξαναβάλεις;μην το ξαναβάλεις;

• Πόσο ενδιαφέρεσαι να κάνεις αλλαγές στη Πόσο ενδιαφέρεσαι να κάνεις αλλαγές στη διατροφή σου για να τρως λιγότερα διατροφή σου για να τρως λιγότερα κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη;κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη;

• Σε μια κλίμακα από 1 έως 10 όπου 1 Σε μια κλίμακα από 1 έως 10 όπου 1 αντιστοιχεί στο «αντιστοιχεί στο «ανέτοιμοςανέτοιμος» και 10 στο » και 10 στο ««σαφώς έτοιμοςσαφώς έτοιμος», πού πιστεύετε ότι », πού πιστεύετε ότι βρίσκεστε όσον αφορά την ετοιμότητα σας βρίσκεστε όσον αφορά την ετοιμότητα σας για αλλαγή;για αλλαγή;

• Το βάρος σας είναι 70 Το βάρος σας είναι 70 kgkg. . Πώς σας φαίνεταιΠώς σας φαίνεται;;

Θερμόμετρο αλλαγήςΘερμόμετρο αλλαγής

Δυνατά κίνητρα για αλλαγήΔυνατά κίνητρα για αλλαγή•88•77•66•55•44•33•22•11Καμιά σκέψη για αλλαγήΚαμιά σκέψη για αλλαγή

Θερμόμετρο Θερμόμετρο συμμόρφωσηςσυμμόρφωσης

ΠάντοτεΠάντοτε•77•66•55•44•33•22•11

ΠοτέΠοτέ

Δεν ξέρω την άποψη σας, αλλά το Δεν ξέρω την άποψη σας, αλλά το βάρος σας είναι 70 κιλά. Πώς σας βάρος σας είναι 70 κιλά. Πώς σας

φαίνεται;φαίνεται;

• Π:Π:• Θεέ μου! Δεν είχα ιδέα ότι ήταν Θεέ μου! Δεν είχα ιδέα ότι ήταν

τόσο. Υποθέτω ότι αυτό σημαίνει ότι τόσο. Υποθέτω ότι αυτό σημαίνει ότι είμαι λίγο υπέρβαρη, έ;είμαι λίγο υπέρβαρη, έ;

• Δεν μπορεί να είναι σωστό! Πάντως Δεν μπορεί να είναι σωστό! Πάντως δε με πείραξε ποτέ. Αρέσω στο δε με πείραξε ποτέ. Αρέσω στο σύζυγο μου έτσι όπως είμαι. Εξ σύζυγο μου έτσι όπως είμαι. Εξ άλλου πάντα ήμουν μεγαλόσωμη.άλλου πάντα ήμουν μεγαλόσωμη.

• Π:Π:• Πρόσεξα ότι τα ρούχα μου ήταν λίγο Πρόσεξα ότι τα ρούχα μου ήταν λίγο

στενά τελευταία. Πρέπει να βρώ τρόπο να στενά τελευταία. Πρέπει να βρώ τρόπο να το αντιμετωπίσω, αλλά δεν μπορώ να το αντιμετωπίσω, αλλά δεν μπορώ να κάνω δίαιτα!κάνω δίαιτα!

• Έχετε επιβεβαιώσει αυτό που φοβόμουνα. Έχετε επιβεβαιώσει αυτό που φοβόμουνα. Αλλά δεν είναι φυσιολογικό για ένα άτομο Αλλά δεν είναι φυσιολογικό για ένα άτομο της ηλικίας μου να έχει λίγο παραπάνω της ηλικίας μου να έχει λίγο παραπάνω βάρος; βάρος;

• Π;Π;• Ξέρω. Το σκεφτόμουνα πολύ τελευταία, και έχω Ξέρω. Το σκεφτόμουνα πολύ τελευταία, και έχω

προγραμματίσει με τη φίλη μου να αρχίσουμε προγραμματίσει με τη φίλη μου να αρχίσουμε γυμναστήριο. Ελπίζω να τα καταφέρω αυτή τη γυμναστήριο. Ελπίζω να τα καταφέρω αυτή τη φορά.φορά.

• Ναι, έχουμε συμφωνήσει όλη η οικογένεια ότι θα Ναι, έχουμε συμφωνήσει όλη η οικογένεια ότι θα προσπαθήσουμε σοβαρά, όλοι μας, να τρώμε πιο προσπαθήσουμε σοβαρά, όλοι μας, να τρώμε πιο υγιεινά, και να ασκούμαστε περισσότερο. υγιεινά, και να ασκούμαστε περισσότερο. Νομίζω ότι θα μας αρέσει και θα νοιώθουμε Νομίζω ότι θα μας αρέσει και θα νοιώθουμε σίγουρα καλύτερα. Ο στόχος μας είναι να σίγουρα καλύτερα. Ο στόχος μας είναι να είμαστε λεπτοί και σε καλή φυσική κατάσταση είμαστε λεπτοί και σε καλή φυσική κατάσταση για τις καλοκαιρινές διακοπές μας. Πιστεύετε για τις καλοκαιρινές διακοπές μας. Πιστεύετε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε;ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε;

• Π:Π:• Ναι, ξέρω ότι είναι πολύ, και ήδη Ναι, ξέρω ότι είναι πολύ, και ήδη

έκανα μια αρχή. Αυτό είναι βελτίωση. έκανα μια αρχή. Αυτό είναι βελτίωση. Πριν ένα μήνα ήμουν 75 κιλά.Πριν ένα μήνα ήμουν 75 κιλά.

• Τελευταία χρησιμοποιώ άπαχο γάλα Τελευταία χρησιμοποιώ άπαχο γάλα και μαργαρίνη με λίγα λιπαρά, και και μαργαρίνη με λίγα λιπαρά, και τρώω λιγότερα τηγανιτά και γλυκά. τρώω λιγότερα τηγανιτά και γλυκά. Ήδη νοιώθω καλύτερα, αλλά ακόμα Ήδη νοιώθω καλύτερα, αλλά ακόμα δυσκολεύομαι με μερικές από τις δυσκολεύομαι με μερικές από τις αλλαγές στις συνήθειες μου.αλλαγές στις συνήθειες μου.

• Π:Π:• Ξέρω ότι ακόμα είμαι υπέρβαρη για το ύψος μου, Ξέρω ότι ακόμα είμαι υπέρβαρη για το ύψος μου,

αλλά είμαι πολύ καλύτερα από αυτό που ήμουν αλλά είμαι πολύ καλύτερα από αυτό που ήμουν πριν. Τρώμε όλοι υγιεινά τώρα, και εκτός από το πριν. Τρώμε όλοι υγιεινά τώρα, και εκτός από το περιστασιακό γιορτινό γεύμα, νομίζω ότι περιστασιακό γιορτινό γεύμα, νομίζω ότι ακολουθώ πιστά τις οδηγίες για λιγότερα λιπαρά ακολουθώ πιστά τις οδηγίες για λιγότερα λιπαρά στη διατροφή μας. Όσο για τα φαγητά μας, θα στη διατροφή μας. Όσο για τα φαγητά μας, θα εκπλαγείτε από την αλλαγή! Όμως κάνω μερικές εκπλαγείτε από την αλλαγή! Όμως κάνω μερικές υπερβάσεις τελευταία. Ίσως πρέπει να υπερβάσεις τελευταία. Ίσως πρέπει να συγκεντρωθώ περισσότερο στην ποσότητα που συγκεντρωθώ περισσότερο στην ποσότητα που τρώω και να ασκούμαι λίγο παραπάνω. Τι τρώω και να ασκούμαι λίγο παραπάνω. Τι νομίζετε;νομίζετε;

• Είμαι ευχαριστημένη με το βάρος μου. Δούλεψα Είμαι ευχαριστημένη με το βάρος μου. Δούλεψα σκληρά για να το πετύχω. Το πρόβλημα είναι ότι σκληρά για να το πετύχω. Το πρόβλημα είναι ότι έχω κάποιες δυσκολίες τελευταία. Αλλά με τίποτε έχω κάποιες δυσκολίες τελευταία. Αλλά με τίποτε δε θέλω να γυρίσω στα παλιά!δε θέλω να γυρίσω στα παλιά!

Διαδικασίες αλλαγήςΔιαδικασίες αλλαγής

• Είναι οι Είναι οι τεχνικές και στρατηγικέςτεχνικές και στρατηγικές που που χρησιμοποιούν τα άτομα για να αλλάξουν χρησιμοποιούν τα άτομα για να αλλάξουν τη συμπεριφορά τουςτη συμπεριφορά τους

• Υπάρχουν πολλές (10) τεχνικές και Υπάρχουν πολλές (10) τεχνικές και στρατηγικές που χρησιμοποιούνται στην στρατηγικές που χρησιμοποιούνται στην πορεία της αλλαγής συμπεριφοράςπορεία της αλλαγής συμπεριφοράς

• Ο χρόνος εφαρμογής μιας στρατηγικής Ο χρόνος εφαρμογής μιας στρατηγικής είναι σημαντικός και καθορίζεται από το είναι σημαντικός και καθορίζεται από το στάδιο αλλαγήςστάδιο αλλαγής

• Η διάρκεια εφαρμογής μιας στρατηγικής Η διάρκεια εφαρμογής μιας στρατηγικής είναι σημαντική και καθορίζεται από την είναι σημαντική και καθορίζεται από την επιτυχία της μετάβασης στο επόμενο επιτυχία της μετάβασης στο επόμενο στάδιο αλλαγήςστάδιο αλλαγής

Συνηθισμένες διαδικασίες Συνηθισμένες διαδικασίες αλλαγήςαλλαγής

• Δραματική ανακούφιση ή εκτόνωσηΔραματική ανακούφιση ή εκτόνωση• Αύξηση της συναίσθησηςΑύξηση της συναίσθησης• Ατομική επανεκτίμησηΑτομική επανεκτίμηση• Περιβαλλοντική επανεκτίμησηΠεριβαλλοντική επανεκτίμηση• Ατομική απελευθέρωσηΑτομική απελευθέρωση• Κοινωνική απελευθέρωσηΚοινωνική απελευθέρωση• Αντί-ρύθμισηΑντί-ρύθμιση• Έλεγχος πειρασμώνΈλεγχος πειρασμών• Διαχείριση ενδυνάμωσηςΔιαχείριση ενδυνάμωσης• Βοηθητική σχέσηΒοηθητική σχέση

Δραματική ανακούφιση Δραματική ανακούφιση ή εκτόνωσηή εκτόνωση

• O O πελάτης ενθαρρύνεται να αισθανθεί και να πελάτης ενθαρρύνεται να αισθανθεί και να εκφράσει συναισθήματα που έχουν σχέση με εκφράσει συναισθήματα που έχουν σχέση με το πρόβλημα.το πρόβλημα.

Π.χ.Π.χ.Σ: Δεν ξέρω πώς θα σας φανεί, αλλά έχετε πολύ Σ: Δεν ξέρω πώς θα σας φανεί, αλλά έχετε πολύ

χαμηλή φυσική δραστηριότητα και αυτό δε σας χαμηλή φυσική δραστηριότητα και αυτό δε σας βοηθά ούτε στη διατήρηση της υγείας ούτε στη βοηθά ούτε στη διατήρηση της υγείας ούτε στη διατήρηση του βάρους.διατήρηση του βάρους.

Π: Μα ασκούμαι όσο όλοι οι άνθρωποι. Ξέρω ότι δεν Π: Μα ασκούμαι όσο όλοι οι άνθρωποι. Ξέρω ότι δεν πηγαίνω στο γυμναστήριο, αλλά είμαι συνέχεια πηγαίνω στο γυμναστήριο, αλλά είμαι συνέχεια στο πόδι.στο πόδι.

Σ: Δεν το περίμενες λοιπόν ότι, αυτή η ποσότητα Σ: Δεν το περίμενες λοιπόν ότι, αυτή η ποσότητα άσκησης δεν είναι αρκετή. άσκησης δεν είναι αρκετή.

Π: Ειλικρινά, όχι!Π: Ειλικρινά, όχι!

Αύξηση της Αύξηση της συναίσθησηςσυναίσθησης

• Ο διαιτολόγος παρέχει πληροφόρηση Ο διαιτολόγος παρέχει πληροφόρηση που έχει σχέση με τον πελάτη και το που έχει σχέση με τον πελάτη και το πρόβλημα τουπρόβλημα του

Π.χ. Π.χ. Δ: Τι γνωρίζετε για τη σημασία της Δ: Τι γνωρίζετε για τη σημασία της

διατήρησης ενός φυσιολογικού βάρους;διατήρησης ενός φυσιολογικού βάρους;Π: Το χαμηλό βάρος βοηθά στην ωραία Π: Το χαμηλό βάρος βοηθά στην ωραία

εμφάνιση. Πέρα όμως από την εμφάνιση δε εμφάνιση. Πέρα όμως από την εμφάνιση δε νομίζω να έχει ιδιαίτερη σημασία για την νομίζω να έχει ιδιαίτερη σημασία για την υγεία, εκτός βέβαια αν είσαι παχύσαρκος.υγεία, εκτός βέβαια αν είσαι παχύσαρκος.

Δ: Έχετε ακούσει ποτέ για τη σχέση του Δ: Έχετε ακούσει ποτέ για τη σχέση του βάρους με τη θνησιμότητα;βάρους με τη θνησιμότητα;

Ατομική επανεκτίμησηΑτομική επανεκτίμηση

• Ο πελάτης οδηγείται να αξιολογήσει Ο πελάτης οδηγείται να αξιολογήσει πώς νοιώθει και βλέπει τον εαυτό του πώς νοιώθει και βλέπει τον εαυτό του σε σχέση με το πρόβλημασε σχέση με το πρόβλημα

Π.χΠ.χ

Δ: Το βάρος σας είναι 80 Δ: Το βάρος σας είναι 80 kgkg. Πώς σας . Πώς σας φαίνεται;φαίνεται;

Π: Θεέ μου! Δεν είχα ιδέα ότι ήταν τόσο! Π: Θεέ μου! Δεν είχα ιδέα ότι ήταν τόσο! Υποθέτω ότι αυτό σημαίνει ότι είμαι λίγο Υποθέτω ότι αυτό σημαίνει ότι είμαι λίγο υπέρβαρη, έ;υπέρβαρη, έ;

Δ: Πόσο καλό ή κακό πιστεύετε ότι είναι να Δ: Πόσο καλό ή κακό πιστεύετε ότι είναι να είναι κανείς υπέρβαρος;είναι κανείς υπέρβαρος;

Περιβαλλοντική Περιβαλλοντική επανεκτίμησηεπανεκτίμηση

• Ο πελάτης οδηγείται να Ο πελάτης οδηγείται να προβληματιστεί και να αξιολογήσει προβληματιστεί και να αξιολογήσει πώς το πρόβλημα του επηρεάζει το πώς το πρόβλημα του επηρεάζει το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον τουφυσικό και κοινωνικό περιβάλλον του..

Π.χ.Π.χ.

Δ: Τα βάρος σας είναι μεγαλύτερο από το Δ: Τα βάρος σας είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό. Πώς επηρεάζει αυτό την φυσιολογικό. Πώς επηρεάζει αυτό την οικογένεια σας;οικογένεια σας;

Π: Τα παιδιά μου ανησυχούν μήπως Π: Τα παιδιά μου ανησυχούν μήπως κληρονομήσουν το πρόβλημα μου. Επίσης ο κληρονομήσουν το πρόβλημα μου. Επίσης ο σύζυγος μου με πιέζει να κάνω κάτι για το σύζυγος μου με πιέζει να κάνω κάτι για το βάρος μου πριν είναι αργά. βάρος μου πριν είναι αργά.

Ατομική απελευθέρωσηΑτομική απελευθέρωση

• Ο πελάτης κάνοντας τη δέσμευση για Ο πελάτης κάνοντας τη δέσμευση για αλλαγή και πιστεύοντας στη αλλαγή και πιστεύοντας στη δυνατότητα της αλλαγής νοιώθει ήδη δυνατότητα της αλλαγής νοιώθει ήδη απελευθερωμένος από τα δεσμά του απελευθερωμένος από τα δεσμά του προβλήματος του.προβλήματος του.

Π.χ.Π.χ. Δ: Πιστεύετε ότι μπορείτε να προχωρήσετε Δ: Πιστεύετε ότι μπορείτε να προχωρήσετε

με τις αλλαγές που συζητήσαμε, ή υπάρχει με τις αλλαγές που συζητήσαμε, ή υπάρχει κάποιο εμπόδιο ακόμα;κάποιο εμπόδιο ακόμα;

Π: Ναι, πιστεύω ότι μπορώ. Τι καλά που θα Π: Ναι, πιστεύω ότι μπορώ. Τι καλά που θα μπορέσω επιτέλους να ρίξω τη μπορέσω επιτέλους να ρίξω τη χοληστερίνη μου χωρίς να φοβάμαι ότι θα χοληστερίνη μου χωρίς να φοβάμαι ότι θα ζαλίζομαι και θα νοιώθω αδυναμία!ζαλίζομαι και θα νοιώθω αδυναμία!

Κοινωνική Κοινωνική απελευθέρωσηαπελευθέρωση

• Η ενημέρωση στον πελάτη για τις Η ενημέρωση στον πελάτη για τις δυνατές επιλογές του και την δυνατές επιλογές του και την εναλλακτική συμπεριφορά χωρίς εναλλακτική συμπεριφορά χωρίς προβλήματα, τον κάνει να νοιώθει προβλήματα, τον κάνει να νοιώθει κοινωνικά απελευθερωμένοςκοινωνικά απελευθερωμένος..

Π.χ.Π.χ.

Π: Δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να βρω Π: Δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να βρω τρόπο να αδυνατίσω χωρίς να στερηθώ τρόπο να αδυνατίσω χωρίς να στερηθώ τις εξόδους με τους φίλους μου στα τις εξόδους με τους φίλους μου στα αγαπημένα μου εστιατόρια!αγαπημένα μου εστιατόρια!

Αντι-ρύθμισηΑντι-ρύθμιση

• Ο πελάτης οδηγείται στην αντικατάσταση Ο πελάτης οδηγείται στην αντικατάσταση της προβληματικής συμπεριφοράς με της προβληματικής συμπεριφοράς με εναλλακτικές συμπεριφορέςεναλλακτικές συμπεριφορές..

Π.χ.Π.χ.

Δ: Τι μπορείτε να κάνετε όταν είστε Δ: Τι μπορείτε να κάνετε όταν είστε στενοχωρημένη, που σας δίνει την ίδια στενοχωρημένη, που σας δίνει την ίδια ευχαρίστηση όσο ένα γλυκό;ευχαρίστηση όσο ένα γλυκό;

Π: Ίσως μια επίσκεψη στη φίλη μου, και Π: Ίσως μια επίσκεψη στη φίλη μου, και αμέτρητες ώρες γκρίνιας και κουβέντας! Θα αμέτρητες ώρες γκρίνιας και κουβέντας! Θα το δοκιμάσω!το δοκιμάσω!

Έλεγχος πειρασμώνΈλεγχος πειρασμών• Ο πελάτης οδηγείται στην Ο πελάτης οδηγείται στην

αποφυγή πειρασμών και αποφυγή πειρασμών και ερεθισμάτων που προκαλούν την ερεθισμάτων που προκαλούν την προβληματική συμπεριφορά.προβληματική συμπεριφορά.

Π.χ.Π.χ.Δ: Τι θα μπορούσατε να κάνετε για να Δ: Τι θα μπορούσατε να κάνετε για να

μην είστε εκτεθειμένη στον πειρασμό μην είστε εκτεθειμένη στον πειρασμό των γλυκών καθημερινά;των γλυκών καθημερινά;

Π: Ίσως αν γέμιζα το ψυγείο με φρούτα Π: Ίσως αν γέμιζα το ψυγείο με φρούτα αντί με γλυκά, αυτό θα με βοηθούσε αντί με γλυκά, αυτό θα με βοηθούσε στις δύσκολες στιγμές ανίας.στις δύσκολες στιγμές ανίας.

Διαχείριση της Διαχείριση της ενδυνάμωσηςενδυνάμωσης

• Ο διαιτολόγος ανταμείβει τον Ο διαιτολόγος ανταμείβει τον πελάτη για την αλλαγή της πελάτη για την αλλαγή της συμπεριφοράς του και τον κάνει συμπεριφοράς του και τον κάνει να νοιώθει πιο δυνατόςνα νοιώθει πιο δυνατός..

Π.χ.Π.χ.

Δ: Τα κιλά που χάσατε σας έκαναν άλλο Δ: Τα κιλά που χάσατε σας έκαναν άλλο άνθρωπο! Το νοιώθετε αυτό;άνθρωπο! Το νοιώθετε αυτό;

Π: Ναι. Μπαίνω στα περσινά μου ρούχα Π: Ναι. Μπαίνω στα περσινά μου ρούχα και γενικά νοιώθω πιο κομψή. και γενικά νοιώθω πιο κομψή.

Βοηθητική σχέσηΒοηθητική σχέση

• Ο πελάτης οδηγείται στο να εμπιστεύεται Ο πελάτης οδηγείται στο να εμπιστεύεται άτομα που νοιάζονται και άτομα που νοιάζονται και συμπαραστέκονται στη διαδικασία συμπαραστέκονται στη διαδικασία αλλαγήςαλλαγής..

Π.χ.Π.χ.

Δ: Ο σύζυγος σας ίσως θα μπορούσε να σας Δ: Ο σύζυγος σας ίσως θα μπορούσε να σας συνοδεύσει στο γυμναστήριο τουλάχιστον μια συνοδεύσει στο γυμναστήριο τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Μπορείτε να το προτείνετε;φορά τη βδομάδα. Μπορείτε να το προτείνετε;

Π: Ναι. Έτσι κι αλλιώς συνηθίζει να περπατά Π: Ναι. Έτσι κι αλλιώς συνηθίζει να περπατά κάθε απόγευμα.κάθε απόγευμα.

Εργασία για το σπίτιΕργασία για το σπίτι

• H H αντιστοίχηση του σταδίου αλλαγής με αντιστοίχηση του σταδίου αλλαγής με την εφαρμογή συγκεκριμένων την εφαρμογή συγκεκριμένων διαδικασιών είναι πολύ σημαντική για διαδικασιών είναι πολύ σημαντική για την επιτυχή πορεία της συμβουλευτικής. την επιτυχή πορεία της συμβουλευτικής. Η αντιστοίχηση αυτή δεν είναι αυστηρή Η αντιστοίχηση αυτή δεν είναι αυστηρή και υπάρχει κάποια επικάλυψη μεταξύ και υπάρχει κάποια επικάλυψη μεταξύ τους. Μελετήστε τις διαδικασίες τους. Μελετήστε τις διαδικασίες αλλαγής συμπεριφοράς και αλλαγής συμπεριφοράς και αντιστοιχήστε τις με κατάλληλα στάδια αντιστοιχήστε τις με κατάλληλα στάδια αλλαγής.αλλαγής.