Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία

Ο σακχαρώδης Ο σακχαρώδης διαβήτης διαβήτης στην τρίτη ηλικία στην τρίτη ηλικία

Γ.Ανθιμίδης Παθολόγος-Διαβητολόγος Αν/τής Διευθυντής Γ.Ν.Ν Χαλκιδικής

Θεσσαλονίκη Πέμπτη 8 Νοε 2007, Ώρα 18. 30 ΜAKEDONIA PALACE

• ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία του ΣΔτ2του ΣΔτ2 • ΠαθογένειαΠαθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με της δυσανεξίας στη γλυκόζη με

την πρόοδο της ηλικίας(την πρόοδο της ηλικίας(GIA)GIA)

• ΔιάγνωσηΔιάγνωση--ΑνίχνευσηΑνίχνευση(Screening)(Screening) Υπερηλίκων Υπερηλίκων για ΣΔγια ΣΔ

• ΕπιπλοκέςΕπιπλοκές του διαβήτη στην τρίτη ηλικίατου διαβήτη στην τρίτη ηλικία

• Θεραπευτική προσέγγισηΘεραπευτική προσέγγιση υπερηλίκων με ΣΔυπερηλίκων με ΣΔ

• ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικίαηλικία

Γήρανση του πληθυσμού Γήρανση του πληθυσμού ((Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσηςΑύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης,, μείωση μείωση των γεννήσεων)των γεννήσεων)

Επιπολασμός του ΣΔ τ2

(παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής (παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής άσκησης)άσκησης)

Επιπολασμός του ΣΔ τ2

Σύγχρονος τρόπος Σύγχρονος τρόπος ζωήςζωής

Η Η ππαγκόσμια απειλή του αγκόσμια απειλή του διαβήτηδιαβήτη

0

50

100

150

200

250

300

2000 2025

Διαβητικός πληθυσμόςΔιαβητικός πληθυσμός ( (εκατομμύριαεκατομμύρια))

ΠηγήΠηγή: King H : King H et alet al. . Diabetes CareDiabetes Care 21: 1414-1431, 1998 21: 1414-1431, 1998

NHANES III. Diabetes Care 1998

Επιπολασμός του ΣΔ τ2 στην Τρίτη ηλικία

Έτος απογραφής

Σύνολλο πληθυσμού

πληθυσμόςΑτόμων>65 ετών

ΠοσοστόΠοσοστό

1870 1.457.894 52.559 3,6%

1879 1.654.310 58.360 3,5%

1907 2.630.381 108.389 4,1%

1920 5.014.130 283.817 5,6%

1928 6.184.645 326.471 5,8%

1951 7.631.801 511.398 6,7%

1961 8.388.553 686.654 8,1%

1971 8.768.372 957.116 10,9%

1981 9.739.589 1.239.541 12,7%

1991 10.259.900 1.512.000 14,7%

2001 10.924.010.924.02020

1.8680001.868000

17,1%

Ο Πληθυσμός της Ελλάδος βάσει απογραφών από το 1870-2001 και οι μεταβολές του πληθυσμού στα άτομα ηλικίας>65 ετών

1)Γρηγοριάδου και συν. Ελληνική Ιατρική 1991, 57:126-132 2) Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος

ΕπιπολασμόςΕπιπολασμός του ΣΔ στην Ελλάδα του ΣΔ στην Ελλάδα

ΣυγγραφείςΣυγγραφείς

Περιοδικό Περιοδικό Δημ/σηςΔημ/σης

ΧρονικήΧρονική

περίοδος περίοδος

ΜελέτηςΜελέτης

περιοχήπεριοχή ΗλικίαΗλικία

30-3930-39ΗλικίαΗλικία

70-7970-79

Κατσιλάμπρος Κατσιλάμπρος και συνκαι συν..Medigografia 1989Medigografia 1989

19741974 ΑιγάλεωΑιγάλεω 0,61 Α0,61 Α

0,94 Γ0,94 Γ12,2512,25

Χριστακόπουλος-Χριστακόπουλος-ΚαραμάνοςΚαραμάνοςMedigografia 1989Medigografia 1989

1975-851975-85 ΛάρισαΛάρισα

ΑρκαδίαΑρκαδία

ΕυρυτανίαΕυρυτανία

0,25 Α0,25 Α

0,38 Γ0,38 Γ15,9415,94

ΠαπάζογλουΚαι συν.Diabetic Medicine 1995

1991-921991-92 ΑιγίνιοΑιγίνιο 29% ΣΔ29% ΣΔ

15,14% 15,14% IGTIGT

>> >>>> >>Ελλην Διαβητ Χρονικά Ελλην Διαβητ Χρονικά 1993 και 19941993 και 1994

1993-941993-94 ΗμαθίαΗμαθία,,

ΚιλκίςΚιλκίς,,

ΈβροςΈβρος

0,3-0,9%0,3-0,9% 7%7%

Ποσοστό % Σακχαρώδη Διαβήτη

Ανθιμίδης Γ. Η αντιμετώπιση του ΣΔ στην Τρίτη ηλικίαΕλλην Διαβητ Χρονικά 1994

ΠαθογένειαΠαθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίαςηλικίας ( (Glucose Intolerance of Aging-GIAGlucose Intolerance of Aging-GIA))

?Μηχανισμός(οί)

Spence JC. Quart J Med 1921, 14: 314-26

Spence JC. Quart J Med 1921, 14: 314-26

Some observations on sugar tolerance, with special reference to variations on found at different ages.

Μηχανισμός(οί):άγνωστοςΜηχανισμός(οί):άγνωστος

Davidson MB. Metabolism 1979

The effect of aging on carbohydrate metabolism (Review)


1.1. Η μειωμένη έκκριση ινσουλίνης Η μειωμένη έκκριση ινσουλίνης

2.2. Ο ανταγωνισμός στην ινσουλίνη(insulin Ο ανταγωνισμός στην ινσουλίνη(insulin antagonism). antagonism).

3.3. Η πτωχή δίαιτα σε υδατάνθρακες , Η πτωχή δίαιτα σε υδατάνθρακες ,

4. 4. Η έλλειψη σωματικής άσκησης, Η έλλειψη σωματικής άσκησης,

5. 5. Η μειωμένη μυική μάζα όπου Η μειωμένη μυική μάζα όπου αποθηκεύονται οι υδατάνθρακες, αποθηκεύονται οι υδατάνθρακες,


Πιθανοί Πιθανοί ΜηχανισμοίΜηχανισμοί


Τα αποτελέσματα των μελετών τόσο μετά απόΤα αποτελέσματα των μελετών τόσο μετά από OGTT OGTT όσο και όσο και μετά απόμετά από

IVIV έγχυση γλυκόζης έγχυση γλυκόζης ήταν αντιφατικά.ήταν αντιφατικά.

•Davidson MB. Metabolism 1979

•Alberti KGMM, De fronzo RA, Zimmet P 1992 (Eds) International textbook of diabeteς mellitus. Willey

Έκκριση ινσουλίνηςΈκκριση ινσουλίνης


1. Φυσιολογική η αυξημένη1. Φυσιολογική η αυξημένη


2.2. Μειωμένη χωρίς ινσουλινοαντίστασηΜειωμένη χωρίς ινσουλινοαντίστασηGumbriner B et alGumbriner B et al. . Diabetes 1989, 38: 1549-56.Diabetes 1989, 38: 1549-56.

Meneilly GS et al. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82: 4088-4093.Meneilly GS et al. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82: 4088-4093.

3. M3. Mειωμένη μόνο η α΄φάση έκκρισης ινσουλίνηςειωμένη μόνο η α΄φάση έκκρισης ινσουλίνηςKim JKim J et alet al. J Korean Med Sci 2001; 16: 592-7.. J Korean Med Sci 2001; 16: 592-7.

Έκκριση ινσουλίνηςΈκκριση ινσουλίνης


Η γλυκόζη αίματος μετά την ηλικίαΗ γλυκόζη αίματος μετά την ηλικία

των 30-40 ετών αυξάνει προοδευτικάτων 30-40 ετών αυξάνει προοδευτικά

• Η Γλυκόζη αίματος νηστείαςΗ Γλυκόζη αίματος νηστείας(FBG)(FBG) αυξάνει αυξάνει

περίπου κατά 1περίπου κατά 1mg/dl mg/dl ανα 10 ετία,ανα 10 ετία,

• Η μεταγευματική τιμή γλυκόζης ( Η μεταγευματική τιμή γλυκόζης ( PPG)PPG),, 1-2 1-2 hh μετάμετά φόρτιση γλυκόζης αυξάνει κατά φόρτιση γλυκόζης αυξάνει κατά 6-13 6-13 mg/dlmg/dl ανα 10 ετία. ανα 10 ετία.



YYλικό-Μέθοδοςλικό-Μέθοδος

I. I. Μη διαβητικά και μη παχύσαρκα άτομα, Μη διαβητικά και μη παχύσαρκα άτομα,

17 υπερήλικες 17 υπερήλικες 69+-1 έτη και 69+-1 έτη και

27 μη υπερήλικες 37+-2 έτη27 μη υπερήλικες 37+-2 έτη

ΙΙ.Τεχνική του ευγλυκαιμικούΙΙ.Τεχνική του ευγλυκαιμικού clamp clamp και Ο και ΟGTT(75 GTT(75 γρ γλυκόζης)γρ γλυκόζης)

Fink RI et alFink RI et al Clin Invest 1983, 71: 1523-35 Clin Invest 1983, 71: 1523-35..

ΙνσουλινοαντίστασηΙνσουλινοαντίσταση(Glucose disposal, insulin binding, hepatic glucose (Glucose disposal, insulin binding, hepatic glucose output)output)


Fink et al Fink et al Clin Invest 1983, 71: 1523-35Clin Invest 1983, 71: 1523-35

Τα επίπεδα γλυκόζης(Α) και Ινσουλίνης (Β) κατά τη διάρκεια OGTT

Σε μη υπερήλικες και υπερήλικες

Ινσουλινοαντίσταση

* P <0.01± P<0.005§ P <0.001


Glucose disposalGlucose disposal


ΙνσουλινοαντίστασΙνσουλινοαντίστασηη


Insulin binding Insulin binding


ΙνσουλινοαντίστασΙνσουλινοαντίστασηη



ΙνσουλινοαντίστασΙνσουλινοαντίστασηη Hepatic glucose outputHepatic glucose output


ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

1. Η μειωμένη1. Η μειωμένη glucose disposal glucose disposal των υπερηλίκων έναντι των νέων των υπερηλίκων έναντι των νέων οφειλόταν σε οφειλόταν σε αυξημένη αντίσταση των περιφερικών κυττάρωναυξημένη αντίσταση των περιφερικών κυττάρων στη δράση της ινσουλίνης λόγω στη δράση της ινσουλίνης λόγω μεταϋποδοχειακής μειονεξίαςμεταϋποδοχειακής μειονεξίας

( postreceptor defect ) των κυττάρων-στόχων.( postreceptor defect ) των κυττάρων-στόχων. 2. Ο βαθμός σύνδεσης της ινσουλίνης2. Ο βαθμός σύνδεσης της ινσουλίνης ( insulin binding ) με τους ( insulin binding ) με τους

υποδοχείς (λιπώδη κύτταρα, μονοκύτταρα ) δε διέφερε στις δύο υποδοχείς (λιπώδη κύτταρα, μονοκύτταρα ) δε διέφερε στις δύο ομάδες.ομάδες.

3. Η ενδογενής παραγωγή γλυκόζης δεν διέφερε3. Η ενδογενής παραγωγή γλυκόζης δεν διέφερε στις δύο ομάδες στις δύο ομάδες

και επομένως δεν υπήρχε αντίσταση στην ινσουλίνη στο ήπαρ και επομένως δεν υπήρχε αντίσταση στην ινσουλίνη στο ήπαρ στα ηλικιωμένα άτομα.στα ηλικιωμένα άτομα.

Fink et al Fink et al Clin Invest 1983, 71: Clin Invest 1983, 71:

1523-351523-35

ΙνσουλινοαντίσταΙνσουλινοαντίστασηση


1. Mechanisms of the Age-Associated Deterioration in Glucose 1. Mechanisms of the Age-Associated Deterioration in Glucose Tolerance. Tolerance.

Basu R, Breda E, Oberg AL, et al.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003Diabetes 2003

2. Effects of Age and Sex on Postprandial Glucose Metabolism.2. Effects of Age and Sex on Postprandial Glucose Metabolism.

Basu R, Basu R, Man CD, Campioni M et al. Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006Diabetes 2006

Νεώτερες Μελέτες Νεώτερες Μελέτες


1.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al.1.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003Diabetes 2003

Ι. Υλικό-ΜέθοδοιΙ. Υλικό-ΜέθοδοιΝ=67 υπερήλικες με μέση ηλικία τα 70 έτη και ως Ν=67 υπερήλικες με μέση ηλικία τα 70 έτη και ως Ν=21 νέοι με μέση ηλικία τα 24 έτη ως ομάδα ελέγχου. Ν=21 νέοι με μέση ηλικία τα 24 έτη ως ομάδα ελέγχου. ΙΙ. Μέθοδοι:ΙΙ. Μέθοδοι:Χορήγηση μικτού γεύματος και IV χορήγησης Χορήγηση μικτού γεύματος και IV χορήγησης γλυκόζης.γλυκόζης.

Δράση ινσουλίνης

*P < 0.002

Η ευαισθησία (Si)Ινσουλίνης σε υπερήλικες και νέουςΜετά από χορήγησηΓεύματος(A) και IV GTT(B) Minimal Models


*P<0.05

Έκκριση ινσουλίνης

Η έκκριση Ινσουλίνης σε υπερήλικες και νέουςΜετά από χορήγησηΓεύματος(A) και IV GTT(B) Minimal Models

Α Β


2. 2. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006Diabetes 2006

Εκτιμήθηκαν οι διαφορές κατά ηλικία και φύλοΕκτιμήθηκαν οι διαφορές κατά ηλικία και φύλο

1. Της 1. Της ικανότητας επαναφοράς της γλυκόζης (Glucose Turnover),

2. Της έκκρισης και δράσης της ινσουλίνης2. Της έκκρισης και δράσης της ινσουλίνης 3. Της ικανότητας διάθεσης γλυκόζης(3. Της ικανότητας διάθεσης γλυκόζης(disposal)disposal) και και

4. Του ηπατικού μεταβολισμού της ινσουλίνης4. Του ηπατικού μεταβολισμού της ινσουλίνης(degretation).(degretation).

2. 2. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006Diabetes 2006

Υλικό Υλικό Ν=145 Υπερήλικες Ν=145 Υπερήλικες ηλικίας 70+-1 έτη) Ν= 58 νέοι Ν= 58 νέοι 28+-1 έτη ως ομάδα ελέγχουΌλοι υγιείς και μη παχύσαρκοι.

Μέθοδος

Χορήγηση μικτού γεύματος και έγχυση IV γλυκόζης σε όλη τη διάρκεια της μελέτης(9 ώρες)

2.2.Basu R, Man CD, Campioni M et al. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006Diabetes 2006

2. 2. Basu RBasu R.. et al. et al. Diabetes 2006 Diabetes 2006

2. 2. Basu RBasu R.. et al. et al. Diabetes 2006 Diabetes 2006

Η έκκριση και η δράση ινσουλίνης ήταν μειωμένες μόνον στους Υπερήλικες άνδρες έναντι των νέων ανδρών αλλά δεν διέφεραν μεταξύ υπερηλίκωνΚαι νέων γυναικών.

Η ηλικία και το φύλο επηρεάζουν διαφορετικά την έκκριση καιΗ ηλικία και το φύλο επηρεάζουν διαφορετικά την έκκριση καιδράση της ινσουλίνης, την glucose effectivness, και την ηπατική κάθαρσηδράση της ινσουλίνης, την glucose effectivness, και την ηπατική κάθαρσηινσουλίνης με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στηνινσουλίνης με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στηνομοιόσταση του μεταβολισμού της μεταγευματικής γλυκόζης, τόσο μεταξύομοιόσταση του μεταβολισμού της μεταγευματικής γλυκόζης, τόσο μεταξύανδρών και γυναικών όσο και μεταξύ υπερηλίκων και νέων.ανδρών και γυναικών όσο και μεταξύ υπερηλίκων και νέων.

ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

Τελικό Αποτέλεσμα

ΔιατροφήΔιατροφή

Insulin resistance with aging and b cell Insulin resistance with aging and b cell dysfunction indysfunction in

aging. The importance of dietary carbohydrate.aging. The importance of dietary carbohydrate.

Chen M, Bergman RN, Porte D. Clin Endocrinol Metab 1988, Chen M, Bergman RN, Porte D. Clin Endocrinol Metab 1988, 67: 951-57.67: 951-57.


Tonino RP. Effect of physical training on the insulin resistance of aging. Am J Physiol 1989; 256 E: 352-6.

O’Leary et al. Exercise-induced reversal of insulin resistance in obese elderly is associated with reduced visceral fat. J Appl Physiol 2006; 100:1584-1589

Short KR et al. Impact of Aerobic Exercise Training of Age-Related Changes in Insulin Sensitivity and Muscle Oxidative Capacity. Diabetes 2003; 52:1888-1896

Έλλειψη Σωματικής ΆσκησηςΈλλειψη Σωματικής Άσκησης

Aυξάνει την ινσουλινοαντίσταση


Abdominal AdiposityAbdominal Adiposity is a is a Stronger Predictor of Insulin Stronger Predictor of Insulin ResistanceResistance

Than Fitness Among 50-95 Years Olds. Than Fitness Among 50-95 Years Olds.

Raccet SB Raccet SB et alet al Diabetes Care 2006; Diabetes Care 2006; 29:673-67829:673-678 . .

ΠαχυσαρκίαΠαχυσαρκία


Raccet SB Raccet SB et alet al Diabetes Care 2006; 29:673-678Diabetes Care 2006; 29:673-678 . .

ΠαχυσαρκίαΠαχυσαρκία


Η εμφάνιση Η εμφάνιση GIAGIA είναι φαινόμενο είναι φαινόμενο

πολυπαραγοντικό και οι υπερήλικες πουπολυπαραγοντικό και οι υπερήλικες που

εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή αποτελούν μίαεμφανίζουν αυτή τη διαταραχή αποτελούν μία

ετερογενή ομάδα.ετερογενή ομάδα.


ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα


Παράγοντες Κινδύνου για εμφάνιση IGT και τ2 ΣΔ με την πρόοδο της ηλικίας(Αging)

Am J Physiol Endocrinol Metab 2003

ΔιάγνωσηΔιάγνωση του ΣΔ στους του ΣΔ στους ΥπερήλικεςΥπερήλικες

• Ο ΣΔ εκδηλώνεται συνήθως με πιο ήπιαΟ ΣΔ εκδηλώνεται συνήθως με πιο ήπια ή και ή και χωρίς κλινικά συμπτώματα,χωρίς κλινικά συμπτώματα,

• Τα συμπτώματα, όταν υπάρχουνΤα συμπτώματα, όταν υπάρχουν, είναι συνήθως , είναι συνήθως η απώλεια βάρους,η απώλεια βάρους, η κόπωση, η κόπωση, η μυική αδυναμία, και ένα από τα η μυική αδυναμία, και ένα από τα κύρια συμπτώματα του ΣΔ όπως πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγίακύρια συμπτώματα του ΣΔ όπως πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία• Συχνά συνοδά νοσήματαΣυχνά συνοδά νοσήματα(λοιμώξεις) (λοιμώξεις)

• Το υπεργλυκαιμικό μη κετΤο υπεργλυκαιμικό μη κετooνικό υπερωσμωτικό κώμα (ΥΜΚΥΚ )νικό υπερωσμωτικό κώμα (ΥΜΚΥΚ ) και το και το ΑΕΕ ΑΕΕ πιθανό να είναι μερικές φορές η πρώτη εκδήλωση του ΣΔ σε υπερήλικεςπιθανό να είναι μερικές φορές η πρώτη εκδήλωση του ΣΔ σε υπερήλικες, ,

• Η Διαβητική κετοοξέωση είναι σπάνια σε υπερήλικεςΗ Διαβητική κετοοξέωση είναι σπάνια σε υπερήλικες

Lipson LGLipson LG Am J Med 1986, 80(suppl 5A) 10-21 Am J Med 1986, 80(suppl 5A) 10-21. .

Κλινική εικόναΚλινική εικόνα

53

39

7,5

0

10

20

30

40

50

60

ΠαρουσίαΥπεργλυκαιμικών

Συμπτωμάτων

ΑπουσίαΥπεργλυκαιμικών


Ανάγκη Νοσηλείας

4843

9

0

10

20

30

40

50

60

ΠαρουσίαΥπεργλυκαιμικών


ΑπουσίαΥπεργλυκαιμικών


Ανάγκη Νοσηλείας

Επιπολασμός % της παρουσίας και απουσίας υπεργλυκαιμικών συμπτωμάτων σε άτομα με νεοδιαγνωσμένο τ2ΣΔ του Νομού Χαλκιδικής

Άτομα ηλικίας <65 ετών Άτομα ηλικίας >65 ετών

Ασθενείς του ΕΔΙ Ιατρείου ΓΝΝ Χαλκιδικής

1.1.Συμπτώματα(πολυδιψία,πολυουρία,πολυφαγία απώλεια Συμπτώματα(πολυδιψία,πολυουρία,πολυφαγία απώλεια βάρουςβάρους)) και Γλυκόζη πλάσματος τυχαία=>200 και Γλυκόζη πλάσματος τυχαία=>200 mg/dlmg/dl

ήή2. ΓΠΝ=>1262. ΓΠΝ=>126mg/dlmg/dl (νηστεία τουλάχιστον 8 (νηστεία τουλάχιστον 8 h) h) ήή3. Γλυκόζη πλάσματος 2 ώρες μετά φαγητό ή μετά 3. Γλυκόζη πλάσματος 2 ώρες μετά φαγητό ή μετά

φόρτιση με 75φόρτιση με 75gr gr γλυκόζης(γλυκόζης(OGTTOGTT)=>200)=>200mg/dlmg/dl

ΔιάγνωσηΔιάγνωση του ΣΔ στους Υπερήλικεςτου ΣΔ στους Υπερήλικες

ADA . Diabetes Care 1997WHO. Diabetic Medicine 1998

Ανίχνευση-Screening

Διαβητικές επιπλοκέςΔιαβητικές επιπλοκές

χρόνιεςχρόνιες

Οι μικροαγγειοπάθειεςΟι μικροαγγειοπάθειες –αμφ/πάθεια, νευροπάθεια και –αμφ/πάθεια, νευροπάθεια και νεφροπάθεια-έχουν σχέση κυρίως με την νεφροπάθεια-έχουν σχέση κυρίως με την διάρκεια του ΣΔδιάρκεια του ΣΔ και το και το βαθμό βαθμό υπεργλυκαιμίαςυπεργλυκαιμίας και λιγώτερο με την ηλικία, ενώ και λιγώτερο με την ηλικία, ενώ

OOι Μακροαγγειοπάθειεςι Μακροαγγειοπάθειες συσχετίζονται κυρίως συσχετίζονται κυρίως με την ηλικίαμε την ηλικία

Η ΑΥΗ ΑΥ σε υπερήλικες μπορεί να ξεπεράσει >80% σε υπερήλικες μπορεί να ξεπεράσει >80%

DCCT Research Group. DCCT Research Group. NEJMNEJM 19931993 UKPDS Group. Lancet1998UKPDS Group. Lancet1998 Mugeo M et alMugeo M et al 2001 2001 Selvin ESelvin E et al.et al. Diabetes Care 2006 Diabetes Care 2006

Mugeo M et alMugeo M et al 2001 2001


Ολική Θνησιμότης ατόμων με τ2 ΣΔΟλική Θνησιμότης ατόμων με τ2 ΣΔ (Verona Study)(Verona Study)


ΘνησιμότηςΘνησιμότης

ΑίτιαΑίτια

Οι μακροαγγειοπάθειες και κυρίως τα ΑΕΕΟι μακροαγγειοπάθειες και κυρίως τα ΑΕΕ και η και η Στεφανιαία νόσος,Στεφανιαία νόσος,

αποτελούν την αποτελούν την πιο συχνή αιτίαπιο συχνή αιτία θανάτου (50-70%) θανάτου (50-70%)

σε υπερήλικες διαβητικούς. σε υπερήλικες διαβητικούς.

Olson TOlson T et al et al Diabetologia 1990, 33: 244-9 Diabetologia 1990, 33: 244-9

Άνδρες Γυναίκες

Barnett KNBarnett KN et al et al. . Age and Ageing 2006Age and Ageing 2006

Διαβητικές επιπλοκές σε Διαβητικές επιπλοκές σε υπερήλικεςυπερήλικες

ΘνησιμότηςΘνησιμότης ( Ηλικία ( Ηλικία διάγνωσης)διάγνωσης)

Διαβητικές επιπλοκές σε Διαβητικές επιπλοκές σε υπερήλικεςυπερήλικες

• Γνωσιακή ανεπάρκειαΓνωσιακή ανεπάρκεια(cognitive function deficit)(cognitive function deficit)

• ΚατάθλιψηΚατάθλιψη

• Ν.Ν.AlzheimerAlzheimer–άνοια–άνοια

• ΠολυφαρμακίαΠολυφαρμακία

• Ακράτεια ούρωνΑκράτεια ούρων

• Χρόνιος πόνος(Διαβητική νευροπάθεια)Χρόνιος πόνος(Διαβητική νευροπάθεια)

Brown AFBrown AF et al et al. J Am Geriatric Soc . J Am Geriatric Soc 2003; 2003;

Γηριατρικά σύνδρομαΓηριατρικά σύνδρομα

Διαβητικά κώματαΔιαβητικά κώματα• YYπεροσμωτικό Υπεργλυκαιμικό Μη Κετοτικό Κώμα(ΥΜΚΥΚ)περοσμωτικό Υπεργλυκαιμικό Μη Κετοτικό Κώμα(ΥΜΚΥΚ) πιο πιο

συχνό συχνό

• Η διαβητική κετοξέωση πιο σπάνια σε υπερήλικεςΗ διαβητική κετοξέωση πιο σπάνια σε υπερήλικες

• Κριτήρα διάγνωσης του ΥΜΚΥΚ:Γλυκόζη>600 Κριτήρα διάγνωσης του ΥΜΚΥΚ:Γλυκόζη>600 mg/dlmg/dl και ΩΠΠ > και ΩΠΠ >330 mosm/kg H2O1

• Η θνησιμότητα στο ΥΜΚΥΚ είναι υψηλήΗ θνησιμότητα στο ΥΜΚΥΚ είναι υψηλή:: 50% παλιώτερα 50% παλιώτερα22

15% σήμερα σε ανεπίπλεκτες περιπτώσες15% σήμερα σε ανεπίπλεκτες περιπτώσες33

1.1.Καραμήτσος ΔΘΚαραμήτσος ΔΘ.. Διαβητολογία Διαβητολογία Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θεσ/νίκη 2000, σελ: Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θεσ/νίκη 2000, σελ: 198-202.198-202.

2.2.Greene DAGreene DA. . Am J Med 1986; 80 (suppl 5A): 39-53. Am J Med 1986; 80 (suppl 5A): 39-53.

3.ADA.3.ADA.Hyperglycemic crisesHyperglycemic crises in Diabetes. Diabetes Care 2004 in Diabetes. Diabetes Care 2004

Διαβητικές επιπλοκέςΔιαβητικές επιπλοκές OOξείεςξείες

ΣτόχοιΣτόχοι

Βελτίωση της ποιότητας ζωήςΒελτίωση της ποιότητας ζωής

Πρόληψη Διαβητικών επιπλοκώνΠρόληψη Διαβητικών επιπλοκών ? ?

Lipson LG. Diabetes Lipson LG. Diabetes . Am J Med 1986. Am J Med 1986

Brown AF Brown AF et al,et al, J Am Geriatric Soc 2003 J Am Geriatric Soc 2003

Θεραπεία Θεραπεία του ΣΔ σε του ΣΔ σε ΥπερήλικεςΥπερήλικες

ΘεραπείαΘεραπεία τουτου ΣΔ σε ΣΔ σε ΥπερήλικεςΥπερήλικες

• Γενική κατάσταση του ηλικιωμένουΓενική κατάσταση του ηλικιωμένου

• Προσδόκιμο επιβίωσηςΠροσδόκιμο επιβίωσης

Brown AF Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.S280.

Πρόληψη Διαβητικών Πρόληψη Διαβητικών επιπλοκώνεπιπλοκών ? ?

ΣτόχοιΣτόχοι

Brown AF Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Πρόληψη χρόνιων επιπλοκών σε υπερήλικες με ΣΔ

Πρόληψη Μικροαγγειακών επιπλοκών: Γλυκαιμικός έλεγχος τουλάχιστον 8 χρόνια

?

Πρόληψη καρδιαγγειακών επιπλοκών:Μόλις 2-3 χρόνια ελέγχου της ΑΠ και λιπιδίων.UKPDS 33

Diabet Med 1999NHANES III: 1988-94

UKPDS 38NEJM 1998Diabetes care 1997

Πρόληψη ΜικροαγγειοπάθειαςΠρόληψη Μικροαγγειοπάθειας Γλυκαιμικός έλεγχοςΓλυκαιμικός έλεγχος• Άτομα με καλή υγεία: ίδιοι στόχοι με μη υπερήλικεςΆτομα με καλή υγεία: ίδιοι στόχοι με μη υπερήλικες ((HbA1c<7%)HbA1c<7%)• Άτομα με κακή υγεία-πολλά προβλήματα και προσδόκιμοΆτομα με κακή υγεία-πολλά προβλήματα και προσδόκιμοΕπιβίωσης<5 έτη: γλυκαιμικός στόχοςΕπιβίωσης<5 έτη: γλυκαιμικός στόχος: HbA1c<8%: HbA1c<8%


Πρόληψη ΜακροαγγειοπάθειαςΠρόληψη Μακροαγγειοπάθειας

• Ασπιρίνη(ΙΒ)Ασπιρίνη(ΙΒ)

• Κάπνισμα(ΙΙΑ)Κάπνισμα(ΙΙΑ)

• Αρτηριακή Υπέρταση(ΙΙΑ)Αρτηριακή Υπέρταση(ΙΙΑ)

• Λιπίδια(ΙΑΛιπίδια(ΙΑ)) Brown AF Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: . J Am Geriatric Soc 2003; 51:

S265-S280.S265-S280.

ΘεραπείαΘεραπεία του ΣΔ σε του ΣΔ σε ΥπερήλικεςΥπερήλικες

• ΔίαιταΔίαιτα

• ΆσκησηΆσκηση

• Αντιδιαβητικά δισκίαΑντιδιαβητικά δισκία

• ΙνσουλίνηΙνσουλίνη

• ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

Θεραπευτικά Μέσα


με την εφαρμογή της κατάλληλης διατροφής και με την εφαρμογή της κατάλληλης διατροφής και σωματικής σωματικής

Άσκησης, θεωρούνται από τα πιο βασικά μέσα για τηνΆσκησης, θεωρούνται από τα πιο βασικά μέσα για τηναντιμετώπιση του ΣΔ τ2 και στους ηλικιωμένους (ΙΑ). αντιμετώπιση του ΣΔ τ2 και στους ηλικιωμένους (ΙΑ).

.


Οι αλλαγές του τρόπου ζωήςΟι αλλαγές του τρόπου ζωής

• Η παχυσαρκία είναι λιγότερηΗ παχυσαρκία είναι λιγότερη στους υπερήλικες στους υπερήλικες• Συνήθως 25 Kcal/KgΣυνήθως 25 Kcal/Kg επιθυμητού σωματικού βάρους είναι επιθυμητού σωματικού βάρους είναι

αρκετέςαρκετές

• Μεσογειακή διατροφήΜεσογειακή διατροφή (αύξηση επιβίωσης σε υπερήλικες) (αύξηση επιβίωσης σε υπερήλικες)33

• Εξατομικευμένο Εξατομικευμένο διαιτολόγιο και προσαρμοσμένο στις διαιτολόγιο και προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες ιδιαίτερες ανάγκες ((διαβητική νεφροπάθεια, η Αρτηριακή διαβητική νεφροπάθεια, η Αρτηριακή υπέρταση ,η ΣΝ και η καρδιακή ανεπάρκεια και η υπέρταση ,η ΣΝ και η καρδιακή ανεπάρκεια και η δυσλιπιδαιμίαδυσλιπιδαιμία).).

Καραμήτσος ΔΘ. Η διατροφή των υπερηλίκων. Διαβητολογία Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης 20001 Mezitis NHE, Sunyer FX. Geriatrics 1989; 44: 70-81

Trichopoulou ATrichopoulou A al. al. Epic-elderly prospective cohort study BMJ 2005Epic-elderly prospective cohort study BMJ 200533


ΔίαιταΔίαιτα


ΆσκησηΆσκηση ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά Είδος άσκησηςΕίδος άσκησης: Αερόβια ή εναλλακτικά (μεγάλη παχυσαρκία, : Αερόβια ή εναλλακτικά (μεγάλη παχυσαρκία,

άτομα καθηλωμένα), εφαρμογή πρόγράμματος προοδευτικής άτομα καθηλωμένα), εφαρμογή πρόγράμματος προοδευτικής αύξησης της έντασης των μυώναύξησης της έντασης των μυών ((Progressive Resistance Training)Progressive Resistance Training)2

ΣυχνότηταΣυχνότητα: 3-5 φορές /εβδομαδιαίως: 3-5 φορές /εβδομαδιαίως Διάρκεια:Διάρκεια: 20-30 λεπτά ημερησίως 20-30 λεπτά ημερησίως

1.1.Wheat ME.West J Med 1987; 147: 477-80Wheat ME.West J Med 1987; 147: 477-80

2. 2. Willey K, Fiatarone MA. Diabetes Care 2003Willey K, Fiatarone MA. Diabetes Care 2003

Αντιδιαβητικά ΦάρμακαΑντιδιαβητικά ΦάρμακαΑ.Α. Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες:Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: ΣΣουλφονυλουρίες ουλφονυλουρίες ((SUs)SUs),, ΜΜεγλιτινίδεςεγλιτινίδες(Non-SU secretagogues)(Non-SU secretagogues)

B. B. ΙνσουλινοευαισθητοποιητέςΙνσουλινοευαισθητοποιητές ΜετφορμίνηΜετφορμίνη Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνεςΘειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs)(TZDs),,

Γ. Ευγλυκαιμικοί παράγοντεςΓ. Ευγλυκαιμικοί παράγοντεςAAναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(ναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs)AGIs): Ακαρβόζη: Ακαρβόζη..


Inzucchi SE. JAMA 2002; 287: 360-372.

Αντιδιαβητικά ΦάρμακαΑντιδιαβητικά Φάρμακα ΣΣουλφονυλουρίες ουλφονυλουρίες ((SUs)SUs),,Κριτήρια επιλογήςΚριτήρια επιλογής της κατάλληλης SU της κατάλληλης SU για κάθε υπερήλικα για κάθε υπερήλικα

διαβητικό είναι:διαβητικό είναι: Η διάρκεια δράσηςΗ διάρκεια δράσης και και Ο τρόποςΟ τρόπος μεταβολισμού μεταβολισμού και απέκκρισης του φαρμάκουκαι απέκκρισης του φαρμάκου Προσοχή στην Γλιβενκλαμίδη(δραστικάΠροσοχή στην Γλιβενκλαμίδη(δραστικά τα μεταβολικά τα μεταβολικά

παράγωγαπαράγωγα Η χλωροπροπαμίδη ( 1ης γενιάς SU ), αντεδείκνυται σε Η χλωροπροπαμίδη ( 1ης γενιάς SU ), αντεδείκνυται σε

υπερήλικες (διάρκεια δράσης 60 ώρες ) (ΙΙΑ)υπερήλικες (διάρκεια δράσης 60 ώρες ) (ΙΙΑ)22

1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκηΣιώκης Θες/νίκη

2000, σελ: 115-1292000, σελ: 115-1292. Brown AF 2. Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.


Αντιδιαβητικά ΦάρμακαΑντιδιαβητικά Φάρμακα ΣΣουλφονυλουρίες ουλφονυλουρίες ((SUs)SUs),,

Η Υπογλυκαιμία είναιΗ Υπογλυκαιμία είναι

Ο πιο σοβαρός κίνδυνοςΟ πιο σοβαρός κίνδυνος

• Τα πιο συχνά αίτια υπογλυκαιμίαςΤα πιο συχνά αίτια υπογλυκαιμίας Είναι η μεγάλη δόση( δοσοεξαρτώμενη) Είναι η μεγάλη δόση( δοσοεξαρτώμενη) Lipson LG. Diabetes Lipson LG. Diabetes . Am J Med 1986. Am J Med 1986

Η μεγάλη ηλικία, Η μεγάλη ηλικία, Το ιστορικό προηγούμενου ΑΕΕ και οι διαταραχές μνήμης ( πιθανή Το ιστορικό προηγούμενου ΑΕΕ και οι διαταραχές μνήμης ( πιθανή

υπερβολική λήψη δισκίων ), υπερβολική λήψη δισκίων ), Η μειωμένη πρόσληψη τροφής και ή διάρροια και Η μειωμένη πρόσληψη τροφής και ή διάρροια και Οι αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Οι αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.

• Τα μειονεκτήματα των (Τα μειονεκτήματα των (SUs)SUs),, Αύξηση του ΣΒ και η ΔΑΣΑύξηση του ΣΒ και η ΔΑΣ 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις

Σιώκης Θες/νίκηΣιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: 115-1292000, σελ: 115-129 2. Brown AF 2. Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.


Αντιδιαβητικά ΦάρμακαΑντιδιαβητικά Φάρμακα

ΜΜεγλιτινίδεςεγλιτινίδες• Ρεπαγλινίδη(Ρεπαγλινίδη(Novonorm)Novonorm)• ΝατεγλινίδηΝατεγλινίδη(Starlix)(Starlix)Υπογλυκαιμία:Λιγότερες από τις Υπογλυκαιμία:Λιγότερες από τις SU,SU,Μικρότερη αύξηση ΣΒΜικρότερη αύξηση ΣΒΜειονέκτημα η πολλαπλή λήψη ημερησίωςΜειονέκτημα η πολλαπλή λήψη ημερησίως

Θεραπεία του ΣΔ σε Θεραπεία του ΣΔ σε ΥπερήλικεςΥπερήλικες

Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ

Τούντας, Αθήνα 2003 σελ: 391-422


Μετφορμίνη(Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg)Glucophage 850 mg)

• ΕνδείξειςΕνδείξεις: πρώτη επιλογή στον Τ2 ΣΔ , μαζί με τά μέτρα παρέμβασης : πρώτη επιλογή στον Τ2 ΣΔ , μαζί με τά μέτρα παρέμβασης στον τρόπο ζωήςστον τρόπο ζωής (δίαιτα και άσκηση)(δίαιτα και άσκηση)11

• Αντενδείξεις:Αντενδείξεις: Νεφρική ανεπάρκειαΝεφρική ανεπάρκεια(κρεατινίνη ορού για άνδρες >1.4 και για τις(κρεατινίνη ορού για άνδρες >1.4 και για τις

γυναίκες> 1.5 mg/dl, ή γυναίκες> 1.5 mg/dl, ή ccr <60 ml/min)ccr <60 ml/min)..

Στα άτομα ηλικίας>80 ετών) λόγω μείωσης της μυικής μάζας πρέπει ναΣτα άτομα ηλικίας>80 ετών) λόγω μείωσης της μυικής μάζας πρέπει να

χρησιμοποιείται η κάθαρση κρετινίνης και όχι η κρεατινίνη ορού ωςχρησιμοποιείται η κάθαρση κρετινίνης και όχι η κρεατινίνη ορού ως

κριτήριο επιλογής της κριτήριο επιλογής της ΜετφορμίνηςΜετφορμίνης (ΙΙΙΒ(ΙΙΙΒ))22,,

Η καρδιακή και η ηπατική ανεπάρκεια(ΙΙΑ)Η καρδιακή και η ηπατική ανεπάρκεια(ΙΙΑ)22


1.1.Nathan DM Nathan DM et al for ADA and EASD:et al for ADA and EASD:A Consensus Algorithm for the initiation and A Consensus Algorithm for the initiation and Adjustment of Therapy. Diabetes Care 2006;Adjustment of Therapy. Diabetes Care 2006;

2.2.Brown AF Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.


Μετφορμίνη(Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg)Glucophage 850 mg)

• Υπογλυκαιμία: ΌχιΥπογλυκαιμία: Όχι• Σωματικό Βάρος: Δεν αυξάνει. Σωματικό Βάρος: Δεν αυξάνει.

• Ανεπιθύμητες δράσειςΑνεπιθύμητες δράσεις Γαστρεντερικά ενοχλήματαΓαστρεντερικά ενοχλήματα Γαλακτική οξέωση(σπάνια με τη μετφορμίνη)Γαλακτική οξέωση(σπάνια με τη μετφορμίνη)

Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκηΚαραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη2000, σελ: 115-1292000, σελ: 115-129Brown AF Brown AF et alet al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.


Αντιδιαβητικά ΦάρμακαΑντιδιαβητικά Φάρμακα Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνεςΘειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs)(TZDs)• Πιογλιταζόνη(Πιογλιταζόνη(Actos)Actos)

• ΡοσιγλιταζόνηΡοσιγλιταζόνη(Avandia)(Avandia) Ένδειξη: και σε υπερήλικες με τ2 ΣΔΈνδειξη: και σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ Αντένδειξη:Αντένδειξη: Καρδιακή ανεπάρκεια, Ηπατική δυσλειτουργία, Καρδιακή ανεπάρκεια, Ηπατική δυσλειτουργία,

Νεφρική ανεπάρκειαΝεφρική ανεπάρκεια Μειονέκτημα:Αύξηση βάρους, οίδημα, Υψηλό κόστοςΜειονέκτημα:Αύξηση βάρους, οίδημα, Υψηλό κόστος


Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ: 391-422


AAναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(ναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs)AGIs): :

ΑκαρβόζηΑκαρβόζη..

Ένδειξη: Τ2 ΣΔ, ως συμπληρωματική αγωγή γιαΈνδειξη: Τ2 ΣΔ, ως συμπληρωματική αγωγή γιααντιμετώπιση της μεταγευματικής αντιμετώπιση της μεταγευματικής

υπεργλυκαιμίαςυπεργλυκαιμίαςΑνεπιθύμητες δράσεις: Γαστρεντερικά Ανεπιθύμητες δράσεις: Γαστρεντερικά

ενοχλήματα(>40%)ενοχλήματα(>40%)


Inzucchi SE. JAMA 2002; 287: 360-372.


ΙνσουλίνηΙνσουλίνη

Τα σχήματα ινσουλινοθεραπείας σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ :Τα σχήματα ινσουλινοθεραπείας σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ :

EEξατομικευμέναξατομικευμένα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του ηλικιωμένου ατόμου και τους θεραπευτικούς στόχους. και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του ηλικιωμένου ατόμου και τους θεραπευτικούς στόχους.

Ινσουλίνη μακράς δράσης ανάλογοΙνσουλίνη μακράς δράσης ανάλογο( ( GlargineGlargine ) + ) + αντιδιαβητικά δισκία(αντιδιαβητικά δισκία(Metformin Metformin και/η και/η Su)Su)11 Μίγματα ινσουλίνηςΜίγματα ινσουλίνης μέσης+ταχείας δράσης ανθρωπίνου τύπου η αναλόγων ινσουλίνης σε άτομα με καλή γενική μέσης+ταχείας δράσης ανθρωπίνου τύπου η αναλόγων ινσουλίνης σε άτομα με καλή γενική

κατάστασηκατάσταση22

Η ινσουλίνη βελτιώνει την ποιότητα ζωήςΗ ινσουλίνη βελτιώνει την ποιότητα ζωής των υπερηλίκων με τ2 ΣΔ των υπερηλίκων με τ2 ΣΔ33

Μεγάλος αριθμός( 60%) ατόμων με τ2 ΣΔ > 65 ετών, κάνει χρήση ινσουλίνηςΜεγάλος αριθμός( 60%) ατόμων με τ2 ΣΔ > 65 ετών, κάνει χρήση ινσουλίνης44

Υπογλυκαιμία:Υπογλυκαιμία: Συχνή σε μοναχικά άτομα με πολλές οργανικές και νοητικές δυσλειτουργίες,Συχνή σε μοναχικά άτομα με πολλές οργανικές και νοητικές δυσλειτουργίες, Μη τήρηση δίαιτας, Μη τήρηση δίαιτας, SBMGSBMG

1. Wulffele MG .Diabetes Care 2002 2. Μeneilly G. Clinical Practise Guidelines 2003; 2. Μeneilly G. Clinical Practise Guidelines 2003; 33. . Diabetic Medicine 1991; 8: 773-777.Diabetic Medicine 1991; 8: 773-777. 4. Καραμήτσος Δ. Ελλην Διαβητ Χρονικά 2001, 14: 81-84.4. Καραμήτσος Δ. Ελλην Διαβητ Χρονικά 2001, 14: 81-84.

• ΚατάθλιψηΚατάθλιψη ( IA) ( IA)

• ΠολυφαρμακίαΠολυφαρμακία (IIA) (IIA)

• Γνωσιακή ανεπάρκειαΓνωσιακή ανεπάρκεια(cognitive function deficit)(cognitive function deficit) (IIIA)(IIIA)

• Χρόνιος πόνοςΧρόνιος πόνος (Διαβητική νευροπάθεια) (ΙΙΙΑ)(Διαβητική νευροπάθεια) (ΙΙΙΑ)

• Ακράτεια ούρων (ΙΙΙΒ)Ακράτεια ούρων (ΙΙΙΒ)

• Σοβαρές πτώσεις(ΙΙΙΒ)Σοβαρές πτώσεις(ΙΙΙΒ)

Brown AFBrown AF et al et alJ Am Geriatric Soc 2003; J Am Geriatric Soc 2003;

Γηριατρικά Γηριατρικά σύνδρομασύνδρομα

Αντιμετώπιση

Εκπαίδευση ΔιαβητικούΕκπαίδευση Διαβητικού Αντικείμενα ΕκπαίδευσηςΑντικείμενα Εκπαίδευσης

• Δίαιτα(ΙΑ)Δίαιτα(ΙΑ)

• Άσκηση(ΙΑ)Άσκηση(ΙΑ)

• Αντιδιαβητικά δισκίαΑντιδιαβητικά δισκία

• ΙνσουλίνηΙνσουλίνη((τεχνικήτεχνική ενέσεων, ενέσεων,

• Αυτοέλεγχος(ΙΙΙΒ)Αυτοέλεγχος(ΙΙΙΒ)

• Φροντίδα ποδιών(ΙΒ) Φροντίδα ποδιών(ΙΒ)

ΥπογλυκαιμίαΥπογλυκαιμία-- Υπεργλυκαιμία Υπεργλυκαιμία

(αντιμετώπιση) (ΙΑ)(αντιμετώπιση) (ΙΑ)

Brown AFBrown AF et al et alJ Am Geriatric Soc 2003;J Am Geriatric Soc 2003;


ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση Προυποθέσεις για εκπαίδευσηΠρουποθέσεις για εκπαίδευσηΚαλή γνωσιακή λειτουργίαΚαλή γνωσιακή λειτουργίαΚαλή όρασηΚαλή όρασηΣυνεργασία ασθενούς με Διαβητολογική Συνεργασία ασθενούς με Διαβητολογική

ομάδαομάδαΣημαντικός ο ρόλος της επισκέπτριας Σημαντικός ο ρόλος της επισκέπτριας

αδελφής σεαδελφής σε

Brown AFBrown AF et al et alJ Am Geriatric Soc 2003;J Am Geriatric Soc 2003;

• Γλυκαιμικός έλεγχος: 3-6 μήνες μέχρι σταθεροποίηση Γλυκαιμικός έλεγχος: 3-6 μήνες μέχρι σταθεροποίηση και μετά/12 μηνο και μετά/12 μηνο (IIIB)(IIIB)

• SMBG SMBG σε κάθε επίσκεψη σε κάθε επίσκεψη (IIIB)(IIIB)

• Οφθαλμολογικός έλεγχος:αρχικά(ΙΒ), υψηλού Οφθαλμολογικός έλεγχος:αρχικά(ΙΒ), υψηλού κινδύνου/12 μηνοκινδύνου/12 μηνο

και χαμηλού ανα 2 ετία(ΙΙΒ)και χαμηλού ανα 2 ετία(ΙΙΒ)

• Έλεγχος μικρολευκωματινουρίας/12 μηνο(ΙΙΙΑ)Έλεγχος μικρολευκωματινουρίας/12 μηνο(ΙΙΙΑ)

Brown AFBrown AF et al et alJ Am Geriatric Soc J Am Geriatric Soc 2003; 2003;

ΠαρακολούθησΠαρακολούθησηη

ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα• Ο πληθυσμός της χώρας μας όπως και στις Ο πληθυσμός της χώρας μας όπως και στις

άλλες Δυτικές κοινωνίες γηράσκει διαρκώς με άλλες Δυτικές κοινωνίες γηράσκει διαρκώς με αποτέλεσμα την αύξηση του επιπολασμού του αποτέλεσμα την αύξηση του επιπολασμού του σακχαρώδη διαβήτη ιδιαίτερα στις μεγάλες σακχαρώδη διαβήτη ιδιαίτερα στις μεγάλες ηλικίες.ηλικίες.

• Ο τακτικός έλεγχος των ηλικιωμένων και η Ο τακτικός έλεγχος των ηλικιωμένων και η έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη, έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβητικών επιπλοκών και κυρίως την αυξημένη διαβητικών επιπλοκών και κυρίως την αυξημένη θνησιμότητα από τα καρδιαγγειακά επεισόδια. θνησιμότητα από τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Ο σακχαρώδης διαβήτης Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία στην τρίτη ηλικία

Ο σακχαρώδης διαβήτης Ο σακχαρώδης διαβήτης

στην τρίτη ηλικία στην τρίτη ηλικία ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

• Οι υπερήλικες με σακχαρώδη διαβήτη Οι υπερήλικες με σακχαρώδη διαβήτη αποτελούν μίααποτελούν μίαετερογενή ομάδα με πολλαπλά προβλήματα ετερογενή ομάδα με πολλαπλά προβλήματα υγείας,υγείας,τόσο οργανικά, όσο και κοινωνικά και τόσο οργανικά, όσο και κοινωνικά και ψυχιατρικά.ψυχιατρικά.• Η αντιμετώπιση των ηλικιωμένων με Η αντιμετώπιση των ηλικιωμένων με σακχαρώδη διαβήτη απαιτεί ιδιαίτερους σακχαρώδη διαβήτη απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς από τους θεράποντες ιατρούς, αλλά χειρισμούς από τους θεράποντες ιατρούς, αλλά και τη συνεργασίακαι τη συνεργασίαΌλων των ατόμων και φορέων που προσφέρουν Όλων των ατόμων και φορέων που προσφέρουν υπηρεσίες υγείας.υπηρεσίες υγείας.

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία

Documents

Transcript of Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία