ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΗΗ Ε Ε ΚΚ ΚΚ ΛΛ ΗΗ ΣΣ ΙΙ ΑΑ ΕΑΡΙΝΟ

ΕΞΑΜΗΝΟ 2008

Ελληνική Εκκλησία Ευαγγελική Κατερίνης

Κυριακή, 30 Μαρτίου 2008

Η διοίκηση της εκκλησίας: το έργο και τα χαρακτηριστικά

πρεσβυτέρων και διακόνων

Α1. Το έργο των πρεσβυτέρων

Η διττή αποστολή των πρεσβυτέρων

Η αποστολή των πρεσβυτέρων συνίσταται στην• Ευθύνη για τη διοίκηση της εκκλησίας και στην• Ευθύνη για τη διδασκαλία

Το ακόλουθο εδάφιο συμπεριλαμβάνει και τις δύο αυτές ευθύνες:

• «Οι καλώς προϊστάμενοι πρεσβύτεροι ας αξιόνωνται διπλής τιμής, μάλιστα όσοι κοπιάζουσιν εις λόγον και διδασκαλίαν». Α’ Τιμ. ε’ 17

Οι διοικητικές ευθύνες

• Πρόκειται για ευθύνες διακυβέρνησης και ποίμανσης:

• «Προσέχετε λοιπόν εις εαυτούς και εις όλον το ποίμνιον, εις το οποίον το Πνεύμα το Άγιον σας έθεσεν επισκόπους, διά να ποιμαίνητε την εκκλησίαν του Θεού, την οποίαν απέκτησε διά του ιδίου αυτού αίματος». Πράξεις κ’ 28

• «εάν τις δεν εξεύρη να κυβερνά τον εαυτού οίκον, πως θέλει επιμεληθή την εκκλησίαν του Θεού;» Α’ Τιμ. γ’ 4-5

Οι διοικητικές ευθύνες• Ο λόγος του Θεού δίνει έμφαση στον τρόπο με

τον οποίο ασκείται η ποίμανση. Ιδιαίτερα οι νεώτεροι καλούνται να υποτάσσονται:

• «Τους μεταξύ σας πρεσβυτέρους παρακαλώ […] ποιμάνατε το μεταξύ σας ποίμνιον του Θεού, επισκοπούντες μη αναγκαστικώς αλλ' εκουσίως, μηδέ αισχροκερδώς αλλά προθύμως, 3 μηδέ ως κατακυριεύοντες την κληρονομίαν του Θεού, αλλά τύποι γινόμενοι του ποιμνίου. Και όταν φανερωθή ο αρχιποιμήν, θέλετε λάβει τον αμαράντινον στέφανον της δόξης. Ομοίως οι νεώτεροι υποτάχθητε εις τους πρεσβυτέρους». Α’ Πέτρ. ε’ 2-5

Οι διοικητικές ευθύνες

• Ο τρόπος της ποίμανσης, το βάρος της ευθύνης ενώπιον του Θεού, αλλά και η εντολή της υπακοής εκ μέρους του ποιμνίου επαναλαμβάνονται, μάλιστα με αιτιολόγηση:

• «Πείθεσθε εις τους προεστώτάς σας και υπακούετε· διότι αυτοί αγρυπνούσιν υπέρ των ψυχών σας ως μέλλοντες να αποδώσωσι λόγον· διά να κάμνωσι τούτο μετά χαράς και μη στενάζοντες· διότι τούτο δεν σας ωφελεί». Εβρ. ιγ’ 17

Οι διδακτικές ευθύνες

• Σε πρεσβυτέρους ανήκει και η ευθύνη της διδασκαλίας:

• «Και αυτός έδωκεν άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτας, άλλους δε ευαγγελιστάς, άλλους δε ποιμένας και διδασκάλους, προς την τελειοποίησιν των αγίων, διά το έργον της διακονίας, διά την οικοδομήν του σώματος του Χριστού». Εφεσ. δ’ 11

• «Πρέπει λοιπόν ο επίσκοπος να ήναι […] διδακτικός». Α’ Τιμ. γ’ 2

Οι διδακτικές ευθύνες

• Φαίνεται να υπάρχει μια ιδιαίτερη ομάδα πρεσβυτέρων, που έχουν επιφορτισθεί την ευθύνη της διδασκαλίας:

• «Οι καλώς προϊστάμενοι πρεσβύτεροι ας αξιόνωνται διπλής τιμής, μάλιστα όσοι κοπιάζουσιν εις λόγον και διδασκαλίαν». Α’ Τιμ. ε’ 17

• «(ο επίσκοπος) … προσκεκολλημένος εις τον πιστόν λόγον της διδασκαλίας, διά να ήναι δυνατός και να προτρέπη διά της υγιαινούσης διδασκαλίας και να εξελέγχη τους αντιλέγοντας». Τίτον α’ 9

Α2. Τα χαρακτηριστικά των πρεσβυτέρων

Ο κατάλογος στην Α’ Τιμ. γ’ 2-7

• Πρέπει λοιπόν ο επίσκοπος να ήναι άμεμπτος, μιας γυναικός ανήρ, άγρυπνος, σώφρων, κόσμιος, φιλόξενος, διδακτικός, ουχί μέθυσος, ουχί πλήκτης, ουχί αισχροκερδής, αλλ' επιεικής, άμαχος, αφιλάργυρος,

• κυβερνών καλώς τον εαυτού οίκον, έχων τα τέκνα αυτού εις υποταγήν μετά πάσης σεμνότητος· διότι εάν τις δεν εξεύρη να κυβερνά τον εαυτού οίκον, πως θέλει επιμεληθή την εκκλησίαν του Θεού;

• να μη ήναι νεοκατήχητος, διά να μη υπερηφανευθή και πέση εις την καταδίκην του διαβόλου. Πρέπει δε αυτός να έχη και παρά των έξωθεν μαρτυρίαν καλήν, διά να μη πέση εις ονειδισμόν και παγίδα του διαβόλου.

Ο κατάλογος στην Τίτον α’ 6-9

• Διά τούτο σε αφήκα εν Κρήτη, διά να διορθώσης τα ελλείποντα και να καταστήσης εν πάση πόλει πρεσβυτέρους, καθώς εγώ σε διέταξα,

• όστις είναι ανέγκλητος, μιας γυναικός ανήρ, έχων τέκνα πιστά, μη κατηγορούμενα ως άσωτα ή ανυπότακτα.

• Διότι πρέπει ο επίσκοπος να ήναι ανέγκλητος, ως οικονόμος Θεού, μη αυθάδης, μη οργίλος, μη μέθυσος, μη πλήκτης, μη αισχροκερδής, αλλά φιλόξενος, φιλάγαθος, σώφρων, δίκαιος, όσιος, εγκρατής, προσκεκολλημένος εις τον πιστόν λόγον της διδασκαλίας, διά να ήναι δυνατός και να προτρέπη διά της υγιαινούσης διδασκαλίας και να εξελέγχη τους αντιλέγοντας.

Γενικές παρατηρήσεις

• Τα χαρακτηριστικά αυτά αφορούν στοιχεία του χαρακτήρα και της διάθεσης της καρδιάς. Χρειάζονται αρκετό χρόνο συνεπούς χριστιανικής ζωής, ώστε να γίνουν εμφανή.

• Με αυτή την παρατήρηση συνάδει και η επισήμανση του Παύλου «να μη ήναι νεοκατήχητος, διά να μη υπερηφανευθεί».

• Ο απόστολος Παύλος προτρέπει τον Τιμόθεο: «Μη επίθετε χείρας ταχέως εις μηδένα». Α’ Τιμ. ε’ 22

Χαρακτήρας-συμπεριφορά

• Άγρυπνος-σώφρων-δίκαιος-όσιος-προσκολ-λημένος στον λόγο

• Επιεικής-άμαχος-μη αυθάδης-μη οργίλος-ουχί πλήκτης-διδακτικός-κόσμιος

• Εγκρατής-αφιλάργυρος-ουχί αισχροκερδής-ουχί μέθυσος

Δικαιοσύνη και πνευματική εγρήγορση

Πραότητα

Ελευθερία από έξεις και υλικά πράγματα.

Χαρακτήρας-συμπεριφορά

• Φιλόξενος- φιλάγαθος

• Ανέγκλητος-άμεμπτος-έξωθεν καλή μαρτυρία

Ζωή έμπρακτης αγάπης

Άψογη γενική εικόνα

Οικογένεια

• Μίας γυναικός ανήρ• Κυβερνών καλώς τον εαυτού οίκον• Τέκνα πιστά σε υποταγή

Τι σημαίνει «μίας γυναικός ανήρ»;

• Ορισμένοι ερμηνεύουν: μία μόνον φορά παντρεμένος. Έτσι, αποκλείουν τους δευτεροπαντρεμένους. Η παραπάνω ερμηνεία, ωστόσο, είναι βεβιασμένη. Ο απόστολος μιλά για τα χαρακτηριστικά του πρεσβυτέρου στο παρόν και όχι για τον αριθμό των γάμων του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

• Άλλοι επί τη βάσει του εδαφίου καθιστούν τον γάμο υποχρεωτικό για τον πρεσβύτερο. Και αυτή η ερμηνεία είναι έξω από την πρόθεση του αποστόλου. Ο απόστολος δεν θεωρεί τον έγγαμο βίο ως προϋπόθεση της διακονίας του πρεσβυτέρου – εξάλλου ο ίδιος, όχι απλώς πρεσβύτερος αλλά απόστολος (!) ήταν άγαμος.

• Αυτό που λέει ο απ. Παύλος είναι ότι σε περίπτωση που ο πρεσβύτερος είναι έγγαμος πρέπει να είναι ανήρ ΜΙΑΣ και όχι πολλών γυναικών. Η φράση αυτή του αποστόλου αποσκοπεί δηλαδή στο να αποκλείσει την περίπτωση της πολυγαμίας (αυτή είναι και η ερμηνεία του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, του Καλβίνου κ.ά.).

Τι σημαίνει τέκνα πιστά σε υποταγή;

• Μερικοί επί τη βάσει αυτού του εδαφίου ισχυρί-ζονται ότι πρέπει οπωσδήποτε κάποιος να έχει παιδιά, για να είναι πρεσβύτερος. Το χωρίο αυτό σαφώς δεν διδάσκει κάτι τέτοιο. Απλώς πρέπει, αν υπάρχουν παιδιά, να είναι πιστά.

• Υπάρχει συζήτηση όμως για το τι σημαίνει «πιστά»: σημαίνει «αναγεννημένα» ή «υπάκουα»;

• Πρόκειται μάλλον για τη δεύτερη σημασία. Η λέξη «πιστά» εμφανίζεται στον κατάλογο του Τίτου (α’ 6-9). Όμως η αντίστοιχη φράση στον κατάλογο της Α’ Τιμ. γ’ είναι: «έχων τα τέκνα αυτού εις υποταγήν», που ερμηνεύει και τη λέξη «πιστά».

Β1. Το έργο των διακόνων

Ποιο είναι το έργο των διακόνων;

• Διάκονος σημαίνει υπηρέτης.• Στις Πράξεις ς’ 1-6 η εκκλησία εξέλεξε επτά

άνδρες για τη διανομή φαγητού στις χήρες κατά τις αγάπες (τα κοινά γεύματα των πιστών), προκειμένου οι απόστολοι να ασχολούνται με την προσευχή και το κήρυγμα του λόγου. Όπως φαίνεται, αργότερα οι άνδρες αυτοί ονομάστηκαν διάκονοι.

• Στην Φιλιππησίους α’ 1 ο απόστολος αναφέρεται σε μια ομάδα διακόνων κοντά στους επισκόπους-πρεσβυτέρους.

• Το έργο τους δεν προσδιορίζεται, υποθέτουμε όμως ότι είχε να κάνει με τις πρακτικές ανάγκες της εκκλησίας, όπως στις Πράξεις κεφ. ς’.

Ποιο είναι το έργο των διακόνων;

• Μια εικόνα για τις ανάγκες τις οποίες κάλυπταν οι διάκονοι μπορούμε να κερδίσουμε από τα χαρακτηριστικά των διακόνων με τα οποία θα ασχοληθούμε στη συνέχεια.

• Οι διάκονοι έπρεπε να μην είναι αισχροκερδείς, διότι πιθανότατα είχαν κάποια ευθύνη ως προς τη διαχείριση των οικονομικών της εκκλησίας.

• Επίσης, έπρεπε να ξέρουν να κυβερνούν καλά τους οίκους τους, διότι πιθανότατα είχαν κάποιου είδους διοικητική ευθύνη σε δραστηριότητες της εκκλησίας.

• Οι γυναίκες διακόνισσες ή οι γυναίκες των διακόνων (Α’ Τιμ. γ’ 11) έπρεπε να μην είναι «κατάλαλοι», διότι πιθανότατα η διακονία περιλάμβανε επισκέψεις σε σπίτια.

Το έργο των διακόνων κατά την Ελληνική Ευαγγελική

Εκκλησία• Σύμφωνα με το Καταστατικό της Ελληνικής

Ευαγγελικής Εκκλησίας έργο τους είναι:– η επίβλεψη της τάξης στις συνάξεις της

εκκλησίας,– Η περίθαλψη όσων έχουν ανάγκη,– Η παρηγοριά όσων βρίσκονται σε πένθος.

Η λέξη διάκονος έχει πάντοτε την ίδια έννοια στην Καινή

Διαθήκη;• Εκτός από τα παραπάνω χωρία, σε άλλες

περιπτώσεις δεν είναι φανερό, αν πρόκειται για θεσμοθετημένη διακονία, ή για υπηρεσία με την ευρύτερη έννοια. Όπως π.χ. στα παρακάτω εδάφια:

• «Συνιστώ δε εις εσάς Φοίβην την αδελφήν ημών, ήτις είναι διάκονος της εκκλησίας της εν Κεγχρεαίς». Ρωμ. ις’ 1

• «Έχοντες δε χαρίσματα διάφορα … είτε διακονίαν, ας καταγινώμεθα εις την διακονίαν». Ρωμ. ιβ’ 7

Β2. Τα χαρακτηριστικά των διακόνων

Τα χαρακτηριστικά των διακόνων

• «Σκέφθητε λοιπόν, αδελφοί, να εκλέξητε εξ υμών επτά άνδρας μαρτυρουμένους, πλήρεις Πνεύματος Αγίου και σοφίας, τους οποίους ας καταστήσωμεν επί της χρείας ταύτης».Πράξ. ς’ 3

Τα χαρακτηριστικά των διακόνων

• «Οι διάκονοι ωσαύτως πρέπει να ήναι σεμνοί, ουχί δίγλωσσοι, ουχί δεδομένοι εις οίνον πολύν, ουχί αισχροκερδείς, έχοντες το μυστήριον της πίστεως μετά καθαράς συνειδήσεως.

• Και ούτοι δε ας δοκιμάζωνται πρώτον, έπειτα ας γίνωνται διάκονοι, εάν ήναι άμεμπτοι.

• Αι γυναίκες ωσαύτως σεμναί, ουχί κατάλαλοι, εγκρατείς, πισταί κατά πάντα.

• Οι διάκονοι ας ήναι μιας γυναικός άνδρες, κυβερνώντες καλώς τα τέκνα αυτών και τους οίκους αυτών». Α’ Τιμ. γ’ 8-13

Χαρακτήρας - Οικογένεια

• Άμεμπτοι-σεμνοί-ουχί δίγλωσσοι-πιστοί με καθαρή συνείδηση

• Εγκρατείς-αφιλάργυροι-ουχί αισχροκερδείς-ουχί δεδομένοι εις οίνον

• Μίας γυναικός άνδρες-κυβερνώντες καλώς τους οίκους τους

Πιστοί και ακέραιοι.

Ελευθερία από έξεις και υλικά πράγματα.

Πρότυποι οικογενειάρχες.

Γενική παρατήρηση

• Όπως και στην περίπτωση των πρεσβυτέρων, έτσι και όσον αφορά τους διακόνους, τα χαρακτηριστικά αυτά απαιτούν μακρό χρόνο συνεπούς χριστιανικής ζωής για να γίνουν εμφανή.

• Γι’ αυτό τονίζει ο απόστολος: «ας δοκιμάζωνται πρώτον».

Βιβλιογραφία

• W. Grudem, Systematic Theology, κεφ. 47

• http://www.biblicalfoundations.org/?p=36