ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

«Αιρετά Όργανα των Δήμων- Αρμοδιότητες, Καθεστώς και Ευθύνες»

Aναπλ. Καθηγητής Νικόλαος-Κομνηνός ΧλέπαςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

nhlepas@otenet.gr

Μέγεθος και αριθμός βασικών οργάνων των δήμων

Πληθυσμός Αριθμός

μελών Δ.Σ.

Αριθμός

Μελών Δημ.

Επιτροπής

Αντιδήμαρχοι Δημοτικά

Διαμερίσματα

Έως 2.000 13 5 1 Ανά περίπτωση

Έως 5.000 13 5 2 >>

Έως 10.000 17 5 2 >>

Έως 20.000 17 5 3 >>

Έως 30.000 21 7 4 >>

Έως 40.000 21 7 4 >>

Έως 60.000 27 7 5 >>

Έως 100.000 33 7 5 >>

Έως 150.000 37 9 5-7 2-4

Έως 500.000 41 9 5-8 2-5

Μεγαλύτερος 45 9 8-10 5-7

Βασικές Λειτουργίες της δημοτικής ηγεσίας

1. Χάραξη κατευθύνσεων πολιτικής και επεξεργασία στρατηγικής για το δήμο

2. Διαφύλαξη της δημοτικής και κοινωνικής συνοχής

3. Εκπλήρωση των καθηκόντων του δήμου

4. Αποτελεσματική εκπροσώπηση της πόλης

1. Δημοτική στρατηγικήΗ δημοτική στρατηγική συνήθως συνδέεται με την επιδίωξη για διεύρυνση του ρόλου του δήμου στο πλαίσιο μιας προσπάθειας για την αναβάθμιση της θέσης της πόλης και την αισθητή βελτίωση της ζωής των κατοίκων. Αυτές οι «θεμελιώδεις φιλοδοξίες» της δημοτικής ηγεσίας προϋποθέτουν:

• - Συγκεκριμένες αξίες και αντιλήψεις για το ρόλο της δημαρχίας που κατευθύνουν τη τοπική ηγεσία προς φιλόδοξες, νεωτεριστικές και μακροπρόθεσμες πολιτικές

• - Ένα στρατηγικό όραμα με συγκεκριμένους στόχους για την εξέλιξη της πόλης και της τοπικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με την θέληση για διεύρυνση του ρόλου και των δυνατοτήτων του δήμου

• - Μια πλήρη, σαφή και ρεαλιστική καταγραφή των περιορισμών και των δυνατοτήτων που προσφέρουν στο δήμο οι υπάρχουσες συνθήκες

• - Ακόμη και η εκ των υστέρων ανταπόκριση της ηγεσίας σε απρόβλεπτα προβλήματα και καταστάσεις να μην αναιρεί το πλαίσιο των βασικών στρατηγικών επιλογών της.

2. Διαφύλαξη της δημοτικής και κοινωνικής συνοχής

Κάθε φάση των δημοτικών διαδικασιών, κάθε επιμέρους αντικείμενο των υλοποιούμενων πολιτικών, κάθε πόρος που επιστρατεύεται, μπορούν, όταν δεν υπάρχει συνοχή, να χρησιμεύσουν ως «πεδίο μάχης για ξένους πολέμους». Η δημοτική ηγεσία πρέπει λοιπόν να φροντίζει για την διατήρηση της συνοχής:

• - στο εσωτερικό της δημοτικής παράταξης που τον υποστηρίζει• - εντός του ευρύτερου δικτύου των υποστηρικτών του • - στα αιρετά όργανα του δήμου • - στους διοικητικούς μηχανισμούς του δήμου • - στην τοπική κοινωνία

3. Εκπλήρωση των καθηκόντων του δήμου

Εξαρτάται: • - από τις οργανωτικές και διαχειριστικές ικανότητες και

δεξιότητες που διαθέτει η συγκεκριμένη δημοτική ηγεσία. • - από το θεσμικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με τις προσωπικές

αντιλήψεις της δημοτικής ηγεσίας για τη δημοτική διοίκηση και τον δικό της, σχετικό, ρόλο.

• - από τους πόρους (ανθρώπινους, οικονομικούς, οργανωτικούς, γνωστικούς κ.λ.π.) που διαθέτει ο δήμος.

• - από τη ποιότητα των σχέσεων της αιρετής δημοτικής ηγεσίας με το προσωπικό

• - από τα συστήματα επικοινωνίας και τα δίκτυα πληροφόρησης που αναπτύσσονται

Η προσαρμογή της διοικητικής ηγεσίας στο δήμο

Επικοινωνία ____________ Φύση Καθηκόντων ________________Με Πρόσωπα σύνθετα/ απαιτητικά απλά

Στενή Ηγεσία μέσω συμμετοχής: Η ηγεσία κατατοπίζει: Οι υφιστάμενοι είναι ικανοί Οι υφιστάμενοι δεν είναι ικανοί αλλά απρόθυμοι αλλά είναι πρόθυμοι

Περιορισμένη Ηγεσία μέσω μεταβίβασης: Η ηγεσία δίνει εντολές: Οι υφιστάμενοι είναι ικανοί Οι υφιστάμενοι δεν είναι ικανοί και πρόθυμοι και είναι απρόθυμοι

Πηγή: Hambleton 2005 (τροποπ.)

4. Αποτελεσματική εκπροσώπηση της πόλης

• Γενική και συμβολική (τελετές, δημόσιες εκδηλώσεις κλπ.) εκπροσώπηση.

• Στα ΜΜΕ• Στη διαδημοτική συνεργασία• Στις υψηλότερες βαθμίδες του πολιτικο-

διοικητικού συστήματος• Ως προς την προσέλκυση πόρων και

επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ (άρθρο 86 ΚΔΚ)

• Είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος του Δήμου ενώπιον των δικαστηρίων και κάθε δημόσιας αρχής.• Αποτελεί την εκτελεστική αρχή του Δήμου, καθόσον είναι αρμόδιος για την εκτέλεση των

αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου και της δημαρχιακής επιτροπής. • Για πρώτη φορά με το νέο Κώδικα θεσπίζεται ρητά η υποχρέωση του Δημάρχου να απαντά,

εγγράφως ή προφορικώς, στα ερωτήματα που του υποβάλλουν τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου μέσα σε έναν (1) μήνα.

• Προΐσταται όλων των υπηρεσιών του Δήμου και τις διευθύνει. Επίσης, είναι ιεραρχικός προϊστάμενος όλου του προσωπικού του Δήμου.

• Συνυπογράφει τους βεβαιωτικούς καταλόγους και τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής των δαπανών, οι οποίες έχουν εκκαθαριστεί από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου.

• Υπογράφει τις συμβάσεις που συνάπτει ο Δήμος• Εκδίδει πιστοποιητικά προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης των δημοτών και τη βεβαίωση

μόνιμης κατοικίας. • Με ρητή διάταξη του Κώδικα, ο δήμαρχος υπέχει υποχρέωση να εκτελεί πλέον των ανωτέρω, και

ειδικά καθήκοντα, που αποτελούν, καταρχήν, καθήκοντα οργάνου του κράτους ή άλλου δημόσιου φορέα και τα οποία είναι δυνατόν να του ανατεθούν με ειδικό νόμο.

Έκτακτα μέτρα. Κατ΄εξαίρεση, ο δήμαρχος μπορεί να λάβει μέτρα για θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα της

δημαρχιακής επιτροπής, στην περίπτωση που υφίσταται άμεσος και προφανής κίνδυνος ή απειλείται ζημία των δημοτικών συμφερόντων από την αναβολή. Στην περίπτωση αυτή οφείλει να υποβάλει προς έγκριση τη σχετική απόφασή του κατά την πρώτη συνεδρίαση της δημαρχιακής επιτροπής.

Σύγκρουση συμφερόντων. Σε περίπτωση που το δημοτικό συμβούλιο διαπιστώσει ότι τα συμφέροντα του δημάρχου συγκρούονται

με τα συμφέροντα του Δήμου, τα καθήκοντα του δημάρχου ασκεί αντιδήμαρχος ή σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού που ορίζεται από το δημοτικό συμβούλιο. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής συνιστά πειθαρχικό αδίκημα.

Αντιδήμαρχοι (άρθρ. 87 ΚΔΚ) • Αντιδήμαρχοι είναι οι σύμβουλοι της πλειοψηφίας που

ορίζει με απόφαση του ο δήμαρχος. • Η θητεία τους δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός (1)

έτους, αλλά ο δήμαρχος μπορεί με αιτιολογημένη απόφαση του να αντικαθιστά, οποτεδήποτε, τον αντιδήμαρχο.

• Κατά τη διάρκεια της θητείας τους δεν μπορούν να εκλεγούν μέλη του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου.

• Ο δήμαρχος, με απόφαση του που δημοσιεύεται σε μία τουλάχιστον ημερήσια εφημερίδα και, αν δεν υπάρχει ημερήσια, σε μια εβδομαδιαία της πρωτεύουσας του νομού, μπορεί να μεταβιβάζει συγκεκριμένες αρμοδιότητες του σε αντιδημάρχους.

Αναπλήρωση Δημάρχου – Εκλογή Νέου Δημάρχου

• Όταν ο δήμαρχος απουσιάζει ή κωλύεται τα καθήκοντα του ασκεί ο αντιδήμαρχος που ορίζεται από αυτόν.

• Αν ο δήμαρχος έχει τεθεί σε αργία, τα καθήκοντα του ασκεί αντιδήμαρχος, ο οποίος ορίζεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου εντός πέντε ημερών,

• Αν αυτός που έχει εκλεγεί δήμαρχος παραιτηθεί, εκπέσει, αποβιώσει ή η θέση του μείνει κενή, τα καθήκοντα του δημάρχου εκτελεί, ώσπου να εκλεγεί νέος δήμαρχος, ο σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού που έχει εκλεγεί με τις περισσότερες ψήφους

• Αν η εκλογή του δημάρχου ακυρωθεί, επειδή αυτός που έχει εκλεγεί δεν είχε τα νόμιμα προσόντα, ή η θέση του δημάρχου μείνει κενή, επειδή αυτός που έχει εκλεγεί αποποιήθηκε την εκλογή ή παραιτήθηκε ή εξέπεσε ή απεβίωσε, δήμαρχος εκλέγεται ένας από τους δημοτικούς συμβούλους του επιτυχόντος συνδυασμού, ο οποίος συνέρχεται μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών αφότου κενώθηκε η θέση,

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ Η αστική ευθύνη του δημάρχου Ο δήμαρχος, ευθύνεται έναντι του δήμου (όχι και έναντι τρίτων) για κάθε

θετική ζημία που τυχόν προξενεί σε βάρος της περιουσίας του, από δόλο ή βαρειά αμέλεια.

Αναφορικά με την ως άνω ευθύνη για αποζημίωση που καθιερώνει ο ΚΔΚ, παρατηρούνται τα ακόλουθα:

• Είναι στενότερη από αυτήν που προβλέπεται από τα άρθρα 105 – 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., τα οποία προβλέπουν την καταβολή αποζημίωσης ανεξαρτήτως πταίσματος του διοικητικού οργάνου, διότι περιορίζει το βαθμό υπαιτιότητας του δημάρχου και αποκλείει την ευθύνη του έναντι των τρίτων. ]

• Ο βαθμός υπαιτιότητας περιορίζεται στο δόλο και τη βαρειά αμέλεια και συνεπώς δεν συμπεριλαμβάνεται η περίπτωση της ελαφράς αμέλειας.

• Η αποζημίωση αφορά μόνο τη θετική ζημία και όχι το διαφυγόν κέρδος.• Η ζημία καταλογίζεται με αιτιολογημένη πράξη της τριμελούς ελεγκτικής

επιτροπής, η οποία συγκροτείται στην έδρα κάθε νομού με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, από δύο τακτικούς δικαστές και τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, ως μέλη.

Η πειθαρχική ευθύνη του δημάρχου. Η ποινή της αργίας. Για αδικήματα της παράβασης των καθηκόντων τους ή υπέρβασης της

αρμοδιότητάς τους από δόλο ή βαριά αμέλεια.Οι προϋποθέσεις επιβολής της ανωτέρω ποινής είναι οι εξής:α) Προηγούμενη απολογία του εγκαλουμένου ή πάροδος άπρακτης της

προθεσμίας που έχει τάξει ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας με γραπτή κλήση στον εγκαλούμενο, χωρίς αυτός να έχει απολογηθεί.

β) Παροχή σύμφωνης γνώμης του πειθαρχικού συμβουλίου (πρόεδρος Πρωτοδικείου, ως πρόεδρος, δύο (2) πρωτοδίκες, ένας (1) υπάλληλος της Περιφέρειας και ένας (1) αιρετός εκπρόσωπος της ΤΕΔΚ)

γ) Αιτιολογημένη απόφαση, του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ: 15 ημέρες ΥΠΕΣ 30 ημέρες ΣτΕΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΝΕΟΥ ΚΔΚ• Η κατάργηση της δυνατότητας του Γ.Γ.Π να επιβάλλει την πειθαρχική

ποινή της έκπτωσης. • Η καθιέρωση τριετούς παραγραφής, από τη επομένη της ημέρας τέλεσής

των πειθαρχικών παραπτωμάτων του δημάρχου και των άλλων αιρετών οργάνων του δήμου.

• Η προθεσμίες προσφυγής ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών και του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιμηκύνονται από δέκα (10) σε δεκαπέντε (15) και από είκοσι (20) σε τριάντα (30) ημέρες αντίστοιχα.

• Η πειθαρχική δικαιοδοσία ασκείται από τον Γ.Γ.Π.

Παύση ( στον προηγούμενο Δ.Κ.Κ. «Απόλυση») Αιρετού ή Διάλυση Συμβουλίου

Αιρετός παύεται ή Συμβούλιο διαλύεται: •για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, •με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών •ύστερα από ειδικά αιτιολογημένη έκθεση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, •και σύμφωνη γνώμη πειθαρχικού συμβουλίου (με Πρόεδρο

Κατά της υπουργικής απόφασης, που διατάσσει την παύση, επιτρέπεται προσφυγή στο Υπουργικό Συμβούλιο, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης. Το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί είτε να απορρίψει είτε να δεχθεί την προσφυγή και να εξαφανίσει την απόφαση, για την παύση ή να επιβάλει ποινή αργίας έως έξι (6) μηνών.

ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΑΙΡΕΤΩΝ (άρθρ. 145 ΚΔΚ)

Ιδιάζουσα δωσιδικία - Εξαίρεση από τη συνοπτική διαδικασία1. Οι δήμαρχοι, οι πρόεδροι Κοινοτήτων, καθώς και οι πρόεδροι Συνδέσμων Δήμων και Κοινοτήτων υπάγονται στην ιδιάζουσα δωσιδικία των άρθρων 111 παρ. 7 και 112 παρ. 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (Τριμελές Εφετείο).2. Για πταίσματα ή πλημμελήματα των αιρετών οργάνων των Δήμων και Κοινοτήτων που διαπράττονται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και εξαιτίας αυτών, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 409-413 και 417-427 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Αργία εξαιτίας παραπομπής και αυτοδίκαια έκπτωση

Α. Αργία εξαιτίας παραπομπής (διοικητικό μέτρο)

• Όταν γίνεται παραπομπή για κακούργημα με αμετάκλητο βούλευμα ή με απευθείας κλήση, κατά της οποίας έχει εξαντληθεί το δικαίωμα προσφυγής, ο Γ.Γ.της Περιφέρειας οφείλει να θέσει τον εγκαλούμενο σε κατάσταση αργίας, η οποία διατηρείται σε περίπτωση έκδοσης καταδικαστικής απόφασης του ποινικού δικαστηρίου. Εάν εκδοθεί αθωωτική απόφαση, η αργία αίρεται αυτοδικαίως και η διοικητική ποινή θεωρείται ως μηδέποτε επιβληθείσα.

• Εάν εκδοθεί καταδικαστική απόφαση του Ποινικού Δικαστηρίου, σε πρώτο βαθμό, για τα πλημμελήματα της παραχάραξης, κιβδηλείας, πλαστογραφίας, ψευδής βεβαίωσης, δωροδοκίας, εκβίασης, κλοπής, υπεξαίρεσης, απιστίας, απάτης, καταπίεσης, αιμομιξίας, μαστροπείας, σωματεμπορίας, παράνομης διακίνησης αλλοδαπών, παράβασης της νομοθεσίας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, τη λαθρεμπορία, καθώς και για παράβαση καθήκοντος, εφόσον από τη διάπραξη του αδικήματος αυτού προξενείται οικονομική βλάβη στο Δήμο, Κοινότητα ή στα νομικά τους πρόσωπα, ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας οφείλει να θέσει τον καταδικασθέντα σε κατάσταση αργίας, ώσπου να εκδοθεί τελεσίδικη αθωωτική απόφαση, οπότε και αίρεται αυτοδικαίως η αργία, το δε διοικητικό μέτρο θεωρείται ως ουδέποτε επιβληθέν.

Β. Αυτοδίκαιη Έκπτωση

Περιπτώσεις: α) Αν στερηθεί τη διαχείριση της περιουσίας του με τελεσίδικη δικαστική απόφαση.

β) Αν στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. γ) Αν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, ως αυτουργός ή συμμέτοχος σε κακούργημα ή σε οποιαδήποτε ποινή για ορισμένα αδικήματα που απαριθμεί ο ίδιος ο κώδικας (βλ. παραπάνω).

Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας

Η δημοσιολογιστική ευθύνη του δημάρχου κατά τον νέο ΚΔΚ. Α. Το γενικό νομικό πλαίσιο περί καταλογισμού των οργάνων των

πρωτοβάθμιων Ο.Τ.Α. Εδάφια α΄ και γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 98 Συντ. Ως δημόσιοι δε υπόλογοι θεωρούνται, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες

συνταγματικές διατάξεις, όσοι διαχειρίζονται χρήματα, αξίες ή υλικά που ανήκουν στο δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς κι εκείνοι που χαρακτηρίζονται από το νόμο (de jure) δημόσιοι υπόλογοι.

Β. Προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς - Ο δήμαρχος ως δημόσιος υπόλογος.Σύμφωνα με την πρόσφατα τροποποιηθείσα νομοθεσία και τη μέχρι σήμερα νομολογία ο δήμαρχος καθώς και όσοι από τα όργανα του δήμου αναμειγνύονται στη δημοτική διαχείριση, καθίσταντο υπόλογοι αυτής. (Πρβλ. και Ολ. ΕΣ 1492/2000 και Πρακτικά Β΄Κλιμ. 13ης/3.6.2002)

Γ. Η παρ. 5 του άρθρου 86 του Ν. 3463/2006. Περιορισμός ή πλήρης κατάργηση της δημοσιονομικής ευθύνης του δημάρχου;

Ειδικότερα, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 86, ορίζεται ότι: «…5. Ο δήμαρχος δεν θεωρείται υπόλογος κατά την έννοια του άρθρου 25 του π.δ. 774/1980 (ΦΕΚ189 Α΄), όπως ισχύει, και σε βάρος του επιτρέπεται καταλογισμός μόνο για δόλο ή βαριά αμέλεια.».

Ερωτήματα που προκύπτουν :α) Ποία είναι η αληθής βούληση του νομοθέτη του Ν.3463/2006 και β) Εάν η διάταξη του νέου Δ.Κ.Κ. συνάδει με τη συνταγματική διάταξη του εδαφίου γ΄της παρ. 1 του άρθρου 98 του Συντάγματος.

Έννοιες : Ελαφρά αμέλεια υπάρχει, ενόψει του άρθρου 330 Α.Κ., όταν δε καταβάλλεται η αξιούμενη κατά τις περιστάσεις επιμέλεια του μέσου συνετού και ευσυνειδήτου ανθρώπου, ενώ Βαρειά αμέλεια υπάρχει όταν δεν καταβάλλεται όχι μόνο στις συναλλαγές αντικειμενικά και αφηρημένα απαιτούμενη επιμέλεια του μέσου συνετού και ευσυνειδήτου ανθρώπου, αλλά ούτε και η στοιχειώδης επιμέλεια του κοινού και συνηθισμένου, ικανού προς δικαιοπραξία φυσικού προσώπου, την οποία αξιώνει ο νόμος από όλους τους ανθρώπους, όταν κινούνται μέσα στον κύκλο της επαγγελματικής και κοινωνικής τους δραστηριότητας, με αποτέλεσμα η αμελής συμπεριφορά να εμφανίζεται ως σοβαρή και ασυνήθιστη

• Από τη συστηματική ερμηνεία των διατάξεων του νέου ΔΚΚ, προκύπτουν τα ακόλουθα:

Ότι ο νομοθέτης επεδίωκε:

1. Σαφή διαχωρισμό μεταξύ των αρμοδιοτήτων του δημάρχου και του δημοτικού συμβουλίου.

2. «Περιορισμό» του ρόλου του δημάρχου.

3. Περιορισμό της εν γένει ευθύνης του δημάρχου, ο δήμαρχος δεν ευθύνεται αστικά, ποινικά και πειθαρχικά (άρθρο 86 παρ. 4) και περιορισμός της αστικής του ευθύνης.

• Παρατηρείται όμως, μία αντίφαση μεταξύ των διατάξεων της παρ. 5 του άρθρου 86 με την περίπτωση ε΄ της παρ. 1 του παραπάνω άρθρου, στην οποία ορίζεται ότι ο δήμαρχος συνυπογράφει τους βεβαιωτικούς καταλόγους και τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής των δαπανών, οι οποίες έχουν εκκαθαριστεί από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου.

Α. Το Σύνταγμα δεν επιτρέπει καταρχήν τον περιορισμό ή την κατάργηση της δημοσιολογιστικής ευθύνης των οργάνων που το ίδιο ορίζει ως δημοσίους υπολόγους.Β. Εφόσον, όμως, γίνει δεκτό ότι η παρ. 5 δεν είναι αντισυνταγματική, τότε με το εδάφιο α΄της παρ. 5 του άρθρου 86 Δ.Κ.Κ., ο δήμαρχος καταρχήν απαλλάσσεται από κάθε είδους δημοσιολογιστική ευθύνη.Γ. Αν αναμειχθεί με οποιονδήποτε τρόπο στην δημοτική διαχείριση καθίσταται de facto υπόλογος ή συνευθυνόμενος, στην περίπτωση αυτή ευθύνεται μόνο για δόλο ή βαρειά αμέλεια, σύμφωνα με το εδάφιο β΄.Δ. Αντίθετα, στην περίπτωση ε΄ της παρ. 1 του παραπάνω άρθρου, στην οποία ορίζεται ότι ο δήμαρχος συνυπογράφει τους βεβαιωτικούς καταλόγους και τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής των δαπανών, θα πρέπει να γίνει ερμηνευτικά δεκτό, ότι ο δήμαρχος καθίσταται εκ του νόμου υπόλογος.

Προσπάθεια του νομοθέτη για καθιέρωση ενός είδους de facto ασυλίας των δημάρχων, ανάλογης με την βουλευτική ασυλία.Σ΄αυτό συνηγορούν οι διατάξεις που αφορούν:

Την αναγνώριση του δικαιώματος των αιρετών οργάνων για κατά συνείδηση γνώμη και ψήφο κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και μάλιστα χωρίς περιορισμό.

Την αναγνώριση της αποστολής τους ως δημόσιου λειτουργήματος, που αποτελεί ταυτόχρονα δικαίωμα και υποχρέωση και το οποίο έχει ως σκοπό την διασφάλιση της απρόσκοπτης εκπλήρωσης της λαϊκής εντολής - αντιπροσωπευτική αρχή που θεμελιώνεται στο άρθρο 60 Συντ.

Την χορήγηση οικονομικού ανταλλάγματος για την άσκηση των καθηκόντων τους. Ανάλογες διατάξεις προβλέπουν την αποζημίωση των βουλευτών. (Άρθρο 63 Συντ.).

Την κατάργηση της ποινής της έκπτωσης και της δημοσιολογιστικής ευθύνης. Σχετικές είναι οι διατάξεις των άρθρων 61 και 62 του Συντάγματος, για το ανεύθυνο για το ακαταδίωκτο αντίστοιχα των βουλευτών.

Αρμοδιότητες Δημαρχιακής Επιτροπής • α) συντάσσει τον προϋπολογισμό του Δήμου,• β) προελέγχει τον απολογισμό,• γ) αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού, με εξαίρεση τις

περιπτώσεις που αφορούν Έξοδα Κίνησης μελών Επιτροπών Δ.Σ. (άρθρ. 101 παρ. 1) Δαπάνες μετακίνησης αιρετών για εκτέλεση υπηρεσίας (παρ. 2 του άρθρου 140) Δαπάνες εκδηλώσεων, επικοινωνιών, έκτακτων αναγκών, λειτουργικών εξόδων (μισθοδοσία κ.ά.), κατά τις παρ. 3, 4

και 5 του άρθρου 158 Επιχορηγήσεις-βοηθήματα (άρθρ. 202) Αδελφοποιήσεις (άρθρ. 220) Περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης έργων σε

εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις,• δ) Καταρτίζει τους όρους, συντάσσει τη διακήρυξη, διεξάγει και κατακυρώνει όλες τις δημοπρασίες σύμφωνα με την

κείμενη νομοθεσία. Για τη διεξαγωγή των δημοπρασιών και την αξιολόγηση των προσφορών μπορεί να συγκροτεί επιτροπές, από μέλη της, δημοτικούς ή δημόσιους υπαλλήλους ή ειδικούς επιστήμονες,

• ε) μελετά την ανάγκη συνάψεως δανείων, καταρτίζει τους όρους τους και κάνει σχετική εισήγηση στο δημοτικό συμβούλιο,

• στ) αποφασίζει για την άσκηση όλων των ενδίκων βοηθημάτων και των ενδίκων μέσων (με γνωμοδότηση δικηγόρου)• ζ) αποφασίζει για την υποβολή προσφυγών στις διοικητικές αρχές (με γνωμοδότηση δικηγόρου). • η) αποφασίζει για το δικαστικό συμβιβασμό και εισηγείται στο δημοτικό συμβούλιο για τον εξώδικο συμβιβασμό ή την

κατάργηση δίκης που έχουν αντικείμενο μέχρι ποσού τριάντα χιλιάδων ευρώ (30.000) (με γνωμοδότηση δικηγόρου),• θ) αποφασίζει για την αποδοχή κληρονομιών, κληροδοσιών και δωρεών,• ι) αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου και για την ανάκληση της πληρεξουσιότητας του, σε όσους

Δήμους, είτε δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι, με μηνιαία αντιμισθία, είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια.

Το δημοτικό συμβούλιο μπορεί, για θέματα ιδιαίτερα σοβαρά, με ειδική αιτιολογία, και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του να αποφασίζει ότι θα ασκήσει το ίδιο αρμοδιότητες των προηγούμενων παραγράφων.

Η δημαρχιακή επιτροπή μπορεί να παραπέμπει οποιοδήποτε θέμα της αρμοδιότητας της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητα του.

Προέγκριση ΚΥΕ

ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ

ΑΠΟΣΚΟΠΕΙ: Ι) στην επιτάχυνση της συνολικής διαδικασίας, καιΙΙ) στην μη αναμονή για μεγάλο χρονικό διάστημα του ενδιαφερομένου, σχετικά με την έκβαση του αιτήματός του.

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ: Ι) Αίτηση με υπεύθυνη δήλωση, ΙΙ) διάγραμμα περιοχής, ΙΙΙ) παράβολο ( ΚΥΑ 12172/22.3.02), IV) για συστέγαση κανονισμό πολ/κιας ή απόφαση Γ.Σ. πολ/κιας

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΗ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ: I) τις χρήσεις γης, II) την προστασία του φυσικού, πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος, III) την προστασία του αιγιαλού, της παραλίας, των δασικών περιοχών, των αρχαιολογικών και ιστορικών τόπων, IV) την αισθητική, την φυσιογνωμία και τις εν γένει λειτουργίες της πόλης,V) το αν συνάδει η λειτουργία του καταστήματος με ρυθμίσεις κανονιστικής απόφασης που τυχόν έχει εκδοθεί

ΑΡΜΟΔΙΟ ΟΡΓΑΝΟ: Δημαρχιακή επιτροπή ή Κοινοτικό Συμβούλιο

Αίτηση Έλεγχος πληρότητας δικαιολογητικών

Τα δικαιολογητικά είναι πλήρη Τα δικαιολογητικά είναι ελλιπή

Απάντηση στον ενδιαφερόμενοΠροέλεγχος από τις δημοτικές

υπηρεσίες

Χορήγηση προέγκρισης ή απόρριψη του αιτήματος από τη Δημαρχιακή Επιτροπή

Κοινοποίηση της Απόφασης στον ενδιαφερόμενο

• ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗΣ– επέκταση

• αλλαγή• ουσιώδης τροποποίηση• απαγόρευση λειτουργίας από Νομάρχη • έλλειψη θέσεων στάθμευσης κέντρων• για λόγους δημοσίου συμφέροντος

• ΛΟΓΟΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ– Τρεις βεβαιώσεις παραβάσεων εντός έτους, για συγκεκριμένα αδικήματα

• Τρεις καταδίκες μετά από μηνύσεις• Ναρκωτικά, τόπος συνάντησης κακοποιών, υπόπτων, κίνδυνος

για δημόσια τάξη και ασφάλεια• Παραβίαση σφραγίδων

Αφαίρεση αδειών

Προσωρινή Οριστική

-Τρεις βεβαιώσεις παραβάσεων-Τρεις καταδίκες -Ναρκωτικά, τόπος συνάντησης κακοποιών, υπόπτων, κίνδυνος για δημόσια τάξη και ασφάλεια

-Καταδίκη για εγκλήματα του αρ, 1 παρ. 2 ΠΔ 180/1979-Παραβίαση σφράγισης-Τρεις αποφάσεις προσωρινής + νέα παράβαση

Αρμοδιότητες Δημοτικού Συμβουλίου

• 1. Το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν το Δήμο, εκτός από εκείνα που ανήκουν στην αρμοδιότητα του δημάρχου ή της δημαρχιακής επιτροπής.

• 2. Το δημοτικό συμβούλιο εκφράζει τις θέσεις του σε θέματα τοπικού ενδιαφέροντος και γνωμοδοτεί όποτε δημόσιες αρχές ή αρμόδια όργανα ζητούν τη γνώμη του.

• 3. Καθορίζει τους φόρους, τα τέλη, τα δικαιώματα και τις εισφορές.• 4. Το δημοτικό συμβούλιο έχει αποφασιστικές ή γνωμοδοτικές αρμοδιότητες σε θέματα

ρυθμιστικών σχεδίων και προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος, προγραμματισμού εφαρμογής ρυθμιστικών σχεδίων, οικιστικής οργάνωσης ανοικτών πόλεων, εφαρμογής Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.), πολεοδομικών μελετών, ανάπλασης περιοχών, πολεοδομικών επεμβάσεων, χρηματοδότησης προγραμμάτων ανάπλασης, ανασυγκρότησης υποβαθμισμένων περιοχών, πολεοδομικής αναμόρφωσης προβληματικών περιοχών, αποζημίωσης ρυμοτομουμένων, πολεοδομικών ρυθμίσεων, εισφοράς σε γη ή σε χρήμα, περιοχών ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.ΠΟ.), έγκρισης πολεοδομικών μελετών και καθορισμού χρήσεων γης, χωροθέτησης κοιμητηρίων, κατά τις προβλέψεις του ν. 2508/1997 (ΦΕΚ 124 Α'), όπως κάθε φορά ισχύει, και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών.

• 5. Καταρτίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του τον κανονισμό λειτουργίας του, με βάση τον πρότυπο κανονισμό

• 6. Έναν (1) μήνα πριν από τη διενέργεια των εκλογών και μέχρι την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών, το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει μόνο για θέματα που αναφέρονται σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης.

Προεδρείο και δημοτικές παρατάξεις • Στον πρώτο και στον τρίτο χρόνο της δημοτικής περιόδου, την πρώτη Κυριακή του

Ιανουαρίου, το δημοτικό συμβούλιο συνέρχεται, ύστερα από πρόσκληση του συμβούλου του επιτυχόντος συνδυασμού που έχει εκλεγεί με τις περισσότερες ψήφους. Στη συνεδρίαση αυτή, το σώμα εκλέγει, χωριστά και με φανερή ψηφοφορία, τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και το Γραμματέα του. Ο Πρόεδρος και ο Γραμματέας προτείνονται και ψηφίζονται από τον πλειοψηφήσαντα συνδυασμό και ο Αντιπρόεδρος από το σύνολο της μειοψηφίας.

• Οι δημοτικοί σύμβουλοι έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και της ψήφου κατά συνείδηση.

• Τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου διακρίνονται σε δημοτικές παρατάξεις, ανάλογα με το συνδυασμό με τον οποίο έχουν εκλεγεί, εφόσον ο τελευταίος έχει εκλέξει τουλάχιστον έναν δημοτικό σύμβουλο.

• Επικεφαλής της δημοτικής παράταξης είναι ο σύμβουλος που ήταν υποψήφιος δήμαρχος και, στην περίπτωση θανάτου, παραίτησης ή αδυναμίας του, ο σύμβουλος που εκλέγεται από την πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων που ανήκουν στην παράταξη.

• 4. Μέλος του δημοτικού συμβουλίου μπορεί με γραπτή δήλωση του προς το Προεδρείο να ανεξαρτητοποιηθεί από τη δημοτική παράταξη, με την οποία έχει εκλεγεί.

• 5. Εάν η δημοτική παράταξη έχει τουλάχιστον τρία μέλη, με αιτιολογημένη απόφαση και με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών, είναι δυνατόν να διαγραφεί σύμβουλος, ο οποίος είναι μέλος της.

Σύγκληση και συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου • Το δημοτικό συμβούλιο συνεδριάζει ύστερα από πρόσκληση του προέδρου τουλάχιστον μία φορά το μήνα.• Ο πρόεδρος καλεί επίσης το συμβούλιο σε συνεδρίαση με γραπτή πρόσκληση, στην οποία αναφέρονται τα θέματα της

ημερήσιας διάταξης, όποτε το ζητήσει: ο δήμαρχος ή η δημαρχιακή επιτροπή ή το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου ή το σύνολο των συμβούλων της μειοψηφίας.

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις απαιτείται γραπτή αίτηση, στην οποία αναφέρονται τα θέματα που θα συζητηθούν. Στις ίδιες περιπτώσεις δεν μπορεί να επανυποβληθεί αίτημα για το ίδιο θέμα, πριν παρέλθει δίμηνο, αφότου εκδόθηκε απορριπτική απόφαση του συμβουλίου, εκτός εάν γίνεται επίκληση νεότερων στοιχείων.

Αν το συμβούλιο δεν συνεδριάσει το αργότερο έξι (6) ημέρες μετά την υποβολή της αίτησης, συνέρχεται ύστερα από πρόσκληση εκείνων που υπέβαλαν την αίτηση και αποφασίζει για τα θέματα, για τα οποία είχε ζητηθεί η σύγκληση του. Αν ο πρόεδρος παραλείψει αδικαιολόγητα δύο συνεχείς φορές να καλέσει το συμβούλιο, μπορεί με απόφαση του Γ.Γ.της Περιφέρειας να τεθεί σε αργία και σε περίπτωση υποτροπής κηρύσσεται έκπτωτος, από το προεδρικό αξίωμα, με απόφαση του ίδιου οργάνου.

Η πρόσκληση επιδίδεται ή γνωστοποιείται στους συμβούλους τρεις (3) τουλάχιστον πλήρεις ημέρες πριν από την ημέρα που ορίζεται για τη συνεδρίαση. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, η πρόσκληση αυτή μπορεί να επιδοθεί ή να γνωστοποιηθεί την ημέρα της συνεδρίασης.

• Στις συνεδριάσεις του συμβουλίου προσκαλείται ο δήμαρχος, αλλιώς η συνεδρίαση είναι άκυρη. Ο δήμαρχος μετέχει στις συζητήσεις του συμβουλίου χωρίς ψήφο. Έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις απόψεις του κατά προτεραιότητα. Όταν ο δήμαρχος απουσιάζει ή κωλύεται, αναπληρώνεται νομίμως. Στην περίπτωση όμως αυτή ο αναπληρωτής δεν στερείται του δικαιώματος της ψήφου κατά τη λήψη αποφάσεων από το συμβούλιο.

• Ο πρόεδρος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη. Στην ημερήσια διάταξη αναγράφονται υποχρεωτικά και όλα τα θέματα που προτείνει ο δήμαρχος. Το δημοτικό συμβούλιο έχει δικαίωμα να αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του ότι ένα θέμα το οποίο δεν είναι γραμμένο στην ημερήσια διάταξη είναι κατεπείγον, να το συζητήσει και να πάρει απόφαση γι' αυτό με την ίδια πλειοψηφία, πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης.

• Στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου προσκαλείται ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου, όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνονται θέματα, που αφορούν το αντίστοιχο τοπικό διαμέρισμα. Ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου μετέχει στις συνεδριάσεις, με δικαίωμα ψήφου. Σε περίπτωση μη πρόσκλησης η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου είναι άκυρη.

Θεσμοί Δημοτικής Αποκέντρωσης σε «καποδιστριακούς» ΟΤΑ

Τύπος Μέγεθος Όργανο Μέλη Τπ. Διαμέρισμα Κοινότητας -- Πάρεδρος 1

Έδρα Κοινότητας -- -- -- Τοπ. Διαμέρισμα Δήμου Έως 500 κάτοικοι Τοπικό

Συμβούλιο 3

Έδρα Δήμου Άνω των 1.000 κατ. -- -- Τοπ. Διαμέρισμα Δήμου Έως 2.000 κάτοικοι Τοπικό

Συμβούλιο 5

Τοπ. Διαμέρισμα Δήμου 2.001 κάτοικοι και άνω

Τοπικό Συμβούλιο

7